On approval of risk assessment criteria and checklists in the field of informatization in terms of ensuring information security

Joint order of the Deputy Prime Minister of the Republic of Kazakhstan - Minister of Defense and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 No. 13 / НҚ and Minister of National Economy of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 No. 12. Registered in the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on February 6, 2019 No. 18269.

Unofficial translation

In accordance with paragraph 3 of Article 141 and paragraph 1 of Article 143 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan dated October 29, 2015, WE HEREBY ORDER:

1. To approve:

1) Excluded by joint order of the Minister of Digital Development, Innovation and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan dated 20.01.2023 № 21/NҚ and the Minister of National Economy of the Republic of Kazakhstan dated 23.01.2023 № 8 (shall enter into force dated 01.01.2023).
2) Excluded by joint order of the Minister of Digital Development, Innovation and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan dated 20.01.2023 № 21/NҚ and the Minister of National Economy of the Republic of Kazakhstan dated 23.01.2023 № 8 (shall enter into force dated 01.01.2023).

3) a checklist in the field of informatization in terms of ensuring information security in relation to state legal entities, entities of the quasi-public sector, possessors and owners of non-state information systems that are integrated with information systems of state bodies or intended to form state electronic information resources, as well as possessors and owners of critically important objects of information and communication infrastructure in accordance with Appendix 3 to this joint order.

2. The Committee on Information Security of the Ministry of Defense and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan, in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, to ensure:

1) state registration of this joint order in the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) within ten calendar days from the date of registration of this joint order, its sending in the Kazakh and Russian languages ​​to the Republican state enterprise on the basis of the right of economic management “Republican Legal Information Center” for official publication and inclusion in the Reference Control Bank of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan;

3) placement of a copy of this joint order on the Internet resource of the Ministry of Defense and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan.

3. The supervising vice minister of the defense and aerospace industry of the Republic of Kazakhstan shall be authorized to oversee the execution of this joint order.

4. This joint order shall come into force upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication.

Deputy Prime Minister of the
Republic of Kazakhstan –
Minister of defense and aerospace
industry of the Republic of Kazakhstan	____________ A. Zhumagaliyev
Minister of national economy of the
Republic of Kazakhstan	___________ T. Suleimenov

"AGREED"

Committee for legal statistics and

special accounting of the

General Prosecutor’s Office of the

Republic of Kazakhstan

Appendix 1 to the joint order of the Deputy Prime Minister of the Republic of Kazakhstan – Minister of defense and aerospace industry of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 № 13/НҚ and Minister of national economy of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 № 12

Risk assessment criteria in the field of informatization in terms
of ensuring information security

Footnote. Annex 1 recognized as invalid by joint order of the Minister of Digital Development, Innovation and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan dated 20.01.2023 № 21/NҚ and the Minister of National Economy of the Republic of Kazakhstan dated 23.01.2023 № 8 (shall enter into force dated 01.01.2023).

Appendix 2 to the joint order of the Deputy Prime Minister of the Republic of Kazakhstan – Minister of defense and aerospace industry of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 № 13/НҚ and Minister of national economy of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 № 12

Checklist in the field of informatization in terms of ensuring information security in relation
to the state and local executive bodies

Footnote. Annex 1 recognized as invalid by joint order of the Minister of Digital Development, Innovation and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan dated 20.01.2023 № 21/NҚ and the Minister of National Economy of the Republic of Kazakhstan dated 23.01.2023 № 8 (shall enter into force dated 01.01.2023).

Appendix 3 to the joint order of the Deputy Prime Minister of the Republic of Kazakhstan – Minister of defense and aerospace industry of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 № 13/НҚ and Minister of national economy of the Republic of Kazakhstan dated January 29, 2019 № 12

Checklist in the sphere of informatization regarding ensuring information security
_________________________________________________________________
pursuant to Article 138

Footnote. Annex 3 - as amended by the joint order of the Minister of Digital Development, Innovation and Aerospace Industry of the Republic of Kazakhstan dated 20.01.2023 № 21/NҚ and the Minister of National Economy of the Republic of Kazakhstan dated 23.01.2023 № 8 shall enter into force dated 01.01.2023).

__________________________________________________________________

Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan

in relation to: state legal entities, entities

quasi-public sector, owners and owners of non-state

information systems integrated with information systems

state bodies or intended for the formation of state

electronic information resources, as well as owners and proprietors

Critical Information and Communications Infrastructure

____________________________________________________________________

name of a homogeneous group of control subjects (objects)

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

The state body that appointed the audit __________________________

____________________________________________________________________

Inspection Assignment Certificate ____________________________________________

№, date

Name of the subject (object) of control ______________________________

(Individual Identification Number), Business Identification Number

subject (object) of control ___________________________________________

Address of residence ______________________________________________

№	Requirement list	Conforms to requirements	Does not meet the requirements
1	2	3	4
1	Compliance with the requirement to connect local, departmental and corporate telecommunication networks of state bodies, local executive body, state legal entities, entities of the quasi-public sector, as well as owners of critical information and communication infrastructure (hereinafter referred to as ICI) to the Internet by telecom operators through a unified gateway to the Internet
2	Compliance with the requirement to notify the owner of critical information and communication infrastructure facilities of the National coordination center for information security about information security incidents and the results of response to them
3	Compliance with the requirements for the use of means: User identification, authentication, and access control equipment identification; protection of diagnostic and configuration ports; Physical segmentation of local network Logical segmentation of local network Management of network connections firewalling; concealing the internal address space of the local network; Control the integrity of data, messages, and configurations cryptographic information protection
4	Compliance with the requirements for information security monitoring, protection and safe functioning during operation of informatization objects
5	Availability of anti-virus tools, updates of operating systems on workstations connected to the Internet when organizing access to the Internet from local networks of the outer outline
6	Availability of information security subdivision, which shall be a structural subdivision separated from other structural subdivisions dealing with the creation, maintenance and development of informatization objects, or determination of an official responsible for information security, with the passage of specialized courses in the field of information security at least once every three years with the issuance of a certificate
7	Availability and compliance with regulatory and technical documentation (hereinafter referred to as TD) on information security, in the form of a four-level system of documented rules, procedures, practices or guidelines that guide state bodies (hereinafter referred to as the SB), local executive body (hereinafter referred to as the LEB) or organization in its activities. IS TD shall be developed in Kazakh and Russian languages, approved by the legal act of the Civil Defense, LEB or organization and communicated to all employees of the Civil Defense, LEB or organization employees. IS TD shall be revised in order to analyze and update the information set forth therein at least once every two years. 1. The information security policy of a civil defense, IS SB LEB or organization is a first-level document and defines the goals, objectives, guidelines and practices in the field of information security. 2. The list of documents of the second level shall include documents detailing the requirements of the information security policy of the Civil Defense, LEB or organization, including: 1) IS risk assessment methodology; 2) rules for identification, classification and marking of assets related to information processing means; 3) rules for ensuring the continuous operation of assets related to information processing means; 4) rules for inventory and certification of computer equipment, telecommunications equipment and software; 5) IS internal audit rules; 6) rules for the use of cryptographic information protection tools (hereinafter referred to as CIPT); 7) rules for delimiting access rights to electronic information resources; 8) rules for using the Internet and e-mail; 9) rules for organizing the authentication procedure; 10) rules for organizing anti-virus control; 11) rules for the use of mobile devices and storage media; 12) rules for organizing physical protection of information processing means and a safe environment for the functioning of information resources. 3. The third level documents contain description of information security processes and procedures, including: 1) IS threat (risk) catalogue; 2) IS threat (risk) processing plan; 3) information backup and recovery regulations; 4) a plan of measures to ensure the continuous operation and restoration of the operability of assets related to information processing means; 5) administrator's guide to maintaining the informatization object; 6) instructions on the procedure for users to respond to information security incidents and in emergency (crisis) situations. 4. The list of documents of the fourth level shall include working forms, logs, applications, protocols and other documents, including electronic ones, used to register and confirm the performed procedures and works, including: 1) log of information security incidents and recording of emergency situations; 2) server room visit log; 3) report on network resource vulnerability assessment; 4) cable connection logbook; 5) log of accounting of backups (backup, recovery), testing of backups; 6) register of introduction of amendments in equipment configuration, testing and accounting of changes in free software (hereinafter referred to as FSW) and application software (hereinafter referred to as ASW) of information systems (hereinafter referred to as IS), registration and elimination of software vulnerabilities (hereinafter referred to as software); 7) test log of diesel generator sets and uninterruptible power supplies for the server room; 8) test log for microclimate, video surveillance, fire extinguishing systems in server rooms
8	Compliance with the requirements for access to informatization objects of the first and second classes in accordance with the classifier for the use of multifactor authentication, including using an electronic digital signature
9	Compliance with the requirement to include in the job descriptions and (or) the terms of the employment contract functional duties to ensure IS and obligations to fulfill the requirements of the IS TD of the employees of the civil defense, LEB or employees of the organization
10	Compliance with CIPT application requirements
11	Compliance with the requirements for storage, restoration of state electronic information resources contained in the information system, safety of state electronic information resources
12	Compliance with the requirements for information security of information resources (hereinafter referred to as the IS IR) for use content management systems, which shall perform: authorization of placement, modification and deletion operations in electronic information resources (hereinafter referred to the EIR); registration of authorship when posting, changing and deleting EIR; checking the downloaded EIR for malicious code; Audit the security of executable code and scripts monitoring the integrity of the placed EIR; keeping a log of EIR amendments; monitoring of abnormal activity of users and software robots
13	Compliance with the requirement for the use of registration certificates to verify the authenticity of the domain name and cryptographic protection of the contents of the communication session using CIPT when ensuring IS IR
14	Compliance with requirements of management identification when using virtualization technology authentication of information and communication services clients and privileged users; federated user identification within the same technology platform storing authentication information after deleting the user ID; applying controls over procedures for assigning user authorization profiles
15	Compliance with the requirement to audit information security events when using virtualization technology: mandatory and regular procedures defined in IS IR; Audit procedures for all operating systems, client virtual machines, and network component infrastructure logging of events and storage in a storage system inaccessible to the administrator; Verify that the event logging system is working correctly. determining the duration of storing event logs in information security DP
16	Compliance with the requirement for registration of information security events when using virtualization technology: logging of administrator actions; use of information security incidents and events monitoring system; alerts based on automatic recognition of a critical event or information security incident
17	Compliance with the requirements for the implementation of network and system administration procedures: Ensuring the integrity of virtual machine images, monitoring the integrity of the operating system, applications, network configuration, software and data of the PG or organization for the presence of malicious signatures; separating the hardware platform from the virtual machine operating system to prevent external users from accessing the hardware
18	Compliance with the requirements ensuring storage systems by backup system
19	Compliance with the requirements for the use of software and hardware for information protection, including cryptographic encryption, using CIPT when organizing a dedicated communication channel connecting local networks
20	Compliance with the requirement to exclude interfacing of the internal loop local network and the external loop local network with each other, with the exception of organized communication channels using CIPT
21	Compliance with the use requirement of departmental e-mail, instant messaging and other services; e-mail, instant messaging services and other services whose control centers and servers shall be physically located in the Republic of Kazakhstan, unless otherwise established by the authorized body, for the implementation of operational information exchange in electronic form by employees of the Civil Defense, LEBs and employees of state legal entities, entities of the quasi-public sector, as well as owners of critical objects of information and communication infrastructure (hereinafter referred to as the ICI) in the performance of their official duties
22	Availability of uninterruptible power supply for active equipment of local networks
23	Compliance with the requirement to physically disconnect unused local network cabling ports from active equipment
24	Compliance with the requirement for the use of firewalling
25	Availability of documentation during technical support of equipment installed in the server room: 1) equipment maintenance; 2) elimination of problems arising during the operation of hardware and software; 3) facts of failures and failures, as well as the results of restoration work; 4) post-warranty maintenance of critical equipment after the expiration of the warranty service period
26	Availability of access control and management system in the server room providing authorized entrance to the server room and authorized exit from it. Barriers and the design of the front door shall prevent access identifiers from being transmitted backwards through the front door vestibule. The central control device of the access control and management system shall be installed in separate office premises, premises of the security post, protected from access by unauthorized persons. The security personnel shall exclude access to the software of the access control and management system affecting the system operation modes. Power supply of the access control and monitoring system is provided from the free group of the standby lighting board. Access control and monitoring system is provided by backup power supply
27	Availability of up-to-date list of individuals authorized to maintain ICI objects installed in the server room
28	Availability of a microclimate support system in the server room: microclimate support system shall include air conditioning, ventilation and microclimate monitoring systems; air conditioning system shall be backed up; server room air conditioners shall be powered from the guaranteed power supply system or uninterruptible power supply system; air conditioning and ventilation systems shall be switched off automatically upon fire alarm signal
29	Availability of security alarm system in the server room: the security alarm system of the server room shall be performed separately from the building security systems; alarm signals shall be output to the 24-hour security room in the form of a separate console; all entrances and exits of the server room, as well as the internal volume of the server room are subject to control and protection; security alarm system shall have its own redundant power supply
30	Availability of video surveillance system in the server room: location of CCTV cameras shall be selected taking into account the control of all entrances and exits to the server room, space and passages near the equipment; the viewing angle and resolution of the cameras must provide face recognition; the image from the cameras is displayed on a separate console in the 24-hour security room
31	Availability of fire alarm system in the server room: the server room fire alarm system shall be separate from the building fire alarm system; two types of sensors shall be installed in the server room: temperature and smoke; sensors monitor the total space of the server room and the volumes formed by the raised floor and (or) raised ceiling; alarm signals of the fire alarm system are displayed on the console in the 24-hour security room
32	Availability of fire extinguishing system in the server room: the server room fire extinguishing system is equipped with an automatic gas fire extinguishing system independent of the building fire extinguishing system; special non-toxic gas shall be used as a fire extinguisher in an automatic gas fire extinguishing system; powder and liquid fire extinguishers shall not be used; the gas fire extinguishing unit shall be located directly in the server room or near it in a cabinet specially equipped for this; the fire extinguishing system shall be launched from early fire detection sensors responding to the appearance of smoke, as well as manual sensors located at the exit from the room; notification of fire extinguishing system actuation shall be displayed on the annunciators located inside and outside the room.
33	Availability of a guaranteed power supply system in the server room: all power sources shall be supplied to the automatic backup circuit breaker, which performs automatic switching to the backup power input in case of power supply interruption at the main input; the guaranteed power supply system provides power supply to the equipment and systems of the server room through uninterruptible power supplies
34	Availability of grounding system in the server room: the server room grounding system shall be separate from the building protective grounding; all metal parts and structures of the server room shall be grounded with a common grounding bus. Each cabinet (rack) with equipment is grounded by a separate conductor connected to the common grounding bus; open current-conducting parts of information processing equipment shall be connected to the main earthing terminal of the electrical installation; earthing conductors connecting overvoltage protection devices to the main earthing busbar shall be the shortest and straightest (without corners)
35	Absence of powerful sources of electromagnetic interference (transformers, electric boards, electric motors, etc.) in the marshalling yard
36	Absence of pipes and valves of the water supply system in the marshalling room
37	Availability of fire safety systems in the marshalling room
38	Absence of easily ignitable materials (wooden racks, cardboard, books, etc.) in the marshalling room
39	Availability of a separate power supply line from a separate circuit breaker in the marshalling room for connection of the cabinet under the project
40	Availability of intrusion alarm systems, access control systems in the cross room
41	Availability of air conditioning system in the marshalling area
42	At the stage of experimental and industrial operation of informatization objects, the following means and systems shall be used: monitoring and management of information security incidents and events; intrusion detection and prevention
43	Compliance with the requirements for the creation of its own information security operations center and ensuring its functioning or the acquisition of information security operations center services from third parties, as well as its interaction with the National information security coordination center
44	Compliance with the requirement for placement on the Internet resource with the registered domain name .KZ and (or) KAZ on the hardware and software complex, which shall be located in the Republic of Kazakhstan. The use of domain names .KZ and/or KAZ in the space of the Kazakhstan segment of the Internet when transferring data by Internet resources shall be carried out using security certificates
45	Compliance with the requirement to conduct a regular inventory of server equipment with verification of its configuration
46	Compliance with the requirements for the purchase of goods in order to implement the requirements for ensuring information security for the country's defense and state security from the register of trusted software and electronic industry products. At the same time, in the absence of the necessary products in the register of trusted software and products of the electronic industry, the purchase of goods is allowed
47	Compliance with the requirements for monitoring information security violation events in the civil defense, individual training center or organization: 1) monitoring of events related to information security violation and analysis of monitoring results; 2) registration of events related to the information security state, and violations shall be detected by analyzing the event logs, including: Operating system event logs event logs of database management systems; antivirus event logs; application software event logs; event logs of telecommunication equipment; Event logs of attack detection and prevention systems content management system event logs; 3) ensuring synchronization of the time of event logs with the infrastructure of the time source; 4) storage of event logs for the period specified in the IS TD, but not less than three years and are in operational access for at least two months; 5) event logging 6) ensuring the protection of event logs from interference and unauthorized access. Do not allow system administrators to modify, delete, or disable logs. Confidential ISs require creation and maintenance of a backup log storage; 7) ensuring the implementation of a formalized procedure for reporting information security incidents and responding to information security incidents
48	The existence of an agreement that shall establish the conditions for the operation, access or use of these objects, as well as responsibility for their violation when involving third-party organizations in ensuring the information security of EIR, IS, ICI
49	Compliance with the requirements when dismissing or introducing amendments the conditions of the employment contract of the right of access of an employee of the Civil Defense, MO or employee of the organization to information and information processing means, including physical and logical access, access identifiers, subscriptions, documentation that shall identify him as an active SB employee, LEB or an employee of the organization are canceled after the termination of his employment contract or change when amending the terms of the employment contract
50	Compliance with the requirements of the personnel department of the organization and keeping records of the passage of training in the field of informatization and information security by employees of the SB, LEB or employees of organizations
51	Compliance with the requirement to register with the computer incident response service of the state technical service of events identified as critical for confidentiality, accessibility and integrity based on the results of IS events monitoring analysis and event log analysis
52	Compliance with the requirement to conduct an IS audit at least once a year, to owners of critical ICI facilities that process data containing legally protected secrets, with the exception of second-tier banks
53	Compliance with the requirement when writing off the IS, software or service software product to ensure the preservation of the structure and content of the database through the built-in functionality of the database management system of the decommissioned IS with the preparation of instructions for the restoration of the EIR
54	Availability of certificate with positive test result for compliance with information security requirements
55	Compliance with the requirement to ensure the development or purchase of finished application software user interface, input, processing and output of data in Kazakh, Russian and other languages, if necessary, with the possibility of user selection of the interface language
56	Compliance with monitoring requirements: actions of users and personnel; use of information processing facilities
57	Compliance with the requirement to provide the developed or purchased ready-made application software with technical documentation for operation in Kazakh and Russian languages
58	Meet embedded server high availability requirements: 1) hot-swappable redundant fans, power supplies, drives, and I/O adapters; 2) notification of critical events; 3) support for continuous monitoring of the state of critical components and measurement of monitored indicators
59	Availability of software and hardware for guaranteed destruction of information during decommissioning of information carriers used in confidential ISs, confidential AIRs and EIRs containing personal data of limited access
60	Availability of local network diagram
61	Availability of hardware and software complex and data storage system in server room
62	Compliance with the requirement for the location of the server room in separate, impassable rooms without window openings. If there are window openings, they are closed or closed with non-combustible materials. For the surface of walls, ceilings and floors, materials that do not emit or accumulate dust shall be used. For flooring, materials with antistatic properties shall be used. The server room shall be protected from contaminants. Walls, doors, ceiling, floor and partitions of the server room ensure the tightness of the room
63	Availability of false floor and/or false ceiling in the server room for placement of cable systems and utilities
64	Compliance with the requirement to exclude any transit communications through the server room. Normal and fire water, heating and sewerage routes shall be located outside the server room and shall not be located above the server room on the upper floors
65	Compliance with the requirement to locate the main and backup server rooms at a safe distance in remote buildings. Redundant server room requirements shall be identical to primary server room requirements
66	Compliance with the requirement to exclude placement in a server room in one virtual environment, one server equipment, one mounting cabinet or rack of EIR, IR, MSR, IS related in accordance with the classifier of informatization objects of the first class with informatization objects of the second and third class

Official (s)

_________________________________ ____________

position

signature

______________________________________________

full name (if any)

Head of control subject

___________________________________ ___________

position

signature

_______________________________________________

full name (if any)

Ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бөлігінде ақпараттандыру саласындағы тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарын және тексеру парақтарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасы Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 13/НҚ және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 12 бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2019 жылғы 6 ақпанда № 18269 болып тіркелді.

Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 29 қазандағы Кәсіпкерлік кодексі 141-бабының 3-тармағына және 143-бабының 1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫЗ:

1. Мыналар:

1) алып тасталды - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 20.01.2023 № 21/НҚ және ҚР Ұлттық экономика министрінің 23.01.2023 № 8 (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.
2) алып тасталды - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 20.01.2023 № 21/НҚ және ҚР Ұлттық экономика министрінің 23.01.2023 № 8 (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.

3) осы бірлескен бұйрыққа 3-қосымшаға сәйкес мемлекеттік заңды тұлғаларға, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне, мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен интеграцияланатын немесе мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстарды қалыптастыруға арналған мемлекеттік емес ақпараттық жүйелердің иелері мен иеленушілеріне, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның аса маңызды объектілерінің иелері мен иеленушілеріне қатысты ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бөлігінде ақпараттандыру саласындағы тексеру парағы бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің Ақпараттық қауіпсіздік комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бірлескен бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бірлескен бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде орналастыру үшін "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

3) осы бірлескен бұйрықтың көшірмесін Қазақстан Республикасы Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

3. Осы бірлескен бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бірлескен бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрі	А. Жұмағалиев
Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі	Т. Сүлейменов

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Бас прокуратурасының

Құқықтық статистика және

арнайы есепке алу жөніндегі

комитеті

	Қазақстан Республикасы
	Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 13/НҚ және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 12 бірлескен бұйрығына 1-қосымша

Ақпараттың қауіпсіздікті қамтамасыз ету бөлігінде ақпараттандыру саласындағы тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттары

Ескерту. 1-қосымша алып тасталды - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 20.01.2023 № 21/НҚ және ҚР Ұлттық экономика министрінің 23.01.2023 № 8 (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 13/НҚ және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 12 бірлескен бұйрығына 2-қосымша

Мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдарға қатысты ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бөлігінде ақпараттандыру саласындағы тексеру

Ескерту. 2-қосымша алып тасталды - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 20.01.2023 № 21/НҚ және ҚР Ұлттық экономика министрінің 23.01.2023 № 8 (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Қазақстан Республикасының Қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 13/НҚ және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 29 қаңтардағы № 12 бірлескен бұйрығына 3-қосымша

Ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бөлігінде ақпараттандыру саласындағы тексеру парағы

Ескерту. Тексеру парағы жаңа редакцияда - ҚР Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 20.01.2023 № 21/НҚ және ҚР Ұлттық экономика министрінің 23.01.2023 № 8 (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.

__________________________________________________________________________

Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің

__________________________________________________________________________

138-бабына сәйкес

мыналарға: мемлекеттік заңды тұлғаларға, квазимемлекеттік сектор субъектілеріне,

мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен интеграцияланатын немесе

мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстарды қалыптастыруға арналған

мемлекеттік емес ақпараттық жүйелердің иелері мен иеленушілеріне, сондай-ақ

ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның аса маңызды объектілерінің иелері

мен иеленушілеріне қатысты

________________________________________________________________________

бақылау субъектілерінің (объектілерінің) біртекті тобының атауы

Тексеруді тағайындаған мемлекеттік орган____________________________________

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Тағайындау туралы акт

_________________________________________________________________________

№, күні

Бақылау субъектісінің (объектісінің) атауы

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Бақылау субъектісінің (объектісінің) (жеке сәйкестендіру нөмірі),

бизнес-сәйкестендіру нөмірі

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

Орналасқан жерінің мекенжайы

_________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________

№	Талаптар тізбесі	Талаптарға сәйкес келеді	Талаптарға сәйкес келмейді
1	2	3	4
1	Мемлекеттік органдардың жергілікті, ведомстволық және корпоративтік телекоммуникация желілерін, жергілікті атқарушы органның, мемлекеттік заңды тұлғалардың, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның аса маңызды объектілерінің (бұдан әрі – ИКИ) иелерін байланыс операторларының интернетке қол жеткізудің бірыңғай шлюзі арқылы интернетке қосуын жүзеге асыру жөніндегі талаптарды сақтау
2	Ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның аса маңызды объектілері иеленушілерінің Ақпараттық қауіпсіздіктің ұлттық үйлестіру орталығын ақпараттық қауіпсіздіктің оқыс оқиғалары мен оларға ден қою туралы хабардар етуі бойынша талаптарды сақтау
3	Мынадай: пайдаланушыларды сәйкестендіру, аутентификациялау және қол жеткізуді басқару; жабдықты сәйкестендіру; диагностикалық және конфигурациялық порттарды қорғау; локалдық желіні физикалық сегменттеу; локалдық желіні логикалық сегменттеу; желілік қосылымдарды басқару; брандмауэр; локалдық желінің ішкі мекенжай кеңістігін жасыру; деректердің, хабарламалардың және конфигурациялардың тұтастығын бақылау; ақпаратты криптографиялық қорғау құралдарын қолдану жөніндегі талаптарды сақтау.
4	Ақпараттандыру объектілерін пайдалану кезіндегі АҚ қорғауды және қауіпсіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуді мониторингтеу талаптарын сақтау
5	Сыртқы контурдың локалдық желілерінен интернетке қол жеткізуді ұйымдастыру кезінде интернет желісіне қосылған жұмыс станцияларында вирусқа қарсы құралдардың, операциялық жүйелердің жаңартуларының болуы
6	Ақпараттандыру объектілерін құру, сүйемелдеу және дамыту мәселелерімен айналысатын басқа құрылымдық бөлімшелерден оқшауланған құрылымдық бөлімше болып табылатын АҚ бөлімшесінің болуы немесе сертификат бере отырып, АҚ қамтамасыз етуге және АҚ қамтамасыз ету саласында кемінде үш жылда бір рет мамандандырылған курстардан өтуге жауапты лауазымды адамды айқындау.
7	Мемлекеттік органдар (бұдан әрі – МО), жергілікті атқарушы орган (бұдан әрі – ЖАО) немесе ұйым өз қызметінде басшылыққа алатын құжатталған қағидалардың, рәсімдердің, практикалық тәсілдердің немесе басшылық қағидаттардың төрт деңгейлі жүйесі түрінде АҚ-ны қамтамасыз ету жөніндегі нормативтік-техникалық құжаттаманың (бұдан әрі – ТҚ) болуы және оған сәйкестігі. АҚ ТҚ қазақ және орыс тілдерінде әзірленеді, МО-ның, ЖАО-ның немесе ұйымның құқықтық актісімен бекітіледі және МО, ЖАО барлық қызметшілерінің немесе ұйым қызметкерлерінің назарына жеткізіледі. АҚ ТҚ ондағы ақпаратты талдау және жаңарту мақсатында кемінде екі жылда бір рет қайта қаралады. 1. МО-ның, ЖАО-ның немесе ұйымның АҚ саясаты бірінші деңгейдегі құжат болып табылады және МО немесе ұйым күнделікті қызметінде басшылыққа алатын АҚ-ны қамтамасыз ету саласындағы мақсаттарды, міндеттерді, басшылық қағидаттары мен практикалық тәсілдерді айқындайды. 2. Екінші деңгейдегі құжаттар тізбесіне МО-ның, ЖАО-ның немесе ұйымның АҚ саясатының талаптарын нақтылайтын құжаттар кіреді, оның ішінде: 1) АҚ тәуекелдерін бағалау әдістемесі; 2) ақпаратты өңдеу құралдарымен байланысты активтерді сәйкестендіру, жіктеу және таңбалау қағидалары; 3) ақпаратты өңдеу құралдарымен байланысты активтердің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету жөніндегі қағидалар; 4) есептеу техникасы құралдарын, телекоммуникация жабдығын және бағдарламалық қамтылымды түгендеу мен паспорттау қағидалары; 5) ішкі АҚ аудитін жүргізу қағидалары; 6) ақпаратты криптографиялық қорғау құралдарын (бұдан әрі – АКҚҚ) пайдалану тәртібі; 7) электрондық ақпараттық ресурстарға қол жеткізу құқығының аражігін ажырату қағидалары; 8) интернет желісі мен электрондық поштаны пайдалану қағидалары; 9) аутентификациялау рәсімін ұйымдастыру қағидалары; 10) вирусқа қарсы бақылауды ұйымдастыру қағидалары; 11) мобильдік қондырғыларды және ақпаратты тасығыштарды пайдалану қағидалары; 12) ақпаратты өңдеу құралдарын нақты қорғауды және ақпараттық ресурстардың қауіпсіз қызмет ету ортасын ұйымдастыру қағидалары. 3. Үшінші деңгейдегі құжаттар АҚ-ны қамтамасыз ету процестері мен рәсімдерінің сипаттамаларын қамтиды, оның ішінде: 1) АҚ қатерлері (тәуекелдері) каталогы; 2) АҚ қатерлерін (тәуекелдерін) өңдеу жоспары; 3) ақпаратты резервтік көшіру және қалпына келтіру регламенті; 4) ақпаратты өңдеу құралдарымен байланысты активтердің үздіксіз жұмысын және жұмыс қабілеттілігін қалпына келтіруді қамтамасыз ету бойынша іс-шаралар жоспары; 5) әкімшінің ақпараттандыру объектісін сүйемелдеу жөніндегі басшылығы; 6) пайдаланушылардың АҚ оқыс оқиғаларына ден қою және штаттан тыс (дағдарысты) жағдайларда әрекет ету бойынша іс-қимыл тәртібі туралы нұсқаулық. 4. Төртінші деңгейдегі құжаттар тізбесі орындалған рәсімдер мен жұмыстарды тіркеу және растау үшін пайдаланылатын жұмыс нысандарын, журналдарды, өтінімдерді, хаттамаларды және басқа да құжаттарды, сонымен бірге электрондық құжаттарды қамтиды, оның ішінде: 1) АҚ оқыс оқиғаларын тіркеу және штаттан тыс оқиғаларды есепке алу журналы; 2) серверлік үй-жайларға кіру журналы; 3) желілік ресурстардың осалдықтарын бағалауды жүргізу туралы есеп; 4) кабельдік қосылуларды есепке алу журналы; 5) резервтік көшірмелерді (резервтік көшірме, қайта қалпына келтіру), резервтік көшірмелерді тестілеуді есепке алу журналы; 6) ақпараттық жүйелердің (бұдан әрі – АЖ) жабдықтар конфигурациясының өзгерістерін есепке алу, еркін бағдарламалық қамтылымның (бұдан әрі – ЕБҚ) және қолданбалы бағдарламалық қамтылымның (бұдан әрі – ББЖ) өзгерістерін тестілеу және есепке алу, бағдарламалық қамтылымның (бұдан әрі – БҚ) осалдықтарын тіркеу және жою журналы; 7) серверлік үй-жайларға арналған дизель-генераторлық қондырғыларды және үздіксіз қуат беру көздерін тестілеу журналы; 8) серверлік үй-жайлардың микроклиматын, бейнебақылауды, өрт сөндіруді қамтамасыз ету жүйелерін тестілеу журналы
8	Көп факторлы аутентификацияны қолдану бойынша сыныптауышқа сәйкес, оның ішінде электрондық цифрлық қолтаңбаны пайдалана отырып, бірінші және екінші сыныптардың ақпараттандыру объектілеріне қол жеткізу кезінде талаптарды сақтау.
9	Лауазымдық нұсқаулықтарға және (немесе) еңбек шартының талаптарына АҚ қамтамасыз ету бойынша функционалдық міндеттерді енгізу жөніндегі талаптарды және МО, ЖАО немесе ұйым қызметшілерінің АҚ ТҚ талаптарын орындау бойынша міндеттемелерін сақтау
10	АКҚҚ пайдалану бойынша талаптарды сақтау
11	Ақпараттық жүйеде қамтылған мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстарды сақтау, қалпына келтіру, мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстардың сақталуы жөніндегі талаптарды сақтау
12	Мыналарды: электрондық ақпараттық ресурстарда (бұдан әрі – ЭАР) орналастыру, өзгерту және жою операцияларына санкция беру; ЭАР-ды орналастыру, өзгерту және жою кезінде авторлықты тіркеу; жүктелетін ЭАР-ды зиянды кодқа тексеру; орындалатын код пен сценарийлердің қауіпсіздік аудиті; орналастырылған ЭАР тұтастығын бақылау; ЭАР өзгерістер журналын жүргізу; пайдаланушылардың және бағдарламалық роботтардың қалыптан тыс белсенділігін мониторингтеуді орындайтын мазмұнды (контент) басқару жүйелерін қолдану бойынша ақпараттық ресурстардың АҚ (бұдан әрі – АР АҚ) қамтамасыз ету үшін талаптарды сақтау
13	Домендік аттың төлнұсқалылығын тексеру және АР АҚ қамтамасыз ету кезінде АКҚҚ пайдалана отырып, байланыс сеансындағы ақпаратты криптографиялық қорғау үшін тіркеу куәліктерін қолдану бойынша талапты сақтау
14	Виртуалдау технологиясын пайдалану кезінде сәйкестендіруді басқару бойынша талаптарды сақтау: көрсетілетін ақпараттық-коммуникациялық қызметтер клиенттерін және ерекшеленген пайдаланушыларды аутентификациялауды; пайдаланушыларды бір технологиялық платформа шегінде федеративтік сәйкестендіруді; пайдаланушыны сәйкестендіргішті жойғаннан кейін аутентификация туралы ақпаратты сақтауды; пайдаланушы өкілеттерінің бейіндерін тағайындау рәсімдерін бақылау құралдарын қолдануды талап ететін сәйкестендіруді басқару
15	Виртуалдау технологиясын пайдалану кезінде АҚ оқиғаларына аудит жүргізу бойынша талаптарды сақтау: АҚ ТҚ-да айқындалатын рәсімдердің міндеттілігі мен тұрақтылығын; барлық операциялық жүйелерге, клиенттік виртуалды машиналарға, желілік компоненттердің инфрақұрылымына арналған аудит рәсімдерін жүргізуді; оқиғаларды тіркеу журналын жүргізуді және әкімшіге қолжетімсіз сақтау жүйесінде сақтауды; оқиғаларды тіркеу журналын жүргізу жүйесі жұмысының дұрыстығын тексеруді; оқиғаларды тіркеу журналдарын АҚ ТҚ-да сақтау ұзақтығын айқындауды талап ететін АҚ оқиғалары аудитін жүргізу
16	Виртуалдау технологиясын пайдалану кезінде АҚ оқиғаларын тіркеу талаптарын сақтау: әкімшілердің іс-қимылын журналға енгізуді; АҚ оқыс оқиғалары мен оқиғалар мониторингі жүйесін қолдануды; сыни оқиғаны немесе АҚ оқыс оқиғаларын автоматты тану негізінде хабарландыруды талап ететін АҚ оқиғаларын тіркеу
17	Желілік және жүйелік әкімшілендіру рәсімдерін орындау бойынша талаптарды сақтау: виртуалды машиналар кескіндерінің сақталуын, операциялық жүйенің, қосымшалардың, желілік конфигурацияның, МО немесе ұйымның БҚ және деректерінің зиянды қолтаңбалардың болуын бақылауды қамтамасыз ету; сыртқы пайдаланушылардың аппараттық бөлікке кіруін болдырмау мақсатында аппараттық платформаны виртуалды машинаның операциялық жүйесінен бөлу
18	Резервтік көшіру жүйесімен деректерді сақтау жүйесін қамтамасыз ету бойынша талаптарды сақтау
19	Локалдық желілерді біріктіретін бөлінген байланыс арнасын ұйымдастыру кезінде ақпаратты қорғаудың бағдарламалық-техникалық құралдарын, оның ішінде криптографиялық шифрлауды АКҚҚ пайдалана отырып қолдану жөніндегі талаптарды сақтау
20	АКҚҚ пайдалана отырып ұйымдастырылған байланыс арналарын қоспағанда, ішкі контурдың ЖЖ және сыртқы контурдың ЖЖ бір-бірімен ұштасуын болдырмау жөніндегі талаптарды сақтау
21	Ведомстволық электрондық поштаны, жедел хабарламалар қызметін және өзге де сервистерді МО, ЖАО қызметшілерінің және мемлекеттік заңды тұлғалардың, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің, сондай-ақ ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның (бұдан әрі – АКИ) аса маңызды объектілері иелерінің: олар қызметтік міндеттерін атқарған кезде электрондық нысандағы жедел ақпарат алмасуды (қызметтік хат алмасуды) жүзеге асыру үшін, егер уәкілетті орган өзгеше белгілемесе, Қазақстан Республикасының аумағында нақты орналасқан электрондық поштаны, жедел хабар алмасу қызметін және өзге де сервистерді, басқару орталықтары мен серверлерді пайдалану жөніндегі талаптарды сақтауы
22	Локалдық желілердің белсенді жабдықтары үшін үздіксіз электрмен жабдықтаудың болуы.
23	Локалдық желінің кабельдік жүйесінің пайдаланылмайтын порттарын белсенді жабдықтан физикалық ажырату бойынша талапты сақтау
24	Желіаралық экрандауды пайдалану бойынша талаптарды сақтау
25	Серверлік үй-жайда орнатылған жабдықты техникалық сүйемелдеу кезінде құжаттаудың болуы: 1) жабдыққа қызмет көрсету; 2) аппараттық-бағдарламалық қамтылымның жұмысында пайда болатын проблемаларды жою; 3) кідірулер мен істен шығу фактілері, сондай-ақ қалпына келтіру жұмыстарының нәтижелері; 4) өте маңызды жабдыққа кепілдікті қызмет көрсету мерзімі аяқталған соң кепілдікті мерзімнен кейінгі қызмет көрсету құжатталады. Құжаттау нысаны мен тәсілі өздігінен айқындалады
26	Серверлік үй-жайға санкцияланған кіруді және одан санкцияланған шығуды қамтамасыз ететін серверлік үй-жайда кіруді бақылау және басқару жүйесінің болуы. Кіру есігінің бөгегіш құрылғылары мен конструкциясы кіру есігінің тамбуры арқылы кіру сәйкестендіргіштерін кері бағытта беру мүмкіндігін болдырмауы тиіс. Кіруді бақылау және басқару жүйесінің орталық басқару құрылғысы бөгде адамдардың кіруінен қорғалған жеке қызметтік үй-жайларда, күзет бекетінің үй-жайларында орнатылады. Күзет персоналы тарапынан жүйенің жұмыс режиміне әсер ететін кіруді бақылау және басқару жүйесінің бағдарламалық құралдарына қол жеткізуге жол берілмейді. Кіруді бақылау және басқару жүйесін электрмен жабдықтау кезекші жарықтандыру қалқанының еркін тобынан жүзеге асырылады. Кіруді бақылау және басқару жүйесі резервтік электрмен қоректендірумен қамтамасыз етіледі
27	Серверлік үй-жайда орнатылған АКИ объектілерін сүйемелдеуді жүзеге асыру үшін уәкілетті тұлғалар тізімінің өзекті күйінде болуы
28	Серверлік үй-жайда микроклиматты қамтамасыз ету жүйесінің болуы: микроклиматты қамтамасыз ету жүйесі ауаны баптау, желдету және микроклиматты бақылау жүйелерін қамтиды; ауаны баптау жүйесі резервтеу арқылы қамтамасыз етіледі; серверлік үй жайдың кондиционерлерін электрмен қоректендіру кепілді электрмен қоректендіру жүйесінен немесе үздіксіз электрмен қоректендіру жүйесінен жүзеге асырылады; ауа баптау және желдету жүйелері өрт дабылы бойынша автоматты түрде ажыратылады.
29	Серверлік үй-жайда күзет дабылы жүйесінің болуы: серверлік үй-жайдың күзет дабылы жүйесі ғимараттың қауіпсіздік жүйелерінен бөлек орындалады; құлақтандыру дабылдары тәулік бойы күзет үй-жайына жеке пульт түрінде шығарылады; серверлік үй-жайдың барлық кірістері мен шығулары, сондай-ақ серверлік үй-жайдың ішкі көлемі бақылауға және күзетуге жатады; күзет дабылы жүйесінің резервтік қоректендірудің өзіндік көзі болады.
30	Серверлік үй-жайда бейнебақылау жүйесінің болуы: бейнебақылау жүйесі камераларының орналасуы серверлік үй-жайға барлық кірулер мен шығуларды, жабдықтың жанындағы кеңістік пен өтулерді бақылауды қамтамасыз етуді ескере отырып таңдалады; көру бұрышы мен камералардың рұқсаты бетті тануды қамтамасыз етуі тиіс; камералардан алынған сурет тәулік бойы күзет үй-жайына жеке пультке шығарылады.
31	Серверлік үй-жайда өрт дабылы жүйесінің болуы: серверлік үй жайдың өрт дабылы жүйесі ғимараттың өрт дабылынан бөлек орындалады; сервер бөлмесінде датчиктердің екі түрі орнатылған: температура және түтін; датчиктер серверлік үй-жайдың жалпы кеңістігін және көтерілген фальеденнен және (немесе) көтерілген фальштөбеден пайда болған көлемдерді бақылайды; өрт дабылы жүйесінің хабарландыру сигналдары тәулік бойы күзет үй-жайына пультке шығарылады.
32	Серверлік үй-жайда өрт сөндіру жүйесінің болуы: серверлік үй-жайдың өрт сөндіру жүйесі ғимараттың өрт сөндіру жүйесіне тәуелсіз газды өрт сөндірудің автоматты қондырғысымен жабдықталады; өрт сөндіргіш ретінде газды өрт сөндірудің автоматты қондырғысында арнайы улы емес газ пайдаланылады; ұнтақты және сұйық өрт сөндіргіштер пайдаланылмайды; газды өрт сөндіру қондырғысы тікелей серверлік үй жайда немесе оның жанында осы үшін арнайы жабдықталған шкафта орналастырылады; өрт сөндіру жүйесін іске қосу түтіннің пайда болуына жауап беретін өртті ерте анықтау датчиктерінен, сондай-ақ үй-жайдан шығатын жерде орналасқан қол датчиктерінен жүргізіледі; өрт сөндіру жүйесінің іске қосылуы туралы хабарлама үй-жайдың ішінде және сыртында орналастырылатын таблоға шығарылады.
33	Серверлік үй-жайда кепілдендірілген электрмен жабдықтау жүйесінің болуы: электр энергиясының барлық көздері негізгі енгізуде электр қуатын беруді тоқтату, үзіліс кезінде электр қуатын резервтік енгізуге автоматты түрде ауыстыруды жүзеге асыратын резервті енгізу автоматына беріледі; кепілдендірілген электрмен жабдықтау жүйесі үздіксіз қоректендіру көздері арқылы серверлік үй-жай жабдықтары мен жүйелерін электрмен жабдықтауды көздейді.
34	Серверлік үй-жайда жерге тұйықтау жүйесінің болуы: серверлік үй жайдың жерге тұйықтау жүйесі ғимараттың қорғаныш жерге тұйықталуынан бөлек орындалады; серверлік үй-жайдың барлық металл бөліктері мен конструкциялары ортақ жерге тұйықтау шинасымен жерге тұйықталады. Жабдығы бар әрбір шкаф (тірек) ортақ жерге тұйықтау шинасына қосылатын жеке өткізгішпен жерге тұйықталады; ақпаратты өңдеу жабдығының ашық өткізгіш бөліктері электр қондырғысының негізгі жерге тұйықтау қысқышына қосылуы тиіс; кернеуден қорғау құрылғыларын негізгі жерге тұйықтау шинасына қосатын жерге тұйықтау өткізгіштері ең қысқа және тік (бұрыштары жоқ) болуы тиіс.
35	Кростық үй-жайда электромагниттік кедергілердің қуатты көздерінің (трансформаторлар, электр қалқандары, электр қозғалтқыштар және басқалары) болмауы
36	Сумен жабдықтау жүйесінің бұрандалары мен құбырларының болмауы
37	Кростық үй-жайда өрт қауіпсіздігі жүйесінің болуы
38	Кростық үй-жайда жеңіл жанатын материалдардың (ағаш сөрелер, картон, кітаптар және басқалары) болмауы
39	Кростық үй-жайда жоба бойынша шкафты қосу үшін автоматтан бөлек жеке электр қуатталу желісінің болуы
40	Кростық үй-жайда сигнализациялық күзет жүйесінің, кіруді бақылау жүйесінің болуы
41	Кростық үй-жайда ауа баптау жүйесінің болуы
42	Ақпараттандыру объектілерін тәжірибелік және өнеркәсіптік пайдалану кезеңінде құралдар мен жүйелер пайдаланылады: оқиғаларды және АҚ оқыс оқиғаларын ақпараттық инфрақұрылымды мониторингтеу және басқару; басып кірудің алдын алу және анықтау.
43	Ақпараттық қауіпсіздіктің жеке жедел орталығын құру және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету немесе үшінші тұлғалардан ақпараттық қауіпсіздіктің жедел орталығының қызметтерін сатып алу жөніндегі талаптарды сақтау, сондай-ақ оның Ақпараттық қауіпсіздіктің ұлттық үйлестіру орталығымен өзара іс-қимылы
44	Тіркелген. KZ және (немесе). ҚАЗ домендік атауы бар интернет-ресурсты Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан аппараттық-бағдарламалық кешенде орналастыру жөніндегі талапты сақтау. Интернеттің қазақстандық сегментінің кеңістігінде. KZ және (немесе). ҚАЗ домендік аттарын пайдалану қауіпсіздік сертификаттарын қолдану арқылы жүзеге асырылу талаптарын сақтау
45	Серверлік жабдықтың конфигурациясын тексере отырып, оны тұрақты негізде түгендеу жүргізу жөніндегі талаптарды сақтау
46	Сенім білдірілген бағдарламалық қамтылым және электрондық өнеркәсіп өнімдерінің тізілімінен елдің қорғанысы мен мемлекеттің қауіпсіздігі үшін АҚ қамтамасыз ету талаптарын іске асыру мақсатында тауарларды сатып алу жөніндегі талаптарды сақтау. Бұл ретте, Сенім білдірілген бағдарламалық қамтылым мен электрондық өнеркәсіп өнімдерінің тізілімінде қажетті өнім болмаған жағдайда тауарларды сатып алуға жол беріледі.
47	МО-да, ЖАО-да немесе ұйымда АҚ-ның бұзылу оқиғаларын бақылау мақсатында талаптарды сақтау: 1) АҚ-ны бұзуға байланысты оқиғалар мониторингі мен мониторинг нәтижелерін талдау жүргізіледі; 2) АҚ-ның жай-күйіне байланысты оқиғалар тіркеліп, оқиғалар журналдарын, оның ішінде: операциялық жүйелердің оқиғалар журналдарын; дерекқорларды басқару жүйелерінің оқиғалар журналдарын; вирусқа қарсы қорғау оқиғаларының журналдарын; қолданбалы БҚ оқиғалар журналдарын; телекоммуникациялық жабдықтың оқиғалар журналдарын; шабуылдарды анықтау және алдын алу жүйелерінің оқиғалар журналдарын; контентті басқару жүйесі оқиғаларының журналын талдау арқылы бұзушылықтар анықталады; 3) оқиғаларды тіркеу журналдарындағы уақытты уақыт көзінің инфрақұрылымымен үйлесімді қамтамасыз ету; 4) оқиғаларды тіркеу журналдарын АҚ ТҚ-да көрсетілген мерзім ішінде сақтау, бірақ үш жылдан кем емес және екі айдан кем емес жедел қолжетімділікте болады; 5) оқиғаларды тіркеу журналдарын жүргізу; 6) оқиғаларды тіркеу журналдарын араласудан және рұқсатсыз кіруден қорғауды қамтамасыз ету. Жүйелік әкімшілерде журналдарды өзгертуге, жоюға және өшіруге өкілеттіктердің болуына жол бермеу. Құпия АЖ журналдардың резервтік қоймасын құруды және жүргізуді талап етеді; 6) оқиғаларды тіркеу журналдарын араласудан және авторланбаған қолжетімділіктен қорғау қамтамасыз етіледі. Жүйе әкімшілеріне журналдарды өзгертуге, жоюға және ажыратуға өкілеттік беруге жол берілмейді. Құпия АЖ үшін журналдардың резервтік қоймасын құру және оны жүргізу талап етіледі; 7) АҚ оқыс оқиғалары туралы хабардар етудің және АҚ-ның оқыс оқиғаларына әрекет етудің формальді рәсімін енгізу қамтамасыз етіледі.
48	ЭАР, АЖ, АКИ ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бөгде ұйымдарды тартқан жағдайда олардың иесі немесе иеленушісі аталған объектілермен жұмыс істеу, оларға қол жеткізу немесе пайдалану шарттары, сондай-ақ оларды бұзғаны үшін жауапкершілігі белгіленетін келісімдерінің болуы
49	Жұмыстан босатылған немесе еңбек шартының талаптарына өзгерістер енгізілген кезде МО, ЖАО қызметшісінің немесе ұйым қызметкерінің жеке және логикалық қолжетімділікті, қол жеткізу, жазылу сәйкестендіргіштерін, оны МО, ЖАО жұмыс істейтін қызметшісі немесе ұйым жұмыскері ретінде сәйкестендіретін құжаттаманы қамтитын ақпаратқа және ақпаратты өңдеу құралдарына қол жеткізу құқықтары оның еңбек шарты тоқтатылғаннан кейін жойылады немесе еңбек шартының талаптарына өзгерістер енгізілген кезде өзгертілу талаптарын сақтау
50	Кадр қызметі МО, ЖАО қызметшілерін немесе ұйым жұмыскерлерін ақпараттандыру және АҚ-ны қамтамасыз ету саласында оқытуды ұйымдастырады және есебін жүргізу талаптарын сақтау
51	Мемлекеттік техникалық қызметтің компьютерлік оқыс оқиғаларға әрекет ету қызметінде құпиялылық, қолжетімділік және тұтастық үшін маңызды деп анықталған оқиғаларды тіркеу жөніндегі талаптарды сақтау АҚ оқиғаларының мониторингін талдау және оқиғалар журналын талдау нәтижелері бойынша
52	Екінші деңгейдегі банктерді қоспағанда, заңмен қорғалатын құпияны қамтитын деректерді өңдейтін АКИ аса маңызды объектілерінің иелеріне жылына кемінде бір рет ақпараттық қауіпсіздік аудитін жүргізу жөніндегі талаптарды сақтау.
53	АЖ-ды, БҚ-ны немесе СБӨ-ні есептен шығарған кезде ЭАР иесі және (немесе) иеленушісі ЭАР қалпына келтіру бойынша нұсқаулық дайындау арқылы есептен шығарылатын АЖ дерекқорын басқару жүйесінің кіріктірілген функционалы арқылы дерекқорының құрылымын және мазмұнын сақтауды қамтамасыз ету талаптарын сақтау
54	Сервистік бағдарламалық өнімді өнеркәсіптік пайдалану кезінде АҚ талаптарына сәйкестігі тұрғысынан сынақтардың оң нәтижелері бар актінің болуы
55	Әзірленетін немесе сатып алынатын дайын қолданбалы БҚ пайдаланушы интерфейсін пайдаланушының тіл интерфейсін таңдау мүмкіндігімен, деректерді қазақ, орыс және қажет болған жағдайда басқа тілдерде енгізуді, өңдеу мен шығаруды қамтамасыз ету талаптарын сақтау
56	МО, ЖАО немесе ұйым: пайдаланушылар мен персоналдың іс-қимылы; ақпаратты өңдеу құралдарын қолдану мониторингін жүзеге асырады.
57	Әзірленетін немесе сатып алынатын дайын қолданбалы БҚ қазақ және орыс тілдерінде пайдалану жөніндегі техникалық құжаттамамен қамтамасыз ету талаптарын сақтау
58	Ендірілген жүйелер серверінің жоғары қолжетімділігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды сақтау: 1) резервтік желдеткіштерді, қуат көздерін, дискілерді және енгізу-шығару адаптерлерін қызу ауыстыру; 2) сыни оқиғалар туралы ескертулер; 3) сыни компоненттердің жай-күйін үздіксіз бақылауды қолдау және бақыланатын көрсеткіштерді өлшеу
59	Құпия АЖ-да, құпия ЭАР-да және қолжетімділігі шектелген дербес деректерді қамтитын ЭАР-да пайдаланылатын ақпаратты тасығыштарды пайдаланудан шығарған кезде ақпаратты кепілдікті жоюдың бағдарламалық және аппараттық қамтылымы қолдану жөніндегі талапты сақтау
60	Локалдық желі схемасының болуы
61	Аппараттық-бағдарламалық кешен және деректерді сақтау жүйесінің серверлік жабдығы серверлік үй-жайда орналастырылу талаптарын сақтау
62	Серверлік үй-жай өте алмайтын, терезе ойықтары жоқ бөлек үй-жайларда орналастыру. Терезе ойықтары болған жағдайда, олар жабылады немесе жанбайтын материалдармен бекітіледі. Қабырға, төбе мен еден сырттары үшін шаң шығармайтын және жинамайтын материалдар пайдаланылу. Еден жабыны үшін антистатикалық қасиеті бар материалдар пайдаланылады. Серверлік үй-жай ластайтын заттардың кіруінен қорғалады. Серверлік үй-жайдың қабырғалары, есіктері, төбесі, едені және аралықтары үй-жайдың герметикалығын қамтамасыз ету талаптарын сақтау
63	Серверлік үй-жай кабельдік жүйелер мен инженерлік коммуникацияларды орналастыруға арналған фальшеденмен және (немесе) фальштөбемен жабдықталудың болуы
64	Серверлік үй-жай арқылы кез келген транзиттік коммуникациялардан өту бойынша алып тастау жөніндегі талаптарды сақтау. Кәдімгі және өртке қарсы сумен жабдықтау, жылыту және кәріз трассалары серверлік үй-жайдан тыс шығарылады және жоғарғы қабаттарда серверлік үй-жайдың үстіне орналастырылмайды.
65	Негізгі және резервтік серверлік үй-жайлардың бір-бірінен шалғайдағы ғимараттарда қауіпсіз қашықтықта орналасуы бойынша талаптарды сақтау. Резервтік серверлік үй жайларға қойылатын талаптар негізгі серверлік үй жайларға қойылатын талаптармен бірдей.
66	Серверлік үй-жайда екінші және үшінші сыныпты ақпараттандыру объектілерімен бірінші сыныпты ақпараттандыру объектілерінің сыныптауышына сәйкес жататын бір виртуалды ортада, бір серверлік жабдықта, бір монтаждық шкафта немесе ЭАР, ИР, СБӨ, АЖ тірегінде орналастыруды алып тастау жөніндегі талаптарды сақтау

Лауазымды адам (-дар)__________________________________ ____________________

лауазымы қолы

__________________________________________________________________________

тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)

Бақылау субъектісінің басшысы ________________________ ______________________

лауазымы қолы

__________________________________________________________________________

тегі, аты, әкесінің аты (бар болған жағдайда)