ИПС "Әділет"

Unofficial translation

In accordance with paragraph 2-1 of Article 117 of the Labor Code of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2015, I HEREBY ORDER:

1. To approve the attached professional standard “Insurance”.

2. The Department of Development of the National Qualification and Forecasting System of the Ministry of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan, in the manner prescribed by law shall ensure:

1) state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

2) within ten calendar days from the date of the state registration of this order, the direction hereof both in Kazakh and Russian languages to the Republican State Enterprise on the right of economic management "Republican Center for Legal Information of the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan" for official publication and placement in the Reference Control Bank of the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan;

3) placement of this order on the Internet resource of the Ministry of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan;

4) within ten working days after the state registration of this order with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan, submission to the Department of Legal Services of the Ministry of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan the information on the implementation of measures provided for in subparagraphs 1), 2) and 3) of this paragraph.

3. Control over the execution of this order shall be entrusted to the first Vice Minister of Labor and Social Protection of the Population of the Republic of Kazakhstan E. Zh. Zhilkibaev

4. This order shall come into effect upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication.

Approved
by Order of the Minister of Labor and
Social Protection of the Population of the
Republic of Kazakhstan
dated May 16, 2019 No. 253

Professional standard "Insurance"

Chapter 1. General Provisions

1. The professional standard “Insurance” shall define the requirements for the level of qualification and competence, for the content, quality and working conditions, and shall be also intended for the formation of educational programs, including for staff training, development of materials for certification of employees and graduates of educational organizations, wide range of tasks in insurance activities.

On the basis of this professional standard, organizations can develop corporate professional standards for employees for internal use, specifying the level of professional education, the list of labor functions, knowledge and skills, taking into account the characteristics of the organization of production, labor and management, their responsibility.

The professional standard “Insurance” shall be applied to services provided by state legal entities.

2. The following terms and definitions shall be applied in this professional standard:

1) adjuster - an employee of an insurance (reinsurance) company whose functions include examining an application for insurance payment and assessing damage from an insured event;

2) actuary - an individual who has passed exams under the minimum compulsory training program for actuaries established by a regulatory legal act of an authorized body;

3) reserve of unearned premiums - a part of the insurance premium (contributions) under an insurance (reinsurance) agreement relating to the period of validity of the insurance cover remaining on the calculation date (unearned premium) intended to fulfill obligations to ensure future payments if they arise in the next reporting periods;

4) underwriter - an employee of an insurance (reinsurance) company whose functions include assessing insurance risks accepted for insurance and determining the terms of insurance (reinsurance) contracts;

5) assistance - provision of assistance by insurance organizations, legal entities to an insurant (insured, beneficiary) who found himself in a difficult circumstance during his travel or when he is away from his/her place of residence, in the form of money and (or) in payment-in-kind, through technical, medical assistance due to the occurrence of an insured event;

6) reserve for incurred but undeclared losses (hereinafter referred to as the RIUL) - an assessment of the obligations of the insurance (reinsurance) company for making insurance payments, including expenses for the settlement of losses arising from insurance events that occurred in the reporting or previous periods, about the occurrence of which it have not been declared to the insurance (reinsurance) company in the reporting or preceding periods in the manner prescribed by the law of the Republic of Kazakhstan or the contract;

7) reserve of declared but unresolved losses - assessment of unfulfilled or incompletely performed at the reporting date obligations of the insurance (reinsurance) company for making insurance payments, including expenses for settlement of losses;

8) expenses for settlement of insurance losses - the amount of money required by the insurance (reinsurance) company to pay for expert, consulting or other services related to the assessment of the amount and reduction of damage (harm) caused to the property interests of the policyholder arising from insurance cases.

3. The following abbreviations shall be used in this professional standard:

1) QB - qualification reference book for managers, specialists and other employees (hereinafter referred to as the Qualification reference book for managers, specialists and other employees), developed and approved in accordance with subparagraph 16-2) of Article 16 of the Labor Code of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2015;

2) IQF - industry qualifications framework.

Chapter 2. Passport of the professional standard

4. Name of the professional standard: “Insurance”.

5. The purpose of development of the professional standard: presentation by profession of a systematic and structured description of labor functions, relevant requirements for knowledge, skills and personal competencies of employees;

Description of skills, knowledge and competencies required by employees for carrying out insurance activities.

6. Brief description of the professional standard "Insurance":

calculation of the size of insurance and reinsurance obligations ;

determination of insurance premium rates under insurance and reinsurance contracts;

assessment of insurance risks taken for insurance, profitability and income of an insurance (reinsurance) company;

determination of the terms of insurance (reinsurance) contracts ;

provision of services for the preliminary inspection and evaluation of the insurance object;

systematic risk assessment of the insurance (reinsurance) company (customer risks and own risks) and minimization of their negative impact on the activities of the insurance organization;

assessment and calculation of the amount of damage caused to property;

customer claims settlement;

conclusion of contracts of insurance on behalf and under the authority of the insurance company based on the contract of agency or individual employment contract (the staff member), as well as providing advice to potential clients on insurance.

7. Professional group:

auxiliary professional staff for procurement and sales of goods;

auxiliary professional staff in the field of financial activities, accounting and processing of numerical information;

financial professionals;

professionals in the field of administration;

mathematicians, actuaries and statistics.

8. Professional subgroup:

insurance agents;

appraisers and experts (consultants) for losses;

financial analysts and professional professionals;

management and business consultants;

mathematicians, actuaries and statistics.

Chapter 3. Cards of the profession

9. List of professions:

1) insurance agent - level 4 according to IQF;

2) insurance sales agent - level 4 according to IQF;

3) adjuster - level 5 according to IQF;

4) analyst in the field of insurance (underwriter) - level 6 according to IQF;

5) risk manager in insurance - level 6 according to IQF;

6) insurance actuary - level 7 according to IQF.

Cards of professions are given in the Annex to this professional standard.

Annex to the
professional
standard "Insurance"

Card of the profession "Insurance Agent"
Profession Code:	3321-1-004
Name of profession:	Insurance agent
Qualification level according to the IQF:	4
Qualification level for the profession according to the QB	Secondary technical and professional (secondary special, secondary vocational) education in the relevant specialty (qualification) and special training in accordance with the established program without presenting requirements for work experience
Level of professional education	Technical and professional (secondary special, secondary vocational) education in the relevant specialty (qualification) and special training in accordance with the established program without presenting requirements for work experience
Labor function 1: Analysis of insurance activity and activities of insurance agents, studying regulatory legal acts and teaching materials	Task 1: Insurance Analysis	Skills and abilities: 1. Study of regional conditions and demand for insurance services. 2. Keeping records of potential and real policyholders and insurance objects. 3. Serving and conducting interviews with regular customers in order to conclude or prolongation insurance contracts. 4. Monitoring clients, evaluating their perceptions, memory, attention, motivating behavior, organizing communication and agreeing points of view.
		Competence: 1. The Law of the Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities" dated December 18, 2000 (hereinafter referred to as the Law "On Insurance Activities"). 2. Resolution of the Board of the Agency of the Republic of Kazakhstan on Regulation and Supervision of Financial Market and Financial Organizations dated March 1, 2010 No. 25 “On approval of the Requirements for the insurance organization to carry out insurance activities, including relations with participants in the insurance market, and the authority of the insurance agent to engage in intermediary activities in the insurance market” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 6164). 3. Methodological materials and materials regulating insurance activities. 4. The Labor Code of the Republic of Kazakhstan dated November 23, 2015 (hereinafter referred to as the Labor Code). 5. Rules for safety and labor protection, fire safety. 6. Fundamentals of a market economy. 7. Fundamentals of psychology and labor organization, ethics of business relations. 8. Knowledge of digital literacy at the level of confident user: confident user (basic skills). Confident work with office applications: work with text, graphics, presentations, spreadsheets, databases, as well as with specific sector software products. 9. Information security issues.
Labor function 2: Performing the basic functions of an insurance agent	Task 1: Identification of insurance risks	Skills and abilities: 1. Preliminary determination of the degree of risk when concluding contracts for insurance services, taking into account the state of health, age, gender, education, length of service, level of material support and other subjective qualities that characterize the client. 2. The implementation of simple operations to conclude property and personal insurance contracts. 3. Ensuring the correct calculation and acceptance of insurance premiums. 4. Registration of insurance documents and ensuring their safety. 5. Advising clients in obtaining information on insurance conditions. 6. Maintaining during the term of the concluded contracts, communication with persons who entered into contractual relations for insurance services. 7. Preliminary consideration of complaints and claims received from customers regarding the calculation and payment of insurance premiums, payment of insurance compensation. 8. Registration in accordance with the established requirements of the necessary documentation, keeping records and ensuring the safety of documents.
		Competence: 1. Types of insurance services and conditions for various types of insurance. 2. Methods for identifying risks when concluding contracts for insurance services and assessing the damage caused. 3. The procedure for the conclusion and execution of contracts for insurance services. 4. Knowledge of digital literacy at the level of confident user: work with office applications: work with text, graphics, presentations, spreadsheets, databases, as well as with specific sector software products. 5. Information security issues.
Labor function 3: Assessment of the quality of work performed, analysis, identification and elimination of deficiencies in work	Task 1: Assessment of the quality of work performed	Skills and abilities: 1. Analysis of insurance activities and identification of difficulties. 2. Assessment of relations and interaction with customers, employees of the insurance (reinsurance) company, identification of difficulties. 3. Development of recommendations, suggestions for improving insurance activities. 4. Preparation of reports.
		Competence: 1. Methods of analysis of insurance activities and identification of difficulties. 2. Criteria for assessing the quality of relations and interaction with employees of the insurance (reinsurance) company and related services. 3. Requirements for the preparation and execution of reports of the insurance agent. 4. Knowledge of digital literacy at the level of a confident user: work with text, graphics, presentations, spreadsheets, databases, as well as with specific sector software products. 5. Information security issues.
The requirements for personal competencies	Sociability Ability to correctly and clearly express one’s thoughts Ability to interest the client, hold a conversation
Connection with other professions within the IQF	7 6 6 5 4	insurance actuary risk manager in insurance insurance analyst (underwriter) adjuster insurance sales agent
Connection with the QB	Insurance agent	Qualification reference book for managers, specialists and other employees.

Card of the profession "Insurance Sales Agent"
Profession Code:	3321-1-002
Name of profession:	Insurance Sales Agent
Qualification level according to the IQF:	4
Qualification level for the profession according to the QB	Not available
Level of professional education	Technical and professional (secondary special, secondary vocational) education in the relevant specialty (qualification) and special training in accordance with the established program without presenting requirements for work experience
Labor function 1: Conducting presentations of insurance products and advising on insurance terms and conditions and programs	Task 1: Presentation and counseling	Skills and abilities: 1. Use the capabilities of personal computers (Microsoft Excel, Word, Power Point). 2. Identify customer needs. 3. Communicate freely and hold a conversation in the interests of customers 4. Determine the economic interest of the client in insurance. 5. State your thoughts. 6. Competently and correctly fill out insurance documentation.
		Competence: 1. Normative legal acts in the field of insurance. 2. Internal documents of the company. 3. Insurance programs and conditions, including alternative offers in the market. 4. Regulatory and methodological documents in the field of sales organization. 5. The requirements of the company for insurance documentation.
Labor function 2: Conclusion of insurance (reinsurance) contracts	Task 1: Conclusion and execution of the contract	Skills and abilities: 1. Use a computer and programs (Microsoft Word, Excel). 2. Fill out the application and insurance form. 3. Formulate correctly and promptly send confirmation requests to the insurance company. 4. Fill out insurance contract templates. 5. Generate the required insurance documentation for the client and reporting.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Filling and drafting insurance contracts. 3. The use of tariff journals and underwriting allowances. 4. Regulatory and methodological documents on working with clients. 5. Legal requirements for documentation and receiving money from customers.
Labor function 3: Entering data into the company's automated information system	Task 1: Entering information	Skills and abilities: 1. Identify the necessary parameters to fill. 2. Log in and out to the automated information system. 3. Find sections for entering customer information. 4. Enter data on the insurance contract in an automated information system. 5. Save information in an automated information system.
		Competence: 1. Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated July 30, 2018 No. 164 “On approval of the requirements for the organization of safe work, ensuring the safety and protection of information from unauthorized access to data stored in the insurance (reinsurance) company, as well as cyber security of the insurance (reinsurance) organizations ” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 17289). 2. Reporting forms in the company for specialists in the field of sales.
The requirements for personal competencies	Sociability Ability to correctly and clearly express one’s thoughts Ability to interest the client, hold a conversation
Connection with other professions within the IQF	7 6 6 5 4	insurance actuary risk manager in insurance insurance analyst (underwriter) adjuster insurance agent
Connection with the QB	Insurance agent	Qualification reference book for managers, specialists and other employees.

Card profession "Ajuster"
Profession Code:	3315-3-001
Name of profession:	Ajuster
Qualification level according to the IQF:	5
Qualification level for the profession according to the QB	Not available
Level of professional education	Higher professional education, additional training in the field of valuation activities.
Labor function 1: Determination and/or organization of the process for determining the amount of damage caused by the occurrence of an insured event	Task 1: Assessment of damage and insurance payment amount	Skills and abilities: 1. Determine the list of necessary documents for the insured event. 2. Carry out an inspection and draw up an act of inspection of the place of the insured event and damaged property. 3. Use damage calculation methods 4. Determine the loss in cash and in physical terms. 5. Draw up or organize the preparation of a calculation, estimate, costing for the repair of damaged property, its market value or the value of its balances and calculate the amount of insurance payment.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated October 29, 2018 No. 262 “On approval of the Rules for the transfer of the insurance portfolio and the specifics of transferring the insurance portfolio from the day the court decision on the compulsory liquidation of the insurance (reinsurance) company comes into force, as well as during conservation or deprivation license of an insurance (reinsurance) company ”(registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 17885). 3. The methodology for assessing losses in insurance, as well as knowledge of software systems for the preparation of estimates. 4. Regulatory and methodological documents for the settlement of losses. 5. Industry specifics of insurance risk.
Labor function 2: Settlement of insured events under insurance (reinsurance) contracts	Task 1: Paperwork for an insured event	Skills and abilities: 1. To identify the causes and circumstances of the insured event. 2. If necessary, organize an assessment of the damaged property, its market value or its balances. 3. Prepare requests for documents for official bodies and clients. 4. To fix the damage caused to the inspected object, using various tools and methods 5. Determine the amount of loss in accordance with the terms of the insurance contract. 6. Prepare conclusions on the recognition or non-recognition of the declared event as an insurance event (loss). 7. Draw up acts on the insured event and orders for insurance payments. 8. Make refusals to make insurance payments.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Resolution of the Board of the Agency of the Republic of Kazakhstan on regulation and supervision of the financial market and financial organizations dated September 3, 2010 No. 135 “On approval of the Instructions on measures to maintain the insurance holding company, as well as a major participant in the insurance (reinsurance) company - an individual who owns directly or indirectly, by more than twenty-five percent of voting (minus preferred) shares of an insurance (reinsurance) company, prudential standards ”(registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 6546). 3. Software systems for costing. 4. The procedure for attracting specialized agencies or experts. 5. Methodology for assessing losses in insurance. 6. Regulatory and methodological documents for the settlement of losses. 7. Industry specifics of insurance risk.
	Task 2: Organization of insurance payment	Skills and abilities: 1. Formation of insurance payment material. 2. Coordination and work planning of the concerned departments of the insurance company and external suppliers. 3. Preparation of requests to state and other bodies and customers. 4. Interaction with the client, appraiser (if available), as well as other third parties on insurance payment issues. 5. Organization of preparation of payment documents, acts of orders, reports.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated January 31, 2019 No. 13 “On approval of the requirements for the formation, methodology for calculating insurance reserves and their structure” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 18290) (hereinafter referred to as the “Formation Requirements, methodology for calculating insurance reserves and their structure). 3. Regulations for the organization of business processes in various departments of the insurance organization. 4. Requirements for a package of documents on insurance payment, as well as the conditions of concluded insurance contracts. 5. Regulatory and methodological documents for the settlement of losses. 6. Industry features of the organization of insurance payments, including the timing and procedure for payments.
The requirements for personal competencies	Clear instructions Stress resistance Ability to make decisions quickly
Connection with other professions within the IQF	7 6 6 4 4	insurance actuary risk manager in insurance insurance analyst (underwriter) insurance sales agent insurance agent
Connection with the QB	Appraiser	Qualification reference book for managers, specialists and other employees.

Card of the profession "Analyst in the field of insurance (underwriter)"
Profession Code:	2413-6-001, 2413-6-002
Name of profession:	Analyst in the field of insurance (underwriter)
Qualification level according to the IQF:	6
Qualification level for the profession according to the QB	Higher (or postgraduate) education in the relevant specialty and work experience of at least 2 years
Level of professional education	Higher (or postgraduate) professional education and practical experience
Labor function 1: Risk assessment at the conclusion of an insurance (reinsurance) contract	Task 1: Determining the risk class of a potential customer	Skills and abilities: 1. Identify the main risks. 2. Determine customer exposure to major risks. 3. Determine the degree of influence of insurance risk on the insurance rate. 4. Determine the class, type of insurance risk. 5. Calculate the differential of the region and the risk class. 6. To influence the client on the insurance portfolio.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated February 24, 2012 No. 99 “On approval of the Requirements for the risk management system and internal control of the insurance group” (registered in the Register of State Registration of Normative Legal Acts No. 7559) (hereinafter referred to as the Requirements for the risk management system and internal control of the insurance group). 3. Requirements for the formation, methodology for calculating insurance reserves and their structure. 4. Basics of calculating potential damage. 5. The methodology for calculating the loss ratio under an insurance contract. 6. Regulatory and methodological documents for assessing the value of insurance objects in the context of classes and types of insurance. 7. The influence of the features of the insurance object on the value of the insurance tariff (insurance premium).
Labor function 2: Development of optimal insurance conditions (reinsurance)	Task 1: Definition of insured risks and types of differentiation of insurance rate	Skills and abilities: 1. Understand customer needs for insurance coverage. 2. To identify the presence of insurance interest. 3. Determine the insurance risks inherent in this client. 4. Assess the potential value of the insurance object. 5. Determine the insurance conditions for the insured object (calculation of the insurance rate, the amount of insurance premiums/insurance amount).
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Requirements for the risk management system and internal control of the insurance group. 3. Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated October 29, 2018 No. 258 “On some issues of the prohibition of the provision of preferential terms to persons associated with the insurance (reinsurance) company with special relations” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 17826) . 4. Components of the cost of insurance. 5. Methodology for assessing losses in insurance, factors affecting the tariff. 6. Regulatory and methodological documents for assessing the value of insurance objects in the context of classes and types of insurance. 7. Industry specifics, underwriting practice.
The requirements for personal competencies	Analytical thinking Ability to make decisions quickly Observation and attentiveness
Connection with other professions within the IQF	7 6 5 4 4	insurance actuary risk manager in insurance adjuster insurance sales agent insurance agent
Connection with the QB	Analyst in the field of insurance (underwriter)	Qualification reference book for managers, specialists and other employees.

Card of the profession "Risk Manager in Insurance"
Profession Code:	2421-0-011
Name of profession:	Risk Manager in Insurance
Qualification level according to the IQF:	6
Qualification level for the profession according to the QB	Higher (or postgraduate) education in the relevant specialty and work experience in the specialty for at least 2 years
Level of professional education	Higher (or postgraduate) professional education and practical experience
Labor function 1: Assessment, identification and monitoring of risks of an insurance (reinsurance) company	Task 1: Assessment of accepted risks of an insurance (reinsurance) company from customers	Skills and abilities: 1. Conduct a risk assessment of the insurance portfolio. 2. Determine the degree of their combined influence on the insurance portfolio of the company. 3. Build risk maps. 4. Prepare relevant risk reports. 5. Monitor the implementation of the risk minimization plan. 6. Monitor compliance with limits on insurance, investment, other activities and various transactions.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Requirements for the risk management system and internal control of the insurance group. 3. Requirements for the formation, methodology for calculating insurance reserves and their structure. 4. Basics of risk management and risk management. 5. Regulatory and methodological documents. 6. Ways to reduce their possible negative impact on the financial condition of the insurance organization.
	Task 2: Risk assessment of the insurance organization itself	Skills and abilities: 1. Identify and monitor the risks inherent in the insurance (reinsurance) company. 2. Determine the degree of their negative impact on the financial condition of the company. 3. Assess the probability of risk and possible damage during its implementation. 4. Mapping risks. 5. Prepare relevant risk reports. 6. Monitor the implementation of the risk minimization plan.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Requirements for the risk management system and internal control of the insurance group 3. Requirements for the formation, methodology for calculating insurance reserves and their structure 4. The basics of risk management. 5. Effective business processes that minimize losses from the implementation of risks. 6. Causal relationships of factors of the external and internal environment of the operating activities of the insurance organization. 7. Technical tools for assessing all kinds of risks.
Labor function 2: Development of measures to minimize damage due to the implementation of adverse risks	Task 1: Risk minimization plan	Skills and abilities: 1. Develop possible measures to minimize possible damage from the implementation of risks. 2. Calculate economic feasibility. 3. Prepare a report on possible measures. 4. Implement measures in accordance with the plan. 5. Adjust plans.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Requirements for the risk management system and internal control of the insurance group 3. The basics of risk management. 4. Regulatory and methodological documents. 5. Industry specifics of risk management.
The requirements for personal competencies	Analytical thinking Stress resistance Ability to organize teamwork
Connection with other professions within the IQF	7 6 5 4 4	insurance actuary insurance analyst (underwriter) adjuster insurance sales agent insurance agent
Connection with the QB	Manager	Qualification reference book for managers, specialists and other employees.

Card of the profession “Actuary on insurance issues”
Profession Code:	2120-2-003
Name of profession:	Insurance Actuary
Qualification level according to the IQF:	7
Qualification level for the profession according to the QB	Not available
Level of professional education	Higher (or postgraduate) professional education and practical experience
Labor function 1: Assessment of obligations under insurance (reinsurance) contracts	Task 1: Calculation of the reserve for unearned premium, reserve for losses that have not occurred, loss reserves and additional reserves	Skills and abilities: 1. Determine the period of validity of insurance (reinsurance) contracts, the period of validity of insurance coverage. 2. Calculate the reserve of unearned premiums. 3. Determine the forecast parameters that affect the amount of reserves. 4. Calculate the probability of death, survival, accidents and other insurance events. 5. Calculate the reserve of losses those have not occurred. 6. Determine and calculate the development coefficients of losses. 7. Calculate loss reserves. 8. Determine the need for the formation of additional reserves under insurance (reinsurance) contracts. 9. Select and calculate optimal models of actuarial calculations.
		Competence: 1. Fundamentals of probability theory (probability of an event, probability properties, probability distribution, expected events). 2. Normative legal acts in the field of insurance. 3. Standards of actuarial practice. 4. Methods for calculating the reserve for losses that have not occurred. 5. Standards of international financial reporting standards (hereinafter referred to as the IFRS) in terms of reserves. 6. Actuarial methods for calculating loss reserves.
	Task 2: Determination of the share of the reinsurer in insurance reserves (reinsurance assets)	Skills and abilities: 1. Determine the share of liability under the reinsurance contract. 2. Determine the size of the reinsurance premium and the part that is used in the calculation. 3. Analyze reinsurance contracts and determine the reinsurer's coverage for claims (losses). 4. Determine the RIUL taking and not taking into account the share of the reinsurer.
		Competence: 1. Basics and types of reinsurance. Reinsurance conditions for proportional and disproportionate reinsurance. 2. Regulatory requirements of authorized bodies for the calculation of insurance reserves. 3. Legislation on insurance and insurance activities. 4. IFRS standards.
Labor function 2: Development of a methodology for calculating the economic feasibility of insurance tariffs	Task 1: Calculation of rates of insurance tariffs and insurance premiums	Skills and abilities: 1. Organize the collection, systematization and analysis of statistical information. 2. Calculate the components of the insurance rate, including the probability of an insured event. 3. Identify factors affecting the probability of an insured event and the severity of damage. 4. Formulate an insurance rate depending on the package of risks and services. 5. Define fixed, variable, distributed and unallocated costs. 6. Determine the current expected value of cash flows.
		Competence: 1. Fundamentals of probability theory. 2. Normative legal acts in the field of insurance and actuarial activities. 3. International standards of actuarial practice. 4. Methods for assessing and forecasting losses in insurance (final accumulated taking into account trends). 5. Determining the degree of influence of risks and factors on the value of the insurance tariff. 6. Differentiation of tariffs by region and risk class.
Labor function 3: Profitability Analysis of Insurance Products	Task 1: Insurance Product Profitability Assessment	Skills and abilities: 1. Identify the main risks for which insured events occur. 2. Assess the damage from the implementation of certain risks included in the insurance product. 3. Use mathematical models and their parameters that correspond to the norms of actuarial activity for the implementation of actuarial calculations 4. Calculate reserves for each year of insurance policies. 5. Optimize actuarial assumptions. 6. Calculate the probability and determine the expected values. 7. Determine income and expenses both on a separate insurance policy and on the totality of contracts.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Joint order of the Minister of Finance of the Republic of Kazakhstan dated February 6, 2018 No. 130 and resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated February 26, 2018 No. 23 “On approval of the Rules for presenting a conclusion on the conformity of the size of insurance reserves for unearned premiums, non-incurred losses declared, but unresolved losses, incurred but undeclared losses requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on insurance and insurance activities ”( registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 16569). 3. Understanding of insurance programs and conditions. 4. Methods of mathematical modeling and formalization of tasks for the implementation of actuarial calculations 5. Criteria for the selection of profitable projects. 6. Regulatory and methodological documents on actuarial practice. 7. Income and expenses of the insurance company. 8. The impact of sales of insurance products on the financial performance of the insurance company.
Labor function 4: Assessment of financial stability and solvency of an insurance (reinsurance) company	Task 1: Solvency assessment of an insurance (reinsurance) company, including stress scenarios	Skills and abilities: 1. To evaluate the obligations of the insurance organization under insurance (reinsurance) contracts. 2. Assess the hidden obligations of the insurance company. 3. Evaluate and analyze the results of compulsory actuarial valuation in accordance with accepted criteria. 4. Calculate and measure the fair value of the assets of the insurance company. 5. Conduct stress testing, identify possible losses in the implementation of stress scenarios.
		Competence: 1. The Law "On Insurance Activities". 2. Requirements for the risk management system and internal control of the insurance group. 3. Resolution of the Board of the Agency of the Republic of Kazakhstan on regulation and supervision of the financial market and financial organizations dated February 16, 2004 No. 35 “On approval of the requirements for the internal audit of an insurance (reinsurance) company” (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts under No. 2752 ) 3. The operational activities of the insurance organization. 4. The requirements of regulatory legal acts on the procedure for assessing and calculating obligations under insurance (reinsurance) contracts. 5. Model building, actuarial modeling.
Labor function 5: Analysis and quantitative, financial assessment of risks and (or) financial obligations arising from the presence of risks	Task 1: Risk assessment	Skills and abilities: 1. Organize the collection, systematization and analysis of information. 2. Assess the risks. 3. Assess the factors that influence the probability of risk.
		Competence: 1. Fundamentals of probability theory. 2. Normative legal acts in the field of risk assessment. 3. International risk standards. 4. Methods of risk assessment.
Labor function 6: Preparation of actuarial conclusions on the conclusion of a major transaction under insurance and reinsurance contracts, determination of the amount of loans provided to policyholders under accumulative insurance contracts	Task 1: Drawing up actuarial conclusions and sizing loans	Skills and abilities: 1. Organize the collection, systematization and analysis of information. 2. Use mathematical models and their parameters corresponding to the norms of actuarial activity for the implementation of actuarial calculations 3. Calculate losses and redemption amounts. 4. Identify factors affecting the probability of insured events. 5. Analyze the insurance portfolio.
		Competence: 1. Fundamentals of probability theory. 2. The Law "On insurance activities." 3. Requirements for the formation, methodology for calculating insurance reserves and their structure. 4. International standards. 5. Methods for calculating and evaluating obligations under insurance (reinsurance) contracts.
The requirements for personal competencies	Analytical thinking Stress resistance Ability to make decisions quickly, teamwork Ability to formulate the results of calculations and studies
Connection with other professions within the IQF	6 6 5 4 4	Risk Manager in Insurance insurance analyst (underwriter) adjuster insurance sales agent insurance agent
Connection with the QB	Mathematician	Qualification reference book for managers, specialists and other employees.

2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 117-бабының 2-1-тармағына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған "Сақтандыру" кәсіптік стандарты бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Ұлттық біліктілік жүйесін дамыту және болжамдау департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

2) осы бұйрық мемлекеттік тіркелген күннен бастап күнтізбелік он күн ішінде оны қазақ және орыс тілдерінде "Республикалық құқықтық ақпарат орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына ресми жариялау және Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін жіберуді;

3) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды;

4) осы бұйрық мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау бірінші вице-министрі Е. Ж. Жылқыбаевқа жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрінің
2019 жылғы 16 маусымдағы
№ 253 бұйрығымен
бекітілген

"Сақтандыру" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

1. "Сақтандыру" кәсіптік стандарты біліктілік деңгейіне және құзыреттілікке, мазмұнына, сапасына және еңбек жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайды, сонымен қатар білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорын қызметкерлерін оқытуға, білім беру мекемелерінің жұмысшылары мен түлектерін сертификаттауға, сақтандыру бойынша қызметтегі кең ауқымды міндеттерді шешуге арналған.

Осы кәсіптік стандарт негізінде ұйымдар ішкі қолданыс үшін қызметкерлерге арналған корпоративтік кәсіптік стандарттарды, олардың кәсіптік білім деңгейін, еңбек функцияларының, біліктіліктерінің, іскерліктері мен дағдыларының тізбесін нақтылай отырып, өндірісті, еңбекті және басқаруды ұйымдастырудың ерекшеліктерін, олардың жауапкершілігін ескере отырып әзірлей алады.

"Сақтандыру" кәсіптік стандарты мемлекеттік заңды тұлғалар көрсететін қызметтерге қолданылады.

2. Осы кәсіптік стандартта келесі терминдер мен анықтамалар қолданылады:

1) аджастер - функциясына сақтандыру төлемі бойынша өтінішті қарау және сақтандыру жағдайынан болған залалды бағалау кіретін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қызметкері;

2) актуарий – уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген актуарийлерді оқытудың ең төмен міндетті бағдарламасы бойынша емтихан тапсырған жеке тұлға;

3) еңбек сіңірілмеген сыйлықақылар резерві - есептеу күнінен кейінгі сақтандыру қорғаудың қолданылуы кезеңіне қатысты, келесі есепті кезеңдерде туындауы мүмкін төлемдерді қамтамасыз ету жөніндегі міндеттемелерді орындауға арналған сақтандыру (қайта сақтандыру) шарты бойынша сақтандыру сыйлықақының (жарналарының) бөлігі (еңбек сіңірілмеген сыйлықақы);

4) андеррайтер – функциясына сақтандыруға қабылданатын сақтандыру тәуекелдерін бағалау және сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының талаптарын айқындау кіретін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қызметкері;

5) ассистанс – сақтандыру ұйымдарының, заңды тұлғалардың сақтанушы (сақтандырылушы, пайда алушы) саяхатта не тұрғылықты жерінен алыста жүрген уақытта қиын жағдайға душар болғанда сақтандыру жағдайының басталуы салдарынан оған техникалық, медициналық жәрдемдесу арқылы ақшалай және (немесе) табиғи-заттай нысанда көмек көрсетуі;

6) орын алған, бірақ мәлімделмеген шығындар резерві (бұдан әрі - ОМШР) - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының есепті кезеңде немесе оның алдындағы кезеңдерде орын алған, басталуы фактісі туралы Қазақстан Республикасының заңында немесе шартта белгіленген тәртіппен сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен есепті кезеңде немесе оның алдындағы кезеңдерде мәлімделмеген сақтандыру жағдайларына байланысты туындаған шығындарды реттеу бойынша шығыстарды қоса алғандағы сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру жөніндегі міндеттемелерінің бағалауы болып табылады;

7) мәлімделген, бірақ реттелмеген шығындар резерві - сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының есеп беру күніне шығындарды реттеуге шығыстарды қоса алғандағы сақтандыру төлемдерін жүзеге асыру бойынша орындалмаған немесе толық орындалмаған міндеттемелерінің бағалауы болып табылады;

8) сақтандыру залалын реттеу жөніндегі шығыстар - сақтандыру жағдайына қатысты туындаған сақтандырушының мүліктік мүддесіне келтірген залалдың (зиянның) көлемін бағалауға және оны азайтуға байланысты сараптама, консультациялық және өзге сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына қажетті ақшалай сомасы.

3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар пайдалынылады:

1) БА – 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 16 тармағының 16-2) тармақшасына сәйкес әзірленіп және бекітілген Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы (бұдан әрі - Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы);

2) СБШ – салалық біліктілік шеңбері.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Сақтандыру".

5. Кәсіптік стандартты әзірлеу мақсаты: қызметкерлердің біліміне, шеберлігіне, дағдыларына және жеке құзыреттеріне қойылатын талаптарға сәйкес келетін еңбек функцияларын жүйелі және құрылымдалған сипаттауды кәсіп бойынша ұсыну;

сақтандыру бойынша қызметті жүзеге асыру кезінде қызметкерлерге қажетті іскерлікті, дағдыларды, білімді және құзыреттілікті сипаттау.

6. "Сақтандыру" кәсіби стандартының қысқаша сипаттамасы:

сақтандыру және қайта сақтандыру бойынша міндеттемелер мөлшерлері есептерін орындау;

сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларының ставкаларын белгілеу;

сақтандыруға қабылданатын сақтандыру тәуекелдерін бағалау, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының табыстылығы және кірістілігі;

сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарының талаптарын айқындау;

сақтандыру объектісін алдын-ала тексеру және бағалау бойынша қызмет көрсету;

сақтандыру ұйымының тәуекелдердің жүйелі бағалау және олардың сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының (клиенттердің тәуекелдері мен меншік тәуекелдері) қызметіне теріс әсерін төмендету;

мүлікке келтірілген зиян мөлшерін бағалау және есептеу;

клиенттердің шағымдарын реттеу;

сақтандыру ұйымының атынан және тапсырмасы бойынша тапсырма шарты немесе жеке еңбек шарты (штаттық қызметкер) негізінде сақтандыру шартын жасасу, сондай- ақ әлеуетті клиентінің сақтандыру мәселелері бойынша консультациясын беру.

7. Кәсіптік кіші топ:

тауарларды сатып алу және сату жөніндегі қосалқы кәсіби персонал;

қаржылық қызмет, сандық ақпаратты есепке алу және өңдеу саласындағы қосалқы кәсіби персонал;

қаржы саласының мамандар-кәсіпқойлары;

әкімшілік саласынының мамандар-кәсіпқойлары;

математиктер, актуарийлер, статистиктер.

8. Кәсіби топ:

сақтандыру агенттері;

шығындар бойынша бағалаушылар және сарапшылар (консультанттар);

қаржылық талдаушылар мен мамандар-кәсіпқойлар;

бизнесті басқару мен жүргізу бойынша консультанттар;

математиктер, актуарийлер, статистиктер.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. Кәсіптер тізімі:

1) сақтандыру агенті – БҰШ бойынша 4 біліктілік деңгейі;

2) сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент – БҰШ бойынша 4 біліктілік деңгейі;

3) аджастер – БҰШ бойынша 5 біліктілік деңгейі;

4) сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) – БҰШ бойынша 6 біліктілік деңгейі;

5) сақтандырудағы тәуекел-менеджер – БҰШ бойынша 6 біліктілік деңгейі;

6) сақтандыру жөніндегі актуарий – БҰШ бойынша 7 біліктілік деңгейі.

Кәсіптер карточкалары аталған кәсіптік стандарттың қосымшасында келтіріледі.

"Сақтандыру" кәсіптік
стандартына
қосымша

"Сақтандыру агенті" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:					3321-1-004
Кәсіптің атауы:					Сақтандыру агенті
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:					4
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі					Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта техникалық және кәсіптік (орта арнайы, орта кәсіптік) білімі және белгіленген бағдарлама бойынша арнайы дайындық болуы тиіс, жұмыс өтіліне талап қойылмайды.
Кәсіптік білім беру деңгейі					Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік (орта арнайы, орта кәсіптік) білімі және белгіленген бағдарлама бойынша арнайы дайындық болуы тиіс, жұмыс өтіліне талап қойылмайды.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру қызметін және сақтандыру агенттерінің қызметін талдау, нормативті құқықтық актілермен және әдістемелік материалдармен танысу					1-міндет Сақтандыру қызметін талдау	Машықтары мен дағдылары: 1. Өңірлік шарттарды және сақтандыру қызметінің сұранысын зерттеу. 2. Әлеуетті және нақты сақтандырушылар мен сақтандыру объектілерінің есебін жүргізу. 3. Сақтандыру шарттарын ұзарту және шарттарын жасау мақсатымен тұрақты клиенттеріне қызмет көрсету және сұхбаттар жүргізу. 4. Клиенттерді бақылау, олардың қабылдауын, жадын, назарын, өзін ұстау уәждемелерін бағалау, қатынасуын ұйымдастыру және көзқарастарын келістіру.
						Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" 2000 жылғы 18 желтоқсанындағы Қазақстан Республикасының Заңы (бұдан әрі - "Сақтандыру қызметі туралы" Заң). 2. "Сақтандыру ұйымының сақтандыру қызметін жүзеге асыруына қойылатын талаптарды, оның ішінде сақтандыру нарығының қатысушыларымен өзара қарым-қатынастары жөніндегі талаптарды және сақтандыру агентінің сақтандыру нарығында делдалдық қызметті жүзеге асыруына өкілеттіктерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 1 наурыздағы № 25 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6164 тіркелген). 3. Сақтандыру қызметін реттейтін материалдар мен әдістемелік материалдар. 4. 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек Кодексі (бұдан әрі - Еңбек Кодексі). 5. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау, өрт қауіпсіздігі туралы ережелері. 6. Нарық экономикасының негіздері. 7. Психологияның және еңбек ұйымдастыру негіздері, іскерлік қатынас әдептері. 8. Сенімді пайдаланушы деңгейінде цифрлық сауаттылықты білу: сенімді пайдаланушы (негізгі дағдылар). Офистік қосымшалармен сенімді жұмыс істеу: мәтінмен, графикамен, презентациямен, электрондық кестелермен, реляциялық дерекқормен, сонымен қатар ерекше секторлық бағдарламалық өніммен сенімді жұмыс істеу. 9. Ақпараттық қауіпсіздік мәселелері.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру агентінің негізгі функцияларын орындау					1-міндет Сақтандыру тәуекелдерін анықтау	Машықтары мен дағдылары: 1. Денсаулық, жас, жыныс, білім, еңбек қызметінің өтілі, материалдық қамсыздандыру деңгейі және клиентті сипаттайтын басқа субъективті сапаларын есепке ала отырып, сақтандыру қызметтеріне шарт жасау кезінде тәуекел деңгейін алдын ала анықтау. 2. Мүліктік және жеке сақтандыру шарттарын жасау бойынша ең жеңіл операцияларды іске асыру. 3. Есептеулер дұрыстығын және сақтандыру жарналарын қабылдауды қамтамасыз ету. 4. Сақтандыру құжаттарын рәсімдеу және олардың сақталын қолданыс мерзімі ішінде қамтамасыз ету. 5. Сақтандыру шарттары туралы ақпаратты алуда клиенттерге консультация беру. 6. Сақтандыру қызметтеріне шарттық қатынастарға енген тұлғалармен жасалған шарттардың, байланыстың қолданылу мерзімі ішінде қолдау. 7. Сақтандыру жарнамаларын есептеу және төлеу, сақтандыру өтімдерін төлеу мәселелері бойынша клиенттерден түскен шағымдар мен наразылықтарын алдын ала қарау. 8. Белгіленген талаптарға сәйкес қажетті құжаттаманы рәсімдеу, есеп жүргізу және құжаттардың сақталуын қамтамасыз ету.
						Білуге тиіс: 1. Сақтандыру қызметтерінің түрлері және сақтандырудың әр түрлерінің жағдайлары. 2. Сақтандыру қызметтеріне шарт жасасу және келтірілген залалдарды бағалалау кезіндегі тәуекелдерді анықтау әдістері. 3. Сақтандыру қызметтеріне шарттар жасасу және рәсімдеу тәртібі. 4. Сенімді пайдаланушы деңгейінде цифрлық сауаттылық: офистік қосымшалармен жұмыс: мәтінмен, графикамен, презентациямен, электрондық кестелермен, дерекқормен, сондай-ақ ерекше секторлық бағдарламалық өніммен жұмыс. 5. Ақпараттық қауіпсіздік мәселелері.
3-еңбек функциясы: Орындалған жұмыстар сапасын бағалау, жұмыстағы кемшіліктерді талдау, айқындау және жою					1-міндет: Орындалатын жұмыстардың сапасын бағалау	Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру қызметін талдау және қиындықтарын айқындау. 2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының клиенттерімен, жұмыскерлерімен қатынасын және өзара әрекетін бағалау, қиындықтарын айқындау. 3. Сақтандыру қызметтерін жетілдіру бойынша ұсыныстар, ұсынымдар әзірлеу. 4. Есептерді дайындау.
						Білуге тиіс: 1. Сақтандыру қызметін талдау және қиындықтарын айқындау әдістері. 2. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және аралас қызметтердің қызметкерлерімен қатынас және өзара іс-қимыл сапасын бағалау критерийі. 3. Сақтандыру агентінің есебін дайындау мен рәсімдеуге қойылатын талаптар. 4. Сенімді пайдаланушы деңгейінде цифрлық сауаттылығы мәтінмен, графикамен, презентациялармен, электрондық кестелермен, дерекқормен, сондай-ақ арнайы-секторлық бағдарламалы өнімдермен жұмыс. 5. Ақпараттық қауіпсіздік мәселелері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар					Тіл табыса білуі Ойын дұрыс және нақты айқындау қабілеті Клиенттің қызығушылығын туғыза білу, әңгімені үзбеу
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс					7 6 6 5 4	Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент
БТБА немесе БА байланыс					Сақтандыру агенті	Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы.
"Сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:				3321-1-002
Кәсіптің атауы:				Сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:				4
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі				Жоқ
Кәсіптік білім беру деңгейі				Тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік (орта арнайы, орта кәсіптік) білімі және белгіленген бағдарлама бойынша арнайы дайындық болуы тиіс, жұмыс өтіліне талап қойылмайды.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру өнімдерінің презентацияларын өткізу және сақтандыру шарттары мен бағдарламалары бойынша консультациялар				1-міндеті: Презентацияларды рәсімдеу және консультациялау	Машықтары мен дағдылары: 1. Дербес компьютерлердің мүмкіндіктерін пайдалану (Excel, Word, PowerPoint). 2. Клиенттің қажеттіліктерін анықтау. 3. Еркін қарым-қатынас және әңгімелесуде клиенттің мүддесін қолдау. 4. Клиентке сақтандыруға экономикалық мүддесін анықтау. 5. Өз ойын жеткізу. 6. Сақтандыру құжаттамасын дұрыс және сауатты толтыру.
					Білуге тиіс: 1. Сақтандыру саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 2. Компанияның ішкі құжаттары. 3. Сақтандыру бағдарламалары мен шарттары, оның ішінде нарықтағы балама ұсыныстар. 4. Сатуды ұйымдастыру саласындағы нормативтік және әдістемелік құжаттар. 5. Компанияның сақтандыру құжаттамасына қойылатын талаптары.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттарын жасасу				1-міндет: Шарт жасасу және рәсімдеу	Машықтары мен дағдылары: 1. Компьютер мен бағдарламаларды қолдану (Word, Excel) . 2. Сақтандыруға өтініш және сауалнама толтыру. 3. Сақтандыру компаниясына растауға сауалдарды дұрыс және жедел түрде қалыптастыру. 4. Сақтандыру шарттарының үлгілерін толтыру. 5. Клиент бойынша сақтандыру құжаттамасын және есептілігін қалыптастыру.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру шарттарын толтыру және жасау. 3. Тарифтік журналдар мен андеррайтингілік үстемақыларын қолдану. 4. Клиенттермен жұмыс бойынша нормативтік және әдістемелік құжаттар. 5. Құжаттамалар және клиенттерден ақша қабылдау бойынша заңнамалық талаптар.
3-еңбек функциясы: Компанияның автоматтандырылған ақпараттық жүйесіне мәліметтер енгізу				1-міндет: Ақпаратты енгізу	Машықтары мен дағдылары: 1. Толтыру үшін қажетті параметрлерді анықтау. 2. Автоматтандырылған ақпараттық жүйеге кіру және шығу. 3. Тұтынушы ақпаратын енгізу үшін бөлімдерді табу. 4. Автоматтандырылған ақпараттық жүйеде сақтандыру шарты бойынша деректерді енгізу. 5. Ақпаратты автоматтандырылған ақпараттық жүйеде сақтау.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымында сақталатын деректерге санкцияланбаған қол жеткізуден ақпараттың сақталуын және қорғалуын қамтамасыз ететін қауіпсіз жұмысты ұйымдастыруға, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының киберқауіпсіздігіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 30 шiлдедегi № 164 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17289 болып тіркелді). 2. Компанияда сатылым саласындағы мамандар үшін есептілік нысандары нысандар.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар				Тіл табыса білуі Ойын дұрыс және нақты айқындау қабілеті Клиентті қызықтыруға, әңгімені үзбеу
БҰШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс				7 6 6 5 4	Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру агенті
БА-мен байланыс				Сақтандыру агенті	Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
"Аджастер" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:	3315-3-001
Кәсіптің атауы:	Аджастер
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:	5
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі	Жоқ
Кәсіптік білім беру деңгейі	Жоғары кәсіби білім, бағалау қызметі саласында қосымша дайындау.
1-еңбек функциясы Сақтандыру жағдайы туындаған зиян мөлшерін анықтау процесін анықтау және / немесе ұйымдастыру	1-міндет: Зиянды бағалау және сақтандыру төлемінің мөлшері				Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру жағдайы бойынша қажетті құжаттар тізбесін айқындау. 2. Байқау жүргізу және сақтандыру жағдайы орнын және бүлінген мүлікті байқау актісін жасау. 3. Залалдарды есептеу әдістемесін пайдалану 4. Шығынды ақшалай және табиғи заттай мағынада айқындау. 5. Есептеуді, сметаны, бүлінген мүлікті жөндеу бойынша калькуляцияны, оның нарықтық құнын немесе қалдық құнын жасау немесе жасауды ұйымдастыру және сақтандыру төлем сомасын есептеу.
					Білуге тиіс: 1. Сақтандыру қызметі туралы заңы, 2. "Сақтандыру портфелін беру қағидаларын және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы соттың шешімі заңды күшіне енген күнінен бастап, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын консервациялау немесе лицензиядан айыру кезінде сақтандыру портфелін берудің ерекшеліктерін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 29 қазандағы № 262 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17885 болып тіркелді). 3. Cақтандырудағы шығынды бағалау әдістемесі, сондай-ақ калькуляция жасау бойынша бағдарламалық кешендері. 4. Шығындарды реттеудің нормативтік және әдістемелік құжаттары. 5. Сақтандыру тәуекелінің салалық ерекшеліктері.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша сақтандыру жағдайларын реттеу	1-міндет: Сақтандыру жағдайы бойынша құжаттарды ресімдеу				Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру жағдайының себептерін және жағдаяттарын анықтау. 2. Қажет болған жағдайда бүлінген мүлікті оның нарықтық құнын немесе оның қалдықтарын бағалауды ұйымдастыру. 3. Ресми органдар мен клиенттер үшін құжаттарды ұсыну туралы сұрауларды дайындау. 4. Инспекцияланатын объектіге келтірілген зиянды әртүрлі құралдар мен әдістер арқылы түзету. 5. Сақтандыру шартының талаптарына сәйкес шығын мөлшерін анықтау. 6. Сақтандыру жағдайы (шығын) ретіндегі мәлімделген оқиғаны тану немесе тану туралы қорытынды дайындау. 7. Сақтандыру жағдайы туралы актілерді және сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға бұйрықтарды әзірлеу. 8. Сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруда бас тартуларды әзірлеу.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Сақтандыру холдингінің, сондай-ақ сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының дауыс беруші акцияларының (артықшылық берілгендерін шегергенде) жиырма бес пайыздан астамын тікелей немесе жанама иеленетін сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының ірі қатысушысының - жеке тұлғаның пруденциялық нормативтерін қолдау жөніндегі шаралар туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2010 жылғы 3 қыркүйектегі № 135 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6546 болып тіркелді). 3. Калькуляция жасау бойынша бағдарламалық кешендер. 4. Мамандандырылған мекемелер мен сарапшыларды тарту тәртібі. 5. Сақтандырудағы шығынды бағалау әдістемесі. 6. Шығындарды реттеудің нормативтік және әдістемелік құжаттары. 7. Сақтандыру тәуекелінің салалық ерекшеліктері.
	2- міндет: Сақтандыру төлемін ұйымдастыру				Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру төлемі үшін материалдарды қалыптастыру. 2. Сақтандыру компаниясының мүдделі бөлімшелерінің және сыртқы жеткізушілердің жұмысын үйлестіру және жоспарлау. 3. Мемлекеттік және басқа органдар мен клиенттерге сұрау салу. 4. Клиентпен, бағалаушымен (ол болған кезде), сондай-ақ сақтандыру төлемі мәселелері бойынша өзге де үшінші тұлғалармен өзара іс-қимыл жасау. 5. Төлем құжаттарын, бұйрықтар, актілер, есептер дайындауды ұйымдастыру.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Сақтандыру резервтерін қалыптастыруға, есептеу әдiстемесiне және олардың құрылымына қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 31 қаңтардағы № 13 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18290 болып тіркелді) (бұдан әрі - Сақтандыру резервтерін қалыптастыруға, есептеу әдiстемесiне және олардың құрылымына қойылатын талаптар). 3. Сақтандыру ұйымының әртүрлі бөлімшелерінде бизнес-процестерді ұйымдастыру регламенттері. 4. Сақтандыру төлемі бойынша құжаттар пакетіне, сондай-ақ жасалған сақтандыру шарттарының талаптарына қойылатын талаптар. 5. Шығындарды реттеудің нормативтік және әдістемелік құжаттары, сондай-ақ жасалған сақтандыру шарттарының талаптары. 6. Төлеу мерзімдері мен тәртібін қоса алғанда, сақтандыру төлемін ұйымдастырудың салалық ерекшеліктері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар	Нұсқауларды нақты орындау Стресске төзімділік Жылдам шешім қабылдау қабілеті
БҰШ ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс	7 6 6 4 4				Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БА - мен байланыс	Бағалаушы				Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы.
"Сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер)" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:		2413-6-001, 2413-6-002
Кәсіптің атауы:		Сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер)
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:		6
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі		Тиісті мамандығы бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі, жұмыс өтілі кемінде 2 жыл болуы тиіс.
Кәсіптік білім беру деңгейі		Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кәсіби білім және практикалық тәжірибе.
1-еңбек функциясы Сақтандыру (қайта сақтандыру) шартын жасасқан кезде тәуекелді бағалау		1-міндет: Әлеуетті клиенттің тәуекел тобын анықтау			Машықтары мен дағдылары: 1. Негізгі тәуекелдерді анықтау. 2. Клиенттің негізгі тәуекелдерге ұшырауын анықтау. 3.Сақтандыру тәуекелінің сақтандыру тарифіне әсер ету дәрежесін анықтау. 4. Сақтандыру тәуекелінің тобын, түрін анықтау 5. Өңірдің саралануын және тәуекелдік тобын есептеу. 6. Клиенттің сақтандыру портфеліне ықпалы.
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 ақпандағы № 99 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7559 тіркелді) (бұдан әрі - Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар). 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Ықтимал шығынды есептеу негіздері. 5. Сақтандыру шарты бойынша шығынды көрсету есебін жүргізу әдістемесі. 6. Сақтандыру түрлері мен сыныптары бойынша сақтандыру объектілерінің құнына бағалау жүргізу жөніндегі нормативтік және әдістемелік құжаттар. 7. Сақтандыру объектісінің ерекшеліктерін сақтандыру тарифінің (сақтандыру сыйлықақысының) мөлшеріне әсері.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) үшін оңтайлы жағдайлар әзірлеу		1-міндет: Сақтандыру тәуекелдерін және сақтандыру тарифін саралау түрлерін айқындау			Машықтары мен дағдылары: 1. Клиенттің сақтандыру қажеттіліктерін түсіну. 2. Сақтандыру қызығушылығының болуын анықтау. 3. Осы клиентке тән сақтандыру тәуекелін анықтау. 4. Сақтандыру объектінің әлеуетті құнын бағалау. 5. Сақтандыру объектісі бойынша сақтандыру шарттарын айқындау (сақтандыру тарифін, сақтандыру сыйлықақысының/сақтандыру сомасының мөлшерін есептеу).
					Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен ерекше қатынастар арқылы байланысты тұлғаларға жеңілдікті жағдайлар беруге тыйым салуды белгілеудің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 29 қазандағы № 258 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17826 тіркелді). 4. Сақтандыру құнының компоненттері. 5. Сақтандыруда шығындарды бағалау әдістемесі, тарифтерге әсер ететін факторлар. 6. Сақтандыру объектісінің құнын сақтандырудың сыныптауышы мен түрлеріне қарай бағалау жүргізу бойынша нормативтік және әдістемелік құжаттар. 7. Салалық ерекшеліктерді, андеррайтинг тәжірибесі.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар		Талдамалық ойлау Жылдам шешім қабылдау қабілеті Байқау және мұқият болу
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс		7 6 5 4 4			Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандырудағы тәуекел-менеджер аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БА - мен байланыс		Сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер)			Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы.
"Сақтандырудағы тәуекел-менеджер" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:						2421-0-011
Кәсіптің атауы:						Сақтандырудағы тәуекел-менеджер
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:						6
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі						Тиісті мамандығы бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі, жұмыс өтілі кемінде 2 жыл болуы тиіс.
Кәсіптік білім беру деңгейі						Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кәсіби білім және практикалық тәжірибе.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының тәуекелдерін бағалау, сәйкестендіру және мониторинг жүргізу						1- міндет: Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының клиенттерден қабылданған тәуекелдерін бағалау	Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру портфелінің тәуекелдерін бағалау. 2. Компанияның сақтандыру портфеліне олардың жиынтық әсерінің дәрежесін анықтау. 3. Тәуекелдер картасын құру. 4. Тәуекелдер бойынша тиісті есептер дайындау. 5. Тәуекелдерді азайту жоспарының орындалуына мониторинг жүргізу. 6. Сақтандыру, инвестициялық және басқа да қызмет түрлеріне және әртүрлі мәмілелерге қатысты шектеулердің сақталуы.
							Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Менеджмент тәуекелдерінің негізі және және тәуекелдерді басқару. 5. Нормативтік және әдістемелік құжаттар. 6. Сақтандыру ұйымының қаржылық жағдайына олардың ықтимал теріс әсерін азайту жолдары.
						2- міндет: Сақтандыру ұйымының өзінің тәуекелдерін бағалау	Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына тән тәуекелдерді сәйкестендіру және оларға мониторинг жүргізу. 2. Компанияның қаржылық жағдайына теріс әсер ету дәрежесін анықтау. 3. Тәуекелдің пайда болу ықтималдығын бағалау және оны жүзеге асыру кезінде ықтимал залалды бағалау. 4. Тәуекелдер картасын құру. 5. Тәуекелдер бойынша тиісті есептер дайындау. 6. Тәуекелдерді азайту жоспарының орындалуына мониторинг жүргізу.
							Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Тәуекелдер-менеджмент негіздері. 5. Тәуекелдерді іске асырудан шығындарды барынша азайтатын тиімді бизнес-процестер. 6. Сақтандыру ұйымының операциялық қызметінің сыртқы және ішкі орта факторларының арасындағы себеп-салдарлық қатынастар. 7. Барлық ықтимал тәуекелдерді бағалаудың техникалық құралдары
2-еңбек функциясы: Қолайсыз тәуекелдерден келтірілген зиянды азайту бойынша шараларды әзірлеу						1- міндет: Тәуекелдердің азаю жоспарын құру	Машықтары мен дағдылары: 1.Ықтимал шараларды әзірлеу. 2. Экономикалық орындылықты есептеу. 3. Мүмкін болатын шаралар туралы есеп дайындау. 4. Жоспарға сәйкес шараларды іске асыру. 5. Жоспарды түзету.
							Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. Тәуекелдер-менеджмент негіздері. 4. Нормативтік және әдістемелік құжаттар. 5. Тәуекелдер-менеджмент салалық ерекшеліктері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар						Талдамалық ойлау Стресске төзімділік Командада жұмысты ұйымдастыру қабілеті
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс						7 6 5 4 4	Сақтандыру жөніндегі актуарий сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БА немесе басқа да кәсіптік анықтамалықтармен байланыс						Менеджер	Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы
"Сақтандыру жөніндегі актуарий" кәсіптік карточкасы
Кәсіптің коды:			2120-2-003
Кәсіптің атауы:			Сақтандыру жөніндегі актуарий
БҰШ бойынша біліктілік деңгейі:			7
БА сәйкес кәсіптер үшін біліктілік деңгейі			Жоқ
Кәсіптік білім беру деңгейі			Жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) кәсіби білім және практикалық тәжірибе.
1-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау			1-міндет: Алынбаған сыйлықақылық резервтерді, шығындардың резервін, шығындар резервін және қосымша резервтерді есептеу			Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шартының қолданылу мерзімін, сақтандыруды қамту кезеңін айқындау. 2. Алынбаған сыйлықақылық резервтерді есептеу. 3. Қорлардың мөлшеріне әсер ететін болжамдық параметрлерді анықтау. 4. Өлімнің, өмір сүрудің, авариялардың және басқа да сақтандыру оқиғаларының ықтималдығын есептеу. 5. Болмаған шығындардың резервін есептеу. Шығындардың дамуының коэффиценттін анықтау және есептеу. 6. Шығындардың өсу коэффициентін есептеу және анықтау. 7. Шығындар резервтерін есептеу. 8. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша қосымша резервтерді қалыптастыруға қойылатын талаптарды айқындау. 9. Актуарлық есептеулердің оңтайлы үлгілерін таңдау және есептеу.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдық теориясының негіздері (оқиға ықтималдығы, ықтималдық қасиеттері, ықтималдықтың таралуы, күтілетін оқиғалар). 2. Сақтандыру саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 3. Актуарлық практиканың стандарттары. 4. Болмаған шығындарға резервті есептеу әдістемесі. 5. Қорларға қатысты Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары (бұдан әрі - ХҚЕС стандарттары). 6. Шығындардың резервтерін есептеудің актуарлық әдістері.
			2- міндет: Сақтандыру резервтеріндегі (қайта сақтандыру активтеріндегі) қайта сақтандырушының үлесін анықтау			Машықтары мен дағдылары: 1. Қайта сақтандыру шарты бойынша міндеттемелердің үлесін анықтау. 2. Қайта сақтандыру сыйлықақысының мөлшерін және есепте қолданылатын бөлікті анықтау. 3. Қайта сақтандыру шарттарын талдау және талап етілген наразылықтар бойынша (шығындар) қайта сақтандырылғанның өтемін аңықтау. 4. Қайта сақтандырушының үлесін және үлесінсіз ТКШР анықтау.
						Білуге тиіс: 1. Қайта сақтандырудың негіздері мен түрлері. Пропорционалды және диспропоративтік қайта сақтандыру шарттары бойынша қайта сақтандыру шарттары. 2. Сақтандыру резервтерін есептеу үшін уәкілетті органдардың нормативтік талаптары. 3. Сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнама 4. ХҚЕС стандарттары.
2-еңбек функциясы: Сақтандыру тарифтері мен сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерлемелерін есептеу			1-міндет: Сақтандыру тарифтері мен сақтандыру сыйлықақыларының мөлшерлемелерін есептеу			Машықтары мен дағдылары: 1. Статистикалық ақпаратты жинау, жүйелеу және талдауды ұйымдастыру. 2. Сақтандыру жағдайының ықтималдығын қоса алғанда, сақтандыру тарифінің компоненттерін есептеу. 3. Сақтандыру жағдайының ықтималдығы мен залалдың ауырлығына әсер ететін факторларды анықтау. 4. Тәуекелдер мен қызметтер пакетіне байланысты сақтандыру тарифін қалыптастыру. 5. Тіркелген, ауыспалы, бөлінген және бөлінбеген шығыстарды анықтау. 6. Ақшалай қаражаттардың ағымдарының ағымдағы күтілетін құнын анықтау.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдық теориясының негіздері. 2. Сақтандыру және актуарлық қызмет саласындағы нормативтік құқықтық актілер. 3. Актуарлық практиканың халықаралық стандарттары. 4. Сақтандырудағы шығындарды бағалау және болжау әдістері (соңғы үлгілерді есепке ала отырып, жинақталған). 5. Тәуекелдер мен факторлардың сақтандыру тарифінің деңгейіне ықпал ету дәрежесін анықтау. 6. Аймақтар бойынша тарифтерді және тәуекел класстарын саралау.
3 -еңбек функциясы: Сақтандыру өнімдерінің кірістілігін талдау			1-міндет: Сақтандыру өнімдерінің табыстылығын талдау			Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру оқиғалары орын алған негізгі тәуекелдерді анықтау. 2. Сақтандыру өніміне кіретін түрлі тәуекелдерді іске асырудан келтірілген шығынды бағалау. 3. Актуарлық есептеулерді жүзеге асыру үшін актуарлық қызметтің нормаларына сәйкес келетін математикалық модель мен оның параметрлерін пайдалану. 4. Сақтандыру полистерін пайдаланудың әрбір жылға арналған резервтерін есептеу. 5. Актуарлық жол берілгендерді оңтайлы таңдау. 6. Ықтималдықтарды есептеу және күтілетін деңгейлерді анықтау. 7. Жеке сақтандыру полисіне де, келісімшарттар жиынына да табыстар мен шығыстарды анықтау
						Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. "Еңбекпен табылмаған сыйлықақылар, болмаған залалдар, мәлімделген, бірақ реттелмеген залалдар, болған, бірақ мәлімделмеген залалдар бойынша сақтандыру резервтері мөлшерінің Қазақстан Республикасының сақтандыру және сақтандыру қызметі туралы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкестігі туралы қорытындыны ұсыну қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 6 ақпандағы № 130 және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 26 ақпандағы № 23 бірлескен бұйрығы және қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16569 болып тіркелді). 3. Түсіну бағдарламалар және сақтандыру шарттары. 4. Математикалық модельдеу әдістері және актуарлық есептерді орындау бойынша міндеттерді ресімдеу. 5. Рентабельді жобалардың таңдау критерийлері. 6. Нормативтік және әдістемелік құжаттар бойынша актуарлық тәжірибе. 7. Сақтандыру ұйымының табыстары мен шығыстары. 8. Сақтандыру компаниясының қаржылық көрсеткіштеріне сақтандыру өнімдерін сатудың әсер етуі.
4-еңбек функциясы: Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының қаржылық тұрақтылығы мен төлем қабілеттілігін бағалау			1- міндет: Стресстік сценарийлерді қоса алғанда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының төлем қабілеттілігін бағалау			Машықтары мен дағдылары: 1. Сақтандыру ұйымының сақтандыру (қайта сақтандыру) бойынша міндеттемелерін бағалау. 2. Сақтандыру ұйымының жасырын міндеттемелерін бағалау. 3. Міндетті актуарлық бағалаудың нәтижелерін қабылданған нормаларға сәйкес бағалау және талдау. 4. Сақтандыру ұйымының активтерінің әділ құнын есептеу және бағалау. 5. Стресстік тестілеу жүргізу, стресстік сценарийлерді іске асыру кезінде ықтимал шығындарды анықтау.
						Білуге тиіс: 1. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 2. Сақтандыру тобының тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесіне қойылатын талаптар. 3. "Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымына ішкі аудит жүргізу тәртібіне қойылатын талаптарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы рыногын және қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалау жөніндегі агенттігі Басқармасының 2004 жылғы 16 ақпандағы № 35 қаулысы (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 2752 болып тіркелді). 3. Сақтандыру мекемесінің операциялық қызметі. 4. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді бағалау және есептеу тәртібі туралы нормативтік құқықтық актілердің талаптары. 5. Модельдер құру, актуарлық модельдеу.
5-еңбек функциясы: Тәуекелдер және (немесе) тәуекелдерге байланысты қаржылық міндеттемелерді сандық қаржылық бағалау және талдау			1- міндет: Тәуекелдерді бағалау			Машықтары мен дағдылары: 1. Ақпаратты, жинау, жүйелеу және талдауды ұйымдастыру. 2. Тәуекелдерді бағалау. 3. Тәуекелдің пайда болу ықтималдығына әсер ететін факторларды анықтау.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдықтар теория негіздері. 2. Тәуекелдерді бағалау саласындағы нормативтік-құқықтық актілер. 3. Халықаралық тәуекел стандарттары. 4. Тәуекелдерді бағалау әдістері.
6-еңбек функциясы: Сақтандыру және қайта сақтандыру шарттары бойынша ірі мәміле бойынша актуарлық есептілікті жасау, жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша полис ұстаушыларға берілген заемдардың мөлшерін анықтау			1- міндет: Актуарлық қорытындыларды жасау және заемдар мөлшерін айқындау			Машықтары мен дағдылары: 1. Ақпаратты жинау, жүйелеу және талдауды ұйымдастыру. 2. Актуарлық есептеулерді жүзеге асыру үшін актуарлық қызметтің нормаларына сәйкес келетін математикалық модель мен параметрлерін қолдану. 3. Шығындар мен өтеу сомасын есептеу. 4. Сақтандыру оқиғаларының пайда болу ықтималдығына әсер ететін факторларды анықтау. 5. Сақтандыру портфелін талдау.
						Білуге тиіс: 1. Ықтималдықтар теориясы негіздері. 2. "Сақтандыру қызметі туралы" Заңы. 3. Сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесі және олардың құрылымын қалыптастыруға талаптар. 4. Халықаралық стандарттар. 5. Сақтандыру (қайта сақтандыру) шарттары бойынша міндеттемелерді есептеу және бағалау әдістемелері.
Жеке құзыреттіліктерге қойылатын талаптар			Талдамалық ойлау Стресске төзімділік Жылдам шешім қабылдау, командалық жұмыс жасау қабілеті Есептеулер мен зерттеулер нәтижелерін қалыптастыру қабілеті
БҰШ ішіндегі басқа мамандықтармен байланыс			6 6 5 4 4			Сақтандырудағы тәуекел-менеджер сақтандыру саласындағы талдаушы (андеррайтер) аджастер сақтандыру сатылымдары жөніндегі агент сақтандыру агенті
БТБА немесе БА немесе басқа да кәсіптік анықтамалықтармен байланыс			Математик			Басшылардың, мамандардың және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығы

On approval of the professional standard "Insurance"