On approval of methodology for determining investment amount in fixed assets, including hidden and informal activities

Order of the Chairman of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan of December 13, 2017 № 198. Registered with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on December 28, 2017 № 16150.

Unofficial translation

In accordance with subparagraph 5) of Article 12 of the Law of the Republic of Kazakhstan dated March 19, 2010 "On State Statistics" and subparagraph 258) of paragraph 17 of the Regulation on the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan, approved by Decree No. 1011 of the Government of the Republic of Kazakhstan dated September 24, 2014, I hereby ORDER:

1. Approve the attached methodology for determining investment amount in fixed assets, including hidden and informal activities.

2. In accordance with the procedure established by the legislation, the Office of Production Statistics and Environment jointly with the Legal Office of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan shall:

1) ensure state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) within ten calendar days from the date of state registration of this order, send a copy of it in paper and electronic form in Kazakh and Russian languages to the Republican State Enterprise on the Right of Economic Management "Republican Center of Legal Information" for official publication and inclusion in the Reference Control Bank of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan;

3) within ten calendar days after the state registration of this order, send a copy of it for official publication in printed periodical publication;

4) publish this order on the Internet resource of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan.

3. The Office of Production Statistics and Environment of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan shall bring this order to the structural subdivisions and territorial agencies of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan for guidance in the work.

4. Control over execution of this order shall be entrusted to the Deputy Chairman of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan (G.M. Kerimkhanova).

5. This order shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication.

Chairman of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy Republic of Kazakhstan

N. Aidapkelov

Approved by order No. 198 of Chairman of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy dated December 13, 2017

Methodology for determining investment amount in fixed assets, including hidden and informal activities

Chapter 1. General provisions

1. This Methodology for determining investment amount in fixed assets, including hidden and informal activities (hereinafter referred to as the Methodology), refers to a statistical methodology formed in accordance with international standards and approved in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated March 19, 2010 “On State Statistics” (hereinafter referred to as the - the Law).

2. The methodology shall determine the main approaches to the calculation of statistical indicator of investment amount in fixed assets, including hidden and informal economy on the basis of data of nationwide statistical observations, administrative sources and economic calculations.

3. The methodology shall be used in statistical activities by employees of the Committee on Statistics of the Ministry of National Economy of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the Committee).

4. The methodology developed including the principles of the System of National Accounts 2008 (hereinafter - the SNA).

Chapter 2. Determining investment amount in fixed assets, including the assessment of hidden and informal activities

5. Determination of investment amount in fixed assets, including the assessment of hidden and informal activities, shall be carried out by a combined method based on data of nationwide statistical observation, information from administrative sources and economic calculations used to determine capital expenditures not observed by nationwide statistical observations.

The hidden sector shall be defined as "activities being within the scope of production in the SNA and shall be legal (subject to certain standards and regulatory requirements), they are hidden from the bodies of state administration.

The informal sector is an informal production activity of enterprises that not registered in tax authorities.

6. The investment amount in fixed assets, including hidden and informal activities, shall be determined by the following technological structure:

expenditures for construction and installation;

expenditures for acquiring machinery, equipment, vehicles, tools;

other costs in the investment amount in fixed capital.

Distribution of estimated amounts of hidden and informal investment activity shall be carried out according to the detailed structure of assets.

Section 1. Determination of the cost for construction and installation work, including hidden and informal sector

7. The calculation of costs for construction shall be based on nationwide statistical observations and special calculation algorithms.

When calculating the issue of new construction, information shall be used on investments in fixed capital, aimed at carrying out construction and installation works and other capital works and costs included in cost of construction products.

The calculation shall be carried out on the basis of nationwide statistical observations data on investments in fixed capital and commissioning of facilities by individual developers (administrative data of state authorities for architectural and construction control and local executive bodies for architecture and urban planning).

The parameters of hidden and informal activities include:

underestimation of the cost of individual houses of the population compared to the actual costs of its construction;

growth of investment in fixed assets for sold newly built residential buildings;

lowering the cost of construction of non-residential buildings and structures by individuals.

8. The size of underestimation of costs of individual houses per month shall be determined by the difference between costs of building individual houses per month and its costs, obtained as a result of nationwide statistical observation of commissioning of objects by individual developers:

(1)

where:

– size of underestimation of costs of individual houses per month;

– costs of building individual houses per month;

– cost of individual houses, obtained as a result of nationwide statistical observation of the commissioning of facilities by individual developers.

The cost of construction of individual houses per month shall be determined by the following formula:

where:

– costs of building individual houses per month;

– average total area of individual houses per month;

– average actual costs for construction of one square meter of the total area of residential buildings built by individual developers.

The average total area of individual residential buildings for month shall be calculated based on the data of nationwide statistical observation of the start of construction and installation work on notifications and permits, by dividing the total area of residential houses according to permits submitted to individual developers by the average duration of the process of building houses by individual developers (determined by calculation, including the norms of the duration of construction of residential buildings).

The average actual construction costs of one square meter of the total area of residential buildings built by the population shall be defined as the sum of the actual costs incurred by individual developers per one square meter of the total area of all residential buildings completed during the reporting month, regardless of the construction date, degree of comfort and number of floors.

Estimated size of the underestimation of the cost of individual houses for the month shall be referred to the costs of construction and installation work performed on residential buildings.

9. The increase in investment in sold newly built residential buildings per month shall be calculated on the basis of data on the total area of housing sold to the population per month, the average actual cost of building one square meter of total area of residential buildings and the sale price of one square meter of total area of residential buildings in the primary market by the following formula:

3)

where:

– Increase in investment in sold newly built residential buildings per month;

– total area of housing sold to the population per month;

– sale price of one square meter of total area of residential buildings in the primary market;

– average actual construction costs of one square meter of the total area of residential buildings.

The calculation shall be performed with the use of data generated from the results of nationwide statistical observations on the registration of housing prices and the commissioning of facilities, as well as data on the calculation of the total area of housing sold to the population for the month, based on data on the number of housing purchase transactions and housing data stock.

The growth of investments in sold newly built residential buildings per month shall be calculated separately for individual houses and apartments in apartment buildings.

By species structure, the growth of investments in sold newly built residential buildings shall be referred to the cost of construction and installation work on residential buildings.

10. The underestimation of the cost of construction of non-residential buildings by individuals for month shall be determined on the basis of statistical data on commissioning of facilities by individual developers and shall be determined by the difference between the costs of constructing non-residential buildings for a month and their cost, obtained as a result of nationwide statistical observation on commissioning of facilities by individual developers.

To determine the cost of construction of non-residential buildings for the month, the actual costs of the construction of main buildings shall be adjusted for the term of their construction (calculated including the norms of the duration of the construction of non-residential buildings):

4)

where:

– cost of construction of non-residential buildings for the month by individuals;

– cost of construction of non-residential buildings by individuals, obtained as a result of nationwide statistical observation of the commissioning of facilities by individual developers;

– average duration of construction.

The underestimation cost of construction of non-residential buildings by individuals for the month shall be calculated by the formula:

5)

where:

– the magnitude of the underestimation cost of construction of non-residential buildings by individuals for a month;

– cost of construction of non-residential buildings for the month by individuals;

– the cost of construction of non-residential buildings by individuals, obtained as a result of nationwide statistical observation of the commissioning of facilities by individual developers.

The value of underestimation cost of construction of non-residential buildings by individuals for a month shall be included in amount of costs for construction and installation work on non-residential buildings.

11. The size of underestimation cost of construction of buildings by individuals for the month shall be determined similarly, based on data on the costs of construction of buildings, adjusted for the average construction time, and the cost of facilities of nationwide statistical observations of commissioning facilities by individual developers.

The estimated amount of underestimation cost of construction of buildings for the month shall be referred to cost of construction and installation work performed on the structures.

Section 2. Determining cost of acquisition of machinery, equipment, vehicles and tools, including hidden and informal sectors of economy

12. The amount of costs for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools shall be formed by summing up the reporting data obtained from the results of nationwide statistical observation and the estimated costs of hidden and informal sector of economy.

Estimates of costs of hidden and informal sector for purchasing of machinery, equipment, vehicles and tools shall be carried out on the basis of data on amount of industrial production, exports and imports by the main product groups (foreign trade statistics), as well as on the basis of national statistical observation of leasing activity and estimated expenditure data of peasant, farmer and households engaged in the production of agricultural products for sale, for purchase of agricultural machinery.

13. The estimated amount of costs of hidden sector for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools shall be determined by using the ratio of the national production of machinery, equipment (including import and export) with the amount of costs for purchasing machinery, equipment and vehicles, calculated by the formula:

, (6)

where:

– ratio of amount of national production of machinery, equipment (including import and export) and the cost for purchasing machinery, equipment and vehicles;

– production amount of machinery and equipment;

– import amount of machinery and equipment;

– export amount of machinery and equipment;

– cost amount for purchasing machinery, equipment and vehicles.

Estimated amount of costs of hidden sector for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools for month shall be calculated by the formula:

(7)

where:

– cost for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools for month;

– ratio of amount of national production of machinery, equipment (including import and export) and the cost for purchasing machinery, equipment and vehicles;

– amount of costs for purchasing of machinery, equipment and vehicles for month.

The estimated amount of the costs of hidden sector for purchasing of machinery, equipment, vehicles and tools for month shall be included in the amount of costs for purchasing machinery, equipment and vehicles.

14. The costs of hidden and informal sector for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools under financial leasing contracts shall be determined by the difference in the estimated value of the costs for purchasing machinery and equipment and amount of costs recorded by the national statistical observation.

Costs for purchasing machinery, equipment and vehicles under financial leasing contracts shall be calculated using ratio of amount of received leasing payments and amount of investments for purchasing machinery, equipment and vehicles.

According to the data on financial leasing contracts submitted by organizations operating in the field of leasing, obtained as a result of nationwide statistical observation of leasing activities, by formula the ratio shall be:

, (8)

where:

– ratio of amount of received leasing payments and amount of investments for purchasing machinery, equipment and vehicles;

– amount of received leasing payments on financial leasing;

– investments for purchasing machinery, equipment, vehicles.

The resulting ratio shall be used to determine the cost of acquiring leased property in the reporting month:

, (9)

where:

– cost for purchasing machinery, equipment, vehicles under financial leasing contracts for month;

– investments for purchasing machinery, equipment, vehicles in the reporting month;

– ratio of amount of received leasing payments and amount of investments for purchasing machinery, equipment and vehicles.

The difference in the estimated value of costs for purchasing machinery and equipment under financial leasing contracts for month and amount of costs accounted for by the nationwide statistical observation shall be connected to the investment data for purchasing machinery, equipment, vehicles obtained by the nationwide statistical observation.

15. To estimate the costs of peasant, farming and households engaged in the production of agricultural products for sale, purchasing agricultural machinery, equipment, and tools the average prices of agricultural machinery shall be multiplied with its quantity.

The basis for the calculation shall be the data of agricultural register, price statistics and foreign trade on the value of agricultural machinery.

The received amount of the monthly assessment shall be connected to amount of investments for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools.

Section 3. Determination of other costs in amount of investments in fixed assets, including hidden and informal sector

16. Other costs in amount of investments in fixed capital, including hidden and informal sector, shall be determined including the costs of peasant, farm and households engaged in the production of agricultural products for sale, for purchase of working, productive livestock and cultivation of perennial plantings, as well as estimated data on the difference in costs for exploration and assessment of mineral reserves obtained by comparing data of nationwide statistical observations and data of administrative source, costs estimate of hidden and informal sector for information and communication technology and research and development works.

17. The costs of peasant, farmer and households engaged in the production of agricultural products for sale, purchase of working and productive livestock, shall be determined by the difference between the estimated data on the cost of purchasing and amount of costs generated by the results of nationwide statistical observation.

The initial data for calculation shall be agricultural register data on the availability and movement in livestock in peasant, farmer and households in natural terms and price statistics data on prices per head of working, productive and breeding livestock.

Costs of peasant, farm and households for purchasing livestock shall be adjusted based on the ratio of data on new fixed funds introduced “Adult worker and productive livestock (except young animals and livestock for slaughter)” obtained from a nationwide statistical observation of state of fixed funds and investment in formation working productive and breeding herds.

The difference between calculated data on the cost for purchasing livestock for a month and amount of costs formed on the basis of nationwide statistical observation shall be included in the cost for purchasing working, productive and breeding livestock.

18. The costs of growing perennial plantings in peasant, farm and household farms shall be calculated similarly, based on the ratio of data on changes in the area under perennial plantings in these categories of farms multiplied by the prices of perennial plantings and put into effect new basic assets “Perennial plantings”.

Obtained by the difference between calculated data and data of nationwide statistical observation for month, amount of costs for cultivation of perennial plantings shall be connected to other costs in amount of investments in tangible fixed assets, respectively.

19. The cost of exploration and assessment of mineral reserves for assessing hidden and informal activities shall determine the difference between the administrative data generated in the course of monitoring and controlling compliance with the terms of subsurface use contracts, and data on costs of exploration and assessment of minerals of the national statistical observations on investments in fixed assets.

The value of estimated cost of hidden and informal sector for exploration and evaluation of minerals for month shall be included in other costs in amount of investments in intangible fixed assets.

20. The costs of research and development of hidden and informal sector shall be estimated on the basis of data generated from results of nationwide statistical observation of research and development works.

Assessment of monthly costs of research and development shall be based on annual data on cost of research and development performed by third parties under contracts, and the twelfth part of the annual amount shall be included in other costs in amount of investments in intangible fixed assets.

21. Assessment of costs of hidden and informal sector for software development shall be carried out on the basis of data generated by the results of nationwide statistical observation on the use of information and communication technologies in enterprises, which is adjusted to take into account in monthly amounts of costs for creation and purchasing computer software and databases respectively.

Section 4. Amount of investments in fixed assets, including the assessment of hidden and informal activities

22. The total amount of investments in fixed assets shall consist of amount of investments in fixed assets obtained from the results of nationwide statistical observation, assessment amounts of hidden and informal investment activity, and additional estimates of the volume of investments in fixed capital not monitored (for incomplete coverage and before annual amount of investments of business entities).

The summation of reporting data, taking into account the additional estimates and estimated amounts of hidden and informal sector, shall be carried out in accordance with the structure of assets.

23. The amount of costs for construction and installation work, including hidden and informal sector shall be determined by the formula:

, (10)

where:

– amount of costs for construction and installation work, including hidden and informal sectors of economy;

– costs for construction and installation work on reporting data, including additional estimates;

– estimated amount of costs of hidden and informal sector for construction and installation work.

24. Determination of cost for purchasing of machinery, equipment, vehicles and tools shall be carried out with the inclusion of the costs of hidden and informal sector for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools:

, (11)

where:

– amount of costs for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools, including hidden and informal sectors of economy;

– costs for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools according to reporting data, including additional estimates;

– estimated costs of hidden and informal sector for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools.

25. Other costs in amount of investments in fixed assets, including hidden and informal sector, shall be calculated by the formula:

, (12)

where:

– amount of other costs in amount of investments in fixed assets, including hidden and informal sectors of economy;

– amount of other costs in amount of investments in fixed assets according to the reporting data, including additional estimates;

– estimated other costs in amount of investments in fixed assets of hidden and informal sectors of economy.

The total amount of investments in fixed assets, including hidden and informal sector, shall be determined by the formula:

, (13)

where:

– the total amount of investments in fixed assets, including hidden and informal sector;

– amount of costs for construction and installation work, including hidden and informal sectors of economy;

– amount of costs for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools, including hidden and informal sectors of economy;

– amount of other costs in amount of investments in fixed assets, including hidden and informal sectors of economy.

The algorithm for calculating amount of investments in fixed assets of hidden and informal sectors of economy shall be given in the Appendix to this Methodology.

	Appendix to the Methodology on
	Determination the amount of
	investments in fixed assets of
	hidden and informal
	sectors of economy

Algorithm for calculating the amount of investments in fixed assets of hidden and informal sectors of economy

Name of the indicator	Line number	Formation (calculation) of indicator
Investments in fixed assets	01	line 01 = line 02+ line 17
Investments in tangible fixed assets	02	line 02 = line 03 + line 09 + line 14+ line 15 + line 16
costs for construction and installation work and capital repairs of buildings and facilities	03	line 03 = line 04 + line 08
costs for construction and installation work	04	line 04= line 05+ line 06+ line 07
including:
on residential buildings	05	Shall be determined by summing up reporting data, including additional estimates and estimated amount of understating the cost of individual residential buildings , calculated by the formula (1), as well as the data on the growth of investment in sold newly built residential buildings , calculated by the formula (3)
on non-residential buildings	06	Shall be determined by summing up reporting data, including additional estimates and estimated amount of understating the cost of non-residential building construction by individuals , calculated by the formula (5)
on facilities	07	Shall be determined by summing up reporting data including the estimated amount of understating the cost for construction of facilities by individuals
cost for capital repairs of buildings and facilities	08	reporting data
cost for purchasing machinery, equipment, vehicles and their capital repairs	09	line 09= line10+ line 13
cost for purchasing machinery, equipment, vehicles and tools	10	Shall be determined by summing up reporting data, including additional estimates and estimated amount of costs of hidden and informal sector for purchasing machinery, equipment and vehicles
of which:
vehicles	11	reporting data
information, computer and telecommunication equipment	12	reporting data
capital repairs of machinery, equipment and vehicles	13	reporting data
cost of planting and growing perennial crops	14	Shall be determined by summing reporting data and estimated amount costs of peasant, farmer and households engaged in the production of agricultural products for sale on the cultivation of perennial plantings
cost of forming a working, productive and breeding herd	15	Shall be determined by summing reporting data and estimated amount costs of peasant, farmer and households engaged in the production of agricultural products for sale for purchasing of working, productive and breeding livestock
other costs in amount of investments in tangible fixed assets	16	reporting data with additional estimates
Investments in intangible fixed capital	17	line 17 = line 18+ line 19+ line 20
cost of creating and purchasing computer software and databases	18	Shall be determined by summing up reporting data and estimated amount of costs of hidden and informal sector for software development
costs for exploration and assessment of mineral reserve	19	Shall be determined by summing up reporting data and estimated amount of costs of hidden and informal sector for exploration and assessment of minerals
other costs in amount of investments in intangible fixed assets	20	Shall be determined by summing up reporting data, including additional estimates and costs for research and development of hidden and informal sector

Жасырын және бейресми қызметті есепке алумен негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлемін анықтау бойынша әдістемені бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті Төрағасының 2017 жылғы 13 желтоқсандағы № 198 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2017 жылғы 28 желтоқсанда № 16150 болып тіркелді

"Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңының 12-бабының 5) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 24 қыркүйектегі № 1011 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі туралы ереженің 17-тармағының 258) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Жасырын және бейресми қызметті есепке алумен негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлемін анықтау бойынша әдістеме бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Өндіріс және қоршаған орта статистикасы басқармасы Заң басқармасымен бірлесіп заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оның қазақ және орыс тілдерінде қағаз және электрондық түрдегі көшірмесінің ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберілуін;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесінің мерзімді баспасөз басылымдарына ресми жариялауға жіберілуін;

4) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің интернет-ресурсында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Өндіріс және қоршаған орта статистикасы басқармасы осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің құрылымдық бөлімшелеріне және аумақтық органдарына жұмыс бабында басшылыққа алу және пайдалану үшін жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті төрағасының орынбасарына (Г.М. Керімханова) жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы

Н. Айдапкелов

Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігінің Статистика комитеті төрағасының 2017 жылғы 13 желтоқсандағы № 198 бұйрығымен бекітілген

Жасырын және бейресми қызметті есепке алумен негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлемін анықтау бойынша әдістеме

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Жасырын және бейресми қызметті есепке алумен негiзгі капиталға салынған инвестициялардың көлемін анықтау бойынша әдістеме (бұдан әрі – Әдістеме) халықаралық стандарттарға сәйкес қалыптастырылатын және "Мемлекеттік статистика туралы" Қазақстан Республикасының 2010 жылғы 19 наурыздағы Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес бекітілетін статистикалық әдіснамаға жатады.

2. Әдістеме статистикалық байқаулардың, әкімшілік көздердің және экономикалық есептеулердің деректері негізінде жасырын және бейресми экономиканы ескеріп, негiзгі капиталға салынған инвестициялар көлемінің статистикалық көрсеткішін есептеудің негізгі тәсілдерін айқындайды.

3. Әдістеме Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитеті қызметкерлерінің статистикалық қызметінде пайдалануға арналған.

4. Әдістеме 2008 жылғы Ұлттық Шоттар жүйесінің (бұдан әрі – ҰШЖ) қағидаттарын ескерумен әзірленді.

2-тарау. Жасырын және бейресми қызметті бағалауды есепке алумен негізгі капиталға салынған инвестицияларды анықтау

5. Жасырын және бейресми қызметті бағалауды есепке алумен негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемін анықтау жалпымемлекеттік статистикалық әдістермен бақыланбайтын, капитал шығындарын анықтау үшін пайдаланылатын экономикалық есептеулер және әкімшілік көздердің ақпараттары, жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың деректеріне негізделген құрамдастырылған әдіспен жүзеге асырылады.

Жасырын сектор "ҰШЖ-дағы өндіріс саласы шекарасының шегіндегі қызмет түрлері және заңды болып танылады (кейбір стандарттарды және реттейтін ұйғарымдарды сақтаған жағдайда), олар мемлекеттік басқару органдарынан жасырынады.

Бейресми сектор салық органдарында тіркелмеген кәсіпорындардың бейресми өндірістік қызметін көрсетеді.

6. Жасырын және бейресми қызметті есепке алумен негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі келесі технологиялық құрылым бойынша анықталады:

құрылыс-монтаж жұмыстарына шығындар;

машиналар, жабдықтар, көлік құралдары, құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындар;

негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміндегі өзге де шығындар.

Жасырын және бейресми инвестициялық қызметтің бағалық көлемдерін бөлу нақтыланған активтер құрылымына сәйкес жүзеге асырылады.

1-параграф. Жасырын және бейресми сектор есебімен құрылыс-монтаж жұмыстарына кеткен шығындар көлемін анықтау

7. Құрылыс шығындарының көлемдерін есептеу есептеудің арнайы алгоритмдері және жалпымемлекеттік статистикалық байқау негізінде жүргізіледі.

Жаңа құрылыс бойынша шығарылымды есептеу кезінде өзге де күрделі жұмыстар мен құрылыс өнімінің құнына кіретін шығындар және құрылыс-монтаж жұмыстарының өндірісіне бағытталған негізгі капиталға салынған инвестициялар бойынша ақпарат пайдаланылады.

Есептеу негізгі қызметке салынған инвестициялар туралы және жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беруі туралы (сәулет-құрылыс бақылау істері жөніндегі мемлекеттік органдардың және сәулет пен қала құрылысы істері жөніндегі жергілікті атқарушы органдардың әкімшілік деректері) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың деректері негізінде жүзеге асырылады:

Жасырын және бейресми қызметтің параметрлеріне:

оларды тұрғызуға кеткен нақты шығындармен салыстырғанда жеке тұрғын үйлер құнын төмендетуі;

жаңадан қайта салынған үйлерді сату бойынша негізгі капиталға салынған инвестициялардың өсімі;

жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар мен құрылыстардың салу құнын төмендетуі кіреді.

8. Бір айда жеке тұрғын үй құнын төмендету көлемдері бір айда жеке тұрғын үй тұрғызуға кеткен шығындар мен жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беру туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау нәтижесінде алынған олардың құны арасындағы айырмашылықпен анықталады:

, (1)

мұндағы:

– бір айда жеке тұрғын үйлердің құнын төмендету көлемдері;

– бір айда жеке тұрғын үйлерді тұрғызуға кеткен шығындар;

– жеке құрылыс салушылардың объектілерді пайдалануға беру туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқауының нәтижесінде алынған жеке тұрғын үйлердің құны.

Бір айда жеке тұрғын үйлерді тұрғызуға кеткен шығындар келесі формула бойынша анықталады:

(2)

мұндағы:

– бір айдағы жеке тұрғын үйлерді тұрғызуға кеткен шығындар;

– бір айдағы жеке тұрғын үйлердің орташа жалпы ауданы;

– жеке құрылыс салушылар салған тұрғын үйлердің жалпы ауданының бір шаршы метрі құрылысының орташа нақты шығындары.

Жеке тұрғын үйлердің бір айдағы орташа жалпы ауданы хабарламалар және рұқсат беру құжаттары бойынша құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізудің басталғаны туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың деректері негізінде, жеке құрылыс салушылар ұсынған рұқсат беру құжаттары бойынша тұрғын үйлердің жалпы ауданын жеке құрылыс салушылар салған үйлер (есептеу тұрғын ғимарат құрылысының ұзақтығы нормасын есептеумен анықталады) құрылысы процесінің орташа ұзақтығына бөлу жолымен есептеледі.

Халық салған тұрғын үйлердің жалпы ауданының бір шаршы метрі құрылысының орташа нақты шығындары құрылыс күніне, жайлылық дәрежесіне және қабаттылығына қарамастан, есепті ай үшін құрылысы аяқталған барлық тұрғын үйлердің жалпы алаңының бір шаршы метріне келетін, жеке құрылыс салушылардың нақты жүргізілген шығындарының сомасы ретінде айқындалады.

Жеке тұрғын үй құнын төмендетудің бағалау көлемі тұрғын ғимараттарда орындалған құрылыс-монтаж жұмыстарының шығындарына жатады.

9. Сатылған қайта салынған тұрғын үйлер бойынша инвестициялар өсімі халыққа сатылған тұрғын үйдің жалпы ауданы, тұрғын үйлердің жалпы ауданының бір шаршы метр құрылысына орташа нақты шығындар және бастапқы нарықтағы тұрғын үйлердің жалпы ауданының бір шаршы метрін сату бағасы деректері негізінде мына формула бойынша есептелінеді:

(3)

мұндағы:

– бір айда сатылған қайта салынған тұрғын үйлер бойынша инвестицияның өсімі;

– бір айда халыққа сатылған тұрғын үйдің жалпы ауданы;

– бастапқы нарықтағы тұрғын үйлердің жалпы ауданының бір шаршы метрін сату бағасы;

- тұрғын үйлердің жалпы ауданының бір шаршы метр құрылысына орташа нақты шығындары.

Есептеуде тұрғын үйлердің бағаларын тіркеу бойынша және объектілерді пайдалануға беру туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаулардың нәтижелері бойынша қалыптастырылған деректер, сондай-ақ тұрғын үйлерді сату-алу бойынша мәмілелердің саны жөніндегі деректер және тұрғын үй қорының деректері негізінде қалыптастырылған бір айда халыққа сатылған тұрғын үйлердің жалпы алаңы есебінің деректері пайдаланылады.

Бір айға сатылған жаңадан салынған үйлер бойынша инвестициялар өсімі жеке тұрғын үйлер және көппәтерлі тұрғын үйлердегі пәтерлер бойынша жеке есептелінеді.

Түрлер құрылымы бойынша сатылған жаңадан салынған үйлер бойынша инвестициялар өсімі тұрғын ғимараттарға құрылыс-монтаж жұмыстарының шығындарына жатады.

10. Жеке тұлғалардың ай ішінде тұрғын емес ғимараттар құрылысының құнын төмендетуі жеке құрылысшылардың объектілерді пайдалануға беру туралы статистикалық деректері негізінде және бір айға тұрғын емес ғимараттардың құрылысына шығындар жеке құрылысшылардың объектілерді пайдалануға беру туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқауы нәтижесінде алынған, олардың құны арасындағы айырмашылықпен анықталады.

Ай ішіндегі тұрғын емес ғимараттардың құрылысына кеткен шығындарды анықтау үшін негізгі құрылысты салуға кеткен нақты шығындар оларды тұрғызу мерзіміне түзетіледі (тұрғын емес ғимараттар құрылысы ұзақтығы нормасын ескеріп есептелінеді):

(4)

мұндағы:

– айдағы жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар құрылысына кеткен шығындары;

– жеке құрылысшылардың объектілерді пайдалануға беру туралы есеп ай сайынғы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың нәтижесінде алынған жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар құрылысына құны;

– құрылыстың орташа ұзақтығы.

Ай ішіндегі жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар құрылысының құнын төмендетуі келесі формула бойынша есептеледі:

(5)

мұндағы:

– ай ішіндегі жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар құрылысының құнын төмендету шамасы;

– ай ішіндегі жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттардың құрылысына кеткен шығындары;

– жеке құрылысшылардың объектілерді пайдалануға беру туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың нәтижесінде алынған жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар құрылысының құны.

Ай ішіндегі жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар құрылысының құнын төмендету шамасы тұрғын емес ғимараттар бойынша құрылыс-монтаж жұмыстарына кеткен шығындар көлеміне кіреді.

11. Бір ай ішіндегі жеке тұлғалардың имараттардың құрылыс құнын төмендету мөлшері жеке құрылысшылардың объектілерді пайдалануға беру туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың имараттар құны және түзетілген тұрғызудың орташа уақытына түзетілген имараттардың құрылысына шығындар туралы деректер негізінде ұқсас анықталады.

Бір ай ішіндегі имараттар құрылысының құнын төмендетудің алынған бағалау мөлшері имараттарда жасалған құрылыс-монтаж жұмыстарына шығындарға жатады.

2-параграф. Экономиканың жасырын және бейресми секторы есебімен машиналар, жабдықтар, көлік құралдары мен құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындарды анықтау

12. Машиналарды, жабдықтарды, көлік құралдары және құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындардың көлемі жалпымемлекеттік статистикалық байқау нәтижелері бойынша алынған есептік деректерін және экономиканың жасырын және бейресми секторы шығындарын бағалау көлеміне қосу жолымен қалыптастырылады.

Машиналар, жабдықтар, көлік құралдары және құрал-саймандарды сатып алуға жасырын және бейресми сектордың шығындарын бағалау, өнеркәсіптік өнімді өндіру көлемі бойынша, негізгі тауар топтары бойынша импорт және экспорт көлемдер (сыртқы тауар статистикасы), сондай-ақ лизингтік қызмет туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың деректері және ауыл шаруашылық техникаларын сатып алу, сату үшін ауыл шаруашылық өнімдерін өндірумен айналысатын шаруа, фермер және үй шаруашылықтарының шығындары туралы есептік деректердің негізінде жүзеге асырылады.

13. Машиналар, жабдықтар, көлік құралдары және құрал-саймандарды сатып алуға жасырын сектор шығындарының құндық көлемі формула бойынша есептелінген машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алу және сатып алу шығындары көлемдерімен машиналар, жабдықтардың (экспорт және импорт есебімен) ұлттық шығарылымы көлемінің қатынасын пайдалануымен анықталады:

, (6)

мұндағы:

– машиналар, жабдықтардың (экспорт және импорт есебімен) ұлттық шығарылымы және машиналар, жабдықтар және көлік құралдарын сатып алу шығындары көлемінің қатынасы;

– машиналар және жабдықтар өндірісінің көлемі;

– машиналар және жабдықтар импорттарының көлемі;

– машиналар және жабдықтар экспортының көлемі;

– машиналар, жабдықтар және көлік құралдарын сатып алуға шығындар көлемі.

Бір айға машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын және құрал-саймандарын сатып алуға кеткен жасырын сектор шығындарына бағалау көлемі келесі формула бойынша есептелінеді:

(7)

мұндағы:

– бір айға машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын және құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындар;

– машиналар, жабдықтар және көлік құралдарырын сатып алуға кеткен шығындар көлемімен ұлттық машиналар (экспорт және импорт есебімен) шығарылымы көлемінің қатынасы;

– бір айға машиналар, жабдықтар және көлік құралдарын сатып алуға кеткен шығындардың көлемі.

Бір айға машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын және құрал-саймандарын сатып алуға кеткен жасырын сектор шығындарын бағалау көлемі машиналар, жабдықтар және көлік құралдарын сатып алуға кеткен шығындар көлеміне қосылады.

14. Қаржылық лизинг шарттары бойынша машиналар, жабдықтар, көлік құралдары және құрал-саймандарды сатып алуға жасырын және бейресми секторлар шығындары жалпымемлекеттік статистикалық байқаумен ескерілген, машиналар мен жабдықтарды сатып алуға кеткен шығындардың есептік шығындарының шамасы және шығындар көлемінің айырмашылығымен анықталады.

Қаржылық лизинг шарттары бойынша машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алуға шығындар алынған лизинг төлемдер көлемдерінің және машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алуға салынған инвестициялар көлемдерінен арақатынасын пайдаланумен есептеледі.

Лизингтік қызмет туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау нәтижесінде алынған лизинг саласындағы қызметі жүзеге асырылатын, ұйымдар ұсынған қаржылық лизинг шарттары туралы деректер бойынша келесідей формула арқылы қатынасты аламыз:

, (8)

мұндағы:

– алынған лизингтік төлемдер көлемінің және машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алуға кеткен инвестициялар көлемдерінің қатынасы;

– қаржылық лизинг бойынша алынған лизингтік төлемдер көлемі;

– машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алуға кеткен инвестициялар.

Алынған қатынас есепті айдағы лизингтік мүліктерді сатып алуға кеткен шығындарды анықтау үшін пайдаланылады:

, (9)

мұндағы:

– ай ішіндегі лизинг шарттары бойынша машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алуға кеткен шығындар;

– есепті айдағы машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алуға инвестициялар;

– алынған лизингтік төлемдер көлемдерімен машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алу инвестициясы көлемінің қатынасы.

Жалпымемлекеттік статистикалық байқауда ескерілген шығындар көлемі және ай ішіндегі қаржылық лизинг шарттары бойынша машиналар, жабдықтарды сатып алуға кеткен шығындардың шамасын есептеу айырмашылығы жалпымемлекеттік статистикалық байқауда алынған машиналар, көлік құралдарын сатып алу инвестициялары туралы деректерге қосылады.

15. Ауыл шаруашылығы техникаларын, жабдықтары және құрал-саймандарын сатып алу және сату үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын шаруа, фермер және үй шаруашылықтарының шығындарын бағалау үшін ауылшаруашылық техникалары мен олардың санының орташа құны көбейтіледі.

Ауыл шаруашылығы тіркелімдері, баға статистикасы және ауыл шаруашылығы техникасының құны туралы сыртқы сауда деректері есептеу үшін негіз болып табылады.

Ай ішіндегі алынған бағалау көлемі машиналар, жабдықтар, көлік құралдары және құрал-саймандарды сатып алу инвестицияларының көлеміне қосылады.

3-параграф. Жасырын және бейресми секторлар есебімен негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміне өзге де шығындарды анықтау

16. Жасырын және бейресми секторлар есебімен негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміне өзге де шығындар жұмысшы, өнімді малды сатып алуға және көпжылдық көшеттерді өсіру, сату үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын шаруа, фермер және үй шаруашылықтарының шығындарын, сондай-ақ жалпымемлекеттік статистикалық байқау мен әкімшілік дереккөздердің деректерін салғастыру арқылы алынған пайдалы қазбаларды барлау және қорларын бағалау шығындарының айырмашылықтары бойынша есептік деректердің, тәжірибелік-конструктарлық жұмыстарға, ғылыми-зерттеу және ақпараттық-коммуникациялық технологияларға кеткен бейресми және жасырын секторлар шығынын бағалау есебімен анықталады.

17. Жұмысшы, өнімді малды сату, сатып алу үшін ауыл шаруашылығы өндірісімен айналысатын шаруа, фермер және үй шаруашылықтарының шығындары жалпымемлекеттік статистикалық байқау қорытындылары бойынша қалыптастырылған сатып алуға кеткен шығындар бойынша есептелінген деректер мен шығындар көлемі арасындағы айырмашылығымен анықталады.

Шаруа, фермер және үй шаруашылықтарында заттай мәндегі малдың бары және қозғалысы туралы ауыл шаруашылығы тіркелімінің деректері және жұмысқа жегілетін, өнім беретін және асыл тұқымды малдың бір басының бағасы бойынша баға статистикасының деректері бастапқы деректер болып табылады.

Малды сатып алуға кеткен шаруа, фермер және үй шаруашылықтарының шығындары негізгі қорлардың күйі және жұмысқа жегілетін, өнім беретін және асыл тұқымды малға қалпыптастыруға инвестициялар туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқау нәтижелері бойынша алынған "Үлкен жұмысшы және өнімді мал (жас мал және сойылатын малдан басқа)" енгізілген жаңа негізгі қаражаттар туралы деректердің қатынасы негізінде түзетіледі.

Ай ішіндегі малды сатып алуға кеткен шығындар бойынша есептелінген деректер мен жалпымемлекеттік статистикалық байқау қорытындылары бойынша қалыптастырылған шығындар көлемі арасындағы айырмашылық жұмысшы, өнімді және асыл тұқымды малды сатып алуға кеткен шығындарға қосылады.

18. Шаруа, фермер және үй шаруашылығының көпжылдық көшеттеріне шығындары көпжылдық көшеттердің бағасына көбейтілген осы шаруашылық санатындағы көпжылдық көшеттерге және "Көпжылдық көшеттер" жаңа негізгі құралдарды пайдалануға беру өзгерістері туралы, деректердің қатынасын ескеріп есептелінеді.

Бір айда алынған жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың деректері мен есептелген деректердің арасындағы алынған айырмасы көпжылдық көшеттерді өсіруге арналған шығындардың көлемі материалдық негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміндегі өзге де шығындарына тиісінше қосылады.

19. Пайдалы қазбалар қорларын барлау және бағалау шығындары бойынша жасырын және бейресми қызметті бағалау үшін негізгі капиталға салынған инвестициялар туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың пайдалы қазбалар қорларын барлауға және бағалауға шығындар туралы деректер және жер қойнауын пайдалануға келісімшарттың талаптарын орындауды сақтау мониторингісін және бақылауды жүзеге асырған кезде қалыптастырылатын әкімшілік деректер арасындағы айырмашылықпен анықталады.

Бір айға пайдалы қазбаларды барлау және бағалауға жасырын және бейресми сектордың шығындарын бағалаудың алынған мөлшері материалдық емес негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміндегі өзге де шығындарға қосылады.

20. Бейресми және жасырын сектордың ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарының шығындары ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың нәтижелері бойынша қалыптастырылған деректер негізінде бағаланады.

Ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмысқа кеткен шығындардың айлық көлемін бағалау материалдық емес негізгі капиталға салынған инвестиция көлеміндегі басқа да шығындарды қосатын жылдық көлемінің он екі бір бөлігін құрайтын шарттар бойынша тараптық ұйымдар орындаған ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер құны туралы жылдық деректер негізінде жүзеге асырылады.

21. Бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеуге бейресми және жасырын секторлардың шығынын бағалау компьютерлік бағдарламалық қамтамасыз етуді және деректер базасын жасауға және сатып алуға кеткен айлық шығындар көлемінің есебі үшін түзетілетін және тиісінше кәсіпорындарда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану туралы жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың нәтижелері бойынша қалыптастырылған деректер негізінде жүзеге асырылады.

4-параграф. Жасырын және бейресми қызметті бағалау есебімен негізгі капиталға салынған инвестиция көлемін анықтау

22. Негізгі капиталға салынған инвестициялардың жиынтық көлемі жалпымемлекеттік статистикалық байқау нәтижесінде алынған негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемі, бейресми мен жасырын инвестициялық қызметті бағалау көлемі және бақыланбайтын (толық емес қамту және шаруашылық жүргізуші субъектілер салымдарының жылдық көлеміне дейін) негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемін жете бағалауынан тұрады.

Жасырын және бейресми сектордың жете бағалауын және бағалау көлемдерін ескеріп, есепті деректердің қосындысы активтердің құрылымына сәйкес жүргізіледі.

23. Жасырын және бейресми секторлар есебімен құрылыс-монтаж жұмыстарына кеткен шығындар көлемі келесі формула бойынша анықталады:

, (10)

мұндағы:

– экономиканың жасырын және бейресми секторлар есебімен құрылыс-монтаж жөндеу жұмыстарына кеткен шығындар көлемі;

– жете бағалауды ескеріп, есепті деректер бойынша құрылыс-монтаж жұмыстары шығындарына шығындар;

– құрылыс-монтаж жұмыстарына жасырын және бейресми сектор шығындарының бағалау көлемі.

24. Машиналар, жабдықтар, көлік құралдары мен құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындарды анықтау машиналар, жабдықтар, көлік құралдары мен құрал-саймандарды сатып алуға кеткен жасырын және бейресми секторлардың шығындарын қосумен жүзеге асырылады:

, (11)

мұндағы:

– экономиканың жасырын және бейресми секторлары есебімен машиналар, жабдықтар, көлік құралдары мен құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындар көлемі;

– жете бағалау есепті деректері бойынша машиналар, жабдықтар, көлік құралдары мен құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындар;

– машиналар, жабдықтар, көлік құралдары мен құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындардың бағалау көлемі.

25. Жасырын және бейресми секторлар есебімен негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміне кеткен өзге де шығындар келесі формула бойынша есептеледі:

, (12)

мұндағы:

– экономиканың жасырын және бейресми сектор есебімен негізгі капиталға салынған инвестиция көлемінің өзге де шығындарының көлемі;

– жете бағалау есебімен деректер бойынша негізгі капиталға салынған инвестиция көлемінде өзге де шығындар көлемі;

– экономиканың жасырын және бейресми секторындағы негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміне кеткен өзге де шығындардың бағалау көлемі.

Жасырын және бейресми сектор есебімен негізгі капиталға салынған инвестицияның жиынтық көлемі келесі формула бойынша анықталады:

(13)

мұндағы:

– жасырын және бейресми сектор есебімен негізгі капиталға салынған инвестицияның жиынтық көлемі;

– экономиканың жасырын және бейресми секторы есебімен құрылыс-монтаж жұмыстарына кеткен шығындар көлемі;

– экономиканың жасырын және бейресми секторы есебімен машиналар, жабдықтар, көлік құралдары мен құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындар көлемі;

– экономиканың жасырын және бейресми секторы есебімен негізгі капиталға салынған инвестиция көлеміндегі өзге де шығындар көлемі.

Экономиканың жасырын және бейресми секторының негізгі капиталға салынған инвестициялар көлемін есептеу алгоритмі осы Әдістемеге қосымшада келтірілген.

Жасырын және бейресми қызметті есепке алумен негізгі капиталға салынған инвестициялардың көлемін анықтау бойынша әдістемеге қосымша

Экономиканың жасырын және бейресми секторының негізгі капиталына
салынған инвестиция көлемін есептеу алгоритмі

Көрсеткіш атауы	Жол нөмірі	Көрсеткішті қалыптастыру (есептеу)
Негізгі капиталға салынған инвестиция	01	01-жол=02- жол +17-жол
Материалдық негізгі капиталға салынған инвестиция	02	02- жол=03-жол +09-жол +14-жол +15- жол+16-жол
Құрылыс-монтаж жұмыстарына және ғимараттар мен имараттардың күрделі жөндеуіне шығындар	03	03- жол= 04- жол + 08-жол
құрылыс-монтаж жұмыстарына шығындар	04	04- жол =05-жол +06-жол+07- жол
соның ішінде:
тұрғын ғимараттарға	05	(1) формула бойынша есептелген Ia, жеке тұрғын үй құнының төмендетілген шығындарының қайта бағалау және бағалау көлемін, сонымен қатар (3) формула бойынша есептелген Iarod сатылған жаңадан салынған тұрғын үйлер бойынша инвестициялар өсімі бойынша деректер ескеріліп, есептік деректердің қосындысымен анықталады
Тұрғын емес имараттарға	06	(5) формула бойынша есептелінген Id жеке тұлғалардың тұрғын емес ғимараттар құрылысының құнын төмендету көлемдерін қайта бағалау және бағалау көлемдерін ескеріп, есептік деректердің қосындысымен анықталады
имараттарға	07	жеке тұлғалардың имараттар құрылысының құнын төмендету көлемдерін бағалау көлемдерін ескеріп, есептік деректердің қосындысымен анықталады
Ғимараттар мен имараттарды күрделі жөндеуге кеткен шығындар	08	есептік деректер
Машиналар, жабдықтар, көлік құралдары, сатып алуға және олардың күрделі жөндеуіне кеткен шығындар	09	09- жол =10-жол +11-жол
Машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын, құрал-саймандарды сатып алуға кеткен шығындар	10	машиналар, жабдықтар, көлік құралдарын сатып алуға кеткен жасырын және бейресми сектордағы шығындардың құндық көлемі мен жете есептеу есебімен есептік деректердің қосындысымен анықталады
олардан:
Көлік құралдары	11	есептік деректер
Ақпараттық, компьютерлік және телекоммуникациялық жабдық	12	есептік деректер
Машиналар, жабдықтар және көлік құралдарының күрделі жөндеуі	13	есептік деректер
Көпжылдық дақылдарды отырғызу және өсіру бойынша шығындар	14	көпжылдық дақылдарды өсіру, сату үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын, шаруа, фермер және үй шаруашылықтары шығындарының бағалау көлемі мен есепті деректердің қосындысымен анықталады
Жұмысшы, өнімді және асыл тұқымды табынды қалыптастыру шығындары	15	жұмысшы, өнімді малдарды өсіруге, сату үшін ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын шаруа, фермер және үй шаруашылықтарының шығындарының бағалау көлемі мен есепті деректердің қосындысымен анықталады
Материалдық негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміне кеткен шығындар	16	жете бағалау есебімен есептік деректер
Материалдық емес негізгі капиталға салынған инвестициялар	17	17- жол=18-жол +19-жол+20-жол
Компьютерлік-бағдарламалық қамтамасыз ету және деректер базасын құруға және сатып алу шығындары	18	есептік деректердің және бағдарламалық қамтамасыз етуді құруға бейресми және жасырын сектор шығындарының бағалау көлемінің қосындысымен анықталады
Пайдалы қазбалар қорын барлау және бағалау шығындары	19	пайдалы қазбаларды барлауға және бағалауға жасырын және бейресми сектор шығындарының бағалау көлемі мен есептік деректердің қосындысымен анықталады
Материалдық емес негізгі капиталға салынған инвестициялар көлеміне өзге де шығындар	20	жасырын және бейресми секторының ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмысты қайта бағалау және шығындарын ескеріп, есептік деректердің қосындысымен анықталады