On thermal power engineering

The Law of the Republic of Kazakhstan dated July 8, 2024 № 120-VIII LRK

The Law of the Republic of Kazakhstan dated July 8, 2024 № 120-VIII LRK

Unofficial translation
Note!
The procedure for entry into force, see Article 53

This Law shall regulate public relations arising in the process of production, transportation, sale and consumption of thermal energy for municipal and production needs, as well as the high-quality functioning and development of heat supply systems and state regulation in the field of thermal energy.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Basic concepts used in this Law

The following basic concepts are used in this Law:

1) a passport of readiness - an annually issued document confirming the readiness of heat producing and heat transporting subjects to operate in the autumn-winter period;

2) individual heat supply system - a heat supply system that provides a single consumer with heat energy from an autonomous source of heat energy without connection to the heating networks of centralized and local heat supply systems for the heating needs of an individual residential building;

3) local heat supply system - a heat supply system owned by one individual or legal entity or included in the common property of a condominium facility and functioning for one or more consumers of heat energy from one or more sources of heat energy through heating networks that are not networks of a centralized heat supply system;

4) heat network - a system of pipelines and devices (including central heating points, pumping stations) designed to transport and regulate the flow of coolant in order to transfer thermal energy from thermal energy sources to heat-consuming installations;

5) coolant - a liquid or gaseous substance (steam, air, water and other substances) used to transport thermal energy;

6) thermal power - the amount of thermal energy that can be generated by a thermal energy source, transferred by heating networks and (or) received by a consumer of thermal energy per unit of time;

7) heat supply - providing consumers with thermal energy, coolant, including maintaining thermal power;

8) heat supply development scheme - a document describing and justifying a set of actions for the development of thermal power engineering of the relevant administrative-territorial unit in order to meet the prospective need for the provision of thermal energy services, taking into account the characteristics of the relevant territory, developed and approved in accordance with this Law;

9) emergency heat supply reservation - the minimum consumed thermal power or amount of thermal energy that ensures a safe state for personnel and the environment for heat-consuming installations of a thermal energy consumer with a completely stopped technological process;

10) heat supply reliability - a characteristic of the state of the heat supply system, which ensures the quality and safety of heat supply to thermal energy consumers;

11) technological reservation of heat supply - the minimum consumed thermal power required by the consumer of thermal energy to complete the technological process of production, with a duration of time in hours, after which the corresponding heat-consuming installations can be disconnected and the load can be reduced to the emergency reservation of heat supply;

12) heat supply system - a complex of installations intended for the production, transportation and use of heat carrier;

13) quality of heat supply - compliance of heat supply characteristics with thermodynamic parameters established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

14) heat supply entities - heat-producing and heat-transporting entities;

15) heat producing entity - an individual entrepreneur or a legal entity carrying out activities on production of thermal energy in accordance with this Law;

16) heat transporting entity - an individual entrepreneur or a legal entity carrying out activities on transportation and (or) sale of thermal energy in accordance with this Law;

17) heat consuming installations - a set of devices intended for use of thermal energy, heat carrier for needs of the consumer of thermal energy;

19) planned indicators of thermal power engineering - the value of key indicators planned for achievement in the short term;

20) actual indicators of thermal power engineering - the values of key indicators for a given (current) period of time;

21) target indicators of thermal power engineering - the value of key indicators planned to be achieved in the long-term (strategic) perspective;

22) key indicators of thermal power engineering - the main indicators (indicators) for assessing the state of thermal power engineering;

23) thermal power engineering facilities - heat energy sources, heating networks and heat-consuming installations;

24) an authorized body in the field of thermal power engineering (hereinafter - the authorized body) - the central executive body, carrying out management and inter-sectoral coordination in the field of thermal power engineering;

25) subjects of thermal power engineering - subjects of heat supply and consumers of thermal energy;

26) thermal energy - an energy resource that is a commodity, the consumption of which changes the thermodynamic parameters of heat carriers;

27) service for the provision of thermal energy - a set of services for the production, transportation and sale of thermal energy;

28) commercial metering of thermal energy and (or) coolant - establishing the quantity and parameters of thermal energy and (or) coolant by commercial metering devices, and in the event of their malfunction or absence - by calculation for commercial settlements;

29) transportation of thermal energy - transmission and distribution of thermal energy, including the reception and delivery of thermal energy and (or) coolant from the source of thermal energy to the consumer of thermal energy;

30) consumer of thermal energy (hereinafter - the consumer) - an individual or legal entity purchasing thermal energy for its own consumption and (or) further sale to a sub-consumer in accordance with this Law;

31) source of thermal energy - a combined heat and power plant, boiler houses and other devices and (or) installations intended for the production of thermal energy;

32) commercial metering device - a technical device intended for commercial metering of thermal energy and (or) heat carrier, permitted for use in the manner determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

33) sub-consumer - a consumer whose heating networks and (or) heat-consuming installations are connected to the consumer's heating networks;

34) centralized heat supply system - a heat supply system from one or more sources of thermal energy with transportation of heat carrier to consumers through heating networks with a total connected load of consumers exceeding twenty megawatts;

35) fuel - substances used in economic activities for the production of thermal energy when burned;

36) unified state system for managing the fuel and energy complex (hereinafter - the information system of the authorized body) - the information system of the authorized body for monitoring and interacting with heat supply entities;

37) technological disruption - failure or damage to equipment of heat sources, heating networks, including as a result of fire or explosions, deviations from established modes, unauthorized shutdown or limitation of the operability of equipment or its malfunction, which led to a disruption in the technological process of production, transmission, consumption of electrical and (or) thermal energy;

38) a direct consumer - a consumer whose heating networks are connected to the collectors of heat sources of the heat-producing entity, and (or) having a connection to the steam pipeline of heat sources of the heat-producing entity;

39) an authorized body in the sphere of housing relations and housing and communal services - the central executive body that exercises management in the field of thermal power engineeringin terms of heat energy consumption.

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering

1. The legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. International treaties ratified by the Republic of Kazakhstan shall have priority over this Law. The procedure and conditions for the operation of international treaties in the territory of the Republic of Kazakhstan, to which the Republic of Kazakhstan is a party, shall be determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 3. Main goals, objectives and principles of legislative regulation in the field of thermal power engineering

1. Legislative regulation in the field of thermal power engineering shall be carried out in order to ensure the unity of management of thermal power engineering of the Republic of Kazakhstan as a particularly important life support system for the economic and social complexes of the country.

2. The main objectives of legislative regulation in the field of thermal power engineering shall be:

1) ensuring a balance of interests of consumers, heat supply entities and the state;

2) ensuring advanced, sustainable functioning and development of thermal power engineering on the basis of planning and program documents with the lowest costs;

3) ensuring the quality and reliability of heat supply in accordance with the requirements of technical regulations, standardization documents and the terms of concluded contracts established by this Law;

4) ensuring the implementation of state priorities for the transition to low-carbon development and environmental improvement, including by protecting the environment from the harmful effects of thermal power facilities, as well as developing and ensuring the priority use of centralized heat supply systems based on highly efficient co-generation of thermal energy, the use of energy-efficient technologies and equipment, renewable energy sources and other energy sources that reduce emissions of pollutants and greenhouse gases into the environment;

5) determining the responsibility of thermal power industry entities, including thermal power facility owners, for the safe and reliable operation of heat supply systems;

6) ensuring the implementation of measures to improve energy efficiency and introduce energy saving technologies, resource conservation and ensuring the possibility of using an optimal combination of various energy sources in thermal power engineering;

7) priority purchase of thermal energy by heat supply entities from industrial enterprises when utilizing excess heat from industrial processes, taking into account technical and economic feasibility;

8) providing incentives for heat supply entities to which price regulation applies to improve operational efficiency, reduce heat energy losses, and improve the quality and reliability of heat supply;

9) ensuring predictability of proceeds from regulated services for heat supply entities to which price regulation applies, in the event of approval of a long-term investment program;

10) expanding the participation of private entrepreneurs in thermal power engineering through the mechanism of public private partnership in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

11) ensuring the investment attractiveness of thermal power engineering;

12) improving the regulated thermal energy market;

13) rational and economical consumption of thermal energy;

14) ensuring lending and subsidizing for the construction, reconstruction and modernization of heat supply systems;

15) development of thermal power engineering taking into account the approved heat supply development schemes.

3. The main principles of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering include:

1) effective, economically justified, environmentally friendly and systematic planning of thermal power engineering development;

2) increasing the energy efficiency of heat supply systems;

3) ensuring state control in the field of thermal power engineering;

4) monitoring and accountability of thermal power engineering entities;

5) fair state regulation of tariffs in the field of thermal power engineering taking into account the interests of heat supply entities and consumers of centralized and local heat supply systems in order to achieve reliable, sustainable and high-quality heat supply;

6) availability of thermal energy for consumers, including through subsidies;

7) provision of state support for the development of centralized and local heat supply systems, including through lending and subsidizing the construction, reconstruction and modernization of heat supply systems using budgetary funds.

4. Central state bodies, as well as local representative and executive bodies, shall not have the right to interfere in the production and technological activities of heat supply entities related to the production and transportation of thermal energy or the technological management of these processes, except for cases stipulated by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 2. STATE REGULATION IN THE FIELD OF THERMAL POWER ENGINEERING

Article 4. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

The Government of the Republic of Kazakhstan shall:

1) develop the main directions of state policy in the field of thermal power engineering and organize their implementation;

Note!
Subparagraph 2) shall enter into force from 01.01.2027 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

2) approve the rules for providing state financial support to achieve target indicators of thermal power engineering;

3) perform other functions assigned to it by the Constitution of the Republic of Kazakhstan, laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Article 5. Competence of the authorized body

The authorized body shall:

1) form and implement state policy in the field of thermal power engineering in terms of production, transportation and sale of thermal energy;

2) develop and approve regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, technical regulations, regulatory and technical documents in the field of thermal power engineering in terms of production, transportation and sale of thermal energy in accordance with the goals and objectives of this Law and the legislation of the Republic of Kazakhstan;

Note!
Subparagraph 3) shall enter into force from 01.01.2026 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

3) develop key indicators of thermal power engineering in terms of production and transportation of thermal energy;

Note!
Subparagraph 4) shall enter into force from 01.01.2026 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

4) develop target indicators for thermal power engineering in terms of production and transportation of thermal energy;

Note!
Subparagraph 5) shall enter into force from 01.01.2026 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

approve key and target indicators of thermal power engineering for the relevant administrative-territorial units, sectors of production, transportation, sale and consumption of thermal energy, as well as energy saving and energy efficiency improvement, developed by the relevant authorized bodies;

Note!
Subparagraph 6) shall enter into force from 01.01.2026 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

6) develop and approve the rules for data transmission by heat-producing and heat-transporting entities to the information system of the authorized body;

7) develop and approve the rules for crediting construction, reconstruction and modernization of heat supply systems in coordination with the central authorized body for budget planning;

8) develop and approve the rules for subsidizing the construction, reconstruction and modernization of heat supply systems in coordination with the central authorized body for budget planning;

9) provide loans and subsidies for the construction, reconstruction and modernization of heat supply systems;

10) coordinate local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital in subsidizing the costs of heat supply entities for the repayment and servicing of loans from international financial organizations attracted for the implementation of projects for the expansion, modernization, reconstruction, renewal, maintenance of existing assets and the creation of new assets;

11) develop and approve the rules for subsidizing the costs of heat supply entities for the repayment and servicing of loans from international financial organizations attracted for the implementation of projects for the expansion, modernization, reconstruction, renewal, maintenance of existing assets and the creation of new assets;

12) keep records of technological violations in centralized heat supply systems;

13) participate in the work of commissions of heat supply entities operating in centralized heat supply systems to assess the readiness of heat power facilities and the buildings, premises, structures and equipment included in them for operation in the autumn-winter period;

14) carry out international cooperation on the issues of heat power development in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

15) exercise other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 6. Competence of the authorized body in the sphere of housing relations and housing - communal services

The authorized body in the sphere of housing relations and housing - communal services shall:

1) participate in the implementation of state policy in the field of thermal power engineering in terms of thermal energy consumption;

2) coordinate, develop and approve regulatory legal acts in the field of thermal power engineering in terms of thermal energy consumption in accordance with the goals and objectives of this Law and the legislation of the Republic of Kazakhstan;

Note!
Subparagraph 3) shall enter into force from 01.01.2026 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

3) develop and send to the authorized body key and target indicators of thermal power engineering in terms of thermal energy consumption;

4) within the limits of its competence, develop and approve regulatory and technical documentation in the field of thermal power engineering in terms of thermal energy consumption;

5) provide methodological support in the field of thermal power engineering in terms of thermal energy consumption;

6) organize scientific research in the field of thermal power engineering in terms of thermal energy consumption;

7) develop and approve standard rules for calculating utility consumption rates for the sale of thermal energy for consumers who do not have commercial metering devices;

8) exercise other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 7. Competence of the authorized body in the field of energy saving and energy efficiency improvement

The authorized body in the field of energy saving and energy efficiency improvement shall:

1) participate in the implementation of state policy in the field of thermal power engineering in terms of energy conservation and energy efficiency improvement;

2) develop and approve regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering in terms of energy saving and energy efficiency improvement in accordance with the goals and objectives of this Law and the legislation of the Republic of Kazakhstan;

Note!
Subparagraph 3) shall enter into force from 01.01.2026 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

develop and send to the authorized body key and target indicators of thermal power engineering in terms of energy saving and increasing energy efficiency;

Note!
Subparagraph 4) shall enter into force from 01.01.2026 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

4) develop and ensure monitoring of the implementation of plans to reduce heat consumption by thermal power facilities in order to achieve target indicators of thermal power;

5) exercise other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 8. Competence of local executive bodies

1. Local executive bodies of cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance shall:

Note!
Subparagraph 1) shall enter into force from 01.01.2027 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

1) based on the rules for the development and approval of heat supply development schemes approved by the authorized body, develop long-term and medium-term heat supply development schemes for the relevant administrative-territorial units and submit them for approval to the local representative body;

2) monitor the state of heat power engineering, including in terms of assessing the operational reliability, technological and economic availability of heat energy in the manner determined by the authorized body, and submit reports to state bodies by regions in terms of preparation for the heating season based on data received, including from the state body for state energy supervision and control;

Note!
Subparagraph 3) shall enter into force from 01.01.2027 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

3) monitor the implementation of heat supply development schemes;

4) collect, update and publish information on the state of heat power facilities;

5) maintain a register of heat supply entities;

6) provide the authorized body with data received from heat supply entities as part of monitoring, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering;

7) keep records of technological violations in local heat supply systems;

8) coordinate scheduled repairs of heat sources and heat networks in local heat supply systems;

9) monitor the preparation and implementation of repair and restoration works on heat sources, heat networks, heat-consuming installations of consumers in local heat supply systems and their operation in the autumn-winter period;

10) apply to the court and participate in the consideration by the court of cases on violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering;

Note!
Subparagraph 11) shall enter into force from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

11) develop the procedure for providing social assistance to certain categories of citizens of the Republic of Kazakhstan for payment or reimbursement of expenses for ensuring energy conservation and increasing energy efficiency and expenses for payment of services for the provision of thermal energy;

12) exercise other powers in the interests of local government assigned to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Local executive bodies of regions shall:

1) if necessary, provide financing for the development and implementation of schemes for the development of heat supply of districts and cities of regional significance of the corresponding region;

Note!
Subparagraph 2) shall enter into force from 01.01.2027 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

2) carry out general coordination of the development of heat supply systems in the region according to the developed heat supply development schemes;

3) maintain a regional register of heat supply entities;

4) exercise other powers in the interests of local government assigned to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital shall subsidize the costs of heat-producing entities for the purchase of fuel for the uninterrupted conduct of the heating season in the manner determined by the authorized body.

Local executive bodies of regions, cities of republican significance, and the capital shall subsidize the costs of heat supply entities for the repayment and servicing of loans from international financial organizations attracted for the implementation of projects for the expansion, modernization, reconstruction, renewal, maintenance of existing assets and the creation of new assets in the manner determined by the authorized body.

Article 9. Competence of local representative bodies of cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance

Local representative bodies of cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance shall:

Note!
Subparagraph 1) shall enter into force from 01.01.2027 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

1) approve heat supply development schemes;

Note!
Subparagraph 2) shall enter into force from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

2) approve the procedure for providing social assistance to certain categories of citizens of the Republic of Kazakhstan for payment or reimbursement of expenses for ensuring energy saving and increasing energy efficiency and expenses for payment of services for providing thermal energy;

3) exercise other powers to ensure the rights and legitimate interests of citizens in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 3. STATE AND PRODUCTION CONTROL IN THE FIELD OF THERMAL POWER ENGINEERING

Article 10. State control in the field of thermal power engineering

1. State control in the field of thermal power engineering in terms of operation and technical condition of heat power facilities, heat-producing and heat-transporting entities (hereinafter - the state control) shall be carried out by the state body for state energy supervision and control and local executive bodies in the form of remote control and inspection in accordance with this Law, investigation in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and this Law for compliance of the activities of subjects (objects) of control with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering.

2. State control in the field of thermal power engineering shall be carried out by local executive bodies for compliance by consumers with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering in the form of an unscheduled inspection, preventive control with a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

Preventive control without a visit of the subject (object) of control in the field of thermal power engineering shall be carried out in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and Article 11 of this Law.

3. Subjects (objects) of control shall be individuals or legal entities that have thermal power engineering facilities, heat-producing and heat-transporting entities.

4. The state body for state energy supervision and control shall carry out state control in the centralized heat supply system for:

1) compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering, as well as compliance with technical and technological standards during the operation of thermal power engineering facilities;

2) compliance with the requirements for the safe operation of thermal power engineering facilities and the buildings, premises, structures and equipment included in their composition;

3) the quality and reliability of heat supply, safety of the heat supply system;

4) non-admission or suspension from work of employees who have not passed the test of knowledge of technical operation rules and safety regulations;

5) preparation and implementation of repair and restoration works of heat-producing and heat-transporting entities, including in the autumn-winter period.

5. Local executive bodies shall exercise state control in local heat supply systems for:

1) compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering, technical and technological standards by subjects (objects) of control;

2) reliability and quality of heat supply, safety of the heat supply system;

3) preparation and implementation of repair and restoration works of heat sources, heating networks and their functioning, including in the autumn-winter period.

Article 11. Preventive control without a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering

1. Preventive control without a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering shall be carried out in order to ensure safe, reliable and stable operation of heat supply systems of the Republic of Kazakhstan.

2. Preventive control without a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering shall be carried out by analysing information received at the request of the local executive body on the issues of compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering within the limits of its competence upon receipt of information about its violation.

3. Preventive control without a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering shall be carried out in relation to consumers.

4. In case of detection of violations in the actions (inactions) of the subject of control in the field of thermal power engineering based on the results of preventive control without a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering, the local executive body shall prepare and send a recommendation to eliminate the violations within a period of no later than five working days from the date of detection of the violations.

5. The recommendation to eliminate the violations shall be delivered to the subject of control in the field of thermal power engineering in person against signature or by another means confirming the facts of sending and receipt.

A recommendation to eliminate the violations sent by one of the following methods shall be considered to have been properly delivered in the following cases:

1) in person - from the date of the note in the recommendation on receipt;

2) by mail - registered letter with notification;

3) electronically - from the date of sending by the local executive body to the e-mail address of the subject of control in the field of thermal power engineering specified in the letter upon request of the local executive body.

6. The subject of control in the field of thermal power engineering that has received a recommendation to eliminate violations shall be obliged, within ten working days from the day following the day of its delivery, to submit to the local executive body an action plan for eliminating the identified violations, indicating specific deadlines for their elimination, stipulated by the recommendation to eliminate violations.

After the expiration of the deadlines specified in the recommendation to eliminate violations, the subject of control in the field of thermal power engineering shall submit the information on implementation of the recommendation to eliminate violations to the local executive body.

The subject of control in the field of thermal power engineering shall attach materials proving the fact of elimination of the violation to the information submitted on the implementation of recommendation to eliminate violations.

7. In the event of disagreement with the violations specified in the recommendation to eliminate the violations, the subject of control in the field of thermal power engineering shall have the right to send an objection to the local executive body that sent the recommendation to eliminate the violations within five working days from the day following the day of its delivery.

8. Failure to comply with the recommendation to eliminate the violations within the established time period shall entail the appointment of a preventive control with a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering by including it in the semi-annual list of preventive control with a visit to the subject (object) of control in the field of thermal power engineering.

9. Preventive control without a visit to the subject of control in the field of thermal power engineering shall be carried out if the circumstances specified in paragraph 2 of this Article arise.

10. Preventive control without a visit to the subject of control in the field of thermal power engineering shall be carried out no more than twice a year.

Article 12. Remote control

1. Remote control shall be carried out by the state body for state energy supervision and control and local executive bodies (hereinafter - the control bodies) on an ongoing basis by analysing the activities of the subjects (objects) of control in order to identify violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering that affect the safety, reliability and quality of production, transmission, sale and consumption of thermal energy.

2. Remote control shall be carried out by the control bodies in relation to the subjects (objects) of control that have committed violations, in accordance with paragraph 1 of this Article, based on the analysis of activities of the subjects (objects) of control and data from information systems, reports submitted by the subjects (objects) of control, open sources, mass media, as well as other information on the activities of the subject (object) of control, including information obtained within the framework of interdepartmental interaction with state bodies.

3. In case of detection of violations based on the results of remote control, a conclusion on the results of remote control shall be drawn up and sent to the subject (object) of control no later than five working days from the date of detection of violations.

The form of the conclusion on the results of remote control shall be approved by the authorized body.

4. As part of the remote control, the control bodies shall have the right to:

1) request the information and documents or copies thereof from the subjects (objects) of control and their officials in writing;

2) summon the head of the subject of control or his/her authorized person in order to obtain the necessary information concerning the subject of remote control.

5. The subjects (objects) of control shall be obliged to submit the information and documents specified in the request of the control bodies within the time-frames established by the control bodies.

6. The conclusion on the results of remote control shall be drawn up in two copies. One copy of the conclusion on the results of remote control shall be sent to the subject (object) of control, the second copy remains with the control body.

The conclusion on the results of remote control sent in one of the following ways shall be considered to be properly delivered in the following cases:

1) in person - from the date of the note in the conclusion on receipt;

2) by mail - registered letter with notification;

3) electronically - from the date of sending by the control body to the e-mail address of the subject (object) of control specified in the letter upon the request of the control body.

7. The subject of control that has received the conclusion on the results of remote control shall be obliged, within ten working days from the day following the day of its delivery, to submit to the control body that carried out the remote control a plan of measures to eliminate the identified violations, indicating specific deadlines for their elimination.

After the expiration of the deadlines specified in the conclusion on the results of remote control, the subject of control shall submit the information on execution of the conclusion on the results of remote control.

The subject of control shall attach materials proving the fact of elimination of the violation to the information submitted on the execution of the conclusion on the results of remote control.

8. In case of disagreement with the violations specified in the conclusion on the results of remote control, the subject of control shall have the right to send an objection to the control body that conducted the remote control and sent the conclusion on the results of remote control within five working days from the day following the day of its delivery.

The subject of control shall be obliged to set out comments and (or) arguments, which are sent to the control body in the objection.

The control body that conducted the remote control, within ten working days from the date of receipt of the objection, taking into account the comments and (or) arguments, shall make a decision on accepting or rejecting the objection with a reasoned justification.

9. Failure to implement the conclusion on the results of remote control within the established time period shall be the grounds for assignment of an unscheduled inspection of the subject (object) of control in accordance with this Law.

Article 13. Inspections in the field of thermal power engineering

1. Inspection of the subject (object) of control (hereinafter - the inspection) is the activity of control bodies in relation to the subject (object) of control for compliance with the requirements stipulated by paragraphs 4 and 5 of Article 10 of this Law.

The inspection shall be carried out with a visit to the subject (object) of control, based on the results of which, if violations are identified by the subject (object) of control, a report on the results of the inspection and an order to eliminate the identified violations shall be drawn up.

2. Inspections are divided into scheduled and unscheduled.

3. Scheduled inspections shall be carried out on the basis of the act on assignment of an inspection in accordance with the annual list of inspections approved by the control bodies by December 10 of the year preceding the year of the scheduled inspection.

The annual list of inspections shall be formed taking into account the classification of subjects (objects) of control by the degree of wear of the main equipment and (or) the number of technological violations and shall be posted on the Internet resource of the control bodies no later than December 20 of the year preceding the year of the inspections.

Subjects (objects) of control by the degree of wear of the main equipment are divided into:

1) low risk - wear up to 50 percent;

2) medium risk - wear from 51 to 75 percent;

3) high risk - wear over 75 percent.

Subjects (objects) of control by the number of technological violations in accordance with the classification of technological violations approved by the authorized body are divided into:

1) low risk - presence of failures of degree II;

2) medium risk - presence of failures of degree I, II;

3) high risk - presence of accidents, failures of degree I, II.

Inspection of subjects (objects) of control classified as low risk shall be carried out no more than once every two years, with the exception of unscheduled inspections.

Inspection of subjects (objects) of control classified as medium and high risk shall be carried out no more than once a year, with the exception of unscheduled inspections.

The annual list of inspections shall be formed using information systems in automatic mode based on data from administrative sources, as well as information tools.

In the absence of a functioning information system in automatic mode, the annual list of inspections shall be formed independently by the control bodies taking into account the risk levels for wear and tear of the main equipment and (or) the number of technological violations.

When the control bodies draw up a list of inspections and semi-annual lists of preventive control with a visit to the subject of control in the field of heat power engineering, unified terms of the inspection period shalll be established for the same subjects (objects) of control.

The annual list of inspections in relation to subjects (objects) of control shall be formed with the mandatory indication of the objects for which the inspection is scheduled.

Amendments and additions to the annual list of inspections shall be made in cases of liquidation, reorganization of the inspected subject (object) of control, change of its name, as well as occurrence of an emergency of natural, man-made and social nature, introduction of a state of emergency, occurrence or threat of occurrence of the spread of an epidemic, outbreaks of quarantine objects and especially dangerous harmful organisms, infectious, parasitic diseases, poisoning, radiation accidents and related restrictions.

The form of the annual list of inspections shall be approved by the authorized body.

4. The control body shall notify in writing the subject (object) of control or its authorized person, the state body carrying out activities in the field of legal statistics and special records within the limits of its competence, of the commencement of the inspection at least three working days before the commencement of the inspection, indicating the date of its commencement, unless otherwise provided for by this Article.

Notification of the commencement of the inspection sent by one of the following methods shall be deemed to have been duly delivered in the following cases:

1) in person - from the date of the mark in the notification of receipt;

2) by mail - registered letter with notification;

3) electronically - from the date of sending by the control body to the e-mail address of the subject (object) of control specified in the letter upon request of the control body.

An unscheduled inspection is an inspection assigned by the control body based on specific facts and circumstances that served as the basis for assigning an unscheduled inspection in relation to a specific subject (object) of control, with the aim of preventing and (or) eliminating an immediate threat to human life, health, the environment, the rights and legitimate interests of individuals and legal entities, and the state.

When conducting an unscheduled inspection, with the exception of cases provided for in subparagraphs 3), 4), 5) and 6) of paragraph 6 of this Article, the control body shall be obliged to notify the subject (object) of control on the commencement of the unscheduled inspection of the subject (object) of control at least 24 hours before its commencement, indicating the subject of the inspection of the subject (object) of control.

6. The grounds for conducting an unscheduled inspection of subjects (objects) of control shall be:

1) control over the implementation of measures based on the results of investigation of accidents or failures of the 1st degree in accordance with the classification of technological violations approved by the authorized body;

2) failure to implement the measures specified in the conclusion on the results of remote control, including failure to provide information on the elimination of the identified violations, and (or) failure to eliminate the violation;

3) appeals from individuals and legal entities with supporting materials proving the fact of violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering;

4) information from official sources on accidents or failures of the 1st degree in accordance with the classification of technological violations approved by the authorized body;

5) control over the execution of orders to eliminate the violations identified based on the results of a scheduled inspection, if the subject (object) of control has failed more than once to provide information on the elimination of the violations identified and (or) has not eliminated the violations identified;

6) a prosecutor's request for specific facts of causing or threatening harm to life, human health, the environment, the rights and legitimate interests of individuals and legal entities, the state;

7) appeals from state bodies regarding specific cases of harm to human life, health, the environment, violated rights and legitimate interests of individuals and legal entities, the state, as well as violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan, failure to eliminate which entails harm to human life, health, rights and legitimate interests of individuals and legal entities, the state;

8) an instruction from a criminal prosecution body on the grounds provided for by the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan;

9) an instruction from the first head of a higher state body to take measures against subjects (objects) of control over violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering.

7. Unscheduled inspections shall not be carried out in cases of anonymous appeals.

Article 14. The procedure for carrying out inspections

1. Officials of the control body who arrived for an inspection shall be required to present to the subject (object) of the inspection:

1) the act on the assignment of the inspection;

2) the service ID or identification card.

2. The act on the assignment of the inspection shall indicate:

1) the date and number of the act;

2) the name of the state body;

3) surname, name, patronymic (if any) and position of the persons authorized to conduct the inspection;

4) information about specialists, consultants and experts, as well as officials of state bodies and subordinate organizations involved in the inspection (if necessary);

5) name of the subject (object) of control, its location, identification number, list of objects;

6) type of inspection;

7) subject of inspection;

8) the term for conducting an inspection;

9) grounds for inspection;

10) inspected period;

11) the rights and obligations of the subject (object) of control;

12) the signature of the official authorized to sign the act;

13) the signature of the head of the subject (object) of control or his/her authorized person on receipt or refusal to receive the act.

3. The commencement of the inspection shall be considered to be the date of delivery to the subject (object) of control or his/her authorized person of the act on the assignment of the inspection.

The act on the assignment of the inspection, sent in one of the following ways, shall be considered to be properly delivered in the following cases:

1) in person - from the date of the note in the receipt notification;

2) by mail - by registered letter with notification;

3) electronically - from the date of sending by the control body to the electronic address of the subject (object) of control specified in the letter upon request of the control body.

The act on the assignment of an inspection shall be registered in the inspection registration log of the control body that assigned the inspection.

4.In case of refusal to receive the act on the assignment of an inspection, when it is handed over in person, a corresponding entry shall be made in it and a video shall be recorded confirming the fact of refusal to accept the act.

Refusal to receive the act on the assignment of an inspection shall not be a ground for its non-execution and cancellation of the inspection.

5. In cases of refusal to receive the act on the assignment of an inspection, as well as obstruction of access of the control body officials to the subject (object) of the inspection, materials, equipment necessary for the inspection, a protocol on an administrative offence shall be drawn up in the manner established by the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative offences.

6. Проверка может проводиться только тем должностным лицом (лицами), которое (которые) указано (указаны) в акте о назначении проверки.

6. The inspection may be conducted only by the official(s) specified in the inspection assignment document.

The members of the officials conducting the inspection may be changed by decision of the control body, of which the subject (object) of inspection shall be notified prior to the start of participation in the inspection of persons not specified in the inspection assignment document, with an indication of the reason for the change.

7. The timeframes for conducting the inspection shall be established taking into account the volume of the upcoming work, as well as the subject of the inspection, and shall not exceed:

1) during scheduled inspections for subjects (objects) of inspection classified as high risk, twenty working days, for subjects (objects) of inspection classified as medium and low risk – fifteen working days;

2) during unscheduled inspections – ten working days.

8. The inspection period may be extended if it is necessary to conduct special studies, tests, examinations, as well as in connection with a significant volume of work only once by the head of the control body (or the person substituting him/her) for a period of no more than thirty working days.

The extension of the inspection period shall be formalized by an additional act on extension of the inspection period with the delivery of a notification to the subject (object) of control before the end of the inspection period, which indicates the date and registration number of the previous act on the assignment of the inspection and the reason for the extension.

9. The inspection may be suspended only once by the head of the control body (or the person substituting him/her):

1) in the event of conducting special studies, tests and examinations for a period exceeding thirty working days (until the conclusion is received);

2) if it is necessary to obtain information and documents from third parties for a period exceeding thirty working days (until they are received);

3) if force majeure circumstances arise that prevent the inspection from being conducted.

The suspension of the inspection shall be formalized by an act on the suspension of the inspection period with the delivery of a notification to the subject (object) of control before the end of the inspection period, which indicates the date and registration number of the previous act on the assignment of the inspection and the reason for the suspension.

After the termination of the grounds for suspending the inspection provided for in part one of paragraph of this Article, the inspection shall be resumed from the period of suspension.

The resumption of an inspection shall be formalized by an act on the resumption of the inspection with the delivery of a notification to the subject (object) of control before the end of the inspection suspension period, which indicates the date of the resumption of the inspection.

An act on the suspension of the inspection and an act on the resumption of the inspection sent by one of the following ways shall be considered to have been properly delivered in the following cases:

1) in person - from the date of the mark in the notification of receipt;

2) by mail - registered letter with notification;

3) electronically - from the date of sending by the control body to the e-mail address of the subject (object) of control specified in the letter upon request of the control body.

10. Based on the results of the inspection, the official(s) of the control body shall draw up an act on the inspection results and, if violations are identified, an order to eliminate the violations identified.

If violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering are identified, a protocol on an administrative offence shall be drawn up in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offences if there are grounds for initiating administrative proceedings.

11. An act on the inspection results shall indicate:

1) the date and place of drawing up the act;

2) the name of the state body;

3) date and number of the act on the assignment of the inspection (additional acts on the extension of the inspection period, suspension of the inspection, if any);

4) surname, name, patronymic (if indicated in the identity document) and position of the person(s) who conducted the inspection;

5) name of the subject (object) of control, its location or surname, name, patronymic (if indicated in the identity document) of the subject of control, position of the representative of an individual or legal entity present during the inspection;

6) period of the inspection;

7) type of inspection;

8) information on the inspection results, including any violations identified;

9) information on familiarization or refusal to familiarize with the inspection results act, as well as persons present during the inspection, their signatures or a record of refusal to sign;

10) signature of the official(s) who conducted the inspection.

If there are no violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering, a corresponding entry shall be made in the inspection results act.

12. The order to eliminate the violations identified shall indicate:

1) date and place of preparation of the order;

2) name of the state body;

3) surname, name, patronymic (if indicated in the identity document) and position of the official(s) who conducted the inspection;

4) name of the subject (object) of control, its location or surname, name, patronymic (if indicated in the identity document) of an individual in respect of whom the inspection is scheduled, the position of the representative of an individual or legal entity present during the inspection (if any);

5) date, place and period of the inspection;

6) the list of violations identified in accordance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering;

7) recommendations and instructions for eliminating the identified violations and the timeframes for their elimination;

8) information on familiarization or refusal to familiarize with the order by the subject (object) of control or its authorized person, their signatures or refusal to sign;

9) signature of the official(s) who conducted the inspection.

The order on elimination of the identified violations shall be accompanied, if available, with the conclusions of the conducted studies (tests), examinations and other documents or copies thereof related to the results of the inspection (inspection act on damaged equipment, records of technical control means, observation and recording devices, loggrams, oscillograms, extracts from operational logs, explanatory notes, diagrams, drawings, photo, audio and video materials, questionnaires and other materials).

13. The forms of the act on the assignment of an inspection, the act on the results of an inspection, the act on the extension of an inspection, the act on the suspension of an inspection, the act on the resumption of an inspection, the order to eliminate the identified violations shall be approved by the authorized body.

14. The act on the results of an inspection, the order on elimination of the identified violations shall be drawn up in three copies.

The control body shall submit the first copies of the act on the results of an inspection, the order on elimination of the identified violations in electronic form to the state body that carries out activities in the field of legal statistics and special records within the limits of its competence, during three working days, the second copies on paper against signature or in electronic form shall be handed to the subject (object) of the inspection or its authorized person for familiarization and taking measures to eliminate the identified violations and other actions, the third copies shall remain with the control body.

An inspection results act or an order on elimination of the identified violations sent by one of the following methods shall be considered to have been properly delivered in the following cases:

1) in person – from the date of the mark in the act on the inspection results, the order on the elimination of identified violations on receipt;

2) by mail – by registered mail with notification;

3) electronically – from the date of sending by the control body to the e-mail address of the subject (object) of control specified in the letter at the request of the control body.

15. The end of the inspection period shall be considered to be the day on which the act on the inspection results is handed over to the subject (object) of control no later than the deadline for completing the inspection specified in the act on assignment of the inspection (additional act on extending the inspection period, if any).

16. If there are comments and/or objections to the results of the inspection, the subject (object) of control or its authorized representative shall submit them in writing no later than five working days from the date the inspection act is handed to them. These comments and/or objections shall be sent to the control body.

The comments and/or objections shall be attached to the inspection act, with a corresponding note made about this.

17. The deadlines for fulfilling the order to eliminate identified violations shall be determined taking into account circumstances that affect the real possibility of its execution and shall be no less than five working days, accompanied by an action plan for eliminating the identified violations.

When determining the deadlines for fulfilling the order to eliminate identified violations, the following shall be taken into account:

1) the organizational, technical, and financial capabilities of the subject (object) of control to eliminate the violations;

2) the specific technical condition of the production facilities being used;

3) the deadlines required to obtain the relevant permit from state bodies or local executive bodies or to submit a notification, as specified in Appendices 1, 2, and 3 to the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications," as well as other mandatory conclusions, approvals, and documents established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

18. If additional time and/or financial resources are needed, the subject of control shall have the right to submit an application to the control body that conducted the inspection, no later than five working days from the date of receiving the order to eliminate the identified violations. This application should request an extension of the deadlines for eliminating the violations and include an action plan with specific timeframes for their elimination.

In the application for an extension, the subject of control must outline the measures that will be taken to eliminate the violations and provide objective reasons for the requested extension.

The control body that conducted the inspection, within ten working days from the date of receipt of the application for extension of the deadlines to eliminate the identified violations, taking into account the stated arguments, shall make a decision to extend the deadlines for eliminating the identified violations and approve the action plan for eliminating the identified violations, indicating specific deadlines for their elimination, or to refuse to extend with a reasoned justification.

The subject (object) of control, every month, by the 10th day of the month following the reporting month, must provide the control body with information on the implementation of the action plan for eliminating the identified violations that are due be resolved.

The subject (object) of control attaches materials proving the fact of elimination of the violation to the information provided on the elimination of the identified violations.

The form of the action plan for eliminating identified violations shall be approved by the authorized body.

19. Upon expiration of the period for eliminating the identified violations specified in the order on elimination of the identified violations, in the action plan for eliminating the identified violations, the subject (object) of control, within the period established in the order to eliminate the identified violations and in the action plan for eliminating the identified violations, shall be obliged to provide the control body that conducted the inspection with information on the elimination of the identified violations.

20. In the event of failure to provide or incomplete provision by the subject (object) of control within the established period of information on the implementation of the order to eliminate the identified violations, the action plan for eliminating the identified violations, the control body within two working days shall send the subject (object) of control a request on the need to provide information on the implementation of the order to eliminate the identified violations and the action plan for eliminating the identified violations.

In case of failure to provide or incomplete provision of information within the established period on the execution of the order to eliminate the identified violations, the action plan for eliminating the identified violations, the control body shall appoint an unscheduled inspection, with the exception of monitoring the execution of the order to eliminate the identified violations based on the results of the unscheduled inspection.

21. In case of early elimination of the identified violations specified in the order to eliminate the identified violations and in the action plan for eliminating the identified violations, the subject (object) of control shall be obliged to provide the control body that conducted the inspection with information on the elimination of the identified violations with the attachment of materials proving the fact of the violations elimination.

22. The results of inspections may be appealed by the subject of control in the manner established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

The higher state body (or official) shall review the application submitted by the subject (object) of control for the annulment of the inspection report or the order to eliminate identified violations within ten working days from the date the application is submitted.

If the higher state authority declares the inspection results invalid, this serves as a basis for their cancellation, either partially or in full.

An act on the inspection results or an order to eliminate identified violations that has been declared fully invalid cannot serve as evidence of violations of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan by the subjects (objects) of control.

23. Inspections may be conducted outside of normal working hours (at night, weekends or holidays) if it is necessary to prevent violations immediately at the moment they are committed and to carry out urgent actions to secure evidence in the following cases:

1) when the need for an inspection requires the immediate elimination of technological violations that pose a threat to the life and health of employees of the subject of thermal energy and the population;

2) checking compliance with the continuous operating mode of technological equipment, taking into account its specifics, for compliance with the rules of technical operation and checking the requirements of safety regulations.

The decision to conduct an inspection outside of normal working hours shall be formalized by an order of the first head of the control bodies or the person substituting him/her.

The form of the order to conduct an inspection outside of normal working hours shall be approved by the authorized body.

24. If, as a result of the inspection and (or) remote control, a violation by the subject (object) of the control of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering is revealed, in the presence of sufficient data indicating signs of an administrative offence, the officials of the control bodies, within the limits of their authority, shall take measures to bring the persons who committed the violations to justice, established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 15. Investigations in the field of thermal power engineering

1. Investigation is an independent form of control, the implementation of which is determined by the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and this Law.

2. The objectives of the investigation shall be:

1) establishing the causes of violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and taking appropriate measures;

2) identifying the person(s) who committed violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering.

3. The grounds for conducting an investigation shall be:

1) appeals from individuals and (or) legal entities, as well as state bodies regarding specific facts of harm to human life, health, the environment, the rights and legitimate interests of individuals and legal entities, the state in cases where such a fact has affected a wide range of people and it is necessary to identify a specific person (specific persons) who committed the violation;

2) accidents, technological violations, which require clarifying the circumstances that preceded them, establishing their causes, the nature of the violations of the operating conditions of technical devices, technological processes, violations of requirements in the field of thermal power engineering, determining measures to eliminate the consequences and prevent similar accidents, technological violations, material damage caused by an accident, technological violation.

4. If there are grounds specified in paragraph 3 of this Article, the control body shall make a decision to conduct an investigation.

5. The procedure for conducting an investigation shall be established by the authorized body.

The procedure for conducting an investigation shall include:

1) cases in which an investigation is conducted;

2) the timeframe and duration of the investigation;

3) the timeframe for notifying the subject (object) of control, the state body that carries out activities in the field of legal statistics and special records within its competence, and interested state bodies about the commencement of the investigation;

4) the procedure for involving independent experts and other interested parties;

5) the conditions and procedure for forming the investigation commission;

6) the conditions, terms, procedure for extending and suspending the investigation;

7) the procedure for drawing up investigation materials.

6. The investigation period shall not exceed thirty calendar days and may be extended only once for thirty calendar days.

7. Based on the results of the investigation, the control bodies shall determine the person(s) who committed the violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering, which became the basis for the investigation.

Based on the results of the investigation, measures provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan shall be taken against the person(s) who committed the violation.

The results of the investigation shall be published on the Internet resource of the control body, with the exception of information constituting state secrets or other secrets protected by the laws of the Republic of Kazakhstan.

The results of the investigation shall be sent to the state body that carries out activities in the field of legal statistics and special records within its competence, during three working days.

Article 16. Rights and obligations of officials of control bodies

1. When conducting state control, the officials of control bodies shall have the right to:

1) obtain unimpeded access to the territory and premises of the subject (object) of control;

2) obtain documents (information) on paper and electronic media or copies thereof, as well as access to automated databases (information systems) in accordance with the subject of state control;

3) carry out audio, photo and video filming;

4) use recordings of technical control equipment, observation and recording devices, loggrams, oscillograms, extracts from operational logs, explanatory notes, diagrams, drawings, photo, audio and video materials, questionnaires and other materials related to the subject of state control;

5) summon the subject of control to obtain explanations;

6) involve specialists, consultants and experts, as well as officials of state bodies, subordinate and other organizations;

7) apply to the court and participate in the consideration by the court of cases on violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering, including violations identified as a result of state control.

2. Officials of control bodies shall be prohibited from making demands and making requests that are not related to the subject of state control.

3. When conducting state control, the officials of control bodies shall be obliged:

1) to comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan, the rights and legitimate interests of the subjects (objects) of control;

2) to conduct state control on the basis of and in strict accordance with the procedure established by this Law;

3) not to interfere with the established operating mode of the subjects (objects) of control during the period of state control, unless otherwise provided by this Law;

4) to promptly and fully exercise the powers granted in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan to prevent, identify and suppress violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) not to prevent the subject (object) of control or its authorized representative from being present during state control, to provide explanations on issues related to the subject of state control;

6) to provide the subject (object) of control with the necessary information related to the subject of state control;

7) to hand over to the subject (object) of control a conclusion on the results of remote control, a report on the results of the inspection, an order to eliminate the identified violations;

8) to ensure the safety and confidentiality of documents and information obtained as a result of state control.

Article 17. Rights and obligations of the subject (object) of control or its authorized person in the implementation of state control

1. The subjects (objects) of control or their authorized persons, when implementing state control, shall have the right:

1) not to allow the officials of control bodies who have arrived to conduct an inspection to participate in the inspection in the following cases:

failure to comply with the frequency of the inspection;

exceeding or expiration of the inspection deadlines specified in the act on the assignment of the inspection (additional acts on the extension of the deadline, suspension, if any);

assigning an inspection for a period that goes beyond the time period specified in the application or report on criminal offences committed or being prepared, in other appeals on violations of the rights and legitimate interests of individuals and legal entities, the state;

assigning inspection duties to officials who do not have the appropriate authority;

including multiple subjects (objects) of control in one inspection order;

extending the inspection period beyond the limit set by this Law;

gross violations of the requirements established by this Law;

failure of officials from control bodies to present the documents specified in paragraph 1 of Article 14 of this Law.

2) failure to present documents and information if they do not relate to the subject of the inspection, as well as to the period specified in the act on the assignment of the inspection;

3) appeal the conclusion on the results of remote control, the act on the assignment of an inspection, the act on the results of an inspection, the order to eliminate the identified violations, as well as the actions (inaction) of officials of the control bodies in the manner established by the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) not comply with prohibitions of control bodies or officials that are not based on law, restricting the activities of subjects (objects) of control;

5) record the process of implementing state control, as well as individual actions of officials of control bodies carried out by them within the framework of state control, using audio, photo and video filming, without creating obstacles to the activities of officials of control bodies;

6) involve third parties in participation in state control for the purpose of representing their interests and rights, as well as the implementation by third parties of the actions provided for in subparagraph 5) of this paragraph.

2. Subjects (objects) of control or their authorized persons, when control bodies conduct state control, shall be obliged:

1) to ensure unimpeded access of officials of control bodies to the territory and premises of the subject (object) of control;

2) in compliance with the requirements for the protection of commercial, tax or other secrets protected by law, to provide officials of control bodies with copies of documents (information) on paper and electronic media, as well as to provide access to automated databases (information systems) in accordance with the subject of state control;

3) to make a note of receipt on the second copy of the act on the assignment of an inspection;

4) to make a note on the receipt on the second copy of the conclusion on the results of remote control, the act on the results of the inspection on the day of completion of the state control;

5) to make a note on the receipt on the second copy of the order to eliminate the identified violations;

6) not to allow making changes and additions to the documents being checked during the period of state control, unless otherwise provided by this Law or other laws of the Republic of Kazakhstan;

7) to ensure the safety of persons arriving to conduct state control at the controlled object from harmful and hazardous production factors of influence in accordance with the standards established for this object;

8) in the event of receipt of the act on the assignment of an inspection, the head of the subject (object) of control or his/her authorized person shall be obliged to be at the location of the controlled object at the appointed time of the inspection.

Article 18. Invalidity of inspections conducted with gross violation of the requirements of this Law

1. Inspections shall be deemed invalid if they are conducted by the control body with gross violation of the requirements for the organization and conduct of the inspection established by this Law.

2. Gross violations of the requirements of this Law shall include:

1) absence of grounds for conducting an inspection;

2) absence of an act on the assignment of an inspection;

3) failure to comply with the inspection deadlines;

4) violation of the frequency of the inspection;

5) failure to submit to the subject (object) of control an act on the assignment of an inspection;

6) assignment of an inspection on the issues not within their competence by control bodies.

Article 19. Industrial control in the field of thermal power engineering

1. Industrial control in the field of thermal power engineering (hereinafter - industrial control) shall be carried out at thermal power engineering facilities of heat-producing and heat-transporting entities in the centralized heat supply system.

2. The objectives of industrial control shall be:

1) ensuring compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of heat power engineering;

2) monitoring the safe operation of thermal power engineering facilities and the buildings, premises, and structures included in them;

3) ensuring the quality and reliability of heat supply, the safety of the heat supply system;

4) performance of work by employees who have passed the test of knowledge of technical operation rules and safety regulations;

5) maintenance of equipment, buildings and structures in a state of operational readiness;

6) timely preparation and implementation of repair and restoration works of heat-producing and heat-transporting entities, including in the autumn-winter period;

7) analysis and development of measures aimed at compliance with safety regulations;

8) identification of circumstances and causes of violations affecting the safety of work;

9) coordination of works aimed at preventing technological violations.

3. Heat-producing and heat-transporting entities in the centralized heat supply system shall develop regulations on production control.

A standard regulation on production control shall be developed and approved by the authorized body.

4. An official implementing production control shall be appointed and dismissed by an act of the head of heat-producing and heat-transporting entities in agreement with the territorial division of the state body for state energy supervision and control in terms of compliance with qualification requirements, work experience and the position held not lower than the head of the structural division.

5. The official implementing production control shall be obliged to:

1) develop a work plan for implementing production control in the divisions of heat-producing and heat-transporting entities;

2) implement production control over the employees’ compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering;

3) organize and conduct inspections of ensuring the safety of operation of heat power facilities and performance of works;

4) organize the development of action plans to ensure safety and eliminate technological violations;

5) bring to the attention of employees of heat-producing and heat-transporting entities information on changes in the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering;

6) submit proposals to the head or the person substituting him/her, of the heat-producing or heat-transporting entity on:

implementing measures to ensure safety, eliminating violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering;

suspension of works carried out in violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering, creating a threat to the life and health of workers, or which may lead to technological violations;

dismissal from work of employees who have not undergone timely training or retraining in the rules of technical operation and safety regulations;

7) submit monthly, by the 10th day of the month following the reporting month, or upon request (in cases of accidents and failures of the 1st degree), a report in accordance with the objectives of industrial control to the territorial divisions of the state body for state energy supervision and control;

8) exercise other powers stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering.

6. The official exercising industrial control shall have the right to:

1) unimpeded access to thermal power facilities and the buildings, premises, structures included in them at any time of the day;

2) receive documents (information) on paper and electronic media or their copies, as well as access to automated databases (information systems).

Chapter 4. PLANNING AND MONITORING IN THERMAL POWER ENGINEERING

Article 20. Planning in thermal power engineering

1. Thermal power engineering functions and develops on the basis of documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan.

2. State bodies, when developing and approving documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan applicable to thermal power engineering, shall be obliged to be guided by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

Note!
Paragraph 3 shall come into effect from 01.01.2027 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

3. The operation and development of thermal power engineering in cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance shall be carried out on the basis of long-term and medium-term heat supply development schemes.

4. Heat supply development schemes must take into account:

1) actual thermal power engineering indicators;

2) target thermal power engineering indicators;

3) planned thermal power engineering indicators;

4) the optimal combination of various heat supply systems, taking into account the specific features of the administrative-territorial unit;

5) meeting the current and future demand for the service of providing thermal energy;

6) approved master plans of settlements, development and construction schemes for small settlements;

7) equal conditions for access and level of payment for services of providing thermal energy to all consumers (non-discriminatory approach);

8) optimal solutions for the development of thermal power engineering taking into account the requirements for ensuring the quality and reliability of heat supply, minimal harmful impact on the environment, development of energy-saving and resource-saving technologies, expansion of the use of renewable energy sources, provision of financing and other factors in accordance with this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

5. Local executive bodies, when developing heat supply development schemes, shall determine the terms, size, priority and sources of financing for measures to achieve the target indicators of thermal power engineering, taking into account local conditions.

Article 21. Monitoring the state of thermal power engineering

1. The authorized body, the authorized body in the sphere of housing relations and housing-communal services, the state body for state energy supervision and control and local executive bodies shall carry out regular monitoring of the state of thermal power engineering, including the collection, updating and publication of information on the state of thermal power engineering facilities and heating networks of the region, city of republican significance, the capital.

2. Monitoring of the state of thermal power engineering shall be carried out on the basis of actual and planned indicators of thermal power engineering, including by the sectors of production, transportation, sale and consumption of thermal energy, in accordance with the procedure determined by the authorized body.

3. Local executive bodies shall carry out regular monitoring of the state of thermal power engineering of the region, city of republican significance, the capital in order to exclude discriminatory approach to access and possibility of payment for services on provision of thermal energy.

Note!
Paragraph 4 of Article 21 until the introduction of the information system of the authorized body shall be in effect as amended by paragraph 2 of Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

4. Heat supply entities operating in the centralized and local heat supply system, through the information system of the authorized body, shall provide information on the quality and volume of heat supply, heat energy consumption modes, the condition of equipment, heating networks and other property used to carry out activities, measures to modernize, repair, reconstruct, replace the specified property, measures to improve energy efficiency and reduce heat energy losses, measures to introduce technologies for the use of renewable energy sources, as well as other information in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Consumers consuming heat energy not for domestic needs shall provide information to local executive bodies in accordance with the rules for monitoring the state of thermal power engineering approved by the authorized body.

6. Local executive bodies and the state body for state energy supervision and control shall have the right to demand the provision of information to the population in accordance with paragraph 4 of this Article by heat supply entities in centralized and local heat supply systems in accordance with the rules for monitoring the state of thermal power engineering.

Chapter 5. TARIFF FORMATION IN THE FIELD OF THERMAL POWER ENGINEERING

Article 22. State regulation of tariffs in the field of thermal power engineering

State regulation of tariffs in the field of thermal power engineering shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on natural monopolies.

Article 23. Application of state regulation of tariffs in heat supply systems

1. State regulation of tariffs for the production, transportation and sale of thermal energy shall be carried out in the centralized heat supply system.

2. State regulation of tariffs for the production, transportation and sale of thermal energy in local heat supply systems shall be carried out in the following cases, if:

1) heat supply facilities are owned by third parties, in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on natural monopolies;

2) heat supply facilities are common property of a condominium facility and more than thirty percent of the number of consumers (owners of residential and non-residential premises of an apartment building) who are participants in this system have applied to the state body exercising management in the relevant areas of natural monopolies.

Chapter 6. HEAT SUPPLY SYSTEMS

Article 24. Heat supply systems

1. The following heat supply systems operate in the thermal power engineering:

1) centralized heat supply system;

2) local heat supply system;

3) individual heat supply system.

2. Relationships arising between participants in heat supply systems shall be regulated by this Law, the rules for interaction between heat supply entities and consumers approved by the authorized body, and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

Article 25. Centralized heat supply system

1. Participants in the centralized heat supply system are thermal power engineering entities operating in this system.

Note!
Paragraph 2 shall come into effect from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

2. Heat-producing entities shall produce thermal energy and (or) heat carrier for their own consumption and (or) sale to heat-transporting entities and (or) direct consumers, as well as their sub-consumers, if any.

Note!
Paragraph 3 shall come into effect from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

3. Heat transporting entities shall transport thermal energy and (or) heat carrier, as well as sell thermal energy to consumers.

4. Heat supply entities that are simultaneously heat producing and heat transporting entities shall not enter into an agreement provided for in subparagraph 1) of paragraph 1 of Article 30 of this Law.

5. State bodies, other things being equal (technical and economic), shall be obliged to make a decision in favour of a centralized heat supply system when:

1) developing and approving legal acts;

2) developing and approving programs, plans, documents of the State Planning System of the Republic of Kazakhstan and other documents;

3) developing and approving heat supply development schemes and other documents in the field of architecture, urban planning and construction;

4) making other decisions, acts within their competence.

6. Unauthorized connection to heating networks of centralized heat supply systems (including to consumer networks) shall be prohibited.

Article 26. Local heat supply system

1. The composition of the participants in the local heat supply system shall be determined by the owner of the local heat supply system.

2. The participants in the local heat supply system shall conclude contracts in accordance with this Law.

Note!
Paragraph 3 shall enter into force from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

3. If the total connected load of consumers in accordance with the issued technical conditions, including those issued for the construction period, exceeds twenty megawatts, the owner of the local heat supply system shall be obliged, within three months from the moment of such excess, to submit an application to the local executive bodies to change the status of the local heat supply system to the status of a centralized heat supply system in the register of heat supply entities.

4. Unauthorized connection to the heating networks of local heat supply systems (including to consumer networks) shall be prohibited.

Article 27. Individual heating system

1. Participants in an individual heat supply system are consumers operating in this system.

2. Activities in the organization and operation of individual heat supply systems shall be regulated by this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 7. HEAT SUPPLY ENTITIES AND CONSUMERS

Article 28. Rights and obligations of heat supply entities and consumers in centralized heat supply systems

1. Heat supply entities in centralized heat supply systems shall have the right to:

1) refuse in connection to the heat supply networks belonging to them if such connection does not correspond to the technical capabilities of the heat supply entity, with the provision of a reasoned technical justification;

2) limit or terminate the sale of thermal energy in the event of detection of an unauthorized connection to the heat supply system and in other cases established by this Law;

3) have access to heat-consuming installations, heat supply networks and commercial metering devices belonging to consumers;

4) demand compensation for damages in the event of interruptions in the technological process of heat supply due to disruptions in the operation of heat-consuming installations and heat supply networks of consumers.

2. Heat supply entities in centralized heat supply systems shall be obliged to:

1) issue technical specifications for connection to their heating networks, if technically feasible;

2) if technically feasible, ensure equal conditions for connection to their heating networks, services or goods;

3) sell thermal energy and (or) coolant of proper quality and in the volume in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and concluded contracts;

4) keep records and control the quality and volume of thermal energy and (or) coolant supplied to consumers, take timely measures to prevent and eliminate violations of the quality of thermal energy;

5) prevent interruptions in the production of thermal energy, except for cases stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal energy and concluded agreements;

6) ensure the reliability and quality of heat supply in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal energy and concluded agreements;

7) compensate for losses of consumers in cases stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan and concluded agreements;

8) when changing tariffs for the service of providing thermal energy, notify consumers within the timeframes and in the manner stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan and concluded agreements;

9) maintain heat supply systems, buildings, structures, equipment of heat sources and heat networks, and other property in proper condition in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and internal documents of the heat supply entity;

10) promptly inform the owners of the property of the heat supply entity and other interested parties about the need for repair, reconstruction, modernization, replacement of property used in the implementation of activities in the field of heat power engineering;

11) in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and internal documents of the heat supply entity, inform the owners and other interested persons about the occurrence of accidents, disruptions in the supply of heat energy of the proper volume and capacity, accidents;

12) in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of heat power engineering, inform the state body for state energy supervision and control, as well as consumers about technological violations and accidents that have occurred;

13) ensure readiness for the heating season, obtain a readiness passport in the established manner;

Note!
Subparagraph 14) shall enter into force from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

14) use the information system of the authorized body in accordance with the procedure for the functioning of the information system of the authorized body;

15) appoint top managers, technical managers (chief engineer), heads of the service (department) of safety and labour protection of heat-producing and heat-transporting entities after passing the qualification test of knowledge in the manner determined by the authorized body;

16) ensure that employees pass the qualification test of knowledge and have appropriate access to the implementation of activities on the operation, repair, adjustment and installation, as well as inspection of power, thermal and mechanical equipment of heat sources and heating networks in the manner determined by the authorized body.

3. Owners of heat supply entities shall be obliged to ensure the proper functioning of heat supply facilities.

4. Consumers in centralized heat supply systems shall have the right to:

1) receive technical specifications for connection to the heating network in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) connect to heating networks in accordance with technical specifications;

3) receive the service of providing heat energy of the appropriate quality and volume;

4) independently regulate the volume of the received service of providing heat energy in accordance with the terms of the contract, taking into account technical capabilities;

5) receive information from heat supply entities on the quality of heat supply, tariffs, payment procedures, heat energy consumption modes, the condition of heat source equipment, heat networks and other property used to carry out activities, measures to modernize, repair, reconstruct, replace the specified property, measures to improve energy efficiency and reduce heat energy losses taken by the heat supply entity, as well as other information in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and concluded contracts;

6) compensate for losses caused by violations of the terms of concluded contracts and deterioration in the quality of heat supply by the heat supply entity, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Consumers in centralized heat supply systems shall be obliged:

1) to comply with technical conditions for connection to heat networks;

2) to conclude a heat supply contract with a heat transport entity that sells heat energy;

3) to maintain in proper condition and ensure the safe operation of heat supply systems and commercial metering devices on their balance sheet;

4) to comply with heat consumption modes determined by the contract;

5) to pay for the service of providing heat energy in accordance with the terms of the contract and established tariffs;

6) to ensure access to heat supply systems on the balance sheet of consumers and commercial metering devices for representatives of heat supply entities, as well as representatives of the state body for state energy supervision and control in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and the concluded contract;

7) when operating heating networks and heat-consuming installations as part of one residential building or non-residential premises, not to allow making changes to internal heat supply systems (intra-house networks) without coordinating the design documentation with the heat transporting entity;

8) independently or jointly with other owners of the condominium facility, in accordance with the rules for metering heat energy and coolant, approved by the authorized body jointly with the authorized bodies in the field of housing relations and housing and communal services and in the field of energy saving and improving energy efficiency, to bear costs and to take measures on improving energy efficiency, reducing heat losses of the condominium facility in terms of common property;

9) immediately to notify the heat supply entity of the failure of commercial metering devices or violation of the heat energy consumption regime;

10) when changing the heat supply scheme of in-house networks inside apartments and non-residential premises of an apartment building, to develop a project for the reconstruction of the heat supply system of an apartment building and agree it in writing with at least two thirds of the total number of owners of apartments and non-residential premises of an apartment building.

6. Owners of apartments and non-residential premises of an apartment building shall be obliged to pay for the heat energy consumed for heating common areas in an apartment building in accordance with the rules for metering heat energy and coolant.

Article 29. Rights and obligations of heat supply entities and consumers in local heat supply systems

1. Heat supply entities in local heat supply systems shall have the right to:

1) limit or terminate the sale of thermal energy in the event of detection of an unauthorized connection to the heat supply system and in cases determined by this Law;

2) have access to commercial metering devices belonging to consumers;

3) conclude relevant contracts with consumers based on standard contracts.

2. Heat supply entities in local heat supply systems shall be obliged to:

1) conclude contracts with consumers based on standard contracts in cases stipulated by Article 23 of this Law;

2) sell thermal energy of due quality and in the volume in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and concluded contracts;

3) ensure the reliability and quality of heat supply in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and concluded contracts;

4) notify consumers within the timeframes and in the manner stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan and concluded contracts in the event of changes in tariffs or prices for the service of providing heat energy,;

5) maintain in proper condition heat supply systems, buildings, structures, equipment of heat sources and heating networks, other property in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and internal documents of the heat supply entity;

6) inform local executive bodies and consumers about technological violations and accidents that have occurred in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of heat power engineering;

7) ensure readiness for the heating season, obtain a readiness passport in accordance with the established procedure;

8) compensation for losses of consumers in cases stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan and concluded contracts.

3. Consumers in local heat supply systems shall have the right to:

1) conclude contracts with heat supply entities based on standard contracts;

2) receive the service of providing heat energy of due quality and in the volume in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and concluded contracts;

3) independently regulate the volume of the received service of providing heat energy taking into account technical capabilities or in accordance with the concluded contract;

4) receive the service of providing thermal energy at the established tariffs in the cases stipulated by Article 23 of this Law, or at the prices determined in the contract;

5) receive information from heat supply entities on the quality of heat supply, tariffs or prices, payment procedure, heat energy consumption modes, the condition of equipment of heat energy sources, heating networks and other property used to carry out activities, measures for modernization, repair, reconstruction, replacement of the said property, measures to improve energy efficiency and reduce heat losses undertaken by the heat supply entity, as well as other information in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and concluded contracts;

6) compensation for damages caused by violations of the terms of concluded contracts and deterioration in the quality of heat supply by the heat supply entity, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

7) demand that the heat supply entity exclude from the contract or draft contract provisions that contradict the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. Consumers in local heat supply systems shall be obliged to:

1) conclude standard contracts with heat supply entities in cases stipulated by Article 23 of this Law;

2) maintain in proper condition and ensure the safe operation of heat supply systems and commercial metering devices on their balance sheet;

3) comply with the heat energy consumption modes determined by the contract;

4) pay for heat energy services in accordance with the terms of contracts and established tariffs;

5) provide access to heat supply systems on the balance sheet of consumers and commercial metering devices for representatives of heat supply entities and local executive bodies in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and the contracts;

6) independently or jointly with other owners of the condominium facility, in accordance with the rules for metering heat energy and coolant, bear costs and take measures to improve energy efficiency, reduce heat losses of the condominium facility in terms of common property.

5. Owners of apartments, non-residential premises of an apartment building shall be obliged to pay for heat energy consumed for heating common areas in an apartment building, in the manner determined by the rules for metering heat energy and coolant.

Chapter 8. CONTRACTS BETWEEN HEAT SUPPLY ENTITIES AND CONSUMERS

Note!
Article 30 shall come into force from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

Article 30. Types of contracts between heat supply entities and consumers

1. Relations between heat supply entities and consumers shall be regulated by the following contracts:

1) contracts for the provision of services on the production of thermal energy, concluded between heat producing entities on the one hand and heat transporting entities or direct consumers on the other hand;

2) contracts for the provision of services on the sale of thermal energy, concluded between consumers, with the exception of direct consumers on the one hand and heat transporting entities on the other hand.

2. Contracts regulating legal relations within the framework of centralized heat supply systems shall be concluded on the basis of standard contracts.

3. A standard contract for the provision of services on the production of thermal energy and a standard contract for the provision of services on the sale of thermal energy shall be approved by the authorized body in the sphere of natural monopolies in agreement with the authorized body.

Article 31. Contract for the provision of services on production of thermal energy

1. The contract for the provision of heat energy production services must contain:

1) the quality and volume of supplied heat energy and (or) coolant;

2) the procedure for payments for the service according to the approved tariff;

3) the terms of provision of services;

4) the rights, obligations and responsibilities of the parties;

5) the terms of termination of the contract.

2. The contract for the provision of heat energy production services may contain other terms by agreement of the parties.

Article 32. Contract for the provision of services on the sale of thermal energy

1. Consumers purchase thermal energy from a heat transporting entity on the basis of a contract for the provision of services on the sale of thermal energy.

2. A contract for the provision of services on the sale of thermal energy shall be concluded by the consumer with the heat transporting entity to whose heating networks the consumer's heat-consuming installations are connected.

3. In accordance with the contract for the provision of services on the sale of thermal energy, the heat transporting entity shall undertake to supply the consumer through the connected network with thermal energy that meets the quantitative and qualitative parameters established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering and the contract for the provision of services on the sale of thermal energy, and the consumer shall undertake to pay for the consumed thermal energy, as well as to ensure compliance with the thermal energy consumption regime established by the contract, proper technical condition and safety of the operating heating networks, heat-consuming installations and commercial metering devices.

4. The contract for the provision of services on the sale of thermal energy shall be concluded with the consumer if he has the necessary equipment connected to the heating networks of the heat transporting entity, in accordance with the rules for the use of thermal energy approved by the authorized body, and commercial metering devices.

5. The contract for the provision of services on the sale of thermal energy must contain:

1) the rights, obligations and responsibilities of the parties;

2) the quality and volume of supplied thermal energy;

3) the conditions for limiting and terminating the supply of thermal energy;

4) the mode of supply and consumption of thermal energy;

5) the amount of the tariff;

6) the schedule of supply of thermal energy depending on the outside air temperature;

7) the boundaries of the division of balance sheet ownership and operational responsibility of the parties;

8) information about sub-consumers (if any);

9) the terms of termination of the contract;

10) the method of reporting and billing to the consumer, including the relevant requirements for commercial metering devices;

11) the procedure for pre-trial and judicial settlement of disputes.

6. The contract for the provision of services on the sale of thermal energy may contain other conditions by agreement of the parties.

In the event of the consumer's refusal to include other conditions in the contract for the provision of services on the sale of thermal energy, the parties shall conclude such a contract without other conditions.

7. The contract for the provision of services on the sale of thermal energy in relation to an apartment building shall provide for the supply of thermal energy in the volumes necessary to provide services for the provision of thermal energy to the owners of apartments, non-residential premises of an apartment building, as well as for use in the maintenance of the common property of the condominium (including losses of thermal energy in in-house networks). Such a contract shall be considered concluded with all owners of apartments, non-residential premises of an apartment building from the date of the first actual connection of the apartment building to the networks of the heat transport entity.

8. A consumer who is the owner of apartments, non-residential premises of an apartment building shall not have the right to unilaterally refuse the contract for the provision of services on the sale of thermal energy if the building is connected to a centralized or local heat supply system.

Chapter 9. FUEL FOR HEAT SUPPLY

Article 33. Requirements for the quality of fuel for heat supply

Requirements for the quality of fuel in relation to thermal energy sources operating in centralized heat supply systems and local heat supply systems shall be determined in regulatory technical documents approved by the authorized body.

Article 34. Responsibilities and obligations of the parties related to the supply and use of fuel for heat supply

1. Fuel suppliers shall be obliged to ensure uninterrupted supply of fuel, compliance with the fuel supply schedule in accordance with the terms of supply contracts.

2. The responsibility of fuel suppliers for heat energy sources shall be provided for in supply contracts.

3. Heat supply entities operating heat energy sources operating in centralized heat supply systems and local heat supply systems shall annually submit a report to local executive bodies on the acquisition and consumption of fuel indicating supporting documents regarding the quality and quantity of fuel acquired and consumed in the manner determined by the authorized body.

4. Local executive bodies shall collect information on the quantity and type of fuel used in individual heat supply systems in accordance with the rules for monitoring the state of heat power engineering.

5. Local executive bodies shall form and publish on their Internet resource a consolidated report on the quality and quantity of fuel as part of the monitoring conducted in accordance with Article 21 of this Law and submit it to the authorized body.

Chapter 10. TECHNICAL AND TECHNOLOGICAL STANDARDS AND SAFETY REQUIREMENTS IN THE FIELD OF THERMAL POWER ENGINEERING

Article 35. Technical and technological standards for the operation of heat power facilities

The authorized body, together with the authorized body in the field of energy saving and energy efficiency improvement, shall approve regulatory technical documents in the field of thermal power engineering and energy efficiency, containing technical and technological standards for the operation of thermal power engineering facilities, buildings, structures, equipment used for the production and transportation of thermal energy in centralized heat supply systems and local heat supply systems.

Article 36. General safety provisions in the field of thermal power engineering and ensuring the safety of thermal power engineering facilities

1. Organizational measures during operation of equipment of heat sources and heat networks, heat-consuming installations of consumers must ensure safety for life, health of people and the environment.

2. Objects of technical regulation and standardization are heat energy and equipment intended for production, transportation and consumption of heat energy.

3. Parameters of heat energy for heating in heat networks must correspond to the established temperature schedule.

4. Protection of the most important heat power facilities shall be carried out by special paramilitary security services or units of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan. Lists of such facilities shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. It is prohibited to carry out construction, installation, excavation, loading and unloading works, prospecting works related to the construction of wells and pits, arrangement of sites, parking lots for motor vehicles, placement of markets, buildings, structures, storage of materials, construction of fences and barriers, discharge and draining of caustic corrosive substances and flammable and lubricating materials in the protection zones of heating networks without the consent of the heat power industry entities in charge of the heating networks.

6. The property of heat-producing, heat-transporting entities operating within the framework of centralized heat supply systems, participating in a single technological process of production and transportation of electric and (or) thermal energy, is indivisible.

7. In centralized heat supply systems, the purchase and sale, lease or trust management of thermal energy sources and heating networks and (or) their individual parts shall be carried out with prior notification of the authorized body and the state body exercising management in the spheres of natural monopolies.

Article 37. Safety requirements for the design and operation of equipment in the field of thermal power engineering

1. When designing and operating equipment for heat energy sources and heat networks, it is necessary to ensure that the requirements established by this Law and technical regulations are met.

2. Equipment for heat power facilities must comply with the technical requirements established by technical regulations.

Article 38. Safety requirements for energy, thermal and mechanical equipment and materials used in the production, transportation and consumption of thermal energy

1. Power, heat and mechanical equipment and materials used in the production, transportation and consumption of thermal energy produced in the Republic of Kazakhstan and imported to its territory must comply with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

2. Power, heat and mechanical equipment and materials used in the production, transportation and consumption of thermal energy must comply with the requirements that ensure safety for human life, health and the environment.

3. Commissioning of equipment of thermal energy sources and heating networks, heat-consuming installations of consumers subject to confirmation of compliance with the requirements established by technical regulations without confirmation of compliance in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on technical regulation shall not be allowed.

4. Equipment of thermal energy sources and heating networks, heat-consuming installations of consumers must be in good technical state, ensuring safe conditions.

Article 39. Commercial metering of thermal energy and (or) heat carrier in centralized heat supply systems and local heat supply systems

1. Commercial metering of thermal energy and (or) coolant shall be carried out in the following ways:

1) calculation - based on contractual values and quantities calculated and determined in accordance with regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan and regulatory technical documents;

2) instrumental - based on data obtained from installed and commissioned commercial metering devices.

2. The main method of commercial metering of thermal energy and (or) coolant is the instrumental method.

3. The boundaries of application of the calculation method shall be determined in accordance with the rules for metering thermal energy and coolant.

4. The sale and consumption of thermal energy and (or) coolant in centralized heat supply systems shall be carried out subject to their commercial metering at all points of reception and transmission of thermal energy and (or) coolant between heat power industry entities.

5. The sale and consumption of thermal energy and (or) coolant in local heat supply systems shall be carried out subject to their commercial metering, unless otherwise provided for by agreements between heat power industry entities. Commercial metering of thermal energy and (or) coolant in local heat supply systems shall be carried out at points of reception and transmission of thermal energy determined by agreements between heat power industry entities.

6. In centralized heat supply systems at newly commissioned facilities, it is not permitted to connect heat-consuming installations of consumers to the heating networks of a heat-producing or heat-transporting entity without equipping the points of reception and transmission of thermal energy and (or) heat carrier with the appropriate commercial metering devices.

7. The acquisition, installation, verification and operation of commercial metering devices in a centralized heat supply system shall be carried out by the consumer himself, with the exception of cases provided for in paragraphs 8 and 9 of this Article.

8. In centralized and local heat supply systems, general-house and individual-apartment commercial metering devices in newly commissioned multi-apartment residential buildings shall be acquired and installed by the developer before receiving the act of acceptance of the facility into operation.

Note!
Paragraph 9 shall come into effect from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

9. In centralized heat supply systems, the acquisition, installation, verification and current operation of common house commercial metering devices for multi-apartment residential buildings, previously commissioned, shall be carried out by the heat transporting entity. The costs of acquisition, installation, verification and current operation of common house commercial metering devices shall be subsequently included in the tariff for the service of transmission and distribution of thermal energy.

Note!
Paragraph 10 shall come into effect from 01.07.2025 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

10. After the commissioning of a common house commercial metering device of an apartment building, the heat transporting entity accepts it onto its balance sheet free of charge.

11. The volumes of consumption of thermal energy and (or) coolant for heating, hot water supply for consumers in apartment buildings with installed apartment commercial metering devices shall be determined by the rules for metering thermal energy and coolant.

12. The requirements for commercial metering devices, as well as the procedure for automating the metering of thermal energy and (or) coolant shall be established by this Law and the rules for metering thermal energy and coolant.

Article 40. Features of heat energy metering by sub-consumers

1. Sub-consumers, by mutual agreement with the consumer, shall enter into a contract for the purchase of thermal energy and (or) heat carrier. The contract may contain terms for reimbursement of the consumer's justified costs for compensation of thermal energy losses in heating networks, ensuring joint operation of the consumer's equipment and heating networks, ensuring technical metering and compensation of the consumer's costs for connection and construction of its heating networks.

2. Sub-consumers in the heat supply system, in which standard contracts for the provision of services for the sale of thermal energy are concluded, may conclude a standard heat supply contract with a heat transporting entity to whose heating networks the consumer is connected, or a standard contract for the provision of a service on production of thermal energy with a heat-producing entity to whose collectors of thermal energy sources the direct consumer is connected.

3. A standard contract for the provision of services on the sale of thermal energy with a heat-transporting entity to whose heating networks the consumer is connected, and a standard contract for the provision of services on the production of thermal energy with a heat-producing entity shall be concluded subject to the reimbursement of the consumer's justified costs for the compensation of thermal energy losses in heating networks, calculated in accordance with the procedure determined by the authorized body, the conclusion of an agreement with the consumer for the joint operation of equipment and heating networks and the compensation of the consumer's costs for the connection and construction of its heating networks.

4. When concluding a standard contract for the provision of services for the sale of thermal energy with a heat-transporting entity or a standard contract for the provision of services for the production of thermal energy with a heat-producing entity, the sub-consumer shall be obliged to ensure the installation of commercial metering devices.

Article 41. Restriction and termination of heat supply in the event of technological violations

1. In order to take urgent measures to prevent and/or eliminate technological failures, heat-producing or heat-transporting entities shall have the right to stop the supply of heat energy and disconnect the consumer's heat-consuming installations, limit the supply of heat energy and/or coolant, or interrupt its supply, while immediately informing consumers and local executive bodies of the reasons and terms of the disconnection or limitation.

2. For heat-consuming installations of consumers that use continuous technological processes in the production cycle, the sudden shut-down of which may cause a danger to human life, health, people, the environment, heat-transporting entities (heat-producing entities for direct consumers) must reduce the supply of heat energy and/or coolant to the level of the technological reservation of heat supply.

3. When limiting consumption to the level of the emergency reservation of heat supply, the consumer shall not have the right to turn on heat-consuming installations that are not part of the emergency reservation of heat supply.

4. In order to take urgent measures to prevent and/or eliminate technological failures, the consumer shall have the right to disconnect own heat-consuming installations with immediate notification of the heat supply entity of the reasons and terms of the disconnection.

5. In centralized heat supply systems, heat supply entities shall develop schedules for restricting and emergency disconnection of consumers in agreement with the local executive bodies of the relevant administrative-territorial unit.

6. The schedules specified in paragraph 5 of this Article shall be drawn up annually and introduced when a deficit of fuel, thermal energy and capacity occurs and/or a disruption in the circulation of the coolant in heating networks in order to prevent the occurrence and development of technological failures, their elimination and exclusion of unorganized disconnections of consumers.

7. When determining the magnitude and priority of consumer restrictions, the state, economic, social significance and technological features of consumer production should be taken into account, so that the damage from the introduction of restriction schedules and emergency shut-down of consumers is minimal.

8. The list of consumers not subject to inclusion in the schedules specified in paragraph 5 of this Article shall be approved by the subjects of heat supply in coordination with the local executive bodies of the relevant administrative-territorial unit.

9. This Article shall not apply to individual heat supply systems.

Chapter 11. ENERGY SAVING, ENERGY EFFICIENCY AND RENEWABLE ENERGY SOURCES IN THERMAL POWER

Article 42. Requirements for energy saving, increasing energy efficiency and using renewable energy sources in the production, transportation and sale of thermal energy

1. Heat supply entities, when producing, transporting and selling thermal energy, shall be obliged to comply with the requirements for energy conservation and energy efficiency improvement, stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and energy efficiency improvement.

2. In centralized heat supply systems and local heat supply systems, when modernizing, replacing or additionally constructing base capacity, the introduction of thermal energy sources using renewable energy sources must be considered as a priority alternative if economically and technically feasible.

In the event of introduction of thermal energy sources using renewable energy sources, these sources shall be used to cover the base load of the heating network.

3. The authorized body, in agreement with local executive bodies, shall have the right to oblige heat supply entities to conduct an assessment of the technical feasibility and costs of converting their thermal energy sources related to the centralized and local heat supply system to the use of natural gas or other environmentally friendly fuel. The results of the assessment of technical feasibility and costs must be used in the development of investment programs (plans) of heat supply entities.

Article 43. Requirements for energy saving and energy efficiency improvement in the consumption of thermal energy

1. When consuming thermal energy, consumers shall be required to comply with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on energy saving and energy efficiency improvement.

2. The authorized body in the field of energy saving and energy efficiency improvement, together with the authorized body in the field of housing relations and housing and public utilities, shall approve the standards for the consumption of thermal energy.

3. The authorized body in the field of energy saving and energy efficiency improvement, in agreement with the authorized body in the field of housing relations and housing and public utilities, shall approve the procedure and requirements for energy saving and energy efficiency improvement in residential and non-residential premises.

4. The owners of a condominium facility shall ensure compliance with the requirements for energy saving and energy efficiency improvement, including in terms of not exceeding the level of thermal energy losses, when using the common property of the condominium facility.

5. The effect of paragraphs 2, 3 and 4 of this Article shall not apply to individual heat supply systems.

Article 44. Directions of state support for energy saving and energy efficiency improvement and the use of renewable energy sources in thermal power engineering

State support for energy saving and energy efficiency improvement and the use of renewable energy sources in the thermal power industry shall be carried out in the following areas:

1) stimulation of energy saving and energy efficiency improvement in the production, transportation and consumption of thermal energy, including through the development of centralized heat supply systems;

2) stimulation of the use of energy-saving equipment;

3) implementation of a comprehensive plan to improve energy efficiency;

4) stimulation of the production of thermal energy using renewable energy sources;

5) provision support to legal entities engaged in the design, construction and operation of facilities for the use of renewable energy sources, favourable conditions and support stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of use of renewable energy sources;

6) stimulation and creation of conditions for energy saving and energy efficiency improvement in apartment buildings and individual residential buildings;

7) inclusion in the development programs of the relevant administrative-territorial unit and heat supply development schemes of measures for energy saving and energy efficiency improvement and introduction of renewable energy sources (taking into account economic and technical feasibility);

8) creation of conditions for lending, the use of public-private partnership mechanisms for the implementation of energy saving measures and introduction of renewable energy sources (taking into account economic and technical feasibility);

Note!
Subparagraph 9) shall enter into force from 01.01.2028 in accordance with Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

9) development of a state program for energy saving and energy efficiency improvement in the field of thermal power engineering;

10) consistent elimination of subsidies for heat supply entities;

11) financing through state programs of measures to create the necessary infrastructure, conduct research and development works, train personnel, transfer best practices for energy saving and energy efficiency improvement and use of renewable energy sources.

Chapter 12. ENSURING RELIABILITY AND SAFETY OF HEAT SUPPLY

Article 45. Reliability indicators and safety of heat power facilities

1. Regulatory technical documents governing the operation of thermal energy sources approved by the authorized body must contain the procedure for calculating and approving planned and minimum reliability and safety indicators for thermal power facilities related to centralized and local heat supply systems.

2. Operation of thermal power facilities that do not meet the minimum reliability and safety indicators shall not permitted.

3. Thermal power entities operating in the centralized and local heat supply system shall be required to comply with the requirements for the safe operation of thermal power facilities and the buildings, premises, structures and equipment included in them.

Article 46. Ensuring readiness for the heating season

1. Thermal power facilities related to centralized and local heat supply systems must undergo an annual heating season readiness check before the start of the heating season.

2. The readiness of heat sources and heating networks related to centralized heat supply systems for the heating season shall be confirmed by a readiness passport issued by the state body for state energy supervision and control, in the manner determined by the authorized body.

3. The readiness of heat sources and heating networks related to local heat supply systems for the heating season shall be confirmed by a readiness passport issued by the local executive body of the relevant administrative-territorial unit, in the manner determined by the authorized body.

4. The readiness of consumers for the heating season within the framework of heat supply systems shall be confirmed by a technical readiness certificate issued by the heat transporting entity, and for direct consumers and their sub-consumers - by the heat producing entity, in the manner determined by the authorized body.

5. It is not allowed to operate heat power facilities during the heating season without a readiness passport or technical readiness certificate issued in the prescribed manner. In cases of impossibility to eliminate the identified deficiencies before the start of the heating season, by decision of the local executive body or the state body for state energy supervision and control, the operation of the relevant heat power facility shall be allowed for a short period (until the end of the current heating season) with a written commitment to eliminate the identified deficiencies in the heat supply system before the start of the next heating season.

6. The heat transporting entity, by September 1 of the calendar year, shall develop and approve, in agreement with the local executive body and the heat producing entity, a schedule for regulating the supply of thermal energy depending on the outside air temperature for the upcoming heating season in the manner determined by the authorized body.

Article 47. Repair and decommissioning of thermal energy sources, heating networks and heat-consuming installations

1. Heat supply entities shall be required to inform in writing the local executive bodies of cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance about repairs (if the repairs do not involve the development of design and estimate documentation), decommissioning of heat sources, heating networks, heat-consuming installations in the manner determined by the authorized body.

2. In case of termination of operation of a heat energy source, heat supply entities shall be obliged to inform in writing the local executive bodies of cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance about this five years prior to such termination.

Note!
Paragraph 3 of Article 47 until the approval of the schemes for the development of heat supply shall be valid in the wording of paragraph 3 of Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

3. Upon receipt of a written notice of termination of operation of a heat source from a heat supply entity, local executive bodies of cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance shall be obliged to conduct an analysis of the risk of occurrence of a heat deficit based on heat supply development schemes and consider the possibilities of replacing the retired heat capacities in case of forecasting of a heat deficit.

4. In case of impossibility of replacing the retired heat capacities and presence of a threat of occurrence of a heat deficit, local executive bodies of cities of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance offer the heat supply entity to implement one of the following options:

1) sell the heat source with the condition of continuation of its operation;

2) sell the heat source to the local executive body of the city of republican significance, the capital, district and city of regional significance at a price not exceeding the market value determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan and agreed upon by the parties.

Chapter 13. INVESTMENTS IN THE FIELD OF THERMAL ENERGY ENGINEERING

Article 48. Projects in the field of thermal energy engineering

1. Projects in the field of thermal power engineering are works on the construction, reconstruction, modernization of thermal power engineering facilities, installation of equipment, implementation of technologies in existing or created centralized and local heat supply systems.

Note!
Paragraph one of clause 2 of Article 48 until the approval of heat supply development schemes shall be valid in the wording of clause 4 of Article 53 of this Law of the Republic of Kazakhstan.

2. Thermal power engineering projects must comply with heat supply development schemes and provide for:

1) the use of fuel in accordance with the heat supply system and the project implementation location;

2) measures and (or) technologies for energy saving and energy efficiency improvement, reduction of thermal energy losses during production, transportation and consumption of thermal energy and (or) coolant, including on the basis of thermal energy sources using energy-efficient technologies and equipment, renewable energy sources and other energy sources.

3. Thermal power engineering entities, in addition to the methods and techniques stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan, may attract investments through public-private partnership and provision of energy service services.

4. Contracts on public-private partnership and provision of energy-servicing services must ensure a balance and interests of the parties, taking into account the requirements of this Law, the heat supply development scheme and target indicators of the thermal power industry of the relevant administrative-territorial unit.

Article 49. Development and implementation of projects in the field of thermal power engineering

1. Pre-project and design documentation for projects in the field of thermal power engineering must comply with the requirements stipulated by paragraph 2 of Article 48 of this Law.

2. The selection of a supplier (contractor, private partner, concessionaire, trustee) for the implementation of a project in the field of thermal power engineering shall be carried out taking into account the achievement of the best values of the following parameters and criteria:

1) reliability of heat supply;

2) safety of heat supply;

3) duration of operation without repair or replacement of a thermal power facility, building, structure, equipment;

4) the level of harmful emissions into the atmosphere;

5) energy efficiency and energy saving indicators, the level of thermal energy losses;

6) other parameters that do not contradict the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 50. Subsidies for the construction, reconstruction and modernization of heat supply systems

1. Subsidies for the construction, reconstruction and modernization of heat supply systems shall be provided as an economic incentive for the development of heat supply.

2. Subsidies for the construction, reconstruction and modernization of heat supply systems shall be provided in the following areas:

1) technical support for thermal power engineering projects, which includes the development of technical justification, design and estimate documentation, and technical and author's supervision;

2) capital-intensive expenses, including expenses for construction and installation works, acquisition of equipment and materials.

Article 51. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering

Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of thermal power engineering entails liability established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Chapter 14. TRANSITIONAL AND FINAL PROVISIONS

Article 52. Transitional provisions

1. To establish that heat supply entities intending to terminate the operation of a heat source within less than five years from the date of entry into force of this Law shall be obliged to notify in writing the local executive bodies of the city of republican significance, the capital, districts and cities of regional significance of such termination no later than thirty calendar days from the date of entry into force of this Law.

2. To establish that for documentation on a public-private partnership project in the field of thermal power engineering and the provision of energy services, published before the date of entry into force of this Law, the provisions of the legislation of the Republic of Kazakhstan in force at the time of its development shall apply, unless otherwise determined by the organizer of the competition (auction) or direct negotiations.

3. To establish that if documentation on a project in the field of thermal power engineering is published before the date of entry into force of this Law, the selection of a supplier (performer, private partner, concessionaire, trustee) for the implementation of the project in the field of thermal power engineering shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in force at the time of publication of the documentation.

Article 53. The procedure for entry into force of this Law

1. This Law shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication, with the exception of:

1) subparagraph 6) of Article 5, subparagraph 11) of paragraph 1 of Article 8, subparagraph 2) of Article 9, paragraphs 2 and 3 of Article 25, paragraph 3 of Article 26, subparagraph 14) of paragraph 2 of Article 28, Article 30, paragraphs 9 and 10 of Article 39, which shall enter into force on July 1, 2025;

2) subparagraphs 3), 4) and 5) of Article 5, subparagraph 3) of Article 6, subparagraphs 3) and 4) of Article 7, which shall enter into force on January 1, 2026;

3) subparagraph 2) of Article 4, subparagraphs 1) and 3) of paragraph 1, subparagraph 2) of paragraph 2 of Article 8, subparagraph 1) of Article 9, paragraph 3 of Article 20, which shall enter into force on January 1, 2027; 4) subparagraph 9) of Article 44, which shall enter into force on January 1, 2028;

5) paragraph 4 of Article 48, which, in terms of compliance of documentation on public-private partnership projects, heat supply development schemes, shall enter into force from the date of approval of heat supply development schemes, and in terms of compliance of documentation on public-private partnership projects with the target indicators of thermal power engineering- from the date of approval of the target indicators of heat power engineering.

2. To establish that until the introduction of the information system of the authorized body, paragraph 4 of Article 21 of this Law shall be valid in the following wording:

"4. Heat supply entities operating in the centralized and local heat supply system, in the manner determined by the authorized body, shall provide local executive bodies with information on the quality and volume of heat supply, heat consumption modes, the condition of equipment, heating networks and other property used to carry out activities, measures to modernize, repair, reconstruct, replace the said property, measures to improve energy efficiency and reduce heat losses, measures to introduce technologies for the use of renewable energy sources, as well as other information in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan."

3. To establish that until the approval of heat supply development schemes, paragraph 3 of Article 47 of this Law shall be valid in the following wording:

"3. Upon receiving written notification from the heat supply entity regarding the cessation of operation of a heat energy source, the local executive bodies of cities of republican significance, the capital, districts, and cities of regional significance shall be obligated to conduct a risk analysis of a potential heat energy shortage and consider options for replacing the decommissioned heat capacity if a shortage of heat energy is forecast."

4. To establish that, until the approval of the heat supply development schemes, paragraph one of clause 2 of Article 48 of this Law shall be valid in the following wording:

"2. Projects in the field of heat energy must provide for the following:"

The President of the Republic of Kazakhstan K. TOKAYEV

Жылу энергетикасы туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2024 жылғы 8 шілдедегі № 120-VIII ҚРЗ.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 53-б. қараңыз.
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

Осы Заң коммуналдық және өндірістік мұқтаждықтарға жылу энергиясын өндіру, тасымалдау, өткізу мен тұтыну, сондай-ақ жылумен жабдықтау жүйелерінің сапалы жұмыс істеуі мен оларды дамыту және жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік реттеу процесінде туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) әзірлік паспорты – жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілердің күзгі-қысқы кезеңдегі жұмысқа әзірлігін растайтын, жыл сайын берілетін құжат;

2) жеке жылумен жабдықтау жүйесі – жеке тұрғын үйді жылыту мұқтаждығы үшін орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінің жылу желілеріне қосылмай, бірден-бір тұтынушыны автономды жылу энергиясы көзінен жылу энергиясымен қамтамасыз ететін жылумен жабдықтау жүйесі;

3) жергілікті жылумен жабдықтау жүйесі – бір жеке немесе заңды тұлғаға тиесілі не кондоминиум объектісінің ортақ мүлкінің құрамына кіретін және орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесінің желілері болып табылмайтын жылу желілері арқылы бір немесе бірнеше жылу энергиясы көзінен бір немесе бірнеше жылу энергиясын тұтынушы үшін жұмыс істейтін жылумен жабдықтау жүйесі;

4) жылу желісі – жылу энергиясын жылу энергиясы көздерінен жылу тұтынатын қондырғыларға дейін беру мақсатында жылу жеткізгішті тасымалдауға және оның ағынын реттеуге арналған құбыржолдар мен құрылғылар (орталық жылу пункттерін, сорғы станцияларын қоса алғанда) жүйесі;

5) жылу жеткізгіш – жылу энергиясын тасымалдау үшін пайдаланылатын сұйық немесе газ тәрізді зат (бу, ауа, су және басқа да заттар);

6) жылу қуаты – жылу энергиясының көзімен өндірілуі, жылу желілері арқылы берілуі және (немесе) жылу энергиясын тұтынушы уақыт бірлігі ішінде қабылдауы мүмкін жылу энергиясының мөлшері;

7) жылумен жабдықтау – тұтынушыларды жылу энергиясымен, жылу жеткізгішпен қамтамасыз ету, оның ішінде жылу қуатын ұстап тұру;

8) жылумен жабдықтауды дамыту схемасы – осы Заңға сәйкес әзірленетін және бекітілетін, тиісті аумақтың ерекшеліктері ескеріле отырып, жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметті ұсынуға перспективалық қажеттілікті қамтамасыз ету мақсатында тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жылу энергетикасын дамыту жөніндегі әрекеттер кешенін сипаттайтын және негіздейтін құжат;

9) жылумен жабдықтаудың авариялық броні – технологиялық процесі толық тоқтатылған, жылу энергиясын тұтынушының жылу тұтынатын қондырғыларының персонал мен қоршаған орта үшін қауіпсіз жай-күйін қамтамасыз ететін, ең аз тұтынылатын жылу қуаты немесе жылу энергиясының мөлшері;

10) жылумен жабдықтаудың сенімділігі – жылу энергиясын тұтынушыларды жылумен жабдықтаудың сапасы мен қауіпсіздігі қамтамасыз етілетін жылумен жабдықтау жүйесі жай-күйінің сипаттамасы;

11) жылумен жабдықтаудың технологиялық броні – уақыт ұзақтығы сағатпен есептелетін технологиялық өндіріс процесі аяқталғаннан кейін тиісті жылу тұтынатын қондырғылар ажыратылуы және жүктемесі жылумен жабдықтаудың авариялық броніне дейін төмендетілуі мүмкін осы процесті аяқтау үшін жылу энергиясын тұтынушыға қажетті ең аз тұтынылатын жылу қуаты;

12) жылумен жабдықтау жүйесі – жылу жеткізгішті өндіруге, тасымалдауға және пайдалануға арналған қондырғылар кешені;

13) жылумен жабдықтау сапасы – жылумен жабдықтау сипаттамаларының Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген термодинамикалық параметрлерге сәйкес келуі;

14) жылумен жабдықтау субъектілері – жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілер;

15) жылу өндіруші субъект – осы Заңға сәйкес жылу энергиясын өндіру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;

16) жылу тасымалдаушы субъект – осы Заңға сәйкес жылу энергиясын тасымалдау және (немесе) өткізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын дара кәсіпкер немесе заңды тұлға;

17) жылу тұтынатын қондырғылар – жылу энергиясын тұтынушының мұқтаждықтары үшін жылу энергиясын, жылу жеткізгішті пайдалануға арналған құрылғылар кешені;

18) жылу энергетикасы – жылу энергиясын өндіру, тасымалдау, өткізу және тұтыну саласы;

19) жылу энергетикасының жоспарлы көрсеткіштері – қысқа мерзімді перспективада қол жеткізу жоспарланатын түйінді көрсеткіштердің мәні;

20) жылу энергетикасының нақты көрсеткіштері – осы (ағымдағы) уақыт кезеңіндегі түйінді көрсеткіштердің мәндері;

21) жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштері – ұзақ мерзімді (стратегиялық) перспективада қол жеткізу жоспарланатын түйінді көрсеткіштердің мәні;

22) жылу энергетикасының түйінді көрсеткіштері – жылу энергетикасының жай-күйін бағалайтын негізгі көрсеткіштер (индикаторлар);

23) жылу энергетикасы объектілері – жылу энергиясының көздері, жылу желілері және жылу тұтынатын құрылғылар;

24) жылу энергетикасы саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – жылу энергетикасы саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

25) жылу энергетикасы субъектілері – жылумен жабдықтау субъектілері және жылу энергиясын тұтынушылар;

26) жылу энергиясы – тұтыну кезінде жылу жеткізгіштердің термодинамикалық параметрлері өзгеретін, тауар болып табылатын энергетикалық ресурс;

27) жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызмет – жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және өткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтердің жиынтығы;

28) жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті коммерциялық есепке алу – жылу энергиясының және (немесе) жылу жеткізгіштің мөлшері мен параметрлерін коммерциялық есепке алу аспаптарымен, ал олар ақаулы болған немесе жоқ болған кезде коммерциялық өзара есеп айырысуларға арналған есептеме тәсілімен анықтау;

29) жылу энергиясын тасымалдау – жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті қабылдауды және оны жылу энергиясының көзінен жылу энергиясын тұтынушыға дейін жеткізуді қамтитын жылу энергиясын беру және тарату;

30) жылу энергиясын тұтынушы (бұдан әрі – тұтынушы) – осы Заңға сәйкес жылу энергиясын өзі тұтыну және (немесе) қосалқы тұтынушыға одан әрі сату үшін сатып алатын жеке немесе заңды тұлға;

31) жылу энергиясының көзі – жылу энергиясын өндіруге арналған жылу электр орталығы, қазандықтар және басқа да құрылғылар және (немесе) қондырғылар;

32) коммерциялық есепке алу аспабы – жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті коммерциялық есепке алуға арналған, Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен қолдануға рұқсат етілген техникалық құрылғы;

33) қосалқы тұтынушы – жылу желілері және (немесе) жылу тұтынатын қондырғылары тұтынушының жылу желілеріне жалғанған тұтынушы;

34) орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі – тұтынушылардың жиынтық қосылған жүктемесі жиырма мегаваттан асатын жылу желілері арқылы тұтынушыларға жылу жеткізгішті тасымалдай отырып, бір немесе бірнеше жылу энергиясы көзінен жылумен жабдықтайтын жүйе;

35) отын – жағу кезінде жылу энергиясын өндіру үшін шаруашылық қызметте пайдаланылатын заттар;

36) отын-энергетика кешенін басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі (бұдан әрі – уәкілетті органның ақпараттық жүйесі) – жылу энергетикасы субъектілерін мониторингтеу және олармен өзара іс-қимыл жасау бойынша уәкілетті органның ақпараттық жүйесі;

37) технологиялық бұзушылық – электр және (немесе) жылу энергиясын өндірудің, берудің, тұтынудың технологиялық процесінің бұзылуына алып келген, жылу энергиясының көздері жабдығының, жылу желілерінің істен шығуы немесе зақымдануы, оның ішінде жану немесе жарылыс, белгіленген режимдерден ауытқу, жабдықты санкцияланбаған ажырату немесе оның жұмыс қабілеттігін шектеу немесе ақауының болуы салдарынан істен шығуы немесе зақымдануы;

38) тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган – жылу энергиясын тұтыну бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

39) тікелей тұтынушы – жылу желілері жылу өндіруші субъектінің жылу энергиясы көздерінің коллекторларына қосылған және (немесе) жылу өндіруші субъектінің жылу энергиясы көздерінің бу құбырына қосылған тұтынушы.

2-бап. Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың осы Заңнан басымдығы болады. Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттардың Қазақстан Республикасының аумағында қолданылу тәртібі мен талаптары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

3-бап. Жылу энергетикасы саласындағы заңнамалық реттеудің негізгі мақсаттары, міндеттері мен қағидаттары

1. Жылу энергетикасы саласындағы заңнамалық реттеу Қазақстан Республикасының жылу энергетикасын елдің шаруашылық-экономикалық және әлеуметтік кешендерінің тыныс-тіршілігін қамтамасыз ететін ерекше маңызды жүйе ретінде басқарудың біртұтастығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырылады.

2. Жылу энергетикасы саласындағы заңнамалық реттеудің негізгі міндеттері:

1) тұтынушылар, жылумен жабдықтау субъектілері және мемлекет мүдделерінің теңгерімін қамтамасыз ету;

2) шығындары мейлінше аз жоспарлы және бағдарламалық құжаттардың негізінде жылу энергетикасының озық, орнықты жұмыс істеуін және дамуын қамтамасыз ету;

3) техникалық регламенттердің, стандарттау жөніндегі құжаттардың талаптарына және осы Заңда белгіленген, жасалған шарттардың талаптарына сәйкес жылумен жабдықтаудың сапасы мен сенімділігін қамтамасыз ету;

4) төмен көміртекті дамуға көшу және экологияны жақсарту жөніндегі, оның ішінде қоршаған ортаны жылу энергетикасы объектілері қызметінің зиянды әсерінен қорғау арқылы мемлекеттің басымдықтарын іске асыруды қамтамасыз ету, сондай-ақ тиімділігі жоғары жылу энергиясы когенерациясына, энергиялық тиімді технологиялар мен жабдықты, жаңартылатын энергия көздерін және қоршаған ортаға ластаушы заттар мен парниктік газдардың шығарындыларын азайтуға мүмкіндік беретін өзге де энергия көздерін пайдалануға негізделген орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерін дамыту және басым түрде пайдалануды қамтамасыз ету;

5) жылумен жабдықтау жүйелерінің қауіпсіз және сенімді түрде пайдаланылуы үшін жылу энергетикасы субъектілерінің, оның ішінде жылу энергетикасы объектілері меншік иелерінің жауаптылығын айқындау;

6) энергия тиімділігі деңгейін арттыру және энергия үнемдеу, ресурс үнемдеу технологияларын ендіру жөніндегі іс-шаралардың жүргізілуін қамтамасыз ету және жылу энергетикасында әртүрлі энергия көздерінің оңтайлы үйлесімін қолдану мүмкіндігін қамтамасыз ету;

7) техникалық және экономикалық орындылығын ескере отырып, өнеркәсіптік процестерден артылған жылуды кәдеге жарату кезінде жылу энергиясын өнеркәсіптік кәсіпорындардан жылумен жабдықтау субъектілерінің басым түрде сатып алуы;

8) бағалық реттеу қолданылатын жылумен жабдықтау субъектілері үшін операциялық тиімділікті арттыруға, жылу энергиясының ысырабын азайтуға, жылумен жабдықтаудың сапасы мен сенімділігін арттыруға ынталандыруларды қамтамасыз ету;

9) ұзақ мерзімді инвестициялық бағдарлама бекітілген жағдайда бағалық реттеу қолданылатын жылумен жабдықтау субъектілері үшін реттеліп көрсетілетін қызметтерден түсетін кірістердің болжамдылығын қамтамасыз ету;

10) жеке кәсіпкерлік субъектілерінің Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетігі арқылы жылу энергетикасына қатысуын кеңейту;

11) жылу энергетикасының инвестициялық тартымдылығын қамтамасыз ету;

12) жылу энергиясының реттелетін нарығын жетілдіру;

13) жылу энергиясын ұтымды және үнемді тұтыну;

14) жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды кредиттеу мен субсидиялауды қамтамасыз ету;

15) бекітілген жылумен жабдықтауды дамыту схемаларын ескере отырып, жылу энергетикасын дамыту.

3. Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының негізгі қағидаттарына мыналар жатады:

1) жылу энергетикасын дамытуды тиімді, экономикалық тұрғыдан негізделген, экологиялық және жүйелі жоспарлау;

2) жылумен жабдықтау жүйелерінің энергия тиімділігін арттыру;

3) жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік бақылауды қамтамасыз ету;

4) жылу энергетикасы субъектілерін мониторингтеу және олардың есеп беруі;

5) сенімді, орнықты және сапалы жылумен жабдықтауға қол жеткізу үшін жылумен жабдықтау субъектілері мен орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерін тұтынушылардың мүдделерін ескере отырып, жылу энергетикасы саласындағы тарифтерді әділ түрде мемлекеттік реттеу;

6) жылу энергиясының тұтынушылар үшін, оның ішінде субсидиялар есебінен қолжетімді болуы;

7) орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерін дамытуды мемлекеттік қолдауды, оның ішінде жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды бюджет қаражаты есебінен кредиттеу және субсидиялау арқылы мемлекеттік қолдауды қамтамасыз ету.

4. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, орталық мемлекеттік органдар, сондай-ақ жергілікті өкілді және атқарушы органдар жылу энергиясын өндіруге және тасымалдауға немесе осы процестерді технологиялық жағынан басқаруға байланысты жылумен жабдықтау субъектілерінің өндірістік-технологиялық қызметіне араласуға құқылы емес.

2-тарау. ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

4-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастырады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақша 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

2) жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін мемлекеттік қаржылық қолдау көрсету қағидаларын бекітеді;

3) Қазақстан Республикасының Конституциясында, Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде өзіне жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

5-бап. Уәкілетті органның құзыреті

Уәкілетті орган:

1) жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және өткізу бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

2) осы Заңның мақсаттары мен міндеттеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және өткізу бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін, техникалық регламенттерді, нормативтік-техникалық құжаттарды әзірлейді және бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3) тармақша 01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

3) жылу энергиясын өндіру және тасымалдау бөлігінде жылу энергетикасының түйінді көрсеткіштерін әзірлейді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4) тармақша 01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

4) жылу энергиясын өндіру және тасымалдау бөлігінде жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштерін әзірлейді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
5) тармақша 01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

5) тиісті уәкілетті органдар әзірлеген, тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктер, жылу энергиясын өндіру, тасымалдау, өткізу және тұтыну секторлары, сондай-ақ энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бойынша жылу энергетикасының түйінді және нысаналы көрсеткіштерін бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6) тармақша 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

6) жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілердің деректерді уәкілетті органның ақпараттық жүйесіне беру қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

7) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялау мен жаңғыртуды кредиттеу қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялау мен жаңғыртуды субсидиялау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

9) жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялау мен жаңғыртуды кредиттеуді және субсидиялауды жүзеге асырады;

10) жылумен жабдықтау субъектілерінің қолда бар активтерді кеңейту, жаңғырту, реконструкциялау, жаңарту, ұстап тұру және жаңа активтерді құру жөніндегі жобаларды іске асыру үшін тартылған халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздарын өтеуге және оларға қызмет көрсетуге арналған шығындарын субсидиялау кезінде облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдарын үйлестіруді жүзеге асырады;

11) жылумен жабдықтау субъектілерінің қолда бар активтерді кеңейту, жаңғырту, реконструкциялау, жаңарту, ұстап тұру және жаңа активтерді құру жөніндегі жобаларды іске асыру үшін тартылған халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздарын өтеуге және оларға қызмет көрсетуге арналған шығындарын субсидиялау қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

12) орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелеріндегі технологиялық бұзушылықтарды есепке алуды жүргізеді;

13) орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерінде жұмыс істейтін жылумен жабдықтау субъектілерінің жылу энергетикасы объектілері мен олардың құрамына кіретін ғимараттардың, үй-жайлардың, құрылысжайлар мен жабдықтың күзгі-қысқы кезеңдегі жұмысқа әзірлігін бағалау жөніндегі комиссияларының жұмысына қатысады;

14) жылу энергетикасын дамыту мәселелері бойынша халықаралық ынтымақтастықты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырады;

15) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

6-бап. Тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган:

1) жылу энергиясын тұтыну бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысады;

2) осы Заңның мақсаттары мен міндеттеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жылу энергиясын тұтыну бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді келіседі, әзірлейді және бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3) тармақша 01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

3) жылу энергиясын тұтыну бөлігінде жылу энергетикасының түйінді және нысаналы көрсеткіштерін әзірлейді және уәкілетті органға жібереді;

4) жылу энергиясын тұтыну бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы нормативтік-техникалық құжаттаманы өз құзыреті шегінде әзірлейді және бекітеді;

5) жылу энергиясын тұтыну бөлігінде жылу энергетикасы саласында әдістемелік қамтамасыз етуді жүзеге асырады;

6) жылу энергиясын тұтыну бөлігінде жылу энергетикасы саласында ғылыми-зерттеулер жүргізуді ұйымдастырады;

7) коммерциялық есепке алу аспаптары жоқ тұтынушылар үшін жылу энергиясын өткізу бойынша коммуналдық көрсетілетін қызметтерді тұтыну нормаларын есептеудің үлгілік қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

8) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

7-бап. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті орган:

1) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысады;

2) осы Заңның мақсаттары мен міндеттеріне және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы нормативтік құқықтық актілерін әзірлейді және бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
7) тармақша 01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

3) энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру бөлігінде жылу энергетикасының түйінді және нысаналы көрсеткіштерін әзірлейді және уәкілетті органға жібереді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4) тармақша 01.01.2026 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

4) жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін жылу энергетикасы объектілерінің жылуды тұтынуын азайту жөніндегі жоспарларды әзірлейді және олардың орындалуын мониторингтеуді қамтамасыз етеді;

5) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

8-бап. Жергілікті атқарушы органдардың құзыреті

1. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары:

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1) тармақша 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

1) уәкілетті орган бекіткен жылумен жабдықтауды дамыту схемаларын әзірлеу және бекіту қағидаларының негізінде тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктердің жылумен жабдықтауды дамытудың ұзақ мерзімді және орта мерзімді схемаларын әзірлейді және жергілікті өкілді органға бекітуге ұсынады;

2) уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жылу энергетикасының жай-күйіне, оның ішінде жылу энергиясының пайдаланылу сенімділігін, технологиялық және экономикалық қолжетімділігін бағалау бөлігінде мониторингті жүзеге асырады және алынған деректердің, оның ішінде мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік органнан алынған деректердің негізінде жылыту маусымына дайындық бөлігінде өңірлер бойынша есептілікті мемлекеттік органдарға ұсынады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3) тармақша 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

3) жылумен жабдықтауды дамыту схемаларының орындалуына мониторинг жүргізеді;

4) жылу энергетикасы объектілерінің жай-күйі туралы ақпаратты жинауды, жаңартып отыруды және жариялауды жүргізеді;

5) жылумен жабдықтау субъектілерінің тізілімін жүргізеді;

6) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына сәйкес мониторинг жүргізу шеңберінде жылумен жабдықтау субъектілерінен алынған деректерді уәкілетті органға береді;

7) жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі технологиялық бұзушылықтарды есепке алуды жүргізеді;

8) жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылу энергиясының көздері мен жылу желілерін жоспарлы жөндеуді келіседі;

9) жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылу энергиясы көздерінің, жылу желілерінің, тұтынушылардың жылу тұтынатын қондырғыларының дайындығы мен жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарының жүзеге асырылуын және олардың күзгі-қысқы кезеңде жұмыс істеп тұруын бақылайды;

10) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасын бұзушылықтар бойынша сотқа жүгінеді және істерді сот қараған кезде қатысады;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
11) тармақша 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

11) энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыруды қамтамасыз ету жөніндегі шығыстарды және жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуге жұмсалатын шығыстарды төлеу немесе өтеу үшін Қазақстан Республикасы азаматтарының жекелеген санаттарына әлеуметтік көмек беру тәртібін әзірлейді;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелген өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде жүзеге асырады.

2. Облыстардың жергілікті атқарушы органдары:

1) қажет болған кезде тиісті облыстың аудандары мен облыстық маңызы бар қалаларының жылумен жабдықтауды дамыту схемаларын әзірлеу мен іске асырудың қаржыландырылуын қамтамасыз етеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақша 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

2) жылумен жабдықтауды дамытудың әзірленген схемаларына сәйкес облыстың жылумен жабдықтау жүйелерін дамытуды жалпы үйлестіруді жүзеге асырады;

3) жылумен жабдықтау субъектілерінің облыстық тізілімін жүргізеді;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында жергілікті атқарушы органдарға жүктелген өзге де өкілеттіктерді жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде жүзеге асырады.

3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары жылу өндіруші субъектілердің жылыту маусымын іркіліссіз өткізу үшін отын сатып алуға жұмсалатын шығындарын субсидиялауды уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергілікті атқарушы органдары жылумен жабдықтау субъектілерінің қолда бар активтерді кеңейту, жаңғырту, реконструкциялау, жаңарту, ұстап тұру және жаңа активтерді құру жөніндегі жобаларды іске асыру үшін тартылған халықаралық қаржы ұйымдарының қарыздарын өтеуге және оларға қызмет көрсетуге жұмсалатын шығындарын субсидиялауды уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

9-бап. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті өкілді органдарының құзыреті

Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті өкілді органдары:

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
1) тармақша 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

1) жылумен жабдықтауды дамыту схемаларын бекітеді;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2) тармақша 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

2) энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін қамтамасыз ету жөніндегі шығыстарды және жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуге жұмсалатын шығыстарды төлеу немесе өтеу үшін Қазақстан Республикасы азаматтарының жекелеген санаттарына әлеуметтік көмек беру тәртібін бекітеді;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3-тарау. ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТIК ЖӘНЕ ӨНДІРІСТІК БАҚЫЛАУ

10-бап. Жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттiк бақылау

1. Жылу энергетикасы объектілерін пайдалану және оның техникалық жай-күйі, жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілер бөлігінде жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік бақылауды (бұдан әрі – мемлекеттік бақылау) мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган мен жергілікті атқарушы органдар бақылау субъектілері (объектілері) қызметінің Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келуі тұрғысынан осы Заңға сәйкес қашықтан бақылау және тексеру, Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексі мен осы Заңға сәйкес тергеп-тексеру нысанында жүзеге асырады.

2. Жылу энергетикасы саласындағы мемлекеттік бақылауды жергілікті атқарушы органдар тұтынушылардың Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауы тұрғысынан Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жоспардан тыс тексеру, жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырады.

Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай, профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және осы Заңның 11-бабына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Жылу энергетикасы объектілері бар жеке немесе заңды тұлғалар, жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілер бақылау субъектілері (объектілері) болып табылады.

4. Мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесінде:

1) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасы талаптарының сақталуын, сондай-ақ жылу энергетикасы объектілерін пайдалану кезінде техникалық және технологиялық нормалардың сақталуын;

2) жылу энергетикасы объектілерін және олардың құрамына кіретін ғимараттарды, үй-жайларды, құрылысжайлар мен жабдықты қауіпсіз пайдалану жөніндегі талаптардың сақталуын;

3) жылумен жабдықтаудың сапасы мен сенімділігін, жылумен жабдықтау жүйесінің қауіпсіздігін;

4) техникалық пайдалану қағидалары мен қауіпсіздік техникасы қағидаларын білуіне тексеруден өтпеген жұмыскерлердің жұмысқа жіберілмеуін немесе одан шеттетілуін;

5) жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілердің дайындығы мен жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарының, оның ішінде күзгі-қысқы кезеңде жүзеге асырылуын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.

5. Жергілікті атқарушы органдар жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде:

1) бақылау субъектілерінің (объектілерінің) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын, техникалық және технологиялық нормаларды сақтауын;

2) жылумен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасын, жылумен жабдықтау жүйесінің қауіпсіздігін;

3) жылу энергиясы көздерінің, жылу желілерінің дайындығы мен жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарының жүзеге асырылуын және олардың, оның ішінде күзгі-қысқы кезеңде жұмыс істеп тұруын мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.

11-бап. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау

1. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау (объектісіне) субъектісіне бармай профилактикалық бақылау Қазақстан Республикасының жылумен жабдықтау жүйелерінің қауіпсіз, сенімді және орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсатында жүргізіледі.

2. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау жергілікті атқарушы органның сұрау салуы бойынша алынған ақпаратты талдау арқылы, өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының сақталуы мәселелері бойынша оның бұзылуы туралы ақпарат келіп түскен кезде жүргізіледі.

3. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау тұтынушыларға қатысты жүргізіледі.

4. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау нәтижелері бойынша жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісінің әрекеттерінде (әрекетсіздігінде) бұзушылықтар анықталған жағдайда, жергілікті атқарушы орган бұзушылықтарды жою туралы ұсынымды ресімдейді және бұзушылықтар анықталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде жібереді.

5. Бұзушылықтарды жою туралы ұсыным жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне жеке қолын қойғызып немесе жөнелту және алу фактілерін растайтын өзге де тәсілмен табыс етілуге тиіс.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген бұзушылықтарды жою туралы ұсыным мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – ұсынымға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – хабарламасы бар тапсырысты хатпен;

3) электрондық тәсілмен – жергілікті атқарушы орган сұрау салған кезде жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісінің хатта көрсетілген электрондық мекенжайына жергілікті атқарушы орган жөнелткен күннен бастап тиісті түрде табыс етілді деп есептеледі.

6. Бұзушылықтарды жою туралы ұсынымды алған жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісі ол табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде жергілікті атқарушы органға бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда көзделген анықталған бұзушылықтарды жоюдың нақты мерзімдерін көрсете отырып, оларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын ұсынуға міндетті.

Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісі бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда көрсетілген мерзімдер өткеннен кейін жергілікті атқарушы органға бұзушылықтарды жою туралы ұсынымның орындалуы туралы ақпарат береді.

Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісі бұзушылықтарды жою туралы ұсынымның орындалуы туралы берілген ақпаратқа бұзушылықты жою фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса береді.

7. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісі бұзушылықтарды жою туралы ұсынымда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда, бұзушылықтарды жою туралы ұсынымды жіберген жергілікті атқарушы органға ол табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде қарсылық жіберуге құқылы.

8. Бұзушылықтарды жою туралы ұсынымды белгіленген мерзімде орындамау жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылауды жүргізудің жартыжылдық тізіміне қосу жолымен жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылауды тағайындауға алып келеді.

9. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне бармай профилактикалық бақылау осы баптың 2-тармағында көрсетілген мән-жайлар туындаған кезде жүргізіледі.

10. Жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне бармай профилактикалық бақылау бір жыл ішінде екі реттен артық жүргізілмейді.

12-бап. Қашықтан бақылау

1. Мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган мен жергілікті атқарушы органдар (бұдан әрі – бақылау органдары) қашықтан бақылауды жылу энергиясын өндірудің, берудің, өткізудің және тұтынудың қауіпсіздігіне, сенімділігі мен сапасына әсер ететін Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасын бұзушылықтарды анықтау тұрғысынан бақылау субъектілерінің (объектілерінің) қызметін талдау арқылы тұрақты негізде жүргізеді.

2. Бақылау органдары қашықтан бақылауды осы баптың 1-тармағына сәйкес бұзушылықтарға жол берген бақылау субъектілеріне (объектілеріне) қатысты, бақылау субъектілерінің (объектілерінің) қызметін талдау және ақпараттық жүйелердің, бақылау субъектілері (объектілері) ұсынған есептіліктің, ашық дереккөздердің, бұқаралық ақпарат құралдарының деректері, сондай-ақ бақылау субъектісінің (объектісінің) қызметі туралы басқа да мәліметтер, оның ішінде мемлекеттік органдармен ведомствоаралық өзара іс-қимыл жасау шеңберінде алынған ақпарат негізінде жүргізеді.

3. Қашықтан бақылау нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытынды жасалады және бақылау субъектісіне (объектісіне) бұзушылықтар анықталған күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірілмейтін мерзімде жіберіледі.

Қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындының нысанын уәкілетті орган бекітеді.

4. Бақылау органдары қашықтан бақылау жүргізу шеңберінде:

1) бақылау субъектілерінен (объектілерінен) және олардың лауазымды адамдарынан жазбаша нысанда мәліметтер мен құжаттарды не олардың көшірмелерін сұратуға;

2) қашықтан бақылау нысанасына қатысты қажетті ақпаратты алу мақсатында бақылау субъектісінің басшысын не оның уәкілетті адамын шақыртуға құқылы.

5. Бақылау субъектілері (объектілері) бақылау органдарының сұрау салуында көрсетілген мәліметтер мен құжаттарды бақылау органдары белгілеген мерзімдерде ұсынуға міндетті.

6. Қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытынды екі данада жасалады. Қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындының бір данасы бақылау субъектісіне (объектісіне) жіберіледі, екінші данасы бақылау органында қалады.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытынды мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – қорытындыға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – хабарламасы бар тапсырысты хатпен;

3) электрондық тәсілмен – бақылау органы сұрау салған кезде бақылау субъектісінің (объектісінің) хатта көрсетілген электрондық мекенжайына бақылау органы жөнелткен күннен бастап тиісті түрде табыс етілді деп есептеледі.

7. Қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыны алған бақылау субъектісі ол табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап он жұмыс күні ішінде қашықтан бақылауды жүргізген бақылау органына анықталған бұзушылықтарды жоюдың нақты мерзімдерін көрсете отырып, оларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын ұсынуға міндетті.

Бақылау субъектісі қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыда көрсетілген мерзімдер өткеннен кейін қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындының орындалуы туралы ақпарат береді.

Бақылау субъектісі қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындының орындалуы туралы берілген ақпаратқа бұзушылықты жою фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса береді.

8. Бақылау субъектісі қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыда көрсетілген бұзушылықтармен келіспеген жағдайда, қашықтан бақылауды жүргізген және қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыны жіберген бақылау органына ол табыс етілген күннен кейінгі күннен бастап бес жұмыс күні ішінде қарсылық жіберуге құқылы.

Бақылау субъектісі қарсылықта бақылау органына жіберілетін ескертулерді және (немесе) дәлелдерді баяндауға міндетті.

Қашықтан бақылауды жүргізген бақылау органы қарсылықты алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде ескертулерді және (немесе) дәлелдерді ескере отырып, қарсылықты қабылдау немесе уәжді негіздемемен одан бас тарту жөнінде шешім қабылдайды.

9. Қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыны белгіленген мерзімде орындамау осы Заңға сәйкес бақылау субъектісін (объектісін) жоспардан тыс тексеруді тағайындауға негіз болып табылады.

13-бап. Жылу энергетикасы саласындағы тексерулер

1. Бақылау субъектісін (объектісін) тексеру (бұдан әрі – тексеру) – бақылау органдарының осы Заңның 10-бабының 4 және 5-тармақтарында көзделген талаптарды сақтау тұрғысынан бақылау субъектісіне (объектісіне) қатысты қызметі.

Тексеру бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы жүзеге асырылады, оның нәтижелері бойынша бұзушылықтар анықталған жағдайда, бақылау субъектісі (объектісі) тексеру нәтижелері туралы акт және анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама жасайды.

2. Тексерулер жоспарлы және жоспардан тыс болып бөлінеді.

3. Жоспарлы тексерулер тексеруді тағайындау туралы акт негізінде жоспарлы тексеру жүргізілетін жылдың алдындағы жылдың 10 желтоқсанына дейінгі мерзімде бақылау органдары бекіткен тексерулердің жылдық тізіміне сәйкес жүргізіледі.

Тексерулердің жылдық тізімі бақылау субъектілерін (объектілерін) негізгі жабдықтың тозу дәрежесіне және (немесе) технологиялық бұзушылықтардың санына қарай бөлу ескеріліп қалыптастырылады және бақылау органдарының интернет-ресурсында тексерулер жүргізілген жылдың алдындағы жылдың 20 желтоқсанынан кешіктірілмей орналастырылады.

Бақылау субъектілері (объектілері) негізгі жабдықтың тозу дәрежесі бойынша мыналарға бөлінеді:

1) тозуы 50 пайызға дейін болса – қауіп-қатер дәрежесі төмен;

2) тозуы 51-ден 75 пайызға дейін болса – қауіп-қатер дәрежесі орташа;

3) тозуы 75 пайыздан астам болса – қауіп-қатер дәрежесі жоғары.

Бақылау субъектілері (объектілері) уәкілетті орган бекітетін технологиялық бұзушылықтар сыныптамасына сәйкес технологиялық бұзушылықтар саны бойынша мыналарға бөлінеді:

1) II дәрежедегі істен шығулардың болуы – қауіп-қатер дәрежесі төмен;

2) I, II дәрежедегі істен шығулардың болуы – қауіп-қатер дәрежесі орташа;

3) авариялардың, I, II дәрежедегі істен шығулардың болуы – қауіп-қатер дәрежесі жоғары.

Қауіп-қатердің төмен дәрежесіне жатқызылған бақылау субъектілерін (объектілерін) тексеру жоспардан тыс тексерулерді қоспағанда, екі жылда бір реттен жиілетпей жүргізіледі.

Қауіп-қатердің орташа және жоғары дәрежелеріне жатқызылған бақылау субъектілерін (объектілерін) тексеру жоспардан тыс тексерулерді қоспағанда, жылына бір реттен жиілетпей жүргізіледі.

Тексерулердің жылдық тізімі әкімшілік дереккөздердің деректері, сондай-ақ ақпараттық құралдар негізінде автоматты режимдегі ақпараттық жүйелер пайдаланыла отырып қалыптастырылады.

Бақылау органдары автоматты режимде жұмыс істейтін ақпараттық жүйе болмаған кезде тексерулердің жылдық тізімін негізгі жабдықтың тозуы және (немесе) технологиялық бұзушылықтардың саны бойынша қауіп-қатер дәрежелерін ескеріп дербес қалыптастырады.

Бақылау органдары сол бір бақылау субъектілеріне (объектілеріне) қатысты тексерулер тізімі мен жылу энергетикасы саласындағы бақылау субъектісіне бару арқылы профилактикалық бақылаудың жартыжылдық тізімдерін жасаған кезде тексерулерді жүргізу кезеңінің бірыңғай мерзімдері белгіленеді.

Бақылау субъектілеріне (объектілеріне) қатысты тексерулердің жылдық тізімі өздеріне қатысты тексеру тағайындалған объектілер міндетті түрде көрсетіліп қалыптастырылады.

Тексерулер жүргізудің жылдық тізіміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу тексерілетін бақылау субъектісі (объектісі) таратылған, қайта ұйымдастырылған, оның атауы өзгерген, сондай-ақ табиғи, техногендік және әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай туындаған, төтенше жағдай режимі енгізілген, эпидемия, карантиндік объектілер ошақтары және аса қауіпті зиянды организмдер, инфекциялық, паразиттік аурулар, уланулар, радиациялық авариялар және солармен байланысты шектеулер туындаған немесе олардың таралу қатері туындаған жағдайларда жүзеге асырылады.

Тексерулердің жылдық тізімінің нысанын уәкілетті орган бекітеді.

4. Бақылау органы бақылау субъектісін (объектісін) не оның уәкілетті адамын, құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметін өз құзыреті шегінде жүзеге асыратын мемлекеттік органды, егер осы бапта өзгеше көзделмесе, тексеру басталардан кемінде үш жұмыс күні бұрын оның басталу күнін көрсете отырып, тексеру жүргізудің басталуы туралы жазбаша түрде хабардар етуге міндетті.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген тексеру жүргізудің басталуы туралы хабарлама мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – хабарламаға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – хабарламасы бар тапсырысты хатпен;

3) электрондық тәсілмен – бақылау органы сұрау салған кезде бақылау субъектісінің (объектісінің) хатта көрсетілген электрондық мекенжайына бақылау органы жөнелткен күннен бастап тиісті түрде табыс етілді деп есептеледі.

5. Адам өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделеріне тікелей қатердің алдын алу және (немесе) оны жою мақсатында бақылау органы нақты бақылау субъектісіне (объектісіне) қатысты жоспардан тыс тексеруді тағайындауға негіз болған нақты фактілер мен мән-жайлар бойынша тағайындайтын тексеру жоспардан тыс тексеру болып табылады.

Бақылау органы осы баптың 6-тармағының 3), 4), 5) және 6) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, жоспардан тыс тексеруді жүргізу кезінде бақылау субъектісіне (объектісіне) тексеру басталардан кемінде бір тәулік бұрын бақылау субъектісін (объектісін) тексеруді жүргізу нысанасын көрсете отырып, бақылау субъектісіне (объектісіне) жоспардан тыс тексеру жүргізудің басталуы туралы хабарлауға міндетті.

6. Бақылау субъектілеріне (объектілеріне) жоспардан тыс тексеру жүргізудің негіздері:

1) уәкілетті орган бекітетін технологиялық бұзушылықтар сыныптамасына сәйкес аварияларды немесе І дәрежедегі істен шығуларды тергеп-тексеру нәтижелері жөніндегі іс-шаралардың орындалуын бақылау;

2) қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыда көрсетілген іс-шараларды орындамау, оның ішінде анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпарат бермеу және (немесе) бұзушылықтарды жоймау;

3) жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзу фактісін дәлелдейтін растаушы материалдар қоса берілген жолданымдары;

4) уәкілетті орган бекітетін технологиялық бұзушылықтар сыныптамасына сәйкес авариялар немесе І дәрежедегі істен шығулар туралы ресми дереккөздерден алынған ақпарат;

5) егер бақылау субъектісі (объектісі) анықталған бұзушылықтарды жою туралы ақпаратты бір реттен көп бермесе және (немесе) анықталған бұзушылықтарды жоймаса, жоспарлы тексеру нәтижелері бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамалардың орындалуын бақылау;

6) адам өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтірудің не нұқсан келтіру қатерінің нақты фактілері бойынша прокурордың талабы;

7) адам өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға зиян келтірудің, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзушылықтардың, сондай-ақ жойылмауы адам өміріне, денсаулығына, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтіруге алып келетін Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзушылықтардың нақты фактілері бойынша мемлекеттік органдардың жолданымдары;

8) қылмыстық қудалау органының Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінде көзделген негіздер бойынша тапсырмасы;

9) жоғары тұрған мемлекеттік орган бірінші басшысының Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзушылықтар бойынша бақылау субъектілеріне (объектілеріне) қатысты шаралар қабылдау туралы тапсырмасы.

7. Жоспардан тыс тексерулер анонимді жолданымдар болған жағдайларда жүргізілмейді.

14-бап. Тексерулерді жүзеге асыру тәртібі

1. Бақылау органының тексеру жүргізуге келген лауазымды адамдары бақылау субъектісіне (объектісіне):

1) тексеруді тағайындау туралы актіні;

2) қызметтік куәлігін не сәйкестендіру картасын көрсетуге міндетті.

2. Тексеруді тағайындау туралы актіде мыналар көрсетіледі:

1) актінің күні мен нөмірі;

2) мемлекеттік органның атауы;

3) тексеру жүргізуге уәкілеттік берілген адамдардың тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе) және лауазымы;

4) тексеру жүргізуге тартылатын мамандар, консультанттар мен сарапшылар, сондай-ақ мемлекеттік органдардың және ведомстволық бағынысты ұйымдардың лауазымды адамдары туралы мәліметтер (қажет болған кезде);

5) бақылау субъектісінің (объектісінің) атауы, оның тұрған жері, сәйкестендіру нөмірі, объектілердің тізбесі;

6) тексерудің түрі;

7) тексерудің нысанасы;

8) тексеруді жүргізу мерзімі;

9) тексеруді жүргізу негіздері;

10) тексерілетін кезең;

11) бақылау субъектісінің (объектісінің) құқықтары мен міндеттері;

12) актіге қол қоюға уәкілеттік берілген лауазымды адамның қолтаңбасы;

13) бақылау субъектісі (объектісі) басшысының не оның уәкілетті адамының актіні алғаны немесе алудан бас тартқаны туралы қолтаңбасы.

3. Бақылау субъектісіне (объектісіне) не оның уәкілетті адамына тексеруді тағайындау туралы акт табыс етілген күн тексеру жүргізудің басталуы болып есептеледі.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген тексеруді тағайындау туралы акт мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – хабарламаға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – хабарламасы бар тапсырысты хатпен;

3) электрондық тәсілмен – бақылау органы сұрау салған кезде бақылау субъектісінің (объектісінің) хатта көрсетілген электрондық мекенжайына бақылау органы жөнелткен күннен бастап тиісті түрде табыс етілді деп есептеледі.

Тексеруді тағайындау туралы акт тексеруді тағайындаған бақылау органының тексерулерді тіркеу журналында тіркеледі.

4. Тексеруді тағайындау туралы актіні қолма-қол табыс ету кезінде оны алудан бас тартылған жағдайда оған тиісті жазба енгізіледі және актіні қабылдаудан бас тарту фактісін тіркеп-белгілейтін бейнежазба жасалады.

Тексеруді тағайындау туралы актіні алудан бас тарту оны орындамауға және тексерудің күшін жоюға негіз болып табылмайды.

5. Тексеруді тағайындау туралы актіні алудан бас тартылған, сондай-ақ бақылау органының лауазымды адамдарының тексеру субъектісіне (объектісіне), тексеру жүргізуге қажетті материалдарға, жабдыққа қол жеткізуіне кедергі келтірілген жағдайларда Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген тәртіппен әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама жасалады.

6. Тексеруді тағайындау туралы актіде көрсетілген лауазымды адам (адамдар) ғана тексеру жүргізе алады.

Бұл ретте тексеру жүргізетін лауазымды адамдардың құрамы бақылау органының шешімімен өзгеруі мүмкін, ол жөнінде бақылау субъектісі (объектісі) тексеруді тағайындау туралы актіде көрсетілмеген адамдардың тексеруге қатысуы басталғанға дейін, ауыстыру себебі көрсетіліп хабардар етіледі.

7. Тексеруді жүргізу мерзімдері алдағы жұмыстардың көлемі, сондай-ақ тексеру нысанасы ескеріліп белгіленеді және:

1) жоспарлы тексерулерді жүргізу кезінде қауіп-қатердің жоғары дәрежесіне жатқызылған бақылау субъектілері (объектілері) үшін жиырма жұмыс күнінен аспауға, қауіп-қатердің орташа және төмен дәрежесіне жатқызылған бақылау субъектілері (объектілері) үшін он бес жұмыс күнінен аспауға;

2) жоспардан тыс тексерулерді жүргізу кезінде он жұмыс күнінен аспауға тиіс.

8. Бақылау органының басшысы (не оны алмастыратын адам) арнаулы зерттеулер, сынақтар, сараптамалар жүргізу қажет болған кезде, сондай-ақ жұмыс көлемінің ауқымды болуына байланысты тексеруді жүргізу мерзімін отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімге бір рет қана ұзарта алады.

Тексеруді жүргізу мерзімін ұзарту тексеру мерзімі аяқталғанға дейін бақылау субъектісіне (объектісіне) хабарламаны табыс ете отырып, тексеру мерзімдерін ұзарту туралы қосымша актімен ресімделеді, онда тексеруді тағайындау туралы алдыңғы актінің тіркелген күні мен нөмірі және ұзартылу себебі көрсетіледі.

9. Бақылау органының басшысы (не оны алмастыратын адам) тексеруді:

1) мерзімі отыз жұмыс күнінен асатын арнаулы зерттеулер, сынақтар мен сараптамалар жүргізілген жағдайда (қорытындыны алғанға дейін);

2) үшінші тұлғалардан мерзімі отыз жұмыс күнінен асатын мәліметтер мен құжаттарды алу қажет болған кезде (оларды алғанға дейін);

3) тексеру жүргізуге кедергі келтіретін еңсерілмейтін күш мән-жайлары туындаған кезде тек бір рет қана тоқтата тұра алады.

Тексеруді тоқтата тұру тексеру мерзімі аяқталғанға дейін бақылау субъектісіне (объектісіне) хабарламаны табыс ете отырып, тексеру мерзімін тоқтата тұру туралы актімен ресімделеді, онда тексеруді тағайындау туралы алдыңғы актінің тіркелген күні мен нөмірі және тоқтата тұру себебі көрсетіледі.

Осы баптың 9-тармағының бірінші бөлігінде көзделген тексеруді тоқтата тұру үшін негіздер тоқтатылғаннан кейін тексеру тоқтата тұру мерзімінен бастап қайта басталады.

Тексеруді қайта бастау тексеруді тоқтата тұру мерзімі аяқталғанға дейін бақылау субъектісіне (объектісіне) хабарламаны табыс ете отырып, тексеруді қайта бастау туралы актімен ресімделеді, онда тексеруді қайта бастау күні көрсетіледі.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген тексеруді тоқтата тұру туралы акт және тексеруді қайта бастау туралы акт мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – хабарламаға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – хабарламасы бар тапсырысты хатпен;

3) электрондық тәсілмен – бақылау органы сұрау салған кезде бақылау субъектісінің (объектісінің) хатта көрсетілген электрондық мекенжайына бақылау органы жөнелткен күннен бастап тиісті түрде табыс етілді деп есептеледі.

10. Бақылау органының лауазымды адамы (адамдары) тексеру нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы акт және бұзушылықтар анықталған жағдайда, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама жасайды.

Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзушылықтар анықталған кезде әкімшілік іс жүргізуді қозғауға негіздер болғанда Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама жасалады.

11. Тексеру нәтижелері туралы актіде мыналар көрсетіледі:

1) актінің жасалған күні мен орны;

2) мемлекеттік органның атауы;

3) тексеруді тағайындау туралы актінің (бар болса, тексеру мерзімін ұзарту, тексеруді тоқтата тұру туралы қосымша актілердің) күні мен нөмірі;

4) тексеруді жүргізген адамның (адамдардың) тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе) және лауазымы;

5) бақылау субъектісінің (объектісінің) атауы, оның тұрған жері немесе бақылау субъектісінің тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), жеке немесе заңды тұлғаның тексеруді жүргізу кезінде қатысқан өкілінің лауазымы;

6) тексеру жүргізілген кезең;

7) тексерудің түрі;

8) тексеру нәтижелері туралы, оның ішінде анықталған бұзушылықтар туралы мәліметтер;

9) тексеру нәтижелері туралы актімен танысу немесе танысудан бас тарту, сондай-ақ тексеруді жүргізу кезінде қатысқан адамдар туралы мәліметтер, олардың қолтаңбалары немесе қол қоюдан бас тарту туралы жазба;

10) тексеруді жүргізген лауазымды адамның (адамдардың) қолтаңбасы.

Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзушылықтар болмаған жағдайда тексеру нәтижелері туралы актіде тиісті жазба жасалады.

12. Анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада мыналар көрсетіледі:

1) нұсқаманың жасалған күні мен орны;

2) мемлекеттік органның атауы;

3) тексеруді жүргізген лауазымды адамның (адамдардың) тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе) және лауазымы;

4) бақылау субъектісінің (объектісінің) атауы, оның тұрған жері немесе өзіне қатысты тексеруді жүргізу тағайындалған жеке тұлғаның тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе), жеке немесе заңды тұлғаның тексеруді жүргізу кезінде қатысқан өкілінің лауазымы (бар болса);

5) тексеруді жүргізу күні, орны мен кезеңі;

6) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес анықталған бұзушылықтардың тізбесі;

7) анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі ұсынымдар мен нұсқаулар және оларды жою мерзімдері;

8) бақылау субъектісінің (объектісінің) не оның уәкілетті адамының нұсқамамен танысқаны немесе танысудан бас тартқаны туралы мәліметтер, олардың қолтаңбалары немесе қол қоюдан бас тартуы;

9) тексеруді жүргізген лауазымды адамның (адамдардың) қолтаңбасы.

Жүргізілген зерттеулердің (сынақтардың), сараптамалардың қорытындылары және тексеру нәтижелеріне байланысты басқа да құжаттар немесе олардың көшірмелері (зақымдалған жабдықты қарап-тексеру актісі, техникалық бақылау құралдарының, байқау және тіркеп-белгілеу аспаптарының, регистрограмманың, осциллограмманың жазбалары, жедел журналдардан үзінді көшірмелер, түсініктеме жазбахаттар, схемалар, сызбалар, фото-, аудио- және бейнематериалдар, сауалнама парақтары және басқа да материалдар) бар болса, олар анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамаға қоса беріледі.

13. Уәкілетті орган тексеруді тағайындау туралы актінің, тексеру нәтижелері туралы актінің, тексеруді ұзарту туралы актінің, тексеруді тоқтата тұру туралы актінің, тексеруді қайта бастау туралы актінің, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың нысандарын бекітеді.

14. Тексеру нәтижелері туралы акт, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама үш данада жасалады.

Бақылау органы тексеру нәтижелері туралы актінің, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың бірінші даналарын құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметін өз құзыреті шегінде жүзеге асыратын мемлекеттік органға үш жұмыс күні ішінде электрондық нысанда тапсырады, екінші даналары бақылау субъектісіне (объектісіне) не оның уәкілетті адамына танысу және анықталған бұзушылықтарды жою бойынша шаралар қабылдау және басқа да әрекеттер жасау үшін қолын қойғызып қағаз жеткізгіште немесе электрондық нысанда табыс етіледі, үшінші даналары бақылау органында қалады.

Төменде санамаланған тәсілдердің бірімен жіберілген тексеру нәтижелері туралы акт, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама мынадай жағдайларда:

1) қолма-қол – тексеру нәтижелері туралы актіге, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамаға алғаны туралы белгі қойылған күннен бастап;

2) поштамен – хабарламасы бар тапсырысты хатпен;

3) электрондық тәсілмен – бақылау органы сұрау салған кезде бақылау субъектісінің (объектісінің) хатта көрсетілген электрондық мекенжайына бақылау органы жөнелткен күннен бастап тиісті түрде табыс етілді деп есептеледі.

15. Тексеруді тағайындау туралы актіде (бар болса, тексеру мерзімін ұзарту туралы қосымша актіде) көрсетілген тексеруді аяқтау мерзімінен кешіктірмей тексеру нәтижелері туралы актіні бақылау субъектісіне (объектісіне) табыс еткен күн тексеру мерзімінің аяқталуы болып есептеледі.

16. Бақылау субъектісінің (объектісінің) не оның уәкілетті адамының тексеру нәтижелері бойынша ескертулері және (немесе) қарсылықтары болған жағдайда оларды жазбаша түрде баяндап, өзіне тексеру нәтижелері туралы акт табыс етілген күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей бақылау органына жібереді.

Ескертулер және (немесе) қарсылықтар тексеру нәтижелері туралы актіге қоса беріледі, ол туралы тиісті белгі жасалады.

17. Анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманы орындау мерзімдері оны орындаудың нақты мүмкіндігіне әсер ететін мән-жайлар ескеріле отырып айқындалады және анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын қоса берумен, кемінде бес жұмыс күнді құрайды.

Анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманы орындау мерзімдерін айқындау кезінде мыналар ескеріледі:

1) бақылау субъектісінде (объектісінде) бұзушылықтарды жою бойынша ұйымдастырушылық, техникалық және қаржылық мүмкіндіктердің бар-жоғы;

2) пайдаланылатын өндірістік объектілердің техникалық жай-күйінің ерекшеліктері;

3) мемлекеттік органдарда, жергілікті атқарушы органдарда "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына 1, 2 және 3-қосымшаларда көзделген тиісті рұқсатты алу немесе хабарламаны, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өзге де міндетті қорытындыларды, келісулерді және басқа да құжаттарды беру мерзімдері ескеріледі.

18. Бақылау субъектісі қосымша уақыт және (немесе) қаржылай шығындар қажет болған жағдайда, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама өзіне табыс етілген күннен бастап бес жұмыс күнінен кешіктірмей, тексеруді жүргізген бақылау органына анықталған бұзушылықтарды жоюдың нақты мерзімдері көрсетілген бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын қоса бере отырып, оларды жою мерзімдерін ұзарту туралы өтінішпен жүгінуге құқылы.

Бақылау субъектісі анықталған бұзушылықтарды жою мерзімдерін ұзарту туралы өтініште анықталған бұзушылықтарды жою бойынша қабылданатын шараларды және оларды жою мерзімдерін ұзартудың объективті себептерін баяндауға міндетті.

Тексеруді жүргізген бақылау органы анықталған бұзушылықтарды жою мерзімдерін ұзарту туралы өтінішті алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде баяндалған дәлелдерді ескере отырып, анықталған бұзушылықтарды жою мерзімдерін ұзарту және анықталған бұзушылықтарды жоюдың нақты мерзімдері көрсетілген, оларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекіту туралы немесе уәжді негіздемемен ұзартудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.

Бақылау субъектісі (объектісі) ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 10-на дейінгі мерзімде бақылау органына жою мерзімі басталған анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы туралы ақпарат береді.

Бақылау субъектісі (объектісі) анықталған бұзушылықтарды жою туралы берілген ақпаратқа бұзушылықты жою фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса береді.

Анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының нысанын уәкілетті орган бекітеді.

19. Бақылау субъектісі (объектісі) анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада, анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарында көрсетілген анықталған бұзушылықтарды жою мерзімі өткеннен кейін тексеруді жүргізген бақылау органына анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпаратты анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада және анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарында белгіленген мерзім ішінде беруге міндетті.

20. Бақылау субъектісі (объектісі) анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың, анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы туралы ақпаратты белгіленген мерзімде ұсынбаған немесе толық ұсынбаған жағдайда бақылау органы екі жұмыс күні ішінде бақылау субъектісіне (объектісіне) анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың және анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы туралы ақпаратты беру қажеттігі туралы сұрау салуды жібереді.

Анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың, анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы туралы ақпарат белгіленген мерзімде ұсынылмаған немесе толық ұсынылмаған жағдайда бақылау органы жоспардан тыс тексеру қорытындылары бойынша анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың орындалуын бақылауды қоспағанда, жоспардан тыс тексеруді тағайындайды.

21. Бақылау субъектісі (объектісі) анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада және анықталған бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарында көрсетілген анықталған бұзушылықтар мерзімінен бұрын жойылған жағдайда, тексеруді жүргізген бақылау органына бұзушылықтарды жою фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса бере отырып, анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпарат беруге міндетті.

22. Бақылау субъектісі тексеру қорытындыларына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасай алады.

Бақылау субъектісінің (объектісінің) тексеру нәтижелері туралы актінің, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың күшін жою туралы өтінішін жоғары тұрған мемлекеттік органның (лауазымды адамның) қарауы өтініш берілген күннен бастап он жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

Жоғары тұрған мемлекеттік органның тексеру нәтижелерін жарамсыз деп тануы олардың күшін ішінара не толық көлемде жоюға негіз болып табылады.

Толық көлемде жарамсыз деп танылған тексеру нәтижелері туралы акт, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама бақылау субъектілерінің (объектілерінің) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзуының дәлелі бола алмайды.

23. Тексерулер бұзушылықтардың жасалған кезінде тікелей жолын кесу және мынадай жағдайларда:

1) тексеру қажеттігі жылу энергетикасы субъектісінің жұмыскерлері мен халықтың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін технологиялық бұзушылықтарды дереу жоюды талап еткен;

2) технологиялық жабдықтың техникалық пайдалану қағидаларына сәйкестігі тұрғысынан өзіндік ерекшелігі ескеріле отырып, оның үзіліссіз жұмыс істеу режимінің сақталуы тексерілген және қауіпсіздік техникасы қағидаларының талаптары тексерілген жағдайларда дәлелдемелерді бекіту үшін кезек күттірмейтін әрекеттер жасау қажет болған кезде жұмыстан тыс уақытта (түнгі уақытта, демалыс немесе мереке күндері) жүргізілуі мүмкін.

Жұмыстан тыс уақытта тексеруді жүргізу жөніндегі шешім бақылау органдарының бірінші басшысының не оны алмастыратын адамның бұйрығымен ресімделеді.

Уәкілетті орган жұмыстан тыс уақытта тексеруді жүргізу туралы бұйрықтың нысанын бекітеді.

24. Егер тексеру және (немесе) қашықтан бақылау жүргізу нәтижесінде бақылау субъектісінің (объектісінің) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында белгіленген талаптарды бұзу фактісі анықталатын болса, әкімшілік құқық бұзушылық құрамының белгілерін көрсететін жеткілікті деректер болған кезде бақылау органдарының лауазымды адамдары өкілеттіктері шегінде бұзушылықтарға жол берген адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа тарту жөнінде шаралар қабылдайды.

15-бап. Жылу энергетикасы саласындағы тергеп-тексерулер

1. Тергеп-тексеру бақылаудың дербес нысаны болып табылады, оның жүзеге асырылуы Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексінде және осы Заңда айқындалған.

2. Тергеп-тексерудің мақсаттары:

1) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасы талаптарының бұзылу себептерін анықтау және тиісті шаралар қабылдау;

2) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзуға жол берген тұлғаны (тұлғаларды) айқындау.

3. Тергеп-тексеруді жүргізудің негіздері:

1) адам өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға және жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтірудің нақты фактілері бойынша, мұндай факт тұлғалардың қалың тобына әсер еткен және бұзушылыққа жол берген нақты тұлғаны (тұлғаларды) анықтау талап етілетін жағдайларда жеке және (немесе) заңды тұлғалардың, сондай-ақ мемлекеттік органдардың жолданымдары;

2) авариялардың, технологиялық бұзушылықтардың алдында болған мән-жайларды анықтау, олардың себептерін, техникалық құрылғыларды пайдалану шарттарын бұзушылықтардың, технологиялық процестерді бұзушылықтардың, жылу энергетикасы саласындағы талаптарды бұзушылықтардың сипатын анықтау, авариялардың, технологиялық бұзушылықтардың зардаптарын жою және оларды болғызбау жөніндегі іс-шараларды, осындай авариядан, технологиялық бұзушылықтан келтірілген материалдық залалды айқындау қажеттігі туындайтын авариялар, технологиялық бұзушылықтар.

4. Бақылау органы осы баптың 3-тармағында көрсетілген негіздер болған кезде тергеп-тексеруді жүргізу туралы шешім қабылдайды.

5. Уәкілетті орган тергеп-тексеруді жүргізу тәртібін белгілейді.

Тергеп-тексеруді жүргізу тәртібінде мыналар қамтылуға тиіс:

1) тергеп-тексеру жүргізілетін жағдайлар;

2) тергеп-тексеруді жүргізу мерзімдері мен ұзақтығы;

3) бақылау субъектісін (объектісін), құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметін өз құзыреті шегінде жүзеге асыратын мемлекеттік органды, мүдделі мемлекеттік органдарды тергеп-тексеруді жүргізудің басталуы туралы хабардар ету мерзімдері;

4) тәуелсіз сарапшыларды және өзге де мүдделі адамдарды тарту тәртібі;

5) тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның құрамын қалыптастырудың шарттары мен тәртібі;

6) тергеп-тексеруді ұзарту мен тоқтата тұру шарттары, мерзімдері, тәртібі;

7) тергеп-тексеру материалдарын ресімдеу тәртібі.

6. Тергеп-тексеруді жүргізу мерзімдері күнтізбелік отыз күннен аспауға тиіс және күнтізбелік отыз күнге бір рет қана ұзартылуы мүмкін.

7. Бақылау органдары тергеп-тексеруді жүргізу қорытындылары бойынша тергеп-тексеруді жүргізуге негіз болған, Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзуға жол берген тұлғаны (тұлғаларды) айқындайды.

Тергеп-тексеруді жүргізу қорытындылары бойынша бұзушылыққа жол берген тұлғаға (тұлғаларға) қатысты Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шаралар қабылданады.

Тергеп-тексеруді жүргізу қорытындылары мемлекеттік құпияларды не Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді қоспағанда, бақылау органының интернет-ресурсында жарияланады.

Тергеп-тексерудің қорытындылары құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметін өз құзыреті шегінде жүзеге асыратын мемлекеттік органға үш жұмыс күні ішінде жіберіледі.

16-бап. Бақылау органдары лауазымды адамдарының құқықтары мен міндеттері

1. Бақылау органдары лауазымды адамдарының мемлекеттік бақылауды жүргізу кезінде:

1) бақылау субъектісінің (объектісінің) аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруге;

2) мемлекеттік бақылау нысанасына сәйкес қағаз және электрондық жеткізгіштерде құжаттарды (мәліметтерді) не олардың көшірмелерін, сондай-ақ автоматтандырылған дерекқорларға (ақпараттық жүйелерге) қолжетімділік алуға;

3) аудио-, фото- және бейнетүсірілімді жүзеге асыруға;

4) техникалық бақылау құралдарының, байқау және тіркеп-белгілеу аспаптарының, регистрограмманың, осциллограмманың жазбаларын, жедел журналдардан үзінді көшірмелерді, түсініктеме жазбахаттарды, схемаларды, сызбаларды, фото-, аудио- және бейнематериалдарды, сауалнама парақтарын және мемлекеттік бақылау нысанасына жататын басқа да материалдарды пайдалануға;

5) түсініктемелер алу үшін бақылау субъектісін шақыртуға;

6) мамандарды, консультанттар мен сарапшыларды, сондай-ақ мемлекеттік органдардың, ведомстволық бағынысты және өзге де ұйымдардың лауазымды адамдарын тартуға;

7) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасын бұзушылықтар бойынша, оның ішінде мемлекеттік бақылау қорытындылары бойынша анықталған бұзушылықтар бойынша сотқа жүгінуге және істерді сот қараған кезде қатысуға құқығы бар.

2. Бақылау органдары лауазымды адамдарының мемлекеттік бақылау нысанасына жатпайтын талаптарды қоюына және өтінулермен жүгінуіне тыйым салынады.

3. Бақылау органдарының лауазымды адамдары мемлекеттік бақылауды жүргізу кезінде:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, бақылау субъектілерінің (объектілерінің) құқықтары мен заңды мүдделерін сақтауға;

2) мемлекеттік бақылауды осы Заңда белгіленген тәртіп негізінде және соған қатаң сәйкестікте жүргізуге;

3) егер осы Заңда өзгеше көзделмесе, мемлекеттік бақылауды жүргізу кезеңінде бақылау субъектілерінің (объектілерінің) белгіленген жұмыс режиміне кедергі келтірмеуге;

4) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзушылықтардың алдын алу, оларды анықтау және жолын кесу бойынша Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берілген өкілеттіктерді уақтылы және толық көлемде орындауға;

5) мемлекеттік бақылауды жүргізу кезінде бақылау субъектісінің (объектісінің) не оның уәкілетті өкілінің қатысуына кедергі келтірмеуге, мемлекеттік бақылау нысанасына жататын мәселелер бойынша түсіндірмелер беруге;

6) бақылау субъектісіне (объектісіне) мемлекеттік бақылау нысанасына жататын қажетті ақпаратты беруге;

7) бақылау субъектісіне (объектісіне) қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыны, тексеру нәтижелері туралы актіні, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманы табыс етуге;

8) мемлекеттік бақылауды жүргізу нәтижесінде алынған құжаттар мен мәліметтердің сақталуын және құпиялылығын қамтамасыз етуге міндетті.

17-бап. Бақылау субъектісінің (объектісінің) не оның уәкілетті адамының мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру кезіндегі құқықтары мен міндеттері

1. Бақылау субъектілері (объектілері) не олардың уәкілетті адамдары мемлекеттік бақылау жүзеге асырылған кезде:

1) бақылау органдарының тексеру жүргізуге келген лауазымды адамдарын мынадай жағдайларда:

тексеруді жүргізу жиілігі сақталмаған;

тексеруді тағайындау туралы актіде (бар болса, мерзімін ұзарту, тоқтата тұру туралы қосымша актілерде) көрсетілген тексеру мерзімдері асып кеткен не өтіп кеткен;

жасалған не дайындалып жатқан қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы арызда немесе хабарда, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделерін бұзушылықтар туралы өзге де жолданымдарда көрсетілген уақыт аралығының шеңберінен шығатын кезеңге тексеру тағайындалған;

тексеруді жүргізу оған тиісті өкілеттіктері жоқ лауазымды адамдарға тапсырылған;

тексеруді тағайындау туралы бір актіде бірнеше бақылау субъектілері (объектілері) көрсетілген;

тексеру мерзімдері осы Заңда белгіленген мерзімнен асырып ұзартылған;

осы Заңда белгіленген талаптар өрескел бұзылған;

бақылау органдарының лауазымды адамдары осы Заңның 14-бабының 1-тармағында көрсетілген құжаттарды көрсетпеген жағдайларда тексеруге жібермеуге;

2) егер құжаттар мен мәліметтер тексеру нысанасына, сондай-ақ тексеруді тағайындау туралы актіде көрсетілген кезеңге жатпайтын болса, оларды ұсынбауға;

3) қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындыға, тексеруді тағайындау туралы актіге, тексеру нәтижелері туралы актіге, анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамаға, сондай-ақ бақылау органдарының лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексінде және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасауға;

4) бақылау органдарының немесе лауазымды адамдардың бақылау субъектілерінің (объектілерінің) қызметін шектейтін, заңға негізделмеген тыйымдарын орындамауға;

5) мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру процесін, сондай-ақ бақылау органдары лауазымды адамдарының мемлекеттік бақылау шеңберінде жасайтын жекелеген әрекеттерін бақылау органдары лауазымды адамдарының қызметіне кедергі келтірмей, аудио-, фото- және бейнетүсірілімдер көмегімен тіркеп-белгілеуге;

6) өз мүдделері мен құқықтарын білдіру, сондай-ақ үшінші тұлғалардың осы тармақтың 5) тармақшасында көзделген әрекеттерді жүзеге асыруы мақсатында мемлекеттік бақылауға қатысуға үшінші тұлғаларды тартуға құқылы.

2. Бақылау субъектілері (объектілері) не олардың уәкілетті адамдары бақылау органдары мемлекеттік бақылауды жүргізген кезде:

1) бақылау органдары лауазымды адамдарының бақылау субъектісінің (объектісінің) аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге;

2) коммерциялық, салықтық не заңмен қорғалатын өзге де құпияны қорғау жөніндегі талаптарды сақтай отырып, бақылау органдарының лауазымды адамдарына мемлекеттік бақылау нысанасына сәйкес қағаз және электрондық жеткізгіштердегі құжаттардың (мәліметтердің) көшірмелерін ұсынуға, сондай-ақ автоматтандырылған дерекқорларға (ақпараттық жүйелерге) қолжетімділік беруге;

3) тексеруді тағайындау туралы актінің екінші данасына алғаны туралы белгі қоюға;

4) мемлекеттік бақылау аяқталған күні қашықтан бақылау нәтижелері туралы қорытындының, тексеру нәтижелері туралы актінің екінші данасына алғаны туралы белгі қоюға;

5) анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқаманың екінші данасына алғаны туралы белгі қоюға;

6) егер осы Заңда не Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында өзгеше көзделмесе, тексерілетін құжаттарға мемлекеттік бақылауды жүргізу кезеңінде өзгерістер мен толықтырулар енгізілуіне жол бермеуге;

7) мемлекеттік бақылауды жүргізу үшін бақылау объектісіне келген адамдардың зиянды және қауіпті өндірістік әсер ету факторларынан осы объект үшін белгіленген нормативтерге сәйкес қауіпсіздігін қамтамасыз етуге;

8) бақылау субъектісінің (объектісінің) басшысы не оның уәкілетті адамы тексеруді тағайындау туралы актіні алған жағдайда тексеру тағайындалған мерзімдерде бақылау объектісі тұрған жерде болуға міндетті.

18-бап. Осы Заңның талаптарын өрескел бұзып жүргізілген тексерулердің жарамсыздығы

1. Егер бақылау органы тексерулерді осы Заңда белгіленген, тексеруді ұйымдастыру мен жүргізуге қойылатын талаптарды өрескел бұзып жүргізсе, олар жарамсыз деп танылады.

2. Осы Заңның талаптарын өрескел бұзушылықтарға мыналар жатады:

1) тексеруді жүргізу негіздерінің болмауы;

2) тексеруді тағайындау туралы актінің болмауы;

3) тексеру мерзімдерінің сақталмауы;

4) тексеруді жүргізу кезеңділігін бұзу;

5) бақылау субъектісіне (объектісіне) тексеруді тағайындау туралы актіні ұсынбау;

6) бақылау органдарының өз құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша тексеру тағайындауы.

19-бап. Жылу энергетикасы саласындағы өндірістік бақылау

1. Жылу энергетикасы саласындағы өндірістік бақылау (бұдан әрі – өндірістік бақылау) орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесіндегі жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілердің жылу энергетикасы объектілерінде жүзеге асырылады.

2. Өндірістік бақылаудың міндеттері:

1) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасы талаптарының орындалуын қамтамасыз ету;

2) жылу энергетикасының объектілерін және олардың құрамына кіретін ғимараттарды, үй-жайларды, құрылысжайларды қауіпсіз пайдалану бойынша мониторинг жүргізу;

3) жылумен жабдықтаудың сапасы мен сенімділігін, жылумен жабдықтау жүйесінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

4) техникалық пайдалану қағидалары мен қауіпсіздік техникасы қағидаларын білуіне тексеруден өткен жұмыскерлердің жұмысты жүзеге асыруы;

5) жабдықты, ғимараттар мен құрылысжайларды пайдалануға әзір күйінде күтіп-ұстау;

6) жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілерді уақтылы дайындау және жөндеу-қалпына келтіру жұмыстарын, оның ішінде күзгі-қысқы кезеңде уақтылы жүзеге асыру;

7) қауіпсіздік техникасы қағидаларын сақтауға бағытталған шараларды талдау және әзірлеу;

8) жұмыстардың жүргізілу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге әсер ететін бұзушылықтардың мән-жайлары мен себептерін анықтау;

9) технологиялық бұзушылықтардың алдын алуға бағытталған жұмыстарды үйлестіру.

3. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесіндегі жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілер өндірістік бақылау туралы ережені әзірлейді.

Өндірістік бақылау туралы үлгілік ережені уәкілетті орган әзірлейді және бекітеді.

4. Өндірістік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адам біліктілік талаптарына, жұмыс тәжірибесі бойынша және атқаратын лауазымы құрылымдық бөлімше басшысынан төмен болмауы тұрғысынан сәйкес келуі бөлігінде мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік органның аумақтық бөлімшесімен келісу бойынша жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілер басшысының актісімен тағайындалады және босатылады.

5. Өндірістік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адам:

1) жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілердің бөлімшелерінде өндірістік бақылауды жүзеге асыру жөніндегі жұмыс жоспарын әзірлеуге;

2) жұмыскерлердің Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын сақтауына өндірістік бақылауды жүзеге асыруға;

3) жылу энергетикасы объектілерін пайдалану мен жұмыстар жүргізу қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуін тексеруді ұйымдастыруға және жүргізуге;

4) қауіпсіздікті қамтамасыз ету және технологиялық бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарларын әзірлеуді ұйымдастыруға;

5) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасы талаптарының өзгеруі туралы ақпаратты жылу өндіруші, жылу тасымалдаушы субъектілер жұмыскерлерінің назарына жеткізуге;

6) жылу өндіруші немесе жылу тасымалдаушы субъектінің басшысына немесе оны алмастыратын адамға:

қауіпсіздікті қамтамасыз ету, Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою жөніндегі іс-шараларды жүргізу;

жұмыскерлердің өміріне, денсаулығына қатер төндіретін немесе технологиялық бұзушылықтарға алып келуі мүмкін, Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзып жүзеге асырылатын жұмыстарды тоқтата тұру;

техникалық пайдалану қағидалары мен қауіпсіздік техникасы қағидалары бойынша даярлаудан, қайта даярлаудан уақтылы өтпеген жұмыскерлерді жұмыстан шеттету жөнінде ұсыныстар енгізуге;

7) ай сайын есепті айдан кейінгі айдың 10-ына дейін не сұрау салу бойынша (авариялар мен І дәрежедегі істен шығулар орын алған жағдайларда) мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелеріне өндірістік бақылау міндеттеріне сәйкес есепті ұсынуға;

8) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыруға міндетті.

6. Өндірістік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамның:

1) жылу энергетикасының объектілеріне және олардың құрамына кіретін ғимараттарға, үй-жайларға, құрылысжайларға тәуліктің кез келген уақытында кедергісіз кіруге;

2) қағаз және электрондық жеткізгіштерде құжаттарды (мәліметтерді) не олардың көшірмелерін, сондай-ақ автоматтандырылған дерекқорларға (ақпараттық жүйелерге) қолжетімділік алуға құқығы бар.

4-тарау. ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫНДАҒЫ ЖОСПАРЛАУ ЖӘНЕ МОНИТОРИНГТЕУ

20-бап. Жылу энергетикасындағы жоспарлау

1. Жылу энергетикасы Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттары негізінде жұмыс істейді және дамиды.

2. Мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің жылу энергетикасына қолданылатын құжаттарын әзірлеу мен бекіту кезінде Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасын және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алуға міндетті.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-тармақ 01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

3. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандар мен облыстық маңызы бар қалалардың жылу энергетикасының жұмыс істеуі және оларды дамыту жылумен жабдықтауды дамытудың ұзақ мерзімді және орта мерзімді схемалары негізінде жүзеге асырылады.

4. Жылумен жабдықтауды дамыту схемаларында мыналар ескерілуге тиіс:

1) жылу энергетикасының нақты көрсеткіштері;

2) жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштері;

3) жылу энергетикасының жоспарлы көрсеткіштері;

4) әкімшілік-аумақтық бірліктің ерекшеліктері ескеріле отырып, жылумен жабдықтаудың әртүрлі жүйелерін оңтайлы үйлестіру;

5) жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметке ағымдағы және перспективалық сұранысты қанағаттандыру;

6) елді мекендердің бекітілген бас жоспарлары, шағын елді мекендерді дамытудың және құрылыс салудың схемалары;

7) барлық тұтынушыны жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтерге қол жеткізу мен оларға ақы төлеу деңгейінің тең жағдайлары (кемсітпеушілік тәсіл);

8) осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жылумен жабдықтаудың сапасы мен сенімділігін, қоршаған ортаға зиянды әсердің барынша аз болуын қамтамасыз ету жөніндегі талаптар ескеріле отырып, жылу энергетикасын дамытудың, энергия үнемдеу және ресурс үнемдеу технологияларын дамытудың, жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды кеңейтудің, қаржыландыруды және өзге де факторларды қамтамасыз етудің оңтайлы шешімдері.

5. Жергілікті атқарушы органдар жылумен жабдықтауды дамыту схемаларын әзірлеген кезде жергілікті жағдайды ескере отырып, жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштеріне қол жеткізу үшін іс-шараларды қаржыландыру мерзімдерін, көлемдерін, басымдығы мен көздерін айқындайды.

21-бап. Жылу энергетикасының жай-күйін мониторингтеу

1. Уәкілетті орган, тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті орган, мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган және жергілікті атқарушы органдар облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жылу энергетикасы объектілері мен жылу желілерінің жай-күйі туралы ақпаратты жинауды, жаңартып отыруды және жариялауды қоса алғанда, жылу энергетикасының жай-күйін ұдайы мониторингтеуді жүзеге асырады.

2. Жылу энергетикасының жай-күйін мониторингтеу жылу энергетикасының нақты және жоспарлы көрсеткіштерінің негізінде, оның ішінде жылу энергиясын өндіру, тасымалдау, өткізу және тұтыну секторлары бойынша уәкілетті орган айқындайтын тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.

3. Жергілікті атқарушы органдар жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтерге қол жеткізуге және оларға ақы төлеу мүмкіндігіне қатысты кемсітушілік тәсілді болғызбау мақсатында облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жылу энергетикасының жай-күйін ұдайы мониторингтеуді жүзеге асырады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
4-тармақтың уәкілетті органның ақпараттық жүйесі енгізілгенге дейін қолданыста болатын редакцияны осы Заңның 53-бабының 2-тармағынан қараңыз.

4. Орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйесінде жұмыс істейтін жылумен жабдықтау субъектілері жылумен жабдықтаудың сапасы мен көлемі, жылу энергиясын тұтыну режимдері, жабдықтың, жылу желілерінің және қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланылатын өзге де мүліктің жай-күйі, көрсетілген мүлікті жаңғырту, жөндеу, реконструкциялау, ауыстыру жөніндегі шаралар, энергия тиімділігін арттыру және жылу энергиясының ысырабын азайту жөніндегі шаралар, жаңартылатын энергия көздерін пайдалану технологияларын ендіру жөніндегі шаралар туралы ақпаратты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де ақпаратты уәкілетті органның ақпараттық жүйесі арқылы береді.

5. Жылу энергиясын тұрмыстық емес мұқтаждықтарға тұтынатын тұтынушылар уәкілетті орган бекіткен жылу энергетикасының жай-күйін мониторингтеу қағидаларына сәйкес жергілікті атқарушы органдарға ақпарат береді.

6. Жергілікті атқарушы органдар мен мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік орган жылу энергетикасының жай-күйін мониторингтеу қағидаларына сәйкес орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылумен жабдықтау субъектілерінің халыққа осы баптың 4-тармағына сәйкес ақпаратты беруін талап етуге құқылы.

5-тарау. ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫ САЛАСЫНДАҒЫ ТАРИФ БЕЛГІЛЕУ

22-бап. Жылу энергетикасы саласындағы тарифтерді мемлекеттік реттеу

Жылу энергетикасы саласындағы тарифтерді мемлекеттік реттеу Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

23-бап. Жылумен жабдықтау жүйелерінде тарифтерді мемлекеттік реттеуді қолдану

1. Жылу энергиясын өндіруге, тасымалдауға және өткізуге арналған тарифтерді мемлекеттік реттеу орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесінде жүзеге асырылады.

2. Жылу энергиясын өндіруге, тасымалдауға және өткізуге арналған тарифтерді мемлекеттік реттеу мынадай жағдайларда:

1) Қазақстан Республикасының табиғи монополиялар туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жылумен жабдықтау объектілері үшінші тұлғалардың меншігінде болған;

2) жылумен жабдықтау объектілері кондоминиум объектісінің ортақ мүлкіне жатқызылған және табиғи монополиялардың тиісті салаларында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органға осы жүйеге қатысушы болып табылатын тұтынушылар (көппәтерлі тұрғын үйдің тұрғын және тұрғын емес үй-жайларының меншік иелері) санының отыз пайызынан астамы жүгінген жағдайларда жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жүзеге асырылады.

6-тарау. ЖЫЛУМЕН ЖАБДЫҚТАУ ЖҮЙЕЛЕРІ

24-бап. Жылумен жабдықтау жүйелері

1. Жылу энергетикасында мынадай жылумен жабдықтау жүйелері жұмыс істейді:

1) орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі;

2) жергілікті жылумен жабдықтау жүйесі;

3) жеке жылумен жабдықтау жүйесі.

2. Жылумен жабдықтау жүйелеріне қатысушылар арасында туындайтын қатынастар осы Заңда, уәкілетті орган бекітетін жылумен жабдықтау субъектілері мен тұтынушылардың өзара іс-қимыл жасау қағидаларында және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде реттеледі.

25-бап. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі

1. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесінде жұмыс істейтін жылу энергетикасы субъектілері осы жүйеге қатысушылар болып табылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-тармақ 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

2. Жылу өндіруші субъектілер жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті өзі тұтыну және (немесе) жылу тасымалдаушы субъектілерге және (немесе) тікелей тұтынушыларға, сондай-ақ бар болса, олардың қосалқы тұтынушыларына сату үшін өндіруді жүзеге асырады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-тармақ 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

3. Жылу тасымалдаушы субъектілер жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті тасымалдауды, сондай-ақ жылу энергиясын тұтынушыларға өткізуді жүзеге асырады.

4. Бір мезгілде жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілер болып табылатын жылумен жабдықтау субъектілері осы Заңның 30-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген шартты жасаспайды.

5. Мемлекеттік органдар өзге де тең жағдайларда (техникалық және экономикалық) шешімді:

1) құқықтық актілерді әзірлеу мен бекіту;

2) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің бағдарламаларын, жоспарларын, құжаттарын және өзге де құжаттарды әзірлеу мен бекіту;

3) жылумен жабдықтауды дамыту схемаларын және сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы өзге де құжаттарды әзірлеу мен бекіту;

4) өз құзыреті шеңберінде өзге де шешімдер, актілер қабылдау кезінде орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесінің пайдасына қабылдауға міндетті.

6. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерінің жылу желілеріне (оның ішінде тұтынушылардың желілеріне) өз бетінше қосылуға тыйым салынады.

26-бап. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйесі

1. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйесіне қатысушылардың құрамын жергілікті жылумен жабдықтау жүйесінің меншік иесі айқындайды.

2. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйесіне қатысушылар осы Заңға сәйкес шарттар жасасады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-тармақ 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

3. Егер құрылыс кезеңіне берілген техникалық шарттарды қоса алғанда, берілген техникалық шарттарға сәйкес тұтынушылардың жиынтық қосылған жүктемесі жиырма мегаваттан асқан жағдайда, жергілікті жылумен жабдықтау жүйесінің меншік иесі осындай асып кету кезінен бастап үш ай ішінде жылумен жабдықтау субъектілерінің тізіліміндегі жергілікті жылумен жабдықтау жүйесі мәртебесін орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесі мәртебесіне өзгерту үшін жергілікті атқарушы органдарға өтініш беруге міндетті.

4. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінің жылу желілеріне (оның ішінде тұтынушылардың желілеріне) өз бетінше қосылуға тыйым салынады.

27-бап. Жеке жылумен жабдықтау жүйесі

1. Осы жүйеде жұмыс істейтін тұтынушылар жеке жылумен жабдықтау жүйесіне қатысушылар болып табылады.

2. Жеке жылумен жабдықтау жүйелерін ұйымдастыру және олардың жұмыс істеуі кезіндегі қызмет осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде реттеледі.

7-тарау. ЖЫЛУМЕН ЖАБДЫҚТАУ СУБЪЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ТҰТЫНУШЫЛАР

28-бап. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылумен жабдықтау субъектілерінің және тұтынушылардың құқықтары мен міндеттері

1. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылумен жабдықтау субъектілерінің:

1) егер өздеріне тиесілі жылу желілеріне қосылу жылумен жабдықтау субъектісінің техникалық мүмкіндіктеріне сәйкес келмесе, уәжді техникалық негіздеме бере отырып, мұндай қосылудан бас тартуға;

2) жылумен жабдықтау жүйесіне өз бетінше қосылу фактісі анықталған жағдайда және осы Заңда белгіленген өзге де жағдайларда жылу энергиясын өткізуді шектеуге немесе тоқтатуға;

3) тұтынушыларға тиесілі жылу тұтынатын қондырғыларға, жылу желілері мен коммерциялық есепке алу аспаптарына қол жеткізуге;

4) тұтынушылардың жылу тұтынатын қондырғылары мен жылу желілерінің жұмысында бұзушылықтардың туындауы салдарынан технологиялық жылумен жабдықтау процесінде іркілістер пайда болған жағдайда шығындарды өтеуді талап етуге құқығы бар.

2. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылумен жабдықтау субъектілері:

1) техникалық мүмкіндік болған кезде өздеріне тиесілі жылу желілеріне қосылуға арналған техникалық шарттарды беруге;

2) техникалық мүмкіндік болған кезде өздеріне тиесілі жылу желілеріне қосылу кезінде, көрсетілетін қызметтерге немесе тауарға тең жағдайларды қамтамасыз етуге;

3) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес тиісті сапа мен көлемдегі жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті сатуға;

4) тұтынушыларға берілетін жылу энергиясының және (немесе) жылу жеткізгіштің сапасы мен көлемін есепке алу мен бақылауды жүргізуге, жылу энергиясының сапасын бұзушылықтардың алдын алу және оларды жою бойынша уақтылы шаралар қабылдауға;

5) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында және жасалған шарттарда көзделген жағдайлардан басқа, жылу энергиясын өндіруде үзілістерге жол бермеуге;

6) жылумен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасын Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес қамтамасыз етуге;

7) Қазақстан Республикасының заңнамасында және жасалған шарттарда көзделген жағдайларда тұтынушылардың залалдарын өтеуге;

8) жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметке арналған тарифтер өзгерген кезде тұтынушыларды Қазақстан Республикасының заңнамасында және жасалған шарттарда көзделген мерзімдерде және тәртіппен хабардар етуге;

9) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жылумен жабдықтау субъектісінің ішкі құжаттарына сәйкес жылумен жабдықтау жүйесін, жылу энергиясының көздері мен жылу желілерінің ғимараттарын, құрылысжайларын, жабдығын, өзге де мүлікті тиісті күйде күтіп-ұстауға;

10) жылумен жабдықтау субъектісі мүлкінің меншік иелерін және өзге де мүдделі тұлғаларды жылу энергетикасы саласындағы қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланылатын мүлікті жөндеу, реконструкциялау, жаңғырту, ауыстыру қажеттігі туралы уақтылы хабардар етуге;

11) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында және жылумен жабдықтау субъектісінің ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен меншік иелерін және өзге де мүдделі тұлғаларды авариялардың, тиісті көлем мен қуатта жылу энергиясын беруде бұзушылықтардың туындағаны, жазатайым оқиғалар туралы хабардар етуге;

12) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік органды, сондай-ақ тұтынушыларды туындаған технологиялық бұзушылықтар мен жазатайым оқиғалар туралы хабардар етуге;

13) жылыту маусымына әзірлікті қамтамасыз етуге, белгіленген тәртіппен әзірлік паспортын алуға;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
14) тармақша 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

14) уәкілетті органның ақпараттық жүйесінің жұмыс істеу тәртібіне сәйкес уәкілетті органның ақпараттық жүйесін пайдалануға;

15) жылу өндіруші және жылу тасымалдаушы субъектілердің бірінші басшыларын, техникалық басшыларын (бас инженерді), еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау қызметінің (бөлімінің) басшыларын уәкілетті орган айқындаған тәртіппен білімін біліктілік тексеруден өткеннен кейін тағайындауға;

16) жылу энергиясының көздері мен жылу желілерінің энергетикалық, жылу-механикалық жабдығын пайдалану, жөндеу, баптау және монтаждау, сондай-ақ зерттеп-қарау жөніндегі қызметті жүзеге асыруға жұмыскерлердің білімін біліктілік тексеруден өтуін және уәкілетті орган айқындаған тәртіппен тиісті рұқсатының болуын қамтамасыз етуге міндетті.

3. Жылумен жабдықтау субъектілерінің меншік иелері жылумен жабдықтау объектілерінің тиісінше жұмыс істеуін қамтамасыз етуге міндетті.

4. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелеріндегі тұтынушылардың:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жылу желісіне қосылуға арналған техникалық шарттарды алуға;

2) техникалық шарттарға сәйкес жылу желілеріне жалғануды жүзеге асыруға;

3) тиісті сапа мен көлемдегі жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметті алуға;

4) техникалық мүмкіндіктерді ескере отырып, шарттың талаптарына сәйкес жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтің көлемін дербес реттеуге;

5) жылумен жабдықтау субъектілерінен жылумен жабдықтаудың сапасы, тарифтер, ақы төлеу тәртібі, жылу энергиясын тұтыну режимдері, жылу энергиясының көздері жабдығының, жылу желілерінің және қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланылатын өзге де мүліктің жай-күйі, көрсетілген мүлікті жаңғырту, жөндеу, реконструкциялау, ауыстыру жөніндегі шаралар, жылумен жабдықтау субъектісі қабылдайтын жылу энергиясының энергия тиімділігін арттыру және оның ысырабын азайту жөніндегі шаралар туралы ақпаратты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес өзге де ақпаратты алуға;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жылумен жабдықтау субъектісінің жасалған шарттардың талаптарын бұзуынан және жылумен жабдықтау сапасының нашарлауынан келтірілген шығындарды өтетуге құқығы бар.

5. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелеріндегі тұтынушылар:

1) жылу желілеріне қосылуға арналған техникалық шарттарды орындауға;

2) жылу энергиясын өткізуді жүзеге асыратын жылу тасымалдаушы субъектімен жылумен жабдықтау шартын жасасуға;

3) өздерінің балансындағы жылумен жабдықтау жүйелері мен коммерциялық есепке алу аспаптарын тиісті күйде ұстап тұруға және оларды пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз етуге;

4) жылу энергиясын тұтынудың шартта айқындалған режимдерін сақтауға;

5) жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметке шарттың талаптарына және белгіленген тарифтерге сәйкес ақы төлеуге;

6) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шартқа сәйкес жылумен жабдықтау субъектілерінің өкілдеріне, сондай-ақ мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөніндегі мемлекеттік органның өкілдеріне тұтынушылардың балансындағы жылумен жабдықтау жүйелері мен коммерциялық есепке алу аспаптарына қолжетімділікті қамтамасыз етуге;

7) бір тұрғын үй немесе тұрғын емес үй-жай құрамындағы жылу желілері мен жылу тұтынатын қондырғыларды пайдалану кезінде жылу тасымалдаушы субъектімен жобалау құжаттамасын келіспей, жылумен жабдықтаудың ішкі жүйелерін (үйішілік желілерді) өзгертуге жол бермеуге;

8) тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы және энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті органдармен бірлесіп уәкілетті орган бекітетін жылу энергиясы мен жылу жеткізгішті есепке алу қағидаларына сәйкес ортақ мүлікке қатысы бар бөлігінде кондоминиум объектісінің энергия тиімділігін арттыру, жылу энергиясының ысырабын азайту бойынша өзі дербес немесе кондоминиум объектісінің басқа да меншік иелерімен бірлесіп шығыстарды көтеруге және шаралар қабылдауға;

9) жылумен жабдықтау субъектісін коммерциялық есепке алу аспаптарының істен шыққаны немесе жылу энергиясын тұтыну режимінің бұзылғаны туралы дереу хабардар етуге;

10) көппәтерлі тұрғын үйдің пәтерлері ішіндегі үйішілік желілер мен тұрғын емес үй-жайларын жылумен жабдықтау схемасы өзгерген кезде көппәтерлі тұрғын үйдің жылумен жабдықтау жүйесін реконструкциялау жобасын әзірлеуді жүзеге асыруға және оны көппәтерлі тұрғын үй пәтерлері, тұрғын емес үй-жайлары меншік иелерінің жалпы санының кемінде үштен екісімен жазбаша түрде келісуге міндетті.

6. Көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайларының меншік иелері көппәтерлі тұрғын үйдегі ортақ пайдаланылатын үй-жайларды жылыту үшін тұтынылатын жылу энергиясына жылу энергиясы мен жылу жеткізгішті есепке алу қағидаларына сәйкес ақы төлеуге міндетті.

29-бап. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылумен жабдықтау субъектілерінің және тұтынушылардың құқықтары мен міндеттері

1. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылумен жабдықтау субъектілерінің:

1) жылумен жабдықтау жүйесіне өз бетінше қосылу фактісі анықталған жағдайда және осы Заңда айқындалған жағдайларда жылу энергиясын өткізуді шектеуге немесе тоқтатуға;

2) тұтынушыларға тиесілі коммерциялық есепке алу аспаптарына қол жеткізуге;

3) үлгілік шарттардың негізінде тұтынушылармен тиісті шарттар жасасуға құқығы бар.

2. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылумен жабдықтау субъектілері:

1) осы Заңның 23-бабында көзделген жағдайларда үлгілік шарттар негізінде тұтынушылармен шарттар жасасуға;

2) тиісті сапа мен көлемдегі жылу энергиясын Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес сатуға;

3) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес жылумен жабдықтаудың сенімділігі мен сапасын қамтамасыз етуге;

4) жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметке арналған тарифтер немесе бағалар өзгерген кезде тұтынушыларды Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында және жасалған шарттарда көзделген мерзімдерде және тәртіппен хабардар етуге;

5) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жылумен жабдықтау субъектісінің ішкі құжаттарына сәйкес жылумен жабдықтау жүйесін, жылу энергиясының көздері мен жылу желілерінің ғимараттарын, құрылысжайларын, жабдығын, өзге де мүлікті тиісті күйде күтіп-ұстауға;

6) жергілікті атқарушы органдар мен тұтынушыларды туындаған технологиялық бұзушылықтар мен жазатайым оқиғалар туралы Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен хабардар етуге;

7) жылыту маусымына әзірлікті қамтамасыз етуге, белгіленген тәртіппен әзірлік паспортын алуға;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасында және жасалған шарттарда көзделген жағдайларда тұтынушылардың шығындарын өтеуге міндетті.

3. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі тұтынушылардың:

1) үлгілік шарттар негізінде жылумен жабдықтау субъектілерімен шарттар жасасуға;

2) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес тиісті сапа мен көлемдегі жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметті алуға;

3) техникалық мүмкіндіктерді ескере отырып немесе жасалған шартқа сәйкес жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтің көлемін дербес реттеуге;

4) жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметті осы Заңның 23-бабында көзделген жағдайларда белгіленген тарифтер бойынша не шартта айқындалатын бағалармен алуға;

5) жылумен жабдықтау субъектілерінен жылумен жабдықтаудың сапасы, тарифтер немесе бағалар, ақы төлеу тәртібі, жылу энергиясын тұтыну режимдері, жылу энергиясының көздері жабдығының, жылу желілерінің және қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланылатын өзге де мүліктің жай-күйі, көрсетілген мүлікті жаңғырту, жөндеу, реконструкциялау, ауыстыру жөніндегі шаралар, жылумен жабдықтау субъектісі қабылдайтын жылу энергиясының энергия тиімділігін арттыру және оның ысырабын азайту жөніндегі шаралар туралы ақпаратты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және жасалған шарттарға сәйкес өзге де ақпаратты алуға;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жылумен жабдықтау субъектісінің жасалған шарттардың талаптарын бұзуынан және жылумен жабдықтау сапасының нашарлауынан келтірілген шығындарды өтетуге;

7) жылумен жабдықтау субъектісінен Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келетін ережелерді шарттан немесе шарттың жобасынан алып тастауын талап етуге құқығы бар.

4. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде тұтынушылар:

1) осы Заңның 23-бабында көзделген жағдайларда жылумен жабдықтау субъектілерімен үлгілік шарттар жасасуға;

2) өздерінің балансындағы жылумен жабдықтау жүйелері мен коммерциялық есепке алу аспаптарын тиісті күйде ұстап тұруға және оларды пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз етуге;

3) жылу энергиясын тұтынудың шартта айқындалған режимдерін сақтауға;

4) жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтерге шарттардың талаптарына және белгіленген тарифтерге сәйкес ақы төлеуге;

5) Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасына және шартқа сәйкес жылумен жабдықтау субъектілері мен жергілікті атқарушы органдардың өкілдеріне тұтынушылардың балансындағы жылумен жабдықтау жүйелері мен коммерциялық есепке алу аспаптарына қолжетімділікті қамтамасыз етуге;

6) жылу энергиясы мен жылу жеткізгішті есепке алу қағидаларына сәйкес ортақ мүлікке қатысы бар бөлігінде кондоминиум объектісінің энергия тиімділігін арттыру, жылу энергиясының ысырабын азайту бойынша шығыстарын дербес немесе кондоминиум объектісінің басқа да меншік иелерімен бірлесіп көтеруге және олар бойынша шаралар қабылдауға міндетті.

5. Көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайларының меншік иелері көппәтерлі тұрғын үйдегі ортақ пайдаланылатын үй-жайларды жылыту үшін тұтынылатын жылу энергиясына жылу энергиясы мен жылу жеткізгішті есепке алу қағидаларында айқындалған тәртіппен ақы төлеуге міндетті.

8-тарау. ЖЫЛУМЕН ЖАБДЫҚТАУ СУБЪЕКТІЛЕРІ МЕН ТҰТЫНУШЫЛАР АРАСЫНДАҒЫ ШАРТТАР

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
30-бап 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

30-бап. Жылумен жабдықтау субъектілері мен тұтынушылар арасындағы шарттардың түрлері

1. Жылумен жабдықтау субъектілері мен тұтынушылар арасындағы қатынастар мынадай шарттармен реттеледі:

1) бір тараптан жылу өндіруші субъектілер мен екінші тараптан жылу тасымалдаушы субъектілер немесе тікелей тұтынушылар арасында жасалатын жылу энергиясын өндіру бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарттар;

2) тікелей тұтынушыларды қоспағанда, бір тараптан тұтынушылар мен екінші тараптан жылу тасымалдаушы субъектілер арасында жасалатын жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарттар.

2. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелері шеңберіндегі құқықтық қатынастарды реттейтін шарттар үлгілік шарттар негізінде жасалады.

3. Жылу энергиясын өндіру бойынша қызметтер көрсетуге арналған үлгілік шарт пен жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған үлгілік шартты табиғи монополиялар саласындағы уәкілетті орган уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді.

31-бап. Жылу энергиясын өндіру бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарт

1. Жылу энергиясын өндіру бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартта мыналар қамтылуға тиіс:

1) берілетін жылу энергиясының және (немесе) жылу жеткізгіштің сапасы мен көлемі;

2) бекітілген тарифке сәйкес көрсетілетін қызмет үшін есеп айырысулар тәртібі;

3) қызметтер көрсету шарттары;

4) тараптардың құқықтары, міндеттері және жауапкершілігі;

5) шартты бұзу талаптары.

2. Жылу энергиясын өндіру бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартта тараптардың келісімі бойынша өзге де талаптар қамтылуы мүмкін.

32-бап. Жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарт

1. Тұтынушылар жылу тасымалдаушы субъектіден жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарттың негізінде жылу энергиясын сатып алады.

2. Тұтынушы жылу желілеріне тұтынушының жылу тұтынатын қондырғылары қосылған жылу тасымалдаушы субъектімен жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартты жасасады.

3. Жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартқа сәйкес жылу тасымалдаушы субъект тұтынушыға Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасында және жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартта белгіленген сандық және сапалық параметрлерге сәйкес келетін жылу энергиясын жалғанған желі арқылы беруге міндеттенеді, ал тұтынушы тұтынылған жылу энергиясы үшін ақы төлеуге, сондай-ақ жылу энергиясын тұтынудың шартта белгіленген режимінің сақталуын, пайдаланылатын жылу желілерінің, жылу тұтынатын қондырғылар мен коммерциялық есепке алу аспаптарының тиісті түрдегі техникалық жай-күйі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге міндеттенеді.

4. Жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарт тұтынушыда уәкілетті орган бекіткен жылу энергиясын пайдалану қағидаларына сәйкес жылу тасымалдаушы субъектінің жылу желілеріне жалғанған қажетті жабдығы мен коммерциялық есепке алу аспаптары болған кезде тұтынушымен жасалады.

5. Жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартта мыналар қамтылуға тиіс:

1) тараптардың құқықтары, міндеттері және жауапкершілігі;

2) берілетін жылу энергиясының сапасы мен көлемі;

3) жылу энергиясын беруді шектеу және тоқтату шарттары;

4) жылу энергиясын беру және тұтыну режимі;

5) тарифтің мөлшері;

6) сыртқы ауа температурасына байланысты жылу энергиясын беру графигі;

7) тараптардың баланстық тиесілілігі мен пайдалану жауапкершілігін бөлу шекаралары;

8) қосалқы тұтынушылар туралы деректер (олар бар болған кезде);

9) шартты бұзу талаптары;

10) коммерциялық есепке алу аспаптарына қойылатын тиісті талаптарды қоса алғанда, есептілік және тұтынушыға шоттар ұсыну әдісі;

11) дауларды сотқа дейінгі және сотта реттеу тәртібі.

6. Жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартта тараптардың келісімі бойынша өзге де талаптар қамтылуы мүмкін.

Тұтынушы тарапынан жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартқа өзге талаптарды қосудан бас тартылған жағдайда тараптар мұндай шартты өзге де талаптарсыз жасасады.

7. Көппәтерлі тұрғын үйге қатысты жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шартта көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайларының меншік иелерін жылу энергиясымен қамтамасыз ету жөніндегі көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін, сондай-ақ кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін күтіп-ұстауға (үйішілік желілердегі жылу энергиясының ысырабын қоса алғанда) пайдалану үшін қажетті көлемдерде жылу энергиясын беру көзделеді. Мұндай шарт жылу тасымалдаушы субъектінің желілеріне көппәтерлі тұрғын үй іс жүзінде алғаш қосылған күннен бастап көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайларының барлық меншік иесімен жасалған шарт болып есептеледі.

8. Көппәтерлі тұрғын үй пәтерлерінің, тұрғын емес үй-жайларының меншік иесі болып табылатын тұтынушы, егер үй орталықтандырылған немесе жергілікті жылумен жабдықтау жүйесіне қосылған болса, жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған шарттан біржақты тәртіппен бас тартуға құқылы емес.

9-тарау. ЖЫЛУМЕН ЖАБДЫҚТАУҒА АРНАЛҒАН ОТЫН

33-бап. Жылумен жабдықтауға арналған отынның сапасына қойылатын талаптар

Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелері мен жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жұмыс істейтін жылу энергиясының көздеріне қатысты отын сапасына қойылатын талаптар уәкілетті орган бекітетін нормативтік техникалық құжаттарда айқындалады.

34-бап. Тараптардың жылумен жабдықтауға арналған отынды беруге және пайдалануға байланысты жауапкершілігі мен міндеті

1. Отынды берушілер беру шарттарының талаптарына сәйкес отынды іркіліссіз беруді, отынды беру графигінің сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

2. Жылу энергиясының көздеріне арналған отынды берушілердің жауапкершілігі беру шарттарында көзделеді.

3. Жылу энергиясының көздерін пайдаланатын, орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелері мен жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жұмыс істейтін жылумен жабдықтау субъектілері сатып алынған және жұмсалған отынның сапасы мен мөлшеріне қатысты растаушы құжаттарды көрсете отырып, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жыл сайын жергілікті атқарушы органдарға отынды сатып алу және жұмсау туралы есепті ұсынады.

4. Жергілікті атқарушы органдар жылу энергетикасының жай-күйін мониторингтеу қағидаларына сәйкес жеке жылумен жабдықтау жүйелерінде пайдаланылған отынның мөлшері мен түрі туралы ақпарат жинауды жүзеге асырады.

5. Жергілікті атқарушы органдар осы Заңның 21-бабына сәйкес жүргізілетін мониторинг шеңберінде отынның сапасы мен мөлшері жөніндегі жиынтық есепті қалыптастырып, өз интернет-ресурсында жариялайды және оны уәкілетті органға ұсынады.

10-тарау. ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫ САЛАСЫНДАҒЫ ТЕХНИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ НОРМАЛАР МЕН ҚАУІПСІЗДІК ТАЛАПТАРЫ

35-бап. Жылу энергетикасы объектілерін пайдалану кезіндегі техникалық және технологиялық нормалар

Уәкілетті орган энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелері мен жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жылу энергиясын өндіру мен тасымалдау үшін пайдаланылатын жылу энергетикасы объектілерін, ғимараттарды, құрылысжайларды, жабдықты пайдалану кезінде техникалық және технологиялық нормаларды қамтитын жылу энергетикасы және энергия тиімділігі саласындағы нормативтік техникалық құжаттарды бекітеді.

36-бап. Жылу энергетикасы саласындағы жалпы қауіпсіздік ережелері және жылу энергетикасы объектілерінің сақталуын қамтамасыз ету

1. Жылу энергиясының көздері мен жылу желілерінің жабдығын, тұтынушылардың жылу тұтынатын қондырғыларды пайдалану кезіндегі ұйымдастыру іс-шаралары адам өмірі, денсаулығы және қоршаған орта үшін қауіпсіздікті қамтамасыз етуге тиіс.

2. Жылу энергиясы және жылу энергиясын өндіруге, тасымалдауға және тұтынуға арналған жабдық техникалық реттеу және стандарттау объектілері болып табылады.

3. Жылу желілеріндегі жылытуға арналған жылу энергиясының параметрлері белгіленген температуралық графикке сәйкес келуге тиіс.

4. Жылу энергетикасының неғұрлым маңызды объектілерін күзетуді арнаулы әскерилендірілген күзет қызметтері немесе Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің бөлімшелері жүзеге асырады. Мұндай объектілердің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

5. Қарамағында жылу желілері бар жылу энергетикасы субъектілерімен келiспей, жылу желiлерiнің күзет аймақтарында құрылыс, монтаждау, жер қазу, тиеу-түсiру жұмыстарын, ұңғымалар мен шурфтардың орнатылуына байланысты iздестіру жұмыстарын жүргiзуге, алаңдарды, автомобиль көлiгi тұрақтарын жайластыруға, базарларды, құрылыстарды, құрылысжайларды орналастыруға, материалдарды жинап қоюға, қоршаулар мен дуалдарды соғуға, күйдiргiш коррозиялы заттар мен жанар-жағармай материалдарын шығарып тастауға және төгуге тыйым салынады.

6. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелері шеңберінде жұмыс істейтін жылу өндіруші, жылу тасымалдаушы субъектілердің электр және (немесе) жылу энергиясын өндіру мен тасымалдаудың біртұтас технологиялық процесіне қатысатын мүлкі бөлінбейтін мүлік болып табылады.

7. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерінде жылу энергиясының көздерін және жылу желілерін және (немесе) олардың жекелеген бөліктерін сатып алу мен сату, жалға немесе сенімгерлік басқаруға беру уәкілетті орган мен табиғи монополиялар саласында басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік органды алдын ала хабардар ете отырып жүзеге асырылады.

37-бап. Жылу энергетикасы саласындағы жабдықты жобалау және пайдалану кезіндегі қауіпсіздік талаптары

1. Жылу энергиясының көздері мен жылу желілерінің жабдығын жобалау және пайдалану кезінде осы Заңда және техникалық регламенттерде белгіленген талаптардың орындалуы қамтамасыз етілуге тиіс.

2. Жылу энергетикасы объектілерінің жабдығы техникалық регламенттерде белгіленген техникалық талаптарға сәйкес келуге тиіс.

38-бап. Жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және тұтыну кезінде пайдаланылатын энергетикалық, жылу-механикалық жабдық пен материалдарға қойылатын қауіпсіздік талаптары

1. Қазақстан Республикасында өндірілетін және оның аумағына әкелінетін, жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және тұтыну кезінде пайдаланылатын энергетикалық, жылу-механикалық жабдық пен материалдар Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес келуге тиіс.

2. Жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және тұтыну кезінде пайдаланылатын энергетикалық, жылу-механикалық жабдық пен материалдар адам өмірі, денсаулығы және қоршаған орта үшін қауіпсіздікті қамтамасыз ететін талаптарға сәйкес келуге тиіс.

3. Қазақстан Республикасының техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес техникалық регламенттерде белгіленген талаптарға сәйкестігі расталуға жататын жылу энергиясының көздері мен жылу желілерінің жабдығын, тұтынушылардың жылу тұтынатын қондырғыларын сәйкестікті растаусыз пайдалануға беруге жол берілмейді.

4. Жылу энергиясының көздері мен жылу желілерінің жабдығы, тұтынушылардың жылу тұтынатын қондырғылары қауіпсіз жағдайларды қамтамасыз ететін, техникалық жағынан жарамды күйде болуға тиіс.

39-бап. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелері мен жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріндегі жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті коммерциялық есепке алу

1. Жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті коммерциялық есепке алу мынадай тәсілдермен:

1) Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілеріне және нормативтік техникалық құжаттарға сәйкес есептелген және айқындалған шарттық мәндер мен шамалар негізінде – есептеме тәсілімен;

2) орнатылған және пайдалануға берілген коммерциялық есепке алу аспаптарынан алынған деректер негізінде аспаптық тәсілмен жүзеге асырылады.

2. Аспаптық тәсіл жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті коммерциялық есепке алудың негізгі тәсілі болып табылады.

3. Есептеме тәсілін қолдану шекаралары жылу энергиясы мен жылу жеткізгішті есепке алу қағидаларына сәйкес айқындалады.

4. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерінде жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті өткізу мен тұтыну жылу энергетикасы субъектілері арасында жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті барлық қабылдау-беру нүктесінде олар коммерциялық есепке алынған жағдайда жүзеге асырылады.

5. Егер жылу энергетикасы субъектілері арасындағы шарттарда өзгеше көзделмесе, жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті өткізу мен тұтыну олар коммерциялық есепке алынған жағдайда жүзеге асырылады. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті коммерциялық есепке алу жылу энергетикасы субъектілері арасындағы шарттарда айқындалған жылу энергиясын қабылдау-беру нүктелерінде жүзеге асырылады.

6. Жаңадан пайдалануға берілген объектілердегі орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерінде тұтынушылардың жылу тұтынатын қондырғыларын жылу өндіруші немесе жылу тасымалдаушы субъектінің жылу желілеріне жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті қабылдау-беру нүктелерін тиісті коммерциялық есепке алу аспаптарымен жабдықтамай қосуға жол берілмейді.

7. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйесінде коммерциялық есепке алу аспаптарын сатып алуды, орнатуды, салыстырып тексеру мен пайдалануды осы баптың 8 және 9-тармақтарында көзделген жағдайларды қоспағанда, тұтынушының өзі жүзеге асырады.

8. Орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жаңадан пайдалануға берілетін көппәтерлі тұрғын үйлердегі үйге ортақ және пәтер бойынша коммерциялық есепке алу аспаптарын объектіні пайдалануға қабылдап алу актісін алғанға дейін құрылыс салушы сатып алады және орнатады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
9-тармақ 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

9. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерінде бұрын пайдалануға берілген көппәтерлі тұрғын үйлерге арналған үйге ортақ коммерциялық есепке алу аспаптарын сатып алуды, орнатуды, салыстырып тексеруді және ағымдағы пайдалануды жылу тасымалдаушы субъект жүргізеді. Үйге ортақ коммерциялық есепке алу аспаптарын сатып алу, орнату, салыстырып тексеру және ағымдағы пайдалану шығындары кейіннен жылу энергиясын беру және тарату жөніндегі көрсетілетін қызметке арналған тарифке қосылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
10-тармақ 01.07.2025 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

10. Көппәтерлі тұрғын үйдің үйге ортақ коммерциялық есепке алу аспабы пайдалануға берілгеннен кейін жылу тасымалдаушы субъект оны өтеусіз негізде өз балансына қабылдайды.

11. Көппәтерлі тұрғын үйлердегі орнатылған, пәтер бойынша коммерциялық есепке алу аспаптары бар тұтынушылар үшін жылу беруге, ыстық сумен жабдықтауға жылу энергиясы және (немесе) жылу жеткізгішті тұтыну көлемдері жылу энергиясы мен жылу жеткізгішті есепке алу қағидаларында айқындалады.

12. Жылу энергиясын коммерциялық есепке алу аспаптарына қойылатын талаптар, сондай-ақ жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті есепке алуды автоматтандыру тәртібі осы Заңда және жылу энергиясы мен жылу жеткізгішті есепке алу қағидаларында белгіленеді.

40-бап. Қосалқы тұтынушылардың жылу энергиясын есепке алу ерекшеліктері

1. Қосалқы тұтынушылар тұтынушымен өзара келісу бойынша жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті сатып алу шартын жасасады. Шартта тұтынушының жылу желілеріндегі жылу энергиясының ысырабын өтеуге арналған негізделген шығындарын өтеу, тұтынушының жабдығы мен жылу желілерін бірлесіп пайдалануды қамтамасыз ету, тұтынушының жылу желілеріне қосылуға және оны салуға жұмсаған шығындарын техникалық есепке алу мен өтеуді қамтамасыз ету шарттары қамтылуы мүмкін.

2. Жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған үлгілік шарттар жасалатын жылумен жабдықтау жүйесіндегі қосалқы тұтынушылар жылу желілеріне тұтынушы қосылған жылу тасымалдаушы субъектімен жылумен жабдықтаудың үлгілік шартын немесе жылу энергиясы көздерінің коллекторларына тікелей тұтынушы қосылған жылу өндіруші субъектімен жылу энергиясын өндіру бойынша қызметтер көрсетуге арналған үлгілік шартты жасасуы мүмкін.

3. Уәкілетті орган айқындайтын тәртіпке сәйкес есептелген, тұтынушының жылу желілеріндегі жылу энергиясы ысырабын өтеуге арналған негізделген шығындары өтелген, жабдық пен жылу желілерін бірлесіп пайдалану бойынша тұтынушымен шарт жасалған және тұтынушының жылу желілеріне қосылуға және оны салуға жұмсаған шығындары өтелген жағдайда, жылу желілеріне тұтынушы қосылған жылу тасымалдаушы субъектімен жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған үлгілік шарт және жылу өндіруші субъектімен жылу энергиясын өндіру бойынша қызмет көрсетуге арналған үлгілік шарт жасалады.

4. Жылу тасымалдаушы субъектімен жылу энергиясын өткізу бойынша қызметтер көрсетуге арналған үлгілік шарт немесе жылу өндіруші субъектімен жылу энергиясын өндіру бойынша қызмет көрсетуге арналған үлгілік шарт жасалған кезде қосалқы тұтынушы коммерциялық есепке алу аспаптарын орнатуды қамтамасыз етуге міндетті.

41-бап. Технологиялық бұзушылықтар туындаған кезде жылумен жабдықтауды шектеу және тоқтату

1. Технологиялық бұзушылықтардың алдын алу және (немесе) оларды жою бойынша кезек күттірмейтін шараларды қабылдау үшін жылу өндіруші немесе жылу тасымалдаушы субъектілер жылу энергиясын беруді тоқтатуға және тұтынушының жылу тұтынатын қондырғыларын ажыратуға, жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті беруді шектеуге немесе оны беруде үзіліс жасауға құқылы, бұл ретте ажырату немесе шектеу себептері мен мерзімдері туралы тұтынушыларды және жергілікті атқарушы органдарды дереу хабардар етеді.

2. Өндірістік циклде кенеттен ажыратылуы адам өміріне, денсаулығына, адамдарға, қоршаған ортаға қауіп төндіруі мүмкін үздіксіз технологиялық процестерді пайдаланатын тұтынушылардың жылу тұтынатын қондырғылары үшін жылу тасымалдаушы субъектілер (тікелей тұтынушылар үшін жылу өндіруші субъектілер) жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті беруді жылумен жабдықтаудың технологиялық броні деңгейіне дейін төмендетуге тиіс.

3. Тұтынуды жылумен жабдықтаудың авариялық броні деңгейіне дейін шектеу кезінде тұтынушы жылумен жабдықтаудың авариялық бронінің құрамына кірмейтін жылу тұтынатын қондырғыларды қосуға құқылы емес.

4. Технологиялық бұзушылықтардың алдын алу және (немесе) оларды жою бойынша кезек күттірмейтін шараларды қабылдау үшін тұтынушы ажырату себептері мен мерзімдері туралы жылумен жабдықтау субъектісін дереу хабардар ете отырып, өзінің жылу тұтынатын қондырғыларын ажыратуға құқылы.

5. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерінде жылумен жабдықтау субъектілері тұтынушыларды шектеу және авариялық ажырату графиктерін тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органдарымен келісу бойынша әзірлейді.

6. Осы баптың 5-тармағында көрсетілген графиктер жыл сайын жасалады және отынның, жылу энергиясы мен қуаттың тапшылығы туындаған кезде және (немесе) технологиялық бұзушылықтардың туындауы мен өршуін болғызбау, оларды жою және тұтынушыларды ұйымдастырылмаған ажыратуларды болғызбау үшін жылу желілерінде жылу жеткізгіштің айналымы бұзылған кезде енгізіледі.

7. Тұтынушыларды шектеудің шамасы мен кезектілігін айқындау кезінде тұтынушыларды шектеу және авариялық ажырату графиктерін енгізуден келтірілген залал барынша аз болуы үшін тұтынушы өндірісінің мемлекеттік, шаруашылық, әлеуметтік маңызы мен технологиялық ерекшеліктері ескерілуге тиіс.

8. Осы баптың 5-тармағында көрсетілген графиктерге қосуға жатпайтын тұтынушылар тізбесін жылумен жабдықтау субъектілері тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органдарымен келісу бойынша бекітеді.

9. Осы баптың күші жеке жылумен жабдықтау жүйелеріне қолданылмайды.

11-тарау. ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫНДАҒЫ ЭНЕРГИЯ ҮНЕМДЕУ, ЭНЕРГИЯ ТИІМДІЛІГІ ЖӘНЕ ЖАҢАРТЫЛАТЫН ЭНЕРГИЯ КӨЗДЕРІ

42-бап. Жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және өткізу кезінде энергия үнемдеуге, энергия тиімділігін арттыруға және жаңартылатын энергия көздерін пайдалануға қойылатын талаптар

1. Жылумен жабдықтау субъектілері жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және өткізу кезінде Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасында көзделген энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі талаптарды сақтауға міндетті.

2. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелері мен жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде базалық қуатты жаңғырту, ауыстыру немесе қосымша салу кезінде жаңартылатын энергия көздерін пайдаланатын жылу энергиясының көздерін енгізуді экономикалық және техникалық тұрғыдан орынды болған кезде басым балама ретінде қарастыру қажет.

Жаңартылатын энергия көздерін пайдаланатын жылу энергиясының көздері енгізілген жағдайда осы көздер жылу желісінің базалық жүктемесін жабу үшін пайдаланылады.

3. Жергілікті атқарушы органдармен келісу бойынша уәкілетті органның жылумен жабдықтау субъектілерін орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріне жататын, өздеріне тиесілі жылу энергиясының көздерін табиғи газды немесе өзге де экологиялық таза отынды пайдалануға көшірудің техникалық мүмкіндігі мен шығындарына бағалау жүргізуге міндеттеуіне құқығы бар. Техникалық мүмкіндік пен шығындарды бағалау нәтижелері жылумен жабдықтау субъектілерінің инвестициялық бағдарламаларын (жоспарларын) әзірлеу кезінде пайдаланылуға тиіс.

43-бап. Жылу энергиясын тұтыну кезінде энергия үнемдеуге және энергия тиімділігін арттыруға қойылатын талаптар

1. Тұтынушылар жылу энергиясын тұтыну кезінде Қазақстан Республикасының энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы заңнамасының талаптарын сақтауға міндетті.

2. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті орган тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті органмен бірлесіп жылу энергиясын тұтыну нормаларын бекітеді.

3. Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру саласындағы уәкілетті орган тұрғын және тұрғын емес үй-жайларда энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі тәртіп пен талаптарды тұрғын үй қатынастары және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді.

4. Кондоминиум объектісінің меншік иелері энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі талаптардың, оның ішінде кондоминиум объектісінің ортақ мүлкін пайдаланған кезде жылу энергиясы ысырабының деңгейін жоғарылатпау бөлігіндегі талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.

5. Осы баптың 2, 3 және 4-тармақтарының күші жеке жылумен жабдықтау жүйелеріне қолданылмайды.

44-бап. Жылу энергетикасында энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыруды және жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды мемлекеттік қолдау бағыттары

Жылу энергетикасында энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыруды және жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды мемлекеттік қолдау мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) жылу энергиясын өндіру, тасымалдау және тұтыну кезінде, оның ішінде орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелерін дамыту арқылы энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыруды ынталандыру;

2) энергия үнемдеуші жабдықты пайдалануды ынталандыру;

3) энергия тиімділігін арттырудың кешенді жоспарын іске асыру;

4) жаңартылатын энергия көздерін пайдаланып, жылу энергиясын өндіруді ынталандыру;

5) жаңартылатын энергия көздерін пайдаланатын объектілерді жобалауды, салуды және пайдалануды жүзеге асыратын заңды тұлғаларға Қазақстан Республикасының жаңартылатын энергия көздерін пайдалануды қолдау саласындағы заңнамасында көзделген қолайлы жағдайларды ұсыну мен қолдау көрсету;

6) көппәтерлі және жеке тұрғын үйлерде энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыруды ынталандыру және соған жағдай жасау;

7) тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің даму бағдарламалары мен жылумен жабдықтауды дамыту схемаларына энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру және жаңартылатын энергия көздерін енгізу жөніндегі іс-шараларды қосу (экономикалық және техникалық орындылығын ескере отырып);

8) энергия үнемдеу іс-шараларын ендіру және жаңартылатын энергия көздерін енгізу үшін кредит беру, мемлекеттік-жекешелік әріптестік тетіктерін пайдалану үшін жағдай жасау (экономикалық және техникалық орындылығын ескере отырып);

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
9) тармақша 01.01.2028 бастап қолданысқа енгізіледі – осы Заңның 53-бабына сәйкес.

9) жылу энергетикасы саласындағы энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттырудың мемлекеттік бағдарламасын әзірлеу;

10) жылумен жабдықтау субъектілерінің субсидияларын біртіндеп жою;

11) энергия үнемдеу мен энергия тиімділігін арттыру және жаңартылатын энергия көздерін пайдалану үшін қажетті инфрақұрылымды құру, ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу, персоналды даярлау, озық тәжірибені беру жөніндегі іс-шараларды мемлекеттік бағдарламалар есебінен қаржыландыру.

12-тарау. ЖЫЛУМЕН ЖАБДЫҚТАУДЫҢ СЕНІМДІЛІГІ МЕН ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

45-бап. Жылу энергетикасы объектілерінің сенімділігі мен қауіпсіздігінің көрсеткіштері

1. Уәкілетті орган бекітетін, жылу энергиясы көздерінің жұмыс істеуін регламенттейтін нормативтік техникалық құжаттарда орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріне жататын жылу энергетикасы объектілері үшін сенімділік пен қауіпсіздіктің жоспарлы және ең төмен көрсеткіштерін есептеу және бекіту тәртібі қамтылуға тиіс.

2. Сенімділік пен қауіпсіздіктің ең төмен көрсеткіштеріне сай келмейтін жылу энергетикасы объектілерін пайдалануға жол берілмейді.

3. Орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелерінде жұмыс істейтін жылу энергетикасы субъектілері жылу энергетикасы объектілерін және олардың құрамына кіретін ғимараттарды, үй-жайларды, құрылысжайлар мен жабдықты қауіпсіз пайдалану жөніндегі талаптарды сақтауға міндетті.

46-бап. Жылыту маусымына әзірлікті қамтамасыз ету

1. Орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріне жататын жылу энергетикасы объектілері жыл сайын жылыту маусымы басталар алдында жылыту маусымына әзірлігін тексеруден өтуге тиіс.

2. Орталықтандырылған жылумен жабдықтау жүйелеріне жататын жылу энергиясы көздерінің және жылу желілерінің жылыту маусымына әзірлігі уәкілетті орган айқындаған тәртіппен мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөнiндегi мемлекеттiк орган берген әзірлік паспортымен расталады.

3. Жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріне жататын жылу энергиясы көздерінің және жылу желілерінің жылыту маусымына әзірлігі уәкілетті орган айқындаған тәртіппен тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жергілікті атқарушы органы берген әзірлік паспортымен расталады.

4. Тұтынушылардың жылумен жабдықтау жүйелері шеңберінде жылыту маусымына әзірлігі уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жылу тасымалдаушы субъект, ал тікелей тұтынушылар мен олардың қосалқы тұтынушыларына жылу өндіруші субъект берген техникалық әзірлік актісімен расталады.

5. Жылу энергетикасы объектілерін жылыту маусымында белгіленген тәртіппен берілген әзірлік паспортынсыз немесе техникалық әзірлік актісінсіз пайдалануға жол берілмейді. Анықталған ескертулерді жылыту маусымы басталғанға дейінгі мерзімде жою мүмкін болмаған жағдайларда жергілікті атқарушы органның немесе мемлекеттік энергетикалық қадағалау және бақылау жөнiндегi мемлекеттiк органның шешімі бойынша жылумен жабдықтау жүйесінде анықталған ескертулерді келесі жылыту маусымы басталғанға дейін жою туралы жазбаша міндеттемемен жылу энергетикасының тиісті объектісін қысқа мерзімді кезеңге (ағымдағы жылыту маусымы аяқталғанға дейін) пайдалануға жол беріледі.

6. Жылу тасымалдаушы субъект күнтізбелік жылдың 1 қыркүйегіне дейінгі мерзімде уәкілетті орган айқындаған тәртіппен сыртқы ауа температурасына қарай алдағы жылыту маусымында жылу энергиясын беруді реттеу графигін жергілікті атқарушы органмен және жылу өндіруші субъектімен келісу бойынша әзірлейді және бекітеді.

47-бап. Жылу энергиясы көздерін, жылу желілерін және жылу тұтынатын қондырғыларды жөндеу және пайдаланудан шығару

1. Жылумен жабдықтау субъектілері уәкілетті орган айқындаған тәртіппен республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарын жылу энергиясы көздерін, жылу желілерін, жылу тұтынатын қондырғыларды жөндеу (егер жөндеу жүргізу жобалау-сметалық құжаттама әзірлеуді көздемесе), пайдаланудан шығару туралы жазбаша хабардар етуге міндетті.

2. Жылу энергиясының көзін пайдалану тоқтатылатын жағдайда жылумен жабдықтау субъектілері республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарына мұндай тоқтатудан бес жыл бұрын ол жөнінде жазбаша хабардар етуге міндетті.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
3-тармақтың жылумен жабдықтауды дамыту схемалары бекітілгенге дейін қолданыста болатын редакцияны осы Заңның 53-бабының 3-тармағынан қараңыз.

3. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары жылумен жабдықтау субъектісінен жылу энергиясының көзін пайдаланудың тоқтатылатыны туралы жазбаша хабарлама алған кезде жылумен жабдықтауды дамыту схемалары негізінде жылу энергиясы тапшылығының туындау қауіп-қатеріне талдау жүргізуге және жылу энергиясының тапшылығы болжанған жағдайда істен шығатын жылу қуаттарын алмастыру мүмкіндігін қарастыруға міндетті.

4. Істен шығатын жылу қуаттарын алмастыру мүмкіндігі болмаған және жылу энергиясы тапшылығы туындауының қатері болған жағдайда республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары жылумен жабдықтау субъектісіне мынадай нұсқалардың бірін іске асыруды:

1) жылу энергиясының көзін пайдалануды жалғастыру шартымен оны сатуды;

2) жылу энергиясының көзін республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның және облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органына Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған және тараптармен келісілген нарықтық бағадан жоғары болмайтын бағамен сатуды ұсынады.

13-тарау. ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАСЫ САЛАСЫНДАҒЫ ИНВЕСТИЦИЯЛАР

48-бап. Жылу энергетикасы саласындағы жобалар

1. Жылу энергетикасы объектілерін салу, реконструкциялау, жаңғырту, жабдықты орнату, жұмыс істеп тұрған немесе салынатын орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйелеріне технологиялар ендіру жөніндегі жұмыстар жылу энергетикасы саласындағы жобалар болып табылады.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
2-тармақтың бірінші абзацының жылумен жабдықтауды дамыту схемалары бекітілгенге дейін қолданыста болатын редакцияны осы Заңның 53-бабының 4-тармағынан қараңыз.

2. Жылу энергетикасы саласындағы жобалар жылумен жабдықтауды дамыту схемаларына сәйкес келуге және мыналарды көздеуге тиіс:

1) отынды жылумен жабдықтау жүйесіне және жобаның іске асырылу орнына сәйкес пайдалану;

2) жылу энергиясын және (немесе) жылу жеткізгішті, оның ішінде энергиялық тиімді технологиялар мен жабдық, жаңартылатын энергия көздері және өзге де энергия көздері қолданылатын жылу энергиясының көздері негізінде өндіру, тасымалдау және тұтыну кезінде энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру, жылу энергиясының ысырабын азайту жөніндегі іс-шаралар және (немесе) технологиялар.

3. Жылу энергетикасы субъектілері Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәсілдер мен әдістерден бөлек, мемлекеттік-жекешелік әріптестік және энергия-сервистік көрсетілетін қызметтерді ұсыну арқылы инвестициялар тарта алады.

4. Мемлекеттік-жекешелік әріптестік және энергия-сервистік көрсетілетін қызметтерді ұсыну туралы шарттар осы Заңның талаптарын, жылумен жабдықтауды дамыту схемаларын және тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштерін ескере отырып, тараптардың теңгерімі мен мүдделерін қамтамасыз етуге тиіс.

49-бап. Жылу энергетикасы саласындағы жобаларды әзірлеу және іске асыру

1. Жылу энергетикасы саласындағы жобалар бойынша жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасы осы Заңның 48-бабының 2-тармағында көзделген талаптарға сай болуға тиіс.

2. Жылу энергетикасы саласындағы жобаны іске асыру үшін өнім берушіні (орындаушыны, жекеше әріптесті, концессионерді, сенімгерлік басқарушыны) таңдау мынадай параметрлер мен өлшемшарттардың ең үздік мәндеріне қол жеткізу ескеріліп жүргізіледі:

1) жылумен жабдықтаудың сенімділігі;

2) жылумен жабдықтаудың қауіпсіздігі;

3) жылу энергетикасы объектісін, ғимаратты, құрылысжайды, жабдықты жөндемей немесе ауыстырмай пайдалану ұзақтығы;

4) атмосфераға зиянды шығарындылардың деңгейі;

5) энергия тиімділігі және энергия үнемдеу көрсеткіштері, жылу энергиясы ысырабының деңгейі;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де параметрлер.

50-бап. Жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды субсидиялау

1. Жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды субсидиялау жылумен жабдықтауды дамытуды экономикалық ынталандыру ретінде жүзеге асырылады.

2. Жылумен жабдықтау жүйелерін салуды, реконструкциялауды және жаңғыртуды субсидиялау мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1) техникалық негіздемені, жобалау-сметалық құжаттаманы әзірлеуді, техникалық және авторлық қадағалауларды жүзеге асыруды қамтитын жылу энергетикасы саласындағы жобаларды техникалық қолдап отыру;

2) капиталды көп қажет ететін шығыстар, оның ішінде құрылыс-монтаждау жұмыстарына, жабдық, материалдар сатып алуға жұмсалатын шығыстар.

51-бап. Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының жылу энергетикасы саласындағы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

14-тарау. ӨТПЕЛІ ЖӘНЕ ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

52-бап. Өтпелі ережелер

1. Жылу энергиясының көзін пайдалануды осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап бес жылдан аз мерзім ішінде тоқтатуға ниеттенген жылумен жабдықтау субъектілері осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірілмейтін мерзімде республикалық маңызы бар қаланың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдарын осындай тоқтату жөнінде жазбаша хабардар етуге міндетті деп белгіленсін.

2. Егер конкурсты (аукционды) ұйымдастырушы не тікелей келіссөздермен өзгеше айқындалмаса, осы Заң қолданысқа енгізілген күнге дейін жарияланған жылу энергетикасы және энергия-сервистік көрсетілетін қызметтерді ұсыну саласындағы мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасы бойынша құжаттама үшін оны әзірлеу кезінде қолданыста болған Қазақстан Республикасы заңнамасының нормалары қолданылады деп белгіленсін.

3. Егер жылу энергетикасы саласындағы жоба бойынша құжаттама осы Заң қолданысқа енгізілген күнге дейін жарияланған болса, жылу энергетикасы саласындағы жобаны іске асыру үшін өнім берушіні (орындаушыны, жекеше әріптесті, концессионерді, сенімгерлік басқарушыны) таңдау құжаттаманы жариялау кезінде қолданыста болған Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізіледі деп белгіленсін.

53-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң:

1) 2025 жылғы 1 шілдеден бастап қолданысқа енгізілетін 5-баптың 6) тармақшасын, 8-баптың 1-тармағының 11) тармақшасын, 9-баптың 2) тармақшасын, 25-баптың 2 және 3-тармақтарын, 26-баптың 3-тармағын, 28-баптың 2-тармағының 14) тармақшасын, 30-бапты, 39-баптың 9 және 10-тармақтарын;

2) 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 5-баптың 3), 4) және 5) тармақшаларын, 6-баптың 3) тармақшасын, 7-баптың 3) және 4) тармақшаларын;

3) 2027 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 4-баптың 2) тармақшасын, 8-баптың 1-тармағының 1) және 3) тармақшаларын, 2-тармағының 2) тармақшасын, 9-баптың 1) тармақшасын, 20-баптың 3-тармағын;

4) 2028 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 44-баптың 9) тармақшасын;

5) мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша құжаттаманың жылумен жабдықтауды дамыту схемаларына сәйкестігі бөлігінде жылумен жабдықтауды дамыту схемалары бекітілген күннен бастап, ал мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары бойынша құжаттаманың жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштеріне сәйкестігі бөлігінде жылу энергетикасының нысаналы көрсеткіштері бекітілген күннен бастап қолданысқа енгізілетін 48-баптың 4-тармағын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Уәкілетті органның ақпараттық жүйесі енгізілгенге дейін осы Заңның 21-бабының 4-тармағы мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"4. Орталықтандырылған және жергілікті жылумен жабдықтау жүйесінде жұмыс істейтін жылумен жабдықтау субъектілері уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жергілікті атқарушы органдарға жылумен жабдықтаудың сапасы мен көлемі, жылу энергиясын тұтыну режимдері, жабдықтың, жылу желілерінің және қызметті жүзеге асыру үшін пайдаланылатын өзге де мүліктің жай-күйі, көрсетілген мүлікті жаңғырту, жөндеу, реконструкциялау, ауыстыру жөніндегі шаралар, энергия тиімділігін арттыру және жылу энергиясының ысырабын азайту жөніндегі шаралар, жаңартылатын энергия көздерін пайдалану технологияларын ендіру жөніндегі шаралар туралы ақпаратты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де ақпаратты ұсынады.".

3. Жылумен жабдықтауды дамыту схемалары бекітілгенге дейін осы Заңның 47-бабының 3-тармағы мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"3. Республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың және облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары жылумен жабдықтау субъектісінен жылу энергиясының көзін пайдаланудың тоқтатылатыны туралы жазбаша хабарлама алған кезде жылу энергиясы тапшылығы туындауының қауіп-қатеріне талдау жүргізуге және жылу энергиясының тапшылығы болжанған жағдайда істен шығатын жылу қуаттарын алмастыру мүмкіндігін қарастыруға міндетті.".

4. Жылумен жабдықтауды дамыту схемалары бекітілгенге дейін осы Заңның 48-бабы 2-тармағының бірінші абзацы мынадай редакцияда қолданылады деп белгіленсін:

"2. Жылу энергетикасы саласындағы жобалар мыналарды көздеуге тиіс:".

Қазақстан Республикасының Президенті

Қ. ТОҚАЕВ