On approval of the Rules for selecting foreign organizations managing pension assets of the unified accumulative pension fund, including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the unified accumulative pension fund

Resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated June 15, 2020 No. 78. Registered with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan on June 30, 2020 No. 20909

      Unofficial translation

      In accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated March 30, 1995 "On National Bank of the Republic of Kazakhstan" for the purposes of ensuring the effectiveness of the management of pension assets of the unified accumulative pension fund, the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan HEREBY RESOLVED as follows:

      1. To approve the attached Rules for selecting foreign organizations managing pension assets of the unified accumulative pension fund, including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the unified accumulative pension fund.

      2. To recognize as invalid the resolution of the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan dated September 27, 2017 No. 173 "On approval of the Rules for selecting foreign organizations managing pension assets of the unified accumulative pension fund, including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the unified accumulative pension fund" (registered in the Register of State Registration of Regulatory Legal Acts as No. 15947, published on November 9, 2017 in the Reference Control Bank of Regulatory Legal Acts of the Republic of Kazakhstan).

      3. The Monetary Operations Department, in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan порядке shall ensure:

      1) jointly with the Legal Department, state registration of this resolution with the Ministry of Justice of the Republic of Kazakhstan;

      2) placement of this resolution on the official Internet resource of the National Bank of the Republic of Kazakhstan after its official publication;

      3) within ten working days after the state registration of this order, submission to the Legal Department of information about implementation of measures stipulated by subclause 2) of this clause and clause 4 of this resolution.

      4. The Information and Communications Department – press center of the National Bank shall ensure within ten calendar days after the state registration of this resolution, sending its copy for official publication to the periodical press.

      5. Control over the execution of this resolution shall be entrusted to the supervising Deputy Chairman of the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

      6. This resolution shall come into force upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication.

      Chairman of the National Bank
of the Republic of Kazakhstan
Ye. Dossayev

  Approved
by the Resolution of the Board of
the National Bank of the
Republic of Kazakhstan
dated June 15, 2020 No. 78

Rules for selecting foreign organizations managing pension assets of the unified accumulative pension fund, including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the unified accumulative pension fund

Chapter 1. General Provisions

      1. These Rules for selecting foreign organizations managing pension assets of the unified accumulative pension fund, including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the unified accumulative pension fund (hereinafter referred to as the Rules) have been developed in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan dated March 30, 1995 "On National Bank of the Republic of Kazakhstan", dated June 21, 2013 "On Retirement Insurance in the Republic of Kazakhstan", and shall determine the procedure for selecting foreign organizations managing pension assets of the unified accumulative pension fund (hereinafter referred to as the Fund), including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the Fund.

      2. The following basic concepts shall be used in the Rules:

      1) improved index asset management – type of management, in which the value of the variability of the yield deviation (tracking error) is from 0.5 (zero point five tenths) to 2 (two) percent inclusive. With improved index management, a moderate deviation from the main indicators of the benchmark portfolio is assumed;

      2) information coefficient (information ratio) – ratio of excess returns to the variability of the yield deviation (tracking error);

      3) specialized system – software and (or) a special Internet resource that has a base of investment and (or) analytical data required to analyze the activities of external managers;

      4) specialized mandate – a mandate transferred to the external management for the purposes of diversification of assets by using the investment strategies that contemplate unique investment approaches at the level of separate classes of assets, types of management, countries and regions;

      5) diversification – placement of assets in the financial instruments and other property in order to reduce the risk inherent in a particular class of assets;

      6) management control – the ability of one legal entity to directly and (or) indirectly determine decisions and (or) influence decisions made by another legal entity in connection with participation (ownership) in such a legal entity;

      7) exchange market – an aggregate of relations using the trading systems of the auction organizer, which provides organizational and technical support for the auction;

      8) global mandate – a portfolio whose investments go beyond one country (market, region);

      9) investment due diligence - a complex of analytical measures aimed at a comprehensive check and assessment of the effectiveness of the investment activities of the external manager;

      10) institutional investor – a legal entity, carrying out investment of money in the financial instruments;

      11) group of companies – legal entities that are collectively under the management control of one legal entity, or legal entities, one of which has management control over another legal entity;

      12) assets under advisory service - assets under the management of an external manager, on which the external manager advises the client in terms of investment asset management;

      13) mandate - a portfolio with specific investment characteristics;

      14) margin account - an account for transactions with financial derivatives, opened with a clearing organization and used for the purpose of placing collateral for transactions and settlements on transactions with financial derivatives;

      15) operational due diligence - a complex of analytical measures aimed at a comprehensive checking and assessing the effectiveness of the operating activities of the external manager;

      16) regional mandate - a portfolio whose investments are concentrated within one country (market, region);

      17) portfolio manager - the person who is responsible for the management of clients' assets;

      18) external manager – a foreign organization, including a bank, created in accordance with the legislation of a foreign state, specializing in the investment management of clients' assets and operating in the international financial markets;

      19) external management – type of pension asset management in which pension assets are transferred to investment management by an external manager;

      20) external transit management - a type of asset management in which pension assets are transferred to an external transit manager in order to minimize risks due to changes in the structure of transferred assets before the selection and (or) transfer of assets to an external manager according to the appropriate mandate;

      21) external transit manager - a foreign organization, including a bank, created in accordance with the legislation of a foreign state, specializing in external transit management of clients' assets and operating in the international financial markets;

      22) transit period – a time period applied to the portfolio, established in accordance with the Rules in order to bring it in line with the parameters established by the investment management agreement;

      23) the authorized subdivision – a subdivision of the National Bank that manages and monitors pension assets of the Fund;

      24) management of the National Bank – Chairman of the National Bank, Deputy Chairman of the National Bank supervising the authorized subdivision;

      25) level of excess returns– the difference between the actually achieved level of return and the level of return of the reference portfolio;

      26) forex operations – buying and (or) selling foreign currency on the exchange and over-the-counter markets.

      3. The total allowable volume of pension assets of the Fund transferred to external management to one external manager shall be no more than 10 (ten) percent of the volume of the portfolio of pension assets of the Fund in foreign currency.

      4. In case of exceeding the limit specified in clause 3 of the Rules, including in the event of a merger of two existing external managers, the authorized subdivision will eliminate the non-compliance within 3 (three) months from the date of such exceeding.

      5. Pension assets of the Fund shall be transferred to the external management in order to:

      1) reduce the level of risks associated with types of management;

      2) increase the returns of the managing the pension assets of the Fund through the use of experience, analytical materials, research and technical resources of an external manager;

      3) improve the efficiency of the management of the pension assets of the Fund through the use of expertise and advice in the field of asset management received from external managers;

      4) introduce new asset classes for which there is no experience in independent asset management.

      6. The choice of the type of management (active, improved index or passive (index)) and the reference portfolio for the external manager shall be carried out in accordance with the objectives of the management of the pension assets of the Fund and the restrictions provided for by the Fund's investment declaration, depending on the market situation.

      7. An external manager or external transit manager shall be paid a fixed commission and (or) a commission depending on the results of the management of the transferred pension assets of the Fund in external management or in an external transit management, in accordance with the investment management agreement.

Chapter 2. Procedure for selecting the external managers of the pension assets of the Fund, including requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the Fund

      8. The organization of the procedure for the selecting the external managers shall be carried out by the authorized subdivision.

      9. The authorized subdivision shall publish on the official Internet resource of the National Bank, as well as on other information and analytical resources available for potential external managers, information about the planned selection of the external manager, shall compile a list of potential external managers, shall send information to potential external managers.

      A mandatory condition for considering the proposal of a potential external manager shall be his consent to the inclusion of condition, stipulated by clause 24 of the Rules, in the investment management agreement.

      10. A potential external manager shall submit to the National Bank in electronic form and (or) in hard copy, minimum information requested from the potential external management, in accordance with Appendix 1 to the Rules. It is allowed to receive information from a specialized system by the authorized subdivision.

      11. The authorized subdivision shall carry out a comparative analysis of all proposals received from potential external managers, taking into account the mandatory requirements for them, when instructing them to take actions necessary to manage pension assets, stipulated by clauses 12 and (or) 13 of the Rules.

      If a potential external manager meets the mandatory requirements thereto, when they are instructed to take actions necessary for the management of pension assets, provided for in clauses 12 and (or) 13 of the Rules, the authorized subdivision shall carry out a comparative analysis of proposals of potential external managers in accordance with the assessment criteria for the comparative analysis of proposals of potential external managers (hereinafter referred to as the Assessment criteria) according to Appendix 2 to the Rules to form a long list of potential external managers (hereinafter referred to as the long list).

      When carrying out a comparative analysis of the proposals of potential external managers, it shall be allowed to use the National Bank's own data on the current external manager of the National Bank's gold and foreign exchange assets and assets held in trust by the National Bank.

      In order to clarify the information provided by a potential external manager, it is allowed for the authorized unit to send additional inquiries to such a potential external manager. If the potential external manager fails to provide additional requested information, the score for the corresponding criterion shall not be taken into account in the Assessment criteria.

      12. To select external managers for global mandates, the mandatory requirements to them, when they are instructed to take actions, necessary for the management of pension assets shall be:

      1) experience of working with financial instruments in which pension assets of the Fund are supposed to invest - at least 10 (ten) years, of which at least 5 (five) years of experience in the declared mandate, or if the potential external manager has exclusively similar regional mandates - at least 5 (five) years of experience in regional mandates that amount to at least seventy five (75) percent of the global mandate coverage.

      It is allowed to calculate the work experience of a potential external manager, taking into account the work experience of legal entities that are part of a group of companies with him;

      2) the total amount of clients' assets under the management of a potential external manager (including assets on consulting services) - not less than the equivalent of 25 (twenty-five) billion US dollars (hereinafter referred to as the US);

      3) the total amount of clients' assets under the mandate under consideration, managed by a potential external manager is not less than the equivalent of 1 (one) billion US dollars, or if the potential external manager has exclusively similar regional mandates under management - not less than the equivalent of 1 (one) billion US dollars for regional mandates that are at least seventy-five percent (75) percent of the global mandate.

      13. to select external managers for specialized mandates, the mandatory requirements to them, when they are instructed to take actions, necessary for the management of pension assets shall be:

      1) work experience of a potential external manager with financial instruments in which the pension assets of the Fund are supposed to be invested - at least 5 (five) years, of which at least 3 (three) years of work experience under the announced mandate, or if the potential external manager has under management exclusively similar regional mandates - at least 3 (three) years of experience in regional mandates that amount to at least seventy-five (75) percent of the global mandate coverage.

      It is allowed to calculate the work experience of a potential external manager, taking into account the work experience of legal entities that are part of a group of companies with him;

      2) the total amount of clients' assets under the management of a potential external manager (including assets on consulting services) - not less than the equivalent of 1 (one) billion US dollars;

      3) the total amount of clients' assets under the mandate under consideration, managed by a potential external manager - not less than the equivalent of 150 (one hundred and fifty) million US dollars.

      At the same time, the volume of pension assets transferred to one external manager does not exceed 50 (fifty) percent of the volume of assets in the investment management for the considered mandate, which are under the management of such an external manager.

      14. It is allowed to apply of the authorized subdivision to the clients of a potential external manager with a request about the results and quality of client asset management.

      15. The conclusion prepared by the authorized subdivision on a long list, containing a comparative analysis of the proposals of potential external managers and recommendations for their selection, is submitted for consideration to the Chairman of the National Bank, who, based on the results of consideration, approves a short list of potential external managers with the most advantageous proposals (hereinafter referred to as the short list) by imposing a resolution to the conclusion of the authorized subdivision.

      The authorized subdivision shall hold negotiations with potential shortlisted external managers to improve the terms of the proposals of external managers.

      16. The authorized subdivision shall carry out further assessment of the proposals of potential short-listed external managers according to the Assessment criteria to perform comparative analysis of the proposals of potential short-listed external managers as part of investment and operational due diligence in accordance with Appendix 3 to the Rules. If the total points of potential external managers from the short list are equal, the proposal of a potential external manager from the short list who has agreed to localize his office on the territory of the Astana International Financial Center will have an advantage.

      17. When conducting investment and operational due diligence, in order to obtain additional information on the procedure for making investment decisions and risk control procedures, it shall be allowed for the authorized subdivision to hold meetings with potential external managers and visit their offices.

      18. If a potential external manager, who had not previously had a contractual relationship with the National Bank, is proposed for selection as an external manager, a visit to his office shall be mandatory.

      19. The decision on the selection of external managers shall be made by the Board of the National Bank.

      In cases of transfer to the legal successor of the external manager of the rights and obligations arising from the investment management agreement in connection with the reorganization of this external manager, as well as in cases of transfer by the external manager of his rights and obligations arising from the investment management agreement to another legal entity (company) , the selection of these persons as an external manager shall be carried out without carrying out procedures, stipulated by пунктами 9, 10 и 11 of the Rules.

      20. If an external manager performing external management of a part of the National Bank's gold and foreign exchange assets and (or) and assets held in trust by the National Bank, under a similar mandate with a positive excess return for a period of at least 3 (three) years, meets the requirements for it, when they are instructed to take actions necessary to manage pension assets established by clauses 12 and (or) 13 of the Rules, then, by decision of the Chairman of the National Bank, his candidacy shall be brought to consideration of the Board of the National Bank as an external manager without carrying out procedures, stipulated by clauses 9, 10 и 11 of the Rules.

      21. To reduce the risks of asset concentration in external management within the framework of one mandate (but not one type of management), the number of acting external managers is at least 2 (two) external managers.

      22For the purposes of acceleration the process of selecting external managers, replacement of existing external managers and increase in competition among external managers, the authorized subdivision is allowed forming a reserve list of potential external managers (hereinafter referred to as the reserve list) from among potential external managers from the short list for subsequent approval by the Board of the National Bank.

      The authorized subdivision shall monitor the activities of external managers on the reserve list and updates the information annually as part of investment and operational due diligence.

      The transfer of the pension assets of the Fund to the external manager from the approved reserve list shall be carried out after the Board of the National Bank makes a decision on his choice as an external manager without carrying out procedures, stipulated by clauses 9, 10 and 11 of the Rules.

      23. Activities related to the conclusion of an investment management agreement and further monitoring of the fulfillment of its terms shall be carried out by an authorized subdivision.

      24. The Investment Management Agreement contains the following conditions:

      1) on the existence of the right of the National Bank to early terminate the investment management agreement in the following cases:

      failure by external managers to achieve excess returns on portfolio management in comparison with the reference portfolio;

      violation by the external manager of the restrictions established by the investment declaration of the Fund;

      amendments to the investment declaration of the Fund;

      existence of a resolution of the Board of the National Bank with the submission of a written notice to the external manager and an indication of the date of termination of the investment management agreement;

      2) on the existence of the right of the National Bank at its discretion at any time to replenish (revoke) pension assets of the Fund, which are under external management;

      3) on the provision of information to the external manager on the turnover of his staff responsible for the management of the pension assets of the Fund transferred to external management;

      4) on visits to the external manager by employees of the National Bank and independent auditors for the purpose of verifying account transactions, as well as obtaining additional information about the external manager, the procedure for making investment decisions and risk monitoring procedures;

      5) on the prohibition of attracting as brokers or counter-partners in transactions with of the pension assets of the Fund transferred to external management, affiliated with an external manager;

      6) on the responsibility of the external manager for violation of the limit of the expected variability of the deviation of returns (ex-ante tracking error) established in the investment management agreement;

      7) on the liability of the external manager for possible losses caused to the Fund as a result of negligence, deliberate default or fraud on the part of the external manager;

      8) on the obligation of the external manager to advise, train or conduct an internship for the employees of the National Bank who manage and monitor the pension assets of the Fund;

      9) on the obligation of the external manager to submit to the National Bank on a regular basis in accordance with the agreement on investment management of the following reporting:

      reporting on transactions performed for the previous working day on a daily basis;

      portfolio assessment (distribution of assets by different classes and types of currencies, portfolio composition at the end of the reporting month, market value of assets at the end of the reporting month);

      turnovers in the portfolio (a list of all transactions concluded for the reporting quarter, sorted by different classes and currencies, maturity, dividend payment and accrued interest);

      analysis of portfolio management results (monthly, quarterly and overall portfolio management results in the context of achieved profitability, portfolio risk indicators and the level of variability of the tracking error in comparison with the reference portfolio);

      a report on the state of the respective markets and their impact on the portfolio and (or) a macroeconomic review;

      a review of the strategy and an explanation of the most important changes in the portfolio structure;

      current investment strategy;

      the contribution of various factors to the portfolio return for active asset management;

      10) on the implementation by the external manager at the end of each month or on the date of the end of the transit period, the reconciliation of the composition of the portfolio transferred to external management with the data of the bank (banks)-custodian (custodians) in accordance with the investment management agreement;

      11) on the submission by the external manager of information on the operations performed to the custodian bank responsible for the consolidated accounting, no later than the next working day after the approval and completion of the procedures for confirming transactions between the external manager and the broker;

      12) on the submission of information by the external manager, documents on the approval procedures for brokers, as well as agents and counter-partners of the external manager;

      13) on providing external managers with information about the existence of internal policies and procedures for managing the risks of the external manager, which reduce the risk of abuse and conflicts of interest, including ensuring an equitable distribution of transactions among client portfolios;

      14) on the holding of meetings by the external manager with a frequency of once a year with the authorized division to present the results of the management of the pension assets of the Fund, on compliance with investment restrictions, assessment of the market situation and its possible impact on the portfolio and on the implementation of investment transactions with of the pension assets of the Fund;

      15) on the submission of information by external managers on the measures applied by the supervisory authorities and participation in court proceedings;

      16) on the submission by the external manager to the National Bank of the complete reporting on the portfolio verified with the bank (banks)-custodian (custodians) as of the date of termination of the investment management agreement;

      17) on signing an agreement on investment management in the Kazakh, Russian languages and in a language determined by agreement of the parties;

      18) on the possibility of making amendments and (or) additions to the investment management agreement with the written consent of both parties.

      25. The National Bank, in accordance with the investment management agreement, shall transfer the pension assets of the Fund to external management by transferring money and (or) securities to the accounts of the National Bank with the bank (banks)-custodian (custodians) intended for external management.

      26. When transferring the pension assets of the Fund to external management, the transit period shall be taken into account for the formation of the portfolio in accordance with the target parameters established by the investment management agreement. The duration of the transit period does not exceed 15 (fifteen) working days.

      27. The pension assets of the Fund transferred to external management shall be kept on the accounts of the National Bank with the bank (banks)-custodian (custodians) and on a margin account with a clearing broker.

      28. From the day of the transfer of the pension assets of the Fund to the external management, the authorized subdivision shall conduct daily monitoring of the activities of the external manager by checking compliance with the restrictions established in the investment management agreement, monitoring transactions made by the external manager, assessing the risk and return indicators of the portfolio in the external management.

      29. The authorized subdivision in accordance with the investment management agreement, at least once a year, meets with the external manager or organizes a video or teleconference at which the external manager reports on the results of management, compliance with investment restrictions, assesses the market situation and its possible impact for the portfolio and for investment operations with the pension assets of the Fund.

      30. Assessment of effectiveness of work of current external managers shall be carried out based on the methodology of assessment of effectiveness of work of an external manager, provided for in Appendix 4 to the Rules. By results of conducted assessment of effectiveness of work of an external manager as a whole and by classes of assets over the last 3 (three), 5 (five) years and more from the date of commencement of management, taking into account the charged commission, the management of the National Bank shall make an appropriate decision on the replenishment (withdrawal) of the pension assets of the Fund or continuation (termination) of work with this external manager, or bringing this issue to the consideration of the Board of the National Bank.

      31. By decision of the management of the National Bank, the withdrawal of the pension assets of the Fund or early termination of the investment management agreement shall be carried out without the procedure specified in clause 30 of the Rules.

      32. The report on the results of the management of external managers shall be submitted by the authorized subdivision for the consideration of the Board of the National Bank at least once a year.

Chapter 3. Procedure for selecting an external transit manager of the pension assets of the Fund, including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of the pension assets of the Fund

      33. To select an external transit manager, the authorized subdivision shall send a request to potential transit managers to provide information on coverage markets, transit management strategies and service costs by classes of instruments and markets, and analyzes the proposals received.

      34. To select an external transit manager, a mandatory requirement for him, when instructing him to perform actions necessary to manage pension assets, is the experience of transit management of portfolios of financial instruments that are subject to transit management - at least 5 (five) years.

      Decision on selection of the external transit manager shall be made by the Chairman of the National Bank.

      35. Activities related to the conclusion of an investment management agreement and further monitoring of the fulfillment of its terms shall be carried out by the authorized subdivision.

      36. The Investment Management Agreement contains the following terms:

      1) on the existence of the right of the National Bank to early terminate the investment management agreement in the following cases:

      violation by the external transit manager of the terms of the investment management agreement;

      decisions of the Chairman of the National Bank;

      2) on the existence of the right of the National Bank, at its discretion, at any time, replenish (revoke) pension assets of the Fund under external transit management, if such actions do not affect any outstanding external transit management of the pension assets of the Fund;

      3) on the provision of information by the external transit manager on the turnover of his staff responsible for the management of the pension assets of the Fund transferred to external transit management;

      4) on visits to the external transit manager by employees of the National Bank and independent auditors for the purpose of verifying account transactions, as well as obtaining additional information on the external transit manager, the procedure for making investment decisions and risk monitoring procedures;

      5) on the liability of the external transit manager for possible losses caused as a result of negligence, willful default or fraud on the part of the external transit manager;

      6) on the submission by the external transit manager of information on the operations performed to the custodian bank responsible for the consolidated accounting, no later than the next working day after the approval and completion of the procedures for confirming transactions between the external transit manager and the broker;

      7) on the submission of information by the external transit manager, documents on the approval procedures for brokers, as well as agents and counterparties of the external transit manager;

      8) on the provision of information to external transit managers on the existence of internal policies and procedures for managing risks of the external transit manager, which reduce the risk of abuse and conflict of interest, including ensuring an equitable distribution of transactions among client portfolios;

      9) on the obligation of the external transit manager to submit to the National Bank in accordance with the investment management agreement within 10 (ten) business days after the end of the transit period of the following reporting:

      reporting on all securities transactions performed by an external transit manager and its affiliated brokers (dealers) and futures brokers during the transit period;

      a report on the results of the external transit of the management of the pension assets of the Fund, including the difference in the transaction execution cost, brokers' commission, market influence, the difference in currency buying and selling rates on forex operations, taxes and lost profits at the date of the end of the transit period;

      report on the state of the respective markets and their impact on the portfolio;

      a review of the strategy and an explanation of the most important changes in the portfolio structure;

      10) on the submission of information by external transit managers on the measures applied by the supervisory authorities and participation in court proceedings;

      11) on the submission by the external transit manager at the end of the transit period, of full reporting, verified with the bank (banks)-custodian (custodians), on the portfolio as of the date of completion of the transit period in accordance with the investment management agreement;

      12) on the signing of an agreement on investment management in the Kazakh, Russian languages and in a language determined by agreement of the parties;

      13) on the possibility of making amendments and (or) additions to the investment management agreement with the written consent of both parties.

      37. The National Bank, in accordance with the investment management agreement, shall transfer the pension assets of the Fund to external transit management by transferring money and (or) securities to the accounts of the National Bank with the bank (banks)-custodian (custodians), intended for external transit management.

      The transfer of the pension assets of the Fund to an external transit manager shall be carried out for a period not exceeding 12 (twelve) months.

      38. When transferring the pension assets of the Fund to external transit management, the transit period is taken into account to form the portfolio in accordance with the target parameters established by the investment management agreement. The duration of the transit period does not exceed 15 (fifteen) working days

      39. Pension assets of the Fund transferred to external transit management shall be kept on the accounts of the National Bank with the bank (banks)-custodian (custodians) and on a margin account with a clearing broker. It is allowed to place the pension assets of the Fund on a margin account of an external transit manager opened with a third party, provided there is an agreement between the National Bank and the external transit manager on the conditions for conducting transactions on such an account or the conditions for conducting transactions on such an account in an investment management agreement.

      40. From the day of the transfer of the pension assets of the Fund to the external transit management, the authorized subdivision shall conduct daily monitoring of the activities of the external transit manager by checking compliance with the restrictions established in the investment management agreement, monitoring transactions made by the external transit manager.

  Appendix 1
to the Rules for selecting foreign
organizations managing pension
assets of the unified accumulative
pension fund, including the
requirements thereto, when they
are instructed to take actions
required for the management of
pension assets of the unified
accumulative pension fund

Minimum information requested from the potential external manager

      1. Work experience of a potential external manager on the considered type of mandate.

      2. The volume of assets of clients that are (were) managed by a potential external manager over the past 5 (five) years, including:

      1) volume of total assets under management;

      2) the volume of assets by the considered type of mandate;

      3) the volume of assets of institutional clients (including assets of central banks);

      4) volume of assets on segregated accounts.

      3. Information about portfolio managers and account managers who will be responsible for assets transferred to external management.

      4. Information on the staff turnover over the past 10 (ten) years among the employees of the investment block of a potential external manager (portfolio managers, analysts and traders).

      5. Detailed description of the investment process, portfolio management methods, market research, information sources used and the model for the valuation of financial instruments.

      6. How is active market risk modeling, monitoring and management carried out (if the considered type of mandate relates to active management).

      7. Availability of specialized software for monitoring and risk management.

      8. Historical results of portfolio management for a similar mandate over the past 5 (five) years with a similar or similar benchmark portfolio.

      9. Description of the software used to calculate profitability, risk, used in financial and analytical reporting.

      10. Brief description of internal corporate governance.

      11. Liability of the external manager to the National Bank in case of violation of the terms of the investment management agreement.

      12. Information on the types of insurance used to protect the client from errors of the external manager.

      13. Conditions for organization of training.

      14. Information on the expected level of commission for external management.

      15. Audited financial statement of a potential external manager for the last financial year.

      16. Internal policies and procedures of the external manager to mitigate the risk of abuse and conflicts of interest, including ensuring the equitable and fair distribution of transactions among client portfolios, checking the list and approval of brokers, agents and counterparties of the external manager.

  Appendix 2
to the Rules for selecting foreign
organizations managing pension
assets of the unified accumulative
pension fund, including the
requirements thereto, when they
are instructed to take actions
required for the management of
pension assets of the unified
accumulative pension fund

Assessment criteria for the comparative analysis of proposals from potential external managers

Assessment criteria

The score assigned to the criteria (the significance of the indicator is defined as a percentage)

1.

Historical portfolio management performance (when carrying out comparative analysis of the proposals of potential external managers specializing in regional mandates and participating in the selection of a global mandate manager, scores are normalized based on the scope of the respective mandate)

35 points

annual geometric excess profitability for the last 3 (three) - 5 (five) years (if the excess profitability indicator for a period of less than 5 (five) years is positive, the indicator is normalized relative to a period of 5 (five) years)

40 percent

the arithmetic average of the information coefficient for the last 3 (three) -5 (five) years (if the indicator of the information coefficient for a period of less than 5 (five) years is positive, the indicator is normalized relative to a period of 5 (five) years)

60 percent

2.

Organization and Assets

15 points

participation of employees in the capital structure of the organization (employee owned)

25 percent

average annual change (in percent) of assets under management (outflows and inflows over the last 3 (three) - 5 (five) years or since the beginning of management)

25 percent

the percentage of assets under this considered mandate to total assets under management (when performing a comparative analysis of proposals from potential external managers specializing in regional mandates and participating in the selection of a global mandate manager, the volume of assets by regional mandates is used. This value is normalized depending on the scope of the respective mandate)

25 percent

share of assets of institutional investors to total assets under management

25 percent

3.

Team

15 points

average work experience of portfolio managers and analysts responsible for asset management for the respective mandate

50 percent

Staff turnover among employees of the investment block (portfolio managers, analysts, traders) in the whole company (the lowest value is taken into account)

50 percent

4.

Availability of a type of insurance of clients' interests against actions or inaction of an external manager

5 points

5.

Level of commission for the management

20 points

the level of the base commission (the lowest value is taken into account)

75 percent

acceptance of the principle of payment of commission based on the results of external management in the event of a positive excess returns exceeding similar indicators for previous periods from the day the external manager began management (net new high basis since inception)

10 percent

acceptance of the condition on the minimum threshold for excess returns, from which the calculation of the commission based on the results of external management begins, not lower than the base commission

10 percent

acceptance of the establishment of the terms of payment of the commission based on the results of external management over several years in parts

5 percent

6.

Training the employees of the National Bank

10 points

short-term training of 1 (one) - 2 (two) weeks

50 percent

providing the opportunity for an internship and (or) secondment lasting from 1 (one) month

50 percent

      Note:

      1. The assessment of the proposal of a potential external manager is the sum of points according to all assessment criteria in accordance with their significance.

      2. To calculate points, each indicator shall be subject to normalization relative to the best indicator in the considered criterion for all potential external managers.

      In this case, the normalized indicator of a potential external manager is the ratio of the indicator of the external manager to the maximum value of the indicator according to the considered criterion.

      3. If an external manager manages assets under a declared mandate under a different mandate, then the historical results of managing these assets under a different mandate are assessed.

      4. When assessing the training of employees of the National Bank, the following system of indicators is used:

Indicator (training conditions for employees)

Points assigned to the indicator

External manager shall pay the flight, accommodation, meals

1

External manager shall pay the accommodation, meals

0,5

External manager shall pay the accommodation

0,2

  Appendix 3
to the Rules for selecting foreign
organizations managing pension
assets of the unified accumulative
pension fund, including the
requirements thereto, when they
are instructed to take actions
required for the management of
pension assets of the unified
accumulative pension fund

Assessment criteria for comparative analysis of proposals of potential external managers from the short list within the framework of investment and operational due diligence

Table 1. Quantitative analysis

Assessment criteria

Points assigned to criteria (the significance of indicators is defined as a percentage)

Active management

Improved index management

Passive (index) management

1.

Historical risk-adjusted returns

40 points

50 points

annual geometric excess return for the last 3 (three) - 5 (five) years
(if the excess return indicator for a period of less than 5 (five) years is positive, the indicator is normalized relative to a period of 5 (five) years)

15 percent

20 percent

30 percent

the arithmetic mean of the information coefficient for the last 3 (three) - 5 (five) years
(if the excess return indicator for a period of less than 5 (five) years is positive, the indicator is normalized relative to a period of 5 (five) years)

30 percent

30 percent

50 percent

Sharpe ratio

15 percent

25 percent

20 percent

Sortino ratio

40 percent

25 percent

-

2.

Indicators of assessment of the stability of historical results

30 points

The level of returns deviation variability (tracking error)

20 percent

40 percent

50 percent

Reference exceedance ratio

30 percent

40 percent

50 percent

Excess ratio (kurtosis)

10 percent

-

-

The range of the excess return indicator (absolute)

20 percent

-

-

Duration of exceeding portfolio performance against the reference (in months)

20 percent

20 percent

-

3.

Decline risk indicators

30 points

20 points

Returns deviation variability (tracking error) below the minimum threshold value

10 percent

10 percent

-

Average loss

10 percent

15 percent

25 percent

Duration of unsatisfactory results of the portfolio against the reference (in months)

25 percent

15 percent

-

Maximum loss

15 percent

20 percent

25 percent

Largest impairment in portfolio value

30 percent

20 percent

25 percent

Duration of recovery of portfolio results

10 percent

20 percent

25 percent

Table 2. Qualitative analysis

Assessment criteria

Satisfactory (unsatisfactory)

1. Investment process

1.1. Investment portfolio formation

assessment of the relevant restrictions and limits of the investment strategy of the proposed investment product


use of analytical research and implementation of investment ideas


assessment of portfolio management results for compliance with the declared style


1.2. Decision-making process for buying or selling financial instruments

decision making model


having a clear and consistent discipline in the sale of financial instruments, as well as procedures for setting loss limits (stop-loss)


2. Internal control and monitoring procedures

2.1. Risk management process

internal procedure or regulations for the work of the external manager for portfolio risk management


availability of software for portfolio risk management and monitoring


2.2. Process of trading transactions

availability of a Best Execution Policy, including a procedure for selecting and approving counterparties and trading platforms


availability of compliance procedures and data reconciliation


settlement of transactions with securities


      Note:

      1. The assessment of the proposal of a potential external manager from the short list is the sum of points according to all the criteria given in Table 1, in accordance with their significance.

      2. For the purposes of calculating points, each indicator is subject to normalization relative to the best indicator in the considered criterion for all potential external managers from the short list. In this case, the normalized indicator is the ratio of the indicator of the external manager from the short list to the maximum value of the indicator according to the criterion under consideration.

      3. When evaluating the investment process and internal procedures for control and monitoring of a potential external manager within the framework of a qualitative analysis, the criteria of which are given in Table 2, the following system of indicators is used:

Indicator

Score assigned to the indicator

Satisfactory - the process and (or) procedures of the potential external manager are consistent with the declared status, are understandable and can be easily interpreted

1

Unsatisfactory - the process and (or) procedures of the potential external manager do not correspond to the declared status, are acceptable, but there are problems in terms of implementing solutions within the company

0

  Appendix 4
to the Rules for selecting foreign
organizations managing pension
assets of the unified accumulative
pension fund, including the
requirements thereto, when they
are instructed to take actions
required for the management of
pension assets of the unified
accumulative pension fund

Methodology for assessment of effectiveness of work of the external manager

      1. Assessment of the effectiveness of the work of the external manager shall be carried out by assigning points to the external manager in accordance with the quantitative and qualitative indicators provided for by this Methodology.

      2. Quantitative indicators:

      information coefficient (Information ratio)

Information coefficient
(Information ratio)

Assigned score

>1

3 points

0,5 – 1

2 points

0 - 0,5

1 point

0

0 points

(-) 0,5- 0

(-) 1 point

(-) 1 - (-) 0,5

(-) 2 points

<(-) 1

(-) 3 points

      3. Qualitative indicators:

      1) Staff turnover

Staff turnover in percent

assigned point

> 30

(-) 0,5 points

5 - 30

(-) 0,25 points

0 - 5

0 points

      2) Operational risk.

      For each violation of the restrictions stipulated by the investment strategy established for the external manager in the investment management agreement, due to an operational error, 0.2 (zero point two) points are subtracted from the assessment;

      3) compliance with a Code of Business Ethics.

      For each violation by an external manager of business ethics, 0.5 (zero point five) points are subtracted from the assessment.

      In case of systematic untimely execution of client orders, 0.5 (zero point five) points are subtracted from the assessment.

      4. The final performance score shall be calculated as the sum of points in terms of quantitative and qualitative indicators.

Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқаратын шетелдік ұйымдарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау өздеріне тапсырылған кезде, оларды таңдау қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2020 жылғы 15 маусымдағы № 78 қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 30 маусымда № 20909 болып тіркелді.

      "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы екінші бөлігінің 80) тармақшасына сәйкес бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару тиімділігін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.04.2024 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1. Қоса беріліп отырған Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқаратын шетелдік ұйымдарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау өздеріне тапсырылған кезде, оларды таңдау қағидалары бекітілсін.

      2. "Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқаратын шетелдік ұйымдарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау өздеріне тапсырылған кезде, оларды таңдау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 27 қыркүйектегі № 173 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15947 болып тіркелген, 2017 жылғы 9 қарашада Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.

      3. Монетарлық операциялар департаменті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

      1) Заң департаментімен бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді;

      2) осы қаулы ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің ресми интернет-ресурсына орналастыруды;

      3) осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін он жұмыс күні ішінде Заң департаментіне осы қаулының осы тармағының 2) тармақшасында және 4-тармағында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

      4. Ақпарат және коммуникациялар департаменті – Ұлттық Банктің баспасөз қызметі осы қаулы мемлекеттік тіркелгеннен кейін күнтізбелік он күн ішінде оның көшірмесін мерзімді баспасөз басылымдарында ресми жариялауға жіберуді қамтамасыз етсін.

      5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының жетекшілік ететін орынбасарына жүктелсін.

      6. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкінің Төрағасы
Е. Досаев

  Қазақстан Республикасы
Ұлттық Банкі Басқармасының
2020 жылғы 15 маусымдағы
№ 78 қаулысымен
бекітілді

Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқаратын шетелдік ұйымдарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау өздеріне тапсырылған кезде, оларды таңдау қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Осы Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқаратын шетелдік ұйымдарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау өздеріне тапсырылған кезде, оларды таңдау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексіне, "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленді және онда бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының (бұдан әрі – Қор) зейнетақы активтерін басқаратын шетелдік ұйымдарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, Қордың зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау тапсырылған кезде, оларды таңдау тәртібі айқындалады.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.04.2024 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

      1) активтерді жетілдірілген индексті басқару – кірістілік ауытқуы өзгермелілігінің мәні (tracking error) 0,5 (нөл бүтін оннан бес) пайыздан 2 (екі) пайызға дейін қоса алғанда болатын басқару түрі. Активтерді жетілдірілген индексті басқару кезінде эталондық портфельдің негізгі көрсеткіштерінен қалыпты ауытқу күтіледі;

      2) ақпараттық коэффициент (information ratio) – үстеме кірістілік деңгейінің кірістілік ауытқуының өзгермелілігіне (tracking error) қатынасы;

      3) арнайы жүйе – сыртқы басқарушылардың қызметін талдауға қажетті инвестициялық және (немесе) талдамалық деректер базасы бар бағдарламалық қамтамасыз ету және (немесе) арнайы интернет-ресурс;

      4) арнайы мандат – активтердің жекелеген сыныптары, басқару түрлері, елдер мен өңірлер деңгейінде бірегей инвестициялық тәсілдерді болжайтын, инвестициялау стратегиясын қолдану арқылы активтерді әртараптандыру мақсатында сыртқы басқаруға берілетін мандат;

      5) әртараптандыру - зейнетақы активтерінен айрылу тәуекелін төмендету мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгілеген талаптарға сәйкес оларды түрлі қаржы құралдарына орналастыру;

      6) басқарушылық бақылау – бір заңды тұлғаның шешімдерді тікелей және (немесе) жанама түрде айқындау және (немесе) осындай заңды тұлғаға қатысуына (иеленуіне) байланысты басқа заңды тұлға қабылдайтын шешімдерге ықпал ету мүмкіндігі;

      7) биржа нарығы – сауда-саттықты ұйымдастырушылық және техникалық қамтамасыз етуді жүзеге асыратын сауда-саттықты ұйымдастырушының сауда жүйелері пайдаланылатын қатынастар жиынтығы;

      8) жаһандық мандат – инвестициялары бір елдің (нарықтың, өңірдің) шеңберінен шығатын портфель;

      9) инвестициялық дью-дилидженс – сыртқы басқарушының инвестициялық қызметінің тиімділігін жан-жақты тексеруге және бағалауға бағытталған талдамалық іс-шаралар кешені;

      10) институционалдық инвестор – ақшаны қаржы құралдарына инвестициялауды жүзеге асыратын заңды тұлға;

      11) компаниялар тобы – бір заңды тұлғаның басқару бақылауындағы заңды тұлғалар немесе біреуінің басқа заңды тұлғаға басқарушылық бақылауы бар заңды тұлғалар;

      12) консультациялық қызмет көрсетудегі активтер – сыртқы басқарушы активтерді инвестициялық басқару бөлігінде клиентке консультация беретін сыртқы басқарушының басқаруындағы активтер;

      13) мандат – белгілі бір инвестициялық сипаттамалары бар портфель;

      14) маржалық шот – клиринг ұйымында ашылатын және мәмілелер бойынша қамтамасыз етуді орналастыру және туынды қаржы құралдарымен операциялар бойынша есеп айырысуларды жүргізу мақсатында пайдаланылатын, туынды қаржы құралдарымен операцияларды жүргізуге арналған шот;

      15) операциялық дью-дилидженс – сыртқы басқарушының операциялық процесінің тиімділігін жан-жақты тексеруге және бағалауға бағытталған талдамалық іс-шаралар кешені;

      16) өңірлік мандат – инвестициялары бір елдің (нарықтың, өңірдің) шеңберінде шоғырландырылған портфель;

      17) портфельдік менеджер – клиенттердің активтерін басқаруға жауап беретін тұлға;

      18) сыртқы басқарушы – шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған банк немесе клиенттердің активтерін инвестициялық басқаруды арнайы жүргізетін және өз қызметін халықаралық қаржы нарықтарында жүзеге асыратын ұйым;

      19) сыртқы басқару – зейнетақы активтері инвестициялық басқаруға сыртқы басқарушыға берілетін зейнетақы активтерін басқару түрі;

      20) сыртқы транзиттік басқару – сыртқы басқарушыны таңдағанға және (немесе) оған тиісті мандат бойынша активтерді бергенге дейін берілетін активтердің құрылымындағы өзгерістерге байланысты тәуекелдерді азайту мақсатында зейнетақы активтері сыртқы транзиттік басқарушыға берілетін кездегі активтерді басқару түрі;

      21) сыртқы транзиттік басқарушы – шет мемлекеттің заңнамасына сәйкес құрылған банк немесе клиенттердің активтерін сыртқы транзиттік басқаруды арнайы жүргізетін және өзінің қызметін халықаралық қаржы нарықтарында жүзеге асыратын ұйым;

      22) транзиттік кезең – инвестициялық басқару келісімінде белгіленген өлшемдерге сәйкес келтіру мақсатында, Қағидаларға сәйкес белгіленетін портфельге қолданылатын уақыт кезеңі;

      23) уәкілетті бөлімше – Қор активтерін басқаруды және мониторингін жүзеге асыратын Ұлттық Банктің бөлімшесі;

      24) Ұлттық Банк басшылығы – Ұлттық Банк Төрағасы, Ұлттық Банк Төрағасының уәкілетті бөлімшеге жетекшілік ететін орынбасары;

      25) үстеме кірістілік деңгейі – нақты қол жеткізілген кірістілік деңгейі мен эталондық портфель кірістілігінің деңгейі арасындағы айырма;

      26) форекс операциялары – биржа және биржадан тыс нарықтарда шетел валютасын сатып алу және (немесе) сату.

      Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 23.04.2024 № 23 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      3. Қордың бір сыртқы басқарушыға сыртқы басқаруына берілетін зейнетақы активтерінің жалпы рұқсат етілген көлемі Қордың шетел валютасындағы зейнетақы активтері портфелінің көлемінен 10 (он) пайыз аспайды.

      4. Қағидалардың 3-тармағында көзделген лимиттен асқан кезде, оның ішінде жұмыс істеп тұрған екі сыртқы басқарушы қосылған жағдайда, уәкілетті бөлімше осы асып кету туындаған күннен бастап 3 (үш) ай ішінде сәйкессіздікті жояды.

      5. Қордың зейнетақы активтері сыртқы басқаруға:

      1) басқару түрлерімен байланысты тәуекелдер деңгейін төмендету;

      2) сыртқы басқарушының тәжірибесін, талдамалық материалдарын, зерттеулері мен техникалық ресурстарын пайдалану арқылы Қордың зейнетақы активтерін басқарудың кірістілігін ұлғайту;

      3) сыртқы басқарушылардан алынған активтерді басқару саласындағы сараптама мен консультацияларды қолдану арқылы Қордың зейнетақы активтерін басқарудың тиімділігін арттыру;

      4) активтерді дербес басқаруда тәжірибе жоқ активтердің жаңа сыныптарын енгізу мақсатында беріледі.

      6. Сыртқы басқарушы үшін басқарудың түрін (активтік, жетілдірілген индекстік немесе пассивтік (индекстік)) және эталондық портфельді таңдау Қордың зейнетақы активтерін басқару мақсаттарына және нарықтағы жағдайға байланысты Қордың инвестициялық декларациясында көзделген шектеулерге сәйкес жүзеге асырылады.

      7. Инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес сыртқы басқарушыға немесе сыртқы транзиттік басқарушыға сыртқы басқаруға немесе сыртқы транзитті басқаруға берілген Қордың зейнетақы активтерін басқару нәтижелеріне байланысты белгіленген комиссиялық сыйақы және (немесе) басқару нәтижелеріне байланысты комиссиялық сыйақы төленеді.

2-тарау. Қордың зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдарды жасау тапсырылған кезде сыртқы басқарушыларға қойылатын талаптарды қоса алғанда, Қордың зейнетақы активтерін сыртқы басқарушыларды таңдау тәртібі

      8. Сыртқы басқарушыларды таңдау рәсімін ұйымдастыруды уәкілетті бөлімше өткізеді.

      9. Уәкілетті бөлімше Ұлттық Банктің ресми интернет-ресурсында, сондай-ақ әлеуетті сыртқы басқарушылар үшін қолжетімді басқа да ақпараттық-талдамалық ресурстарда жоспарланып отырған сыртқы басқарушыларды таңдау туралы ақпаратты жариялайды, әлеуетті сыртқы басқарушылардың тізімін жасайды, әлеуетті сыртқы басқарушыларға ақпаратты жібереді.

      Әлеуетті сыртқы басқарушының Қағидалардың 24-тармағында көзделген талаптарды инвестициялық басқару туралы келісімге енгізу жөніндегі келісімі оның ұсынысын қараудың міндетті талабы болып табылады.

      10. Әлеуетті сыртқы басқарушы Ұлттық Банкке әлеуетті сыртқы басқарушыдан Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес сұратылатын ең аз ақпаратты электрондық түрде және (немесе) қағаз тасымалдағышта ұсынады. Уәкілетті бөлімшеге ақпаратты арнайы жүйеден алуға рұқсат етіледі.

      11. Уәкілетті бөлімше Қағидалардың 12 және (немесе) 13-тармақтарында көзделген әлеуетті сыртқы басқарушыларға зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылды жасау тапсырылған кезде оларға қойылатын міндетті талаптарды ескере отырып, әлеуетті сыртқы басқарушылардың келіп түскен барлық ұсыныстарына салыстырмалы талдау жүзеге асырады.

      Егер әлеуетті сыртқы басқарушы Қағидалардың 12 және (немесе) 13-тармақтарында көзделген міндетті талаптарға сәйкес келсе, уәкілетті бөлімше әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұзақ тізімін (бұдан әрі – ұзақ тізім) қалыптастыру үшін оларға зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылды жасау тапсырылған кезде Қағидаларға 2-қосымшаға сәйкес әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарына салыстырмалы талдауды жүзеге асыру үшін бағалау өлшемшарттарына (бұдан әрі – Бағалау өлшемшарттары) сәйкес әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарына салыстырмалы талдау жүзеге асырады.

      Әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарына салыстырмалы талдау жүзеге асырылған кезде жұмыс істеп тұрған Ұлттық Банктің алтын валюта активтері мен Ұлттық Банктің сенімгерлік басқаруындағы активтерді сыртқы басқарушылар бойынша Ұлттық Банктің меншікті деректерін пайдалануға рұқсат етіледі.

      Әлеуетті сыртқы басқарушы ұсынған ақпаратты нақтылау мақсатында уәкілетті бөлімшенің осындай әлеуетті сыртқы басқарушыға қосымша сұратуды жіберуіне рұқсат етіледі. Әлеуетті сыртқы басқарушы қосымша сұратылатын ақпаратты ұсынбаған жағдайда, Бағалау өлшемшарттарында тиісті өлшемшарт бойынша балл есепке алынбайды.

      12. Жаһандық мандаттар бойынша сыртқы басқарушыларды таңдау үшін оларға зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылды жасау тапсырылған кезде міндетті талаптар:

      1) Қордың активтерін инвестициялау болжанатын қаржы құралдарымен жұмыс тәжірибесі – кемінде 10 (он) жыл, оның кемінде 5 (бес) жылы жарияланған мандат бойынша жұмыс тәжірибесі, немесе егер әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруында осыған ұқсас өңірлік мандаттар ғана болса – жаһандық мандаттың кемінде 75 (жетпіс бес) қамту пайызын құрайтын өңірлік мандаттар бойынша кемінде 5 (бес) жыл жұмыс тәжірибесі.

      Әлеуетті сыртқы басқарушының жұмыс тәжірибесін онымен компаниялар тобына кіретін және заңды тұлғалардың жұмыс тәжірибесін ескере отырып есептеуге рұқсат етіледі;

      2) әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруындағы клиенттер активтерінің (оның ішінде консультациялық қызмет көрсетудегі активтердің) жиынтық мөлшері – кемінде 25 (жиырма бес) миллиард Америка Құрама Штаттарының (бұдан әрі – АҚШ) доллары баламасы;

      3) әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруындағы қарастырылып отырған мандат бойынша клиенттер активтерінің жиынтық мөлшері – кемінде 1 (бір) миллиард АҚШ доллары баламасын, не егер әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруында осыған ұқсас өңірлік мандаттар ғана болса – жаһандық мандаттың кемінде 75 (жетпіс бес) қамту пайызын құрайтын өңірлік мандаттар бойынша кемінде 1 (бір) миллиард АҚШ доллары баламасы болады.

      13. Арнайы мандаттар бойынша сыртқы басқарушыларды таңдау үшін зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылды жасау тапсырылған кезде оларға қойылатын міндетті талаптар:

      1) әлеуетті сыртқы басқарушының Қордың активтерін инвестициялау болжанатын қаржы құралдарымен жұмыс тәжірибесі – кемінде 5 (бес) жыл, оның кемінде 3 (үш) жылы жарияланған мандат бойынша жұмыс тәжірибесі, не егер әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруында осыған ұқсас өңірлік мандаттар ғана болса – жаһандық мандаттың кемінде 75 (жетпіс бес) қамту пайызын құрайтын өңірлік мандаттар бойынша кемінде 3 (үш) жыл жұмыс тәжірибесі міндетті өлшемшарттар болады.

      Әлеуетті сыртқы басқарушының жұмыс тәжірибесін әлеуетті сыртқы басқарушымен компаниялар тобына кіретін заңды тұлғалардың жұмыс тәжірибесін ескере отырып есептеуге рұқсат етіледі;

      2) әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруындағы клиенттер активтерінің (оның ішінде консультациялық қызмет көрсетудегі активтердің) жиынтық мөлшері – кемінде 1 (бір) миллиард АҚШ доллары баламасы;

      3) әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруындағы қарастырылып отырған мандат бойынша клиент активтерінің жиынтық мөлшері – кемінде 150 (бір жүз елу) миллион АҚШ доллары баламасы болады.

      Бұл ретте бір сыртқы басқарушыға берілетін активтердің көлемі осындай сыртқы басқарушының басқаруындағы қарастырылып отырған мандат бойынша инвестициялық басқарудағы активтер көлемінің 50 (елу) пайызынан аспайды.

      14. Уәкілетті бөлімшенің әлеуетті сыртқы басқарушының клиенттеріне клиенттердің активтерін басқарудың нәтижелері мен сапасы туралы сұратумен өтініш беруіне рұқсат етіледі.

      15. Әлеуетті сыртқы басқарушылар ұсыныстарының салыстырмалы талдауы және оларды таңдау жөніндегі ұсынымдар қамтылатын ұзақ тізім бойынша уәкілетті бөлімше дайындаған қорытынды Ұлттық Банк Төрағасына қарау үшін ұсынылады, ол қарау нәтижелері бойынша уәкілетті бөлімшенің қорытындысына бұрыштама қою арқылы әлеуетті сыртқы басқарушылардың барынша тиімді ұсыныстары бар әлеуетті сыртқы басқарушылардың қысқа тізімін (бұдан әрі – қысқа тізім) мақұлдайды.

      Уәкілетті бөлімше сыртқы басқарушылар ұсыныстарының талаптарын жақсарту мақсатында қысқа тізімдегі әлеуетті сыртқы басқарушылармен келіссөздер жүргізеді.

      16. Уәкілетті бөлімше Қағидаларға 3-қосымшаға сәйкес инвестициялық және операциялық дью-дилидженс шеңберінде қысқа тізімдегі Әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарын салыстырмалы талдауды жүзеге асыру үшін бағалау өлшемшарттарына сәйкес қысқа тізімдегі әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарына қосымша бағалау жүргізеді.

      Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.12.2020 № 144 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      17. Инвестициялық шешімдер тәртібі және тәуекелдерді бақылау туралы қосымша ақпарат алу үшін инвестициялық және операциялық дью-дилидженс рәсімдерін өткізген кезде уәкілетті бөлімшенің әлеуетті сыртқы басқарушылармен кездесулер өткізулеріне және олардың кеңселеріне баруларына рұқсат етіледі.

      18. Егер бұрын Ұлттық Банкпен шарттық қатынастарда болмаған әлеуетті сыртқы басқарушы сыртқы басқарушы ретінде таңдау үшін ұсынылған жағдайда, оның кеңсесіне бару міндетті болып табылады.

      19. Сыртқы басқарушыларды таңдау туралы шешімді Ұлттық Банктің Басқармасы қабылдайды.

      Инвестициялық басқару туралы келісімнен туындайтын құқықтар мен міндеттер осы сыртқы басқарушының қайта құрылуына байланысты сыртқы басқарушының заңды мұрагеріне берілген жағдайларда, сондай-ақ сыртқы басқарушы инвестициялық басқару туралы келісімнен туындайтын өз құқықтары мен міндеттерін басқа заңды тұлғаға (компанияға) берген жағдайларда, мұндай тұлғаларды сыртқы басқарушы ретінде таңдау Қағидалардың 9, 10 және 11-тармақтарында көзделген рәсімдерді жүргізбей жүзеге асырылады.

      20. Егер 3 (үш) жылдан кем емес кезеңде үстеме кірістілігінің оң деңгейі бар осындай мандат бойынша Ұлттық Банктің алтынвалюта активтерінің бір бөлігін және (немесе) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерін сыртқы басқаруды жүзеге асыратын сыртқы басқарушы Қағидалардың 12 және (немесе) 13-тармақтарында белгіленген оған зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылды жасау тапсырылған кезде оған қойылатын талаптарға сәйкес келсе, онда Ұлттық Банк Төрағасының шешімі бойынша оның кандидатурасы Қағидалардың 9, 10 және 11-тармақтарында көзделген рәсімдерді өткізбестен, сыртқы басқарушы ретінде Ұлттық Банк Басқармасының қарауына шығарылады.

      21. Бір мандат шеңберінде (алайда басқарудың бір түрі емес) сыртқы басқарудағы активтердің шоғырлану тәуекелдерін азайту үшін жұмыс істейтін сыртқы басқарушылар саны кемінде 2 (екі) сыртқы басқарушы болады.

      22. Сыртқы басқарушыларды таңдау, жұмыс істейтін сыртқы басқарушыларды ауыстыру және сыртқы басқарушылар арасында бәсекелестікті арттыру процесін жылдамдату мақсатында уәкілетті бөлімше одан әрі Ұлттық Банк Басқармасының бекітуі үшін қысқа тізімдегі әлеуетті сыртқы басқарушылар қатарынан әлеуетті сыртқы басқарушылардың резервтік тізімін (бұдан әрі – резервтік тізім) қалыптастыруға рұқсат етеді.

      Уәкілетті бөлімше резервтік тізімде тұрған сыртқы басқарушылардың қызметіне мониторинг жүргізеді және жыл сайын инвестициялық және операциялық дью-дилидженс шеңберіндегі ақпаратты жаңартады.

      Бекітілген резервтік тізімдегі сыртқы басқарушыға Қордың зейнетақы активтерін беру Қағидалардың 9, 10 және 11-тармақтарында көзделген рәсімдерді жүргізбей Ұлттық Банк Басқармасы сыртқы басқарушы ретінде оны таңдау туралы шешімді қабылдағаннан кейін жүзеге асырылады.

      23. Уәкілетті бөлімше инвестициялық басқару туралы келісімді жасауға байланысты шараларды және оның талаптарының орындалуына одан әрі мониторингті жүзеге асырады.

      24. Инвестициялық басқару туралы келісімде мына талаптар қамтылады:

      1) Ұлттық Банктің мына:

      сыртқы басқарушы эталондық портфельмен салыстырғанда портфельді басқару бойынша үстеме кірістілікке қол жеткізбеген жағдайда;

      сыртқы басқарушы Қордың инвестициялық декларациясында белгіленген шектеулерді бұзған жағдайда;

      Қордың инвестициялық декларациясына өзгерістер енгізген жағдайда;

      сыртқы басқарушыға жазбаша хабарламаны ұсына отырып және инвестициялық келісімді бұзу күнін көрсете отырып, Ұлттық Банк Басқармасының қаулысы болған жағдайда, инвестициялық басқару туралы келісімді мерзімінен бұрын бұзу құқығының болуы туралы;

      2) Ұлттық Банктің өзінің қалауы бойынша сыртқы басқарудағы Қордың зейнетақы активтерін кез келген уақытта толықтыру (кері қайтарып алу) құқығының болуы туралы;

      3) сыртқы басқарушының сыртқы басқаруға берілген Қордың зейнетақы активтерін басқаруға жауапты өз қызметкерлерінің орнын ауыстыруы туралы ақпаратты беруі туралы;

      4) шот бойынша операцияларды тексеру, сондай-ақ сыртқы басқарушы, инвестициялық шешімдер қабылдау тәртібі және тәуекелдер мониторингі рәсімдері туралы қосымша ақпарат алу мақсатында Ұлттық Банк қызметкерлерінің және тәуелсіз аудиторлардың сыртқы басқарушыға баруы туралы;

      5) сыртқы басқаруға берілген Қордың зейнетақы активтерімен мәмілелер бойынша сыртқы басқарушымен үлестес тұлғаларды брокерлер немесе контрәріптестер ретінде тартуға тыйым салу туралы;

      6) инвестициялық басқару туралы келісімде белгіленген кірістілік ауытқуының күтілетін өзгермелілігінің (ex-ante tracking error) лимитін бұзғаны үшін сыртқы басқарушының жауапкершілігі туралы;

      7) ұқыпсыздық, міндеттемелерді қасақана орындамау немесе сыртқы басқарушы тарапынан алаяқтық салдарынан Қорға келтірілген ықтимал зияндар үшін сыртқы басқарушының жауапкершілігі туралы;

      8) Қордың зейнетақы активтерін басқаруды және мониторингін жүзеге асыратын Ұлттық Банктің қызметкерлеріне консультациялар беру, оқыту немесе тағылымдамадан өткізу міндеті туралы;

      9) сыртқы басқарушының тұрақты негізде Ұлттық Банкке инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес мынадай есептіліктерді ұсыну міндеттері туралы:

      алдыңғы жұмыс күні жасалған операциялар бойынша күн сайынғы негіздегі есептілік;

      портфельді бағалау (активтерді түрлі сыныптар және валюта түрлері бойынша бөлу, портфельдің есепті айдың соңындағы құрамы, активтердің есепті айдың соңындағы нарықтық құны);

      портфельдегі қозғалыс (есепті тоқсанда жасалған, түрлі сыныптар және валюталар, өтеу мерзімі, дивидендтерді төлеу және жинақталған пайыздар бойынша сұрыпталған барлық мәмілелердің тізбесі);

      портфельді басқару нәтижелерін талдау (қол жеткізген кірістілік бөлігінде портфельді басқару бойынша ай сайынғы, тоқсандық және жалпы нәтижелер, эталондық портфельмен салыстырғанда портфель тәуекелінің және кірістіліктің ауытқу өзгермелілігі (tracking error) деңгейінің көрсеткіштері);

      тиісті нарықтардың жай-күйі және олардың портфельге және (немесе) макроэкономикалық шолуға ықпалы туралы есеп;

      стратегияға шолу және портфель құрылымындағы неғұрлым маңызды өзгерістерді түсіндіру;

      инвестициялаудың ағымдағы стратегиясы;

      активтерді активті басқару үшін түрлі факторлардың портфель кірістілігіне қосқан үлесі;

      10) сыртқы басқарушының сыртқы басқаруға берілген портфельдің құрамын инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес кастодиан банктің (кастодиан банктердің) деректерімен әрбір айдың соңында немесе транзиттік кезең аяқталған күні салыстырып тексеруді жүзеге асыруы туралы;

      11) сыртқы басқарушының сыртқы басқарушы мен брокердің арасындағы мәмілелерді келіскеннен кейін және растау рәсімдері аяқталғаннан кейін жүргізілген операциялар туралы ақпаратты шоғырландырылған есепке жауапты кастодиан банкке барынша қысқа мерзімде беруі туралы;

      12) сыртқы басқарушының сыртқы басқарушы брокерлерін, сондай-ақ агенттерін және контрәріптестерін бекіту рәсімдері туралы ақпаратты, құжаттарды ұсынуы туралы;

      13) сыртқы басқарушының асыра пайдалану мен мүдделер қақтығысы тәуекелін төмендететін, оның ішінде клиенттердің портфельдері арасында мәмілелерді тең құқылы бөлуді қамтамасыз ететін сыртқы басқарушының ішкі саясаттары мен тәуекелдерді басқару рәсімдерінің болуы туралы ақпаратты ұсынуы туралы;

      14) сыртқы басқарушының Қордың зейнетақы активтерін басқару нәтижелерін ұсыну үшін уәкілетті бөлімшемен жылына бір рет кезеңділікпен кездесулер өткізуі туралы, инвестициялық шектеулерді сақтау, нарықтық жағдайды бағалау және оның портфельге және Қордың зейнетақы активтерімен инвестициялық операцияларды жүзеге асыруға ықтимал әсері туралы;

      15) сыртқы басқарушының қадағалау органдары қолданған шаралары және сот талқылауларына қатысуы бойынша ақпарат беруі туралы;

      16) сыртқы басқарушының Ұлттық Банкке кастодиан банкпен (банктермен) салыстырып тексерілген инвестициялық басқару туралы келісімді бұзу күніне портфель бойынша толық есептілікті ұсынуы туралы;

      17) қазақ, орыс және тараптардың келісімі бойынша айқындалған тілде инвестициялық басқару туралы келісімге қол қоюы туралы;

      18) тараптардың келісімі бойынша инвестициялық басқару туралы келісімге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу мүмкіндігі туралы талаптарды қамтиды.

      25. Ұлттық Банк инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес Қордың зейнетақы активтерін Ұлттық Банктің кастодиан банктегі (банктердегі) сыртқы басқаруға арналған шоттарына ақшаны және (немесе) бағалы қағаздарды аудару арқылы сыртқы басқаруға беруді жүзеге асырады.

      26. Қордың зейнетақы активтерін сыртқы басқаруға берген кезде Ұлттық Банк белгілеген нысаналы өлшемдерге сәйкес портфельді қалыптастыру үшін транзиттік кезең есепке алынады. Транзиттік кезеңнің ұзақтығы 15 (он бес) жұмыс күнінен аспайды.

      27. Сыртқы басқаруға берілетін Қордың зейнетақы активтері Ұлттық Банктің кастодиан банктегі (банктердегі) шоттарында және клирингтік брокердің маржалық шотында сақталады.

      28. Қордың зейнетақы активтерін сыртқы басқаруға берген күннен бастап уәкілетті бөлімше инвестициялық басқару туралы келісімде белгіленген шектеулердің сақталуын тексеру, сыртқы басқарушы жасайтын мәмілелердің мониторингін жүзеге асыру, сыртқы басқарудағы тәуекел және портфель кірістілігінің көрсеткіштерін бағалау арқылы сыртқы басқарушы қызметіне күн сайынғы мониторинг жүргізеді.

      29. Уәкілетті бөлімше жылына бір реттен жиі емес инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес сыртқы басқарушымен кездесу өткізеді немесе бейне не телеконференция ұйымдастырады, онда сыртқы басқарушы басқару нәтижелері туралы, инвестициялық шектеулерді сақтау туралы есеп береді, нарықтық жағдайға және оның портфельге және Қордың зейнетақы активтерімен инвестициялық операцияларды жүзеге асыруға ықтимал әсерін бағалайды.

      30. Жұмыс істеп тұрған сыртқы басқарушылар жұмысының тиімділігін бағалау Қағидаларға 4-қосымшада келтірілген сыртқы басқарушы жұмысының тиімділігін бағалау әдістемесі негізінде жүзеге асырылады. Ұлттық Банктің басшылығы алынатын комиссиялық сыйақыны ескере отырып, сыртқы басқарушының жалпы алғанда және активтер сыныптары бойынша соңғы 3 (үш), 5 (бес) және одан астам жылдардағы басқару күнінен бастап жұмысының тиімділігіне жүргізілген бағалау нәтижелері бойынша Қордың зейнетақы активтерін толықтыру (алу) немесе осы сыртқы басқарушымен жұмысты жалғастыру (тоқтату), не осы мәселені Ұлттық Банк Басқармасының қарауына шығару туралы тиісті шешім қабылдайды.

      31. Ұлттық Банк басшылығының шешімі бойынша Қордың зейнетақы активтерін алу немесе сыртқы басқарушымен Қордың зейнетақы активтерін сыртқы басқарушыға беру туралы келісімді мерзімінен бұрын бұзу Қағидалардың 30-тармағында көрсетілген рәсімдерсіз жүргізіледі.

      32. Сыртқы басқарушылардың басқару нәтижелері туралы есеп уәкілетті бөлімшемен Ұлттық Банк Басқармасының қарауына жылына бір реттен жиі емес шығарылады.

3-тарау. Қордың зейнетақы активтерін сыртқы транзиттік басқарушыны таңдау тәртібі, оның ішінде оған Қордың зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-әрекет жасауға тапсырма берілген кезде қойылатын талаптарды қоса

      33. Сыртқы транзиттік басқарушыны таңдау үшін уәкілетті бөлімше әлеуетті сыртқы транзиттік басқарушыларға қамту нарықтары, транзиттік басқару стратегиялары және құралдар мен нарықтар сыныптары бөлігінде қызметтер құны бойынша ақпарат ұсынуы туралы сұратуларды жібереді және келіп түскен ұсыныстарға талдау жасайды.

      34. Сыртқы басқарушыларды таңдау үшін, транзиттік басқарылуы тиіс қаржы құралдары портфельдерін транзиттік басқару кемінде 5 (бес) жылы жұмыс тәжірибесі оған зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-әрекет жасауға тапсырма берілген кезде қойылатын талап болып табылады.

      Сыртқы транзиттік басқарушыны таңдау туралы шешімді Ұлттық Банктің Төрағасы қабылдайды.

      35. Уәкілетті бөлімше инвестициялық басқару туралы келісім жасаумен байланысты іс-шараларды және оның талаптарының орындалуына одан әрі мониторингін жүзеге асырады.

      36. Инвестициялық басқару туралы келісімде мына талаптар қамтылады:

      1) Ұлттық Банктің мына:

      сыртқы транзиттік басқарушы инвестициялық басқару туралы келісімнің талаптарын бұзған жағдайда;

      Ұлттық Банк Төрағасының шешімі болған жағдайда инвестициялық басқару туралы келісімді мерзімінен бұрын бұзу құқығының болуы туралы;

      2) егер мұндай іс-қимылдар Қордың зейнетақы активтерінің кез келген аяқталмаған сыртқы транзиттік басқаруын қозғамаса Ұлттық Банктің өз қалауы бойынша кез келген уақытта сыртқы транзиттік басқарудағы Қордың зейнетақы активтерін толықтыру (кері қайтарып алу) құқығының болуы туралы;

      3) сыртқы транзиттік басқарушының сыртқы транзиттік басқаруға берілген Қордың зейнетақы активтерін басқаруға жауапты қызметкерлерінің қозғалысы туралы ақпаратты беруі туралы;

      4) Ұлттық Банк қызметкерлерінің және тәуелсіз аудиторлардың шот бойынша операцияларды тексеру, сондай-ақ сыртқы транзиттік басқарушы, инвестициялық шешімдер қабылдау тәртібі және тәуекелдерге мониторинг жүргізу рәсімдері туралы қосымша ақпарат алу мақсаттары үшін сыртқы транзиттік басқарушыға баруы туралы;

      5) ұқыпсыздық, міндеттемелерді қасақана орындамау немесе сыртқы транзиттік басқарушы тарапынан алаяқтық салдарынан келтірілген ықтимал шығыстар үшін сыртқы транзиттік басқарушының жауапкершілігі туралы;

      6) сыртқы транзиттік басқарушының сыртқы транзиттік басқарушы мен брокердің арасындағы мәмілелерді келіскеннен кейін және растау рәсімдері аяқталғаннан кейін келесі жұмыс күнінен кешіктірмей жүргізілген операциялар туралы ақпаратты шоғырландырылған есепке жауапты банк-кастодианға беруі туралы;

      7) сыртқы транзиттік басқарушының сыртқы транзиттік басқарушы брокерлерін, сондай-ақ агенттерін және контрәріптестерін бекіту рәсімдері туралы ақпаратты, құжаттарды ұсынуы туралы;

      8) сыртқы транзиттік басқарушының асыра пайдалану және мүдделер қақтығысы тәуекелін төмендететін, оның ішінде клиенттердің портфельдері арасында мәмілелерді тең құқылы бөлуді қамтамасыз ететін сыртқы транзиттік басқарушының ішкі саясаттары мен тәуекелдерді басқару рәсімдерінің болуы туралы ақпаратты ұсынуы туралы;

      9) сыртқы транзиттік басқарушының Ұлттық Банкке транзиттік кезең аяқталған соң 10 (он) жұмыс күні ішінде сыртқы транзиттік басқарушының инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес мынадай есептілік ұсыну міндеті туралы:

      транзиттік кезең бойына сыртқы транзиттік басқарушы және оның үлестес брокерлері (дилерлері) және фьючерлік мәмілелер бойынша брокерлері жасаған бағалы қағаздармен барлық мәмілелер бойынша есептілік;

      мәмілені орындау құнындағы айырманы, брокерлердің комиссиялық сыйақысын, нарықтың ықпалын, форекстік операциялар бойынша валюталарды сатып алу және сату бағамдарының айырмасын, транзиттік кезең аяқталған күнгі салықтарды және жіберіп алған пайданы қоса алғанда, Қордың зейнетақы активтерін кез келген сыртқы транзиттік басқаруды орындау нәтижелері туралы есеп;

      тиісті нарықтардың жай-күйі және олардың портфельге ықпалы туралы есеп;

      стратегияға шолу және портфель құрылымындағы ең маңызды өзгерістерді түсіндіру;

      10) сыртқы транзиттік басқарушының қадағалау органдары қабылдаған шаралары бойынша ақпаратты ұсынуы және сот талқылауларына қатысуы туралы;

      11) транзиттік кезең аяқталған сәтте сыртқы транзиттік басқарушының инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес кастодиан банкпен (кастодиан банктермен) салыстырып тексерілген транзиттік кезең аяқталған күнгі портфель бойынша толық есептілікті ұсынуы туралы;

      12) қазақ, орыс тілдерінде және тараптардың келісімі бойынша айқындалған тілде инвестициялық басқару жайлы келісімге қол қою туралы;

      13) тараптардың келісімі бойынша инвестициялық басқару туралы келісімге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу мүмкіндігі туралы.

      37. Ұлттық Банк инвестициялық басқару туралы келісімге сәйкес Қордың зейнетақы активтерін Ұлттық Банктің кастодиан банктегі (кастодиан банктердегі) сыртқы транзиттік басқаруға арналған шоттарына ақшаны және (немесе) бағалы қағаздарды аудару арқылы сыртқы транзиттік басқаруға беруді жүзеге асырады.

      Қордың зейнетақы активтерін сыртқы транзиттік басқарушыға беру 12 (он екі) айдан аспайтын мерзімге жүзеге асырылады.

      38. Қордың зейнетақы активтерін сыртқы транзиттік басқаруға берген кезде Ұлттық Банк белгілеген нысаналы өлшемдеріне сәйкес портфельді қалыптастыру үшін транзиттік кезең есепке алынады. Транзиттік кезеңнің ұзақтығы 15 (он бес) жұмыс күнінен аспайды.

      39. Сыртқы транзиттік басқаруға берілетін Қордың зейнетақы активтері Ұлттық Банктің кастодиан банктегі (кастодиан банктердегі) шоттарында және клирингтік брокердің маржалық шотында сақталады. Қордың зейнетақы активтерін Ұлттық Банк пен сыртқы транзиттік басқарушының арасында маржалық шот бойынша операцияларды өткізу талаптары туралы келісім немесе инвестициялық басқару туралы келісімде осындай шот бойынша операцияларды жүргізу талаптары болған кезде үшінші тұлғада ашылған сыртқы транзиттік басқарушының маржалық шотында орналастыруға рұқсат беріледі.

      40. Қордың зейнетақы активтерін сыртқы транзиттік басқаруға берген күннен бастап уәкілетті бөлімше сыртқы транзиттік басқарушының қызметіне күн сайын мониторинг жүргізеді: Инвестициялық басқару туралы келісімде белгіленген шектеулердің сақталуын тексеру, сыртқы транзиттік басқарушы жасайтын мәмілелерге мониторингті жүзеге асыру арқылы.

  Бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқаратын шетелдік
ұйымдарға қойылатын
талаптарды қоса алғанда,
бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқару үшін қажетті
іс-қимылдар жасау өздеріне
тапсырылған кезде, оларды
таңдау қағидаларына
1-қосымша

Әлеуетті сыртқы басқарушыдан сұралатын ең аз ақпарат

      1. Қаралатын мандат түрі бойынша әлеуетті сыртқы басқарушының жұмыс тәжірибесі.

      2. Соңғы 5 (бес) жылдағы әлеуетті сыртқы басқарушының басқаруындағы (басқаруында болған) клиенттер активтерінің көлемі, оның ішінде:

      1) басқарудағы (басқаруында болған) жалпы активтердің көлемі;

      2) қаралатын мандат түрі бойынша активтердің көлемі;

      3) институционалдық клиенттер активтерінің көлемі (орталық банктердің активтерін қоса алғанда);

      4) сегменттелген шоттар бойынша активтер көлемі.

      3. Портфельдік менеджерлер мен сыртқы басқаруға берілген активтерге жауапты болатын клиенттермен байланыс жөніндегі менеджерлер туралы ақпарат.

      4. Соңғы 10 (он) жылда әлеуетті сыртқы басқарушының инвестициялық блогының қызметкерлері (портфельдік менеджерлер, талдаушылар және трейдерлер) арасында персоналдың қозғалысы туралы ақпарат.

      5. Инвестициялық процестің, портфельді басқару әдістерінің, нарықты зерттеудің, пайдаланылатын ақпарат көздерінің және қаржы құралдарын бағалау моделінің егжей-тегжейлі сипаттамасы.

      6. Белсенді нарықтық тәуекелді модельдеу, мониторингтеу және басқару қалай жүзеге асырылады (егер қарастырылып отырған мандат түрі белсенді басқаруға жататын жағдайда).

      7. Тәуекелді мониторингтеу және басқару бойынша арнайы бағдарламалық қамтамасыз етудің болуы.

      8. Эталондық портфель типі бойынша ұқсас немесе соған жақын соңғы 5 (бес) жылдағы ұқсас мандат бойынша портфельді басқарудың тарихи нәтижелері.

      9. Қаржылық және талдамалық есептілікте қолданылатын кірістілікті, тәуекелді есептеу үшін пайдаланылатын бағдарламалық қамтамасыз етудің сипаттамасы.

      10. Ішкі корпоративтік басқарудың қысқаша сипаттамасы.

      11. Инвестициялық басқару туралы келісімнің талаптары бұзылған жағдайда сыртқы басқарушының Ұлттық Банк алдындағы жауапкершілігі.

      12. Клиентті сыртқы басқарушының қателерінен қорғау үшін пайдаланылатын сақтандыру түрлері туралы ақпарат.

      13. Оқытуды ұйымдастыру талаптары.

      14. Сыртқы басқару үшін комиссиялық сыйақының болжамды деңгейі туралы ақпарат.

      15. Соңғы қаржы жылындағы ықтимал сыртқы басқарушының аудиттелген қаржылық есебі.

      16. Сыртқы басқарушының ішкі саясаты мен асыра пайдалану тәуекелін және мүдделер қақтығысын төмендету мәселелерін регламенттейтін рәсімдері, оның ішінде клиенттердің портфельдері арасында мәмілелерді тең құқылы және әділ бөлуді қамтамасыз ету, тізімдерді тексеру рәсімдері және сыртқы басқарушының брокерлеріні, агенттерін және контрәріптестерін бекіту рәсімдері.

  Бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқаратын шетелдік
ұйымдарға қойылатын
талаптарды қоса алғанда,
бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқару үшін қажетті
іс-қимылдар жасау өздеріне
тапсырылған кезде, оларды
таңдау қағидаларына
2-қосымша

Әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарын салыстырмалы талдауды жүзеге асыру үшін бағалау өлшемшарттары

      Ескерту. 2-қосымша жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 21.12.2020 № 144 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Бағалау өлшемшарттары

Өлшемшарттарға берілетін балл (көрсеткіштің мәні пайызбен анықталды)

Жаһандық мандат

Арнайы мандат

Өңірлік мандат

1.

Портфельді басқарудың тарихи нәтижелері (өңірлік мандатпен маманданған және жаһандық мандат бойынша басқарушыны таңдауға қатысатын әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарын салыстырмалы талдауды жүзеге асыру кезінде көрсеткіштер тиісті мандатпен қамтуға байланысты нормаланады)

35 балл

35 балл

35 балл

соңғы 3 (үш) – 5 (бес) жылдағы жылдық геометриялық үстеме кірістілік (егер кезеңдегі үстеме кірістілік көрсеткіші 5 (бес) жылдан аз оң болған жағдайда, көрсеткіш 5 (бес) жылдағы кезеңге қатысты нормаланады)

40 пайыз

40 пайыз

40 пайыз

ақпараттық коэффициенттің соңғы 3 (үш) – 5 (бес) жылдағы орташа арифметикалық көрсеткіші (егер кезеңдегі ақпараттық коэффициенттің көрсеткіші 5 (бес) жылдан кем оң болған жағдайда, көрсеткіш 5 (бес) жылдағы кезеңге қатысты нормаланады)

60 пайыз

60 пайыз

60 пайыз

2.

Ұйым және Активтер

15 балл

15 балл

15 балл

қызметкерлердің ұйым капиталының құрылымына қатысуы (employee owned)

25 пайыз

25 пайыз

25 пайыз

басқарудағы активтердің орташа жылдық өзгеруі (пайызбен) (соңғы 3 (үш) – 5 (бес) жыл аралығындағы немесе басқарудың басынан бастап әкетілулер мен әкелінулер)

25 пайыз

25 пайыз

25 пайыз

басқарудағы жалпы активтерге қатысты осы қаралатын мандат бойынша активтер көлемінің пайызы (өңірлік мандатпен маманданған және жаһандық мандат бойынша басқарушыны таңдауға қатысатын әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарын салыстырмалы талдауды жүзеге асыру кезінде өңірлік мандаттар бойынша активтердің көлемі пайдаланылады. Бұл мән тиісті мандаттың қамтылуына байланысты нормаланады)

25 пайыз

25 пайыз

25 пайыз

басқарудағы жалпы активтерге институционалдық инвесторлардың активтері көлемінің үлесі

25 пайыз

25 пайыз

25 пайыз

3.

Команда

15 балл

15 балл

15 балл

тиісті мандат бойынша активтерді басқаруға жауапты портфельдік менеджерлер мен талдаушылардың орташа жұмыс тәжірибесі

50 пайыз

50 пайыз

50 пайыз

жалпы компания бойынша инвестициялық блок қызметкерлерінің (портфельдік менеджерлер, талдаушылар, трейдерлер) арасында қызметкерлердің қозғалысы (ең аз мәні ескеріледі)

50 пайыз

50 пайыз

50 пайыз

4.

Сыртқы басқарушының іс-әрекетінен немесе әрекетсіздігінен клиенттердің мүдделерін сақтандыру түрінің болуы

5 балл

5 балл

5 балл

5.

Басқарғаны үшін комиссиялық сыйақы деңгейі

18 балл

20 балл

20 балл

базалық комиссиялық сыйақының деңгейі (ең аз мәні ескеріледі)

75 пайыз

75 пайыз

75 пайыз

сыртқы басқарушының басқаруды бастаған күнінен бастап (net new high basis since inception) өткен кезеңдердегі ұқсас көрсеткіштерден асатын оң үстеме кірістілікке қол жеткізілген жағдайда сыртқы басқару нәтижелері бойынша комиссиялық сыйақы төлеу қағидатын қабылдау

10 пайыз

10 пайыз

10 пайыз

сыртқы басқару нәтижелері бойынша комиссиялық сыйақыны есептеу басталатын үстеме кірістіліктің ең төменгі шегі бойынша базалық комиссиялық сыйақыдан төмен емес талапты қабылдау

10 пайыз

10 пайыз

10 пайыз

бірнеше жыл ішінде сыртқы басқару нәтижелері бойынша комиссиялық сыйақыны бөліп төлеу талаптарын белгілеуді қабылдау

5 пайыз

5 пайыз

5 пайыз

6.

Ұлттық Банкінің қызметкерлерін оқыту

5 балл

10 балл

10 балл

ұзақтығы 1 (бір) – 2 (екі) апта қысқа мерзімді оқыту

50 пайыз

50 пайыз

50 пайыз

ұзақтығы 1 (бір) айдан бастап тағылымдамадан және (немесе) секондменттен өту мүмкіндігін ұсыну

50 пайыз

50 пайыз

50 пайыз

7.

Тиісті қаржылық қызметті жүзеге асыру мақсатында "Астана" халықаралық қаржы орталығының қолданыстағы құқығына сәйкес "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағында заңды тұлға құру немесе "Астана" халықаралық қаржы орталығының қатысушысы ретінде аккредиттеу туралы міндеттеме-хатты ұсыну не "Астана" халықаралық қаржы орталығының қатысушысы ретінде әлеуетті сыртқы басқарушының қаржылық қызметті жүзеге асыруы туралы растау-хатты ұсыну

7 балл

0 балл

0 балл

      Ескертпе:

      1. Әлеуетті сыртқы басқарушының ұсынысын бағалау олардың маңыздылығына сәйкес барлық бағалау өлшемшарттары бойынша балдардың сомасы болып табылады.

      2. Балдарды есептеу үшін әрбір көрсеткіш барлық әлеуетті сыртқы басқарушылар бойынша қарастырылатын өлшемшарттардағы ең жақсы көрсеткішке қатысты нормалануға тиіс.

      Бұл ретте әлеуетті сыртқы басқарушының нормаланған көрсеткіші – бұл сыртқы басқарушы көрсеткішінің қаралатын өлшемшарт бойынша көрсеткіштің ең жоғары мәніне қатынасы.

      3. Егер сыртқы басқарушы басқа мандат шеңберінде жарияланған мандат бойынша активтерді басқарса, онда басқа мандат шеңберінде осы активтерді басқарудың тарихи нәтижелерін бағалау жүзеге асырылады.

      4. Ұлттық Банкінің қызметкерлерін оқытуды бағалау кезінде көрсеткіштердің мынадай жүйесі пайдаланылады:

Көрсеткіш (қызметкерлерді оқыту талаптары)

Көрсеткішке берілетін балл

Сыртқы басқарушы ұшу, тұру, тамақтану ақысын төлейді

1

Сыртқы басқарушы тұру, тамақтану ақысын төлейді

0,5

Сыртқы басқарушы тамақтану ақысын төлейді

0,2

  Бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқаратын шетелдік
ұйымдарға қойылатын
талаптарды қоса алғанда,
бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқару үшін қажетті
іс-қимылдар жасау өздеріне
тапсырылған кезде, оларды
таңдау қағидаларына
3-қосымша

Инвестициялық және операциялық дью-дилидженс шеңберінде қысқа тізімдегі әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарына салыстырмалы талдауды жүзеге асыру үшін бағалау өлшемшарттары

1-кесте. Сандық талдау

Бағалау өлшемшарттары

Өлшемшарттарға берілетін балдар
(көрсеткіштің мәні пайызбен анықталады)

Активтік басқару

Жетілдірілген индекстік басқару

Пассивтік (индекстік) басқару

1.

Тәуекел есепке алынған тарихи кірістілік көрсеткіштері

40 балл

50 балл


соңғы 3 (үш) – 5 (бес) жылдағы жылдық геометриялық үстеме кірістілік (егер үстеме кірістілік көрсеткіші 5 (бес) жылдан кем кезеңде оң болған жағдайда, көрсеткіш 5 (бес) жылдағы кезеңге қатысты нормаланады)

15 пайыз

20 пайыз

30 пайыз


соңғы 3 (үш) – 5 (бес) жылдағы ақпараттық коэффициенттің орташа арифметикалық көрсеткіші (егер үстеме кірістілік көрсеткіші 5 (бес) жылдан кем кезеңде оң болған жағдайда, көрсеткіш 5 (бес) жылдағы кезеңге қатысты нормаланады)

30 пайыз

30 пайыз

50 пайыз


Шарп коэффициенті

15 пайыз

25 пайыз

20 пайыз


Сортино коэффициенті

40 пайыз

25 пайыз

-

2.

Тарихи нәтижелердің тұрақтылығын бағалау көрсеткіштері

30 балл


Кірістіліктің ауытқу өзгермелілігі (tracking error) деңгейі

20 пайыз

40 пайыз

50 пайыз


Эталоннан асу коэффициенті

30 пайыз

40 пайыз

50 пайыз


Эксцесс коэффициенті (kurtosis)

10 пайыз

-

-


Үстеме кірістілік көрсеткішінің ауқымы
(абсолютті)

20 пайыз

-

-


Эталонға қарсы портфель нәтижелерінің асып кету ұзақтығы (айлармен)

20 пайыз

20 пайыз

-

3.

Төмендеу тәуекелінің көрсеткіштері

30 балл

20 балл


Кірістіліктің ауытқу өзгермелілігі (tracking error) ең төменгі шекті мәннен де төмен

10 пайыз

10 пайыз

-


Орташа шығын

10 пайыз

15 пайыз

25 пайыз


Эталонға қарсы портфельдің қанағаттанарлықсыз нәтижелерінің ұзақтығы (айлар бойынша)

25 пайыз

15 пайыз

-


Ең көп шығын

15 пайыз

20 пайыз

25 пайыз


Портфель құнының неғұрлым төмен түсуі

30 пайыз

20 пайыз

25 пайыз


Портфель нәтижелерін қалпына келтіру ұзақтығы

10 пайыз

20 пайыз

25 пайыз

2-кесте. Сапалық талдау

Бағалау өлшемшарттары

Қанағаттанарлық (қанағаттанарлықсыз)

1.Инвестициялық процесс

1.1. Инвестициялық портфельді құру

ұсынылып отырған инвестициялық өнімнің инвестициялық стратегиясының тиісті шектеулерін және лимиттерін бағалау


талдамалық зерттеулерді пайдалану және инвестициялық идеяларды енгізу


портфельді басқару нәтижелерінің мәлімделген стильге сәйкесуін бағалау


1.2. Қаржы құралдарын сатып алу немесе сату бойынша шешімдер қабылдау барысы

шешімдер қабылдау моделі


қаржы құралдарын сату кезінде түсінікті және жүйелі тәртіптің, сондай-ақ шығындардың шектеулерін белгілеу бойынша рәсімдердің болуы (stop-loss)


2.Мониторинг жүргізу мен бақылаудың ішкі рәсімдері

2.1. Тәуекелдерді басқару барысы

портфель тәуекелдерін басқару бойынша сыртқы басқарушы жұмысының ішкі тәртібі немесе регламенті


портфель тәуекелдеріне мониторинг жүргізу және оларды басқару бойынша арнайы бағдарламалық қамтамасыз етудің болуы


2.2. Сауда мәмілелерін жүзеге асыру барысы

Контрәріптестерді және сауда алаңдарын таңдау мен бекіту рәсімдерін қоса алғанда, мәмілелерді неғұрлым жақсы орындау саясатының (Best Execution Policy) болуы


комплаенс және деректерді салыстырып тексеру рәсімдерінің болуы


бағалы қағаздармен мәмілелер бойынша есеп айырысуларды жүргізу


      Ескертпе:

      1. Қысқа тізімдегі әлеуетті сыртқы басқарушылардың ұсыныстарын бағалау олардың маңыздылығына сәйкес 1-кестеде келтірілген барлық өлшемшарттар бойынша балдардың сомасымен анықталады.

      2. Балдарды есептеу мақсатында әрбір көрсеткіш қысқа тізімдегі барлық әлеуетті сыртқы басқарушылар бойынша қарастырылып отырған өлшемшарттардағы неғұрлым жақсы көрсеткішке қатысты нормалануға тиіс. Бұл ретте нормаланған көрсеткіш – қысқа тізімдегі сыртқы басқарушы көрсеткішінің қарастырылып отырған өлшемшарттар бойынша көрсеткіштің ең жоғары мәніне қатынасы.

      3. Сапалық талдау шеңберінде инвестициялық процесті және әлеуетті сыртқы басқарушыны бақылау мен мониторингтің ішкі рәсімдерін бағалау кезінде көрсеткіштердің мынадай жүйесі пайдаланылады, олардың өлшемшарттары 2-кестеде келтірілген:

Көрсеткіш

Көрсеткішке берілетін балл

Қанағаттанарлық – әлеуетті сыртқы басқарушының процесі және (немесе) рәсімдері мәлімделген мәртебеге сәйкес келеді, түсінікті әрі жеңіл түсіндіріледі.

1

Қанағаттанарлықсыз – әлеуетті сыртқы басқарушының процесі және (немесе) рәсімдері мәлімделген мәртебеге сәйкес келмейді, тиімді, бірақ шешімдерді компания ішінде іске асыру бөлігінде проблемалар бар

0

  Бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқаратын шетелдік
ұйымдарға қойылатын
талаптарды қоса алғанда,
бірыңғай жинақтаушы
зейнетақы қорының зейнетақы
активтерін басқару үшін қажетті
іс-қимылдар жасау өздеріне
тапсырылған кезде, оларды
таңдау қағидаларына
4-қосымша

Сыртқы басқарушы жұмысының тиімділігін бағалау әдістемесі

      1. Сыртқы басқарушы жұмысының тиімділігін бағалау осы Әдістемеде көзделген сандық және сапалық көрсеткіштерге сәйкес сыртқы басқарушыға балл белгілеу арқылы жүзеге асырылады.

      2. Сандық көрсеткіштер:

      ақпараттық коэффициент (Information ratio)

Ақпараттық коэффициент
(Information ratio)

Белгіленген балл

>1

3 балл

0,5 - 1

2 балл

0 - 0,5

1 балл

0

0 балл

(-) 0,5- 0

(-) 1 балл

(-) 1 - (-) 0,5

(-) 2 балл

<(-) 1

(-) 3 балл

      3. Сапалық көрсеткіштер:

      1) қызметкерді ауыстыру (Staff turnover)

Қызметкердің орнын ауыстыру
(Staff turnover) пайызбен

Белгіленген балл

> 30

(-) 0,5 балла

5 - 30

(-) 0,25 балл

0 - 5

0 балл

      2) операциялық тәуекел (Operational risk).

      Сыртқы басқарушы үшін инвестициялық басқару туралы келісімде белгіленген инвестициялық стратегияда көзделген шектеулерді операциялық қате салдарынан бұзудың әр фактісі үшін бағадан 0,2 (нөл бүтін оннан екі) балл алып тасталады;

      3) іскерлік этиканы сақтау (compliance with a Code of Business Ethics).

      Сыртқы басқарушының іскерлік этиканы әрбір бұзу фактісі үшін бағадан 0,5 (нөл бүтін оннан бес) балл алып тасталады.

      Клиенттің тапсырмаларын жүйелі түрде уақтылы орындамаған кезде бағадан 0,5 (нөл бүтін оннан бес) балл алып тасталады.

      4. Тиімділіктің қорытынды бағасы сандық және сапалық көрсеткіштер бойынша балдар сомасы ретінде есептеледі.