Об утверждении правил создания, содержания и защиты не входящих в лесной фонд Республики Казахстан озеленительных насаждений в пределах границ населенных пунктов Южно-Казахстанской области

Решение областного маслихата Южно-Казахстанской области от 28 марта 2013 года № 12/106-V. Зарегистрировано Департаментом юстиции Южно-Казахстанской области 4 мая 2013 года № 2284. Утратило силу решением областного маслихата Южно-Казахстанской области от 21 октября 2015 года № 43/349-V

Сноска. Утратило силу решением областного маслихата Южно-Казахстанской области от 21.10.2015 № 43/349-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 4-1) статьи 21 Закона Республики Казахстан от 16 июля 2001 года «Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан» Южно-Казахстанский областной маслихат РЕШИЛ:
1. Утвердить прилагаемые Правила создания, содержания и защиты не входящих в лесной фонд Республики Казахстан озеленительных насаждений в пределах границ населенных пунктов Южно-Казахстанской области.
2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель сессии областного маслихата У. Мелдеханов

Секретарь областного маслихата К. Ержан

Утверждены
решением Южно-Казахстанского
областного маслихата от 28 марта
2013 года № 12/106-V

Правила
создания, содержания и защиты не входящих в лесной фонд Республики Казахстан озеленительных насаждений в пределах границ населенных пунктов Южно-Казахстанской области

1. Общие положения

1. Настоящие Правила создания, содержания и защиты не входящих в лесной фонд Республики Казахстан озеленительных насаждений в пределах границ населенных пунктов Южно-Казахстанской области (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законами Республики Казахстан от 23 января 2001 года «О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан» и от 16 июля 2001 года «Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан».
Настоящие Правила определяют порядок создания, содержания и защиты зеленых насаждений в населенных пунктах физическими и юридическими лицами, независимо от форм собственности, за исключением территорий существующего индивидуального жилья, дачных участков граждан, участков кладбищ, находящихся в ведении коммунальных служб и особо охраняемых природных территорий республиканского и местного значения.
2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:
1) специализированная организация (далее - специализированная организация) - хозяйствующий субъект, в уставе которого отражены виды деятельности проводимых работ по содержанию и защите зеленых насаждений, имеющий необходимые материальные и квалифицированные трудовые ресурсы;
2) реестр зеленых насаждений районов, городов - свод данных о типах, видовом составе, размере площади, состоянии и расположении зеленых насаждений на территориях населенных пунктов районов и городов;
3) дендрологический план (дендроплан) - план размещения зеленых насаждений в разрезе населенных пунктов районов и городов, с указанием количественного и видового состава существующей и проектируемой к посадке древесно-кустарниковой растительности, в сочетании с открытыми участками газонов, площадок, дорожек, водоемов и так далее, с учетом зоны застройки;
4) земли общего пользования - земли занятые и предназначенные для занятия площадями, улицами, тротуарами, проездами, дорогами, набережными, парками, скверами, городскими лесами, бульварами, водоемами, пляжами, кладбищами и иными объектами, предназначенными для удовлетворения нужд населения (водопроводы, теплотрассы, очистные сооружения и другие инженерно-коммуникационные сети и системы общего пользования);
5) санитарные рубки сплошные - рубка деревьев и кустарников, проводимая на определенной площади в зеленых массивах, парках, скверах с большим количеством ветровала, снеговала, усыхающих и больных (более сорока процентов) деревьев;
6) омолаживание - сильное укорачивание скелетных и полускелетных ветвей, прореживание и регулирование побегов, обрезка ствола на высоте не менее 3,5 метра у взрослых деревьев, пригодных для омолаживания со здоровыми штамбами и стволами, потерявшими свои декоративные качества вследствие усыхания вершин и ветвей;
7) зеленый массив - озелененная территория, насчитывающая не менее 50 экземпляров деревьев на территории не менее 0,125 гектар, независимо от видового состава;
8) ландшафтная рубка в зеленых массивах - вырубка сухих, фаутных, низкодекоративных и слабоустойчивых к рекреационному воздействию деревьев и кустарников, мешающих развитию главной высокодекоративной устойчивой породы и для улучшения качества древостоя;
9) зеленые насаждения - древесно-кустарниковая и травянистая растительность естественного происхождения и искусственно высаженная, которая в соответствии с гражданским законодательством является недвижимым имуществом и составляют единый зеленый фонд населенного пункта;
10) вынужденный снос зеленых насаждений - снос деревьев, подлежащих в установленном порядке инвентаризации, лесопатологическому обследованию, в целях приведения территории в соответствие с требованиями безопасности, для реализации генерального плана развития населенного пункта и в дальнейшем - хозяйственному назначению;
11) формирование кроны - обрезка ветвей и побегов отдельных деревьев, кустарников и насаждений, поддающихся формовке, с целью придания им определенной эстетической формы;
12) уничтожение зеленых насаждений - повреждение зеленых насаждений, повлекшее их гибель;
13) повреждение зеленых насаждений - причинение вреда кроне, стволу, корневой системе древесно-кустарниковых растений, надземной части и корневой системе травянистых растений, не влекущее прекращение роста. Повреждением является механическое, термическое или химическое повреждение корневой системы, нарушение целостности коры, напочвенного покрова и иное причинение вреда;
14) пересадка зеленых насаждений – пересадка растущих деревьев и кустарников лиственных и хвойных пород с комом І класса возраста (до 10 лет - для лиственных пород и до 20 лет - для хвойных пород), реже - II класса возраста (от 11 до 20 лет - для лиственных пород и от 21 до 40 лет - для хвойных пород) с соблюдением высоких технологий по пересадке с комом земли (от 1,8 и более метров) в зависимости от распределения корневой системы по вертикали или горизонтали;
15) защита зеленых насаждений - система правовых, административных, организационных и экономических мер, направленных на создание, сохранение и воспроизводство зеленых насаждений (в том числе компенсационное восстановление зеленых насаждений взамен уничтоженных или поврежденных), озелененных территорий и зеленых массивов;
16) сохранение зеленых насаждений - комплекс мероприятий, направленный на сохранение насаждений при проведении благоустройства территории и строительных работ. Сохранение производится методом огораживания и другими способами, не допускающими повреждения насаждений при производстве работ;
17) инвентаризация зеленых насаждений - (перечет деревьев) комплекс мероприятий по учету объектов озеленения с подробным описанием количественных и качественных характеристик, а также графическое отображение каждого элемента озеленения на плановой основе;
18) лесопатологическое обследование зеленых насаждений - специальное обследование на наличие вредителей (насекомых), выявление наличия признаков и очагов болезней, признаков поражения заболеваниями (паразитами) стволов, корневой системы и кроны. Если насаждения поражены болезнями более чем на пятьдесят процентов, то они подлежат обязательной санитарной рубке;
19) зеленое строительство - система мероприятий по созданию, сохранению и увеличению площадей зеленых насаждений в населенных пунктах районов, городах, на промышленных и других объектах. Озеленение значительных по площади участков производится на основе проектного задания и составленного на его основе технического проекта;
20) озелененная территория - участок земли, на котором располагается растительность естественного происхождения, искусственно созданные лесопарки, парки, бульвары, скверы, линейные посадки, газоны, цветники;
21) уход - уход за почвой и подземной частью растений (подкормка, полив, рыхление и прочие действия);
22) коэффициент состояния (жизнеспособности) объекта (насаждения) (далее - КСО) - качественное состояние зеленых насаждений, учитывающих жизнеспособность предлагаемого к сносу объекта, его потенциальная способность дальнейшего функционирования;
23) план компенсационной (гарантийной) посадки - план высадки деревьев, адекватно компенсирующих объем зеленых насаждений, которые подверглись санкционированной санитарной рубке, вынужденному сносу или несанкционированному сносу, включающий в себя количественную часть, породный состав, объем, календарные сроки посадки, а также графическую схему размещения посадок с привязкой к плановой основе;
24) санитарная обрезка - удаление больных, усыхающих, сухих и поврежденных ветвей, создающих аварийные ситуации (лежащих на линиях электропередач, газовых трубах, разрушающих кровлю зданий, создающих угрозу безопасности дорожного движения);
25) технический надзор - надзор за соблюдением технологий создания (включая компенсационные посадки), содержания, защиты зеленых насаждений и за соблюдением установленных правил;
26) уполномоченный орган (далее – Уполномоченный орган) – исполнительный орган, финансируемый из местного бюджета района, города, уполномоченный акиматом района, города на осуществление функции по организации работ по созданию, содержанию и защите зеленых насаждений.
27) санитарные рубки выборочные - рубка деревьев и кустарников всех классов возраста сухостойных, отмерших, ветровальных, снеговальных, снеголомных, а также деревьев, поврежденных корневой губкой, серпянкой и другими грибковыми болезнями;
3. Все зеленые насаждения, находящиеся на территории населенных пунктов, образуют районный и городской зеленый фонд, за исключением зеленых насаждений, произрастающих на особо охраняемых природных территориях республиканского и местного значения, территориях частных домостроений, на дачных участках и на участках кладбищ, находящихся в ведении коммунальных служб.
4. Проектная, строительная и хозяйственная деятельность осуществляется с соблюдением требований по защите зеленых насаждений, установленных законодательством Республики Казахстан и настоящими Правилами. Предпроектная и проектная документация на организацию строительной, хозяйственной и иной деятельности должна содержать полные и достоверные сведения о состоянии зеленых насаждений.
5. Зеленые массивы, расположенные в границах населенных пунктов на землях общего пользования, застройке не подлежат, за исключением земельных участков, подпадающих под генеральные планы развития населенных пунктов.
6. Вынужденный снос зеленых насаждений допускается на земельных участках, подлежащих изъятию для государственных нужд в целях реализации генеральных планов развития населенных пунктов в установленном законодательством порядке.

2. Учет, содержание, защита и восстановление зеленых насаждений

7. Учету подлежат все виды зеленых насаждений. Учет осуществляется посредством проведения инвентаризации и лесопатологического обследования насаждений, расположенных в границах учетного объекта.
8. Документом, отображающим результаты учета зеленых насаждений, являются в установленном порядке оформленные материалы инвентаризации и лесопатологического обследования и план зеленых насаждений (дендроплан).
9. Организация и проведение инвентаризации и лесопатологического обследования зеленых насаждений производится Уполномоченным органом.
10. На участках, подпадающих под вынужденный снос, необходимо проведение инвентаризации и лесопатологического обследования зеленых насаждений с учетом видового состава, количественного и качественного состояния, возраста (диаметра).
11. Реестр зеленых насаждений районов, городов ведется в целях:
1) учета и получения достоверных данных о количестве, качестве и состоянии зеленых насаждений;
2) определения основных направлений политики в сфере создания, защиты, сохранения зеленых насаждений и развития озелененных территорий населенных пунктов;
3) обеспечения достоверной информацией населения, местных исполнительных органов о количестве и состоянии зеленых насаждений.
12. Компенсационное восстановление зеленых насаждений за санитарную рубку, вынужденный снос, произведенный с разрешения Уполномоченного органа, производится путем посадки саженцев лиственных и хвойных пород высотой не менее от 2-х до 3-х метров. При этом компенсационная посадка за вынужденный снос производятся на данной территории земельного участка (учитывая архитектурные условия) или специальные участки определяемое Уполномоченным органом.
13. При санитарной рубке аварийных, сухостойных, перестойных насаждений по КСО четвертый и пятый категории, за каждое вырубленное аварийное насаждение осуществляется гарантийная компенсационная посадка зеленых насаждений в количестве одного саженца на участке вырубленного насаждения.
14. Для недопущения возникновения аварийных ситуаций, самопроизвольного падения перестойных (старовозрастных), аварийных (создающих угрозу падения), сухостойных, переспелых деревьев (быстрорастущих, с коротким сроком жизнедеятельности: все разновидности тополей, возрастом старше 40 лет; плодовых деревьев, возрастом более 20 лет; вяз приземистый, ива вавилонская - более 50 лет и других пород) выдается разрешение на их вынужденный снос или санитарную рубку с применением КСО четвертой и пятой категории, вне зависимости от качественного состояния насаждения (кроны, листвы, ствола и так далее), согласно результатов предварительного обследования, учетам компенсационной посадки саженцев.
15. В случае аварийного падения деревьев в результате ветровала, других случаев природного характера, дорожно-транспортных происшествий и других подобных случаев, уборку упавшего дерева, своевременную санитарную очистку места падения и вывоз древесных остатков на землях общего пользования и на территориях, прилегающих к зданиям, сооружениям, многоэтажным жилым домам, обеспечивают организации, которым принадлежит данная территория, в границах права землепользования.
16. Для деревьев, растущих на расстоянии менее 5 метров от зданий промышленного, гражданского назначения и индивидуальных жилых строений, при условии, что крона растущего дерева представляет угрозу для здания (разрушает кровлю, балконы, лоджии, окна и (или) корни разрушают фундамент здания), разрешение на их санитарную обрезку, вынужденный снос, выдается как на аварийные зеленые насаждения по КСО четвертой и пятой категории, с определением компенсационной посадки на прилегающей территории.
17. Компенсационное восстановление зеленых насаждений при несанкционированном сносе производится путем посадки саженцев лиственных и хвойных пород высотой не менее от 2-х до 3-х метров. При отсутствии свободных площадей на территории, где произведен несанкционированный снос зеленых насаждений, уполномоченным органом определяются специальные участки, для проведения дальнейших компенсационных посадок.
18. Компенсационное восстановление зеленых насаждений может производиться физическими и юридическими лицами самостоятельно с соблюдением необходимых условий их дальнейшего содержания.
19. При проведении строительных работ, необходимо в проектах застройки предусмотреть финансирование работ по восстановлению или созданию зеленых насаждений.
Сноска. Пункт 19 в редакции решения областного маслихата Южно-Казахстанской области от 26.06.2013 № 14/136-V.
20. В случае механического повреждения или уничтожения зеленых насаждений, произрастающих на землях общего пользования и на частных территориях, в результате дорожно-транспортного происшествия (кроме тяжелых случаев), виновной стороной производится компенсационное восстановление поврежденных или уничтоженных насаждений путем высадки саженцев.
21. В случаях установления гибели зеленых насаждений, в связи с отсутствием необходимого ухода и содержания, механическими повреждениями, слабой приживаемостью саженцев, выявления отсутствия саженцев на месте посадки (кражи), их восстановление производится владельцами зеленых насаждений.
Сноска. Пункт 21 в редакции решения областного маслихата Южно-Казахстанской области от 26.06.2013 № 14/136-V.
22. При проведении строительных и других видов работ все насаждения, подлежащие сохранению на данном участке, не подпадающие под снос или санитарную рубку, должны быть защищены от механических и других повреждений специальными защитными ограждениями, обеспечивающими эффективность их защиты.

3. Санитарная рубка (выборочная, сплошная), вынужденный снос,
формирование кроны, санитарная обрезка, ландшафтная рубка,
подчистка штамба, пересадка зеленых насаждений

23. Санитарная рубка (выборочная, сплошная), вынужденный снос, пересадка, формирование кроны, санитарная обрезка, ландшафтная рубка, подчистка штамба, пересадка зеленых насаждений производятся на основании разрешения Уполномоченного органа в соответствии с настоящими Правилами.
24. Пересадка зеленых насаждений осуществляется в течение года при условии соблюдения специальных технологий пересадок с указанием даты проведения работ в разрешении, выданном Уполномоченным органом. В целях эффективной приживаемости деревьев лиственных и хвойных пород их пересадку рекомендуется проводить в период с наступления осени до ранней весны.
25. Работы по омолаживанию деревьев и прореживание густо произрастающих деревьев проводятся до начала вегетации или поздней осенью.
26. При организации нового строительства, в том числе на территориях, подпадающих под реконструкцию (за исключением существующего индивидуального жилья), независимо от целевого назначения (планируемое строительство индивидуального жилья, объектов промышленного и гражданского строительства, административных зданий, всех видов коммуникаций, объектов сферы обслуживания) и прав на земельный участок. Снос зеленых насаждений осуществляется по разрешению Уполномоченного органа на основании материалов инвентаризации и лесопатологического обследования.
27. Специализированные организации по содержанию территорий с зелеными насаждениями на землях общего пользования, юридические и физические лица, пользователи земельных участков сельскохозяйственного назначения, на территории которых произрастают зеленые насаждения, ежегодно в весенний, летний и осенний периоды организовывают и проводят мероприятия по химической и фитосанитарной обработке зеленых насаждений от вредителей (насекомых, паразитирующих растений) и болезней химическими и биологическими препаратами, соблюдая порядок транспортировки, хранения и применения препаратов по химической обработке.
28. Санитарная рубка, вынужденный снос, санитарная обрезка зеленых насаждений на землях общего пользования производится специализированными организациями, обслуживающими данный земельный участок с обязательным предварительным оформлением разрешения Уполномоченного органа.
29. Организация работы по защите зеленых насаждений, в том числе проведение химических и фитосанитарных обработок зеленых насаждений, проводится по утвержденному плану мероприятий, контроль проведения работ осуществляет Уполномоченный орган.
30. При проведении архитектурных, градостроительных и строительных работ, финансируемых из государственного бюджета, восстановление зеленых насаждений производится за счет средств соответствующего бюджета в установленном порядке согласно проекту озеленения.
31. В чрезвычайных и аварийных ситуациях, когда падение деревьев, а также их ветвей, представляет угрозу жизни и здоровью людей, повреждению зданий и сооружений, коммуникациям, безопасности дорожного движения, в том числе при перекрывании визуального обзора дорожных знаков, снос и санитарная обрезка указанных насаждений производится в экстренном порядке без оформления разрешения. Факт сноса или санитарной обрезки насаждений удостоверяется актом освидетельствования службой спасения органов чрезвычайных ситуации, с последующим уведомлением Уполномоченного органа.
32. Охранные и санитарно-защитные зоны электрических сетей устанавливаются вдоль воздушных линий электропередач в виде земельных участков и воздушного пространства, отстоящими по обе стороны крайних проводов на расстоянии от 15 до 55 метров. Данные территории обслуживаются соответствующими организациями. Санитарная рубка, вынужденный снос, санитарная обрезка, омолаживание, формирование кроны зеленых насаждений, произрастающих вдоль существующих охранных и санитарно-защитных зон, производится специализированными службами по ведомственной принадлежности сетей без разрешения, но с уведомлением Уполномоченного органа и предоставлением графика выполняемых видов работ в течение семидесяти двух часов с момента начала их проведения. При этом обеспечивается строгое соблюдение технологии выполнения указанных видов работ.
33. Для предотвращения чрезвычайных ситуаций в период половодья от поверхностных источников водных ресурсов (реки, водоемы), снос зеленых насаждений, произрастающих в русле рек, водоемов, производится в экстренном порядке. Факт сноса удостоверяется актом органов чрезвычайных ситуации и экологических служб районов, городов с последующим уведомлением Уполномоченного органа в установленном порядке, в течение семидесяти двух часов с момента начала проведения работ.
34. Складирование и хранение на месте производства работ вырубленных зеленых насаждений и порубочных остатков (опилок, веток, листьев, коры) не допускается. Все работы по валке, раскряжевке и транспортировке порубочных остатков должны производиться в полном соответствии с требованиями техники безопасности.
35. Юридические и физические лица для оформления разрешения на санитарную рубку, вынужденный снос, подчистку штамба, санитарную обрезку, пересадку зеленых насаждений представляют следующие документы:
1) заявление на имя руководителя Уполномоченного органа с указанием фамилии, имя, отчества заявителя, адреса места нахождения испрашиваемых насаждений и контактного телефона;
2) копию правоустанавливающих документов на земельный участок;
3) заключение государственной экологической экспертизы (для строящихся и реконструируемых объектов);
4) заключение по архитектурно-планировочному заданию государственного органа архитектуры и градостроительства;
5) топографическую съемку земельного участка и материалы инвентаризации и лесопатологического обследования зеленых насаждений, если на пятне застройки произрастает более 10 деревьев, с указанием существующих зеленых насаждений, породного и количественного состава, их состояния;
6) план компенсационного озеленения или план проектного озеленения с экспликацией зеленых насаждений;
7) гарантийное письмо по компенсационному озеленению, с указанием даты завершения высадки саженцев.
36. Уполномоченный орган рассматривает заявления по вопросам зеленых насаждений в следующей последовательности:
1) с выездом на место устанавливает указанные в заявлении зеленые насаждения, уточняет их соответствие породному составу, возрасту, качественному состоянию и по результатам составляет акт обследования;
2) осуществляет подготовку материалов разрешений на санитарную рубку, вынужденный снос, пересадку зеленых насаждений;
3) осуществляет подготовку материалов разрешений на формовочную обрезку (омолаживание), санитарную обрезку, подчистку штамба зеленых насаждений.
37. Требования пункта 35 не распространяются на случаи, предусмотренные пунктами 31, 32, 33 настоящих Правил.
38. Срок действия разрешения на санитарную рубку, вынужденный снос, пересадку, формировку кроны, подчистку штамба насаждений определяется Уполномоченным органом в зависимости от климатических условий и видового состава насаждений, но не позднее последнего числа месяца текущего календарного года.
39. На озелененных территориях не допускается:
1) повреждение или уничтожение зеленых насаждений;
2) разведение костров, сжигание опавшей листвы и сухой травы;
3) засорение и загрязнение бытовыми и промышленными отходами, сточными водами;
4) добыча из деревьев сока, нанесение на кору надрезов, надписей, размещение на деревьях рекламы, объявлений, каких-либо знаков, всякого рода указателей, проводов, забивание в деревья крючков, гвоздей и других инородных тел;
5) проезд и стоянка автотранспортных средств, строительной и другой техники в непредусмотренных для этого местах, кроме техники, связанной с эксплуатацией данных территорий и предназначенной для ухода за зелеными насаждениями;
6) мойка автотранспортных средств;
7) парковка транспортных средств на газонах;
8) выпас скота;
9) складирование различных грузов, в том числе строительных материалов;
10) сброс снега с крыш на участки, занятые зелеными насаждениями, без принятия мер, обеспечивающих сохранность деревьев и кустарников.

4.Ответственность за нарушения Правил содержания и защиты зеленых насаждений

40. Ответственность за нарушение Правил содержания и защиты зеленых насаждений определяется на основании действующего законодательства Республики Казахстан.

Оңтүстік Қазақстан облысының елді мекендерінің шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егу, күтіп-ұстау және қорғау Қағидасын бекіту туралы

Оңтүстік Қазақстан облыстық мәслихатының 2013 жылғы 28 наурыздағы № 12/106-V шешімі. Оңтүстік Қазақстан облысының Әділет департаментінде 2013 жылғы 4 мамырда № 2284 болып тіркелді. Күші жойылды - Оңтүстік Қазақстан облыстық мәслихатының 2015 жылғы 21 қазандағы № 43/349-V шешімімен

Ескерту. Күші жойылды - Оңтүстік Қазақстан облыстық мәслихатының 21.10.2015 № 43/349-V шешімімен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

«Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі Заңының 21 бабының 4-1) тармақшасына сәйкес Оңтүстік Қазақстан облыстық мәслихаты ШЕШІМ ЕТТІ:
1. Қоса тіркелген Оңтүстік Қазақстан облысының елді мекендерінің шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егу, күтіп-ұстау және қорғау Қағидасы бекітілсін.
2. Осы шешім алғаш ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Облыстық мәслихат сессиясының төрағасы Ө. Мелдеханов

Облыстық мәслихаттың хатшысы Қ. Ержан

Оңтүстік Қазақстан облыстық
мәслихатының 2013 жылғы 28 наурыздағы
№ 12/106-V шешімімен бекітілген

Оңтүстік Қазақстан облысының елді мекендерінің шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл екпелерді егу, күтіп-ұстау және қорғау
Қағидасы

1. Жалпы ережелер

1. Осы Оңтүстік Қазақстан облысы елді мекендері шекаралары шегінде Қазақстан Республикасының орман қорына кірмейтін жасыл желектерді егу, күтіп-ұстау және қорғау қағидасы (бұдан әрі - Қағида) Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» 2001 жылғы 23 қаңтардағы, «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» 2001 жылғы 16 шілдедегі Заңдарына сәйкес әзірленді.
Осы Қағида жеке тұрғын үй аулаларын, азаматтардың саяжай учаскелерін, коммуналдық қызметтерінің қарауына жататын зираттар учаскелерін, республикалық және жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды қоспағанда, барлық заңды және жеке тұлғалардың меншік нысандарына қарамастан, елді мекендердегі жасыл желектерді күтіп ұстау мен қорғау тәртібін белгілейді.
2. Осы Қағидада мынадай негізгі ұғымдар пайданылады:
1) арнайы мамандандырылған ұйым (бұдан әрі-мамандандырылған ұйым) - жарғысында жасыл желектерді күту мен қорғау бойынша жүргізілетін жұмыстардың түрі көрсетілген қажетті барлық материалдық және білікті еңбек ресурстары бар шаруашылық жүргізуші субъект;
2) аудандардағы, қалалардағы жасыл желектердің тізілімі – аудандардың елді мекендеріндегі және қалалардың аумағындағы жасыл желектердің түрі, түрлік құрамы, алаң көлемі және орналасуы туралы мәліметтер тізілімі;
3) дендрологиялық жоспар (дендрожоспар) – жасыл желектердің, алаңқайлардың, жолдардың, су айдындарының және бұдан кейін құрылыс салу аймағын ескере отырып, ашық учаскелерімен үйлесімде өсіп тұрған жасыл желектердің және отырғызуға жоспарланған ағаш-бұта өсімдіктерінің түрлік және сандық құрамы көрсетілген аудандардың елді мекендердің, қалалардың шегінде жасыл екпелерді отырғызу жоспары;
4) жалпы пайдаланылатын жерлер - алаңдар, көшелер, жаяу соқпақтар, жолдар, жағалаулар, саябақтар, бақтар, қала ормандары, бульварлар, суаттар, жағажайлар, зираттар және қала мұқтажын қанағаттандыратын өзге де нысандар (су құбырлары, жылыту құбырлары, тазалау құрылыстары және басқа да жалпы пайдаланылатын инженерлік жүйелер) үшін алынған және арналған жерлер;
5) жаппай санитарлық кесу – көп мөлшерде желден, қардан құлаған, қураған және ауырған (ағаштардың қырық пайыздан астам) жасыл алқаптардың, саябақтардың, бақтардың белгілі бір алаңдарында жүргізілетін ағаштар мен бұталарды кесу;
6) жасарту - қаңқалы және жартылай қаңқалы діңдерді қатты қысқарту, ұзарған жерлерін сирету және реттеу, бас жағы мен бұталардың құрғау салдарынан өзінің ажарын жоғалтқан, сау діңді және діңгекті жасарту үшін жарамды ересек ағаштардың кемінде 3,5 метр биіктіктегі діңдерін кесу;
7) жасыл алқап - түрлік құрамына қарамастан кемінде 0,125 гектар аумақта кем дегенде 50 дана ағашы бар көгалдандырылған аумақ;
8) жасыл алқаптардағы ландшафтық кесу - ең әсем тұрақты тұқымның дамуына кедергі келтіретін және ағаш сапасын жақсарту мақсатында құрғақ, шіріген, ажары нашар және рекреациялық ықпалға төзімділігі төмен ағаштар мен бұталарды кесу;
9) жасыл желектер - азаматтық заңнамаға сәйкес жылжымайтын мүлік болып табылатын және елді мекеннің бірыңғай жасыл қорын құрайтын табиғи өскен және жасанды егілген ағаш бұтақты және шөпті өсімдіктер;
10) жасыл желектерді амалсыз алып тастау – елді мекендерді дамытудың бас жоспарын жүзеге асыру үшін және аумақты қауіпсіздік талаптарына сәйкестендіру мақсатында белгіленген тәртіппен түгендеуге, орман ауруларын зерттеуге және кейінгі шаруашылық мақсаттар үшін пайдалануға жататын ағаштарды кесу;
11) жасыл желектерді «жасарту»- бөрікбастарды қалыптастыру-пішіндеуге келетін, жекелеген ағаштардың, бұталардың және жасыл желектердің ұзарған жерлерін оларға белгілі бір әсемдік беру мақсатында қырқу;
12) жасыл желектерді жою - өсімінің тоқтауына алып келетін жасыл желектердің зақымдануы;
13) жасыл желектерді зақымдау - ағаш-бұтақ өсімдіктерінің бөрікбасына, діңгегіне, тамыр жүйесіне, шөпті өсімдіктердің жер үсті бөлігі мен тамыр жүйесіне өсімін тоқтатуға алып келмейтін залал келтіру. Тамыр жүйесінің механикалық, термиялық немесе химиялық зақымдануы, тамыр қыртысы тұтастығының, топырақ үсті жамылғысы тұтастығының бұзылуы және залалдың өзге де түрін келтіру зақымдану болып табылады;
14) жасыл желектерді қайта отырғызу - тігінен немесе көлденеңінен тамыр жүйесіне таралуы бойынша (1,8 метрден бастап одан биігірек) жерде топырақ кесектерімен бірге қайта отырғызудың жоғары технологиясын сақтай отырып, жасы І сыныптағы топырақ кесектері бар (жапырақты тұқымдастар үшін жасы 10 жылға дейін және қылқан жапырақтылар үшін 20 жылға дейін), сирек- жасы ІІ сыныпта (жапырақты тұқымдастар үшін 11 жылдан 20 жылға дейін және қылқан жапырақтылар үшін 21 жылдан 40 жылға дейін) жапырақты және қылқан жапырақты өсіп тұрған ағаштар мен бұталарды қайта отырғызу;
15) жасыл желектерді қорғау - жасыл желектерді; көгалдандырылған аумақтар мен жасыл алқаптарды жасауға, сақтау мен түлетуге (оның ішінде жойылған немесе зақымдалған жасыл желектерді өтемдік қалпына келтіруге) бағытталған құқықтық, әкімшілік, ұйымдық және экономикалық шаралар жүйесі;
16) жасыл желектерді сақтау - аумақты көріктендіру және құрылыс жұмыстары жүргізілген кезде жасыл желектерді сақтауға бағытталған кешенді шаралар. Сақтау - құрылыс және басқа жұмыстар жүргізу кезінде желектердің бүлінуіне жол бермеу үшін қоршау және басқа да әдістермен жүзеге асырылады;
17) жасыл желектерді түгендеу - (тал басын санау) жасыл желектердің сандық және сапалық сипаттамасы жан-жақты көрсетілген, көгалдандыру нысандарын есепке алу жөніндегі кешенді шаралар, сондай-ақ жоспарлы негізде көгалдандырылатын әрбір элементінің кескіндемелік бейнеленуі;
18) жасыл желектердің орман ауруларына бейімділігін зерттеу - зиянкестердің (жәндіктердің) бар-жоғын арнайы зерттеу, ауру белгілері мен ошақтарының, діңдерде, тамыр жүйесі мен бөрікбасында аурулармен (паразиттермен) зақымдану белгілерінің бар-жоғын анықтау. Егер желектердің елу пайыздан астамы ауруларға шалдыққан болса, онда олар міндетті түрде санитарлық кесуге жатады;
19) жасыл құрылыс - аудандардың елді мекендерінде, қалаларда, өнеркәсіп және басқа да нысандарда жасыл желектер аумағын құру, сақтау және көбейту жөніндегі іс-шаралар жүйесі. Аумағы едәуір учаскелерді көгалдандыру жобалық тапсырма негізінде және соның техникалық жобасы негізінде жүргізіледі;
20) көгалдандырылған аумақ - табиғи өсімдіктер, жасанды жасалған саябақ кешендері мен нысандары, бульварлар, бақтар, көкжелектер, гүлзарлар және т.б. орналасатын жер учаскесі;
21) күтім жасау - өсімдіктің төменгі бөлігі мен топырағына күтім жасау (қоректендіру, суару, қопсыту және тағы басқа әрекеттер);
22) нысан (желек) жағдайының (тіршілік қабілетінің) коэффициенті (бұдан әрі - НЖК) - кесуге ұсынылған нысанның тіршілік қабілетін ескеретін, жасыл желектердің сапалық жай-күйі, оның одан әрі өмір сүруінің әлеуетті қабілеті;
23) өтемдік (кепілдік) отырғызу жоспары - отырғызудың сандық, тұқымдық құрамы, көлемі, күнтізбелік мерзімі, сонымен қатар жоспарлы негізге орайластырылған отырғызуды орналастырудың кескіндемелік сызбасы бар, рұқсат етілген санитарлық кесуге, амалсыз алуға немесе заңсыз кесуге ұшыраған жасыл желектер көлемін сол деңгейде өтейтін ағаштар отырғызу жоспары;
24) санитарлық кесу - апаттық жағдай туғызатын (электр беру желілерінде, газ құбырларында жатқан, ғимараттың жамылғысын зақымдайтын, жол қозғалысына қауіп келтіретін) зақымдалған, қураған, құрғақ және ауруға шалдыққан бұтақтарды қырқу;
25) техникалық қадағалау - жасыл желектерді жасау (өтемдік отырғызуларды қосқанда), күту және қорғау технологияларының сақталуына және белгіленген ережелердің сақталуына қадағалау (бақылау) жүргізу;
26) Уәкілетті орган - (әрі қарай-Уәкілетті орган) аудандар мен қалалар бюджетінен қаржыландырылатын, қала, аудан әкімдігінің уәкілдігімен жасыл желектерді егу, күтіп-ұстау және қорғау бойынша жұмысты ұйымдастыру жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын атқарушы орган;
27) іріктемелік санитарлық кесу - қураған, солған, желден, қардан құлаған, қардан сынатын барлық сынып жастағы ағаштар мен бұталарды, сондай-ақ тамыры зақымдалған, сәрпіңке мен өзге де таз ауруларына шалдыққан ағаштарды кесу.
3. Барлық жасыл желектер республикалық және жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда өсіп тұрған жасыл желектерді, жеке үй құрылыстары мен саяжайларда және қалалық коммуналдық қызметтердің қарауына жататын зираттар учаскелерінде өсіп тұрған жасыл желектерді қоспағанда, қол сұғылмайтын аудандық және қалалық жасыл қорды құрайды.
4. Жобалау, құрылыс және шаруашылық қызмет Қазақстан Республикасының заңнамасында және осы Қағидада белгіленген жасыл желектерді қорғау жөніндегі талаптарды сақтай отырып, жүзеге асырылады. Құрылыс, шаруашылық және өзге де қызметтерді ұйымдастыруға арналған жоба алдындағы және жобалау құжаттамада топографиялық түсірілімге енгізілген жасыл желектердің күйі туралы толық және нақты мәліметтер болуы тиіс.
5. Елді мекендер дамуының бас жоспарына кіретін жер учаскелерін қоспағанда, елді мекендер шекараларында орналасқан жалпы пайдаланылатын жерлердегі жасыл алқаптарда құрылыс салуға жатпайды.
6. Жасыл желектерді амалсыз алуға заңнамада белгіленген тәртіппен, елді мекендердің дамуының бас жоспарларын жүзеге асыру мақсатында мемлекеттік қажеттіліктер үшін алынуға жататын жер телімдерінде рұқсат етіледі.

2. Жасыл желектерді есепке алу, күтіп-ұстау, қорғау және қалпына келтіру

7. Жасыл желектердің барлық түрлері есепке алынады. Екпелерді есепке алу, есепке алынатын нысанның шекараларында орналасқан жасыл желектерді түгендеу және орман ауруларына бейімділігін зерттеу арқылы жүзеге асырылады.
8. Жасыл желектерді есепке алу нәтижелерін көрсететін құжат, белгіленген тәртіппен ресімделген түгендеу және орман ауруларына бейімділігін зерттеу құжаттарының негізінде жасалған жасыл желектердің жоспары (дендрожоспар) болып табылады.
9. Жасыл желектерді түгендеу және орман ауруларына бейімділігін зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру және өткізу Уәкілетті органмен жүргізіледі.
10. Амалсыз кесуге жататын учаскелерде түрлік құрамын, сандық және сапалық күйін, жасын (диаметрін) ескере отырып, жасыл желектерге түгендеу жүргізу және орман ауруларына бейімділігін тексеру қажет.
11. Аудандардағы, қалалардағы жасыл желектердің тізілімі мына мақсаттарда жүргізіледі:
1) жасыл желектердің саны мен сапасы және жәй-күйі туралы шынайы мәліметтерді алу және есебін жүргізу;
2) елді мекендерде жасыл желектерді егу, қорғау, сақтау және көгалдандырылған аумақтарды дамыту саласындағы саясаттың негізгі бағыттарын анықтау;
3) жергілікті атқарушы органдардың халықты жасыл желектердің саны мен жағдайы туралы шынайы ақпаратпен қамтамасыз ету.
12. Уәкілетті органның рұқсатына сәйкес санитарлық кесілген, амалсыз алынған жерлерде, жасыл желектерді өтемдік қалпына келтіру жапырақты тұқымдастар мен қылқан жапырақтылар үшін биіктігі 2 метрден кем емес 3 метрге дейінгі көшеттерді егу арқылы жүргізіледі. Мұндай кезде амалсыз алып тасталған ағаштардың орнына өтемдік отырғызу сол жер телімі аумағында (сәулет шарттары ескеріліп) немесе Уәкілетті органның белгілеген арнайы учаскелерінде жүргізіледі.
13. НЖК (нысан (желек) жағдайының (тіршілік қабілетінің) коэффициенті) бойынша төртінші және бесінші категориядағы апатты жағдайдағы, қураған, қартайған, әрбір апатты жағдайдағы жасыл желектерді кескені үшін өтемдік ретінде бір көшет отырғызылады.
14. Апаттық жағдайлардың туындауына жол бермеу үшін – ұзақ тұрған (қартайған), апатты (құлап қауіп төндіретін) қураған, қатты піскен ағаштардың (тіршілігі қысқа мерзімді, жылдам өсетін: жасы 40-тан асқан теректердің барлық түрлері жасы 20-дан асқан жеміс ағаштары; жасы 50-ден асқан аласа шегіршін, вавилон қара шілігі және басқа да (тұқымдастар) ағаш түрлерінің өздігінен құлауын болдырмау үшін желектің сапалық жағдайына қарамастан (сұлбасы, жапырағы, діңгегі және әрі қарай) НЖК-ның төртінші және бесінші категориясын қолдана отырып, алдын ала зерттеу жүргізудің нәтижелеріне сәйкес көшеттердің өтемдік отырғызылуын ескере отырып апатты ағаштарды амалсыз алуға немесе санитарлық кесуге рұқсат беріледі.
15. Жалпы пайдаланылатын жерлердегі және ғимараттар мен үй-жайлардың, көп қабатты тұрғын үйлер аумақтарында, желдің және табиғи сипаттағы өзге де оқиғалардың, жол-көлік апаты жағдайларын және осыған ұқсас оқиғалардың нәтижесінде, құлаған ағаштарды жинау, орындарын уақтылы санитарлық тазалау және ағаш қалдықтарын шығаруды, жер пайдалану құқығы шегінде аталған аумаққа қарайтын ұйымдар қамтамасыз етеді.
16. Өнеркәсіптік, азаматтық мақсаттағы ғимараттардан және жеке тұрғын үй құрылысынан кемінде 5 метр қашықтықта өсіп тұрған ағаштар үшін, егер де өсіп тұрған ағаштың бөрікбасы ғимарат үшін қауіп туғызған жағдайда (жабынды, балконды, лоджияны, терезені бүлдіретін және (немесе) тамырлары ғимарат іргетасын қирататын болса), оларды санитарлық қырқуға, амалсыз кесу рұқсаты, іргелес аумаққа өтемдік отырғызуды анықтауымен апатты жасыл желектерді кесу НЖК-ның төртінші және бесінші категориясына сәйкес беріледі.
17. Жасыл желектерді заңсыз кескен жағдайда өтемдік қалпына келтіру жапырақ тұқымдастар мен қылқан жапырақтылар үшін биіктігі 2 метрден кем емес 3 метрге дейінгі көшеттерді отырғызу арқылы жүргізіледі. Жасыл желектер рұқсатсыз алынған аумақта ағаш отырғызу үшін бос алаң болмаған жағдайда, өтемдік отырғызуды жүргізу үшін уәкілетті орган арнайы учаскелерді белгілейді.
18. Жеке және заңды тұлғалар жасыл желектерді өтемдік қалпына келтіруді өз еркімен, оларды одан әрі күтуді қамтамасыз етудің шарттарын сақтай отырып жүргізе алады.
19. Құрылыс жұмыстарын жүргізген кезде, құрылыс салу жобаларында жасыл желектерді құру немесе қалпына келтіру жұмыстарын қаржыландыруды қарастыру қажет.
Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда - Оңтүстік Қазақстан облыстық мәслихатының 26.06.2013 № 14/136-V шешімімен.
20. Жалпы пайдалану жерлерінде өсетін жасыл желектер механикалық зақымдалған немесе жол-көлік оқиғалары (ауыр жағдайдан басқа) салдарынан жойылған жағдайда кінәлілердің тарапынан зақымдалған немесе жойылған жасыл желектердің өтемдік қалпына келтірілуі көшет отырғызу арқылы жүргізіледі.
21. Қажетті күтіп-ұстаудың жоқтығына, механикалық зақымдалуына, көшеттердің баяу өсуіне байланысты, отырғызылған жерде көшеттердің жоқтығы (ұрланған), жасыл желектердің жойылғандығы анықталған жағдайда, оларды қалпына келтіру жасыл желектердің иелері есебінен жүргізіледі.
Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда - Оңтүстік Қазақстан облыстық мәслихатының 26.06.2013 № 14/136-V шешімімен.
22. Құрылыс және өзге жұмыс түрлерін жүргізген кезде осы учаскедегі сақталуға жататын, алынып тасталуға немесе санитарлық кесуге жатпайтын барлық жасыл желектер механикалық және басқа залал келтіретін жағдайдан қорғауды қамтамасыз ететін арнайы қоршаулармен қорғалуға тиіс.

3. Жасыл желектерді санитарлық кесу (іріктемелік, жаппай) амалсыз алып тастау, бөрікбастарын қалыптастыру, санитарлық қырқу, ландшафтық кесу, діңгегін тазалау, қайта отырғызу

23. Жасыл желектерді санитарлық кесу (іріктемелік, жаппай) амалсыз алып тастау, қайта отырғызу, бөрікбастарын қалыптастыру, санитарлық кесу, ландшафтық кесу, діңгегін тазалау осы Қағидада белгіленген Уәкілетті органның рұқсаты негізінде жүргізіледі.
24. Жасыл желектерді қайта отырғызу бір жылдың ішінде Уәкілетті органмен берілген рұқсат көрсетілген уақытта, арнайы қайта отырғызу технологиясын сақтай отырып жүргізіледі. Жапырақты және қылқан жапырақты ағаштардың жерсінудің өнімділігін көтеру мақсатында оларды күз түскеннен бастап көктемнің бас кезіне дейін отырғызу ұсынылады.
25. Ағаштарды жасарту және қалың біткен ағаштарды сирету өсіп-өну кезеңі басталғанға дейін немесе күздің аяғына дейін жүргізіледі.
26. Жаңа құрылысты оның ішінде, жаңартуға түсетін аумақтардағы құрылысты (бұрыннан бар жеке тұрғын үй құрылысын қоспағанда) олардың нысаналы мақсатына қарамастан (жоспарланған жеке тұрғын үй құрылысы, өнеркәсіптік және азаматтық құрылыс нысандары, әкімшілік ғимараттары, коммуникацияның, қызмет көрсету саласы нысандарының барлық түрлері) және жер учаскесіне құқықты ұйымдастыру кезінде жасыл желектерді алып тастау, түгендеу мен орман ауруларына бейімділігін зерттеу материалдары негізінде Уәкілетті органның рұқсаты бойынша жүргізіледі.
27. Жалпы пайдаланатын жерлердегі жасыл желектері бар аумақтарды күту жөніндегі арнайы мамандандырылған ұйым, заңды және жеке тұлғалар, сондай-ақ аумақтарында жасыл желек өсетін ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер пайдаланушылар жыл сайын көктемгі және жазғы кезеңде жасыл желектерді зиянкестерден (жәндіктерден, паразиттік өсімдіктерден) және аурулардан сақтау үшін химиялық препараттарды тасымалдау, сақтау және қолдану тәртібін сақтай отырып химиялық әдістермен және басқа да биологиялық дәрі-дәрмектермен химиялық және фитосанитариялық өңдеу жөніндегі шараларды ұйымдастырады және өткізеді.
28. Жалпы пайдаланатын жерлерде жасыл желектерді санитарлық кесуді, амалсыз алып тасталыну, санитарлық кесу Уәкілетті органның міндетті түрде рұқсатын алдын ала рәсімдеу арқылы, сол жер учаскесінде қызмет көрсететін арнайы мамандандырылған ұйымдармен жүргізіледі.
29. Жасыл желектерді қорғау жөніндегі жұмыстарын ұйымдастыру, сонымен қатар, химиялық және фитосанитариялық өңдеулерді жүргізу бекітілген іс-шаралар жоспары бойынша жүргізіледі, ал жүргізілген жұмыстарға бақылау жасауды Уәкілетті орган жүзеге асырады.
30. Мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын сәулеттік, қала құрылысы және құрылыс жұмыстары жүргізілген кезде, жасыл желекті қалпына келтіру белгіленген тәртіппен көгалдандыру жобасына сәйкес тиісті бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.
31. Ағаштың құлауы адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп туғызатын, ғимараттар мен үй-жайлардың, коммуникациялардың зақымдалуына, жол қозғалысы, оның ішінде жол жүру белгілерін жауып тұрса, қауіпсіздігінің бұзылуына алып келетін төтенше және апатты жағдайларда аталған жасыл желектерді алып тастау және санитарлық кесу рұқсатты рәсімдеусіз шұғыл түрде жүргізіледі. Амалсыз алып тастау немесе санитарлық кесу деректері төтенше жағдайлар органдарының құтқарушы қызметінің куәландыру актісімен айғақталады, артынша Уәкілетті органға хабарланады.
32. Шеткі өткізгіштер жолының екі жағында да тұрған электр тораптарының күзеттік және санитарлық қорғау аймақтары 15 метрден бастап 55 метрге дейінгі аралықты құрайды. Бұл аумақтарда тиісті ведомстволық ұйымдар қызмет көрсетеді. Қорғалатын және санитарлық-қорғау аймақтары бойындағы жасыл желектерді санитарлық кесу, амалсыз алып тастау, санитарлық қырқу, бөрікбастарды қалыптастыру, жасарту жұмыстарын рұқсатсыз, бірақ Уәкілетті органға аталған жер учаскесінде қызмет көрсететін мамандандырылған мекеме ескерту арқылы жетпіс екі сағаттың ішінде жүргізілетін жұмыс түрлерінің кестесін ұсына отырып жүргізеді. Бұл жағдайда көрсетілген жұмыс түрлерінің орындалу технологиясы қатаң сақталуы қамтамасыз етіледі.
33. Су ресурстарының (өзендер, су айдындары) жер үсті көздеріндегі су тасқыны кезінде төтенше жағдайларды болдырмау үшін өзен арнасында, су айдындарында өскен жасыл желектерді алып тастау шұғыл түрде жүргізіледі. Алып тастау дерегі аудандардың, қалалардың төтенше жағдайлар органдары мен экологиялық қызметтерінің куәландыру актісімен айғақталады, артынша жұмыс жүргізу басталған сәттен бастап жетпіс екі сағаттың ішінде белгіленген тәртіппен Уәкілетті органға хабарланады.
34. Кесілген жасыл желек пен ұнталған қалдықтарды (үгінділер, бұталар, жапырақтар, бөрікбастар және т.б.) жұмыс жүргізілген жерде жинау мен сақтауға тыйым салынады. Ағаштарды кесу, көлденең бөлу, ағаш қалдықтарды тасымалдау бойынша барлық жұмыстар техника қауіпсіздігі талаптарына толық сәйкестікте жүргізілуге тиіс.
35. Заңды және жеке тұлғалар жасыл желектерді санитарлық кесуге, амалсыз алып тастауға, діңгегін тазалауға, санитарлық қырқуға, қайта отырғызуға рұқсатты ресімдеу үшін мынадай құжаттар тапсырылуға тиіс:
1) Уәкілетті орган басшысының атына басшының аты-жөні, мекен жайы, сұрап отырған жасыл желектің орналасқан жері және байланыс телефоны көрсетілген өтініш;
2) жер учаскесіне құқықты айғақтайтын құжаттардың көшірмесі;
3) мемлекеттік экологиялық сараптаманың қорытындысы (салынып жатқан және жаңартылатын нысандар үшін);
4) сәулет және қала құрылысы мемлекеттік органының сәулеттік-жоспарламалық тапсырмасы бойынша қорытынды;
5) өсіп тұрған жасыл желектердің тұқымдық және сандық құрамы, олардың жәй-күйі көрсетілген жер учаскесінің топографиялық түсірілімі және егер құрылыс жүргізілетін жерде 10-нан артық ағаш өссе, жасыл желектерді түгендеу және олардың орман ауруларына бейімділігін зерттеу материалдары;
6) өтемдік көгалдандыру жоспары немесе жасыл желектердің орналасуы көрсетілген жобалық көгалдандыру жоспары;
7) өтемдік көгалдандыру бойынша көшеттерді отырғызуды аяқтаудың уақыты көрсетілген кепілдік хат;
36. Уәкілетті орган жасыл желектер мәселесі бойынша өтініштерді төмендегідей ретте қарастырады:
1) өтініштерде көрсетілген жерге барып жасыл желектерді анықтайды, олардың тұқымдық құрамы, жасы, сапалық жағдайы нақтыланады және нәтижесі бойынша жасыл желектердің зерттеу актісі толтырылады;
2) жасыл желектерді санитарлық кесуге, амалсыз алып тастауға, қайта отырғызуға рұқсат алу материалдарын дайындауды жүзеге асырады;
3) жасыл желектердi пішіндемелік кесуге (жасартуға), санитарлық кесуге, діңгегін тазалауға рұқсат алу материалдардың дайындығын жүзеге асырады.
37. 35-тармақтың талаптары осы Қағиданың 31, 32, 33 тармақтарында қарастырылған жағдайларда қолданылмайды;
38. Жасыл желектерді санитарлық кесуге, амалсыз алып тастауға, отырғызуға, діңгектерін түзетуге рұқсат күшінің мерзімін климаттық жағдайларға және желектердің түрлік құрамына байланысты, алайда ағымдағы күнтізбелік жылдың айының соңғы күнінен кешіктірмей Уәкілетті органмен анықталады.
39. Көгалдандырылған аумақтарға жол берілмейді:
1) жасыл желектерді зақымдауға немесе жоюға;
2) алау жағуға, түскен жапырақ пен құрғақ шөпті жағуға;
3) тұрмыстық және өнеркәсіптік қалдықтармен, ағынды сумен қоқыстауға және ластауға;
4) ағаштан шырын өндіруге, жазулар, оюлар салуға, ағаштарға жарнама, хабарландыру, нөмірлік белгілер, әртүрлі көрсеткіштерді, сымдарды орналастыруға және ағашқа ілмек пен шеге қағуға;
5) автокөліктердің, құрылыс техникасы мен өзге техниканың, осы аумақты пайдалануға және жасыл желекті күтуге байланысты техниканы қоспағанда, өтуі мен тұруына;
6) автокөлік құралдарын жууға;
7) жасыл желекке көлік құралдарын қоюға;
8) мал жаюға;
9) әртүрлі жүктерді, оның ішінде құрылыс материалдарын үюге;
10) ағаштар мен бұталардың сақталуын қамтамасыз ететін шараларды сақтамай, жасыл желектер алып жатқан учаскелерге төбеден қар түсіруге.

4. Жасыл желектерді күтіп -ұстау мен қорғау Қағидасын бұзғаны үшін жауапкершілік

40. Жасыл желектерді күтіп-ұстау мен қорғау Қағидасын бұзғаны үшін жауапкершілік Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасы негізінде анықталады.