Жануарлардың инфекциялық ауруларының алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру жөніндегі Ережелерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2004 жылғы 15 қыркүйектегі N 493 бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2004 жылғы 13 қазанда тіркелді. Тіркеу N 3151. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2012 жылғы 17 қаңтардағы № 10-1/18 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 2012.01.17 № 10-1/18 (қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес бұйырамын :
1. Қоса беріліп отырған бекітілсін:
1) Ірі қара малдың обасының алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру туралы ереже;
2) кампилобактериоздың алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру туралы ереже;
3) қарасан ауруының алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру туралы ереже.
2. Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігінің облыстық Астана және Алматы қалалары аумақтық басқармалары Ветеринария департаментімен бірге заңнамада белгіленген тәртіпте осы бұйрықтан туындайтын қажетті шараларды қабылдасын.
3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Ветеринария департаментінің директоры А.Ә.Қожамұратовқа жүктелсін.
4. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізілген күнінен бастап күшіне енеді.

Министр

Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрінің
"Жануарлардың ауруларының
алдын алу және жою бойынша
ветеринариялық іс-шараларды
жүзеге асыру
ережелерін бекіту туралы"
2004 жылғы 15 қыркүйектегі
N 493 бұйрығымен бекітілген

Ірі қара малдың обасының алдын алу және жою бойынша ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру туралы
Ереже

Осы, ірі қара малдың обасының алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық іс-шараларының ережесі (бұдан әрі - Ереже) жеке және заңды тұлғаларға ветеринариялық шараларының ұйымдастыру және жүргізудің Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес міндетті түрде орындауға тиісті тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Ірі қара малдың обасы ауыз қуысында ойық жараның пайда болуымен, кілегейлі қабықтардың, әсіресе ішек қарынның кілегейлі қабықтарының ісініп өлеттенуі, диареямен, ринитпен, конъюнктивитпен, дене қызуының көтерілуімен ерекшеленетін, жіті өтетін жұғымтал вирустық ауру.
Табиғи жағдайда сиырдың обасымен сиырдан басқа енеке, қодас және буйбол ауырады. Сирек жағдайда қой, ешкі, түйе және басқа жабайы күйіс қайыратын хайуанаттар да ауырады. Бұл ауруға жылқы, есек, қашыр, ит, мысық, құс және адам төзімді.
Аурудың қоздырғышы парамиксовирус тұқымдастығына жататын вирус. Сиыр обасының вирусінің штаммдары антигендік және иммуногендік қатынастары біртектес, олардың тек уыттылығы жағынан ғана айырмашылығы бар.

2. Сиырдың обасына диагноз аурудың жұғымталдығымен, тез таралуымен ерекшеленетін індеттанулық, дене қызуы, кілегей қабықтарының зақымдануы, арықтау байқалатын клиникалық деректер, сондай-ақ патологоанатомиялық және зертханалық зерттеулер нәтижелері негізінде қойылады.

2. Қазақстан Республикасының аумағын сиыр обасының қоздырғышының енуінен қорғау шаралары

3. Сиыр обасының алдын алу шараларына мемлекеттің аумағын шеттен аурудың қоздырғышының енуінен қорғау, шекарамен шектес зоналарда бейім жануарларды жылда вакцинамен егу, қолайсыз пункттерде карантиндік және басқа ветеринариялық санитариялық шаралар қатаң сақталып ал сиыр обасы шыға қалған жағдайда ауру және ауруға күдікті жануарлар сойылып жойылады.

4. Қазақстан Республикасының аумағын сиыр обасының қоздырғышының енуінен қорғаудағы ветеринариялық санитариялық шараларды Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің ведомстволық бағыныштағы мекемелері жергілікті билік органдарымен бірге жүзеге асырады.

5. Қазақстан Республикасының аумағын сиыр обасынан қорғайтын кешенді түрде жүргізілетін шаралардың негізі арнайы профилактикалау болып табылады. Қатер төнген аумақта иммунделген жануарлардан буферлік зоналар дайындайды, кеңділігі 30-50 шақырым аумақтағы мал басы жылда міндетті түрде сиыр обасына қарсы егіледі.

6. Сиыр обасынан таза емес мемлекеттермен шекаралас әкімшілік аумақтарда орналасқан барлық елді мекендер және шаруашылық субъектілері төмендегі тармақта көрсетілген ұйымдастыру, індетке қарсы және ветеринариялық-санитариялық шаралар міндетті орындауға тиісті.

7. Шекарадағы және көліктегі мемлекеттік ветеринариялық қадағалаудың аумақтық басқармаларының ветеринариялық мамандары, сондай-ақ шекаралас аудандардың ветеринариялық мекемелері өздеріне бекітілген шекаралық зоналардың індет жағдайын, жайылымдардың, суаттардың, мал айдау жолдарының жағдайын жақсы білуге тиіс, қызмет көрсету аумағында елді мекендердегі және шаруашылықтардағы жануарлардың түрлерін санын білуге тиіс.

8. Малдарды сою тек мал сою орындарында міндетті түрде ветеринариялық мамандардың бақылауымен жүргізіледі. Сойылған мал еті және жабайы жануарлар еті базарларда сатуға ветеринариялық қадағалаудың рұқсатынан кейін жіберіледі.

9. Әрбір табынға жеке жайылым және суат бекітіледі, әртүрлі жануарлардың бірге бағылуына, сондай-ақ үй жануарларының жабайы жануарлармен бұғы, елік, жабайы шошқалармен жанасуына тиым салынады.

10. Жайылымдарда сиыр обасына бейім үй, немесе жабайы жануарлардың өлекселері табылған жағдайда ол туралы тез арада әкімшілік аумақтың мемлекеттік ветеринариялық инспекторына (диагностикалық зерттеулерге) қажетті патологиялық материал алу үшін хабар береді және өлекселерді көмуді ұйымдастырады.

11. Шекаралас аумақта ұсталынған жабайы жануарлар немесе олардың ұшалары міндетті түрде ветеринариялық тексеруге жатады.

12. Шекаралас аумақта иесіз малдың пайда болуы туралы шекарадағы ветеринариялық бақылау пунктіне хабарлайды. Ондай малдар тез арада оқшауланып қолданылып жүрген Нұсқауға сәйкес ветеринариялық тексеруге жатады. Шекаралас аумақтың малдары сиыр обасынан таза емес, немесе бұл індет тіркеліп тұратын мемлекеттердің шекарасынан өтіп кетіп және Қазақстан Республикасының аумағына қайтып келген малдар қолданыста жүрген заңнамаға сәйкес жойылады.

13. Бір шаруашылық субъектісінен екіншісіне, немесе бір елді-мекеннен екіншісіне жануарларды тасымалдау, сондай-ақ шекара аумағынан тысқары жерлерге тасымалдау клиникалық тексеруден кейін әкімшілік аумақтың бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторының рұқсатымен жүзеге асырылады.

14. Елді мекенге және шаруашылық субъектісіне жаңадан мал әкелу, кіргізу алдын ала сол әкімшілік аумақтың бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторымен келісіледі, шаруашылық субъектісіне жаңадан келген малдарды бордақылау алаңдарына және табындарға орналастыруға тек 30 күндік карантиндеуден және ветеринариялық тексеруден кейін рұқсат етіледі.

15. Шет мемлекеттерден мал өнімдері мен шикізаттарын тасымалдау ветеринариялық заңнамада белгіленген тәртіпте аумақтың шекарадағы ветеринариялық бақылау пункттері арқылы жүзеге асырылады.

3. Сиыр обасын жоюдың шаралары

16. Шекаралас аумақта, немесе Қазақстан Республикасының басқа аудандарында сиыр обасына күдік болған жағдайда, шаруашылық субъектілерінің басшылары және шаруашылық субъектілеріне қызмет көрсететін ветеринариялық маман ол туралы атқару органына, ауданның бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторына хабарлауы тиіс және үкімет органынан өкілдер мен облыстың бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторы келгенше тез арада аурудың таралмауына шара қолдануға тиіс.

17. Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 27 бабының 1 тармағына сәйкес жергілікті атқарушы орган мемлекеттік ветеринариялық инспектордың ұсынуымен шаруашылық субъектісін жайылымды елді мекенді қолайсыз деп танып карантин қояды, ауруды жоюдың негізгі шараларын орындау мерзімін және жауапты адамдарды белгілейді.

18. Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 27 бабының 3 тармағына сәйкес, карантин соңғы ауырған мал жойылғаннан 21 күннен кейін алынады.

19. Барлық ауру және ауруға күдікті малдар өлтіріледі, олардың өлекселері өртеледі.

20. Ауырған мал тұрған және өлген малдардың өлекселері жатқан жер 2% күйдіргіш натрийдің ерітіндісімен (70-80 ^о ) дезинфекцияланады.

21. Қалған сау деп есептелінетін малдарды (табындағы, топтағы, фермадағы, шаруашылықтағы) жеке топқа бөліп оқшауланады, шаруашылық ішінде мал араластырылмайды.

22. Шаруашылық субъектісінен (елді мекеннен) барлық көліктің, адамдардың шығуына, келуіне сондай-ақ мал өнімдері мен шикізаттарын тасымалдауға тиым салынады.

23. Аурудан таза емес шаруашылық аумағының кіре берісіне бекеттер және дезинфекциялық ерітінділері бар ыдыстар қойылады.

24. Шаруашылық субъектісіне қызмет көрсететін ветеринариялық маманның міндеті:
1) барлық малдарды клиникалық тексеруден өткізіп дене қызуын өлшеу;
2) ауырған және өлген малдардың санын, көршілес шаруашылықтағы елді мекендегі індет жағдайын, ауру қоздырғышының шаруашылыққа келу жолдарын анықтау;
3) барлық ветеринариялық-санитариялық шаралардың орындалуын ұйымдастыру және бақылау.

25. Ауданның бас мемлекеттік ветеринариялық инспекторының сиыр обасына күдік туралы хабар алғаннан кейінгі міндеті:
1) ауру шыққан шаруашылық субъектісіне диагноз қоюға, аурудың таралмауына және оны жоюдың шараларын ұйымдастыруға және жүргізуге, сиыр обасына күдіктену және қолданылған шаралар туралы жергілікті атқарушы органға, жоғарғы ветеринариялық органға және жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша мамандандырылған арнайы ветеринариялық зертханаға, көршілес аудандардың бас ветеринариялық инспекторларына, ауданның барлық ветеринариялық мамандарына, шекарадағы және көліктегі ветеринариялық қадағалауға хабарлау;
2) шаруашылықтың ветеринариялық мамандарымен бірлесе отырып эпизоотологиялық талдау жүргізу, клиникалық диагнозды дәлелдеуге өлексені сою, сиыр обасына күдіктенгенде патологиялық материал алып және оны тез арада ғылыми зерттеу институтына, немесе жануарлардың аса қауіпті аурулары бойынша мамандандырылған ветеринариялық зертханаға жіберу;
3) қолайсыз пункттің шекарасын анықтау, тезарада қажетті дезинфекциялық заттармен және малдарды обаға қарсы қолданылатын вирусвакцинамен қамтамасыз ету.

Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрінің
"Жануарлардың ауруларының
алдын алу және жою бойынша
ветеринариялық іс-шараларды
жүзеге асыру жөніндегі
ережелерін бекіту туралы"
2004 жылғы 15 қыркүйектегі
N 493 бұйрығымен бекітілген

Кампилобактериоздың алдын алу және жою бойынша
ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру туралы
Ереже

Осы, кампилобактериоздың алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық іс-шараларының ережесі (бұдан әрі - Ереже) жеке және заңды тұлғаларға ветеринариялық шараларының ұйымдастыру және жүргізудің Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес міндетті түрде орындауға тиісті тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Кампилобактериоз ірі қара малдың және қойлардың іш тастауымен, қайталап күйлеуімен және бедеулікпен ерекшеленетін инфекциялық ауру.
Қоздырушысы Campylobacter тұқымдастығына жататын грамтеріс, үтір, орақ, ұшқан шағала, қысқа немесе ұзын спираль тәріздес бактериялар, спора және капсула түзбейді, қозғалмайды.
Қоздырушысы негізінен екі түрге бөлінеді: біріншісі ірі қара малға зардапты, ал екіншісі қойларға.
Жануарларға кампилобактериоз жанасу, алиментарлық және жыныс жолдары арқылы жұғады.

2. Кампилобактериоздың диагностикасы

2. Жануарлардың кампилобактериозын балау мақсатында клиникалық, эпизоотологиялық, серологиялық және бактериологиялық әдістер қолданылады.
Диагноз қоюда тек қоздырушыны бөліп алу негіз бола алады, сондықтан бактериологиялық әдіс негізгі болып саналады.
Кампилобактериозға тексеру үшін қынап сұйығымен серологиялық реакциялар, агглютинация реакциясы қойылады және люминисценсиялық микроскопия әдісі қолданылады. Сонымен қатар қан сарысуымен агглютинация реакциясын қою әдісі, кеңінен қолданылады. Кампилобактериозға ірі қара малды тек қынап сұйығымен агглютинация реакциясымен, ал ірі қара малды және қойды люминисценсиялық микроскопия әдісімен тексереді.

3. Ауыл шаруашылық жануарларының кампилобактериозының профилактикасы

3. Жануарлардың кампилобактериозының алдын алу мақсатындағы шаруашылық субъектілерінің, мал иелерінің және ветеринариялық мамандардың міндеттері:
1) шаруашылық субъектісі ішінде ветеринария мамандарының рұқсатынсыз жануарлардың орнын ауыстыруға жол бермеу;
2) жануарларды күтудің, азықтандырудың ветеринариялық санитариялық ережелерін қатаң сақтау;
3) аурудан таза табынды, отарды жануарлармен толықтыруға, тек ірі қара мал және қой кампилобактериозынан таз шаруашылықтардан рұқсат ету;
4) мал тұқымын асылдандыру немесе өндірістік мақсатта пайдалануға жаңадан алынған жануарлар 1 ай карантинде болады және кампилобактериозға арасына 10 күн салып 3 рет тексеріледі.

4. Жануарлардың кампилобактериозын арнайы дауалау үшін әртүрлі вакциналар қолданылады.

5. Жануарларды иммундеу вакцинаны қолдану нұсқамасында қаралған тәртіп бойынша және уақытында жүргізіледі.

4. Ірі қара малдарды асылдандыру және қолдан ұрықтандыру мекемелерін кампилобактериоздан сауықтыру шаралары

6. Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 27 бабының 1 тармағына сәйкес кампилобактериозға диагноз қойылғаннан кейін ауданның, қаланың әкімшілігі бас ветеринариялық инспекторының ұсынуымен ірі қара малдарды асылдандыру және қолдан ұрықтандыру мекемесін кампилобактериоздан таза емес деп ұйғарып шектеу қоюға шешім қабылдайды және сауықтыру шараларының жоспарын бекітеді.

7. Кампилобактериоздан таза емес ірі қара малдарды асылдандыру және қолдан ұрықтандыру мекемесіндегі барлық бұқаларды және жас малдарды нұсқамаға сәйкес вакцинамен егеді.

8. Барлық бұқалардан ұрық алу тоқтатылады.

9. Жануарларды вакцинамен егумен қатар, бұқаларды дәрімен емдейді. Емдеу ұсынылған дәрілер нұсқамасындағы талаптарға сәйкес қолданады.

10. Вакциналау және емдеуден бір айдан кейін барлық бұқалардың ұрықтары арасына 10 күн салып бактериологиялық жолмен 3 рет тексеріледі. Қатарынан 3 рет теріс нәтиже алынған жағдайда бұқалар сауықты деп есептеледі.

11. Төменгі температурада мұздатылған ауру бұқалардың ұрықтарының қоры жойылуға жатады. Қалған сау бұқалардың ұрықтары кампилобактериозға бактериологиялық әдістермен зерттелгеннен кейін жануарларды қолдан ұрықтандыруға қолданылады.

12. Жануарлардың тұқымын асылдандыру және қолдан ұрықтандыру мекемелерін, кампилобактериоздан сауықтыру кезеңінде санитариялық жағдайды жақсарту және ауруды таратпау шаралары жүргізіледі:
1) жануарлардың тұқымын асылдандыру және қолдан ұрықтандыру мекемесін кампилобактериоздан сауықтыру кезеңінде мекемені жас малдармен толықтыруға тиым салынады;
2) жануарлардың тұқымын асылдандыру және қолдан ұрықтандыру мекемесіне келген жас малдарды оқшауханада ұстап, оларды вакцинамен еккеннен кейін ғана табынға жібереді;
3) Жануарлардың емдеуі біткеннен кейін барлық мал қоралары мен аумақтары, қажетті құралдары дезинфекцияланады. Содан кейін 10 күнде бір рет дезинфекцияланады.

13. Жануарлардың тұқымын асылдандыру және қолдан ұрықтандыру мекемесін ірі қара малдың кампилобактериозынан сауықтырылды деп жануарлар тобының ұрықтарының және қынап сұйығын бактериологиялық әдіспен тексергенде (арасына 10 күн салып) 3 рет теріс нәтиже алынғаннан кейін барып есептейді.

5. Шаруашылықты ірі қара мал кампилобактериозынан

сауықтыру шаралары

14. Ірі қара мал кампилобактериозынан таза емес шаруашылығын сауықтыру, оның алдын алу және емдеу-сауықтыру шаралары кешенді түрде кешені ауданның әкімшілік органында бекітілген жоспар негізінде жүргізіледі.

15. Аурудың таралуының алдын алу мақсатында аурудан таза емес табында малдарды қолдан ұрықтандырады. Шаруашылықтағы сиырларды және қашарларды ерікті ұрықтандыруға бұқаларды қосуға болмайды. Бұқаларды оқшаулап кампилобактериозға тексереді және емдейді.

16. Сауықтыру шараларын жүргізу кезінде келесі шараларға тиым салынады:
1) басқа шаруашылықтан мал әкелуге және шаруашылық ішінде мал араластыруға;
2) кампилобактериоздан таза емес шаруашылықтан асылдандыру үшін және қолдануға жануарлар сатып алуға.

17. Барлық ірі қара малды сиырлар және қашарлар кампилобактериозға қарсы вакцинамен қолдану нұсқамасына сәйкес егеді. Кампилобактериоздан таза емес ферма аумағында орналасқан бұқалар және малдар вакциналанады.

18. Фермадағы сиырлар мен қашарлар мал төлдеу бөлімдерінде қабылдануы тиіс. Шаруашылық субъектісінде кезекте сауықтыру мал төлдеу бөлімдері болуы қажет. Әрбір іш тастаған сиырды оқшаулайды, мал іш тастаған орынды тазалайды және дезинфекциялайды. Іш тасталған төлдер ветеринариялық зертханаға бактериологиялық зерттеуге жіберіледі. Жас туған төлдерді сақа малдардан бөлек ұстайды.

19. Кампилобактериоздан таза емес фермаларда сауылатын мал басын міндетті түрде гинекологиялық тексеруден өткізіп ауру малдарды оқшаулап клиникалық белгілері (іштастау, өлі туу, метрит), айқын малдарды емдейді.
Кампилобактериозбен ауырған малдарды емдеу үшін антибиотиктер және басқа дәрілер қолдану нұсқамасына сәйкес қолданылады.

20. Жаз айларында аурудан таза емес фермалардағы жануарларды жазғы лагерьге шығарып, мал қораларында санитарлық ремонт, тазалау және дезинфекциялау жүргізіледі.

21. Кампилобактериоздан таза емес фермаларда сауықтыру шаралары жүргізілген кезде мал қораларына және аумағына дезинфекция жүргізіледі.

22. Шаруашылық субъектісін алдын алу және емдеу-сауықтыру шараларын толығымен орындағаннан кейін, 12 ай аралығында зардапты кампилобактериялар табылмаса және аурудың клиникалық белгілері байқалмаса аурудан таза деп есептейді.
Шаруашылық субъектісінде сиырлар мен қашарларды қолдан ұрықтандыру үшін қолданылатын бұқалар, шектеуді алардан бұрын қынап сұйығын немесе жыныс бездерінің секреттерін 3 рет бактериологиялық зерттеулер кезінде теріс нәтиже алынғаннан кейін пайдалануға болады.

6. Кампилобактериоздан таза емес қой шаруашылықтарын сауықтыру шаралары

23. Барлық іш тастаған, сондай-ақ мезгілінен ерте туған қойларды отардан тез арада бөліп және сақман біткенге дейін оқшаулап ұстайды.

24. Түсікте, шарана қабықтарын, шуды және ластанған төсенішті, көңді жинайды сонан кейін дезинфекциялық заттармен залалсыздандырып барып жерге көмеді. Қой қораларын және аумағын дезинфекциялайды.

25. Кампилобактериоздан таза емес отарлардан асылдандыру және қолдану үшін қой алуға, отарларды шаруашылықтың ветеринариялық қызметінің рұқсатынсыз қайта жасақтауға тиым салынады.

26. Аурудан таза емес отарларда қой қырқу және тоғыту график бойынша, ал соңында қой қоралары, жабдықтар инструменттер және қораның аумағы дезинфекцияланады.

27. Жайылымдағы қойларды басқа жайылымға ауыстырады, ал аурудан таза емес отарлар бағылған жайылымдарды 2 ай карантиндейді.

28. Іш тастаған саулықтарды антибиотиктермен нұсқамасына сәйкес емдейді.

29. Барлық туатын саулықтарды кампилобактериозға қарсы вакцинамен егеді.

30. Егер шаруашылықта кампилобактериоздан бірнеше отар қой таза емес болса, олардан алынған төлдерден жеке отар дайындап оларды шартты түрде таза деп есептейді.

31. Қойларда соңғы 2 жыл аралығында кампилобактериозға байланысты іш тастау байқалмаса шаруашылық субъектісін кампилобактериоздан таза деп шаруашылықты сауықты деп есептейді.

Қазақстан Республикасының
Ауыл шаруашылығы министрінің
"Жануарлардың ауруларының
алдын алу және жою бойынша
ветеринариялық іс-шараларды
жүзеге асыру жөніндегі
ережелерін бекіту туралы"
2004 жылғы 15 қыркүйектегі
N 493 бұйрығымен бекітілген

Қарасан ауруының алдын алу және жою бойынша
ветеринариялық іс-шараларды жүзеге асыру туралы
Ереже

Осы, қарасан ауруының алдын алу және жою жөніндегі ветеринариялық іс-шараларының ережесі (бұдан әрі - Ереже) жеке және заңды тұлғаларға ветеринариялық шараларының ұйымдастыру және жүргізудің Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 26 бабына сәйкес міндетті түрде орындауға тиісті тәртібін анықтайды.

1. Жалпы ережелер

1. Қарасан негізінен ірі қараның жіті өтетін, бұлшық еттерінің ісініп, оны басып көргенде сықырлайтын қабынуы арқылы ерекшеленетін жұғымтал емес ауру. Ауруға негізінен 3 айдан 4 жас аралығындағы сиыр малы, сондай-ақ сирегірек қой, ешкі, бұлан мен бұғы бейім келеді.
Аурудың қоздырушысы - CIostridium chauvoei - нағыз анаэроб, аздап иілген полиморфты таяқша, қозғалмалы, өлекседе және қоректік ортада спора түзеді. Споралар топырақта 35 жылға дейін сақталады және ауруды тарататын негізгі фактор болып табылады.

2. Қарасанға диагноз індеттанулық деректер, клиникалық белгілер (сықырлайтын ісіну, дене қызуы, ақсау), патологоанатомиялық өзгерістер және зертханалық зерттеулер нәтижелерінің негізінде қойылады.

2. Қарасанның алдын алу шаралары

3. Қарасанның алдын алу мақсатында мынандай шаралар жүргізіледі:
1) мал қорымдарының санитарлық жағдайын жақсарту және оны қоршау жұмыстарын жүргізу. Қарасаннан өлген мал көмілген жерлердің топырағын залалсыздандыру;
2) балшықтанған жайылымдарды және шөп шабатын жерлерді құрғату;
3) суаттарды қалпына келтіру, мал су ішетін зақымданған, немесе күдікті суаттарды жабу;
4) мал союға, еріксізден сойылған мал етін және өнімдерін ветеринариялық маманның рұқсатынсыз сатуға тиым салу;
5) өлген мал жатқан, ауру мал тұрған жерді, бөлмелерді, ауланы тазалау және дезинфекциялау;
6) 3 айдан 4 жас аралығындағы ірі қара малды қарасанға қарсы вакцинамен егу. Қарасан тіркелген шаруашылықта 6 айдан жоғары жастағы қойларды вакцинамен қарасанға қарсы егу;
7) қарасаннан таза емес пункттерде ірі қара малды арасына 15 күн салып екі рет вакцинамен егу.

4. Алдын ала егу үшін Қазақстан Республикасында Мемлекеттік тіркеу реестрінде тіркелген вакциналар қолданылады.

5. Өлтірілген вакцинамен алдын ала егу малдарды жайылымға жіберерден 14 күн бұрын аяқталуы тиіс. Мал жайылымында 6 ай ұсталатын аудандарда ауруға бейім малдарды, арасына 6 ай салып 2 рет вакцинамен егілу керек. Қарасанға қарсы тірі вакцинамен малдарды жылына 1 рет жайылымға жіберерден 7 күн бұрын егеді.

6. Жаңа туылған төлдерді 3 айдан бастап егеді; өлтірілген вакцинамен 6 айдан кейін қайтадан екінші рет егеді.

7. Қауіп төнген аумақта орналасқан шаруашылық субъектісіне жаңадан келген малдар міндетті түрде вакцинамен егілу қажет. Оларды егілгеннен 14 күннен кейін табынға қосуға болады.

8. Малдардың қарасанға қарсы егілгені туралы олардың санын, вакцинаны шығарған мекеменің атын, дайындалған күнін, жұмсалған мөлшерін, сондай-ақ еккен кісінің аты жөнін, малдың күйін көрсетіп акті толтырылады.

3. Қарасанды жою жөніндегі шаралар

9. Шаруашылық субъектісінің басшысы, немесе жеке тұлға қарамағындағы жануарлардың ауырғаны немесе өлгені туралы, ауру, немесе өлу себептерін анықтау үшін міндетті түрде аумақтың мемлекеттік ветеринариялық инспекторына хабарлауы тиіс.

10. Жануарлар өсіретін шаруашылық субъектісінің басшысы, немесе жеке тұлға, мемлекеттік ветеринариялық инспектордың келуіне қарамастан ауру малды сау малдардан оқшаулауға, сондай-ақ өлген малдардың өлекселерін нормативтік құқықтық актілер мемлекеттік тіркеу реестріне N 2088 тіркелген Қазақстан Республикасы ауыл шаруашылығы министрінің 2002 жылғы 14 қарашадағы "Жеке және заңды тұлғалардың міндетті орындауы үшін ветеринариялық іс-шараларды ұйымдастыру және жүзеге асыру ережесі" N 367 бұйрығымен бекітілген қажетті ережелерін сақтай отыра тез арада мал қорымына немесе өртейтін жерге апаруға тиісті.

11. Мемлекеттік ветеринариялық инспектор келісімен ауырған және өлген малдарға, диагноз қою үшін зерттеу жүргізеді. Патологиялық материалдар алып, оларды тексеру үшін ветеринариялық зертханаға жібереді.

12. Өлексені сою тек арнайы, немесе мал өртейтін жерде жүргізіледі. Өлекселер өртеледі.

13. Жайлымдарда және жер асты сулары жақын орналасқан жерлерде қарасаннан өлген малдардың өлекселерін көмуге тиым салынады.

14. Аурудан таза емес пункттерде қарасанға бейім жануарлардың дене қызуын өлшеп клиникалық байқаудан өткізеді. Клиникалық белгілері (ақсау, ісіну, дене қызуы) байқалған жануарлар оқшауланады. Малдың өлуі болған жағдайда өлекселерін мал қорымына апаруды немесе оларды өртеуді ұйымдастырады.

15. Ауру малдар ластаған көңге, төсенішке және жемшөп қалдықтарына далаға шығар алдында 10% күйдіргіш натрий ерітіндісі себіліп, сонан кейін өрттен сақтану ережелерін сақтай отыра өртеледі. Осы ерітіндімен немесе 18% феносмолиннің эмульсиясымен, 4% формальдегидтің ерітіндісімен 5-10 л/м ² мөлшерінде топырақ дезинфекцияланады.

16. Қарасанның клиникалық белгілері байқалмаған малдардың барлығы тез арада вакцинамен егіледі.

17. Қарасаннан жазылған малдарды клиникалық белгілері (ақсау, ісіну, сықырлау) байқалмаған күннен бастап 30 күннен кейін союға рұқсат етіледі.

18. Вакцина егілген сиырлардың сүті шектеусіз қолданылады, тек егілген малдардың дене қызуының көтерілуі, ісінуі байқалмаса болғаны. Ондай жағдайда сүтті пісіргеннен кейін пайдалануға болады.

19. Қарасанға диагноз қойылғаннан кейін аумақтың мемлекеттік ветеринариялық инспекторы шаруашылық субъектісінің басшысымен бірге карантин қойылатын індет ошағының шекарасын және аумағын анықтайды.

20. Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 27 бабының 1 тармағына сәйкес жергілікті атқарушы орган мемлекеттік ветеринариялық инспектордың ұсынуымен шаруашылық субъектісін, жайылымды, елді мекенді қолайсыз деп танып, карантин қояды, ауруды жоюдың негізгі шараларын, орындау мерзімін және жауапты адамдарды белгілейді.

21. Қазақстан Республикасының "Ветеринария туралы" Заңының 27 бабының 3 тармағына сәйкес шаруашылық субъектісін соңғы мал жазылғаннан немесе соңғы мал өлгеннен, 14 күннен кейін қорытынды дезинфекция жүргізілгеннен соң, қарасаннан таза деп есептеп, карантин алынады.

22. Карантиннің шарттары бойынша келесі шараларға тыйым салынады:
1) ірі қара малды және қойды карантин аумағынан шығаруға;
2) карантин салынған аумаққа ірі қара мал, қой әкелуге және ол аумақ арқылы мал айдауға;
3) шаруашылық ішінде мал араластыруға, айырбастауға және сатуға;
4) карантин салынған аумақта дайындалған жемшөпті және басқа мал азығын сыртқа шығаруға.
Мұндай жемшөп карантин салынған пункт ішінде жылқыларға және егілген ірі қара малға 14 күннен кейін беріледі;
5) ауырған малдың сүтін пайдалануға;
6) ауру малды етке союға;
7) өлген малды союға және терісін алуға;
8) бөтен адамдарға қолайсыз пункттің аумағына кіруге;
9) малды ортақ суаттан суаруға;
10) вакцинделген малдың сүтін пайдалануға.

23. Карантинделген шаруашылық субъектісінің басшысы мал қораларын, қажетті құралдарды, өлген мал жатқан жерді тазалауды және дезинфекциялауды, сондай-ақ ауырған малдарды күтушілерді арнайы киіммен қамтамасыз етеді.

24. Карантин алынардан бұрын аумақтың мемлекеттік ветеринариялық инспекторы жергілікті атқарушы органның уәкілімен бірге жүргізілген ветеринариялық санитариялық шаралардың толығымен орындалуын тексеріп өз ұсыныстарын дайындайды.

Об утверждении Правил осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации инфекционных заболеваний животных

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 15 сентября 2004 года № 493. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 октября 2004 года за № 3151. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 17 января 2012 года № 10-1/18

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 17.01.2012 № 10-1/18.

В соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии" приказываю:
1. Утвердить прилагаемые:
1) правила осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации чумы крупного рогатого скота;
2) правила осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации кампилобактериоза;
3) правила осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации эмфизематозного карбункула.
2. Департаменту ветеринарии совместно с областными территориальными управлениями, городов Астаны и Алматы Министерства сельского хозяйства Республики Казахстан, в установленном законодательством порядке, принять необходимые меры, вытекающие из настоящего приказа.
3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на директора Департамента ветеринарии Кожумратова А.А.
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Министр

Утверждены приказом Министра
сельского хозяйства Республики
Казахстан "Об утверждении Правил
осуществления ветеринарных
мероприятий по профилактике и
ликвидации инфекционных
заболеваний животных"
от 15 сентября 2004 года
N 493

Правила
осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике
и ликвидации чумы крупного рогатого скота

Настоящие правила осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации чумы крупного рогатого скота (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Чума крупного рогатого скота - остро протекающая контагиозная вирусная болезнь, клинически проявляющаяся постоянной лихорадкой, воспалением слизистых оболочек, образованием эрозий и язв в ротовой полости, диареей, ринитом, конъюнктивитом, слизисто-гнойными истечениями из носа и глаз. Относится к группе особо опасных болезней и характеризуется быстрым распространением, чрезвычайно высокой заболеваемостью и летальностью.
В естественных условиях чума наиболее часто поражает крупный рогатый скот, зебу, буйволов и яков. Иногда болеют овцы, козы, верблюды, свиньи, а также лоси, олени, антилопы, газели, косули, жирафы, кабаны и другие парнокопытные животные. К заболеванию устойчивы лошади, ослы, мулы, собаки, кошки, хищные звери, птицы и люди.
Возбудитель болезни - вирус, относящийся к семейству парамиксовирусов. Все известные штаммы вируса чумы крупного рогатого скота идентичны в антигенном и иммуногенном отношении, но различаются между собой по вирулентности.
2. Диагноз на чуму крупного рогатого скота ставят на основании эпизоотологических данных, в основе которых учитывают выраженную контагиозность болезни, быстрое распространение, высокую летальность; клинические признаки, проявляющиеся лихорадкой, поражением слизистых оболочек, поносом, истощением и результатов патологоанатомических и лабораторных исследований.

2. Мероприятия по охране территории Республики Казахстан
от заноса возбудителя чумы крупного рогатого скота

3. Мероприятия против чумы крупного рогатого скота предусматривают надежную охрану территории страны от заноса вируса болезни из-за рубежа, ежегодную поголовную вакцинацию восприимчивых к ней животных в приграничной зоне, а при возникновении чумы - убой и уничтожение всего больного и подозрительного по заболеванию крупного рогатого скота. Проведение строгого карантина и других ветеринарно-санитарных мер в неблагополучных пунктах.
4. Ветеринарно-санитарные мероприятия по охране территории Республики Казахстан от заноса возбудителя чумы крупного рогатого скота осуществляются государственной ветеринарной службой уполномоченного государственного органа в области ветеринарии через подведомственные организации при участии местных исполнительных органов власти.
5. Основным звеном в комплексе мероприятий по охране территории Республики Казахстан от чумы крупного рогатого скота является специфическая профилактика. В угрожаемой зоне создают буферную зону иммунных животных на глубину административного района, путем обязательной ежегодной плановой иммунизации всего находящегося в зоне поголовья крупного рогатого скота.
6. Во всех хозяйствующих субъектах, расположенных в административных районах, граничащих со странами, неблагополучными по чуме крупного рогатого скота, обязательному выполнению подлежат организационные, противоэпизоотические и ветеринарно-санитарные мероприятия, указанные ниже в пунктах.
7. Ветеринарный персонал зональных управлений государственного ветеринарного надзора на границе и транспорте, а также ветеринарных учреждений и организаций пограничных районов (городов) обязаны знать степень эпизоотического состояния участка закрепленного за ним пограничной зоны, состояние пастбищ, водопоев, скотопрогонных трасс; иметь точные сведения о количестве животных всех видов в каждом населенном пункте и хозяйстве, находящемся в зоне обслуживания.
8. Убой животных на мясо производят только на бойнях или убойных пунктах с обязательным осмотром их ветеринарными специалистами до и после убоя. Продажу свежего мяса и продуктов убоя домашних и диких животных на рынках в каждом отдельном случае допускают только с разрешения государственного ветеринарного инспектора.
9. В пастбищный сезон за каждым стадом закрепляют отдельный участок пастбища с изолированным водопоем и выпасают отдельно каждый вид животных; не допускают смешивания животных из разных стад, а также соприкосновения домашних животных с дикими (лосями, оленями, антилопами, кабанами и другие).
10. В случае обнаружения на пастбищах трупов домашних или диких животных, восприимчивых к чуме крупного рогатого скота, об этом срочно сообщают ветеринарному государственному инспектору соответствующей административной территории для взятия патологического материала (на диагностические исследования) и организуют захоронение трупов.
11. Отловленных в приграничной зоне диких животных или туши после их отстрела подвергают обязательному ветеринарному осмотру.
12. О появлении в пограничной зоне безнадзорного скота сообщают пограничному контрольному ветеринарному пункту. Такой скот немедленно задерживают и содержат изолированно, до выяснения его принадлежности и ветеринарного обследования согласно настоящим Правилам.
13. Перемещение животных из хозяйствующего субъекта в другой хозяйствующий субъект, а также за пределы пограничной зоны допускается только с разрешения главного ветеринарного инспектора соответствующей административной территории после клинического обследования.
14. Ввод (ввоз) новых животных в хозяйствующие субъекты предварительно согласовывают с главным государственным ветеринарным инспектором соответствующей административно-территориальной единицы, размещение вновь поступивших животных в хозяйствующих субъектах, на откормочных площадках и в стадах разрешают только после ветеринарного осмотра и изолированного выдерживания их в карантине в течение 30 дней.
15. Транспортировка животных, продуктов и сырья животного происхождения из иностранных государств осуществляется через пограничные контрольные ветеринарные пункты соответствующих территорий в порядке, установленном ветеринарным законодательством.

3. Мероприятия по ликвидации заболевания
животных чумой крупного рогатого скота

16. В случае подозрения на заболевание животных чумой крупного рогатого скота в пограничной зоне или в других районах Республики Казахстан руководители хозяйствующих субъектов и ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйствующий субъект, немедленно сообщают об этом в местный исполнительный орган и главному государственному ветеринарному инспектору района и до прибытия представителей органов власти и главного ветеринарного инспектора области срочно принимают меры, исключающие возможность распространения болезни.
17. При подтверждении диагноза хозяйствующий субъект объявляют неблагополучным пунктом и устанавливают карантин, в соответствии с пунктом 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".
18. Карантин снимают через 21 день со дня ликвидации последнего больного животного, в соответствии с пунктом 3 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".
19. Больные и подозрительные по заболеванию животных подлежат убою с использованием бескровных методов, трупы вместе с кожей сжигают.
20. Места нахождения больных и павших животных следует тщательно продезинфицировать горячим (70-80 ^о С) 2 %-ным раствором едкого натра.
21. Остальных (условно здоровых) животных (стада, гурта, фермы, хозяйства) выделяют в отдельную неблагополучную группу и независимо от времени года ставят в условия изолированного стойлового содержания, не допуская перегруппировки их в пределах хозяйства.
22. Выезд из хозяйствующего субъекта, въезд в него всех видов транспорта, выход и вход людей без соответствующей дезинфицирующей обработки, а также вывоз с территории хозяйства продуктов и сырья животного происхождения, кормов и других грузов запрещается.
23. У входа на территорию неблагополучного хозяйства выставляют посты; устанавливают емкости с дезинфицирующим раствором.
24. Ветеринарный специалист, обслуживающий хозяйствующий субъект, обеспечивает:
клинический осмотр и термометрию всех животных;
уточняет число заболевших и павших животных, выясняет эпизоотическую обстановку в близлежащих хозяйствах и населенных пунктах, устанавливает возможные пути заноса возбудителя инфекции;
берет под контроль и организовывает строгое выполнение всех ветеринарно-санитарных мероприятий.
25. Главный ветеринарный инспектор района, получивший сообщение о подозрении на заболевание чумой крупного рогатого скота, обеспечивает:
1) прибытие в неблагополучный хозяйствующий субъект для постановки диагноза, организации и проведение мероприятий по недопущению распространения болезни и ее ликвидации; сообщение о подозрении на чуму крупного рогатого скота и о принятых мерах в местный исполнительный орган, вышестоящему ветеринарному органу и в специализированную ветеринарную лабораторию по особо опасным заразным болезням животных, главным ветеринарным инспекторам соседних районов, ветеринарным специалистам всех хозяйств района и ветеринарному надзору на границе и транспорте;
2) совместно с ветеринарными специалистами хозяйства проведение всестороннего эпизоотологического анализа, уточняет клинический диагноз, проведение патологоанатомического вскрытия трупов животных. При подозрении на чуму крупного рогатого скота осуществляет взятие патологического материала и срочное направление его в научно-исследовательский институт или специализированную ветеринарную лабораторию по особо опасным заразным болезням животных для диагностических исследований;
3) определение границы неблагополучного пункта, принятие срочных мер по его обеспечению дезинфицирующими средствами и противочумной вирусвакциной в количестве, достаточном для вакцинации всех находящихся в нем животных, восприимчивых к чуме крупного рогатого скота.

Утверждены приказом Министра
сельского хозяйства Республики
Казахстан "Об утверждении Правил
осуществления ветеринарных
мероприятий по профилактике и
ликвидации инфекционных
заболеваний животных"
от 15 сентября 2004 года
N 493

Правила
осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике
и ликвидации кампилобактериоза

Настоящие правила осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации кампилобактериоза (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Кампилобактериоз - инфекционная болезнь преимущественно крупного рогатого скота и овец, характеризующаяся абортами, частыми перегулами и временным бесплодием.
Возбудители кампилобактериоза - представители рода Саmpylobacter - грамотрицательные бактерии, имеющие форму запятой, серпа, летящей чайки, короткой или длиной спирали или S-образные, спор и капсул не образует, неподвижные.
Различают два основных вида возбудителя - один патогенен для крупного рогатого скота, другой для овец.
Среди животных кампилобактериоз передается половым, алиментарным и контактным путем.

2. Диагностика кампилобактериоза

2. В целях диагностики кампилобактериоза животных применяют клинико-эпизоотологический, серологический и бактериологический методы.
Бактериологический метод является основным, так как только выделение возбудителя является основанием диагноза на кампилобактериоз.
Серологический метод диагностики на кампилобактериоз включает в себя реакцию агглютинации с влагалищной слизью (РАВС) и люминесцентную микроскопию мазков. Широко используется и реакция агглютинации (РА) с сывороткой крови. РАВС применяют только при диагностике кампилобактериоза крупного рогатого скота, а люминесцентную микроскопию мазков у крупного рогатого скота и овец.

3. Профилактика кампилобактериоза сельскохозяйственных животных

3. В целях недопущения заболевания животных кампилобактериозом руководители хозяйствующих субъектов, владельцы скота и ветеринарные специалисты обеспечивают:
1) недопущение перемещения животных внутри хозяйствующего субъекта без разрешения ветеринарных специалистов;
2) строгое соблюдение ветеринарно-санитарных правил содержания, кормления животных и ухода за ними;
3) ввод животных для пополнения благополучных стад (отар) только из хозяйствующих субъектов, благополучных по кампилобактериозу крупного рогатого скота и овец;
4) содержание всех вновь поступивших в хозяйство быков для использования в племенных или производственных целях, в карантине с проверкой на кампилобактериоз трехкратно с интервалом 10 дней. Исследование препуциальной слизи и секрета придаточных половых желез.
4. Для специфической профилактики кампилобактериоза животных применяют вакцины, зарегистрированные в Государственном реестре ветеринарных препаратов Республики Казахстан.
5. Иммунизацию животных проводят в порядке и в сроки, предусмотренные наставлениями по их применению.

4. Мероприятия по оздоровлению предприятий по
племенному делу и искусственному осеменению от
кампилобактериоза крупного рогатого скота

6. При установлении диагноза на кампилобактериоз предприятие по племенному делу и искусственному осеменению объявляют пунктом неблагополучным по кампилобактериозу, и вводят ограничения в соответствии с пунктом 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".
7. Всех быков-производителей предприятий по племенному делу и искусственному осеменению, неблагополучных по кампилобактериозу, иммунизируют вакциной согласно наставлению по ее применению.
8. От всех быков-производителей получение спермы прекращают.
9. Одновременно с вакцинацией животных проводят лечение быков-производителей. Для лечения применяют рекомендованные для этих целей средства, согласно наставлениям по их применению.
10. Через месяц после лечения и вакцинации проводят трехкратное с интервалом 10 дней бактериологическое исследование спермы и препуциальной слизи всех быков-производителей. Быков признают здоровыми при получении трехкратного отрицательного результата.
11. Все запасы глубокозамороженной спермы от больных быков подлежат уничтожению. Остальные серии спермы, полученные от условно-здоровых быков могут быть использованы для искусственного осеменения животных после их бактериологического исследования на кампилобактериоз.
12. В период оздоровления на предприятиях по племенному делу и искусственному осеменению, неблагополучных по кампилобактериозу, проводят мероприятия по улучшению санитарного состояния и недопущению распространения заболевания:
1) не допускается пополнение предприятий по племенному делу и искусственному осеменению в период оздоровительных противокампилобактериозных мероприятий молодняком, предназначенным для обновления стада;
2) молодняк, предназначенный для обновления стада, уже поступивший на предприятия по племенному делу и искусственному осеменению, необходимо содержать в изоляторе и переводить в общие животноводческие помещения после их обработки и вакцинации;
3) проводить полную дезинфекцию всех скотопомещений, территории, предметов ухода и содержания перед вакцинацией и обработкой быков и после окончания курса лечения. В последующем дезинфекцию проводят один раз в 10 дней.
13. Предприятие по племенному делу и искусственному осеменению животных объявляют благополучным по кампилобактериозу крупного рогатого скота на основании трехкратного (с интервалом в 10 дней) отрицательного результата бактериологических исследований спермы и препуциальной слизи по всей группе животных.

5. Мероприятия по оздоровлению хозяйств,
неблагополучных по кампилобактериозу крупного рогатого скота

14. В неблагополучных хозяйствующих субъектах (пунктах) по кампилобактериозу крупного рогатого скота проводят комплекс профилактических и лечебно-оздоровительных мероприятий на основе планов, утвержденных уполномоченным органом в области ветеринарии.
15. В целях недопущения дальнейшего распространения болезни в неблагополучных стадах проводят искусственное осеменение. Не допускается вольные случки телок и коров быками, находящимися в данных хозяйствах. Быков изолируют, исследуют на кампилобактериоз и подвергают лечебно-профилактическим обработкам.
16. В период проведения оздоровительных мероприятий запрещают:
1) ввоз животных из других хозяйств и перегруппировки скота между фермами внутри хозяйства;
2) вывоз животных из неблагополучных по кампилобактериозу хозяйств для племенных и пользовательных целей.
17. Все поголовье крупного рогатого скота иммунизируют противокампилобактериозной вакциной согласно наставлению по ее применению. Вакцинируют также быков производителей и скот, находящийся в частном секторе (пользовании), в зоне неблагополучных ферм.
18. Отелы коров и нетелей на фермах должны проводиться только в родильных отделениях. Хозяйствующему субъекту необходимо иметь резервные родильные отделения для периодической их санации. Каждую абортировавшую корову (нетель) изолируют, помещение и станки, где произошел аборт, подвергают очистке и дезинфекции. Все абортированные плоды направляют в ветеринарную лабораторию для бактериологического исследования. Новорожденных телят содержат изолировано от взрослого скота.
19. На неблагополучных фермах (пунктах) систематически проводят гинекологическое обследование маточного поголовья с немедленной изоляцией и лечением животных с клиническими признаками кампилобактериоза (аборт, рождение мертвого плода, метрит, задержание последа).
Для лечения больных кампилобактериозом коров применяют антибиотики и другие лекарственные средства в соответствии с наставлениями по их применению для этих целей.
20. В летний период скот неблагополучных ферм переводят на лагерное содержание, в животноводческих помещениях проводят санитарную очистку, дезинфекцию и ремонт. Помещения оставляют свободными от животных на весь лагерный период.
21. В ходе оздоровительных мероприятий на неблагополучных по кампилобактериозу фермах проводят дезинфекцию животноводческих помещений и территории.
22. Хозяйствующий субъект объявляют оздоровленным при выполнении всего комплекса профилактических и лечебно-оздоровительных мероприятий, если в течение 12 месяцев не выделяют патогенные культуры кампилобактеров и отсутствуют клинические признаки заболевания.
При наличии в хозяйствующем субъекте быков-производителей, перед снятием ограничений быки считаются здоровыми при получении трехкратного отрицательного результата бактериологического исследования спермы, препуциальной слизи или секрета придаточных половых желез.

6. Мероприятия по оздоровлению хозяйств,
неблагополучных по кампилобактериозу овец

23. Всех абортировавших овец, а также овец с признаками преждевременных родов немедленно выводят из отар и изолируют до завершения окота в отаре.
24. Абортированные плоды, плодовые оболочки, последы и загрязненную подстилку, навоз собирают, а затем сжигают или после обеззараживания дезинфицирующими средствами зарывают в землю.
Кошару и выгульные дворы очищают и дезинфицируют.
25. Из неблагополучных по кампилобактериозу отар запрещают вывод (вывоз) овец, для племенных и пользовательных целей, не допускают переформирования отар без ведома ветеринарной службы хозяйства.
26. Стрижку и купание овец неблагополучных отар проводят по графику в последнюю очередь, помещения, оборудование, инструментарий и территорию затем дезинфицируют.
27. При пастбищном содержании овец отару переводят на другие пастбищные участки, а пастбища, где находилась неблагополучная отара, карантируют сроком на 2 месяца.
28. Абортировавших овцематок подвергают местному и общему лечению антибиотиками согласно наставлению по их применению.
29. Всех суягных овец неблагополучного хозяйства (отары) иммунизируют вакциной против кампилобактериоза овец.
30. В случаях, если в хозяйстве одновременно неблагополучны по кампилобактериозу овец несколько отар, полученный от овец таких отар молодняк (ярок) формируют в отдельные отары и считают их условно благополучными.
31. Хозяйствующий субъект признают благополучным по кампилобактериозу при отсутствии у овец в течение двух лет абортов кампилобактериозного происхождения.

Утверждены приказом Министра
сельского хозяйства Республики
Казахстан "Об утверждении Правил
осуществления ветеринарных
мероприятий по профилактике и
ликвидации инфекционных
заболеваний животных"
от 15 сентября 2004 года
N 493

Правила
осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике
и ликвидации эмфизематозного карбункула

Настоящие правила осуществления ветеринарных мероприятий по профилактике и ликвидации эмфизематозного карбункула (далее - Правила) определяют порядок организации и проведения ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами в соответствии со статьей 26 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".

1. Общие положения

1. Эмфизематозный (шумящий, симптоматический) карбункул - острая неконтагиозная инфекционная болезнь преимущественно крупного рогатого скота, характеризующаяся появлением крепитирующих, быстро увеличивающихся отеков мышц различных частей тела. К болезни наиболее восприимчив молодняк крупного рогатого скота в возрасте от 3 месяцев до 4 лет, а также буйволы, овцы, козы, лоси, олени. Породистый скот мясных пород более восприимчив к эмфизематозному карбункулу. Заболевание в основном носит сезонный характер (летне-осенний).
Возбудитель болезни - Clostridium chauvoei - строгий анаэроб, имеет вид полиморфной палочки со слегка закругленными концами, подвижен, в трупах животных и в питательных средах образует споры, которые в почве сохраняют жизнеспособность до 35 лет и являются фактором распространения инфекции.
2. Диагноз на эмфизематозный карбункул ставят на основании эпизоотологических данных, клинических признаков (крепитирующие отеки, высокая температура, хромота), патологоанатомических изменений и результатов лабораторного исследования.

2. Мероприятия по профилактике заболевания
животных эмфизематозным карбункулом

3. В целях профилактики заболевания животных эмфизематозным карбункулом проводят следующие мероприятия:
1) проведение работ по ограждению и содержанию в надлежащем санитарном состоянии скотомогильников и биотермических ям. Обеззараживание почвы в местах захоронения животных, павших от эмфизематозного карбункула;
2) проведение работ по осушению заболоченных пастбищ и сенокосных угодий;
3) благоустройство водоемов, колодцев, закрытие для водопоя животных, зараженных или подозреваемых в заражении водоемов;
4) запрещение убоя скота, реализацию мяса и мясопродуктов от вынужденно убитых животных без разрешения ветеринарных специалистов;
5) очистку и дезинфекцию неблагополучных дворов, помещений и мест гибели животных;
6) проводят профилактическую вакцинацию всего восприимчивого поголовья крупного рогатого скота в возрасте от 3 месяцев до 4 лет. В хозяйствах, где регистрируют эмфизематозный карбункул овец, вакцинации подлежат овцы в возрасте от 6 месяцев и старше;
7) в особо неблагополучных по эмфизематозному карбункулу пунктах проводят двукратную вакцинацию скота всех возрастов с интервалом 15 дней.
4. Для профилактической иммунизации животных применяют вакцины, зарегистрированные в Государственном реестре ветеринарных препаратов Республики Казахстан, согласно наставлению по применению.
5. Профилактические прививки инактивированной вакциной должны быть закончены не позднее чем за 14 дней до выгона животных на пастбище. В районах, где скот находится на пастбищах более 6 месяцев, восприимчивое поголовье вакцинируют 2 раза в год с интервалом в 6 месяцев. Живую вакцину против эмфизематозного карбункула прививают 1 раз в год не позднее чем за 7 дней до выгона животных на пастбище.
6. Нарождающийся молодняк крупного рогатого скота вакцинируют в течение всего года по мере достижения им 3-месячного возраста с последующей ревакцинацией через 6 месяцев при использовании инактивированной вакцины. При использовании живой вакцины скот ревакцинируют через 12 месяцев.
7. Все животные, вновь поступившие в хозяйствующий субъект, расположенный на угрожаемой территории подлежат обязательной вакцинации. В общие стада их допускают не ранее чем через 14 суток после прививки.
8. О проведении прививок против эмфизематозного карбункула составляют акт с указанием количества привитых животных (по видам), наименования вакцины, предприятия изготовителя препарата, даты изготовления, количества израсходованной вакцины, а также фамилии лица, проводившего вакцинацию и наблюдение за состоянием животных.

3. Мероприятия по ликвидации эмфизематозного карбункула

9. Руководитель хозяйствующего субъекта немедленно сообщает государственному ветеринарному инспектору соответствующей административно-территориальной единицы о случае заболевания или падежа крупного рогатого скота или овец для установления причины заболевания или падежа.
10. Не дожидаясь прибытия государственного ветеринарного инспектора, руководитель хозяйствующего субъекта изолирует больных животных от здоровых, а трупы павших животных немедленно вывозит на скотомогильник (или к месту уничтожения) с соблюдением "Правил организации и осуществления ветеринарных мероприятий, обязательных для исполнения физическими и юридическими лицами", утвержденных приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 14 ноября 2002 года N 367, зарегистрированными в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за N 2088.
11. Государственный ветеринарный инспектор по прибытии проводит осмотр больных и павших животных для установления диагноза, направляет патологический материал для исследования в ветеринарную лабораторию.
12. Вскрытие трупа производит только у приготовленной для трупа ямы или у места для сжигания. Полное вскрытие трупа следует избегать. Трупы сжигают.
13. На пастбищах и на участках с близкими почвенными водами зарывание трупов животных, павших от эмфизематозного карбункула запрещается.
14. Животных, восприимчивых к эмфизематозному карбункулу, в неблагополучном пункте подвергают клиническому осмотру и термометрии. Изолируют животных, имеющих клинические признаки болезни (хромота, отеки, повышенная температура). В случае падежа животных организуют вывоз трупов на скотомогильник или к месту сжигания.
15. Навоз, подстилку и остатки корма, загрязненные выделениями больных животных, перед удалением увлажняют 10 %-ным горячим раствором едкого натра, а затем сжигают (по возможности на месте) с соблюдением правил противопожарной безопасности. Этим же раствором обрабатывают загрязненную возбудителем почву или используют 18 % -ную эмульсию феносмолина, 4 %-ный раствор формальдегида из расчета 5-10 л/м ² .
16. Всех животных, не имеющих клинических признаков заболевания, подвергают немедленной вакцинации.
17. Животных, переболевших эмфизематозным карбункулом, разрешают к убою на мясо не ранее чем через 30 дней со дня исчезновения клинических признаков болезни (хромота, отеки, крепитация).
18. Молоко от иммунизированных коров используют без ограничений, за исключением случаев, когда у вакцинированных животных повышается температура тела, появляется отек на месте введения вакцины или возникают другие признаки заболевания. В этих случаях молоко разрешается использовать только после кипячения.
19. При установлении диагноза на эмфизематозный карбункул главный ветеринарный инспектор соответствующей административно-территориальной единицы, выезжает на место и совместно с руководителем хозяйствующего субъекта определяет границы неблагополучного пункта и территории, подлежащей карантинированию.
20. Карантин устанавливают решением местного исполнительного органа по представлению главного государственного ветеринарного инспектора соответствующей административно-территориальной единицы, в соответствии с пунктом 1 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".
21. Хозяйствующий субъект объявляют благополучным по эмфизематозному карбункулу и карантин с него снимают через 14 дней со дня последнего случая выздоровления или гибели животного от эмфизематозного карбункула и после проведения заключительной дезинфекции в соответствии с пунктом 3 статьи 27 Закона Республики Казахстан "О ветеринарии".
22. По условиям карантина запрещается:
1) вывоз крупного рогатого скота и овец за пределы карантинированной территории;
2) ввоз в карантинированную зону крупного рогатого скота и овец и перегон их через карантинированную территорию;
3) продажу, обмен и внутрихозяйственную перегруппировку крупного рогатого скота и овец;
4) вывоз сена и других кормов, собранных на карантинированной территории. Эти корма используют внутри карантинированного пункта для кормления лошадей и иммунизированного рогатого скота не раньше чем через 14 дней после прививки их вакциной;
5) использование в пищу молока от больных животных;
6) убой больных животных на мясо;
7) вскрытие трупов и снятие шкур с павших животных;
8) вход на неблагополучную ферму посторонним лицам и въезд транспорта, не связанного с обслуживанием данной фермы;
9) общий водопой животных из прудов и других водоемов;
10) использование в пищу молока от привитых животных и имеющих осложнения.
23. Руководитель карантинированного хозяйствующего субъекта обеспечивает регулярное проведение очистки и дезинфекции животноводческого помещения, предметов ухода за животными и мест их гибели, а также выделение обслуживающего персонала, снабженного спецодеждой, для ухода за больными и подозрительными по заболеванию животными.
24. Перед снятием карантина главный государственный ветеринарный инспектор соответствующей административно-территориальной единицы совместно с представителями местного исполнительного органа проверяют полноту выполнения всего комплекса ветеринарно-санитарных мероприятий в соответствии с требованиями настоящих Правил и вносят свои предложения.