О ратификации Соглашения между Республикой Казахстан, Кыргызской Республикой, Республикой Таджикистан и Республикой Узбекистан о сотрудничестве в области предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций

Закон Республики Казахстан от 30 декабря 1999 года № 7-II

Ратифицировать Соглашения между Республикой Казахстан, Кыргызской Республикой, Республикой Таджикистан и Республикой Узбекистан о сотрудничестве в области предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций, совершенное в Чолпон-Ате 17 июля 1998 года.

     Президент
Республики Казахстан 

                                Соглашение

между Республикой Казахстан, Кыргызской
Республикой Республикой Таджикистан и Республикой
Узбекистан о сотрудничестве в области предупреждения и
ликвидации чрезвычайных ситуаций

Государства-участники настоящего Соглашения, далее именуемые Сторонами,
руководствуясь целями и принципами Договора о вечной дружбе между Республикой Казахстан, Кыргызской Республикой, Республикой Таджикистан и Республикой Узбекистан от 10 января 1997 года;
принимая во внимание взаимозависимость экологических систем региона и возможность возникновения чрезвычайных ситуаций, последствия которых не могут быть ликвидированы силами и средствами одной из Сторон, а также вызываемую этим потребность в скоординированных действиях государств-участников;
желая распространить развивающееся региональное сотрудничество на оказание необходимой помощи пострадавшим Сторонам в случае возникновения чрезвычайных ситуаций на основе международного права;
признавая необходимость совместного использования аварийно-спасательных сил, материально-технических, медицинских, продовольственных, финансовых и информационных ресурсов для осуществления мероприятий по предупреждению и ликвидации последствий чрезвычайных ситуаций;
поддерживая усилия ООН в области оказания международной помощи в случае чрезвычайных ситуаций, а также стремясь внести вклад в формирование и действенность договорно-правовой базы в этой области,
согласились о нижеследующем:

Статья 1. Сфера применения

Настоящее Соглашение применяется в отношении предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций, представляющих опасность для жизни и здоровья людей или влекущих за собой значительный материальный ущерб, которые не могут быть ликвидированы силами и средствами одной из Сторон.
Настоящее Соглашение устанавливает рамки скоординированной помощи Сторон в случае чрезвычайных ситуаций.

Статья 2. Определения

Для целей настоящего Соглашения используются следующие понятия:
чрезвычайная ситуация - обстановка на определенной территории, сложившаяся в результате аварии, опасного природного явления, катастрофы, стихийного или иного бедствия техногенного характера, которые могут повлечь или повлекли за собой человеческие жертвы, ущерб здоровью людей или окружающей среде и объектам хозяйствования, значительные материальные потери и нарушение условий жизнедеятельности людей;
предупреждение чрезвычайных ситуаций - комплекс мероприятий, проводимых заблаговременно и направленных на максимально возможное уменьшение риска возникновения чрезвычайной ситуации, а также на сохранение здоровья людей, снижение размеров ущерба окружающей среде и материальных потерь в случае ее возникновения;
помощь - направление предоставляющей Стороной запрашивающей Стороне групп по оказанию помощи и грузов помощи в целях предупреждения или ликвидации чрезвычайных ситуаций различного характера;
запрашивающая Сторона - Сторона, которая обращается к другой Стороне с просьбой о направлении групп по оказанию помощи, грузов помощи и соответствующего оснащения;
предоставляющая Сторона - Сторона, которая удовлетворяет просьбу другой Стороны о направлении групп по оказанию помощи, грузов помощи и соответствующего оснащения;
компетентный орган - орган, назначаемый каждой из Сторон для руководства и координации работ, связанных с реализацией настоящего Соглашения;
группа по оказанию помощи - организованная группа специалистов предоставляющей Стороны, предназначенная для оказания помощи и обеспеченная необходимым оснащением;
ликвидация чрезвычайной ситуации - аварийно-спасательные и другие неотложные работы, проводимые при возникновении чрезвычайной ситуации и направленные на спасение жизни и сохранения здоровья людей, снижение размеров ущерба окружающей природной среде и материальных потерь, а также на локализацию зоны чрезвычайной ситуации, прекращение действия характерных для нее опасных факторов;
зона чрезвычайной ситуации - территория, на которой сложилась чрезвычайная ситуация;
аварийно-спасательные работы - действия по спасению людей, материальных и культурных ценностей, защите природной среды в зоне чрезвычайной ситуации, локализации чрезвычайной ситуаций и подавлению или доведению до минимально возможного уровня характерных для нее опасных факторов;
оснащение - материалы, технические и транспортные средства, снаряжение группы по оказанию помощи и личное снаряжение членов группы;
грузы помощи - материальные средства, предназначенные для бесплатного распределения среди населения, пострадавшего в результате чрезвычайной ситуации;
государство транзита - государство-участник настоящего Соглашения, через территорию которого перевозятся группы по оказанию помощи, оснащение, материалы обеспечения и грузы помощи.

Статья 3. Компетентные органы и система оповещения

Компетентными органами Сторон по выполнению настоящего Соглашения являются:
от Республики Казахстан - Комитет Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям;
от Кыргызской Республики - Министерство по чрезвычайным ситуациям и гражданкой обороне;
от Республики Таджикистан - Комитет по чрезвычайным ситуациям и делам гражданской обороны при Правительстве Республики Таджикистан;
от Республики Узбекистан - Министерство по чрезвычайным ситуациям.
В случае назначения другого компетентного органа Стороны уведомят об этом друг друга в письменной форме по дипломатическим каналам.
Компетентные органы в согласованные Сторонами сроки создадут комплексную систему раннего предупреждения и оповещения о чрезвычайных ситуациях. Условия создания и функционирования данной системы будут регулироваться специальным межведомственным Протоколом.

Статья 4. Формы сотрудничества

Стороны осуществляют сотрудничество в следующих формах:
организация и проведение мониторинга опасных техногенных и экологических процессов, а также природных явлений;
взаимное оповещение о состоянии потенциально опасных объектов и окружающей среды, возникающих чрезвычайных ситуаций, ходе их развития и возможных последствиях, принимаемых мерах по их ликвидации;
организация подготовки населения к действиям в чрезвычайных ситуациях, в том числе по оказанию первой медицинской помощи;
координация взаимодействия заинтересованных государственных структур по ликвидации чрезвычайных ситуаций;
оценка риска для окружающей природной среды и населения в связи с возможными загрязнениями в результате промышленных аварий, катастроф и стихийных бедствий;
совместное планирование, разработка и осуществление научно-исследовательских проектов, обмен научно-технической литературой, результатами исследовательских работ и технологиями;
обмен информацией, методической и другой литературой, видео- и фотоматериалами;
обеспечение взаимодействия между компетентными органами Сторон;
планирование и проведение мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций;
оказание взаимной помощи при ликвидации чрезвычайных ситуаций и принятие мер по размещению пострадавшего населения на территории участников Соглашения;
другая деятельность в области предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций, которая может быть согласована компетентными органами Сторон.

Статья 5. Запросы о помощи и обмен информацией

Стороны осуществляют запросы об оказании помощи в чрезвычайных ситуациях.
Помощь предоставляется на основании запроса, в котором запрашивающая Сторона представляет информацию о характере чрезвычайной ситуации, указывает вид и объем необходимой помощи.
Предоставляющая Сторона в кратчайшие сроки рассматривает обращение запрашивающей Стороны и информирует ее о возможности, объеме и условиях предоставления помощи.

Статья 6. Транзит

Правительство государства-транзита обеспечит беспрепятственный пропуск через территорию своего государства групп по оказанию помощи, их оснащение и грузы помощи предоставляющих Сторон в соответствии с национальным законодательством и международными правилами.

Статья 7. Виды помощи

Помощь в ликвидации чрезвычайных ситуаций будет оказываться путем направления групп по оказанию помощи и грузов помощи либо в иной запрашиваемой форме.
Условия, вид, объемы и продолжительность оказания помощи в каждом конкретном случае согласовываются компетентными органами Сторон.
Группы по оказанию помощи используются для выполнения аварийно-спасательных работ в зоне чрезвычайной ситуации.
Оперативное руководство и координация деятельности групп по оказанию помощи осуществляется компетентными органами запрашивающей Стороны через руководителей этих групп.
Запрашивающая Сторона информирует руководителей групп по оказанию помощи об обстановке, сложившейся в зоне чрезвычайной ситуации и на конкретных участках работ, и при необходимости обеспечивает эти группы переводчиками и средствами связи, а также предоставляет охрану и бесплатное медицинское обслуживание.
Оснащение групп по оказанию помощи должно быть достаточным для ведения автономных действий в зоне чрезвычайной ситуации в течение 72 часов. По окончании запасов запрашивающая Сторона обеспечивает указанные группы необходимыми средствами для их дальнейшей работы.

Статья 8. Условия пересечения государственных
границ группами по оказанию помощи и режим
их пребывания на территории государства
запрашивающей Стороны

Члены групп по оказанию помощи пересекают государственную границу государства запрашивающей Стороны или государства-транзита через пункты пропуска, открытые для международного сообщения по паспортам или другим документам, удостоверяющим их личность. Руководитель группы должен иметь список членов группы по оказанию помощи и документ, подтверждающий его полномочия, выданные компетентным органом предоставляющей Стороны.
Порядок пропуска через границу кинологических групп и порядок их пребывания на территории государства запрашивающей Стороны определяются в соответствии с карантинными правилами, действующими на территории государства запрашивающей Стороны.
Члены групп по оказанию помощи обязаны во время их пребывания на территории государства запрашивающей Стороны соблюдать законодательство этого государства. При этом они находятся под юрисдикцией государства предоставляющей Стороны в области трудового законодательства и связанных с ним вопросов. На военный персонал, входящий в состав группы по оказанию помощи, распространяется действие законодательства государства предоставляющей Стороны, регулирующего статус военнослужащего.
Перемещение групп по оказанию помощи, их оснащение, материалы обеспечения и грузов помощи осуществляются автомобильным, железнодорожным, водным или воздушным транспортом.
Порядок использования указанных видов транспорта определяется компетентными органами Сторон по согласованию с соответствующими министерствами и ведомствами.

Статья 9. Ввоз, вывоз и транзит оснащения и грузов
помощи при ликвидации чрезвычайных ситуаций

Оснащение и грузы помощи, ввозимые на территорию запрашивающей Стороны и вывозимые с территории предоставляющей Стороны для оказания помощи при ликвидации чрезвычайной ситуации, освобождаются от таможенных пошлин, сборов и налогов.
Таможенное оформление оснащения и грузов помощи производится в упрощенном виде и в приоритетном порядке на основании уведомлений, выдаваемых компетентными органами Сторон, в которых указывается состав групп по оказанию помощи, перечень ввозимого или вывозимого оснащения и грузов помощи.
Группам по оказанию помощи запрещается перевозить какие-либо товары, кроме оснащения для проведения аварийно-спасательных работ.
После окончания работ по оказанию помощи ввезенное оснащение подлежит вывозу с территории государства запрашивающей Стороны. Если в силу особых обстоятельств не представляется возможным вывезти оснащение, оно может быть безвозмездно передано в качестве помощи компетентному органу запрашивающей Стороны на согласованных условиях. В этом случае необходимо уведомить компетентные и таможенные органы запрашивающей Стороны, указав виды, количество и место нахождения передаваемого оснащения.
При необходимости оказания пострадавшим срочной медицинской помощи на территорию государства запрашивающей Стороны может быть ввезено необходимое количество медицинских препаратов, содержащих наркотические вещества. В этом случае руководитель группы по оказанию помощи предъявляет таможенным органам предоставляющей и запрашивающей Сторон декларацию о наличии медицинских препаратов, содержащих наркотические вещества, с указанием их номенклатуры и количества.
Указанные медицинские препараты не подлежат передаче запрашивающей Стороне и используются исключительно квалифицированным медицинским персоналом под контролем представителей этой Стороны.
Не использованные медицинские препараты, содержащие наркотические вещества, подлежат вывозу под таможенным контролем запрашивающей Стороны на основании документов, подтверждающих номенклатуру и количество этих препаратов. На израсходованные медицинские препараты, содержащие наркотические вещества, таможенным органам запрашивающей Стороны предъявляется акт об их использовании, подписанный руководителем и врачом группы по оказанию помощи и заверенный представителем компетентного органа запрашивающей Стороны.

Статья 10. Использование воздушных судов

Компетентный орган предоставляющей Стороны сообщает компетентному органу запрашивающей Стороны о решении использовать для оказания помощи воздушные суда с указанием их типа и опознавательных знаков, маршрута, количества членов экипажа, характера груза, места и времени взлета и посадки.
Запрашивающая Сторона разрешает перелет в определенный пункт на территорию своего государства.
Полеты осуществляются в соответствии с правилами, установленными международной организацией гражданской авиации и каждой из Сторон.
Предоставляющая Сторона освобождается от платы за пролет, посадку на аэродроме и взлет с него воздушных судов, а также от платы за радионавигационные услуги.
Вопросы о возмещении расходов за топливо и техническое обслуживание воздушных судов предоставляющей Стороны, используемых при оказании помощи, будут решаться отдельно в каждом конкретном случае.

Статья 11. Возмещение расходов и ущерба

Помощь в чрезвычайных ситуациях, исходя из принципов гуманности и добрососедских отношений оказывается, как правило, на безвозмездной основе.
В случае, если запрашивающая и предоставляющая Стороны договорились о возмещении части расходов, связанных с оказанием помощи, предоставляющая Сторона свою помощь оказывает на льготных условиях.
В случае ранения (смерти) членов группы по оказанию помощи предоставляющей Стороны, запрашивающая Сторона берет на себя расходы, связанные с оказанием неотложной медицинской помощи, транспортировкой раненого (тела погибшего) на территорию предоставляющей Стороны.
Если член группы по оказанию помощи при выполнении задач, связанных с реализацией настоящего Соглашения на территории запрашивающей Стороны, нанесет вред юридическому или физическому лицу, то ущерб возмещает запрашивающая Сторона в соответствии с законодательством, применяемым в случае нанесения вреда ее гражданами, оказывающими помощь.
Вред, причиненный членом группы по оказанию помощи преднамеренно или по грубой небрежности, подлежит возмещению предоставляющей Стороной.

Статья 12. Урегулирование споров

Спорные вопросы, связанные с толкованием или применением настоящего Соглашения, разрешаются путем консультаций или переговоров Сторон.
Положения настоящего Соглашения не затрагивают обязательств, принятых Сторонами в соответствии с другими международными договорами.

Статья 13. Изменения и дополнения к Соглашению

В настоящее Соглашение, с общего согласия Сторон, могут быть внесены изменения и дополнения, которые оформляются отдельным Протоколом, являющимся неотъемлемой частью Соглашения.

Статья 14. Вступление в силу

Настоящее Соглашение вступает в силу со дня подписания, а для государств, законодательство которых требует выполнения внутригосударственных процедур, со дня сдачи депозитарию соответствующего уведомления.
Настоящее Соглашение открыто для присоединения других государств, разделяющих его цели и принципы, с согласия всех Сторон.
Любая Сторона настоящего Соглашения может выйти из него, направив об этом депозитарию письменное уведомление. Действие настоящего Соглашения прекращается в отношении этой Стороны по истечении шести месяцев со дня получения депозитарием такого уведомления.
Прекращение действия настоящего Соглашения не будет затрагивать осуществляемую в соответствии с ним деятельность начатую, но не завершенную до прекращения его действия, если Стороны не договорятся об ином.
Настоящее Соглашение заключается сроком на пять лет и будет автоматически продлеваться на последующие пятилетние периоды, если Стороны не примут иного решения.
Совершено в городе Чолпон-Ата 17 июля 1998 года в одном подлинном экземпляре на русском языке.
Подлинный экземпляр находится в Исполнительном комитете Межгосударственного Совета Республики Казахстан, Кыргызской Республики, Республики Таджикистан и Республики Узбекистан, который направляет в каждое государство-участник его заверенную копию.

* * *

Қазақстан Республикасының, Қырғыз Республикасының, Тәжікстан Республикасының және Өзбекстан Республикасының арасындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оның зардабын жою саласында көмек көрсету туралы келісімді бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 1999 жылғы 30 желтоқсан N 7-II

     Шолпан-Атада 1998 жылғы 17 шілдеде жасалған Қазақстан 
Республикасының, Қырғыз Республикасының, Тәжікстан Республикасының және 
Өзбекстан Республикасының арасындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және 
оның зардабын жою саласында көмек көрсету туралы келісім бекітілсін.
     
     Қазақстан Республикасының 
             Президенті 
     
     
           Қазақстан Республикасының, Қырғызстан Республикасының, 
         Тәжікстан Республикасының және Өзбекстан Республикаларының        
             арасындағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оның 
                 зардабын жою саласында көмек көрсету туралы 
     
                                    Келісім 
     
     Осы Келісімге қатысушы-мемлекеттер, бұдан әрі Тараптар деп аталады, 

1997 жылғы 10 қаңтардағы Қазақстан Республикасы, Қырғызстан Республикасы, Тәжікстан Республикасы мен Өзбекстан Республикалары арасындағы мәңгілік достастық туралы Шарттың мақсаттары мен принциптерін басшылыққа ала отырып;
аймақтардың экологиялық жүйелерінің байланыстылығын және төтенше жағдайлардың болу мүмкіндігін, оның зардабын Тараптардың біреуінің күші және құралымен жоя алмайтындығын, сонымен қатар қатысушы-мемлекеттердің іс-қимылдарын үйлестіру қажеттігін ескере отырып;
төтенше жағдай кезінде зардап шеккен Тараптарға халықаралық құқық негізінде қажетті көмек көрсетуде аймақтық ынтымақтастықты жалғастыру мен дамытуға ұмтыла отырып;
төтенше жағдайлардың алдын алу және олардың зардабын жоюда, авариялық-құтқару күштерін, материалдық-техникалық, медициналық, азық-түлік, қаржы қорларын және ақпарат құралдарын бірлесіп пайдалану қажеттігін назарға ала отырып;
төтенше жағдай кезінде халықаралық көмек көрсетуде БҰҰ-ның күшін, сонымен қатар осы салаларда шарттық-құқық базаларын қалыптастыру мен олардың іс-қимыл жасауына үлес қосуға тырысуды қолдай отырып,
мына төмендегілер жайында келісті:

1 Бап. Қолдану аясы

Осы Келісім төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою кезінде адамның өмірі мен денсаулығына зиян немесе едәуір материалдық шығын келтіретін, оларды бір Тараптың күшімен және құралымен жою мүмкін еместігі жағдайда қолданылады.
Осы Келісім төтенше жағдай кезінде үйлестірілген көмек шегін белгілейді.

2 Бап. Анықтама

Осы Келісімнің мақсаттары үшін төмендегідей ұғымдар пайдаланылады:
төтенше жағдай - нақты аумақта аварияның, қауіпті табиғи құбылыстың, техногендік сипаттағы стихиялық немесе басқа жағдайдағы опаттың салдарынан, адам өліміне әкеп соқтыратын, адамның денсаулығына немесе айналаны қоршаған ортаға және шаруашылық жүргізетін нысандарға едәуір материалдық шығын келтіретін және адам өміріне қауіп төндіретін жағдай;
төтенше жағдайлардың алдын алу - болуы ықтимал төтенше жағдайлар кезінде қауіп-қатерді азайтуға бағытталған, сонымен қатар адам өмірін сақтауға, айналаны қоршаған ортаға келтіретін шығын мөлшерін және материалдық шығынды төмендетуге бағытталған кешенді шаралар;
көмек беруші - әртүрлі сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу немесе жою мақсатында сұратушы Тарапқа беруші Тараптың көмек көрсетуі;
көмек сұратушы Тарап - келесі Тараптан көмек, жүк және тиісті жабдықтар сұратып, топ жіберуді сұрап өтініш жасайтын Тарап;
көмек беруші Тарап - көмек, жүк және тиісті жабдықтармен топ жіберуді сұрап өтініш жасайтын Тарап;
құзырлы орган - осы Келісімді жүзеге асыруға байланысты жұмыстарға басшылық жасау және үйлестіру үшін әр Тараптың тағайындаған органы;
көмек көрсету жөніндегі топтар - көмек беруші Тарапқа көмек көрсету үшін қажетті жабдықтармен қамтамасыз етіліп, ұйымдастырылған мамандар тобы;
төтенше жағдайларды жою - төтенше жағдай кезінде адамдар өмірін сақтауға және оларды құтқаруға, айналаны қоршаған ортаға келтірілетін зиян мөлшерін және материалдық шығынды азайтуға, сонымен қатар төтенше жағдай аймағын жоюға, қауіпті факторлардың іс-әрекетін тоқтатуға бағытталған авариялық-құтқару және басқа да қалыптастыру жұмыстары;
төтенше жағдай аймағы - төтенше жағдай болған аумақ;
авариялық-құтқару жұмыстары - төтенше жағдай аймағында адамдарды құтқаруға, материалдық және мәдени құнды заттарды, табиғи ортаны қорғауға бағытталған іс-әрекет, төтенше жағдайды жою және оларға тән қауіпті факторларды мейлінше басу;
жабдықтау - көмек көрсету жөнінен материалдармен, техникалық және көлік құралдарымен жабдықталатын топтар;
көмек көрсету жүктері - төтенше жағдайдан зардап шеккен халық арасында тегін бөлу үшін тағайындалған материалдық қаржы;
транзит мемлекеттер - көмек көрсету жөнінен аумағы арқылы жабдықтар, қамтамасыз ету материалдарын және көмек көрсету жүктерін таситын топтар, осы Келісімнің қатысушы-мемлекеттері.

3 Бап. Құзырлы органдар және хабарландыру жүйелері

Осы Келісімді орындау жөніндегі Тараптардың құзыретті органдары болып:
Қазақстан Республикасынан - Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар жөніндегі Агенттігі;
Қырғыз Республикасынан - Төтенше жағдайлар және азаматтық қорғаныс жөніндегі министрлігі;
Тәжікстан Республикасынан - Тәжікстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Төтенше жағдайлар және азаматтық қорғаныс істері жөніндегі комитеті;
Өзбекстан Республикасынан - Төтенше жағдайлар жөніндегі министрлігі саналады.
Тараптар басқа құзыретті органдарды тағайындаған күнде, дипломатиялық каналдар арқылы жазбаша түрде бірін-бірі хабардар етеді.
Тараптармен келісілген құзыретті органдар төтенше жағдайлар туралы алдын-ала ескерту мен хабарлаудың кешенді мерзім жүйелерін құрады. Берілген жүйені құру және іске қосу жағдайы арнайы ведомствоаралық Хаттамамен реттеледі.

4 Бап. Ынтымақтастық нысандары

Тараптар көмек көрсетуді төмендегі нысан бойынша жүзеге асырады:
қауіпті техногендік және экологиялық процесстер, сонымен қатар табиғи құбылыстар мониторингін ұйымдастыру және өткізу;
өте қауіпті нысандар мен айналаны қоршаған ортаның жағдайы, болуы ықтимал төтенше жағдайлардың жүру барысы мен дамуы және олардың зардабы, оларды жою жөнінде қолданылатын шаралар туралы бір-біріне хабарлау;
халықты төтенше жағдайларға қарсы іс-қимыл жасауға дайындауды, оның ішінде алғашқы дәрігерлік көмек көрсетуге дайындау;
төтенше жағдайларды жою жөніндегі мүдделі мемлекеттер құрылымдарының өзара әрекеттестігін үйлестіру;
өнеркәсіп авариясының, опаттың және табиғи апаттың кесірінен халыққа және айналаны қоршаған ортаға келтірілетін ластанудың қатерін бағалау;
ғылыми-зерттеу жобаларын бірлесіп жоспарлау, дайындау және жүзеге

асыру, ғылыми-техникалық әдебиеттермен, зерттеу жұмыстарымен және 
технологиямен алмасу;
     ақпаратпен, методикалық және басқа да әдебиеттермен, бейне және 
фотоматериалдармен алмасу; 
     Тараптардың құзыретті органдарының арасындағы өзара әрекеттестікті 
қамтамасыз ету;
     төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды 
жоспарлау және жүзеге асыру;
     төтенше жағдайларды жою кезінде өзара көмек көрсету және зардап 
шеккен халықты Келісімге қатысушылар аумағына орналастыру жөнінде шаралар 
қабылдау;
     төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою саласындағы 
Тараптардың құзыретті органдарымен келісілуі мүмкін басқа да 
іс-әрекеттері. 
     
            5 Бап. Көмек және ақпаратпен алмасу туралы сұрау 
     
     Тараптар төтенше жағдай кезінде көмек көрсетуді сұрайды. 

Көмек сұратушы Тараптан төтенше жағдайдың сипаты, қажетті көмектің түрі мен көлемі туралы ақпарат алған жағдайда, сұрау негізінде беріледі.
Көмек беруші Тарап қысқа мерзім ішінде көмек сұраушы Тараптың сұрау өтінішін қарайды және көрсетілетін көмектің көлемі мен жағдайы туралы хабарлайды.

6 Бап. Транзит

Транзит-мемлекеттердің Үкіметі өзінің мемлекетінің аумағы арқылы көмек беруші Тараптың ұлттық заңына және халықаралық ережелеріне сәйкес көмек көрсету жөніндегі топтардың жабдықтары мен жүктерінің кедергісіз өтуін қамтамасыз етеді.

7 бап. Көрсетілетін көмек түрлері

Төтенше жағдайларды жою кезінде көмек көрсету жөніндегі топты және көмек көрсететін жүктерді жіберу арқылы немесе басқаша сұрату нысаны бойынша көмек көрсетіледі.
Әрбір нақты жағдайда көрсетілетін көмектің шарты, түрі, көлемі және мерзімі Тараптардың құзыретті органдарымен келісіледі.
Көмек көрсету жөніндегі топтар төтенше жағдайлар аймағында авариялық-құтқару жұмыстарын орындау үшін пайдаланылады.
Көмек көрсету жөніндегі топтардың іс-қимылына шұғыл басшылықты және үйлестіруді сұратушы Тараптың құзыретті органдары осы топтың басшылары арқылы жүзеге асырады.
Сұратушы тарап көмек көрсету жөніндегі топтардың басшыларын төтенше жағдай аймағындағы және нақты учаскелердегі жағдай туралы хабардар етіп отырады және қажет болған жағдайда бұл топтарды аудармашылармен және байланыс құралдарымен қамтамасыз етеді, сонымен қатар күзет қояды және ақысыз медициналық көмек көрсетеді.
Көмек көрсету жөніндегі топтарды жабдықтау үшін төтенше жағдай аймағына автономдық іс-қимыл енгізу үшін 72 сағат жеткілікті. Қорлары біткен жағдайда сұратушы Тарап көрсетілген топтардың одан әрі жұмыс істеуі үшін оларды қажетті жабдықтармен қамтамасыз етеді.

8 бап. Көмек көрсету жөніндегі топтардың мемлекеттік
шекараны өту шарттары және көмек сұраушы
Тарап мемлекетінің аумағына кіру тәртібі

Көмек көрсету жөніндегі топтың мүшелері көмек сұраушы Тарап мемлекетінің немесе транзит-мемлекет шекарасын халықаралық қатынас жолдары бойынша ашылған өткізу пункттері арқылы төлқұжатымен немесе өзін растайтын басқа құжаттармен өтеді. Топтың басшысында көмек көрсету жөніндегі топ мүшелерінің тізімі және оның өкілдігін растайтын, көмек беруші Тараптың құзыретті органы берген құжаты болуы тиіс.
Кинология топтарын шекарадан өткізу тәртібі мен көмек сұраушы Тараптың мемлекет аумағына келу тәртібі көмек сұраушы Тарап мемлекетінің аумағында қолданып жүрген карантин ережесіне сәйкес анықталынады.
Көмек көрсету жөніндегі топтың мүшелері көмек сұраушы Тараптың мемлекет аумағына келген соң сол мемлекеттің заңын сақтауы керек. Бұл жағдайда олар көмек беруші Тарап мемлекетінің еңбек заңы мен соған байланысты мәселелер саласының құқығында болады.
Көмек көрсету жөніндегі топтың құрамында әскери қызметкер болса, әскери қызметкердің мәртебесін реттейтін, көмек беруші Тарап мемлекетінің заңындағы іс-әрекет қолданылады.
Көмек көрсету жөніндегі топ, олардың жабдықтары, қамтамасыз ету материалдары және көмек көрсететін жүктері автомобиль, темір жол, су және әуе көлігімен жүзеге асырылады.
Көрсетілген көлік түрлерін пайдалану тәртібін тиісті министрліктермен және ведомстволармен келісу бойынша Тараптардың құзыретті органдары анықтайды.

9 Бап. Төтенше жағдайды жою кезінде жабдықтарды
және көмек көрсететін жүктерді әкелу,
әкету және транзиттеу

Төтенше жағдайларды жою кезінде көмек көрсету үшін көмек сұраушы Тараптың аумағына көмек беруші Тараптың аумағынан әкелінетін жабдықтар және көмек көрсететін жүктер кеден бажынан, салықтан, жиналымнан босатылады.
Жабдықтар мен жүктерді кеден ресімінен өткізу Тараптардың құзыретті органдары берген, көмек көрсету жөніндегі топтың құрамы, әкелінетін немесе әкетілетін жабдықтар мен жүктердің тізімі көрсетілген хабарлау негізінде, жеңіл түрінде бірінші болып жүргізіледі.
Көмек көрсету жөніндегі топтарға тек қана авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге қажетті жабдықтардан басқа, қандай да болмасын тауарлар өткізуге рұқсат етілмейді.
Жұмыс біткеннен кейін көмек көрсету үшін апарылған жабдықтар көмек сұраушы Тараптың аумағынан әкетіледі. Егер жабдықтарды әкету қажеттігі болмаған жағдайда, ол келісім бойынша көмек сұраушы Тараптың құзыретті органына көмек ретінде ақысыз беріледі. Мұндай жағдайда көмек сұраушы Тараптың құзыретті және кеден органдарына берілетін жабдықтардың түрін, санын және орналасқан жерін жазбаша түрде көрсетіп хабарлау қажет.
Көмек сұраушы мемлекет аумағында зардап шеккендерге шұғыл дәрігерлік көмек көрсету қажет болған жағдайда, құрамында есірткісі бар қажетті медициналық дәрі-дәрмектер апарылуы мүмкін. Мұндай жағдайда көмек көрсету жөніндегі топтың басшысы кеден органдарына көмек беруші және көмек сұраушы Тараптардың берген, құрамында есірткісі бар медициналық дәрі-дәрмектер туралы, олардың саны мен тізбесі көрсетілген декларациясын көрсетеді.
Көрсетілген медициналық дәрі-дәрмектер көмек сұраушы Тарапқа берілмейді және осы Тараптың өкілдерінің бақылауымен мамандандырылған дәрігерлік қызметкер ғана пайдалана алады.
Құрамында есірткісі бар пайдаланылмаған медициналық дәрі-дәрмектер, көмек сұраушы Тараптың кеден бақылауымен осы дәрі-дәрмектердің тізімін және санын растайтын құжат негізінде әкетіледі. Пайдаланылған құрамында есірткісі бар медициналық дәрі-дәрмектер туралы көмек сұраушы Тараптың кеден органдарына олардың пайдаланғандығы туралы көмек көрсету жөніндегі топтың басшысы мен дәрігерінің қолы қойылған және көмек сұраушы Тараптың құзыретті органы өкілінің қолы қойылып мөр басылған актісі көрсетіледі.

10 бап. Әуе кемелерін пайдалану

Көмек беруші Тараптың құзыретті органы көмек сұраушы Тараптың құзыретті органына көмек көрсету үшін әуе кемелерін пайдаланғандығы жөнінде және олардың түрлері мен оларды танып айыру белгілері, маршруттары, экипаж мүшелерінің саны, жүк түрлері, ұшу және қону уақыты мен орны көрсетілген шешім туралы хабарлайды.
Көмек сұраушы Тарап өзінің мемлекетінің аумағындағы тиісті бір пунктке ұшып өтуіне рұқсат береді.
Ұшу әр Тараптың халықаралық азаматтық авиациясы белгілеген ережелеріне сәйкес жүзеге асырылады.
Көмек беруші Тарап әуежайдан ұшқанына, қонғанына және одан әуе кемелерінің ұшқанына төленетін төлемнен, сонымен қатар радионавигациялық қызмет көрсету төлемінен босатылады.
Көмек көрсету кезінде пайдаланылған жанар жағар майға кеткен шығын және көмек беруші Тараптың әуе кемелеріне техникалық қызмет көрсетуге жұмсалған шығын туралы мәселелер әрбір нақты жағдайда бөлек шешіледі.

11 бап. Шығын мен зиянның орнын толтыру

Төтенше жағдайлар кезінде көмек адамгершілік және көршілік қарым-қатынас принципіне сүйеніп, ереже бойынша ақысыз негізде көрсетіледі.
Егер көмек сұраушы және көмек беруші Тараптар көмек көрсетуге байланысты шыққан шығынның орнын толтыруға келіссе, көмек беруші Тарап өзінің көмегін жеңілдетілген жағдайда көрсетеді.
Көмек беруші Тараптың көмек көрсету жөніндегі топ мүшесі жараланса (қайтыс болса), көмек сұраушы Тарап медициналық жедел көмек көрсетуге, жаралы адамды (қайтыс болған адамды) көмек беруші Тараптың аумағына тасымалдауға байланысты жұмсалған шығынды өзі көтереді.
Егер көмек көрсету жөніндегі топтың мүшесі осы Келісімді жүзеге

асыруға байланысты тапсырманы орындау кезінде, көмек сұраушы Тараптың 
аумағында заңды немесе жеке тұлғаға зиян келтірсе, онда заңға сәйкес көмек 
сұраушы Тарап зиянның орнын толтырады. 
     Көмек көрсету жөніндегі топ мүшесі әдейі немесе өрескел 
немқұрайдылықпен зиян келтірсе, онда көмек беруші Тарап зиянның орнын 
толтырады. 
     
                       12 бап. Дауды шешу 
     
     Осы Келісімді талдауға немесе қолдануға байланысты туған даулы 
мәселелер, кеңес беру немесе Тараптардың келіссөз жүргізуі арқылы 
шешіледі. 
     Осы Келісімнің ережелері Тараптармен қабылданған басқа халықаралық 
шарттарға сәйкес міндеттемелерді қозғамайды. 
     
           13 бап. Келісімге өзгерту мен толықтырулар енгізу 
     

Осы Келісімге, Тараптардың келісімі бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізіледі, олар жеке Хаттамамен ресімделеді, Келісімнің ажыратылмайтын бөлігі болып саналады.

14 Бап. Күшіне ену

Осы Келісім қол қойылған күнінен бастап, ал заңы ішкі мемлекеттік рәсімдерді орындауды талап ететін мемлекеттер үшін жазбаша хабарландыруға сәйкес депозитарий тапсырған күнінен бастап күшіне енеді.
Осы Келісім барлық Тараптардың келісімі бойынша, олардың принципі мен мақсатын бөлісетін басқа да мемлекеттердің қосылуы үшін ашық.
Осы Келісімнің қай Тарабы болмасын депозитарийға жазбаша түрде хабарлау жіберу арқылы одан шығуына болады. Осы Келісімнің бұл Тарапқа қатысты іс-әрекеті депозитарий хабарламаны алғанына алты ай болғаннан кейін тоқтатылады.
Осы Келісімнің іс-әрекетіне сәйкес басталып, бірақ оның тоқтауына

дейін аяқталмаған іс-әрекеті, егер Тараптар ол туралы келіспесе 
қозғалмайды. 
     
     Осы Келісім бес жылға жасалынады, егер Тараптар басқа шешім 
қабылдамаса, автоматты түрде келесі бес жылға созылады. 
     1998 жылдың 17 шілдесінде Чолпан-Ата қаласында түп нұсқасы бір данада 
орыс тілінде жасалынды. 
     Түп нұсқасының данасы Қазақстан Республикасының, Қырғыз 
Республикасының, Тәжікстан Республикасының және Өзбекстан 
Республикаларының Мемлекетаралық Кеңесінің Атқарушы комитеттерінде бар, әр 
қатысушы-мемлекетке оның қол қойылып мөр басылған көшірмесі жіберіледі. 
     
      Қазақстан           Қырғыз           Тәжікстан          Өзбекстан 
     Республикасы       Республикасы      Республикасы       Республикасы 
        үшін               үшін               үшін               үшін 
     
     
     Оқығандар:
          Қасымбеков Б.А. 
          Икебаева Ә.Ж.