Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас схемасын әзірлеу және келісу қағидасын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 4 наурыздағы № 222 Қаулысы

«Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі Заңы 42-бабының 5-тармағын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас схемасын әзірлеу және келісу қағидасы бекітілсін.
2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2011 жылғы 4 наурыздағы
№ 222 қаулысымен
бекітілген

Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас
схемасын әзірлеу және келісу қағидасы

1. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас схемасын әзірлеу және келісу қағидасы (бұдан әрі - Қағида) «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі Заңына сәйкес әзірленген және Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас схемасын әзірлеу мен келісудің тәртібін белгілейді.
2. Осы Қағидада мынадай негізгі ұғымдар мен анықтамалар пайдаланылады:
1) айрықша реттеу мен қала құрылысын регламенттеу объектілері - арнаулы қағидалар (тәртіп) енгізбей, аумақтарды, елді мекеннің аумағын, жылжымайтын мүліктің жеке объектісін пайдаланудың жалпыға бірдей қабылданған қағидаларына (тәртібіне) толықтырулар енгізбей жүзеге асыру қиындаған немесе мүмкін болмайтын сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметінің объектілері;
2) аумақты аймақтарға бөлу - қала құрылысын жоспарлау кезінде жекелеген аймақтарды кала құрылысына пайдалану түрлерін және оларды пайдалану жөніндегі ықтимал шектеулерді белгілей отырып, аумақтарды функционалдық аймақтарға бөлу;
3) аумақты ұйымдастыру - елді тұрақты әлеуметтік, экономикалық және экологиялық дамыту мақсатында оның әкімшілік-аумақтық бірлігінің немесе ел масштабындағы тиімді моделін қалыптастыру үдерісі;
4) Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастырудың бас схемасы (бұдан әрі - Бас схема) - елдің аумақтық бәсекелік артықшылықтарын іске асыру және тұрақты дамуына қол жеткізу үшін Қазақстан Республикасының ұзақ мерзімді кеңістіктік дамуының пайымдауын және аумақты оңтайлы ұйымдастыру жүйесін қамтитын кала құрылысы жобасы;
5) мемлекеттік қала құрылысы саясаты - Қазақстан Республикасының аумақтық даму және аумақты ұйымдастыру проблемаларын шешуде қала құрылыстық тәсілдерді қалыптастыруға бағытталған шаралар кешені;
6) сәулет, қала құрылысы және құрылыс істері жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметін мемлекеттік басқару саласында басшылықты жүзеге асыратын орталық мемлекеттік орган.
3. Бас схеманың міндеттері:
1) қоныстандыру жүйесінің және өндіргіш күштерді орналастырудың мемлекеттік реттелуін қамтамасыз ету;
2) Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылымын ескере отырып, аумақтарды пайдаланудың мәртебесін, мақсаты мен сипатын белгілеу;
3) сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметін жүзеге асыру арқылы әлеуметтік-экономикалық және шаруашылық даму бағдарламалары бойынша өңіраралық және салааралық мемлекеттік мүдделерді үйлестіру.
4. Бас схеманың кешенді әзірленуін Қазақстан Республикасының мүдделі мемлекеттік органдарының қатысуымен уәкілетті орган қамтамасыз етеді. Бас схема Қазақстанның 2050 жылға дейінгі Даму стратегиясының, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі, экология, стратегиялық жоспарлау саласындағы заңнаманың негізінде, сондай-ақ интеграциялық үдерістерді, шектес мемлекеттердің аумақтық және әлеуметтік-экономикалық даму бағдарламалары мен әлемдік үрдістерді есепке ала отырып әзірленеді.
Ескерту. 4-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 05.11.2016 № 666 қаулысымен.
5. Бас схема Қазақстан Республикасының аумағын перспективалы ұйымдастыруға ықпал ететін ішкі және сыртқы факторларды, аумақты талдау, бағалау критерийлерін қарастырады және ел халқының өмір сүруіне қолайлы орта жасау мақсатында елді мекендер мен қонысаралық аумақтарды тұрақты дамытуды қамтамасыз ету үшін қажетті іс-шаралар тізбесін айқындайды.

2. Бас схеманы әзірлеу тәртібі

6. Бас схема:
1) стратегиялық және экономикалық жоспарлау ережелеріне сәйкес өндіргіш күштерді қоныстандырудың және орналастырудың негізгі қағидаттарын;
2) табиғатты ұтымды пайдаланудың және шаруашылық қызметтің, республикалық маңызы бар көліктік, инженерлік, әлеуметтік және рекреациялық инфрақұрылымды дамытудың негізгі ережелерін;
3) өңірлердегі экологиялық жағдайды жақсарту, тарихи және мәдени мұра объектілері және (немесе) қорғалатын ландшафтық объектілері бар аумақтарды сақтау жөніндегі негізгі іс-шараларды;
4) сәулет-қала құрылысы қызметін жүзеге асыру үшін қауіпті (зиянды) құбылыстар мен табиғи және техногендік сипаттағы үдерістердің немесе қысыл-таяң табиғи-климаттық жағдайлардың ықпалына душар болатын ерекше қорғалатын аумақтарды, пайдалы қазбалар жатқан аумақтарды пайдалану бойынша пайдалану немесе шектеу түрлерін қамтиды.
Ескерту. 6-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 05.11.2016 № 666 қаулысымен.
7. Бас схеманың жобасын әзірлеуді уәкілетті орган қамтамасыз етеді.
8. Бас схеманы әзірлеу екі кезеңде жүзеге асырылады:
1) дайындық кезеңі, оған:
ұйымдастыру, нормативтік-құқықтық және институционалдық қамтамасыз ету;
Бас схеманың құрылымын әзірлеу және келісу;
Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастыру мен пайдалануды кешенді бағалаудың бірыңғай тәсілдерін, критерийлері мен әдістерін әзірлеу және бекіту;
әкімшілік-аумақтық бірліктердің аумақтарын экономикалық мамандану және оларды басымдықпен пайдалану түрлері бойынша бірыңғай жіктеу әдіснамасын әзірлеу;
Қазақстан Республикасының аумағын талдау және бағалау, аумақты ұйымдастыруға және тиімді пайдалануға ықпал ететін ішкі және сыртқы факторларды анықтау;
бірыңғай ведомствоаралық цифрлық шартты белгілер жүйесін (жіктеуіш), салааралық терминологиялық базаны, картографиялық негізді және мамандандырылған географиялық ақпараттық ортаның негізінде ведомствоаралық ақпараттық жүйені жасау кіреді;
2) жобалау кезеңі, оған:
жобалау кезеңдерінде Қазақстан Республикасының аумағын ұйымдастыру бойынша жобалау шешімін әзірлеу, соның ішінде: елдің аумағында өндіргіш күштерді қоныстандыру және орналастыру схемаларын құру; қала құрылысы қызметін жүзеге асыруда оның басымдықтары мен шектеулерін анықтайтын аймақтарға бөлу схемаларын жасау; Қазақстан Республикасы аумағының тірек қаңқасын әзірлеу; әкімшілік-аумақтық бірліктердің, айрықша реттеу мен республикалық және өңіраралық маңызы бар қала құрылысын регламенттеу нысандарының схемалары мен даму жобаларын жасау;
әкімшілік-аумақтық бірліктердің аумақтарын экономикалық мамандану түрлері және олардың басым пайдаланылуы бойынша жіктеу;
республикалық маңызы бар инженерлік, көліктік, әлеуметтік және экологиялық инфрақұрылымдардың негізгі даму бағыттарын әзірлеу;
экологиялық жағдайды жақсарту, жер мен табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, тарихи-мәдени және табиғи мұра нысандарының аумақтарын сақтау бойынша шаралар кешенін даярлау;
мемлекеттік (орталық және жергілікті) атқарушы органдардың бірыңғай ақпараттық жүйенің ақпараттық модульдерін ақпаратпен және картографиялық материалмен сандық және сапалық жағынан толықтыруы кіреді.
Жобалау кезеңі аяқталған соң осы Қағиданың 12-тармағында көрсетілген сараптаманың оң қорытындысын алғаннан кейін және мүдделі мемлекеттік органдармен келісілгеннен кейін уәкілетті орган Бас схеманың негізгі ережелерін қалыптастырады.
Ескерту. 8-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 02.08.2013 N 778 қаулысымен.
9. Уәкілетті орган Бас схеманың құрамында Бас схеманың басты шешімдері мен ұсыныстарын қамтитын Бас схеманың Негізгі ережелерін белгілейді.
10. Бас схеманың Негізгі ережелеріне мыналар жатады:
1) өндіргіш күштерді қоныстандыру және орналастыру жүйесі;
2) әлеуметтік, рекреациялық, инженерлік және көліктік инфрақұрылымның схемалары мен даму жобалары;
3) республикалық және өңіраралық маңызы бар ерекше қала құрылысын реттеудің аумақтары мен объектілерінің схемалары мен даму жобалары;
4) аумақтарды экономикалық мамандану мен басымдықпен пайдалану түрлері бойынша жіктеу;
5) аймақтарға бөлу схемасы және қала құрылысы қызметін жүзеге асыру кезінде оны пайдалану басымдықтары мен шектеулерін анықтау;
6) өңірлердегі экологиялық жағдайды жақсарту, тарихи және мәдени мұра объектілері және (немесе) қорғалатын ландшафтық объектілері бар аумақтарды сақтау, сондай-ақ аумақтарды табиғи және антропогендік, техногендік құбылыстар мен процестердің қауіпті (зиянды) ықпалынан қорғау бойынша іс-шаралар кешені.
Ескерту. 10-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 05.11.2016 № 666 қаулысымен.
11. Бас схеманың Негізгі ережелерін уәкілетті органның ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

3. Бас схеманы келісу тәртібі

12. Уәкілетті орган Бас схеманың жобасын мемлекеттік кешенді қала кұрылысы сараптамасына міндетті түрде жолдайды.
Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 02.08.2013 N 778 қаулысымен.
13. Сараптама өткізілгеннен кейін уәкілетті орган Бас схеманың жобасын мүдделі мемлекеттік органдармен келісілуге жолдайды. Бас схема жобасын немесе оның жекелеген бөлімдерін мемлекеттік органдарда қарау және келісу Бас схеманың жобасы келіп түскен күннен бастап жиырма жұмыс күнінен аспауға тиіс.
Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 02.08.2013 N 778 қаулысымен.
14. Мемлекеттік органдар дайындаған Бас схеманың жеке бөлімдері мен картографиялық материалдарын елеулі өзгерістерсіз Бас схемаға енгізген кезде олар осы органдармен қайта келісілуге жатпайды.
15. Бас схема жобасын қарау қорытындылары бойынша келісуші мемлекеттік орган уәкілетті органға жауаптардың мынадай нұсқаларының бірін ұсынуы тиіс:
1) Бас схеманың жобасы ескертулерсіз келісілді. Бұл жағдайда уәкілетті орган Бас схема жобасының түпнұсқасын келісуші органның басшысына, оның міндеттерін атқаратын тұлғаға не басшының орынбасарына бұрыштама қою үшін ұсынады;
2) Бас схеманың жобасын орын алған ескертулер түзетілген жағдайда келісуге болады. Бұл ретте ескертулер келісуші органның басшысы, оның міндеттерін атқаратын тұлға не басшының орынбасары қол қойған хатта баяндалады. Келісуші мемлекеттік органдардың Бас схема жобасы бойынша ескертулері сол келісуші мемлекеттік органның құзыретіне тікелей қатысты болуға тиіс, соған байланысты Бас схеманың жобасы келісуші мемлекеттік органның құзыретіне тікелей жататын ескертулер түзетілген жағдайда келісілуге тиіс;
3) жобаны келісуден бас тартылады. Бұл ретте келісілуден бас тарту себептері көрсетілген келісуші органның басшысы, оның міндеттерін атқаратын тұлға не басшының орынбасары қол қойған хат қоса беріледі.
Келісуші мемлекеттік органдарға Бас схема жобасын «ескертулермен» келісуге рұқсат етілмейді.
16. Келіспеушіліктер орын алғанда, уәкілетті орган өзара қолайлы шешім іздеу мақсатында оны келісуші органдармен талқылауды қамтамасыз етуге тиіс.
17. Алып тасталды - ҚР Үкіметінің 05.11.2016 № 666 қаулысымен.

On approval of the Rules for development and approval of the General scheme of organization of the territory of the Republic of Kazakhstan

Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 222 dated March 4, 2011

Unofficial translation

In order to implement Paragraph 5 of Article 42 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated July 16, 2001 "On Architectural, Urban Planning and Construction Activities in the Republic of Kazakhstan", the Government of the Republic of Kazakhstan hereby DECREES AS FOLLOWS:

1. Approve the attached Rules for development and approval of the General scheme of organization of the territory of the Republic of Kazakhstan.

2. This Decree shall be enforced from the date of signing.

The Prime Minister of the Republic of Kazakhstan

K. Massimov

Approved by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 222 dated March 4, 2011

Rules
for development and approval of the General scheme of organization
of the territory of the Republic of Kazakhstan
1. General Provisions

1. These Rules for development and approval of the General scheme of organization of the territory of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the Rules) shall be developed in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated July 16, 2001 "On Architectural, Urban Planning and Construction Activities in the Republic of Kazakhstan" and establish the procedure for development and approval of the General scheme organizations of the territory of the Republic of Kazakhstan.

2. The following basic concepts and definitions shall be used in these Rules:

1) objects of special regulation and urban planning regulation - objects of architectural, urban planning and construction activities, the implementation of which is difficult or impossible without the introduction of special rules (order), the establishment of exceptions, or additions to generally accepted rules (order) of the use of territories, territory of a settlement, a separate property object;

2) zoning of territories - in urban planning, the division of territories into functional zones with the establishment of types of urban development of individual zones and possible restrictions on their use;

3) territory organization - the process of forming an effective model of an administrative-territorial unit or on a national scale with the goal of its sustainable social, economic and environmental development;

4) the General scheme of organization of the territory of the Republic of Kazakhstan (hereinafter referred to as the General scheme) shall be an urban planning project containing a vision of long-term spatial development and a system of rational organization of the territory of the Republic of Kazakhstan to realize territorial competitive advantages and achieve sustainable development of the country;

5) state urban planning policy - a set of measures aimed at the formation of urban planning approaches in solving the problems of territorial development and organization of the territory of the Republic of Kazakhstan;

6) the authorized agency for architecture, urban planning and construction (hereinafter referred to as the authorized agency) - the central state authority that exercising leadership in the field of public administration of architectural, urban planning and construction activities.

3. Tasks of the General scheme:

1) ensuring state regulation of the system of resettlement and distribution of productive forces;

2) establishment of the status, purpose and nature of the use of territories, taking into account the administrative-territorial structure of the Republic of Kazakhstan;

3) coordination of interregional and intersectoral state interests according to programs of socio-economic and economic development through the implementation of architectural, urban planning and construction activities.

4. The comprehensive development of the General scheme shall be provided by an authorized agency with the participation of interested state authorities of the Republic of Kazakhstan. The General scheme shall be developed on the basis of the Development Strategy of Kazakhstan until the year 2050, legislation in the field of architectural, urban planning and construction activities, ecology, strategic planning, as well as taking into account integration processes, programs of territorial and socio-economic development of neighboring states and world trends.

Footnote. Paragraph 4 is in the wording of the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 666 dated 05.11.2016.

5. The General scheme considers internal and external factors affecting the prospective organization of the territory of the Republic of Kazakhstan, criteria for analysis, assessment of the territory and determines the list of measures necessary to ensure the sustainable development of settlements and inter-settlement territories in order to create a favorable living environment for the country's population.

2. The procedure for development of the General scheme

6. The General scheme includes:

1) basic principles of resettlement and distribution of productive forces in accordance with the provisions of strategic and economic planning;

2) main provisions of environmental management and economic activity, the development of transport, engineering, social and recreational infrastructure of national importance;

3) main measures to improve the environmental situation in regions, the preservation of territories with objects of historical and cultural heritage and (or) protected landscape objects;

4) types of use or restrictions on the use of specially protected territories, territories of occurrence of minerals exposed to hazardous (harmful) phenomena and processes of a natural and technogenic nature or extreme climatic conditions for implementation of architectural and urban planning activities.

Footnote. Paragraph 6 as amended by the Government of the Republic of Kazakhstan No. 666 dated 05.11.2016.

7. The development of the General scheme project shall be provided by the authorized agency.

8. The development of the General scheme shall be carried out in two stages:

1) preparatory phase, which includes:

organizational, regulatory and institutional support;

development and coordination of the structure of the General scheme;

development and approval of common approaches, criteria and methods for a comprehensive assessment of organization and use of the territory of the Republic of Kazakhstan;

development of a unified methodology for classification of territories of administrative-territorial units by types of economic specialization and their primary use;

analysis and assessment of the territory of the Republic of Kazakhstan, the identification of internal and external factors affecting the organization and efficient use of the territory;

creation of a unified interdepartmental system of digital symbols (classifier), an intersectoral terminological base, a cartographic basis and an interdepartmental information system based on a specialized geographical information environment;

2) the design phase, which includes:

development of a design solution for organization of the territory of the Republic of Kazakhstan for the periods of design, including: the development of patterns of resettlement and deployment of productive forces in the country, the preparation of zoning schemes with priorities and restrictions on its use in urban planning, the development of a support frame for the territory of the Republic of Kazakhstan, development of schemes and projects for development of territories of administrative-territorial units, objects of special regulation and urban planning regulation actions of republican and interregional significance;

classification of territories of administrative-territorial units by types of economic specialization and their primary use;

development of the main directions of development of engineering, transport, social and environmental infrastructures of republican significance;

development of a set of measures to improve the environmental situation, rational use of land and natural resources, conservation of territories of objects of historical, cultural and natural heritage;

quantitative and qualitative filling by state (central and local) executive authorities of information modules of a single information system with information and cartographic materials.

At the end of the design phase, obtaining a positive expert opinion, specified in Paragraph 12 of these Rules, and coordination with interested state authorities by the authorized agency, the main provisions of the General scheme shall be formed.

Footnote. Paragraph 8 as amended by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 778 dated 02.08.2013.

9. As part of the General scheme, the authorized agency identifies the Main provisions of the General scheme containing the main decisions and proposals of the General scheme.

10. The main provisions of the General scheme include:

1) system of resettlement and distribution of productive forces;

2) schemes and projects for development of social, recreational, engineering and transport infrastructure;

3) schemes and projects for development of territories and objects of special urban planning regulation of republican and interregional significance;

4) classification of territories by types of economic specialization and primary use;

5) zoning schemes with the determination of priorities and restrictions on its use in the implementation of urban planning activities.

6) a set of measures to improve the ecological situation in regions, to preserve territories with objects of historical and cultural heritage and (or) protected landscape objects, as well as to protect territories from dangerous (harmful) effects of natural and man-made, man-triggered phenomena and processes.

Footnote. Paragraph 10 as amended by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 666 dated 05.11.2016.

11. The main provisions of the General scheme shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan on the proposal of the authorized agency.

3. The procedure for approval of the General scheme

12. The General scheme project shall be compulsory sent by the authorized agency to the state integrated urban planning examination.

Footnote. Paragraph 12 is in the wording of the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 778 dated 02.08.2013.

13. After the examination, the General scheme project shall be sent by the authorized agency for approval with interested state authorities. Consideration and approval of the General scheme project or its individual sections in state authorities should not exceed twenty working days from the date of receipt of the General scheme project.

Footnote. Paragraph 13 is in the wording of the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 778 dated 02.08.2013.

14. Separate sections and cartographic materials of the General scheme prepared by state authorities, when included in the General scheme without significant changes, shall not be subject to re-coordination with these authorities.

15. Based on the results of consideration of the General scheme project, the coordinating state authority shall submit to the authorized agency one of the following answer options:

1) the General scheme project was agreed without comment. In this case, the authorized agency shall present the original of the General scheme project for its sight by the head of the coordinating agency, the person performing his/her duties or the deputy head;

2) the General scheme project may be agreed upon subject to the elimination of existing comments. Moreover, the comments shall be stated in a letter signed by the head of the coordinating agency, the person performing his/her duties or the deputy head. The comments of the coordinating state authorities on the General scheme project should relate directly to the competence of the coordinating state authority itself, and therefore, the General scheme project should be agreed upon, provided that the comments of the coordinating state authority that are directly within its competence shall be eliminated;

3) approval of the project shall be refused. At the same time, a letter shall be attached, signed by the head of the coordinating agency, the person performing his/her duties or the deputy head with the reason for the refusal to coordinate.

The coordinating state authorities shall not allow the approval of the General scheme project “with comments”.

16. In the event of disagreement, the authorized agency should ensure discussion with the coordinating authorities in order to find a mutually acceptable solution.

17. Excluded by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan No. 666 dated 05.11.2016.