ИПС "Әділет"

Настоящий Закон устанавливает правовые основы деятельности в области связи на территории Республики Казахстан, определяет полномочия государственных органов по регулированию указанной деятельности, права и обязанности физических и юридических лиц, оказывающих или пользующихся услугами связи.

Глава 1. Общие положения

      Статья 1. Назначение связи
      1. Связь является неотъемлемой частью экономической и социальной инфраструктуры Республики Казахстан и функционирует на ее территории как взаимоувязанный производственно-хозяйственный комплекс, предназначенный для удовлетворения потребностей безопасности, обороны, охраны правопорядка, государственных органов, физических и юридических лиц в услугах связи.
      2. Средства связи и вычислительной техники составляют техническую базу обеспечения процесса сбора, обработки, накопления и распространения информации.

      Статья 2. Основные понятия, используемые в настоящем
                Законе
      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
      1) абонентская фиксированная система оплаты услуг телефонных соединений (далее - абонентская система оплаты услуг) - система оплаты услуг, при которой сумма платежей пользователя связи за определенный период времени включает плату за предоставление абонентской линии независимо от ее типа в постоянное пользование абоненту и плату за предоставление местного телефонного соединения в зависимости от его средней продолжительности в расчете на одного абонента;
      2) ведомственные сети связи - сети телекоммуникаций, создаваемые для обеспечения производственных и специальных нужд, имеющие выход на сеть телекоммуникаций общего пользования;
      3) взаимоувязанная сеть телекоммуникаций - комплекс технологически сопряженных сетей телекоммуникаций на территории Республики Казахстан, обеспеченный централизованным управлением;
      4) выделенные сети связи - сети телекоммуникаций физических и юридических лиц, не имеющие выхода на сеть телекоммуникаций общего пользования, круг пользователей которых определяется владельцем этой сети;
      5) общедоступные услуги - услуги связи первой необходимости удовлетворительного качества, оказываемые любому пользователю;
      6) оператор связи - физическое или юридическое лицо, имеющее право на предоставление услуг связи;
      7) охранная зона сетей телекоммуникаций - земельный участок, расположенный вдоль линии связи и вокруг объектов связи, с находящимися на нем растительностью и строениями;
      8) повременная система оплаты услуг телефонных соединений (далее - повременная система оплаты услуг) - система оплаты, при которой сумма платежей пользователя связи за определенный период времени состоит из постоянной составляющей - плата за предоставление абонентской линии независимо от ее типа в постоянное пользование абоненту и повременной составляющей - плата за предоставление местного телефонного соединения в зависимости от его фактической продолжительности в единицах тарификации;
      9) пользователь связи - физическое или юридическое лицо, являющееся потребителем услуг связи, в том числе на основании договоров, заключаемых с операторами связи (абонент);
      10) почтовая связь - прием, обработка, перевозка и доставка почтовых отправлений, а также перевод денег;
      11) почтовые отправления - письма, почтовые карточки, бандероли, пакеты, посылки, почтовые контейнеры, а также печатные издания в соответствующей упаковке;
      12) пропуск трафика - осуществление процесса установления соединения и передачи информации между пользователями связи (сетями связи);
      13) радиочастотный спектр - определенная совокупность радиочастот;
      14) связь - прием, сбор, обработка, накопление, передача, доставка и распространение информации и почтовых отправлений;
      15) сеть телекоммуникаций - технологические системы, обеспечивающие один или несколько видов передач: телефонную, телеграфную, факсимильную, передачу данных и других видов документальных сообщений, телевизионные, звуковые и иные виды радио- и проводного вещания;
      16) сеть телекоммуникаций общего пользования - составная часть взаимоувязанной сети телекоммуникаций, открытой для пользования всем физическим и юридическим лицам;
      17) система повременного учета стоимости местных телефонных соединений (далее - повременный учет местных телефонных соединений) - совокупность технологий и методов учета местных телефонных соединений, обеспечивающих расчет суммы платежей за использование услуг местной сети телекоммуникаций;
      18) средства связи - технические средства, используемые для формирования, обработки, передачи или приема сообщений телекоммуникаций либо почтовых отправлений;
      19) телекоммуникация - совокупность средств, с помощью которых производится передача или прием знаков, сигналов, текста, изображений, звуков по проводной, оптической, радио- и другим электромагнитным системам;
      20) трафик - совокупность сообщений, передаваемых по сетям телекоммуникаций;
      21) услуги связи - деятельность по приему, обработке, хранению, передаче и доставке почтовых отправлений или сообщений телекоммуникаций. <*>
      Сноска. Статья 2 в новой редакции - Законом Республики Казахстан от 8 января 2003 года N 379.

Статья 3. Законодательство в области связи
Законодательство в области связи основывается на Конституции Республики Казахстан, нормах международных договоров, ратифицированных Республикой Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

      Статья 4. Основные принципы деятельности в области
                связи
      Деятельность в области связи осуществляется на основе:
      1) соблюдения прав и интересов пользователей услуг связи;
      2) свободы передачи сообщений по сетям и средствам телекоммуникаций, свободы приема, доставки и транзита почтовых отправлений;
      3) равенства прав физических и юридических лиц на участие в деятельности в области связи и использование ее результатов;
      4) добросовестной конкуренции;
      5) обеспечения надежности и управляемости связью с учетом сетевых технологических особенностей на основе единых стандартов на территории Республики Казахстан;
      6) содействия расширению международного сотрудничества в области связи, интеграции в мировую систему связи.

Глава 2. Регулирование деятельности в области
связи

      Статья 5. Уполномоченный орган в области связи
      1. Регулирование деятельности в области связи осуществляется уполномоченным государственным органом. Нормативные правовые акты, издаваемые уполномоченным государственным органом, и решения, принимаемые им в пределах своих полномочий, являются обязательными для всех физических и юридических лиц, предоставляющих услуги связи или пользующихся ими, независимо от их ведомственной принадлежности и форм собственности.
      2. Основными задачами уполномоченного органа являются:
      1) осуществление государственной политики в области связи и обеспечение ее реализации, общее регулирование в области связи;
      2) межотраслевая координация на коллегиальной основе функционирования и развития телекоммуникаций;
      3) организация и обеспечение государственного технического надзора и контроля за деятельностью в области связи;
      4) участие в осуществлении государственной политики в области распределения и использования радиочастотного спектра и обеспечение ее реализации;
      5) лицензирование деятельности в области связи и использования радиочастотного спектра;
      6) поддержка добросовестной конкуренции при предоставлении услуг связи;
      7) выпуск государственных знаков почтовой оплаты (почтовые марки, блоки, маркированные конверты и карточки);
      8) формирование государственного заказа на научно-исследовательские, научно-технические и проектные работы, а также на обучение, подготовку и повышение квалификации кадров в области связи.

      Статья 6. Регулирование использования радиочастотного
                спектра и орбитальных позиций спутников связи
      1. Регулирование использования радиочастотного спектра и орбитальных позиций спутников находится в исключительной компетенции государства.
      2. Разработка и реализация политики в области распределения радиочастотного спектра, а также эффективного использования радиочастот и орбитальных позиций спутников связи в интересах государства обеспечиваются Правительством Республики Казахстан.
      3. Использование радиочастотного спектра, являющегося ограниченным природным ресурсом, осуществляется на платной основе. Годовые ставки, порядок исчисления и уплаты в государственный бюджет платы за использование радиочастотного спектра определяются в соответствии с Налоговым кодексом Республики Казахстан.
      4. В целях обеспечения реализации государственной политики в области распределения и эффективного использования радиочастот на территории Республики Казахстан уполномоченный орган в области связи обеспечивает разработку и выполнение процедур:
      1) по порядку проектирования, строительства, эксплуатации и ввоза из-за границы радиоэлектронных средств и высокочастотных устройств;
      2) по обязательной регистрации средств связи, в том числе используемых для целей телерадиовещания и иных технических средств, являющихся источником электромагнитного излучения;
      3) по проведению радиоконтроля и защиты радиоприема от индустриальных помех, по государственному техническому надзору и контролю за использованием радиочастотного спектра;
      4) по международной координации радиочастот в соответствии с Регламентом радиосвязи Международного союза электросвязи.
      5. Средства связи, в том числе используемые для телерадиовещания, и иные технические средства, являющиеся источниками электромагнитного излучения, подлежат государственной регистрации в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
      За государственную регистрацию радиоэлектронных средств и высокочастотных устройств взимается сбор в порядке, определяемом Налоговым кодексом Республики Казахстан.
      Сноска. Статья 6 с изменениями и дополнениями - Законом РК от 24 декабря 2001 года N№276.

      Статья 7. Национальный оператор связи
      Национальным оператором связи является оператор сети общего пользования, взявший на себя обязательство обеспечить предоставление общедоступных услуг связи в любом населенном пункте любому пользователю.
      Положение о национальном операторе утверждается Правительством Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Статья 8. Управление сетями связи при чрезвычайных
                ситуациях
      1. Управление сетями связи при чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан уполномоченным органом в области связи во взаимодействии с центрами управления связью государственных органов по перечню, определяемому Правительством Республики Казахстан и центральным исполнительным органом Республики Казахстан по чрезвычайным ситуациям, а также исполнительными органами, в ведении которых находятся ведомственные сети связи.
      2. Во время чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, карантинов, иных чрезвычайных ситуаций государственные органы имеют право приоритетного использования, а также приостановления деятельности любых сетей и средств связи, независимо от ведомственной принадлежности и форм собственности.
      3. Владельцы сетей и средств связи должны предоставлять абсолютный приоритет всем сообщениям, касающимся безопасности человеческой жизни на море, земле, в воздухе, космическом пространстве, проведения неотложных мероприятий в области обороны, безопасности и охраны правопорядка в Республике Казахстан, а также сообщениям о чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера.
      4. Финансирование мероприятий, связанных с содержанием специальных систем связи и оповещения, предназначенных для использования в чрезвычайных ситуациях, производится за счет средств республиканского бюджета.

      Статья 9. Взаимодействие операторов связи с органами,
                осуществляющими оперативно-розыскную
                деятельность
      1. Операторы связи, независимо от форм собственности и ведомственной принадлежности, действующие на территории Республики Казахстан, обязаны, в соответствии с законодательством Республики Казахстан, обеспечивать органам, осуществляющим оперативно-розыскную деятельность, организационные и технические возможности проведения оперативно-розыскных мероприятий на всех сетях связи, принимать меры по недопущению раскрытия форм и методов проведения указанных мероприятий.
      2. В случае использования средств связи в преступных целях, наносящих ущерб интересам личности, общества и государства, государственные органы, в соответствии с законодательством Республики Казахстан, имеют право приостановления деятельности любых сетей и средств связи, независимо от ведомственной принадлежности и форм собственности.

      Статья 10. Сертификация технических средств связи
      1. Все технические средства связи, используемые во взаимоувязанной сети Республики Казахстан, радиоэлектронные средства и высокочастотные устройства, являющиеся источником электромагнитного излучения, технические средства почтовой связи подлежат обязательной сертификации на соответствие установленным стандартам, иным нормам и техническим условиям.
      2. Сертификационные испытания (сертификация) технических средств связи осуществляются с целью установления их соответствия требованиям нормативных актов в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан.
      3. Органы по сертификации технических средств связи, аккредитованные в государственной системе сертификации Республики Казахстан, по завершении процедур сертификации, проводимых сертификационными центрами или лабораториями по программам и методикам, утверждаемым этим органом, выдают сертификаты установленного образца.
      4. Порядок проведения сертификации в области связи определяется законодательством Республики Казахстан.

      Статья 11. Лицензирование деятельности в области связи,
                 использования радиочастотного спектра
      1. Деятельность физических и юридических лиц, в том числе иностранных, связанная с предоставлением услуг связи и (или) использованием радиочастотного спектра, осуществляется на основе лицензий.
      2. Виды и сроки действия лицензий, условия их выдачи, приостановления или прекращения действия, иные вопросы лицензирования регламентируются законодательством Республики Казахстан.

      Статья 12. Особенности лицензирования использования
                 радиочастотного спектра
      1. Лицензии на предпринимательскую деятельность по предоставлению услуг с использованием радиочастот - сотовой, персональной связи, услуг систем глобальной подвижной персональной спутниковой связи, услуг по распределению телевизионных программ с использованием систем эфирно- кабельного телевидения выдаются только на конкурсной основе.
      2. Распределение полос (номиналов) радиочастотного спектра для организации подвижных сетей радиотелефонной или радиосвязи, радиодоступа на фиксированных сетях телекоммуникаций, сетей передачи данных может проводиться на конкурсной основе в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
      При получении в пользование полос (номиналов) радиочастотного спектра по итогам конкурса, проведенного уполномоченным органом в области связи, победитель вносит в государственный бюджет разовую плату в порядке и размерах, установленных законодательством Республики Казахстан.
      Порядок внесения разовой платы в государственный бюджет, определенной по итогам конкурса, устанавливается конкурсной комиссией.
      3. Решение о проведении конкурса или аукциона принимает уполномоченный орган в области связи, исходя из решений Государственной межведомственной комиссии по радиочастотам Республики Казахстан. К участию в конкурсах или аукционах допускаются любые физические и юридические лица, отвечающие требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан, и правилам проведения конкурса или аукциона, в том числе и владеющие соответствующими лицензиями.
      4. Лицензии на право трансляции телевизионных и звуковых (радиовещательных) программ (использование передающих технических средств и номиналов радиочастотного спектра) выдаются физическим и юридическим лицам по согласованию с уполномоченным органом по делам печати и средствам массовой информации.
      Порядок выделения номиналов (каналов) радиочастот для целей радио и телевизионного вещания, за исключением систем эфирно-кабельного телевидения, определяется уполномоченным органом по делам печати и средствам массовой информации, по заявке которого производятся расчет, международная координация и присвоение радиочастот.
      4-1. Право использования радиочастотного спектра удостоверяется разрешительными документами, выдаваемыми уполномоченным органом в области связи, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
      При этом за выдачу разрешения телевизионным и радиовещательным организациям взимается сбор в порядке, определяемом Налоговым кодексом Республики Казахстан.
      При распределении полос (номиналов) радиочастотного спектра путем проведения конкурса разрешение на использование радиочастотного спектра выдается уполномоченным органом в области связи после представления плательщиком документа, подтверждающего внесение указанных сумм в государственный бюджет в полном объеме.
      5. Разрешения на использование радиочастотного спектра выдаются владельцам лицензий не позднее месячного срока со дня подачи заявления и необходимых для проведения расчетов данных. В случае проведения координации с другими основными пользователями или сопредельными государствами (в приграничных зонах Республики Казахстан) в соответствии с Регламентом радиосвязи Международного союза электросвязи срок рассмотрения заявления может быть продлен, но не более чем на один месяц, о чем заявитель должен быть уведомлен заблаговременно в письменной форме.
      6. Лицензиар имеет право приостановления действия лицензии в случаях:
      1) использования радиочастот без оформления соответствующих разрешений;
      2) задержки внесения платы за использование радиочастотного спектра на срок более одного месяца со дня установленного нормативными правовыми актами;
      3) передачи лицензиатом другим пользователям во временное или постоянное использование закрепленных за ним радиочастот;
      4) нарушения лицензиатом правил эксплуатации радиоэлектронного оборудования, приведших к созданию помех, нарушающих установленные нормы функционирования электромагнитных систем.
      7. Если в течение тридцати дней с момента получения уведомления о приостановлении действия лицензии ее владелец не устранил нарушение, лицензиар имеет право привлечения лицензиата к ответственности в соответствии с законодательством.
      Сноска. Статья 12 с изменениями и дополнениями - Законом РК от 24 декабря 2001 года№N 276.

      Статья 13. Тарифы на услуги связи
      1. Тарифы на услуги связи устанавливаются операторами связи в соответствии с законодательством Республики Казахстан и регулируются уполномоченным органом по регулированию естественных монополий и защите конкуренции в случаях, если оператор занимает доминирующее положение на рынке тех или иных услуг связи.
      2. Вызов экстренных оперативных служб по перечню уполномоченного органа всеми операторами связи производится бесплатно для пользователей.
      3. При установлении льгот на пользование услугами связи компенсацию недополученных доходов осуществляет орган, установивший соответствующую льготу.

                    Глава 3. Сети связи

      Статья 14. Взаимоувязанные сети телекоммуникаций
      1. Развитие и совершенствование взаимоувязанной сети телекоммуникаций Республики Казахстан осуществляется с учетом технологического единства всех сетей и средств телекоммуникаций в интересах их комплексного использования, повышения эффективности и устойчивого функционирования на основе стратегии развития отрасли и экономики Республики Казахстан.
      2. Сеть телекоммуникаций общего пользования Республики Казахстан как составная часть взаимоувязанной сети телекоммуникаций предназначена для предоставления услуг связи всем физическим и юридическим лицам на территории Республики Казахстан и включает в себя все сети телекоммуникаций Республики Казахстан, кроме выделенных и ведомственных сетей, независимо от их принадлежности и форм собственности.
      3. С целью обеспечения устойчивого функционирования взаимоувязанной сети телекоммуникаций Республики Казахстан и защиты ее от воздействия дестабилизирующих факторов уполномоченный орган в области связи устанавливает порядок взаимодействия операторов связи и систем оперативно- технического управления сетями.
      4. Ведомственные сети связи создаются и функционируют для обеспечения производственных и специальных нужд соответствующих государственных органов, находятся в их ведении и эксплуатируются ими. Сопряжение ведомственных сетей связи с сетью телекоммуникаций общего пользования производится на договорной основе при условии обеспечения соответствия технических средств и сооружений связи ведомственных сетей связи требованиям и техническим нормам, установленным для сети телекоммуникаций общего пользования. Ведомственные сети связи могут использоваться для предоставления услуг связи населению и другим пользователям телекоммуникаций при получении их владельцами лицензий на осуществление предпринимательской деятельности в соответствии со статьями 11, 12 настоящего Закона.
      5. Выделенные сети связи на территории Республики Казахстан могут создаваться любыми физическими и юридическими лицами. На деятельность по предоставлению услуг связи операторами выделенных сетей связи распространяется требование о лицензировании в соответствии со статьями 11, 12 настоящего Закона.
      6. При сопряжении выделенных сетей связи с сетью телекоммуникаций общего пользования указанные сети переходят в категорию сети телекоммуникаций общего пользования.
      7. Для удовлетворения собственных нужд, внутрипроизводственных целей, оказания услуг населению физические и юридические лица могут создавать иные сети телекоммуникаций, имеющие выход на сети телекоммуникаций общего пользования. Порядок присоединения сетей телекоммуникаций разных операторов к сети телекоммуникаций общего пользования, регулирования пропуска трафика и проведения расчетов за подключение и взаимное использование сетевых ресурсов устанавливается уполномоченным органом.
      8. Сети радио и телевизионного вещания являются составной частью взаимоувязанной сети телекоммуникаций и составляют единый производственнотехнологический комплекс наземных и спутниковых систем вещания, используемых для распространения и трансляции телевизионных и звуковых (радиовещательных) программ на территории Республики Казахстан и зарубежных стран. Наземные системы включают радиорелейные и кабельные линии связи, радиопередатчики различной мощности и другие средства для трансляции государственных и коммерческих программ. Спутниковые системы включают в себя орбитальные спутники связи, принадлежащие международным спутниковым организациям, отдельным государствам, и наземные передающие и приемные станции.
      9. Для распространения и трансляции государственных телерадиопрограмм создаются республиканские и региональные сети радио и телевизионного вещания, базирующиеся на взаимоувязанной сети телекоммуникаций, с использованием технических средств и каналов операторов связи. Коммерческие телерадиовещательные организации для распространения и трансляции своих программ могут использовать как собственные, так и другие сети телекоммуникаций на договорных условиях.
      10. Кроме распространения и трансляции программ сети радио и телевизионного вещания, независимо от форм собственности, используются в интересах обороны, государственной безопасности и защиты правопорядка, для передачи сигналов оповещения в чрезвычайных ситуациях мирного времени и в особый период, при осуществлении оперативно-розыскной деятельности.

      Статья 15. Специальная и фельдъегерская связь
      1. Организации специальной и фельдъегерской связи обеспечивают прием, сохранность, перевозку и доставку особо важной корреспонденции государственных органов и специальных отправлений с драгоценными металлами, ювелирными изделиями, приборами, аппаратурой и комплектующими изделиями оборонной промышленности, а также сведений, составляющих государственные секреты и их носители.
      2. Личный состав специальной и фельдъегерской связи имеет форменную одежду, обеспечивается служебно-штатным оружием, специальными средствами защиты и связи.
      3. Внутренний распорядок, подчиненность и дисциплина личного состава организаций специальной и фельдъегерской связи регламентируются нормативными правовыми актами об этих службах, утверждаемыми Правительством Республики Казахстан.
      4. Взаимоотношения организаций специальной и фельдъегерской связи, фельдъегерско-почтовой связи Вооруженных Сил Республики Казахстан, организаций почтовой связи регламентируются нормативными правовыми актами уполномоченного органа в области связи.

      Статья 16. Сети связи для нужд государственных органов,
                 обороны, безопасности и охраны правопорядка
                 Республики Казахстан
      1. Правительственная связь обеспечивается специально уполномоченными органами, определяемыми Президентом Республики Казахстан. Указанные органы обеспечивают специальными видами связи государственные органы Республики Казахстан, осуществляя в пределах своих полномочий, сохранность государственных секретов. Права и обязанности органов указанной связи определяются законодательством Республики Казахстан.
      2. Связь для нужд обороны, безопасности и охраны правопорядка в Республике Казахстан обеспечивается специальными сетями телекоммуникаций, использующими в качестве основы сети телекоммуникаций общего пользования.
      3. Каналы сети телекоммуникаций общего пользования и ведомственных сетей связи для государственного управления, обороны, безопасности и охраны правопорядка в Республике Казахстан предоставляются на договорной основе в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.
      4. Порядок подготовки и использования сетей телекоммуникаций общего пользования для нужд государственных органов, обороны, безопасности и охраны правопорядка Республики Казахстан определяется Правительством Республики Казахстан.
      5. Операторы связи, независимо от форм собственности, обязаны обеспечивать приоритетное предоставление каналов связи для нужд государственных органов, обороны, безопасности и охраны правопорядка в Республике Казахстан и принимать первоочередные и неотложные меры по замене каналов связи или их восстановлению в случае повреждения.
      6. Операторы связи, независимо от ведомственной принадлежности и форм собственности, не могут отключать каналы правительственной связи иначе, как по решению суда.

      Статья 17. Почтовая связь
      1. Сеть почтовой связи представляет собой единую технологическую систему организаций и транспортных средств, обеспечивающих прием, обработку, перевозку и доставку почтовых отправлений, перевод денег, а также организующих на договорной основе экспедирование, доставку и распространение периодической печати, доставку пенсий и пособий.
      2. Обработку и вручение воинских отправлений осуществляет фельдъегерско-почтовая связь Вооруженных Сил Республики Казахстан.
      3. Услуги почтовой связи могут оказываться негосударственными организациями почтовой связи на основании лицензий, выдаваемых уполномоченным органом в области связи в установленном порядке.
      4. Сроки доставки почтовых отправлений определяются нормативными правовыми актами уполномоченного органа в области связи.
      5. Перечень предметов, запрещенных к пересылке по почте, устанавливается Правительством Республики Казахстан.
      6. Отправитель почтового отправления вправе объявить его ценность в пределах стоимости вложения.

       Глава 4. Защита и охрана средств, сооружений
              связи, радиочастотного спектра и
             орбитальных позиций спутников связи

      Статья 18. Охранные зоны сетей связи
      1. В целях обеспечения сохранности сетей связи, эксплуатации технических средств, сооружений и устройств устанавливаются охранные зоны и просеки, которые являются зонами с особыми условиями пользования землей.
      2. Земли, включенные в охранные зоны, обозначаются на местности специальными знаками. Эти земли изъятию у собственников и землепользователей не подлежат.
      3. Порядок установления охранных зон и режим пользования землей, работы в них определяются уполномоченным органом, принявшим решение о предоставлении земель в собственность или землепользование, в соответствии с земельным законодательством Республики Казахстан.

      Статья 19. Защита и охрана средств, сооружений связи,
                 радиочастотного спектра и орбитальных
                 позиций спутников связи
      1. Средства, сооружения связи, радиочастотный спектр и орбитальные позиции спутников связи находятся под защитой государства.
      2. Охрана средств, сооружений связи, радиочастотного спектра, орбитальных позиций спутников связи устанавливается законодательством Республики Казахстан.
      3. В целях защиты установленного порядка использования радиочастотного спектра и орбитальных позиций спутников связи законодательством могут устанавливаться ограничения на производство и ввоз в Республику Казахстан радиоэлектронных средств, создающих ненормированные помехи функционированию электромагнитных систем.
      4. Физические и юридические лица, допустившие повреждения средств, сооружений телекоммуникаций, нарушение установленного порядка изготовления, приобретения, ввоза, использования и регистрации радиоэлектронных средств и высокочастотных устройств, использования радиочастот для работы радиоэлектронных средств всех назначений и высокочастотных устройств, а также создающие ненормированные помехи теле- и радиоприему, несут ответственность в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Глава 5. Развитие сетей связи

      Статья 20. Развитие сетей связи
      1. Развитие сетей связи осуществляется в соответствии с программой развития отрасли, утверждаемой Правительством Республики Казахстан.
      2. Финансирование мероприятий, направляемых на развитие сетей связи, может осуществляться за счет республиканского бюджета, кредитов банков, собственных средств, а также за счет привлечения прямых отечественных и иностранных инвестиций физических и юридических лиц в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
      3. При строительстве жилых домов и других объектов проектирование и прокладка внутренних и внутриквартальных сетей связи, а также установка абонентских почтовых шкафов осуществляются заказчиками строительства за счет собственных средств.
      4. При комплексной застройке жилых массивов, строительстве производственных объектов и прилегающих к ним населенных пунктов проектирование и строительство всех средств связи, включая гражданские сооружения и помещения почтовых отделений, осуществляются за счет средств заказчика. Органы местного государственного управления обязаны предусматривать в соответствии с нормативами строительство зданий для размещения объектов почтовой связи, а также предоставлять организациям почтовой связи на договорных условиях отдельные помещения, соответствующие технологическим нормам, в существующих (или строящихся) жилых или иных зданиях.
      5. При строительстве или реконструкции зданий, сооружений, дорог, мостов и других объектов работы по переустройству и переносу сетей связи выполняются за счет заказчика строительства в соответствии со стандартами и по техническим условиям, выдаваемым собственниками сетей связи и (или) пользователями.

      Статья 21. Использование транспортных средств
      1. Операторам связи предоставляется право на договорных условиях перевозить почту по всем маршрутам и линиям железнодорожного, морского, речного, воздушного и автомобильного транспорта в сопровождении работников почтовой связи или передавать ее для перевозки под ответственность транспортных организаций.
      2. Транспортные организации, осуществляющие регулярные перевозки по междугородным и международным маршрутам следования, не могут отказать в заключении договора на перевозку почтовых отправлений, кроме случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

      Статья 22. Предоставление и использование земель при
                 проведении работ по развитию сетей связи
      1. Земельные участки, занимаемые объектами связи, включая охранные зоны, физическим и юридическим лицам, занимающимся деятельностью по предоставлению услуг связи, предоставляются в собственность или землепользование, а также на праве ограниченного целевого пользования земельным участком (сервитут) после получения соответствующей лицензии.
      2. Земельные участки под строительство зданий и сооружений для отделений перевозки почты при авто- и железнодорожных станциях, аэропортах, морских, речных портах и пристанях должны отводиться в непосредственной близости от зданий вокзалов, а под строительство городских почтамтов и узлов почтовой связи - в центральной части города, с обеспечением условий для обмена почтовых отправлений, доставленных автомобилями, почтовыми вагонами, самолетами, морскими и речными судами.
      3. Порядок предоставления и размеры земельных участков, установление охранных зон и создание просек, а также режимов пользования ими определяются законодательством Республики Казахстан о земельных отношениях.
      4. Физические и юридические лица, независимо от форм собственности, имеют право прокладывать сети связи по мостам, туннелям, улицам, автомобильным и железным дорогам, строениям, коллекторам, запретным зонам, лесам, водам в соответствии с договорами и решениями исполнительных органов.
      5. Строительство телекоммуникационных сетей и объектов в зонах с особыми условиями землепользования определяется законодательством о земельных отношениях Республики Казахстан.
      6. В случае причинения ущерба при прокладке сетей связи или возведении строений организации связи обязаны возместить собственникам, землепользователям причиненные убытки, привести трассы в надлежащее состояние и провести рекультивацию земли.
      7. Физические и юридические лица, независимо от форм собственности, должны применять при строительстве сетей и объектов природоохранные технологии и не допускать ухудшения экологической обстановки в результате своей деятельности. За ущерб, нанесенный окружающей среде и экологической безопасности населения, вышеуказанные организации несут ответственность в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
      8. Перенос или переустройство сооружений связи, вызываемые новым строительством, расширением, реконструкцией населенных пунктов, освоением новых земель, переустройством систем мелиорации, разработкой полезных ископаемых производятся заказчиками строительства за свой счет в соответствии со стандартами и по техническим условиям владельцев и (или) пользователей сетей связи. При этом увеличение мощности средств связи осуществляется за счет собственников сооружений связи.
      9. Оператору сети телекоммуникаций общего пользования предоставляется право ограниченного целевого пользования на соседний или иной земельный участок (сервитут), занятый объектами и сетями телекоммуникаций общего пользования, а также соседний или иной земельный участок, необходимый для прокладки и эксплуатации новых объектов и линии связи сети общего пользования. В этих случаях сервитут на соседний или иной участок может устанавливаться на основе договора заинтересованного лица с частным собственником или землепользователем.
      10. Предоставление прав на земельные участки, занимаемые другими негосударственными объектами связи, осуществляется на основании договора купли-продажи, права постоянного или временного землепользования, на основании договора аренды земельного участка, а также по договору с субъектами права частной собственности или землепользования соседних или чужих земельных участков.

Глава 6. Права пользователей услуг связи

      Статья 23. Качество услуг связи
      1. Операторы связи обязаны предоставлять пользователям услуги связи, соответствующие по качеству стандартам, техническим нормам, условиям договора на предоставление услуг связи.
      2. Услуги связи оказываются на равных условиях для всех категорий пользователей (население, бюджетные организации, хозяйствующие субъекты), с учетом льгот и преимуществ в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.
      3. Операторы сетей телекоммуникаций и почтовой связи, занимающие доминирующее положение на рынке услуг связи, обязаны предоставлять общедоступные услуги. Минимальный перечень общедоступных услуг связи, с заданными параметрами качества, утверждается уполномоченным органом в области связи.

      Статья 24. Защита прав пользователей услугами связи
      1. Защита прав пользователей на предоставление им услуг связи надлежащего качества, получение информации о таких услугах и об их исполнителях, а также механизм реализации этих прав регулируются законодательством Республики Казахстан.
      2. Операторы связи обеспечивают гарантированную Конституцией Республики Казахстан тайну переписки, телефонных переговоров, почтовых отправлений, телеграфных и иных сообщений, передаваемых по сетям телекоммуникаций, за исключением случаев ограничения этого права в случаях и порядке, прямо установленных законодательством.
      3. За незаконное нарушение тайны переписки, телефонных переговоров, почтовых, телеграфных и иных сообщений пользователей услуг операторы связи несут ответственность в соответствии с законодательством.
      4. При наличии технических возможностей осуществления оператором связи повременного учета местных телефонных соединений пользователь связи - физическое лицо вправе выбрать абонентскую или повременную систему оплаты услуг.
      При повременной системе оплаты услуг по требованию пользователя оператор связи обязан предоставить бесплатно письменную информацию о состоявшихся местных телефонных соединениях, подлежащих оплате.
      В случае непредоставления такой информации пользователь вправе произвести оплату услуг по абонентской системе.
      Пользователь связи - юридическое лицо осуществляет повременную систему оплаты местных телефонных соединений. <*>
      Сноска. Статья 24 с дополнениями - Законом Республики Казахстан от 8 января 2003 года N 379.

Глава 7. Особенности предоставления услуг
связи

      Статья 25. Использование языков и алфавитов в                            деятельности операторов связи
      1. На всей территории Республики Казахстан на сетях связи служебное делопроизводство операторов связи, независимо от формы собственности, осуществляется на государственном и русском языках.
      2. Адреса отправителя и получателя телеграмм и почтовых отправлений, пересылаемых в пределах Республики Казахстан, должны оформляться по желанию отправителя на государственном или русском языке.
      3. Текст телеграммы должен быть написан на государственном или русском языке по желанию отправителя.
      4. Международные сообщения, передаваемые по сетям связи, обрабатываются на языках, определяемых нормами международных договоров и соглашений Республики Казахстан.
      5. Информационные, справочные, другие сведения, касающиеся деятельности операторов связи, а также образцы бланочной продукции на государственном и русском языках размещаются в доступных для пользователей местах.
      6. Общение оператора почтовых отделений связи, почтамтов, переговорных пунктов, информационно-справочных служб, других работников предприятий (организаций) связи в процессе работы непосредственно с пользователями осуществляется на государственном или русском языке.

      Статья 26. Учетно-отчетное время в области связи
      1. При осуществлении деятельности в области связи в технологических процессах передачи или приема сообщений и информации операторами связи, независимо от места их расположения на территории Республики Казахстан, применяется единое учетно-отчетное время, устанавливаемое уполномоченным органом в области связи.
      2. Информирование пользователей о времени предоставления услуг связи производится по местному времени.
      3. В международной связи учетно-отчетное время определяется международными договорами Республики Казахстан.

Глава 8. Ответственность при осуществлении
деятельности в области связи

      Статья 27. Ответственность операторов и пользователей
                 связи
      1. Операторы связи несут материальную ответственность за утрату, повреждение ценных почтовых отправлений в размере объявленной ценности и взысканного тарифа; за искажение текста телеграммы, изменившее ее смысл, недоставку телеграммы или вручение телеграммы адресату по истечении установленного срока - в порядке, установленном законодательством.
      При нарушении пользователем услуг связи договорных условий, правил эксплуатации оборудования, использовании на сети несертифицированного оборудования, а также при несвоевременной оплате услуг связи оператор связи имеет право, после письменного уведомления, приостановить доступ пользователя к сети связи до устранения недостатков, за исключением случаев, предусмотренных в пункте 3 статьи 8 настоящего Закона, с возмещением пользователем связи потерь доходов оператора связи и компенсации вреда, причиненного оператору связи из-за повреждения или простоя оборудования в соответствии с законодательством.
      3. Оператор связи не несет ответственность за неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательств по передаче или приему сообщений либо по пересылке или доставке почтовых отправлений, если будет доказано, что такое неисполнение или ненадлежащее исполнение обязательств произошло по вине пользователя связи либо вследствие непреодолимой силы.

Глава 9. Международное сотрудничество

      Статья 28. Международное сотрудничество
      1. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, применяются правила международного договора.
      2. Международное сотрудничество в области связи осуществляется на основе международных договоров.
      3. В международной деятельности уполномоченный орган в области связи в пределах своих полномочий, делегированных ему Правительством Республики Казахстан и предусмотренных международными договорами, представляет и защищает интересы Республики Казахстан в международных союзах и организациях связи.

Президент
Республики Казахстан

Осы Заң Қазақстан Республикасының аумағында байланыс саласындағы қызметтің құқықтық негіздерін белгілейді, мемлекеттік органдардың аталған қызметті реттеу жөніндегі өкілеттігін, байланыс қызметін көрсететін немесе пайдаланатын жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен міндеттерін анықтайды.

І-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Байланыстың мақсаты

1. Байланыс Қазақстан Республикасының экономикалық және әлеуметтік инфрақұрылымының ажырағысыз бөлігі болып табылады және оның аумағында қауіпсіздіктің, қорғаныстың, құқық тәртібін қорғаудың, мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың байланыс қызметіне деген қажеттігін қанағаттандыруға арналып өзара үйлестірілген өндірістік-шаруашылық кешен ретінде жұмыс істейді.
2. Байланыс құралдары мен есептеу техникасы ақпаратты жинау, сұрыптау, жинақтау және тарату процесін қамтамасыз етудің техникалық базасын құрайды.

2-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар <*>

      Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:
      1) телефон жалғау қызметiне ақы төлеудiң абоненттiк белгiленген жүйесi (бұдан әрi - қызметке ақы төлеудiң абоненттiк жүйесi) - байланысты пайдаланушының белгiлi бiр уақыт кезеңiндегі төлемдер сомасы абоненттiк желiнi, оның түрiне қарамастан, абонентке тұрақты пайдалануға беру ақысын және бiр абонентке шаққанда оның орташа ұзақтығына қарай жергiлiктi телефон жалғау ақысын қамтитын қызметке ақы төлеу жүйесi;
      2) байланыстың ведомстволық желiлерi - телекоммуникациялардың өндiрiстiк және арнайы мұқтаждарды қамтамасыз ету үшiн құрылатын, жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсiне шыға алатын желiлерi;
      3) телекоммуникациялардың өзара үйлестiрiлген желiсi - Қазақстан Республикасының аумағындағы телекоммуникациялардың технологиялық жағынан септестiрiлген, орталықтандырылған басқарумен қамтамасыз етiлген желiлерiнiң кешенi;
      4) байланыстың бөлектелген желiлерi - жеке және заңды тұлғалардың пайдаланушылар шеңберiн сол желiнiң иесi белгiлейтiн, жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсiне шыға алмайтын, телекоммуникациялар желiлерi;
      5) жалпы қолжетiмдi қызметтер - кез келген пайдаланушыға көрсетiлетiн, сапасы қанағаттандырарлық бiрiншi кезекте қажеттi байланыс қызметтерi;
      6) байланыс операторы - байланыс қызметтерiн көрсетуге құқығы бар жеке немесе заңды тұлға;
      7) телекоммуникациялар желiлерiнiң күзетiлетiн аймағы - ондағы өсiмдiктерiмен және құрылыстарымен қоса алғанда, байланыс желiсiн бойлай және байланыс объектiлерiнiң айналасына орналасқан жер учаскесi;
      8) телефон жалғау қызметiне уақытына қарай ақы төлеу жүйесi (бұдан әрi - қызметке уақытына қарай ақы төлеу жүйесi) - байланысты пайдаланушының белгiлi бiр уақыт кезеңiндегi төлемдер сомасы тұрақты құрамдас бөлiктен - абоненттiк желiнi, оның түрiне қарамастан, абонентке тұрақты пайдалануға бергенi үшiн төленетiн ақыдан және уақытына қарай құрамдас бөлiктен - тарифтеу бiрлiгiнiң iс жүзiндегi ұзақтығына қарай жергiлiктi телефон жалғау ақысынан тұратын ақы төлеу жүйесi;
      9) байланысты пайдаланушы - байланыс қызметiн тұтынушы, соның iшiнде байланыс операторларымен жасасатын шарттар негiзiнде тұтынушы болып табылатын жеке немесе заңды тұлға (абонент);
      10) почта байланысы - почта жөнелтiлiмдерiн қабылдау, сұрыптау, тасымалдау және жеткiзу, сондай-ақ ақша аудару;
      11) почта жөнелтiлiмдерi - хаттар, почта карточкалары, бандерольдер, пакеттер, посылкалар, почта контейнерлерi, сондай-ақ тиiсiнше буылып-түйiлген баспа басылымдары;
      12) трафиктi өткiзу - байланысты пайдаланушылар (байланыс желiлерi) арасында жалғауды жолға қою мен ақпарат беру процесiн жүзеге асыру;
      13) радиожиiлiк спектрi - радиожиiлiктердiң белгiлi бiр жиынтығы;
      14) байланыс - ақпарат пен почта жөнелтiлiмдерiн қабылдау, жинау, сұрыптау, жинақтау, беру, жеткiзу және тарату;
      15) телекоммуникациялар желiсi - хабар берудiң бiр немесе бiрнеше түрiн: телефон, телеграф, факсимиле түрлерiн, деректер мен құжаттық хабардың басқа да түрлерiн берудi, телевизиялық, дыбыстық және радио мен сым-өткiзгiш арқылы хабар таратудың өзге де түрлерiн қамтамасыз ететiн технологиялық жүйелер;
      16) жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсi телекоммуникациялардың өзара үйлестiрiлген желiсiнiң барлық жеке және заңды тұлғалардың пайдалануы үшiн ашық құрамдас бөлiгi;
      17) жергiлiктi телефон жалғау құнын уақытына қарай есептеу жүйесi (бұдан әрi - жергiлiктi телефон жалғауды уақытына қарай есептеу) - жергiлiктi телефон жалғауды есептеудiң жергiлiктi телекоммуникациялар желiсi қызметiн пайдаланғаны үшiн төлемдер сомасының есебiн қамтамасыз ететiн технологиялар мен тәсiлдер жиынтығы;
      18) байланыс құралдары - телекоммуникациялар хабарламаларын не почта жөнелтiлiмдерiн қалыптастыру, сұрыптау, беру немесе қабылдау үшiн пайдаланылатын техникалық құралдар;
      19) телекоммуникация - көмегiмен сым-өткiзгiш, оптика, радио және басқа электромагниттiк жүйелер бойынша белгiлер, сигналдар, мәтiндер, бейнелер, дыбыстар беру немесе қабылдау жүргiзiлетiн құралдар жиынтығы;
      20) трафик - телекоммуникациялар желiлерi арқылы берiлетiн хабарламалар жиынтығы;
      21) байланыс қызметтерi почта жөнелтiлiмдерiн немесе телекоммуникациялар хабарламаларын қабылдау, сұрыптау, сақтау, беру және жеткiзу жөнiндегi қызмет. <*>
       Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2003.01.08. N 379 Заңымен.

3-бап. Байланыс саласындағы заңдар

Байланыс саласындағы заңдар Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттардың нормаларына негізделеді, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

4-бап. Байланыс саласындағы қызметтің негізгі
принциптері

      Байланыс саласындағы қызмет:
      1) байланыс қызметін пайдаланушылардың құқықтары мен мүдделерін сақтау;
      2) телекоммуникациялар желілері мен құралдары арқылы хабарламалар беру еркіндігі, почта жөнелтімдерін қабылдау, жеткізу және транзиттеу еркіндігі;
      3) жеке және заңды тұлғалардың байланыс саласындағы қызметке қатысу және оның нәтижелерін пайдалану құқықтарының теңдігі;
      4) адал бәсеке;
      5) Қазақстан Республикасының аумағындағы бірыңғай стандарттардың негізінде желілік технологиялық ерекшеліктерді ескере отырып, байланыстың сенімділігі мен басқарылуын қамтамасыз ету;
      6) байланыс саласындағы халықаралық ынтымақтастықты кеңейтуге, дүниежүзілік байланыс жүйесіне интеграциялануға жәрдемдесу негізінде жүзеге асырылады.

2-тарау. Байланыс саласындағы қызметті реттеу

5-бап. Байланыс саласындағы уәкілетті орган

      1. Байланыс саласындағы қызметті реттеуді мемлекеттік орган жүзеге асырады. Уәкілетті мемлекеттік орган шығаратын нормативтiк құқықтық актiлер және оның өз өкiлеттiгi шегiнде қабылдайтын шешiмдерi байланыс қызметiн көрсететiн немесе оны пайдаланатын жеке және заңды тұлғалар үшiн олардың ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысандарына қарамастан мiндеттi болып табылады.
      2. Уәкiлеттi мемлекеттiк органның негiзгi мiндеттерi мыналар:
      1) байланыс саласындағы мемлекеттiк саясатты жүзеге асыру және оның iске асырылуын қамтамасыз ету, байланыс саласындағы жалпы реттеу;
      2) телекоммуникациялардың жұмыс iстеуi мен дамуын алқалық негiзде салааралық үйлестiрiп отыру;
      3) байланыс саласындағы қызметке мемлекеттiк техникалық қадағалау мен бақылау жасауды ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
      4) радиожиiлiк спектрiн бөлу мен пайдалану саласындағы мемлекеттiк саясатты жүзеге асыруға қатысу және оның iске асырылуын қамтамасыз ету;
      5) байланыс саласындағы қызметтi лицензиялау және радиожиiлiк спектрiн пайдалану;
      6) байланыс қызметiн көрсету кезiнде адал бәсекелестiктi қолдау;
      7) почта төлемiнiң мемлекеттiк таңбаларын (почта маркалары, блоктар, маркалы конверттер мен карточкалар) шығару;
      8) байланыс саласындағы ғылыми-зерттеу, ғылыми-техникалық және жобалау жұмыстарына, сондай-ақ кадрларды оқытуға, даярлауға және олардың бiлiктiлiгiн арттыруға мемлекеттiк тапсырысты қалыптастыру.

6-бап. Радиожиiлiк спектрi мен байланыс жерсерiктерiнiң
орбиталық позицияларын пайдалануды реттеу

      1. Радиожиiлiк спектрi мен жерсерiктерiнiң орбиталық позицияларын пайдалануды реттеу мемлекеттiң ерекше құзыретiнде болады.
      2. Радиожиiлiк спектрiн бөлу, сондай-ақ радиожиiлiк пен байланыс жерсерiктерiнiң орбиталық позицияларын мемлекет мүдделерiне тиiмдi пайдалану саласындағы саясатты жасау мен iске асыруды Қазақстан Республикасының Үкiметi қамтамасыз етедi.
      3. Шектеулi табиғи ресурс болып табылатын радиожиiлiк спектрiн пайдалану ақылы негiзде жүзеге асырылады. Радиожиiлiк спектрiн пайдаланғаны үшiн мемлекеттiк бюджетке ақы төлеудiң жылдық ставкалары, оны есептеу және төлеу тәртiбi Қазақстан Республикасының Салық кодексiне сәйкес белгiленедi.
      4. Қазақстан Республикасының аумағында радиожиiлiк спектрiн бөлу мен тиiмдi пайдалану саласындағы мемлекеттiк саясатты iске асыру мақсатында байланыс саласындағы уәкiлеттi орган:
      1) радиоэлектрондық құралдар мен жиiлiгi жоғары қондырғыларды жобалау, салу, пайдалану және шетелдерден әкелу тәртiбi жөнiндегi;
      2) байланыс құралдарын, соның iшiнде телерадиохабарын тарату мақсаты үшiн пайдаланылатын құралдарды және электромагниттiк сәулелену көзi болып табылатын өзге де техникалық құралдарды мiндеттi түрде тiркеу жөнiндегi;
      3) радио бақылауын және радио қабылдауын индустриялық кедергiлерден қорғауды жүргiзу жөнiндегi, радиожиiлiк спектрiн пайдалануды мемлекеттiк техникалық қадағалау мен бақылау жөнiндегi;
      4) Халықаралық электр байланысы одағының Радио байланысы регламентiне сәйкес радиожиiлiктi халықаралық үйлестiру жөнiндегi рәсiмдердiң әзiрленуiн және орындалуын қамтамасыз етедi.
      5. Байланыс құралдары, соның iшiнде телерадиохабарын тарату үшiн пайдаланылатындары, электромагниттiк сәулелену көздерi болып табылатын өзге де техникалық құралдар Қазақстан Республикасының Yкiметi белгiлейтiн тәртiппен мемлекеттік тiркелуге тиiс.
      Радиоэлектронды құралдар мен жоғары жиiлiктi құрылғыларды мемлекеттiк тiркеу үшiн Қазақстан Республикасының Салық кодексiнде белгiленген тәртiппен алым алынады.
       Ескерту. 6-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2001.12.24. N 276 Заңымен .

7-бап. Ұлттық байланыс операторы

1. Кез келген елді мекенде кез келген пайдаланушыға жалпы жұртқа ыңғайлы байланыс қызметінің көрсетілуін қамтамасыз етуді өз міндетіне алған жалпы пайдаланыстағы байланыс желісінің операторы ұлттық байланыс операторы болып табылады.
2. Ұлттық оператор туралы ережені Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

8-бап. Төтенше жағдайлар кезiнде байланыс желiлерiн
басқару

      1. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар кезiнде байланыс желiлерiн басқаруды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес Үкiмет анықтайтын тiзбе бойынша мемлекеттiк органдардың байланысты басқару орталықтарымен және Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар жөнiндегi орталық атқарушы органымен, сондай-ақ қарауында ведомстволық байланыс желiлерi бар атқарушы органдармен өзара iс-қимыл жасай отырып, байланыс саласындағы уәкiлетті орган жүзеге асырады.
      2. Табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар, карантиндер, өзге де төтенше жағдайлар кезiнде мемлекеттiк органдардың ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысандарына қарамастан, кез келген байланыс желiлерi мен құралдарын басымдықпен пайдалануға, сондай-ақ олардың қызметiн тоқтата тұруға құқығы бар.
      3. Байланыс желілерi мен құралдарының иелерi теңiздегi, жердегі, әуедегi, ғарыш кеңiстiгiндегi адам өмiрiнiң қауiпсiздiгіне, Қазақстан Республикасында қорғаныс, қауiпсiздiк пен құқық тәртiбiн қорғау саласында шұғыл шаралар жүргізуге қатысты барлық хабарламаларға, сондай-ақ табиғи және техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар туралы хабарламаларға толық басымдық беруге тиiс.
      4. Төтенше жағдайларда пайдалануға арналған байланыс пен хабарландырудың арнаулы жүйелерiн Ұстауға байланысты шараларды қаржыландыру республикалық бюджет қаражаты есебiнен жүргiзiледi.

       9-бап. Байланыс операторларының жедел-iздестiру
             қызметiн жүзеге асыратын органдармен өзара
             іс-қимылы

1. Меншiк нысандары мен ведомстволық бағыныстылығына қарамастан, Қазақстан Республикасының аумағында iс-қимыл жасайтын байланыс операторлары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жедел- iздестiру қызметiн жүзеге асыратын органдарға барлық байланыс желiлерiнде жедел-iздестiру шараларын жүргiзуге ұйымдық және техникалық мүмкiндiктер берiлуiн қамтамасыз етуге, аталған шараларды жүргiзудiң нысандары мен әдiстерiнiң ашылуына жол бермеу жөнiнде шаралар қолдануға мiндеттi.
2. Байланыс құралдары жеке адамның, қоғам мен мемлекеттiң мүдделерiне нұқсан келтiретiн қылмыстық мақсаттарда пайдаланылған жағдайда мемлекеттiк органдардың Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысандарына қарамастан, кез келген байланыс желiлерi мен құралдарының қызметiн тоқтата тұруға құқығы бар.

10-бап. Байланыстың техникалық құралдарын
сертификаттау

      1. Қазақстан Республикасының өзара үйлестiрiлген желiсiнде пайдаланылатын барлық техникалық байланыс құралдары, электромагниттiк сәулелену көздерi болып табылатын радиоэлектрондық құралдар мен жиiлiгi жоғары құрылғылар, почта байланысының техникалық құралдары белгiленген стандарттарға, өзге де нормалар мен техникалық шарттарға сәйкестiгi жөнiнен мiндеттi түрде сертификатталуға тиiс.
      2. Техникалық байланыс құралдарын сертификаттау сынақтары (сертификаттау) олардың Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен нормативтiк актiлердiң талаптарына сәйкестiгiн анықтау мақсатымен жүзеге асырылады.
      3. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк сертификаттау жүйесiнде тiркелген техникалық байланыс құралдарын сертификаттау жөнiндегi органдар сертификаттау орталықтарының немесе зертханаларының сол органдар бекiтетiн бағдарламалар мен әдiстемелер бойынша жүргiзiлетiн сертификаттау рәсiмдерi аяқталғаннан кейiн белгiленген үлгiдегi сертификаттар бередi.
      4. Байланыс саласындағы сертификаттауды жүргiзу тәртiбi Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.

11-бап. Байланыс, радиожиiлiк спектрiн пайдалану
саласындағы қызметтi лицензиялау

1. Жеке және заңды тұлғалардың, соның iшiнде шетелдiк тұлғалардың байланыс қызметiн көрсетуге және (немесе) радиожиiлiк спектрiн пайдалануға байланысты қызметi лицензиялар негiзiнде жүзеге асырылады.
2. Лицензиялардың түрлерi мен қолданылу мерзiмдерi, оларды беру, олардың қолданылуын тоқтата тұру немесе тоқтату шарттары, лицензия берудiң өзге де мәселелерi Қазақстан Республикасының заңдарымен регламенттеледi.

12-бап. Радиожиiлiк спектрiн пайдалануды
лицензиялау ерекшелiктерi

      1. Радиожиiлiктi - ұялы, дербес байланысты пайдаланатын қызметтердi, ғаламдық жылжымалы дербес жерсерiктiк байланыс жүйесiнiң қызметтерiн, эфирлiк-кабельдiк теледидар жүйелерiн пайдаланатын теледидар бағдарламаларын бөлу бойынша қызметтердi көрсету жөнiндегi кәсiпкерлiк қызметке лицензиялар тек конкурстық негiзде ғана берiледi.
      2. Радиотелефон немесе радио байланысының жылжымалы желiлерiн, телекоммуникациялардың бекiтiлген желiлерiне радионың қосылуын, деректер беру желiлерiн ұйымдастыру үшiн радиожиiлiк спектрiнiң жолдарын (номиналдарын) бөлу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес конкурстық негiзде жүргiзiлуi мүмкiн.
      Байланыс саласындағы уәкiлеттi орган өткiзген конкурс қорытындылары бойынша радиожиiлiк спектрiнiң жолдарын (номиналдарын) пайдалануға алған кезде жеңiмпаз Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiп пен мөлшерлерде мемлекеттiк бюджетке бiржолғы төлем енгiзедi.
      Конкурс қорытындылары бойынша анықталған мемлекеттiк бюджетке бiржолғы төлемдi енгiзу тәртiбiн конкурстық комиссия белгiлейдi.
      3. Конкурс немесе аукцион өткiзу туралы шешiмдi Қазақстан Республикасының Радиожиiлiк жөнiндегi мемлекеттiк ведомствоаралық комиссиясының шешiмдерiн негiзге ала отырып, байланыс саласындағы уәкiлеттi орган қабылдайды. Конкурстарға немесе аукциондарға қатысуға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген талаптарға және конкурс немесе аукцион өткiзу ережелерiне сәйкес келетiн, соның iшiнде тиiстi лицензиялары бар кез келген жеке және заңды тұлғалар жiберiледi.
      4. Теледидар және дыбыс (радио хабарлары) бағдарламаларын тарату (радиожиiлiк спектрiнiң хабар беретiн техникалық құралдары мен номиналдарын пайдалану) құқығына лицензиялар жеке және заңды тұлғаларға баспасөз iстерi мен бұқаралық ақпарат құралдары жөнiндегi уәкiлеттi органмен келiсе отырып берiледi.
      Эфирлiк-кабельдiк теледидар жүйелерiн қоспағанда, радиожиiлiк номиналдарын (арналарын) теледидар мен радио хабарларының мақсатына бөлу тәртiбiн баспасөз iстерi және бұқаралық ақпарат құралдары жөнiндегi уәкiлеттi орган белгiлейдi, соның өтiнiмi бойынша есеп айырысу, радиожиiлiктi халықаралық үйлестiру мен беру жүргiзiледi.
      4-1. Радиожиiлiк спектрiн пайдалану құқығы Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен байланыс саласындағы уәкiлеттi орган беретiн рұқсаттық құжаттармен расталады.
      Бұл ретте телевизия және радио хабарларын тарататын ұйымдарға рұқсат бергенi үшiн Қазақстан Республикасының Салық кодексiнде белгiленген тәртiппен алым алынады.
      Конкурс өткiзу арқылы радиожиiлiк спектрiнiң жолдарын (номиналдарын) бөлу кезiнде радиожиiлiк спектрiн пайдалануға рұқсатты аталған соманы мемлекеттiк бюджетке толық көлемде енгiзгенiн растайтын құжатты төлемшi табыс еткеннен кейiн байланыс саласындағы уәкiлеттi орган бередi.
      5. Радиожиiлiк спектрiн пайдалануға рұқсат лицензиялардың иелерiне өтiнiш пен есеп айырысуды жүргiзу үшiн қажеттi деректер берiлген күннен бастап бiр ай мерзiмнен кешiктiрмей берiледi. Басқа да негiзгi пайдаланушылармен немесе шектес мемлекеттермен (Қазақстан Республикасының шекара маңындағы аймақтарында) Халықаралық электр байланысы одағының Радио байланыс регламентiне сәйкес үйлестiру жүргiзiлген жағдайда өтiнiштi қарау мерзiмi ұзартылуы мүмкiн, бiрақ ол бiр айдан аспауы керек, ол жөнiнде өтiнiш берушiге алдың ала жазбаша түрде хабарлануға тиiс.
      6. Лицензиардың:
      1) радиожиiлiк тиiстi рұқсаттарды ресiмдемей пайдаланылған;
      2) радиожиiлiк спектрiн пайдаланғаны үшiн ақы төлеудi нормативтiк құқықтық актiлерде белгiленген күннен бастап бiр айдан астам мерзiмге кешiктiрген;
      3) лицензиат өзiне бекiтiлiп берiлген радиожиiлiктi басқа пайдаланушыға уақытша немесе тұрақты пайдалануға берген;
      4) лицензиат радиоэлектрондық жабдықтарды пайдалану ережелерiн бұзып, ол кедергiлер жасауға, электромагниттiк жүйелердiң жұмыс iстеуiнiң белгiленген нормаларын бұзуға әкеп соққан жағдайларда лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға құқығы бар.
      7. Егер лицензияның қолданылуын тоқтата тұру туралы хабар алған кезден бастап отыз күн iшiнде оның иесi тәртiп бұзушылықты жоймаса, лицензиардың лицензиатты заңдарға сәйкес жауапқа тартуға құқығы бар.
       Ескерту. 12-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2001.12.24. N 276 Заңымен .

13-бап. Байланыс қызметiне тарифтер

      1. Байланыс қызметiне тарифтердi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес байланыс операторлары белгiлейдi және оператор белгiлi бiр байланыс қызметтерi рыногында басым жағдайға ие болып отырса, табиғи монополияларды реттеу мен бәсекелестiктi қорғау жөнiндегi уәкiлеттi орган реттейдi.
      2. Уәкiлеттi органның тізбесі бойынша шұғыл көрсетілетін жедел қызметтерді шақыруды барлық байланыс операторлары пайдаланушылар үшін тегін жүргізеді.
      3. Байланыс қызметiн пайдалануға арналған жеңiлдiктердi белгiлеу кезiнде толық алынбаған кiрiстi өтеудi тиiстi жеңiлдiктi белгiлеген орган жүзеге асырады.

3-тарау. Байланыс желілері

14-бап. Өзара үйлестiрiлген телекоммуникациялар
желiлерi

      1. Қазақстан Республикасының өзара үйлестiрiлген телекоммуникациялар желiсiн дамыту мен жетiлдiру оларды кешендi пайдалану, тиiмдiлiгiн арттыру мен тұрақты жұмыс iстеу мүддесiнде телекоммуникациялардың барлық желiлерi мен құралдарының технологиялық бiртұтастығы ескерiлiп, саланы және Қазақстан Республикасының экономикасын дамыту стратегиясы негiзiнде жүзеге асырылады.
      2. Қазақстан Республикасының жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсi телекоммуникациялардың өзара үйлестiрiлген желiсiнiң құрамдас бөлiгi ретiнде Қазақстан Республикасының аумағында барлық жеке және заңды тұлғаларға байланыс қызметiн көрсетуге арналған, сондай-ақ бөлектелген және ведомстволық желiлердi қоспағанда, бағыныстылығы мен меншiк нысандарына қарамастан Қазақстан Республикасы телекоммуникацияларының бүкiл желiсiн қамтиды.
      3. Байланыс саласындағы уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының өзара үйлестiрiлген телекоммуникациялар желiсiнiң тұрақты жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету мен оны тұрақсыздандырушы факторлардың ықпалынан қорғау мақсатымен байланыс операторлары мен желiлердi жедел-техникалық басқару жүйелерiнiң өзара iс-қимыл тәртiбiн белгiлейдi.
      4. Байланыстың ведомстволық желiлерi тиiстi мемлекеттiк органдардың өндiрiстiк және арнайы мұқтаждарын қамтамасыз ету үшiн құрылып, жұмыс iстейдi, солардың қарауында және пайдалануында болады. Байланыстың ведомстволық желiлерiн жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсiмен септестiру байланыстың ведомстволық желiлерiнiң техникалық құралдары мен байланыс ғимараттарының жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсi үшiн белгiленген талаптар мен техникалық нормаларға сәйкестiгi қамтамасыз етiлген жағдайда шарт негiзiнде жүргiзiледi. Осы Заңның 11, 12-баптарына сәйкес кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыруға лицензиялардың иелерi оларды алған жағдайда байланыстың ведомстволық желiлерi халыққа және басқа да телекоммуникацияларды пайдаланушыларға байланыс қызметтерiн көрсету үшін пайдаланылуы мүмкiн.
      5. Қазақстан Республикасының аумағында байланыстың бөлектелген желiлерiн кез келген жеке және заңды тұлғалар құра алады. Бөлектелген байланыс желiлерi операторларының байланыс қызметтерiн көрсету жөнiндегi қызметiне осы Заңның 11, 12-баптарына сәйкес лицензиялау туралы талап қолданылады.
      6. Байланыстың бөлектелген желiлерi жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсiне септестiрiлген жағдайда аталған желiлер жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсi санатына өтедi.
      7. Өз мұқтаждарын, iшкi өндiрiстiк мақсаттарын қанағаттандыру, халыққа қызмет көрсету үшiн жеке және заңды тұлғалар жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсiне шығу жолы бар өзге де телекоммуникациялар желiлерiн құра алады. Әртүрлi операторлардың телекоммуникациялар желiсiн жалпы пайдаланыстағы телекоммуникация желiлерiмен қосу, трафик өткiзудi реттеу және желiге қосқаны үшiн өзара есеп айырысуды жүргiзу мен желiлiк ресурстарды өзара пайдалану тәртiбiн уәкiлеттi орган белгiлейдi.
      8. Радио және теледидар хабарларының желiлерi өзара үйлестiрiлген телекоммуникациялар желiсiнiң құрамдас бөлiгi болып табылады және Қазақстан Республикасының аумағы мен шет елдерге теледидар және дыбыс (радиохабар) бағдарламаларын тарату мен көрсету үшiн пайдаланылатын жер бетiндегi және жерсерiктiк хабар тарату жүйелерiнiң бiртұтас өндiрiстiк- технологиялық кешенiн құрайды. Жер бетiндегi жүйелер радиорелелi және кабелдi байланыс желiлерiн, қуаты әртүрлi радиотаратқыштар мен мемлекеттiк және коммерциялық бағдарламаларды беруге арналған басқа да құралдарды қамтиды. Жерсерiктiк жүйелер халықаралық жерсерiктiк ұйымдарға, жекелеген мемлекеттерге тиесiлi орбиталық жерсерiктiк байланыспен жер бетiндегi хабар берушi және қабылдаушы станцияларды қамтиды.
      9. Мемлекеттiк телерадио бағдарламаларын тарату және көрсету үшiн байланыс операторларының техникалық құралдары мен арналарын пайдалана отырып, өзара үйлестiрiлген телекоммуникациялар желiлерiне негiзделетiн республикалық және аймақтық радио және телехабарлар тарату желiлерi құрылады. Коммерциялық телерадио хабарларын таратушы ұйымдар өз бағдарламаларын тарату және көрсету үшiн өз желiлерiн де, сондай-ақ шарттық жағдайлармен телекоммуникациялардың басқа желiлерiн де пайдалана алады.
      10. Бағдарламаларды тарату мен көрсетуден басқа, меншiк нысандарына қарамастан, радио және теледидар хабарларын тарату желiсi қорғаныс, мемлекеттiк қауiпсiздiк және құқық тәртiбiн қорғау мүдделерiнде, бейбiт уақыттағы төтенше жағдайлар мен ерекше кезеңде, жедел-iздестiру қызметiн жүзеге асыру кезiнде хабарлау белгiлерiн беру үшiн пайдаланылады.

15-бап. Арнаулы және фельдъегерлiк байланыс

      1. Арнаулы және фельдъегерлiк байланыс ұйымдары мемлекеттiк органдардың ерекше маңызды хат-хабарларын және бағалы металдар, зергерлiк бұйымдар, аспаптар, аппаратуралар мен қорғаныс өнеркәсiбiнiң құрастырушы бұйымдары бар арнаулы жөнелтiмдердi, сондай-ақ мемлекеттiк құпияны құрайтын мәлiметтер мен олардың көздерiн қабылдап алуды, сақтауды, тасымалдау мен жеткiзiп берудi қамтамасыз етедi.
      2. Арнаулы және фельдъегерлiк байланыстың адам құрамының нысанды киiмi болады, олар қызметтiк-штаттық қарумен, қорғаныс және байланыстың арнаулы құралдарымен қамтамасыз етiледi.
      3. Арнаулы және фельдъегерлiк байланыс ұйымдары адам құрамының iшкi кестесi, бағыныстылығы мен тәртiбi осы қызметтер туралы Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтетiн нормативтiк құқықтық актiлермен регламенттеледi.
      4. Арнаулы және фельдъегерлiк байланыс ұйымдарының, Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң фельдъегерлiк-почта байланысының, почта байланысы ұйымдарының өзара қатынастары байланыс саласындағы уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен регламенттеледi.

       16-бап. Қазақстан Республикасы мемлекеттiк
              органдарының, қорғанысының, қауiпсiздiгi
              мен құқық тәртiбiн қорғаудың қажеттерiне
              арналған байланыс желiлерi

      1. Үкiметтiк байланысты Қазақстан Республикасының Президентi белгiлейтiн арнайы уәкiлеттi органдар қамтамасыз етедi. Аталған органдар өз өкiлеттiгi шегiнде мемлекеттiк құпиялардың сақталуын жүзеге асыра отырып, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдарын байланыстың арнаулы түрлерiмен қамтамасыз етедi. Аталған байланыс органдарының құқықтары мен мiндеттерi Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.
      2. Қазақстан Республикасында қорғаныстың, қауiпсiздiк пен құқық тәртiбiн қорғаудың қажеттеріне арналған байланысты жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсiнiң негiзi ретiнде пайдаланылатын арнаулы телекоммуникациялар желiлерi қамтамасыз етедi.
      3. Жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiлерi мен ведомстволық байланыс желiлерiнiң арналары Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк басқару, қорғаныс, қауiпсiздiк және құқық тәртiбiн қорғау үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртiппен шарт негiзiнде берiледi.
      4. Жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiлерiн Қазақстан Республикасы мемлекеттiк органдарының, қорғанысының, қауiпсiздiгi мен құқық тәртiбiн қорғаудың қажеттерi үшiн әзiрлеу мен пайдалану тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
      5. Меншiк нысандарына қарамастан байланыс операторлары Қазақстан Республикасында мемлекеттiк органдардың, қорғаныстың, қауiпсiздiк пен құқық тәртiбiн қорғаудың қажеттерi үшiн байланыс арналарын басымдықпен берудi қамтамасыз етуге және байланыс арналары бүлiнген жағдайда оларды алмастыру немесе қалпына келтiру жөнiнде бiрiншi кезекте және шұғыл шаралар қолдануға мiндеттi.
      6. Ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысандарына қарамастан, байланыс операторлары соттың шешiмi болмаған ретте үкiметтiк байланыс арналарын ажыратып тастай алмайды.

17-бап. Почта байланысы

      1. Почта байланысының желiсi почта жөнелтiмдерiн, ақша аударымдарын қабылдауды, сұрыптауды, тасымалдау мен жеткiзудi қамтамасыз ететiн, сондай-ақ шарт негiзiнде мерзiмдi баспасөздi жөнелтудi, жеткiзу мен таратуды, зейнетақылар мен жәрдемақыларды жеткiзiп берудi ұйымдастыратын ұйымдар мен көлiк құралдарының бiртұтас технологиялық жүйесi болып табылады.
      2. Әскери жөнелтiмдердiң сұрыпталуы мен табыс етiлуiн Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң фельдъегерлiк-почта байланысы жүзеге асырады.
      3. Почта байланысы қызметiн байланыс саласындағы уәкiлеттi орган белгiленген тәртiппен беретiн лицензиялардың негiзiнде почта байланысының мемлекеттiк емес ұйымдары көрсетуi мүмкiн.
      4. Почта жөнелтiмдерiн жеткiзiп беру мерзiмдерi байланыс саласындағы уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi.
      5. Почта арқылы жiберуге тыйым салынған заттардың тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
      6. Почта жөнелтiмiн жiберушi оның бағаланымын салыным құны шегiнде жариялауға құқылы.

4-тарау. Байланыс құралдарын, ғимараттарын, радиожиілік
спектрін және байланыс жерсеріктерінің орбиталық
позицияларын қорғау мен күзету

18-бап. Байланыс желiлерiнiң күзетiлетiн аймақтары

      1. Байланыс желiлерiнiң сақталуын, техникалық құралдардың, ғимараттар мен құрылғылардың пайдаланылуын қамтамасыз ету мақсатында күзетiлетiн аймақтар мен соқпақтары белгiленедi, олар жердi пайдаланудың ерекше жағдайлары бар аймақтар болып табылады.
      2. Күзетiлетiн аймақтарға енгiзiлген жер сол жерде арнаулы таңбалармен көрсетiледi. Бұл жерлер жердiң меншiк иелерi мен жер пайдаланушылардан алып қоюға жатпайды.
      3. Күзетiлетiн аймақтарды белгiлеу тәртiбiн және олардағы жер пайдалану, жұмыс режимiн жердi меншiкке немесе пайдалануға беру туралы шешiм қабылдаған уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының жер заңдарына сәйкес айқындайды.

       19-бап. Байланыс құралдарын, ғимараттарын, радиожиiлік
              спектрiн және байланыс жерсерiктерiнiң
              орбиталық позицияларын қорғау мен күзету

      1. Байланыс құралдары, ғимараттары, радиожиiлiк спектрi және байланыс жерсерiктерiнiң орбиталық позициялары мемлекеттiң қорғауында болады.
      2. Байланыс құралдарын, ғимараттарын, радиожиiлiк спектрiн, байланыс жерсерiктерiнiң орбиталық позицияларын күзету Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.
      3. Радиожиiлiк спектрiн және байланыс жерсерiктерiнiң орбиталық позицияларын пайдаланудың белгiленген тәртiбiн қорғау мақсатында заңдарда электромагниттiк жүйелердiң жұмыс iстеуiне нормаланбаған кедергiлер туғызатын радиоэлектрондық құралдарды Қазақстан Республикасында өндiруге және әкелуге шектеулер белгiленуi мүмкiн.
      4. Телекоммуникациялар құралдарының, ғимараттарының зақымдануына, радиоэлектрондық құралдар мен жиiлiгi жоғары қондырғыларды дайындаудың, сатып алудың, әкелудiң, пайдалану мен тiркеудiң, барлық мақсаттағы радиоэлектрондық құралдар мен жиiлiгi жоғары қондырғылардың жұмысы үшiн радиожиiлiктi пайдаланудың белгіленген тәртiбiн бұзуға жол берген, сондай-ақ теле- және радио қабылдауға нормаланбаған кедергiлер жасайтын жеке және заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жауап бередi.

5-тарау. Байланыс желілерін дамыту

20-бап. Байланыс желiлерiн дамыту

      1. Байланыс желiлерiн дамыту саланы дамытудың Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтетiн бағдарламасына сәйкес жүзеге асырылады.
      2. Байланыс желiлерiн дамытуға бағытталған шараларды қаржыландыру республикалық бюджет, банк кредиттерi, өз қаражаты есебiнен, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жеке және заңды тұлғалардың тiкелей отандық және шетелдiк инвестицияларын тарту есебiнен жүзеге асырылуы мүмкiн.
      3. Тұрғын үйлер мен басқа да объектiлер салған кезде байланыстың iшкi және кварталішiлiк желiлерiн жобалау мен жүргiзудi, сондай-ақ абоненттiк почта шкафтарын орнатуды құрылысқа тапсырыс берушiлер өз қаражаты есебiнен жүзеге асырады.
      4. Тұрғын үй алаптарын кешендi салу, өндiрiстiк объектiлер мен оларға iргелес елдi мекендердi салу кезiнде, азаматтық ғимараттар мен почта бөлiмшелерiнiң үй-жайларын қоса алғанда, байланыстың барлық құралдарын жобалау мен салу тапсырыс берушiнiң қаражаты есебiнен жүзеге асырылады. Жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары нормативтерге сәйкес почта байланысы объектiлерiн орналастыруға арналған үйлер салуды көздеуге, сондай-ақ почта байланысы ұйымдарына салулы тұрған (немесе салынып жатқан) тұрғын немесе өзге де үйлерден технологиялық нормаларға сәйкес келетiн жеке үй-жайларды шарт жағдайларымен беруге мiндеттi.
      5. Үйлердi, ғимараттарды, жолдарды, көпiрлердi және басқа объектiлердi салған немесе қайта құрған кезде байланыс желiлерiн қайта орналастыру мен көшiру жөнiндегi жұмыстар құрылысқа тапсырыс берушiнiң есебiнен байланыс желiлерiнiң меншiк иелерi және (немесе) пайдаланушылары беретiн стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкес орындалады.

21-бап. Көлiк құралдарын пайдалану

1. Байланыс операторларына шарттық жағдайларда темiр жол, теңiз, өзен, әуе және автомобиль көлiгiнiң барлық маршруттары мен желiлерi бойынша почта байланысы қызметкерлерiнiң iлесуiмен почта тасымалдау немесе оны тасымалдау үшiн көлiк ұйымдарының жауапкершiлiгiне беру құқығы берiледi.
2. Қалааралық және халықаралық жол жүру маршруттары бойынша тұрақты тасымал жасауды жүзеге асыратын көлiк ұйымдары почта жөнелтiмдерiн тасымалдауға шарт жасасудан, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген реттердi қоспағанда, бас тарта алмайды.

22-бап. Байланыс желiлерiн дамыту жөнiндегi жұмыстарды
жүргiзген кезде жердi беру мен пайдалану

      1. Күзетiлетiн аймақтарды қоса байланыс объектiлерi орналасқан жер учаскелерi байланыс қызметiн көрсету iсiмен айналысатын жеке және заңды тұлғаларға меншiкке немесе жердi пайдалануға, сондай-ақ тиiстi лицензия алғаннан кейiн жер учаскесiн шектеулi нысаналы пайдалану құқығымен {сервитут) берiледi.
      2. Автомобиль және темiржол станциялары, әуежайлар, теңiз, өзен порттары мен айлақтары жанынан почта тасымалы бөлiмшелерi үшiн үйлер мен ғимараттар салуға арналған жер учаскелерi автомобильдермен, почта вагондарымен, ұшақтармен, теңiз және өзен кемелерiмен жеткiзiлген почта жөнелтiмдерiн алмасу үшiн жағдайлар қамтамасыз етiлiп, вокзал үйлерiнiң дәл жанынан, ал қалалық почтамттар мен почта байланысы тораптарының құрылысына қаланың орталық бөлiгiнен бөлiнуге тиiс.
      3. Жер учаскелерiн беру тәртiбi мен көлемi, күзетiлетiн аймақтарды белгiлеу мен соқпақтар жасау, сондай-ақ оларды пайдалану режимдері Қазақстан Республикасының жер қатынастары туралы заңдарымен белгіленеді.
      4. Жеке және заңды тұлғалардың меншiк нысандарына қарамастан атқарушы органдардың шарттары мен шешiмдерiне сәйкес көпiрлер, туннелдер, көшелер, автомобиль жолдары мен темiр жолдар, құрылыстар, коллекторлар, тыйым салынған аймақтар, ормандар, сулар арқылы байланыс желiлерiн тартуға құқығы бар.
      5. Жер пайдалануды ерекше жағдайлары бар аймақтардағы телекоммуникациялық желiлер мен объектiлер құрылысы Қазақстан Республикасының жер қатынастары туралы заңдарымен белгiленедi.
      6. Байланыс желiлерiн тартқан немесе құрылыс тұрғызған кезде нұқсан келтiрiлген жағдайда байланыс ұйымдары меншiк иелерiне жер пайдаланушыларға келтiрiлген залалды өтеуге, трассаларды тиiстi күйге келтiруге және жердi қалпына келтiруге мiндеттi.
      7. Меншiк нысандарына қарамастан жеке және заңды тұлғалар желiлер мен объектiлер салған кезде табиғат қорғау технологияларын қолдануға және өз қызметiнiң нәтижесiнде экологиялық жағдайдың нашарлануына жол бермеуге тиiс. Қоршаған ортаға және халықтың экологиялық қауiпсiздiгiне нұқсан келтiргенi үшiн жоғарыда аталған ұйымдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жауап бередi.
      8. Жаңадан елдi мекендер салу, кеңейту, қайта құру, жаңа жерлердi игеру, мелиорация жүйелерiн қайта орналастыру, пайдалы қазбаларды игеру салдарынан байланыс ғимараттарын көшiрудi немесе қайта орналастыруды стандарттарға сәйкес және байланыс желiлерi иелерiнiң және (немесе) пайдаланушыларының техникалық шарттары бойынша құрылысқа тапсырыс берушiлер өз есебiнен жүргiзедi. Бұл орайда байланыс құралдарының қуатын ұлғайту байланыс ғимараттары иелерiнiң есебiнен жүзеге асырылады.
      9. Жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар желiсiнiң операторына жалпы пайдаланыстағы телекоммуникациялар объектiлерi мен желiлерi орналасқан көршiлес немесе өзге де жер учаскесiн, сондай-ақ жалпы пайдаланыстағы желiнiң жаңа объектiлерi мен жолдарын тарту мен пайдалану үшiн қажеттi көршiлес немесе өзге де жер учаскесiн шектеулi мақсатта пайдалану құқығы (сервитут) берiледi. Бұл жағдайларда көршiлес немесе өзге де учаскеге сервитут мүдделi тұлғаның жеке меншiк иесiмен немесе жердi пайдаланушымен шарты негiзiнде белгiленуi мүмкiн.
      10. Басқа да мемлекеттiк емес байланыс объектiлерi орналасқан жер учаскелерiне құқықтар беру жердi тұрақты немесе уақытша пайдалану құқығын сатып алу-сату шарты негiзiнде, жер учаскесiн жалдау шарты негiзiнде, сондай-ақ көршiлес немесе бөтен жер учаскелерiнiң жеке меншiк иесiнiң немесе жер пайдаланудың құқық субъектiлерiмен шарт бойынша жүзеге асырылады.

6-тарау. Байланыс қызметтерін пайдаланушылардың
құқықтары

23-бап. Байланыс қызметтерiнiң сапасы

      1. Байланыс операторлары байланыс қызметiн пайдаланушыларға сапасы жағынан стандарттарға, техникалық нормаларға, байланыс қызметiн көрсету шартының ережелерiне сәйкес қызмет көрсетуге мiндеттi.
      2. Байланыс қызметтерi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жеңiлдiктер мен артықшылықтар ескерiле отырып, пайдаланушылардың барлық санаттары (халық, бюджеттiк ұйымдар, шаруашылық жүргiзушi субъектiлер) үшiн бiрдей жағдайларда көрсетiледi.
      3. Байланыс қызметiн көрсету рыногында басым жағдайға ие телекоммуникациялар мен почта байланысы желiлерiнiң операторлары жалпыға ыңғайлы қызмет көрсетуге мiндеттi. Белгiлі сапа өлшемдерiне ие жалпы қолы жетерлiк байланыс қызметiнiң ең төменгi тiзбесiн байланыс саласындағы уәкiлеттi орган бекiтедi.

24-бап. Байланыс қызметiн пайдаланушылардың
құқықтарын қорғау

      1. Пайдаланушылардың өздерiне тиiстi сападағы байланыс қызметi көрсетiлу, осындай қызметтер туралы және оларды орындаушылар туралы ақпарат алу құқықтарын қорғау, сондай-ақ осы құқықтарды iске асыру тетiгi Қазақстан Республикасының заңдарымен реттеледi.
      2. Байланыс операторлары Қазақстан Республикасының Конституциясы кепiлдiк берген хат жазысудың, телефонмен сөйлесудiң, почта жөнелтiмдерiнiң, телеграф және телекоммуникациялар желiлерi арқылы берiлетiн өзге де хабарламалардың құпиялылығын қамтамасыз етедi, бұл құқықты шектеуге тiкелей заңдарда белгiленген жағдайлар мен тәртiп бойынша ғана жол берiлетiн реттер қосылмайды.
      3. Қызметтi пайдаланушылардың хат жазысуының, телефонмен сөйлесуiнiң, почта, телеграф және өзге де хабарларының құпиялылығын заңсыз бұзған байланыс операторлары заңдарға сәйкес жауапкершiлiкте болады.
      4. Байланыс операторының жергiлiктi телефон жалғауды уақытына қарай есептеудi жүзеге асыруға техникалық мүмкiндiктерi болған жағдайда байланысты пайдаланушы - жеке тұлға қызметке абоненттiк немесе уақытына қарай ақы төлеу жүйелерiнiң бiрiн таңдап алуға құқылы.
      Қызметке уақытына қарай ақы төлеу кезiнде байланыс операторы пайдаланушының талабы бойынша ақысы төленуге тиiстi жергiлiктi телефон жалғау туралы тегiн жазбаша ақпарат беруге мiндеттi.
      Ондай ақпарат берiлмеген жағдайда пайдаланушы қызметке ақы төлеудi абоненттiк жүйе бойынша жүргiзуге құқылы.
      Байланысты пайдаланушы - заңды тұлға төлемдi жергiлiктi телефон жалғаудың уақытына қарай ақы төлеу жүйесi бойынша жүзеге асырады. <*>
       Ескерту. 24-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 2003.01.08. N 379 Заңымен.

7-тарау. Байланыс қызметтерін көрсету ерекшеліктері

25-бап. Байланыс операторларының қызметiнде тiлдер
мен әлiпбилердi пайдалану

      1. Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында, байланыс желiлерiнде меншiк нысанына қарамастан, байланыс операторларының қызметтiк iс жүргiзуi мемлекеттiк тiлде және орыс тiлiнде жүзеге асырылады.
      2. Қазақстан Республикасының шегiнде жiберiлетiн жеделхаттар мен почта жөнелтiмдерiн жiберушi мен алушының мекен-жайлары жөнелтушiнiң қалауы бойынша мемлекеттiк тiлде немесе орыс тiлiнде ресiмделуге тиiс.
      3. Жеделхаттың мәтiнi жөнелтушiнiң қалауы бойынша мемлекеттiк тiлде немесе орыс тiлiнде жазылуға тиiс.
      4. Байланыс желiлерi арқылы берiлетiн халықаралық хабарламалар Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары мен келiсiмдерiнiң нормаларында белгiленетiн тiлдерде өңделедi.
      5. Мемлекеттiк тiл мен орыс тiлiндегi ақпараттық, анықтамалық, байланыс операторларының қызметiне қатысты басқа да мәлiметтер, сондай-ақ бланк өнiмiнiң үлгiлерi пайдаланушыларға ыңғайлы жерлерге орналастырылады.
      6. Почта байланысы бөлiмшелерi, почтамттар, сөйлесу пункттерi, ақпараттық-анықтамалық қызметтер операторларының, байланыс кәсiпорындарының (ұйымдарының) басқа да қызметкерлерiнiң тiкелей пайдаланушылармен жұмыс процесiнде тiлдесуi мемлекеттiк тiлде немесе орыс тiлiнде жүзеге асырылады.

26-бап. Байланыс саласындағы есепке алу-есеп
беру уақыты

      1. Байланыс саласындағы қызметтi жүзеге асырған кезде хабарламалар мен ақпаратты беру немесе қабылдап алудағы технологиялық процестерде байланыс операторлары олардың Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан жерiне қарамастан, байланыс саласындағы уәкілетті орган белгiлейтiн бiрыңғай есепке алу-есеп беру уақытын қолданады.
      2. Байланыс қызметiнiң көрсетiлу уақыты туралы пайдаланушыларға хабарлау жергiлiктi уақыт бойынша жүргiзiледi.
      3. Халықаралық байланыста есепке алу-есеп беру уақыты Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарымен белгiленедi.

8-тарау. Байланыс саласында қызметті жүзеге
асыру кезіндегі жауапкершілік

27-бап. Байланыс операторлары мен пайдаланушыларының
жауапкершiлiгi

      1. Байланыс операторлары бағалы почта жөнелтiмдерiнiң жоғалғаны, бүлiнгенi үшiн - жарияланған бағаланымы мен алынған тариф мөлшерiнде, жеделхат мәтiнiнiң мағынасы өзгеретiндей бұрмаланғаны, жеделхаттың жеткiзiлмегенi немесе жеделхаттың белгiленген мерзiмi өтiп кеткен соң адресатқа табыс етiлгенi үшiн заңдарда белгiленген тәртiппен материалдық жауапкершiлiкте болады.
      2. Байланыс қызметiн пайдаланушы шарттық жағдайларды, жабдықты пайдалану ережелерiн бұзған, желiде сертификатталмаған жабдықты пайдаланған, сондай-ақ байланыс қызметiне уақтылы ақы төлемеген жағдайда байланыс операторының, осы Заңның 8-бабының 3-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, жазбаша хабарландырудан кейiн кемшiлiктер жойылғанға дейiн заңдарға сәйкес байланысты пайдаланушыға байланыс операторының кiрiсi ысырабының орнын толтырта және жабдықтың зақымдалуы немесе бос тұруы салдарынан байланыс операторына келтiрiлген залалды өтеттiре отырып пайдаланушының байланыс желiсiн пайдалануын тоқтата тұруға құқығы бар.
      3. Хабарламаны беру немесе қабылдап алу не почта жөнелтiмдерiн жөнелту немесе жеткiзу жөнiндегi мiндеттемелердiң орындалмағаны немесе тиiсiнше орындалмағаны үшін, егер мiндеттемелердiң бұлайша орындалмауы немесе тиiсiнше орындалмауы байланысты пайдаланушының кінәсінен не шамасы келмейтін жағдайлар салдарынан болғаны дәлелденсе, байланыс операторы жауап бермейді.

9-тарау. Халықаралық ынтымақтастық

28-бап. Халықаралық ынтымақтастық

      1. Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзге ережелер белгіленсе, халықаралық шарттың ережелері қолданылады.
      2. Байланыс саласындағы халықаралық ынтымақтастық халықаралық шарттардың негізінде жүзеге асырылады.
      3. Халықаралық қызметте байланыс саласындағы уәкілетті орган өзіне Қазақстан Республикасының Үкіметі берген және халықаралық шарттарда көзделген өз өкілеттігі шегінде халықаралық байланыс одақтары мен ұйымдарында өкілдік етіп, Қазақстан Республикасының мүдделерін қорғайды.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Заңның мәтіні ҚР Парламентінен түскен ресми жіберілімнен алынды.

О связи

Байланыс туралы