Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларын және әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары туралы ережені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 716 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 22 желтоқсанда № 21869 болып тіркелді.

"Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 1-тармағының 10) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Мыналар:

1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидалары;

2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары туралы ереже бекітілсін.

2. Осы бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес тізбе бойынша Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің кейбір бұйрықтарының күші жойылды деп танылсын.

3. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Бас әскери-медициналық басқармасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрықты алғашқы ресми жарияланғанынан кейін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің интернет-ресурсына орналастыруды;

3) мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Заң департаментіне жолдауды қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

5. Осы бұйрық лауазымды адамдарға, оларға қатысты бөлігінде жеткізілсін.

6. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі

Министр обороны Республики Казахстан

Н. Ермекбаев

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасының

Денсаулық сақтау министрлігі

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 716 бұйрығына 1-қосымша

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде (бұдан әрі – ҚР ҚК) және әскери прокуратура органында әскери-дәрігерлік сараптама (бұдан әрі – ӘДС) жүргізу тәртібін айқындайды.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 04.01.2023 № 3 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2. ӘДС:

1) азаматтардың әскери қызметке (әскери жиындарға), сондай-ақ денсаулық жағдайы бойынша есепке алу мақсатында жарамдылық санатын;

2) Қазақстан Республикасы азаматтарының әскери қызмет өткеруге, әскери жиындардан өтуге (міндеттерін орындауға) байланысты олардағы аурудың, мертігудің (жараланудың, жарақаттанудың, контузия алудың) (бұдан әрі – мертігу) және қаза табуының (қайтыс болуының) себепті байланысын;

3) әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде әскери қызметшілер болған мүгедектікке әкелмеген мертігудің ауырлық дәрежесін;

4) мемлекеттік авиацияға қызметке кіретін Қазақстан Республикасы азаматтарының және авиациялық персоналдың жеке психофизиологиялық қасиеттерін айқындау үшін жүргізіледі.

3. Азаматтардың әскери қызметке (әскери жиындарға) жарамдылық санаты, сондай-ақ есепке алу мақсатында медициналық куәландыру жүргізумен айқындалады.

Медициналық куәландыру:

әскерге шақыру учаскелеріне тіркелетін, әскери қызметке шақырылатын және Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ведомстволық бағынысты әскери оқу орындарына, сондай-ақ жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларға (факультеттерге) оқуға түсетін азаматтарға;

әскери, оның ішінде келісімшарт бойынша қызметке кіретін азаматтарға;

әскерге шақыру немесе келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге;

әскери оқу орындарының (бұдан әрі – ӘОО) курсанттарына, кадеттер мен тәрбиеленушілерге;

радиоактивтi заттармен, иондаушы сәулелендіру көздерiмен, зымыран отыны компоненттерiмен, электр-магниттiк өріс, лазерлік сәулелендіру көздерiмен қызмет ету үшін iрiктелетін және қызмет өткеретін әскери қызметшiлерге;

мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналына;

әскери жиындарға шақыру кезінде немесе есепке алу мақсатында запаста тұратын азаматтарға жүргізіледі.

4. Әскери-дәрігерлік комиссиялар (бұдан әрі – ӘДК) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2020 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілетін осы Қағидаларға және Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін азаматтардың денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптарға (бұдан әрі – Талаптар) сәйкес қорытынды шығарады.

4-1. Әскери прокуратура органының әскери қызметшілеріне ӘДС осы Қағидаларға сәйкес жүргізіледі.

Ескерту. Қағида 4-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 04.01.2023 № 3 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Әскерге шақыру учаскелеріне тіркелетін, мерзімді әскери қызметке шақырылатын, әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау үшін оқуға түсетін азаматтарды медициналық куәландыру

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5. Әскерге шақыру учаскелеріне тіркелетін, мерзімді әскери қызметке шақырылатын, әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау үшін оқуға түсетін азаматтарды медициналық куәландыруды жергілікті атқарушы органның (бұдан әрі – ЖАО) медициналық комиссиясы жүргізеді.

Медициналық куәландыру жүргізілгенге дейін ЖАО медициналық комиссиясының маман-дәрігері куәландырылушының жеке басын куәландырады.

Әскерге шақыру учаскесіне тіркелуге және мерзімді әскери қызметке шақырылуға жататын, әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау үшін оқуға түсетін азаматтарды медициналық куәландыру барысында:

медициналық ақпараттық жүйеден және медициналық ұйымдардан (меншік нысандарына қарамастан) алынған созылмалы аурулар мен соңғы он екі ай ішінде инфекциялық және паразитарлық ауруларға шалдыққанына байланысты диспансерлік есепте тұратыны туралы мәліметтер (анықтамалар), дәрі-дәрмекті және басқа да заттарды көтере алмауы (жоғары сезгіштігі) туралы мәліметтер, жыл сайынғы профилактикалық медициналық қарап-тексеру туралы мәліметтер;

Кодекстің 7-бабының 31) тармақшасына сәйкес бекітілетін денсаулық сақтау саласындағы есепке алу және есеп беру құжаттамасының нысанына сәйкес (бұдан әрі – есепке алу және есеп беру құжаттамасының нысандары) құжаттар: амбулаторлық пациенттің медициналық картасы, профилактикалық қарап-тексеру (скрининг) картасы, әскерге шақыру жасына дейінгінің емдеу картасы (ол бар болған кезде мерзімді әскери қызметке шақырылатын адамдар үшін);

рентгенограммалар, азаматтардың денсаулық жағдайын сипаттайтын арнайы зерттеу әдістерінің хаттамалары және медициналық құжаттар тексеріледі.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

6. Әскерге шақыру учаскелеріне тіркелуге және мерзімді әскери қызметке шақырылуға жататын, әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау үшін оқуға түсетін азаматтарға медициналық куәландыруға дейін кемінде күнтізбелік отыз күн бұрын:

1) жалпы қан және несеп талдауы;

2) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);

3) электрокардиография (бұдан әрі – ЭКГ);

4) эхокардиография;

5) кеуде қуысы ағзаларын флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу (медициналық куәландыратын күні үш айдан кешіктірмей);

6) құрсақ қуысы ағзаларын және бүйректерді ультрадыбыстық зерттеу;

7) бруцеллезге (мал шаруашылығында жұмыс істейтіндерге және (немесе) жеке шаруашылығында малы барларға) қан талдауы жүргізіледі.

Ескерту. 6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Денсаулық сақтау ұйымдарының медициналық есепке алу құжаттамасынан алынған мәліметтер, сондай-ақ медициналық куәландыру кезінде зертханалық және аспаптық әдіспен жүргізілген зерттеулердің нәтижелері шақырылушының есепке алу картасына жазылады.

Флюорограмма (рентгенограмма) куәландырылушының жеке ісінде оның әскери қызмет мерзімі аяқталғанға дейін болады, одан кейін тиісті медициналық ұйымдарға қайтарылады, олар флюорографиялық үлдір түрінде немесе электрондық жеткізгіштерде бір жыл бойы сақталады.

8. Азаматтарды медициналық куәландыру осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес Медициналық куәландыруды жүргізу жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүргізіледі.

9. 17 жасқа толған жасөспірімдерді әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу кезінде медициналық комиссия әскери қызметке жарамдылығын және арналу көрсеткішін айқындаудан басқа медициналық профилактикалық жұмысты одан әрі жүргізуді айқындау мақсатында жоспарлы скринингтік медициналық қарап-тексеру ретінде тіркелетін денсаулық жағдайының деңгейін айқындайды.

10. Әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу (мерзімді әскери қызметке шақыру) кезінде тексерілуге (емделуге) мұқтаж деп танылған азаматтар қорғаныс істері жөніндегі бөлімдерде (басқармаларда) (бұдан әрі – ҚІБ(Б) әскери қызметке уақытша жарамсыздар тізімі бойынша немесе әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамдылар тізімі бойынша есепке алынады және олар туралы мәліметтер тіркеу (мерзімді әскери қызметке шақыру) аяқталғаннан кейін он жұмыс күні ішінде медициналық ұйымдарға және денсаулық сақтауды мемлекеттік басқару жергілікті органдарына беріледі.

Медициналық ұйымдардың және денсаулық сақтауды мемлекеттік басқару жергілікті органдарының басшылары көрсетілген тізімге сәйкес азаматтардың уақтылы тексерілуін (емделуін) қамтамасыз етеді.

Тексеру және (немесе) емдеу аяқталғаннан кейін медициналық ұйымдардың және денсаулық сақтауды мемлекеттік басқару жергілікті органдарының дәрігері немесе жауапты адамы жеті жұмыс күні ішінде ҚІБ-ға (Б-ға) әскерге шақыру жасына дейінгінің емдеу картасын және есепке алу және есеп беру құжаттамасының нысанына сәйкес азаматтардың денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттарды жолдайды.

Ескерту. 10-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

11. Әскерге шақыру учаскелеріне тіркелуге (мерзімді әскери қызметке шақыруға) жататын азаматтың денсаулық жағдайын анықтау және (немесе) аурулар немесе дене бітімінің кемістіктері бар диагнозын нақтылау мақсатында тіркеу (әскерге шақыру) комиссиясы оны медициналық ұйымдарға амбулаториялық немесе стационарлық тексеруге жібереді. Тексерілуге (емделуге) жолдамада осы Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша медициналық ұйымның атауы, алдын ала диагноз, нені нақтылау қажет екені және тексеру (емдеу) нәтижесімен қайта медициналық куәландыруға қайта келу мерзімі көрсетіледі. Азаматтарды медициналық ұйымдарда тексеру (емдеу) негізгі және қосалқы ауруларды ескере отырып жүргізіледі.

Жолдама әскерге шақыру учаскелеріне тіркелуге (мерзімді әскери қызметке шақырылуға) жататын азаматтарға оларға тіркеу (әскерге шақыру) комиссиясының шешімі жарияланған кезде беріледі.

Жолдамаға осы Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша денсаулық жағдайын зерттеу актісі (бұдан әрі – акт), амбулаторлық пациенттің медициналық картасы және оның денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттар қоса беріледі.

Тексеру (емдеу) аяқталғаннан кейін акт толтырылады, оған тексеруді (емдеуді) жүргізген дәрігер, бөлімше меңгерушісі және медициналық ұйымның басшысы (бас дәрігер) қол қояды, медициналық ұйымның елтаңбалы мөрімен расталады. Актіде зерттеудің зертханалық-аспаптық әдістері нәтижесі және негізгі және қосалқы диагноздарды растайтын объективті деректер көрсетіледі. Диагноз аурулардың халықаралық жіктемесіне сәйкес қойылады, сондай-ақ аурудың немесе дене бітімі кемістігінің сатысы, теңелу кезеңі, зақымданған ағзаның (жүйенің) функционалдық бұзылуы көрсетіледі.

Тексерілуден (емделуден) қайтып оралғаннан кейін азамат қайта медициналық куәландырылуға жатады. Егер қайта медициналық куәландырудан кейін азамат әскери қызметке уақытша жарамсыз немесе әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды деп танылса, онда ол әскери қызметке уақытша жарамсыздардың тізімі бойынша немесе әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамдылардың тізімі бойынша есепке алынады.

Ескерту. 11-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

12. Медициналық куәландыруды жүргізу кезінде ЖАО медициналық комиссиясының маман-дәрігері әскерге шақырылушының есепке алу картасына аурулардың халықаралық жіктемесіне сәйкес диагнозын (аурулар болмаған кезде – "дені сау" деген жазба жасалады), Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындыны, Талаптардың тармақтары мен тармақшаларын жазады. Азамат әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды деп танылған, бірақ ауыз қуысын санациялауға немесе көру қабілетін түзетуге мұқтаж болған жағдайда ЖАО медициналық комиссиясының маман-дәрігерінің қорытындысы "Емделуге (ауыз қуысын санациялауға, көру қабілетін түзетуге) мұқтаж" деген жазбамен толықтырылады.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Тіркеу немесе мерзімді әскери қызметке шақыру, әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау үшін оқуға түсетін кезде, әскери қызметке жарамды немесе әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды деп танылған азаматтарға ЖАО медициналық комиссиясы әскерге шақырылушының есепке алу картасына әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындыдан кейін Талаптарға сәйкес әскер түрлері мен тектері бойынша арналу көрсеткішін белгілейді.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Талаптарға сәйкес әскери қызметке уақытша жарамсыздық көзделетін аурулар болған кезде әскерге шақыру учаскелеріне тіркелетін, мерзімді әскери қызметке шақырылатын, әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау үшін оқуға түсетін азаматтарға қатысты ЖАО медициналық комиссиясы мерзімін көрсетумен уақытша жарамсыздығы туралы қорытынды шығарады.

Әскери қызметке уақытша жарамсыздығы туралы қорытынды үш айдан алты айға дейін шығарылады, ол аурудың дәрігерлік-сараптама нәтижесі айқындалмаған кезде қайтадан шығарылады, уақытша жарамсыздық мерзімі он екі айдан аспайды, одан кейін қайта медициналық куәландыру жүргізіледі.

Тіркеу немесе әскерге шақыру комиссиясының жұмысы (мерзімді әскери қызметке ағымдағы шақыру) аяқталғанға дейін азаматтарды тексеру (емдеу) аяқталған жағдайда әскери қызметке уақытша жарамсыздығы туралы қорытынды шығарылмайды және ЖАО медициналық комиссиясының маман-дәрігері қайта медициналық куәландыруға келу күнін көрсетумен тексерілуге (емделуге) мұқтаж туралы қорытынды шығарады.

Азаматтарға әскери қызметке уақытша жарамсыздығы мерзімі өткеннен кейін қайта медициналық куәландыру жүргізіледі және ЖАО-ның медициналық комиссиясы әскери қызметке жарамдылығы немесе жарамсыздығы туралы қорытынды шығарады.

Ескерту. 14-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

15. Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) әскерге шақыру комиссиясының медициналық комиссиясы облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) жиын пунктінде аудандық (қалалық, облыстық маңызы бар қаланың) әскерге шақыру комиссиясы мерзімді әскери қызметке шақырған азаматтарды бақылау медициналық қарап-тексеруді жүргізеді.

Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) жиын пунктінде бақылау медициналық қарап-тексеру нәтижесінде әскери қызметке кедергі келтіретін аурулар немесе дене бітімінің кемістіктері анықталған кезде азаматтар жаңадан анықталған мән-жайларды ескере отырып, қайта медициналық куәландыру жүргізу және әскери қызметке жарамдылық санатын айқындау үшін әскерге шақырылған жері бойынша ҚІБ-ға (Б-ға) жіберіледі.

Қайтарылатын әрбір азаматқа облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) әскерге шақыру комиссиясы медициналық комиссиясының маман-дәрігері осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес нысан бойынша медициналық куәландыру парағын (бұдан әрі – медициналық куәландыру парағы) ресімдейді.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Тіркеу (әскерге шақыру) комиссиясының хаттамалар кітабына қысқаша анамнез, объективті зерттеу деректері, зерттеудің зертханалық және аспаптық әдістері нәтижесі, диагнозы, сондай-ақ тіркеу (әскерге шақыру) комиссиясының шешімі жазылады.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

17. Әскери командаларға қабылданған азаматтарға облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) жиын пункттерінде организмінде есірткі заттарының болуына тестілеу және АИТВ-инфекциясына зерттеу жүргізіледі.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

18. Азаматтарға денсаулық жағдайы бойынша мерзімді әскери қызметке шақыруды кейінге қалдырудың немесе одан босатудың негізділігін облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) медициналық комиссиясының маман-дәрігерлері әскерге шақырылушылардың барлық жеке істерін, белгіленген диагнозды және шығарылған қорытындыны растайтын медициналық құжаттарды зерделеу және (немесе) аталған азаматтарды ішінара медициналық қарап-тексеру арқылы тексеріледі.

Құжаттарды тексеру және (немесе) медициналық қарап-тексеру нәтижесі бойынша облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) әскерге шақыру комиссиясы әскерге шақырылушының есепке алу картасында аудандық (қалалық, облыстық маңызы бар қаланың) әскерге шақыру комиссиясының шешімін бекіту немесе азаматты қайта медициналық куәландыруға жіберу туралы белгі жасайды.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

19. Қайта медициналық куәландыруға денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамдылық санаты туралы аудандық (қалалық, облыстық маңызы бар қаланың) әскерге шақыру комиссиясының шешімімен келіспейтіні туралы мәлімдеген азаматтар да жатады.

Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

20. Облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) әскерге шақыру комиссиясы қайта медициналық куәландыруды жүргізу мерзімі, орны және қайта медициналық куәландыруға жататын азаматтар туралы аудандық (қалалық, облыстық маңызы бар қаланың) әскерге шақыру комиссияларын хабардар етеді.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

21. Азамат жеке ісімен және белгіленген диагнозды және шығарылған қорытындыны растайтын медициналық құжаттармен бірге қайта медициналық куәландыруға жіберіледі.

Қайта медициналық куәландыру нәтижесінде азаматтың әскери қызметке жарамдылығы санаты өзгерген кезде медициналық комиссияның маман-дәрігері медициналық куәландыру парағын ресімдейді және облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) әскерге шақыру комиссиясы төмен тұрған әскерге шақыру комиссиясының шешімін жояды және хаттамалар кітабында және әскерге шақырылушының есепке алу картасында ресімделетін өз шешімін шығарады және азаматқа жариялайды.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

22. Әскерге шақырылушының есепке алу картасы, медициналық куәландыру парағы, сондай-ақ қорғаныс істері жөніндегі департаменттің (бұдан әрі – ҚІД) мөрімен расталған облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) әскерге шақыру комиссиясы отырыстарының хаттамалары кітабынан үзінді шешімі қайта қаралған әскерге шақыру комиссиясына жолданады. Егер қайта медициналық куәландыру нәтижесінде аудандық (қалалық, облыстық маңызы бар қаланың) әскерге шақыру комиссиясының шешімі өзгермесе, онда хаттамалар кітабында және әскерге шақырылушының есепке алу картасында оны бекіту туралы қысқаша жазба жасалады, бұл ретте медициналық куәландыру парағы ресімделмейді.

Ескерту. 22-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

23. Аудандық (облыстық маңызы бар қалалар) әскерге шақыру комиссияларының қызметін зерделеу облыс (республикалық маңызы бар қала және астана) әскерге шақыру комиссиясының хаттамалар кітабының деректерін зерделеу, жеке істерін тексеру және әскери қызметке уақытша жарамсыз немесе әскери қызметке жарамсыз деп танылған азаматтарды медициналық куәландыру және медициналық тексеру жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

24. Мерзімді әскери қызметке шақырылған әскери қызметшілер әскери қызмет орнына келгеннен кейін алғашқы медициналық қарап-тексеруден өтеді. Алғашқы медициналық қарап-тексеру нәтижесінде әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеруге кедергі келтіретін аурулары анықталған мерзімді қызмет әскери қызметшілері Талаптарға сәйкес медициналық куәландыруға жіберіледі. Медициналық куәландыруды госпитальдық әскери-дәрігерлік комиссиялар (бұдан әрі – ӘДК) жүргізеді.

Маман-дәрігерлердің қорытындылары әскери қызметшінің медициналық кітапшасына, ӘДК қорытындысы осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабына (бұдан әрі – ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабы) жазылады.

Ескерту. 24-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

25. Денсаулық жағдайы бойынша мерзімді әскери қызметке негізсіз шақырылған әскери қызметшілер госпитальдық ӘДК-ның медициналық куәландыруына жатады. Бұл ретте ӘДК қорытындысы осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ауруы туралы куәлікпен (бұдан әрі – ауруы туралы куәлік) ресімделеді және оны штаттық ӘДК бекітеді.

26. Штаттық ӘДК бекітілген ауруы туралы куәліктің көшірмесін бекітілгеннен кейін бес жұмыс күні ішінде денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына және әскери қызметшінің әскерге шақырылу орны бойынша ҚІД-ға жолдайды.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

27. Штаттық ӘДК, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) ҚІД денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарымен бірлесіп, азаматтарды денсаулық жағдайы бойынша мерзімді әскери қызметке негізсіз шақыру жағдайын есепке алуды жүргізеді және себептерін зерделейді және мерзімді әскери қызметке шақырылатын азаматтарды тексеру және медициналық куәландыру сапасын жақсартуға шаралар қабылдайды.

Бұл ретте осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес нысан бойынша азаматты денсаулық жағдайы бойынша мерзімді әскери қызметке негізсіз шақыру себептерін зерделеу картасы толтырылады.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

28. Жиырма жеті жасқа толуы бойынша мерзімді әскери қызметке шақырудан босатылған адамдар оларды әскери міндеттілер есебіне қою кезінде медициналық куәландыруға тек әскерге шақыру комиссиясының бұрын шығарылған шешімі болмаған жағдайда жатады.

29. Әскери-техникалық және өзге де мамандықтар бойынша даярлау үшін оқуға түсетін азаматтарды медициналық куәландыруды ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) немесе облыстың (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) ЖАО медициналық комиссияларының маман-дәрігерлері жүргізеді.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-тарау. Жалпы орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламасын іске асыратын әскери оқу орындарына оқуға түсетін азаматтарды және тәрбиеленушілерді медициналық куәландыру

30. Жалпы орта білім берудің жалпы білім беру (бұдан әрі – мектептер) бағдарламасын іске асыратын әскери оқу орындарына оқуға түсетін азаматтар (бұдан әрі – кандидаттар) медициналық куәландырудан мектептерге келгеннен кейәін штаттан тыс уақытша әрекет ететін ӘДК-дан өтеді, олардың құрамы Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары туралы ереженің (бұдан әрі – Ереже) 15-тармағына сәйкес айқындалады.

31. Кандидаттар медициналық куәландыру басталғанға дейін штаттан тыс уақытша әрекет ететін ӘДК-ға мыналарды ұсынады:

1) психоневрологиялық, наркологиялық (наркологиялық тестілеу нәтижелерімен), туберкулезге қарсы және тері-венерологиялық бейіндегі медициналық ұйымдардың есебінде тұруы туралы мәліметтерді (ақпараттық жүйелер бар болған кезде – мектептер мәліметтерді дербес алады);

2) басқа медициналық ұйымдардан (ақпараттық жүйелер бар болған кезде – мектептер мәліметтерді дербес алады):

созылмалы ауруларына байланысты диспансерлік есепте тұруы және соңғы он екі ай ішінде жұқпалы және паразитарлық ауруларға шалдыққаны туралы мәліметтерді;

есепке алу және есеп беру құжаттмасының нысандарына сәйкес құжаттарды, амбулаторлық пациенттің медициналық картасын, профилактикалық егулер картасын;

азаматтардың денсаулық жағдайын сипаттайтын басқа да медициналық құжаттарды, рентгенограммаларды, арнайы зерттеулер әдістерінің хаттамаларын;

3) медициналық куәландыру басталғанға дейін күнтізбелік отыз күннен ерте емес жүргізілген медициналық зерттеулер нәтижелерін:

жалпы қан талдауы;

мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);

жалпы несеп талдауы;

тыныш жағдайдағы ЭКГ (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);

кеуде қуысы ағзасын флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу (медициналық куәландыру күніне үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі);

эхокардиография қорытындыларын.

32. Медициналық куәландыру басталғанға дейін мектепте ұсынылған мәліметтер тізбесінің және медициналық зерттеу нәтижелерінің толықтығы тексеріледі.

33. Медициналық ұйымдардың мәліметтері бойынша мектепке оқуға түсуге кедергі келтіретін созылмалы аурулар немесе дене бітімінің кемістіктері бар адамдар медициналық куәландыруға жіберілмейді.

34. Мектепте кандидатқа осы Қағидаларға 8-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әскери оқу орнына оқуға түсетін азаматқа медициналық куәландыру картасы ресімделеді.

35. Куәландыру кезінде кандидаттың денсаулық жағдайын байқаудың алдыңғы медициналық құжаттары, куәландырылушының анамнездік деректері зерделенеді.

36. Медициналық куәландыру процесінде көрсеткіштер бойынша денсаулық жағдайын айқындау үшін қажетті қосымша зертханалық, аспаптық зерттеу әдістері жүргізіледі.

37. Диагнозды нақтылау мақсатында кандидат әскери-медициналық ұйымдарға (медициналық ұйымдарға) тексерілуге жіберіледі, ол ӘДК жұмысының кезеңінде аяқталуға тиіс. Тексеруге (емдеуге) жолдамада әскери-медициналық мекеменің (медициналық ұйымның) атауы, диагнозы, тексеру мақсаты көрсетіледі.

38. Мектепке оқуға түсуге кедергі келтіретін ауру анықталған кезде кандидатты одан әрі медициналық куәландыру тоқтатылады, дәрігер-маман медициналық куәландыру парағын толтырады және ӘДК мектепке оқуға түсуге жарамсыздығы туралы қорытынды шығарады.

39. Медициналық куәландыру нәтижелері бойынша штаттан тыс уақытша әрекет ететін ӘДК оқуға түсуге жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы қорытынды шығарады (бұл ретте ӘДК қорытындысын шығаруға негіз болған Талаптардың тармақтары көрсетіледі).

40. Куәландыру нәтижелері және ӘДК қорытындысы ӘДК отырыстарының хаттамалар кітабына, әскери оқу орнына оқуға түсетін азаматты медициналық куәландыру картасына жазылады.

41. Медициналық куәландыру кезінде мектепке оқуға түсуге жарамсыз деп танылған азаматтың медициналық куәландыру картасы және медициналық куәландыру парағы медициналық куәландыру аяқталғаннан кейін жеті жұмыс күнінен кешіктірілмей есепке алу және талдау үшін штаттық ӘДК-ға жолданады.

42. Денсаулық жағдайында оқуға жарамдылық санатын қайта қарауды көздейтін өзгерістер болған кезде тәрбиеленушілер медициналық куәландыру үшін штаттан тыс тұрақты әрекет ететін (гарнизондық және госпитальдық) ӘДК-ға жіберіледі.

43. Оқуға жарамсыз деп танылған тәрбиеленушілерге ӘДК қорытындысы ауруы туралы куәлігімен ресімделеді және оны штаттық ӘДК бекітуге тиіс.

4-тарау. Орта техникалық және кәсіби, жоғары, жоғары білімнен кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын, оның ішінде шетел мемлекеттерінің әскери оқу орындарына, сондай-ақ жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларға (факультеттерге) оқуға түсетін азаматтарды және әскери қызметшілерді медициналық куәландыру

44. Әскери оқу орындарына оқуға түсетін азаматтарды (бұдан әрі – кандидаттар) алдын ала медициналық куәландыруды облыс, республикалық маңызы бар қалалар және астана, қалалар және аудандар жергілікті атқарушы органдарының (бұдан әрі – ЖАО) медициналық комиссиясы, ал жалпы орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламасын іске асыратын әскери оқу орындарының әскери қызметшілеріге және оқу бітірушілерге – штаттан тыс тұрақты (уақытша) әрекет ететін ӘДК жүргізеді.

45. Медициналық куәландыруға жіберу алдында әскери оқу орнына оқуға түсетін азаматқа медициналық куәландыру картасы: кандидаттарға – қорғаныс істері жөніндегі бөлімдерде (басқармаларда) (бұдан әрі – ҚІБ (Б), әскери қызметшілерге – әскери бөлімдерде, жалпы орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламасын іске асыратын әскери оқу орындарын бітірушілерге – мектепте ресімделеді.

46. Медициналық куәландыру басталғанға дейін кандидаттар ҚІБ-ға (Б-ға) осы Қағидалар 31-тармағының 1), 2) тармақшаларына сәйкес медициналық құжаттарды ұсынады (ақпараттық жүйелер бар болған кезде – ҚІБ (Б) мәліметтерді дербес алады).

Медициналық ұйымдардың мәліметтері бойынша ӘОО-ға оқуға түсуге кедергі келтіретін созылмалы аурулар немесе дене кемістіктері бар кандидаттар медициналық куәландыруға жіберілмейді.

47. Кандидаттар ЖАО-ның медициналық комиссияларына медициналық куәландыру басталғанға дейін күнтізбелік отыз күннен ерте емес жүргізілген медициналық зерттеулер нәтижелерін ұсынады:

1) жалпы қан талдауы;

2) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);

3) жалпы несеп талдауы;

4) мұрын қосалқы қуыстарының рентгенографиясы;

5) тыныш жағдайдағы ЭКГ (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);

6) кеуде қуысы ағзаларын флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей жүргізіледі;

7) бруцеллезге қан талдауы (мал шаруашылығында жұмыс істейтіндерге және (немесе) жеке шаруашылықта малы барларға).

48. ӘОО-ға оқуға түсетін әскери қызметшілер медициналық куәландыруға медициналық кітапшамен жіберіледі, онда жыл сайынғы профилактикалық медициналық қарап-тексеру нәтижелері, эпикриз түрінде және осы Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген зерттеу нәтижелерімен ресімделген медициналық көмекке жүгіну сипатталады.

49. Әскери қызметшілердің медициналық кітапшаларында соңғы жылдардағы жыл сайынғы профилактикалық медициналық тексеру нәтижелері болмаған кезде алдын ала медициналық куәландыру оларды кейіннен госпитальдық ӘДК-ның медициналық куәландыруымен стационарлық тексеруге жіберу туралы ӘДК қорытындысы шығарылады.

Әскери қызметшіде медициналық кітапша болмаған кезде медициналық куәландыру жүргізілмейді.

50. Алдын ала медициналық куәландыру процесінде кандидаттарға көрсеткіштер бойынша денсаулық жағдайын айқындау үшін қажетті қосымша зертханалық, аспаптық зерттеу әдістері жүргізіледі.

51. Жүргізілген зерттеу нәтижелері, сондай-ақ бұрын жасалған барлық профилактикалық егулер және дәрі-дәрмек құралдарын және басқа да заттарды көтере алмаушылығы (жоғары сезгіштігі) туралы мәліметтер әскери оқу орнына оқуға түсетін азаматты медициналық куәландыру картасына жазылады және қоса беріледі.

52. Диагнозды нақтылау мақсатында кандидат медициналық ұйымдарға тексеруге жіберіледі. Тексеруге (емдеуге) жолдамада медициналық ұйымның (әскери-медициналық мекеменің) атауы, диагнозы, тексеру мақсаты көрсетіледі.

Жолдамаға акт, амбулаторлық пациенттің медициналық картасы және денсаулық жағдайын сипаттайтын медициналық құжаттар қоса беріледі.

53. Кандидаттарды түпкілікті медициналық куәландыруды (жоғары білімнен кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын ӘОО-ларға түсетіндерден басқа) штаттан тыс уақытша (тұрақты) әрекет ететін ӘДК ӘОО-ға оқуға түсуге жарамдылығын айқындау үшін жүргізеді.

54. ӘОО-ға оқуға түсуге кедергі келтіретін аурулар анықталған кезде одан әрі тексеру тоқтатылады, дәрігер-маман медициналық куәландыру парағын ресімдейді және ӘДК ӘОО-ға оқуға түсуге жарамсыздық туралы қорытынды шығарады.

55. Авиациялық персоналды даярлау бойынша ӘОО-ның ұшу мамандықтарына оқуға түскен кезде медициналық куәландыруға:

1) түсті қалыпты сезінетін және әрбір көзге түзетусіз көру жітілігі 1,0-ден төмен емес;

2) сыбырлап сөйлеуді естуі кемінде 6/6;

3) артериялық қан қысымы сынап бағанасы 130/80-нен жоғары емес және 105/60 миллиметрден төмен емес;

4) дене салмағының индексі 18,5-тен төмен емес және дене салмағы 90 килограмнан аспайтын;

5) бойы 165 сантиметрден төмен емес және 186 сантиметрден аспайтын;

6) аяқ ұзындығы кемінде 80 сантиметр;

7) қол ұзындығы кемінде 76 сантиметр;

8) отырған қалпында бойы 80 сантиметрден төмен емес және 93 сантиметрден аспайтын кандидаттар (әскери қызметшілер) жіберіледі.

56. Алдын ала медициналық куәландыруға жіберу алдында ҚІБ-да (Б-да) немесе әскери бөлімдерде оқуға, осы талаптарға жауап беретін кандидаттарға осы Қағидалардың 45, 46, 48-тармақтарына сәйкес медициналық құжаттар ресімделеді және осы Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген зерттеулерге қосымша мыналар жүргізіледі:

1) он екі жалғамдағы электрокардиография (тыныш жағдайдағы және дене жүктемесінен кейін);

2) қалқанша безін, жүрек және несеп-жыныстық жүйесін ультрадыбыстық зерттеу;

3) қантқа және В және С гепатиттерінің маркерлеріне қанды зерттеу;

4) тыныш және циклоплегия жағдайында скиаскопия немесе рефрактометрия көмегімен түсті сезінуді, көру жітілігін, рефракцияны зерттеу;

5) мұрынмен тыныс алуды, иіс сезуді, құлақтың барофункциясын, сыбырлап сөйлеуді және сөйлеуді естуді, вестибулярлық және отолиттік аппараттарды зерттеу.

57. Авиациялық персоналды даярлау бойынша ӘОО-ның ұшу мамандықтарына оқуға түсетін кандидаттар штаттан тыс уақытша әрекет ететін дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының (бұдан әрі – ДҰК) түпкілікті медициналық куәландыруына жатады.

58. ДҰК-ның дәрігер-мамандарының біреуі оларда ұшуға оқытып-үйретуге кедергі келтіретін ауруды анықтаған кандидаттар қалған дәрігер-мамандардан медициналық тексеруден өтеді, бірақ арнайы жүктеме сынамаларын орындаудан босатылады.

Ұшуға оқытып-үйретуге кедергі келтіретін аурулар анықталмаған кандидаттарға мынадай арнайы зерттеулер: барокамерада биіктік гипоксиясына және барометрлік қысымның төмендеуіне төзімділікке сынау, вестибулометрия, тоналдық аудиометрия және электроэнцефалография жүргізіледі.

Барокамерада сынау және вестибулометрия бір күнде жүргізілмейді.

59. Авиациялық персоналды даярлау бойынша ӘОО-ның ұшу мамандықтарына оқуға түсетін кандидаттардың психофизиологиялық қасиеттерін зерделеуді әскери оқу орнының ұшу еңбегінің психофизиологиясы бойынша дайындығы бар медициналық персоналы жүргізеді.

60. Түпкілікті медициналық куәландыру процесінде кандидаттарға медициналық көрсеткіштер бойынша зертханалық, рентгенологиялық және басқа да зерттеулер қайта жүргізіледі. Диагнозды нақтылау үшін ӘДК (ДҰК) азаматты ӘДК (ДҰК) жұмысы кезеңінде аяқталуға тиіс медициналық ұйымға (әскери-медициналық мекемеге) тексеруге жібереді.

61. Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын ӘОО-ларға, оның ішінде шетел мемлекеттерінің оқу орындарына оқуға түсетін әскери қызметшілерде ол бойынша Талаптарда әскери қызметке жарамдылық санатын дербес бағалау немесе әскери қызметке уақытша жарамсыздық көзделген аурулар болған кезде ӘОО-ға оқуға түсуге жарамсыз деп танылады.

62. Әскери қызметшіде Талаптарда әскери қызметке шектеулі жарамдылық немесе жарамсыздық көзделген аурулар анықталған кезде дәрігер-маман ӘОО-ға оқуға түсуге жарамсыздығы және әскери қызметке жарамдылық санатын айқындау үшін әскери қызмет өткеру орны бойынша тексеру және куәландыру қажеттілігі туралы қорытынды шығарады.

63. Медициналық куәландыру нәтижелері бойынша штаттан тыс уақытша (тұрақты) әрекет ететін ӘДК (ДҰК) ӘОО-ға оқуға түсуге жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы қорытынды шығарады. Бұл ретте ӘДК қорытындысын шығаруға негіз болған Талаптардың тармақтары көрсетіледі.

64. Медициналық куәландыру нәтижелері ӘДК (ДҰК) отырыстарының хаттамалар кітабына, ӘОО-ға оқуға түсетін азаматтың медициналық куәландыру картасына, ал әскери қызметшіге оның ішінде медициналық кітапшаға жазылады.

ӘОО-ға оқуға түсуге жарамсыз деп танылған кандидаттарға медициналық куәландыру парағы ресімделеді, ал ӘДК (ДҰК) отырысының хаттамалары кітабына жарамсыздық себептерінің толық негіздемесі жазылады.

65. Түпкілікті медициналық куәландыру кезінде ӘОО-ға оқуға түсуге жарамсыз деп танылған адамдар туралы мәліметтерді штаттан тыс уақытша әрекет ететін ӘДК (ДҰК) медициналық куәландыру аяқталғаннан кейін жеті жұмыс күнінен кешіктірмей штаттық ӘДК-ға жолдайды.

66. Түпкілікті медициналық куәландыру кезінде ӘОО-ға оқу түсуге жарамсыз деп танылған әскери оқу орнына оқуға түсетін азаматтың медициналық куәландыру картасы және медициналық куәландыру парағы медициналық куәландыру аяқталғаннан кейін жеті жұмыс күнінен кешіктірілмей алдын ала медициналық куәландыру сапасын талдау және жақсарту үшін алдын ала іріктеу жүргізген облыстың (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) ҚІД-ға, гарнизондық (госпитальдық) ӘДК-ға (ДҰК-ға) жіберіледі.

Облыстың (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) ҚІД, гарнизондық (госпитальдық) ӘДК (ДҰК) алынған құжаттарды зерделеу нәтижелерін және алдын ала медициналық куәландыру сапасын жақсарту үшін қабылданған шараларды құжаттарды алған күннен бастап бір айдан кешіктірмей Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясына (бұдан әрі – ҚР ҚМ ОӘДК) жолдайды.

67. Жоғары білімнен кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын ӘОО-ға оқуға түсетін әскери қызметшілерді медициналық куәландыруды әскери қызмет өткеру орны бойынша штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК жүргізеді, куәландыру нәтижелері осы Қағидаларға 9-қосымшаға сәйкес нысан бойынша медициналық куәландыру туралы анықтамамен (бұдан әрі – медициналық куәландыру туралы анықтама) ресімделеді, оның бір данасы бақылау үшін штаттық ӘДК-ға жолданады.

68. Жоғары оқу орындарында білім алатын және әскери кафедраларда запастағы офицерлер мен запастағы сержанттарды даярлау бағдарламалары бойынша оқу үшін іріктелген азаматтарды (бұдан әрі – студенттер) медициналық куәландыруды оқу басталар алдында жергілікті атқарушы органдарының (бұдан әрі – ЖАО) медициналық комиссиялары жүргізеді.

Әскери кафедралар студенттерге әскери оқу орнына оқуға түсетін азаматтың медициналық куәландыру картасын ресімдейді. Медициналық куәландыру басталғанға дейін студенттер ЖАО-ның медициналық комиссиясына осы Қағидалар 31-тармағының 1), 2) тармақшаларында көрсетілген медициналық құжаттарды, осы Қағидалардың 47-тармағында көрсетілген медициналық зерттеу нәтижесін және әскерге шақыру учаскесіне тіркеу туралы куәлікті ұсынады.

Медициналық куәландыру процесінде көрсеткіштер бойынша денсаулық жағдайын айқындау үшін қосымша зертханалық, аспаптық зерттеу әдістері жүргізіледі.

Әскери (оқу-жатығу) жиындар алдында студенттерді медициналық куәландыруды ЖАО-ның медициналық комиссиялары жүргізеді. Куәландыру нәтижесі бойынша "Әскери (оқу-жаттығу) жиындарға жарамды (жарамсыз)" деген қорытынды шығарылады.

Ескерту. 68-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

5-тарау. Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтарды медициналық куәландыру

69. Медициналық куәландыруға жіберер алдында келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретіндерге ҚІБ-да (Б-да) (әскери қызметшілерге әскери бөлімдерде) осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтың медициналық куәландыру картасы ресімделеді.

Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтар медициналық куәландыру басталғанға дейін күнтізбелік отыз күн ішінде ҚІБ-ға (Б-ға) осы Қағидалардың 31-тармағының 1), 2) тармақшаларына сәйкес медициналық құжаттарды ұсынады.

70. Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретіндерге медициналық куәландыруға дейін күнтізбелік отыз күн ішінде:

1) жалпы қан талдауы;

2) мерезге микропреципитация (микрореакция) реакциясы;

3) жалпы несеп талдауы;

4) тыныш жағдайдағы ЭКГ (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);

5) кеуде қуысы ағзаларын флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу медициналық куәландыру күніне дейін үш айдан кешіктірілмей;

6) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы;

7) В және С гепатиттерінің маркерлеріне қанды зерттеу;

8) АИТВ-инфекциясына қанды зерттеу;

9) қандағы қант талдауы;

10) бруцеллезге қан талдауы (мал шаруашылығында жұмыс істейтіндерге және (немесе) жеке шаруашылығында малы барларға);

11) қырық жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу жүргізіледі.

Медициналық көрсеткіштер бойынша қосымша медициналық зерттеулер жүргізіледі.

71. Медициналық куәландыруды ЖАО-ның медициналық комиссиясы, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Президентінің 2006 жылғы 25 мамырдағы № 124 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында әскери қызмет өткеру қағидаларында (бұдан әрі – Әскери қызмет өткеру қағидалары) көзделген жағдайларда Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері әскери-медициналық (медициналық) мекемелерінің (ұйымдардың) штаттан тыс тұрақты әрекет ететін әскери-дәрігерлік комиссиялары (бұдан әрі – ӘДК) жүргізеді.

Әскери бөлімдерге немесе өңірлік қолбасшылықтарға (бұдан әрі – ӨңҚ) жіберер алдында азаматтарға организмде есірткі заттарының бар болуына тестілеу жүргізіледі, оның нәтижесі келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтың медициналық куәландыру картасына жазылады.

Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін мерзімді қызмет әскери қызметшілері медициналық куәландыруға медициналық кітапшамен жіберіледі, онда медициналық көмекке жүгінуді көрсетумен және осы Қағидалардың 70-тармағында көрсетілген зерттеу нәтижесімен эпикриз ресімделеді.

Ескерту. 71-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

72. Ауру диагнозын нақтылау үшін азамат амбулаторлық немесе стационарлық тексеруге медициналық ұйымға (әскери-медициналық мекемеге) жіберіледі.

Бұл ретте ЖАО-ның медициналық комиссиясы (штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК) "Тексерілуге жатады" деген қорытынды шығарады.

Тексеруге (емдеуге) жолдамаға денсаулық жағдайын зерттеу актісі, амбулаторлық пациенттің медициналық картасы және азаматтың денсаулық жағдайын сипаттайтын басқа да медициналық құжаттар қоса беріледі.

Куәландырылушыны бір ай ішінде медициналық тексеруді аяқтау мүмкін болмаған кезде, сондай-ақ тағайындалған медициналық зерттеу нәтижелері мерзімінде ұсынылмаған жағдайда ЖАО-ның медициналық комиссиясы (штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК) "Медициналық куәландыруға келмеуіне (толық тексерілмеуіне) байланысты шығарылған жоқ" деген қорытынды шығарады.

Азамат тексерілуден бас тартқан кезде ЖАО-ның медициналық комиссиясы (штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК) "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытынды шығарады.

73. Денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамды немесе Талаптарға сәйкес әскер (қызмет) түрлері және әскер тектеріне байланысты әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды азаматтар келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамды деп танылады.

74. Егер медициналық куәландыруға жолдамада ҚР ҚК түрінде және әскер тегінде әскери қызмет өткеру үшін, әскери-есептік мамандық бойынша оқуға (қызметке) жарамдылығын айқындау туралы көрсетілсе, келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамды деп танылған азаматтарға қатысты штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК тиісті қорытынды шығарады.

75. Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын дербес бағалауды көздейтін аурулар кезінде ЖАО-ның медициналық комиссиясы (штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК) "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытынды шығарады.

76. Медициналық куәландыруда жүктілік немесе келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге кедергі келтіретін аурулар анықталған кезде одан әрі медициналық куәландыру тоқтатылады және ЖАО-ның медициналық комиссиясы (штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК) "Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытынды шығарады, бұл ретте әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарылмайды.

Келісімшарт бойынша әскери қызметке уақытша жарамсыз деп танылған адамдарға қатысты да осындай қорытынды шығарылады.

6-тарау. Әскерге шақыру бойынша немесе келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді, әскери оқу орындарының тыңдаушылары мен курсанттарын (кадеттерін) медициналық куәландыру

77. Медициналық куәландыруға жіберу туралы шешімді:

1) мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге қатысты – әскери бөлімдердің (мекемелердің) командирлері (бастықтары), гарнизондардың бастықтары, ҚІД бастықтары, әскери сот немесе прокуратура, тергеу органы;

2) әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін офицерлерге қатысты – әскери бөлімдердің (мекемелердің) командирлері (бастықтары), ҚІД бастықтары, әскери сот немесе прокуратура, тергеу органы;

3) келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге қатысты – әскери бөлім командирінен бастап және одан жоғары лауазымдағы тікелей бастықтар, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы;

4) әскери оқу орындарының тыңдаушыларына, курсанттарына және кадеттеріне қатысты – оқу орындарының бастықтары, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы шығарады.

78. Әскери қызметшілерге медициналық куәландыруға жолдаманы тікелей командирдің (бастықтың) шешіміне сілтеме жасай отырып, әскери бөлімдердің (мекемелердің) командирлері (бастықтары) немесе ҚР ҚК әскер түрлері мен тектері кадр органының бастығы береді.

79. Тексеру немесе емдеу барысында мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерде әскери қызметке жарамдылық санатын өзгертетін ауру анықталған жағдайда медициналық куәландыру әскери-медициналық мекеме бастығының жазбаша өкімі бойынша жүргізіледі.

80. Медициналық куәландыруға жіберілетін адамдарға штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК-ға мыналар ұсынылады:

1) осы Қағидаларға 11-қосымшаға сәйкес нысан бойынша медициналық куәландыруға жолдама;

2) медициналық кітапша;

3) осы Қағидаларға 12-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әскери қызметшінің қызметтік істері туралы мәліметтер;

4) осы Қағидаларға 13-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әскери қызметшінің денсаулық жағдайы туралы мәліметтер.

Қызметтік істер туралы мәліметтерде куәландырылушы денсаулық жағдайының атқарып отырған лауазымы бойынша оның әскери қызмет міндеттерін атқаруға әсер етуі туралы мәліметтер және әскери қызметшіні әскери қызметте қалдырудың мақсаттылығы туралы қолбасшылықтың пікірі сипатталады.

Денсаулық жағдайы туралы мәліметтерде куәландырылушының соңғы үш жыл ішіндегі профилактикалық медициналық қарап-тексеру нәтижелері, денсаулық жағдайын динамикалық байқау нәтижелері, оның медициналық көмекке жүгінуі туралы мәліметтер көрсетіледі. Мазмұндалған мәліметтер медициналық кітапшаның деректерімен және басқа да медициналық құжаттармен расталады;

5) адамдардың әскери қызмет міндеттерін орындауға байланысын көрсетумен осы Қағидаларға 14-қосымшаға сәйкес нысан бойынша әскери қызмет өткеру кезінде болған мертігуі туралы анықтама.

Жоғарыда көрсетілген құжаттары жоқ немесе тиісті түрде ресімделмеген құжаттар бар адамдарға медициналық куәландыру жүргізілмейді.

81. Ауруы (жүктілігі) бойынша демалыс беру немесе әскери қызмет міндеттерін орындаудан босату туралы мәселені шешу үшін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру әскери-медициналық мекеме бастығының (бастықтың медициналық бөлім жөніндегі орынбасарының) жазбаша өкімі бойынша жүргізіледі.

82. Әскери қызметшілерді медициналық куәландыру айқындалған дәрігерлік-сараптама нәтижесі кезінде жүргізіледі.

Ағза немесе жүйе функцияларының тұрақты бұзылуы кемінде бір жыл динамикалық байқаумен расталған және (немесе) одан әрі емдеу әскери қызметке жарамдылық санатын өзгертуге әкелмейтін денсаулық жағдайы анықталған дәрігерлік-сараптама нәтижесі деп түсініледі.

83. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыруды штаттан тыс тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК тексеру басталған күннен бастап үш күннен бастап он төрт жұмыс күні мерзімінде амбулаторлық немесе стационарлық түрде жүргізеді.

Ауру, мертігу диагнозы және олардың салдары айқын болмауына байланысты әскери қызметшіні стационарлық медициналық куәландыру ұзаққа созылған және көрсетілген мерзімде аяқтау мүмкін болмаған жағдайда оны тексеру әскери-медициналық мекеме бастығының жазбаша өкімімен жеті тәуліктен аспайтын мерзімге ұзартылады, ол туралы әскери қызметшіні медициналық куәландыруға жіберген әскери бөлім командирі (мекеме бастығы) немесе кадр органы хабардар етіледі.

Куәландыру мерзімін сақтауды және тексеру толықтығын бақылау куәландырылушы госпитальға жатқызылған әскери-медициналық мекеме бөлімшесінің бастығына жүктеледі.

84. Амбулаторлық тексеру және куәландырылу уақытында әскери қызметшілер үш тәуліктен аспайтын мерзімге лауазымдық міндеттерін орындаудан босатылады.

85. Талаптарға сәйкес әскери қызмет өткеруге кедергі келтіретін аурулар болған немесе әскери қызметте болудың шекті жасына толған кезде медициналық куәландыру госпитальдық ӘДК-да жүргізіледі.

Әскери қызметшіні әскери-медициналық мекемеге жеткізу денсаулық жағдайына қарсы көрсеткіштер бар болған жағдайларда медициниалық куәландыруды штаттық ӘДК шешімі бойынша штаттан тыс тұрақты жұмыс істейтін госпитальдық (гарнизондық) ӘДК амбулаторлық түрде жүргізеді.

86. Әскери қызметшіні медициналық куәландыру процесінде штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК-да ол куәландырылатын мертігу немесе ауру салдары әскери қызмет өткерумен байланысты болмауына негіздер туындаған кезде ӘДК медициналық құжаттаманы және әскери қызмет өткеру туралы анықтамаларды сұратады.

87. Денсаулық жағдайына байланысты оқуды жалғастыруға жарамдылығын айқындау мақсатында тыңдаушылар, курсанттар және кадеттер медициналық куәландырылу үшін штаттан тыс тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК-ға жіберіледі.

88. Жасы он сегізге толмаған әскери оқу орындарының кадеттері мен курсанттарына қатысты штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК тек оқуға жарамдылығы (жарамсыздығы) туралы қорытынды шығарады.

89. Жасы он сегізге толған әскери оқу орындарының кадеттеріне, курсанттарына қатысты штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК Талаптарға сәйкес олардың әскери қызметке жарамдылығы туралы қорытынды шығарады.

90. Әскери қызметке уақытша жарамсыздығын көздейтін қорытындылар шығарылған кезде одан әрі оқуға және әскери қызметке жарамдылығы туралы ӘДК-ның түпкілікті қорытындысы босату мерзімі, ауруы бойынша демалысы аяқталғаннан кейін шығарылады.

91. Әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде мертіккен әскери қызметшілерді медициналық куәландыру әскери-медициналық мекемеде (медициналық ұйымда) емдеу аяқталғаннан кейін жүргізіледі.

Дәрігерлік-сараптама нәтижесі кезінде айқындалған мертігу және ауру кезінде емдеу ұзақтығы белгіленген мерзімдерден асатын қалған жағдайларда әскери қызметшілер олардың әскери қызметке жарамдылығын айқындау үшін медициналық куәландыруға жіберіледі.

92. Штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК бірге жүретін адамдар санын және көлік түрін көрсетумен ауыстыру туралы қорытындыны:

әскери қызметшіні бір әскери-медициналық мекемеден (медициналық ұйымнан) екіншісіне ауыстыру қажет болған кезде;

ауруы бойынша шығарылған әскери қызметшіге тұрғылықты жеріне дейін бірге жүру қажет болған кезде;

медициналық көмекке және бөгде адамның күтіміне мұқтаж болған кезде шығарады.

93. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге қызметі бойынша ауысқан кезде (қызмет түрі мен тегі өзгерген кезде) және келісімшарттың жаңа түрін жасаған немесе келісімшартты ұзартқан кезде медициналық куәландыруды штаттан тыс тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК жүргізеді.

Бұл ретте әскери қызметшілер мынадай жағдайларда ӘДК-ға:

1) ауысатын лауазымы бойынша, жаңа немесе ұзартылатын келісімшарт бойынша денсаулық жағдайына жоғары талап қою көзделгенде;

2) профилактикалық медициналық қарап-тексеру және динамикалық байқау нәтижелері бойынша әскери қызметке жарамдылық санатын қайта қарау көзделетін денсаулық жағдайындағы өзгерістер болғанда жіберіледі.

94. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін қатардағы жауынгерлер құрамында, кіші сержанттар құрамында және оқу бітіру курсында оқитындардан басқа, ӘОО курсанттарында (кадеттерінде) Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын жеке бағалау көзделетін аурулар болған кезде ӘДК "Әскери қызметке шектеулі жарамды" деген қорытынды шығарады.

Ескерту. 94-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

95. Аға, жоғары сержанттар және офицерлер құрамында Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын дербес бағалау көзделетін аурулар болған кезде:

1) әскери қызметте болудың шекті жасына толған;

2) Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын дербес бағалау көзделетін бір-бірін созылмалы ететін үш немесе одан астам ауру диагностикаланған жағдайларды қосапағанда, "Әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды" деген қорытынды шығарылады.

Көрсетілген жағдайларда "Әскери қызметке шектеулі жарамды" деген қорытынды шығарылады.

Оқу бітіру курсында білім алатын курсанттарда Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын дербес бағалау көзделген аурулары болған кезде ӘДК "Әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды" деген қорытынды шығарады. Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын дербес бағалау көзделген бір-бірін созылмалы ететін үш немесе одан астам аурулар диагностикаланған жағдайларда "Әскери қызметке шектеулі жарамды" деген қорытынды шығарылады.

96. Әскери қызметшіге ауруы бойынша демалыс беру немесе әскери қызмет міндеттерін орындаудан босату туралы ӘДК қорытындысы Талаптарға сәйкес әскери қызметке уақытша жарамсыздық көзделген жағдайда шығарылады.

97. Бейбіт уақытта штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК (ДҰК), егер стационарлық емдеу аяқталғаннан кейін және медициналық оңалту жүргізілгеннен кейін әскери қызметші әскери қызмет міндеттерін орындауға кірісетін мерзім кемінде бір айды құрайтын болса, ауруы бойынша демалыс беру туралы қорытынды шығарады.

98. Бейбіт уақытта әскери қызметшіге ауруы бойынша демалыс (қалпына келтіріп емдеудің соңғы кезеңі) мертігудің, аурудың сипаты мен ауырлығына байланысты отыз тәуліктен бастап алпыс тәулікке дейінгі мерзімге беріледі.

99. Мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілер үшін үздіксіз стационарлық емделудің, медициналық оңалту жүргізудің және ауруы бойынша демалыста болудың жалпы ұзақтығы төрт айдан аспайды, ол аяқталғаннан кейін штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК әскери қызметке жарамдылық санатын айқындайды.

100. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшіге, ӘОО-ның тәрбиеленушісіне, кадетіне, курсантына, тыңдаушысына ауруы бойынша демалыс медициналық көрсеткіштер бойынша ұзартылады, бірақ әр кезде мерзімі отыз тәуліктен аспайды. Стационарлық емделуде, медициналық оңалтуды жүргізуде және ауруы бойынша демалыста үздіксіз болудың жалпы уақыты төрт айдан, ал туберкулезбен ауыратындар үшін он екі айдан аспайды.

Көрсетілген мерзім аяқталғаннан кейін келісімшарт бойынша әскери қызметшілердің денсаулық жағдайы бойынша әскери қызмет міндеттерін орындауға кірісуі мүмкін болмаған кезде оның емделуде болған мерзімі әскери-медициналық мекеменің қорытындысы негізінде әскер тектері қолбасшысынан, ӨңҚ әскерлерінің қолбасшысынан бастап және одан жоғары тікелей бастықтың шешімімен ұзартылады.

Әскери қызметші одан әрі емделгеннен кейін әскери қызмет міндеттерін орындауға кірісе алатын жағдайларда ғана емделу мерзімдерін ұзарту жүзеге асырылады.

101. Әскери қызметшінің емделуде үздіксіз болатын мерзімін ұзарту үшін әскери-медициналық мекеме бастығы әскери қызметші қызмет өткеретін (білім алатын) әскери бөлім (мекеме) командиріне (бастығына) емделуде болу мерзімін ұзарту туралы қатынас қағазын жолдайды, онда диагнозы, емдеуді жалғастыру негіздемесі және алпыс тәуліктен аспайтын оның болжамды мерзімі көрсетіледі.

Әскери бөлім командирі ол туралы өзінің пікірімен көрсетілген қатынас қағазын әскери қызметшінің емделуде үздіксіз болу мерзімін ұзарту туралы шешім қабылдайтын тікелей бастыққа ұсынады.

102. Емделуде және ауруы бойынша демалыста үздіксіз болудың шекті мерзімі аяқталғаннан кейін әскери қызметшілер әскери қызметке жарамдылық санатын айқындау үшін медициналық куәландыруға жатады.

103. Әскери қызметші әйелдерге жүктілігі және бала тууы бойынша демалысты әскери бөлім командирі (мекеме бастығы) 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне және Әскери қызмет өткеру қағидаларына сәйкес тәртіппен және мерзімге береді. Бала күтімі бойынша демалыс аяқталғаннан кейін әскери қызметші әйелдер әскери қызметке жарамдылық санатын қайта қарауды қажет ететін денсаулық жағдайы өзгерген жағдайда ӘДК-ға жіберіледі.

104. Штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның (ДҰК-ның) ауруы бойынша демалыс беру (демалысты ұзарту) туралы қорытындысы ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабына жазылады және медициналық куәландыру туралы анықтамамен ресімделеді.

105. Осы Қағидалардың 96, 97-тармақтарында көзделмеген жағдайларда әскери қызметшілерді емдеу әскери-медициналық мекемеде аяқталады, ал штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК (ДҰК) әскери қызмет міндеттерін орындаудан жеті тәуліктен он бес тәулікке дейінгі мерзімге толық немесе ішінара босату (бұдан әрі – босату) туралы қорытынды шығарады. Бұл ретте босату мерзімі жалпы отыз тәуліктен аспайды.

106. Мерзімді әскери қызмет өткеретін, денсаулық жағдайы бойынша әскери қызмет міндеттерін орындаудан босатылған әскери қызметшілер әскери бөлімнің медициналық пунктіне (медициналық ротаға) емделуге (оңалтуға) жіберіледі.

Штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК әскери қызмет міндеттерін орындаудан ішінара босату туралы қорытынды шығаратын кезде олар босатылатын сабақтардың, жұмыстардың, нарядтардың нақты түрлерін көрсетеді.

107. Мерзімді әскери қызмет өткеретін және гауптвахтада ұстаумен қамаққа алуға сотталған әскери қызметшілерге қатысты ауруы бойынша демалыс беру, әскери қызмет міндеттерін орындаудан босату туралы ӘДК қорытындысы шығарылмайды. Оларды емдеу әскери-медициналық мекемеде немесе әскери бөлімнің медициналық пунктінде аяқталады.

108. Мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілер ауруы бойынша демалысы аяқталғаннан кейін медициналық көрсеткіштер бойынша штаттан тыс ӘДК-ға (әскери қызмет өткерген немесе демалысты өткізген орны бойынша) әскери қызметке жарамдылық санатын немесе денсаулығы бойынша демалысын ұзарту үшін қайта медициналық куәландыруға жіберіледі.

109. Әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз деп танылған және қызметтен шығаруды ресімдеу кезеңінде денсаулық жағдайы бойынша әскери қызмет міндеттерін орындауға мүмкіндігі жоқ келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшіге штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК әскери қызметке жарамсыздығы туралы қорытындымен бір уақытта "Қызметтен шығаруды ресімдеу үшін қажетті, бірақ 30 (отыз) тәуліктен аспайтын мерзімге әскери қызмет міндеттерін орындаудан босатылуға жатады" деген қорытынды шығарады.

Егер әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз деп танылған келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметші денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметтен көрсетілген мерзімде шығарылмаса, штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК (ДҰК) "Қызметтен шығаруды ресімдеу үшін қажетті, бірақ 30 (отыз) тәуліктен аспайтын мерзімге әскери қызмет міндеттерін орындаудан босатылуға жатады" деген қорытындыны қайта шығарады.

110. Танкілерді және басқа да машиналарды суасты жүргізуге жарамдылығын айқындау үшін әскери қызметшілерді, әскери жиындардан өтетін азаматтарды медициналық куәландыру жұмысқа алғашқы рұқсат ету кезінде және кейіннен екі жылда бір рет, сондай-ақ медициналық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.

7-тарау. Десанттық-шабуылдау әскерлерінің және арнайы мақсаттағы бөлімдердің әскери қызметшілерін медициналық куәландыру

111. Десанттық-шабуылдау әскерлерінде (бұдан әрі – ДШӘ), арнайы мақсаттағы бөлімдерде (бұдан әрі – АрнМақБ) әскери қызметке жарамдылығын айқындау үшін мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру қызмет кезеңінде бір рет, ал келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретіндерге – он екі айда бір рет жүргізіледі. Бұл ретте арнайы мақсаттағы, теңіз жаяу әскері бөлімшелерінің, сондай-ақ десанттық-шабуылдау, барлау бөлімшелерінің әскери қызметшілері және парашютпен секіруге тартылатын адамдар медициналық куәландыруға жатады.

112. ДШӘ-ға (АрнМақБ-ға) әскери қызметке (әскери жиындарға) шақырылған азаматтарға және әскери оқу орындарынан, сондай-ақ қызметі бойынша ауыстыру кезінде басқа да әскер түрлері және әскер тектерінен келген әскери қызметшілерге медициналық куәландыру жүргізіледі.

113. Егер оларды госпитальдық ӘДК куәландырмаса, ДШӘ және АрнМақБ әскери қызметшілерін кезектен тыс медициналық куәландыру олар ДШӘ-да (АрнМақБ-да) қызметке жарамдылық санатын өзгерту көзделетін аурулар салдары бойынша стационарлық емделгеннен кейін әскери-медициналық мекемеден (медициналық ұйымнан) келгеннен кейін жүргізіледі.

ДШӘ және АрнМақБ әскери қызметшілері кезектен тыс медициналық куәландыруға сонымен қатар әскери бөлім дәрігерінің, әскери-медициналық мекеме дәрігер-маманының қорытындысы негізінде әскери бөлім командирінің шешімімен жіберіледі.

ДШӘ және АрнМақБ әскери қызметшілерінде Талаптарға сәйкес ДШӘ-да (АрнМақБ-да) қызметке жарамдылық санатын дербес бағалау көзделген аурулар болған кезде "ДШӘ-дағы (АрнМақБ-дағы) қызметке жарамды" деген қорытынды:

1) қолбасшылықтың пікірі бойынша әскери қызметшіні әскери қызметте қалдыру мақсаттылығы;

2) аурудың оң болжамы;

3) куәландырылушының әскери қызметті жалғастыруға оң ниеті болған жағдайларда шығарылады.

Бұл жағдайда қорытынды жоғарыда аталған барлық шарттар болған кезде шығарылады. Ауру болжамы ауру сипатын, оның басталуын, үдеу дәрежесін, процестің қайталануын және әскери қызметші әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде болуы ықтимал асқынуларды ескере отырып айқындалады.

114. ДШӘ-да (АрнМақБ-да) қызметке жарамдылық парашютпен секіруге жарамдылықты көздейді. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін және дене салмағы 90 килограмнан асатын ДШӘ және АрнМақБ әскери қызметшілерінің парашютпен секіруге жарамдылығы жеке айқындалады.

115. Егер әскери қызметшілер ДШӘ-дағы (АрнМақБ-дағы) қызметке жарамсыз болған жағдайларда штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарады.

8-тарау. Әскери-теңіз күштерінің әскери қызметшілерін медициналық куәландыру

116. Әскери қызметшілерді медициналық куәландыру мынадай әскери-есептік мамандықтар бойынша қызметке жарамдылығын айқындау үшін он екі айда бір рет жүргізіледі:

суүсті корабльдерінің жеке құрамы;

тереңге сүңгитін сүңгуір, акванавт, сүңгуір маман;

басқарушы, сигнал беруші, штурмандық электрик, торпедалық электрик, торпедашы, гидроакустик, суүсті корабльдерінің радиотелеграфисі.

Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын дербес бағалауды көздейтін аурулар кезінде кезектен тыс медициналық куәландыру және Әскери-теңіз күштеріндегі (бұдан әрі – ӘТК) қызметке жарамдылық санатын айқындау осы Қағидалардың 113-тармағында мазмұндалған тәртіпке ұқсас жүргізіледі.

117. Егер әскери қызметшілер ӘТК-дағы қызметке жарамсыз болған жағдайларда штаттан тыс (тұрақты әрекет ететін) ӘДК әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарады.

118. Егер олар кезекті медициналық куәландырудан кейін алты айдан астам уақыт өтсе, суүсті корабльдерінде гидроакустиктер және радиотелеграфистер болып қызмет өткеретін әскери қызметшілер ұзақ (ұзақтығы екі айдан астам) жүзу алдында медициналық куәландырылуға жатады.

119. Жүзуге кететін суүсті корабльдеріне іссапарға жіберілген адамдар суүсті корабльдеріндегі қызметке жарамдылығын айқындау үшін штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК-ның медициналық куәландыруына жатады.

120. Жеке жағдайларда корабльде қызмет өткеруге кедергі келтіретін тұрақты теңгерілген аурулары бар іссапарға жіберілетін адамдарға штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК мынадай редакцияда қорытынды шығарады: "Суүсті кораблінде 3 (үш) айдан астам емес мерзімге теңізге шығуға қарсы көрсеткіштері жоқ".

9-тарау. Жауынгер жүзушілерді (сүңгуірлерді) медициналық куәландыру

121. Жауынгер жүзушілерді (сүңгуірлерді) кезекті медициналық куәландыруға дайындау кезеңінде бөлім медицина қызметінің бастығы:

1) медициналық кітапшаларды дайындайды, оларда байқау материалдарын жинақтады (медициналық көмекке жүгінуі, медициналық қарап-тексеру нәтижелері бойынша су астына түсуден шеттетілуі, функционалдық сынама деректері, кәсіби қасиеттері) және оларда өткен жылдағы қажетті жазбалардың бар болуын тексереді;

2) антропометриялық өлшемді жүргізеді;

3) барлық жауынгер жүзушілерге (барлық сүңгуірлер құрамына) рентгенологиялық (кеуде қуысы ағзасының флюорографиясы немесе рентгеноскопиясы), зертханалық (қан, несеп клиникалық талдауы) және жүктеме сынамаларын қолданумен электрокардиографиялық зерттеуді, вестибулярлық аппаратты зерттеуді жүргізуді ұйымдастырады.

40 жастан асқан адамдарға одан басқа, қандағы қантты, липидтерді зерттеу және көздің ішкі қысымын өлшеу жүргізіледі.

122. Сүңгуір жұмыстарына жарамды деп танылған жауынгер жүзушіге (сүңгуірге) ӘДК алдадағы жылға сүңгуір жұмыстарының тереңдігін белгілейді:

1) 60 метрден астам;

2) 12-ден 60 метрге дейін;

3) 12 метрге дейін.

123. Осы әскери-есептік мамандық бойынша әскери қызметке жарамдылықты шектеуді көздейтін аурулары бар жоғары білікті сүңгуірлерді медициналық куәландыру кезінде ӘДК оларға қатысты сүңгуірлердің жұмысын бақылау және оларды үйрету мақсатында 20 метрге дейінгі және одан аз тереңдікке суға сүңгу туралы дербес қорытынды қабылдайды.

124. Жауынгер жүзушілер мен сүңгуірлер құрамын медициналық куәландыру Талаптарға сәйкес жүргізіледі.

125. Жауынгер жүзушілерді (сүңгуірлерді) медициналық куәландыру нәтижелері ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабына, сүңгуірлердің жеке және медициналық кітапшасына жазылады.

126. Су астына сүңгудің барынша тереңдігі жауынгер жүзушіні (сүңгуірді) кезекті (кезектен тыс) медициналық куәландыруға дейінгі кезеңге белгіленеді және көрсетілген барлық кезең ішінде асырылмауға тиіс.

127. Жауынгер жүзушіде (сүңгуірде) сүңгу жұмыстарына кедергі келтіретін аурулар анықталған кезде ӘДК жауынгер жүзушілерді (сүңгуірлерді) медициналық куәландыру үшін сүңгуір жұмыстарына жарамдылығын, әскери қызметке жарамдылығын айқындау үшін оны кейіннен госпитальдық ӘДК-ның медициналық куәландыруымен тексеруге және емдеуге жібереді.

128. Кезекті медициналық куәландыру 12 айда бір рет амбулаторлық түрде жүргізіледі, ал аға, жоғары сержанттар және офицерлер құрамы кезекті амбулаторлық тексеру орнына үш жылда бір рет стационарлық тексеруден және медициналық куәландырудан өтеді.

129. Жауынгер жүзушілерді (сүңгуірлерді) медициналық куәландыру қорытындылары бойынша әскери бөлім командирі әрбір жауынгер жүзушіге (сүңгуірге) ағымдағы жылға су астына сүңгудің шекті тереңдігі белгіленген бұйрық шығарады.

10-тарау. Радиоактивті заттармен, иондаушы сәулелендіру көздерімен, зымыран отынының компоненттерімен, электр-магниттік өріс және лазерлік сәулелендіру көздерімен қызметке іріктелетін және қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру

130. Радиоактивті заттармен (бұдан әрі – РЗ), иондаушы сәулелендіру көздерімен (бұдан әрі – ИСК), зымыран отынының компоненттерімен (бұдан әрі – ЗОК), электр-магниттік өріс (бұдан әрі – ЭМӨ көздері) және лазерлік сәулелендіру (бұдан әрі – ЛС) көздерімен қызметке (жұмысқа) іріктелетін және қызмет өткеретін (жұмыс істейтін) әскери қызметшілерді (ҚР ҚК азаматтық персоналын) медициналық куәландыру медицина қызметі бастығының (дәрігердің) және әскери бөлім қолбасшылығы өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

131. РЗ, ИСК, ЗОК, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызметке (жұмысқа) іріктелетін әскери қызметшілерді (ҚР ҚК азаматтық персоналын) медициналық куәландыру лауазымға тағайындау алдында, ал РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен және ЭМӨ және ЛС көздерімен қызмет өткеретіндерді (жұмыс істейтіндерді) 3 (үш) жылда бір рет және медициналық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.

132. РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен және ЭМӨ және ЛС көздерімен қызметке (жұмысқа) іріктелетін және қызмет өткеретін (жұмыс істейтін) адамдарды медициналық куәландыру басталғанға дейін:

1) кеуде қуысы ағзаларын флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу;

2) жалпы қан талдауы (лейкоцитарлық формуланы және тромбоциттер мөлшерін есептеумен);

3) жалпы несеп талдауы;

4) тыныш жағдайдағы ЭКГ (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);

5) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы (іріктеу кезінде);

6) В және С вирусты гепатиттерінің маркерлеріне қанды зерттеу (іріктеу кезінде);

7) АИТВ инфекциясына қанды зерттеу (іріктеу кезінде) жүргізіледі.

Қырық жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу, қандағы қант деңгейін айқындау жүргізіледі. Медициналық көрсеткіштер бойынша қосымша медициналық зерттеулер жүргізіледі.

133. Медициналық куәландыру басталғанға дейін әскери бөлім медицина қызметінің бастығы (дәрігері) штаттан тыс (тұрақты, уақытша әрекет ететін) ӘДК-ға әскери бөлім қолбасшылығы бекіткен медициналық куәландырылуға жататын әскери қызметшілер мен ҚР ҚК азаматтық персоналының тізімін ұсынады.

Тізімде: медициналық куәландыру мақсаты, куәландырылушының әскери атағы, тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болған кезде);

РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызмет өткеретін (жұмыс істейтін) адамдарға қатысты – оның РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК -мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен еңбек өтілі, сондай-ақ комиссияаралық кезеңде жеке дозиметрлік бақылау деректері көрсетіледі.

134. Медициналық куәландыру алдында әскери бөлім қолбасшылығының өкілі штаттан тыс (тұрақты, уақытша әрекет ететін) ӘДК мүшелерін куәландырылушылардың қызмет ету (жұмыс істеу) жағдайларымен таныстырады, ал әскери бөлім медицина қызметінің бастығы (дәрігері) ӘДК-ға комиссияаралық кезеңде куәландырылушылардың денсаулық жағдайын медициналық байқау нәтижелері туралы хабарлайды.

135. РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен және ЭМӨ және ЛС көздерімен қызмет өткеретін (жұмыс істейтін) әскери қызметшіні (ҚР ҚК азаматтық персоналын) әскери-медициналық мекемеге стационарлық тексеруге және медициналық куәландыруға жіберген кезде осы Қағидаларға 15-қосымшаға сәйкес нысан бойынша маманның еңбек және жұмыс орны жағдайын санитариялық-гигиеналық сипаттау картасы ұсынылады.

136. Стационарлық тексеру нәтижесінде әскери қызметшіде (ҚР ҚК азаматтық персоналында) РЗ-ның, ИСК-ның, ЗОК-ның, ЭМӨ және ЛС көздерінің организмге әсер етуі салдарынан болып табылатын және осы ауру бойынша талаптарға сәйкес РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен әскери қызметке уақытша жарамсыздық немесе қызметке (жұмысқа) жарамдылықты дербес бағалау көзделетін ауру анықталған кезде штаттан тыс (тұрақты, уақытша әрекет ететін) ӘДК қажет болған кезде радиолог және/немесе токсиколог дәрігердің қатысуымен қорытынды шығарады.

ӘДК қорытындысы патологиялық процестің теңелу дәрежесін, әскери-есептік мамандықты, жалпы еңбек өтілін және мамандығы бойынша еңбек өтілін, әскери қызмет міндеттерін орындау қабілетін ескерумен шығарылады.

137. Әскери қызметке уақытша жарамсыздықты көздейтін Талаптарға сәйкес РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызмет өткеру (жұмыс істеу) үшін іріктелетін адамдарға қатысты РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызмет өткеруге (жұмыс істеуге) жарамсыздығы туралы ӘДК қорытындысы шығарылады.

138. Денсаулық жағдайына шағымданған, бұрын РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызметке (жұмысқа) уақытша жарамсыз деп танылған, РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызметке (жұмысқа) жарамдылығын айқындау үшін ӘДК-ге жолдама берілетін мертігуден, аурудан кейін ауруы бойынша берілген демалыстан келген әскери қызметшілер (ҚР ҚК азаматтық персоналы) кезектен тыс медициналық куәландырылуға жатады.

139. Стационарлық тексеру және медициналық куәландыру нәтижелері бойынша бұрын РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызметке (жұмысқа) жарамсыз деп танылған адамдар үш айдан ерте емес қайта медициналық куәландырылуға жіберіледі.

140. РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-мен, ЭМӨ және ЛС көздерімен қызметке жарамсыз деп танылған әскери қызметшілерге қатысты әскери қызметке жарамдылық санаты туралы ӘДК қорытындысы шығарылады.

11-тарау. Запаста тұратын азаматтарды әскери жиындарға немесе әскери қызметке (запаста тұратын офицерлерді) шақыру кезінде және (немесе) есепке алу мақсатында медициналық куәландыру

141. Запаста тұратын азаматтарды әскери (оқу-жаттығу) жиындарға немесе әскери қызметке шақыру кезінде (офицерлерді) немесе есепке алу мақсатында медициналық куәландыру басталғанға дейін ҚІБ (Б) осы Қағидаларға 16-қосымшаға сәйкес нысан бойынша запаста тұратын азаматты медициналық куәландыру картасын ресімдейді.

142. Запаста тұратын азаматтар осы Қағидалар 31-тармағының 1), 2) тармақшаларына сәйкес медициналық құжаттарды ұсынады.

143. Медициналық куәландыру басталғанға дейін күнтізбелік отыз күннен ерте емес:

1) жалпы қан талдауы;

2) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);

3) қандағы қантты айқындау;

4) жалпы несеп талдауы;

5) тыныш жағдайдағы ЭКГ (жүктемеден кейін – көрсеткіштер бойынша);

6) кеуде қуысы ағзаларын флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу (куәландыру күніне үш айдан кешіктірілмей жүргізілген);

7) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы (әскери қызметке шақырылатындар үшін);

8) қырық жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу жүргізіледі.

Медициналық көрсеткіштер бойынша қосымша медициналық зерттеулер жүргізіледі.

144. Әскери қызметтен денсаулық жағдайы бойынша шығарылған (босатылған) азаматтарды медициналық куәландыру кезінде ҚІБ (Б) ҚІД-ға ӘДК-ның бұдан бұрын шығарған қорытындысының мөрмен куәландырылған көшірмесін ұсынады.

145. Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылықты дербес бағалау көзделетін аурулар болған кезде келісімшарт бойынша әскери қызмет өткерген және есепке алу мақсатында куәландырылатын азаматтарға қатысты ӘДК-ның (ЖАО медициналық комиссиясының) "Әскери қызметке шектеулі жарамды", әскери жиындарға шақыру кезінде әскери міндеттілерге қатысты – "Әскери жиындарға жарамсыз", әскери қызметке шақыру кезінде запаста тұратын офицерлер құрамының әскери міндеттілеріне қатысты – "Әскери қызметке бейбіт уақытта жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды" деген қорытындысы шығарылады.

Ескерту. 145-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

146. Талаптарға сәйкес әскери қызметке уақытша жарамсыздық көзделетін аурулар болған кезде әскери жиындарға шақырылатын әскери міндеттілерге қатысты ӘДК-ның (ЖАО медициналық комиссиясының) "Әскери жиындарға жарамсыз", әскери қызметке шақырылатын әскери міндеттілерге қатысты – "Әскери қызметке уақытша жарамсыз" деген қорытындысы шығарылады.

Ескерту. 146-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

147. Әскери қызметке шақырылған офицерлер құрамының әскери міндеттілерін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің әскери қызметке шақыру туралы бұйрығы болған, бірақ қызмет орнына әлі жіберілмеген және денсаулық жағдайына шағымданған кезде ҚІД бастығының жолдамасы бойынша штаттан тыс тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК куәландырады.

Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын өзгерту көзделетін аурулар анықталған кезде штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК қорытындысы ауру туралы куәлікпен ресімделеді және штаттық ӘДК-ның бекітуіне жатады.

148. Әскери қызметтен денсаулық жағдайы бойынша шығарылған азамат медициналық куәландыру сәтінде ӘДК қорытындысын қайта қарау және әскери қызметке жарамдылық санатын айқындау туралы мәселені көтерген кезде ҚІБ (Б) бастығы қайта куәландыру жүргізуге жолдама берудің мақсаттылығын қарайды.

Осы мақсатта денсаулық жағдайының жақсарғанын растайтын құжаттар, диспансерлік есептен алынғаны туралы анықтамалар, стационарлық науқастың медициналық картасынан үзінділер, амбулаторлық карталар және денсаулық жағдайын сипаттайтын басқа да медициналық құжаттар сұратылады. Денсаулық жағдайында оң динамика болған кезде қайта куәландырылуға жататын азамат ЖАО-ның медициналық комиссиясында алдын ала медициналық куәландырудан өтеді.

Алдын ала қорытындының оң нәтижесі кезінде облыстың (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) ҚІД бастығы әскери қызметші әскери қызмет өткерген ведомствоның штаттық ӘДК-ға оның өтінішін, әскери билетін, медициналық кітапшасын, ӘДК қорытындысын, медициналық құжаттармен расталған алдын ала медициналық куәландыру нәтижелерін жолдайды.

149. Мынадай:

1) әскери қызметке әскери есептен шығарумен жарамсыз деп танылған;

2) жиырма жеті жасқа толғаннан кейін денсаулық жағдайына байланысты мерзімді әскери қызметке шақырудан босатылған;

3) денсаулық жағдайының теріс динамикасы бар;

4) әскери қызметтен психикалық, өзін-өзі ұстаудың бұзылуы салдарынан денсаулық жағдайы бойынша шығарылған адамдар қайта медициналық куәландыруға жатпайды.

150. Штаттық ӘДК ұсынылған құжаттарды зерделейді және өтінішті қанағаттандыру үшін негіздеме бар болған кезде азамат әскери қызметке жарамдылық санатын айқындау мақсатында ҚІД бастығы арқылы штаттан тыс тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК-ға немесе ЖАО-ның медициналық комиссиясына медициналық куәландыруға жіберіледі.

151. Медициналық куәландыру жүргізілгеннен кейін штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК (ЖАО медициналық комиссиясымен) қорытындысы ауруы туралы куәлікпен ресімделеді және штаттық ӘДК-ға қарауға жіберіледі. Мертігудің, аурудың себепті байланысы ауруы туралы куәлікте көрсетілмейді.

12-тарау. Азаматтардың әскери қызметке (әскери жиындарға) жарамдылық санатын айқындау кезінде, сондай-ақ есепке алу мақсатында медициналық құжатарды ресімдеу тәртібі

152. Куәландыру нәтижелері бойынша ЖАО-ның медициналық комиссиялары және штаттан тыс (уақытша, тұрақты әрекет ететін) ӘДК осы Қағидаларға 17-қосымшаға сәйкес қорытындылар шығарады.

153. Куәландырылатындар туралы мәліметтер, диагнозы және ӘДК қорытындысы ӘДК отырыстарының хаттамалары кітабына жазылады. Көрсетілген мәліметтер мен ӘДК қорытындылары мыналарға жазылады:

1) әскери қызмет өткермейтін және келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтарға – келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтың медициналық куәландыру картасына;

2) әскери оқу орындарына оқуға түсетін азаматтарға – әскери оқу орнына оқуға түсетін азаматтың медициналық куәландыру картасына, ал әскери қызметшілерге медициналық кітапшаға;

3) жоғары және жоғары білімнен кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери, оның ішінде шетел мемлекеттерінің оқу орындарына оқуға түсетін әскери қызметшілерге – медициналық куәландыру туралы анықтамаға;

4) әскери қызметшілерге – ауруы туралы куәлікке, медициналық куәландыру туралы анықтамаға және медициналық кітапшаға;

5) запаста тұратын азаматтарға – запаста тұратын азаматты медициналық куәландыру картасына;

6) әскери жиындардан өтетін азаматтарға – ауруы туралы куәлікке немесе медициналық куәландыру туралы анықтамаға;

7) әскери қызметке шақырылған (Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің оларды әскери қызметке шақыру туралы бұйрығы болған кезде), бірақ әскери бөлімдерге жіберілмеген және әскери қызметке жарамсыз, әскери қызметке шектеулі жарамды деп танылған запаста тұратын офицерлерге – ауруы туралы куәлікке, ал әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды, әскери қызметке уақытша жарамсыз деп танылғандарға – медициналық куәландыру туралы анықтамаға;

8) стационарлық емделуде (тексерілуде) болатын адамдарға – ауру тарихына.

154. ӘДК отырысының хаттамалары кітабын барлық ӘДК-да сол комиссиялардың хатшылары жүргізеді. ӘДК отырысының хаттамаларына комиссия отырысы өткізілген күні төраға, ӘДК отырысына қатысқан комиссия мүшелері (кемінде екеу) және комиссия хатшысы қол қояды, ал комиссия қорытындысы куәландырылушыға жарияланады.

155. ӘДК отырысының хаттамалары кітабына куәландырылушының төлқұжаттық деректері (жеке басын куәландыратын құжат негізінде), оның шағымдары мен аурудың қысқаша анамнезі, объективті тексерудің негізгі деректері, аурудың белгіленген диагнозын растайтын арнайы зерттеулер нәтижелері және ӘДК қорытындысы жазылады.

156. Әскери жиындардан өтетін, мертіккен әскери қызметшілерді, азаматтарды куәландыру кезінде ӘДК отырысының хаттамалары кітабына мертігу жағдайларын растайтын құжаттарға (оның нөмірі, күні, кім берді) сілтеме жасаумен оның мән-жайы толық жазылады.

157. Госпитальдық ӘДК отырысының хаттамалары кітабының "шағымдар мен анамнез" деген бағанында куәландырылушының ауру тарихының нөмірі қосымша көрсетіледі.

158. ӘДК қорытындысын ауруы туралы куәлікпен ресімдеген кезде ӘДК отырысының хаттамалары кітабына объективті тексеру деректері мен арнайы зерттеу нәтижелерін жазбауға рұқсат етіледі. Ауруы туралы куәліктің бір данасы ӘДК отырысының хаттамалары кітабына қосымша ретінде сақталады.

159. ӘДК отырысының хаттамалары кітабында және ауруы туралы куәліктің көрсетілген данасында штаттық ӘДК хаттамасының күні, нөмірі және қорытындысының мазмұны жазылады.

160. Штаттық, штаттан тыс госпитальдық, гарнизондық ӘДК (ДҰК), медициналық комиссиялар отырысының хаттамалары кітаптары, ауруы туралы куәліктер (медициналық куәландыру туралы анықтамалар) 50 жыл бойы сақталуға тиіс.

161. Уақытша әрекет ететін ӘДК (ДҰК) отырысының хаттамалары кітабы 10 жыл бойы сақталуға тиіс.

162. Хаттамалар кітабын жүргізуді, шығарылған ӘДК қорытындысын ресімдеуді және оның негізділігін бақылау ӘДК төрағасына жүктеледі.

163. Штаттық ӘДК ӘДК (ДҰК) отырысының хаттамалары кітабын тек тікелей осы комиссияларда куәландырылатын адамдарға жүргізеді.

164. Штаттық ӘДК-ге ұсынылған ауруы туралы куәліктерді (медициналық куәландыру туралы анықтамаларды) қарау кезінде ӘДК отырысының хаттамалары ауруы туралы куәліктердің (медициналық куәландыру туралы анықтамалардың) үшінші даналары болып табылады, оларға штаттық ӘДК бекіткен қорытындыға төраға, комиссия отырысына қатысқан комиссия мүшелері (кемінде екеу) және хатшы қол қояды.

165. Ауруы туралы куәліктің және медициналық куәландыру туралы анықтаманың үшінші данасы 50 жыл сақталуға тиіс.

166. Штаттық ӘДК бір жыл бойы келіп түскен, қаралған және жолданған ауруы туралы куәліктердің және медициналық куәландыру туралы анықтамалардың әліпбилік есебін жүргізеді.

167. Бейбіт уақытта ауруы туралы куәлік мыналарға жасалады:

1) мынадай деп танылған барлық әскери қызметшілерге:

әскери қызметке шектеулі жарамды;

әскери қызметке бейбіт уақытта жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды;

әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз;

2) оқуға жарамсыз деп танылған әскери оқу орындарының курсанттарына (офицер атағы жоқ тыңдаушыларға);

3) ӘТК-дағы қызметке жарамсыз деп танылған ӘТК әскери қызметшілеріне;

4) ДШӘ-дағы (АрнМақБ-дағы) қызметке жарамсыз деп танылған ДШӘ (АрнМақБ) әскери қызметшілеріне;

5) РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-пен, ЭМӨ, ЛС көздерімен әскери қызмет өткеретін және РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-пен, ЭМӨ, ЛС көздерімен қызметке жарамсыз деп танылған әскери қызметшілерге;

6) медициналық бақылап куәландыруға түскен әскери қызметшілерге;

7) әскери қызмет өткерген және оларды әскери қызметтен шығару сәтінде жарамдылығы санатын айқындау үшін куәландырылатын азаматтарға;

8) әскери қызметке шақырылған (Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрығы болған кезде), бірақ әлі қызмет орнына жіберілмеген және мынадай деп танылған запаста тұратын офицерлерге:

әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз;

әскери қызметке бейбіт уақытта жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды;

әскери қызметке шектеулі жарамды;

9) әскери жиындарға шақырылған және әскери қызметке жарамсыз деп танылған азаматтарға;

10) оларды қайта куәландыру кезінде денсаулық жағдайы бойынша бұрын әскери қызметтен шығарылған (босатылған) азаматтарға.

168. Осы Қағидалардың 167-тармағында көрсетілмеген жағдайларда ӘДК қорытындысы медициналық куәландыру туралы анықтамамен ресімделеді.

169. Әскери қызметке жарамдылық санатын өзгертумен ауруы туралы куәлікпен немесе медициналық куәландыру туралы анықтамамен ресімделген ӘДК қорытындысы штаттық ӘДК-ның бекітуіне жатады.

170. Ауруы бойынша демалысқа мұқтаж болуы туралы ӘДК қорытындысы штаттық ӘДК-ның бақылауына жатады.

171. Жүктілігіне байланысты РЗ-мен, ИСК-мен, ЗОК-пен, ЭМӨ, ЛС көздерімен қызметке жарамсыз деп танылған әскери қызметші әйелдерге ӘДК қорытындысы медициналық куәландыру туралы анықтамамен ресімделеді және штаттық ӘДК-ның бекітуіне (бақылауына) жатпайды.

172. Сараптамалық құжаттар (ауруы туралы куәліктер, медициналық куәландыру туралы анықтамалар) бекіту үшін ауру тарихымен және басқа да медициналық құжаттармен куәландырудан кейін 5 жұмыс күнінен кешіктірілмей үш данада штаттық ӘДК-ге жолданады.

Сараптамалық құжаттар штаттық ӘДК-де бес жұмыс күні ішінде қаралады және бекітіледі (немесе бекітілмейді). Бекітілгеннен кейін штаттық ӘДК сараптамалық құжаттың екі данасын ауруы туралы куәлікті ресімдеген ӘДК-ға жолдайды, ал сараптамалық құжаттың үшінші данасы штаттық ӘДК-да сақталады.

Штаттан тыс ӘДК ӘДК отырысының хаттамалары кітабына және қоса берілген сараптамалық құжаттың данасына осы Қағидалардың 159-тармағына сәйкес жазба жасайды және бекітілген сараптамалық құжаттың екі данасын әскери қызметшіні куәландыруға жіберген әскери бөлімге (мекемеге) жолдайды (құжат штаттық ӘДК-дан келіп түскен сәттен бастап 3 жұмыс күнінен кешіктірілмей).

Ауруы туралы куәлік куәландырылушының қолына берілмейді.

173. Денсаулық жағдайы бойынша мерзімді әскери қызметке негізсіз шақырылған және куәландыру кезінде әскери қызметке жарамсыз деп танылған әскери қызметшілерге ауруы туралы куәлік бекіту үшін штаттық ӘДК-ға төрт данада жолданады.

Бекітілгеннен кейін ауруы туралы куәліктің бірінші және екінші даналары ауруы туралы куәлікті ресімдеген ӘДК-ға қайтарылады; үшінші данасы бекітілгеннен кейін бес жұмыс күнінен кешіктірілмей әскери қызметшінің әскерге шақыру орны бойынша ҚІД-ға жолданады, ал төртінші данасы штаттық ӘДК-да сақталады.

174. Штаттық ӘДК психикалық, өзін-өзі ұстаудың бұзылуы (аурулары), қатерлі жаңа өскіндері, венерологиялық аурулары бар адамдарға, ЖИТС-пен ауырғандарға, АИТВ жұқтырғандарға жасалған ауруы туралы куәліктердің немесе анықтамалардың әрбір данасының беткі жағының жоғарғы бөлігіне мынадай мазмұндағы мөртаңбаны қояды: "Көшірмелер жасауға, қолға беруге, мәліметтерді жария етуге тыйым салынады".

175. Медициналық куәландыру нәтижелері бойынша әскери қызметке жарамсыз немесе шектеулі жарамды деп танылған психикалық, өзін-өзі ұстау ауытқулары (аурулары) бар адамдар туралы мәліметтерді:

1) ЖАО-ның медициналық комиссиялары әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу, әскери қызметке шақыру және әскери оқу орындарына, республикалық әскери мектеп-интернаттарына (лицейлерге) оқуға түсу кезінде куәландырылған азаматтың тұрғылықты жері бойынша психиатриялық (психоневрологиялық) ұйымдарға сараптамалық қорытынды қабылданған сәттен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей;

2) психиатриялық бейінді штаттан тыс ӘДК әскери қызмет өткеру кезеңінде куәландырылған әскери қызметшінің тұрғылықты жері бойынша психиатриялық (психоневрологиялық) ұйымдарға бекітілген сараптамалық құжатты алған сәттен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей жолдайды.

Бұл ретте мәліметтерде азаматтың (әскери қызметшінің) төлқұжаттық деректері, ЖСН, туған күні, тұрғылықты мекенжайы, куәландырылған күн, диагнозы, ӘДК қорытындысы көрсетіледі.

176. Медициналық куәландыру кезінде ауруы бойынша демалысқа мұқтаж деп танылған әскери қызметшілерге медициналық куәландыру туралы анықтама төрт данада ресімделеді.

Анықтамалардың бірінші және екінші даналары әскери қызметшінің әскери қызмет өткеру орны бойынша әскери бөлім (мекеме) командиріне (бастығына) (куәландырылғанның қолына беріледі), ал үшінші, төртінші даналары штаттық ӘДК-ға бақылау үшін ауру тарихымен және басқа да медициналық құжаттармен бірге жолданады.

Бақылаудан кейін штаттық ӘДК анықтаманың бір данасын оны ресімдеген ӘДК-ға жолдайды.

Ауруы бойынша негізсіз демалыс берілген кезде шаттық ӘДК қабылданған шешім жөнінде әскери қызметшінің әскери қызмет өткеру орны бойынша әскери бөлім (мекеме) командирін (бастығын) жазбаша хабардар етеді.

Бұл жағдайда штаттан тыс ӘДК-ға медициналық куәландыру туралы анықтамамен бірге осы Қағидаларға 18-қосымшаға сәйкес нысан бойынша штаттық ӘДК сарапшысының қорытындысы (бұдан әрі – сарапшы қорытындысы) жолданады, онда қорытындының және нұсқаудың негізсіздігі себептері мазмұндалады.

177. Мерзімді әскери қызмет өткеретін әскери қызметші ауруы бойынша демалысқа кеткен кезде анықтаманың бірінші данасы оның қолына беріледі, ал екінші данасы әскери бөлімнің ісінде қалады.

178. Бекітілмеген ауруы туралы куәліктер және ӘДК анықтамалары штаттық ӘДК сарапшысының қорытындысымен бірге оны жасаған штаттан тыс ӘДК-ға қайтарылады. Сарапшының қорытындысында оның бекітілмеу себебі мазмұндалады.

Бекітілмеген сараптамалық құжаттың бір данасы штаттық ӘДК-да 5 жыл бойы сақталады.

179. Медициналық бақылап тексеру (куәландыру) тағайындалған кезде штаттық ӘДК тексеруді (куәландыруды) жүргізу орны мен мерзімдерін көрсете отырып, әскери қызметшінің әскери қызмет өткеру орны бойынша әскери бөлім (мекеме) командирін (бастығын) жазбаша хабардар етеді.

180. Штаттан тыс ӘДК бекітілмеген сараптамалық құжатты алғаннан кейін бекітілмеу себептеріне талдау жүргізеді, штаттық ӘДК нұсқауларын орындайды және осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен қайта бекітуге жолдайды.

Бекітілмеу себептерін талдау нәтижелері, штаттық ӘДК нұсқауларын орындау куәландырылушының ауру тарихында және сараптамалық құжатында көрсетіледі.

Бұрын бекітілмеген сараптамалық құжатты қайта бекітуге ұсынбау жағдайлары туралы штаттан тыс ӘДК штаттық ӘДК-ны себептерді негіздеумен жазбаша түрде хабардар етеді.

181. Соғыс уақытында ауруы туралы куәлік:

1) әскери қызметке жарамсыз деп танылған запастағы офицерлерге;

2) әскери қызметке жарамсыз, 6-12 айдан кейін қайта медициналық куәландырумен әскери қызметке уақытша жарамсыз деп танылған барлық әскери қызметшілерге жасалады.

182. Соғыс уақытында ауруы туралы куәлікпен ресімделген ӘДК қорытындысы штаттық ӘДК-да бекітілуге, ал медициналық куәландыру туралы анықтамамен ресімделген қорытынды бақылануға тиіс.

183. Штаттық ӘДК сараптамалық құжаттардың (ауруы туралы куәліктердің, медициналық куәландыру туралы анықтамалардың) көшірмелерін құқық қорғау органдарының, медициналық ұйымдардың немесе халықты әлеуметтік қорғау саласындағы уәкілетті орган аумақтық бөлімшелерінің, әскери бөлімдер командирлерінің, мекемелер бастықтарының және куәландырушының өзінің сұрау салуы бойынша береді.

184. Бұрын ведомстволық штаттан тыс (штаттық) ӘДК куәландырған ҚР ҚК басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының әскери қызметшілеріне қатысты сот ұйғарымы бойынша штаттық ӘДК шығарған шешімдер осы Қағидаларға 19-қосымшаға сәйкес нысан бойынша сот ұйғарымы бойынша анықтамамен ресімделеді.

13-тарау. Мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналын медициналық куәландыру

185. Ұшқыштар, штурмандар және ұшқыштар экипаждарының басқа да мүшелері, ұшуға басшылық жасауды және басқаруды жүзеге асыратын, әуе кемесінің бортында ұшу тапсырмаларын орындауға қатысатын адамдар, әуе қозғалысының операторлары, ұшқышсыз ұшатын аппараттардың операторлары, парашютшілер, планершілер және әуеде ұшушылар (бұдан әрі – авиациялық персонал) жыл сайын ДҰК-ның жоспарлы медициналық куәландыруына жатады.

Әуе қорғанысы күштерінің бас қолбасшысы, әскери-әуе күштерінің қолбасшысы және ұшқыш құрамының лауазымдарында тұрған олардың орынбасарлары кезекті амбулаториялық медициналық куәландыруды ҚР ҚМ ОӘДК-ның ДҰК-да өтеді.

186. Кезекті медициналық куәландыруға дайындық кезінде әскери бөлім медицина қызметінің бастығы комиссияаралық кезеңде медициналық байқаудың мынадай нәтижелерін:

1) денсаулық жағдайындағы өзгеріс динамикасын;

2) ұшу жұмысының бұрын анықталған патологиялық өзгерістерге әсерін, егер олар болса;

3) жеке психологиялық ерекшеліктерін, сондай-ақ психофизиологиялық қасиеттерін зерделеу нәтижелерін;

4) шалдыққан ауруларды, олардың өту ерекшеліктерін;

5) әртүрлі ұшу түрлеріне, арнайы жаттықтыруларға, сынау мен зерттеуге төзімділігін жинақтайды.

187. Авиациялық персонал кезекті медициналық куәландыруға ауыз қуысын санациялауды жүргізгеннен кейін, ал әйелдер қосымша гинекологтың тексеруінен өткеннен кейін ғана жіберіледі.

188. Медициналық куәландыру басталғанға дейін авиациялық персоналға:

1) кеуде қуысы ағзаларын флюорографиялық (рентгенологиялық) зерттеу (куәландыратын күні 3 айдан кешіктірілмей);

2) 12 жалғамалық әдіспен электрокардиография (тыныш жағдайда және дене жүктемесінен кейін);

3) жалпы қан және несеп талдауы;

4) қандағы қантты зерттеу;

5) фиброгастродуоденоскопия (көрсеткіштер бойынша);

6) 40 жастан асқан адамдарға көздің ішкі қысымын өлшеу;

7) мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенографиясы (көрсеткіштер бойынша);

8) мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция);

9) құрт жұмыртқалары мен лямблия кисталарына нәжісті зерттеу жүргізіледі.

Авиациялық персоналға стационарлық медициналық куәландыру кезінде, әуе қозғалысының операторы, ұшқышсыз ұшатын аппараттардың операторы, парашютші, планерші, әуеде ұшушы, сондай-ақ әуе кемесінің бортында ұшу тапсырмаларын орындауға қатысатын маман лауазымдарына алғаш рет тағайындалатын әскери қызметшілерге жоғарыда аталған зерттеулерге қосымша мынадай зерттеулер:

құрсақ қуысы ағзаларын, қалқанша безін, жүрек және несеп-жыныстық жүйесін ультрадыбыстық зерттеу;

фиброгастродуоденоскопия;

қанды зерттеу: тромбоциттер, ретикулоциттер, коагулограмма, бауыр сынамалары, холестерин, липопротеидтер (стационарлық медициналық куәландыру кезінде);

Нечипоренко бойынша несепті, тәуліктік несептің оксалаттарын зерттеу (жоғары маневр жасайтын ұшақтарда ұшатын ұшқыштар мен штурмандарға);

тік ішекті аспаптық зерттеу (40 жастан асқан адамдарға);

қанды В және С гепатиттерінің маркерлеріне зерттеу;

мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенографиясы;

тоналдық аудиометрия;

функционалдық сынамаларды көрсеткен кезде электроэнцефалография жүргізіледі.

Ескерту. 188-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

189. Барлық клиникалық-зертханалық және аспаптық зерттеулер медициналық куәландыру басталғанға дейін күнтізбелік 30 күннен ерте емес орындалады. Медициналық көрсеткіштер бойынша қосымша зерттеулер жүргізіледі.

Ескерту. 189-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

189-1. Медициналық зерттеу нәтижесін ұсынбаған авиациялық персонал медициналық куәландыруға жіберілмейді.

Ескерту. Қағида 189-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

190. Медициналық куәландыру кезінде дәрігер-маман тексеруді жүргізеді және медициналық кітапшаның тиісті бөлімін толтырады, диагнозды, ұшу жұмысына жарамдылық санаты туралы қорытындыны және өз ұсынымдарын жазады.

ДҰК қорытындыларды осы Қағидаларға және Кодекстің 11-бабы 1-тармағының 11) тармақшасына сәйкес бекітілетін мемлекеттік авиацияда қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптарға (бұдан әрі – Авиация талаптары) сәйкес шығарады.

Куәландыру нәтижелері бойынша ДҰК төрағасы дәрігер-мамандардың авиациялық персоналдың медициналық кітапшасына барлық жазбаларды енгізу дұрыстығын тексереді, ұшу жұмысына жарамдылық санаты туралы қорытынды шешімді шығарады. Авиациялық персоналдың ұшу жұмысына жарамдылық санаты туралы мәселені шешумен қатар ДҰК емдеу-сауықтыру іс-шараларының тізбесі мен кезеңділігін айқындайды. ДҰК қорытындысына төраға, хатшы қол қояды және ол комиссияның (мекеменің) мөрімен бекітіледі.

191. Дәрігерлік-ұшқыш комиссиялардың (бұдан әрі – ДҰК) қорытындысы медициналық куәландырылған сәттен бастап бір жыл бойы жарамды. ДҰК қорытындысының мерзімі өткен соң авиациялық персонал ұшу жұмысына (ұшуға үйретуге, ұшуларға басшылық жасауға, парашюттен секіруге және ұшуға) жіберілмейді және медициналық куәландыруға (амбулаториялық, стационарлық) жіберіледі.

Авиациялық персоналына осы Қағидалардың 192-тармағына сәйкес мерзімі айқындалатын кезекті стационарлық медициналық куәландыру объективті себептер бойынша жүргізілмеген жағдайда, штаттық ӘДК-ның рұқсаты бойынша штаттан тыс ДҰК-да амбулаториялық медициналық куәландыру жүргізіледі, оның қорытындысы 6 айға дейін жарамды болады.

Ескерту. 191-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

192. Ұшқыштар мен штурмандар бірінші жоспарлы стационарлық медициналық куәландырудан отыз жаста өтеді.

Авиация талаптарының тармақтарын қолданбай ұшу жұмысына жарамды деп танылған ұшқыштар мен штурмандар кезекті стационарлық медициналық куәландырудан үш жылдан кейін, ал ұшу жұмысына жарамды деп танылғандар ұшу жұмысына жарамдылығын дербес бағалауды көздейтін Авиация талаптарының тармақтарына сәйкес екі жылдан кейін өтеді.

Авиациялық персоналдың басқа да адамдары стационарлық медициналық куәландыруға 40, 45, 50 жасқа толғаннан кейін және денсаулық жағдайы өзгерген кезде және медициналық көрсеткіштер бойынша жіберіледі.

Авиациялық персонал 55 жасқа толғаннан кейін стационарлық медициналық куәландырудан жыл сайын өтеді.

193. Авиациялық персоналдың денсаулық жағдайында диагноз немесе ДҰК сараптамалық қорытындысын нақтылау талап етілетін өзгерістер болса, олар кезектен тыс стационарлық (амбулаторлық) медициналық куәландыруға жіберілуге тиіс.

194. Кезектен тыс медициналық куәландыру мынадай жағдайларда:

1) денсаулық жағдайында диагностика үшін күрделі болатын өзгерістер болған кезде;

2) бар ауруы өршіген кезде;

3) ұшу тапсырмаларын жүйелі түрде орындамаған жағдайларда;

4) ұшу жұмысында 6 (алты) айдан астам үзіліс болған кезде;

5) авиациялық оқиғалардан кейін;

6) жұмыс істеу үшін олардың денсаулық жағдайына анағұрлым жоғары медициналық талаптар қойылатын ұшқыш құрамын ұшақтардың басқа типтеріне ауыстырған кезде жүргізіледі.

195. Стационарлық медициналық куәландыру әскери-медициналық мекемелердің мамандандырылған бөлімшелерінде жүргізіледі.

196. Кезекті (кезектен тыс) медициналық куәландыруға жіберуді әскери бөлімнің командирі және (немесе) жоғары тұрған басшылық жүргізеді.

197. Медициналық куәландыруға жіберілетін адамдарға ДҰК-ға осы Қағидалардың 80-тармағының 1), 3), 4) тармақшаларына сәйкес медициналық құжаттар ұсынылады.

198. Денсаулық жағдайы туралы мәліметтер қосымша:

1) алдыңғы ДҰК диагнозы мен қорытындысын;

2) соңғы рет қашан және қайда стационарлық медициналық куәландырудан өткенін;

3) комиссияаралық кезеңдегі дене бітімінің жай-күйіне және жұмысқа қабілетіне жалпы мінездемені;

4) медициналық көрсеткіштер бойынша ұшу жұмысынан босату немесе шеттету жағдайларын, олардың себептерін;

5) ұшу жұмысына дәрігерлік байқау деректерін;

6) пульс жиілігінің динамикасын, ұшу жұмысы процесіндегі артериалды қысым мөлшерін және куәландырушының денсаулық жағдайын сипаттайтын басқа да объективті деректерді;

7) жеке-психологиялық ерекшеліктерді;

8) ұшу жұмысын жалғастырудың мақсаттылығын;

9) медициналық куәландыруға жіберу себебін;

10) әскери бөлім дәрігерінің ұшу жұмысында одан әрі пайдаланудың мақсатқа сәйкестігі туралы пікірін қамтиды.

199. Қызметтік істер туралы мәліметтер қосымша:

1) жалпы ұшуды, ұшақ (тікұшақ) типін;

2) ұшу жұмысын орындау сапасын;

3) ұшу жұмысын жалғастыру мүмкіндігі туралы қорытындыны;

4) қолбасшылықтың ұшу жұмысында одан әрі пайдаланудың мақсатқа сәйкестігі туралы пікірін қамтиды.

200. Барокамерада биіктік гипоксиясына төзімділікті зерттеу:

1) ұшқыштар мен штурмандарға отыз жасқа толғанға дейін – төрт жылда бір рет, одан әрі – стационарлық медициналық куәландыру кезінде және медициналық көрсеткіштер бойынша;

2) ұшқыштар экипаждарының басқа мүшелеріне – бес жылда бір рет;

3) парашютшілерге, планершілерге және әуеде ұшушыларға, әуе кемесінің бортында ұшу тапсырмаларын орындауға қатысатын әскери қызметшілерге – алғашқы медициналық куәландыру кезінде, ал одан әрі – медициналық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.

Барокамерада биіктік гипоксиясына төзімділікті жоспарлы сынаулар барокамера болмаған кезде ұшақтағы биіктік сынауларымен ауыстырылады.

201. Стационарлық медициналық тексеру аяқталғаннан кейін әскери қызметші сараптамалық қорытынды шығаратын және оны куәландырылушыға жеткізетін штаттан тыс госпитальдық ДҰК-ға ұсынылады. Зерттеулер, маман- дәрігерлердің тексеру нәтижелері және ДҰК қорытындысы медициналық кітапшаның тиісті бөлімдеріне енгізіледі. Куәландырылушы міндетті медициналық зерттеу жүргізуден бас тартқан жағдайда медициналық тексеру тоқтатылады және әскери қызметші әскери бөлімге шығарылады.

Медициналық кітапшада "Медициналық тексеруден бас тартуына байланысты дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының медициналық куәландыруынсыз шығарылады" деген жазба жазылады.

202. Ұшу жұмысына (ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге немесе ұшуға) жарамсыз деп танылған және ұшу жұмысымен (ұшуға басшылық жасаумен, парашютпен секірумен және ұшумен) байланысты емес әскери лауазымдарға тағайындалған авиациялық персонал диспансерлік есепке қойылады.

203. Жазылған немесе аурудың тұрақты ремиссиясына жеткен жағдайда осы адамдарды штаттық ӘДК-мен (ДҰК-мен) жазбаша келіскеннен кейін әскери бөлімнің командирі ұшу жұмысына, ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге және ұшуға, бірақ ұшу жұмысына (ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге және ұшуға) жарамсыздығы туралы сараптамалық қорытынды шығарылғаннан кейін бір жылдан ерте емес, қалпына келтіру мүмкіндігін айқындау үшін стационарлық медициналық куәландыруға жібереді.

204. Ұшқыштар мен штурмандар ұшқыштар лауазымдарына қайта қабылдану кезінде әскери-медициналық мекемелердің мамандандырылған бөлімшелерінде медициналық тексеруге және куәландыруға жатады.

205. Әскери-медициналық мекемеде емделуде жүрген авиациялық персонал:

1) ұшу жұмысына жарамдылық дәрежесі өзгерген;

2) ауруы бойынша демалыс берілген;

3) әскери қызметтің басқа да міндеттерін орындаумен ұшудан босатылған жағдайларда ғана ДҰК-ға ұсынылады.

206. Егер шалдыққан ауру алдыңғы сараптамалық қорытындыны өзгертуді талап етпесе, авиациялық персонал медициналық куәландырусыз әскери-медициналық (медициналық) мекемеден (ұйымнан) шығарылады және шығару эпикризінде және медициналық кітапшада "Шалдыққан ауру ұшу жұмысын жалғастыруға кедергі келтірмейді" деген жазба жазылады.

207. Авиациялық персоналды даярлау бойынша ӘОО-ның ұшу мамандықтарында білім алатын курсанттар ұшу практикасы басталар алдында және оқу аяқталғаннан кейін осы Қағидаларда айқындалған тәртіппен ДҰК-да жыл сайын медициналық куәландыруға жатады.

Бұл ретте бірінші курс курсанттарына қан тобын және резус-факторын айқындау жүргізіледі, олардың нәтижелері медициналық кітапшаға енгізіледі.

Медициналық көрсеткіштер бойынша ұшуға үйретуге жарамдылығын айқындау үшін курсанттар әскери-медициналық мекемелердің мамандандырылған бөлімшелеріне медициналық куәландыруға жіберіледі.

208. Куәландыру нәтижелері бойынша ДҰК осы Қағидаларға 20-қосымшаға сәйкес қорытындылар шығарады.

209. Ұшу жұмысына жарамдылық туралы ДҰК қорытындысында ұшуға басшылық жасауға және оны басқаруға, парашютпен секіруге және жерүсті катапульттеуге жарамдылық көзделеді.

Ұшу жұмысына жарамды немесе шектеулі жарамды деп танылған ұшқыштар мен штурмандар ұшуға басшылық жасауға және оны басқаруға жіберіледі.

210. Ұшу жұмысына шектеулі жарамды деп олардың авиация тегіне тиесілігіне сәйкес келетін Авиация талаптарының бағаны бойынша шектеулермен жіберілген, сондай-ақ анағұрлым төмен талаптарды қамтитын бағандар бойынша ұшу жұмысына жарамды деп танылған адамдар саналады.

211. ДҰК қорытындысында Авиация талаптарының тармақтары, тармақшалары мен бағандары, ұшу жұмысына (ұшуға оқытып-үйретуге, ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге және ұшуға) жарамдылық дәрежесі, диагнозы және аурудың, мертігудің себепті байланысы, негізгі емдеу-профилактикалық ұсынымдар көрсетіледі.

ДҰК ұшу жұмысына (оқытып-үйретуге) жарамсыз деп танылған ұшқыштар құрамының адамдарына олардың әскери қызметке жарамдылық санаты туралы (егер ол туралы медициналық куәландыруға жолдамада көрсетілсе) және ұшуға басшылық жасауға жарамдылық туралы қорытынды шығарады.

212. Әскери қызмет міндеттерін орындаудан босату туралы қорытынды жетіден он бес тәулікке дейінгі мерзімге беріледі және медициналық куәландыру туралы анықтамамен ресімделеді. ДҰК босату туралы қорытындыны қайта шығарады, бірақ жалпы алғанда босату мерзімі 30 тәуліктен аспайды.

213. Әскери бөлімдердің және авиациялық персоналды даярлау бойынша ӘОО-ның дәрігерлері 7 тәулікке дейінгі мерзімге ұшудан босатады немесе әскери қызмет міндеттерін орындаудан (курсанттарға – барлық жұмыстар мен нарядтардан) толық босатады.

214. Ұшу жұмысына (ұшуға оқытып-үйретуге, ұшуға, ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге) жарамдылықты дербес бағалау көзделетін Авиация талаптарының тармақтары бойынша ұшу жұмысына (ұшуға оқытып-үйретуге, ұшуға, ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге) жарамдылық туралы ДҰК қорытындысы:

1) ауру анықталған кезде функционалдық сақталған;

2) комиссияаралық кезеңде медициналық бақылау деректері бойынша ұшуға төзімділік болған;

3) куәландырылушының ұшу жұмысын жалғастыруға мақсаттылығы болған;

4) әскери бөлім қолбасшылығының және дәрігерінің пікірі бойынша ұшу жұмысында одан әрі пайдаланудың мақсатқа сәйкестігі болған кезде шығарылады.

215. Мамандық бойынша жоғары оқу орнынан кейінгі білім берудің жоғары әскери оқу орындарына оқуға түсетін ұшқыштар мен штурмандар ұшу жұмысын орындауға шектеулер болған кезде ӘОО-ға оқуға түсуге жарамсыз деп танылады.

216. Әскери-медициналық мекеменің мамандандырылған бөлімшесінде медициналық куәландыру кезінде ДҰК-ның ұшу жұмысына (ұшуға оқытып-үйретуге, ұшуға, ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге) жарамсыздығы туралы қорытындысы, егер ол штаттық ӘДК-ның бекітуіне жататын болса, медициналық кітапшаға енгізілмейді. ДҰК қорытындысын әскери бөлім медицина қызметінің бастығы ауруы туралы бекітілген куәлікті алғаннан кейін медициналық кітапшаға жазады және ол мөрмен бекітіледі. Ауруы туралы бекітілген куәлік бөлімге келіп түскенге дейін әскери қызметшілер ұшу жұмысына (ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге және ұшуға) жіберілмейді.

217. Куәландырылушы туралы мәліметтер және ДҰК қорытындысы ДҰК отырыстарының хаттамалары кітабына жазылады. ДҰК отырысының хаттамаларына комиссия жүргізілген күні төраға, ДҰК отырысына қатысқан комиссия мүшелері және хатшы қол қояды, ал комиссияның қорытындысы куәландырылушыға жарияланады.

218. Әскери қызметшілерге медициналық куәландырудан кейін осы Қағидаларға 21-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ДҰК-дан өткені туралы куәлік беріледі, ол ұшу жұмысына (ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге және ұшуға) жіберу үшін негіз болып табылады.

219. ДҰК қорытындысын ауруы туралы куәлікпен ресімдеу кезінде объективті тексеру деректерін және арнайы зерттеу нәтижелерін ДҰК отырысының хаттамалары кітабына жазбауға рұқсат етіледі, жазбасы бар ауруы туралы, штаттық ӘДК қорытындысы туралы куәліктің бір данасы ДҰК отырысының хаттамалары кітабында қосымша ретінде сақталады.

ДҰК отырысының хаттамалары кітабын жүргізуді, шығарылған қорытындыны ресімдеуді және оның негізділігін бақылау ДҰК төрағасына жүктеледі.

220. Ауруы туралы куәліктер:

1) ұшу жұмысына (ұшуға оқытып-үйретуге, ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге және ұшуға) жарамсыз;

2) ұшу жұмысына алғаш рет шектеулі жарамды деп танылған;

3) ұшу жұмысына бұрын шығарылған шектеуді алған кезде;

4) ұшу жұмысына (ұшуға оқытып-үйретуге, ұшуға басшылық жасауға, парашютпен секіруге және ұшуға) жарамдылық қалпына келтірілген кезде авиациялық персоналға (әскери қызметшілерге) жасалады.

221. Запаста тұратын авиациялық персоналға:

1) олар ұшу жұмысына жарамсыз деп танылған кезде;

2) ұшу жұмысына алғаш рет шектеулі жарамды деп танылған кезде;

3) ұшу жұмысына қайта қабылданған кезде ауруы туралы куәліктер жасалады.

222. Медициналық куәландыру кезінде ауруы бойынша демалысқа мұқтаж деп танылған әскери қызметшілерге медициналық куәландыру, әскери қызметтің басқа да міндеттерін орындаумен ұшудан босату (30 және одан астам тәулікке) туралы анықтаманы ресімдеу тәртібі осы Қағидалардың 176-тармағында айқындалады.

14-тарау. Запаста тұратын авиациялық персоналды есепке алу мақсатында медициналық куәландыру

223. Запаста тұратын ұшқыштар мен штурмандарды есепке алу мақсатында медициналық куәландыру бес жылда бір рет әскери жиындарға шақыру алдында немесе денсаулық жағдайында өзгерістер болған кезде жүргізіледі. Ұшу экипаждарының басқа да мүшелеріне әскери жиындарға шақырылған кезде немесе денсаулық жағдайында өзгерістер болған кезде ғана жүргізіледі.

224. Медициналық куәландыру нәтижелері запаста тұратын азаматтың медициналық куәландыру картасына жазылады.

225. Запаста тұратын және азаматтық авиацияда ұшу жұмысында болатын ұшқыштар мен штурмандар есепке алу мақсатында медициналық куәландыруға жіберілмейді. Бұл ретте ҚІБ (Б) сол мерзімдерде осы адамдарға жұмыс орны бойынша дәрігерлік-ұшқыш сараптамалық комиссияларынан жеке іске тіркеу үшін оларды медициналық куәландыру нәтижелері туралы анықтамаларды сұратады.

15-тарау. Әскери қызметшілер немесе азаматтар ауруларының, мертігулерінің, қаза табуының (қайтыс болуының) әскери қызмет өткеруге (әскери жиындардан өтуге) (міндеттерді орындауға) байланысты себепті байланысын айқындау

226. Аурудың, мертігудің, қаза табудың (қайтыс болудың) себепті байланысын:

1) ҚР ҚК-да әскери қызмет өткеретін азаматтарда – ҚР ҚМ ОӘДК, штаттан тыс тұрақты әрекет ететін госпитальдық және гарнизондық ҚР ҚК ӘДК;

2) ҚР ҚК-да әскери қызмет өткерген азаматтарда – ҚР ҚМ ОӘДК айқындайды.

227. Ауырғаны, мертігуі туралы жаңадан ашылған мән-жайлар және олардың әскери қызмет өткерумен (міндеттерді орындаумен) байланысы болған кезде аурудың, мертігудің себепті байланысы туралы қорытынды (құжаттар бойынша) сырттай (бұдан бұрын шығарылған қорытындыны жоюмен) қайта қаралады.

Аурудың, мертігудің, қаза табудың (қайтыс болудың) себепті байланысы туралы ҚР ҚМ ОӘДК қорытындысы жарамдылық мерзімін шектеусіз бір рет бір данада беріледі.

228. Әскери қызмет өткерген әскери қызметшілерге немесе азаматтарға мертігудің себепті байланысын белгілеу туралы ӘДК қорытындысы мертігу туралы анықтамаға сәйкес мертігу мән-жағдайлары туралы акті немесе қызметтік тергеп-тексеру материалдары негізінде шығарылады.

229. Мертігу туралы анықтаманы онда әскери қызметші немесе азамат әскери қызмет өткерген әскери бөлімнің командирі береді. Мертігу туралы анықтамада мертіккен мән-жайлар және әскери қызмет міндеттерін орындаумен (өткерумен) байланысы көрсетіледі.

ҚР ҚМ ОӘДК немесе штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын мертігу туралы анықтаманы және мертігу мән-жайларын көрсететін растау құжаттарын қарау негізінде шығарады.

230. Мертігудің, аурудың себепті байланысы туралы ӘДК қорытынды шығарған кезде мертігу туралы анықтама болмаған кезде мертігу, ауру себебі мен мән-жайлары көрсетілген құжаттар (олар мертіккен, ауырған сәттен бастап 3 (үш) айдан кешіктірілмей жасалса): қызметтік істер және денсаулық жағдайы туралы мәліметтерді, амбулаторияда медициналық көмекке алғаш жүгінуі туралы науқастарды есепке алу кітабынан үзінді, әкімшілік немесе қызметтік тергеп-тексеру, қылмыстық іс, аттестаттау материалдары, әскери-медициналық мекеменің анықтамасы, ауру тарихы немесе одан үзінді, ауру туралы куәлігі, әскери бөлім немесе әскери-медициналық мекеме дәрігерінің әскери қызметшінің медициналық кітапшасына медициналық көмекке алғаш жүгінуі туралы жазбасы, архивтік мекеменің анықтамасы алынады.

231. Аурудың, мертігудің, қаза табудың (қайтыс болудың) себепті байланысын айқындау азаматтардың, зейнетақымен қамсыздандыруды жүзеге асыратын органдардың, ҚР ҚК кадр қызметтерінің, сот және Қазақстан Республикасы прокуратурасы органдарының өтініші негізінде жүргізіледі.

232. Мертігудің, аурудың себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы ӘДК отырысының хаттамалар кітабына, әскери қызметшінің мертігу, ауру мән-жағдайларын растайтын құжатқа сілтеме жасаумен ауруы туралы куәлігіне немесе анықтамаға, ауру тарихына, медициналық кітапшаға жазылады.

233. Медициналық құжаттарда аурудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы болмаған кезде көрсетілген құжаттарды дұрыс ресімдемеген, азамат қолда бар аурудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысымен келіспеген кезде, сондай-ақ әскери қызмет өткеруді растайтын құжаттарда "ауруы бойынша" немесе "денсаулық жағдайы бойынша" әскери қызметтен шығару туралы жазбалар болған кезде құжаттар ҚР ҚМ ОӘДК-ның қарауына жолданады.

234. Құжаттарды қарау нәтижелері осы Қағидаларға 22-қосымшаға сәйкес нысан бойынша штаттық ӘДК отырысының хаттамасымен ресімделеді. Аурудың, мертігудің себепті байланысы туралы ҚР ҚМ ОӘДК-ның қорытындысы осы Қағидаларға 23-қосымшаға сәйкес нысан бойынша ресімделеді.

235. Әскери қызмет өткерген азаматтың құжаттарында ауру диагнозы болмаған жағдайда, бірақ медициналық куәландырудан өткен сәтте қолданылған аурулар кестесінің тармағы көрсетілген жағдайда ҚР ҚМ ОӘДК өз қорытындысында аурудың, мертігудің себепті байланысы туралы аурулар кестесінің көрсетілген тармағында көзделген аурулардың атауын көрсетеді.

236. Әскери қызметшіде әртүрлі жағдайларда пайда болған (шалдыққан) бірнеше ауру, мертігу немесе олардың салдары анықталған кезде себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысы бөлек шығарылады.

237. Құжатта себепті байланыс туралы ӘДК қорытындысының бұрын шығарылған аурудың, мертігудің диагнозы нақты көрсетілмесе, штаттық ӘДК оның тұжырымын өзгертпей, алғашқы диагнозды көрсетеді, одан кейін аурудың, мертігудің нақтыланған диагнозын көрсетеді және ол бойынша себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын шығарады.

238. Азаматтың медициналық куәландыру нәтижелері туралы құжаттары болмаған немесе оған медициналық куәландыру жүргізілмеген кезде аурудың, мертігудің себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын шығару үшін негіздеме ауру тарихындағы, медициналық кітапшадағы, медициналық анықтамадағы, архив анықтамасындағы жазбалар болып табылады.

239. ӘДК-ның:

1) "Әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде мертіккен" деген қорытындысы, егер ол әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде, сондай-ақ радиоактивтік заттардың, иондаушы сәулелендіру көздерінің, зымыран отыны компоненттерінің және өзге де жоғары уытты заттардың, электр-магниттік өріс және лазерлік сәулелендіру көздерінің, оптикалық кванттық генераторлардың әсер етуі негіз болған зақымдау нәтижесінде болса, әскери қызметшілерге шығарылады;

2) "Әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде шалдыққан ауру" деген қорытындысы, егер ол өте қауіпті инфекцияның эпидемиялық ошағында (жұмыста) болу уақытында жұқтырылса, ал медициналық персонал қатарынан куәландырылушыда бұдан басқа туберкулезбен, вирусты гепатитпен және АИТВ-инфекциясымен ауырғандарға медициналық көмек көрсету бойынша қызметтік міндеттерді орындау кезінде жұқтыру салдары болса (науқастармен тікелей байланысы бар адамдарға) шығарылады;

3) "Әскери қызмет өткерумен байланысты шалдыққан ауру" деген қорытындысы, егер ол куәландырылушыда әскери қызмет өткеру кезеңінде пайда болса немесе көрсетілген кезеңде әскери қызметке жарамдылық санатын өзгертетін ауырлық дәрежесіне жеткен болса, сондай-ақ әскери қызметтен шығарылғаннан кейін бір жыл ішінде диагноз қойылған созылмалы баяу үдемелі ауру кезінде, аурудың басталуын әскери қызмет өткеру кезеңіне жатқызса, аурудың басталуын көрсетілген кезеңге жатқызуға мүмкіндік беретін медициналық құжаттар болған кезде әскери қызметшілерге немесе әскери қызмет өткерген азаматтарға шығарылады.

240. ӘДК-ның "Иондаушы сәулелендірудің әсер етуі салдарынан шалдыққан ауру" деген қорытындысы, егер ауру радиоактивті заттар, иондаушы сәулелендіру көздері факторларының теріс әсер етуінен пайда болса, әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге шығарылады.

Мұндай қорытынды 1986 – 1990 жылдарда Чернобыль атом электр станциясындағы (бұдан әрі – Чернобыль АЭС) авария салдарын жою жөніндегі жұмыстарды орындауға тартылған немесе ядролық қаруды сынауға қатысқан немесе 1949 – 1991 жылдарда радиоактивті заттармен ластанған аумақта әскери қызмет өткерген әскери қызметшілерге шығарылады.

241. Осы Қағидалардың 240-тармағында көрсетілген аурудың себепті байланысын белгілеу кезінде ҚР ҚМ ОӘДК Кодекстің 7-бабының 76) тармақшасына сәйкес бекітілетін иондаушы сәулелендірудің әсер етуіне байланысты аурулар тізбесін, архивтік деректерді және медициналық құжаттарды басшылыққа алады.

242. ӘДК-ның:

"Бұрынғы КСР Одағын қорғау кезінде болған мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия)";

"Әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде болған мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия)";

"Майданда болуына байланысты шалдыққан ауру";

"Жауынгерлік іс-қимылдар жүргізілген басқа мемлекеттер аумағында әскери қызмет өткеруіне байланысты шалдыққан ауру";

"Жауынгерлік іс-қимылдар жүргізілген басқа мемлекеттер аумағында әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде болған мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия)" деген қортындысы әскери қызмет өткерген әскери қызметшілерге және азаматтарға шығарылады, олардың мәртебесі "Ардагерлер туралы" 2020 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған.

243. Жауынгерлік іс-қимылдарға қатысуға байланысты аурудың, мертігудің себепті байланысын белгілеу үшін ҚР ҚМ ОӘДК-ға әскери қызмет өткергені туралы құжаттар, әскери қызмет өткеру кезеңінде шалдыққан ауруы, мертігу фактісін растайтын архивтік құжаттар және әскери қызметтен шығарылғаннан кейін ресімделген медициналық құжаттар ұсынылады.

244. ӘДК-ның мынадай қорытындысы:

1) "Әскери қызмет міндеттерін орындаумен байланысты емес қайғылы оқиға нәтижесінде болған мертігу" деген қорытындысы әскери қызметшілерге, егер мертігу әскери қызмет міндеттерін орындаумен байланысты болмаса;

2) "Әскери қызмет өткерумен байланысты емес шалдыққан ауру" деген қорытындысы әскери қызметшілерге ауру куәландырылушыда әскери қызметке әскерге шақырылғанға, келісімшарт бойынша әскери қызметке кіргенге дейін пайда болған және әскери қызмет өткеру кезеңінде куәландырылушының әскери қызметке жарамдылық санатын өзгертетін дәрежеге жетпеген кезде шығарылады.

245. ӘДК-ның:

1) "Қайтыс болуға әкеп соқтырған мертігу әскери қызмет міндеттерін орындау нәтижесінде болған" деген қорытындысы, егер әскери қызмет міндеттерін орындау нәтижесінде болған мертігу салдарынан қайтыс болған әскери қызметшілерге шығарылады. Әскери қызмет өткерген азаматтарға осындай қорытынды, егер ол әскери қызметтен шығарылғаннан кейін әскери қызмет міндеттерін орындау нәтижесінде болған мертігу салдарынан қайтыс болса шығарылады;

2) "Қайтыс болуға әкеп соқтырған ауруға әскери қызмет міндеттерін орындау нәтижесінде шалдыққан" деген қорытындысы, егер әскери қызметшілер аса қауіпті инфекцияның эпидемиялық ошағында болған уақытта жұқтырған ауру салдарынан, ал медициналық персонал қатарынан куәландырылушылар одан басқа қызметтік міндеттерін орындау кезінде туберкулезді және АИТВ-инфекциясын жұқтыру салдарынан (науқастармен тікелей қатынастағы адамдар үшін) қайтыс болғанда шығарылады.

Әскери қызмет өткерген азаматтарға осындай қорытынды, әскери қызметтен босатылғаннан кейін аса қауіпті инфекцияның эпидемиялық ошағында болған уақытта жұқтырған ауру салдарынан, ал медициналық персонал қатарынан куәландырылушылар одан басқа қызметтік міндеттерін орындау кезінде туберкулезді және АИТВ-инфекциясын жұқтыру салдарынан (науқастармен тікелей қатынастағы адамдар үшін) қайтыс болғанда шығарылады;

3) "Қайтыс болуға әкеп соқтырған ауруға әскери қызмет өткеру кезеңінде шалдыққан" деген қорытындысы әскери қызмет өткеретін әскери қызмет өткеру кезеңінде шалдыққан ауру салдарынан қайтыс болған әскери қызметшілерге шығарылады.

Әскери қызмет өткерген азаматтарға осындай қорытынды әскери қызметтен шығарылғаннан кейін әскери қызмет өткеру кезеңінде шалдыққан ауру салдарынан қайтыс болғанда шығарылады.

Қайтыс болудың себепті байланысы туралы қорытындылар медициналық құжаттарды, әскери қызмет өткеру кезеңіндегі медициналық куәландыру деректерін, қайтыс болу туралы медициналық куәлікті және басқа да құжаттарды зерделегеннен кейін, қайтыс болудың себебі мен әскери қызмет өткеру кезеңінде (әскери қызмет міндеттерін орындау нәтижесінде) болған мертігу, ауру арасында тікелей себепті байланысы болған кезде шығарылады.

16-тарау. Әскери қызметшілер (әскери міндеттілер) әскери қызмет міндеттерін орындау (әскери жиындардан өту) кезінде алған мүгедектікке әкеп соқтырмаған мертігудің (жараланудың, жарақаттанудың, контузияның) ауырлық дәрежесін айқындау

246. Әскери қызметшілер (әскери міндеттілер) әскери қызмет міндеттерін орындау (әскери жиындардан өту) кезінде болған, мүгедектікке әкелмеген мертігудің ауырлық дәрежесін айқындауды штаттан тыс тұрақты әрекет ететін (гарнизондық немесе госпитальдық) ӘДК жүргізеді.

247. Әскери қызметшілер (әскери міндеттілер) мертігуінің ауырлық дәрежесін айқындау үшін медициналық куәландыру әскери қызметшінің (әскери міндеттінің) баянаты немесе емдейтін дәрігердің қолдаухаты негізінде әскери-медициналық мекеме бастығының жазбаша өкімі бойынша жүргізіледі.

Медициналық куәландыру айқындалған дәрігерлік-сараптама нәтижесі болған кезде жүргізіледі.

248. Болған мертігудің ауырлық дәрежесі осы Қағидаларға 24-қосымшаға сәйкес Ауыр немесе жеңіл түріне жататын мертігулер (жаралану, жарақаттану, контузия алу) тізбесі негізінде шығарылады.

249. ӘДК-ның мертігудің себепті байланысын белгілеу туралы қорытындысы осы Қағидалардың 228-тармағы негізінде шығарылады.

250. Болған мертігудің ауырлық дәрежесі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 27 тамыздағы № 868 қаулысымен бекітілген Әскери қызметін өткеру кезеңінде әскери қызметші немесе әскери жиындарға шақырылған әскери міндетті қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, оған мүгедектік белгіленген кезде немесе ол әскери қызмет міндеттерін орындауға байланысты мертіккен жағдайда біржолғы өтемақы төлеу қағидаларына 3-қосымшаға сәйкес нысан бойынша анықтамамен ресімделеді.

Болған мертігудің ауырлық дәрежесі туралы анықтама куәландырылушының қолына беріледі.

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 1-қосымша

Медициналық куәландыруды жүргізу жөніндегі нұсқаулық

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Медициналық куәландыру күндіз жарықта ол үшін арнайы бөлінген жарық, жылы және кең бөлмелерде жүргізіледі. Күндізгі жарық және (немесе) жасанды жарық беру дәрігерлердің жұмысы үшін толық жеткілікті болуға тиіс. Әрбір дәрігерге бөлек бөлме бөлінеді. Әйелдерді қосымша гинеколог куәландырады. Куәландырылушылардың денсаулық жағдайы олардан сұрау және олардың денсаулық жағдайына шағымдануына немесе шағымданбауына қарамастан, жан-жақты объективті түрде зерттеу жолымен айқындалады.

2. Куәландырылушылар ұсынған әртүрлі медициналық құжаттар мен оларды диспансерлік қадағалау жөніндегі материалдар дәрігерлерді осы адамдарды медициналық куәландырудан босатпайды.

3. Тексеру процесінде куәландырылушылардың дене кемістігі ғана анықталмай және аурудың сипаты да белгілі болмай, сонымен ауру ағзаның (жүйенің) бұзылу мен функциясының теңгерілу дәрежесін және жалпы организмнің функционалдық бейімделуі айқындалады, ол тиісті сараптамалық қорытындының негізінде жатыр.

Нормадан ауытқуға күдіктенген кезде барлық жағдайларда куәландырылушы анықталған өзгерістерге және тиісті дәрігерлердің куәландырылуына байланысты толық тексерілуге тартылады. Егер амбулаториялық тексеру кезінде диагноз анық болмаса немесе күмән тудырса, куәландырылушы стационарлық тексерілуге жіберіледі.

2-тарау. Антропометриялық зерттеулер

4. Әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптама мақсатында бағаланатын негізгі антропометриялық белгілер дененің бойы мен салмағы, кеуде өлшемі, өкпенің демалу-дем шығару, қол басының күші және тұлға күші, отыру қалпындағы бойы, қолдары мен аяқтарының ұзындығы болып табылады.

5. Антропометриялық зерттеулерді жұмыс басталар алдында салыстырып тексерілген өлшеу аспаптарының көмегімен дәрігердің қадағалауымен орта медициналық персонал жүргізеді. Куәландырылушылар маман дәрігерлердің қарап-тексеруінен іш киімде (трусиге дейін шешінген күйде) өтеді.

6. Куәландырылушының бойын тұрған және қажет болған кезде отырған қалпында айқындайды. Тұрған қалпында бойын өлшеу үшін куәландырылушы бой өлшегіштің тұғырына шығып, оның тік планкасына арқаның жауырын аралығы жағымен, бөкселерімен және өкшелерімен сүйеніп тұрады. Құлақтың құлақ бүртігі үсті ойығы мен көз саңылауының сыртқы бұрышы бір көлденең сызықта болатындай бас тік ұсталады. Бой өлшегіштің жылжымалы планкасы төбеге тығыз тіреледі. Бойды отырған қалпында өлшеу үшін куәландырылушы бой өлшегіштің қайырмалы орындығына түзу отырып, жауырын аралығымен және бөксесімен бой өлшегіштің тік планкасына сүйенеді. Басы тұрған қалпында өлшеген кездегідей қалыпта болады. Аяқтары тізелерінде тік бұрыш жасай бүгілген. Есептеу орындықтың үстіңгі бетінен 0,5 сантиметрге дейінгі дәлдікпен жүргізіледі.

7. Аяқтың ұзындығын анықтау үшін тұрған қалпындағы бой өлшемінен отырған қалпындағы бой өлшемі алынып тасталады. Қолдың ұзындығы сантиметрлік лентамен акромион өсіндісінен бастап қолдың үшінші саусағының соңына дейін өлшенеді.

8. Дене салмағы медициналық таразыларда анықталады. Куәландырылушы таразы алаңының ортасына тұрады. Көрсеткіштер 0,1 килограмға дейінгі дәлдікпен жазылады.

9. Кеуде өлшемі резеңкеленген өлшеуіш лентасын артқы жағынан жауырын бұрыштары астымен, алдыңғы жағынан – омыраудың төменгі жағынан қатты баспай салумен өлшенеді. Бұл ретте куәландырылушы қолдары төмен түсірілген қалыпта тұрады. Үш көрсеткіш белгіленеді: тыныс кідірісінде, демді барынша ішке алуда және демді барынша шығаруда.

10. Өкпенің демалу-дем шығару көлемі спирометрді пайдаланумен айқындалады. Куәландырылушы демді барынша ішке алғаннан кейін спирометр түтігіне дем шығарады.

11. Қол басының күші қол динамометрімен өлшенеді, оны куәландырылушы көлденең созылған оң, содан кейін сол қолдарының қол басымен барынша күшпен қысады. Дене күші дене динамометрін қолданумен айқындалады. Куәландырылушы екі қолымен тізе буындарының деңгейінде тұратын тұтқаны ұстап, аяқтарын бүкпей, динамометрді барынша созады.

3-тарау. Психикалық жай-күйін зерттеу

12. Куәландырылушының психикалық жай-күйін зерттеу оны сипаттайтын құжаттарды (мектептен, басқа оқу орындарынан, жұмыс орнынан, әскери бөлімнен және т.б. мінездеме, ата-анасынан немесе медициналық денсаулық сақтау ұйымдарынан мәліметтер) зерделеу және дәрігердің тексерілушімен жеке әңгімелесуі негізінде жүргізіледі.

Куәландырылушымен әңгімелесуде және оны қарап-тексеру кезінде бет-бейнесіне, мимикасына, жүрісінің ерекшеліктеріне, дене тұрысына, қозғалыстарына, реакциясының сәйкестілігіне, дәрігермен әңгімелесуге көзқарасына көңіл бөлінеді.

13. Куәландырылушының психикалық жай-күйін бағалауда зерттеудің клиникалық әдісі жетекші болып табылады, оны (тиісті көрсеткіштер кезінде) зерттеудің жалпы қабылданған әдістерімен (эксперименттік-психологиялық тестілеу, электрэнцефалография, реоэнцефалография, ми томографиясы, пневмоэнцефалография және басқалар) үйлестіру қажет. Куәландырушының психикалық жай-күйін зерттеу мынадай жүйелілікте жүргізіледі: сананың, зейіннің, жадының, ойлаудың, интеллектінің, эмоциялық-еріктік саласының жай-күйі бағаланады; психопатологиялық симптоматикасының жоқтығы немесе бар болуы белгіленеді.

Зейінді зерттеген кезде оның көңіл аудару қабілеттілігі (әлсіреуі, алаңдаушылығы, тұрып қалуы) ескеріледі.

Жадыны зерттеу кезінде есте сақтау шапшаңдығы мен нақтылығы, өткен және ағымдағы оқиғаларды еске түсіру, жадыда алдаудың бар болуы, амнезия типі (ретроградты, антероградты) және т.б. белгіленеді.

Ойлауды бағалау кезінде логикалылыққа, пайымдау мен ойлау тұжырымының жүйелілігіне, тыңғылықтылығына, тұрып қалуына, резонерлікке, тым мәнерлілігіне, абстрактылы ойлаудың нақты ойлаудан басымдылығына және керісінше көңіл аударылады. Ойлау шапшаңдығы (жеделдетілген, қалыпты, бәсеңдеген), оның бағыттылығы (мәселелері, мүдделері) айқындалады.

Эмоциялық аясының жай-күйін айқындау кезіндегі көңіл-күй (көтеріңкі, қалыпты, төмен, тұрақсыз), көңіл-күйдің патологиялық құбылулары, олардың ұзақтығы, сипаты бағаланады. Эмоциялардың адекваттығы немесе адекватты еместігі сыртқы көріністерге өз сезімін тыю немесе басу қабілеттілігі бойынша бағаланады. Ерік-жігері аясы куәландырылушының әуестігінің және мінез-құлқының ерекшеліктері бойынша бағаланады.

Түйсік бұзылуларының жоқтығы немесе бар болуы анықталады: иллюзиялар, галлюцинациялар, олардың мазмұны, оларға көзқарасы (сыни, аффектілік, немқұрайлы), кеңістікті, уақытты, өз жеке басын түйсіну сапасының өзгеруі. Осы бұзылуларды, сондай-ақ мезі қылатын ойлар мен сандырақты анықтау үшін куәландырылушыға мақсатқа сәйкес сауал жүргізу талап етіледі.

4-тарау. Жүйке жүйесін зерттеу

14. Жүйке жүйесін зерттеу куәландырылушының медициналық құжаттамасын зерделеуден, оған сауал жүргізуден және куәландырылушыны объективті клиникалық-неврологиялық тексеруден тұрады. Сауал жүргізу кезінде шағымдары, өмірбаяндық анамнезі анықталады, анамнезіндегі есінен тану ұстамалары, құрысқақтар, сөйлеуінің, естуінің, көруінің өзгеруі, орталық және перифериялық нерв жүйелерінің жарақаттары, психиатриялық және неврологиялық бейінді мекемелерде емделуіне назар аударылады, түнде зәрін ұстай алмаудың соңғы эпизодының күні белгіленеді. Тұқым қуалаушылық – туыстарында құрысқақтық талмалар, есінен тану эпизодтары, бұлшықет әлсіздігінің ұстамалары, психикалық аурулар, ішімдікті шамадан тыс пайдалану, есірткі заттарын пайдаланудың болғаны немесе болмағандығы анықталады.

15. Сыртқы қарап-тексеру кезінде дене бітімі, тері және шырышты қабықтарының, бұлшықет жүйесінің, жүрісінің жай-күйі бағаланады. Егер куәландырылушы бұрын бас-ми жарақаты болғанын жоққа шығарған жағдайда да бас сүйегі зақымдануларының жоқтығына көз жеткізу қажет.

16. Неврологиялық тексеру бас-ми нервтері функциясын тексеруден басталады. Көзді қозғалтатын нервтер мен көздің симпатикалық иннервациясының функциясы зерттеледі. Көз алмасының орналасуы, көздің жоғары-төмен, ішке, сыртқа қозғалуы тексеріледі. Қарашықтардың түрі мен көлемі, олардың біркелкілігі, сондай-ақ конвергенция мен аккомодация кезінде қарашықтардың жарыққа реакциясы (тікелей және бірлескен) айқындалады.

Үш тармақты нервтің функциясын тексеру кезінде беттегі сезгіштіктің, шайнау бұлшықеттерінің жай-күйі, төменгі жақсүйектің қозғалысы көлемі, корнеалдық және конъюктивалық рефлекстер зерттеледі.

Бұдан әрі қалған бас сүйек-ми нервтерінің функциялары айқындалады. Маңдай терісі қатпарларының екі жақта бірдей болуын, көз саңылауларының ені, көзді қысу және қабақты түю мүмкіндігі, тістерді көрсеткен кезде мұрын-еріндік қатпарларының симметриялығы тексеріледі.

17. Вестибулярлы аппараттың қимыл функциясы (нистагм, тепе-теңділік, мүлт кету) айқындалады. Негізгі дәм сезулерді: тәттіні, қышқылды, тұздыны, ащыны қабылдаудың дұрыстығы зерттеледі, бұл үшін қанттың, ас тұзының, лимон қышқылының және хинин сульфатының стандартты ерітінділері пайдаланылады; фонация кезіндегі жұмсақ таңдайдың қозғалғыштығы, дауыстың үнділігі, жұту қабілеттілігі, басты бұру мен иықты көтеру мүмкіндігі, тілді шығару кезіндегі тіл қозғалысы көлемі, фибриллярлық тітіркенулердің болуы және оның бұлшықеттерінің атрофиясы зерттеледі.

18. Қимыл жүйесін тексеру кезінде аяқ-қолдардың белсенді және пассивті қимылдарының көлемі, қимыл актілерінің үйлесімі (статикалық және динамикалық атаксия), бұлшықеттердің күші, тонусы және трофикасы тексеріледі. Адам еркіне бағынбайтын дене қимылдарының (гиперкинездердің), контрактуралар мен атрофиялардың болуына назар аударылады. Бұдан әрі сіңір, сүйекқап, тері рефлекстері және шырышты қабықтардың рефлекстері тексеріледі. Әр рефлекс оң және сол жағынан зерттеледі, олардың шапшаңдығы және біркелкілігі салыстырылады. Патологиялық рефлекстердің (Бабинскийдің, Россолимоның, Жуковскийдің, Бехтеревтің, Оппенгеймнің, Гордонның және т.б.) болуы немесе жоқтығы, үстірт және терең сезгіштіктің (ауруды сезгіштік, температуралық, дене түйсігі арқылы сезу, бұлшықет-буындық) жай-күйі белгіленеді.

19. Вегетативті нерв жүйесін тексеру кезінде терінің беткі қабатының түсіне (беттің, дененің, аяқ-қолдардың), трофикалық бұзылыстардың бар болуына назар аударылады, терінің ылғалдығы мен температурасы сипап қарау арқылы анықталады. Вегетативті тері рефлекстері (жергілікті және рефлекторлық дермографизм, пиломоторлық рефлекс), Даньини-Ашнердің көз-жүрек рефлексі, мойындық вегетативтік, клиностатикалық және ортостаздық рефлекстер тексеріледі.

5-тарау. Ішкі ағзаларды зерттеу

20. Ішкі ағзаларды зерттеу шағымдарды, анамнезді зерделеуді, сондай-ақ жалпы қарап-тексеруден басталатын объективті тексеруді қамтиды. Сыртқы түріне, дене бітіміне, терісінің түсіне, созылғыштығы мен ылғалдылығына, содан кейін пальпация әдісімен теріасты шелмайының, лимфа түйіндерінің, бұлшықеттердің жай-күйіне назар аударылады.

21. Эндокриндік жүйе ағзалары шағымдарға, анамнезге қатысты мақсатқа сәйкес сауал жүргізу арқылы және пальпация мен перкуссияның қолжетімді әдістерімен зерттеледі.

22. Қан айналымы ағзалары. Қан тамырларын зерттеу артериялар мен веналарды қарау мен пальпациялау, ірі қан тамырларын аускультациялау және қан тамырлары жүйесін құралдық әдістермен зерделеу жолдарымен жүргізіледі. Пульстің ырғағы, жиілігі, ширығуы мен толығуы анықталады, артериялар мен веналардың әртүрлі аймақтардағы мүмкін болатын пульсациясы анықталады, жүректің немесе ірі қан тамырларының ауруларын көрсетуі мүмкін. Тыныштықтағы (отырған кездегі) артериялық қан қысымы өлшенеді. Бір рет өлшеген кезде артериялық қан қысымының кездейсоқ көтерілуін болдырмау үшін манжетті шешпей артериялық қан қысымы бірнеше рет өлшенеді және соңғы төменгі сан есепке алынады.

Пальпация және перкуссиямен жүрек шекарасы, жүрек соққысының ені, күші мен резистенттілігі, жүрек соққысының бар болуы, кеуде клеткасының дірілдеуі, жүрек аймағындағы және оған көршілес аймақтардағы басқа да пульсациялар анықталады. Әртүрлі жағдайларда куәландырылушының жүрегін (жатқанда, тұрғанда, дене жүктемесінен кейін, демін ұстап тұрғанда) тыңдау кезінде жүрек соғысы дыбыстарының үнділігін (күшеюі, әлсіреуі, акценті) және олардың cипаты (жарықшақтану, қосарлану, қосымша жүрек соғысы дыбыстарының пайда болуы), сондай-ақ жүрек шуылының болуын бағалайды. Шуылды тыңдау кезінде оның жүрек қызметінің фазасына (систолалық, диастолалық) қатынасын, оның ерекшелігін, күшін, ұзақтылығын, орналасуын мен басымдық иррадиациясын анықтау қажет. Органикалық және функционалдық шуылдардың, сондай-ақ жүрек кемістігінің дифференциалды диагнозы құралдық (рентгенологиялық, кардиографиялық, функционалдық) әдістерді қоса алғанда, кешенді тексеруден кейін ғана жүргізіледі.

23. Тыныс алу ағзалары. Шағымдарды бағалаған кезде ентігудің сипатына (физиологиялық немесе патологиялық; дем алу, дем шығару немесе екеуі аралас қиындағанда), жөтелдің ерекшеліктеріне (ұзақтылығы, пайда болу уақыты, дыбысының қаттылығы, тембрі, қақырықтың болуы, оның ерекшелігі), кеудедегі ауырсынудың орнына, қарқындылығына, иррадиациясына және бұл ауырсынудың тыныс алу актісімен, жөтелмен байланысына көңіл аударылады.

Қарап-тексеру кезінде терінің және көрінетін шырышты қабықтардың түсі, кеуде қуысының нысаны, бұғананың орналасуы, бұғана үсті және бұғана асты шұңқырлары, жауырын, кеуденің екі жартысының симметриялығы, тыныс алудың типі, тыныс алу қозғалыстарының жиілігі, ритмі және тереңдігі қосалқы бұлшықеттердің тыныс алу актісіне қатысуы бағаланады.

Пальпация кезінде кеуде қуысының ауырсыну орны және оның резистенттілігі (серпінділігі), дауыс дірілінің айқындылығы, плевра үйкелісінің шуылы анықталады.

Салыстырмалы перкуссияда өкпенің шекарасы, өкпенің төменгі жиектерінің қозғалғыштығы, өкпенің жоғарғы бөлігінің биіктігі және олардың ені айқындалады, сондай-ақ патологиялық жай-күй кезінде перкуторлық өкпе дыбысының өзгерістері (қысқаруы, тұйықталуы немесе плевра қуысында, сұйықтықтың болуы, өкпеде қабыну немесе ісік үдерістері кезіндегі тұйық дыбыс; дыбыстың тимпаникалық сипаты, плевраның қуысында ауа жиналған кездегі қораптық дыбыс, өкпедегі қуыстардың болуы – абсцесс, каверна, өкпе тініндегі ауаның шамадан тыс көп болуы – эмфизема) айқындалады.

Аускультация кезінде түрлі тыныс алу фазаларындағы тыныс алу шуылының сипаты, олардың күші және ұзақтығы айқындалады. Негізгі тыныс алу шуылдары (везикулярлы, бронхиалды тыныс алу және оның өзгерісі) және жанама тыныс алу шуылдары (сырыл, плевра үйкелісінің шуылы, сықырлауы) бағаланады.

Өкпе ауруларына күдікті симптомдар анықталған кезде рентгенологиялық, зерттеудің құралдық және зертханалық әдістері пайдаланылады.

24. Құрсақ қуысы ағзалары. Шағымдар мен анамнезді талдауға ерекше назар аударылады. Қарап-тексеру кезінде ауыз қуысының жай-күйі (тістер, қызылиек, тіл) бағаланады. Құрсақ қуысы ағзаларын қарап-тексеру, пальпациялау куәландырылушының жату және тұру қалпында жүргізіледі. Алдымен үстірт пальпациялау, содан кейін терең сырғанау пальпациясы әдісімен ауырсынғыштық, іш пердесінің тітіркенгіштігі, құрсақ қабырғасының ақ жолақ жарығының болуы, құрсақ қабырғасының ширығуы, сондай-ақ оның пішінін, тығыздығын, құрсақ қуысының кейбір органдарының орнын және олардағы ісік тәріздес өскіндер айқындалады. Бауыр, көк бауыр ұлғайғанда, олардың өлшемі сантиметрмен көрсетіледі.

Перкуссия кезінде бауырдың жоғарғы жиегі, асқазанның төменгі жиегі және көк бауырдың өлшемі анықталады. Құрсақ қуысы ағзаларының ауруларын көрсететін симптомдарды анықтау кезінде қосымша зерттеулер (оның ішінде рентгенологиялық, құралдық, зертханалық) жүргізіледі.

6-тарау. Хирургиялық зерттеу

25. Дене мүсіні түзу және көлденең жазықтықта зерделенеді. Дұрыс мүсін бастың тік қалпымен және мойын-иық сызықтарының симметриялық кескінімен, омыртқалардың қылқанды өсінділері сызығының ортаңғы қалпымен, жауырын бұрыштарының бірдей деңгейімен және симметриялы орналасуымен, бел үшбұрыштарының біркелкі конфигурациясымен, кеуде контурының алға біршама шығуымен, аяқтың дұрыс нысанымен сипатталады. Тері қабатының жай-күйі зерделенеді. Тыртықтар болған кезде олардың сипаты мен пайда болуы бағаланады.

26. Кеуде қуысын қарап-тексеру кезінде омыртқаның қисаюына байланысты немесе өз бетінше пайда болған деформациялардың (құйғы тәрізді немесе құстөс көкірек) болуы ескеріледі. Бұғананың орналасу жағдайы айқындалады.

Құрсақ, оның нысаны қаралып тексеріледі. Жыныс ағзаларын қарап-тексеру кезінде жыныс мүшесінің, үрпі каналының, аталық без дамуының аномалиясына назар аударылады.

Жауырын асимметриясы болған кезде, оның омыртқа деформациясына немесе Шпренгель ауруына – туғаннан жауырынның жоғары тұруына байланысты болуы мүмкін екендігін ескеру керек. Омыртқа деформациясы кезінде көп жағдайда кеуде бөлігіндегі құныстық (кифоз), сирек – лордоз, бел омыртқалары бөлігінде – көбінесе лордоздың күшеюі, сирек жағдайда – құныстық анықталады. Сколиоздың болуына және оның айқындылығына назар аудару қажет.

Куәландырылушының дене қалпы бағаланады. Дененің мәжбүрлі қалпы ауырсынуды сезінулерге, анатомиялық өзгерістерге немесе қалпына келу нәтижесіндегі патологиялық қалпына негізделген.

Аяқ-қолдар ішкі немесе сыртқы ротация қалпында, ішке бұрылған немесе сыртқа бұрылған, бүгілген немесе жазылған күйде болуы мүмкін.

27. Ескі сынықтарды, сүйектер мен буындардың шығуларын және басқа да зақымдануларын анықтау үшін негізгі айырым пункттерінің, сүйек шодырларының, айдаршықүстілерінің орналасуына назар аударылады (шынтақ буынының қалыпты жағдайында білек жазылған күйде тоқпан жіліктің айдаршықүстілері және шынтақтық өсінді ұшы бір сызықта болады). Шынтақ буыны бүгілгенде бұл тану пункттері ұшы шынтақтық өсіндіде болатын тең бүйірлі үш бұрышты құрайды.

28. Жамбастың нысаны мен орналасу қалпы зерделенеді. Адамдардың көпшілігінде 80 %-ке дейін нормада бір аяғы екіншісінен қысқа болатынын есте сақтаған жөн. Аяқтың 2 сантиметр және одан көп қысқаруы кезінде жамбастың едәуір қисаюы анықталады. Қысқа аяқты бір жаққа қарай созған кезде жамбастың қисаюы байқалмайды. Мұндай жағдайларда омыртқаның компенсацияланған қисаюын деформацияға жатқызуға болмайды. Аяқтардың ұзындығы бірдей және жамбастың деформациясы кезінде омыртқа деформациясы есепке алынбайды, бұл қосымша тексеруді талап етеді. Бөксе қатпарларының және ортан жілік үлкен ұршықты шодырларының симметриялылығы белгіленеді. Сегізкөз-құйымшақ аймағы мен анус аймағы болуы мүмкін эпителийлі құйымшақ өзектерін және олардың асқынуларын, созылмалы парапроктиттің, параректальды жыланкөздердің, геморройлық түйіншектердің, тік ішектің үңіреюінің көріністерін байқау үшін қаралады. Геморройлық түйіншектердің және тік ішектің мүмкін болатын шығып кетуін зерттеу куәландырылушының жүресінен отырған күйінде жеңіл және қатты күшенулері кезінде жүргізіледі. Әскерге шақырылушыларда тік ішек пен қуық асты безін саусақпен зерттеу көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.

29. Аяқтарды қарап-тексеру кезінде олардың остерінің қалпы айқындалады. Айырмашылықтары:

түзу аяқтары;

О-тәрізді, тізелер сан осі жағына қарай созылған және жіліншіктер ішке қарай ашылатын бұрыш түзген;

Х-тәрізді, тізелер бір-біріне тақалған, жіліншік осьтері екі жаққа қараған, жамбас пен жіліншік осьтері сыртқа ашылған бұрыш түзген.

Аяқтардың О-тәрізді қисаюын анықтау үшін ортан жіліктердің ішкі айдаршықтарының шығыңқы жерлерінің арасы өлшенеді, ал Х-тәрізді қисаюда – жіліншіктің ішкі тобықтарының арасы өлшенеді. Аяқтардың терісінің түсіне, ісіктердің, трофикалық бұзылулардың (ойық жаралар, пигментациялар), тері асты веналарының варикозды кеңеюлерінің болуына назар аударылады. Аяқ басы мен табан қарап-тексеріледі.

30. Бассүйекті пальпациялау кезінде жарақаттан кейінгі немесе операциялық емдеуден кейінгі күмбез сүйегінің ақаулары, жұмсақ тіндердің және сүйектердің ісік тәрізді өскіндері анықталады.

31. Перифериялық лимфатүйіндердің, қалқанша безінің жай-күйі, тері тығыздығы және оның температурасы, бұлшықеттердің дамуы айқындалады.

32. Құрсақты пальпациялаумен алдыңғы құрсақ қабырғасының тыныштықтағы немесе күшенгендегі жай-күйі (ақ жолақ сызығының, кіндіктің, шаптың, операциядан кейінгі жарықтары), ішкі органдардың, сыртқы шап сақиналарының жай-күйі айқындалады. Анық байқалған жарықтың болуы кезінде оның көлемі, құрамы және оның орнына түсуі бағаланады.

Аталық бездің, оның қосалқысының, шәуһет бауының, қуық асты безінің пальпациясы крипторхизмді, даму аномалиясының, аталық бездің және шәуһет бауының шемені, ісіктердің, тастардың болуын, қуық асты безінің қабынуларын және т.б. анықтау мақсатында жүргізіледі.

33. Тірек-қимыл аппаратының және омыртқаның жай-күйін бағалау үшін анатомиялық өзгерістерді ғана емес, олардың функционалдық мүмкіндіктерін де анықтау маңызды.

Аяқ-қолдардың буындарындағы қозғалыс көлемін зерттеу барлық жазықтықтардағы белсенді және белсенді емес қозғалыстарды, сондай-ақ супинациялық және пронациялық қозғалыстарды орындаудан басталады.

Аяқ-қолдардағы бұлшықет күші куәландырылушының динамометрияға қарсылық қимылдарды орындау жолымен анықталады.

Аяқ-қолдардың шеңберін өлшеу симметриялық бөліктерде сантиметрлік лентамен жүргізіледі. Санда – үстіңгі, орта және төменгі үшінші бөлігінде, иықта және сирақта – олардың барынша көлемді бөліктерінде.

Буындардағы қозғалыс көлемін өлшеу мынадай болып жүргізіледі:

иық буыны – бүгу (куәландырылушы дәрігерге қырынан тұрады): бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы дененің тік осіне параллельді түрде орнатылады, осі мен қозғалатын браншасы – тоқпан жіліктің үлкен төмпесін оның сыртқы айдаршықүстімен байланыстыратын сызыққа параллельді және ортасында орнатылады. Куәландырылушы қолдарын иық белдеуінің қатысуынсыз және дененің шалқаюынсыз алға қарай барынша түзу көтереді. Жазу – осы жағдайларда қолдары барынша кері ауытқиды. Шетке бұру – куәландырылушы дәрігерге арқа жағымен тұрады. Жауырындардың бұрышы бір деңгейде, жауырынның ішкі шеті омыртқаның тік сызығына параллельді. Бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы дененің тік осіне параллельді, ал қозғалатын браншасы шынтақ жілік өсіндісін акромионмен байланыстырушы сызықта орнатылады. Қол екі жаққа мүмкін болатын шегіне дейін жайылады.

шынтақ буыны – бүгу мен жазу: куәландырылушы дәрігерге қырынан қолдарын төмен түсірген күйде алақанын алға қаратып тұрады. Бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы тоқпан жіліктің төмпесін оның сыртқы айдаршықүстімен байланыстырушы сызықпен параллельді, қозғалатын браншасы тоқпан жіліктің сыртқы айдаршықүстін кәрі жіліктің біз тәрізді өсіндісімен байланыстырушы сызыққа параллельде орнатылады. Білек мүмкін болатын шамаға дейін баяу бүгіледі. Бұрыш өлшегіштің осі шынтақ буынының көлденең осіне дәл келу керек (сыртқы және ішкі айдаршықүстінің төменгі жиегін байланыстырушы сызық);

кәріжілік-білезік буыны – сыртқа жазу және алақанды бүгу: білек көлденең жазықтықта, қолдың басы түзу және оның жалғасы болып табылады, бірінші саусақ жақындатылған. Бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы кәрі жіліктің біз тәрізді өскіні және екі басты бұлшықеттің сыртқы шетін байланыстырушы сызыққа параллель, қозғалатын браншасы – екінші алақан сүйегінің ұзындығы бойына параллельді орнатылады. Алақанды бүгу және сыртқа жазу жүзеге асырылады, бұл ретте бұрыш өлшегіштің осі буынның көлденең осіне дәл келуі керек;

ұршық буыны – бүгу, жазу. Куәландырылушы шалқасынан жатады, зерттелетін аяқ созылған күйде, екінші аяқ ұршық және тізе буындарында барынша бүгілген және осы жағдайда сол жақтағы қолымен ұстатылған. Бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы қолтық шұңқырының ұшын үлкен ұршықбаспен байланыстырушы сызыққа параллельді, қозғалатын браншасы – үлкен ұршықбас пен ортан жіліктің сыртқы айдаршығын байланыстырушы сызықтың бойымен орнатылады. Өлшеу кезінде зерттелетін аяқ тізе буынында бүгіледі. Шетке бұру: куәландырылушы шалқасынан жатады, аяқтар созылған күйде, өкшелер бірге, қол дене бойына қойылған. Бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы семсерше өсінді – қасаға жігі – ортан жіліктің ішкі айдаршығы сызығына орнатылады. Зерттелетін аяқ барынша шетке бұрылады;

тізе буыны – бүгу, жазу: куәландырылушы шалқасынан жатады. Бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы үлкен ұршықбаспен ортан жіліктің сыртқы айдаршығын байланыстырушы сызыққа параллельді, қозғалатын браншасы – кіші жіліншіктің басын сыртқы тобықпен байланыстырушы сызықпен параллельді орнатылады. Алдымен сирақты барынша бүгу, соңынан толық жазу жүргізіледі;

сирақ-табан буыны – табандық және сыртқа бүгу:

1) куәландырылушы шалқасынан жатады, табан 90 градус бұрышта;

2) бұрыш өлшегіштің қозғалмайтын браншасы кіші жіліншік басын сыртқы айдаршықпен байланыстырушы сызыққа параллельді, қозғалатын браншасы – табанның сыртқы (күмбез) бойымен орнатылады;

3) алдымен сыртқа бүгу, одан кейін табандық бүгу жүргізіледі.

34. Аяқ-қолдың ұзындығы сантиметрлік лентамен өлшенеді. Бірдей симметриялық айырым нүктелері аяқ-қолдың осін есепке ала отырып пайдаланылады. Қол үшін бұл ось тоқпан жіліктің басы және тоқпан жіліктің ұштық дөңесі, кәріжілік және шынтақ сүйектерінің басы арқылы, аяқтар үшін – мықынсүйектің алдыңғы үстіңгі осі арқылы, тізе тобығының ішкі қыры және бірінші саусақты байланыстырушы тік сызықпен өтеді. Аяқ-қолдардың қысқаруын анықтау үшін олардың шынайы (анатомиялық) және салыстырмалы ұзындығын салыстырудың зор маңызы бар. Буындардың анкилозы, контрактурасы, сирақтың ішке немесе сыртқа ауытқуы кезінде ұршық буынының патологиялық жай-күйінде ауру және сау аяқ-қолдың анатомиялық ұзындығы бірдей, ал ауру аяқ-қолдың салыстырмалы ұзындығы кем болуы мүмкін.

Аяқ-қолдың анатомиялық ұзындығы сегменттер бойынша, ал салыстырмалы ұзындығы – аяқ-қолдың басынан аяғына дейін тік сызық бойынша өлшенеді.

Иықтың анатомиялық ұзындығы тоқпан жіліктің үлкен төмпесінен шынтақ жілік өсіндісіне дейін, білектің анатомиялық ұзындығы – шынтақ жілік өсіндісінен шынтақ жіліктің біз тәрізді өсіндісіне дейін өлшенеді. Санның анатомиялық ұзындығы үлкен ұршық басы ұшынан тізе буынының буын саңылауына дейін, балтырдың ұзындығы – тізе буынының буын саңылауынан бастап сыртқы тобықтың төменгі жиегіне дейін өлшенеді. Әрбір аяқ-қолдың алынған өлшемдерінің сомасы оның анатомиялық ұзындығын құрайды.

Қолдың салыстырмалы ұзындығы жауырынның акромион өсіндісінен үшінші саусақтың ұшына дейінгі түзу сызық бойынша өлшенеді, аяқтың салыстырмалы ұзындығы – мықынсүйектің алдыңғы үстіңгі осінен аяқ басының табан шетіне дейін өлшенеді.

35. Омыртқаны зерттеу осьтік жүктемені орындаудан және ауырсыну нүктелерін анықтаудан басталады, ауырсыну нүктелерін омыртқалардың қылқанды өсінділерінің ұшын перкуссиялаумен және паравертебральды нүктелерді пальпациялаумен қосымша нақтылайды. Омыртқаның мойын бөлігіндегі қозғалыс көлемі басты ию мен басты бұру жолдарымен анықталады.

Қалыпты жағдайда басты алға ию 40 градусқа дейін мүмкін және иекті кеудеге тигізгенге дейін жүзеге асады, барынша артқа қарай июде шүйде көлденең қалыпта болады, бүйірге қарай ию – иық үстімен жанасқанға дейін жүзеге асады. Бастың екі жаққа бұрылуы 85 градусқа дейін мүмкін. Омыртқаның кеуде және бел бөлігіндегі бүйірлік қозғалыстар тік сызықтан 25 – 30 градус шегінде мүмкін.

Омыртқа алға-артқа қарай қозғалыстарға барынша қатысады. Омыртқаның алға-артқа қарай қозғалысының шектелуі куәландырылушының алға қарай белсенді бүгілуі кезінде айқындалады. Бұл кезде біркелкі доғаны құраудың орнына омыртқа түзу қалпында қалады және алға қарай еңкею ұршық буындарының бүгілуі есебінен жүзеге асады. Одан әрі еңкею куәландырылушының тізесін бүгу кезінде ғана мүмкін болады, бұл куәландырылушының еденнен шағын нәрсені көтеруі кезінде байқалады.

36. Омыртқа деформациясына күдік туындағанда қылқанды өсінділер ұштарының проекциясын теріде бриллиантты жасыл ерітіндісімен белгілейді. Омыртқа деформациясын өлшеуге болады. Бұл үшін тіктеуіш (салмақты зат байланған жіп) пайдаланылады, оны жетінші мойын омыртқасының қылқанды өсіндісінің үстіне жабысқақ пластырьмен бекітеді. Егер тіктеуіш бөксе аралық қатпардың үстінен тура өтсе, сколиоз теңгерілген болып саналады. Егер тіктеуіштің ауытқуы бар болса, кейіннен оны рентгенограмма деректерімен салыстыру үшін, ауытқу шамасын деформацияның бүкіл ұзына бойына өлшеу қажет. Жауырын мен омыртқа жиектерінің аралығындағы қашықтық симметриялық нүктелерде салыстырылады, дене күшін анықтау көрсеткіштері (динамометрияда) бағаланады. Омыртқаның айқын байқалған деформациялары сыртқы тыныс алу функциясының бұзылуымен қатар жүретіндіктен, өкпенің тыныс алу сыйымдылығын, тыныс алудың минуттық көлемін, өкпедегі барынша ауа алмасуын және т.б. айқындау қажет.

Омыртқа деформациясының болуы омыртқаны дененің тік және көлденең қалпындағы рентгенологиялық зерттеумен расталады.

37. Табанның патологиялық өзгерістерін бағалау үшін (майтабан, деформациялар) Чижин мен Фридляндтің индекстері пайдаланылады. Чижиннің индексі (табан ізін өлшеу) мынадай болып анықталады: қағазға табан ізінің таңбасы түсіріледі. Іздің ені және іздің оймасының ені өлшенеді. Іздің енінің іздің оймасының еніне қатынасы жалпаю дәрежесін айқындайды:

0-ден 1-ге дейінгі индекс – норма;

1-ден 2-ге дейін – жалпаю;

2-ден жоғары – жалпақтабандық.

Жалпақтабандықты бағалау үшін мынадай формула бойынша Фридлянд индексі анықталады (табан күмбезінің жалпаюы): (күмбез биіктігі х 100) табан ұзындығына бөлінген.

Күмбездің биіктігі еденнен бастап ладья тәрізді сүйектің ортасына дейін циркульмен өлшенеді. Қалыпты жағдайда Фридлянд индексі 30 – 28 миллиметрге, жалпақтабандықта – 27 – 25 миллиметрге тең.

Жалпақтабандықтың дәрежесі рентгендік зерттеу арқылы барынша сенімді белгіленеді. Салмақ түсіріліп, тік тұрған (аяқ киімсіз) қалыпта табанның профильдік түсірілімдері орындалады.

Ұзарған жалпақтабандылықты анықтау үшін рентгенограммаларда үш бұрышты салумен ұзына бойлық күмбез бұрышы және күмбездің биіктігі анықталады. Бұрыш қайықша сүйек – сына сүйек қосылысының төменгі шетінен өкшенің бұдыры ұшына және бірінші бақайшақ сүйегінің басына тартылған сызықтармен құралады. Күмбез биіктігі – ұзына бойы күмбез бұрышының биіктігінен үшбұрыш негізіне (өкше сүйегінің бұдырының беткейін бірінші бақайшақ сүйегінің басының табан бетін байланыстыратын сызық) түсірілген перпендикулярдың ұзындығы.

Көлденең жалпақтабандылық дәрежесінің сенімді критерийлері І бақайшақ сүйегі мен І саусақтың бұрыштық ауытқуларының параметрлері болып табылады. Оларды есептеу үшін табанның тікелей табандық проекциядағы рентгенологиялық зерттеуі жүргізіледі. Аталған жағдайда пациент рентген үстеліне арқасымен, екі аяғын тізе және ұршық буындарында бүгіп жатады. Рентгенограммаларда толарсақ сүйектері, бақай сүйектері, фалангалар, бақайшақ-фалангалық және фалангааралық буын саңылаулары жақсы көрінуі қажет.

Бойлық және көлденең жалпақтабандық дәрежесін бағалау өлшемшарттары Талаптарда сипатталған.

38. Функционалдық бұзылуларды бағалаудың маңызды өлшемшарты рентгенологиялық зерттеумен айқындалатын сүйек тінінің органикалық өзгерістері – табан буындарының деформациялаушы артрозы және оның айқындалу сатысы болып табылады. Табанның орта бөлігіндегі барлық буындардағы артроздың бар болуы бағалауға жатады. Ересектерде табанның буын саңылауларының ені рентгенологиялық тұрғыдан бірдей болады.

39. Куәландырылушы арқасымен жатқан күйде магистральді қан тамырларының соғуы пальпациялаумен және аускультация арқылы тексеріледі. Қажет болған кезде нитроглицеринді сынамамен осциллография, ангиография, флебография, реовазография, допплерография және қан айналымы жағдайының объективті көрсеткіштерін көрсететін басқа да зерттеулер орындалады.

Әртүрлі нейроваскулярлы синдромдардағы бұғана асты артериясының қысылуын анықтау үшін мынадай әдісті қолданады: науқасқа отырып, қолдарын иық белдеуі деңгейінде көлденең бағытта созу ұсынылады, шынтақ буынында тік бұрышта бүгілген қолдар жоғары қаратылады. Бұдан кейін басты барынша ауру жаққа немесе қарама-қарсы жаққа бұру ұсынылады. Бұғана асты артериясының зақымдануының белгісі болып кәрі жілік артериясындағы пульстің әлсіреуі немесе толық жоғалуы табылады.

Басқа нейроваскулярлы синдромдарда мынадай сынама пайдаланылады: егер артерия бұғана мен бірінші қабырға арасында қысылса, кәрі жілік артериясындағы пульс иықтарды жазу және түсіру кезінде әлсірейді немесе жоғалады. Артерияның қысылуы кеуденің кіші бұлшықеті мен жауырынның құстұмсық тәрізді өсіндісі арасында жүзеге асатын болса, пульс иықты көтергенде және шетке бұрғанда жоғалады.

7-тарау. Көру ағзасын зерттеу

40. Анамнезді жинау кезінде куәландырушының көру ерекшелігі анықталады. Шалдыққан ауруларына және алынған жалпы жарақаттарына, соның ішінде көру ағзасының жарақаттарына; көзге жасалған операциялық емдеуге, отбасында көру ағзасының тұқым қуалайтын ауруларының бар болуына көңіл аударылады. Әңгімелесу үдерісінде көз алмаларының орналасуы мен қозғалмалылығына, көзқарас бағытына, қабақтың жай-күйіне, кірпіктің жиегіне көңіл аударылады.

41. Көз функциясын зерттеу барынша аз шаршататын тәсілдерден басталады және мынадай кезектілікпен жүзеге асырылады:

Түс айырмашылығын зерттеу, отбасы мүшелерінен басқа, куәландырушылардың барлығында көбінесе межелік кестелерді пайдаланумен жүргізіледі, Рабкиннің полихроматикалық кестесін пайдалану жоққа шығарылмайды.

Жарық сезгіштікті межелік кестелердің көмегімен зерттеуді табиғи немесе күндізгі жарық шамдарымен жарықтандыру кезінде жүргізу ұсынылады. Жарықтандыру деңгейі 500 – 1000 дейінгі люкс шегінде болуы қажет. Қыздыру шамымен және тікелей күн сәулелерімен жарықтандыруға болмайды. Куәландырылушы жарықтандыру көзіне (терезеге) арқасымен орналасады. Әрбір картаны куәландырылушыдан 1 метр қашықтықта, дәл оның көздерінің деңгейінде тік ұстап ұсыну қажет.

Куәландырылушы төртбұрыштың ашық жағының бағытын атайды немесе қолмен көрсетеді: жоғары, төмен, оңға, солға. Бір тестіні көрсетуге 5 секунд уақыт жеткілікті. Тест кестелерін көрсету тәртібін өз еркінше ауыстыру ұсынылады, ал кездейсоқ болжауды болдырмау үшін төртбұрыштың ашық жағын ауыстыра отырып, бір кестенің өзін кем дегенде үш рет ұсыну қажет.

Барлық 11 кестеге дұрыс жауап берілмеген жағдайда куәландырушылар барлығын дерлік анық айыруы тиіс фигура мен аяның түсі көрсетілген № 12 кесте ұсынылады. Бұл бақылау тестісі түсті көрмеушіліктің ықтимал симуляциясын анықтау үшін және зерттеу рәсімдерін көрсету үшін арналған. Қалған 11 карта тиісінше көздің үш түсті қабылдауының әрбірінің сезімталдығын жеке сынау үшін спектрдің қызыл бөлігінде (№ 1 – № 4 дейін), спектрдің жасыл бөлігінде (№ 5 – № 8 дейін) және спектрдің көк бөлігінде (№ 9 – № 11 дейін) барынша сезімталдығымен оның сандық мәніне тестілеу топтарына ұсынылады.

Бірінші тестілеу тобы (№ 1, 2, 3, 4) протодефицит және протанопияны, екінші топ (№ 5, 6, 7, 8) – дейтодефицит және дейтеранопия, үшінші топ (№ 9, 10, 11) – тритодефицитті анықтау үшін арналғанын назарға алу қажет.

Барлық тестілерді сенімді ажырату қалыпты трихромазияны дәлелдейді. Барлық тестілерді ажыратып, тек № 1, № 5 немесе № 9 тестілердің біреуін ажырата алмау І дәрежелі түс ажырату әлсіздігін көрсетеді. № 1, 2 немесе № 5, 6 немесе № 9, 10 тестілерді ажырата алмау түс ажыратудың орташа әлсіздігінің (ІІ дәрежелі) көрінісі болып табылады. № 1, 2, 3 немесе № 5, 6, 7 немесе № 9, 10, 11 тестілерді ажырата алмау түс ажыратудың анық әлсіздігін (ІІІ дәрежелі) көрсетеді. № 1, 2, 3, 4 тестілерді ажырата алмау протонопияға, ал № 5, 6, 7, 8 тестілерін ажырата алмау – дейтронопияға тән.

Екі немесе тіпті үш қабылдағыштың функциясы бұзылуы мүмкін. Мысалы, І дәрежелі протодефициттің ІІ дәрежелі дейтодефицитпен үйлескен түріндегі редукцияланған трихромазия.

Барлық тестіні ажыратушыда – күшті трихромазия, бір ғана қателік жіберушілерде – әлсіз трихромазия, бір топтағы барлық тестілерді тану мүмкіндігі жоқта – дихромазия, яғни түс соқырлығы.

42. Барлық куәландырушыларда көздің көру жітілігі зерттеледі. Ол Роттың жарық беру аппаратына орнатылған Головин-Сивцев кестесі бойынша айқындалады. Кесте 40 ватт электр шамымен жарықтандырылады.

Әр белгіні көрсету 2 – 3 секундтан аспайды.

Кесте терезелерге қарама-қарсы қабырғаға, төменгі жолдары еденнен 120 см арақашықтықта болу есебімен куәландырушыдан 5 м қашықтықта орналастырылады. Көздің көру жітілігі куәландырушы барлық белгілерді оқыған кестелер қатары бойынша ескеріледі. Тек көздің көру жітілігі 0,7; 0,8; 0,9; 1,0 сәйкес келетін қатарларды оқу кезінде жолдағы 1 белгіге ғана қателесуге жол беріледі. Көздің шамадан тыс көру жітілігін болдырмау үшін зерттеу кезінде көзді сығырайтуға жол берілмейді. 0,1-ден төмен көздің көру жітілігін анықтау үшін кәдімгі жарық беру аппаратында орналастырылған Поляктың оптотиптері пайдаланылады. Әрбір оптотип кемінде бес жағдайда көрсетеді, бұл ретте көздің көру жітілігі кемінде бес жағдайдың төртеуінен кем емес жағдайда дұрыс танылатын оптотип айқындайды.

Егер көздің көру жітілігі көрсеткіштерінің дұрыстығы күмән тудырса, зерттеудің бақылау әдістерін қолдану және көздің көру жітілігін қайта зерттеуді жүргізу қажет.

43. Рефракция аномалиясының дәрежесі мен сипаты барлық куәландырушыларда айқындалады және екі тәсілмен белгіленеді: субъективті –түзете отырып, көздің көру жітілігін айқындау жолымен және міндетті объективті – 1% мидриацил ерітіндісін, ал қажет болғанда 1% атропин ерітіндісін немесе Қазақстан Республикасы аумағында рұқсат етілген басқа да ұқсас дәрілік препараттарды тамызумен, циклоплегия жағдайында сиаскопия жолымен анықталады.

30 жастан асқан адамдарға мидриатиктерді тамызу көз ішіндегі қан қысымын зерттеуден кейін жүргізіледі.

Головин-Сивцевтің № 4 кестесін оқу үшін сынама қаріптің көмегімен айқын көрудің ең жақын нүктесін (аккомодация көлемін) айқындау қызметі сипаты көру функцияларының жай-күйіне жоғары талаптар қоятын адамдарға медициналық көрсетілімдер бойынша жүргізіледі. Тексерудің алынған нәтижелерін жас нормаларымен салыстыру керек.

44. Көру аумағын зерттеу медициналық көрсеткіштер бойынша периметрде (қарапайым немесе кескіндік) жүргізіледі.

Медициналық көрсеткіштер бойынша кампиметрия жүргізіледі. Түнде көруді тексеру (қараңғыға бейімделу) қызметі түнгі уақытта ұзақ уақыт көздің көруіне күш түсіруді қажет ететін адамдарға Семикопный аспабында немесе Кравков-Вишневский камерасында жүргізіледі.

45. Көру ағзасының анатомиялық жай-күйін зерттеу белгілі бір жүйелілікпен барлық куәландырылушыларға жүргізіледі. Басында көздің қорғау аппаратының жай-күйі айқындалады. Бұл ретте қас аумағының жай-күйіне, көз ұяларының пішіні мен бірдейлігіне, қабақтың, кірпіктердің орналасуы мен жай-күйіне, интермаргиналдық кеңістікке, қабақ конъюнктиваларының үстінің беткейлері сипаты мен түсіне, оларда тыртықтардың болуына назар аударылады.

Көз жасы аппаратын зерттеу кезінде көз жасы нүктелерінің орналасуы мен айқындылығы, оның аймағын басу арқылы көз жасы қабының жай-күйі ескеріледі. Көз жасын бөлудің бұзылуына күмән болғанда және жас аққанда түсті каналдық және көз жасы-мұрын сынамасының (3% колларгол ерітіндісімен немесе 2% флюоресцеин ерітіндісімен немесе ҚР аумағында рұқсат еткен басқа да ұқсас дәрілік препараттардың) көмегімен көз жасын бөлу функциясын тексеру қажет.

Теріс немесе баяу сынама алынған кезде көз жасы жолдарының анатомиялық өткізгіштігін оларды жуу жолымен тексеру қажет.

46. Көздің алдыңғы кесінділерінің және бөлінген орталарының жай-күйі туралы қорытынды бүйірден жарықтандыру кезінде, өтпелі жарықта және саңылаулық шаммен тексеруден кейін шығарылады.

47. Көз түбін зерттеу барлық куәландырылушыларда 0,5% тропикамид немесе 1% мидриацил ерітіндісін құюмен ішінара циклоплегия жағдайында айналы офтальмоскоптың (кері офтальмоскопия) көмегімен және қажет болғанда электр офтальмоскоптың, үлкен рефлекссіз офтальмоскоптың немесе саңылаулы шамның көмегімен жүргізіледі.

48. Көзді қозғалтатын аппаратты зерттеу кезінде әрбір көздің қозғалмалылығына және қыликөзділікті, нистагмды, конвергенция жағдайын анықтау мақсатында бинокулярлық қозғалысқа назар аударылады. Қыликөзділік дәрежесі майшамы бар периметр доғасының көмегімен анықталады және градуспен көрсетіледі, сондай-ақ Меддокс шкаласының көмегімен анықталады. Практикалық мақсаттарда қыликөзділік бұрыштарын айналы офтальмоскоппен Гиршбергтің әдісі бойынша өлшеген қолайлы. Қыликөзділік шамасы градуспен мөлдірқабаққа жарық рефлексінің қалпы бойынша бағаланады. Егер офтальмоскоптан рефлекс қарашықтың жиегімен орналасса, онда қыликөзділік бұрышы 15 градусқа тең, егер нұрлы қабақтың ортасында болса – 25 – 30, лимбте болса – 45, лимбтің артында болса – 60 және одан көп градусқа тең.

Көз алмасы қозғалмалылығының байқалатын шектелуімен қоса болмайтын диплопияға шағым болған жағдайда қосарлы бейнелерді қызыл шынымен тексеру жүргізеді.

Нистагм анықталған жағдайда оның сипаты мен шығу тегін анықтау керек. Нистагмның себебі көз патологиясы деп есептеуге негіздер болмаған жағдайларда невропатолог пен оториноларингологтың консультациясы қажет. Көз қиығындағы нистагм қызметке қарсы көрсетілім болып табылмайды.

49. Қарашық реакцияларын зерттеу барлық куәландырылушыларда жүргізіледі. Бинокулярлық көру І және ІІ бағандар бойынша және медициналық көрсетілімдер бойынша куәландырылатын қызметі көзге ұзақ уақыт күш түсіруді қажет ететін ұшқыштар құрамында анықталады. Бинокулярлық көруді тексеру үлкен диплоскопта, түстер тестісінде (поляроидтық көзілдіріктерді пайдалана отырып) жүргізіледі.

Көз ішіндегі қан қысымын зерттеу пальпаторлы түрде барлық куәландырылушыларда жүргізіледі. 40 жастан асқан барлық адамдарға Маклаков тонометрінің көмегімен тонометрия жүргізіледі.

8-тарау. ЛОР-ағзаларын зерттеу

50. Куәландырушының құлағын, мұрнын, тамағын зерттеу шудан оқшауланған, ұзындығы кемінде 6 метр бөлмеде жүргізіледі. Объективті зерттеу қараңғыланған бөлмеде және бүйірдегі жасанды жарық көзі бар бөлмеде жүргізіледі. Бөлмеде бір уақытта екі куәландырушыдан артық болмайды. Құлақ естігіштігін зерттеу үшін еденде және қабырға бойына алдын ала бір метр және жарты метр арақашықтықтар белгіленеді. Зерттеу сыртқы қарап-тексеруден басталады, содан кейін сезу, мұрынмен демалу және есту зерттеледі.

51. ЛОР-ағзаларын зерттеу шағымдарды анықтауды, анамнезді зерделеуді, ЛОР-ағзалардың эндоскопиясы мен функцияларын зерттеуді қамтиды.

Анамнезді жинау кезінде куәландырылушыдан бұрын шалдыққан құлақ, тамақ, мұрын аурулары (бұрын құлақтан ірің ағу, ангина, жиі немесе ұзақ мұрынның бітуі, тербелуге жоғары сезгіштік) анықталады. Бұл ретте бір уақытта сөйлеу ақаулары, олардың сипаты мен айқын көріну дәрежесі анықталады.

52. Есту ағзасын зерттеуді құлақ қалқанын, емшек тәрізді өсінділерді, құлақ бүртіктері және оған жақын жерлерді қарап-тексеруден және пальпациялаудан, олардың сезгіштігін айқындаудан бастау қажет.

Сыртқы есту жолын қарап-тексеру үшін куәландырылушы есту жолының жалғастырылған осі рефлектор шашатын жарық сәулелерінің бағытымен сәйкес келетіндей етіп, шамамен бас шеңберінің төрттен біріне қарай бұруы керек.

Құлақ қалқанын жоғары және артқа қарай тарту керек, бұл сыртқы есту жолының бастапқы бөлігін тіктеуге мүмкіндік береді. Шектеулі гиперемия және сыртқы есту жолының жарғақты-шеміршекті бөлігі терісінің ауыруы сыздауыққа тән. Бөлінген гиперемия, ісінгендік, мардымсыз шығуы, эпителидің десквамациясы сыртқы есту жолының диффуздық қабынуын көрсетеді.

Содан кейін құлақ құйғысының көмегімен дабыл жарғағы қаралады. Дабыл жарғағында қабыну үдерісі болған жағдайда жарық рефлексі жоғалады немесе өзгереді, қан жүретін тамырлардың инъекциясы, гиперемия байқалуы мүмкін. Ортаңғы құлақтың созылмалы іріңді қабынуы кезінде дабыл жарғағындағы перфорациялық тесік ұзақ уақыт сақталады, ол арқылы ірің бөлінеді, грануляцияларды, полиптер, холестеатоманы жиі байқауға болады.

Дабыл жарғағын мұқият қарау және қозғалмалығын анықтау пневматикалық Зигле құйғысын қолдана отырып жүргізіледі. Бұл құйғыны (оның кең бөлігі линзамен тығыздалып жабылған) сыртқы есту жолына тығыздап енгізеді. Құйғымен жалғасқан резеңке баллонның көмегімен сыртқы есту жолында үзіліс жасап, қысымды жоғарылатады және төмендетеді. Дабыл жарғағының қозғалысын орнатылған линза арқылы бақылайды.

53. Жоғарғы тыныс алу жолдарын зерттеу кезінде тыныс алу және дауысының пайда болу функциялары бағаланады. Мұрын мен жұтқыншақтың сыртқы бөлігі мен қуыстары қаралып тексеріледі. Шығарылатын ауаның иісіне назар аударылады.

Мұрын мен мұрын-жұтқыншақты қарап-тексеру жүргізіледі (алдыңғы, ортаңғы және артқы риноскопия). Шырышты қабығының жай-күйі, іріңнің, полиптің болуы немесе болмауы тексеріледі. Мұрынмен тыныс алу мұрынның оң немесе сол жақ тесігін кезекпен жабу арқылы тексеріледі, куәландырылушыға аузын жауып, дәрігердің алақанына немесе мақта жастықшасына дем алу ұсынылады. Мұрынмен тыныс алу күрт бұзылғанда, мұрыннан жағымсыз иіс шыққан, қарлыққан, маңқалық болған жағдайда, бадамшабез өзгергенде, жұтқыншақ ісіктерінде, шырышты қабықта жара болғанда мұқият тексеру жүргізу қажет.

54. Кекештік анықталған жағдайда невропатолог және психиатр дәрігер-сарапшылардың тексеру нәтижелері, көрсеткіштер бойынша логопедтің консультациясы пайдаланылады.

55. Иіс сезу төрт стандартты иістің көмегімен тексеріледі: сірке қышқылының 0,5% ерітіндісі (әлсіз иіс), таза шарап спирті (орташа иіс), кәдімгі шүйгіншөп тұнбасы (күшті иіс), мүсәтір спирті (ультракүшті иіс). Бұл сұйықтықтар пішіні мен түсі бойынша бірдей, нөмірленген флакондарда сақталады. Диссимуляцияны анықтау үшін таза дистилденген суы бар сондай пішіндегі флакон болуы керек.

Иіс сезудің бұзылуы перифериялық немесе орталықтан пайда болуы мүмкін. Бірінші жағдайда олар мұрын қуысындағы патологиялық үдерістерге байланысты (созылмалы мұрын бітелуі, мұрын полипозы, мұрын далдасының қисаюы). Мұрынмен тыныс алу қиын болған жағдайда респираторлық гипосмия немесе аносмия туындайды. Гипо-және аносмия түріндегі иіс сезудің перифериялық бұзылулары иіс сезу эпителиясының патологиясына, мысалы жіті риниттің, озенаның, атрофиялық өзгерістердің, түрлі уыттық әсерлердің зардаптары болуы мүмкін. Орталықтан болған иіс сезудің бұзылуы оның ұйымдасуындағы қандай да бір деңгейінде иіс сезу анализаторының зақымдануына байланысты, бұл жағдайда куәландырылушылар мұқият неврологиялық тексеруге жатады.

56. Жұтқыншақты зерттеу (фарингоскопия) екі кезеңге бөлінеді. Біріншісінде – куәландырылушы тілін тістерінің жиегіне шығармай, қалыпты дем алады және жұтқыншақ бұлшықетін бос ұстауға тырысады; екіншісінде – "эээ..." деген дыбыс шығарады, бұл сәтте жұмсақ таңдай жоғары көтеріледі және осылайша оның қозғалу дәрежесі анықталады, шпательмен сәл басылған тіл ауыз түбінде қалыпты жатады (күрт басқанда тіл жиырылады, бұл тексеруге кедергі келтіреді). Жұтқыншақты қарау кезінде шырышты қабықтың, бадамшабездің (екі шпательдің көмегімен оларды ұясынан шығарады) жай-күйіне назар аударылады, қуыстардың ішіндегісі, бадамшабездердің доғалармен жабысуы және мойын лимфа түйіндерінің жай-күйі қаралады.

57. ЛОР-ағзаларын қарап-тексергеннен кейін құлақтың сыбырлап сөйлегенді естігіштігі анықталады. Әрбір құлақтың есту функциясы жеке анықталады, ол үшін тексерілмейтін құлақ тығыздалып, құлақ жарғағының құлақ бүртігін саусақпен басып, жабылады. Естуді тексеру үшін Воячектің кестесіндегі сөздерді ғана емес, 21 – 99-ға дейінгі сандарды да пайдалануға болады, бұл ретте куәландырылушы дәрігердің ернінің қозғалысынан сөздерді табуын болдырмау үшін оның бетін көрмеуі тиіс. Сыбырлап сөйлеудің ықтимал бірдей қарқында болуы мақсатында дәрігер сөздерді дем шығарудан кейін өкпеде қалған ауаның көмегімен айтады. Тексеру кемінде 6 м қашықтықтан басталады. Құлақтың түпкілікті естігіштігі болып куәландырылушы дәрігер сыбырлап айтқан сөздердің барлығын немесе басым көпшілігін (6 сөздің 5-і немесе 5 сөздің 4-і) қайталаған қашықтық (метр немесе жарты метрмен алғанда) есептеледі.

Естудің төмендеуі объективті деректерге сәйкес келмегенде және барлық күмәнді жағдайларда естігіштікті бірнеше рет тексеру жүргізіледі және зерттеудің қосымша әдістері қолданылады.

58. Ұшқыштар құрамын, авиациялық персоналды даярлау жөніндегі ӘОО-ға оқуға түсетін кандидаттарды, авиа және автомотокөлікте жиі жол жүрумен байланысты қызметке, лауазымдарға кіретіндерді, сондай-ақ арнайы оқу орындарына күндізгі оқыту нысанына оқуға түсетіндерді медициналық куәландыру кезінде вестибулярлық аппаратты зерттеу міндетті.

В.И. Воячек бойынша қосарлы айналу әдісімен зерттеу кезінде (отолиттік реакция) тексерілушінің басы мен денесі алға қарай 90 градусқа иіледі және 10 секунд бойы Барань креслосында 5 рет айналады. Айналу тоқтағаннан кейін тексерілуші көздерін жұмып, сол қалпында 5 секунд отыруды жалғастырады, одан кейін оған жылдам тіктелу ұсынылады. Нәтижесінде вестибулярлық аппарат рецепторларының аралас тітіркенуі пайда болады. Мұндай функционалдық жүктемені вестибулярлық аппаратының қозуы қалыпты адамдар жеңіл өткереді, оларда елеулі қозғалыс және вегетативтік реакциялар туындамайды. Күшті қозғалыс, әсіресе вегетативтік реакциялардың туындауы вестибулярлық "жүктемелерге" төмен төзімділікті көрсетеді.

Ұшқыштар құрамының вестибулвегетативті төзімділік жай-күйі Кориолис жеделдетуінің үздіксіз және үзік-үзік кумуляция әдістерімен айқындалады.

Көрсеткіштер болған кезде (шағымдар, арнайы іріктеу бар болса, диагнозды нақтылау үшін) қосымша зерттеулер рентгенография, аудиометрия, тимпанометрия, мұрынның қосалқы қуыстарының, емізік тәрізді өсінділердің компъютерлік томографиясы жүргізіледі.

9-тарау. Ауыз қуысын және жақсүйектерді зерттеу

59. Ауыз қуысын және жақсүйектерді зерттеу шағымдардан, олардың сипатын бағалаудан, анамнезді жинаудан, клиникалық және функционалдық зерттеулерден тұрады. Куәландырушыдан оның шалдыққан аурулары, жарақаттары мен бет-жақсүйек тұсына жасалған операциялар туралы мәліметтер cұралады.

60. Объективті зерттеу тік жазықтыққа қатысты дене мүсінділігін, дененің, бас пен аяқтың орналасуын бағалаудан басталады. Бұдан кейін мүмкін болатын ақауларды, өзгеруін, тыртықтарды, жылан көздерді, ассиметрияларды табу мақсатында бетті сыртынан қарауға кіріседі. Мойынның лимфатүйіндерін зерттеу басты сәл иген күйде пальпациялаумен, сондай-ақ дәрігердің куәландырушының артында тұрып оларды басып байқаумен айқындалады. Шықшыт-төменгі жақсүйек буынының функциясы мен жай-күйі пальпациялаумен, қажет болғанда рентгенологиялық және функционалдық әдістерді қолданумен зерттеледі.

61. Куәландыру кезінде сондай-ақ тіс-жақcүйек жүйесі ағзаларының негізгі функциялары: тыныс алу, сөйлеу, жұту, шайнау зерттеледі. Шайнау функциясының бұзылуы шайнау сатыларының өзгеруімен, шайнау қысымының біркелкі бөлінбеуімен, шайнау қозғалысы санының ұлғаюымен және асты шайнау уақытының ұзаруымен көрініс табады. Қажет болған жағдайларда Н.А. Агапов бойынша шартты коэффициенттердің көмегімен, шайнау тиімділігі дәрежесінің жоғалуы белгіленеді. Бұл ретте барлық тістердің шайнау қуаты 100 процентке алынады, соның ішінде әр тістің қуаты мынадай сандық белгілермен алынады: бүйір күректіс – 1 процент, ортаңғы күректіс – 2 процент, иттіс – 3 процент, премолярлар – 4 процент, бірінші моляр (азутіс) – 6 процент, екінші моляр – 5 процент. Сақталған шайнау тиімділігінің дәрежесі тістер ішінара түсіп қалғанда 100 %-тен жоқ тістердің және олардың антогонистерінің коэффициенттерінің сомасын алу жолымен анықталады. Ақыл тістері есепке алынбайды.

Шайнау тиімділігін бағалау мақсатында операциялардан, жарақаттардан және күрделі протездеуден кейін Гельманның, Рубиновтың әдістері және басқа да әдістер қолданылады.

62. Ауыз қуысын және тістерді объективті түрде зерттеу байқаудан, пальпациялаудан және перкуссиялаудан құралады. Қажет болғанда электроодонтодиагностика, тістерді және парадонтты өту жарығында зерттеу, Писарев-Шиллердің аппликациялық сынамалары пайдаланылады.

Орталық окклюзияда тіс қатарының қабысуы (тістүйіс) үш перпендикуляр жазықтықта (сагитальды, вертикал және горизонтал) айқындалады. Тістүйіс аномалиясында оның түрі, сондай-ақ аномалия дәрежесі тіс қатарының жылжуларын сызықпен өлшеу көмегімен есептеледі. І дәрежелі тістүйіс аномалиясына – тіс қатарының 5 миллиметрге дейін жылжуы, ІІ дәрежелі тістүйіс аномалиясына – 5 – 10 миллиметрге дейін, ІІІ дәрежелі тістүйіс аномалиясына тіс қатарының 10 миллиметрден артық жылжуы жатады. Бұл өлшем аномалия дәрежесінен кейін жақшаның ішінде миллиметрмен көрсетіледі.

10-тарау. Гинекологиялық зерттеулер

63. Гинекологиялық зерттеудің маңызды түрі бимануалды басып байқау, ол жатырдың жай-күйі (орналасуы, мөлшері, пішіні, консистенциясы, жылжымалылық дәрежесі және т.б), жатыр қосалқылары және сегізкөз-жатыр байламдары туралы объективті түрде жорамалдауға мүмкіндік береді

64. Гинекологиялық зерттеу кезінде құралдық зерттеудің қарапайым түрлері пайдаланылады: қынапты және жатыр мойнын айна көмегімен қарау, жатырды зондылау, артқы күмбезден пункция алу, жатыр мойнынан биопсия алу, жатыр қуысынан аспират алу (сорып алу), хромодиагностика (люголь ерітіндісін жаққаннан кейінгі жатыр мойыны шырышты қабығының түсті реакциясы), қынап жағындыларының цитологиясы, кольпоскопия және басқалар.

65. Созылмалы церцивитте, уретритте, қынаптың кіреберісі бездерінің қабынуында, проктитте үдерісті жасанды түрде өршіту үшін түрлі қоздыру әдістері қолданылады, осыған байланысты кейде бөлінулер ұлғаяды. Бұл ерекше қоздырғышты табуды жеңілдетеді немесе сипатты клиникалық белгілерді көрсетеді. Сондай-ақ жергілікті қоздыру әдістерін қолдану керек: механикалық (кеңейткіштермен уретраны немесе жатыр мойны арнасын кеңейту, уретраға немесе жатыр мойнына қарапайым массаж жасау және с.с.); химиялық (протаргол, люголь ерітіндісін, 10% ас тұзы ерітіндісін жағу); физиотерапевтикалық (ионофорез, диатермия, жергілікті жарық ванналары, жылы сумен бүркіп жуулар, балшықты тампондар және басқалар); биологиялық (цервикальды арнадан бөлек шығындыларын жатыр мойнына инъекцияда егу). Осы мақсат үшін алиментарлық қоздыру да немесе вакцина егумен ерекше қоздыру да пайдаланылады.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 2-қосымша
	Нысан

Қарап-тексеруге (емдеуге) жолдама

Азамат ___________________________________________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), туған жылы)

Cіз стационарлық (амбулаториялық) қарап-тексеру (емдеу) үшін ___________________

________________________________________________________________ жіберілесіз

(емдеу-профилактикалық ұйым атауы және ұйымның мекенжайы)

Емдеу-профилактикалық ұйымға 20 ___ ж. "___" _________ сағат "___" келуге тиіссіз.

Болжамды диагноз _________________________________________________________

__________________________________________________________________

МО _________________ қорғаныс істері жөніндегі басқармасының (бөлімінің) бастығы

__________________________________________________________________

(әскери атағы, қолы, тегі және инициалдары)

20 ___ ж. "___"_____________

__________________________________________________________________

(кесу сызығы)

Хабарлама

Кімге _____________________________________________________________________

(ұйым басшысының лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде))

__________________________________________________________________________

"Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" 2012 жылғы 16 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес _________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде))

стационарлық (амбулаториялық) қарап-тексеру (емдеу) үшін _____________________

_________________________________________________________________жіберіледі.

(емдеу-профилактикалық ұйым атауы және ұйымның мекенжайы)

Осыған байланысты Сізден стационарлық (амбулаториялық) қарап-тексеру (емдеу) курсынан өту үшін уақыт беруіңізді сұраймын.

____________________ қорғаныс істері жөніндегі басқармасының (бөлімінің) бастығы

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

МО

20 ___ ж. "___" _____________

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 3-қосымша
	Нысан

Денсаулық сақтау
емдеу-профилактикалық ұйымының,
әскери-медициналық мекеменің
бұрыштамалық мөртаңбасы

Денсаулық жағдайын зерттеу АКТІСІ

__________________________________________________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), туған жылы)

__________________________________________________________________________

(қорғаныс істері жөніндегі бөлім (басқарма) атауы)

қорғаныс істері жөніндегі бөлім (басқарма) бастығының 20 ___ жылғы "____"_______

№___ жолдамасы бойынша _________________________________________________

(денсаулық сақтау ұйымы, (әскери-медициналық мекеме атауы)

__________________________________________________________________________

стационарлық, амбулаториялық (керек емес сызып тасталсын) қарап-тексеруде 20 ___ жылғы

____________________________ бастап _______________________________ дейін болды.

Шағымдар ________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Анамнез __________________________________________________________________

Объективті зерттеу деректері _________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Арнайы зерттеу нәтижелері:_________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Диагнозы: _________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Денсаулық сақтау медициналық ұйымының бас

дәрігері, әскери-медициналық мекеме бастығы

_________________________________________

(қолы, атының инициалы, тегі)

М.О Бөлімше меңгерушісі (бастығы)

_________________________________________

(қолы, атының инициалы, тегі)

Қарап-тексеруді жүргізген дәрігер

_________________________________________

(қолы, атының инициалы, тегі)

Денсаулық сақтау медициналық ұйымының, әскери-медициналық мекеменің пошталық мекенжайы

__________________________________________________________________________

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 4-қосымша
	Нысан

Медициналық куәландыру парағы

__________________________________________________________________________

(тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), туған жылы)

Шағымдар ________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Анамнез __________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Объективті қарап-тексеру деректері ___________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Арнайы зерттеу нәтижелері (зертханалық, рентгенологиялық, аспаптық және басқа да)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Диагнозы: _________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Маман-дәрігердің қорытындысы: "Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың _____ бағаны _____ тармағының _____тармақшасы негізінде

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(әскери қызметке жарамдылық санаты, арналу көрсеткіші көрсетілсін)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(маман-дәрігердің қолы, атының инициалы, тегі)

20 ___ ж. "____"______________

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 5-қосымша
	Нысан

Әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) комиссиясы отырыстарының хаттамалар кітабы ____________________________________________________________________________ (комиссия атауы)

Р/с №	Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), ЖСН, туған жылы (күні, айы, жылы) әскери атағы, атқаратын лауазымы (ұшқыш мамандығы), әскери бөлім, әскери қызметке (қай қорғаныс істері жөніндегі бөлім (басқарма), қала, аудан, күні, айы, жылы көрсетілсін) әскерге шақырылды, (келісімшарт бойынша қабылданды) медициналық куәландыруға кім жіберді (жолдама № және күні), алдынғы ҰДК (өткен күні мен орны)	Шағымдар мен қысқаша анамнез	Объективті қарап-тексеру деректері, арнайы қарап-тексеру нәтижелері, диагнозы мен зақымданудың (жарақаттанудың, мертігудің, контузия алудың) науқастанудың себепті байланысы туралы ӘДК (ДҰК) қорытындысы	Әскери қызметке (ұшу жұмысына), әскери-есептік мамандығы бойынша қызметке жарамдылық санаты туралы ӘДК қорытындысы және т.б.	Штаттық ӘДК (ДҰК) қорытындысы

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 6-қосымша
	Нысан

Әскери-медициналық мекеменің
(әскери-дәрігерлік комиссияның)
бұрыштамалық мөртаңбасы

№ ___ ауру туралы куәлік

20 __ жылғы "___"___________ _______________________________________________

(лауазымды адам, күні, құжат нөмірі, жолдау мақсаты мен себебі көрсетілсін)

жолдамасы бойынша _______________ әскери-дәрігерлік комиссияда куәландырылды:

(ӘДК, ДҰК атауы)

1. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) _________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Туған жылы _________, Қарулы Күштер қатарында ______________________ бастап

(айы мен жылы)

3. Әскери атағы ___________________________________________________________

4. ЖСН ___________________________________________________________________

5. Әскери бөлім (әскер түрі, тегі, ӨңҚ)______________________________________

6. Атқаратын лауазымы _____________________________________________________

мамандығы ________________________________________________________________

7. Әскери қызметке шақырылды (келісімшарт бойынша қабылданды) _______________

__________________________________________________________________________

(ҚІБ(Б), әскери қызметке шақырылды, келісімшарт бойынша әскери қызметке қабылданған айы мен жылы)

8. Бойы ____ см. Дене салмағы_________ кг. Кеуде өлшемі (еркін) _________________

9. Шағымдар ______________________________________________________________

_________________________________________________________________________

10. Анамнез _______________________________________________________________

(ауру, мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу) қашан,

__________________________________________________________________________

қандай жағдайларда пайда болды, бөлім командирінде жарақаттану туралы анықтаманың

__________________________________________________________________________

болуы немесе болмауы көрсетілсін. Аурудың әскери қызмет міндеттерін орындауға әсер

__________________________________________________________________________

етуі, алдыңғы медициналық куәландыру нәтижелері, қолданылған емдеу іс-шаралары,

_________________________________________________________________________

олардың тиімділігі, ауру бойынша демалыста болуы, санаторийлерде емделуі және т.б.

11. Тексерілуде және емделуде болды __________________________________________

(денсаулық сақтау мекемелері, әскери-медициналық мекемелер

__________________________________________________________________________

және оларда болу уақыты көрсетілсін)

Ауру тарихы № ____; шифрі______; коды___________

12. Объективті зерттеу деректері _____________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

13. Арнайы зерттеу нәтижелері (рентгенологиялық, зертханалық, құралдық және басқалар) ____

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

14. Әскери қызметшінің қызметтік міндеттері туралы мәліметтер __________________

__________________________________________________________________________

(әскери бөлімнен (мекемеден) берілген құжатқа сәйкес мәліметтер көрсетілсін: денсаулық жағдайының әскери қызмет міндеттерін орындауға әсері, әскери қызметшінің әскери қызметті жалғастыруға ниеті және әскери қызметшінің әскери қызметте қалдырудың мақсатқа сәйкестігі туралы қолбасшылықтың пікірі)

15. ӘДК (ДҰК) қорытындысы:

1) диагнозы ______________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2) мертігудің (жараланудың, жарақаттанудың, контузия алудың), аурудың себепті байланысы: "Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 1-тармағының 10) тармақшасына сәйкес бекітілген Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларларының ____ тармағы негізінде

__________________________________________________________________________

3) әскери қызметке жарамдылық санаты (әскери-есептік мамандығы бойынша қызметке, ұшу жұмысына және т.б. жарамдылығы) ___________________________________

__________________________________________________________________________

"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет өткеру үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың ___ бағаны ___ тармағының ___ тармақшасы негізінде.

16. Бірге жүрушіде (мұқтаж, мұқтаж емес) керек емесі сызып тасталсын

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(бірге жүрушілер саны, көлік түрі көрсетілсін)

17. Ерекше белгілер _________________________________________________________

М.О. Комиссия төрағасы _____________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия мүшесі: ______________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

____________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Хатшы _______________________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссияның пошталық мекенжайы ______________________________

Штаттық әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы

Ескертпе: Ауру туралы куәлік даналарында (әскери қызметшіні куәландыруға жіберген әскери бөлімге (мекемеге) жолданады) 8, 9, 11, 12-тармақтарда жазылған мәліметтер көрсетілмейді. Бұл ретте диагноз Аурулардың халықаралық жіктемесіне сәйкес (АХЖ) код бойынша көрсетіледі.

Ауру туралы куәліктер А 4 форматындағы парақтарда, "Times New Roman" қарпімен, қаріп мөлшері кемінде 12 болып шығарылады.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 7-қосымша
	Нысан

Азаматты денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке негізсіз шақыру себептерін зерделеу картасы

1-бөлім Жалпы мәліметтер

1.Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) _________________________________________

2. Туған жылы______________________________________________________________

3. Әскери қызметке шақырылған жылы мен айы _________________________________

4. Әскери қызметке қай әскерге шақыру комиссиясы шақырды _____________________

5. Облыстық жиын пунктінен жөнелтілген күн __________________________________

6. Қай әскери-дәрігерлік комиссиясы куәландырды_______________________________

__________________________________________________________________________

(денсаулық сақтау ұйымының дәрігерлік, госпитальдық, гарнизондық комиссиясы)

7. Ауру туралы осы куәлікті бекіту туралы штаттық ӘДК отырысы хаттамасының нөмірі мен күні _______________________________________________________________

8. Ауру диагнозы, Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың бағандары, тармақтары, тармақшалары ________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

9. Әскери қызметке жарамдылық дәрежесі туралы (ауру туралы куәлік бойынша) ӘДК қорытындысы және себепті байланысы______________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

10. Ауруы туралы куәлік бойынша ауру анамнезі деректері_______________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2-бөлім Әскерге шақыру кезеңіне дейінгі денсаулық жағдайы (шалдыққан аурулары мен жарақаттары) туралы мәлімет

1. Баланың даму картасының мәліметтері бойынша: _____________________________

__________________________________________________________________________

2. Жасөспірімдер қызметін қадағалау кезеңінде:

1) 15 жасқа толғаннан кейін денсаулық сақтау жүйесінің педиатриялық қызметінен жасөспірімдерге қабылдау-тапсыру кезінде медициналық куәландыру нәтижелері

__________________________________________________________________________

2) 16 жаста медициналық куәландыру кезінде: ___________________________________

__________________________________________________________________________

3. Бастапқы әскери есепке қойылған кезде медициналық куәландыру нәтижелері:

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. "Әскерге шақырылушыны зерделеу парағының" деректері бойынша денсаулық жағдайы туралы мәліметтер (ата-анасынан, жақын туыстарынан, ішкі істер органдарынан)

__________________________________________________________________________

5. Зиянды әдеттері туралы мәліметтер (темекі шегу, алкогольді, есірткі заттарын тұтыну)

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

6. Әскери қызметке шақыру барысында әскерге шақырылушының денсаулық жағдайын медициналық куәландыруды бағалау нәтижелері (әскерге шақырылушы қосымша медициналық тексерілуге жіберілді ме, денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке шақырудан кейінге қалдыру берілді ме, қандай аурулар бойынша, қай мерзімге және неше рет)

__________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

3-бөлім Қорғаныс істері жөніндегі басқарманың (бөлімнің) қарап-тексеру нәтижелері

1. Ауру (аурулар) қашан анықталуға тиіс ______________________________

__________________________________________________________________________

2. Қандай себептер бойынша осы ауру әскерге шақырылушыны әскери қызметке жөнелткенге дейін анықталмады ________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. Денсаулық жағдайы бойынша негізсіз әскерге шақыру жағдайларына жол бермеу бойынша қабылдаған шаралар _________________________________________________

__________________________________________________________________________

____________________ қорғаныс істері жөніндегі басқармасының (бөлімінің) бастығы

__________________________________________________________________________

(әскери атағы, тегі, атының инициалы, қолы)

М.О.

Дәрігерлік комиссия төрағасы: _______________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

20____ж. "____"______

4-бөлім Қорғаныс істері жөніндегі департаменттің денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке негізсіз шақырудың нақты себептерін анықтау бойынша тергеп-тексеру сапасын қарау және бағалау нәтижелері

1. Қорғаныс істері жөніндегі департаменті бастығының азаматты әскери қызметке шақыру негізділігі туралы пікірі ________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Азаматты әскери қызметке негізсіз шақыру себебі туралы алдын ала қорытынды

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

3. Қорғаныс істері жөніндегі департамент бастығының денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке негізсіз шақыруға жол бермеу бойынша қабылдаған шаралар

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

4. Әскерлерден негізсіз қайтарылған жағдайда қорғаныс істері жөніндегі департамент осыны дәлелдейтін қандай медициналық құжаттарды штаттық ӘДК-ға ұсынды

__________________________________________________________________________

Қорғаныс істері жөніндегі департамент бастығы:

___________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О.

Дәрігерлік комиссия төрағасы: _______________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О.

Облыстың ______________________ бас _________________________________

(маманы) (қолы, атының инициалы, тегі)

20 ___ ж. "____"___________

5-бөлім Денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке негізсіз шақыру себебі және тергеп-тексеру нәтижелері туралы штаттық ӘДК-ның түпкілікті қорытындысы

1. Денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке негізсіз шақыру себебі___________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

2. Денсаулық жағдайы бойынша негізсіз әскери қызметке шақырудың нақты себептерін анықтау бойынша жүргізілген тергеп-тексеру сапасы ______________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

Штаттық ӘДК төрағасы______________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О.

20 __ ж. "____"____________

Ескертпе: І, ІІ, ІІІ бөлімдерді қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім) толтырады; IV бөлімді облыстың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың қорғаныс істері жөніндегі департаменттері толтырады. І, ІІ, ІІІ және IV толтырылған бөлімдері бар карта ОӘДК-ға 3 данада жолданады. V бөлімді ОӘДК толтырады.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 8-қосымша
	7-нысан

Фотосуретке арналған орын

(қорғаныс істері жөніндегі

бөлімнің (басқарманың), әскери

бөлімнің елтаңбалық мөрі)

Әскери оқу орнына түсетін азаматты медициналық куәландыру картасы

1. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), туған жылы ______________________________

__________________________________________________________________________

(әскери қызметші үшін әскери атағы көрсетілсін)

2. Тұрғылықты жері (мекенжайы) _____________________________________________

(әскери қызметшілер үшін – мекенжайы мен әскери бөлімнің шартты атауы)

3. Шалдыққан аурулар, оның ішінде cоңғы 12 ай ішінде инфекциялық аурулар

__________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

4. Дәрі-дәрмек құралдарын және басқа да заттарды көтере алмайтыны (жоғары сезімталдығы) туралы мәліметтер _______________________________________________

__________________________________________________________________________

5. Диспансерлік есепте (бақылауда) болуы туралы мәліметтер _____________________

__________________________________________________________________________

6. Кандидат оқуға түсуді жоспарлаған ӘОО атауы _______________________________

7. Қарап-тексеру нәтижелері:

Ауданда (немесе облыста) алдын ала медициналық куәландыру 20 __ ж. "___" ____________

Түпкілікті медициналық куәландыру 20 __ ж. "___" ____

Шағымдар мен анамнез

Жалпы қан талдауы

Мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция)

Жалпы несеп талдауы

Мұрын қосалқы қуыстарының рентгенограммасы

ЭКГ-зерттеу

Кеуде қуысы органдарының флюорографиясы

Нәжісті гельмит жұмыртқаларына зерттеу

В және С вирусты гепатиттерінің маркерлеріне қан талдауы

Қантқа қан талдауы

АИТВ-инфекциясына қан талдауы

Басқа да зерттеулер

Антропометрия

Бойы

Қол ұзынд.

Аяқ ұзынд.

Дене салмағы

ДСИ

Бойы

Қол ұзынд.

Аяқ ұзынд.

Дене салмағы

ДСИ

тұрып

отырып

тұрып

отырып

Қол динамометриясы (оң/сол қол)

Дене динамометриясы

Терапевт

Эндокринді жүйе

Жүрек-қан тамыр жүйесі

Функционалдық сынама

тыныштықта

жүктемеден кейін

2 мин кейін

тыныштықта

жүктемеден кейін

2 мин кейін

бір минутта тамыр соғысы

артериялық қан қысымы

Тыныс алу ағзалары

Ас қорыту ағзалары

Бүйрек

Көкбауыр

Жүрек және қалқанша безінің УДЗ

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Хирург

Лимфа түйіндері

Сүйек-бұлшық ет жүйесі

Перифериялық қан тамырлары

Несеп-жыныс жүйесі

Анус және тік ішек

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Невропатолог

Бассүйек-ми жүйкелері

Қозғалыс аясы

Рефлекстер

Сезімталдығы

Вегетативті нерв жүйесі

Арнайы зерттеулер (ЭХОЭГ, ЭЭГ және т.б.)

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Психиатр

Қабылдау

Интеллектуалды-мнестикалық аясы

Эмоционалды-ерік аясы

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Окулист

оң көз

сол көз

оң көз

сол көз

Түсті сезіну

Түзетулерсіз көру жітілігі

Түзетулермен көру жітілігі

Скиаскопиялық рефракция

Бинокулярлық көру

Анық көрудің жақын нүктесі

Жас жолдары

Қабақтар мен конъюнктивалар

Көз алмаларының орналасуы мен қозғалысы

Көз қарашықтары мен олардың реакциясы

Оптикалық орта

Көздің түбі

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Оториноларинголог

Сөйлеу

Мұрынмен тыныс алу

оң

сол

оң

сол

Сыбырлап сөйлеуді қабылдап сезінуі

Құлақ барофункциясы

Вестибулярлық аппарат функциялары

Иіс сезу

Арнайы зерттеулер

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Стоматолог

Тістүйіс

Ауыздың сілемейлі қабықшасы

Тіст ер (фо рмула)

Қызыл иектер

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Дерматовенеролог

Диагнозы

Қорытынды

Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

Басқа да маман-дәрігерлер

Диагнозы, қорытынды, күні, дәрігердің тегі, атының инициалы

8. Әскери-дәрігерлік комиссиялар қорытындылары:

1) әскери-дәрігерлік комиссия алдын ала медициналық куәландырған кезде

__________________________________________________________________________

(ӘДК атауы көрсетілсін)

"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11- бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың бағаны _________ тармағының____ тармақшасы негізінде ______________

__________________________________________________________________________

М.О. Комиссия төрағасы _______________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия хатшысы _______________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссияның пошталық мекенжайы:

__________________________________________________________________________

2) әскери-дәрігерлік комиссия түпкілікті медициналық куәландырған кезде

__________________________________________________________________________

(ӘДК атауы көрсетілсін)

"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11- бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың _____ бағаны ____ тармағының ____ тармақшасы негізінде _______________________________________________________

____________________________________________________________________________

М.О. Комиссия төрағасы _____________________________________________

(әскери атағы, қолы, аты-жөнінің бас әріптері, тегі)

Комиссия хатшысы _____________________________________________

(әскери атағы, қолы, аты-жөнінің бас әріптері, тегі)

Комиссияның пошталық мекенжайы __________________________________________

Ескертпе: Мектептерге (Жас ұлан, РӘМИ) және әскери кафедраларға оқуға түсетін кандидаттар (студенттер) үшін тек "түпкілікті медициналық куәландыру" деген баған толтырылады.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 9-қосымша
	Нысан

Әскери-медициналық мекеменің

(әскери-дәрігерлік комиссияның)

бұрыштамалық мөртаңбасы

№ ___ медициналық куәландыру туралы анықтама

20 __ жылғы "___"__________, _______________________________________________

________________________________________________________ жолдамасы бойынша

(лауазымды адам, құжат нөмірі, күні, жолдау мақсаты мен себебі көрсетілсін)

_________________ әскери-дәрігерлік комиссиясы куәландырды:

(ӘДК, ДҰК атауы)

1. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) _________________________________________

2. Туған жылы _____________, Қарулы Күштерде _________________________ бастап

(айы мен жылы)

3. Әскери атағы ____________________________________________________________

4. ЖСМ ___________________________________________________________________

5. Әскери бөлім (әскер түрі, тегі, ӨңҚ) _________________________________________

мамандығы ________________________________________________________________

6. Атқаратын лауазымы _____________________________________________________

7. Әскери қызметке шақырылды (келісімшарт бойынша түсті) ____________________

__________________________________________________________________________

(ҚІБ (Б), әскерге шақырылған, келісімшарт бойынша әскери қызметке қабылданған жылы мен айы көрсетілсін)

8. Әскери қызметшінің қызметтік істері туралы мәліметтер (әскери қызметке жарамдылығын айқындаған кезде толтырылады) ______________________________________

(әскери бөлімнен (мекемеден) берілген құжатқа сәйкес мәліметтер көрсетілсін: денсаулық жағдайының әскери

__________________________________________________________________________

қызмет міндеттерін орындауға әсері, әскери қызметшінің әскери қызметті жалғастыруға ниеті және әскери

__________________________________________________________________________

қызметшінің әскери қызметте қалдырудың мақсатқа сәйкестігі туралы қолбасшылықтың пікірі)

9. ӘДК (ДҰК) қорытындысы:

1) диагнозы _______________________________________________________________

2) мертігудің (жараланудың, жарақаттанудың, контузия алудың), аурудың себепті байланысы:

__________________________________________________________________

"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11- бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларының ____ тармағы негізінде;

3) әскери қызметке жарамдылық санаты (әскери мамандығы бойынша қызметке, ұшу жұмысына және т.б. жарамдылығы): _____________________________________________

__________________________________________________________________________

"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11- бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптардың _____ бағаны ____ тармағының ____ тармақшасы негізінде _______________________________

М.О. Комиссия төрағасы ____________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия мүшелері ____________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия хатшысы ____________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссияның пошталық мекенжайы __________________________________________

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 10-қосымша
	Нысан

Фотосуретке арналған орын

(қорғаныс істері жөніндегі

бөлімнің (басқарманың), әскери

бөлімнің елтаңбалық мөрі)

Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматты медициналық куәландыру картасы

1. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), туған жылы _____________________________

__________________________________________________________________________

(запастағы әскери қызметшінің әскери атағы көрсетілсін)

2. Тұрғылықты жері (мекенжайы): _____________________________________________

3. Соңғы 12 ай ішінде шалдыққан аурулары, оның ішінде инфекциялық аурулары

_______________________________________________________________

4. Дәрі-дәрмек құралдарын және басқа да заттарды көтере алмайтыны (жоғары сезгіштігі) туралы мәліметтер __________________________________________________

5. Диспансерлік есепте (қадағалауда) тұрғаны туралы мәліметтер __________________

6. Әскер тегі, әскери-есептік мамандығы (әскери лауазымы) _______________________

__________________________________________________________________________

7. Аурулар бойынша есепте тұрған жай-күйі туралы мәліметтер: ___________________

__________________________________________________________________________

(есепке алу туралы белгі, медициналық денсаулық сақтау ұйымының мөртаңбасы)

Психикалық _______________________________________________________________

Наркологиялық (есірткі заттарына тестілеу нәтижелерімен) _______________________

__________________________________________________________________________

Туберкулезге қарсы _________________________________________________________

Тері-венерологиялық _______________________________________________________

8. Зерттеу нәтижелері:

Зерттеулер	Жүргізілген күні				Нәтижесі
Бойы/дене салмағы, ДСИ
Жалпы қан талдауы
Мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция)
Жалпы несеп талдауы
ЭКГ зерттеулері
Кеуде тіндері органдарының флюорографиясы
Мұрынның қосалқы қуыстары рентгенограммасы;
В, С вирусты гепатиттерінің маркерлеріне арналған қан талдауы
АИТВ-ға қан талдауы
Көздің ішкі қысымын өлшеу
40 жастан асқандарға қантқа қан талдауы
Оң/сол қол динамометриясы
Есірткі заттарына зерттеу
Басқа да зерттеулер
9. Куәландыру нәтижелері
Қарап-тексеру	Нәтижелері
Терапевт:
Шағымдар мен анамнездер
Эндокринді жүйе
Жүрек-қан тамырлары жүйесі
Функционалдық сынама	тыныштықта			жүктемеден кейін		2 мин кейін
бір минутта тамыр соғысы
артериялық қан қысымы
Тыныс алу ағзалары
Ас қорыту ағзалары
Бүйрек
Көкбауыр
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Хирург:
Лимфа түйіндері
Сүйек-бұлшықет жүйесі
Перифериялық тамырлар
Несеп-жыныс жүйесі
Анус және тік ішек
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Невропатолог:
Бассүйек-ми жүйкелері
Қозғалыс аясы
Рефлекстер
Сезімталдығы
Вегетативті жүйке жүйесі
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Психиатр:
Қабылдау
Интеллектуалды-мнестикалық аясы
Эмоционалды-ерік аясы
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Окулист:
	оң көз				сол көз
Түсті сезіну
Түзетулерсіз көру жітілігі
Түзетулермен көру жітілігі
Скиаскопиялық рефракция
Бинокулярлық көру
Анық көрудің жақын нүктесі
Жас жолдары
Қабақтар мен конъюнктивалар
Көз алмаларының орналасуы мен қозғалысы
Көз қарашықтары мен олардың реакциясы
Оптикалық орта
Көздің түбі
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Оториноларинголог:
Сөйлеу
Мұрынмен тыныс алу	оң				сол
Сыбырлап сөйлеу
Құлақ барофункциясы
Вестибулярлық аппарат функциялары
Иіс сезу
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Стоматолог:
Тістүйіс
Ауыздың сілемейлі қабықшасы
Тістер (формула)
Қызыл иектер
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Дерматовенеролог:
Диагнозы
Қорытынды
Күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы
Басқа да маман дәрігерлер:
Диагнозы, қорытынды, күні, дәрігердің қолы, тегі, атының инициалы

10. Түпкілікті медициналық куәландырған кезде _________________________________

(ӘДК атауы көрсетілсін)

"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11- бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың ________ бағаны ___ тармағының _______ тармақшасы негізінде _____________________________________________________

М.О. Комиссия төрағасы _____________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия хатшысы _____________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

20___ жылғы "___" _______

Комиссияның пошталық мекенжайы __________________________________________

__________________________________________________________________________

Ескертпе: Барлық тармақтарды толтыру міндетті.

	Қазақстан Республикасының
	Қарулы Күштерінде әскери-
	дәрігерлік сараптаманы
	жүргізу қағидаларына
	11-қосымша
	Нысан

Әскери бөлімнің (мекеменің)

бұрыштамалық мөртаңбасы

__________________________ бастығына (командиріне)

(әскери-медициналық мекеме көрсетілсін)

Медициналық куәландыруға жолдама

1. ________________________________________________________________________

(медициналық куәландыру мақсаты, сондай-ақ денсаулық жағдайы бойынша ӘДК-ға (ДҰК-ға) жіберу себебі көрсетілсін, әскери қызмет өткеру үшін жаңа келісімшарт жасау, әскери қызметте болу уақытында шекті жасқа жетуі бойынша, ұйымдық-штаттық іс-шаралар бойынша алдағы уақытта әскери қызметтен шығарылу)

___________________________________________ үшін медициналық куәландырылуға

(емделуге немесе қарап-тексерілуге)

жіберіледі

2. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) _________________________________________

3. Әскери атағы ____________________________________________________________

4. Туған жылы _____________________________________________________________

5. Әскери бөлім ____________________________________________________________

6. Мамандығы _____________________________________________________________

7. Әскери қызметке шақырылды (келісімшарт бойынша қабылданды) _______________

__________________________________________________________________________

(қорғаныс істері жөніндегі басқарма (бөлім), әскери қызметке шақырылған, келісімшарт бойынша қабылданған айы мен жылы көрсетілсін)

8. Алдын ала диагнозы: ______________________________________________________

9. Жіберілген күні __________________________________________________________

10. ӘДК (ДҰК) қорытындысын _______________________________________________

(әскери бөлімнің немесе кадр органының

__________________________________________________ жолдауыңызды сұраймын.

атауы мен пошталық мекенжайы)

11. Ерекше белгілер

__________________________________________________________________________

Командир (бастық) _________________________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О

(әскери бөлімнің

(мекеменің) бұрыштамалық

мөртаңбасы)

Ескертпе: 1. Қарулы Күштер қызметшілерін медициналық куәландыруға жіберген кезде медициналық куәландыру мақсаты, жіберу себебі, тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), туған жылы, лауазымы, мамандығы көрсетіледі. 3,7-тармақтар толтырылмайды.

2. ДШӘ-да, ӘТК-да және АрнМақБ-да әскери қызметке жарамдылығын айқындау үшін әскери қызметшілерді медициналық куәландыруға жіберу кезінде 11-тармақта олардың арнайы мақсаттағы, теңіз жаяу әскері, десанттық-шабылдау және барлау бөлімшелеріне, жауынгерлік жүзушілерге және сүңгуірлер құрамына, сондай-ақ корабльдер мен кемелер экипажына тиесілігі не парашютпен секіруге, танкілер мен басқа да машиналарды суасты жүргізуге, сондай-ақ теңізге шығуға тартылатыны көрсетіледі.

3. Әскери оқу орындарының курсанттарын медициналық куәландыруға жіберген кезде 11-тармақта әскери қызмет өткеру туралы келісімшарт жасалған күні көрсетіледі.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 12-қосымша
	Нысан

Әскери қызметшінің қызметтік істері туралы мәліметтер

Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) __________________________________________

Әскери атағы ______________________________________________________________

Туған жылы ______________________________________________________________

Әскери бөлім ______________________________________________________________

Атқаратын лауазымы, қай уақыттан бастап _____________________________________

Білімі ____________________________________________________________________

(оқу орынының атауы және оны бітірген жылы көрсетілсін)

1) Атқаратын лауазымы бойынша әскери қызметшінің әскери қызмет міндеттерін орындайтын сипаты туралы мәліметтер __________________________________________ (әскери қызметші қызметінің негізгі бағыттары,

__________________________________________________________________________

іссапарларға, далалық шығуларға шығу жиілігі, тәуліктік нарядта (кезекшілікте) қызмет өткеру, оларды, оның ішінде кәсіби даярлық (дене шынықтыру дайындығы, саптық даярлық) және

__________________________________________________________________________

тағы басқа пәндер бойынша нормативтерді орындау сапасы көрсетілсін)

2) Денсаулық жағдайының әскери қызмет міндеттерін орындау сапасына әсері _______

__________________________________________________________________________

(әскери қызметшінің денсаулық жағдайының оның әскери қызмет міндеттерін

__________________________________________________________________________

орындау, әсіресе далалық шығулар, іссапарлар, тәуліктік нарядтар (кезекшіліктер) кезіндегі,

__________________________________________________________________________

кәсіби даярлық (дене шынықтыру дайындығы, саптық даярлық) және тағы басқа пәндер бойынша

__________________________________________________________________________

нормативтерді тапсыруға әсер ету дәрежесі көрсетілсін)

3) Сипаттамалық ерекшеліктер _______________________________________________

(денсаулық жағдайын бағалау үшін құндылығы бар: жадының,

__________________________________________________________________________

ойлаудың, бейімделу қабілетінің және басқа ерекшеліктері көрсетілсін)

4) Әскери қызметшінің әскери қызметті жалғастыруға ниеті _______________________

__________________________________________________________________________

5) Әскери қызметшінің әскери қызметте қалдыру мақсаттылығы туралы қолбасшылықтың пікірі ________________________________________________________

(әскери қызметшіні әскери қызметте қалдыру

__________________________________________________________________________

мақсаттылығы немесе мақсатсыздығы туралы қолбасшылықтың дәлелді пікірі)

Командир (бастық) _________________________________________________________

(әскери бөлім (мекеме), әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О

(әскери бөлімнің

(мекеменің)

бұрыштамалық

мөртаңбасы)

Ескертпе: Мәліметтерді әскери қызметшінің тікелей командирі (бастығы) жасайды және әскери бөлімнің командирі (мекеме бастығы) қол қояды. Мәліметтер әскери бөлімнің (мекеменің) мөрімен куәландырылады.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 13-қосымша
	Нысан

Әскери қызметшінің денсаулық жағдайы туралы мәліметтер

Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) __________________________________________

Әскери атағы _____________________________________________________________

Туған жылы _______________________________________________________________

Әскери бөлім ______________________________________________________________

1) Қай уақыттан бастап медициналық қадағалауда _______________________________

__________________________________________________________________________

2) Бұрынғы ӘДК қорытындылары (болған кезде) ________________________________

(өту күні, орны, ӘДК қорытындысы, әскери

__________________________________________________________________________

қызметке шектеулі жарамдылығы немесе жарамсыздығы кезінде – ӘДК шешімін іске асыру көрсетіледі)

3) Бұрынғы ТМҚ қорытындылары ____________________________________________

(өту күні, орны, ТМҚ қорытындысы, диспансерлік есепте

__________________________________________________________________________

болу жағдайы, емдеу-сауықтыру іс-шараларын жүргізу тиімділігі)

4) Медициналық көмекке жүгінулер __________________________________________

(әрбір жағдай бойынша жеке, емделу күні, орны, диагнозы,

__________________________________________________________________________

емделудің аяқталуы және алдыңғы 3 жылға жалпы еңбекке жарамсыздық күндері көрсетіледі)

5) Шағымдар, науқастану анамнезі, объективті деректер _________________________

(шағымдар, ауру анамнезі, объективті

__________________________________________________________________________

деректер және әскери қызметшінің денсаулық жағдайын сипаттайтын басқа да мәліметтер көрсетіледі)

6) Дәрігердің әскери қызмет міндеттерін орындауға әскери қызметшінің денсаулық жағдайының ықпал етуін бағалау _______________________________________________

(әскери қызмет міндеттерін орындауға денсаулық

__________________________________________________________________________

жағдайы ықпалының дәрежесі көрсетіледі)

Медицина қызметінің бастығы _______________________________________________

(әскери бөлім (мекеме), әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О

(әскери бөлімнің

(мекеменің) бұрыштамалық

мөртаңбасы)

Ескертпе: Мәліметтерді бөлімнің медицина қызметінің бастығы (дәрігер, фельдшер), штат бойынша медицина жұмыскерлері көзделмеген жерде – медициналық қамтамасыз етуге тіркелу орны бойынша жасалады. Мәліметтер құжат жасалған сол әскери бөлімнің (мекеменің) мөрімен куәландырылады.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 14-қосымша
	Нысан

Әскери бөлімнің

(мекеменің)

Бұрыштамалық

мөртаңбасы

Мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу) туралы анықтама

__________________________________________________________________________

(жарақаттанушының әскери атағы, тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде), туған жылы)

__________________________________________________________________________

____20____ж. "___"_________________ _______________________________________

__________________________________________________________________________

(мертіккен (жараланған, жарақаттанған, контузия алған) кездегі жағдайлар және оның түрі, сипаты,

_________________________________________________________________________

оқшаулау көрсетілсін)

_________________________________________________________________________

Мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу):

1) әскери қызмет міндеттерін орындау кезінде;

2) әскери қызмет міндеттерін орындаумен байланысты емес, сәтсіз жағдай нәтижесінде алынды (керегінің асты сызылсын, керек емесі сызылып тасталсын).

Анықтама ________________________________________________ ұсыну үшін берілді.

(анықтама ұсынылатын мекеме, ұйым атауы)

Командир (бастық) ________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О

(әскери бөлімнің (мекеменің)

бұрыштамалық мөртаңбасы)

	Қазақстан Республикасының
	Қарулы Күштерінде әскери-
	дәрігерлік сараптаманы
	жүргізу қағидаларына
	15-қосымша
	Нысан

Әскери-медициналық

мекеменің

бұрыштамалық

мөртаңбасы

Маманның еңбек шарттары мен жұмыс орнының санитариялық-гигиеналық сипаттама картасы

1. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) _________________________________________

2. Жасы (толық жыл) ________________________________________________________

3. Әскери атағы ____________________________________________________________

4. Әскери бөлім ____________________________________________________________

5. Әскери-есептік мамандығы_________________________________________________

6. Әскери-есептік мамандық бойынша қызметі (оның ішінде осы әскери бөлімде) _____

__________________________________________________________________________

(жыл, ай)

7. Қорғау шараларын сақтау:

1) дербес _________________________________________________________________

(сақталды, сақталмады)

2) ұжымдық _______________________________________________________________

(сақталды, сақталмады)

№	Жұмыс орнының атауы	Орын-далатын жұмыс	Негізгі кәсіби зияндылық сипаты			Қосымша факторлар, өлшем бірлігіндегі атауы, жұмыс ауысымына ықпал ету ұзақтығы, айы, жылы	Ескертпе
			Кәсіби зияндылық атауы	Өлшем бірлігіндегі мөлшері (шоғырлану, деңгейі, саны)	Қосымша факторлар, өлшем бірлігіндегі атауы, жұмыс ауысымына ықпал ету ұзақтығы, айы, жылы
1	2	3	4	5	6	7	8

9. Кәсіби зияндылықтың организмге ықпал етуі туралы қорытынды (жүйелі түрде, кезең-кезеңімен, төтенше жағдайларда)

__________________________________________________________________________

Командир (бастық) ________________________________________________________

(әскери білім (мекеме), әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Медицина қызметінің бастығы _______________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Санитариялық-эпидемиологиялық мекеменің маман-дәрігері ______________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Толтыруға түсініктеме:

1. Картада "қызмет бабында пайдалану үшін" белгісінен жоғары емес деректер келтіріледі.

2. Фактор мөлшері санитариялық-эпидемиологиялық мекеме дәрігерлерінің жұмыс орнын (нысанын) қарап-тексеру актісінің деректері, объектінің санитариялық паспорты және осы факторлар деңгейін (шоғырлануын) өлшеу деңгейін есепке алу журналы негізінде көрсетіледі.

5-бағанда факторлардың ең аз және ең көп мөлшері жазылады.

8-бағанда тергеп-тексеру нөмірі мен күнін көрсетумен авариялық жағдай, сондай-ақ картадан есепке алынбаған басқа да жағдайлар белгіленеді.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларына 16-қосымша
	Нысан

Фотосуретке арналған орын

(қорғаныс істері жөніндегі

бөлімнің (басқарманың)

елтаңбалы мөрі)

Запастағы азаматты медициналық куәландыру КАРТАСЫ

1. Тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде) _________________________________________

2. Туған күні _______________________________________________________________

3. Әскери атағы ____________________________________________________________

4. Әскери-есептік мамандық __________________________________________________

5. Куәландыру нәтижелері:

	20__ ж. "___"_____________	20__ ж. "___"_____________
Зерттеулер
Жалпы қан талдауы
Жалпы несеп талдауы
Мерезге микропреципитация реакциясы (микрореакция)
ЭКГ зерттеулері
Кеуде қуысы мүшелерінің флюорографиясы
Мұрынның қосалқы қуыстарының рентгенограммасы
Көздің ішкі қысымы
Қантқа қан талдауы
Басқа да мәліметтер (зерттеулер)
Дене бойы/салмағы
Маман-дәрігерлер
Хирург
Терапевт
Невропатолог
Окулист
Оториноларинголог
Стоматолог
Диагноз
ӘДК қорытындысы М.О.	"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың _____ бағаны _____ тармағының _____тармақшасы негізінде ___________________________ ___________________________ ӘДК төрағасы _______________ ____________________________ (әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі) ӘДК хатшысы _______________ ____________________________ қолы, атының инициалы, тегі	"Халық денсаулығы және денсаулық жүйесі туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 2-тармағының 1) тармақшасына сәйкес бекітілген Қазақстан Республикасының ҚК-да,басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына қойылатын талаптардың _____ бағаны _____ тармағының _____тармақшасы негізінде ___________________________ ___________________________ ӘДК төрағасы _______________ ____________________________ (әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі) ӘДК хатшысы _______________ ____________________________ қолы, атының инициалы, тегі

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 17-қосымша
	Нысан

Жергілікті атқарушы органдар медициналық комиссияларының және штаттан тыс (уақытша, тұрақты әрекеттегі) әскери-дәрігерлік комиссияларының қорытындылары

Ескерту. 17-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Жергілікті атқарушы органдар медициналық комиссиялары, штаттан тыс (уақытша, тұрақты әрекеттегі) әскери-дәрігерлік комиссиялары қорытындыларын мыналарға шығарады:

1. Әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу, әскерге шақыру бойынша әскери қызметке шақыру кезінде мынадай азаматтарға қатысты:

әскери қызметке жарамды;

әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды;

кейіннен медициналық куәландырумен тексеруге (емдеуге) мұқтаж;

әскери қызметке _____ айға уақытша жарамсыз (жіті ауру немесе созылмалы аурудың асқынуы, мертігу болған кезде (жүргізілген емдеуден кейін);

әскери қызметке бейбіт уақытта жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды;

әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз.

2. Жалпы орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарына түсетін азаматтарға қатысты:

____________________________________________ оқуға түсуге жарамды (жарамсыз).

(оқу орнының атауы)

3. Техникалық және кәсіби, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарына, оның ішінде шет мемлекеттердің, жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларға түсетін азаматтарға және әскери қызметшілерге қатысты:

___________________________________________ оқуға түсуге жарамды (жарамсыз).

(оқу орнының атауы)

4. Жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедрадаларда запастағы офицерлер мен запастағы сержанттарды даярлау бағдарламалары бойынша әскери даярлықтан өтуге ниет білдірген азаматтарға қатысты:

әскери кафедрада запастағы офицерлерді (сержанттарды) даярлау бағдарламасы бойынша оқуға жарамды (жарамсыз);

әскери (оқу-жаттығу) жиындарға жарамды (жарамсыз).

5. Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін адамдарға қатысты:

келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамды;

келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамды, __________________________

(әскер түрінде (тегінде) немесе әскери-есептік мамандықтар бойынша жарамдылық санаты көрсетіледі);

кейіннен медициналық куәландырумен тексерілуге мұқтаж;

медициналық куәландыруға келмеуіне (толық тексерілмеуіне) байланысты қорытынды шығарылған жоқ;

келісімшарт бойынша әскери қызметке кіруге жарамсыз.

6. Әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге (офицерлерден басқа) қатысты:

әскери қызметке жарамды;

әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды;

әскери қызмет міндеттерін орындаудан ____ тәулікке босатылсын (әскери бөлім медициналық пунктінің лазаретіне жатқызылады);

әскери қызмет міндеттерін орындаудан ____ тәулікке ішінара (қандай жұмыс түрінен, сабақтан, нарядтан екені көрсетілсін) босатылсын;

ауруы бойынша ________________ тәулікке демалыс берілсін;

кейіннен медициналық куәландырумен ауруы бойынша __________________ (жүргізу орны көрсетілсін)______тәулікке демалыс берілсін;

әскери қызметке бейбіт уақытта жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды;

әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз.

7. Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге, әскери оқу орындары курсанттарына (кадеттеріне) және әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеретін офицерлерге қатысты:

әскери қызметке жарамды;

әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды;

___ айдан кейін кейіннен медициналық куәландырумен шамалы шектеулермен әскери қызметке жарамды;

____________________________________________ оқуға түсуге жарамды (жарамсыз);

(әскери оқу орнының, факультет атауы көрсетілсін)

әскери қызметке шамалы шектеулермен жарамды, __________________

___________ _________________________________________ оқуға түсуге жарамсыз;

(әскери оқу орнының, факультет атауы көрсетілсін)

______________ айдан кейін қайта медициналық куәландырылуға жатады (мерзімі көрсетілсін) (қорытынды соғыс уақытына шығарылады);

ауруы бойынша ________________ тәулікке демалыс берілсін;

_______________ кейіннен медициналық куәландырумен ауруы бойынша (жүргізу орны көрсетілсін) ____ тәулікке демалыс берілсін;

әскери қызмет міндеттерін орындаудан ____ тәулікке босатылсын;

әскери қызмет міндеттерін орындаудан ____ тәулікке ішінара ________________________ босатылсын; (қандай жұмыс түрінен, сабақтан, нарядтан екені көрсетілсін)

әскери қызметке шектеулі жарамды;

әскери қызметке бейбіт уақытта жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды;

әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз;

әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз, шығаруды ресімдеу үшін қажетті, бірақ 30 тәуліктен аспайтын мерзімге әскери қызмет міндеттерін орындаудан босатылуға жатады.

8. Он сегіз жасқа толмаған курсанттарға (кадеттерге) қатысты:

__________________________________________________ оқуға жарамды (жарамсыз);

(әскери оқу орнының, факультет атауы көрсетілсін)

әскери қызмет міндеттерін орындаудан _____ тәулікке босатылсын;

әскери қызмет міндеттерін орындаудан ______ тәулікке ішінара (қандай жұмыс түрінен, сабақтан, нарядтан екені көрсетілсін) босатылсын.

9. Танкілерді және басқа да машиналарды су астында жүргізуге жарамдылығын айқындау үшін куәландырылатын, әскери жиыннан өтетін әскери қызметшілерге, азаматтарға қатысты:

танкілерді және басқа да машиналарды су астында жүргізуге жарамды;

___________________ айдан кейін қайта медициналық куәландырумен танкілерді және басқа да машиналарды су астында жүргізуге уақытша жарамсыз;

кейіннен медициналық куәландырумен тексерілуге жатады;

танкілерді және басқа да машиналарды су астында жүргізуге жарамсыз

________________________________________________________________________.

(әскери қызметке жарамдылығы көрсетілсін)

10. Десанттық-шабуылдау әскерлерінің және арнайы мақсаттағы бөлімдер әскери қызметшілеріне қатысты:

Десанттық-шабуылдау әскерлерінде (арнайы мақсаттағы бөлімдерде) қызметке жарамды;

__ айдан кейін қайта медициналық куәландырумен парашютпен секіруге уақытша жарамсыз;

кейіннен медициналық куәландырумен тексерілуге жатады;

Десанттық-шабуылдау әскерлерінде (арнайы мақсаттағы бөлімдерде) қызметке жарамсыз

_________________________________________________________________________.

(әскери қызметке жарамдылық санаты көрсетілсін)

11. Әскери-теңіз күштерінің әскери қызметшілеріне қатысты:

Әскери-теңіз күштерінде қызметке жарамды;

______________ айдан кейін қайта медициналық куәландырумен Әскери-теңіз күштерінде қызметке уақытша жарамсыз (келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге қатысты шығарылады);

кейіннен медициналық куәландырумен тексерілуге жатады;

Әскери-теңіз күштерінде қызметке жарамсыз, _________________________________.

(әскери қызметке жарамдылық санаты көрсетілсін)

12. Жауынгер жүзгіштер мен сүңгуірлер құрамына қатысты:

_____ метрге дейінгі тереңдікте жауынгер жүзгіш қызметіне жарамды;

сүңгуір жұмысына жарамды;

_______ метрге дейінгі тереңдікте сүңгуірлер жұмысына жарамды;

_______метрге дейінгі тереңдікте тереңге сүңгитін сүңгуір жұмысына жарамды;

_______ метрге дейінгі тереңдікте акванавт жұмысына жарамды;

_______ метрге дейінгі тереңдікте жауынгер жүзгіш қызметіне жарамсыз;

акванавт жұмысына жарамсыз, _______ метрге дейінгі тереңдікте тереңдікке сүңгитін сүңгуір жұмысына жарамды;

тереңдікке сүңгитін сүңгуір жұмысына жарамсыз, _______ метрге дейінгі тереңдіктегі жұмысқа сүңгуір ретінде жарамды;

кейіннен медициналық куәландырумен стационарлық (амбулаторлық) тексерілуге жатады;

_____ айдан кейін (мерзімі көрсетілсін) қайта куәландырумен жауынгер жүзгіш қызметіне (сүңгуір жұмысына) уақытша жарамсыз;

жауынгер жүзгіш қызметіне жарамсыз _______________________________________;

(әскери қызметке жарамдылығы көрсетіледі)

сүңгуір жұмысына жарамсыз _______________________________________________.

(әскери қызметке жарамдылығы көрсетіледі)

13. Радиоактивті заттармен, иондаушы сәулелендіру көздерімен, зымыран отынының компоненттерімен, электр-магниттік өріс және лазерлік сәулелендіру көздерімен жұмыс үшін іріктеп алынатын әскери қызметшілерге, азаматтық персонал адамдарына қатысты:

______________________________________________ қызметке (жұмысқа) жарамды;

(зиянды фактор көрсетілсін)

_______________________________________ қызметке (жұмысқа) уақытша жарамсыз;

(зиянды фактор көрсетілсін)

_______________ айдан кейін медициналық куәландырылуға жатады;

кейіннен медициналық куәландырумен тексерілуге жатады;

______________________________________________ қызметке (жұмысқа) жарамсыз;

(зиянды фактор көрсетілсін)

_________________________________________________________________________.

(әскери қызметшілер үшін әскери қызметке жарамдылық санаты көрсетілсін)

14. Әскери жиындарға шақырылатын азаматтарға қатысты:

әскери жиындарға жарамды (жарамсыз);

әскери жиындарға шақырудан босатылуға уақытша мұқтаж.

15. Есепке алу мақсатында куәландырылатын азаматтарға қатысты:

әскери қызметке жарамды;

шамалы шектеулермен әскери қызметке жарамды;

әскери қызметке шектеулі жарамды;

әскери қызметке бейбіт уақытта жарамсыз, соғыс уақытында шектеулі жарамды;

әскери есептен шығарумен әскери қызметке жарамсыз.

16. Оқу-жаттығу бөлімдеріне іріктелетін әскери қызметшілерге және оқу-жаттығу бөлімдерінің курсанттарына қатысты:

оқу-жаттығу бөлімінде оқуға жарамды (белгілі бір әскери-есептік мамандық бойынша);

кейіннен медициналық куәландырумен тексерілуге жатады;

оқу-жаттығу бөлімінде оқуға жарамсыз (белгілі бір әскери-есептік мамандық бойынша)

_________________________________________________________________________.

(әскери қызметке жарамдылық санаты көрсетілсін)

17. Егер ол қоныс аударуға байланысты болса, басқа әскери-медициналық мекемеде немесе медициналық денсаулық сақтау ұйымында емдеуді жалғастыру үшін әскери қызметшілерге қатысты:

емдеуді жалғастыру үшін _________________________________________________

(әскери-медициналық мекеме немесе медициналық денсаулық

________________________________________________________ ауыстыруға мұқтаж.

сақтау ұйымының атауы және оның орналасқан жері көрсетілсін)

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 18-қосымша

Штаттық әскери-дәрігерлік комиссия сарапшысының қорытындысы

1. Қаралатын мәселе ________________________________________________________

(сараптамалық құжатты бекіту немесе бақылау көрсетілсін)

2. Тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) ______________________________________

3. Туған жылы __________________________________

4. Әскери атағы _________________________________

5. Әскери бөлім ____________________________________________________________

6. Қаралған құжаттар:

1) ауру тарихы __________________________________________________________

(нөмірі, күні, қайдан келіп түскені көрсетілсін)

2) ауруы туралы куәлік, анықтама ___________________________________________

(нөмірі, күні, қайдан келіп түскені көрсетілсін)

3) басқа да құжаттар

__________________________________________________________

(медициналық кітапша, жарақаттануы туралы анықтама және басқалар)

7. Қаралатын мәселе бойынша ескертулер:

1) ауру тарихын жүргізу бойынша: _________________________________________

2) емдеу-диагностикалау іс-шараларын жүргізу бойынша: ________________________

3) сараптамалық диагноз бойынша: ___________________________________________

4) сараптамалық құжатты және (немесе) ӘДК қорытындысын ресімдеу бойынша: _____

__________________________________________________________________________

8. Сарапшы қорытындысы ___________________________________________________

9. Нұсқаулар:

1) ________________________________________________________________________

2) ________________________________________________________________________

3) ________________________________________________________________________

4) ________________________________________________________________________

Сарапшы-дәрігер ___________________________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

20 __ жылғы "__" ___________

Бөлімше бастығы ___________________________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

20 __ жылғы "__" ___________

Комиссия төрағасы (комиссия төрағасының орынбасары)

_______________________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 19-қосымша
	Нысан

Әскери-медициналық

мекеменің (әскери-дәрігерлік

комиссияның)

бұрыштамалық мөртаңбасы

Сот ұйғарымы бойынша анықтама __________________________________________________________ (сот атауы, № , күні)

20____жылғы "____" _________________ әскери-дәрігерлік комиссия (дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы) _______________________________________________________

__________________________________________________________________________

(ӘДК, ДҰК атауы)

1. Тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде) ______________________________________

2. Туған күні_______________________________________________________________

3. Әскери атағы_______________________ әскери бөлімі _________________________

4. Атқаратын лауазымы _____________________________________________________

5. Тексеру нәтижелері (қорытындылар) _____________________________________

__________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________

20______ жылғы ________________________ № _______ хаттама

Комиссия төрағасы __________________________________________

М.О. (әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия хатшысы _________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссияның пошталық мекенжайы __________________________________________

Ескертпе. Анықтама нөмірі куәландырылушы әскери-дәрігерлік комиссия отырыстарының хаттамалары кітабында жазылған реттік нөміріне сәйкес келеді.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 20-қосымша
	Нысан

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясының қорытындылары

Ескерту. 20-қосымша жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиялары мынадай қорытындылар шығарады:

1. Авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орнының ұшқыш мамандықтарына оқуға түсетін азаматтарға:

I (бірінші) баған бойынша авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орнының ұшқыш мамандықтарына оқуға түсуге жарамды (жарамсыз).

2. Авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орнының курсанттарына (ұшқыш мамандығына және авиация тегіне қарамастан):

II-V (екінші-бесінші) баған бойынша ұшуға оқытып-үйретуге жарамды (жарамсыз);

стационарлық медициналық куәландыруға (тексерілуге, емделуге) жіберілуге жатады;

кейіннен медициналық куәландырумен _______ тәулік мерзімге ауруы бойынша демалыс берілсін;

_______ тәулікке сынып сабақтарына қатысумен барлық жұмыс пен нарядтан босатылсын;

кейіннен медициналық куәландырумен _______ тәулік мерзімге әскери қызметтің басқа міндеттерін орындаумен ұшудан босатылсын.

Ұшуға оқытып-үйретуге жарамсыз деп танылған курсанттарға дәрігерлік-ұшқыш комиссия әскери қызметке жарамдылық туралы қорытынды шығарады.

3. Даярлаудың ұшу бейіні бойынша әскери академияларға оқуға түсетін әскери қызметшілерге:

____________________________________________ оқуға түсуге жарамды (жарамсыз).

(әскери академия және факультет атауы көрсетіледі)

Түпкілікті іріктеу кезінде денсаулық жағдайы бойынша оқытып-үйретудің ұшу бейіні бойынша әскери академияларға оқуға түсуге жарамсыз деп танылған әскери қызметшілерге дәрігерлік-ұшқыш комиссия ұшу жұмысына жарамдылық туралы қорытынды шығарады.

4. Ұшқыштар құрамына (ұшқыштарға):

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша шектеусіз ұшу жұмысына жарамды;

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша меңгерген ұшақтар типінде ұшу жұмысына жарамды;

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша дыбыстан ұшқыр ұшақтарды қоспағанда, ұшу жұмысына жарамды;

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша екінші пилот болған кезде қосарланып басқарылатын оқу-жаттығу ұшақтарында ұшу жұмысына жарамды;

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша ұшқыш-оператор (ұшқыш-штурман) болып ұшу жұмысына жарамды;

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша жоғары маневрлік пилотаждық артық жүктемелерді орындауды қоспағанда, ұшу жұмысына жарамды;

III-V (үшінші-бесінші) бағандар бойынша дербес басқарылатын дыбыстан ұшқыр ұшақтарды қоспағанда, бомбалаушылардың барлық типінде ұшу жұмысына жарамды;

IV-V (төртінші-бесінші) бағандар бойынша көлік және поршеньді ұшақтардың барлық типінде ұшу жұмысына жарамды;

IV-V (төртінші-бесінші) бағандар бойынша _______________ ұшу жұмысына жарамды;

(әуе кемесінің типі көрсетіледі)

V (бесінші) баған бойынша тікұшақтардың барлық типінде ұшу жұмысына жарамды;

V (бесінші) баған бойынша екінші пилот болған кезде тікұшақтардың барлық типінде ұшу жұмысына жарамды;

V (бесінші) баған бойынша корабльдік орналасу тікұшақтарын қоспағанда, тікұшақтардың барлық типінде ұшу жұмысына жарамды;

V (бесінші) баған бойынша меңгерілген тікұшақтар типтерінде ұшу жұмысына жарамды;

V (бесінші) баған бойынша жоғары маневрлік тікұшақтарды қоспағанда, ұшу жұмысына жарамды;

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша ұшу жұмысына жарамсыз.

5. Ұшқыштар құрамына (штурмандарға):

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша штурман болып шектеусіз ұшу жұмысына жарамды;

III-V (үшінші-бесінші) бағандар бойынша бомбалаушылардың барлық типінде штурман болып ұшу жұмысына жарамды;

III-V (үшінші-бесінші) бағандар бойынша дыбыстан ұшқыр ұшақтарды қоспағанда, штурман болып ұшу жұмысына жарамды;

IV-V (төртінші-бесінші) бағандар бойынша көлік және поршеньді ұшақтардың барлық типінде штурман болып ұшу жұмысына жарамды;

V (бесінші) баған бойынша тікұшақтардың барлық типінде штурман болып ұшу жұмысына жарамды;

V (бесінші) баған бойынша корабльдік орналасу тікұшақтарын қоспағанда, тікұшақтардың барлық типінде штурман болып ұшу жұмысына жарамды;

II-V (екінші-бесінші) бағандар бойынша штурман болып ұшу жұмысына жарамсыз.

6. Ұшқыштар экипажының басқа адамдарына (борт инженер, борт техник, борт радисі және басқа борт мамандары):

VI (алтыншы) баған бойынша көлік ұшақтарының барлық типінде (борт инженер, борт техник, борт радисі және басқа борт мамандары) ұшу жұмысына жарамды;

VI (алтыншы) баған бойынша тікұшақтардың барлық типінде (борт инженер, борт техник, борт радисі және басқа борт мамандары) ұшу жұмысына жарамды;

VI (алтыншы) баған бойынша (борт инженер, борт техник, борт радисі және басқа борт мамандары) ұшу жұмысына жарамсыз.

7. Парашютшілерге:

VI (алтыншы) баған бойынша парашютпен секіруге жарамды (жарамсыз).

8. Планершілер мен әуеде қалықтаушыларға:

VI (алтыншы) баған бойынша _______ (әуе кемесінің типі көрсетіледі) ұшуға жарамды (жарамсыз).

9. Әуе кемесінің бортында ұшу тапсырмаларын орындайтын әскери қызметшілерге:

VI (алтыншы) баған бойынша ұшуға (кім болып және ұшақ типі көрсетіледі) жарамды (жарамсыз).

10. Ұшуға басшылық жасауды және басқаруды жүзеге асыратын әскери қызметшілерге, әуе қозғалысының, ұшқышсыз ұшу аппараттарының операторларына:

VII (жетінші) баған бойынша ұшуға басшылық жасауға жарамды (жарамсыз);

VII (жетінші) баған бойынша ұшқышсыз ұшу аппараттарын басқаруға жарамды (жарамсыз).

11. Мамандыққа қарамастан, барлық әскери қызметшілерге:

стационарлық медициналық куәландыруға жіберуге жатады;

кейіннен медициналық куәландырумен ____ тәулік мерзімге ауруы бойынша демалыс берілсін;

кейіннен медициналық куәландырумен ____ тәулік мерзімге әскери қызметтің басқа міндеттерін орындаумен ұшудан босатылсын;

____ тәулік мерзімге әскери қызмет міндеттерін орындаудан босатылсын;

___ айдан кейін кейіннен медициналық куәландырумен ______________ ұшу жұмысына (ұшуға басшылық жасауға, ұшқышсыз ұшу аппараттарын басқаруға) жарамды.

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 21-қосымша
	Нысан

Дәрігерлік-ұшқыш комиссиясынан өткені туралы куәлік _____________________________________________________________________________ (әскери атағы, тегі, аты, әкесінің аты (ол болған кезде), туған жылы, әскери бөлім)

20____жылғы "____" _________________ ______________________________________

(ӘДК атауы)

дәрігерлік-ұшқыш комиссиясы куәландырған кезде "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2020 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасы Кодексінің 11-бабы 1-тармағының 11) тармақшасына сәйкес бекітілетін Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясында қызмет ету үшін адамдардың денсаулық жағдайына сәйкес келуіне қойылатын талаптардың _____ бағаны ____ тармағының ____ тармақшасы бойынша _________________________________________________________

__________________________________________________________________________

(ұшу жұмысына жарамдылық дәрежесі көрсетілсін)

Диагнозы _________________________________________________________________

Комиссия төрағасы __________________________________________

М.О. (әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия хатшысы __________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Бөлім дәрігері толтырады:

Кезекті демалысты өткізу уақыты _____________________________________________

Тереңдетілген қарап-тексеру _________________________________________________

Артериалдық қан қысымының, пульстің аялық деректері _________________________

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 22-қосымша
	Нысан

Штаттық (штаттан тыс) әскери-дәрігерлік комиссия отырысының 20 __ жылғы "___" ________ №____ хаттамасы (мертігудің (жараланудың, жарақаттанудың, контузия алудың), аурудың себепті байланысын айқындау бойынша)

1. ________________________________________________________________________

(өтініштің, хаттың, арыздың нөмірі, құжаттың күні, кімнен, қандай мәселе бойынша

____________________________________________________________________

қаралды. келіп түскені көрсетілсін)

2. Қаралған құжаттар (олардың күнін, нөмірін көрсете отырып, барлық қаралған құжаттар: жеке басын куәландыратын, әскери қызмет өткергені туралы, архивтік, медициналық және басқа да құжаттар атап көрсетілсін):

1) ________________________________________________________________________

2) ________________________________________________________________________

3) ________________________________________________________________________

3. Анықталды:

Тегі ______________________________________________________________________

Аты ______________________ Әкесінің аты (ол болған кезде) _____________________

Туған күні ____________________ Әскери атағы _______________________________

Қарулы Күштерде әскери қызмет өткергені (әскери жиындардан өткені) туралы деректер:

__________________________________________________________________________

(әскери қызметке кірген күні, айы, жылы, кім әскерге шақырғаны және іріктегені, жауынгерлік іс-қимылдарға, қарулы жанжалдарға, армияға, Чернобыль АЭС-сіндегі авария салдарын жою жөніндегі жұмыстарға, радиациялық қатер аймақтарына қатысу кезеңі көрсетілсін)

Әскери бөлім және әскери қызмет өткеру кезеңі _________________________________

4. Шығарылған күні мен негіздеме ____________________________________________

5. Қаралатын мәселе бойынша ӘДК қорытындысының негіздемесі _________________

__________________________________________________________________________

а) Диагнозы: _______________________________________________________________

б) себепті байланысы _______________________________________________________

Сарапшы-дәрігер ___________________________________________________________

(тегі, инициалдары, қолы)

6. Штаттық әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы ________________________

__________________________________________________________________________

а) Диагнозы: _______________________________________________________________

б) себепті байланысы _______________________________________________________

7. Комиссия мүшелерінің дауыс беру нәтижелері:

"ИӘ" – ____________ "ҚАРСЫ" – ______________ (Комиссия мүшелерінің ерекше пікірі хаттамаға қоса беріледі)

Комиссия төрағасы _________________________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Комиссия мүшелері _________________________________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

Штаттық (штаттан тыс) ӘДК қорытындысы ____________________________________

(мекенжайы, күні, шығыс № көрсетілсін)

________________________________________________________________ жолданды.

Құжаттар № ___ іске ___ том _____ бетке тігілді

Комиссия хатшысы ________________________________

(қолы, атының инициалы, тегі)

	Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 23-қосымша
	Нысан

Бір рет беріледі, көшірмелерді пайдаланыңыз!

Әскери-дәрігерлік

Комиссияның

Бұрыштамалық

мөртаңбасы

ҚР ҚМ ОӘДК-ның аурудың, мертігудің себепті байланысы туралы қорытындысы

Ауру, ___________________________________________________

(әскери атағы, тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болған кезде)

__________________________, _____________________________

(туған жылы)

"______________________________________________________

(ауру диагноздары)

________________________________________________________

_______________________________________________________",

________________________________________________________

(аурудың себепті байланысы)

20 ___ жылғы "___" __________ № ____ хаттама

Комиссия төрағасы ____________________________________

(әскери атағы, қолы, атының инициалы, тегі)

М.О (мекеменің

елтаңбалы мөрі)

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери- дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына 24-қосымша

Ауыр немесе жеңіл түріне жататын мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу) тізбесі

1. Ауыр түріне өмірге немесе денсаулыққа қауіпті, зақымданған ағза, жүйе функциясының орташа немесе елеулі бұзылуын тудыруға қабілетті мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу) жатады:

зардап шегушінің жалпы жай-күйіне қарамастан, бассүйегінің күмбезі мен түбінің ашық және жабық сынықтары (ішке өткен жарақаттар);

жалпы ми және ошақтық неврологиялық симптоматикасы болған кезде бассүйек күмбезінің сыртқы пластинкасының сынуы;

бас миының соғылуы;

травматологиялық сипаттағы эпидуральды, субдуральды немесе субарахноидты бассүйекішілік қан кетулер;

бет қаңқасы сүйектерінің ашық және жабық сынуы, сынықтардың орнынан жылжуы, сүйек тіні ақауының пайда болуы;

жаппай қан кетумен және негізгі сүйек қуыстарының зақымдануымен қатар жүретін мұрын сүйектерінің сынуы;

төменгі жақтың асқынған (сырғымалы, қосарлы, сынықтардың ығысуымен) сынуы, буын өсінінің сынуы (төменгі жақтың тәждік өсінінің сынуын, жыртылуын, оның кортикальді қабатының, сондай-ақ жекелеген тістер тәждерінің зақымдануын қоспағанда);

көз ұясының жарақаттары, көз көрудің бұзылуымен қатар жүретін көз алмасының енген жаралануы мен жарақаттары;

көз жасы ағатын жолдардың емделмейтін жас ағуына әкеп соқтырған зақымдануы;

мойынның ірі тамырлары мен нервінің жарақаттары, жұтқыншақтың, өңештің, кеңірдектің енген жаралануы, көмей, кеңірдек шеміршегінің жабық сынулары;

құлақ қалқаншасында бір құлаққа 2 метр және одан төмен ауызекі сөйлеу тілін қабылдағанға дейін естудің нашарлауына әкеп соққан есту ағзасының зақымдануы және (немесе) айқындалып көрінген вестибулярлық бұзылу;

шокпен, ішкі қан кетумен, жіті перитонитпен, пневмо- немесе гемоторакспен, гематуриямен қатар жүретін кеуде және құрсақ қуысы, құрсақ алды кеңістігі, жамбас ағзаларының жабық және ашық зақымдануы;

қабырғалардың көптеген (үш және одан да көп) сынуы; қабырғалардың екі жақты және (немесе) қосарлы сынуы; кеуденің сынуы (қылыш тәрізді өсіндінің сынуынан басқа), плевраның және өкпенің зақымдалуымен қабырғалардың сынуы, кеуде қуысының қысылуы;

омыртқалардың шығуы мен сынуы, омыртқалардың бір және одан да көп денелерінің сынуы, омыртқалардың доғалары мен артикулярлы өсінділерінің, омыртқалардың екі немесе одан да көп омыртқалы немесе көлденең өсінділерінің сынуы.

кеуде қуысының, оның ішінде ішкі ағзаның зақымдануысыз тесіп өтетін жарақаттар;

іш қуысы ағзасының зақымдануымен іштің тесіп өтетін жарақаттар;

іш асты кеңістігі ағзасының (бүйрек, бүйрек үсті, ұйқы безі және т. б.), жамбас ағзаларының жарақаттары;

сыртқы жыныс ағзаларының жаралану және (немесе) жарақаттануы: уретраның, ақуыз қабығының, веноздық плексустың, кавернозды денелердің, аталық бездің жарылуы, бұтаралық ірі тамырлардың зақымдануы;

жамбас сақинасы бүтіндігінің бұзылуымен жамбас сүйектерінің сынуы, жамбастың сегізкөз-мықын және лонды буынының жарылуы;

сынықтардың жылжуымен сегізкөздің сынуы;

шок алу және жаппай тінішілік қан кетумен қатар жүретін мықын сүйектері қанаттарының сынуы;

аяқ-қолдардың ірі буындарында (иықтың әдеттегі шығып кетуін қоспағанда) ішке өтетін буын шығулар мен буын шығып сынулар);

буынның 2 – 3-дәрежелі созылмалы тұрақсыздығымен байлам аппаратының жыртылуынан (айқастырма тәрізді және сыртқы бүйір байламдарының жыртылуы) ірі буындардың жабық жарақаттары;

ұзын сүйектердің сынуы (оның ішінде эпифиздердің буынішілік сынуы): иық, жамбас, асықты жілік, білектің екі сүйегі, екі бұғананың сынуы; күрделі сынулар (ашық, жарықшақты, сүйек еніне жаншыла сыну және одан да көп) білектің бір сүйегінің, бұғананың, жауырын мойынның, тізетобықтың;

жоғалтуға әкеп соқтырған қолдың жаралануы мен жарақаттануы: бірінші саусақтың, бірінші және екінші саусақтардың, бір қолдың үш саусағының алақан-фаланг буындарының деңгейінде (бірінші саусақты қоспағанда), бір қолдың төрт саусағының негізгі фалангтардың дистальды ұштарының деңгейінде, фалангааралық буын деңгейінде бірінші саусақтың және ортаңғы фалангалардың дистальды ұштарының деңгейінде екінші-бесінші саусақтардың деңгейінде;

бір табанның екі және одан да көп саусақтарының метатарапаланг буындарының деңгейінен проксимальды айырылуымен табанның жаралануы мен жарақаттануы;

алақан мен табан сүйектерінің бірнеше рет сынуы: екі және одан да көп сүйектердің ашық және жабық сынуы;

өкше және (немесе) жіліншік сүйектерінің сынуы;

көптеген сынықтар: екі немесе одан да көп бақайшақтың жоғарғы жағындағы сүйектердің, үш және одан да көп табан сүйектерінің;

сынықтың орнынан жылжуымен жіліншіктің сынуы және табанның шығуы және (немесе) синдесмоздың жілікаралық жарылуы; екі жіліншіктің және үлкен жіліктің артқы жиегінің сынуы ("3 жіліншіктің сынуы");

езілу, алақанның, табанның және олардың бөліктерін құрайтын бірнеше түрлі тіндердің (сүйек, бұлшықет, сіңір, қан тамырлары мен нервтер) зақымдануы;

қолдың терең және үстіңгі иілгіштері сіңірлерінің, иықтың екбасты бұлшықетінің, ахиллов сіңірінің, тізе және тобық буындарының байлам аппаратының зақымдануы (қолдың үстіңгі иілгіштері сіңірлерінің, табан мен қол саусақтарының экстензорлары сіңірлерінің кейіннен саусақ функциясының бұзылуына қауіп төндірмейтін оқшауланған және ішінара зақымдануын қоспағанда);

жарадан жаппай қан кетумен қатар жүретін ірі тамырлар мен аяқ-қолдардың жүйке діңдерінің зақымдануы, аяқ-қолдың дистальды бөлігінің қан айналымының айқын бұзылуы, аяқ-қолдардың зақымдалған нерв діңгектері функциясының түсуі (қолдың ірі тамырлары-субклавиялық, қанатшалық, иық және шынтақ артериялары, қанатшалық және негізгі тамырлар. Төменгі аяқтың ірі тамырлары-тізе асты, жамбас, артқы асықты жілік (төменгі аяқтың жоғарғы үштен бір бөлігінің деңгейіне дейін) артериялары; терең жамбас венасы және шұңқыр венасы. Жоғарғы қолдың үлкен жүйке магистральдары-иық өрімі, кәрі жіліктің немесе шынтақ сүйектерінің және ұзына бойы орта нервтері. Төменгі аяқтың үлкен жүйке діндерінің барлық ұзына бойы құйымшақ және асықты жілік нервтері, төменгі аяқтың жоғарғы үштен біріне дейінгі кіші жілік нерві);

жаншу синдромы бар аяқ-қолдардың жұмсақ тіндерінің қысылуы;

функцияның елеулі немесе орташа бұзылуымен ұзақ немесе позициялық қысылу синдромдары;

пластикалық ауыстыруды қажет ететін немесе анемияның, шоктың, эмболияның немесе травматикалық токсикоздың дамуына әкеп соқтырған жұмсақ тіндердің жаралануы мен жарақаттары;

дене бетінің ауданы 20 %-тен асатын І, ІІ, ІІІа дәрежелі термикалық және химиялық, дене бетінің ауданы 10 %-тен асатын ІІІ б дәрежелі, зақымдану ауданына қарамастан IV дәрежелі күйіктер, зақымдану дәрежесі мен ауданына қарамастан сәулелік күйіктер;

шектеулі термиялық және химиялық күйіктер (5 – 15 шаршы сантиметр) функционалдық белсенді жерлері тоқтатылған ІІІб дәрежелі күйіктер,

қабақтың және көз алмасының 3 – 4-дәрежелі күйіктері;

жұту және тыныс алу актісінің клиникалық айқын белгілері болған кездегі жұтқыншақтың, өңештің, тыныс алу жолдарының термиялық және химиялық күйіктері;

көру бұзылуының клиникалық айқын белгілері болған кездегі көз алмасының термиялық және химиялық күйіктері;

III дәрежелі үсік (дене бетінің 1 проценттен астам зақымдану ауданымен), көлеміне қарамастан IV дәрежелі үсік;

сананың бұзылуымен, тыныс алудың және жүрек-қантамыр қызметінің бұзылуымен қатар жүретін электр тогының әсері (электр тогының әсер ету сәтінде, сондай-ақ олардың айқын байқалу дәрежесіне қарамастан, зардап шегушіні емдеу мекемесінде тексеру кезеңінде жүрек-қантамыр жүйесі функциясының кез келген ерте диагностикаланбаған ауытқулары, сыртқы тыныс алудың немесе сананың бұзылуы);

аралас зақымдану (термиялық, химиялық, электрлік, сәулелік, механикалық жарақаттардың үйлесімділігі);

профуздық қан кетумен, қан жоғалтумен және шокпен қатар жүретін тері жабындарының және бет, дене, аяқ-қол, шат тіндерінің терісі сыпырылған жаралар;

ішкі ағзалардың химиялық қосылыстармен (концентрацияланған қышқылдармен, күйдіргіш сілтілермен, зымыран отынының компоненттерімен, улы газбен және т. б.) функциясының орташа немесе елеулі бұзылуы кезінде улануы және (немесе) күйуі;

медициналық персоналдар қызметтік міндеттерін атқару кезінде алған, АИТВ инфекциясын жұқтыруға немесе вирустық гепатитпен ауруға әкеп соқтыратын жараланулар;

оның мерзіміне байланысты емес жүктілікті тоқтатуға әкеп соқтырған мертігулер (жаралану, жарақат алу, контузия алу);

травматикалық және (немесе) механикалық асфиксия, суға немесе басқа сұйық ортаға батыру нәтижесінде асфиксияның салдары.

2. Жеңіл түріне шамалы анатомиялық және функционалдық бұзылулар тудыратын, кемінде 7 тәулік мерзімге әскери қызмет міндеттерін орындаудан толық босатуды талап ететін мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу) жатады:

бас миының шайқалуымен жабық бассүйек-ми жарақаттары;

бір сүйекті және (немесе) көлденең өсінділердің, омыртқалар доғаларының сынуы; сүйекаралық және сүйекүсті байламдарының жарылуы; сынықтардың жылжуынсыз сегізкөздің сынуы, құйымшақтың сынуы;

жамбас сақинасының бүтіндігін бұзбай жамбас сүйектерінің оқшауланған сынықтары;

жабық сынықтар: бұғананың жаншылмаған сынықтары, кәрі жіліктің немесе шынтақ сүйектерінің (біз тәрізді өсіндіден басқа), сан сүйегінің үлкен, кіші ұршықтарын, асықты жілік шыбығы; ұзын сүйектердің тесікті, жиектен тыс буын сынықтары; 1 – 2 қабырғаның сынуы; төстің семсер тәрізді өсіндісінің сынуы; тізетобықтың, жауырын сынықтарының асқынбаған (сынықтарды ығыстырмай) сынулары;

білек сүйектерінің оқшауланған сынықтары (I бөлімде көрсетілгендерден басқа), бір, екі алақан сүйектерінің; саусақ фалангаларының сынуы (тырнақ фалангасының шеткі сынуынан басқа); дән тәрізді сүйектердің сынуы;

тілерсек сүйектерінің оқшауланған сынықтары;

табан бір, екі сүйегінің, табан саусақтары фалангаларының сынуы;

бір немесе екі жіліншіктің ығыстырусыз сынықтары және табан буынының жартылай шығып сынуы;

тізетобықтың, бұғананың, қол саусақтарының, табан саусақтарының асқынбаған шығуы;

тізе буынының бүйір байламдарының оқшауланған жыртылуы; кеуде-бұғана немесе акромиальды-бұғаналық қосылысы байламдарының жыртылуы; сирақтабан буынының бүйір байламдарының жыртылуы; қол саусақтарының буындары байламдарының жыртылулары, буындағы табан саусақтарының шығып жыртылуы;

байлам аппаратының жыртуынсыз гемартрозбен немесе синовитпен ірі буындардың жабық жарақаттары; менискалардың зақымдануымен тізе буынының жабық жарақаты (менискалардың ескі зақымдануы болғандағы тізе буынының жарақатынан басқа);

функция шамалы бұзылған кезде нерв бағаналарының, перифериялық нервтердің түбіршектерінің, оның ішінде алақан мен саусақтардың жарақаттары және жабық зақымданулары (І бөлімде көрсетілгендерден басқа);

функцияны шамалы бұзуымен ұзақ немесе позициялық қысылу синдромы;

уретраның, ақуыз қабығының, веноздық плексустың, кавернозды денелердің, аталық бездің жыртылуынсыз сыртқы жыныс ағзаларының жаралануы, жарақаттары;

ірі тамырлардың, аяқ-қолдардың нерв діңдерінің жаралануымен қатар жүрмейтін және пластикалық операциялық араласуды қажет етпейтін бұлшықеттер мен сіңірлердің жарылуымен жұмсақ тіндердің (І бөлімде көрсетілгендерден басқа) жаралануы (оның ішінде атыс қарулары) және (немесе) жарақаттары;

көру және қозғалыс функцияларының уақытша бұзылуымен көз алмасының енбейтін жарақаттары (контузиялары), олардың бос жиектері мен көз жас шығару жолдарының тұтастығын бұзбай қабақтың жарақаттары;

1 – 2-дәрежелі қабақтың және көз алмасының күйіктері;

дене бетінің 20 процентке дейін зақымданған ауданы I, II, II дәрежелі термиялық күйіктер (I – II дәрежелі химиялық күйіктер); ІІІб дәрежелі күйіктер (3-дәрежелі химиялық күйіктер) дене бетінің 10 процентіне дейін;

дене бетінің 1 процентінен кем емес кез келген орналасуының 2-дәрежелі беттік үсіктер;

екі құлаққа 2 метрге дейін ауызекі сөйлеуді қабылдағанға дейін есту қабілетінің төмендеуімен есту ағзаларының жарақаттары;

жарақаттану және (немесе) механикалық асфиксия, функциялардың шамалы бұзылуымен жыландардың, улы жәндіктердің шағуы.

Ескертпе:

1) қатар келген (аралас) жарақаттар кезінде жарақаттың ауырлық дәрежесі анағұрлым ауыр жарақат бойынша айқындалады.

2) функцияның жай-күйін негізгі емдеу курсы аяқталғаннан кейін әскери-дәрігерлік комиссия айқындайды.

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрығына 2-қосымша

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары туралы ереже

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары туралы ереже (бұдан әрі – Ереже) әскери-дәрігерлік комиссиялардың мәртебесін, өкілеттіктерін айқындайды.

2. Әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) комиссиялар Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде (бұдан әрі – ҚР ҚК), әскери прокуратура, Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясы органдарында әскери-дәрігерлік сараптама жүргізеді.

Ескерту. 2-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 04.01.2023 № 3 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2-тарау. Әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары

3. Әскери-дәрігерлік сараптама комиссияларына: штаттық әскери-дәрігерлік комиссия, штаттан тыс (тұрақты және уақытша әрекет ететін) әскери-дәрігерлік комиссиялар (бұдан әрі – ӘДК) және дәрігерлік-ұшқыш комиссиялары (бұдан әрі – ДҰК), облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, қала мен аудан жергілікті атқарушы органдарының медициналық комиссиялары (бұдан әрі – ЖАО медициналық комиссиялары) жатады.

4. Әскери-дәрігерлік сараптама комиссиясының құрылымы:

әскери-дәрігерлік сараптаманың басқарушы органы – Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясын (бұдан әрі – ҚР ҚМ ОӘДК);

өкілеттіктері шегінде бағынысты (әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша):

1) штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК-ны (ДҰК-ны):

госпитальдық ӘДК-ны;

госпитальдық ДҰК-ны;

гарнизондық ӘДК-ны;

ҚР ҚК ӘҚК авиациялық медицина зертханаларының ДҰК-сын;

Десанттық-шабуылдау әскерлерінің (ДШӘ) ӘДК-сын;

Әскери-теңіз күштерінің (ӘТК) ӘДК-сын;

әскери оқу орындарының ДҰК-сын;

2) штаттан тыс уақытша әрекет ететін ӘДК-ны (ДҰК-ны);

3) ЖАО-ның медициналық комиссияларын қамтиды.

5. Әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары әскери-дәрігерлік сараптама мәселелерін қоспағанда, тиісті әскери-медициналық мекемелердің (денсаулық сақтауды мемлекеттік басқару жергілікті органдарының) бастықтарына (басшыларына) бағынады.

6. Әскери-медициналық мекеме немесе өзге де орталық мемлекеттік органдар қолбасшылығы штаттан тыс (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК (ДҰК) қызметкерлеріне олардың жұмыс істеуі үшін жағдайлар жасайды (медициналық куәландыру жүргізуге арналған үй-жайлар мен керек-жарақ, заңнамалық-анықтамалық материалдармен, медициналық әдебиетпен, техникалық құралдармен қамтамасыз ету).

Комиссиялардың жұмысы күндізгі жарықта ұйымдастырылады және ӘДК бір жұмыс күнінде 45 адамнан аспайтын, ал ДҰК 35 адамнан аспайтын адамды куәландырады.

7. Әскери-дәрігерлік сараптама органдарына сарапшы-мамандар лауазымдарына жоғары әскери-медициналық (медициналық) білімі, сондай-ақ орталық атқарушы органдардың және өзге де орталық мемлекеттік органдардың әскери-медициналық мекемелерінде (медициналық ұйымдарында) клиникалық және (немесе) сараптама жұмысында тәжірибесі бар адамдар тағайындалады.

8. Штаттық ӘДК (ДҰК) сараптамалық құжаттарды (ауруы туралы куәлікті, анықтамаларды) әскери-дәрігерлік сараптама жөніндегі нормативтік құқықтық актілерге сәйкес комиссия мүшелерінің көпшілік даусымен алқалы түрде қарайды және бекітеді (бекітпейді).

9. Штаттық және штаттан тыс ӘДК (ДҰК) қорытындылары, егер осы қорытындыларда өзгеше ескерілмесе, ҚР ҚК-да медициналық куәландырылған сәттен бастап бір жыл бойы жарамды. Егер әскери қызметшінің денсаулық жағдайында ӘДК қорытындысын қайта қарауға негіз беретін өзгерістер болса немесе штаттық ӘДК шешімі бойынша медициналық куәландыру белгіленген мерзімнен бұрын жүргізіледі. ӘДК-ның (ДҰК-ның) қайтадан не кезекті қорытындысы алдындағысын (әскери қызметке уақытша жарамсыздығы туралы қорытындыны қоспағанда) жояды.

10. ӘДК (ДҰК) қорытындысы барлық лауазымды адамдардың және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті болып табылады.

Азаматтар шағымданатын ӘДК (ДҰК), ЖАО медициналық комиссияларының қорытындылары ҚР ҚМ ОӘДК-ның бақылап қайта қарауына жатады, бақылап қайта қаралғаннан кейін қорытынды соңғы болып табылады және сот тәртібінде қайта қаралады.

3-тарау. Штаттық әскери-дәрігерлік комиссия

11. Штаттық ӘДК ұйымдық-құқықтық нысанда "Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің Орталық әскери-дәрігерлік комиссиясы" республикалық мемлекеттік мекемесі ретінде құрылады, оның қорғаныс саласындағы орталық атқарушы органда әскери-дәрігерлік сараптама орталығының мәртебесі бар.

Штаттық ӘДК-ның Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасы бейнеленген өз атауы жазылған мөрі, белгіленген үлгідегі мөртаңбалары мен бланкілері болады.

12. Штаттық ӘДК-ның (ДҰК-ның) негізгі міндеттері:

1) Әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына және ҚР ҚК-да және мемлекеттік авиацияда қызмет ету үшін куәландырылатындардың денсаулық жағдайына сәйкес келуіне қойылатын талаптарға сәйкес әскери-дәрігерлік сараптама жүргізуге басшылық жасау және бақылау;

2) тексеру толықтығы мен сапасын, сондай-ақ диагноздың және дәрігерлік-сараптама қорытындыларының негізділігін бақылау;

3) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша денсаулық сақтау, халықты әлеуметтік қорғау және зейнетақымен қамсыздандыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік мекемелермен және өзге де ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау;

4) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық актілер жобаларын дайындауға қатысу болып табылады.

13. Штаттық ӘДК (ДҰК):

1) өкілеттіктері шегінде бағынысты әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптау комиссияларының қорытындыларын қарайды және бекітеді (бекітпейді) немесе жояды;

2) оларға қолбасшылық немесе медициналық куәландырудан өткен адамдар шағымданған кезде өзінің және өкілеттіктері шегінде бағынысты комиссиялардың қорытындыларын бақылау тәртібінде қайта қарайды;

3) азаматтардың әскери қызмет өткеруге (міндеттерін атқаруға), әскери жиындардан өтуіне байланысты мертігуінің (жаралануының, жарақаттануының, контузия алуының), ауыруының, қаза табуының (қайтыс болуының) себепті байланысы туралы ӘДК қорытындысын қабылдайды;

4) азаматтардың әскери қызмет өткеруге (міндеттерін атқаруға), әскери жиындардан өтуіне байланысты мертігуінің (жаралануының, жарақаттануының, контузия алуының), ауыруының, қаза табуының (қайтыс болуының) себепті байланысы туралы өзінің және өкілеттіктері шегінде бағынысты әскери-дәрігерлік сараптама комиссияларының қорытындыларын қайта қарайды;

5) өкілеттіктері шегінде бағынысты әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптаманың және әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптама комиссиялары сараптамалық қызметінің жай-күйін талдайды;

6) әскери-дәрігерлік сараптама нәтижесі бойынша, сондай-ақ орнында зерделеумен әскери-медициналық (медициналық) мекемелерде (ұйымдарда) медициналық куәландыруды ұйымдастырудағы және жүргізудегі кемшіліктерді анықтайды;

7) ЖАО-ның медициналық комиссияларында әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу және әскери қызметке шақыру кезінде, келісімшарт бойынша әскери қызметке кірген, әскери оқу орындарына оқуға түскен кезде азаматтарды, әскери міндеттілерді медициналық куәландыруды ұйымдастыруды, оның жай-күйі мен нәтижесін зерделейді;

8) штаттан тыс (тұрақты және уақытша әрекет ететін) ӘДК-ға (ДҰК-ға) және ЖАО-ның медициналық комиссияларына осы Ережені, әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптама жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді іс жүзінде қолдану бойынша түсіндірме береді;

9) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі әдістемелік нұсқауларды әзірлейді;

10) әскери қызметшілерді және әскери міндеттілерді әскери-медициналық (медициналық) мекемелерге стационарлық немесе амбулаториялық тексеруге және медициналық куәландыруға жіберудің мақсатқа сәйкестігін айқындайды;

11) өкілеттіктері шегінде бағынысты әскери-дәрігерлік сараптама комиссияларынан, әскери-медициналық (медициналық) мекемелерден (ұйымдардан) және орталық атқарушы органдардың өзге де бөлімшелерінен, өзге де орталық мемлекеттік органдардан, әскери бөлімдер мен мекемелерден сараптамалық қорытындыны айқындау үшін құжаттарды сұратады;

12) ӘДК (ДҰК) қорытындысына ықпал еткен куәландыру тәртібін бұзу анықталған жағдайда, сондай-ақ өкілеттіктері шегінде бағынысты әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары қорытындысының негізділігін тексеру үшін бақылап (ішкі) тексеруді және (немесе) қайта медициналық куәландыруды тағайындайды;

13) ұшқыштар құрамының лауазымдарында тұрған Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Әуе қорғанысы күштері басшылығына медициналық куәландыру жүргізеді;

14) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша консультация, қорытындылар, анықтамалар береді;

15) әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптама мәселелері бойынша норма шығару қызметіне қатысады;

16) құрылымдық бөлімше басшысының келісімімен әскери-медициналық қызмет мамандарын нормативтік құқықтық актілер және басқа да құжаттар жобаларын дайындау үшін, сондай-ақ жүктелген функциялар мен міндеттерге сәйкес жүргізілетін әскери-дәрігерлік сараптама жөніндегі іс-шараларды әзірлеу және жүзеге асыру үшін тартады;

17) әскери-дәрігерлік сараптама бойынша медициналық персоналды әдістемелік, практикалық, дипломнан кейінгі даярлауға қатысады;

18) комиссиялар сарапшылары әскери-дәрігерлік сараптама жөніндегі мәселелерді қарау кезінде сотта және басқа да мемлекеттік органдарда мемлекеттік мекемелерді білдіреді;

19) әскери-дәрігерлік (дәрігерлік-ұшқыш) сараптама бойынша есеп беру құжаттарының нысандарын әзірлеуге қатысады;

20) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де функцияларды орындайды.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

4-тарау. Штаттан тыс әскери-дәрігерлік комиссиялар

14. Штаттан тыс тұрақты (уақытша) әрекет ететін ӘДК (ДҰК):

әскери қызметшілерді;

әскери оқу орындарына оқуға түсетін азаматтарды;

келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін кандидаттарды;

әскерге шақыру бойынша әскери қызметке шақырылатын (айқындалатын) запастағы офицерлерді;

мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналын;

әскери бөлімдерге келетін буынды;

запастағы әскери міндеттілерді медициналық куәландыру үшін Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің (бұдан әрі – ҚР ҚМ) гарнизондарында, әскери-медициналық мекемелерінде, әскери оқу орындарында құрылады.

15. Штаттан тыс тұрақты әрекет ететін ӘДК жыл сайын тиісті әскери-медициналық (медициналық) мекеме (ұйым) бастығының бұйрығымен мынадай құрамда тағайындалады: хирург, терапевт, невропатолог, окулист, оториноларинголог, стоматолог. Қажет болған кезде комиссия құрамына басқа да мамандықтардың дәрігерлері тартылады. ӘДК төрағасы болып әскери-медициналық (медициналық) мекеме (ұйым) медициналық бөлімінің (қызметінің) бастығы, ал орта медициналық персонал қатарынан комиссия хатшысы тағайындалады.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

16. Әскери-дәрігерлік сараптама бойынша штаттан тыс тұрақты (уақытша) әрекет ететін ӘДК (ДҰК) штаттық ӘДК-ның (ДҰК-ның) әдістемелік ұсынымдары мен нұсқауларын басшылыққа алады.

17. Штаттан тыс уақытша әрекет ететін ӘДК осы Ереженің 15-тармағында айқындалған құрамда:

ҚР ҚК Бас әскери-медициналық басқармасы бастығының бұйрығымен техникалық және кәсіптік, жоғары білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарына, оның ішінде шет мемлекеттердің әскери оқу орындарына оқуға түсетін кандидаттарды түпкілікті медициналық куәландыру үшін;

ҚР ҚК Бас әскери-медициналық басқармасы бастығының немесе осы мекеме бастығының бұйрығымен жалпы орта білім берудің жалпы білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери оқу орындарына оқуға түсетін кандидаттарды медициналық куәландыру үшін;

гарнизон бастығының, әскер тектері, оған теңестірілген және одан жоғары қолбасшының бұйрығымен жауынгер жүзушілерді (сүңгуірлерді), танкілерді және басқа да машиналарды суасты жүргізуге тартылатын, радиоактивті заттармен, иондаушы сәулелендіру көздерімен, зымыран отыны компоненттерімен, электр-магниттік өріс көздерімен жұмыс істейтін әскери қызметшілерді, сондай-ақ оқу-жаттығу бөлімдеріне мерзімді әскери қызметке шақырылған әскери қызметшілерді медициналық куәландыру үшін тағайындалады.

18. Әскери-медициналық мекемелердің басшылары жыл сайын ҚР ҚМ ОӘДК-ға:

1) 10 желтоқсанға дейін – штаттан тыс (госпитальдық, гарнизондық) әскери-дәрігерлік комиссия құрамын келісуге;

2) ағымдағы жылғы 20 қаңтарға дейін – комиссия төрағасы, төраға орынбасары және мүшелері қолтаңбаларының үлгілерімен штаттан тыс (госпитальдық, гарнизондық) әскери-дәрігерлік комиссияны тағайындау туралы бұйрықтан үзіндіні ұсынады.

Штаттан тыс (госпитальдық, гарнизондық) ӘДК құрамының өзгергені туралы ҚР ҚМ ОӘДК төрағасы хабардар етіледі және қолтаңба үлгілерімен және тиісті бұйрықтан үзіндімен жаңартылған тізім ұсынылады.

5-тарау. Госпитальдық әскери-дәрігерлік комиссия

19. Госпитальдық ӘДК – штаттан тыс тұрақты әрекет ететін комиссия әскери госпиталь (лазарет) жанында құрылады. Госпиталь (лазарет) медициналық бөлімінің (бөлімшесінің) бастығы госпитальдық ӘДК төрағасы болып тағайындалады.

20. ҚР ҚМ Бас әскери клиникалық госпиталінде және ҚР ҚМ Әскери клиникалық госпиталінде клиникалық бейіндер бойынша госпитальдық ӘДК құрылады. Тиісті бейіннің жетекші мамандары (бөлімше бастықтары) осы комиссиялардың төрағалары болып тағайындалады.

Госпитальдық ӘДК-ға:

1) әскери қызметшілерді медициналық куәландыру;

2) осы Қағидаларда көзделген жағдайларда әскери міндеттілерді медициналық куәландыру;

3) әскери-дәрігерлік сараптамаға қатысты бөлігінде әскери-медициналық мекемедегі емдеу-диагностикалық жұмысын ұйымдастыруды, жүргізуді және нәтижелерін бақылау;

4) әскери госпиталь (лазарет) бастығына және ҚР ҚМ ОӘДК бастығына госпитальда (лазаретте) жатқан адамдарды тексеруде және емдеуде анықталған кемшіліктер туралы баяндауларды ұсыну;

5) дәрігерлерге (оның ішінде әскери буындағы) әскери-дәрігерлік сараптама бойынша әдістемелік және практикалық көмек көрсету;

6) госпитальдық ӘДК жұмысының нәтижелерін талдау және жинақтау және ҚР ҚМ ОӘДК-ға жүргізілген жұмыс нәтижелері туралы есеп берулерді ұсыну;

7) әскери госпиталь (лазарет), қызмет көрсетілетін әскери бөлімдер, әскери оқу орындарының дәрігерлерін әскери-дәрігерлік сараптама бойынша даярлауға қатысу;

8) сараптама құжаттамасын (ауруы туралы куәліктерді, анықтамаларды) ресімдеу жүктеледі.

6-тарау. Гарнизондық әскери-дәрігерлік комиссия

21. Гарнизондық ӘДК гарнизон бастығының бұйрығымен осы Ереженің 15-тармағында айқындалған құрамда құрылады. Гарнизондық ӘДК төрағасы болып әскери емхана бастығы немесе әскери-медициналық (медициналық) мекеме (ұйым) медициналық бөлімінің (қызметінің) бастығы, орта медициналық персонал қатарынан комиссия хатшысы тағайындалады.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қорғаныс министрінің 14.07.2022 № 522 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

22. Гарнизондық ӘДК-ға:

1) мыналарды:

гарнизонның әскери қызметшілерін;

гарнизонның әскери бөлімдеріне келген буынды;

әскери оқу орындарына оқуға түсетін кандидаттарды;

келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін кандидаттарды;

ауруы бойынша демалыстағы әскери қызметшілерді медициналық куәландыру;

осы Қағидаларда көзделген жағдайларда әскери міндеттілерді медициналық куәландыру;

2) әскери-дәрігерлік сараптаманы ұйымдастыру және жүргізу кезінде гарнизонда орналасқан әскери-медициналық мекемелерде, әскери бөлімдерде, әскери оқу орындарында емдеу-профилактикалық жұмыстың жай-күйін бақылау;

3) жүргізілген жұмыс нәтижелері туралы есеп берулерді ұсынумен гарнизондық ӘДК жұмысының нәтижелерін талдау және жинақтау;

4) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша гарнизонның маман-дәрігерлерін даярлауға қатысу;

5) сараптама құжаттамасын (ауруы туралы куәліктерді, анықтамаларды) ресімдеу жүктеледі.

7-тарау. Дәрігерлік-ұшқыш комиссиялары

23. ӘДС-ның құрамдас бөлігі дәрігерлік-ұшқыш сараптамасы (бұдан әрі – ДҰС) болып табылады, оны штаттық (штаттан тыс) тұрақты (уақытша) әрекет ететін ДҰК ұйымдастырады және жүргізеді және Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының ӘДС міндеттерін шешеді.

24. ҚР ҚМ ОӘДК жанында құрылатын ДҰК өз қызметін осы Ереженің 12, 13-тармақтарына сәйкес жүзеге асырады.

25. Штаттан тыс тұрақты әрекет ететін дәрігерлік-ұшқыш комиссиялары:

авиациялық медицинаның зертханасы жанындағы ҚР ҚК ӘҚК бас қолбасшысының;

ұшқыштар құрамының дәрігерлік сараптама бөлімшесі бар әскери госпиталь жанындағы әскери госпиталь бастығының;

авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орны жанындағы әскери оқу орны бастығының бұйрығымен құрылады.

26. ДҰК құрамына авиациялық медицина саласында жұмыс тәжірибесі бар және (немесе) дәрігерлік-ұшу (әскери-дәрігерлік) сараптамасы бойынша даярлығы бар дәрігерлер тағайындалады: хирург, терапевт, невропатолог, окулист, оториноларинголог, стоматолог. Қажет болған кезде комиссияның құрамына басқа мамандықтардың дәрігерлері тартылады.

Қажет болған кезде ДҰК отырысына қатысуға медицина қызметінің бастығы (дәрігер) және (немесе) авиациялық бөлім қолбасшылығының өкілі тартылады.

27. Штаттан тыс ДҰК-ға:

1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік авиациясында, авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орындарында дәрігерлік-ұшқыш сараптамасын ұйымдастыру және жүргізу;

2) мыналарды:

авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орындарына оқуға түсетін азаматтарды;

авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орындарының курсанттарын (тыңдаушыларын);

мемлекеттік авиацияның ұшқыштары мен штурмандарын;

парашютшілерді, планершілерді, әуеде ұшушыларды;

әуе кемесінің бортында ұшу тапсырмаларын орындауға қатысатын әскери қызметшілерді;

ұшуға басшылық жасауды және басқаруды жүзеге асыратын әскери қызметшілерді, әуе қозғалысының және ұшқышсыз ұшу аппараттарының операторларын медициналық куәландыру;

3) дәрігерлік-ұшқыш сараптамасына қатысты бөлігінде авиациялық әскери бөлімдерде, авиациялық персоналды даярлау бойынша әскери оқу орындарында профилактикалық, емдеу-диагностикалық жұмысты, медициналық куәландыруды ұйымдастыруды және жай-күйін бақылау;

4) ұшу еңбегінің факторларын және олардың мемлекеттік авиация ұшқыштар құрамының денсаулық жағдайына ықпал етуін зерделеу;

5) запаста тұратын ұшқыштар құрамының адамдарын медииналық куәландыру;

6) ұшқыштар құрамын медициналық куәландыру нәтижелерін талдау және жинақтау және штаттық ӘДК бастығына (төрағасына) ДҰК жұмысының нәтижелері бойынша есеп берулерді ұсыну;

7) дәрігерлік-ұшқыш сараптамасы мақсатында ұшқыштар құрамына жүргізілетін комиссияаралық кезеңде емдеу-сауықтыру іс-шараларын орындау сапасын тексеру;

8) авиациялық әскери бөлімдердің, әскери-медициналық мекемелердің дәрігерлеріне дәрігерлік-ұшқыш сараптамасы мәселелері бойынша әдістемелік және практикалық көмек көрсету;

9) мемлекеттік авиацияға қызметке кіретін Қазақстан Республикасы азаматтары және авиациялық персонал тұлғасының психофизиологиялық қасиеттерін айқындау жүктеледі.

28. Штаттан тыс уақытша әрекет ететін ДҰК осы Ереженің 25, 26-тармақтарына сәйкес авиациялық бөлімдерде, әскери оқу орындарында авиациялық персоналға көшпелі дәрігерлік-ұшқыштық куәландыру жүргізу үшін құрылады.

29. Уақытша әрекет ететін ДҰК-ға ұшу жұмысына, ұшуды басқаруға, парашютпен секіруге жарамдылық санатын айқындау, сондай-ақ кейіннен медициналық куәландырумен тексеруге жіберуге мұқтаж адамдарды анықтау жүктеледі.

Уақытша әрекет ететін ӘДК төрағасы штаттық ӘДК бастығына атқарылған жұмыс нәтижелері туралы есеп беруді ұсынады.

30. Ұшқыштар құрамын медициналық куәландыру кезінде ДҰК-ға куәландырылушы сауыққан немесе денсаулық жағдайында функционалдық сипаттағы өзгерістер болмаған жағдайда бұдан бұрын белгіленген ауру диагнозын өзгерту құқығы беріледі.

Штаттан тыс ДҰК амбулаториялық жағдайларда ұшу жұмысына жарамдылықты шектемейтін аурулар бойынша қорытындыларды дербес шығарады.

31. Штаттан тыс уақытша әрекет ететін ӘДК-ға (ДҰК-ға) әдістемелік басшылық жасауды, оларға практикалық көмек көрсетуді және олардың жұмысын бақылауды ҚР ҚМ ОӘДК жүзеге асырады.

8-тарау. Әскери-теңіз күштерінің әскери-дәрігерлік комиссиясы

32. ӘТК ӘДК ӘТК бас қолбасшысының бұйрығымен осы Ереженің 15-тармағында айқындалған құрамда құрылады және ӘТК-да әскери-дәрігерлік сараптамаға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады.

33. ӘТК ӘДК төрағасы әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша ҚР ҚМ ОӘДК бастығына бағынады.

34. ӘТК ӘДК-ға:

1) әскери қызметке (әскери жиындарға) шақырылған және (немесе) ӘТК-да қызмет ету үшін басқа әскер тектерінен, әскери оқу орындарынан келген (жіберілген) азаматтардың, ӘТК-да әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілердің, ӘТК-ның әскери-есептік мамандықтары бойынша оқытып-үйрету үшін іріктелген әскери қызметшілердің ӘТК-дағы әскери қызметке жарамдылығын айқындау мақсатында медициналық куәландыруды ұйымдастыру, жүргізу;

2) әскери-дәрігерлік сараптамаға қатысты бөлігінде әскери-медициналық мекемелерде, әскери бөлімдерде және әскери оқу орындарында емдеу-диагностикалық жұмысты ұйымдастыруды, жүргізуді және нәтижелерін бақылау;

3) ӘТК-да әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру нәтижелерін талдау және ӘТК қолбасшылығына және ҚР ҚМ ОӘДК төрағасына медициналық куәландыру нәтижелері туралы баяндау жүктеледі.

35. ӘТК ӘДК:

1) ӘТК-да қызмет етуге жарамдылық немесе жарамсыздық туралы қорытынды шығарады;

2) қайтадан медициналық куәландыру нәтижелері бойынша ӘТК-да қызмет етуге жарамдылық (жарамсыздық) туралы өз қорытындыларын немесе басқа да ӘДК қорытындыларын (ҚР ҚМ ОӘДК бекіткен қорытындылардан басқа) қайта қарайды;

3) ӘТК-да әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру мәселелері бойынша әдістемелік нұсқаулар мен ұсынымдар береді;

4) ӘТК әскери бөлімдеріндегі әскери қызметшілерді медициналық куәландыруды ұйымдастыруды және оның тәртібін тексереді;

5) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелерін шешу үшін әскери бөлімдерден, жергілікті әскери басқару органдарынан (бұдан әрі – ЖӘБО), денсаулық сақтау ұйымдарынан құжаттарды сұратады.

9-тарау. Десанттық-шабуылдау әскерлерінің әскери-дәрігерлік комиссиясы

36. ДШӘ ӘДК ДШӘ қолбасшысының бұйрығымен осы Ереженің 15-тармағында айқындалған құрамда құрылады және ДШӘ-дағы әскери-дәрігерлік сараптамаға әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады.

37. ДШӘ ӘДК төрағасы әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша ҚР ҚМ ОӘДК бастығына бағынады.

38. ДШӘ ӘДК-ға:

1) әскери қызметке (әскери жиындарға) шақырылған және (немесе) ДШӘ-да қызмет ету үшін басқа әскер түрлері мен тектерінен, әскери оқу орындарынан келген (жіберілген) азаматтардың, ДШӘ-да әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілердің, ДШӘ-ның әскери-есептік мамандықтары бойынша оқытып-үйрету үшін іріктелген әскери қызметшілердің ДШӘ-дағы әскери қызметке жарамдылығын айқындау үшін медициналық куәландыруды ұйымдастыру, жүргізу;

2) әскери-дәрігерлік сараптамаға қатысты бөлігінде әскери-медициналық мекемелерде, әскери бөлімдерде емдеу-диагностикалық жұмысты ұйымдастыруды, жүргізуді және оның нәтижелерін бақылау;

3) ДШӘ-да әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру нәтижелерін талдау және ДШӘ қолбасшылығына және ҚР ҚМ ОӘДК төрағасына медициналық куәландыру нәтижелері туралы есеп берулерді ұсыну жүктеледі.

39. ДШӘ ӘДК:

1) ДШӘ-дағы қызметке жарамдылық немесе жарамсыздық туралы қорытынды шығарады;

2) қайтадан медициналық куәландыру нәтижелері бойынша ДШӘ-да қызмет етуге жарамдылық (жарамсыздық) туралы өз қорытындыларын немесе басқа да ӘДК қорытындыларын (ҚР ҚМ ОӘДК шығарған қорытындылардан басқа) қайта қарайды;

3) ДШӘ-да әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерді медициналық куәландыру мәселелері бойынша әдістемелік нұсқаулар мен ұсынымдар береді;

4) ДШӘ-ның әскери бөлімдерінде әскери қызметшілерді медициналық куәландыруды ұйымдастыруды және оның тәртібін тексереді;

5) әскери-дәрігерлік сараптама мәселелерін шешу үшін әскери бөлімдерден, ЖӘБО-дан, денсаулық сақтау ұйымдарынан құжаттарды сұратады.

10-тарау. Облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, қала және аудан жергілікті атқарушы органының медициналық комиссиялары

40. ЖАО медициналық комиссияларының жұмысы Кодекстің 12-бабы 2-тармағының 30) тармақшасына, 13-бабының 17) тармақшасына және "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" 2012 жылғы 16 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңы 29-бабының 1-тармағына сәйкес ұйымдастырылады.

41. Медициналық комиссиялар құрамына денсаулық сақтау ұйымдарынан ӘДС мәселелері бойынша даярлығы бар маман-дәрігерлер: хирург, терапевт, невропатолог, психиатр, окулист, оториноларинголог, дерматовенеролог, стоматолог бөлінеді.

Қажет болған кезде медициналық комиссиялар құрамына басқа мамандықтардың дәрігерлері, сондай-ақ орта медициналық персонал тартылады.

42. ЖАО медициналық комиссиясының жұмысын ұйымдастыруды және оның сапасын бақылау облыс (республикалық маңызы бар қала және астана) қорғаныс істері жөніндегі департаменті медицина қызметінің бастығына (дәрігеріне) жүктеледі.

43. Қаланың, ауданның ЖАО медициналық комиссиялары:

1) осы Ережеге 1-қосымшаға сәйкес маман-дәрігерлердің кабинеттерін әскерге шақыру (жиын) пункттерінде медициналық куәландыру үшін қажетті құралдар, медициналық және шаруашылық мүлік тізбесімен жарақтандыруды тексереді;

2) амбулаториялық (стационарлық) тексерілуге (емделуге) мұқтаж азаматтар жіберілетін медициналық ұйымдарды айқындайды;

3) тіркеу (әскерге шақыру) комиссиясы әскери қызметке уақытша жарамсыз деп таныған азаматтарды тексеру (емдеу) жүзеге асырылатын медициналық ұйымдарды айқындайды;

4) маман-дәрігерлердің мерзімді әскери қызметке шақырылуға (әскерге шақыру учаскелеріне тіркелуге) жататын азаматтардың диспансерлік есепте тұрғаны, медициналық көмекке жүгінгені туралы мәліметтерге, оның ішінде медициналық ақпараттық жүйеге қолжетімділігін қамтамасыз етеді;

5) мерзімді әскери қызметке шақыру (әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу) кезінде азаматтарды медициналық куәландыру нәтижесін медициналық ақпараттық жүйеге енгізудің толықтығы мен дұрыстығын бақылайды;

6) азаматтардың Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарады және әскер түрлері мен тектері бойынша арналу көрсеткішін белгілейді;

7) азаматтарға әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу, мерзімді әскери қызметке шақыру кезінде медициналық куәландыру мәселелері бойынша түсіндірме береді;

8) шамалы шектеулермен әскери қызметке жарамды деп танылған, әскери қызметке уақытша жарамсыз, ауыз қуысын санациялауға, көру қабілетін түзетуге мұқтаж азаматтардың тізімін жасайды;

9) күн сайын қорытынды шығарады, азаматтарды медициналық куәландыру нәтижесін талдайды;

10) азаматтарды медициналық куәландырудың кемшіліктері туралы мерзімді әскери қызметке шақыру (әскерге шақыру учаскелеріне тіркеу) комиссиясының төрағасына баяндайды;

11) азаматтарды медициналық куәландыруға байланысты шағымдар мен өтініштерді шешуге қатысады.

Ескерту. Ереже 43-тармақпен толықтырылды – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

44. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың ЖАО медициналық комиссиялары:

1) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарымен, денсаулық сақтау ұйымдарымен, басқа да ұйымдармен азаматтарды әскери қызметке даярлауды медициналық қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзара іс-қимылды ұйымдастырады;

2) жиын пункті маман-дәрігерлерінің кабинеттерін құралмен, медициналық және шаруашылық мүлікпен жарақтандыруды тексереді;

3) маман-дәрігерлерге азаматтарды медициналық куәландыруды ұйымдастыру және жүргізу туралы нұсқау береді, әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу мәселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді түсіндіреді;

4) бағынысты медициналық комиссиялардың жұмысына әдістемелік басшылық жасауды жүзеге асырады, олардың жұмысын бақылайды және оларға әскери-дәрігерлік сараптама мәселелері бойынша практикалық көмек көрсетеді;

5) азаматтарға денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке шақыруды кейінге қалдырудың және одан босатудың негізділігін зерделейді;

6) ресімдеу сапасын, бағынысты медициналық комиссиялардың маман-дәрігерлері шығарған қорытындылардың негізділігін және олардың Талаптарға сәйкестігін тексереді;

7) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарына тікелей жөнелту алдында облыстық (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) жиын пунктінде аудандық (қалалық, облыстық маңызы бар қаланың) шақыру комиссиясы мерзімді әскери қызметке шақырған азаматтарға бақылау медициналық қарап-тексеруді жүргізеді;

8) аудандық (қалалық, облыстық маңызы бар қаланың) әскерге шақыру комиссиялары әскери қызметке жарамсыз және әскери қызметке уақытша жарамсыз деп танылған азаматтарға, сондай-ақ медициналық куәландыру нәтижелері бойынша олардың әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытындылармен келіспейтіні туралы мәлімдеген азаматтарға қайта медициналық куәландыруды жүргізеді;

9) әскери қызметке жарамдылығы (жарамсыздығы) санатын айқындаумен өзінің келіспейтіні туралы мәлімдеген азаматтардан денсаулық жағдайының өзгеруін растайтын құжаттарды сұратады;

10) бағынысты медициналық комиссиялардың қорытындыларын қарайды (қайта қарайды), бекітеді (күшін жояды);

11) штаттық ӘДК-мен келісілгеннен кейін өз қорытындыларын қайта қарайды;

12) Қарулы Күштерден, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардан мерзімді қызмет әскери қызметшілерін қайтару себептерін есепке алуды, зерделеуді және талдауды жүргізеді;

13) азаматтарды медициналық куәландыру және тексеру (емдеу) нәтижелерін жинақтайды;

14) әскерге шақыру (тіркеу) кампаниясының қорытындысы бойынша облыстың (республикалық маңызы бар қаланың немесе астананың) жергілікті атқарушы органының басшысына (әкіміне), денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары басшысына медициналық комиссиялардың жұмысын жақсарту жөнінде ұсыныстар береді.

Ескерту. Ереже 44-тармақпен толықтырылды – ҚР Қорғаныс министрінің 29.11.2022 № 1143 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі әскери- дәрігерлік сараптама комиссиялары туралы ережеге 1-қосымша

Әскерге шақыру (жиын) пункттерінде медициналық куәландыру үшін құралдар, медициналық және шаруашылық мүлік тізбесі

Р/с №	Дәрігерлік-медициналық құралдар, заттар мен аппараттар	Саны	Өлшем бірлігі
Антропометрия кабинеті
1.	Медициналық таразы	1	дана
2.	Қол динамометрі (тегіс серіппелі)	2	дана
3.	Сантиметрлерге бөлінген өлшеу таспасы	1	дана
4.	Анатомиялық пинцет	2	дана
5.	Бой өлшегіш	1	дана
6.	Спирометр	1	дана
7.	Ұлғайтқыш шыны (лупа)	1	дана
8.	Сфигмоманометр	1	дана
9.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
10.	Наркологиялық тестілер (резервті ескере отырып, тек облыстық жиын пунктінде әскерлерге жөнелтілетін адамдар саны бойынша)	-	-
Шығыс материалдары: 96 % спирт – 100 миллилитр, медициналық қолғап – 50 жұп, 100 грамм мақта, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, шприц (бірреттік) 5,0 миллилитр – 50 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана, аммиак – 5 миллилитр, бөлме термометрі – 1 дана
Терапевт кабинеті
11.	Стетофонендоскопы бар тонометр	2	жиынтық
12.	Медициналық термометр	3	дана
13.	Тілге арналған түзу екіжақты шпатель	5	дана
14.	Бүйрек тәрізді эмальданған науа	1	дана
15.	Медициналық кушетка	1	дана
16.	Үстел шамы	1	дана
17.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
18.	Кардиографқа арналған термоқағаз таспасы бар электр-кардиограф (тек облыстық бақылау комиссиясына)	1	жиынтық
100 грамм мақта, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана, аммиак – 5 миллилитр
Хирург кабинеті
19.	Стетофонендоскоп	1	дана
20.	Бұрыш өлшегіш	1	дана
21.	Негатоскоп	1	дана
22.	Сантиметрге бөлінген өлшеу таспасы	1	дана
23.	Медициналық кушетка	1	дана
24.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
Шығыс материалдары: 96 % спирт – 100 миллилитр, медициналық қолғап – 50 жұп, 100 грамм мақта, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Невропатолог кабинеті
25.	Неврологиялық шағын балға	1	дана
26.	Тілге арналған түзу екіжақты шпатель	5	дана
27.	Сантиметрге бөлінген өлшеу таспасы	1	дана
28.	Бүйрек тәрізді науа	1	дана
29.	Медициналық қолшам (офтальмоскопияға арналған)	1	дана
30.	Стетофонендоскопы бар тонометр	1	жиынтық
31.	Медициналық кушетка	1	дана
32.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
Шығыс материалдары: 96 % спирт – 100 миллилитр, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Психиатр кабинеті
33.	Неврологиялық шағын балға	1	дана
34.	Медициналық қолшам (офтальмоскопияға арналған)	1	дана
35.	Медициналық халат (немесе костюм)	2	дана
36.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
Оториноларинголог кабинеті
37.	Барани креслосы (тек облыстық медициналық комиссияға)	1	дана
38.	№ 1, 2, 3, 4 құлақ воронкалары	3	жинақ
39.	Пневматикалық құлақ воронкасы	1	дана
40.	Біржақты кереңдікті айқындаған кезде естуді зерттеуге арналған құлақ тығыны	1	дана
41.	Көмей айнасы	2	дана
42.	Мұрын айнасы	15	дана
43.	Воячектің сүйір ұшты құлақ зонды	1	дана
44.	Түйме тәрізді зонд	2	дана
45.	Мақтаға арналған бөлігі бар құлақ зондысы	1	дана
46.	Қарапайым құлақ манометрі (отоманометр)	1	дана
47.	Қабырғасы бойынша иілген құлақ пинцеті	1	дана
48.	Маңдай рефлекторы	1	дана
49.	Бүйрек тәрізді эмальданған науалар	2	дана
50.	Медициналық термометр	1	дана
51.	Құрғақ кептіретін шкаф (стерилизатор)	1	дана
52.	Тілге арналған түзу екіжақты шпатель	15	дана
53.	Спирттік шам	1	дана
54.	Үстел шамы	1	дана
55.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
Шығыс материалдары: 96 % спирт – 100 миллилитр, медициналық қолғап – 50 жұп, 100 грамм мақта, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Окулист кабинеті
56.	Үлкен қабақ көтергіш	2	дана
57.	Скиаскопиялық сызғыш	2	дана
58.	Көзілдірік таңдауға арналған өлшеу сызғышы	1	дана
59.	Күнқағарлы бинокулярлық лупа	1	дана
60.	Поляк оптотиптері	1	дана
61.	Офтальмоскоп	1	дана
62.	Көзілдірік әйнектері	1	жинақ
63.	Головин-Сивцев кестесіне арналған жарық түсіру аппараты	1	дана
64.	Офтальмологиялық шам	1	дана
65.	Көру өткірлігін айқындауға арналған Головин-Сивцев кестесі	1	жиынтық
66.	Түсті көруді зерттеуге арналған межелеу кестесі	1	жиынтық
67.	Төмендеген көру симуляциясын зерттеуге арналған бақылау кестелері және Поляк белгілері	1	жиынтық
68.	Бүйрек тәрізді эмальданған науа	2	дана
69.	Көз эластотонометрі	1	дана
70.	Жас жолдарын шаюға арналған екі доғалұшты канюлі бар шприц	2	дана
71.	Үстел шамы	1	дана
72.	Медициналық қолшам (офтальмоскопияға арналған)	1	дана
73.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
Шығыс материалдары: 96 % спирт – 100 миллилитр, медициналық қолғап – 50 жұп, 100 грамм мақта, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана, көру өткірлігін диагностикалау үшін пайдаланылатын дәрілік препараттар
Стоматолог кабинеті
74.	Тіс айнасы	25	дана
75.	Істік тәрізді түзу тіс зондысы	3	дана
76.	Бұрышы иілген тіс зондысы	25	дана
77.	Жалпы мақсаттағы анатомиялық пинцет	2	дана
78.	Стандартты емес иілген тіс пинцеті	10	дана
79.	Жарықтандыратын аспап	1	дана
80.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
Шығыс материалдары: 96 % спирт – 100 миллилитр, медициналық қолғап – 50 жұп, 100 грамм мақта, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Дерматолог кабинеті
81.	Лупа	1	дана
82.	Медициналық кушетка	1	дана
83.	Медициналық перде	1	дана
84.	Стационарлық бактерицидтік сәулелендіргіш	1	дана
Шығыс материалдары: 96 % спирт – 100 миллилитр, медициналық қолғап – 50 жұп, 100 грамм мақта, құралдарды өңдеуге арналған дезинфекциялау ерітіндісі, құралдарды өңдеуге арналған ыдыс – 2 дана, медициналық халат (немесе костюм) – 2 дана
Республикалық маңызы бар қалалардың және астананың, облыстардың медициналық комиссияларына арналған қосымша диагностикалық жабдық*
85.	Авторефрактометр	1	дана
86.	Дерматоскоп	1	дана
87.	Құлақ, тамақ пен мұрын қуысының эндоскопиялық визуалды жүйесі	1	дана

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2020 жылғы 21 желтоқсандағы № 716 бұйрығына 3-қосымша

Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің күші жойылған кейбір бұйрықтарының тізбесі

1. "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларын және әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 2 шілдедегі № 373 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11846 болып тіркелген, 2015 жылғы 26 тамызда "Әділет" ақпараттық-құқықтық жүйесінде жарияланған).

2. "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларын және әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 2 шілдедегі № 373 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2018 жылғы 18 сәуірдегі № 232 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16898 болып тіркелген, 2018 жылғы 24 мамырда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған).

3. "Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидаларын және әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2015 жылғы 2 шілдедегі № 373 бұйрығына өзгерістер енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің 2019 жылғы 23 желтоқсандағы № 1058 бұйрығы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 19761 болып тіркелген, 2019 жылғы 27 желтоқсанда Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған).

Об утверждении Правил проведения военно-врачебной экспертизы и Положения о комиссиях военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 21 декабря 2020 года № 716. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 22 декабря 2020 года № 21869.

В соответствии с подпунктом 10) пункта 1 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения", ПРИКАЗЫВАЮ:

Сноска. Преамбула - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить:

1) Правила проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан согласно приложению 1 к настоящему приказу;

2) Положение о комиссиях военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан согласно приложению 2 к настоящему приказу.

2. Признать утратившими силу некоторые приказы Министра обороны Республики Казахстан по перечню, согласно приложению 3 к настоящему приказу.

3. Главному военно-медицинскому управлению Вооруженных Сил Республики Казахстан в установленным законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;

2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства обороны Республики Казахстан после его первого официального опубликования;

3) направление сведений в Юридический департамент Министерства обороны Республики Казахстан об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта в течение десяти календарных дней со дня государственной регистрации.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего заместителя Министра обороны Республики Казахстан.

5. Настоящий приказ довести до должностных лиц в части, их касающейся.

6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр обороны Республики Казахстан

Н. Ермекбаев

"СОГЛАСОВАН"
Министерство здравоохранения
Республики Казахстан

Приложение 1 Утверждены приказом Министра обороны Республики Казахстан от 21 декабря 2020 года № 716

Правила проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан (далее – Правила) определяют порядок проведения военно-врачебной экспертизы (далее – ВВЭ) в Вооруженных Силах Республики Казахстан (далее – ВС РК) и органах военной прокуратуры.

Сноска. Пункт 1 – в редакции приказа Министра обороны РК от 04.01.2023 № 3 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. ВВЭ проводится для определения:

1) категории годности граждан к воинской службе (воинским сборам), а также в учетных целях по состоянию здоровья;

2) причинной связи заболеваний, увечий (ранений, травм, контузий) (далее – увечья) и гибели (смерти) у граждан Республики Казахстан в связи с прохождением (исполнением обязанностей) ими воинской службы, воинских сборов;

3) степени тяжести увечий, не повлекших инвалидности, полученных военнослужащими при исполнении обязанностей воинской службы;

4) психофизиологических качеств личности граждан Республики Казахстан, поступающих на службу в государственную авиацию и авиационного персонала.

3. Категория годности граждан к воинской службе (воинским сборам), а также в учетных целях, определяется проведением медицинского освидетельствования.

Медицинское освидетельствование проводится:

гражданам, приписываемым к призывным участкам, призываемым на воинскую службу и поступающим в военные учебные заведения, подведомственные Министерству обороны Республики Казахстан, а также на военные кафедры (факультеты) при высших учебных заведениях;

гражданам, поступающим на воинскую службу, в том числе по контракту;

военнослужащим, проходящим воинскую службу по призыву или контракту;

курсантам военных учебных заведений (далее – ВУЗ), кадетам и воспитанникам;

военнослужащим, отбираемым для службы и проходящих службу с радиоактивными веществами, ионизирующими источниками излучений, компонентами ракетных топлив, источниками электромагнитных полей, лазерных излучений;

авиационному персоналу государственной авиации;

гражданам, пребывающим в запасе, при призыве на воинские сборы, или в учетных целях.

4. Военно-врачебные комиссии (далее – ВВК) выносят заключения в соответствии с настоящими Правилами и Требованиями, предъявляемыми к состоянию здоровья лиц для прохождения службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан (далее – Требования), утверждаемыми в соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" (далее – Кодекс).

4-1. ВВЭ военнослужащих органов военной прокуратуры проводится в соответствии с настоящими Правилами.

Сноска. Правила дополнены пунктом 4-1 в соответствии с приказом Министра обороны РК от 04.01.2023 № 3 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Медицинское освидетельствование граждан, приписываемых к призывным участкам, призываемых на срочную воинскую службу, поступающих для подготовки по военно-техническим и иным специальностям

Сноска. Заголовок главы 2 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. Медицинское освидетельствование граждан, приписываемых к призывным участкам, призываемых на срочную воинскую службу, поступающих для подготовки по военно-техническим и иным специальностям, проводится медицинской комиссией местного исполнительного органа (далее – МИО).

До проведения медицинского освидетельствования врач-специалист медицинской комиссии МИО удостоверяется в личности освидетельствуемого.

В ходе медицинского освидетельствования граждан, подлежащих приписке к призывному участку и призыву на срочную воинскую службу, поступающим для подготовки по военно-техническим и иным специальностям, проверяются:

сведения (справки) полученные из медицинской информационной системы и медицинских организаций (независимо от форм собственности) о состоянии на диспансерном учете по поводу хронических заболеваний и перенесенных в течение последних двенадцати месяцев инфекционных и паразитарных заболеваний, сведения о непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и других веществ, сведения о ежегодных профилактических медицинских осмотрах;

документы согласно форм учетной и отчетной документации в области здравоохранения, утверждаемые в соответствии с подпунктом 31) статьи 7 Кодекса (далее – формы учетной и отчетной документации): медицинская карта амбулаторного пациента, карта профилактического осмотра (скрининга), лечебная карта допризывника (при ее наличии для лиц, призываемых на срочную воинскую службу);

рентгенограммы, протоколы специальных методов исследования и медицинские документы, характеризующие состояние здоровья граждан.

Сноска. Пункт 5 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Гражданам, подлежащим приписке к призывным участкам и призыву на срочную воинскую службу, поступающим для подготовки по военно-техническим и иным специальностям, не ранее чем за тридцать календарных дней до медицинского освидетельствования проводятся:

1) общий анализ крови и мочи;

2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;

3) электрокардиография (далее – ЭКГ);

4) эхокардиография;

5) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки (не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования);

6) ультразвуковое исследование органов брюшной полости и почек;

7) анализ крови на бруцеллез (работающим в животноводстве и (или) имеющим скот в личном хозяйстве).

Сноска. Пункт 6 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Сведения, полученные из медицинской учетной документации организаций здравоохранения, а также результаты проведенных при медицинском освидетельствовании лабораторных и инструментальных методов исследования записываются в учетную карту призывника.

Флюорограммы (рентгенограммы) находятся в личном деле освидетельствуемого до истечения срока его воинской службы, после возвращаются в соответствующие медицинские организации, где они хранятся в виде флюорографических пленок или на электронном носителе в течение одного года.

8. Медицинское освидетельствование граждан проводится в соответствии с Инструкцией по проведению медицинского освидетельствования согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

9. При приписке к призывным участкам юношей, достигших 17-летнего возраста, медицинская комиссия кроме определения годности к воинской службе и показателя предназначения, определяет уровень состояния здоровья, которые фиксируются как плановый скрининговый медицинский осмотр с целью определения дальнейшего проведения медицинской профилактической работы.

10. Граждане, признанные при приписке к призывным участкам (призыве на срочную воинскую службу) нуждающимися в обследовании (лечении), учитываются в отделах (управлениях) по делам обороны (далее – О(У)ДО) по списку временно негодных к воинской службе или по списку годных к воинской службе с незначительными ограничениями и сведения о них в течение десяти рабочих дней после окончания приписки (призыва на срочную воинскую службу) передаются в медицинские организации и местные органы государственного управления здравоохранением.

Руководители медицинских организаций и местных органов государственного управления здравоохранением согласно указанного списка обеспечивают своевременное обследование (лечение) граждан.

По завершению обследования и (или) лечения врач или ответственное лицо медицинских организаций и местных органов государственного управления здравоохранением в течение семи рабочих дней направляет в О(У)ДО лечебную карту допризывника и медицинские документы, характеризующие состояние здоровья граждан согласно форм учетной и отчетной документации.

Сноска. Пункт 10 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. С целью определения состояния здоровья и (или) уточнения диагноза заболевания или физического недостатка у гражданина, подлежащего приписке к призывным участкам (призыву на срочную воинскую службу), приписная (призывная) комиссия направляет его на амбулаторное или стационарное обследование в медицинские организации. В направлении на обследование (лечение) по форме, согласно приложению 2 к настоящим Правилам, указываются наименование медицинской организации, предварительный диагноз, что требуется уточнить и срок повторной явки с результатами обследования (лечения) на повторное медицинское освидетельствование. Обследование (лечение) граждан в медицинских организациях проводится с учетом основного и сопутствующих заболеваний.

Направление выдается гражданам, подлежащим приписке к призывным участкам (призыву на срочную воинскую службу) при объявлении им решения приписной (призывной) комиссии.

К направлению прилагаются акт исследования состояния здоровья (далее – акт) по форме, согласно приложению 3 к настоящим Правилам, медицинская карта амбулаторного пациента и медицинские документы, характеризующие состояние его здоровья.

По окончании обследования (лечения) заполняется акт, который подписывается врачом, проводившим обследование (лечение), заведующим отделением и руководителем медицинской организации (главным врачом), заверяется гербовой печатью медицинской организации. В акте указываются результаты лабораторно-инструментальных методов исследования и объективные данные, подтверждающие основной и сопутствующие диагнозы. Диагноз выставляется в соответствии с международной классификацией болезней, также указывается стадия заболевания или физического недостатка, стадия компенсации, функциональные нарушения пораженного органа (системы).

По возвращении с обследования (лечения) гражданин подлежит повторному медицинскому освидетельствованию. Если после повторного медицинского освидетельствования гражданин признан временно негодным к воинской службе или годным к воинской службе с незначительными ограничениями, то он учитывается по списку временно негодных к воинской службе или по списку годных к воинской службе с незначительными ограничениями.

Сноска. Пункт 11 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12. При проведении медицинского освидетельствования врач-специалист медицинской комиссии МИО в учетную карту призывника записывает диагноз в соответствии с международной классификацией болезней (при отсутствии заболеваний делается запись – "здоров"), заключение о категории годности к воинской службе в соответствии с Требованиями, пункты и подпункты Требований. В случае, когда гражданин признается годным к воинской службе с незначительными ограничениями, но нуждается в санации полости рта или коррекции зрения, заключение врача-специалиста медицинской комиссии МИО дополняется записью "Нуждается в лечении (санации полости рта, коррекции зрения)".

Сноска. Пункт 12 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Гражданам, при приписке или призыве на срочную воинскую службу, поступающим для подготовки по военно-техническим и иным специальностям, признанным годными к воинской службе или годными к воинской службе с незначительными ограничениями, медицинская комиссия МИО в учетной карте призывника, после заключения о категории годности к воинской службе устанавливает показатель предназначения по видам и родам войск в соответствии с Требованиями.

Сноска. Пункт 13 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. При заболеваниях, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается временная негодность к воинской службе, в отношении граждан, приписываемых к призывным участкам, призываемых на срочную воинскую службу, поступающих для подготовки по военно-техническим и иным специальностям, медицинская комиссия МИО выносит заключение о временной негодности с указанием срока.

Заключение о временной негодности к воинской службе выносится на срок от трех до шести месяцев, которое при не определившемся врачебно-экспертном исходе заболевания выносится повторно, срок временной негодности не превышает двенадцати месяцев, после чего проводится повторное медицинское освидетельствование.

В случае завершения обследования (лечения) граждан до окончания работы комиссии по приписке или призывной комиссии (текущего призыва на срочную воинскую службу), заключение о временной негодности к воинской службе не выносится, и врач-специалист медицинской комиссии МИО выносит заключение о нуждаемости в обследовании (лечении) с указанием даты явки на повторное медицинское освидетельствование.

Гражданам, после истечения срока временной негодности к воинской службе, проводится повторное медицинское освидетельствование и медицинская комиссия МИО выносит заключение о годности или не годности к воинской службе.

Сноска. Пункт 14 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. Медицинская комиссия областной (города республиканского значения или столицы) призывной комиссии проводит на областном (города республиканского значения или столицы) сборном пункте контрольный медицинский осмотр граждан, призванных районной (городской, города областного значения) призывной комиссией на срочную воинскую службу.

Граждане, у которых в результате контрольного медицинского осмотра на областном (города республиканского значения или столицы) сборном пункте выявлены заболевания или физические недостатки, препятствующие воинской службе, направляются в О(У)ДО по месту призыва для проведения повторного медицинского освидетельствования и определения категории годности к воинской службе с учетом вновь выявленных обстоятельств.

На каждого возвращаемого гражданина врачом-специалистом медицинской комиссии областной (города республиканского значения или столицы) призывной комиссии оформляется лист медицинского освидетельствования по форме, согласно приложению 4 к настоящим Правилам (далее – лист медицинского освидетельствования).

Сноска. Пункт 15 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. В книгу протоколов приписной (призывной) комиссии записываются краткий анамнез, данные объективного исследования, результаты лабораторных и инструментальных методов исследования, диагноз, а также решение приписной (призывной) комиссии.

Сноска. Пункт 16 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Гражданам, зачисленным в воинские команды, на областных (города республиканского значения или столицы) сборных пунктах проводится тестирование на наличие в организме наркотических веществ и исследование на ВИЧ-инфекцию.

Сноска. Пункт 17 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. Обоснованность предоставления гражданам отсрочек или освобождения от призыва на срочную воинскую службу по состоянию здоровья проверяется путем изучения врачами-специалистами медицинской комиссии областной (города республиканского значения или столицы) призывной комиссии всех личных дел призывников, медицинских документов, подтверждающих установленный диагноз и вынесенное заключение, и (или) выборочным медицинским осмотром указанных граждан.

По результатам проверки документов и (или) выборочного медицинского осмотра, областная (города республиканского значения или столицы) призывная комиссия в учетной карте призывника делает отметку об утверждении решения районной (городской, города областного значения) призывной комиссии или направлении гражданина на повторное медицинское освидетельствование.

Сноска. Пункт 18 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. Повторному медицинскому освидетельствованию подлежат также граждане, заявившие о несогласии с заключением медицинской комиссии об их годности (негодности) к воинской службе.

Сноска. Пункт 19 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20. О сроках, месте проведения повторного медицинского освидетельствования и гражданах, подлежащих повторному медицинскому освидетельствованию, областная (города республиканского значения или столицы) призывная комиссия извещает районные (городские, городов областного значения) призывные комиссии.

Сноска. Пункт 20 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. На повторное медицинское освидетельствование гражданин направляется с личным делом и медицинскими документами, подтверждающими установленный диагноз и вынесенное заключение.

При изменении в результате повторного медицинского освидетельствования у гражданина категории годности к воинской службе, врач-специалист медицинской комиссии оформляет лист медицинского освидетельствования и областная (города республиканского значения или столицы) призывная комиссия отменяет решение нижестоящей призывной комиссии и выносит свое решение, которое оформляется в книге протоколов и учетной карте призывника, и объявляется гражданину.

Сноска. Пункт 21 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22. Учетная карта призывника, лист медицинского освидетельствования, а также выписка из книги протоколов заседаний областной (города республиканского значения или столицы) призывной комиссии, заверенные печатью департамента по делам обороны (далее – ДДО), направляются в призывную комиссию, решение которой пересмотрено. Если в результате повторного медицинского освидетельствования решение районной (городской, города областного значения) призывной комиссии не изменяется, то в книге протоколов и учетной карте призывника делается краткая запись об его утверждении, лист медицинского освидетельствования при этом не оформляется.

Сноска. Пункт 22 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Изучение деятельности медицинской комиссии районных (городов областного значения) призывных комиссий осуществляется путем изучения данных книги протоколов призывной комиссии области (города республиканского значения и столицы), проверкой личных дел и проведением медицинского осмотра и освидетельствования граждан, признанных временно негодными к воинской службе или негодными к воинской службе.

24. Военнослужащие, призванные на срочную воинскую службу, по прибытию к месту воинской службы проходят первичный медицинский осмотр. Военнослужащие срочной службы, у которых в результате первичного медицинского осмотра, выявлены заболевания, препятствующие прохождению воинской службы по призыву, в соответствии с Требованиями, направляются на медицинское освидетельствование. Медицинское освидетельствование проводится госпитальными военно-врачебными комиссиями (далее – ВВК).

Заключения врачей-специалистов записываются в медицинскую книжку военнослужащего, заключение ВВК – в книгу протоколов заседаний ВВК по форме, согласно приложению 5 к настоящим Правилам (далее – книга протоколов заседаний ВВК).

Сноска. Пункт 24 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. Военнослужащие, не обоснованно призванные на срочную воинскую службу по состоянию здоровья, подлежат медицинскому освидетельствованию госпитальной ВВК. При этом заключение ВВК оформляется свидетельством о болезни по форме, согласно приложению 6 к настоящим Правилам (далее – свидетельство о болезни) и утверждается штатной ВВК.

26. Штатная ВВК копию утвержденного свидетельства о болезни в течение пяти рабочих дней после утверждения направляет в местные органы государственного управления здравоохранением и ДДО по месту призыва военнослужащего.

Сноска. Пункт 26 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Штатная ВВК, ДДО области (города республиканского значения или столицы) совместно с местными органами государственного управления здравоохранением ведут учет случаев и изучают причины необоснованного призыва граждан на срочную воинскую службу по состоянию здоровья и принимают меры к улучшению качества обследования и медицинского освидетельствования граждан, призываемых на срочную воинскую службу.

При этом заполняется карта изучения причин необоснованного призыва гражданина на срочную воинскую службу по состоянию здоровья по форме, согласно приложению 7 к настоящим Правилам.

Сноска. Пункт 27 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

28. Лица, освобожденные от призыва на срочную воинскую службу по достижению двадцати семи лет, при постановке их на учет военнообязанных медицинскому освидетельствованию подлежат только в случаях отсутствия ранее вынесенного решения призывной комиссии.

29. Медицинское освидетельствование граждан, поступающих для подготовки по военно-техническим и иным специальностям, проводится врачами-специалистами медицинских комиссий МИО района (города областного значения) или области (города республиканского значения или столицы).

Сноска. Пункт 29 – в редакции приказа Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Медицинское освидетельствование граждан, поступающих в военные учебные заведения, реализующие общеобразовательные программы общего среднего образования и воспитанников

30. Граждане, поступающие (далее – кандидаты) в военные учебные заведения, реализующие общеобразовательные программы общего среднего образования (далее – школы), медицинское освидетельствование проходят по прибытию в школы внештатными временно действующими ВВК, состав которых определяется согласно пункту 15 Положения о комиссиях военно-врачебной экспертизы Вооруженных Сил Республики Казахстан (далее – Положение).

31. Кандидаты до начала медицинского освидетельствования в внештатную временно действующую ВВК представляют:

1) сведения о состоянии на учете из медицинских организации психоневрологического, наркологического (с результатами наркотестирования), противотуберкулезного и кожно-венерологического профиля (при наличии информационных систем - школы сведения получают самостоятельно);

2) из других медицинских организаций (при наличии информационных систем - школы сведения получают самостоятельно):

сведения о состоянии на диспансерном учете по поводу хронических заболеваний и перенесенных в течение последних двенадцати месяцев инфекционных и паразитарных заболеваний;

документы согласно формы учетной и отчетной документации: медицинскую карту амбулаторного пациента, карту профилактических прививок;

другие медицинские документы, характеризующие состояние здоровья граждан, рентгенограммы, протоколы специальных методов исследований;

3) результаты медицинских исследований, проведенных не ранее чем за тридцать календарных дней до начала медицинского освидетельствования:

общего анализа крови;

реакции микропреципитации (микрореакция) на сифилис;

общего анализа мочи;

ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);

флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки (не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования);

эхокардиографии.

32. До начала медицинского освидетельствования в школе проверяется полнота перечня представленных сведений и результатов медицинских исследований.

33. Лица, у которых по сведениям медицинских организаций имеются хронические заболевания или физические недостатки, препятствующие поступлению в школы, на медицинское освидетельствование не направляются.

34. В школе на кандидата оформляется карта медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение по форме, согласно приложению 8 к настоящим Правилам.

35. При освидетельствовании изучаются медицинские документы предшествующего наблюдения за состоянием здоровья кандидата, анамнестические данные освидетельствуемого.

36. В процессе медицинского освидетельствования по показаниям проводятся дополнительные лабораторные, инструментальные методы исследования для определения состояния здоровья.

37. С целью уточнения диагноза кандидат направляется на обследование в военно-медицинские учреждения (медицинские организации), которое завершается в период работы ВВК. В направлении на обследование (лечение) указываются наименование военно-медицинского учреждения (медицинской организации), диагноз, цель обследования.

38. При выявлении заболевания, препятствующего поступлению в школу, дальнейшее медицинское освидетельствование кандидата прекращается, врачом-специалистом оформляется лист медицинского освидетельствования и ВВК выносит заключение о негодности к поступлению в школу.

39. По результатам медицинского освидетельствования внештатная временно действующая ВВК выносит заключение о годности (негодности) к поступлению (при этом указываются пункты Требований, на основании которых вынесено заключение ВВК).

40. Результаты освидетельствования и заключение ВВК записываются в книгу протоколов заседаний ВВК, карту медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение.

41. Карта медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение и лист медицинского освидетельствования, признанного при медицинском освидетельствовании негодным к поступлению в школу, не позднее семи рабочих дней после окончания медицинского освидетельствования направляются в штатную ВВК для учета и анализа.

42. При изменениях состояния здоровья, предусматривающих пересмотра категории годности к обучению, воспитанников направляют для медицинского освидетельствования в внештатную постоянно действующую (гарнизонную, госпитальную) ВВК.

43. Заключение ВВК на воспитанников, признанных негодными к обучению, оформляется свидетельством о болезни, и подлежит утверждению в штатной ВВК.

Глава 4. Медицинское освидетельствование граждан и военнослужащих, поступающих в военные учебные заведения, в том числе иностранных государств, реализующие программы технического и профессионального, высшего, послевузовского образования, а также на военные кафедры (факультеты) при высших учебных заведениях

44. Предварительное медицинское освидетельствование граждан, поступающих в военные учебные заведения (далее – кандидаты), проводится медицинской комиссией местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, города и района (далее - медицинские комиссии МИО), а военнослужащих и выпускников военных учебных заведений, реализующих общеобразовательные программы общего среднего образования– внештатными постоянно (временно) действующими ВВК.

45. Перед направлением на медицинское освидетельствование оформляется карта медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение: на кандидатов – в отделах (управлениях) по делам обороны (далее – О(У)ДО), на военнослужащих – в воинских частях, на выпускников военно-учебных заведений, реализующих общеобразовательные программы общего среднего образования – в школе.

46. До начала медицинского освидетельствования кандидаты, представляют в О(У)ДО медицинские документы согласно подпунктов 1), 2) пункта 31 настоящих Правил (при наличии информационных систем – О(У)ДО сведения получают самостоятельно).

Кандидаты, у которых по сведениям медицинских организаций имеются хронические заболевания или физические недостатки, препятствующие поступлению в ВУЗ, на медицинское освидетельствование не направляются.

47. В медицинские комиссии МИО кандидаты представляют результаты медицинских исследований, проведенных не ранее чем за тридцать календарных дней до начала медицинского освидетельствования:

1) общий анализ крови;

2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;

3) общий анализ мочи;

4) рентгенография придаточных пазух носа;

5) ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);

6) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки проводится не позже трех месяцев на день медицинского освидетельствования;

7) анализ крови на бруцеллез (работающим в животноводстве и (или) имеющим скот в личном хозяйстве).

48. Военнослужащие, поступающие в ВУЗ, на медицинское освидетельствование направляются с медицинской книжкой, в которой отражаются результаты ежегодных профилактических медицинских осмотров, обращения за медицинской помощью, оформленного в виде эпикриза и результатами исследований, указанными в пункте 47 настоящих Правил.

49. При отсутствии в медицинских книжках военнослужащих результатов ежегодных профилактических медицинских осмотров за последние годы, предварительным медицинским освидетельствованием выносится заключение ВВК о направлении их на стационарное обследование с последующим медицинским освидетельствованием госпитальной ВВК.

При отсутствии у военнослужащего медицинской книжки медицинское освидетельствование не проводится.

50. В процессе предварительного медицинского освидетельствования кандидатам по показаниям проводятся дополнительные лабораторные, инструментальные методы исследования для определения состояния здоровья.

51. Результаты проведенных исследований, а также сведения обо всех ранее полученных профилактических прививках и непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и других веществ записываются и прилагаются к карте медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение.

52. С целью уточнения диагноза кандидат направляется на обследование в медицинские организации. В направлении на обследование (лечение) указываются наименование медицинской организации (военно-медицинского учреждения), диагноз, цель обследования.

К направлению прилагаются акт, медицинская карта амбулаторного пациента и медицинские документы, характеризующие состояние здоровья.

53. Окончательное медицинское освидетельствование кандидатов (кроме поступающих в ВУЗ-ы реализующие программы послевузовского образования) проводится внештатными временно (постоянно) действующими ВВК для определения годности к поступлению в ВУЗ.

54. При выявлении заболевания, препятствующего поступлению в ВУЗ, дальнейшее обследование прекращается, врачом-специалистом оформляется лист медицинского освидетельствования и ВВК выносит заключение о негодности к поступлению в ВУЗ.

55. На медицинское освидетельствование при поступлении на летные специальности ВУЗ-а по подготовке авиационного персонала направляются кандидаты (военнослужащие), имеющие:

1) нормальное цветоощущение и остроту зрения не ниже 1,0 без коррекции на каждый глаз;

2) слух на шепотную речь не менее 6/6;

3) артериальное давление не выше 130/80 и не ниже 105/60 миллиметров ртутного столба;

4) индекс массы тела не ниже 18,5 и массу тела не более 90 килограмм;

5) рост не менее 165 сантиметров и не более 186 сантиметров;

6) длину ног не менее 80 сантиметров;

7) длину рук не менее 76 сантиметров;

8) рост в положении сидя не менее 80 сантиметров и не более 93 сантиметров.

56. Перед направлением на предварительное медицинское освидетельствование в О(У)ДО или в воинских частях на кандидатов для обучения, отвечающих этим требованиям, оформляются медицинские документы согласно пунктам 45, 46, 48 настоящих Правил и в дополнение к исследованиям, указанным в пункте 47 настоящих Правил, проводятся:

1) электрокардиография в двенадцати отведениях (в покое и после физической нагрузки);

2) ультразвуковое исследование щитовидной железы, сердца и мочеполовой системы;

3) исследование крови на сахар и маркеры гепатитов В и С;

4) исследование цветоощущения, остроты зрения, рефракции с помощью скиаскопии или рефрактометрии в условиях покоя и циклоплегии;

5) исследование носового дыхания, обоняния, барофункции ушей, слуха на шепотную и разговорную речь, вестибулярного и отолитового аппаратов.

57. Кандидаты, поступающие на летные специальности ВУЗ-а по подготовке авиационного персонала подлежат окончательному медицинскому освидетельствованию внештатной временно действующей врачебно-летной комиссией (далее – ВЛК).

58. Кандидаты, у которых одним из врачей-специалистов ВЛК выявлено заболевание, препятствующее летному обучению, проходят медицинское обследование у остальных врачей-специалистов, но освобождаются от выполнения специальных нагрузочных проб.

Кандидатам, у которых не выявлено заболеваний, препятствующих летному обучению, проводятся специальные исследования: испытания в барокамере на переносимость высотной гипоксии и перепадов барометрического давления, вестибулометрия, тональная аудиометрия и электроэнцефалография.

Испытания в барокамере и вестибулометрия в один день не проводятся.

59. Изучение психофизиологических качеств кандидатов, поступающих на летные специальности ВУЗ-а по подготовке авиационного персонала, проводится медицинским персоналом военно-учебного заведения, имеющих подготовку по психофизиологии летного труда.

60. В процессе окончательного освидетельствования кандидатам по медицинским показаниям повторно проводятся лабораторные, рентгенологические и другие исследования. Для уточнения диагноза ВВК (ВЛК) направляет гражданина на обследование в медицинскую организацию (военно-медицинское учреждение), которое завершается в период работы ВВК (ВЛК).

61. Военнослужащие, поступающие в ВУЗ-ы, в том числе иностранных государств, реализующие программы высшего и послевузовского образования, при наличии заболевания, по которому Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе или временная негодность к воинской службе, признаются негодными к поступлению в ВУЗ.

62. При выявлении у военнослужащего заболевания, при котором Требованиями предусмотрена ограниченная годность к воинской службе или негодность к воинской службе, врач-специалист выносит заключение о негодности к поступлению в ВУЗ и нуждаемости в обследовании и освидетельствовании по месту прохождения воинской службы для определения категории годности к воинской службе.

63. По результатам медицинского освидетельствования внештатная временно (постоянно) действующая ВВК (ВЛК) выносит заключение о годности (негодности) к поступлению в ВУЗ. При этом указываются пункты Требований, на основании которых вынесено заключение ВВК.

64. Результаты медицинского освидетельствования записываются в книгу протоколов заседаний ВВК (ВЛК), карту медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в ВУЗ, а военнослужащему, в том числе и в медицинскую книжку.

На кандидатов, признанных негодными к поступлению в ВУЗ оформляется лист медицинского освидетельствования, а в книгу протоколов заседаний ВВК (ВЛК) записывается подробное обоснование причины негодности.

65. Сведения о лицах, признанных негодными к поступлению в ВУЗ при окончательном медицинском освидетельствовании, внештатная временно действующая ВВК (ВЛК) направляет в штатную ВВК не позднее семи рабочих дней после окончания медицинского освидетельствования.

66. Карта медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение и лист медицинского освидетельствования, признанного при окончательном медицинском освидетельствовании негодным к поступлению в ВУЗ, не позднее семи рабочих дней после окончания медицинского освидетельствования направляются в ДДО области (города республиканского значения или столицы), гарнизонные (госпитальные) ВВК (ВЛК), проводившие предварительный отбор, для анализа и улучшения качества предварительного медицинского освидетельствования.

ДДО области (города республиканского значения или столицы), гарнизонные (госпитальные) ВВК (ВЛК) результаты изучения полученных документов и принятые меры для улучшения качества предварительного медицинского освидетельствования направляют в Центральную военно-врачебную комиссию Министерства обороны Республики Казахстан (далее – ЦВВК МО РК) не позднее одного месяца со дня получения документов.

67. Медицинское освидетельствование военнослужащих, поступающих в ВУЗ-ы реализующие программы послевузовского образования, проводятся внештатными постоянно действующими ВВК по месту прохождения воинской службы, результаты освидетельствования оформляется справкой о медицинском освидетельствовании по форме, согласно приложению 9 к настоящим Правилам (далее – справка о медицинском освидетельствовании), один экземпляр которого направляется в штатную ВВК для контроля.

68. Медицинское освидетельствование граждан, обучающихся в высших учебных заведениях и отобранных для прохождения обучения по программам подготовки офицеров запаса и сержантов запаса на военных кафедрах (далее – студенты) проводится медицинскими комиссиями местных исполнительных органов (далее – МИО) перед началом обучения.

Военными кафедрами на студентов оформляются карты медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение. До начала медицинского освидетельствования студенты в медицинскую комиссию МИО представляют медицинские документы, указанные в подпунктах 1), 2) пункта 31 настоящих Правил, результаты медицинских исследований, указанные в пункте 47 настоящих Правил и удостоверение о приписке к призывному участку.

В процессе медицинского освидетельствования по показаниям проводятся дополнительные лабораторные, инструментальные методы исследования для определения состояния здоровья.

Медицинское освидетельствование студентов перед воинскими (учебными) сборами проводится медицинскими комиссиями МИО. По результатам освидетельствования выносится заключение: "Годен (не годен) к воинским (учебным) сборам".

Сноска. Пункт 68 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. Медицинское освидетельствование граждан, поступающих на воинскую службу по контракту

69. Поступающим на воинскую службу по контракту перед направлением на медицинское освидетельствование в О(У)ДО (для военнослужащих в воинских частях) оформляются карты медицинского освидетельствования гражданина, поступающего на воинскую службу по контракту по форме, согласно приложению 10 к настоящим Правилам.

В течение тридцати календарных дней до начала медицинского освидетельствования граждане, поступающие на воинскую службу по контракту в О(У)ДО представляют медицинские документы согласно пунктов 1), 2) пункта 31 настоящих Правил.

70. Поступающим на воинскую службу по контракту, в течение тридцати календарных дней до медицинского освидетельствования проводятся:

1) общий анализ крови;

2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;

3) общий анализ мочи;

4) ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);

5) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки не позже трех месяцев на день освидетельствования;

6) рентгенограмма придаточных пазух носа;

7) исследование крови на маркеры вирусных гепатитов В и С;

8) исследование крови на ВИЧ инфекцию;

9) анализ крови на сахар;

10) анализ крови на бруцеллез (работающим в животноводстве и (или) имеющим скот в личном хозяйстве);

11) измерение внутриглазного давления лицам старше сорока лет.

По медицинским показаниям проводятся дополнительные медицинские исследования.

71. Медицинское освидетельствование проводится медицинской комиссией МИО, а также внештатными постоянно действующими военно-врачебными комиссиями (далее – ВВК) военно-медицинских (медицинских) учреждений (организаций) Вооруженных Сил Республики Казахстан, в случаях предусмотренных Правилами прохождения воинской службы в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, утвержденных Указом Президента Республики Казахстан от 25 мая 2006 года № 124 (далее – Правила прохождения воинской службы).

Перед направлением в воинские части или региональные командования (далее – РгК) гражданам проводится тестирование на наличие в организме наркотических веществ, результаты которого записываются в карту медицинского освидетельствования гражданина, поступающего на воинскую службу по контракту.

Военнослужащие срочной службы, поступающие на воинскую службу по контракту, на медицинское освидетельствование направляются с медицинской книжкой, в которой оформляется эпикриз с отражением обращений за медицинской помощью и результатами исследований, указанными в пункте 70 настоящих Правил.

Сноска. Пункт 71 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

72. Для уточнения диагноза заболевания гражданин направляется на амбулаторное или стационарное обследование в медицинскую организацию (военно-медицинское учреждение).

При этом медицинская комиссия МИО (внештатная постоянно действующая ВВК) выносит заключение: "Подлежит обследованию".

К направлению на обследование (лечение) прилагаются акт исследования состояния здоровья, медицинская карта амбулаторного пациента и другие медицинские документы, характеризующие состояние здоровья гражданина.

При невозможности завершения медицинского обследования освидетельствуемого в течение одного месяца, а также в случае непредставления в срок результатов назначенных медицинских исследований медицинская комиссия МИО (внештатная постоянно действующая ВВК) выносит заключение: "Заключение не вынесено в связи с неприбытием на медицинское освидетельствование (недообследование)".

При отказе гражданина от обследования медицинская комиссия МИО (внештатная постоянно действующая ВВК) выносит заключение: "Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту".

73. Годными к поступлению на воинскую службу по контракту признаются граждане, которые по состоянию здоровья годны к воинской службе или годны к воинской службе с незначительными ограничениями в зависимости от рода и вида войск (службы) в соответствии с Требованиями.

74. Если в направлении на медицинское освидетельствование указано об определении годности для прохождения воинской службы в виде и роде войск ВС РК, к обучению (службе) по военно-учетной специальности, в отношении граждан, признанных годными к поступлению на воинскую службу по контракту, внештатная постоянно действующая ВВК выносит соответствующее заключение.

75. При заболеваниях, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, медицинская комиссия МИО (внештатная постоянно действующая ВВК) выносит заключение "Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту".

76. При выявлении на медицинском освидетельствовании беременности или заболеваний, препятствующих поступлению на воинскую службу по контракту, дальнейшее медицинское освидетельствование прекращается, и медицинская комиссия МИО (внештатная постоянно действующая ВВК) выносит заключение: "Не годен к поступлению на воинскую службу по контракту", при этом заключение о категории годности к воинской службе не выносится.

Такое же заключение выносится в отношении лиц, признанных временно негодными к воинской службе по контракту.

Глава 6. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих воинскую службу по призыву или контракту, слушателей и курсантов (кадетов) военных учебных заведений

77. Решение о направлении на медицинское освидетельствование выносится:

1) в отношении военнослужащих срочной воинской службы, – командирами (начальниками) воинских частей (учреждений), начальниками гарнизонов, начальниками ДДО, военным судом или прокуратурой, следственным органом;

2) в отношении офицеров, проходящих воинскую службу по призыву, – командирами (начальниками) воинских частей (учреждений), начальниками ДДО, военным судом или прокуратурой, следственным органом;

3) в отношении военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту – прямыми начальниками должностью от командира воинской части и выше, военным судом или военной прокуратурой, следственным органом;

4) в отношении слушателей, курсантов и кадетов военных учебных заведений – начальниками учебных заведений, военным судом или военной прокуратурой, следственным органом.

78. Направление на медицинское освидетельствование военнослужащим выдается командирами (начальниками) воинских частей (учреждений) или начальником кадрового органа видов и родов войск ВС РК со ссылкой на решение прямого командира (начальника).

79. В случае выявления в ходе обследования или лечения у военнослужащих срочной воинской службы, заболеваний, которые изменяют категорию годности к воинской службе, медицинское освидетельствование проводится по письменному распоряжению начальника военно-медицинского учреждения.

80. На лиц, направляемых на медицинское освидетельствование, в внештатную постоянно действующую ВВК представляются:

1) направление на медицинское освидетельствование по форме, согласно приложению 11 к настоящим Правилам;

2) медицинская книжка;

3) сведения о служебной деятельности военнослужащего по форме, согласно приложению 12 к настоящим Правилам;

4) сведения о состоянии здоровья военнослужащего по форме, согласно приложению 13 к Правилам.

В сведениях о служебной деятельности, отражаются влияние состояния здоровья освидетельствуемого на исполнение им обязанностей воинской службы по занимаемой должности и мнение командования о целесообразности сохранения военнослужащего на воинской службе.

В сведениях, о состоянии здоровья, указываются результаты профилактического медицинского осмотра за последние три года, результаты динамического наблюдения за состоянием здоровья освидетельствуемого, сведения об обращаемости за медицинской помощью. Изложенные сведения подтверждается данными медицинской книжки и другими медицинскими документами;

5) справка об увечье по форме, согласно приложению 14 к настоящим Правилам, на лиц, получивших при прохождении воинской службы увечье, с указанием их связи с исполнением обязанностей воинской службы.

Лицам без вышеуказанных документов или документами, оформленными ненадлежащим образом, медицинское освидетельствование не проводится.

81. Медицинское освидетельствование военнослужащих для решения вопроса о предоставлении отпуска или освобождения от исполнения обязанностей воинской службы по болезни (беременности) проводится по письменному распоряжению начальника (заместителя начальника по медицинской части) военно-медицинского учреждения.

82. Медицинское освидетельствование военнослужащих проводится при определившемся врачебно-экспертном исходе.

Под определившимся врачебно-экспертным исходом понимается такое состояние здоровья, когда наличие стойкого нарушения функции органа или системы подтверждается динамическим наблюдением не менее года и (или) когда дальнейшее лечение не приведет к изменению категории годности к воинской службе.

83. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту, проводится внештатными постоянно действующими (гарнизонными или госпитальными) ВВК амбулаторно или стационарно в сроки от трех до четырнадцати рабочих дней со дня начала обследования.

В случае, когда в связи с неясностью диагноза заболевания, увечья и их последствий, стационарное медицинское освидетельствование военнослужащего затягивается и не укладывается в указанный срок, обследование его продлевается письменным распоряжением начальника военно-медицинского учреждения на срок не более семи суток, о чем ставятся в известность командир воинской части (начальник учреждения) или кадровый орган, направивший военнослужащего на медицинское освидетельствование.

Контроль за соблюдением сроков освидетельствования и полноту обследования возлагается на начальника отделения военно-медицинского учреждения, в которое госпитализирован освидетельствуемый.

84. Военнослужащие, на время амбулаторного обследования и освидетельствования, освобождаются от исполнения должностных обязанностей на срок не более трех суток.

85. При наличии заболеваний, препятствующих прохождению воинской службы, в соответствии с Требованиями, или достижении предельного возраста состояния на воинской службе, медицинское освидетельствование проводится госпитальными ВВК.

В случаях, когда по состоянию здоровья транспортировка военнослужащего в военно-медицинское учреждение противопоказана, медицинское освидетельствование проводится амбулаторно внештатной постоянной действующей госпитальной (гарнизонной) ВВК по решению штатной ВВК.

86. При возникновении в процессе медицинского освидетельствования военнослужащего у внештатной постоянно действующей ВВК оснований, что последствия увечья или заболевания, по которым он освидетельствуется, не связаны с прохождением воинской службы, ВВК запрашивает медицинскую документацию и справки о прохождении воинской службы.

87. В целях определения годности к продолжению обучения по состоянию здоровья, слушателей, курсантов и кадетов направляют для медицинского освидетельствования в внештатную постоянно действующую (гарнизонную или госпитальную) ВВК.

88. В отношении кадетов и курсантов военных учебных заведений, в возрасте до восемнадцати лет, внештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение только о годности (негодности) к обучению.

89. В отношении кадетов, курсантов военных учебных заведений, достигших восемнадцати лет, внештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о годности их к воинской службе в соответствии с Требованиями.

90. При вынесении заключений предусматривающую временную негодность к воинской службе, окончательное заключение ВВК о годности к дальнейшему обучению и воинской службе принимается по истечению срока освобождения, отпуска по болезни.

91. Медицинское освидетельствование военнослужащих, получивших увечье при исполнении обязанностей воинской службы, производится по окончании лечения в военно-медицинском учреждении (медицинской организации).

В остальных случаях увечий и заболеваний, при которых длительность лечения превышает установленные сроки, при определившемся врачебно-экспертном исходе, военнослужащие представляются на медицинское освидетельствование для определения их годности к воинской службе.

92. Внештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о переводе с указанием количества сопровождающих лиц и вида транспорта:

при переводе военнослужащего из одного военно-медицинского учреждения (медицинской организации) в другое;

при сопровождении к местожительству военнослужащего, уволенного по болезни;

потребности в медицинской помощи и постороннем уходе.

93. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту, при перемещении по службе (при изменении вида или рода службы), при заключении нового или продлении контракта, проводится внештатной постоянно действующей (гарнизонной или госпитальной) ВВК.

При этом военнослужащие на ВВК направляются в случаях:

1) когда по перемещаемой должности, по-новому или продлеваемому контракту предусмотрены более высокие требования к состоянию здоровья;

2) наличия изменения состояния здоровья, предусматривающего пересмотра категории годности к воинской службе по результатам профилактического медицинского осмотра и динамического наблюдения.

94. При наличии у рядового состава, младшего сержантского состава, проходящих воинскую службу по контракту, и курсантов (кадетов) военных учебных заведений, кроме обучающихся на выпускном курсе, заболеваний, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, ВВК выносит заключение "Ограниченно годен к воинской службе".

Сноска. Пункт 94 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

95. При наличии у старшего, высшего сержантского и офицерского составах, заболеваний по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, выносится заключение "Годен к воинской службе с незначительными ограничениями", за исключением случаев:

1) достижения предельного возраста состояния на воинской службе;

2) диагностирования отягощающих друг друга трех и более заболеваний, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе.

В указанных случаях выносится заключение "Ограниченно годен к воинской службе".

При наличии у курсантов, обучающихся на выпускном курсе, заболеваний по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, ВВК выносит заключение "Годен к воинской службе с незначительными ограничениями". В случаях диагностирования отягощающих друг друга трех и более заболеваний, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, выносится заключение "Ограниченно годен к воинской службе".

96. Заключение ВВК о предоставлении военнослужащему отпуска по болезни или освобождения от исполнения обязанностей воинской службы, выносится в случаях, когда в соответствии с Требованиями предусматривается временная негодность к воинской службе.

97. В мирное время внештатная постоянно действующая ВВК (ВЛК) выносит заключение о предоставлении отпуска по болезни, если после завершения стационарного лечения и проведения медицинской реабилитации срок, по истечению которого военнослужащий приступит к исполнению обязанностей воинской службы составляет не менее месяца.

98. Отпуск по болезни (завершающий этап восстановительного лечения) военнослужащему в мирное время предоставляется на срок от тридцати до шестидесяти суток в зависимости от характера и тяжести увечья, заболевания.

99. Общая продолжительность непрерывного стационарного лечения, проведения медицинской реабилитации и пребывания в отпуске по болезни для военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, не превышает четыре месяца, по истечении которых внештатная постоянно действующая ВВК определяет категорию годности к воинской службе.

100. Военнослужащему, проходящему воинскую службу по контракту, воспитаннику, кадету, курсанту, слушателю ВУЗ-ов отпуск по болезни продлевается по медицинским показаниям, но каждый раз сроком не более чем на тридцать суток. В общей сложности время непрерывного пребывания на стационарном лечении, проведения медицинской реабилитации и в отпуске по болезни не превышает четыре месяца, а для больных туберкулезом – двенадцать месяцев.

По истечении указанного срока, при невозможности военнослужащим по контракту по состоянию здоровья приступить к исполнению обязанностей воинской службы, срок пребывания его на лечении продлевается решением прямого начальника от командующего родом войск, командующего войсками РгК и выше на основании заключения военно-медицинского учреждения.

Продление сроков лечения осуществляется только в тех случаях, когда после дальнейшего лечения военнослужащий сможет возвратиться к исполнению обязанностей воинской службы.

101. Для продления срока непрерывного пребывания военнослужащего на лечении начальник военно-медицинского учреждения направляет командиру (начальнику) воинской части (учреждения), где проходит службу (обучается) военнослужащий, ходатайство о продлении срока пребывания на лечении, в котором указываются: диагноз, обоснование продолжения лечения и его предполагаемый срок, который не превышает шестидесяти суток.

Командир воинской части указанное ходатайство со своим мнением по нему представляет прямому начальнику, который принимает решение о продлении срока непрерывного пребывания военнослужащего на лечении.

102. По истечении предельного непрерывного срока пребывания на лечении и в отпуске по болезни военнослужащие подлежат медицинскому освидетельствованию для определения категории годности к воинской службе.

103. Военнослужащим-женщинам отпуск по беременности и родам предоставляется командиром воинской части (начальником учреждения) в порядке и на срок, в соответствии с Трудовым кодексом Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года и Правилами прохождения воинской службы. После окончания отпуска по уходу за ребенком, военнослужащие-женщины на ВВК направляются в случае изменения состояния здоровья, требующего пересмотра категории годности к воинской службе.

104. Заключение внештатной постоянно действующей ВВК (ВЛК) о предоставлении отпуска (продлении отпуска) по болезни записывается в книгу протоколов заседаний ВВК и оформляется справкой о медицинском освидетельствовании.

105. В случаях, не предусмотренных пунктами 96, 97 настоящих Правил, лечение военнослужащих заканчивается в военно-медицинском учреждении, а внештатная постоянно действующая ВВК (ВЛК) выносит заключение о полном или частичном освобождении от исполнения обязанностей воинской службы (далее – освобождение) на срок от семи до пятнадцати суток. При этом срок освобождения в общей сложности не превышает тридцати суток.

106. Военнослужащие, проходящие срочную воинскую службу, освобожденные по состоянию здоровья от исполнения обязанностей воинской службы, направляются на лечение (реабилитацию) в медицинский пункт (медицинскую роту) воинской части.

При вынесении заключения о частичном освобождении от исполнения обязанностей воинской службы внештатная постоянно действующая ВВК указывает конкретные виды занятий, работ, нарядов, от которых они освобождаются.

107. В отношении военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу и осужденных к аресту с содержанием на гауптвахте, заключение ВВК о предоставлении отпуска по болезни, освобождении от исполнения обязанностей воинской службы не выносится. Лечение их завершается в военно-медицинском учреждении или медицинском пункте воинской части.

108. Военнослужащие, проходящие срочную воинскую службу, по окончании отпуска по болезни, по медицинским показаниям, направляются на повторное медицинское освидетельствование в внештатную ВВК (по месту прохождения воинской службы или проведения отпуска) для определения категории годности к воинской службе или продления отпуска по болезни.

109. Военнослужащему, проходящему воинскую службу по контракту признанному негодным к воинской службе с исключением с воинского учета и не имеющему возможность по состоянию здоровья исполнять обязанности воинской службы в период оформления увольнения, внештатная постоянно действующая ВВК (ВЛК) одновременно с заключением о негодности к воинской службе выносит заключение: "Подлежит освобождению от исполнения обязанностей воинской службы на срок, необходимый для оформления увольнения, но не более чем на 30 (тридцать) суток".

Внештатная постоянно действующая ВВК (ВЛК) выносит повторно заключение: "Подлежит освобождению от исполнения обязанностей воинской службы на срок, необходимый для оформления увольнения, но не более чем на 30 (тридцать) суток", если военнослужащий, проходящий воинскую службу по контракту, признанный негодным к воинской службе с исключением с воинского учета в указанный срок не уволен с воинской службы по состоянию здоровья.

110. Медицинское освидетельствование военнослужащих, граждан, проходящих воинские сборы, для определения годности к подводному вождению танков и других машин, проводятся при первичном допуске к работе и в последующем один раз в два года, а также по медицинском показаниям.

Глава 7. Медицинское освидетельствование военнослужащих Десантно-штурмовых войск и частей специального назначения

111. Медицинское освидетельствование военнослужащих, проходящих срочную воинскую службу, для определения годности к воинской службе в Десантно-штурмовых войсках (далее – ДШВ), частях специального назначения (далее – ЧСН) проводится один раз за период службы, а проходящих воинскую службу по контракту – один раз в двенадцать месяцев. При этом медицинскому освидетельствованию подлежат военнослужащие подразделений специального назначения, морской пехоты, а также десантно-штурмовых, разведывательных подразделений и лица, привлекаемые к совершению парашютных прыжков.

112. Медицинское освидетельствование проводится – гражданам, призванным на воинскую службу (воинские сборы) в ДШВ (ЧСН) и военнослужащим, прибывающим из военных учебных заведений, а также при перемещении по службе из других видов и родов войск.

113. Внеочередное медицинское освидетельствование военнослужащих ДШВ и ЧСН проводится по возвращению их из военно-медицинского учреждения (медицинской организации) после стационарного лечения по поводу заболеваний, предусматривающих изменение категории годности к службе в ДШВ (ЧСН), если они не освидетельствованы госпитальной ВВК.

Военнослужащие ДШВ и ЧСН на внеочередное медицинское освидетельствование направляются также по решению командира воинской части на основании заключения врача воинской части, врача-специалиста военно-медицинского учреждения.

При наличии у военнослужащих ДШВ и ЧСН заболеваний, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к службе в ДШВ (ЧСН), заключение "Годен к службе в ДШВ (ЧСН)" выносится в случаях:

1) целесообразности сохранения военнослужащего на воинской службе, по мнению командования;

2) благоприятного прогноза заболевания;

3) положительного настроя освидетельствуемого на продолжение воинской службы.

В данном случае заключение выносится при наличии всех вышеперечисленных условий. Прогноз заболевания определяется с учетом характера заболевания, его начала, степени прогрессирования, обратимости процесса и возможных осложнений при выполнении военнослужащим обязанностей воинской службы.

114. Годность к службе в ДШВ (ЧСН) предусматривает годность к совершению парашютных прыжков. Годность к совершению парашютных прыжков военнослужащих ДШВ и ЧСН, проходящих воинскую службу по контракту и имеющих массу тела более 90 килограмм, определяется индивидуально.

115. В случаях, если военнослужащие негодны к службе в ДШВ (ЧСН), внештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение о категории годности к воинской службе.

Глава 8. Медицинское освидетельствование военнослужащих Военно-морских сил

116. Медицинское освидетельствование военнослужащих проводится для определения годности к службе по следующим военно-учетным специальностям один раз в двенадцать месяцев:

личный состав надводных кораблей;

водолаз-глубоководник, акванавт, водолазный специалист;

рулевой, сигнальщик, штурманский электрик, торпедный электрик, торпедист, гидроакустик, радиотелеграфист надводных кораблей.

Внеочередное медицинское освидетельствование и определение категории годности к службе в Военно-морских силах (далее – ВМС) при заболеваниях, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка категории годности к воинской службе, проводятся аналогично порядку, изложенному в пункте 113 настоящих Правил.

117. В случаях, если военнослужащие негодны к службе в ВМС, внештатная (постоянно действующая) ВВК выносит заключение о категории годности к воинской службе.

118. Военнослужащие, проходящие службу на надводных кораблях гидроакустиками и радиотелеграфистами, перед длительным плаванием (продолжительностью свыше двух месяцев) подлежат медицинскому освидетельствованию, если после их очередного медицинского освидетельствования прошло более шести месяцев.

119. Лица, откомандированные на надводные корабли, уходящие в плавание, подлежат медицинскому освидетельствованию внештатной постоянно действующей ВВК для определения годности к службе на надводных кораблях.

120. В отдельных случаях командированным лицам, у которых имеются стойко компенсированные заболевания, препятствующие службе на корабле, внештатная постоянно действующая ВВК выносит заключение в редакции: "Противопоказаний к выходу в море на надводном корабле на срок не более 3 (трех) месяцев не имеется".

Глава 9. Медицинское освидетельствование боевых пловцов (водолазов)

121. В период подготовки к очередному медицинскому освидетельствованию боевых пловцов (водолазов) начальник медицинской службы части:

1) готовит медицинские книжки, в которых обобщает материалы наблюдения за ними (обращения за медицинской помощью, отстранения от спусков под воду по результатам медицинских осмотров, данные функциональных проб, профессиональные качества) и проверяет наличие в них записей за истекший год;

2) проводит антропометрические измерения;

3) организовывает проведение всем боевым пловцам (всему водолазному составу) рентгенологических (флюорография или рентгеноскопия органов грудной клетки), лабораторных (клинический анализ крови, мочи) и электрокардиографических исследований с применением нагрузочных проб, исследование вестибулярного аппарата.

Лицам старше 40 лет, кроме того, проводится исследование сахара, липидов крови и измерение внутриглазного давления.

122. Боевому пловцу (водолазу), признанному годным к водолазным работам, ВВК устанавливается глубина водолазных работ на предстоящий год:

1) более 60 метров;

2) от 12 до 60 метров;

3) до 12 метров.

123. При медицинском освидетельствовании высококвалифицированных водолазов, имеющих заболевания, предусматривающие ограничения годности к воинской службе по данной военно-учетной специальности, ВВК принимает в отношении их индивидуальное заключение – о погружении под воду на глубину до 20 метров и менее с целью контроля за работой водолазов и для их обучения.

124. Медицинское освидетельствование боевых пловцов и водолазного состава проводятся согласно Требований.

125. Результаты медицинского освидетельствования боевых пловцов (водолазов) записываются в книгу протоколов заседаний ВВК, в личную и медицинскую книжку водолазов.

126. Максимальная глубина погружений под воду устанавливается на период до очередного (внеочередного) медицинского освидетельствования боевого пловца (водолаза) и не превышает его в течение всего указанного периода.

127. При выявлении у боевого пловца (водолаза) заболеваний, препятствующих водолазным работам, ВВК для медицинского освидетельствования боевых пловцов (водолазов) направляет его на обследование и лечение с последующим медицинским освидетельствованием госпитальной ВВК для определения годности к водолазным работам, годности к воинской службе.

128. Очередное медицинское освидетельствование производится один раз в 12 месяцев амбулаторно, а старший, высший сержантский и офицерский состав вместо очередного амбулаторного обследования один раз в три года проходит стационарное обследование и медицинское освидетельствование.

129. По итогам медицинского освидетельствования боевых пловцов (водолазов) командиром воинской части издается приказ с установлением для каждого боевого пловца (водолаза) предельной глубины погружения под воду на текущий год.

Глава 10. Медицинское освидетельствование военнослужащих, отбираемых для службы и проходящих службу с радиоактивными веществами, ионизирующими источниками излучений, компонентами ракетного топлива, источниками электромагнитных полей и лазерных излучений

130. Медицинское освидетельствование военнослужащих, отбираемых для службы и проходящих службу с радиоактивными веществами (далее – РВ), ионизирующими источниками излучений (далее – ИИИ), компонентами ракетного топлива (далее – КРТ), источниками электромагнитных полей (далее – источники ЭМП) и лазерных излучений (далее – ЛИ), проводится с участием начальника медицинской службы (врача) и представителя командования воинской части.

131. Медицинское освидетельствование военнослужащих, отбираемых для службы с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, проводится перед назначением на должность, а проходящих службу с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, один раз в 3 (три) года и по медицинским показаниям.

132. Военнослужащим, проходящим службу с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, до начала медицинского освидетельствования проводятся:

1) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки;

2) общий анализ крови (с подсчетом лейкоцитарной формулы и количества тромбоцитов);

3) общий анализ мочи;

4) ЭКГ в покое (после нагрузки – по показаниям);

5) рентгенограмма придаточных пазух носа (при отборе);

6) исследование крови на маркеры вирусных гепатитов В и С (при отборе);

7) исследование крови на ВИЧ инфекцию (при отборе).

Лицам старше сорока лет проводятся измерение внутриглазного давления, определение уровня сахара в крови. По медицинским показаниям проводятся дополнительные медицинские исследования.

133. До начала медицинского освидетельствования начальник медицинской службы (врач) воинской части представляет в внештатную (постоянно, временно действующую) ВВК утвержденный командованием воинской части список военнослужащих, подлежащих медицинскому освидетельствованию.

В списке указываются: цель медицинского освидетельствования, воинское звание, фамилия, имя, отчество (при его наличии) освидетельствуемого;

в отношении лиц, проходящих службу с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, - стаж работы его с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, а также данные индивидуального дозиметрического контроля в межкомиссионный период.

134. Перед медицинским освидетельствованием представитель командования воинской части знакомит членов внештатной (постоянно, временно действующей) ВВК с условиями службы освидетельствуемых, а начальник медицинской службы (врач) воинской части сообщает ВВК о результатах медицинского наблюдения за состоянием здоровья освидетельствуемых в межкомиссионный период.

135. При направлении военнослужащего, проходящего службу с РВ, ИИИ, КРТ и источниками ЭМП и ЛИ, на стационарное обследование и медицинское освидетельствование в военно-медицинское учреждение представляется карта санитарно-гигиенической характеристики условий труда и рабочего места специалиста по форме, согласно приложению 15 к настоящим Правилам.

136. При выявлении в результате стационарного обследования у военнослужащего заболевания, возникновение которого является следствием воздействия на организм РВ, ИИИ, КРТ, источников ЭМП и ЛИ, и по этому заболеванию в соответствии с Требованиями предусматриваются временная негодность к воинской службе, негодность или индивидуальная оценка годности к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, внештатная (постоянно, временно действующая) ВВК выносит заключение с участием врача-радиолога и/или врача-токсиколога.

Заключение ВВК выносится с учетом степени компенсации патологического процесса, военно-учетной специальности, общего трудового стажа и трудового стажа по специальности, способности исполнять обязанности воинской службы.

137. В соответствии с Требованиями, предусматривающими временную негодность к воинской службе, в отношении лиц, отбираемых для службы с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, выносится заключение ВВК о негодности к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ.

138. Внеочередному медицинскому освидетельствованию подлежат военнослужащие, предъявившие жалобы на состояние здоровья, ранее признанные временно негодными к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, возвратившиеся из отпусков по болезни, предоставленных после перенесенного увечья, заболевания, по которым они представляются на ВВК для определения категории годности к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ.

139. Военнослужащие, ранее признанные по результатам стационарного обследования и медицинского освидетельствования временно негодными к работе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, направляются на повторное медицинское освидетельствование не ранее чем через три месяца.

140. В отношении военнослужащих, признанных негодными к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП и ЛИ, ВВК выносит заключение о категории годности к воинской службе.

Глава 11. Медицинское освидетельствование граждан, пребывающих в запасе, при призыве на воинские сборы или воинскую службу (офицеров запаса) и (или) в учетных целях

141. До начала медицинского освидетельствования граждан, пребывающих в запасе, при призыве на воинские (учебные) сборы или воинскую службу (офицеров), или в учетных целях О(У)ДО оформляет карту медицинского освидетельствования гражданина, пребывающего в запасе по форме, согласно приложению 16 к настоящим Правилам.

142. Граждане, пребывающие в запасе, представляют медицинские документы согласно подпунктов 1), 2) пункта 31 настоящих Правил.

143. Не ранее чем за тридцать календарных дней до начала медицинского освидетельствования проводятся:

1) общий анализ крови;

2) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;

3) определение сахара в крови;

4) общий анализ мочи;

5) ЭКГ в покое (после нагрузки - по показаниям);

6) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки (проведенное не позже трех месяцев на день освидетельствования);

7) рентгенограмма придаточных пазух носа (для призываемых на воинскую службу);

8) лицам старше сорока лет измерение внутриглазного давления.

По медицинским показаниям проводятся дополнительные медицинские исследования.

144. При медицинском освидетельствовании граждан, которые были уволены (освобождены) с воинской службы по состоянию здоровья, О(У)ДО представляет в ДДО заверенную печатью копию ранее вынесенного заключения ВВК.

145. При заболеваниях, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается индивидуальная оценка годности к воинской службе, в отношении граждан, проходивших воинскую службу по контракту и освидетельствуемых в учетных целях выносится заключение ВВК (медицинской комиссии МИО) "Ограниченно годен к воинской службе", в отношении военнообязанных при призыве на воинские сборы – "Не годен к воинским сборам", в отношении военнообязанных офицерского состава запаса при призыве на воинскую службу – "Не годен к воинской службе в мирное время, ограниченно годен в военное время".

Сноска. Пункт 145 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

146. При заболеваниях, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается временная негодность к воинской службе, в отношении военнообязанных, призываемых на воинские сборы, выносится заключение ВВК (медицинской комиссии МИО) "Не годен к воинским сборам", в отношении военнообязанных призываемых на воинскую службу – "Временно не годен к воинской службе".

Сноска. Пункт 146 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

147. Военнообязанные офицерского состава, призванные на воинскую службу, при наличии приказа Министра обороны Республики Казахстан о призыве на воинскую службу, но еще не отправленные к месту службы и предъявившие жалобы на состояние здоровья, по направлению начальника ДДО освидетельствуются внештатными постоянно действующими (гарнизонными или госпитальными) ВВК.

При выявлении заболеваний, по которым в соответствии с Требованиями предусматривается изменение категории годности к воинской службе, заключение внештатной постоянно действующей ВВК оформляется свидетельством о болезни и подлежит утверждению штатной ВВК.

148. При постановке гражданином, уволенным с воинской службы по состоянию здоровья, вопроса о пересмотре заключения ВВК на момент медицинского освидетельствования и определения категории годности к воинской службе, начальник О(У)ДО рассматривает целесообразность выдачи направления на проведение переосвидетельствования.

С этой целью запрашиваются медицинские документы, подтверждающие улучшение состояния здоровья (справки о снятии с диспансерного учета, выписки из медицинских карт стационарного больного, медицинская карта амбулаторного пациента). При наличии положительной динамики в состоянии здоровья гражданина, подлежащего переосвидетельствованию, проходит предварительное медицинское освидетельствование в медицинской комиссии МИО.

При положительном результате предварительного заключения, начальник ДДО области (города республиканского значения или столицы) направляет в штатную ВВК ведомства, в котором проходил воинскую службу военнослужащий, его заявление, военный билет, медицинскую книжку, заключение ВВК, результаты предварительного медицинского освидетельствования с подтверждающими медицинскими документами.

149. Медицинскому переосвидетельствованию не подлежат лица:

1) признанные негодными к воинской службе с исключением с воинского учета;

2) освобожденные от призыва на срочную воинскую службу по состоянию здоровья, после достижения двадцати семи лет;

3) с отрицательной динамикой в состоянии здоровья;

4) уволенные с воинской службы по состоянию здоровья вследствие психического, поведенческого расстройства (заболевания).

150. Штатная ВВК изучает представленные документы и при наличии основания для удовлетворения заявления, гражданин направляется на медицинское освидетельствование через начальника ДДО в внештатную постоянно действующую (гарнизонную или госпитальную) ВВК с целью определения категории годности к воинской службе.

151. После проведения медицинского освидетельствования заключение внештатной постоянно действующей ВВК (медицинской комиссии МИО) оформляется свидетельством о болезни и направляется на рассмотрение в штатную ВВК. Причинная связь увечья, заболевания в свидетельстве о болезни не указывается.

Глава 12. Порядок оформление медицинских документов при определении категории годности граждан к воинской службе (воинским сборам), а также в учетных целях

152. По результатам освидетельствования медицинские комиссии МИО и внештатные (временно, постоянно действующие) ВВК выносят заключения согласно приложения 17 к настоящим Правилам.

153. Сведения об освидетельствуемых, диагноз и заключение ВВК записываются в книгу протоколов заседаний ВВК. Указанные сведения и заключения ВВК записываются:

1) на граждан, не проходящих воинскую службу и поступающих на воинскую службу по контракту - в карту медицинского освидетельствования гражданина, поступающего на воинскую службу по контракту;

2) на граждан, поступающих в военные учебные заведения - в карту медицинского освидетельствования гражданина, поступающего в военное учебное заведение, а на военнослужащих - в медицинскую книжку;

3) на военнослужащих, поступающих в ВУЗ-ы, в том числе иностранных государств, реализующие программы высшего и послевузовского образования - в справку о медицинском освидетельствовании;

4) на военнослужащих - в свидетельство о болезни, в справку о медицинском освидетельствовании и медицинскую книжку;

5) на граждан, пребывающих в запасе - в карту медицинского освидетельствования гражданина, пребывающего в запасе;

6) на граждан, проходящих воинские сборы - в свидетельство о болезни, справку о медицинском освидетельствовании;

7) на офицеров запаса, призванных на воинскую службу (при наличии приказа Министра обороны Республики Казахстан о призыве их на воинскую службу), но еще не отправленных в воинские части и признанных негодными, ограниченно годными к воинской службе - в свидетельство о болезни, а признанных годными к воинской службе с незначительными ограничениями, временно негодными к воинской службе - в справку о медицинском освидетельствовании;

8) на лиц, находящихся на стационарном лечении (обследовании) - в историю болезни.

154. Книга протоколов заседаний ВВК ведется во всех ВВК секретарями этих комиссий. Протоколы заседаний ВВК подписываются председателем, членами комиссии (не менее двух), принимавших участие в заседании ВВК и секретарем комиссии в день заседания комиссии, а заключение комиссии объявляется освидетельствуемому.

155. В книгу протоколов заседаний ВВК записываются паспортные данные освидетельствуемого (на основании документа, удостоверяющего личность), его жалобы и краткий анамнез заболевания, основные данные объективного обследования, результаты специальных исследований, подтверждающие установленный диагноз заболевания и заключение ВВК.

156. При освидетельствовании военнослужащих, граждан, проходящих воинские сборы, получивших увечье, в книге протоколов заседаний ВВК подробно записываются обстоятельства получения увечья с ссылкой на документ (его номер, дата, кем выдан), подтверждающий эти обстоятельства.

157. В книге протоколов заседаний госпитальной ВВК в графе "жалобы и анамнез" дополнительно указывается номер истории болезни освидетельствуемого.

158. При оформлении заключения ВВК свидетельством о болезни, разрешается не записывать в книгу протоколов заседаний ВВК данные объективного обследования и результаты специальных исследований. Экземпляр свидетельства о болезни хранится как приложение к книге протоколов заседаний ВВК.

159. В книге протоколов заседаний ВВК и на указанном экземпляре свидетельства о болезни записывается дата, номер протокола и содержание заключения штатной ВВК.

160. Книги протоколов заседаний штатных, внештатных госпитальных, гарнизонных ВВК (ВЛК), медицинских комиссий, свидетельства о болезни (справки о медицинском освидетельствовании) подлежат хранению в течение 50 лет.

161. Книги протоколов заседаний временно-действующих ВВК (ВЛК) подлежат хранению в течение 10 лет.

162. Контроль за ведением книги протоколов, оформлением и обоснованностью вынесенного заключения ВВК возлагается на председателя ВВК.

163. Штатная ВВК ведет книгу протоколов заседаний ВВК (ВЛК) только на лиц, освидетельствуемых непосредственно в этих комиссиях.

164. При рассмотрении свидетельств о болезни (справок о медицинском освидетельствовании), представленных в штатную ВВК, протоколами заседаний ВВК являются третий экземпляр свидетельства о болезни (справки о медицинском освидетельствовании), в которых утвержденное штатной ВВК заключение подписывается председателем, членами комиссии (не менее двух) принимавшими участие в заседании комиссии и секретарем.

165. Третий экземпляр свидетельства о болезни и справки о медицинском освидетельствовании подлежат хранению 50 лет.

166. Штатная ВВК ведут учет, в том числе и алфавитный, поступивших, рассмотренных и отправленных в течение года свидетельств о болезни и справок о медицинском освидетельствовании.

167. Свидетельство о болезни в мирное время составляется:

1) на всех военнослужащих, признанных:

ограниченно годными к воинской службе;

негодными к воинской службе в мирное время, ограниченно годными в военное время;

негодными к воинской службе с исключением с воинского учета;

2) на курсантов (слушателей, не имеющих офицерского звания) военных учебных заведений, признанных не годными к обучению;

3) на военнослужащих ВМС, признанных негодными к службе в ВМС;

4) на военнослужащих ДШВ (ЧСН) признанных негодными к службе в ДШВ (ЧСН);

5) на военнослужащих, проходящих воинскую службу с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, ЛИ и признанных негодными к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, ЛИ;

6) на военнослужащих, поступивших на контрольное медицинское освидетельствование;

7) на граждан, проходивших воинскую службу и освидетельствуемых для определения категории годности на момент увольнения их с воинской службы;

8) на офицеров запаса, призванных на воинскую службу (при наличии приказа Министра обороны Республики Казахстан), но еще не отправленных к месту службы и признанных:

негодными к воинской службе с исключением с воинского учета;

негодными к воинской службе в мирное время, ограниченно годными в военное время;

ограничено годными к воинской службе;

9) на граждан, призванных на воинские сборы и признанных негодными к воинской службе;

10) на граждан, ранее уволенных (освобожденных) с воинской службы по состоянию здоровья, при их переосвидетельствовании.

168. В случаях, не указанных в пункте 167 настоящих Правил, заключение ВВК оформляется справкой о медицинском освидетельствовании.

169. Заключение ВВК, оформленное свидетельством о болезни или справкой о медицинском освидетельствовании с изменением категории годности к воинской службе, подлежит утверждению штатной ВВК.

170. Заключение ВВК о нуждаемости в отпуске по болезни подлежит контролю штатной ВВК.

171. На военнослужащих-женщин, признанных негодными к службе с РВ, ИИИ, КРТ, источниками ЭМП, ЛИ в связи с беременностью, заключение ВВК оформляется справкой о медицинском освидетельствовании и утверждению (контролю) штатной ВВК не подлежит.

172. Экспертные документы (свидетельства о болезни, справки о медицинском освидетельствовании) для утверждения в штатную ВВК направляются в трех экземплярах не позднее 5 рабочих дней после освидетельствования с историей болезней и другими медицинскими документами.

Экспертные документы в штатной ВВК рассматриваются и утверждаются (или не утверждаются) в течение пяти рабочих дней. После утверждения, штатная ВВК, два экземпляра экспертного документа высылает в ВВК, оформившее свидетельство о болезни, а третий экземпляр экспертного документа хранится в штатной ВВК.

Внештатная ВВК в книге протоколов заседания ВВК и прилагаемом экземпляре экспертного документа выполняет запись согласно пункту 159 настоящих Правил и оба экземпляра утвержденного экспертного документа направляет в воинскую часть (учреждение), откуда военнослужащий направлен на освидетельствование (не позднее 3-х рабочих дней с момента поступления документа из штатной ВВК).

Свидетельство о болезни на руки освидетельствованным не выдается.

173. На военнослужащих, необоснованно призванных на срочную воинскую службу по состоянию здоровья и признанных при освидетельствовании негодными к воинской службе, свидетельство о болезни направляется в штатную ВВК для утверждения в четырех экземплярах.

После утверждения первые и вторые экземпляры свидетельства о болезни штатной ВВК возвращаются в ВВК, оформившую свидетельство о болезни; третий экземпляр не позднее пяти рабочих дней после утверждения направляется в ДДО по месту призыва военнослужащего, а четвертый экземпляр хранится в штатной ВВК.

174. Штатная ВВК на верхнем поле лицевой стороны каждого экземпляра свидетельства о болезни или справки, составленных на лиц с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями), злокачественными новообразованиями, венерическими болезнями, ВИЧ-инфицированных, ставит штамп следующего содержания: "Снимать копии, выдавать на руки, разглашать сведения запрещается".

175. Сведения о лицах с психическими, поведенческими расстройствами (заболеваниями) признанных негодными или ограниченно годными к воинской службе по результатам медицинского освидетельствования направляются:

1) медицинскими комиссиями МИО в психиатрические (психоневрологические) организации по месту проживания гражданина, освидетельствованного при приписке к призывным участкам, призыве на воинскую службу и поступлении в военные учебные заведения, республиканские военные школы-интернаты (лицеи) не позднее пяти рабочих дней с момента принятия экспертного заключения;

2) внештатными ВВК психиатрического профиля в психиатрические (психоневрологические) организации по месту проживания военнослужащего, освидетельствованного в период прохождения воинской службы не позднее пяти рабочих дней с момента получения утвержденного экспертного документа.

При этом в сведениях указываются паспортные данные гражданина (военнослужащего), ИНН, дата рождения, адрес проживания, дата освидетельствования, диагноз, заключение ВВК.

176. На военнослужащих, признанных при медицинском освидетельствовании нуждающимися в отпуске по болезни, оформляется справка о медицинском освидетельствовании в четырех экземплярах.

Первый и второй экземпляры справок высылаются командиру (начальнику) воинской части (учреждения) по месту прохождения воинской службы военнослужащего (выдается на руки освидетельствованному), а третий, четвертый экземпляры направляются в штатную ВВК для контроля с историей болезней и другими медицинскими документами.

После контроля, штатная ВВК, один экземпляр справки высылает в ВВК, оформившее его.

При предоставлении необоснованного отпуска по болезни штатная ВВК о принятом решении письменно уведомляет командира (начальника) воинской части (учреждения) по месту прохождения воинской службы военнослужащего.

В данном случае в внештатную ВВК вместе со справкой о медицинском освидетельствовании направляется заключение эксперта штатной ВВК по форме, согласно приложению 18 к настоящим Правилам (далее – заключение эксперта), где излагаются причины необоснованности заключения и указания.

177. При убытии военнослужащего, проходящего срочную воинскую службу, в отпуск по болезни первый экземпляр справки выдается ему на руки, а второй экземпляр остается в деле воинской части.

178. Не утвержденные свидетельства о болезни и справки ВВК вместе с заключением эксперта штатной ВВК возвращаются в составившие их внештатные ВВК. В заключении эксперта излагается причина, по которой они не утверждены.

Один экземпляр неутвержденного экспертного документа хранится в штатной ВВК в течение 5-ти лет.

179. При назначении контрольного медицинского обследования (освидетельствования) штатная ВВК письменно уведомляет командира (начальника) воинской части (учреждения) по месту прохождения воинской службы военнослужащего с указанием места и сроков проведения обследования (освидетельствования).

180. Внештатная ВВК после получения неутвержденного экспертного документа проводит анализ причин неутверждения, выполняет указания штатной ВВК и на повторное утверждение направляет в порядке, установленным настоящими Правилами.

Результаты анализа причин неутверждения, выполнение указания штатной ВВК отражается в истории болезни и экспертном документе освидетельствуемого.

О случаях непредставления на повторное утверждение ранее неутвержденного экспертного документа внештатная ВВК письменно извещает штатную ВВК с обоснованием причин.

181. Свидетельство о болезни в военное время составляется:

1) на офицеров запаса, признанных негодными к воинской службе;

2) на всех военнослужащих, признанных негодными к воинской службе, временно негодными к воинской службе с повторным медицинским освидетельствованием через 6-12 месяцев.

182. Заключение ВВК в военное время, оформленное свидетельством о болезни, подлежит утверждению штатной ВВК, а заключение, оформленное справкой о медицинском освидетельствовании - контролю.

183. Штатной ВВК копии экспертных документов (свидетельств о болезни, справок о медицинском освидетельствовании) выдаются по запросу правоохранительных органов, медицинских организаций или территориальных подразделений уполномоченного органа в области социальной защиты населения, командиров воинских частей, начальников учреждении и самого освидетельствуемого.

184. Решения, вынесенные штатной ВВК по определению суда в отношении военнослужащих других войск и воинских формирований ВС РК, ранее освидетельствованных ведомственными внештатными (штатными) ВВК оформляются справкой по определению суда по форме, согласно приложению 19 к настоящим Правилам.

Глава 13. Медицинское освидетельствование авиационного персонала государственной авиации

185. Летчики, штурманы и другие члены летных экипажей, лица, осуществляющие руководство и управление полетами, участвующие в выполнении полетных заданий на борту воздушного судна, операторы воздушного движения, операторы беспилотных летательных аппаратов, парашютисты, планеристы и воздухоплаватели (далее - авиационный персонал) ежегодно подлежат плановому медицинскому освидетельствованию ВЛК.

Главнокомандующий Силами воздушной обороны, командующий военно-воздушными силами и их заместители, состоящие на должностях летного состава, очередное амбулаторное медицинское освидетельствование проходят при ВЛК ЦВВК МО РК.

186. При подготовке к очередному медицинскому освидетельствованию начальник медицинской службы воинской части обобщает следующие результаты медицинского наблюдения в межкомиссионный период:

1) динамику изменений в состоянии здоровья;

2) влияние летной работы на выявленные ранее патологические изменения, если они имели место;

3) индивидуальные психологические особенности, а также результаты изучения психофизиологических качеств;

4) перенесенные заболевания, особенности их течения;

5) переносимость различных видов полетов, специальных тренировок, испытаний и исследований.

187. Авиационный персонал к очередному медицинскому освидетельствованию допускаются только после проведения санации полости рта, а женщины дополнительно обследуются гинекологом.

188. До начала медицинского освидетельствования авиационному персоналу проводятся:

1) флюорографическое (рентгенологическое) исследование органов грудной клетки (не позже 3-х месяцев на день освидетельствования);

2) электрокардиография в 12 отведениях (в покое и после физической нагрузки);

3) общие анализы крови и мочи;

4) исследование крови на сахар;

5) фиброгастродуоденоскопия (по показаниям);

6) измерение внутриглазного давления лицам старше 40 лет;

7) рентгенография придаточных пазух носа (по показаниям);

8) реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис;

9) исследование кала на яйца глистов и цисты лямблий.

Авиационному персоналу при стационарном медицинском освидетельствовании, военнослужащим, впервые назначаемым на должности оператора воздушного движения, оператора беспилотных летательных аппаратов, парашютиста, планериста, воздухоплавателя, а также специалиста, участвующего в выполнении полетных заданий на борту воздушного судна в дополнение к вышеперечисленным исследованиям проводятся следующие исследования:

ультразвуковое исследование органов брюшной полости, щитовидной железы, сердца и мочеполовой системы;

фиброгастродуоденоскопия;

исследование крови: тромбоциты, ретикулоциты, коагулограмма, печеночные пробы, холестерин, липопротеиды (при стационарном медицинском освидетельствовании);

исследование мочи по Нечипоренко, оксалатов суточной мочи (летчикам и штурманам, летающим на высокоманевренных самолетах);

инструментальное исследование прямой кишки (лицам старше 40 лет);

исследование крови на маркеры гепатитов В и С;

рентгенография придаточных пазух носа;

тональная аудиометрия;

электроэнцефалография при предъявлении функциональных проб.

Сноска. Пункт 188 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

189. Все клинико-лабораторные и инструментальные исследования выполняются не ранее, чем за 30 календарных дней до начала медицинского освидетельствования. По медицинским показаниям проводятся дополнительные исследования.

Сноска. Пункт 189 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

189-1. Авиационный персонал, не представивший результаты медицинских исследований, на медицинское освидетельствование не допускается.

Сноска. Правила дополнены пунктом 189-1 в соответствии с приказом Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

190. При медицинском освидетельствовании врач-специалист проводит обследование и заполняет соответствующий раздел медицинской книжки, записывает диагноз, заключение о категории годности к летной работе и свои рекомендации.

ВЛК выносят заключения в соответствии с настоящими Правилами и Требованиями, предъявляемыми к состоянию здоровья лиц для службы в государственной авиации, утверждаемыми в соответствии с подпунктом 11) пункта 1 статьи 11 Кодекса (далее – Требования авиации).

По результатам освидетельствования председатель ВЛК проверяет правильность внесения всех записей в медицинскую книжку авиационного персонала врачами-специалистами, выносит итоговое заключение о категории годности к летной работе. Одновременно с решением вопроса о степени годности к летной работе авиационного персонала, ВЛК определяет перечень и периодичность лечебно-оздоровительных мероприятий. Заключение ВЛК подписывается председателем, секретарем и скрепляется печатью комиссии (учреждения).

191. Заключения врачебно-летных комиссий (далее – ВЛК) действительны в течение года с момента медицинского освидетельствования. По истечении срока заключения ВЛК авиационный персонал к летной работе (летному обучению, руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам) не допускается и подлежит направлению на медицинское освидетельствование (амбулаторное, стационарное).

В случае, когда авиационному персоналу очередное стационарное медицинское освидетельствование, сроки которого определяются согласно пункту 192 настоящих Правил, по объективным причинам не проведено, по разрешению штатного ВВК, проводится амбулаторное медицинское освидетельствование во внештатных ВЛК, заключения которых действительны до 6 месяцев.

Сноска. Пункт 191 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

192. Летчики и штурманы первое плановое стационарное медицинское освидетельствование проходят в возрасте тридцати лет.

Летчики и штурманы, признанные годными к летной работе без применения пунктов Требований авиации, очередное стационарное медицинское освидетельствование проходят через три года, а признанные годными к летной работе в соответствии с пунктами Требований авиации, предусматривающими индивидуальную оценку годности к летной работе – через два года.

Другие лица авиационного персонала на стационарное медицинское освидетельствование направляются по достижении 40, 45, 50 лет и при изменении в состоянии здоровья и по медицинским показаниям.

Авиационный персонал по достижению 55 лет стационарное медицинское освидетельствование проходят ежегодно.

193. При возникновении в состоянии здоровья авиационного персонала изменений, требующих уточнения диагноза или экспертного заключения ВЛК, они подлежат направлению на внеочередное стационарное (амбулаторное) медицинское освидетельствование.

194. Внеочередное медицинское освидетельствование проводится в следующих случаях:

1) при изменениях в состоянии здоровья, сложных для диагностики;

2) при прогрессировании имеющихся заболеваний;

3) в случаях систематического невыполнения полетных заданий;

4) при перерывах в летной работе свыше 6 (шести) месяцев;

5) после авиационных происшествий;

6) при переводе летного состава на другие типы самолетов, для работы на которых предъявляются более высокие медицинские требования к состоянию здоровья.

195. Стационарное медицинское освидетельствование проводится в специализированных отделениях военно-медицинских учреждений.

196. Направление на очередное (внеочередное) медицинское освидетельствование производится командиром воинской части и (или) вышестоящим руководством.

197. На лиц, направляемых на медицинское освидетельствование, в ВЛК представляются медицинские документы согласно подпунктов 1), 3), 4) пункта 80 настоящих Правил.

198. Сведения о состоянии здоровья дополнительно содержат:

1) диагноз и заключение предыдущей ВЛК;

2) когда и где последний раз проходил стационарное медицинское освидетельствование;

3) общую характеристику физического состояния и работоспособности в межкомиссионном периоде;

4) случаи освобождения или отстранения от летной работы по медицинским показаниям, их причины;

5) данные врачебного наблюдения за летной работой;

6) динамика частоты пульса, величина артериального давления в процессе летной работы и другие объективные данные, характеризующие состояние здоровья освидетельствуемого;

7) индивидуально-психологические особенности;

8) целенаправленность на продолжение летной работы;

9) причина направления на медицинское освидетельствование;

10) мнение врача воинской части о целесообразности дальнейшего использования на летной работе.

199. Сведения о служебной деятельности дополнительно содержат:

1) общий налет, тип самолета (вертолета);

2) качество выполнения летной работы;

3) вывод о возможности продолжения летной работы;

4) мнение командования о целесообразности дальнейшего использования на летной работе.

200. Исследование на переносимость высотной гипоксии в барокамере проводится:

1) летчикам и штурманам до достижения тридцатилетнего возраста – один раз в четыре года, далее – при стационарном медицинском освидетельствовании и по медицинским показаниям;

2) другим членам летных экипажей - один раз в пять лет;

3) парашютистам, планеристам и воздухоплавателям, военнослужащим, участвующим в выполнении полетных заданий на борту воздушного судна, – при первичном медицинском освидетельствовании, а в последующем – по медицинским показаниям.

Плановые испытания в барокамере на переносимость высотной гипоксии при отсутствии барокамеры заменяются высотными испытаниями на самолете.

201. По окончании стационарного медицинского обследования военнослужащий представляется на внештатную госпитальную ВЛК, которая выносит экспертное заключение и доводит его до освидетельствуемого. Результаты исследований, осмотра врачей-специалистов и заключение ВЛК заносятся в соответствующие разделы медицинской книжки. В случае отказа освидетельствуемого от проведения обязательных медицинских исследований, медицинское обследование прекращается, и военнослужащий выписывается в воинскую часть.

В медицинской книжке делается запись: "Выписывается без медицинского освидетельствования врачебно-летной комиссией в связи с отказом от медицинского обследования".

202. Авиационный персонал, признанный негодным к летной работе (руководству полетами, парашютным прыжкам или полетам) и назначенный на воинские должности, не связанные с летной работой (руководством полетами, парашютными прыжками и полетами), ставится на диспансерный учет.

203. В случае выздоровления или достижения стойкой ремиссии заболевания, эти лица после письменного согласования штатной ВВК (ВЛК), направляются командиром воинской части на стационарное медицинское освидетельствование для определения возможности восстановления на летную работу, к руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам, но не ранее чем через год после вынесения экспертного заключения о негодности к летной работе (руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам).

204. Летчики и штурманы при восстановлении на летные должности подлежат медицинскому обследованию и освидетельствованию в специализированных отделениях военно-медицинских учреждений.

205. Авиационный персонал, находящийся в военно-медицинском учреждении на лечении, представляется на ВЛК только в случаях:

1) изменения степени годности к летной работе;

2) предоставления отпуска по болезни;

3) освобождении от полетов с исполнением других обязанностей воинской службы.

206. Если перенесенное заболевание не требует изменения предыдущего экспертного заключения, авиационный персонал выписывается из военно-медицинского (медицинского) учреждения (организации) без медицинского освидетельствования, и в выписном эпикризе и медицинской книжке делается запись: "Перенесенное заболевание не препятствует продолжению летной работы".

207. Курсанты, обучающиеся на летных специальностях ВУЗ-а по подготовке авиационного персонала, подлежат ежегодному медицинскому освидетельствованию ВЛК перед началом летной практики и по окончанию обучения в порядке определенным настоящими Правилами.

При этом курсантам первого курса проводятся определение группы крови и резус-фактора, результаты которых заносятся в медицинскую книжку.

По медицинским показаниям для определения годности к летному обучению курсанты направляются на медицинское освидетельствование в специализированные отделения военно-медицинских учреждений.

208. По результатам освидетельствования ВЛК выносят заключения согласно приложения 20 к настоящим Правилам.

209. Заключение ВЛК о годности к летной работе предусматривает годность к руководству и управлению полетами, к парашютным прыжкам и наземному катапультированию.

Летчики и штурманы, признанные годными или ограниченно годными к летной работе, допускаются к руководству и управлению полетами.

210. Ограниченно годными к летной работе считаются лица, допущенные с ограничениями по графе Требований авиации, соответствующей их принадлежности к роду авиации, а также признанные годными к летной работе по графам, содержащим более низкие требования.

211. В заключении ВЛК указываются пункты, подпункты и графы Требований авиации, степень годности к летной работе (летному обучению, руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам), диагноз и причинная связь заболевания, увечья, основные лечебно-профилактические рекомендации.

На лиц летного состава, признанных негодными к летной работе (обучению), ВЛК выносит заключение о категории годности их к воинской службе и (если об этом указано в направлении на медицинское освидетельствование) о годности к руководству полетами.

212. Заключение об освобождении от исполнения обязанностей воинской службы предоставляется на срок от семи до пятнадцати суток и оформляется справкой о медицинском освидетельствовании. ВЛК выносит повторное заключение об освобождении, но в общей сложности срок освобождения не превышает 30 суток.

213. Врачи воинских частей и ВУЗ-а по подготовке авиационного персонала, освобождают от полетов или дают полное освобождение от исполнения обязанностей воинской службы (курсантам - от всех работ и нарядов) на срок до 7 суток.

214. Заключение ВЛК о годности к летной работе (летному обучению, полетам, руководству полетами, парашютным прыжкам) по пунктам Требований авиации, предусматривающим индивидуальную оценку годности к летной работе (летному обучению, полетам, руководству полетами, парашютным прыжкам), выносится при:

1) функциональной сохранности при установленном заболевании;

2) переносимости полетов по данным медицинского контроля в межкомиссионном периоде;

3) целенаправленности освидетельствуемого на продолжение летной работы;

4) целесообразности дальнейшего использования на летной работе, по мнению командования и врача воинской части.

215. Летчики и штурманы, поступающие на обучение в высшие военные учебные заведения послевузовского образования по специальности, при наличии ограничений к выполнению летной работы признаются негодными к поступлению в ВУЗ.

216. При медицинском освидетельствовании в специализированном отделении военно-медицинского учреждения заключение ВЛК о негодности к летной работе (летному обучению, полетам, руководству полетами, парашютным прыжкам) в медицинскую книжку не вносится, если оно подлежит утверждению штатной ВВК. Заключение ВЛК записывается в медицинскую книжку начальником медицинской службы воинской части по получении утвержденного свидетельства о болезни и скрепляется печатью. До поступления утвержденного свидетельства о болезни в часть военнослужащие к летной работе (руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам) не допускаются.

217. Сведения об освидетельствуемом и заключение ВЛК записываются в книгу протоколов заседаний ВЛК. Протоколы заседания ВЛК подписываются председателем, членами комиссии, принимавшими участие в заседании ВЛК и секретарем в день проведения комиссии, а заключение комиссии объявляется освидетельствуемому.

218. Военнослужащим после медицинского освидетельствования выдается свидетельство о прохождении ВЛК по форме, согласно приложению 21 к настоящим Правилам, которая служит основанием для допуска к летной работе (руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам).

219. При оформлении заключения ВЛК свидетельством о болезни в книгу протоколов заседаний ВЛК данные объективного обследования и результаты специальных исследований разрешается не записывать, один экземпляр свидетельства о болезни с записью, о заключении штатной ВВК хранится как приложение к книге протоколов заседаний ВЛК.

Контроль за ведением книги протоколов заседаний ВЛК, оформление и обоснованность вынесенного заключения возлагается на председателя ВЛК.

220. Свидетельства о болезни составляются на авиационный персонал (военнослужащих), признанных:

1) негодными к летной работе (летному обучению, руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам);

2) впервые ограниченно годными к летной работе;

3) при снятии ранее вынесенного ограничения к летной работе;

4) при восстановлении годности к летной работе (летному обучению, руководству полетами, парашютным прыжкам и полетам).

221. На авиационный персонал, пребывающий в запасе, свидетельства о болезни составляются:

1) при признании их негодными к летной работе;

2) при впервые ограниченно годными к летной работе;

3) при восстановлении на летную работу.

222. Порядок оформления справки о медицинском освидетельствовании на военнослужащих, признанных при медицинском освидетельствовании нуждающимися в отпуске по болезни, освобождении от полетов с исполнением других обязанностей воинской службы (на 30 и более суток) определяется пунктом 176 настоящих Правил.

Глава 14. Медицинское освидетельствование авиационного персонала, пребывающего в запасе, в учетных целях

223. Медицинское освидетельствование летчиков и штурманов, пребывающих в запасе, в учетных целях проводится один раз в пять лет, перед призывом на воинские сборы или при изменении состояния здоровья. Другие члены летных экипажей – только при призыве на воинские сборы или при изменении состояния здоровья.

224. Результаты медицинского освидетельствования заносятся в карту медицинского освидетельствования гражданина, пребывающего в запасе.

225. Летчики и штурманы, пребывающие в запасе и находящиеся на летной работе в гражданской авиации, на медицинское освидетельствование в учетных целях не направляются. При этом, О(У)ДО в те же сроки запрашиваются справки о результатах их медицинского освидетельствования на этих лиц из врачебно-летных экспертных комиссий по месту работы для приобщения в личное дело.

Глава 15. Определение причинной связи заболеваний, увечий, гибели (смерти) у военнослужащих или граждан в связи с прохождением (исполнением обязанностей) воинской службы (воинских сборов).

226. Причинная связь заболеваний, увечий, гибели (смерти) определяется:

1) у граждан, проходящих воинскую службу в ВС РК – ЦВВК МО РК, внештатными постоянно действующими госпитальными и гарнизонными ВВК ВС РК;

2) у граждан, проходивших воинскую службу в ВС РК – ЦВВК МО РК.

227. При наличии вновь открывшихся обстоятельств о получении заболевания, увечья и их связи с прохождением (исполнением обязанностей) воинской службы, заключение о причинной связи заболевания, увечья пересматривается (по документам) заочно (с отменой ранее вынесенного заключения).

Заключения ЦВВК МО РК о причинной связи заболеваний, увечий, гибели (смерти) выдаются в единственном экземпляре один раз без ограничения срока действия.

228. Заключение ВВК об установлении причинной связи увечья военнослужащим или гражданам, проходившим воинскую службу, выносится согласно справке об увечье на основании акта об обстоятельствах получения увечья или материалов служебного расследования.

229. Справка об увечье выдается командиром воинской части, в котором военнослужащий или гражданин проходили воинскую службу. В справке об увечье указываются обстоятельства получения увечья и связь с исполнением обязанностей (прохождением) воинской службы.

ЦВВК МО РК или внештатная постоянно действующая ВВК выносят заключение ВВК о причинной связи увечья на основании рассмотрения справки об увечье и подтверждающих документов, отражающих обстоятельства получения увечья.

230. При отсутствии справки об увечье при вынесении заключения о причинной связи увечья, заболевания ВВК принимаются документы, в которых указаны причина и обстоятельства получения увечья, заболевания (если они составлены не позднее 3 (трех) месяцев с момента получения увечья, заболевания): сведения о служебной деятельности и состоянии здоровья, выписка из книги учета больных в амбулатории о первичном обращении за медицинской помощью, материалы служебного расследования, уголовного дела, аттестации, справка военно-медицинского учреждения, история болезни или выписка из нее, свидетельство о болезни, запись врача воинской части или военно-медицинского учреждения в медицинской книжке военнослужащего о первичном обращении за медицинской помощью, справка архивного учреждения.

231. Определение причинной связи заболеваний, увечий, смерти (гибели) проводится путем изучения представленных (запрашиваемых) документов, на основании обращения: граждан, местных органов военного управления, органов, осуществляющих пенсионное обеспечение, кадровых служб ВС РК, судов и органов прокуратуры Республики Казахстан.

232. Заключение ВВК о причинной связи увечья, заболевания записывается в книгу протоколов заседаний ВВК, свидетельство о болезни или справку, историю болезни, медицинскую книжку военнослужащего, со ссылкой на документ, подтверждающий обстоятельства получения увечья, заболевания.

233. При отсутствии в медицинских документах заключения ВВК о причинной связи заболевания, увечья, при неправильном оформлении указанных документов, несогласии гражданина с имеющимся заключением ВВК о причинной связи заболевания, увечья, а также при наличии в документах, удостоверяющих прохождение воинской службы, записи об увольнении с воинской службы "по болезни" или "по состоянию здоровья", документы направляются на рассмотрение в ЦВВК МО РК.

234. Результаты рассмотрения документов оформляются протоколом заседания штатной ВВК по форме, согласно приложению 22 к настоящим Правилам. Заключение ЦВВК МО РК о причинной связи заболевания, увечья оформляется по форме, согласно приложению 23 к настоящим Правилам.

235. При отсутствии в документах у гражданина, проходившего воинскую службу, диагноза заболевания, но указан пункт расписания болезней, действовавший на момент медицинского освидетельствования, ЦВВК МО РК в своем заключении о причинной связи заболевания, увечья указывает наименование болезней, которые предусматривались указанным пунктом расписания болезней.

236. При выявлении у военнослужащего нескольких заболеваний, увечий или их последствий, возникших (полученных) при различных обстоятельствах, заключение ВВК о причинной связи выносится раздельно.

237. В случае, когда в документе неточно указан диагноз заболевания, увечья, по которому ранее было вынесено заключение ВВК о причинной связи, штатная ВВК указывает первоначальный диагноз, не меняя его формулировки, а затем указывает уточненный диагноз заболевания, увечья и выносит по нему заключение ВВК о причинной связи.

238. При отсутствии документов о результатах медицинского освидетельствования гражданина или не проведении ему медицинского освидетельствования, основанием для вынесения заключения ВВК о причинной связи заболевания, увечья являются записи в истории болезни, медицинской книжке, медицинской справке, справке архива.

239. Заключение ВВК:

1) "Увечье получено при исполнении обязанностей воинской службы" выносится военнослужащим, если оно получено при исполнении обязанностей воинской службы, а также в результате поражений, обусловленных воздействием радиоактивных веществ, источников ионизирующего излучения, компонентов ракетного топлива и иных высокотоксичных веществ, источников электромагнитного поля и оптических квантовых генераторов.

2) "Заболевание получено при исполнении обязанностей воинской службы" выносится, если оно получено при инфицировании во время пребывания (работы) в эпидемическом очаге особо опасной инфекции, а у освидетельствуемого из числа медицинского персонала и вследствие заражения при исполнении служебных обязанностей по оказанию медицинской помощи больным туберкулезом, вирусным гепатитом, ВИЧ-инфекцией (для лиц, имеющих непосредственный контакт с больными);

3) "Заболевание получено в период прохождения воинской службы" выносится военнослужащим или гражданам, проходившим воинскую службу, если оно возникло у освидетельствуемого в период прохождения воинской службы, либо достигло в указанный период степени тяжести, которая изменяет категорию годности к воинской службе, а также при хронических медленно прогрессирующих заболеваниях, диагностированных до истечения одного года после увольнения с воинской службы, если начало заболевания относится к периоду прохождения воинской службы при наличии медицинских документов, позволяющих отнести начало заболевания к указанному периоду.

240. Заключение ВВК: "Заболевание получено вследствие воздействия ионизирующих излучений" выносится военнослужащим проходящим воинскую службу, если заболевания вызваны неблагоприятным воздействием факторов радиоактивных веществ, источников ионизирующего излучения.

Такое же заключение выносится военнослужащим, проходящим воинскую службу, привлекавшимся к выполнению работ по ликвидации последствий аварии на Чернобыльской атомной электростанции (далее - Чернобыльской АЭС) в 1986 – 1990 годах или участвовавшим в испытании ядерного оружия или проходившим воинскую службу в период 1949 – 1991 годах на территории, подвергшейся загрязнению радиоактивными веществами.

241. При установлении причинной связи заболеваний, указанных в пункте 240 настоящих Правил, ЦВВК МО РК руководствуется перечнем заболеваний, связанных с воздействием ионизирующих излучений, утверждаемого в соответствии с подпунктом 76) статьи 7 Кодекса, архивными данными и медицинскими документами.

242. Заключения ВВК:

"Увечье (ранение, травма, контузия) получено при защите бывшего Союза ССР";

"Увечье (ранение, травма, контузия) получено при исполнении обязанностей воинской службы";

"Заболевание связано с пребыванием на фронте";

"Заболевание связано с прохождением воинской службы на территории других государств, в которых велись боевые действия";

"Увечье (ранение, травма, контузия) получено при исполнении обязанностей воинской службы на территории тдругих государств, в которых велись боевые действия" выносятся военнослужащим и гражданам, проходившим воинскую службу, статус которых определен Законом Республики Казахстан от 6 мая 2020 года "О ветеранах".

243. Для установления причинной связи заболеваний, увечий, связанных с участием в боевых действиях, в ЦВВК МО РК представляются документы о прохождении воинской службы, архивные документы, подтверждающие факт получения заболевания, увечья в период прохождения воинской службы, и медицинские документы, оформленные после увольнения с воинской службы.

244. Заключение ВВК:

1) "Увечье получено в результате несчастного случая, не связанного с исполнением обязанностей воинской службы" выносится военнослужащим, если увечье не связано с исполнением обязанностей воинской службы;

2) "Заболевание не связано с прохождением воинской службы" выносится военнослужащим в случаях, если заболевание возникло у освидетельствованного до призыва на воинскую службу, поступления на воинскую службу по контракту и в период прохождения воинской службы, не достигло степени, которая изменяет категорию годности освидетельствуемого к воинской службе.

245. Заключение ВВК:

1) "Увечье, приведшее к смерти, получено в результате исполнения обязанностей воинской службы" выносится военнослужащим, если вследствие увечья, полученного в результате исполнения обязанностей воинской службы, наступила смерть. Гражданам, проходившим воинскую службу, такое заключение выносится, если после увольнения с воинской службы вследствие увечья, полученного в результате исполнения обязанностей воинской службы, наступила смерть;

2) "Заболевание, приведшее к смерти, получено в результате исполнения обязанностей воинской службы" выносится военнослужащим, если вследствие заболеваний, полученных при инфицировании во время пребывания в эпидемическом очаге особо опасной инфекции, а у освидетельствуемых из числа медицинского персонала, кроме того, вследствие заражения туберкулезом и ВИЧ-инфекцией при исполнении служебных обязанностей (для лиц, имеющих непосредственный контакт с больными) наступила смерть;

Гражданам, проходившим воинскую службу, такое заключение выносится, если после увольнения с воинской службы, вследствие заболеваний, полученных при инфицировании во время пребывания в эпидемическом очаге особо опасной инфекции в период прохождения воинской службы, а у освидетельствуемых из числа медицинского персонала и вследствие заражения туберкулезом, вирусным гепатитом, ВИЧ-инфекцией при исполнении служебных обязанностей (для лиц, имеющих непосредственный контакт с больными) наступила смерть;

3) "Заболевание, приведшее к смерти, получено в период прохождения воинской службы" выносится военнослужащим, проходившим воинскую службу, если вследствие заболевания, полученного в период прохождения воинской службы, наступила смерть;

Гражданам, проходившим воинскую службу, такое заключение выносится, если после увольнения с воинской службы, вследствие заболеваний, полученных в период прохождения воинской службы, наступила смерть.

Заключения о причинной связи смерти выносятся после изучения медицинских документов, данных медицинского освидетельствования в период прохождения воинской службы, медицинского свидетельства о смерти и других документов, при наличии прямой причинно-следственной связи между причиной смерти и увечьем, заболеванием, полученным в период прохождения воинской службы (в результате исполнения обязанностей воинской службы).

Глава 16. Определение степени тяжести увечья (ранения, травмы, контузии), не повлекшей инвалидности, полученной военнослужащим (военнообязанным) при исполнении обязанностей воинской службы (прохождении воинских сборов)

246. Определение степени тяжести увечья (ранения, травмы, контузии) (далее – увечья), не повлекшей инвалидности, полученной военнослужащим (военнообязанным) при исполнении обязанностей воинской службы (прохождении воинских сборов) проводится внештатными постоянно действующими госпитальными или гарнизонными ВВК.

247. Медицинское освидетельствование военнослужащих (военнообязанных) для определения степени тяжести увечья проводится по письменному распоряжению начальника военно-медицинского учреждения на основании рапорта военнослужащего (военнообязанного) или ходатайства лечащего врача.

Медицинское освидетельствование проводится при определившимся врачебно-экспертном исходе.

248. Степень тяжести полученного увечья выносится на основании Перечня увечий (ранений, травм, контузий), относящихся к тяжелым или легким, согласно приложению 24 к настоящим Правилам.

249. Заключение ВВК об установлении причинной связи увечья выносится на основании пункта 228 настоящих Правил.

250. Степень тяжести полученного увечья оформляется справкой по форме согласно приложению 3 к Правилам выплаты единовременной компенсации в случае гибели (смерти) военнослужащего в период прохождения им воинской службы или военнообязанного, призванного на воинские сборы, при установлении ему инвалидности или в случае получения им увечья, связанного с исполнением обязанностей воинской службы, утвержденным постановлением Правительства Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 868.

Справка о степени тяжести полученного увечья выдается на руки освидетельствуемому.

Приложение 1 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Инструкция по проведению медицинского освидетельствования

Глава 1. Общие положения

1. Медицинское освидетельствование производится при дневном свете в специально выделенных для этого светлых, теплых и просторных комнатах. Дневной свет и (или) искусственное освещение должны быть вполне достаточными для работы врачей. Каждому врачу выделяется отдельная комната. Женщины дополнительно освидетельствуются гинекологом. Состояние здоровья освидетельствуемых определяется путем их опроса и всестороннего объективного исследования независимо от того, предъявляют они жалобы на состояние здоровья или нет.

2. Представляемые освидетельствуемыми различные медицинские документы и материалы по их диспансерному наблюдению не освобождают врачей от медицинского освидетельствования этих лиц.

3. В процессе обследования у освидетельствуемых выявляется не только физический недостаток и устанавливается характер заболевания, но и определяется степень нарушения и компенсации функции больного органа (системы) и функциональная приспособленность организма в целом, что лежит в основе соответствующего экспертного заключения.

Во всех случаях при наличии подозрений на отклонение от нормы освидетельствуемый подвергается подробному обследованию в зависимости от обнаруженных изменений и освидетельствованию соответствующими врачами. Если при амбулаторном обследовании диагноз остается неясным или вызывает сомнение, освидетельствуемый направляется на стационарное обследование.

Глава 2. Антропометрические исследования

4. Основными антропометрическими признаками, оцениваемыми в целях военно-врачебной (врачебно-летной) экспертизы, являются рост и вес тела, окружность груди, жизненная емкость легких, сила кистей и становая сила, рост сидя, длина рук и ног.

5. Антропометрические исследования проводятся под наблюдением врача средним медицинским персоналом с помощью измерительных приборов, выверенных перед началом работы. Освидетельствуемые проходят осмотр врачей-специалистов в нижнем белье (раздетыми до трусов).

6. Рост освидетельствуемого определяют в положении стоя и по показаниям сидя. Для измерения роста в положении стоя освидетельствуемый становится на подставку ростомера, прикасаясь к его вертикальной планке межлопаточной областью спины, ягодицами и пятками. Голова держится прямо так, чтобы надкозелковая вырезка уха и наружный угол глазной щели находился на одной горизонтальной линии. Подвижная планка ростомера плотно прилыгается к темени. При измерении роста в положении сидя освидетельствуемый садится на откидную скамейку ростомера выпрямившись, касается вертикальной планки ростомера межлопаточной областью и ягодицами. Голова находится в том же положении, что и при измерении стоя. Ноги согнуты в коленях под прямым углом. Отсчет ведется от поверхности сиденья с точностью до 0,5 сантиметров.

7. Для определения длины ног из величины роста в положении стоя вычитается рост в положении сидя. Длина руки измеряется сантиметровой лентой от акромиального отростка до конца третьего пальца руки.

8. Вес тела определяется на медицинских весах. Освидетельствуемый стоит на середине площадки весов. Показатели записываются с точностью до 0,1 килограмм.

9. Окружность груди измеряется наложением прорезиненной измерительной ленты без надавливания сзади под углом лопаток, спереди – по нижнему краю сосковых кружков. При этом освидетельствуемый стоит с опущенными руками. Отмечаются три показателя: в момент дыхательной паузы, при максимальном вдохе и максимальном выдохе.

10. Жизненная емкость легких определяется с использованием спирометра. Освидетельствуемый после максимального вдоха делает выдох в трубку спирометра.

11. Сила кистей измеряется ручным динамометром, который сжимается освидетельствуемым максимальным усилием кисти горизонтально вытянутой правой, затем левой руки. Становая сила определяется с использованием станового динамометра. Освидетельствуемый обеими руками за рукоятку, находящуюся на уровне коленных суставов, максимально растягивает динамометр, не сгибая ног.

Глава 3. Исследование психического состояния

12. Исследование психического состояния освидетельствуемого проводится на основании изучения документов, характеризующих его (характеристика из школы, других учебных заведений, с места работы, из воинской части, сведения от родителей или из медицинских организаций здравоохранения) и личной беседы врача с обследуемым.

В беседе с освидетельствуемым и при его осмотре обращается внимание на выражение лица, мимику, особенности походки, позу, движения, адекватность реакции, отношение к беседе с врачом.

13. Ведущим в оценке психического состояния освидетельствуемого является клинический метод исследования, который сочетается (при соответствующих показаниях) с общепринятыми методами исследования (в том числе экспериментально-психологическое тестирование, электроэнцефалография, реоэнцефалография, томография головного мозга, пневмоэнцефалография). Исследование психического состояния освидетельствуемого проводится в следующей последовательности: оценивается состояние сознания, внимания, памяти, мышления, интеллекта, эмоционально-волевой сферы, устанавливается отсутствие или наличие психопатологической симптоматики.

При исследовании внимания отмечаются его способность к сосредоточению (истощаемость, отвлекаемость, застреваемость).

При исследовании памяти устанавливаются быстрота и точность запоминания, воспроизведения прошлых и текущих событий, наличие обманов памяти, тип амнезии (ретроградная, антеградная).

При оценке мышления обращается внимание на логичность, последовательность суждения и умозаключений, обстоятельность, застреваемость, резонерство, вычурность, преобладание абстрактного мышления над конкретным и наоборот. Определяются темп мышления (ускоренный, обычный, замедленный), его направленность (проблемы, интересы).

При определении состояния эмоциональной сферы оцениваются настроение (повышенное, ровное, пониженное, неустойчивое), патологические колебания настроения, их длительность, окраска. Оцениваются адекватность или неадекватность эмоций по внешним проявлениям, способность сдерживать или подавлять свои чувства. Волевая сфера оценивается по особенностям влечений и поведения освидетельствуемого.

Устанавливаются отсутствие или наличие нарушений восприятия: иллюзий, галлюцинаций, их содержание, отношение к ним (критическое, аффективное, безразличное), изменение качества восприятия пространства, времени, собственной личности. Для выявления этих нарушений, а также навязчивых идей и бреда, требуется целенаправленный опрос освидетельствуемого.

Глава 4. Исследование нервной системы

14. Исследование нервной системы слагается из изучения медицинской документации обследуемого, его опроса и объективного клинико-неврологического обследования освидетельствуемого. При опросе выясняются жалобы, анамнез жизни, обращается внимание на наличие в анамнезе приступов потери сознания, судорог, изменений речи, слуха, зрения, травм центральной и периферической нервной системы, лечение в учреждениях психиатрического и неврологического профиля, устанавливается дата последнего эпизода ночного недержания мочи. Уточняется наследственность - не было ли у родственников судорожных припадков, эпизодов потери сознания, приступов мышечной слабости, психических, поведенческими расстройствами (заболеваниями), злоупотребления психоактивными веществами.

15. При наружном осмотре оценивается телосложение, состояние кожи, слизистых оболочек, мышечной системы, походки. Врач-специалист убеждается в отсутствии повреждения костей черепа даже в том случае, если освидетельствуемый отрицает наличие в прошлом черепно-мозговых травм.

16. Неврологическое обследование начинается с проверки функции черепно-мозговых нервов. Исследуется функция глазодвигательных нервов и симпатической иннервации глаза. Проверяются положение глазных яблок, движения глаз вверх, вниз, внутрь, наружу. Определяется форма и величина зрачков, их равномерность, а также реакция зрачков на свет (прямая и содружественная) при конвергенции и аккомодации.

При проверке функций тройничного нерва исследуются состояние чувствительности на лице, жевательной мускулатуры, объем движений нижней челюсти, корнеальный и конъюнктивальный рефлексы.

Далее определяются функции остальных черепно-мозговых нервов. Проверяют, одинаково ли выражены с обеих сторон складки кожи лба, ширина глазных щелей, возможность зажмуривания глаз и нахмуривание бровей, симметричность носогубных складок при показывании зубов.

17. Определяется моторная функция вестибулярного аппарата (нистагм, равновесие, промахивание). Исследуются правильность восприятия основных вкусовых ощущений сладкого, кислого, соленого, горького, для чего используются стандартные растворы сахара, поваренной соли, лимонной кислоты и хинина сульфата, подвижность мягкого неба при фонации, звучность голоса, способность глотания, возможность поворота головы и поднимания плеч, объем движения языка при высовывании, наличие фибриллярных подергиваний и атрофия его мышц.

18. При обследовании двигательной сферы проверяются объем активных и пассивных движений верхних и нижних конечностей, координация двигательных актов (статическая и динамическая атаксия), сила, тонус и трофика мышц. Обращается внимание на наличие насильственных движений (гиперкинезов), контрактур, атрофии. Далее проверяются сухожильные, периостальные, кожные рефлексы и рефлексы со слизистых оболочек. Каждый рефлекс исследуется справа и слева, сравниваются их живость и равномерность. Устанавливается наличие или отсутствие патологических рефлексов (Бабинского, Россолимо, Жуковского, Бехтерева, Оппенгейма и другие), состояние поверхностной и глубокой чувствительности (болевой, температурной, тактильной, мышечно-суставной).

19. При обследовании вегетативной нервной системы обращается внимание на окраску кожных покровов (лицо, туловище, конечности), наличие трофических расстройств, определяются влажность и температура кожи на ощупь. Проверяются кожные вегетативные рефлексы (местный и рефлекторный дермографизм, пиломоторный рефлекс), глазосердечный рефлекс Даньини-Ашнера, шейный вегетативный, клиностатический и ортостатический рефлексы.

Глава 5. Исследование внутренних органов

20. Исследования внутренних органов включают в себя изучение жалоб, анамнеза, а также объективное обследование, которое начинается с общего осмотра. Обращается внимание на внешний вид, телосложение, окраску, эластичность и влажность кожи, затем методом пальпации на состояние подкожно-жировой клетчатки, лимфатических узлов, мышц.

21. Органы эндокринной системы исследуются целенаправленным опросом жалоб, анамнеза и доступными методами пальпации и перкуссии.

22. Органы кровообращения. Исследование сосудов проводится путем осмотра и пальпации артерий и вен, аускультации крупных сосудов и изучение сосудистой системы инструментальными методами. Определяются ритм, частота, напряжение и наполнение пульса, возможная пульсация артерий и вен в различных областях, которая может указывать на заболевания сердца или крупных сосудов. Измеряется артериальное давление в покое (сидя). Чтобы исключить случайное повышение артериального давления при однократном измерении, артериальное давление измеряется несколько раз, не снимая манжеты, и учитывается последняя наименьшая цифра.

Пальпацией и перкуссией определяются границы сердца, ширина, сила и резистентность верхушечного толчка, наличие сердечного толчка, дрожание грудной клетки, другие пульсации в области сердца и по соседству с ним. При выслушивании сердца в различных положениях освидетельствуемого (лежа, стоя, после физической нагрузки, при задержке дыхания) оценивают звучность сердечных тонов (усиление, ослабление, акцент) и их характер (расщепление, раздвоение, появление дополнительных тонов), а также наличие сердечных шумов. При выслушивании шума определяется его отношение к фазе сердечной деятельности (систолической, диастолической), его характер, силу, продолжительность, локализацию и преимущественную иррадиацию. Дифференциальный диагноз органических и функциональных шумов, а также пороков сердца проводится только после комплексного обследования, включая инструментальные методы (рентгенологические, кардиографические, функциональные).

23. Органы дыхания. При оценке жалоб обращается внимание на характер одышки (физиологическая или патологическая, при затруднении вдоха, выдоха или смешанная), особенность кашля (продолжительность, время проявления, громкость, тембр, наличие мокроты, ее особенность), на локализацию, интенсивность, иррадиацию болей в груди и связь этих болей с актом дыхания, кашлем.

При осмотре оцениваются окраска кожи и видимых слизистых, форма грудной клетки, расположение ключиц, надключичных и подключичных ямок, лопаток, симметричность обеих половин грудной клетки, тип дыхания, частота, ритм и глубина дыхательных движений, участие в акте дыхания вспомогательных мышц.

При пальпации выявляются локализация болезненности грудной клетки и ее резистентность (эластичность), выраженность голосового дрожания, шум трения плевры.

При сравнительной перкуссии определяются границы легких, подвижность нижних легочных краев, высота стояния верхушек легких и их ширина, а также выявляются изменения перкуторного легочного звука при патологических состояниях (укорочение, притупление или тупой звук при наличии жидкости в плевральной полости, воспалительных или опухолевых процессах в легких; тимпанический характер звука, коробочный звук при скоплении воздуха в плевральной полости, наличие полостей в легком – абсцесс, каверна, повышенная воздушность легочной ткани – эмфизема).

При аускультации определяются характер дыхательных шумов в разных фазах дыхания, их сила и продолжительность. Оцениваются основные дыхательные шумы (везикулярное, бронхиальное дыхание и их изменение) и побочные дыхательные шумы (хрипы, крепитация и шум трения плевры).

При выявлении симптомов, подозрительных на заболевания легких, используются рентгенологические, инструментальные и лабораторные методы исследования.

24. Органы брюшной полости. Особое внимание уделяется анализу жалоб и анамнеза. При осмотре оценивается состояние полости рта (зубы, десны, язык, слизистые). Осмотр, пальпация брюшных органов проводится в положении освидетельствуемого лежа и стоя. Методом поверхностной, а затем глубокой скользящей пальпации выявляются болезненность, раздражение брюшины, наличие грыжи белой линии, напряжение брюшной стенки, а также контуры, плотность, локализация некоторых органов брюшной полости и опухолевидные образования в ней. При увеличении печени, селезенки размеры их указываются в сантиметрах.

При перкуссии определяются границы печени, нижняя граница желудка и размеры селезенки. При выявлении симптомов, указывающих на заболевания органов брюшной полости, проводятся дополнительные исследования (в том числе рентгенологические, инструментальные, лабораторные).

Глава 6. Хирургическое исследование

25. Изучается осанка тела в сагиттальной и фронтальной плоскости. Правильная осанка характеризуется прямым (вертикальным) положением головы и симметричными очертаниями шейно-плечевых линий, срединным положением линии остистых отростков, одинаковым уровнем и симметричным расположением углов лопаток, одинаковой конфигурацией треугольников талии, несколько выступающими вперед контурами грудной клетки, нижними конечностями правильной формы. Изучается состояние кожных покровов. При наличии рубцов оцениваются их характер и происхождение.

26. При осмотре грудной клетки отмечается наличие деформаций, связанных с искривлением позвоночника, либо существующих самостоятельно (воронкообразная или килевидная грудь). Определяется положение ключиц.

Осматривается живот, его форма. При осмотре половых органов обращается внимание на аномалии развития полового члена, уретры, яичек.

При наличии асимметрии лопаток следует помнить, что она может быть связана с деформацией позвоночника или болезнью Шпренгеля – врожденным высоким стоянием лопатки. При деформации позвоночника чаще всего выявляется кифоз в грудном отделе, реже – лордоз, в поясничном – чаще усиление лордоза, реже – кифоз. Обращается внимание на наличие и выраженность сколиоза.

Оценивается поза освидетельствуемого. Вынужденное положение может быть обусловлено болевыми ощущениями, анатомическими изменениями или патологической установкой в результате компенсации.

Конечность может находиться в положении внутренней или наружной ротации, приведения или отведения, сгибания или разгибания.

27. Для определения застарелых переломов, вывихов и других повреждений костей и суставов обращается внимание на расположение основных опознавательных пунктов, костных выступов, надмыщелков (в нормальном положении локтевого сустава в положении разгибания предплечья надмыщелки плечевой кости и верхушка локтевого отростка находятся на одной линии). При сгибании в локтевом суставе эти опознавательные пункты образуют равнобедренный треугольник с верхушкой на локтевом отростке.

28. Изучается форма и положение таза. Следует помнить, что у многих людей до 80% в норме одна нога короче другой. При укорочении ноги на 2 сантиметров и более определяется заметный перекос таза. В положении отведения укороченной ноги искривление таза исчезает. Компенсированное искривление позвоночника в таких случаях к деформации относить нельзя. При одинаковой длине ног и деформации таза следует исключить деформацию позвоночника, что требует дополнительного обследования. Отмечают симметричность ягодичных складок и выступов большого вертела бедренных костей. Осматривается крестцово-копчиковая область и область заднего прохода на возможное наличие эпителиальных копчиковых ходов и их осложнений, проявлений хронического парапроктита, параректальных свищей, геморроидальных узлов, зияние заднего прохода. Исследование возможных выпадений геморроидальных узлов и выпадений прямой кишки производится при легком и сильном натуживании в положении освидетельствуемого на корточках. У призывников пальцевое исследование прямой кишки и предстательной железы производится по показаниям.

29. При осмотре ног определяется положение их осей. Различают:

прямые ноги;

О-образные, когда колени раздвинуты в сторону оси бедра и голени образуют угол, открытый внутрь;

Х-образные, когда колени сдвинуты, оси голеней расходятся, оси бедра и голени образуют угол, открытый кнаружи.

Для определения О-образного искривления ног измеряют расстояние между выступами внутренних мыщелков бедренных костей, Х-образного искривления – расстояние между внутренними лодыжками голеней. Обращается внимание на окраску кожи ног, наличие отечности, трофических расстройств (язвы, пигментации), варикозное расширение подкожных вен. Осматриваются стопы и подошвы.

30. При пальпации черепа выявляются дефекты костей свода после травмы или оперативных вмешательств, наличие опухолевидных образований мягких тканей и костей.

31. Определяются состояние периферических лимфоузлов, щитовидной железы, тургор кожи и ее температура, развитие мускулатуры.

32. Пальпацией живота определяется состояние передней брюшной стенки в покое и при натуживании (грыжи белой линии, пупочные, паховые, послеоперационные), состояние внутренних органов, наружных паховых колец. При наличии грыжевого выпячивания оцениваются его величина, содержимое и вправимость.

Пальпируются яички, их придатки, элементы семенного канатика, предстательная железа с целью выявления крипторхизма, аномалий развития, водянки яичка и семенного канатика, опухолей, камней, воспалительных заболеваний предстательной железы.

33. Для оценки состояния опорно-двигательного аппарата и позвоночника важно выявить не столько анатомические изменения, сколько определить его функциональные возможности.

Изучение объема движений в суставах конечностей начинается с выполнения активных и пассивных движений во всех плоскостях, а также супинационных и пронационных движений. Определяется мышечная сила верхних и нижних конечностей путем выполнения движений при сопротивлении освидетельствуемого динамометрии.

Измерение окружности конечностей производится сантиметровой лентой на симметричных участках. На бедре – в верхней, средней и нижней трети, на плече и голени – в наиболее объемной их части.

Измерение объема движений в суставах проводится следующим образом:

плечевой сустав – сгибание (освидетельствуемый стоит боком к врачу): неподвижная бранша угломера устанавливается параллельно вертикальной оси туловища, ось и подвижная бранша – параллельно и в центре линии, соединяющей большой бугор плечевой кости с ее наружным надмыщелком. Освидетельствуемый максимально поднимает прямые руки вперед без участия плечевого пояса и отклонения туловища. Разгибание – при тех же условиях руки максимально отклоняется назад. Отведение – освидетельствуемый стоит спиной к врачу. Углы лопаток на одном уровне, внутренний край лопатки параллелен вертикальной линии позвоночника. Неподвижная бранша угломера устанавливается параллельно вертикальной оси туловища, подвижная – параллельно линии, соединяющей акромион с локтевым отростком локтевой кости. Разводятся руки в стороны до возможного предела;

локтевой сустав – сгибание и разгибание: освидетельствуемый стоит боком к врачу, руки опущены вниз, ладонями вперед. Неподвижная бранша угломера устанавливается параллельно линии, соединяющей бугор плечевой кости с ее наружным мыщелком, подвижная – параллельно линии, соединяющей наружный подмыщелок плечевой кости с шиловидным отростком лучевой кости. Предплечье медленно сгибается до возможного предела. Ось угломера совпадает с поперечной осью локтевого сустава (линия, соединяющая нижний край наружного и внутреннего надмыщелка);

лучезапястный сустав – тыльное разгибание и ладонное сгибание: предплечье в горизонтальной плоскости, кисть выпрямлена и является его продолжением, первый палец прижат. Неподвижная бранша угломера устанавливается параллельно линии, соединяющей шиловидный отросток лучевой кости и наружный край сухожилия двуглавой мышцы, подвижная – по длине второй пястной кости. Производится ладонное сгибание и тыльное разгибание, при этом ось угломера совпадает с поперечной осью сустава;

тазобедренный сустав – сгибание, разгибание. Освидетельствуемый лежит на спине, исследуемая нога вытянута, другая максимально согнута в тазобедренном и коленном суставах и фиксирована в таком положении одноименной рукой. Неподвижная бранша угломера устанавливается параллельно линии, соединяющей вершину подкрыльцовой ямки с большим вертелом, подвижная - по линии, соединяющей большой вертел и наружный мыщелок бедра. Во время измерения исследуемая нога сгибается в коленном суставе. Отведение: освидетельствуемый лежит на спине, ноги вытянуты, пятки вместе, руки вдоль туловища. Неподвижная бранша угломера устанавливается на линии мечевидный отросток – лонное сочленение – внутренний мыщелок бедра. Исследуемая нога максимально отводится;

коленный сустав – сгибание, разгибание: освидетельствуемый лежит на спине. Неподвижная бранша угломера устанавливается параллельно линии, соединяющей большой вертел с наружным мыщелком бедренной кости, подвижная - параллельно линии, соединяющей головку малоберцовой кости с наружной лодыжкой. Сначала производится максимальное сгибание, а затем полное разгибание голени;

голеностопный сустав – подошвенное и тыльное сгибание:

1) освидетельствуемый лежит на спине, стопа под углом 90 градусов;

2) неподвижная бранша угломера устанавливается параллельно линии, соединяющей головку малоберцовой кости с наружным мыщелком, подвижная – по наружному краю (своду) стопы;

3) производится вначале тыльное, а затем подошвенное сгибание.

34. Длина конечности измеряется сантиметровой лентой. Используются одинаковые симметричные опознавательные точки с учетом оси конечности. Для верхней конечности эта ось проходит через центр головки плечевой кости и головчатого возвышения плеча, головок лучевой и локтевой костей, для нижних конечностей - через переднюю верхнюю ось подвздошной кости, внутренний край надколенника и первый палец, по прямой линии, соединяющей эти точки. Для выявления укорочения конечностей важное значение имеет сопоставление истинной (анатомической) и относительной длины конечности. При анкилозах, контрактурах суставов, отклонении голени внутрь или кнаружи, патологических состояниях тазобедренного сустава анатомическая длина больной и здоровой конечности может быть одинаковой, а относительная длина больной конечности – меньше.

Анатомическая длина конечности измеряется по сегментам, а относительная - по прямой линии от начала до конца конечности.

Анатомическая длина плеча измеряется от большого бугорка плечевой кости до локтевого отростка, предплечья – от локтевого отростка до шиловидного отростка локтевой кости. Анатомическая длина бедра измеряется от вершины большого вертела до суставной щели коленного сустава, голени – от суставной щели коленного сустава до нижнего края наружной лодыжки. Сумма полученных измерений каждой конечности составит ее анатомическую длину.

Относительная длина верхней конечности определяется путем измерения по прямой линии от акромиального отростка лопатки до кончика третьего пальца, нижней – от передней верхней ости подвздошной кости до подошвенного края стопы.

35. Исследование позвоночника начинается с выполнения осевой нагрузки и определения болевых точек, которые дополнительно уточняют перкуссией области верхушек остистых отростков и пальпацией паравертебральных точек. Объем движений в шейном отделе позвоночника определяется путем наклона и поворотов головы.

В норме сгибание головы возможно на 40 градусов и совершается до соприкосновения подбородка с грудиной, кзади оно возможно настолько, что затылок принимает горизонтальное положение, в бок – до соприкосновения с надплечьем. Повороты головы в обе стороны возможны до 85 градусов. Боковые движения в грудном и поясничном отделах позвоночника возможны в пределах 25 - 30 градусов от вертикальной линии.

Наибольшее участие позвоночник принимает в передне-задних движениях. Ограничение подвижности позвоночника в передне-заднем направлении определяется при активном сгибании освидетельствуемого вперед. Вместо образования равномерной дуги позвоночник остается выпрямленным, и наклон вперед происходит за счет сгибания в тазобедренных суставах. Дальнейшее сгибание делается возможным только при приседании, что наблюдается при поднятии освидетельствуемым небольшого предмета с пола.

36. При подозрении на деформацию позвоночника, проекции вершин остистых отростков отмечают на коже раствором бриллиантового зеленого. Деформация позвоночника может быть измерена. Для этого используется отвес (нить с грузом), который фиксируют над остистым отростком седьмого шейного позвонка липким пластырем. Если отвес пройдет точно по межягодичной складке, сколиоз считается уравновешенным. Если есть отклонение отвеса, его величину измеряют на всем протяжении деформации для последующего сопоставления с данными рентгенограмм. Сравнивается расстояние между краем лопатки и позвоночника в симметричных точках, оцениваются показатели определения становой силы (динамометрии). Поскольку выраженные деформации позвоночника сопровождаются нарушением функции внешнего дыхания, определяют жизненную емкость легких, минутный объем дыхания, максимальную вентиляцию легких.

Наличие деформации позвоночника подтверждается рентгенологическим исследованием позвоночника в вертикальном и горизонтальном положении тела.

37. Для оценки патологического изменения стоп (плоскостопие, деформации) используются индексы Чижина и Фридлянда. Индекс Чижина (измерение следа стопы) определяется так: на бумаге выполняется отпечаток следа стопы. Измеряется ширина отпечатка и ширина выемки следа. Отношение ширины отпечатка к ширине выемки определяет степень уплощения:

индекс от 0 до 1 – норма;

от 1 до 2 – уплощение;

выше 2 – плоскостопие.

Для оценки плоскостопия определяется индекс Фридлянда (уплощение свода стопы) по формуле: (высота свода Х 100) деленная на длину стопы.

Высота свода определяется циркулем от пола до центра ладьевидной кости. В норме индекс Фридлянда равен 30-28 миллиметрам, при плоскостопии 27-25 миллиметрам.

Наиболее достоверно степень плоскостопия устанавливается рентгенологически. Выполняются профильные снимки стоп в положении стоя под нагрузкой (без обуви).

Для определения продольного плоскостопия на рентгенограммах путем построения треугольника определяется угол продольного свода и высота свода. Угол образуется линиями, проведенными от нижнего края ладьевидно-клиновидного сочленения к вершине пяточного бугра и головки первой плюсневой кости. Определяется высота свода – длина перпендикуляра, опущенного с высоты угла продольного свода на основание треугольника (линии, соединяющей поверхность бугристости пяточной кости с подошвенной поверхностью головки первой плюсневой кости).

Достоверными критериями степени поперечного плоскостопия являются параметры угловых отклонений I плюсневой кости и I пальца. Для их расчета проводится рентгенологическое исследование стопы в прямой подошвенной проекции. При данной укладке пациент ложится на рентгеновский стол на спину, сгибая обе ноги в коленных и тазобедренных суставах. На рентгенограммах хорошо видны кости предплюсны, плюсневые кости, фаланги, плюснефаланговые и межфаланговые суставные щели.

Критерии оценки степени продольного и поперечного плоскостопия описаны в Требованиях.

38. Важным критерием оценки функциональных нарушений являются рентгенологически выявляемые органические изменения костной ткани - деформирующий артроз суставов стопы и стадия его выраженности. Оценке подлежит наличие артроза в суставах всего среднего отдела стопы. В зрелом возрасте суставные щели стопы рентгенологически имеют почти одинаковую ширину.

39. В положении освидетельствуемого лежа пальпаторно и аускультативно проверяется пульсация магистральных сосудов. По показаниям выполняются исследования, дающие объективные показатели состояния кровообращения (осциллография с нитроглицериновой пробой, ангиография, флебография, реовазография, допплерография).

Для выявления компрессии подключичной артерии при различных нейроваскулярных синдромах пользуется следующим приемом: больному предлагают сесть, вытянуть руки в стороны в горизонтальном направлении на уровне плечевого пояса, согнув их в локтевых суставах под прямым углом вертикально вверх. За тем предлагают сделать максимальный поворот головы в больную или противоположную сторону. Признаком поражения подключичной артерии служит значительное уменьшение или полное исчезновение пульса на лучевой артерии.

При других нейроваскулярных синдромах используется следующая проба: если артерия сдавливается между ключицей и первым ребром, пульс на лучевой артерии слабеет или исчезает при развертывании и опускании плеч. Когда же компрессия артерии проходит между малой грудной мышцей и клювовидным отростком лопатки, пульс исчезает при поднимании и отведении плеча.

Глава 7. Исследование органа зрения

40. При сборе анамнеза выясняются особенности зрения освидетельствуемого. Обращается внимание на перенесенные заболевания и травмы как общие, так и органа зрения, проведенного оперативного лечения глаз, наличие в семье наследственных заболеваний органа зрения. В процессе беседы обращается внимание на положение и подвижность глазных яблок, направление взора, состояние век, ресничного края.

41. Исследование функции глаз начинается с менее утомительных приемов и осуществляется в следующей последовательности.

Исследование цветового зрения проводится у всех освидетельствуемых, кроме членов семей, с использованием преимущественно пороговых таблиц, не исключается использование полихроматических таблиц Рабкина.

Исследование цветоощущения с помощью пороговых таблиц рекомендуется проводить при естественном освещении или освещении лампами дневного света. Уровень освещенности находится в пределах от 500 до 1000 люкс. Освещение лампами накаливания и прямыми солнечными лучами исключается. Освидетельствуемый располагается спиной к источнику освещения (к окну). Следует предъявлять каждую карту, располагая ее вертикально, на расстоянии 1 метр от освидетельствуемого, на уровне его глаз.

Освидетельствуемый называет или указывает рукой направление открытой стороны квадрата: вверх, вниз, вправо, влево. Экспозиция одного теста 5 секунд. Рекомендуется произвольно менять порядок экспонирования тестовых таблиц, а для исключения случайного угадывания предъявляется одна и та же таблица минимум трижды, меняя положение открытой стороны квадрата.

При неправильных ответах по всем 11 таблицам предъявляют таблицу № 12, на которой цвет фигуры и фон подобраны таким образом, что их различают все без исключения освидетельствуемые. Это контрольный тест предназначен для выявления возможной симуляции цветовой слепоты и для демонстрации процедуры исследования. Остальные 11 карт представляют 3 группы тестов соответственно для раздельного испытания чувствительности каждого из трех цветоприемников глаза в количественном ее выражении с максимумом чувствительности в красной части спектра (с № 1 по № 4), в зеленой части спектра (с № 5 по № 8) и в синей части спектра (с № 9 по № 11).

Первая группа тестов (№ 1, 2, 3, 4), предназначенна для выявления протодефицита и протанопии, вторая группа (№ 5, 6, 7, 8) – дейтодефицита и дейтеранопии, третья группа (№ 9, 10, 11) - тритодефицита.

Уверенное различение всех тестов свидетельствует о нормальной трихромазии. Неразличение одного из тестов № 1, № 5 или № 9 при распознавании всех остальных тестов указывает на I степени цветослабость. Неразличение тестов № 1, 2 или № 5, 6, или № 9, 10 является проявлением средней (II степени) цветослабости. Неразличение тестов № 1, 2, 3 или № 5, 6, 7, или № 9, 10, 11 указывает на выраженную (III степени) цветослабость. Неразличение тестов № 1, 2, 3, 4 характерно для протанопии, тестов № 5, 6, 7, 8 - для дейтеранопии.

Вполне возможны нарушения функции сразу двух или даже трех приемников. Например, редуцированная трихромазия в виде протодефицита I степени в сочетании с дейтодефицитом II степени.

У различающего все тесты не распознаны - сильная трихромазия, у допускающего хотя бы одну ошибку - слабая трихромазия, а у неспособного распознать все тесты одной из групп - дихромазия, т.е. цветослепота.

42. Острота зрения исследуется у всех освидетельствуемых. Она определяется по таблице Головина-Сивцева, вмонтированной в осветительный аппарат Рота. Таблица освещается электрической лампой 40 ватт.

Время экспозиции каждого знака не более 2-3 секунд.

Таблица устанавливается на стене, противоположной окнам, на расстоянии 5 метров от освидетельствуемого, с таким расчетом, чтобы нижние строки находились на расстоянии 120 сантиметров от пола. Острота зрения учитывается по тому ряду таблиц, в котором освидетельствуемый читает все знаки. Только при чтении рядов, соответствующих остроте зрения 0,7; 0,8; 0,9; 1,0 допускается ошибка не более 1 знака в строке. Во избежание завышенной остроты зрения при исследовании не допускается прищуривание. Для определения остроты зрения ниже 0,1 пользуются оптотипами Поляка, помещенными в обычный осветительный аппарат. Каждый оптотип демонстрируют не менее чем в пяти различных положениях, при этом остроту зрения определяет тот оптотип, который правильно распознается не менее чем в четырех положениях из пяти.

Если правильность показаний остроты зрения вызывает сомнение, следует применять контрольные методы исследования и проводить повторные исследования остроты зрения.

43. Степень и характер аномалии рефракции (определяется у всех освидетельствуемых) и устанавливается двумя способами: субъективным – путем определения остроты зрения с коррекцией и обязательно объективным – путем скиаскопии в условиях циклоплегии с инстилляцией 1% раствора мидриацила или других аналогичных лекарственных препаратов, разрешенных на территории РК.

У лиц старше 30 лет закапывание мидриатиков производится после исследования внутриглазного давления.

Определение ближайшей точки ясного зрения (объема аккомодации) при помощи пробного шрифта для чтения N 4 таблицы Головина-Сивцева проводится по медицинским показаниям лицам, характер службы которых предъявляет повышенные требования к состоянию зрительных функций. Полученные результаты исследования следует сравнить с возрастными нормами.

44. Исследование полей зрения производится на периметре (простом или проекционном) по медицинским показаниям.

По медицинским показаниям проводится кампиметрия. Исследование ночного зрения (темновая адаптация) проводится летному составу, лицам, служба которых требует длительного напряжения зрения в ночное время, на приборе Семикопного или камере Кравкова-Вишневского.

45. Исследования анатомического состояния органа зрения проводится всем освидетельствуемым в определенной последовательности. Вначале определяется состояние защитного аппарата глаз. При этом обращается внимание на состояние области бровей, форму и равноразмерность глазных щелей, положение и состояние век, ресниц, интермаргинального пространства, характер поверхности и цвет конъюнктивы век, наличие на ней рубцов.

При исследовании слезного аппарата учитывается положение и выраженность слезных точек, состояние слезного мешка путем надавливания на его область. При подозрении на нарушение функции слезоотведения и при слезотечении проверяется функция слезоотведения с помощью цветной канальцевой и слезоносовой пробы (3% раствором колларгола или 2% раствором флюоресцеина или других аналогичных лекарственных препаратов разрешенных на территории РК).

При получении отрицательной или замедленной пробы следует проверить анатомическую проходимость слезоотводящих путей путем их промывания.

46. Заключение о состоянии передних отрезков и преломляющих сред глаза выносится после исследования при боковом освещении, в проходящем свете и исследовании щелевой лампой.

47. Исследование глазного дна проводится у всех освидетельствуемых в условиях частичной циклоплегии с инстилляцией 0,5% раствора тропикамида или 1% раствора мидриацила. с помощью зеркального офтальмоскопа (обратная офтальмоскопия) и по показаниям с помощью электрического офтальмоскопа, большого безрефлексного офтальмоскопа или щелевой лампы.

48. При исследовании глазодвигательного аппарата обращают внимание на подвижность каждого глаза отдельно и на бинокулярные движения с целью выявления косоглазия, нистагма, состояния конвергенции. Степень косоглазия определяется при помощи дуги периметра со свечой и выражается в градусах, а также с помощью шкалы Меддокса. Удобно в практических целях измерять угол косоглазия по методу Гиршберга зеркальным офтальмоскопом. Величина косоглазия оценивается в градусах по положению светового рефлекса на роговице. Если рефлекс от офтальмоскопа располагается по краю зрачка, то угол косоглазия равен 15 градусов, если на середине радужной оболочки - 25-30, на лимбе - 45, за лимбом - 60 и более градусов.

При жалобах на диплопию, которая не сопровождается заметным ограничением подвижности глазного яблока, проводят исследования двойных изображений с красным стеклом.

При выявлении нистагма следует установить его характер и происхождение. В тех случаях, когда нет оснований считать причиной нистагма глазную патологию, проводится консультация невропатолога и оториноларинголога. Установочный нистагм не является противопоказанием к службе.

49. Исследование зрачковых реакций проводится у всех освидетельствуемых. Бинокулярное зрение определяется у летного состава, лиц, служба которых требует длительного напряжения зрения, освидетельствуемых по графам I и II, и по медицинским показаниям. Определение бинокулярного зрения проводится на большом диплоскопе, цветотесте (с использованием поляроидных очков).

Исследование внутриглазного давления пальпаторно проводится у всех освидетельствуемых. Всем лицам старше 40 лет производится тонометрия с помощью тонометра Маклакова.

Глава 8. Исследование ЛОР-органов

50. Исследование уха, носа, горла освидетельствуемого проводится в изолированном от шумов помещении длиной не менее 6метров. Объективное исследование проводится в затемненной комнате и с боковым искусственным источником света. В комнате одновременно находятся не более двух освидетельствуемых. Для исследования остроты слуха расстояние на полу или вдоль стены заранее размечается в метрах и полуметрах. Исследование начинается с наружного осмотра, затем исследуется обоняние, носовое дыхание и слух.

51. Исследование ЛОР-органов включает выяснение жалоб, изучение анамнеза, эндоскопию и исследование функций ЛОР-органов.

При сборе анамнеза у освидетельствуемого выясняют перенесенные заболевания уха, горла, носа (наличие в прошлом гноетечения из уха, ангин, частых или длительных насморков, повышенной чувствительности к укачиванию). Одновременно при этом выясняются дефекты речи, их характер и степень выраженности.

52. Исследование органа слуха следует начинать с осмотра и пальпации ушной раковины, сосцевидных отростков, козелков и прилегающих областей, определяя их чувствительность.

Для осмотра наружного слухового прохода освидетельствуемый поворачивает голову приблизительно на одну четверть окружности для того, чтобы продолженная ось слухового прохода совпадала с направлением световых лучей, отражаемых рефлектором.

Ушную раковину оттянуть кверху и назад, что способствует выпрямлению начальной части наружного слухового прохода. Ограниченная гиперемия и болезненность кожи перепончато-хрящевого отдела наружного слухового прохода характерны для фурункула. Разлитая гиперемия, припухлость, отделяемое, десквамация эпителия свидетельствуют о диффузном воспалении наружного слухового прохода.

Затем при помощи ушной воронки осматривается барабанная перепонка. При наличии воспалительного процесса в барабанной перепонке световой рефлекс исчезает или деформируется, нередко наблюдаются инъекции кровеносных сосудов, гиперемия. При хроническом гнойном воспалении среднего уха перфорационное отверстие в барабанной перепонке сохраняется длительное время, через него выделяется гной, нередко видны грануляции, полипы, холестеатома.

Детальный осмотр и определение подвижности барабанной перепонки производят, применяя пневматическую воронку Зигле. Эту воронку (широкая часть ее герметично закрыта линзой) плотно вводят в наружный слуховой проход. С помощью резинового баллона, соединенного с воронкой, в наружном слуховом проходе попеременно повышают и понижают давление. Движения барабанной перепонки наблюдают через вмонтированную линзу.

53. При исследовании верхних дыхательных путей оцениваются функции дыхания и голосообразования. Осматриваются наружные части и полость носа, глотки. Обращается внимание на запах выдыхаемого воздуха.

Проводится осмотр носа и носоглотки (передняя, средняя и задняя риноскопия). Проверяется состояние слизистой, наличие или отсутствие гноя, полипов. Носовое дыхание проверяется путем закрытия правого или левого носового хода поочередно, освидетельствуемому предлагается дышать, закрыв рот, на ладонь врача или ватную пушинку. При резких нарушениях носового дыхания, зловонии из носа, осиплости, гнусавости, изменениях миндалин, опухолях глотки, язвах на слизистой проводится детальное обследование.

54. При обнаружении заикания используются результаты обследования врачами-экспертами неврологом и психиатром, по показаниям консультация логопеда.

55. Обоняние исследуется с помощью четырех стандартных запахов: 0,5% раствора уксусной кислоты (слабый запах), чистого винного спирта (средний запах), простой валериановой настойки (сильный запах), нашатырного спирта (ультрасильный запах). Эти жидкости хранятся в одинаковых по форме и цвету пронумерованных флаконах. Для обнаружения диссимуляции следует иметь такой же формы флаконы со свежей дистиллированной водой.

Нарушения обоняния различают периферического или центрального происхождения. В первом случае они обусловлены патологическими процессами в полости носа (хронический насморк, полипоз носа, искривление перегородки носа.). При затрудненном носовом дыхании возникает респираторная гипосмия или аносмия. Периферические нарушения обоняния в виде гипо- и аносмии обусловлены патологией обонятельного эпителия, например, вследствие острого ринита, озены, атрофических изменений, различных токсических воздействий. Нарушения обоняния центрального происхождения связаны с поражением обонятельного анализатора на каком-либо уровне его организации, в этом случае освидетельствуемые подлежат тщательному неврологическому обследованию.

56. Исследование глотки (фарингоскопия) разделяется на два момента. При первом - освидетельствуемый спокойно дышит, не высовывая язык за край зубов, и старается расслабить глоточную мускулатуру, при втором - произносить звук "эээ...", в этот момент мягкое небо поднимается кверху и тем самым определяется степень его подвижности, язык спокойно лежит на дне рта, слегка придавленный шпателем (при резком отдавливании язык коробится, что мешает исследованию). При осмотре глотки обращается внимание на состояние слизистой, миндалин (с помощью двух шпателей их выводят из ложа), проверяют содержимое лакун, спаянность миндалин с дужками и состояние шейных лимфатических узлов.

57. После осмотра ЛОР-органов устанавливается острота слуха на шепотную речь. Слуховая функция каждого уха определяется в отдельности, для чего не исследуемое ухо плотно закрывают, надавливая пальцем на козелок ушной раковины. Для исследования слуха пользуются не только словами из таблицы Воячека, но и числами от 21 до 99, при этом освидетельствуемый не видит лица врача во избежание угадывания слов по движению губ. С целью возможно одинаковой интенсивности шепотной речи врач произносит слова при помощи воздуха, оставшегося в легких после выдоха. Исследование начинается с расстояния не менее 6 метров. Окончательной остротой слуха считается то расстояние (в метрах и полуметрах), с которого освидетельствуемый повторяет все или абсолютное большинство (5 из 6 или 4 из 5) слов, которые врач произносит шепотом.

При несоответствии понижения слуха объективным данным и во всех сомнительных случаях проводится неоднократная проверка слуха и применяются дополнительные методы исследования.

58. При медицинском освидетельствовании летного состава, кандидатов поступающих в ВУЗ по подготовке авиационного персонала, поступающих на службу, на должности, связанные с частыми поездками на авиа-, автомототранспорте, а также всех поступающих в специальные учебные заведения на очную форму обучения исследование вестибулярного аппарата обязательно.

При исследовании методом двойного вращения по В.И. Воячеку (отолитовая реакция) голову и туловище исследуемого наклоняют вперед на 90 градусов и вращают в кресле Барани 5 раз в течение 10 секунд. После прекращения вращения исследуемый продолжает сидеть с закрытыми глазами в том же положении в течение 5 секунд, после чего ему предлагают быстро выпрямиться. В результате создается комбинированное раздражение рецепторов вестибулярного аппарата. Такую функциональную нагрузку люди с нормальной возбудимостью вестибулярного аппарата переносят легко, у них не возникает значительных двигательных и вегетативных реакций. Возникновение сильных двигательных, особенно вегетативных, реакций свидетельствует о пониженной устойчивости к вестибулярным "нагрузкам".

Состояние вестибуловегетативной устойчивости у летного состава определяется методами непрерывной и прерывистой кумуляция ускорений Кориолиса.

При наличии показаний (наличие жалоб, спецотбор, для уточнения диагноза) проводятся дополнительные исследования рентгенография, аудиометрия, тимпанометрия, компьютерная томография придаточных пазух носа, сосцевидных отростков.

Глава 9. Исследование полости рта и челюсти

59. Исследование полости рта и челюстей слагается из выявления жалоб, оценки их характера, сбора анамнеза, клинических и функциональных исследований. У освидетельствуемого выясняются данные о перенесенных им заболеваниях, травмах и операциях челюстно-лицевой области.

60. Объективное исследование начинается с оценки осанки, положения туловища, головы и ног по отношению к вертикальной плоскости. Затем приступают к внешнему осмотру лица с целью обнаружения возможных дефектов, деформации, рубцов, свищей, асимметрии. Исследование лимфатических узлов шеи проводится пальпаторно при слегка опущенном положении головы, а также путем прощупывания их в положении врача сзади по отношению к освидетельствуемому. Функция и состояние височно-нижнечелюстного сустава исследуются пальпацией, и по показаниям с применением рентгенологических и функциональных методов.

61. При освидетельствовании исследуются также основные функции органов зубочелюстной системы: дыхание, речь, глотание, жевание. Нарушение функции жевания выражается в изменении фаз жевания, неравномерном распределении жевательного давления, увеличении числа жевательных движений и удлинении времени пережевывания пищи. Устанавливается степень потери жевательной эффективности с помощью условных коэффициентов по Н. И. Агапову. При этом жевательная мощность всех зубов принимается за 100 %, в том числе мощность каждого зуба выражается следующими цифровыми значениями: боковой резец - 1%, центральный резец - 2%, клык - 3%, премоляры - 4%, первый моляр - 6%, второй моляр - 5%. Степень сохранившейся жевательной эффективности при частичной потере зубов устанавливается путем вычета из 100 % суммы коэффициентов отсутствующих зубов и их антагонистов. Зубы мудрости в расчет не принимаются.

С целью оценки жевательной эффективности после операций, травм и сложного протезирования применяются методы Гельмана, Рубинова и другие.

62. Объективное исследование полости рта и зубов складывается из осмотра, пальпации и перкуссии. По показаниям используются электроодонтодиагностика, исследование зубов и пародонта в проходящем свете, аппликационные пробы Писарева – Шиллера и другие.

Смыкание зубных рядов в центральной окклюзии (прикус) определяется в трех взаимно перпендикулярных плоскостях (сагиттальной, вертикальной и горизонтальной). При аномалиях прикуса устанавливается вид, а также степень аномалии при помощи линейных измерений сдвига зубных рядов. К аномалиям прикуса I степени относятся случаи сдвига зубных рядов до 5 миллиметров, II степени – от 5 до 10 миллиметров, III степени – свыше 10 миллиметров. Эта величина в миллиметрах указывается в скобках после степени аномалии.

Глава 10. Гинекологические исследования

63. Важнейшим видом гинекологического исследования является бимануальное прощупывание, позволяющее объективно судить о состоянии матки (положение, величина, форма, консистенция, степень подвижности), придатков матки и крестцово-маточных связок.

64. При гинекологическом исследовании используются простейшие виды инструментального исследования: осмотр влагалища и шейки матки с помощью зеркал, зондирование матки, пункция заднего свода, биопсия из шейки матки, взятие аспирата (отсоса) из полости матки, хромодиагностика (цветная реакция слизистой шейки матки после смазывания люголевским раствором), цитология вагинальных мазков, кольпоскопия.

65. При хроническом цервиците, уретрите, воспалении желез преддверия влагалища, проктите применяются различные способы провокации с целью искусственного обострения процесса, в связи с чем, нередко, усиливаются выделения. Это облегчает нахождение специфического возбудителя или обуславливает характерные клинические признаки. Также применяются местные способы провокации: механические (расширение уретры или шеечного канала расширителями, простой массаж уретры или шейки матки), химические (смазывание протарголом, люголевским раствором, 10% раствором поваренной соли), физиотерапевтические (ионофорез, диатермия, местные световые ванны, горячие спринцевания, грязевые тампоны), биологические (инъекция отделяемого цервикального канала в шейку матки). Для этой цели используют также алиментарную провокацию или специфическую провокацию с введением вакцин.

	Приложение 2 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Направление на обследование (лечение)

Гражданину ____________________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии), год рождения)
Вы направляетесь для стационарного (амбулаторного) обследования (лечения) ___________
_______________________________________________________________________________
(наименование лечебно-профилактической организации и адрес организации)
В лечебно-профилактическую организацию явиться к ___ часам "___" ________ 20___года
Предварительный диагноз ________________________________________________________
________________________________________________________________________________
МП Начальник управления (отдела) по делам обороны ________________________________
_______________________________________________________________________________
(воинское звание, подпись, фамилия и инициалы)
"___" __________ 20___ года
________________________________________________________________________________
(линия отреза)
Извещение
Кому ___________________________________________________________________________
(должность руководителя организации, фамилия, имя, отчество (при его наличии))
________________________________________________________________________________
В соответствии с Законом Республики Казахстан от 16 февраля 2012 года "О воинской службе
и статусе военнослужащих" ________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии))
направляется для стационарного (амбулаторного) обследования (лечения) в _______________
________________________________________________________________________________
(наименование лечебно-профилактической организации и адрес организации)
В связи с этим прошу Вас предоставить время для прохождения курса стационарного
(амбулаторного) обследования (лечения).
Начальник управления (отдела) по делам обороны ____________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
МП
"___" ___________ 20____года

	Приложение 3 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Угловой штамп лечебно-
профилактической
организации
здравоохранения, военно-
медицинского учреждения

АКТ
исследования состояния здоровья

______________________________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата рождения)
находился по направлению начальника отдела (управления) по делам обороны
______________________________________________________________________________
(наименование отдела (управления) по делам обороны)
от "___"_______20____года №____ на стационарном, амбулаторном (ненужное зачеркнуть)
обследовании в________________________________________________________________
(наименование организации здравоохранения, военно-медицинского учреждения)
___________________________________________ с __________ по ___________ 20___года
Жалобы______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Анамнез _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Данные объективного исследования _____________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Результаты специальных исследований:___________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Диагноз: _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
Главный врач медицинской организации здравоохранения, начальник
военно-медицинского учреждения
__________________________________________________________
(подпись, инициал имени, фамилия)
Заведующий (начальник) отделения ____________________________________________
(подпись, инициал имени, фамилия)
М.П
Врач, проводивший обследование _____________________________________________
(подпись, инициал имени, фамилия)
Почтовый адрес медицинской организации здравоохранения, военно-медицинского
учреждения__________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

	Приложение 4 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Лист
медицинского освидетельствования

_______________________________________________________________________________
(фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата рождения)
Жалобы________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
Анамнез________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Данные объективного обследования________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Результаты специальных исследований (лабораторных, рентгенологических,
инструментальных и других) ______________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Диагноз:________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Заключение врача-специалиста: на основании пункта ___ подпункта ____ графы ___
Требований, предъявляемых к состоянию здоровья лиц для службы в ВС,
других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, утверждаемых в
соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля
2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", ___________________________
________________________________________________________________________________
(указать категорию годности к воинской службе, показатель предназначения)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(подпись врача-специалиста, инициал имени, фамилия)
"___" _________ 20 ____ года

	Приложение 5 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Книга протоколов заседаний военно-врачебной (врачебно-летной) комиссии
_____________________________________________________________________________
(наименование комиссии)

№ п/п	Фамилия, имя, отчество (при его наличии), ИНН, год рождения (день, месяц, год), воинское звание, занимаемая должность (летная специальность), воинская часть, призван (поступил по контракту) на воинскую службу (указать каким О(У)ДО, город, район, день, месяц, год), кем направлен на медицинское освидетельствование (№, и дата направления), предыдущая ВЛК (дата и место прохождения)	Жалобы и краткий анамнез	Данные объективного обследования, результаты специальных обследований, диагноз и заключение ВВК (ВЛК) о причинной связи заболевания, увечья (ранения, травмы, контузии),	Заключение ВВК о категории годности к воинской службе (к летной работе), службе по военно-учетной специальности и др.	Заключение штатной ВВК (ВЛК)

	Приложение 6 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Угловой штамп военно-
медицинского учреждения
(военно-врачебной комиссии)

Свидетельство о болезни №_____

"_____"___________20___ года военно-врачебной комиссией __________________________
_______________________________________________________________________________
(наименование ВВК, ВЛК)
по направлению _________________________________________________________________
(указать должностное лицо, дату, номер документа, цель и причина направления)
_______________________________________________________________освидетельствован:
1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии) _________________________________________
_______________________________________________________________________________
2. Дата рождения _________, в Вооруженных Силах с__________________________________
(месяц и год)
3. Воинское звание ______________________________________________________________
4. ИИН _________________________________________________________________________
5. Воинская часть (вид, род войск, РгК) ______________________________________________
6. Занимаемая должность ________________________________________________________
специальность__________________________________________________________________
7. Призван (поступил по контракту) на воинскую службу ______________________________
_______________________________________________________________________________
(указать У(О)ДО, месяц и год призыва, поступления на воинскую службу по контракту)
8. Рост ________ см. Масса тела ________ кг. Окружность груди (спокойно)_______________
9. Жалобы______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
10. Анамнез____________________________________________________________________
(указать, когда возникло заболевание, когда и при каких обстоятельствах получено увечье
_______________________________________________________________________________
(ранение, травма, контузия); наличие или отсутствие справки об увечье.
______________________________________________________________________________
влияние болезни на исполнение обязанностей воинской службы, результаты предыдущих
______________________________________________________________________________
медицинских освидетельствований, применявшиеся лечебные мероприятия и их эффективность,
______________________________________________________________________________
пребывание в отпуске по болезни, лечение в санаториях и др.)
11. Находился на обследовании и лечении _________________________________________
(указать учреждения здравоохранения, военно-медицинские
_____________________________________________________________________________
учреждения и время пребывания в них)
История болезни №____; Шифр _______; Код_______
12. Данные объективного исследования __________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
13. Результаты специальных исследований (рентгенологических, лабораторных,
инструментальных и др.):_______________________________________________________
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
14. Сведения о служебной деятельности военнослужащего __________________________
(указать сведения согласно документу,
_____________________________________________________________________________
представленного из воинской части (учреждения): влияние состояния здоровья на
исполнение обязанности воинской службы, настрой военнослужащего к продолжению
воинской службы и мнение командования о целесообразности сохранения военнослужащего
на воинской службе)
15. Заключение ВВК (ВЛК)
1) диагноз___________________________________________________________________
____________________________________________________________________________
2) причинная связь увечья (ранения, травмы, контузии), заболевания: на основании
пункта___________ Правил проведения военно-врачебной экспертизы, утверждаемых в
соответствии с подпунктом 10) пункта 1 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье
народа и системе здравоохранения"_________________________________________
____________________________________________________________________________
3) категория годности к воинской службе (годность к службе по воинской специальности,
летной работе и др.) __________________________________________________________
____________________________________________________________________________
на основании пункта ___ подпункта __ графы ___ Требований, предъявляемых к состоянию
здоровья лиц для прохождению службы в ВС, других войсках и воинских формированиях
Республики Казахстан, утверждаемых в соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 11
Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе
здравоохранения"
16. В сопровождающем (нуждается, не нуждается) ненужное зачеркнуть ______________
_____________________________________________________________________________
(указать количество сопровождающих, вид транспорта)
17. Особые отметки____________________________________________________________
Председатель комиссии __________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П. Члены комиссии:____________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
_____________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Секретарь ______________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Почтовый адрес комиссии ______________________________________________________

Заключение штатной военно-врачебной комиссии

Примечание: В экземплярах свидетельства о болезни (которые направляются в воинскую часть (учреждение), направившего военнослужащего на освидетельствование) сведения, изложенные в пунктах 8, 9, 11, 12 не указываются. При этом диагноз указывается по коду согласно международной классификации болезней (МКБ).

Свидетельства о болезни распечатывается на листах формата А4, шрифт "Times New Roman", размер шрифта не менее 12.

	Приложение 7 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Карта
изучения причин необоснованного призыва гражданина
на воинскую службу по состоянию здоровья
Раздел 1
Общие сведения

1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии) _________________________________________
2. Год рождения _________________________________________________________________
3. Год и месяц призыва на воинскую службу __________________________________________
4. Какой призывной комиссией призван на воинскую службу ___________________________
________________________________________________________________________________
5. Дата отправки с областного сборного пункта________________________________________
6. Какой военно-врачебной комиссией освидетельствован______________________________
(гарнизонной, госпитальной,
________________________________________________________________________________
врачебной комиссией организации здравоохранения)
7. Дата и номер протокола заседания штатной ВВК об утверждении данного свидетельства о
болезни________________________________________________________________________
8. Диагноз заболевания, подпунктов, пунктов, графы Требований, предъявляемых к состоянию
здоровья лиц для службы в ВС, других войсках и воинских формированиях Республики
Казахстан ___________________________________________
_______________________________________________________________________________
9. Заключение ВВК о степени годности к воинской службе (по свидетельству о болезни) и
причинная связь_________________________________________________________________
10. Данные анамнеза заболевания по свидетельству о болезни__________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

Раздел 2
Сведения о состоянии здоровья (перенесенных заболеваниях и травмах)
в допризывный период

1. По сведениям карты развития ребенка:____________________________________________
________________________________________________________________________________
2. В период наблюдения подростковой службой:
1) при приеме-передаче из педиатрической службы системы здравоохранения в подростковую,
о достижении 15-летнего возраста (результаты медицинского
освидетельствования)______________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
2) при медицинском освидетельствовании в 16 лет:_____________________________________
_________________________________________________________________________________
3. Результаты медицинского освидетельствования при первоначальной постановке на воинский
учет:____________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
4. Сведения о состоянии здоровья по данным "Листа изучения призывника" (от родителей,
ближайших родственников, органов внутренних дел) ___________________________________
__________________________________________________________________________________
5. Сведения о вредных привычках (курение, употребление алкоголя, наркотических
средств)__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
6. Результаты оценки состояния здоровья призывника медицинского освидетельствования в ходе
призыва на воинскую службу (направлялся ли призывник на дополнительное медицинское
обследование, представлялась ли отсрочка от призыва на воинскую службу по состоянию здоровья,
по каким заболеваниям, на какой срок и сколько раз)____________________________________
__________________________________________________________________________________

Раздел 3
Результаты расследования управления (отдела) по делам обороны

1. Когда должно было быть выявлено заболевание (заболевания) _______________________
________________________________________________________________________________
2. По каким причинам данное заболевание не было выявлено до отправления призывника на
воинскую службу ________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
3. Принятые меры по недопущению случаев необоснованного призыва по состоянию
здоровья________________________________________________________________________
Начальник управления (отдела) по делам обороны____________________________________
(воинское звание, фамилия, инициалы, подпись)
М.П.
Председатель врачебной комиссии:_____________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
"____"_______20____года

Раздел 4
Результаты рассмотрения и оценки качества расследования по выявлению
истинных причин необоснованного призыва на воинскую службу по состоянию
здоровья департамента по делам обороны

1. Мнение начальника департамента по делам обороны об обоснованности призыва
гражданина на воинскую службу____________________________________________________
________________________________________________________________________________
2. Предварительный вывод о причине необоснованного призыва на воинскую службу
гражданина______________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
3. Меры, принятые начальником департамента по делам обороны по недопущению
необоснованного призыва по состоянию здоровья на воинскую службу __________________
________________________________________________________________________________
4. В случае необоснованности возврата из войск, какие медицинские документы, доказывающие
это, представлены в штатную ВВК департаментом по делам обороны
________________________________________________________________________________
Начальник департамента по делам обороны:__________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П.
Председатель медицинской комиссии:___________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П.
Главный _______________________ области ___________________________________________
(специалист) (подпись, инициал имени, фамилия)
"____"_______20____года

Раздел 5
Окончательный вывод штатной ВВК о причине необоснованного призыва на воинскую
службу по состоянию здоровья и результатах расследования

1. Причина необоснованного призыва на воинскую службу по состоянию здоровья _______
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
2. Качество проведенного расследования по выявлению истинных причин необоснованного
призыва на воинскую службу по состоянию здоровья__________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Начальник штатной ВВК ____________________________________
М.П. __________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
"____"____________ 20 __ года
Примечание: Разделы I, II, III, заполняются управлением (отделом) по делам обороны; раздел
IV заполняют департаменты по делам обороны областей, городов республиканского значения и
столицы. Карта с заполненными разделами с I, II, III и IV высылается в ЦВВК в 3-х экз.
Раздел V заполняет ЦВВК.

	Приложение 8 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Место для фотографии
(гербовая печать отдела
(управления) по делам
обороны, воинской части)

Карта
медицинского освидетельствования гражданина, поступающего
в военное учебное заведение

1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата рождения ___________________________
________________________________________________________________________________
(на военнослужащего указать воинское звание)
2. Место жительства (адрес)________________________________________________________
(для военнослужащих – адрес и условное наименование воинской части)
3. Перенесенные заболевания, в том числе инфекционные заболевания за последние 12
месяцев_________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
4. Сведения о непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и
других веществ __________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
5. Сведения о пребывании на диспансерном учете (наблюдении) ________________________
________________________________________________________________________________
6. Наименование ВУЗ-а, куда кандидат планирует поступать ____________________________
________________________________________________________________________________
7. Результаты обследования:

Предварительное медицинское освидетельствование в районе (или в области) "___" 20____года

Окончательное медицинское освидетельствование в ВУЗ-е "___" 20_____ года

Жалобы и анамнез

Общий анализ крови

Реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис

Общий анализ мочи

Рентгенография придаточных пазух носа

ЭКГ- исследование

Флюорография органов грудной клетки

Исследование кала на яйца гельминтов

Анализ крови на маркеры вирусных гепатитов В и С

Анализ крови на сахар

Анализ крови на ВИЧ инфекцию

Другие исследования

Антропометрия

рост

Длина руки

Длина ноги

Масса тела

ИМТ

рост

Длина руки

Длина ноги

Масса тела

ИМТ

стоя

сидя

стоя

сидя

Динамометрия ручная (правая/ левая кисть)

Динамометрия становая

Терапевт

Эндокринная система

Сердечно - сосудистая система

Функциональная проба

в покое

после нагрузки

через 2 минуты

в покое

после нагрузки

через 2 минуты

пульс в минуту

артериальное давление

Органы дыхания

Органы пищеварения

Почки

Селезенка

УЗИ сердца и щитовидной железы

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Хирург

Лимфатические узлы

Костно-мышечная система

Периферические сосуды

Мочеполовая система

Анус и прямая кишка

УЗИ мочеполовой системы

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Невропатолог

Черепно-мозговые нервы

Двигательная сфера

Рефлексы

Чувствительность

Вегетативная нервная система

Специальные исследования (ЭХОЭГ, ЭЭГ)

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Психиатр

Восприятие

Интеллектуально-мнестическая сфера

Эмоционально-волевая сфера

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Окулист

правый глаз

левый глаз

правый глаз

левый глаз

Цветоощущение

Острота зрения без коррекции

Острота зрения с коррекцией

Рефракция скиаскопически

Бинокулярное зрение

Ближайшая точка ясного зрения

Слезные пути

Веки и конъюнктивы

Положение и подвижность глазных яблок

Зрачки и их реакция

Оптические среды

Глазное дно

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Оториноларинголог

Речь

Носовое дыхание

справа

слева

справа

слева

Восприятие шепотной речи

Барофункция уха

Функции вестибулярного аппарата

Обоняние

Специальные исследования

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Стоматолог

Прикус

Слизистая оболочка рта

Зу бы (фо рмула)

Десны

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Дерматовенеролог

Диагноз

Заключение

Дата, подпись, фамилия, инициалы врача

Другие врачи-специалисты

Диагноз, заключение, дата, подпись, фамилия, инициалы врача

8. Заключения военно-врачебных комиссий:
1) при предварительном медицинском освидетельствовании военно-врачебной
комиссии_________________________________ на основании пункта ____ подпункта ____
(указать наименование ВВК)
графы ___ Требований, предъявляемых к состоянию здоровья лиц для службы в ВС, других
войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, утверждаемых в соответствии с
подпунктом 1) пункта 2 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года
"О здоровье народа и системе здравоохранения"___________________________________
______________________________________________________________________________
М.П. Председатель комиссии__________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Секретарь комиссии _____________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Почтовый адрес комиссии:
______________________________________________________________________________
2) при окончательном медицинском освидетельствовании военно-врачебной комиссии __
______________________________________________________________________________
(указать наименование ВВК)
на основании пункта ___ подпункта __ графы ___ Требований, предъявляемых к состоянию
здоровья лиц для службы в ВС, других войсках и воинских формированиях Республики
Казахстан, утверждаемых в соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 11 Кодекса
Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе
здравоохранения"______________________________________________________________
______________________________________________________________________________
М.П. Председатель комиссии______________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Секретарь комиссии _________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Почтовый адрес комиссии: ________________________________________________________
Примечание: Для кандидатов (студентов), поступающих в школы (Жас улан) и на военные
кафедры, заполняются только графа "окончательное медицинское освидетельствование".

	Приложение 9 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Угловой штамп военно-
медицинского учреждения
(военно-врачебной
комиссии)

Справка о медицинском освидетельствовании №___

"_____"__________20___ года военно-врачебной комиссией ___________________________
________________________________________________________________________________
(наименование ВВК, ВЛК)
по направлению _________________________________________________________________
(указать должностное лицо, дату, номер документа, цель и причина направления)
_______________________________________________________________освидетельствован:
1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии) _________________________________________
________________________________________________________________________________
2. Дата рождения _________, в Вооруженных Силах с__________________________________
(месяц и год)
3. Воинское звание ______________________________________________________________
4. ИИН _________________________________________________________________________
5. Воинская часть (вид, род войск, РгК) ______________________________________________
6. Занимаемая должность ________________________________________________________
специальность __________________________________________________________________
7. Призван (поступил по контракту) на воинскую службу_______________________________
_______________________________________________________________________________
(указать У(О)ДО, месяц и год призыва, поступления на воинскую службу по контракту)
8. Сведения о служебной деятельности военнослужащего (заполняется при определении
годности к воинской службе)______________________________________________________
(указать сведения согласно документу, представленного из воинской части (учреждения):
влияние состояния
______________________________________________________________________________
здоровья на исполнение обязанности воинской службы, настрой военнослужащего к
продолжению воинской
______________________________________________________________________________
службы и мнение командования о целесообразности сохранения военнослужащего на
воинской службе)
9. Заключение ВВК (ВЛК):
1) диагноз_____________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
2) причинная связь заболевания, увечья (ранения, травмы, контузии):__________________
на основании пункта ___ Правил проведения военно-врачебной экспертизы, утверждаемых
в соответствии с подпунктом 10) пункта 1 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан "О здоровье
народа и системе здравоохранения"
3) категория годности к воинской службе (годность к службе по воинской специальности,
годность к летной работе и др.): __________________________________________________
______________________________ на основании пункта ___ подпункта ___ графы _______
Требований, предъявляемых к состоянию здоровья лиц для службы в ВС, других войсках и
воинских формированиях Республики Казахстан, утверждаемых в соответствии с подпунктом
1) пункта 2 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа
и системе здравоохранения"
М.П Председатель комиссии ________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Члены комиссии: ______________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Секретарь комиссии __________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Почтовый адрес комиссии ____________________________________________________
Заключение штатной военно-врачебной комиссии:

	Приложение 10 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Место для фотографии
(гербовая печать отдела
(управления) по делам
обороны, воинской части)

Карта
медицинского освидетельствования гражданина, поступающего на
воинскую службу по контракту

1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата рождения ___________________________
________________________________________________________________________________
(на военнослужащего запаса указать воинское звание)
2. Место жительства (адрес): _______________________________________________________
________________________________________________________________________________
3. Перенесенные заболевания в том числе инфекционные заболевания за последние 12 месяцев
________________________________________________________________________
4. Сведения о непереносимости (повышенной чувствительности) медикаментозных средств и
других веществ__________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
5. Сведения о пребывании на диспансерном учете (наблюдении) ________________________
________________________________________________________________________________
6. Род войск, военно-учетная специальность (воинская должность) ______________________
7. Сведения о состоянии на учете по заболеваниям: ___________________________________
(отметка об учете, штамп медицинской организации здравоохранения)
Психические ____________________________________________________________________
Наркологические (с результатами тестирования на наркотические вещества) ______________
________________________________________________________________________________
Туберкулезные __________________________________________________________________
Кожно-венерологические _________________________________________________________
8. Результаты исследований:

Исследования	Дата проведения	Результат
Рост/масса тела, ИМТ
Общий анализ крови
Реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис
Общий анализ мочи
ЭКГ- исследование
Флюорография органов грудной клетки
Рентгенограмма придаточных пазух носа
Анализ крови на маркеры вирусных гепатитов В, С
Анализ крови на ВИЧ
Измерение внутриглазного давления
Анализ крови на сахар старше 40 лет
Динамометрия ручная правая/левая кисть
Исследование на наркотические вещества
Другие исследования

9. Результаты освидетельствования

Обследования	Результаты
Терапевт:
Жалобы и анамнез
Эндокринная система
Сердечно-сосудистая система
Функциональная проба	в покое	после нагрузки			через 2 мин
пульс в минуту
артериальное давление
Органы дыхания
Органы пищеварения
Почки
Селезенка
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Хирург:
Лимфатические узлы
Костно-мышечная система
Периферические сосуды
Мочеполовая система
Анус и прямая кишка
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Невропатолог:
Черепно-мозговые нервы
Двигательная сфера
Рефлексы
Чувствительность
Вегетативная нервная система
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Психиатр:
Восприятие
Интеллектуально-мнестическая сфера
Эмоционально-волевая сфера
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Окулист:
	правый глаз			левый глаз
Цветоощущение
Острота зрения без коррекции
Острота зрения с коррекцией
Рефракция скиаскопически
Бинокулярное зрение
Ближайшая точка ясного зрения
Слезные пути
Веки и конъюнктивы
Положение и подвижность глазных яблок.
Зрачки и их реакция
Оптические среды
Глазное дно
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Оториноларинголог:
Речь
	справа		слева
Носовое дыхание
Шепотная речь
Барофункция уха
Функции вестибулярного аппарата
Обоняние
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Стоматолог:
Прикус
Слизистая оболочка рта
Зубы (формула)
Десны
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Дерматовенеролог:
Диагноз
Заключение
Дата, подпись, фамилия, инициалы врача
Другие врачи-специалисты:
Диагноз, заключение, дата, подпись, фамилия, инициалы врача

10. Заключения ВВК при медицинском освидетельствовании _____________________
__________________________________ на основании пункта ___ подпункта ___ графы ___
(указать наименование ВВК)
Требований, предъявляемых к состоянию здоровья лиц для службы в ВС, других войсках и
воинских формированиях Республики Казахстан, утверждаемых в соответствии с подпунктом
1) пункта 2 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа
и системе здравоохранения"
М.П. Председатель комиссии ______________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Секретарь комиссии _________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
"____" _________ 20____ года
Почтовый адрес комиссии: ______________________________________________________
Примечание: Заполнение всех пунктов обязательно.

	Приложение 11 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Угловой штамп
воинской части
(учреждения)

Начальнику (командиру) _______________________________ (указывается военно-медицинское учреждение)

Направление на медицинское освидетельствование

1. Направляется на медицинское освидетельствование (обследование) для
_______________________________________________________________________________
(указать цель медицинского освидетельствования, а также причину направления на ВВК
(ВЛК)-по состоянию здоровья, заключение нового контракта для прохождения воинской службы,
предстоящее увольнение с воинской службы, по достижении предельного возраста пребывания
на воинской службе, по организационно-штатным мероприятиям)
2. Фамилия, имя, отчество (при его наличии) ________________________________________
3. Воинское звание ______________________________________________________________
4. Дата рождения________________________________________________________________
5. Войсковая часть _______________________________________________________________
6. Специальность ________________________________________________________________
7. Призван (поступил по контракту) на воинскую службу _______________________________
(указать управление (отдел)
_______________________________________________________________________________
по делам обороны, месяц и год призыва, поступления на воинскую службу по контракту)
8. Предварительный диагноз: _____________________________________________________
9. Дата направления _____________________________________________________________
10. Заключение ВВК (ВЛК) прошу направить _________________________________________
(наименование и почтовый адрес воинской части или кадрового органа)
11. Особые отметки ______________________________________________________________
Командир (начальник) ____________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П.
(гербовая печать
воинской части
(учреждения)
Примечание: 1. При направлении на медицинское освидетельствование служащих Вооруженных
Сил указывается цель медицинского освидетельствования, причину направления, фамилию, имя,
отчество (при его наличии), дату рождения, должность, специальность. Пункты 3, 7 не заполняются.
2. При направлении на медицинское освидетельствование военнослужащих, для определения
годности к службе в ДШВ, ВМС и ЧСН, в пункте 11 указывается их принадлежность к подразделениям
специального назначения, морской пехоты, десантно-штурмовым и разведывательным подразделениям,
боевым пловцам и водолазному составу, а также экипажу кораблей и судов, либо сведения о привлечении
военнослужащего к парашютным прыжкам, подводному вождению танков и других машин, а также к
выходу в море.
3. При направлении на медицинское освидетельствование курсантов военных учебных
заведений, в пункте 11 указывается дата заключения контракта о прохождении воинской службы.

	Приложение 12 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Сведения о служебной деятельности военнослужащего

Фамилия, имя, отчество (при его наличии) ___________________________________________
Воинское звание ______________________________________________________________
Дата рождения________________________________________________________________
Войсковая часть__________________________________________________________________
Занимаемая должность, с какого времени __________________________________________
Образование ____________________________________________________________________
(указывать наименование учебного заведения и год его окончания)
1) Сведения о характере выполняемых военнослужащим обязанностей воинской службы по
занимаемой должности __________________________________________________________
(указывать основные направления деятельности военнослужащего, частота выезда в
командировки, полевые
_______________________________________________________________________________
выходы, несения службы в суточном наряде (дежурстве), качество их выполнения, в том числе
выполнение
_______________________________________________________________________________
нормативов по предметам профессиональной подготовки (физической, строевой подготовке),
и другие)
2) Влияние состояния здоровья на качество исполнение обязанности воинской службы
_______________________________________________________________________________
(указывать степень влияние состояния здоровья военнослужащего на исполнение им
обязанностей воинской
_______________________________________________________________________________
службы, особенно при полевых выходах, командировках, в суточных нарядах (дежурствах),
на сдачу
_______________________________________________________________________________
нормативов по предметам профессиональной подготовки (физической, строевой подготовке)
и другие)
3) Характерологические особенности _______________________________________________
(указывать особенности, имеющие ценность для оценки
________________________________________________________________________________
состояния здоровья: памяти, мышления, адаптационных способностей и другие)
________________________________________________________________________________
4) Настрой военнослужащего к продолжению воинской службы _________________________
________________________________________________________________________________
5) Мнение командования о целесообразности сохранения военнослужащего на воинской
службе _________________________________________________________________________
(указывать мотивированное мнение командования о целесообразности или
________________________________________________________________________________
нецелесообразности сохранения военнослужащего на воинской службе)
Командир (начальник) ____________________________________________________________
(войсковая часть (учреждения), воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П.
(гербовая печать
воинской части
(учреждения)

Примечание: Сведения составляется непосредственным командиром (начальником)
военнослужащего и подписывается командиром войсковой части (начальником учреждения).
Сведения заверяется печатью воинской части (учреждения).

	Приложение 13 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Сведения о состоянии здоровья военнослужащего

Фамилия, имя, отчество (при его наличии) __________________________________________
Воинское звание _________________________________________________________________
Дата рождения___________________________________________________________________
Войсковая часть__________________________________________________________________
1) С какого времени под медицинским наблюдением __________________________________
________________________________________________________________________________
2) Результаты предыдущего ВВК (при наличии)________________________________________
(указывается дата, место прохождения,
________________________________________________________________________________
заключение ВВК, реализация решения ВВК - при ограниченной годности или негодности к
воинской службе)
3) Результаты предыдущего УМО ___________________________________________________
(указывается дата, место прохождения, заключение УМО, состояние на диспансерном учете,
диагноз,
_______________________________________________________________________________
выполнение рекомендации врача и эффективность проводимых лечебно-оздоровительных
мероприятий)
4) Обращения за медицинской помощью____________________________________________
(отдельно по каждому случаю указывается дата, место лечения,
_______________________________________________________________________________
диагноз, исход лечения и общее количество дней трудопотерь за предыдущее 3 года)
5) Жалобы, анамнез заболевания, объективные данные _______________________________
(указывается жалобы, анамнез заболевания,
_______________________________________________________________________________
объективные данные и другие сведения, характеризующие состояние здоровья
военнослужащего)
6) Оценка врача степени влияния состояния здоровья военнослужащего на исполнение
обязанностей воинской службы ___________________________________________________
(указывается степень влияния состояния здоровья к выполнению
_______________________________________________________________________________
обязанностей воинской службы)
Начальник медицинской службы __________________________________________________
_______________________________________________________________________________
(войсковая часть (учреждения), воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П.
(гербовая печать
воинской части
(учреждения)
Примечание: Сведения составляется начальником медицинской службы (врачом, фельдшером)
части, где по штату не предусмотрены медицинские работники - по месту прикрепления на
медицинское обеспечение. Сведения заверяется печатью той воинской части (учреждения), где
был составлен документ.

	Приложение 14 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Угловой штамп
воинской части
(учреждения)

Справка
об увечье (ранении, травме, контузии)

_______________________________________________________________________________
(воинское звание, фамилия, имя, отчество (при его наличии), дата рождения получившего травму)
_______________________________________________________________________________
"____" _________ 20____года______________________________________________________
_______________________________________________________________________________
(указать обстоятельства, при которых получено увечье
_______________________________________________________________________________
(ранение, травма, контузия) и его вид, характер, локализацию)
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
Увечье (ранение, травма, контузия) получено:
1) при исполнении обязанностей воинской службы;
2) в результате несчастного случая, не связанного с исполнением обязанностей воинской
службы (нужное подчеркнуть, ненужное зачеркнуть).
Справка выдана для представления_______________________________________________
(наименование учреждения, организации, куда представляется справка)
Командир (начальник) _________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П.
(гербовая печать
воинской части
(учреждения)

	Приложение 15 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Угловой штамп
военно-
медицинского
учреждения

Карта санитарно-гигиенической характеристики
условий труда и рабочего места специалиста

1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии) _____________________________________
2. Возраст (полных лет)_________________________________________________________
3. Воинское звание_____________________________________________________________
4. Войсковая часть_____________________________________________________________
5. Военно-учетная специальность________________________________________________
6. Служба по военно-учетной специальности (в том числе в данной воинской части)_____
_____________________________________________________________________________
(лет, месяцев)
7. Соблюдение мер защиты:
1) индивидуальных____________________________________________________________
(соблюдались, не соблюдались)
2) коллективных_______________________________________________________________
(соблюдались, не соблюдались)

№	Наимено-вание рабочего места	Выпол-няемая работа	Характеристика основной профессиональной вредности			Дополнительные факторы, название в единицах измерения, длительность воздействия за раб.смену, месяц, год	Приме-чание
			Название профессио-нальной вредности	Величина (концентрация, уровень, количество) в ед. измерения	Дополнительные факторы, название в единицах измерения, длительность воздействия за рабочую смену, месяц, год

9. Заключение о воздействии на организм профессиональной вредности (систематически,
периодически, в экстремальных условиях)
_____________________________________________________________________________
Командир (начальник) _________________________________________________________
(воинской части (учреждения) воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Начальник медицинской службы ________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Врач-специалист санитарно-эпидемиологического учреждения_______________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Пояснение к заполнению:
1. В карте приводятся данные, имеющие гриф не выше "для служебного пользования".
2. Величина фактора указывается на основании данных акта обследования рабочего места
(объекта) врачами санитарно-эпидемиологического учреждения, санитарного паспорта объекта
и журнала учета измерений уровней (концентраций) этих факторов.
В графе 5 записывается минимальная и максимальная величина факторов.
В графе 8 отмечается аварийная ситуация с указанием номера и даты расследования, а
также другие обстоятельства, неучтенные в карте.

	Приложение 16 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Место для
фотографии
(гербовая печать
отдела (управления)
по делам обороны)

КАРТА
медицинского освидетельствования гражданина, пребывающего в запасе

1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии)
_________________________________________
2. Дата рождения _____________________________________________________________
3. Воинское звание ____________________________________________________________
4. Военно-учетная специальность ________________________________________________

5. Результаты освидетельствования:

	"____" _______ 20___ года	"____" _______ 20___ года
Исследования
Общий анализ крови
Общий анализ мочи
Реакция микропреципитации (микрореакция) на сифилис
ЭКГ исследования
Флюорография органов грудной клетки
Рентгенограмма придаточных пазух носа
Внутриглазное давление
Анализ крови на сахар
Другие сведения (исследования)
Рост/масса тела
Врачи-специалисты
Хирург
Терапевт
Невропатолог
Окулист
Оториноларинголог
Стоматолог
Диагноз
Заключение ВВК М.П.	На основании подпункта___ пункта _____ графы _____ Требований, предъявляемых к соответствию состояния здоровья лиц для службы в ВС, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, утверждаемых в соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" ___________________________ ____________________________ ____________________________ Председатель ВВК ___________ (воинское звание, ____________________________ подпись, инициал имени, фамилия) Секретарь ВВК ______________ (подпись, инициал имени, фамилия)	На основании подпункта___ пункта _____ графы _____ Требований, предъявляемых к соответствию состояния здоровья лиц для службы в ВС, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, утверждаемых в соответствии с подпунктом 1) пункта 2 статьи 11 Кодекса Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения" ___________ ___________________________ ___________________________ Председатель ВВК __________ (воинское звание, ___________________________ подпись, инициал имени, фамилия) Секретарь ВВК _____________ (подпись, инициал имени, фамилия)

	Приложение 17 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Заключения медицинских комиссий местных исполнительных органов и внештатных (временно, постоянно действующих) военно-врачебных комиссий

Сноска. Приложение 17 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Медицинские комиссии местных исполнительных органов, внештатные
(временно, постоянно действующие) военно-врачебные комиссии выносят заключения:
1. В отношении граждан при приписке к призывным участкам, призыве на воинскую службу по призыву:
годен к воинской службе;
годен к воинской службе с незначительными ограничениями;
нуждается в обследовании (лечении) с последующим медицинским освидетельствованием;
временно не годен к воинской службе на _____ месяцев (при наличии острого или
обострении хронического заболевания, увечья (после проведенного лечения);
не годен к воинской службе в мирное время, ограниченно годен в военное время;
не годен к воинской службе с исключением с воинского учета.
2. В отношении граждан, поступающих в военные учебные заведения, реализующие
общеобразовательные программы общего среднего образования:
годен (не годен) к поступлению в ___________________________________________.
(наименование школы)
3. В отношении граждан и военнослужащих, поступающих в военные учебные
заведения, в том числе иностранных государств, реализующие программы
технического и профессионального, высшего, послевузовского образования,
на военные факультеты при высших учебных заведениях:
годен (не годен) к поступлению в __________________________________________.
(наименование учебного заведения)
4. В отношении граждан, изъявивших желание пройти военную подготовку
по программам подготовки офицеров запаса и сержантов запаса на военной кафедре
при высших учебных заведениях:
годен (не годен) к обучению по программе подготовки офицеров (сержантов) запаса
на военной кафедре;
годен (не годен) к воинским (учебным) сборам.
5. В отношении лиц, поступающих на воинскую службу по контракту:
годен к поступлению на воинскую службу по контракту;
годен к поступлению на воинскую службу по контракту,
________________________________________________________________________
(указывается категория годности к воинской службе в виде (роде) войск или
по военно учетным специальностям);
нуждается в обследовании с последующим медицинским освидетельствованием;
заключение не вынесено в связи с неявкой на медицинское освидетельствование
(недообследование);
не годен к поступлению на воинскую службу по контракту.
6. В отношении военнослужащих, проходящих воинскую службу по призыву
(кроме офицеров):
годен к воинской службе;
годен к воинской службе с незначительными ограничениями;
освободить от исполнения обязанностей воинской службы на ____ суток
(госпитализируются в лазарет медицинского пункта воинской части);
частично освободить от исполнения обязанностей воинской службы
(указать от каких видов работ, занятий, нарядов) на _______ суток;
предоставить отпуск по болезни на ____ суток;
предоставить отпуск по болезни на _________ суток с последующим медицинским
освидетельствованием
________________________________________________________________________;
(указывать место проведения)
не годен к воинской службе в мирное время, ограниченно годен в военное время;
не годен к воинской службе с исключением с воинского учета.
7. В отношении военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту,
курсантов (кадетов) военных учебных заведений и офицеров, проходящих воинскую
службу по призыву:
годен к воинской службе;
годен к воинской службе с незначительными ограничениями;
годен к воинской службе с незначительными ограничениями с последующим
медицинским освидетельствованием через ______ месяцев;
годен (не годен) к поступлению в __________________________________________;
(указать наименование военного учебного заведения, факультета)
годен к воинской службе с незначительными ограничениями, не годен к поступлению
_________________________________________________________________________;
(указать наименование военного учебного заведения, факультета)
подлежит повторному медицинскому освидетельствованию через
________________ месяцев (указать срок) (заключение выносится в военное время);
предоставить отпуск по болезни на ____ суток;
предоставить отпуск по болезни на ____ суток с последующим медицинским освидетельствованием
_________________________________________________________________________;
(указывать место проведения)
освободить от исполнения обязанностей воинской службы на ______ суток;
частично освободить от исполнения обязанностей воинской службы на суток
_________________________________________________________________________;
(указать от каких видов работ, занятий, нарядов)
ограниченно годен к воинской службе;
не годен к воинской службе в мирное время, ограниченно годен в военное время;
не годен к воинской службе с исключением с воинского учета;
не годен к воинской службе с исключением с воинского учета, подлежит
освобождению от исполнения обязанностей воинской службы на срок необходимый
для оформления увольнения, но не более чем на 30 суток.
8. В отношении курсантов (кадетов), не достигших восемнадцати лет:
годен (не годен) к обучению
_________________________________________________________________________;
(наименование военного учебного заведения, факультет)
освободить от исполнения обязанностей воинской службы на ____ суток;
частично освободить от исполнения обязанностей воинской службы
(указать от каких видов работ, занятий, нарядов) на _______ суток.
9. В отношении военнослужащих, граждан, проходящих воинские сборы,
освидетельствуемых для определения годности к подводному вождению танков
и других машин:
годен к подводному вождению танков и других машин;
временно не годен к подводному вождению танков и других машин с повторным
медицинским освидетельствованием через _________________________ месяцев;
подлежит обследованию с последующим медицинским освидетельствованием;
не годен к подводному вождению танков и других машин,
______________________________________________________________________.
(указать годность к воинской службе)
10. В отношении военнослужащих Десантно-штурмовых войск и частей специального назначения:
годен к службе в Десантно-штурмовых войсках (частях специального назначения);
временно не годен к совершению парашютных прыжков с повторным медицинским
освидетельствованием через __________ месяцев;
подлежит обследованию с последующим медицинским освидетельствованием;
не годен к службе в Десантно-штурмовых войсках (частях специального назначения),
_________________________________________________________________________.
(указать категорию годности к воинской службе)
11. В отношении военнослужащих Военно-морских сил:
годен к службе в Военно-морских силах;
временно не годен к службе в Военно-морских силах, с повторным медицинским
освидетельствованием через ________ месяцев (выносится в отношении
военнослужащих, проходящих воинскую службу по контракту);
подлежит обследованию с последующим медицинским освидетельствованием;
не годен к службе в Военно-морских силах,
______________________________________________________________________.
(указать категорию годности к воинской службе)
12. В отношении боевых пловцов и водолазного состава:
годен к службе боевым пловцом на глубине до _____метров;
годен к водолазным работам;
годен к работе водолазом на глубине до _____метров;
годен к работе водолазом-глубоководником на глубине до _____ метров;
годен к работе акванавтом на глубине до _____ метров;
не годен к службе боевым пловцом на глубине до ______ метров;
не годен к работе акванавтом, годен к работе водолазом-глубоководником на глубине
до ______ метров;
не годен к работе водолазом-глубоководником, годен к работе водолазом на глубине
до ______ метров;
подлежит стационарному (амбулаторному) обследованию с последующим
медицинским освидетельствованием;
временно не годен к службе боевым пловцом (к водолазным работам)
с переосвидетельствованием через _____ месяцев (указать срок);
не годен к службе боевым пловцом,
_______________________________________________________________________;
(указывается годность к воинской службе) не годен к водолазным работам,
_______________________________________________________________________.
(указывается годность к воинской службе)
13. В отношении военнослужащих, отбираемых для службы и проходящих службу
с радиоактивными веществами, ионизирующими источниками излучений,
компонентами ракетного топлива, источниками электромагнитных полей и лазерных излучений:
годен к службе с
_________________________________________________________________________;
(указать вредный фактор) временно не годен к службе с
_________________________________________________________________________;
(указать вредный фактор)
подлежит медицинскому освидетельствованию через ______ месяцев;
подлежит обследованию с последующим медицинским освидетельствованием;
не годен к службе с
_________________________________________________________________________.
(указать вредный фактор и категорию годности к воинской службе)
14. В отношении граждан, призываемых на воинские сборы:
годен (не годен) к воинским сборам;
временно нуждается в освобождении от призыва на воинские сборы.
15. В отношении граждан, освидетельствуемых в учетных целях:
годен к воинской службе;
годен к воинской службе с незначительными ограничениями;
ограниченно годен к воинской службе;
не годен к воинской службе в мирное время, ограниченно годен в военное время;
не годен к воинской службе с исключением с воинского учета.
16. В отношении военнослужащих, отбираемых в учебные части и курсантов учебных частей:
годен к обучению в учебной части (по определенной военно-учетной специальности);
подлежит обследованию с последующим медицинским освидетельствованием;
не годен к обучению в учебной части (по определенной военно-учетной специальности)
_________________________________________________________________________.
(указать категорию годности к воинской службе)
17. В отношении военнослужащих для продолжения лечения в другом военно-
медицинском учреждении или медицинской организации здравоохранения, если это
связано с переездом:
для продолжения лечения нуждается в переводе в ______________________________
_________________________________________________________________________.
(указать наименование военно-медицинского учреждения или медицинской
организации здравоохранения и его дислокацию)

	Приложение 18 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Заключение эксперта штатной военно-врачебной комиссии

1. Рассматриваемый вопрос ______________________________________________________
(указывать утверждение или контроль экспертного документа)
2. Фамилия, имя, отчество (при его наличии) ________________________________________
3. Дата рождения _______________________________________________________________
4. Воинское звание ______________________________________________________________
5. Воинская часть _______________________________________________________________
6. Рассмотренные документы:
1) история болезни ______________________________________________________________
(указать номер, дату, откуда поступил)
2) свидетельство о болезни, справка _______________________________________________
(указать номер, дату, откуда поступил)
3) другие документы ____________________________________________________________
(медицинская книжка, справка о травме и другие)
7. Замечания по рассматриваемому вопросу:
1) по ведению истории болезни: ___________________________________________________
2) по проведению лечебно-диагностических мероприятий: ____________________________
3) по экспертному диагнозу: ______________________________________________________
4) по оформлению экспертного документа и (или) заключения ВВК _____________________
_______________________________________________________________________________
8. Заключение эксперта __________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
9. Указания:
1) _____________________________________________________________________________
2) _____________________________________________________________________________
3) _____________________________________________________________________________
4) _____________________________________________________________________________
Врач – эксперт _________________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
"_____" _________ 20 ___ года
Начальник отделения __________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
"_____" _________ 20 ___ года
Председатель комиссии (заместитель председателя комиссии)
________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)

	Приложение 19 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Угловой штамп
военно-
медицинского
учреждения
(военно-врачебной
комиссии)

Справка по определению суда
______________________________________________________________________________
(наименование суда, № , дата)

"_____"___________ 20 ___ года военно-врачебной комиссией (врачебно-летной комиссией)
_______________________________________________________________________________
(наименование ВВК, ВЛК)
1. Фамилия, имя, отчество (при его наличии) _________________________________________
2. Дата рождения ________________________________________________________________
3. Воинское звание _____________________ воинская часть____________________________
4. Занимаемая должность _________________________________________________________
5. Результаты обследования (выводы)_______________________________________________
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
Протокол № _______ от __________________
Председатель комиссии __________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П
Секретарь комиссии _____________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Почтовый адрес комиссии _______________________________________________________
Примечание. Номер справки соответствует порядковому номеру, под которым
освидетельствованный записан в книге протоколов заседаний военно-врачебной комиссии.

	Приложение 20 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Заключения врачебно-летной комиссии

Сноска. Приложение 20 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Врачебно-летные комиссии выносят заключения:
1. На граждан, поступающих на летные специальности военно-учебного заведения по подготовке авиационного персонала:
по графе I (первой) годен (не годен) к поступлению на летные специальности военно-учебного заведения по подготовке авиационного персонала.
2. На курсантов военно-учебного заведения по подготовке авиационного персонала (независимо от летной специальности и рода авиации):
по графе II-V (второй-пятой) годен (не годен) к летному обучению;
подлежит направлению на стационарное медицинское освидетельствование (обследование, лечение);
предоставить отпуск по болезни сроком на _______ суток с последующим медицинским освидетельствованием;
освободить от всех работ и нарядов с посещением классных занятий на________ суток;
освободить от полетов с исполнением других обязанностей воинской службы сроком
на ________ суток с последующим медицинским освидетельствованием.
На курсантов, признанных негодными к летному обучению, врачебно-летная
комиссия выносит заключение о годности к воинской службе.
3. На военнослужащих, поступающих в военные академии по летному профилю подготовки:
годен (не годен) к поступлению
_________________________________________________________________________
(указывается наименование военной академии и факультета)
Военнослужащим, признанным при окончательном отборе по состоянию здоровья
негодными к поступлению в военные академии по летному профилю обучения,
врачебно-летная комиссия выносит заключение о годности к летной работе.
4. На летный состав (летчики):
по графам II-V (второй-пятой) годен к летной работе без ограничения;
по графам II-V (второй-пятой) годен к летной работе на освоенных типах самолетов;
по графам II-V (второй-пятой) годен к летной работе, за исключением сверхзвуковых самолетов;
по графам II-V (второй-пятой) годен к летной работе на учебных самолетах с двойным
управлением при наличии второго пилота;
по графам II-V (второй-пятой) годен к летной работе летчиком-оператором
(летчиком-штурманом);
по графам II-V (второй-пятой) годен к летной работе, за исключением выполнения
высокоманевренных пилотажных перегрузок;
по графам III-V (третьей-пятой) годен к летной работе на всех типах бомбардировщиков;
по графам III-V (третьей-пятой) годен к летной работе на всех типах
бомбардировщиков, за исключением сверхзвуковых с одним управлением;
по графам IV-V (четвертой-пятой) годен к летной работе на всех типах транспортных
и поршневых самолетов;
по графам IV-V (четвертой-пятой) годен к летной работе на ______________________
(указывается тип воздушного судна);
по графе V (пятой) годен к летной работе на всех типах вертолетов;
по графе V (пятой) годен к летной работе на всех типах вертолетов при наличии второго пилота;
по графе V (пятой) годен к летной работе на всех типах вертолетов, за исключением
вертолетов корабельного базирования;
по графе V (пятой) годен к летной работе на освоенных типах вертолетов;
по графе V (пятой) годен к летной работе за исключением высокоманевренных вертолетов;
по графам II-V (второй-пятой) не годен к летной работе.
5. На летный состав (штурманы):
по графам II-V (второй-пятой) годен к летной работе штурманом без ограничения;
по графам III-V (третьей-пятой) годен к летной работе штурманом на всех типах бомбардировщиков;
по графам III-V (третьей-пятой) годен к летной работе штурманом, за исключением
сверхзвуковых самолетов;
по графам IV-V (четвертой-пятой) годен к летной работе штурманом на всех типах
транспортных и поршневых самолетов;
по графе V (пятой) годен к летной работе штурманом на всех типах вертолетов;
по графе V (пятой) годен к летной работе штурманом на всех типах вертолетов,
за исключением вертолетов корабельного базирования;
по графам II-V (второй-пятой) не годен к летной работе штурманом.
6. На других лиц летного экипажа (бортинженер, борттехник, бортрадист и другие
бортовые специалисты):
по графе VI (шестой) годен к летной работе (бортинженером, борттехником,
бортрадистом и другие бортовые специалисты) на всех типах транспортных самолетов;
по графе VI (шестой) годен к летной работе (бортинженером, борттехником,
бортрадистом и другие бортовые специалисты) на всех типах вертолетов;
по графе VI (шестой) не годен к летной работе (бортинженером, борттехником,
бортрадистом и другие бортовые специалисты).
7. На парашютистов:
по графе VI (шестой) годен (не годен) к парашютным прыжкам.
8. На планеристов и воздухоплавателей:
по графе VI (шестой) годен (не годен) к полетам на _______ (указывается тип воздушного судна).
9. На военнослужащих, выполняющих полетные задания на борту воздушного судна:
по графе VI (шестой) годен (не годен) к полетам (указывается в качестве кого и тип самолета).
10. На военнослужащих, осуществляющих руководство и управление полетами,
операторов воздушного движения, беспилотных летательных аппаратов:
по графе VII (седьмой) годен (не годен) к руководству полетами;
по графе VII (седьмой) годен (не годен) к управлению беспилотными летательными аппаратами.
11. На всех военнослужащих, независимо от специальности:
подлежит направлению на стационарное медицинское освидетельствование;
предоставить отпуск по болезни сроком на ____ суток, с последующим медицинским
освидетельствованием;
освободить от полетов с исполнением других обязанностей воинской службы сроком
на _____ суток с последующим медицинским освидетельствованием;
освободить от исполнения обязанностей воинской службы сроком на _____ суток;
годен к летной работе _______________ (руководству полетами, управлению
беспилотными летательными аппаратами) с последующим медицинским
освидетельствованием через ______ месяцев.

	Приложение 21 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Свидетельство о прохождении врачебно-летной комиссии

________________________________________________________________________________
(воинское звание, фамилия, имя, отчество (при его наличии), год рождения, воинская часть)
при освидетельствовании "____"_______ 20 ___ года врачебно-летной комиссией _________
________________________________________________________________________________
(наименование ВЛК)
По пункту/подпункту ____________ графы ____________ Требований, предъявляемых к
состоянию здоровья лиц для службы в государственной авиации Республики Казахстан,
утверждаемых в соответствии с подпунктом 11) пункта 1 статьи 11 Кодекса Республики
Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения"
признан ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
(указать степень годности к летной работе)
Диагноз ________________________________________________________________________
М.П Председатель комиссии _______________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Секретарь комиссии ________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Заполняется врачом части:
Время проведения очередного отпуска ________________________________________
Углубленный осмотр ________________________________________________________
Фоновые данные артериального давления, пульса _______________________________

	Приложение 22 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Протокол заседания штатной (внештатной) военно-врачебной комиссии
№ ____ "____" __________ 20____ года
(по определению причинной связи увечья (ранения, травмы, контузии), заболевания)

1. Рассмотрено __________________________________________________________________
(указать номер обращения, письма, заявления, дату документа, от кого поступил,
по какому вопросу)
2. Рассмотренные документы (перечислить все рассмотренные документы с указанием их
даты, номера: удостоверяющее личность, о прохождении воинской службы, архивные,
медицинские и другие документы):
1) ___________________________________________________________________________
2) ___________________________________________________________________________
3) ___________________________________________________________________________
3. Установлено:
Фамилия ______________________________________________
Имя __________________________________________________
Отчество (при его наличии) ______________________________
Дата рождения _________________________________________
Воинское звание _______________________________________
Данные о прохождении воинской службы (воинских сборов) в Вооруженных Силах:
_____________________________________________________________________________
(указать день, месяц, год поступления на воинскую службу, кем призван или отобран,
период участия в боевых действиях, в вооруженных конфликтах, армии, в работах по
ликвидации последствий аварии на Чернобыльской АЭС, в зонах радиационного риска)
Воинская часть и период прохождения воинской службы ____________________________
4. Дата и основание увольнения: _________________________________________________
5. Обоснование заключения ВВК по рассматриваемому вопросу: _____________________
_____________________________________________________________________________
а) Диагноз: ___________________________________________________________________
б) причинная связь ____________________________________________________________
Врач – эксперт ________________________________________________________________
(фамилия, инициалы, подпись)
6. Заключение штатной военно-врачебной комиссии: _______________________________
_____________________________________________________________________________
а) Диагноз: ___________________________________________________________________
б) причинная связь ____________________________________________________________
7. Результаты голосования членов комиссии:
"ЗА" - _________ "ПРОТИВ" - _________
(Особое мнение членов комиссии прилагается к протоколу)
Председатель комиссии ________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Члены комиссии ______________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
Заключение штатной (внештатной) ВВК отправлено
____________________________________________________________________________
(указать адрес, дату, исх. №)
Документы подшиты в дело №_________ том _______ страница _________
Секретарь комиссии __________________________________________________________
(подпись, инициал имени, фамилия)

	Приложение 23 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан
	Форма

Выдается только один раз, пользоваться копиями!

Угловой штамп
военно-врачебной
комиссии

Заключение ЦВВК МО РК
о причинной связи заболевания, увечья

Заболевание, ____________________________________________
(воинское звание, фамилия, имя, отчество (при его наличии))
________________________________, ______________________,
(год рождения)
"_______________________________________________________
(диагнозы заболевания)
________________________________________________________
______________________________________________________",
________________________________________________________
(причинная связь заболевания)
Протокол № ____ от "___" _____ 20___года
Председатель комиссии ___________________________________
________________________________________________________
(воинское звание, подпись, инициал имени, фамилия)
М.П.
(гербовая печать
учреждения)

Приложение 24 к Правилам проведения военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Перечень увечий (ранений, травм, контузий), относящихся к тяжелым или легким

1. К тяжелым относятся увечья (ранения, травмы, контузии), опасные для жизни или здоровья, способные вызвать умеренные или значительные нарушения функции поврежденного органа, системы:

открытые и закрытые переломы (проникающие ранения) костей свода и основания черепа, независимо от общего состояния пострадавшего;

перелом наружной пластинки свода черепа при наличии общемозговой и очаговой неврологической симптоматики;

ушиб головного мозга;

эпидуральные, субдуральные или субарахноидальные внутричерепные кровоизлияния травматологического характера;

открытые и закрытые переломы костей лицевого скелета, со смещением отломков, образованием дефектов костной ткани;

переломы костей носа, сопровождающиеся массивным кровотечением и повреждением пазух основной кости;

осложненный (оскольчатый, двойной, со смещением отломков) перелом нижней челюсти, перелом суставного отростка (исключая переломы венечного отростка нижней челюсти, отрыв, кортикального слоя ее, а также повреждения коронок отдельных зубов);

травмы глазницы, проникающие ранения и ушибы глазного яблока, сопровождающиеся расстройством зрения;

повреждения слезоотводящих путей приведшие к неизлечимому слезотечению;

ранения крупных сосудов и нервов шеи, проникающие ранения глотки, пищевода, трахеи, закрытые переломы хрящей гортани, трахеи;

повреждения органа слуха, повлекшие понижение слуха до восприятия разговорной речи на одно ухо у ушной раковины 2 метра и ниже, и (или) резко выраженные вестибулярные расстройства;

закрытые и открытые повреждения органов грудной и брюшной полостей, забрюшинного пространства, таза, сопровождающиеся шоком, внутренним кровотечением, острым перитонитом, пневмо- или гемоторакса, гематурия;

множественные (три и более) переломы ребер; двухсторонние и (или) двойные переломы ребер; переломы грудины (кроме перелома мечевидного отростка), переломы ребер с повреждением плевры и легкого, сдавления грудной клетки;

вывихи и переломовывихи позвонков, переломы одного и более тел позвонков, переломы дужек и суставных отростков позвонков, двух и более остистых или поперечных отростков позвонков;

проникающие ранения грудной клетки, в том числе и без повреждения внутренних органов;

проникающие ранения живота с повреждением органов брюшной полости;

ранения органов забрюшинного пространства (почек, надпочечников, поджелудочной железы и др.), тазовых органов;

ранения и (или) травмы наружных половых органов: с разрывом уретры, белочной оболочки, венозных сплетений, кавернозных тел, яичка, повреждением крупных сосудов промежности;

переломы костей таза с нарушением целости тазового кольца, разрывы крестцово-подвздошного и лонного сочленения таза;

перелом крестца со смещением отломков;

переломы крыльев подвздошных костей, сопровождающиеся шоком и массивным внутритканевым кровотечением;

вывихи и переломовывихи, проникающие ранения в крупных суставах конечностей (за исключением привычного вывиха плеча);

закрытые травмы крупных суставов с разрывов связочного аппарата (разрыва крестообразных и наружных боковых связок) с хронической нестабильностью сустава 2-3 степени;

переломы длинных костей (в том числе внутрисуставные переломы эпифизов): плеча, бедра, большеберцовой, обеих костей предплечья, обеих ключиц; осложненный перелом (открытый, оскольчатый, со смещением отломков на ширину кости и более) одной из костей предплечья, ключицы, шейки лопатки, надколенника;

ранения и травмы кисти, повлекшие утрату: первого пальца, первого и второго пальцев, трех пальцев одной кисти на уровне пястно-фаланговых суставов (исключая первый), четырех пальцев одной кисти на уровне дистальных концов основных фаланг, первого пальца на уровне межфалангового сустава и второго-пятого пальцев на уровне дистальных концов средних фаланг;

ранения и травмы стопы с утратой двух и более пальцев одной стопы проксимальнее уровня плюснефаланговых суставов;

множественные переломы костей пястья и плюсны: открытые и закрытые переломы двух и более костей;

перелом пяточной и (или) таранной костей;

множественные переломы: двух и более костей предплюсны, трех и более костей плюсны;

переломы лодыжек со смещением отломков и подвывихом стопы и (или) разрывом межберцового синдесмоза; переломы двух лодыжек и заднего края большеберцовой кости ("3-лодыжечный перелом");

размозжения, повреждение нескольких различных тканей, их образующих (костной, мышечной, сухожильной, кровеносных сосудов и нервов) кисти, стопы и их частей;

повреждения сухожилий глубоких и поверхностных сгибателей кисти, двуглавой мышцы плеча, ахиллова сухожилия, связочного аппарата коленного и голеностопного суставов (за исключением изолированных и частичных повреждения сухожилий поверхностных сгибателей кисти, сухожилий разгибателей пальцев стопы и кисти, не угрожающие в последующем нарушением функции пальцев);

повреждения крупных магистральных сосудов и нервных стволов конечностей сопровождающиеся массивным кровотечением из раны при ее наличии, выраженное нарушение кровообращения дистального отдела конечности, выпадение функции поврежденных нервных стволов конечностей (крупные магистральные сосуды верхней конечности - подключичная, подкрыльцовая, плечевая и локтевую артерии, подкрыльцовая и основная вены. Крупные магистральные сосуды нижней конечности - подколенная, бедренная, задняя большеберцовая (до уровня верхней трети голени) артерии; глубокая вена бедра и подключичная вена. Крупные нервные стволы верхней конечности - плечевое сплетение, лучевой, локтевой и срединный нервы на всем протяжении. Крупные нервные стволы нижней конечности - седалищный и большеберцовый нервы на всем протяжении, малоберцовый нерв до уровня верхней трети голени);

сдавление мягких тканей конечностей с синдромом раздавливания;

синдромы длительного или позиционного сдавления со значительным или умеренным нарушением функции;

ранения и травмы мягких тканей, требующие пластического замещения или повлекшие развитие анемии, шока, эмболии или травматического токсикоза;

термические и химические I, II, IIIа степени площадью более 20% поверхности тела, IIIб степени площадью более 10% поверхности тела, ожоги IV степени независимо от площади поражения, лучевые ожоги независимо от степени и площади поражения;

ограниченные термические и химические ожоги (5-15 квадратных сантиметров) ожоги IIIб степени, локализующиеся в функционально активных областях;

ожоги век и глазного яблока 3-4 степени;

термические и химические ожоги глотки, пищевода, дыхательных путей при клинически выраженных симптомах расстройства акта глотания и дыхания;

термические и химические ожоги глазного яблока при наличии клинически выраженных признаков расстройства зрения;

отморожения III степени (с площадью поражения более 1 процента поверхности тела), отморожения IV степени независимо от размера;

воздействие электрического тока, сопровождающееся нарушением сознания, расстройством дыхания и сердечно-сосудистой деятельности (любые раннее не диагностированные отклонения функции сердечно-сосудистой системы, нарушение, внешнего дыхания или сознания в момент воздействия электрического тока, а также в период обследования пострадавшего в лечебном учреждении независимо от степени их выраженности);

комбинированное повреждение (сочетание термической, химической, электрической, лучевой, механической травм);

скальпированные раны кожных покровов и подлежащих тканей лица, туловища, конечностей, промежности, сопровождающиеся профузным кровотечением, кровопотерей и шоком;

отравления и (или) ожоги внутренних органов химическими соединениями (концентрированными кислотами, едкими щелочами, компонентами ракетного топлива, угарным газом и др.) при умеренном или значительном нарушении функции;

ранения, полученные медицинским персоналом при исполнении служебных обязанностей, повлекшие заражение ВИЧ-инфекцией или заболевание вирусным гепатитом;

увечья (ранения, травмы, контузии) повлекшие прерывание беременности независимо от ее срока;

травматическая и (или) механическая асфиксия, последствия асфиксии в результате погружения в воду или другие жидкие среды.

2. К легким относятся увечья (ранения, травмы, контузии), вызывающие незначительные анатомические и функциональные нарушения, требующие полного освобождения от исполнения обязанностей воинской службы на срок не менее 7 суток:

закрытые черепно-мозговые травмы с сотрясением головного мозга;

переломы одного остистых и (или) поперечных отростков, дужек позвонков; разрывы межостистых и надостистых связок; перелом крестца без смещения отломков; перелом копчика;

изолированные переломы костей таза без нарушения целости тазового кольца;

закрытые переломы: ключицы без смещения отломков, лучевой или локтевой кости (кроме шиловидного отростка), большого, малого вертелов бедренной кости, малоберцовой кости; дырчатые, краевые внесуставные переломы длинных костей; переломы 1-2 ребер; переломы мечевидного отростка грудины; неосложненные (без смещения отломков) переломы надколенника, лопатки;

изолированные переломы костей запястья (кроме указанных в разделе I), одной, двух костей пясти; переломы фаланг пальцев (кроме краевого перелома ногтевой фаланги); переломы сесамовидных костей;

изолированные переломы костей предплюсны;

переломы одной, двух костей плюсны, фаланг пальцев стопы;

перелом одной или обеих лодыжек без смещения отломков и подвывиха стопы;

неосложненные вывихи надколенника, ключицы, пальцев кисти, пальцев стопы;

изолированные разрывы боковых связок коленного сустава; разрывы связок грудинно-ключичного или акромиально-ключичного сочленений; разрывы боковых связок голеностопного сустава; разрывы связок суставов пальцев кисти, пальцев стопы с подвывихом в суставе;

закрытые травмы крупных суставов с гемартрозом или синовитом без разрывов связочного аппарата; закрытая травма коленного сустава с повреждением менисков (кроме травматизации коленного сустава при застарелых повреждениях менисков);

ранения и закрытые повреждения (кроме указанных в разделе I) нервных стволов, корешков периферических нервов, в том числе ладонных и пальцевых, при наличии незначительного нарушения функции;

синдром длительного или позиционного сдавления с незначительным нарушением функции;

ранения, травмы наружных половых органов без разрыва уретры, белочной оболочки, венозных сплетений, кавернозных тел, яичка;

ранения (в том числе огнестрельные) и (или) травмы мягких тканей с разрывом мышц и сухожилий (кроме указанных в разделе I), не сопровождающиеся ранением крупных магистральных сосудов, нервных стволов конечностей и не требующие пластических оперативных вмешательств;

непроникающие ранения (контузии) глазного яблока с временным расстройством его зрительных и двигательных функций, ранения век без нарушения целостности их свободного края и слезоотводящих путей;

ожоги век и глазного яблока 1-2 степени;

термические ожоги I, II, IIIа степени (химические ожоги I-II степени) с площадью поражения до 20 процентов поверхности тела; ожоги IIIб степени (химические ожоги 3 степени) до 10 процентов поверхности тела;

поверхностные отморожения 2 степени любой локализации не менее 1 процента поверхности тела;

травмы органа слуха с понижением слуха до восприятия разговорной речи на оба уха до 2 метров;

травматическая и (или) механическая асфиксия, укусы змей, ядовитых насекомых при развитии незначительных нарушений функции.

Примечание:

1) При сочетанных (комбинированных) травмах степень тяжести травмы определяется по наиболее тяжелому повреждению.

2) Состояние функции определяется военно-врачебной комиссией по завершении основного курса лечения.

Приложение 2 к приказу Министра обороны Республики Казахстан

Положение о комиссиях военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Глава 1. Общие положения

1. Настоящее Положение о комиссиях военно-врачебной экспертизы (далее – Положение) определяет статус, полномочия военно-врачебных комиссий.

2. Военно-врачебные (врачебно-летные) комиссии проводят военно-врачебную экспертизу в Вооруженных Силах Республики Казахстан (далее – ВС РК), органах военной прокуратуры, государственной авиации Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 2 – в редакции приказа Министра обороны РК от 04.01.2023 № 3 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Комиссии военно-врачебной экспертизы

3. К комиссиям военно-врачебной экспертизы относятся: штатная военно-врачебная комиссия, внештатные (постоянно и временно действующие) военно-врачебные комиссии (далее – ВВК) и врачебно-летные комиссии (далее – ВЛК), медицинские комиссии местных исполнительных органов области, города республиканского значения, столицы, города и района (далее - медицинские комиссии МИО).

4. Структура комиссии военно-врачебной экспертизы включает:

руководящий орган военно-врачебной экспертизы - Центральная военно-врачебная комиссия Министерства обороны Республики Казахстан (далее – ЦВВК МО РК);

подчиненные в пределах полномочий (по вопросам военно-врачебной экспертизы):

1) внештатные постоянно действующие ВВК (ВЛК):

госпитальные ВВК;

госпитальные ВЛК;

гарнизонные ВВК;

ВЛК лаборатории авиационной медицины СВО ВС РК;

ВВК Десантно-штурмовых войск (ДШВ);

ВВК Военно-морских сил (ВМС);

ВЛК военных учебных заведений;

2) внештатные временно действующие ВВК (ВЛК);

3) медицинские комиссии МИО.

5. Комиссии военно-врачебной экспертизы подчиняются соответствующим начальникам (руководителям) военно-медицинских учреждений (местных органов государственного управления здравоохранением), за исключением вопросов военно-врачебной экспертизы.

6. Командование военно-медицинского учреждения или иных центральных государственных органов создает работникам внештатных (постоянно и временно действующих) ВВК (ВЛК) условия для их работы (помещения и оснащение для проведения медицинского освидетельствования, обеспечение законодательно-справочными материалами, медицинской литературой, техническими средствами).

Работа комиссий организуется при дневном освещении и за рабочий день освидетельствуются ВВК не более 45 человек, а ВЛК не более 35 человек.

7. На должности экспертов-специалистов в органы военно-врачебной экспертизы назначаются лица, с высшим военно-медицинским (медицинским) образованием, а также имеющих опыт клинической и (или) экспертной работы в военно-медицинских учреждениях (медицинских организациях) центральных исполнительных органов и иных центральных государственных органов.

8. Штатная ВВК (ВЛК) рассматривает и утверждает (не утверждает), экспертные документы (свидетельство о болезни, справки) коллегиально большинством голосов членов комиссии, в соответствии с нормативными правовыми актами по военно-врачебной экспертизе.

9. Заключения штатных и внештатных ВВК (ВЛК) действительны, если иное не оговорено в этих заключениях, в течение года с момента медицинского освидетельствования в ВС РК. Медицинское освидетельствование раньше установленного срока проводится, если в состоянии здоровья военнослужащего произошли изменения, дающие основания для пересмотра заключения ВВК или по решению штатной ВВК. Повторное либо очередное заключение ВВК (ВЛК) отменяет предыдущее (за исключением заключения о временной негодности к воинской службе).

10. Заключение ВВК (ВЛК) является обязательным для исполнения всеми должностными и юридическими лицами.

Заключения ВВК (ВЛК), медицинской комиссии МИО, которые обжалуются гражданами, подлежат контрольному пересмотру ЦВВК МО РК, после контрольного пересмотра заключение является окончательным и пересматривается в судебном порядке.

Глава 3. Штатная военно-врачебная комиссия

11. Штатная ВВК в организационно-правовой форме создается как Республиканское государственное учреждение "Центральная военно-врачебная комиссия Министерства обороны Республики Казахстан", которое имеет статус центра военно-врачебной экспертизы в центральном исполнительном органе в области обороны.

Штатная ВВК имеет печать с изображением Государственного герба Республики Казахстан со своим наименованием, штампы и бланки установленного образца.

12. Основными задачами штатной ВВК (ВЛК) являются:

1) руководство и контроль за проведением военно-врачебной экспертизы в соответствии с Правилами проведения военно-врачебной экспертизы и требованиями, предъявляемыми к соответствию состояния здоровья освидетельствуемых для службы в ВС РК и государственной авиации;

2) контроль за полнотой и качеством обследования, а также за обоснованностью диагноза и врачебно-экспертных заключений;

3) взаимодействие с государственными учреждениями и иными организациями, осуществляющими деятельность в области здравоохранения, социальной защиты населения и пенсионного обеспечения по вопросам военно-врачебной экспертизы;

4) участие в подготовке проектов нормативных правовых актов по вопросам военно-врачебной экспертизы.

13. Штатная ВВК (ВЛК):

1) рассматривает и утверждает (не утверждает) или отменяет заключения комиссий военно-врачебной (врачебно-летной) экспертизы, подчиненных в пределах полномочий;

2) пересматривает заключения комиссий в порядке контроля собственные и подчиненных в пределах полномочий, при обжаловании их командованием или лицами, проходившими медицинское освидетельствование;

3) принимает заключения ВВК о причинной связи увечий (ранений, травм, контузий), заболеваний, гибели (смерти) граждан в связи с прохождением (исполнением обязанностей) воинской службы, воинских сборов;

4) пересматривает заключения собственные и комиссий военно-врачебной экспертизы, подчиненных в пределах полномочий о причинной связи увечий (ранений, травм, контузий), заболеваний, гибели (смерти) граждан в связи с прохождением (исполнением обязанностей) воинской службы, воинских сборов;

5) анализирует состояние военно-врачебной (врачебно-летной) экспертизы и экспертной деятельности комиссий военно-врачебной (врачебно-летной) экспертизы, подчиненных в пределах полномочий;

6) по результатам военно-врачебной экспертизы, а также изучением на месте выявляет недостатки в организации и проведении медицинского освидетельствования в военно-медицинских (медицинских) учреждениях (организациях);

7) изучает в медицинских комиссиях МИО организацию, состояние и результаты медицинского освидетельствования граждан при приписке к призывным участкам и призыве на воинскую службу, при поступлении на воинскую службу по контракту, в военные учебные заведения, военнообязанных;

8) дает разъяснения по практическому применению настоящего Положения, нормативных правовых актов по военно-врачебной экспертизе внештатным (постоянно и временно действующим) ВВК (ВЛК) и медицинским комиссиям МИО;

9) разрабатывает методические указания по организации и проведению военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан;

10) определяет целесообразность направления в военно-медицинские (медицинские) учреждения на стационарное или амбулаторное обследование и медицинское освидетельствование военнослужащих и военнообязанных;

11) запрашивает от подчиненных в пределах полномочий комиссий военно-врачебной экспертизы, военно-медицинских (медицинских) учреждений (организаций) и иных подразделений центральных исполнительных органов, иных центральных государственных органов, воинских частей и учреждений документы, для определения экспертного заключения;

12) назначает контрольное (очное) обследование и (или) повторное медицинское освидетельствование в случае выявления нарушений порядка освидетельствования, повлиявших на заключение ВВК (ВЛК), а также для проверки обоснованности заключения комиссий военно-врачебной экспертизы, подчиненных в пределах полномочий;

13) проводит медицинское освидетельствование руководства Сил воздушной обороны Вооруженных Сил Республики Казахстан, состоящих на должностях летного состава;

14) консультирует, выдает заключения, справки по вопросам военно-врачебной экспертизы;

15) участвует в нормотворческой деятельности по вопросам военно-врачебной экспертизы;

16) привлекает с согласия руководителя структурного подразделения специалистов военно-медицинской службы для подготовки проектов нормативных правовых актов и других документов, а также для разработки и осуществления мероприятий по военно-врачебной экспертизе, проводимых в соответствии с возложенными функциями и задачами;

17) участвует в методической, практической, постдипломной подготовке медицинского персонала по военно-врачебной экспертизе;

18) эксперты комиссий представляют государственные учреждения в суде и других государственных органах при рассмотрении вопросов по военно-врачебной экспертизе;

19) участвует в разработке форм отчетных документов по военно-врачебной (врачебно-летной) экспертизе;

20) выполняет иные функции, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Пункт 13 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Внештатные военно-врачебные комиссии

14. Внештатные постоянно (временно) действующие ВВК (ВЛК) создаются в гарнизонах, военно-медицинских учреждениях, военных учебных заведениях Министерства обороны Республики Казахстан (далее – МО РК) для медицинского освидетельствования:

военнослужащих;

граждан, поступающих в военные учебные заведения;

кандидатов, поступающих на воинскую службу по контракту;

офицеров запаса, призываемых (определяемых) на воинскую службу по призыву;

авиационного персонала государственной авиации;

прибывающего в воинские части пополнения;

военнообязанных запаса.

15. Внештатные постоянно действующие ВВК назначаются ежегодно приказом соответствующего начальника (командира) учреждения в составе: хирурга, терапевта, невропатолога, окулиста, оториноларинголога, стоматолога. При необходимости в состав комиссии привлекаются врачи других специальностей. Председателем ВВК назначается начальник медицинской части (службы) военно-медицинского (медицинского) учреждения (организации), секретарь комиссии – из числа среднего медицинского персонала.

Сноска. Пункт 15 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Внештатные постоянно (временно) действующие ВВК (ВЛК) по военно-врачебной экспертизе руководствуются методическими рекомендациями и указаниями штатной ВВК (ВЛК).

17. Внештатные временно действующие ВВК назначаются в составе определенным пунктом 15 настоящего Положения:

для окончательного медицинского освидетельствования кандидатов, поступающих в военные учебные заведения, в том числе иностранных государств, реализующие программы технического и профессионального, высшего образования, приказом начальника Главного военно-медицинского управления ВС РК;

для медицинского освидетельствования кандидатов, поступающих в военные учебные заведения, реализующие общеобразовательные программы общего среднего образования, приказом начальника Главного военно-медицинского управления ВС РК или начальника данного учреждения;

для медицинского освидетельствования боевых пловцов (водолазов), военнослужащих, привлекаемых к подводному вождению танков и других машин, имеющих контакт с радиоактивными веществами, ионизирующими источниками излучений, компонентами ракетных топлив, источниками электромагнитных полей, а также военнослужащих, призванных на срочную воинскую службу в учебные части приказом начальника гарнизона, командующего родами войск им равных и выше.

18. Руководители военно-медицинских учреждений ежегодно представляют в ЦВВК МО РК:

1) до 10 декабря - состав внештатной (госпитальной, гарнизонной) военно-врачебной комиссии на согласование;

2) до 20 января текущего года - выписку из приказа о назначении внештатной (госпитальной, гарнизонной) военно-врачебной комиссии с образцами подписей председателя, заместителя председателя и членов комиссии.

Об изменениях состава внештатной (госпитальной, гарнизонной) ВВК информируется председатель ЦВВК МО РК и представляется обновленный список с образцом подписей и выпиской из соответствующего приказа.

Глава 5. Госпитальная военно-врачебная комиссия

19. Госпитальная ВВК – внештатная постоянно действующая комиссия создается при военном госпитале (лазарете). Председателем госпитальной ВВК назначается начальник медицинской части (отделения) госпиталя (лазарета).

20. В Главном военном клиническом госпитале МО РК и Военном клиническом госпитале МО РК создаются госпитальные ВВК по клиническим профилям. Председателями этих комиссий назначаются ведущие специалисты (начальники отделений) соответствующего профилю.

На госпитальную ВВК возлагается:

1) медицинское освидетельствование военнослужащих;

2) медицинское освидетельствование военнообязанных в случаях, предусмотренных настоящими Правилами;

3) контроль в части касающейся военно-врачебной экспертизы, за организацией, проведением и результатами лечебно-диагностической работы в военно-медицинском учреждении;

4) представление начальнику военного госпиталя (лазарета) и начальнику ЦВВК МО РК докладов о выявленных недостатках в обследовании и лечении лиц, находящихся в госпитале (лазарете);

5) оказание методической и практической помощи врачам (в том числе и войскового звена) по военно-врачебной экспертизе;

6) анализ и обобщение результатов работы госпитальной ВВК и представление отчетов о результатах проведенной работы в ЦВВКМО РК;

7) участие в подготовке врачей военного госпиталя (лазарета), обслуживаемых воинских частей, военных учебных заведений по военно-врачебной экспертизе;

8) оформление экспертной документации (свидетельств о болезни, справок).

Глава 6. Гарнизонная военно-врачебная комиссия

21. Гарнизонная ВВК создается приказом начальника гарнизона в составе определенным пунктом 15 настоящего Положения. Председателем гарнизонной ВВК назначается начальник военной поликлиники или начальник медицинской части (службы) военно-медицинского (медицинского) учреждения (организации), секретарь комиссии – из числа среднего медицинского персонала.

Сноска. Пункт 21 - в редакции приказа Министра обороны РК от 14.07.2022 № 522 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22. На гарнизонную ВВК возлагается:

1) медицинское освидетельствование:

военнослужащих гарнизона;

пополнения, прибывшего в воинские части гарнизона;

кандидатов, поступающих в военные учебные заведения;

кандидатов, поступающих на воинскую службу по контракту;

военнослужащих, находящихся в отпуске по болезни;

медицинское освидетельствование военнообязанных в случаях, предусмотренных настоящими Правилами;

2) контроль при организации и проведении военно-врачебной экспертизы за состоянием лечебно-профилактической работы в военно-медицинских учреждениях, в воинских частях, военных учебных заведениях, дислоцированных в гарнизоне;

3) анализ и обобщение результатов работы гарнизонной ВВК с представлением отчетов о результатах проведенной работы;

4) участие в подготовке врачей-специалистов гарнизона по вопросам военно-врачебной экспертизе;

5) оформление экспертной документации (свидетельств о болезни, справок).

Глава 7. Врачебно-летные комиссии

23. Составной частью ВВЭ является врачебно-летная экспертиза (далее – ВЛЭ), которая организуется и проводится штатными (внештатными) постоянно (временно) действующими ВЛК и решает задачи ВВЭ государственной авиации Республики Казахстан.

24. ВЛК, создаваемая при ЦВВК МО РК, осуществляет свою деятельность в соответствие с пунктами 12, 13 настоящего Положения.

25. Внештатные постоянно действующие врачебно-летные комиссии создаются приказом:

главнокомандующего СВО ВС РК при лаборатории авиационной медицины;

начальника военного госпиталя при военном госпитале с отделением врачебной экспертизы летного состава;

начальника военного учебного заведения при военном учебном заведении по подготовке авиационного персонала.

26. В состав ВЛК назначаются врачи, с опытом работы в области авиационной медицины и (или) имеющие подготовку по врачебно-летной (военно-врачебной) экспертизе: хирург, терапевт, невропатолог, окулист, оториноларинголог, стоматолог. При необходимости в состав комиссии привлекаются врачи других специальностей.

К участию в заседании ВЛК при необходимости привлекаются начальник медицинской службы (врач) и (или) представитель командования авиационной части.

27. На внештатные ВЛК возлагается:

1) организация и проведение врачебно-летной экспертизы в государственной авиации Республики Казахстан, военных учебных заведениях по подготовке авиационного персонала;

2) медицинское освидетельствование:

граждан, поступающих в военные учебные заведения по подготовке авиационного персонала;

курсантов (слушателей) военных учебных заведений по подготовке авиационного персонала;

летчиков и штурманов государственной авиации;

парашютистов, планеристов, воздухоплавателей;

военнослужащих, участвующих в выполнении полетных заданий на борту воздушного судна;

военнослужащих, осуществляющих руководство и управление полетами, операторов воздушного движения и беспилотных летательных аппаратов;

3) контроль в части, касающейся врачебно-летной экспертизы, за организацией и состоянием профилактической, лечебно-диагностической работы, медицинского освидетельствования в авиационных воинских частях, военных учебных заведениях по подготовке авиационного персонала;

4) изучение факторов летного труда и их влияние на состояние здоровья летного состава государственной авиации;

5) медицинское освидетельствование лиц летного состава, находящегося в запасе;

6) анализ и обобщение результатов медицинского освидетельствования летного состава и представление отчетов по результатам работы ВЛК начальнику (председателю) штатной ВВК;

7) проверка качества выполнения лечебно-оздоровительных мероприятий в межкомиссионный период, проводимых летному составу в целях врачебно-летной экспертизы;

8) оказание методической и практической помощи врачам авиационных воинских частей, военно-медицинских учреждений по вопросам врачебно-летной экспертизы;

9) определение психофизиологических качеств личности граждан Республики Казахстан, поступающих на службу в государственную авиацию и авиационного персонала.

28. Внештатные временно действующие ВЛК создаются для проведения выездного врачебно-летного освидетельствования авиационного персонала в авиационных частях, военных учебных заведениях согласно пунктов 25, 26 настоящего Положения.

29. На временно действующие ВЛК возлагается: определение категории годности к летной работе, управлению полетами, парашютным прыжкам, а также выявление лиц, нуждающихся в направлении на обследование с последующим медицинским освидетельствованием.

Председатель временно действующей ВВК представляет начальнику штатной ВВК отчет о результатах проделанной работы.

30. ВЛК при медицинском освидетельствовании летного состава предоставляется право изменять установленный ранее диагноз заболевания в случае выздоровления или исчезновении в состоянии здоровья освидетельствуемого изменений функционального характера.

Внештатные ВЛК в амбулаторных условиях самостоятельно выносят заключения по заболеваниям, которые не ограничивают годность к летной работе.

31. Методическое руководство внештатными временно действующими ВВК (ВЛК), оказание им практической помощи и контроль за их работой осуществляется ЦВВК МО РК.

Глава 8. Военно-врачебная комиссия Военно-морских сил

32. ВВК ВМС создается приказом главнокомандующего ВМС в составе определенным пунктом 15 настоящего Положения и осуществляет методическое руководство военно-врачебной экспертизой в ВМС.

33. Председатель ВВК ВМС по вопросам военно-врачебной экспертизы подчиняется начальнику ЦВВК МО РК.

34. На ВВК ВМС возлагаются:

1) организация, проведение медицинского освидетельствования в целях определения годности к воинской службе в ВМС граждан, призванных на воинскую службу (воинские сборы) и (или) прибывших (направленных) для службы в ВМС из других родов войск, военных учебных заведений, военнослужащих, проходящих воинскую службу в ВМС, военнослужащих, отбираемых для обучения по военно-учетным специальностям ВМС;

2) контроль в части касающейся военно-врачебной экспертизы, за организацией, проведением и результатами лечебно-диагностической работы в военно-медицинских учреждениях, воинских частях и военных учебных заведениях;

3) анализ результатов медицинского освидетельствования военнослужащих, проходящих воинскую службу в ВМС, и доклад о результатах медицинского освидетельствования командованию ВМС и председателю ЦВВК МО РК.

35. ВВК ВМС:

1) выносит заключения о годности или негодности к службе в ВМС;

2) пересматривает собственные заключения или заключения других ВВК (кроме заключений, утвержденных ЦВВК МО РК) о годности (негодности) к службе в ВМС по результатам повторного медицинского освидетельствования;

3) дают методические указания и рекомендации по вопросам медицинского освидетельствования военнослужащих, проходящих воинскую службу в ВМС;

4) проверяют организацию и порядок медицинского освидетельствования военнослужащих в воинских частях ВМС;

5) запрашивают из воинских частей, местных органов военного управления (далее – МОВУ), организаций здравоохранения документы, для разрешения вопросов военно-врачебной экспертизы.

Глава 9. Военно-врачебная комиссия Десантно-штурмовых войск

36. ВВК ДШВ создается приказом командующего ДШВ в составе определенным пунктом 15 настоящего Положения и осуществляет методическое руководство военно-врачебной экспертизой в ДШВ.

37. Председатель ВВК ДШВ по вопросам военно-врачебной экспертизы подчиняется начальнику ЦВВК МО РК.

38. На ВВК ДШВ возлагаются:

1) организация, проведение медицинского освидетельствования для определения годности к воинской службе в ДШВ граждан, призванных на воинскую службу (воинские сборы) и (или) прибывших (направленных) для службы в ДШВ из других видов и родов войск, военных учебных заведений, военнослужащих, проходящих воинскую службу в ДШВ, военнослужащих, отбираемых для обучения по военно-учетным специальностям ДШВ;

2) контроль в части, касающейся военно-врачебной экспертизы, за организацией, проведением и результатами лечебно-диагностической работы в военно-медицинских учреждениях, воинских частях;

3) анализ результатов медицинского освидетельствования военнослужащих, проходящих воинскую службу в ДШВ, и представление отчетов о результатах медицинского освидетельствования командованию ДШВ и председателю ЦВВК МО РК.

39. ВВК ДШВ:

1) выносит заключения о годности или негодности к службе в ДШВ;

2) пересматривает собственные заключения или заключения других ВВК (кроме заключений, вынесенных ЦВВК МО РК) о годности (негодности) к службе в ДШВ по результатам повторного медицинского освидетельствования;

3) выдает методические указания и рекомендации по вопросам медицинского освидетельствования военнослужащих, проходящих воинскую службу в ДШВ;

4) проверяет организацию и порядок медицинского освидетельствования военнослужащих в воинских частях ДШВ;

5) запрашивает из воинских частей, МОВУ, организаций здравоохранения документы, для разрешения вопросов военно-врачебной экспертизы.

Глава 10. Медицинские комиссии местного исполнительного органа области, города республиканского значения, столицы, города и района

40. Работа медицинских комиссий МИО организовывается в соответствии с подпунктом 30) пункта 2 статьи 12, подпунктом 17) статьи 13 Кодекса, и пунктом 1 статьи 29 Закона Республики Казахстан от 16 февраля 2012 года "О воинской службе и статусе военнослужащих".

41. В состав медицинских комиссий из организаций здравоохранения выделяются врачи-специалисты, имеющие подготовку по вопросам ВВЭ: хирург, терапевт, невропатолог, психиатр, окулист, оториноларинголог, дерматовенеролог, стоматолог.

При необходимости в состав медицинских комиссий привлекаются врачи других специальностей, а также средний медицинский персонал.

42. Контроль за организацией и качеством работы медицинской комиссии МИО возлагается на начальника медицинской службы (врача) департамента по делам обороны области (города республиканского значения и столицы).

43. Медицинские комиссии МИО города, района:

1) проверяют оснащение кабинетов врачей-специалистов перечнем инструментария, медицинского и хозяйственного имущества для медицинского освидетельствования на призывных (сборных) пунктах согласно приложению 1 к настоящему Положению;

2) определяют медицинские организации, в которые будут направляться граждане, нуждающиеся в амбулаторном (стационарном) обследовании (лечении);

3) определяют медицинские организации, в которых будет осуществляться обследование (лечение) граждан, признанных приписной (призывной) комиссией временно негодными к воинской службе;

4) обеспечивают доступ врачей-специалистов к сведениям о состоянии на диспансерном учете, обращении за медицинской помощью граждан, подлежащих призыву на срочную воинскую службу (приписке к призывным участкам), в том числе к медицинской информационной системе;

5) контролируют полноту и достоверность внесения в медицинскую информационную систему результатов медицинского освидетельствования граждан при призыве на срочную воинскую службу (приписке к призывным участкам);

6) выносят заключение о категории годности граждан к воинской службе и устанавливают показатель предназначения по видам и родам войск в соответствии с Требованиями;

7) дают разъяснения гражданам по вопросам медицинского освидетельствования при приписке к призывным участкам, призыве на срочную воинскую службу;

8) составляют списки граждан, признанных годными к воинской службе с незначительными ограничениями, временно негодными к воинской службе, нуждающимися в санации полости рта, коррекции зрения;

9) ежедневно подводят итоги, анализируют результаты медицинского освидетельствования граждан;

10) докладывают председателю комиссии по призыву на срочную воинскую службу (приписке к призывным участкам) о недостатках медицинского освидетельствования граждан;

11) принимают участие в разрешении жалоб и заявлений, связанных с медицинским освидетельствованием граждан.

Сноска. Глава 10 дополнена пунктом 43 в соответствии с приказом Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

44. Медицинские комиссии МИО области, города республиканского значения, столицы:

1) организуют взаимодействие с местными органами государственного управления здравоохранением, организациями здравоохранения, другими организациями по вопросам медицинского обеспечения подготовки граждан к воинской службе;

2) проверяют оснащение кабинетов врачей-специалистов сборного пункта инструментарием, медицинским и хозяйственным имуществом;

3) инструктируют врачей-специалистов об организации и проведении медицинского освидетельствования граждан, разъясняют нормативные правовые акты по вопросам проведения военно-врачебной экспертизы;

4) осуществляют методическое руководство работой подчиненных медицинских комиссий, контролируют их работу и оказывают им практическую помощь по вопросам военно-врачебной экспертизы;

5) изучают обоснованность предоставления гражданам отсрочек и освобождения от призыва на воинскую службу по состоянию здоровья;

6) проверяют качество оформления, обоснованность вынесенных врачами-специалистами подчиненных медицинских комиссий заключений и их соответствие Требованиям;

7) проводят контрольный медицинский осмотр на областном (города республиканского значения или столицы) сборном пункте гражданам, призванным районной (городской, города областного значения) призывной комиссией на срочную воинскую службу, непосредственно перед отправкой в Вооруженные Силы, другие войска и воинские формирования Республики Казахстан;

8) проводят повторное медицинское освидетельствование гражданам, признанных районными (городскими, города областного значения) призывными комиссиями негодными к воинской службе и временно негодными к воинской службе, а также граждан, заявивших о несогласии с заключениями о категории их годности к воинской службе по результатам медицинского освидетельствования;

9) запрашивают документы, подтверждающие изменение состояния здоровья у граждан, заявивших о своем несогласии с определением категории годности (негодности) к воинской службе;

10) рассматривают (пересматривают), утверждают (отменяют) заключения подчиненных медицинских комиссий;

11) пересматривают собственные заключения после согласования со штатной ВВК;

12) ведут учет, изучение и анализ причин возврата военнослужащих срочной службы из Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан;

13) обобщают результаты медицинского освидетельствования и обследования (лечения) граждан;

14) по итогам призывной (приписной) кампании представляют руководителю местного исполнительного органа (акиму) области (города республиканского значения или столицы), руководителю местного органа государственного управления здравоохранением предложения по улучшению работы медицинских комиссий.

Сноска. Глава 10 дополнена пунктом 44 в соответствии с приказом Министра обороны РК от 29.11.2022 № 1143 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Приложение 1 к Положению о комиссиях военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан

Перечень инструментария, медицинского и хозяйственного имущества, для медицинского освидетельствования на призывных (сборных) пунктах

№ п/п	Врачебно-медицинские инструменты, предметы и аппараты	Кол-во	Единица измерения
Кабинет антропометрии
1.	Весы медицинские	1	штук
2.	Динамометр ручной (плоскопружинный)	2	штук
3.	Лента измерительная с делениями на сантиметры	1	штук
4.	Пинцет анатомический	2	штук
5.	Ростомер	1	штук
6.	Спирометр	1	штук
7.	Стекло увеличительное (лупа)	1	штук
8.	Сфигмоманометр	1	штук
9.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
10.	Наркотесты (только на областном сборном пункте по количеству человек отправляемых в войска с учетом резерва)	-	-
Расходные материалы: спирт 96% - 100миллилитров, перчатки медицинские - 50 пар, вата 100 грамм, дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария -2 штук, шприц (одноразовый) 5,0 миллилитров - 50 штук, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки, аммиак - 5 миллилитров, термометр комнатный - 1 штука
Кабинет терапевта
11.	Тонометр с стетофонендоскопом	2	комплект
12.	Термометр медицинский	3	штук
13.	Шпатель для языка прямой двухсторонний	5	штук
14.	Тазик почкообразный эмалированный	1	штук
15.	Кушетка медицинская	1	штук
16.	Лампа настольная	1	штук
17.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
18.	Электрокардиограф с термобумажной лентой для кардиографа (только на областной контрольной комиссии)	1	комплект
Вата 100 грамм, дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 штуки, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки, аммиак - 5миллилитров.
Кабинет хирурга
19.	Стетофонендоскоп	1	штук
20.	Угломер	1	штук
21.	Негатоскоп	1	штук
22.	Лента измерительная с делениями на сантиметры	1	штук
23.	Кушетка медицинская	1	штук
24.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
Расходные материалы: спирт 96% - 100миллилитров, перчатки медицинские - 50 пар, вата 100 грамм, дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 штуки, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки
Кабинет невропатолога
25.	Молоточек неврологический	1	штук
26.	Шпатель для языка прямой двухсторонний	5	штук
27.	Лента измерительная с делениями на сантиметры	1	штук
28.	Тазик почкообразный	1	штук
29.	Фонарик медицинский (для офтальмоскопии)	1	штук
30	Тонометр с стетофонендоскопом	1	комплект
31.	Кушетка медицинская	1	штук
32.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
Расходные материалы: спирт 96% - 100миллилитров, дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 штуки, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки
Кабинет психиатра
33.	Молоточек неврологический	1	штук
34.	Фонарик медицинский (для офтальмоскопии)	1	штук
35.	Медицинский халат (или костюм)	2	штук
36.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
Кабинет оториноларинголога
37.	Кресло Барани (только на областной медицинской комиссии)	1	штук
38.	Воронки ушные № 1, 2, 3, 4	3	набор
39.	Воронка ушная пневматическая	1	штук
40.	Заглушитель ушной для исследования слуха при определении односторонней глухоты	1	штук
41.	Зеркало гортанное	2	штук
42.	Зеркало носовое	15	штук
43.	Зонд ушной Воячека остроконечный	1	штук
44.	Зонд пуговчатый	2	штук
45.	Зонд ушной с нарезкой для ваты	1	штук
46.	Манометр ушной простой (отоманометр)	1	штук
47.	Пинцет ушной изогнутый по ребру	1	штук
48.	Рефлектор лобный	1	штук
49.	Тазики почкообразные эмалированные	2	штук
50.	Термометр медицинский	1	штук
51.	Шкаф сухожаровой (стерилизатор)	1	штук
52.	Шпатель для языка прямой двухсторонний	15	штук
53.	Спиртовка	1	штук
54.	Лампа настольная	1	штук
55.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
Расходные материалы: спирт 96% - 100 миллилитров, перчатки медицинские - 50 пар, вата 100 грамм, дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 штуки, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки
Кабинет окулиста
56.	Векоподъемник большой	2	штук
57.	Линейка скиаскопическая	2	штук
58.	Линейка измерительная для подбора очков	1	штук
59.	Лупа бинокулярная козырьковая	1	штук
60.	Оптотипы Поляка	1	штук
61.	Офтальмоскоп	1	штук
62.	Очковые стекла	1	набор
63.	Осветительный аппарат для таблиц Головина-Сивцева	1	штук
64.	Светильник офтальмологический	1	штук
65.	Таблицы Головина-Сивцева для определения остроты зрения	1	комплект
66.	Пороговые таблицы для исследования цветового зрения	1	комплект
67.	Таблицы контрольные и знаки Поляка для исследования симуляции пониженного зрения	1	комплект
68.	Тазики почкообразные эмалированные	2	штук
69.	Эластотонометр глазной	1	штук
70.	Шприц с двумя тупоконечными канюлями для промывания слезных путей	2	штук
71.	Лампа настольная	1	штук
72.	Фонарик медицинский (для офтальмоскопии)	1	штук
73.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
Расходные материалы: спирт 96% - 100 миллилитров, перчатки медицинские - 50 пар, вата 100 грамм, дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 штуки, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки, лекарственные препараты, используемые для диагностики остроты зрения.
Кабинет стоматолога
74.	Зеркало зубное	25	штук
75.	Зонд зубной прямой штыковидный	3	штук
76.	Зонд зубной изогнутый под углом	25	штук
77.	Пинцет анатомический общего назначения	2	штук
78.	Пинцет зубной изогнутый нестандартный	10	штук
79.	Осветительный прибор	1	штук
80.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
Расходные материалы: спирт 96% - 100 миллилитров, перчатки медицинские - 50 пар, вата 100 грамм, дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 штуки, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки
Кабинет дерматолога
81.	Лупа	1	штук
82.	Кушетка медицинская	1	штук
83.	Ширма медицинская	1	штук
84.	Облучатель бактерицидный стационарный	1	штук
Расходные материалы: спирт 96% - 100 миллилитров, перчатки медицинские - 50 пар; вата 100 грамм; дезинфицирующий раствор для обработки инструментария, емкость для обработки инструментария - 2 штуки, медицинский халат (или костюм) - 2 штуки
Дополнительное диагностическое оборудование для медицинских комиссий городов республиканского значения и столицы, областей*
85.	Авторефрактометр	1	штук
86.	Дерматоскоп	1	штук
87.	Эндоскопическая визуальная система полости уха, горла и носа	1	штук

Приложение 3 к приказу Министра обороны Республики Казахстан от 21 декабря 2020 года № 716

Перечень утративших силу некоторых приказов Министра обороны Республики Казахстан

1. Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 2 июля 2015 года № 373 "Об утверждении Правил проведения военно-врачебной экспертизы и Положения об органах военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11846, опубликован 26августа2015 года в информационно-правовой системе "Әділет").

2. Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 18 апреля 2018 года № 232 "О внесении изменения в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 2 июля 2015 года № 373 "Об утверждении Правил проведения военно-врачебной экспертизы и Положения об органах военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан""(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 16898, опубликован 24 мая 2018 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан).

3. Приказ Министра обороны Республики Казахстан от 23 декабря 2019 года № 1058 "О внесении изменения в приказ Министра обороны Республики Казахстан от 2 июля 2015 года № 373 "Об утверждении Правил проведения военно-врачебной экспертизы и Положения об органах военно-врачебной экспертизы в Вооруженных Силах Республики Казахстан""(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 19761, опубликован 27 декабря 2019 года в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан).