"Зерттеу реакторларын пайдалану және оған техникалық қызмет көрсету" және "Атом саласын пайдалану объектілерінің жабдықтарына қызмет көрсету" кәсіптік стандарттарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2024 жылғы 8 қарашадағы № 397 бұйрығы

      "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 5-тармағына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

      1. Мыналар:

      1) осы бұйрыққа 1-қосымшаға сәйкес "Зерттеу реакторларын пайдалану және оған техникалық қызмет көрсету" кәсіптік стандарты;

      2) осы бұйрыққа 2-қосымшаға сәйкес "Атом саласын пайдалану объектілерінің жабдықтарына қызмет көрсету" кәсіптік стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Атом энергетикасы және өнеркәсібі департаменті заңнамада белгіленген тәртіппен:

      1) осы бұйрыққа қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде оның қазақ және орыс тілдеріндегі электрондық түрдегі көшірмесін ресми жариялау және Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

      3) осы бұйрық Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкінде жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн ішінде Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігінің Заң қызметі департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалғаны туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамассыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының энергетика вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасы
Энергетика министрі
А. Сәтқалиев

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының

      Еңбек және халықты әлеуметтік

      қорғау министрлігі

  Қазақстан Республикасы
Энергетика министрі
  2024 жылғы 8 қарашадағы
№ 397 бұйрығына
1-қосымша

"Зерттеу реакторларын пайдалану және техникалық қызмет көрсету" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу саласы:

      "Зерттеу реакторларын пайдалану және техникалық қызмет көрсету" кәсіптік стандарты біліктілік пен құзыреттілік деңгейіне, еңбек мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайды, сондай-ақ зерттеу реакторларын пайдаланумен және оларға техникалық қызмет көрсетумен айналысатын ұйымдарда міндеттердің кең ауқымын шешуге арналған.

      Осы кәсіптік стандарттың негізінде ұйымдар өндірісті, еңбек пен басқаруды ұйымдастыру ерекшеліктерін, олардың жауапкершілігін ескере отырып, еңбек функцияларының, білімдерінің, дағдыларының тізбесін нақтылай отырып, жұмыскерлерге арналған корпоративтік кәсіптік стандарттарды ішкі қолдану үшін әзірлей алады.

      2. Осы кәсіптік стандартта мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылады:

      1) зерттеу реакторы – құрамы мен геометриясы мәжбүрлі салқындатуды талап ететін қуатта пайдаланылатын бөлінудің басқарылатын ядролық реакциясын жүзеге асыруға мүмкіндік беретін эксперименттік зерттеулерге арналған құрылғы. Зерттеу реакторы ең алдымен зерттеу және басқа мақсаттарда нейтрондар мен иондаушы сәулеленуді алуға және пайдалануға арналған;

      2) ядролық қондырғы – табиғи уранды немесе торийді өндіруге және (немесе) қайта өңдеуге арналған қондырғыларды қоспағанда, үй-жайларды, құрылысжайлар мен жабдықтарды қоса алғанда, санамаланған қызмет түрлерінің біреуі немесе бірнешеуі: ядролық материалды шығару, қайта өңдеу, пайдалану, тасымалдау, сақтау, көму жүзеге асырылатын қондырғы;

      3) зерттеу реакторларын пайдалану және техникалық қызмет көрсету – қауіпсіздік үшін маңызды реактор мен зерттеу реакторы жүйелерінің жай-күйін диагностикалау, ядролық материалдар мен радиоактивті заттардың бөліну өнімдерінің таралу жолындағы физикалық кедергілердің жай-күйін бақылау, сондай-ақ жобалық авариялардың бастапқы оқиғаларын сәйкестендіру, жүйелердің жұмыс алгоритмдерін белгілеу үшін қажетті ақпаратты тіркеу және сақтау үшін пайдаланылатын техникалық құралдардың жобалық авариялар жағдайында сақталуы мен жұмысқа қабілеттілігі персоналдың қауіпсіздігі мен іс-әрекеті үшін әкімшілік, шаруашылық және инженерлік-техникалық қызмет;

      4) "ыстық" камера – радиоактивті заттармен, оның ішінде жоғары белсенділікті иондаушы сәулелену көздерін қайта зарядтау, сәйкестендіру, құрастыру жөніндегі операцияларды орындау кезінде персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған арнайы радиациялық-қорғаныш технологиялық жабдық;

      5) ақпараттық білім беру – білім беру ұйымдары мен білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдардан тыс күнделікті қызмет барысында алынатын және оқыту нәтижелерін растайтын құжатты берумен сүйемелденбейтін білім беру түрі;

      6) бейресми білім беру – оқу орнын, мерзімдері мен нысанын есепке алмай көрсетілетін білім беру қызметтерін ұсынатын және оқыту нәтижелерін растайтын құжатты берумен сүйемелденетін ұйымдар жоспарлаған, ұйымдастырған және жүзеге асыратын білім беру түрі;

      7) кәсіптік топ (кәсіптік қызмет саласы) – жалпы интеграциялық негізі бар (мақсаты, объектілері, технологиялары, оның ішінде еңбек құралдары ұқсас немесе жақын) және оларды орындау үшін еңбек функциялары мен құзыреттерінің ұқсас жиынтығын көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

      8) кәсіптік кіші топ (еңбек қызметінің түрі) – кәсіптік топтың бөлігі, еңбек функцияларының тұтас жиынтығымен және оларды орындау үшін қажетті құзыреттермен қалыптастырылған кәсіптер жиынтығы.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) БА – біліктілік анықтамалығы;

      2) БТБА –бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      3) КС – кәсіптік стандарт;

      4) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      5) ТжКБ – техникалық және кәсіптік білім беру;

      6) ЭҚЖЖ – экономикалық қызмет түрлерінің жалпы мемлекеттік жіктеуіші;

2-тарау. Кәсіптік стандарттың төлқұжаты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: Зерттеу реакторларын пайдалану және техникалық қызмет көрсету.

      5. Кәсіптік стандарт коды: M71126002.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      M кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет;

      71. Сәулет, инженерлік ізденістер, техникалық сынақтар және талдау саласындағы қызмет;

      71.1 Сәулет, инженерлік ізденістер саласындағы қызмет және осы салаларда техникалық кеңес беру;

      71.12. Инженерлік ізденістер саласындағы қызмет және осы салада техникалық консультациялар беру;

      71.12.6. Атом өнеркәсібі және атом энергетикасы объектілері үшін инженерлік ізденістер саласындағы қызмет және осы салада техникалық консультациялар беру.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: "Зерттеу реакторларын пайдалану және оларға техникалық қызмет көрсету" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңы 5-бабының 5-тармағына және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 7 қыркүйектегі № 377 бұйрығымен бекітілген (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде №33401 болып тіркелген) "Кәсіптік стандарттарды әзірлеу және (немесе) жаңарту қағидаларына" сәйкес әзірленді.

      Осы кәсіптік стандартқа басшылардың орынбасарлары, аға, жетекші және бас мамандар сияқты туынды лауазымдар енгізілмеген. Олардың міндеттері, білімдері, іскерліктері мен дағдылары негізгі лауазымдар негізінде анықталады және ұйымдағы штаттық нормативтер мен кестелерге сәйкес белгіленеді. Аға, жетекші және бас мамандарға қойылатын қажетті еңбек өтіліне қойылатын талаптар I біліктілік санатының мамандарына қарағанда 2-3 жылға артады.

      Жеке кәсіптердің төменгі біліктілік деңгейлерінің жұмыстарын сипаттауына сәйкес, технологиялық процесті жүргізу жоғары біліктілік санатындағы мамандардың басшылығымен жүзеге асырылады. Мұндай жағдайларда жоғары біліктілік деңгейіндегі мамандар бір мамандықтың төменгі біліктілік деңгейіндегі мамандарының технологиялық процестерді немесе жекелеген жұмыстарды орындауын ұйымдастыра алады. Төменгі біліктілік деңгейлерінің сипаттамаларында келтірілген жұмыстар жоғары біліктілік деңгейлерінің сипаттамаларында көрсетілмеуі мүмкін.

      "Білім" бөлімінде көрсетілген теориялық және практикалық білім талаптарымен қатар, жұмыскерлер келесі мәселелерді білуге тиіс: қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері мен нормалары, радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар, экологиялық және өндірістік қауіпсіздік ережелері мен нормалары, қышқылға қарсы костюмдерді пайдалану тәртібі, жеке қорғаныс құралдарын пайдалану, жеке қорғаныс құралдары мен арнайы киімді тапсыру және радиация деңгейін бақылаудан өту тәртібі, жұмыс орнын ұтымды ұйымдастыру және ұстау тәртібі, ішкі еңбек тәртібі ережелері.

      Осы кәсіптік стандарт 6 жұмысшы мамандығы және 6 қызметші маманы бойынша 16 карточканы көздейді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) дезактиваторшы – СБШ бойынша 2-3-деңгейлер;

      2) арнайы су тазарту операторы – СБШ бойынша 3-4-деңгейлер;

      3) реттеу және сынау жөніндегі технигі – СБШ бойынша 4-5-деңгейлер;

      4) залалсыздандыру және арнайы су тазарту қызметінің бастығы – 8.4. СБШ бойынша деңгей;

      5) реактор бөлімшесінің операторы – СБШ бойынша 3-4-деңгейлер;

      6) реактор бөлімшесінің аға операторы – СБШ бойынша 5-деңгей;

      7) "ыстық" камера операторы – СБШ бойынша 4-деңгей;

      8) ыстық камераны зерттеу операторы – СБШ бойынша 4-деңгей;

      9) "ыстық" камера инженері – СБШ бойынша 6-деңгей;

      10) ядролық реакторды басқару жөніндегі инженері – СБШ бойынша 6-деңгей;

      11) ядрошы-инженері – СБШ бойынша 6-деңгей;

      12) ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі инженері – СБШ бойынша 6-деңгей.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Дезактиваторшы" кәсібінің карточкасы

Топ коды

5415-9

Сыныптауышы атауының коды

5415-9-003

Кәсіптің атауы

Дезактиваторшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:

2 (2.0., 2.1., 2.2.) Жұмыс өтілінен

БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары-Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 бұйрығы (1-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33389 болып тіркелді).
88-параграф. Дезактиваторшы, 2-разряд.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Жалпы, орта білім болған кезде практикалық тәжірибе және / немесе кәсіптік даярлық, бірақ негізгі орта білімнен төмен емес

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар жоқ

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

Жұмыс орнындағы нұсқаулық/тағылымдама;
Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында) оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:

Арнайы су тазарту операторы

Қызметтің негізгі мақсаты:

Арнайы жабдықтар мен дезактивациялаушы заттардың көмегімен дезактивациялау рәсімін жүргізу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Стандартты тапсырмаларды ішінара дербес, таныс және тұрақты жағдайларда орындау

Қосымша еңбек функциялары

-

Еңбек функциясы 1:
Стандартты тапсырмаларды ішінара өз бетінше, таныс және тұрақты жағдайларда орындау.

Дағды 1:
Стандартты тапсырмаларды ішінара өз бетінше, таныс және тұрақты жағдайда орындау дайындық жұмыстарын жүргізу

Машықтар:
1. Арнайы автокөлікті, жабдықты,
2. Мүкәммалды және үй-жайларды әр түрлі құрылғылар мен реттелетін дезактивациялық ерітінділерді қолдана отырып, берілген әдістеме бойынша дезактивациялық жабдықтың көмегімен дезактивациялау;
3. Залалсыздандыруға түсетін жабдықты бөлшектеу;
4. Ластанған заттарды еріткіштермен (керосинмен, бензинмен және басқалармен) шаю, ластанған топырақ немесе қар қабатын алу және т.б. Жолымен залалсыздандырылған объектілерді, жабдықтарды, мүкәммалды және үй-жайларды қолмен газсыздандыру;
5. Қоймадан жұмыс орнына газсыздандырғыш заттарды дайындау үшін қажетті материалдарды жеткізу;
6. Дезактивацияланатын жабдықты ауыстыру бойынша көліктік және такелаждық жұмыстарды орындау;
7. Дезактивация пунктіндегі траптар мен тұндырғыштарды тазалау.

Білімдер:
1. Беттерді залалсыздандыру және газсыздандыру тәртібі;
2. Негізгі дезактивациялаушы және газсыздандырғыш ерітінділердің құрамы мен қасиеттері;
3. Жұмыс құралдаоын ұстау, такелаж жұмыстарын және радиациялық гигиенаны жүргізу тәртібі;
4. Дезактивациялық жабдықтың, дозиметриялық және радиометриялық аппаратураның жұмыс принципі;
5. Газсыздандырғыш заттардың номенклатурасы;
6. Ішкі еңбек тәртібі;
7. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
8. Өндірістік санитария тәртібі;
9. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Шеберлікті тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Дербестіктің белгілі бір үлесі бар басшылығымен қызметі, қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

3

Дезактиваторшы 3 разряд

10. "Дезактиваторшы" кәсібінің карточкасы

Топ коды

5415-9

Сыныптауышы атауының коды

5415-9-003

Кәсіптің атауы

Дезактиваторшы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

3.0. – 3 разряд;
3.1. – 4 разряд;
3.2. – 5 разряд.

СБШ бойынша ішкі деңгей біліктілігі

3.0. – 3 разряд (3.0. – 1, 3.0. – 2) жұмыс өтілінен;
3.1. – 4 разряд (3.1. –1, 3.1. – 2) жұмыс өтілінен;
3.2. – 5 разряд (3.2. – 1, 3.2. – 2) жұмыс өтілінен.

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары – Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33389 болып тіркелді).
89-91-параграфтар, Дезактиваторшы, разрядтар диапазоны 3-5.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Кәсіпорында оқытуды, кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды, біліктілікті арттыруды немесе негізгі орта білім базасында техникалық және кәсіптік білімнің болуын қоса алғанда, жалпы орта білім беру бағдарламалары және практикалық қызмет тәжірибесі

Мамандығы:

Біліктілігі:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

3.0. Деңгей: 2 разрядты дезактиваторшының жұмыс өтілі бір жылдан кем емес;
3.1. Деңгей: 3 разрядты дезактиваторшының жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес;
3.2. Деңгей: 4 разрядты дезактиваторшының жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Жұмыс орнындағы нұсқаулық/тағылымдама;
Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Арнайы су тазарту операторы

Қызметтің негізгі мақсаты

Арнайы жабдықтар мен дезактивациялаушы заттардың көмегімен дезактивациялау рәсімін жүргізу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Дезактивациялық жабдықтың көмегімен арнайы киімді және жеке қорғаныс құралдарын дезактивациялау жөніндегі стандартты міндеттерді таныс және тұрақты жағдайларда ішінара дербес орындау

Қосымша еңбек функциялары

-

1 еңбек функциясы: Дезактивациялық жабдықтың көмегімен арнайы киімді және жеке қорғаныс құралдарын дезактивациялау жөніндегі стандартты міндеттерді таныс және тұрақты жағдайларда ішінара дербес орындау

Дағды 1:
Берілген рецепт бойынша дезактивациялаушы құрамды, газсыздандырғыш заттарды дайындау.

Машықтар:
3.0. Деңгей:
1. Дезактивациялық жабдықтың көмегімен арнайы киім мен жеке қорғаныс құралдарын дезактивациялау;
2. Дезактивациялаушы ерітінділер мен жуу суларын, такелаждық құрылғыларды, кір жуу жабдықтарын беру үшін сорғыларды жұмысқа дайындау;
3. Беттің радиоактивті заттармен ластану түріне байланысты дезактивациялық құрамның түрін анықтау;
4. Ластанған объектілерді, жабдықтарды, мүкәммалды және үй-жайларды газсыздандырғыш заттармен газсыздандыру;
5. Берілген рецептура бойынша дезактивациялаушы құрамды, газсыздандырғыш заттарды дайындау;
6. Мүкәммалды, жабдықтар мен құрылғыларды ағымдағы жөндеуді орындау;
7. Жабдықты жөндеу.
3.1. Деңгей:
1. Ультрадыбыстық ванналарда, балқыту пештерінде, жуу бокстарында және басқаларында бағалы материалдарды, арнайы киімдерді және жеке қорғаныс құралдарын залалсыздандыру;
2. Жабдықтар мен бақылау-өлшеу аспаптарының жарамдылығы мен жұмысқа жарамдылығын тексеру;
3. Жабдықты залалсыздандыру кезінде бөлшектеу және құрастыру жұмыстарын орындау;
4. Радиоактивті зерттеудің белгілі бір түрі үшін шекті рұқсат етілген деңгеймен салыстыру арқылы дозиметриялық бақылау арқылы залалсыздандыру процесінің аяқталуын анықтау;
5. Берілген жұмыс режиміне жабдықты жөндеу.
3.2. Деңгей:
1. Ағызу және шайынды суларды залалсыздандыру;
2. Дезактивацияның технологиялық режимін таңдау;
3. Радиоактивті ластану түріне және залалсыздандырылатын материалға байланысты рецептураларды есептеу және құрастыру;
4. Қызмет көрсетілетін машиналардың, аппаратуралардың және бақылау-өлшеу аспаптарының жұмысын басқару және бақылау және олардың ақаулықтарын жою;
5. Сынамаларды талдау нәтижелері бойынша технологиялық режим көрсеткіштерін реттеу;
6. Залалсыздандырудың жаңа әдістерін игеруге және енгізуге қатысу.

Білімі:
3.0. Деңгей:
1. Дезактивациялаушы құрамдардың негізгі физика-химиялық қасиеттері;
2. Дезактивациялаушы құрамдар мен газсыздандырғыш заттарды дайындау, жабдыққа, қорғау техникасына әсер ету тәртібі;
3. Жеке қорғаныс материалдары мен құралдары;
4. Дезактивациялық жабдықтың, дозиметриялық, радиометриялық аппаратураның және газсыздандыру аспаптарының құрылғысы;
5. Радиоактивті ластанудың шекті рұқсат етілген деңгейлері мен концентрациясы;
6. Радиоактивті заттармен және иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс істеудің санитариялық тәртібі;
7. Бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты мен қолдану шарттары.
8. Ішкі еңбек тәртібі;
9. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
10. Өндірістік санитария тәртібі;
11. Өрт қауіпсіздігі талаптары.
3.1. Деңгей:
1. Ультрадыбыстық ванналарды, балқыту пештерін, жуу қораптарын және бекіту арматурасын орнату және басқару;
2. дезактивацияның технологиялық процесі;
3. қолданылатын дезактивациялық материалдың физика-химиялық қасиеттері;
4. Бақылау-өлшеу аспаптарының құрылғысы;
5. Ішкі еңбек тәртібі;
6. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
7. Өндірістік санитария тәртібі;
8. Өрт қауіпсіздігі талаптары.
3.2. Деңгей:
1. Ультрадыбыстық ванналардың, балқыту пештерінің және жуу бокстарының кинематикалық және электрлік схемалары;
2. Реагенттер мен материалдардың физика-химиялық қасиеттері, радиоактивтілік заңдары;
3. Барлық түрдегі иондаушы сәулеленудің қасиеттері;
4. Бақылау-өлшеу аспаптарын баптау және реттеу тәртібі;
5. Қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеу тәртібі;
6. Ішкі еңбек тәртібі;
7. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
8. Өндірістік санитария тәртібі;
9. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Шеберлікті тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, адалдық, ұқыптылық, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп, тұлғааралық құзыреттілік, нәтиже мен тиімділікке бағдарлану.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіп атауы

3

Арнайы су тазарту операторы

11. "Арнайы су тазарту операторы" мамандығының карточкасы

Топ коды

8189-0

Сыныптауышы атауының коды

8189-0-043

Кәсіп атауы

Арнайы су тазарту операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

3 – 5 разряд

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

3.0. – 5 разряд жұмыс өтілінен (3.0. – 1, 3.0. – 2)

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (9-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелген).
284-287-тармақтар, 4-параграф. Арнайы су тазарту операторы, 5-разряд.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Кәсіпорында оқытуды, кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды, біліктілікті арттыруды немесе негізгі орта білім базасында техникалық және кәсіптік білімнің болуын қоса алғанда, жалпы орта білім беру бағдарламалары және практикалық қызмет тәжірибесі

Мамандығы:
07321300
Тазарту құрылысжайларын сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалану

Біліктілігі:
3W07321302
Тазарту құрылысжайларының операторы

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар жоқ

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Жұмыс орнындағы нұсқаулық/тағылымдама;
Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформасында кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Тазарту құрылысжайларының операторы

Қызметтің негізгі мақсаты

Арнайы су тазарту жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Реакторды басқару және қорғау жүйесінің суын тазарту

Қосымша функциялары

-

1 еңбек функциясы:
Таныс және тұрақты жағдайларда жабдық жүйелерін арнайы су тазарту бойынша стандартты міндеттерді ішінара дербес орындау

Дағды 1:
Жабдықтың жұмысын айналып өту арқылы бақылау.
Регенерациялық және дезактивациялық ерітінділерді дайындау.

Машықтар:
1. Арнайы су тазарту жүйелерінің жабдықтарына техникалық қызме көрсету;
2. Айналма жол арқылы жабдықтың жұмысын бақылау;
3. регенерациялық және дезактивациялық ерітінділерді дайындау және беру;
4. Арнайы су тазарту жүйелерінің жабдықтарын іске қосу, тоқтату, ауыстыру және сынау;
5. Авариялық жағдайларды жоюға қатысу.



Білімі:
1. Арнайы су тазарту және арнайы газ тазарту жүйелері, реагенттік, бактық, жылу алмасу және сорғы жабдықтары, сұйық радиоактивті қалдықтар қоймалары және оларды қайта өңдеу жүйелері жабдықтарының құрылысы, қызмет көрсету тәртібі, пайдалану шарттары және жұмыс режимі, олардың технологиялық схемалары;
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтардың, құбырлар мен арматуралардың орналасу схемалары, жылу тасымалдағышты және ластанған суларды тазарту тәртібі;
3. Тазалаудан кейін жылу тасымалдағыштың және дистилляттың сапасына қойылатын талаптар;
4. Дабылды өлшеу құралдары мен автоматты реттегіштердің мақсатын;
5. Үй-жайларды, жабдықтарды, құбырларды және құралдарды залалсыздандыру тәсілдері;
6. Қолданылатын дезактивациялаушы ерітінділердің түрлері;
7. Ион алмасу шайырларын тиеу, түсіру және шамадан тыс тиеу тәртібі;
8. Бейорганикалық химия және химиялық технология негіздері;
9. Ішкі еңбек тәртібінің тәртібі;
10. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
11. Өндірістік санитария тәртібі;
12. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Ұқыптылық, дербестік және жауапкершілік, ойлаудың икемділігі, командада жұмыс істей білу, тәртіптілік, оқу және өзін-өзі оқыту қабілеті, жазбаша қарым-қатынас дағдылары.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4

Арнайы су тазарту операторы

12. "Арнайы су тазарту операторы" мамандығының карточкасы

Топ коды

8189-0

Сыныптауышы атауының коды

8189-0-043

Кәсіптің атауы

Арнайы су тазарту операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4.0. – 6 разряд;
4.1. – 7 разряд;
4.2. – 8 разряд.

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

4.0. – 6 разряд жұмыс өтлінен (4.1. – 1, 4.1. – 2);
4.1. – 7 разряд жұмыс өтілінен (4.1. – 1, 4.1. – 2);
4.2. – 8 разряд жұмыс өтілінен (4.2. – 1, 4.2. – 2).

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (9-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелген).
284-287-тармақтар, 4-параграф. Арнайы су тазарту операторы, разряд ауқымы 6-8.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:

Мамандығы:
07321300
Тазарту құрылысжайларын сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін пайдалану

Квалификация:
3W07321302
Тазарту құрылысжайларының операторы

Техникалық және кәсіптік білім беру

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

4.0. - 5-разрядты оператордың жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес;
4.1. - 6-разрядты оператордың жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес;
4.2. - 7-разрядты оператордың жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Нұсқаулық/жұмыс орнындағы тағылымдама немесе қысқа мерзімді оқыту;
"skills.enbek.kz" платформасында кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Тазарту құрылысжайларының операторы

Қызметтің негізгі мақсаты

Арнайы су тазарту жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Бірнеше рет мәжбүрлі айналым контурының суын тазарту, реакторды басқару және қорғау жүйесінің суын тазарту бойынша күрделі, аса күрделі жұмыстардың барлық түрлері бойынша жұмыстар.

Қоысмша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы.

Еңбек функциясы 1:
Бірнеше рет мәжбүрлі айналым контурының суын тазарту, реакторды басқару және қорғау жүйесінің суын тазарту бойынша күрделі, аса күрделі жұмыстардың барлық түрлері бойынша жұмыстар.

Дағды 1:
Авариялық жағдайларды жоюға қатысу.

Машықтар:
4.0. Деңгей:
1. Бірлік қуаты 50 мың киловаттан асатын 240 мың киловатқа дейінгі энергия блогы бар атом электр станциясының арнайы су тазарту және арнайы газ тазарту жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі;
2. Жөндеу персоналын тартуды талап етпейтін қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.
4.1. Деңгей:
1. Бірлік қуаты 240 мың киловаттан асатын 640 мың киловатқа дейінгі энергия блогы бар атом электр станциясының арнайы су тазарту және арнайы газ тазарту жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі;
2. Регенерация және залалсыздандыру үшін технологиялық схемалар мен қызмет көрсетілетін жабдықтарды дайындау.
4.2. Деңгей:
1. Бірлік қуаты 640 мың киловаттан асатын энергия блогы бар атом электр станциясының арнайы су тазарту және арнайы газ тазарту жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі;
2. Қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеуге шығару және жөндеу немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін жұмыс орындарын дайындау;
3. Жөндеу жұмыстарының орындалуын бақылау, жабдықты жұмысқа енгізу.

Білімі:
4.0.-4.2. Деңгейлер:
1. Арнайы су тазарту және арнайы газ тазарту жүйелері, реагенттік, бактық, жылу алмасу және сорғы жабдықтары, сұйық радиоактивті қалдықтар қоймалары және оларды қайта өңдеу жүйелері жабдықтарының құрылысы, қызмет көрсету тәртібі, пайдалану шарттары және жұмыс режимі, олардың технологиялық схемалары;
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтардың, құбырлар мен арматуралардың орналасу схемалары, жылу тасымалдағышты және ластанған суларды тазарту тәртібі;
3. Тазалаудан кейін жылу тасымалдағыштың және дистилляттың сапасына қойылатын талаптар;
4. Дабылды өлшеу құралдары мен автоматты реттегіштердің мақсаты;
5. Үй-жайларды, жабдықтарды, құбырларды және құралдарды залалсыздандыру тәсілдері;
6. Қолданылатын дезактивациялаушы ерітінділердің түрлері;
7. Ион алмасу шайырларын тиеу, түсіру және шамадан тыс тиеу тәртібі;
8. Бейорганикалық химия және химиялық технология негіздері;
9. Ішкі еңбек тәртібі;
10. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
11. Өндірістік санитария тәртібі;
12. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, адалдық, ұқыптылық, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп, тұлғааралық құзыреттілік, нәтиже мен тиімділікке бағдарлану.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4

Баптау және сынау жөніндегі технигі

13. "Баптау және сынау жөніндегі техник" мамандығының карточкасы

Топ коды

3129

Сыныптауышы атауының коды

3129-9

Кәсіптің атауы

Баптау және сынау жөніндегі технигі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

4.0. – санаты жоқ;
4.1. – 2 санат;
4.2. – 1 санат.

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 болып тіркелген).
354-356-тармақтар, 15-параграф. Баптау және сынау жөніндегі техник:
I санатты баптау және сынау жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және II санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
II санатты баптау және сынау жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және санаты жоқ техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
Санаты жоқ баптау және сынау жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Техникалық және кәсіптік білім беру

Мамандығы:
07130100
Электр жабдықтары (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілігі:
4S07130103
Техник-электрик

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Санатсыз баптау және сынау жөніндегі техник: жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды;
II санатты баптау және сынау жөніндегі техник: санаты жоқ техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
I санатты баптау және сынау жөніндегі техник: II санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Тазарту құрылысжайларының техник-технологы;
Техник-электрик.

Қызметтің негізгі мақсаты

Жабдықтар мен жүйелердің әртүрлі түрлерін (электр жабдықтары, техникалық жабдықтар, желдету және т.б.) Іске қосу-баптау жұмыстарын (сынамалау) қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары

Біліктілігі анағұрлым жоғары маманның басшылығымен іске қосу-баптау жұмыстарын орындау (байқап көру).

1 еңбек функциясы: Біліктілігі анағұрлым жоғары маманның басшылығымен іске қосу-баптау жұмыстарын орындау (байқап көру)

Қосымша функциялары

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Дағды 1:
Жұмыстар мен жабдықтардың ақауларын анықтау, оларды жоюды қамтамасыз ету.

Машықтар
1.Біліктілігі анағұрлым жоғары маманның басшылығымен жабдықтар мен жүйелердің әртүрлі түрлерін (электр жабдықтары, техникалық жабдықтар, желдету және басқалар) іске қосу-баптау жұмыстарын орындау (сынау);
2. Іске қосу-баптау жұмыстарын орындаудың күнтізбелік кестелері мен бағдарламаларын жасауға, іске қосу-баптау жұмыстарын жүргізу кезінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғау жөніндегі іс-шараларды әзірлеуге, монтаждау ұйымы орындаған сынақтардан кейін жабдықтарды қабылдауға қатысу;
3. Аспаптарды қосу, қажетті сипаттамалар мен параметрлерді тіркеу;
4. Алынған нәтижелерді өңдеу;
5. Қажетті есептеулерді жүргізуге, сондай-ақ бос, жүктеме астында және кешенді сынау кезінде жабдықты сынауға және реттеуге қатысу;
6. Орындалған іске қосу-жөндеу жұмыстарының көлемін көрсете отырып, қолданыстағы нормативтік құжаттарда белгіленген нысандар бойынша актілер жасауға қатысу.

Білімі:
1. Монтаждау және баптау жұмыстарын жүргізу жөніндегі нормативтік, әдістемелік және өзге де басшылық материалдар;
2. Іске қосу-баптау жұмыстарын орындауды ұйымдастыру тәртібі;
3. Негізгі техникалық сипаттамалары;
4. Сүзгілердің, жылытқыштардың, диспенсерлер мен сорғылардың жұмыс принципі;
5. Өнеркәсіптік сарқынды және радиоактивті қалдықтарды тазарту процестерінің технологиялық режимдері туралы қарапайым мәліметтер;
6. Реттелетін және сыналатын жүйелер мен құрылғылардың тораптары мен элементтерінің кинематикалық схемалары мен конструкцияларының ерекшеліктері;
7. Жабдықтың параметрлерін, сипаттамаларын және жұмыс режимдерінің деректерін өлшеу әдістері;
8. Өлшеу аспаптары мен құралдарын, құрылғыларды пайдалану тәртібі;
9. Жабдықты тексеру тәртібі, оның ақауларын анықтау әдістері;
10. Актілерді және өзге де техникалық құжаттамаларды жасау тәртібі;
11. Экономика, еңбекті ғылыми ұйымдастыру және өндірісті ұйымдастыру негіздері;
12. Ішкі еңбек тәртібі;
13. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
14. Өндірістік санитария тәртібі;
15. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Бейімделу, жауапкершілік, стресске төзімділік, тез шешім қабылдай білу, командада жұмыс істей білу, тәртіптілік, жазбаша қарым-қатынас дағдылары.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті алдын ала (жұмысқа түскен кезде) және мерзімді медициналық тексерулерден (тексерулерден), сондай-ақ кезектен тыс медициналық тексерулерден (тексерулерден) өту.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

5

Баптау және сынау жөніндегі техник

14. "Баптау және сынау жөніндегі техник" мамандығының карточкасы

Топ коды

3129

Сыныптауышы атауының коды

3129-9

Кәсіптің атауы

Баптау және сынау жөніндегі техник

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

5

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

5.0. – тжкб – жоғары санатты;
5.1. – ортадан кейінгі – санаты жоқ.

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 болып тіркелген).
354-356-тармақтар, 15-параграф. Баптау және сынау жөніндегі Техник:
I санатты баптау және сынау жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және II санатты техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
II санатты баптау және сынау жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі және санаты жоқ техник лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
Санаты жоқ баптау және сынау жөніндегі техник: тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімі, жұмыс өтіліне талаптар қойылмайды.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Техникалық және кәсіптік білім беру

Мамандығы:
07130100
Электр жабдықтары (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілігі:
4S07130103
Техник-электрик

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Біліктілігі орта деңгейдегі маман: техникалық және кәсіптік білім болған жағдайда;
Жоғары санатты техник: мамандығы бойынша кемінде бес жыл жұмыс өтілі;
Орта білімнен кейінгі білімі болған жағдайда: жұмыс өтіліне қойылатын талаптарсыз.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Тазарту құрылысжайларының техник-технологы;
Техник-электрик

Қызметтің негізгі мақсаты

Жабдықтар мен жүйелердің әртүрлі түрлерін (электр жабдықтары, техникалық жабдықтар, желдету және т.б.) Іске қосу-баптау жұмыстарын (сынамалау) қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Іске қосу-баптау жұмыстарын орындау (байқап көру)

Қосымша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
Іске қосу-баптау жұмыстарын орындау (байқап көру)

Дағды 1:
Жұмыстар мен жабдықтардың ақауларын анықтау, оларды жоюды қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Жабдықтар мен жүйелердің әртүрлі түрлерін (электр жабдықтары, техникалық жабдықтар, желдету және т. Б.) Іске қосу-баптау жұмыстарын орындау (сынау);
2. монтаждалған жабдықтың техникалық сипаттамаларының және монтаждау жұмыстарының техникалық және жобалау құжаттамасына сәйкестігін белгілеу;
3. Жұмыстар мен жабдықтардың ақауларын анықтау, оларды жоюды қамтамасыз ету;
4. Іске қосу жөндеу жұмыстарын орындаудың күнтізбелік кестелері мен бағдарламаларын жасау;
5. Іске қосу-реттеу жұмыстарын жүргізу кезінде еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өртке қарсы қорғау жөніндегі іс-шараларды әзірлеу;
6. Монтаждау ұйымы орындаған сынақтардан кейін жабдықты қабылдау;
7. Қажетті есептеулерді, сондай-ақ сынақтарды жүргізу және жабдықты бос, жүктеме астында және кешенді сынау кезінде баптау;
8. қолданыстағы нормативтік құжаттарда белгіленген нысандар бойынша орындалған іске қосу-баптау жұмыстарының көлемін көрсете отырып, актілер жасау.

Білімі:
1. Монтаждау және баптау жұмыстарын жүргізу жөніндегі нормативтік, әдістемелік және өзге де басшылық материалдар;
2. Іске қосу жөндеу жұмыстарын орындауды ұйымдастыру;
3. Негізгі техникалық сипаттамалары;
4. Сүзгілердің, жылытқыштардың, диспенсерлер мен сорғылардың жұмыс принципі;
5. Өнеркәсіптік сарқынды және радиоактивті қалдықтарды тазарту процестерінің технологиялық режимдері туралы қарапайым мәліметтер;
6. Реттелетін және сыналатын жүйелер мен құрылғылардың тораптары мен элементтерінің кинематикалық схемалары мен конструкцияларының ерекшеліктері;
7. Жабдықтың параметрлерін, сипаттамаларын және жұмыс режимдерінің деректерін өлшеу әдістері;
8. Өлшеу аспаптары мен құралдарын, құрылғыларды пайдалану тәртібі;
9. Жабдықты тексеру тәртібі, оның ақауларын анықтау әдістері;
10. Актілерді және өзге де техникалық құжаттамаларды жасау тәртібі;
11. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі стандарттар, техникалық шарттар және өзге де нормативтік материалдар;
12. Техникалық есептеулерді жүргізу әдістері;
13. Жобалық әзірлемелердің техникалық-экономикалық негіздемелерін жасау әдістері;
14. Есептеу жұмыстарын орындаудың заманауи техникалық құралдары мен цифрлық технологиялары;
15. Экономика, еңбекті ғылыми ұйымдастыру және өндірісті ұйымдастыру негіздері;
16. Ішкі еңбек тәртібі;
17. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртбі;
18. Өндірістік санитария тәртібі;
19. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағиидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Бейімделу, жауапкершілік, стресске төзімділік, тез шешім қабылдай білу, командада жұмыс істей білу, тәртіптілік, жазбаша қарым-қатынас дағдылары.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті алдын ала (жұмысқа түскен кезде) және мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

8.4.

Залалсыздандыру және арнайы су тазарту қызметінің бастығы

15. "Залалсыздандыру және арнайы су тазарту қызметінің бастығы" мамандығының карточкасы

Топ коды

1329-1

Сыныптауышы атауының коды

1329-1-039 "Қызмет бастығы (басқа салаларда мамандандырылған)"

Кәсіптің атауы

Залалсыздандыру және арнайы су тазарту қызметінің бастығы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

8.4.

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

8.4. (8.4.0., 8.4.1., 8.4.2.) Жұмыс өтілінен

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 болып тіркелген).
276-278-тармақтар, 90-параграф. Учаске шебері:
Кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім және өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 1 жыл немесе тиісті мамандық (біліктілік) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білім және біліктілігі орта деңгейдегі кәсіптік білім болған кезде-өндірісте төмен тұрған лауазымдарда жұмыс өтілі кемінде 3 жыл немесе өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі: жоғары немесе жоғары оқу орнынан кейінгі білім

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары,
Ядролық физика

Біліктілік:
Инженер

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Біліктілігі жоғары деңгейдегі кәсіптік білім болған кезде-өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 1 жыл;
Біліктілігі орта деңгейдегі кәсіптік білім болған кезде-өндірісте төмен тұрған лауазымдарда жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Немесе өндірістегі жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Учаске шебері

Қызметтің негізгі мақсаты

Реакторлық қондырғы қызметінің жұмысын қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Белгіленген мерзімде жоғары техникалық деңгейде жоғары сапалы жұмыстардың орындалуын қамтамасыз етеді.

Қосымша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
Ғимараттарды, құрылыстарды, арнайы автокөліктерді залалсыздандыру және арнайы киімдерді жуу жөніндегі қызметке басшылықты жүзеге асыру және белгіленген тапсырмалардың орындалуын бақылау.

Дағды 1:
Сұйық радиоактивті ағындарды залалсыздандыру, ғимараттарды, құрылыстарды, арнайы автокөліктерді залалсыздандыру және арнайы киімдерді жуу жөніндегі қызметтің жұмысын жоспарлау және үйлестіру және әрбір Орындаушының белгіленген тапсырмалардың орындалуын бақылау

Машықтар:
1. Ғимараттарды, құрылыстарды, арнайы автокөліктерді залалсыздандыру және арнайы киімдерді жуу жөніндегі қызметке басшылықты жүзеге асыру және белгіленген тапсырмалардың орындалуын бақылау;
2. Жоғары техникалық деңгейде белгіленген мерзімде жоғары сапалы жұмыстардың орындалуын қамтамасыз ету;
3. Зерттеу және жобалау жұмыстарының перспективалық және жылдық жоспарларын әзірлеуге қатысу;
4. Жекелеген жұмыс түрлері қызметінің жұмысын жоспарлау және үйлестіру және әрбір орындаушының белгіленген тапсырмалардың орындалуын бақылау;
5. Қызметте техникалық жабдықтарды жоспарлы-алдын алу жөндеулерін жүргізудің жылдық, айлық кестелерін жасау;
6. Арнайы автокөліктерді, арнайы киімдерді, бокстарды дезафикациялау, кешеннің принциптік схемаларын дұрыс таңдау, жабдықтарды стандарттау мен біріздендірудің жоғары деңгейі бойынша жұмыстар жүргізу;
7. Техникалық құжаттаманың сапасы мен уақтылы дайындалуын, жобада қабылданған жабдықтардың, жиынтықтаушы бұйымдар мен материалдардың қолданыстағы стандарттар мен техникалық шарттарға сәйкестігін бақылау;
8. Регенерациялық және дезактивациялық ерітінділерді дайындау және беру жөніндегі жұмысты бақылау;
9. Арнайы су тазарту жүйелерінің жабдықтарын іске қосу, тоқтату, ауыстыру және сынау жұмысын бақылау;
10. Зерттеу материалдарын жалпылау, жұмыс кезеңдері бойынша және жалпы тапсырма бойынша ғылыми-техникалық есептерді жасауға басшылық жасау;
11. Кешенді өнеркәсіптік сынақтарға беру актілерін ресімдеуді ұйымдастыру;
12. Қызметте пайдалану мақсатында ұқсас жұмыстарды орындаудың озық отандық және шетелдік тәжірибесін зерделеу.

Білімі:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. "Халықтың радиациялық қауіпсіздігі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
3. Экономикалық қызмет түрінің бағытына және жүргізілетін зерттеулер мен әзірлемелердің тақырыбына қатысты заңнамалық, нормативтік құқықтық актілер мен басшылық материалдар;
4. Жобалау жұмыстарын ұйымдастыру және жоспарлау;
5. Жабдықты монтаждау және техникалық пайдалану шарттары;
6. Техникалық құжаттаманы әзірлеу және ресімдеу жөніндегі стандарттар, техникалық шарттар және өзге де нормативтік материалдар;
7. Техникалық есептеулерді жүргізу әдістері;
8. Жобалық әзірлемелердің техникалық-экономикалық негіздемелерін жасау әдістері;
9. Есептеу жұмыстарын орындаудың заманауи техникалық құралдары мен цифрлық технологиялары;
10. Техникалық есептеулердің озық отандық және шетелдік тәжірибесі;
11. "Ррадиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" гигиеналық нормативтері;
12. "Радиациялық қауіпті объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары;
13. "Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидалары;
14. Экономика, еңбек және өндірісті ұйымдастыру;
15. Ішкі еңбек тәртібі;
16. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
17. Өндірістік санитария тәртібі;
18. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Бейімделу, жауапкершілік, стресске төзімділік, тез шешім қабылдай білу, командада жұмыс істей білу, тәртіптілік, жазбаша қарым-қатынас дағдылары.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

8.3.
8.2.

Реактордың бас инженер
Реактор (үдеткіш, ядролық-физикалық қондырғы)бастығы

16. "Реактор бөлімшесінің операторы" мамандығының карточкасы

Топ коды

8186-0

Сыныптауышы атауының коды

8186-0-052

Кәсіптің атауы

Реактор бөлімшесінің операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

3

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

3.0. – 3 разряд (3.0. – 1, 3.0. – 2) жұмыс өтілінен

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (9-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелген).
386-387-тармақтар, 36-параграф. Реактор бөлімшесінің операторы 5 разряд

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Кәсіпорында оқытуды, кәсіптік даярлауды, қайта даярлауды, біліктілікті арттыруды немесе негізгі орта білім базасында техникалық және кәсіптік білімнің болуын қоса алғанда, жалпы орта білім беру бағдарламалары және практикалық қызмет тәжірибесі.

Мамандығы:
0713 Электротехника және энергетика;
07130100
Электр жабдықтары (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілік:
3W07130102
Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі (түрлері мен салалары бойынша

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

33.0. Деңгей – жұмыс өтіліне қойылатын талаптар жоқ

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Жұмыс орнындағы нұсқаулық/тағылымдама;
Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Реактор бөлімшесінің аға операторы.

Қызметтің негізгі мақсаты

Техникалық және көтергіш-көлік жабдықтарының үздіксіз және апатсыз жұмысын қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Выполнение стандартных задач по эксплуатационному обслуживанию оборудования реактора атомной электрической станции частично самостоятельно в знакомых и стабильных условиях

Қосымша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
Атом электр станциясы реакторының жабдықтарын пайдалану бойынша стандартты міндеттерді таныс және тұрақты жағдайларда ішінара дербес орындау

Дағды 1:
Жабдықтың қалыпты жұмыс режимінен ауытқуын анықтау және оларды жоюға шаралар қабылдау

Машықтар:
1. Реактор жабдықтарына (бірнеше рет мәжбүрлі айналым контуры жабдықтарының негізгі контуры мен қосалқы жүйелеріне, басқару және қорғау жүйесінің контурына, аралық контурларға, реактордың авариялық салқындату жүйелеріне, аварияларды оқшаулау жүйелеріне, сумен жабдықтау жүйелеріне, контурдың кіріспе-химиялық режимін қолдау жүйелеріне, арнайы кәріз жүйелеріне, газды тазарту және газ контуры жүйелеріне, сорғы-жылу алмасу жүйелеріне) технологиялық, арнайы және жалпы айырбастау желдету, кондиционерлеу және жылыту);
2. Атом электр станциясы реакторының қосалқы жүйелеріне қызмет көрсету;
3. Жергілікті қалқандардағы өлшеу құралдары мен дабыл көрсеткіштері бойынша қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмысын бақылау;
4. Технологиялық схемаларда қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосу, тоқтату және ауыстыру;
5. Жөндеу персоналын тартуды талап етпейтін реакторлық бөлімше жабдықтарының жұмысындағы ақауларды анықтауға және жоюға қатысу;
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен құбырларды штаттық залалсыздандыру жүйелерінің көмегімен жабдықты залалсыздандыруға және жууға, залалсыздандыруға дайындауға қатысу;
7. Авариялық жағдайларды жоюға қатысу;
8. Қызмет көрсетілетін жабдықты шығаруға, жөндеу немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін жұмыс орындарын жөндеуге және дайындауға қатысу.

Білімі:
1. Атом электр станциясы реакторының құрылғысы, конструктивтік ерекшеліктері, жабдықтарына қызмет көрсету тәртібі;
2. Атом электр станциясы реакторының негізгі тізбегі мен қосалқы жүйелерінің жабдықтарын пайдалану шарттары мен жұмыс режимі;
3. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен құбырлардың орналасуы;
4. Салқындатқышқа қойылатын талаптар, оның параметрлерін сақтау тәсілдері;
5. Атом электр станциясының реакторының жұмыс принципі;
6. Қорғаныс, блоктау және дабыл беру, өлшеу құралдары мен автоматты реттегіштердің мақсаты;
7. Жабдықтарды, үй-жайларды және құралдарды залалсыздандыру тәсілдері;
8. Қолданылатын дезактивациялаушы ерітінділердің түрлері;
9. Жылу және электр энергиясын өндірудің технологиялық процесі;
10. Термодинамика және ядролық физика негіздері;
11. Қауіпсіз еңбек және өндірісті ұйымдастыру;
12. Ішкі еңбек тәртібі;
13. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
14. Өндірістік санитария тәртібі;
15. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларлы тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, адалдық, ұқыптылық, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп, тұлғааралық құзыреттілік, нәтиже мен тиімділікке бағдарлану

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4

Реактор бөлімшесінің операторы

17. "Реактор бөлімшесінің операторы" мамандығының карточкасы

Топ коды

8186-0

Сыныптауышы атауының коды

8186-0-052

Кәсіптің атауы

Реактор бөлімшесінің операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4.0. – 6 разряд;
4.1. – 7 разряд;
4.2. – 8 разряд

СБШ деңгейі бойынша ішкі деңгейі

4.0. – 6 разряд жұмыс өтілініен (4.0. – 1, 4.0. – 2);
4.1. – 7 разряд жұмыс өтілініен (4.1. – 1, 4.1. – 2);
4.2. – 8 разряд жұмыс өтілінен (4.2. – 1, 4.2. – 2).

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы"Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (9-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелген).
386-390-тармақтар, 36-параграф. Реактор бөлімшесінің операторы, разряд ауқымы 6-8

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Техникалық және кәсіптік білім беру
Және практикалық қызмет тәжірибесі

Мамандығы:
0713 Электротехника және энергетика;
07130100
Электр жабдықтары (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілік:
3W07130102
Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі
(түрлері мен салалары бойынша);
4S07130103
Техник-электрик

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

4.0. - 5-разрядты оператордың жұмыс өтілі 2 жылдан кем емес;
4.1. - 6-разрядты оператордың жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес;
4.2. - 7-разрядты оператордың жұмыс өтілі кемінде 5 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Жұмыс орнындағы нұсқаулық/тағылымдама;
Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Реактор бөлімшесінің аға операторы

Основная цель деятельности

Сәулелендіру және зерттеу жұмыстарының жоспарын қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Реактор бөлімшесінің негізгі және қосалқы жабдықтары мен құбырларының жұмысын қамтамасыз ету.

Қосымша функцилар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
Реактор бөлімшесінің негізгі және қосалқы жабдықтары мен құбыржолдарының жұмысын қамтамасыз ету

Дағды 1:
Реактор бөлімшесі операторының жөндеу персоналын тартуды талап етпейтін қызмет көрсету аймағындағы қосалқы және негізгі жабдықтардың жұмысындағы ақауларды анықтауы және жоюы.

Машықтар:  
4.0 деңгей:  
1. Қуаты 50 мың киловаттқа дейінгі энергия блоктары бар атом электр станциясының негізгі контур жабдықтары мен реактордың қосалқы жүйелерін пайдалану қызметі – 6-разряд;  
2. Реакторлық бөлім операторының қызмет көрсету аймағына кіретін реакторлық бөлімнің жүйелерінің жабдықтары мен құбырларын қамтамасыз ету;  
3. Реакторлық қондырғыларды сынау бақылауы, ақауларды анықтау, жөндеуден кейінгі жабдықтарды қабылдау;  
4. Реакторлық жабдықтарды пайдалану қызметі (көп рет мәжбүрлі айналым контурларының жабдықтары мен көмекші жүйелері, басқару және қорғау жүйесінің контурлары, аралық контурлар, реакторды авариялық суыту жүйелері, аварияларды оқшаулау жүйелері, сумен жабдықтау жүйелері, контурдың су-химиялық режимін қолдау жүйелері, арнайы канализация жүйелері, газды тазарту және газ контурлары, сорғы-жылу алмастырғыш қондырғылар, технологиялық, арнайы және жалпы желдету, ауаны кондиционерлеу және жылыту жүйелері);  
5. Бекітілген регламент бойынша ауысымды қабылдау және тапсыру;  
6. Авариялық жағдайларды жою.
4.1 деңгей:
1. Бірлік қуаты 50 ден 650 мың киловаттқа дейінгі энергетикалық блогы бар атом электр станциясы реакторының негізгі тізбегі мен қосалқы жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі;
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен құбырларды залалсыздандыруға және жууға дайындау, штаттық залалсыздандыру жүйелерінің көмегімен жабдықты залалсыздандыру.
4.2. Деңгей:
1. Бірлік қуаты 650 ден 1000 мың киловаттқа дейінгі энергетикалық блогы бар атом электр станциясы реакторының негізгі тізбегі мен қосалқы жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі;
2. Қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеуге шығару және жөндеу немесе жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін жұмыс орындарын дайындау;
3. Жөндеу жұмыстарының орындалуын бақылау.



Білімі:
4.0.-4.2. Деңгейлер:
1. Атом электр станциясы реакторының құрылғысы, конструктивтік ерекшеліктері, жабдықтарына қызмет көрсету тәртібі;
2. Атом электр станциясы реакторының негізгі тізбегі мен қосалқы жүйелерінің жабдықтарын пайдалану шарттары мен жұмыс режимі;
3. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен құбырлардың орналасуы;
4. Салқындатқышқа қойылатын талаптар, оның параметрлерін сақтау тәсілдері;
5. Атом электр станциясының реакторының жұмыс принципі;
6. Қорғаныс, блоктау және дабыл беру, өлшеу құралдары мен автоматты реттегіштердің мақсаты;
7. Жабдықтарды, үй-жайларды және құралдарды залалсыздандыру тәсілдері;
8. Қолданылатын дезактивациялаушы ерітінділердің түрлері;
9. Жылу және электр энергиясын өндірудің технологиялық процесі;
10. Термодинамика және ядролық физика негіздері;
11. Ішкі еңбек тәртібі;
12. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
13. Өндірістік санитария тәртібі;
14. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, адалдық, ұқыптылық, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп, тұлғааралық құзыреттілік, нәтиже мен тиімділікке бағдарлану

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама;
Жұмыс істеуге рұқсат алу.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

5

Реактор бөлімшесінің аға операторы

18. "Реактор бөлімшесінің аға операторы" мамандығының карточкасы

Топ коды

8186-0

Сыныптауышы атауының коды

8186-0-052

Кәсіптің атауы

Реактор бөлімшесінің аға операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

5.1. – 7 разряд;
5.2. – 8 разряд

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

5.1. – 7 разряд жұмыс өтілінен (5.1. – 1, 5.1. – 2);
5.2. – 8 разряд жұмыс өтлінен (5.2. – 1, 5.2. – 2).

БТБА, БА және үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (9-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелген).
378-381-тармақтар, 34-параграф. Реактор бөлімшесінің аға операторы, разрядтар диапазоны 7-8.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Техникалық және кәсіптік білім беру
Және практикалық қызмет тәжірибесі

Мамандығы:
0713 Электротехника және энергетика;
07130100
Электр жабдықтары (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілік:
3W07130102
Электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі электр слесарі
(түрлері мен салалары бойынша);
4S07130103
Техник-электрик

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

5.1. - 6-разряд операторының жұмыс өтілі 6 жылдан кем емес;
5.2. - 7-разрядты оператор ретінде жұмыс өтілі 10 жылдан кем емес.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Техник

Қызметтің негізгі мақсаты

Реактор бөлімшесі жабдықтарының сенімді және үнемді жұмысын қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

Технологиялық регламенттің, пайдалану жөніндегі нұсқаулықтардың және қауіпсіздік қағидаларының талаптарына сәйкес реакторлық бөлімше жабдықтарының жұмысын қалыпты режимде қамтамасыз ету.


Қосымша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
Технологиялық регламенттің, пайдалану жөніндегі нұсқаулықтардың және қауіпсіздік қағидаларының талаптарына сәйкес реакторлық бөлімше жабдықтарының жұмысын қалыпты режимде қамтамасыз ету

Дағды 1:
Жоғары тұрған жедел персоналды технологиялық жүйелер жабдықтарының штаттық жұмыс режимдерінің бұзылуы туралы хабардар ету.

Машықтар:
4.1. Деңгей:
1. Бірлік қуаты 650 ден 1000 мың киловаттқа дейінгі энергетикалық блогы бар атом электр станциясы реакторының негізгі тізбегі мен қосалқы жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі;
2. Реактор бөлімшесі жабдықтарының сенімді және үнемді жұмысын қамтамасыз ету;
3. Реактор бөлімшесі жабдығының жұмысын іске қосу, тоқтату, сынау және технологиялық схемаларда ауыстырып қосуды жүргізу;
4. Жөндеу персоналын тартуды талап етпейтін реакторлық бөлімше жабдықтарының жұмысындағы ақауларды анықтау және жою;
5. Реактор бөлімшесі жабдықтарының ақаулар журналын жүргізу;
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтар мен құбырларды залалсыздандыруға дайындау;
7. Авариялық жағдайларды жою;
8. Реакторлық жабдықты жөндеуге шығару;
9. Қосалқы реакторлық жабдықты жөндеуге жұмыс орындарын дайындау және жөндеу персоналын жіберу, цех ауысымы бастығының рұқсатымен реактордың негізгі контуры жабдығын жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін жұмыс орындарын екінші рет жіберу және дайындау;
10. Жөндеу жұмыстарының орындалуын бақылау.
4.2. Деңгей:
1. Бірлік қуаты 1000 мың киловаттан асатын энергетикалық блогы бар атом электр станциясы реакторының негізгі тізбегі мен қосалқы жүйелерінің жабдықтарына пайдалану қызметі.

Білімі:
4.1.-4.2. Деңгейлер:
1. Атом электр станциясы реакторының негізгі тізбегі мен қосалқы жүйелерінің құрылғысы, конструктивтік ерекшеліктері, қызмет көрсету қағидасы, пайдалану шарттары және жұмыс режимі;
2. Жабдықтар мен құбырлардың орналасуы;
3. Салқындатқышқа қойылатын талаптар және оның параметрлерін сақтау тәсілдері;
4. Реактордың жұмыс принципі;
5. Қорғаныс, блоктау және дабыл беру, өлшеу құралдары мен автоматты реттегіштердің мақсаты;
6. жабдықтарды, үй-жайларды және құралдарды залалсыздандыру тәсілдері;
7. қолданылатын дезактивациялаушы ерітінділердің түрлері;
8. Жылу және электр энергиясын өндірудің технологиялық процесі;
9. Термодинамика және ядролық физика негіздері;
10. Дербес электрондық-есептеу машиналарын техникалық пайдалану тәртібі;
11. Ішкі еңбек тәртібі;
12. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
13. Өндірістік санитария тәртібі;
14. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, адалдық, ұқыптылық, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп, тұлғааралық құзыреттілік, нәтиже мен тиімділікке бағдарлану

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4

Техник

19. "Ыстық" камера операторы мамандығының карточкасы

Топ коды

8185-0

Сыныптауышы атауының коды

8185-9-002

Кәсіптің атауы

"Ыстық" камера операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4.0. – 6 разряд

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

4.0. – 6 разряд жұмыс өтілінен (4.0. – 1, 4.0. – 2)

БТБА, КС және үлгілік біліктілік деңгейі
Ұйымдардың қызметшілері лауазымдарының біліктілік сипаттамалары

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (9-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелген).
507-508-тармақтар, 80-параграф. "Ыстық" камера операторы, 6 разряд

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
ТжКБ (жұмыс кәсіптер)

Мамандығы:
0713 Электротехника және энергетика;
07130100
Электр жабдықтары (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілік:
4S07130103

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

4.0. Деңгейі: 5-разрядты реактор бөлімшесінің операторының жұмыс өтіліне немесе жұмыс өтіліне қойылатын талаптарсыз кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Жұмыс орнындағы нұсқаулық/тағылымдама немесе қысқа мерзімді оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Реактор бөлімшесінің операторы;
Зерттеу "ыстық" камерасының операторы

Қызметтің негізгі мақсаты

"Ыстық" камераның жұмысын қамтамасыз ету

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

"Ыстық" камерадағы жоғары белсенді жабдықтардың, ядролық отынның, материалдардың, бұйымдардың жай-күйін зерттеу

Қосымша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
"Ыстық" камерадағы жоғары белсенді жабдықтардың, ядролық отынның, материалдардың, бұйымдардың жай-күйін зерттеу

Дағды 1:
Зерттелетін жабдықты, отынды, материалдарды, бұйымдарды, сондай-ақ тасымалданатын өлшеу құралдарын" ыстық " камераға жеткізу, оларды зерттеуге дайындау

Машықтар:
1. "Ыстық" камерадағы жоғары белсенді жабдықтардың, ядролық отынның, материалдардың, бұйымдардың жай-күйін зерттеу;
2. Манипуляторды қолдана отырып, стационарлық немесе жылжымалы басқару пультінен фрезерлік станокты, кантоваторды, жүк көтергіш және өзге де "ыстық" камера жабдығын қашықтықтан басқару;
3. Зерттелетін жабдықты, отынды, материалдарды, бұйымдарды, сондай-ақ тасымалданатын өлшеу құралдарын "ыстық" камераға жеткізу, оларды зерттеуге дайындау;
4. Үлгілерді тексеру, жөндеу, кесу, кесу;
5. Геометриялық өлшемдерді анықтау және үлгілерді қорғаныс контейнерлеріне салу;
6. Үлгілерді механикалық сынау және оларды металлографиялық зерттеу;
7. Жылу бөлетін элементтердің қабықтарының герметикалығын бақылау;
8. "ыстық" камера жабдықтарын, қолданылатын құрылғылар мен құралдарды жөндеуге қатысу;
9. "ыстық" камераның жабдықтары мен үй-жайларын залалсыздандыру;
10. Радиоактивті қалдықтарды жинау.

Білімі:
1. "Ыстық" камера жабдығының, механикалық сынақтар мен металлографиялық зерттеулерге арналған өлшеу құралдарының, радиометриялық аппаратураның құрылысы, жұмыс принципі, техникалық сипаттамалары;
2. Үлгілерге механикалық сынақтар жүргізу және оларды металлографиялық зерттеу тәртібі;
3. Жылу бөлетін элементтердің қабығының герметикалығын бақылау әдістері;
4. "ыстық" камераның жабдықтары мен үй-жайларын залалсыздандыру тәсілдері және қолданылатын залалсыздандыру ерітінділерінің түрлері;
5. радиоактивті заттармен жұмыс істеу тәртібі;
6. Жеке қорғану құралдарын қолдану тәртібі;
7. Гермокостюмдердің мақсаты мен қолдану тәртібі;
8. Ішкі еңбек тәртібі;
9. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
10. Өндірістік санитария тәртібі;
11. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Қойылған міндеттерді шешуге жауапкершілік, адалдық, ұқыптылық, коммуникабельділік, орындаушылық тәртіп, тұлғааралық құзыреттілік, нәтиже мен тиімділікке бағдарлану

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4

Ыстық камераны зерттеу операторы

20. "Ыстық" камера зерттеу операторы" мамандығының карточкасы

Топ коды

8186-0

Сыныптауышы атауының коды

8186-0-049

Кәсіптің атауы

"Ыстық" камера зерттеу операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

4.0. – 6 разряд

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

4.0. – 6 разряд жұмыс өтілінен (4.0. – 1, 4.0. – 2)

БТБА, БА және үлгілік біліктілік деңгейі
Ұйымдардың қызметшілері лауазымдарының біліктілік сипаттамалары

"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің Бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығы (9-шығарылым) (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелген).
80-параграф. "Ыстық" камера операторы, 6 разряд

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Тжкб (жұмыс кәсіптер)

Мамандығы:
0713 Электротехника және энергетика;
07130100
Электр жабдықтары (түрлері мен салалары бойынша)

Біліктілік:
4S07130103

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

"Ыстық" камера операторының жұмыс өтілі кемінде 1 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Жұмыс орнындағы нұсқаулық/тағылымдама немесе қысқа мерзімді оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

"Ыстық" камера операторы;
Реактор бөлімшесінің операторы.

Қызметтің негізгі мақсаты

Зерттеу қорғаныш камерасында изотоптық өнімді дайындау бойынша қашықтықтан технологиялық операциялар.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

1. Металдар мен қорытпалардың барлық түрлеріне металлографиялық талдау жүргізу.
2. Кеуекті және сусымалы Сәулеленген материалдардың микро және макроқұрылымын металлографиялық құрылымдық және сандық талдау.

Қосымша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
Металдар мен қорытпалардың барлық түрлеріне металлографиялық талдау жүргізу. Тәжірибелік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету

Дағды 1:
Стендтік қондырғыларға, аппараттарға қашықтықтан қызмет көрсету және
Әр түрлі мақсаттағы аспаптар
Ыстық камераларда

Машықтар:
1. Нұсқаулықтар мен регламенттер бойынша күрделілігі орташа технологиялық операцияларды орындау;
2. Сәулелену көздерімен және стендке қызмет көрсету бойынша қарапайым технологиялық операцияларды орындау;
3. Термопаралардың, вакуумметрлердің, Амперметрлердің, деңгей өлшегіштердің, деңгей сигнализаторларының және т. Б. Көрсеткіштерін бақылау.;
4. Көрсеткіштерді жұмыс журналына жазу;
5. Жабдықты қашықтықтан монтаждауға және бөлшектеуге қатысу;
6. Жабық көздермен зарядталған радиациялық техника бұйымдарын монтаждауға және сынауға қатысу;
7. Технологиялық жабдықты стендтерде сынау және "сынау";
8. Жұмыс ерітінділерін рецепт бойынша дайындау;
9. Камераларды жуу;
10. Арнайы өнімді тасымалдау және оны сақтау.

Білімі:
1. Физика мен химияның негізгі заңдары;
2. Қондырғыда, стендте, аспапта жүргізілетін физика-химиялық технологиялық процестер туралы маңызды мәліметтер;
3. технологиялық жабдықтар мен манипуляторлардың дизайны және жұмыс принципі;
4. Радиациялық техника бұйымдарының стендтерін, макеттерін, тәжірибелік үлгілерін монтаждау тәртібі;
5. радиациялық өрістердің негізгі сипаттамалары: жасанды және табиғи радиоактивті элементтер, фрагменттік элементтер туралы мәліметтер;
6. дозиметриялық нормалар және залалсыздандыру құралдары;
7. қолданылатын электр өлшеу құралдары және олардың құрылғысы.
8. Ішкі еңбек тәртібі;
9. еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
10. Өндірістік санитария тәртібі;
11. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Еңбек функциясы 1:
Кеуекті және сусымалы Сәулеленген материалдардың микро және макроқұрылымын металлографиялық құрылымдық және сандық талдау

Дағды 2.
Материалдарды механикалық сынаудың барлық түрлерін жүргізу

Машықтар:
1. Кеуекті және сусымалы сәулеленген материалдардың микро және макроқұрылымын металлографиялық құрылымдық және сандық талдау;
2. Материалдарды механикалық сынаудың барлық түрлерін жүргізу;
3. Материалдарға радиохимиялық талдау жүргізу;
4. Күрделі технологиялық қондырғыларды басқару;
5. Эксперименттік ашық сәулелену көздерімен әртүрлі технологиялық операцияларды орындау;
6. Сәулелену көздерімен зарядталған радиациялық техника бұйымдарын монтаждау және баптау жүргізу;
7. Жоғары белсенді өнімдерді қашықтан өңдеу, өңдеу және зерттеу бойынша кешенді жұмыстар жүргізу;
8. Қуатты эксперименттік ашық және жабық сәулелену көздерімен технологиялық операцияларды орындау.

Білімі:
1. Физика мен химияның негізгі заңдары;
2. Қондырғыда, стендте, аспапта жүргізілетін физика-химиялық технологиялық процестер туралы маңызды мәліметтер;
3. Технологиялық жабдықтар мен манипуляторлардың дизайны және жұмыс принципі;
4. Радиациялық техника бұйымдарының стендтерін, макеттерін, тәжірибелік үлгілерін монтаждау тәртібі;
5. Радиациялық өрістердің негізгі сипаттамалары: жасанды және табиғи радиоактивті элементтер, фрагменттік элементтер туралы мәліметтер;
6. Дозиметриялық нормалар және залалсыздандыру құралдары;
7. Электр өлшеу аспаптарын қолдану тәртібі және олардың құрылысы;
8. Ішкі еңбек тәртібі;
9. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
10. Өндірістік санитария тәртібі;
11. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Бейімделу, жауапкершілік, стресске төзімділік, тез шешім қабылдай білу, командада жұмыс істей білу, тәртіптілік, жазбаша қарым-қатынас дағдылары.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

4
4
5

Реактор бөлімшесінің операторы;
"Ыстық" камера операторы;
Реактор бөлімшесінің аға операторы

21. "Ыстық" камера инженері" мамандығының карточкасы

Топ коды

2149-6

Сыныптауышы атауының коды

2149-6-001

Кәсіптің атауы

"Ыстық" камера инженері

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

6.0. - санатсыз;
6.2. – 2 санат;
6.1. – 1 санат.

БТБА, БА және үлгілік біліктілік деңгейі
Ұйымдардың қызметшілері лауазымдарының біліктілік сипаттамалары

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 болып тіркелді).
45-параграф. Инженер:
I санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
II санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе техникалық және кәсіптік, тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімге және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтіліне талаптар қоймай, кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Жоғары білім

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары,
Ядролық физика

Біліктілік:
Инженер

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтіліне талаптар қойылмай кемінде 3 жыл;
II санатты инженер: санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
I санатты инженер: II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Қызметтің негізгі мақсаты

"Ыстық" камерада жұмысты қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

1. "Ыстық" камерада және химиялық бокстарда жоғары белсенді жабдықтардың, ядролық отынның, материалдардың, бұйымдардың жай-күйін зерттеу жұмыстарын жүргізу.
2. Ядролық қалдықтарды жоюға байланысты процестерді жобалау.
3. Ғылыми-зерттеу жұмысына қатысу

Қосымша функциялар

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

Еңбек функциясы 1:
"Ыстық" камерада және химиялық бокстарда жоғары белсенді жабдықтардың, ядролық отынның, материалдардың, бұйымдардың жай-күйін зерттеу бойынша жұмыс жүргізу

Дағды 1:
Жабдықты орнату бойынша жұмыстарды жүргізу және жабдықты пайдалануды бақылау, өлшеу, диагностика жүргізу

Машықтар:
1. "Ысты" камерада және химиялық бокстарда жоғары белсенді жабдықтардың, ядролық отынның, материалдардың, бұйымдардың жай-күйін зерттеу бойынша жұмыс жүргізу;
2. Фрезерлік станокты, "ыстық" камераның және стационарлық немесе жылжымалы басқару пульттерінен химиялық бокстардың жүк көтергіш және басқа жабдықтарын қашықтықтан басқару, манипулятордың жұмысын орындау;
3. Зерттелетін жабдықтарды, отынды, материалдарды, бұйымдарды, сондай-ақ тасымалданатын өлшеу құралдары мен жабдықтарды камераға жеткізуді, оларды зерттеуге дайындауды қамтамасыз ету;
4. Үлгілерді тексеру, жөндеу, кесу, кесу, геометриялық өлшемдерді анықтау, үлгілерді қорғаныс контейнерлеріне салу;
5. Үлгілерге механикалық сынақтар жүргізу және оларды металлографиялық зерттеу;
6. Жылу бөлетін элементтердің қабықтарының герметикалығын бақылау;
7. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі,
3. "Ядролық және радиациялық қауіпсіздік" техникалық регламенті;
4. Ядролық физика негіздері;
5. Реактордың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы;
6. Турбиналық бөлімшенің жабдықтары мен құрылғыларының және реакторлық бөлімшенің электр жабдықтарының жұмыс істеу принципі;
7. Авариялық жағдайларда әрекет ету тәртібі, атом станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар;
8. Атом станцияларының жұмысындағы бұзушылықтарды тексеру және есепке алу тәртібі туралы қағидасы;
9. Өндірістегі жазатайым оқиғаларды тергеу және есепке алу туралы қағидасы;
10. Турбоагрегаттарда жұмыс жүргізуге нарядтар мен рұқсаттар жүйесі;
11. Ішкі еңбек тәртібі;
12. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
13. Өндірістік санитария тәртібі;
14. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Еңбек функциясы 2:
Ядролық қалдықтарды кәдеге жаратумен байланысты процестерді жобалау

Дағды 2:
Жабдықтарға қызмет көрсетуді қамтамасыз ету

Машықтар:
1. "Ыстық" камера жабдығына, айлабұйымдар мен құрал-саймандарға қызмет көрсету және жөндеуге қатысу;
2. Зерттеу реакторы мен қондырғыларының схемасында жекелеген агрегаттарға, механизмдер мен аспаптарға қызмет көрсетуге қатысу;
3. "Ыстық" камерадан тәжірибелік үлгілері бар штаттық контейнерлерді тасымалдауды қамтамасыз ету;
4. Тексеру, сынау, реакторлық қондырғы мен қосалқы жабдықты сынау параметрлері мен нәтижелерін өлшеу деректерін талдау;
5. Апаттардың себептерін тергеуге қатысу;
6. Белгіленген тәртіпке сәйкес жедел құжаттаманы жүргізу;
7. Аварияларды жою жөніндегі кестеге сәйкес ерекше кезеңде міндеттерді орындау;
8. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Ыстық" камера жабдығының, механикалық сынақтар мен металлографиялық зерттеулерге арналған өлшеу құралдарының, радиометриялық аппаратураның құрылысы, жұмыс принципі, техникалық сипаттамалары;
2. Үлгілерге механикалық сынақтар жүргізу және оларды металлографиялық зерттеу тәртібі;
3. Жылу бөлетін элементтердің қабығының герметикалығын бақылау әдістері;
4. "Ыстық" камераның жабдықтары мен үй-жайларын залалсыздандыру тәсілдері және қолданылатын залалсыздандыру ерітінділері;
5. Радиоактивті заттармен жұмыс істеу тәртібі;
6. Жеке қорғану құралдарын қолдану тәртібі;
7. Гермокостюмдердің мақсаты мен қолдану тәртібі;
8. Реактор цехының техникалық сумен жабдықтау жүйесі;
9. Атом станцияларын пайдалану кезіндегі өрт қауіпсіздігі тәртібі;
10. Пайдаланылған ядролық отынды сақтау және тасымалдау кезіндегі ядролық қауіпсіздік тәртібі;
11. Ядролық қауіпті бөлінетін материалдарды сақтау және тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік тәртібі;
12. Радиоактивті заттармен және иондаушы сәулеленудің басқа көздерімен жұмыс істеудің негізгі санитарлық қағидасы;
13. Ішкі еңбек тәртібі;
14. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау тәртібі.

3 еңбек функциясы:
Ғылыми-зерттеу жұмысына қатысу

Дағды 3:
Жобалар мен бағдарламаларды зерттеу, әзірлеу бойынша жұмыстар жүргізу

Машықтар:
1. Берілген тақырып бойынша зерттеулер мен әзірлемелерді жүргізу кезінде зертханалық талдауларды, сынақтарды, өлшеулерді және басқа да жұмыс түрлерін орындау;
2. Қажетті дайындық және көмекші операцияларды жүзеге асыру;
3. Бақылау жүргізу, аспаптардың көрсеткіштерін алу;
4. Жұмыс журналдарын жүргізу;
5. Жарияланымдарды дайындауға өз үлесін қосу;
6. Өнертабыстар мен жаңалықтарға өтінімдер жасау;
7. Бекітілген нысандар бойынша және белгілі мерзімдерде белгіленген есептілікті жүргізу;
8. Материалдар мен жабдықтарға жоспарлар, сметалар, өтінімдер жасау үшін бастапқы деректерді жүйелеуді жүргізу;
9. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру тәртібі;
3. Жұмыс бағыты бойынша құқықтық актілер мен нормативтік құжаттар;
4. Ішкі еңбек тәртібі;
5. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
6. Өндірістік санитария тәртібі;
7. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Бейімделу, жауапкершілік, стресске төзімділік, тез шешім қабылдай білу, командада жұмыс істей білу, тәртіптілік, жазбаша қарым-қатынас дағдылары.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (тексерулерден) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Ядролық реакторды басқару жөніндегі инженері

8.4.

Залалсыздандыру және арнайы су тазарту қызметінің бастығы

8.3.

Реактордың бас инженері


8.2.

Реактор (үдеткіш, ядролық-физикалық қондырғы) бастығы

22. "Ядролық реакторды басқару жөніндегі инженер" мамандығының карточкасы

Топ коды

2149-6

Сыныптауышы атауының коды

2149-6-004

Кәсіптің атауы

Ядролық реакторды басқару жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

6.0. – санатсыз;
6.2. – 2 санат;
6.1. – 1 санат.

БТБА, БА және үлгілік біліктілік деңгейі
Ұйымдардың қызметшілері лауазымдарының біліктілік сипаттамалары

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 болып тіркелді).
45-параграф. Инженер:
I санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
II санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе техникалық және кәсіптік, тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімге және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтіліне талаптар қоймай, кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Жоғары білім

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары,
Ядролық физика

Біліктілік:
Инженер

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтіліне талаптар қойылмай кемінде 3 жыл;
II санатты инженер: санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
I санатты инженер: II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

-

Қызметтің негізгі мақсаты

Зерттеу реакторының және оның технологиялық жүйелерінің жұмысын, реактор қондырғысы мен қосалқы жабдықты қауіпсіз және үнемді пайдалануды қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

1. Зерттеу реакторын және оның технологиялық жүйелерін жедел басқару.
2. Реакторды басқару және қорғау жүйелерін, технологиялық сигнализацияны және бұғаттауды тексеру және сынау.
3. Ғылыми-зерттеу жұмысына қатысу


Қосымша еңбек функциялары

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы

1 еңбек функциясы:
Зерттеу реакторын және оның технологиялық жүйелерін жедел басқару

1 Дағды:
Реакторлық қондырғы мен қосалқы Жабдықтың қауіпсіз пайдаланылуын бақылау және қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Зерттеу реакторын және оның технологиялық жүйелерін жедел басқару;
2. Регламентке, пайдалану нұсқаулықтарына, өкімдерге, кестелерге сәйкес реакторлық қондырғы мен қосалқы жабдықты қауіпсіз және үнемді пайдалануды қамтамасыз ету;
3. Реакторішілік процестердің барысын, жылу тасымалдағыштың параметрлерін, жылу бөлетін элементтерді, сіңіргіш өзектердің орналасуын, зерттеу реакторының қуатының деңгейі мен өзгеру жылдамдығын, отын арналарындағы температураны, реактор қондырғысының жай-күйін бақылау;
4. Реактордың қуатын қосу, тоқтату, көтеру және төмендету операцияларын жүргізу;
5. Реактордың жабдықтарында, құрылғыларында және технологиялық жүйелерінде жедел ауысуларды орындау;
6. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі;
3. Зерттеу реакторын, атом станциясын пайдалану кезінде ядролық, радиациялық, өнеркәсіптік, өрт және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі нормалар мен тәртіп;
4. Реакторлық жабдықты пайдалану мәселелері бойынша ұйымдастыру-өкімдік, нормативтік және әдістемелік құжаттар;
5. Пайдаланылған ядролық отынды сақтау және тасымалдау кезіндегі ядролық қауіпсіздік тәртібі;
6. Ядролық қауіпті бөлінетін материалдарды сақтау және тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік тәртібі;
7. Реактор бөлімшесінің реакторы мен жабдықтарында, құрылыстарында, құрылғыларында, технологиялық жүйелерінде нарядтар мен жұмыстарды жүргізуге рұқсат беру жүйесі;
8. Техникалық құжаттаманың құрамы мен жүргізу тәртібі;
9. Ішкі еңбек тәртібі;
10. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
11. Өндірістік санитария тәртібі;
12. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

2 еңбек функциясы:
Реакторды басқару және қорғау жүйелерін, технологиялық сигнализацияны және бұғаттауды тексеру және сынақтан өткізу

2 дағды:
Реакторлық қондырғыны сынау сынақтарының нәтижелеріне талдау жүргізу

Машықтар:
1. Реакторды басқару және қорғау жүйелерін, авариялық-алдын алу сигнализациясын және бұғаттауды тексеру және сынау;
2. Параметрлерді өлшеу деректерін талдау және реакторлық қондырғы мен қосалқы жабдықты тексеру, сынау, сынау нәтижелері;
3. Зерттеу реакторының жұмысында және авариялық жағдайда бұзылған кездегі іс-қимылдарды бақылау;
4. Реактор бөлімшесі жабдықтарының жұмысындағы авариялардың, істен шығулардың және бұзушылықтардың себептерін тексеруге қатысу;
5. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. Қызмет көрсетілетін стендтің, қондырғының қағидаттық схемалары;
2. Қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптарының мақсаты;
3. Реакторлық жабдықты, құрылғыларды, электр схемаларын, технологиялық жүйелерді пайдалану тәртібі мен нұсқаулықтары, оларды орнату орны және қолданылу аймағы;
4. Ішкі еңбек тәртібі;
5. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
6. Өндірістік санитария тәртібі;
7. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

3 еңбек функциясы:
Ғылыми-зерттеу жұмысына қатысу

3 дағды:
Жобалар мен бағдарламаларды зерттеу, әзірлеу бойынша жұмыстар жүргізу

Машықтар:
1. Берілген тақырып бойынша зерттеулер мен әзірлемелерді жүргізу кезінде зертханалық талдауларды, сынақтарды, өлшеулерді және басқа да жұмыс түрлерін орындау;
2. Қажетті дайындық және көмекші операцияларды жүзеге асыру;
3. Бақылау жүргізу, аспаптардың көрсеткіштерін алу;
4. Жұмыс журналдарын жүргізу;
5. жарияланымдарды дайындауға, өнертабыстар мен ашылуларға өтінімдер жасауға өз үлесін қосу;
6. бекітілген нысандар бойынша және белгілі мерзімдерде белгіленген есептілікті жасау;
7. Материалдар мен жабдықтарға жоспарлар, сметалар, өтінімдер жасау үшін бастапқы деректерді жүйелеуді жүргізу;
8. цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру тәртібі;
3. Ішкі еңбек тәртібі;
4. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
5. Өндірістік санитария тәртібі;
6. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Жауапкершілік, ұқыптылық, дербестік және жауапкершілік, жүйелі ойлау, ынтымақтастық және өзара әрекеттесу, шыдамдылық, көшбасшылық.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Реакторды басқару инженері

8.4.

Залалсыздандыру және арнайы су тазарту қызметінің бастығы

8.3.

Реактордың бас инженері


8.2.

Реактор (үдеткіш, ядролық-физикалық қондырғы) бастығы

23. "Ядрошы-инженер" мамандығының карточкасы

Топ коды

2149-6

Сыныптауышы атауының коды

2149-6-009

Кәсіптің атауы

Ядрошы-инженер

СБШ бойынша біліктілік деғгейі

6

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

6.0. - санатсыз;
6.2. – 2 санат;
6.1. – 1 санат.

БТБА, БА және үлгілік біліктілік деңгейі
Ұйымдардың қызметшілері лауазымдарының біліктілік сипаттамалары:

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 болып тіркелді).
45-параграф. Инженер:
I санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
II санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе техникалық және кәсіптік, тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімге және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтіліне талаптар қоймай, кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Жоғары кәсіптік білім

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары,
Ядролық физика

Біліктілік:
Инженер

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтіліне талаптар қойылмай кемінде 3 жыл;
II санатты инженер: санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
I санатты инженер: II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі инженері

Қызметтің негізгі мақсаты

Ядролық физика, бөлшектер және жоғары энергия физикасы, сондай-ақ олардың ядролық технологияларда қолданылуы саласындағы зерттеу жұмыстарын қамтамасыз ету.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі

Міндетті еңбек функциялары

1. Эксперименттерді жоспарлау және жүргізу.  
2. Ядролық қалдықтарды кәдеге жаратуға байланысты процестерді жобалау.  
3. Ғылыми-зерттеу жұмысына қатысу.

Қосымша еңбек функциялары

Бейіні бойынша практикалық цифрлық еңбек дағдыларының болуы

1 еңбек функциясы:
Эксперименттерді жоспарлау және жүргізу

1 дағды:
Зерттеу нәтижелерін бақылау және ядролық процестерді модельдеу

Машықтар:
1. Элементар, зарядталған және бейтарап бөлшектерді тіркеу;
2. Зерттеу нәтижелерін құжаттау;
3. Реактордың өзегі мен қорғанысымен, гидравликалық және электрлік жүйелермен, сондай-ақ бақылау жабдығы сияқты күрделі бақылау-өлшеу құралдарымен жобалау немесе пайдалану мәселелерін шешу;
4. Математикалық әдістер мен компьютерлік модельдеу арқылы ядролық процестерді, атом ядроларының өзара әрекеттесуі мен құрылымдарын зерттеу және модельдеу;
5. Ядролық реакцияларды зерттеу үшін бөлшектер үдеткіштерінде, реакторларда және басқа жабдықтарда эксперименттер жүргізу;
6. Ядролық реакторларды әзірлеу және жетілдіру, ядролық қондырғылардың қауіпсіздігін зерттеу;
7. Радиацияны анықтаудың жаңа әдістерін әзірлеу, бөлшектердің үдеткіштерін және ядроларды зерттеуге арналған басқа құрылғыларды құру және жақсарту;
8. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. "Халықтың радиациялық қауіпсіздігі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
3. "Экспорттық бақылау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
4. Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі;
5. Ядролық қауіпті бөлінетін материалдарды сақтау және тасымалдау кезіндегі ядролық қауіпсіздік тәртібі;
6. Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және радиациялық қауіпті объектілерге санитариялық тәртіп, гигиеналық нормативтер;
7. Радиоактивті заттармен және иондаушы сәулеленудің басқа көздерімен жұмыс істеу тәртібі;
8. Радиоактивті заттарды тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік тәртібі;
9. Ядролық реактор физикасы;
10. Ядролық қауіпті технологиялық процестерді қорғау, басқару және автоматика жүйелері;
11. Ұйымның ядролық қауіпті өндірістерінің технологиясы;
12. Ядролық объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жалпы қағидалары;
13. Радиациялық қауіпсіздік нормалары;
14. зерттеу реакторлары мен атом станцияларының ядролық қауіпсіздік тәртібі;
15. Ішкі еңбек тәртібі;
16. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау тәртібі.

2 еңбек функциясы:
Ядролық қалдықтарды кәдеге жаратумен байланысты процестерді жобалау

2 дағды:
Пайдалану қауіпсіздігін қамтамасыз ету

Машықтар:
1. Қауіпсіздікті және қоршаған ортаға әсерді бағалауды жүзеге асыру;
2. Персоналды, халықты және қоршаған ортаны қорғаудың қажетті деңгейін қамтамасыз ету;
3. Қалдықтарды сұрыптау;
4. жабдықтар мен үй-жайларды залалсыздандыруды бақылау;
5. Техникалық құралдарды тексеру;
6. Радиациялық бақылауды тексеру;
7. Радиоактивті қалдықтардың есептерін дайындау;
8. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. Ядролық қауіпті бөлінетін материалдарды сақтау және тасымалдау кезіндегі ядролық қауіпсіздік тәртібі;
2. Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге және радиациялық қауіпті объектілерге санитариялық тәртіп, гигиеналық нормативтер;
3. Радиоактивті заттармен және иондаушы сәулеленудің басқа көздерімен жұмыс істеудің негізгі тәртібі;
4. Радиоактивті заттарды тасымалдау кезіндегі қауіпсіздік тәртібі;
5. Ядролық қауіпті технологиялық процестерді қорғау, басқару және автоматика жүйелері;
6. Ішкі еңбек тәртібі;
7. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
8. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

3еңбек функциясы:
Ғылыми-зерттеу жұмысына қатысу

3 дағды:
Жобалар мен бағдарламаларды зерттеу, әзірлеу бойынша жұмыстар жүргізу.

Машықтар:
1. Берілген тақырып бойынша зерттеулер мен әзірлемелерді жүргізу кезінде зертханалық талдауларды, сынақтарды, өлшемдерді және басқа да жұмыс түрлерін орындау;
2. қажетті дайындық және көмекші операцияларды жүзеге асыру;
3. Бақылау жүргізу;
4. Аспаптардың көрсеткіштерін алу;
5. Жұмыс журналдарын жүргізу;
6. Жарияланымдарды дайындауға өз үлесін қосу;
7. Өнертабыстар мен жаңалықтарға өтінімдер жасау;
8. Бекітілген нысандар бойынша және белгілі мерзімдерде белгіленген есептілікті жасау;
9. Материалдар мен жабдықтарға жоспарлар, сметалар, өтінімдер жасау үшін бастапқы деректерді жүйелеуді жүргізу;
10. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру тәртібі;
3. Ішкі еңбек тәртібі;
4. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
5. Өндірістік санитария тәртібі;
6. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Жауапкершілік, дербестік және жауапкершілік, ынтымақтастық және өзара іс-қимыл, стресске төзімділік, тез шешім қабылдау қабілеті, мақсаттылық, аналитикалық ойлау.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау), сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ шеңбері

Кәсіптің атауы

6

Ядролық реакторды басқару жөніндегі инженер

8.3.

Реактордың бас инженері


8.2.

Реактор (үдеткіш, ядролық-физикалық қондырғы) бастығы

24. "Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі инженер" мамандығының карточкасы

Топ коды

2149-6

Сыныптауышы атауының коды

2149-6-005

Кәсіптің атауы

Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі инженер

СБШ бойынша біліктілік деңгейі

6

СБШ бойынша ішкі біліктілік деңгейі

6.0. - санатсыз;
6.2. – 2 санат;
6.1. – 1 санат.

БТБА, БА және үлгілік біліктілік деңгейі
Ұйымдардың қызметшілері лауазымдарының біліктілік сипаттамалары

"Басшылар, мамандар және басқа да қызметшілер лауазымдарының біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2020 жылғы 30 желтоқсандағы № 553 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22003 болып тіркелді).
45-параграф. Инженер:
I санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл;
II санатты инженер: кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білімі және санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе техникалық және кәсіптік, тиісті мамандық (біліктілік) бойынша орта білімнен кейінгі (арнаулы орта, кәсіптік орта) білімге және I санатты техник лауазымында кемінде 3 жыл жұмыс өтіліне талаптар қоймай, кадрлар даярлаудың тиісті бағыты бойынша жоғары (немесе жоғары оқу орнынан кейінгі) білім.

Кәсіптік білім деңгейі

Білім деңгейі:
Жоғары кәсіптік білім

Мамандығы:
Физика және химия ғылымдары,
Ядролық физика

Біліктілік:
Инженер

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

Санаты жоқ инженер: жұмыс өтіліне немесе I санатты техник лауазымындағы жұмыс өтіліне талаптар қойылмай кемінде 3 жыл;
II санатты инженер: санаты жоқ инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 3 жыл;
I санатты инженер: II санатты инженер лауазымындағы жұмыс өтілі кемінде 2 жыл.

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс

Білім беру ұйымының базасында біліктілікті арттыру курстары немесе ұйымда (кәсіпорында)оқыту;
"skills.enbek.kz" платформада кадрларды даярлау мен қайта даярлаудың қысқа мерзімді курстары.

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары

Ядролық реакторды басқару жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты

Ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерін есепке алу және бақылау.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбес

Міндетті еңбек функциялары

1. Ядролық материалдар мен ядролық қондырғыларды бақылауды қамтамасыз ету.
2. Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.
3. Ғылыми-зерттеу жұмыстарына қатысу.


Қосымша еңбек функциялары

Бейіні бойынша практикалық еңбек цифрлық дағдыларының болуы.

1 еңбек функциясы:
Ядролық материалдар мен ядролық қондырғыларды бақылауды қамтамасыз ету

1 дағды:
Ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерін есепке алу мен бақылауды жүргізу

Машықтар:
1. Ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерінің мемлекеттік жүйесі шеңберінде есепке алу мен бақылауды жүргізу;
2. Ядролық материалдарды (радиоактивті заттарды) сақтау, пайдалану және тасымалдау процесінде ядролық, радиациялық және өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
3. Ядролық материалдардың сақталуын қамтамасыз ету;
4. Ядролық материалдарды мемлекеттік есепке алу қағидаларына сәйкес ядролық материалдарға физикалық түгендеу жүргізу;
5. Уәкілетті органның және АЭХА-ның инспекциялық жұмыстарын жүргізу үшін жағдайларды қамтамасыз ету;
6. Жүргізілген жұмыстар бойынша есептер жасау;
7. ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерін есепке алу жөніндегі деректер базасын жүргізу.

Білімі:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. Ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерін есепке алу және бақылау мәселелеріне қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар;
3. Ядролық реактор физикасы;
4. Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі құқықтық актілер мен нормативтік құжаттар, радиациялық қауіпсіздік нормалары;
5. Реакторлық қондырғылардың ядролық қауіпсіздігі тәртібі;
6. Ядролық қауіпті бөлінетін материалдарды сақтау және тасымалдау кезіндегі ядролық қауіпсіздік тәртібі;
7. Ішкі еңбек тәртібі;
8. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
9. Өндірістік санитария тәртібі;
10. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

2 еңбек функциясы:
Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру

2 дағды:
Ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерін пайдалануды және сақтауды қамтамасыз ету

Машықтар.
1. Ядролық материалдар мен иондаушы көздердің көздеріне қол жеткізуді бақылаудың техникалық құралдарының жай күйі мен пайдаланылуын қадағалау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру;
2. Ұйымның ядролық материалдарын түгендеу жөніндегі іс-шараларға қатысу;
3. Ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерін тек белгіленген орындарда пайдалануды және сақтауды қамтамасыз ету;
4. Ядролық материалдардың болуы, орын ауыстыруы және орналасқан жері туралы уәкілетті органға есептер жасау тәртібін қамтамасыз ету;
5. Ядролық материалдар мен иондаушы көздердің көздерін жоғалту немесе ұрлау жағдайларын тергеу жөніндегі комиссияның жұмысына қатысу;
6. Уәкілетті органның және Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттіктің инспекциялау орындарына қолжетімділікті қамтамасыз ету;
7. Атом энергиясы жөніндегі халықаралық агенттіктің инспекторлары іріктеп алған сынамаларды сақтауды және тасымалдаушыға беруді жүзеге асыру.

Білімі:
1. Ядролық материалдар мен иондаушы сәулелену көздерін есепке алу және бақылау мәселелеріне қатысты әдістемелік және нормативтік құжаттар;
2. Ядролық материалдарды есепке алу және бақылау жөніндегі құқықтық актілер мен нормативтік құжаттар;
3. Радиациялық қауіпсіздік нормалары;
4. Реакторлық қондырғылардың ядролық қауіпсіздігі тәртібі;
5. Ядролық қауіпті бөлінетін материалдарды сақтау және тасымалдау кезіндегі ядролық қауіпсіздік тәртібі;
6. Ішкі еңбек тәртібі;
7. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
8. Өндірістік санитария тәртібі;
9. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

3 еңбек функциясы:
Ғылыми-зерттеу жұмысына қатысу

3 дағды:
Ғылыми зерттеу, жобалар мен бағдарламаларды әзірлеу бойынша жұмыстар жүргізу.

Білімі:
1. Берілген тақырып бойынша зерттеулер мен әзірлемелерді жүргізу кезінде зертханалық талдауларды, сынақтарды, өлшеулерді және басқа да жұмыс түрлерін орындау;
2. Қажетті дайындық және көмекші операцияларды жүзеге асыру;
3. Бақылау жүргізу;
4. Аспаптардың көрсеткіштерін алу;
5. Жұмыс журналдарын жүргізу;
6. Жарияланымдарды дайындауға өз үлесін қосу;
7. Өнертабыстар мен жаңалықтарға өтінімдер жасау;
8. Бекітілген нысандар бойынша және белгілі мерзімдерде белгіленген есептілікті жүргізу;
9. Материалдар мен жабдықтарға жоспарлар, сметалар, өтінімдер жасау үшін бастапқы деректерді жүйелеуді жүргізу;
10. Цифрлық ақпараттық технологияларды қолдану.

Білімі:
1. "Ғылым туралы" Қазақстан Республикасының Заңы;
2. Ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызметті базалық, гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру тәртібі;
3. Ішкі еңбек тәртібі;
4. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау жөніндегі тәртібі;
5. Өндірістік санитария тәртібі;
6. Өрт қауіпсіздігі талаптары.

Дағдыларды тану мүмкіндігі

Атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау туралы куәлік (3 жылда 1 рет)
"Атом энергиясын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-бабы, атом энергиясын пайдалану объектілерінде жұмыс істейтін персоналды аттестаттау қағидалары.

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Жауапкершілік, дербестік және жауапкершілік, ынтымақтастық және өзара іс-қимыл, тез шешім қабылдай білу, командада жұмыс істей білу, өзгерістерді басқару, көшбасшылық.

Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары

Медициналық қарсы көрсетілімдердің болмауы (086-нысан бойынша анықтама);
Заңнамада белгіленген тәртіппен міндетті мерзімді медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау, сондай-ақ кезектен тыс медициналық қарап-тексерулерден (зерттеп қарау) өту;
Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша нұсқаулықтан өту;
Сотталмағандығы туралы анықтама.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі

"Ядролық және радиациялық қауіпсіздік техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 58 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15005 болып тіркелді);
"Ядролық зерттеу қондырғыларының ядролық және радиациялық қауіпсіздігі техникалық регламентін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2017 жылғы 20 ақпандағы № 59 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 15006 болып тіркелді).

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Ядролық реакторды басқару жөніндегі инженер


6

Ядрошы-инженер

8.3.

Реактордың бас инженері


8.2.

Реактор (үдеткіш, ядролық-физикалық қондырғы) бастығы

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      25. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі.

      Орындаушы: Нұрым Қазыбек Айдарұлы.

      E-mail: k.nurym@energo.gov.kz.

      Телефон нөмірі: +7 (7172) 789764.

      26. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі жанындағы "Ядролық физика институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорын.

      Жоба жетекшісі: Төлегенов Мұрат Шәкенұлы.

      E-mail: m.tulegenov@inp.kz.

      Телефон нөмірі: +7 (777) 2464508.

      Орындаушы: Абдраманова Арайлым Серікбайқызы.

      E-mail: a.abdramanova@inp.kz;.

      Телефон нөмірі: +7 (707) 791 17 99.

      27. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2023 жылғы 8 желтоқсандағы атом саласының кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңесі отырысының №17 Хаттамасы.

      28. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2023 жылғы 6 желтоқсандағы кәсіптік стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша кәсіптік біліктілік жөніндегі Ұлттық органның қорытындысы.

      29. Қазақстан Республикасының Ұлттық Кәсіпкерлер Палатасы "Атамекен": 2024 жылғы 23 ақпандағы № 02572/19 хатпен сараптамалық қорытынды.

      30. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-ші нұсқа, 2024 жыл.

      31. Болжалды қайта қарау күні: 2027 жылғы 31 желтоқсан.

  Қазақстан Республикасы
Энергетика министрі
  2024 жылғы 8 қарашадағы
№ 397 бұйрығына
2-қосымша

"Атом саласын пайдалану объектілерінің жабдықтарына қызмет көрсету" кәсіптік стандарты

1-тарау. Жалпы ережелер

      1. Кәсіптік стандарттың қолданылу аясы:

      "Атом саласын пайдалану объектілерінің жабдықтарына қызмет көрсету" кәсіптік стандарты атом саласындағы эксперименттік стендтер мен жабдықтарға қызмет көрсету саласындағы білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, оның ішінде кәсіпорындарда кадрларды даярлауға, білім беру ұйымдары қызметкерлері мен түлектерінің кәсіби біліктіліктерін тануға және эксперименттік қызмет көрсетуді жүзеге асыратын ұйымдар мен кәсіпорындарда персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге қойылатын талаптарды белгілейді.

      2. Осы кәсіптік стандартта келесі терминдер, анықтамалар мен қысқартулар қолданылады:

      1) экспериментальные стенды и установки – исследовательское оборудование, предназначенное для проведения испытаний и экспериментальных работ в разных областях науки и техники;

      2) информалды білім – білім беру ұйымдарынан және білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдардан тыс күнделікті қызмет барысында алынатын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат берілмей жүргізілетін білім беру түрі;

      3) формалды емес білім беру – оқыту орны, мерзімдері мен нысаны ескерілмей, білім беру қызметтерін ұсынатын ұйымдар жоспарлаған, ұйымдастырған және жүзеге асыратын және оқыту нәтижелерін растаушы құжат беріле отырып жүргізілетін білім беру түрі.

      3. Осы кәсіптік стандартта келесі қысқартулар қолданылады:

      БТБА – Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік біліктілік анықтамалығы;

      БА – Біліктілік анықтамалығы;

      СБШ – Салалық біліктілік шеңбері;

      ЭҚЖЖ – Экономикалық қызмет түрлерінің жалпы мемлекеттік жіктеуіші.

2-тарау. Кәсіптік стандарттың паспорты

      4. Кәсіптік стандарттың атауы: "Атом саласын пайдалану объектілерінің жабдықтарына қызмет көрсету".

      5. Кәсіптік стандарт коды: M72194003.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секциясын, бөлімін, тобын, сыныбын және кіші сыныбын көрсету:

      M Кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет;

      72. Ғылыми зерттеулер және әзірлемелер;

      72.1. Жаратылыстану мен техникалық ғылымдар саласындағы ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер;

      72.19. Жаратылыстану мен техникалық ғылымдар саласындағы өзге де ғылыми зерттеулер мен эксперименттік әзірлемелер;

      72.19.4. Атом энергиясын бейбіт мақсатта пайдалану саласындағы зерттеулер және тәжірибелік әзірлемелер.

      7. Кәсіптік стандарттың қысқаша сипаттамасы: осы кәсіптік стандарт 3 жұмысшы мамандығының карточкаларын қарастырады. "Білім" тарауында қамтылған теориялық және практикалық білімге қойылатын талаптармен қатар жұмысшылар білуі керек: еңбекті қорғау ережелері мен ережелерін, радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды, экологиялық, өнеркәсіптік қауіпсіздік нормалары мен ережелерін, пайдалану ережелерін. қышқылға төзімді костюмдер, жеке қорғану құралдарын пайдалану ережелері, жеке қорғану құралдары мен қорғаныш киімдерін тапсыру және радиация деңгейін бақылау, жұмыс орнын ұтымды ұйымдастыру және күтіп ұстау ережесі қамтылған.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі:

      1) эксперименттік стендтер мен жабдықтар механигі – СБШ бойынша 3-деңгей;

      2) эксперименттік стендтер мен жабдықтар механигі – СБШ бойынша 4-деңгей;

      3) эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы – СБШ бойынша 2-деңгей;

      4) эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы – СБШ бойынша 3-деңгей;

      5) эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы – СБШ бойынша 4-деңгей;

      6) эксперименттік стендтер мен қондырғылардың лаборанты – СБШ бойынша 2-деңгей;

      7) эксперименттік стендтер мен қондырғылардың лаборанты – СБШ бойынша 3-деңгей;

      8) эксперименттік стендтер мен қондырғылардың лаборанты – СБШ бойынша 4-деңгей.

3-тарау. Кәсіптер карточкалары

9. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

7239-9

Сабақ атауының коды:

7239-9-007

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Тжкб (жұмысшы кәсіптер)

Мамандық:
Кәсіптік оқыту (салалар бойынша)

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:


Формалды емес және информалды біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды тәжірибеге дайындау; жабдықты орнату сапасын бақылау; стандартты емес бөлшектер мен тораптарды өндіру, орнату және реттеу; күрделі және орташа жөндеу, реттеу, сынау, күрделі арнайы жабдықтарды тапсыру және т.б.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды тәжірибеге дайындау

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды тәжірибеге дайындау



Дағды 1:
Эксперименттік стендті, қондырғыны іске қосуға дайындау және орнатуға қатысу

Машығы:
1. Жабдықтардың және құбырлардың қарапайым дайын торабтарын дәнекерлеуге дайындау.
2. Жабдықтардың тірек металл конструкцияларын жасау (үлгілер бойынша әртүрлі болаттардан жасалған құбырларды суық күйде ию).
3. Стендтің қосалқы контурларын орнату.
4. Түрлі металл кескіш білдектерде стендтік жабдықтар мен қондырғыларға қажет емес бөлшектерді жасау.
5. Токарлық, бұрғылау, фрезерлік білдектерде материалдарды өңдеу.
6. Қарапайым сызбаларды оқу.

Білімі:
1. ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы.
2. Монтаждау және қызмет көрсету жабдықтарының және тәжірибелік құрылғылардың қарапайым торабтарын тағайындау;
3. Коммуникация схемасы; токарлық, фрезалық және слесірлік іс.
4. Рұқсаттар мен отырғызулар туралы негізгі мәліметтер, олардың сызбалардағы белгіленуі.
5. Ядролық физика негізі.
6. Авариялық жағдайларда әрекет ету тәртібі, атом станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыру бойынша талаптар.
7. Қызмет көрсетілетін жабдықтардың электр схемасын және оның технологиялық жүйелерін; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының әрекет ету принипі.
8. Жұмыс орнын жоспарлау және жарақтау талаптарын.
9. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережесі.
10. Өрт қауіпсіздігі ережесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Эксперименттік стендтің, қондырғының жабдықтарын орнатуға қатысу. Жабдықты жинастыру.

Машықтар:
1. 4-5-ші дәлдік кластары бойынша бұйымдарды слесірлік өңдеу.
2. Күрделілігі орташа бөлшектендіру және құрастыру сызбаларын оқу.
3. Төмен қысымды құбырларды дәнекерлеуге дайындау.
4. Арнайы қондырғыларда торабтар мен механизмдерді гидравликалық сынау.
5. Стенд, қондырғы жүйелерінің герметикалығын тексеру және қарапайым әдістерді қолдану арқылы орнату. Қолданыстағы жабдықта істен шыққан қарапайым бөлшектерді ауыстыру.
6. Стендтің, қондырғының жұмыс бөліктерін жабдықтауға арналған бөлшектерді, 12-14 – квалитеттер бойынша дайындау. (5-7-ші дәлдік кластары).
7. Бөлшектерді металдандыру.
8. Стандартты емес бөлшектерді жасау.
9. Қатты дәнекерлермен пісіру.
10. Стендтердің жабдықтарын және құбырларын жылу оқшаулау.
11. Стенд, қондырғылардың жабдықтарын орташа жөндеу.

Білімі:
1. Қызмет көрсетілетін стендтің, қондырғының және жұмыста қолданылатын металл кесетін білдектердің жұмыс принципі;
2. Датчиктердің құрылғысы;
3. Металдарды механикалық өңдеу бойынша негізгі мәліметтер;
4. Металдарды термиялық өңдеудің мақсаты;
5. Вакуумдық техника, металды жабу және металдарды термиялық өңдеу теориясы туралы негізгі мәліметтер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Командада жұмыс істей білу

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар бойынша лаборант

10. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

7239-9

Сабақ атауының коды:

7239-9-007

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Тжкб (орта деңгейдегі маман)

Мамандық:
Электромеханикалық жабдықтарға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану (түрлері және салалары бойынша)

Біліктілік:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Практикалық тәжірибе

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Білім беру ұйымының базасында қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында белгіленген деңгейде оқыту

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Тәжірибелік стендтер мен қондырғыларды тәжірибеге дайындау; жабдықты орнату сапасын бақылау; стандартты емес бөлшектер мен тораптарды жасау, орнату және реттеу; күрделі және орташа жөндеу, реттеу, сынау, күрделі арнайы жабдықтарды тапсыру және т.б.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды тәжірибеге дайындау
2. Эксперименттік стендті, қондырғыны іске қосуға орнату және дайындау

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды тәжірибеге дайындау



Дағды 1:
Эксперименттік стенд, қондырғы жабдықтарын орнату

Машықтар:
1. Стенд, қондырғы торабтарын 8-ші квалитет бойынша слесірлік өңдеу (3-дәлдік класы).
2. Қажетті бөлшектер мен тораптарды слесірлік өңдеу және жарақтау, радиоэлектрондық аппаратураның шағын габаритті блоктары үшін жоғары дәлдіктегі автоматты тораптардың орнату бұйымдары мен механизмдерін дайындау.
3. Эксперименттік құрылғыларды орнату. Жабдықтардың жұмыс учаскелерін датчиктермен жабдықтау.
4. Шағын өлшемді датчиктерді жасау.
5. Жұмыс істеп тұрған стендтердің, қондырғылардың жабдықтарын қалпына келтіру және жөндеу жұмыстарын жүргізу.
6. Жабдық пен стендті күрделі жөндеу.
7. Бөлшектерді дәнекерлеу. Күрделі бөлшектеу мен құрастыру сызбаларын оқу.

Білімі:
1. Орнатылатын және қызмет көрсетілетін жабдықты орналастыру;
2. Жұмыста қолданылатын металл кесетін білдектердің құрылғысы кинематикалық схемалары;
3. Қолданылатын материалдардың қасиеттері;
4. Орындалатын жұмыс ауқымында механика және вакуумдық технология негіздері;
5. Дәнекерлеудің түрлері мен ерекшеліктері;
6. Қолданылатын құрал.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Эксперименттік стенд, қондырғының жабдықтарын орнатуды басқару

Машықтар:
1. 7-ші квалитетке (2-дәлдік класы) сәйкес күрделі конфигурациядағы қажетті бөлшектер мен тораптарды слесірлік өңдеу және қиюластыру.
2. Тұтас жұмыс учаскелерін дайындау және оларды қажетті өлшеу құралдарымен (координаталық құрылғылармен, микрометрлік датчиктермен және т.б.) Жабдықтау.
3. Жоғары температуралы материалдардан өлшеу датчиктерінің барлық түрлерін жасау және ауыстыру.
4. Күрделі дәнекерлеу. Стенд, қондырғының аса маңызды бөлшектер мен ын 6-7 квалиттер (1-2 дәлдік класы) бойынша дайындау.
5. Электрондық есептеуіш машиналардың енгізу және шығару құрылғыларын жөндеу және реттеу.
6. Жауапты эксперименттік құрылғыларды орнату.
7. Арнайы технологиялық жабдықты күрделі және орташа жөндеу, сынау, реттеу және тапсыру.
8. Эскиз және сызбаларды жасау.

Білімі:
1. ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы.
2. Орнатылатын және пайдаланылатын стендтердің, қондырғылардың конструкциялық ерекшеліктері.
3. Дайындалып жатқан эксперименттің мәні.
4. Металлтану негіздері.
5. Электротехника бойынша негізгі мәліметтер.
6. Ядролық физика негіздері.
7. Авариялық жағдайларда әрекет ету тәртібі, атом станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыру талаптары.
8. Қызмет көрсетілетін жабдықтардың электр схемасын және оның технологиялық жүйелерін; қызмет көрсетелітен қондырғының жабдықтары мен құрылғысының жұмыс принципі.
9. Жұмыс орындарын жоспрарлау және жарақтау талаптары.
10. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережесі.
11. Өрт қауіпсіздігі ережесі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-еңбек функциясы:
Эксперименттік стендті, қондырғыны іске қосуға орнату және дайындау

Дағды 1:
Тәжірибелік стендті, қондырғыны іске қосуға орнату және дайындауға қатысу

Машықтар:
1. Жабдықтардың және құбырлардың қарапайым дайын торабтарын дәнекерлеуге дайындау.
2. Жабдықтардың тірек металл конструкцияларын жасау. Үлгілер бойынша әртүрлі болаттан жасалған құбырларды суық күйде ию.
3. Стендтің қосалқы контурларын орнату.
4. Түрлі металл кескіш білдектерде стенд, қондырғы жабдықтары үшін сай келмейтін бөлшектерді жасау.
5. Токарлық, бұрғылау, фрезерлік білдектерде материалдарды өңдеу.
6. Стендтің қосалқы және қарапайым эксперименттік айлабұйымдарын орнату.
7. Қарапайым сызбаларды оқу.

Білімі:
1. ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы.
2. Орнату және қызмет көрсету жабдықтарының және эксперименттік құрылғылардың қарапайым торабтарының берілуі.
3. Коммуникация схемасы; токарлық, фрезалық және слесірлік өңдеу.
Рұқсаттар мен орнықтыру туралы негізгі мәліметтер, олардың сызбалардағы белгіленуі.
4. Ядролық физика негіздері
5. Авариялық жағдайлардың тәртібі, атом электр станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыруға қойылатын талаптар
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс принципі
7. Жұмыс орнын жоспарлауға және жабдықталуына қойылатын талаптар
8. Еңбекті қорғау ережелері
9. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттерге қойылатын талаптар:

Тез шешім қабылдай білу
Командада жұмыс істей білу
Ұқыптылық
Аналитикалық ойлау

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы

4

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар бойынша лаборант

11. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы" кәсібінің карточкасы

Топтың коды:

8186-0

Сабақ атауының коды:

8186-0-058

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33389 болып тіркелді).
Тозаңұстағыш қондырғыларда қызмет көрсетуші оператор
9-шығарылым
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығына қосымша (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді).
Реакторлық бөлімшенің көліктік-технологиялық жабдығының операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Негізгі орта білім

Мамандық:
-

Біліктілік:
-

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Білім беру ұйымының базасында қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында белгіленген деңгейде оқыту

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Білім беру ұйымының базасында қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында белгіленген деңгейде оқыту

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Стенд, қондырғы жабдықтарында, оның ішінде күрделі механизмдерге, құрылымдарға, автоматтыреттеу және қашықтан басқару жүйелеріне, вакуумдық жүйелерге, қоректендіру және басқару жүйелеріне, газ шаруашылығы және т.б. қызмет көрсету.
Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша стенд, қондырғының жұмыс режимдерін баптау және реттеу, баптау, күрделі өлшеулер жүргізу, эксперименттерді жүргізуге қатысу

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Эксперименттік стендтер мен қондырғыларда қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:

1. Циклонда, скрубберде саптамалармен су бүрку арқылы газдарды салқындату процесін жүргізу

1-еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларда қызмет көрсету

Дағды 1:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларда қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау

Машықтар:
(2-3 санат)
1. Қарапайым слесірлік жұмыстарды орындау.
2. Жабдықтарды тазалау және жуу.
3. Қарапайым жабдықтарды жөндеуге қатысу.
4. Сынақ жабдықтарына қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау.
5. Ауыр заттарды қолмен тасу әдісімен қауіпсіз жылжыту ережелерін орындау.
6. Жарақат және жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы көмек көрсету.
7. Бастапқы өрт сөндіру және жеке қорғаныс құралдарымен қолдану.

Білімі:
1. ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы.
2. Қызмет көрсетілетін жабдықтың мақсаты;
3. Слесірлік іс негіздері.
4. Ядролық физика негіздері
5. Авариялық жағдайлардың тәртібі, атом электр станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыруға қойылатын талаптар
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтың электрлік схемасы және оның технологиялық жүйелері; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс принципі.
7. Жұмыс орнын жоспарлау және жабдықтауға қойылатын талаптар.
8. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері.
9. Өрт қауіпсіздігі ережелері.
10. Штаттан тыс жағдайларда әрекет ету тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Біліктілігі жоғары оператордың басшылығымен қарапайым стендтер мен қондырғыларда қызмет көрсету

Машықтар:
(2-3 санат)
1. Күрделілігі әртүрлі стендтер мен қондырғыларда қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау.
2. Аспаптардың көрсеткіштерін жазу және оларды қарапайым санау құрылғыларында өңдеу.
3. Сынақ жабдықтарына қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау.
4. Ауыр заттарды қолмен тасу әдісі бойынша қауіпсіз жылжыту ережелерін орындау.
5. Жарақат және жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы көмек көрсету.
6. Бастапқы өрт сөндіру және жеке қорғаныс құралдарымен қолдану.

Білімі:
1. ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы.
2. Қызмет көрсетілетін стендтің, қондырғының қағидатты схемасы.
3. Қолданылатын бақылау-өлшеу құралдарының мақсаты.
4. Негізгі жұмыс материалдарының қасиеттері.
5. Физика және химия бойынша негізгі мәліметтер.
6. Вакуумдық техника және электротехникадан элементарлық мәліметтер.
7. Авариялық жағдайларда әрекет ету тәртібі, атом электр станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
8. Қызмет көрсетілетін жабдықтың электр схемасы және оның технологиялық жүйелері; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс принципі.
9. Жұмыс орнын жоспарлауға және жабдықтауға қойылатын талаптар
10. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері.
11. Өрт қауіпсіздігі ережелері.
12. Штаттан тыс жағдайларда әрекет ету тәртібі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

1-қосымша еңбек функциясы:
Циклонда, скрубберде саптамалармен су бүрку арқылы газдарды салқындату процесін жүргізу

Дағды 1:
Қойыртпақпен толтыру және скрубберлерді сумен біркелкі суару. Скрубберлерге, желдеткіштерді шайқау және кері үрлеу механизмдеріне қызмет көрсету

Машықтар:
(2-3 дәреже)
1. Куперлерді, шығатын құбырларды, тозаңұстағыш шатырларын және басқа жабдықтарды тазалау.
2. Газ концентрациясын төмендетпей оқшаулағыштар мен газ құбырларын тазалау.
3. Жарақат және жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы көмек көрсету.
4. Бастапқы өрт сөндіру және жеке қорғаныс құралдарын қолдану.

Білімі:
1. ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы.
2. Ядролық физика негіздері.
3. Электротехника негіздері.
4. Суару және коммуникация схемасы.
5. Электр іске қосу аппаратурасымен, бақылау-өлшеу құралдары және автоматикамен жұмыс істеу тәсілдері.
6. Авариялық жағдайлардың тәртібі, атом электр станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
7. Қызмет көрсетілетін жабдықтың электр схемасы және оның технологиялық жүйелерін; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс принципі.
8. Жұмыс орнын жоспарлауға және жабдықтауға қойылатын талаптар.
9. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері.
10. Өрт қауіпсіздігі ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттерге қойылатын талаптар:

Бейімділік
Жауапкершілік
Ұқыптылық

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ-нің деңгейі:

Кәсіптің атауы:

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

2

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың лаборанты

12. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

8186-0

Сабақ атауының коды:

8186-0-058

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым.
"Жұмыстар мен жұмысшы кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33389 болып тіркелді).
Тозаңұстағыш қондырғыларда қызмет көрсетуші оператор
9-шығарылым
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығына қосымша (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді).
Реакторлық бөлімшенің көліктік-технологиялық жабдығының операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Тжкб (жұмысшы мамандықтары)

Мамандығы:
Кәсіптік оқыту (салалар бойынша)

Біліктілігі:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Бір жылға дейінгі кәсіптік даярлау бағдарламалары бойынша білім беру ұйымының базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Күрделі механизмдерді, конструкцияларды, автоматты реттеу және қашықтықтан басқару жүйелерін, вакуумдық жүйені, қоректендіру және бақылау жүйелерін, газ шаруашылығын және т.б. қамтитын стенд жабдықтарына, қондырғыларға қызмет көрсету.
Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша баптау және реттеу, күрделі өлшеулер жүргізу, эксперименттер жүргізуге қатысу.

Еңбек функцияларының сипаты

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды экспериментке дайындау
2. Эксперименттік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды экспериментке дайындау

Дағды 1:
Тәжірибелік стендтер мен қондырғылардың сызбасындағы жеке агрегаттарға, механизмдерге және құрылғыларға дербес қызмет көрсету

Машықтар:
1. Қосылатын құрылғылар.
2. Аспаптардың көрсеткіштерін жазу.
3. Стенд пен қондырғының параметрлерін жұмыс жағдайында ұстау.
4. Пайдалануға беру жұмыстарына қатысу.
5. Қарапайым жұмыс сызбаларын дайындау.

Білімдер:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы.
2. Ядролық физика негіздері.
3. Электротехника негіздері.
4. Электр іске қосу аппаратурасымен, бақылау-өлшеу құралдарымен және автоматикамен жұмыс істеу әдістері.
5. Төтенше жағдайлардың тәртібі, атом электр станцияларында персоналмен жұмысты ұйымдастыруға қойылатын талаптар.
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс принципі.
7. Жұмыс орнының орналасуына және жабдықталуына қойылатын талаптар.
8. Еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау ережелері.
9. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Күрделі стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсетуге қатысу. Күрделі стендтердің жекелеген тораптары мен механизмдеріне дербес қызмет көрсету

Машықтар:
1. Күрделілігі орташа әртүрлі өлшемдерді жүргізу.
2. Қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосу және тоқтату.
3. Жұмыс параметрлерін сақтау.
4. Өлшеу нәтижелері бойынша графиктер салу, диаграммаларды салу, эксперименттік мәліметтерді өңдеу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін стендтер мен қондырғылардың негізгі жабдықтарын орнату.
2. Қолданылатын бақылау-өлшеу құралдарының жұмыс принципі.
3. Физика мен химияның негізгі заңдарын;
4. Жұмыста қолданылатын материалдардың физикалық-химиялық қасиеттері.
5. Электротехника, вакуумдық техника, гидравлика, электроника, жылу техникасы бойынша негізгі мәліметтер.
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс параметрлерінің сынақ нәтижелеріне әсері.
7. Машина жасау сызу негіздері.
8. Стендте жүргізілетін технологиялық процестердің мәні.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету

Дағды 1:
Тәжірибелік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету бойынша көмекші жұмыстарды орындау

Машықтар:
1. Қарапайым сантехникалық жұмыстарды орындаңыз.
2. Жабдықтарды тазалау және жуу.
3. Қарапайым техниканы жөндеуге қатысу.
4. Сынау жабдығына қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау.
5. Ауыр заттарды қол әдісімен қауіпсіз тасымалдау ережелерін орындау
6. Жарақаттар мен жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы көмек көрсету
7. Алғашқы өрт сөндіру құралдарын және жеке қорғану құралдарын пайдалану


Білімдер:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы
2. Ядролық физика негіздері
3. Қызмет көрсетілетін жабдықтың мақсаты
4. Слесарлық іс негіздері.
5. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
6. Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
7. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
8. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Біліктілігі жоғары оператордың басшылығымен қарапайым стендтер мен қондырғыларға техникалық қызмет көрсету

Машықтар:
1. Түрлі күрделіктегі стенділерге, қондырғыларға қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау.
2. Аспаптардың көрсеткіштерін жазу және оларды қарапайым есептеу құрылғыларында өңдеу.
3. Сынау жабдығына қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау.
4. Ауыр заттарды қол әдісімен
Қауіпсіз тасымалдау ережелерін орындау
5. Жарақаттар мен жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы көмек көрсету
6. Өрт сөндірудің алғашқы құралдары мен құралдарын пайдалану
Жеке қорғану

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін стендтің және орнатудың принципиалды схемасы;
2. Қолданылатын бақылау-өлшеу аспаптар мақсаты;
3. Негізгі жұмыс материалдарының қасиеттері;
4. Физика және химия бойынша негізгі мәліметтер;
5. Вакуумдық техника мен электротехникадан элементарлық ақпарат мәліметтер.
ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы,
6. Ядролық физика негіздері
7. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
8. Қызмет көрсетілетін жабдықтың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы;
9. Қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс істеу қағидаты
10. Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
11. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
12. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттеріне қойылатын талаптар:

Бейімделу
Жауапкершілік
Ұқыптылық
Ынтымақтастық және өзара іс-қимыл

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібтің атауы:

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар бойынша лаборант

13. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылар операторы" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

8186-0

Сабақ атауының коды:

8186-0-058

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар операторы

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33389 болып тіркелді).
Шаң-газ ұстағыш қондырғыларға қызмет көрсету операторы.
9-шығарылым
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығына қосымша (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді).
Реакторлық бөлімшенің көліктік-технологиялық жабдығының операторы.

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Тжкб (жұмысшы мамандықтары)

Мамандығы:
Кәсіптік оқыту (салалар бойынша)

Біліктілігі:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Практикалық тәжірибе:

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:

Білім беру ұйымының базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту, практикалық тәжірибе

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Күрделі механизмдерді, конструкцияларды, автоматты реттеу және қашықтықтан басқару жүйелерін, вакуумдық жүйені, қоректендіру және бақылау жүйелерін, газ шаруашылығын және т.б. қамтитын стенд жабдықтарына, қондырғыларға қызмет көрсету.
Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштері бойынша баптау және реттеу, күрделі өлшеулер жүргізу, эксперименттер жүргізуге қатысу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды экспериментке дайындау.
2. Эксперименттік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету.

Қосымша еңбек функциялары:


1 - еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларды экспериментке дайындау

Дағды 1:
Стендтік жабдықтарға, қондырғыларға, оның ішінде күрделі механизмдерге, құрылымдарға, автоматты басқару және қашықтан басқару жүйелеріне, вакуумдық жүйелерге, қуат және басқару жүйелеріне, газ қондырғыларына және т.б.

Машықтар:
1. Аспаптардың көрсеткіштері бойынша стендтің, қондырғылардың жұмыс режимдерін баптау және реттеу.
2. Күрделі өлшемдерді жүргізу.
3. Күрделілігі жоғары стендтер мен қондырғыларға дербес қызмет көрсету.
4. Есептеуіш және электронды техниканы пайдалана отырып өлшеу жүргізу.
5. Экспериментке қатысу.
6. Бірнеше ұқсас стендтер мен қондырғыларға бір уақытта қызмет көрсету.


Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін стендтер мен қондырғылардың жобалық және толық байланыс схемасы;
2. Қолданылатын бақылау-өлшеу құралдарының орналасуы;
3. Электротехника негіздері, вакуумдық технология;
4. Гидравликаның, жылу техникасының, электрониканың негізгі заңдарын;
5. Орындалатын процестер теориясы туралы негізгі мәліметтер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Ерекше күрделі стендтер мен қондырғыларға тәуелсіз қызмет көрсету

Машықтар:
1. Бірнеше түрлі типтегі стендтерге, қондырғыларға бір уақытта қызмет көрсету, күрделілігі жоғары өлшемдерді жүргізу.
2. Технологиялық жүйелердің жұмысындағы ақауларды анықтау және жою.
3. Экспериментке қатысу.
4. Стендті орнату және орнату.
5. Сынау жабдығына қызмет көрсету бойынша қосалқы жұмыстарды орындау.
6. Жарақаттар мен жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы көмек көрсету.
7. Өрт сөндірудің алғашқы құралдары мен құралдарын пайдалану жеке қорғану.

Білімдер:
1. ҚР "Атом энергиясын пайдалану туралы" Заңы.
2. Қызмет көрсетілетін стенділердің, қондырғылардың ерекше ерекшеліктері.
3. Қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс параметрлерінің сынау нәтижелеріне әсері.
4. Гидравлика, жылу техникасы, электроника негіздері.
5. Ядролық физика негіздері.
6. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар.
7. Қызмет көрсетілетін жабдықтың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс істеу принципі.
8 Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар.
9. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп.
10. Өрт қауіпсіздігі ережелері.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2 - еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету

Дағды 1:
Тәжірибелік стендтер мен қондырғылардың сызбасындағы жеке агрегаттарға, механизмдерге және құрылғыларға дербес қызмет көрсету

Машықтар:
1. Қосылатын құрылғылар.
2. Аспаптардың көрсеткіштерін жазу.
3. Стенд пен қондырғының параметрлерін жұмыс жағдайында ұстау.
4. Пайдалануға беру жұмыстарына қатысу.
5. Қарапайым жұмыс сызбаларын дайындау.


Білімдер:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы
2. Қызмет көрсетілетін стенділердің, қондырғылардың ерекше ерекшеліктері;
3. Қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс параметрлерінің сынау нәтижелеріне әсері;
4. Гидравлика, жылу техникасы, электроника негіздері.
5. Ядролық физика негіздері
6. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
7. Қызмет көрсетілетін жабдықтың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс істеу принципі
8 Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
9. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
10. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Күрделі стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсетуге қатысу. Күрделі стендтердің жекелеген тораптары мен механизмдеріне дербес қызмет көрсету

Машықтар:
1. Күрделілігі орташа әртүрлі өлшемдерді жүргізу.
2. Қызмет көрсетілетін жабдықты іске қосу және тоқтату.
3. Жұмыс параметрлерін сақтау.
4. Өлшеу нәтижелері бойынша графиктер салу, диаграммаларды салу, эксперименттік мәліметтерді өңдеу

Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін стендтер мен қондырғылардың негізгі жабдықтарын орнату;
2. Қолданылатын бақылау-өлшеу құралдарының жұмыс принципі;
3. Физика мен химияның негізгі заңдарын;
4. Жұмыста қолданылатын материалдардың физикалық-химиялық қасиеттері;
5. Электротехника, вакуумдық техника, гидравлика, электроника, жылу техникасы бойынша негізгі мәліметтер;
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтың жұмыс параметрлерінің сынақ нәтижелеріне әсері;
7. Машина жасау сызу негіздері;
8. Стендте жүргізілетін технологиялық процестердің мәні.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттеріне қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дербестік және жауапкершілік
Жүйелік ойлау
Аса күрделі эксперименттерге қатысу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

2

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар бойынша лаборант

14. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылар лаборанты" кәсібінің карточкасы

Топтың коды:

8186-0

Сабақ атауының коды:

8186-0-007

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар лаборанты

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

2

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

1-шығарылым.
"Жұмысшылардың жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2023 жылғы 1 қыркүйектегі № 364 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 33389 болып тіркелді).
Шаң-газ ұстағыш қондырғыларға қызмет көрсету операторы.
9-шығарылым
Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 2021 жылғы 30 сәуірдегі № 149 бұйрығына қосымша (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 22707 болып тіркелді).
Реакторлық бөлімшенің көліктік-технологиялық жабдығының операторы

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Негізгі орта білім беру

Мамандығы:

Біліктілігі:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:


Формалды емес және информалы біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Стендтер мен объектілердің жабдықтарында аспаптарды монтаждауды жүргізу; күрделі бақылау-өлшеу аппаратурасының көрсеткіштерін орнатуға және алуға; эксперименттер жүргізілгеннен кейін нәтижелер мен өлшемдерді өңдеуге және олардың есебін жүргізуге; іске қосу аралығындағы кезеңде жабдықтың жарамды жай-күйін бақылауға; жабдықты аса күрделі эксперименттерді жүргізуге дайындауға; стендтер мен объектілердегі ерекше күрделі эксперименттерге қатысу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Эксперименттік стендтер мен қондырғыларда қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:

Скрубберлерге, желдеткіштерге, сорғыларға, қап және қап сүзгілеріне, электр тұндырғыштарға арналған шайқау және кері шаю механизмдеріне қызмет көрсету.

1 - еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету

Дағды 1:
Тәжірибе жүргізуге өлшеу құралдарын орнатуды дайындауға қатысу, қондырғыны жекелеген тораптар мен механизмдерден құрастыру

Машықтар:
(3 дәреже)
1. Біліктілігі жоғары лаборанттың басшылығымен берілген блок-схема бойынша таңдалған жабдықтан өлшеу тізбегін құрастыру.
2. Телеметриялық кабельдерді төсеу
3. Физикалық шамалардың ең қарапайым өлшемдері.
4. Стендтерді, қондырғыларды және вакуумдық жүйелерді тазалау.
5. Қарапайым сантехника, құрастыру және электр монтаждау жұмыстарын орындау.


Білімдер:
1. Жекелеген тораптардың мақсаты және қызмет көрсетілетін стендтің немесе қондырғының жалпы схемасы;
2. Ең қарапайым электр өлшеу құралдарының жұмыс істеу принципін;
3. Стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсетуде қолданылатын негізгі материалдардың қасиеттері мен мақсаты;
4. Физика және электротехника бойынша негізгі мәліметтер.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

1 - қосымша еңбек функциясы:
Скрубберлерге, желдеткіштерге, сорғыларға, жең және қап сүзгілеріне, электр тұндырғыштарға арналған сілку және кері үрлеу механизмдеріне қызмет көрсету.

Дағды 1:
Скрубберге техникалық қызмет көрсету

Машықтар:
(3 дәреже)
Куперлерді, шығатын құбырларды, шаң жинағыш шатырларды және басқа жабдықтарды тазалау. Газ концентрациясын төмендетпей оқшаулағыштар мен түтін құбырларын тазалау


Білімдер:
Электротехника негіздері; суару және коммуникация схемасы; электр іске қосу жабдығымен, бақылау-өлшеу аспаптарымен және автоматикамен жұмыс істеу тәсілдері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттеріне қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ерекше күрделі эксперименттерге қатысу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы

15. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылар лаборанты" кәсібінің карточкасы:

Топтың коды:

8186-0

Сабақ атауының коды:

8186-0-007

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар лаборанты

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

3

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Тжкб (жұмысшы мамандықтары)

Мамандығы:
Кәсіптік оқыту (салалар бойынша)

Біліктілігі:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Бір жылға дейінгі кәсіптік даярлау бағдарламалары бойынша білім беру ұйымының базасында курстар немесе кәсіпорында оқыту

Формалды емес және информалды біліммен байланыс:


Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Стендтер мен объектілердің жабдықтарында аспаптарды монтаждауды жүргізу; күрделі бақылау-өлшеу аппаратурасының көрсеткіштерін орнатуға және алуға; эксперименттер жүргізілгеннен кейін нәтижелер мен өлшемдерді өңдеуге және олардың есебін жүргізуге; іске қосу аралығындағы кезеңде жабдықтың жарамды жай-күйін бақылауға; жабдықты аса күрделі эксперименттерді жүргізуге дайындауға; стендтер мен объектілердегі ерекше күрделі эксперименттерге қатысу.

Еңбек функцияларының сипаты

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

Эксперименттік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету

Қосымша еңбек функциялары:


1-еңбек функциясы:
Эксперименттік стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету

Дағды 1:
Қарапайым өлшемдерді жүргізу. Стендте немесе монтажда іске қосу жұмыстарына қатысу

Машықтар:
1. Берілген схема бойынша оптикалық көп элементті жүйені құрастыру.
2. Құрастырылған схеманың жекелеген тораптарының жұмысын тексеру және ұсақ ақауларды жою.
3. Стендтің немесе қондырғының жұмыс режимін сақтау.
4. Өлшеу нәтижелерін тіркеу.
5. Тәжірибелік стендтер мен қондырғыларға үлгілерді орналастыруға қатысу.
6. Толқынбағдарлама желілерін салуға қатысу.
7. Аспаптардың көрсеткіштерін жазу және оларды қарапайым санау құрылғыларында өңдеу.


Білімдер:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы
2. Қызмет көрсетілетін стенділер мен қондырғылардың қызметі және жұмыс істеу принципі;
3. Стендтің, вакуумдық қондырғының және стенділерде қолданылатын басқа да жүйелердің негізгі тораптарының мақсаты;
4. Вакуум алу техникасы, оптика бойынша қарапайым мәліметтер.
5. Ядролық физика негіздері
6. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
7. Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
8. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
9. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 2:
Берілген бағдарлама бойынша өз бетінше қарапайым өлшемдерді жүргізу. Кешенді экспериментті дайындауға қатысу

Машықтар:
1. Күрделі физикалық құрылғыларға, қондырғыларға қызмет көрсету және ақауларды жою.
2. Оптикалық жүйені лазерлер мен коллиматорлар көмегімен реттеу.
3. Радиоактивті сәулелену детекторларын және электровакуумдық құрылғыларды орнату.
4. Радиоактивті көздерді қолдану арқылы сипаттау.
5. Жылдам процестердің осциллографиясы.
6. Толқынды бағыттаушы сызықтарды орнату.
7. Берілген нобай бойынша жұмыс сызбаларын дайындау.
8. Вакуумдық қондырғыларды орнату және жөндеу.
9. Қарапайым техникалық есептеулерді жүргізу.

Білімдер:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы
2. Қызмет көрсетілетін аспаптар мен жабдықтардың жұмыс істеу принципі;
3. Электротехника және радиотехника бойынша негізгі мәліметтер;
4. Электромагниттік кедергілермен күресу әдістері.
5. Ядролық физика негіздері
6. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
7. Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
8. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
9. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Дағды 3:
Тәжірибе жүргізуге өлшеу құралдарын орнатуды дайындауға қатысу, қондырғыны жекелеген тораптар мен механизмдерден құрастыру

Машықтар:
1. Біліктілігі жоғары лаборанттың басшылығымен берілген блок-схема бойынша таңдалған жабдықтан өлшеу тізбегін құрастыру.
2. Телеметриялық кабельдерді төсеу
3. Физикалық шамалардың ең қарапайым өлшемдері.
4. Стендтерді, қондырғыларды және вакуумдық жүйелерді тазалау.
5. Қарапайым сантехника, құрастыру және электр монтаждау жұмыстарын орындау.

Білімдер:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы
2. Жекелеген тораптардың мақсаты және қызмет көрсетілетін стендтің немесе қондырғының жалпы схемасы;
3. Қарапайым электр өлшеу аспаптарының жұмыс істеу принципі;
4. Стендтер мен қондырғыларға қызмет көрсету кезінде қолданылатын негізгі материалдардың қасиеттері мен мақсаты;
5. Ядролық физика негіздері
6. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
7. Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
8. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
9. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттерге қойылатын талаптар:

Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дербестік және жауапкершілік
Аса күрделі эксперименттерге қатысу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ шеңберінде басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

3

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар бойынша лаборант

16. "Эксперименттік стендтер мен қондырғылар лаборанты" кәсібінің карточкасы

Топтың коды:

8186-0

Сабақ атауының коды:

8186-0-007

Кәсіптің атауы:

Эксперименттік стендтер мен қондырғылар лаборанты

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

4

СБШ бойынша біліктілік ішкі деңгейі:


БТБА, БА, үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:


Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Тжкб (орта буын маманы)

Мамандығы:
Кәсіптік оқыту (салалар бойынша)

Біліктілігі:

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

Практикалық тәжірибе

Формалды емес және информалы біліммен байланыс:

Білім беру ұйымының базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорында оқыту, практикалық тәжірибе

Кәсіптің басқа ықтимал атаулары:


Қызметтің негізгі мақсаты:

Стендтер мен объектілердің жабдықтарында аспаптарды монтаждауды жүргізу; күрделі бақылау-өлшеу аппаратурасының көрсеткіштерін орнатуға және алуға; эксперименттер жүргізілгеннен кейін нәтижелер мен өлшемдерді өңдеуге және олардың есебін жүргізуге; іске қосу аралығындағы кезеңде жабдықтың жарамды жай-күйін бақылауға; жабдықты аса күрделі эксперименттерді жүргізуге дайындауға; стендтер мен объектілердегі ерекше күрделі эксперименттерге қатысу.

Еңбек функциялардың сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары:

1. Нәтижелерді өлшеу және өңдеу, эксперименттер жүргізгеннен кейін олардың есебін жүргізу
2. Жабдықтарды ерекше күрделі эксперименттерді жүргізуге дайындау

Қосымша еңбек функциялары:


1 - еңбек функциясы:
Нәтижелерді өлшеу және өңдеу, эксперименттер жүргізілгеннен кейін олардың есебін жүргізу

 
1-дағды:
Тәжірибелік үлгілермен және бұйымдармен күрделілігі орташа технологиялық операцияларды жүргізу

 
Машықтар:
1. Тәжірибе кезінде өлшеулер жүргізу.
2. Осциллограммаларды суретке түсіру және өңдеу.
3. Контурлы осциллографтарды орнату және оларға жылдам процестерді жазу.
4. Әртүрлі типтегі оптикалық резонаторларды орнату және реттеу.
5. Жабдықты калибрлеу, лазерлік сәулеленуді өлшеу.



Білімдер:
1. Ең қарапайым үдеткіштердің жұмыс істеу принципі;
2. Қызмет көрсетілетін тәжірибелік стендтер мен қондырғыларды жайластыру;
3. Иондық көздердің жұмыс принципі;
4. Жұмыс бөлшектерін және радиоактивті сәулеленуді тіркеудің әртүрлі әдістерін;
5. Радиотехника және электротехника негіздері;
6. Ядролық физика бойынша негізгі мәліметтер;
7. Ядролық реакторлардың жұмыс принципі.

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2-дағды:
Эксперименттік үлгілермен және бұйымдармен күрделі технологиялық операцияларды өз бетінше жүргізу. Аспаптарды орнатумен ерекше күрделі эксперимент жүргізуге қатысу

Машықтар:
1. Күрделі аспаптар мен стандартты радиоактивті көздерді пайдалана отырып, калибрлеуді өлшеуді жүргізу.
2. Электр механикалық жапқыштары бар лазерлерді орнату және реттеу.
3. Лазерлік сәулелену параметрлерін өлшеуге арналған жабдықты тексеру.
4. Жарақаттар мен жазатайым оқиғалар кезінде алғашқы көмек көрсету
5. Өрт сөндірудің алғашқы құралдары мен құралдарын пайдалану
Жеке қорғану

Білімдер:
1. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы
2. Масс-спектрометрдің, электрондар мен ауыр зарядталған бөлшектердің сызықтық үдеткіштерінің, бетатронның, циклотронның жұмыс принципі;
3. Магнитті және электростатикалық талдағыштардың жұмыс принципі;
4. Электромагниттік өрістердегі қарапайым бөлшектердің қозғалысы теориясының негіздері;
5. Лазерлік сәулелену энергиясы мен қуатын өлшеу әдістері.
6. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
7. Қызмет көрсетілетін жабдықтың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс істеу принципі
8. Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
9. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
10. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

2 - еңбек функциясы:
Аса күрделі эксперименттерге арналған жабдықты дайындау

1-дағды:
Берілген бағдарлама бойынша өз бетінше қарапайым өлшемдерді жүргізу. Кешенді экспериментті дайындауға қатысу

Машықтар:
1. Күрделі физикалық құрылғыларға, қондырғыларға қызмет көрсету және ақауларды жою.
2. Оптикалық жүйені лазерлер мен коллиматорлар көмегімен реттеу.
3. Радиоактивті сәулелену детекторларын және электровакуумдық құрылғыларды орнату.
4. Радиоактивті көздерді қолдану арқылы сипаттау.
5. Жылдам процестердің осциллографиясы.
6. Толқынды бағыттаушы сызықтарды орнату.
7. Берілген нобай бойынша жұмыс сызбаларын дайындау.
8. Вакуумдық қондырғыларды орнату және жөндеу.
9. Қарапайым техникалық есептеулерді жүргізу.


Білімдер:
1. Қызмет көрсетілетін аспаптар мен жабдықтардың жұмыс істеу принципі;
2. Электротехника және радиотехника бойынша негізгі мәліметтер;
3. Электромагниттік кедергілермен күресу әдістері.
4. "Атом энергиясын пайдалану туралы" ҚР Заңы,
5. Авариялық жағдайлардағы іс-қимыл тәртібі, атом станцияларындағы персоналмен жұмысты ұйымдастыру жөніндегі талаптар
6. Қызмет көрсетілетін жабдықтың және оның технологиялық жүйелерінің электр схемасы; қызмет көрсетілетін қондырғылардың жабдықтары мен құрылғыларының жұмыс істеу принципі
7. Жұмыс орнын жоспарлауға және жарақтандыруға қойылатын талаптар
8. Еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi тәртiп
9. Өрт қауіпсіздігі ережелері

Дағдыны тану мүмкіндігі:

-

Тұлғалық құзыреттеріне қойылатын талаптар:

Бейімделу
Жауапкершілік
Ұқыптылық
Дербестік және жауапкершілік
Аса күрделі эксперименттерге қатысу кезінде шектеулі жауапкершілікті және белгілі бір дербестік деңгейін көздейтін, басшылық етумен норманы іске асыру бойынша орындаушылық қызмет

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:


СБШ -нің ішіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі:

Кәсібінің атауы:

4

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың механигі

4

Эксперименттік стендтер мен қондырғылардың операторы

4-тарау. Кәсіптік стандарттың техникалық деректері

      17. Мемлекеттік органның атауы:

      Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігі.

      Орындаушы: Нұрым Қазыбек Айдарұлы.

      E-mail: k.nurym@energo.gov.kz.

      Телефон нөмірі: +7 (7172) 789764.

      18. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар):

      Қазақстан Республикасы Энергетика министрлігі жанындағы "Қазақстан Республикасының Ұлттық ядролық орталығы" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорыны жанындағы "Атом энергиясы институты" филиалы.

      Орындаушылар: Климцева Любовь Васильевна.

      E-mail: klimtseva@nnc.kz.

      Телефон нөмірі: +7 (722) 5127444.

      Москвина Лилия Александровна.

      E-mail: moskvina@nnc.kz.

      Телефон нөмірі: +7 (722) 5194511.

      19. Кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2023 жылғы 8 желтоқсандағы Атом саласындағы кәсіптік біліктілік жөнініндегі салалык кеңес отырысының №17 хаттамасы.

      20. Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық орган: 2023 жылғы 6 желтоқсандағы Кәсіптік стандарт жобасын сараптама қорытындысы бойынша Кәсіптік біліктілік жөніндегі ұлттық органның қорытындысы.

      21. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 23 ақпандағы № 02572/19 сараптамалық қорытынды хат.

      22. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-ші нұсқа, 2024 жыл.

      23. Бағдарлы қайта қарау күні: 2027 жылғы 31 желтоқсан.

Об утверждении профессиональных стандартов "Эксплуатация и техническое обслуживание исследовательских реакторов" и "Обслуживание оборудования объектов использования атомной отрасли"

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 8 ноября 2024 года № 397

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить:

      1) профессиональный стандарт "Эксплуатация и техническое обслуживание исследовательских реакторов", согласно приложению 1 к настоящему приказу;

      2) профессиональный стандарт "Обслуживание оборудования объектов использования атомной отрасли", согласно приложению 2 к настоящему приказу.

      2. Департаменту атомной энергетики и промышленности Министерства энергетики Республики Казахстан в установленном законодательством порядке обеспечить:

      1) в течение пяти рабочих дней со дня подписания настоящего приказа направление его копии в электронном виде на казахском и русском языках в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для официального опубликования и включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на интернет-ресурсе Министерства энергетики Республики Казахстан после его официального опубликования;

      3) в течение десяти календарных дней после опубликования настоящего приказа в Эталонном контрольном банке нормативных правовых актов Республики Казахстан представление в Департамент юридической службы Министерства энергетики Республики Казахстан сведений об исполнении мероприятий, предусмотренных подпунктами 1) и 2) настоящего пункта.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра энергетики Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Министр энергетики
Республики Казахстан
А. Саткалиев

      "СОГЛАСОВАН"
Министерство труда и
социальной защиты населения
Республики Казахстан

  Приложение 1 к приказу
Министр энергетики
Республики Казахстан
от 8 ноября 2024 года № 397

Профессиональный стандарт "Эксплуатация и техническое обслуживание исследовательских реакторов"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Эксплуатация и техническое обслуживание исследовательских реакторов" устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области управления персоналом в организациях и на предприятиях, занимающихся эксплуатацией и техническим обслуживанием исследовательских реакторов.

      На основании данного профессионального стандарта организации могут разрабатывать для внутреннего применения корпоративные профессиональные стандарты на работников с уточнением перечня трудовых функций, знаний, умений и навыков с учетом особенностей организации производства, труда и управления, их ответственности.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) исследовательский реактор – устройство для экспериментальных исследований, состав и геометрия которого позволяют осуществлять управляемую ядерную реакцию деления, эксплуатируемое на мощности, требующее принудительного охлаждения. Исследовательский реактор предназначен, главным образом, для получения и использования нейтронов и ионизирующего излучения в исследовательских и других целях;

      2) ядерная установка – установка, включающая помещения, сооружения и оборудование, на которой осуществляется один или несколько из перечисленных видов деятельности: производство, переработка, использование, транспортировка, хранение, захоронение ядерного материала, за исключением установок для добычи и (или) переработки природного урана или тория;

      3) эксплуатация и техническое обслуживание исследовательских реакторов – диагностика состояния реактора и систем исследовательского реактора, важных для безопасности, контроль состояния физических барьеров на пути распространения продуктов деления ядерных материалов и радиоактивных веществ, а также сохранность и работоспособность в условиях проектных аварий технических средств, используемых для регистрации и хранения информации, необходимой для идентификации исходных событий проектных аварий, установления алгоритмов работы систем, важных для безопасности, и действий персонала, административная, хозяйственная и инженерно-техническая деятельность;

      4) "горячая" камера – специальное радиационно-защитное технологическое оборудование для обеспечения безопасности персонала при выполнении операций с радиоактивными веществами, в том числе, по перезарядке, идентификации, сборке источников ионизирующего излучения высокой активности;

      5) информальное образование – вид образования, получаемый в ходе повседневной деятельности вне организаций образования и организаций, предоставляющих образовательные услуги, и не сопровождаемый выдачей документа, подтверждающего результаты обучения;

      6) неформальное образование – вид образования, запланированный, организованный и осуществляемый организациями, которые предоставляют образовательные услуги, оказываемые без учета места, сроков и формы обучения, и сопровождаемый выдачей документа, подтверждающего результаты обучения;

      7) профессиональная группа (область профессиональной деятельности) - совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

      8) профессиональная подгруппа (вид трудовой деятельности) - часть профессиональной группы, совокупность профессий, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) КС – квалификационный справочник;

      2) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник;

      3) ПС – профессиональный стандарт;

      4) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      5) ТиПО – техническое и профессиональное образование;

      6) ОКЭД – общий государственный классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Название профессионального стандарта: Эксплуатация и техническое обслуживание исследовательских реакторов.

      5. Код профессионального стандарта: M71126002.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность;

      71. Деятельность в области архитектуры, инженерных изысканий, технических испытаний и анализа;

      71.1. Деятельность в области архитектуры, инженерных изысканий и предоставление технических консультаций в этих областях;

      71.12. Деятельность в области инженерных изысканий и предоставление технических консультаций в этой области;

      71.12.6. Деятельность в области инженерных изысканий и предоставление технических консультаций в этой области для объектов атомной промышленности и атомной энергетики.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: Профессиональный стандарт "Эксплуатация и техническое обслуживание исследовательских реакторов" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях" и правилами по разработке и (или) актуализации профессиональных стандартов, утвержденным приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 7 сентября 2023 года № 377 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33401).

      В настоящий профессиональный стандарт не включены производные должности: заместителей руководителей, старших, ведущих и главных специалистов, их обязанности, знания, умения и навыки определяются на основании базовых должностей и устанавливаются на основании штатных нормативов и расписаний в организации. Требования к необходимому стажу работы старших, ведущих и главных специалистов повышаются на 2-3 года по сравнению с предусмотренными для специалистов I квалификационной категории.

      Согласно характеристикам работ низших уровней квалификации отдельных профессий при ведении технологического процесса производится под руководством специалистов более высокой квалификации. В таких случаях специалисты более высоких уровней квалификации умеют организовывать ведение технологических процессов или выполнение отдельных работ специалистами более низких уровней квалификации той же профессии. Работы, которые приведены в характеристиках более низких уровней квалификации, в характеристиках более высоких уровней квалификации могут не указываться.

      Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимся в разделе "знания", работники должны знать: порядок и нормы по безопасности и охране труда, санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности, порядок и нормы по экологической, промышленной безопасности, порядок использования противокислотных костюмов, порядок пользования средствами индивидуальной защиты, сдача средств индивидуальной защиты и спецодежды и прохождение контроля уровня радиации, порядок рациональной организации и содержания рабочего места, порядок внутреннего трудового распорядка.

      Настоящий профессиональный стандарт предусматривает 12 карточек по 6 рабочим профессиям и 6 специалистам служащих.

      8. Перечень карточек профессий:

      1) дезактиваторщик – 2-3 уровни по ОРК;

      2) оператор специальной водоочистки – 3-4 уровни по ОРК;

      3) техник по наладке и испытаниям – 4-5 уровни по ОРК;

      4) начальник службы дезактивации и специальной водоочистки – 8.4. уровень по ОРК;

      5) оператор реакторного отделения – 3-4 уровни по ОРК;

      6) старший оператор реакторного отделения – 5 уровень по ОРК;

      7) оператор "горячей" камеры – 4 уровень по ОРК;

      8) оператор исследовательской горячей камеры – 4 уровень по ОРК;

      9) инженер "горячей" камеры – 6 уровень по ОРК;

      10) инженер по управлению ядерным реактором – 6 уровень по ОРК;

      11) инженер-ядерщик – 6 уровень по ОРК;

      12) инженер по учету и контролю ядерных материалов – 6 уровень по ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Дезактиваторщик"

Код группы

5415-9

Код наименования занятия

5415-9-003

Наименование профессии

Дезактиваторщик

Уровень квалификации по ОРК

2

Подуровень квалификации по
ОРК

2 (2.0., 2.1., 2.2.) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33389).
Параграф 88 Дезактиваторщик, 2 разряд.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
практический опыт и /или профессиональная подготовка при наличии общего, среднего образования, но не ниже основного среднего

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы

Без требований к опыту работы

Связь с неформальным и информальным образованием

Инструктаж/стажировка на рабочем месте;
курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Оператор специальной водоочистки

Основная цель деятельности

Проведение процедуры дезактивации при помощи специального оборудования и дезактивирующих веществ.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Выполнение стандартных задач, частично самостоятельно, в знакомых и стабильных условиях

Дополнительные трудовые функции

-

Трудовая функция 1:
Выполнение стандартных задач частично самостоятельно, в знакомых и стабильных условиях.

Навык 1:
Выполнение стандартных задач частично самостоятельно, в знакомых и стабильных условиях ведение подготовительных работ для

Умения:
1. Дезактивация специального автотранспорта, оборудования, инвентаря и помещений с помощью дезактивационного оборудования по заданной методике с применением различных приспособлений и регламентируемых дезактивирующих растворов;
2. Разборка оборудования, поступающего на дезактивацию;
3. Дегазация вручную зараженных объектов, оборудования, инвентаря и помещений путем смывания заражающих веществ растворителями (керосином, бензином и иное), снятия слоя зараженной почвы или снега и иное;
4. Доставка со склада к месту работы необходимых материалов для приготовления дегазирующих веществ;
5. Выполнение транспортных и такелажных работ по перемещению дезактивируемого оборудования;
6. Очистка трапов и отстойников на пункте дезактивации.

Знания:
1. Порядок дезактивации и дегазации поверхностей;
2. Составы и свойства основных дезактивирующих и дегазирующих растворов;
3. Порядок содержания рабочего инвентаря, ведения такелажных работ и радиационной гигиены;
4. Принцип работы дезактивационного оборудования, дозиметрической и радиометрической аппаратуры;
5. Номенклатуру дегазирующих веществ;
6. Порядок внутреннего трудового распорядка;
7. Порядок по безопасности и охране труда;
8. Порядок производственной санитарии;
9. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии".

Требования
к личностным компетенциям:

Деятельность под руководством с определенной долей самостоятельности, добросовестность, ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости;
получение допуска к самостоятельной работе.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

3

Дезактиваторщик 3 разряда

10. Карточка профессии "Дезактиваторщик"

Код группы

5415-9

Код наименования занятия

5415-9-003

Наименование профессии

Дезактиваторщик

Уровень квалификации по ОРК

3.0. – 3 разряд;
3.1. – 4 разряд;
3.2. – 5 разряд

Подуровень квалификации по ОРК

3.0. – 3 разряд (3.0. – 1, 3.0. – 2) от стажа работы;
3.1. – 4 разряд (3.1. –1, 3.1. – 2) от стажа работы;
3.2. – 5 разряд (3.2. – 1, 3.2. – 2) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 1)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 33389).
Параграфы 89-91, Дезактиваторщик, диапазон разрядов 3-5.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
программы общего среднего образования и опыт практической деятельности, включая обучение на предприятии, профессиональную подготовку, переподготовку, повышение квалификации или наличие технического и профессионального образования на базе основного среднего образования

Специальность:

Квалификация:

Требования к опыту работы

3.0. уровень: стаж работы дезактиваторщиком 2 разряда не менее одного года;
3.1. уровень: стаж работы дезактиваторщиком 3 разряда не менее 2 лет;
3.2. уровень: стаж работы дезактиваторщиком 4 разряда не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Инструктаж/стажировка на рабочем месте;
курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Оператор специальной водоочистки

Основная цель деятельности

Проведение процедуры дезактивации при помощи специального оборудования и дезактивирующих веществ.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Выполнение стандартных задач по дезактивации спецодежды и средств индивидуальной защиты с помощью дезактивационного оборудования частично самостоятельно в знакомых и стабильных условиях

Дополнительные трудовые функции

-

Трудовая функция 1:
Выполнение стандартных задач по дезактивации спецодежды и средств индивидуальной защиты с помощью дезактивационного оборудования частично самостоятельно в знакомых и стабильных условиях

Навык 1:
Приготовление дезактивирующего состава, дегазирующих веществ по заданной рецептуре.

Умения:
3.0. Уровень:
1. Дезактивация спецодежды и средств индивидуальной защиты с помощью дезактивационного оборудования;
2. Подготовка насосов к работе для подачи дезактивирующих растворов и обмывочных вод, такелажных приспособлений, прачечного оборудования;
3. Определение вида дезактивирующего состава в зависимости от вида загрязненности поверхности радиоактивными веществами;
4. Дегазация зараженных объектов, оборудования, инвентаря и помещений при помощи дегазационных приборов дегазирующими веществами;
5. Приготовление дезактивирующего состава, дегазирующих веществ по заданной рецептуре;
6. Выполнение текущего ремонта инвентаря, оборудования и приспособлений;
7. Подналадка оборудования.
3.1. Уровень:
1. Дезактивация ценных материалов, специальной одежды и средств индивидуальной защиты в ультразвуковых ваннах, плавильных печах, моечных боксах и иное;
2. Проверка исправности и пригодности к работе оборудования и контрольно-измерительных приборов;
3. Выполнение демонтажных и сборочных работ при дезактивации оборудования;
4. Определение окончания процесса дезактивации с помощью дозиметрического контроля путем сравнения с предельно допустимым уровнем для определенного вида радиоактивного изучения;
5. Наладка оборудования на заданный режим работы.
3.2. Уровень:
1. Дезактивация сливных и смывных вод;
2. Выбор технологического режима дезактивации;
3. Расчет и составление рецептур в зависимости от вида радиоактивного загрязнения и дезактивируемого материала;
4. Управление и наблюдение за работой обслуживаемых при дезактивации машин, аппаратуры и контрольно-измерительных приборов и устранение их неисправностей;
5. Регулирование показателей технологического режима по результатам анализов проб;
6. Участие в освоении и внедрении новых методов дезактивации.

Знания:
3.0. уровень:
1. Основные физико-химические свойства дезактивирующих составов;
2. Порядок приготовления дезактивирующих составов и дегазирующих веществ, воздействия на оборудование, защитную технику;
3. Материалы и средства индивидуальной защиты;
4. Устройство дезактивационного оборудования, дозиметрической, радиометрической аппаратуры и дегазационных приборов;
5. Предельно допустимые уровни и концентрацию радиоактивных загрязнений;
6. Санитарный порядок работы с радиоактивными веществами и источниками ионизирующих излучений;
7. Назначение и условия применения контрольно-измерительных приборов.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка;
9. Порядок по безопасности и охране труда;
10. Порядок производственной санитарии;
11. Требования пожарной безопасности.
3.1. уровень:
1. Устройство и управление ультразвуковыми ваннами, плавильными печами, моечными боксами и запорной арматурой;
2. Технологический процесс дезактивации;
3. Физико-химические свойства применяемого дезактивационного материала;
4. Устройство контрольно-измерительных приборов;
5. Порядок внутреннего трудового распорядка;
6. Порядок по безопасности и охране труда;
7. Порядок производственной санитарии;
8. Требования пожарной безопасности.
3.2. уровень:
1. Кинематические и электрические схемы ультразвуковых ванн, плавильных печей и моечных боксов;
2. Физико-химические свойства реагентов и материалов, законы радиоактивности;
3. Свойства ионизирующих излучений всех видов;
4. Порядок настройки и регулировки контрольно-измерительных приборов;
5. Порядок ремонта обслуживаемого оборудования;
6. Порядок внутреннего трудового распорядка;
7. Порядок по безопасности и охране труда;
8. Порядок производственной санитарии;
9. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии".

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, аккуратность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина, межличностная компетентность, ориентация на результат и эффективность

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК

Наименовании профессии

3

Оператор специальной водоочистки

11. Карточка профессии "Оператор специальной водоочистки"

Код группы

8189-0

Код наименования занятия

8189-0-043

Наименование профессии

Оператор специальной водоочистки

Уровень квалификации по ОРК

3 – 5 разряд

Подуровень квалификации по ОРК

3.0. – 5 разряд (3.0. – 1, 3.0. – 2) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Пункты 284-287, параграф 4. Оператор специальной водоочистки, 5 разряд.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
программы общего среднего образования и опыт практической деятельности, включая обучение на предприятии, профессиональную подготовку, переподготовку, повышение квалификации или наличие технического и профессионального образования на базе основного среднего образования

Специальность:
07321300
Эксплуатация очистных сооружений систем водоснабжения и водоотведения

Квалификация:
3W07321302
Оператор очистных сооружений

Требования к опыту работы

без требований к опыту работы

Связь с неформальным и информальным образованием

Инструктаж/стажировка на рабочем месте;
курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Оператор очистных сооружений

Основная цель деятельности

Эксплуатационное обслуживание оборудования систем специальной водоочистки.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Очистки воды системы управления и защиты реактора.

Дополнительные функции

-

Трудовая функция 1:
Выполнение стандартных задач по специальной водоочистке систем оборудования частично самостоятельно в знакомых и стабильных условиях

Навык 1:
Контроль работы оборудования путем обхода.
Приготовление регенерационных и дезактивирующих растворов.

Умение:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования систем специальной водоочистки;
2. Контроль работы оборудования путем обхода;
3. Приготовление и выдача регенерационных и дезактивирующих растворов;
4. Пуск, останов, переключения и опробование оборудования систем специальной водоочистки;
5. Участие в ликвидации аварийных ситуаций.



Знание:
1. Устройство, порядок обслуживания, условия эксплуатации и режим работы оборудования систем специальной водоочистки и специальной газовой очистки, реагентного, бакового, теплового обменного и насосного оборудования, хранилищ жидких радиоактивных отходов и систем их переработки, их технологические схемы;
2. Схемы расположения обслуживаемых оборудования, трубопроводов и арматуры, очистки теплового носителя и загрязненных вод;
3. Требования, предъявляемые к качеству теплового носителя и дистиллята после очистки;
4. Назначение средств измерений сигнализации и автоматических регуляторов;
5. Способы дезактивации помещений, оборудования, трубопроводов и инструмента;
6. Виды применяемых дезактивирующих растворов;
7. Порядок загрузки, выгрузки и перегрузки ионообменных смол;
8. Основы неорганической химии и химической технологии;
9. Порядок внутреннего трудового распорядка;
10. Порядок по безопасности и охране труда;
11. Порядок производственной санитарии;
12. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Пунктуальность, самостоятельность и ответственность, гибкость мышления, умение работать в команде, дисциплинированность, способность к обучению и самообучению, письменные коммуникативные навыки.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Оператор специальной водоочистки

12. Карточка профессии "Оператор специальной водоочистки"

Код группы

8189-0

Код наименования занятия

8189-0-043

Наименование профессии

Оператор специальной водоочистки

Уровень квалификации по ОРК

4.0. – 6 разряд;
4.1. – 7 разряд;
4.2. – 8 разряд

Подуровень квалификации по ОРК

4.0. – 6 разряд (4.1. – 1, 4.1. – 2) от стажа работы;
4.1. – 7 разряд (4.1. – 1, 4.1. – 2) от стажа работы;
4.2. – 8 разряд (4.2. – 1, 4.2. – 2) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Пункты 284-287, параграф 4. Оператор специальной водоочистки, диапазон разрядов 6-8.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
техническое и
профессиональное
образование

Специальность:
07321300
Эксплуатация очистных сооружений систем водоснабжения и водоотведения

Квалификация:
3W07321302
Оператор очистных сооружений


Требования к опыту работы

4.0. – стаж работы оператором 5 разряда не менее 2 лет;
4.1. – стаж работы оператором 6 разряда не менее 3 лет;
4.2. – стаж работы оператором 7 разряда не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Инструктаж/стажировка на рабочем месте или краткосрочное обучение;
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz"

Другие возможные наименования профессии

Оператор очистных сооружений

Основная цель деятельности

Эксплуатационное обслуживание оборудования систем специальной водоочистки

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Работы по всем видам сложных, особо сложных работ по очистке воды контура многократной принудительной циркуляции, очистке воды системы управления и защиты реактора

Дополнительная информация

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Работы по всем видам сложных, особо сложных работ по очистке воды контура многократной принудительной циркуляции, очистке воды системы управления и защиты реактора.

Навык1:
Участие в ликвидации аварийных ситуаций

Умение:
4.0. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования систем специальной водоочистки и специальной газовой очистки атомной электрической станции с энергоблоком единичной мощностью свыше 50 тысяч киловатт до 240 тысяч киловатт;
2. Выявление и устранение неисправностей в работе обслуживаемого оборудования, не требующих привлечения ремонтного персонала;
4.1. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования систем специальной водоочистки и специальной газовой очистки атомной электрической станции с энергоблоком единичной мощностью свыше 240 тысяч киловатт до 640 тысяч киловатт;
2. Подготовка технологических схем и обслуживаемого оборудования для регенерации и дезактивации.
4.2. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования систем специальной водоочистки и специальной газовой очистки атомной электрической станции с энергоблоком единичной мощностью свыше 640 тысяч киловатт;
2. Вывод обслуживаемого оборудования в ремонт и подготовка рабочих мест для производства ремонтных или наладочных работ;
3. Контроль за выполнением ремонтных работ, ввод оборудования в работу.

Знание:
4.0.-4.2. уровни:
1. Устройство, порядок обслуживания, условия эксплуатации и режим работы оборудования систем специальной водоочистки и специальной газовой очистки, реагентного, бакового, теплового обменного и насосного оборудования, хранилищ жидких радиоактивных отходов и систем их переработки, их технологические схемы;
2. Схемы расположения обслуживаемых оборудования, трубопроводов и арматуры, очистки теплового носителя и загрязненных вод;
3. Требования, предъявляемые к качеству теплового носителя и дистиллята после очистки;
4. Назначение средств измерений сигнализации и автоматических регуляторов;
5. Способы дезактивации помещений, оборудования, трубопроводов и инструмента;
6. Виды применяемых дезактивирующих растворов;
7. Порядок загрузки, выгрузки и перегрузки ионообменных смол;
8. Основы неорганической химии и химической технологии;
9. Порядок внутреннего трудового распорядка;
10. Порядок по безопасности и охране труда;
11. Порядок производственной санитарии;
12. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, аккуратность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина, межличностная компетентность, ориентация на результат и эффективность.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Техник по наладке и испытаниям

13. Карточка профессии "Техник по наладке и испытаниям"

Код группы

3129

Код наименования занятия

3129-9

Наименование профессии

Техник по наладке и испытаниям

Уровень квалификации по ОРК

4

Подуровень квалификации по ОРК

4.0. – без категории;
4.1. – 2 категории;
4.2. – 1 категории

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22003).
Пункты 354-356, параграф 15. Техник по наладке и испытаниям:
техник по наладке и испытаниям I категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника II категории не менее 2 лет;
техник по наладке и испытаниям II категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет;
техник по наладке и испытаниям без категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
техническое и
профессиональное
образование

Специальность:
07130100
Электрооборудование (по видам и отраслям)

Квалификация:
4S07130103
Техник-электрик

Требования к опыту работы

Техник по наладке и испытаниям без категории: без предъявления требований к стажу работы;
техник по наладке и испытаниям II категории: стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет;
техник по наладке и испытаниям I категории: стаж работы в должности техника II категории не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz"

Другие возможные наименования профессии:

Техник-технолог очистных сооружений;
техник-электрик

Основная цель деятельности:

Обеспечение пусконаладочных работ (опробование) различных видов оборудования и систем (электрооборудование, техническое оборудование, вентиляция и иное).

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:
Трудовая функция 1:
Выполнение пусконаладочных работ (опробование) под руководством специалиста более высокой квалификации

Обязательные трудовые функции

Выполнение пусконаладочных работ (опробование) под руководством специалиста более высокой квалификации

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Навык 1:
Выявление дефектов работ и оборудования, обеспечение их устранения.

Умение:
1. Под руководством специалиста более высокой квалификации выполнение пусконаладочных работ (опробование) различных видов оборудования и систем (электрооборудование, техническое оборудование, вентиляция и иное);
2. Принятие участия в составлении календарных графиков и программ выполнения пусконаладочных работ, в разработке мероприятий по безопасности и охране труда, производственной санитарии и противопожарной защите при проведении пусконаладочных работ, в приемке оборудования после испытаний, выполненных монтажной организацией;
3. Подключение приборов, регистрация необходимых характеристик и параметров;
4. Обработка полученных результатов;
5. Участие в проведении необходимых расчетов, а также в испытаниях и наладке оборудования вхолостую, под нагрузкой и при комплексном опробовании;
6. Участие в составлении актов по формам, установленным действующими нормативными документами, с указанием в них объемов выполненных пусконаладочных работ.

Знания:
1. Нормативные, методические и иные руководящие материалы по проведению монтажных и наладочных работ;
2. Порядок организации выполнения пусконаладочных работ;
3. Основные технические характеристики;
4. Принцип работы фильтров, подогревателей, дозаторов и насосов;
5. Элементарные сведения о технологических режимах процессов очистки промышленных сточных и радиоактивных отходов;
6. Особенности кинематических схем и конструкций узлов и элементов налаживаемых и испытываемых систем и устройств;
7. Способы измерения параметров, характеристик и данных режимов работы оборудования;
8. Порядок пользования измерительными приборами и инструментами, приспособлениями;
9. Порядок осмотра оборудования, методы обнаружения его дефектов;
10. Порядок составления актов и иной технической документации;
11. Основы экономики, научной организации труда и организации производства;
12. Порядок внутреннего трудового распорядка;
13. Порядок по безопасности и охране труда;
14. Порядок производственной санитарии;
15. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Адаптивность, ответственность, стрессоустойчивость, умение быстро принимать решения, умение работать в команде, дисциплинированность, письменные коммуникативные навыки.

Особые условия допуска
к работе

Прохождение обязательных предварительных (при поступлении на работу) и периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

5

Техник по наладке и испытаниям

14. Карточка профессии "Техник по наладке и испытаниям"

Код группы

3129

Код наименования занятия

3129-9

Наименование профессии

Техник по наладке и испытаниям

Уровень квалификации по ОРК

5

Подуровень квалификации по ОРК

5.0. – ТиПО – высшей категории;
5.1. – послесреднее – без категории

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22003).
Пункты 354-356, параграф 15. Техник по наладке и испытаниям:
техник по наладке и испытаниям I категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника II категории не менее 2 лет;
техник по наладке и испытаниям II категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника без категории не менее 2 лет;
техник по наладке и испытаниям без категории: техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) без предъявления требований к стажу работы.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
техническое и
профессиональное
образование

Специальность:
07130100
Электрооборудование (по видам и отраслям)

Квалификация:
4S07130103
Техник-электрик

Требования к опыту работы

специалист среднего уровня квалификации:
при наличии технического и профессионального образования;
техник высшей категории: стаж работы по специальности не менее пяти лет;
при наличии послесреднего образования: без требований к стажу работы.

Связь с неформальным и информальным образованием

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz"

Другие возможные наименования профессии:

Техник-технолог очистных сооружений;
техник-электрик

Основная цель деятельности:

Обеспечение пусконаладочных работ (опробование) различных видов оборудования и систем (электрооборудование, техническое оборудование, вентиляция и иное).

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции

Выполнение пусконаладочных работ (опробование)

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Выполнение пусконаладочных работ (опробование)

Навык 1:
Выявление дефектов работ и оборудования, обеспечение их устранения.

Умение:
1. Выполнение пусконаладочных работ (опробование) различных видов оборудования и систем (электрооборудование, техническое оборудование, вентиляция и иное);
2. Установление соответствия технических характеристик смонтированного оборудования и монтажных работ технической и проектной документации;
3. Выявление дефектов работ и оборудования, обеспечение их устранения;
4. Составление календарных графиков и программ выполнения пусконаладочных работ;
5. Разработка мероприятий по безопасности и охране труда, производственной санитарии и противопожарной защите при проведении пусконаладочных работ;
6. Приемка оборудования после испытаний, выполненных монтажной организацией;
7. Проведение необходимых расчетов, а также испытаний и наладка оборудования вхолостую, под нагрузкой и при комплексном опробовании;
8. Составление актов по формам, установленным действующими нормативными документами, с указанием в них объемов выполненных пусконаладочных работ.

Знания:
1. Нормативные, методические и иные руководящие материалы по проведению монтажных и наладочных работ;
2. Организацию выполнения пусконаладочных работ;
3. Основные технические характеристики;
4. Принцип работы фильтров, подогревателей, дозаторов и насосов;
5. Элементарные сведения о технологических режимах процессов очистки промышленных сточных и радиоактивных отходов;
6. Особенности кинематических схем и конструкций узлов и элементов налаживаемых и испытываемых систем и устройств;
7. Способы измерения параметров, характеристик и данных режимов работы оборудования;
8. Порядок пользования измерительными приборами и инструментами, приспособлениями;
9. Порядок осмотра оборудования, методы обнаружения его дефектов;
10. Порядок составления актов и иной технической документации;
11. Стандарты, технические условия и иные нормативные материалы по разработке и оформлению технической документации;
12. Методы проведения технических расчетов;
13. Методы составления технико-экономических обоснований проектных разработок;
14. Современные технические средства и цифровые технологии выполнения вычислительных работ;
15. Основы экономики, научной организации труда и организации производства;
16. Порядок внутреннего трудового распорядка;
17. Порядок по безопасности и охране труда;
18. Порядок производственной санитарии;
19. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Адаптивность, ответственность, стрессоустойчивость, умение быстро принимать решения, умение работать в команде, дисциплинированность, письменные коммуникативные навыки.

Особые условия допуска
к работе

Прохождение обязательных предварительных (при поступлении на работу) и периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

8.4.

Начальник службы дезактивации и специальной водоочистки

15. Карточка профессии "Начальник службы дезактивации и специальной водоочистки"

Код группы

1329-1

Код наименования занятия

1329-1-039 "Начальник службы (специализированной в прочих отраслях)"

Наименование профессии

Начальник службы дезактивации и специальной водоочистки

Уровень квалификации по ОРК

8.4.

Подуровень квалификации по ОРК

8.4. (8.4.0., 8.4.1., 8.4.2.) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22003).
Пункты 276-278, параграф 90. Мастер участка:
высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы на производстве не менее 1 года или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы на производстве не менее 3 лет, при отсутствии образования по соответствующей специальности стаж работы на производстве не менее 5 лет.

Уровень профессионального образования

Уровень образование: Высшее или послевузовское образование

Специальность:
Физические и химические науки,
Ядерная физика

Квалификация:
Инженер

Требования к опыту работы

При наличии профессионального образования высшего уровня квалификации - стаж работы на производстве не менее 1 года;
при наличии профессионального образования среднего уровня квалификации - стаж работы на нижестоящих должностях на производстве не менее 3 лет;
или стаж работы на производстве не менее 5 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Мастер участка

Основная цель деятельности

Обеспечение работы службы реакторной установки

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Обеспечивает выполнение работ высокого качества, в установленные сроки, на высоком техническом уровне.

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Осуществление руководства службой по дезактивации зданий, сооружений, специального автотранспорта и стирки специальной одежды, и контроль выполнения установленных заданий.

Навык 1:
Планирование и координация работы службы по дезактивации жидких радиоактивных стоков, дезактивации зданий, сооружений, специального автотранспорта и стирки специальной одежды, и контроль выполнения установленных заданий каждым исполнителем

Умение:
1. Осуществление руководства службой по дезактивации зданий, сооружений, специального автотранспорта и стирки специальной одежды, и контроль выполнения установленных заданий;
2. Обеспечение выполнения работ высокого качества в установленные сроки на высоком техническом уровне;
3. Участие в разработке перспективных и годовых планов исследовательских и проектных работ;
4. Планирование и координация работы службы отдельных видов работ и контроль выполнения установленных заданий каждым исполнителем;
5. Составление годовых, месячных графиков проведения в службе планово-предупредительных ремонтов технического оборудования;
6. Проведение работы по дезактивации специальных автотранспортов, специальной одежды, боксов, правильного выбора принципиальных схем комплекса, высокого уровня стандартизации и унификации оборудования;
7. Контроль за качеством и своевременностью подготовки технической документации, соответствием принятого в проекте оборудования, комплектующих изделий и материалов действующим стандартам и техническим условиям;
8. Контроль работы по приготовлению и выдаче регенерационных и дезактивирующих растворов;
9. Контроль работы пуска, остановки, переключения и опробование оборудования систем специальной водоочистки;
10. Обобщение материалов исследования, руководство составлением научно-технических отчетов по этапам работ и по заданию в целом;
11. Организация оформления актов передачи комплекса на промышленные испытания;
12. Изучение передового отечественного и зарубежного опыта выполнения аналогичных работ с целью его использования в деятельности.

Знание:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии";
2. Закон Республики Казахстан "О радиационной безопасности населения";
3. Законодательные, нормативные правовые акты и руководящие материалы, касающиеся направления вида экономической деятельности и тематики проводимых исследований и разработок;
4. Организацию и планирование проектных работ;
5. Условия монтажа и технической эксплуатации оборудования;
6. Стандарты, технические условия и иные нормативные материалы по разработке и оформлению технической документации;
7. Методы проведения технических расчетов;
8. Методы составления технико-экономических обоснований проектных разработок;
9. Современные технические средства и цифровые технологии выполнения вычислительных работ;
10. Передовой отечественный и зарубежный опыт технических расчетов;
11. Гигиенические нормативы "Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности";
12. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к радиационно-опасным объектам";
13. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности";
14. Организацию безопасного труда и производства;
15. Порядок внутреннего трудового распорядка;
16. Порядок по безопасности и охране труда;
17. Порядок производственной санитарии;
18. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Адаптивность, ответственность, стрессоустойчивость, умение быстро принимать решения, умение работать в команде, дисциплинированность, письменные коммуникативные навыки.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

8.3.
8.2.

Главный инженер
Начальник реактора (ускорителя, ядерно-физической установки)

16. Карточка профессии "Оператор реакторного отделения"

Код группы

8186-0

Код наименования занятия

8186-0-052

Наименование профессии

Оператор реакторного отделения

Уровень квалификации по ОРК

3

подуровень квалификации по ОРК

3.0. – 3 разряд (3.0. – 1, 3.0. – 2) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)"
(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Пункты 386-387, параграф 36. Оператор реакторного отделения 5 разряд

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
программы общего среднего образования и опыт практической деятельности, включая обучение на предприятии, профессиональную подготовку, переподготовку, повышение квалификации или наличие технического и профессионального образования на базе основного среднего образования.

Специальность:
0713 Электротехника и энергетика;
07130100
Электрооборудование (по видам и отраслям)

Квалификация:
3W07130102
Электрослесарь по ремонту электрооборудования (по видам и отраслям)

Требования к опыту работы

3.0. уровень - без требований к стажу работ

Связь с неформальным и информальным образованием

Инструктаж/стажировка на рабочем месте;
курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Старший оператор реакторного отделения.

Основная цель деятельности

Обеспечение бесперебойной и безаварийной работы технического и подьемно-транспортного оборудования.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Выполнение стандартных задач по эксплуатационному обслуживанию оборудования реактора атомной электрической станции частично самостоятельно в знакомых и стабильных условиях

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Выполнение стандартных задач по эксплуатационному обслуживанию оборудования реактора атомной электрической станции частично самостоятельно в знакомых и стабильных условиях

Навык 1:
Выявление отклонения от нормального режима работы оборудования и принятие мер к их устранению

Умения:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования реактора (основного контура и вспомогательных систем оборудования контура многократной принудительной циркуляции, контура системы управления и защиты, промежуточных контуров, систем аварийного охлаждения реактора, систем локализации аварий, систем водоснабжения, систем поддержания вводно-химического режима контура, систем специальной канализации, систем газовой очистки и газового контура, насосно-тепловых обменных установок, технологической, специальной и общей обменной вентиляции, кондиционирования и отопления);
2. Обслуживание вспомогательных систем реактора атомной электрической станции;
3. Контроль работы обслуживаемого оборудования по показаниям средств измерений и сигнализации на местных щитах;
4. Пуск, останов обслуживаемого оборудования и переключения в технологических схемах;
5. Участие в выявлении и устранении неисправностей в работе оборудования реакторного отделения, не требующих привлечения ремонтного персонала;
6. Участие в подготовке обслуживаемого оборудования и трубопроводов к дезактивации и промывке, дезактивации оборудования с помощью штатных систем дезактивации;
7. Участие в ликвидации аварийных ситуаций;
8. Участие в выводе обслуживаемого оборудования, в ремонте и подготовке рабочих мест для производства ремонтных или наладочных работ.

Знания:
1. Устройство, конструктивные особенности, порядок обслуживания оборудования реактора атомной электрической станции;
2. Условия эксплуатации и режим работы оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции;
3. Расположение обслуживаемого оборудования и трубопроводов;
4. Требования, предъявляемые к теплоносителю, способы поддержания его параметров;
5. Принцип работы реактора атомной электрической станции;
6. Назначение защит, блокировок и сигнализации, средств измерений и автоматических регуляторов;
7. Способы дезактивации оборудования, помещений и инструмента;
8. Виды применяемых дезактивирующих растворов;
9. Технологический процесс производства тепловой и электрической энергии;
10. Основы термодинамики и ядерной физики;
11. Экономику, организацию труда и производства;
12. Порядок внутреннего трудового распорядка;
13. Порядок по безопасности и охране труда;
14. Порядок производственной санитарии;
15. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, аккуратность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина, межличностная компетентность, ориентация на результат и эффективность

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК:

Наименование профессии

4

Оператор реакторного отделения

17. Карточка профессии "Оператор реакторного отделения"

Код группы

8186-0

Код наименования занятия

8186-0-052

Наименование профессии

Оператор реакторного отделения

Уровень квалификации по ОРК

4.0. – 6 разряд;
4.1. – 7 разряд;
4.2. – 8 разряд

подуровень квалификации по ОРК

4.0. – 6 разряд (4.0. – 1, 4.0. – 2) от стажа работы;
4.1. – 7 разряд (4.1. – 1, 4.1. – 2) от стажа работы;
4.2. – 8 разряд (4.2. – 1, 4.2. – 2) от стажа работы.

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)"
(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Пункты 386-390, параграф 36. Оператор реакторного отделения, диапазон разрядов 6-8

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
техническое и профессиональное образование
и опыт практической деятельности

Специальность:
0713 Электротехника и энергетика;
07130100
Электрооборудование (по видам и отраслям)

Квалификация:
3W07130102
Электрослесарь по ремонту электрооборудования
(по видам и отраслям);
4S07130103
техник-электрик

Требования к опыту работы

4.0. – стаж работы оператором 5 разряда не менее 2 лет;
4.1. – стаж работы оператором 6 разряда не менее 3 лет;
4.2. – стаж работы оператором 7 разряда не менее 5 лет.

Связь с неформальным и инфернальным образованием

Инструктаж/стажировка на рабочем месте;
курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Старший оператор реакторного отделения.

Основная цель деятельности

Обеспечение плана обличительных и исследовательских работ

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые
функции

Обеспечение работы основного и вспомогательного оборудования и трубопроводов реакторного отделения.

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Обеспечение работы основного и вспомогательного оборудования и трубопроводов реакторного отделения

Навык 1:
Выявление и устранение оператором реакторного отделения неисправностей в работе вспомогательного и основного оборудования в зоне обслуживания, не требующих привлечения ремонтного персонала.

Умение:
4.0. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции с энергетическим блоком единичной мощностью до 50 тысяч киловатт - 6 разряд;
2. Обеспечение работы оборудования и трубопроводов систем реакторного отделения, входящих в зону обслуживания оператора реакторного отделения;
3. Контроль испытания реакторных установок, отслеживание дефектов, принятие оборудования после ремонта;
4. Эксплуатационное обслуживание оборудования реактора (основного контура и вспомогательных систем оборудования контура многократной принудительной циркуляции, контура системы управления и защиты, промежуточных контуров, систем аварийного охлаждения реактора, систем локализации аварий, систем водоснабжения, систем поддержания вводно-химического режима контура, систем специальной канализации, систем газовой очистки и газового контура, насосно-тепловых обменных установок, технологической, специальной и общей обменной вентиляции, кондиционирования и отопления);
5. Приемка и сдача смены по утвержденному регламенту;
6. Ликвидация аварийных ситуаций.
4.1. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции с энергетическим блоком единичной мощностью свыше 50 до 650 тысяч киловатт;
2. Подготовка обслуживаемого оборудования и трубопроводов к дезактивации и промывке, дезактивация оборудования с помощью штатных систем дезактивации.
4.2. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции с энергетическим блоком единичной мощностью свыше 650 до 1000 тысяч киловатт;
2. Вывод обслуживаемого оборудования в ремонт и подготовка рабочих мест для производства ремонтных или наладочных работ;
3. Контроль за выполнением ремонтных работ.



Знание:
4.0.-4.2. уровни:
1. Устройство, конструктивные особенности, порядок обслуживания оборудования реактора атомной электрической станции;
2. Условия эксплуатации и режим работы оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции;
3. Расположение обслуживаемого оборудования и трубопроводов;
4. Требования, предъявляемые к теплоносителю, способы поддержания его параметров;
5. Принцип работы реактора атомной электрической станции;
6. Назначение защит, блокировок и сигнализации, средств измерений и автоматических регуляторов;
7. Способы дезактивации оборудования, помещений и инструмента;
8. Виды применяемых дезактивирующих растворов;
9. Технологический процесс производства тепловой и электрической энергии;
10. Основы термодинамики и ядерной физики;
11. Порядок внутреннего трудового распорядка;
12. Порядок по безопасности и охране труда;
13. Порядок производственной санитарии;
14. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка;

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии

Требования к личностным компетенциям

Ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, аккуратность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина, межличностная компетентность, ориентация на результат и эффективность

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

5

Старший оператор реакторного отделения

18. Карточка профессии "Старший оператор реакторного отделения"

Код группы

8186-0

Код наименования занятия

8186-0-052

Наименование профессии

Старший оператор реакторного отделения

Уровень квалификации по ОРК

5.1. – 7 разряд;
5.2. – 8 разряд

подуровень квалификации по ОРК

5.1. – 7 разряд (5.1. – 1, 5.1. – 2) от стажа работы;
5.2. – 8 разряд (5.2. – 1, 5.2. – 2) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых квалификационных характеристик

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)"
(зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Пункты 378-381, параграф 34. Старший оператор реакторного отделения, диапазон разрядов 7-8.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
техническое и профессиональное образование
и опыт практической деятельности

Специальность:
0713 Электротехника и энергетика;
07130100
Электрооборудование (по видам и отраслям)

Квалификация:
3W07130102
Электрослесарь по ремонту электрооборудования
(по видам и отраслям);
4S07130103
техник-электрик

Требования к опыту работы

5.1. – стаж работы оператором 6 разряда не менее 6 лет;
5.2. - стаж работы оператором 7 разряда не менее 10 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Техник

Основная цель деятельности

Обеспечение надежной и экономичной работы оборудования реакторного отделения

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые
функции

Обеспечение работы оборудования реакторного отделения в нормальном режиме в соответствии с требованиями технологического регламента, инструкций по эксплуатации и правил безопасности.


Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Обеспечение работы оборудования реакторного отделения в нормальном режиме в соответствии с требованиями технологического регламента, инструкций по эксплуатации и правил безопасности

Навык 1:
Информирование вышестоящего оперативного персонала о нарушениях штатных режимов работы оборудования технологических систем.

Умения:
4.1. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции с энергетическим блоком единичной мощностью свыше 650 до 1000 тысяч киловатт;
2. Обеспечение надежной и экономичной работы оборудования реакторного отделения;
3. Пуск, останов, опробование работы оборудования реакторного отделения и проведение переключений в технологических схемах;
4. Выявление и устранение неисправностей в работе оборудования реакторного отделения, не требующих привлечения ремонтного персонала;
5. Ведение журнала дефектов оборудования реакторного отделения;
6. Подготовка обслуживаемых оборудования и трубопроводов к дезактивации;
7. Ликвидация аварийных ситуаций;
8. Вывод реакторного оборудования в ремонт;
9. Подготовка рабочих мест и допуск ремонтного персонала к ремонту вспомогательного реакторного оборудования, вторичный допуск и подготовка рабочих мест для производства ремонтных работ оборудования основного контура реактора с разрешения начальника смены цеха;
10. Контроль за выполнением ремонтных работ.
4.2. уровень:
1. Эксплуатационное обслуживание оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции с энергетическим блоком единичной мощностью свыше 1000 тысяч киловатт.

Знания:
4.1.-4.2. уровни:
1. Устройство, конструктивные особенности, правила обслуживания, условия эксплуатации и режим работы оборудования основного контура и вспомогательных систем реактора атомной электрической станции;
2. Расположение оборудования и трубопроводов;
3. Требования, предъявляемые к теплоносителю, и способы поддержания его параметров;
4. Принцип работы реактора;
5. Назначение защит, блокировок и сигнализации, средств измерений и автоматических регуляторов;
6. Способы дезактивации оборудования, помещений и инструмента;
7. Виды применяемых дезактивирующих растворов;
8. Технологический процесс производства тепловой и электрической энергии;
9. Основы термодинамики и ядерной физики;
10. Порядок технической эксплуатации персональных электронно-вычислительных машин;
11. Порядок внутреннего трудового распорядка;
12. Порядок по безопасности и охране труда;
13. Порядок производственной санитарии;
14. Требования пожарной безопасности.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, аккуратность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина, межличностная компетентность, ориентация на результат и эффективность

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Техник

19. Карточка профессии Оператор "горячей" камеры

Код группы

8185-0

Код наименования занятия

8185-9-002

Наименование профессии

Оператор "горячей" камеры

Уровень квалификации по ОРК

4.0. – 6 разряд

Подуровень квалификации по ОРК

4.0. – 6 разряд (4.0. – 1, 4.0. – 2) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Пункты 507-508, параграф 80. Оператор "горячей" камеры, 6 разряд

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
0713 Электротехника и энергетика;
07130100
Электрооборудование (по видам и отраслям)

Квалификация:
4S07130103

Требования к опыту работы

4.0. уровень: без требований к стажу работы или стаж работы оператором реакторного отделения 5 разряда не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Инструктаж/стажировка на рабочем месте или краткосрочное обучение;
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz"

Другие возможные наименования профессии

Оператор реакторного отделения;
оператор исследовательской "горячей" камеры

Основная цель деятельности

Обеспечение работы "горячей" камеры

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

Исследование состояния высокоактивного оборудования, ядерного топлива, материалов, изделий в "горячей" камере

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Исследование состояния высокоактивного оборудования, ядерного топлива, материалов, изделий в "горячей" камере

Навык 1:
Доставка в "горячую" камеру исследуемых оборудования, топлива, материалов, изделий, а также переносных средств измерений, подготовка их к исследованию

Умения:
1. Исследование состояния высокоактивного оборудования, ядерного топлива, материалов, изделий в "горячей" камере;
2. Дистанционное управление фрезерным станком, кантователем, грузоподъемным и иным оборудованием "горячей" камеры со стационарного или подвижного пультов управления с применением манипулятора;
3. Доставка в "горячую" камеру исследуемых оборудования, топлива, материалов, изделий, а также переносных средств измерений, подготовка их к исследованию;
4. Осмотр, ремонт, разделка, вырезка образцов;
5. Определение геометрических размеров и укладка образцов в защитные контейнеры;
6. Механические испытания образцов и их металлографическое исследование;
7. Контроль герметичности оболочек тепловыделяющих элементов;
8. Участие в ремонте оборудования "горячей" камеры, применяемых приспособлений и инструмента;
9. Дезактивация оборудования и помещений "горячей" камеры;
10. Сбор радиоактивных отходов.

Знания:
1. Устройство, принцип работы, технические характеристики оборудования "горячей" камеры, средств измерений для механических испытаний и металлографических исследований, радиометрической аппаратуры;
2. Порядок проведения механических испытаний образцов и их металлографического исследования;
3. Методы контроля герметичности оболочки тепловыделяющих элементов;
4. Способы дезактивации оборудования и помещений "горячей" камеры и виды применяемых дезактивирующих растворов;
5. Порядок работы с радиоактивными веществами;
6. Порядок применения средств индивидуальной защиты;
7. Назначение и порядок применения гермокостюмов;
8. Порядок внутреннего трудового распорядка;
9. Порядок по безопасности и охране труда;
10. Порядок производственной санитарии;
11. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность за решение поставленных задач, добросовестность, аккуратность, коммуникабельность, исполнительская дисциплина, межличностная компетентность, ориентация на результат и эффективность

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4

Оператор исследовательской горячей камеры

20. Карточка профессии "Оператор исследовательской "горячей" камеры"

Код группы

8186-0

Код наименования занятия

8186-0-049

Наименование профессии

Оператор исследовательской "горячей" камеры

Уровень квалификации по ОРК

4.0. – 6 разряд

подуровень квалификации по ОРК:

4.0. – 6 разряд (4.0. – 1, 4.0. – 2) от стажа работы

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих (выпуск 9)" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Параграф 80. Оператор "горячей" камеры, 6 разряд

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
0713 Электротехника и энергетика;
07130100
Электрооборудование (по видам и отраслям)

Квалификация:
4S07130103

Требования к опыту работы

Стаж работы оператором "горячей" камеры не менее 1 года.

Связь с неформальным и информальным образованием

Инструктаж/стажировка на рабочем месте или краткосрочное обучение;
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz"

Другие возможные наименования профессии

Оператор "горячей" камеры;
оператор реакторного отделения

Основная цель деятельности

Дистанционные технологические операции по изготовлению изотопной продукции в исследовательской защитной камере.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Проведение металлографического анализа всех видов металлов и сплавов.
2. Металлографический структурный и количественный анализ микро и макроструктуры пористых и сыпучих облученных материалов.

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Проведение металлографического анализа всех видов металлов и сплавов. Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Навык 1:
Дистанционное обслуживание стендовых установок, аппаратов и
приборов различного назначения в
горячих камерах

Умения:
1. Выполнение технологических операций средней сложности по инструкциям и регламентам;
2. Выполнение простейших технологических операций с источниками излучения и по обслуживанию стенда;
3. Наблюдение за показаниями термопар, вакуумметров, амперметров, уровнемеров, сигнализаторов уровня и т.д.;
4. Запись показании в рабочий журнал;
5. Участие в монтаже и демонтаже оборудования дистанционным способом;
6. Участие в монтаже и испытаниях заряженных закрытыми источниками изделий радиационной техники;
7. Испытание и "обкатка" технологического оборудования на стендах;
8. Приготовление рабочих растворов по прописям;
9. Обмывка камер;
10. Транспортировка специальной продукции и ее хранение.

Знания:
1. Основные законы физики и химии;
2. Важнейшие сведения о физико-химических технологических процессах, проводимых на установке, стенде, приборе;
3. Конструкция и принцип работы технологического оборудования и манипуляторов;
4. Порядок монтажа стендов, макетов, опытных образцов изделий радиационной техники;
5. Основные характеристики радиационных полей: сведения об искусственных и естественных радиоактивных элементах, осколочных элементах;
6. Дозиметрические нормы и средства дезактивации;
7. Применяемые электроизмерительные приборы и их устройство.
8. Порядок внутреннего трудового распорядка;
9. Порядок по безопасности и охране труда;
10. Порядок производственной санитарии;
11. Требования пожарной безопасности.

Трудовая функция 1:
Металлографический структурный и количественный анализ микро и макроструктуры пористых и сыпучих облученных материалов

Навык 2.
Проведение всех видов механических испытаний материалов

Умения:
1. Металлографический структурный и количественный анализ микро и макроструктуры пористых и сыпучих облученных материалов;
2. Проведение всех видов механических испытаний материалов;
3. Проведение радиохимического анализа материалов;
4. Управление сложными технологическими установками;
5. Выполнение различных технологических операций с экспериментальными открытыми источниками излучений;
6. Проведение монтажа и наладки заряженных источниками излучения изделий радиационной техники;
7. Проведение комплекса работ по разделке, переработке и исследованию высокоактивных продуктов дистанционным способом;
8. Выполнение технологических операций с мощными экспериментальными открытыми и закрытыми источниками излучения.

Знания:
1. Основные законы физики и химии;
2. Важнейшие сведения о физико-химических технологических процессах, проводимых на установке, стенде, приборе;
3. Конструкция и принцип работы технологического оборудования и манипуляторов;
4. Порядок монтажа стендов, макетов, опытных образцов изделий радиационной техники;
5. Основные характеристики радиационных полей: сведения об искусственных и естественных радиоактивных элементах, осколочных элементах;
6. Дозиметрические нормы и средства дезактивации;
7. Порядок применения электроизмерительных приборов и их устройство;
8. Порядок внутреннего трудового распорядка;
9. Порядок по безопасности и охране труда;
10. Порядок производственной санитарии;
11. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Адаптивность, ответственность, стрессоустойчивость, умение быстро принимать решения, умение работать в команде, дисциплинированность, письменные коммуникативные навыки.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

4
4
5

Оператор реакторного отделения;
Оператор "горячей" камеры;
Старший оператор реакторного отделения

21. Карточка профессии "Инженер "горячей" камеры"

Код группы

2149-6

Код наименования занятия

2149-6-001

Наименование профессии

Инженер "горячей" камеры

Уровень квалификации по ОРК

6

Подуровень квалификации по ОРК

6.0. - без категории;
6.2. – 2 категории;
6.1. – 1 категории.

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №22003).
Параграф 45. Инженер:
инженер I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет;
инженер II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:

Специальность:
Физические и химические науки,
Ядерная физика

Квалификация:
Инженер

Требования к опыту работы

Инженер без категории: без предъявления требований к стажу работы или стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет;
инженер II категории: стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер I категории: стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Основная цель деятельности

Обеспечение работы в "горячей камере".

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение работы по исследованию состояния высокоактивного оборудования, ядерного топлива, материалов, изделий в "горячей" камере и химических боксах.
2. Проектирование процессов, связанных с утилизацией ядерных отходов.
3. Участие в научно-исследовательской работе

Дополнительные функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Проведение работы по исследованию состояния высокоактивного оборудования, ядерного топлива, материалов, изделий в "горячей" камере и химических боксах

Навык 1:
Проведение работ по установке оборудования и контроль за использованием оборудования, проведением замеров, диагностики.

Умения:
1. Проведение работы по исследованию состояния высокоактивного оборудования, ядерного топлива, материалов, изделий в "горячей" камере и химических боксах;
2. Дистанционное управление фрезерным станком, грузоподъемным и другим оборудованием "горячей" камеры и химических боксов со стационарного или подвижного пультов управления, выполнение работ манипулятором;
3. Обеспечение доставки в камеру исследуемых оборудования, топлива, материалов, изделий, а также переносных средств измерений и оборудования, подготовки их к исследованию;
4. Осмотр, ремонт, разделка, вырезка образцов, определение геометрических размеров, укладка образцов в защитные контейнеры;
5. Проведение механических испытаний образцов и их металлографическое исследование;
6. Контроль герметичности оболочек тепловыделяющих элементов;
7. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии";
2. Экологический кодекс Республики Казахстан;
3. Технический регламент "Ядерная и радиационная безопасность";
4. Основы ядерной физики;
5. Электрическую схему реактора и его технологических систем;
6. Принцип действия оборудования и устройств турбинного отделения и электрооборудования реакторного отделения;
7. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях;
8. Положение о порядке расследования и учета нарушений в работе атомных станций;
9. Положение о расследовании и учете несчастных случаев на производстве;
10. Систему нарядов и допусков к производству работ на турбоагрегатах;
11. Порядок внутреннего трудового распорядка;
12. Порядок по безопасности и охране труда;
13. Порядок производственной санитарии;
14. Требования пожарной безопасности.

Трудовая функция 2:
Проектирование процессов, связанных с утилизацией ядерных отходов

Навык 2:
Обеспечение обслуживания
оборудования

Умения:
1. Обслуживание и участие в ремонте оборудования "горячей" камеры, приспособлений и инструмента;
2. Участие в обслуживании отдельных агрегатов, механизмов и приборов в схеме исследовательского реактора и установок;
3. Обеспечение транспортировки штатных контейнеров с экспериментальными образцами из "горячей" камеры;
4. Анализ данных измерений параметров и результатов проверок, опробований, испытаний реакторной установки и вспомогательного оборудования;
5. Участие в расследовании причин аварий;
6. Ведение оперативной документации в соответствии с установленным порядком;
7. Исполнение обязанностей в особый период согласно расписанию по ликвидации аварий;
8. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Устройство, принцип работы, технические характеристики оборудования "горячей" камеры, средств измерений для механических испытаний и металлографических исследований, радиометрической аппаратуры;
2. Порядок проведения механических испытании образцов и их металлографического исследования;
3. Методы контроля герметичности оболочки тепловыделяющих элементов;
4. Способы дезактивации оборудования и помещения "горячей" камеры и применяемые дезактивирующие растворы;
5. Порядок работы с радиоактивными веществами;
6. Порядок применения средств индивидуальной защиты;
7. Назначение и порядок применения гермокостюмов;
8. Систему технического водоснабжения реакторного цеха;
9. Порядок пожарной безопасности при эксплуатации атомных станций;
10. Порядок ядерной безопасности при хранении и транспортировании отработавшего ядерного топлива;
11. Порядок безопасности при хранении и транспортировании ядерно опасных делящихся материалов;
12. Основные санитарные правила работы с радиоактивными веществами и другими источниками ионизирующего излучения;
13. Порядок внутреннего трудового распорядка;
14. Порядок по безопасности и охране труда.

Трудовая функция 3:
Участие в научно-исследовательской работе

Навык 3:
Проведение работ по исследованию, разработке проектов и программ.

Умения:
1. Выполнение лабораторных анализов, испытаний, измерений и других видов работ при проведении исследований и разработок по заданной теме;
2. Осуществление необходимых подготовительных и вспомогательных операций;
3. Проведение наблюдений, снятие показаний приборов;
4. Ведение рабочих журналов;
5. Внесение своего вклада в подготовку публикаций;
6. Составление заявок на изобретения и открытия;
7. Ведение установленной отчетности по утвержденным формам и в определенные сроки;
8. Проведение систематизации исходных данных для составления планов, смет, заявок на материалы и оборудование;
9. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "О науке";
2. Порядок базового, грантового, программно-целевого финансирования научной и (или) научно-технической деятельности;
3. Правовые акты и нормативные документы по направлению работы;
4. Порядок внутреннего трудового распорядка;
5. Порядок по безопасности и охране труда;
6. Порядок производственной санитарии;
7. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Адаптивность, ответственность, стрессоустойчивость,
умение быстро принимать решения, умение работать в команде, дисциплинированность, доброжелательность, письменные коммуникативные навыки.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости;

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

6

Инженер по управлению ядерным реактором

8.4.

Начальник службы дезактивации и специальной водоочистки

8.3.

главный инженер реактора


8.2.

начальник реактора (ускорителя, ядерно-физической установки)

22. Карточка профессии "Инженер по управлению ядерным реактором"

Код группы

2149-6

Код наименования занятия

2149-6-004

Наименование профессии

Инженер по управлению ядерным реактором

Уровень квалификации по ОРК

6

Подуровень квалификации по ОРК

6.0. - без категории;
6.2. – 2 категории;
6.1. – 1 категории.

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №22003).
Параграф 45. Инженер:
инженер I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет;
инженер II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
высшее профессиональное образование

Специальность:
Физические и химические науки,
ядерная физика

Квалификация:
Инженер

Требования к опыту работы

Инженер без категории: без предъявления требований к стажу работы или стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет;
инженер II категории: стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер I категории: стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

-

Основная цель деятельности

Обеспечение работы исследовательского реактора и его технологических систем, безопасной и экономичной эксплуатации реакторной установки и вспомогательного оборудования.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Оперативное управление исследовательским реактором и его технологическими системами.
2. Проведение проверки и опробования систем управления и защиты реактора, технологической сигнализации и блокировок.
3. Участие в научно-исследовательской работе


Дополнительные трудовые
функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Оперативное управление исследовательским реактором и его технологическими системами

Навык 1:
Контроль и обеспечение безопасной эксплуатации реакторной установки и вспомогательного оборудования

Умения:
1. Оперативное управление исследовательским реактором и его технологическими системами;
2. Обеспечение безопасной и экономичной эксплуатации реакторной установки и вспомогательного оборудования в соответствии с регламентом, эксплуатационными инструкциями, распоряжениями, графиками;
3. Контроль хода внутриреакторных процессов, параметров теплоносителя, тепловыделяющих элементов, положения стержней поглотителя, уровня и скорости изменения мощности исследовательского реактора, температуры в топливных каналах, состояния реакторной установки;
4. Проведение операций пуска, останова, подъема и снижения мощности реактора;
5. Выполнение оперативных переключений на оборудовании, устройствах и технологических системах реактора;
6. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии";
2. Экологический кодекс Республики Казахстан;
3. Нормы и порядок по обеспечению ядерной, радиационной, промышленной, пожарной и экологической безопасности при эксплуатации исследовательского реактора, атомной станции;
4. Организационно-распорядительные, нормативные и методические документы по вопросам эксплуатации реакторного оборудования;
5. Порядок ядерной безопасности при хранении и транспортировании отработавшего ядерного топлива;
6. Порядок безопасности при хранении и транспортировании ядерно-опасных делящихся материалов;
7. Систему нарядов и допусков к производству работ на реакторе и оборудовании, сооружениях, устройствах, технологических системах реакторного отделения;
8. Состав и порядок ведения технической документации;
9. Порядок внутреннего трудового распорядка;
10. Порядок по безопасности и охране труда;
11. Порядок производственной санитарии;
12. Требования пожарной безопасности.

Трудовая функция 2:
Проведение проверки и опробования систем управления и защиты реактора, технологической сигнализации и блокировок

Навык 2:
Проведение анализа результатов проверок испытаний реакторной установки

Умения:
1. Проверка и опробование систем управления и защиты реактора, аварийно-предупредительной сигнализации и блокировок;
2. Анализ данных измерений параметров и результаты проверок, опробований, испытаний реакторной установки и вспомогательного оборудования;
3. Контроль действий при нарушении в работе исследовательского реактора и при аварийной ситуации;
4. Участие в расследовании причин аварий, отказов и нарушений в работе оборудования реакторного отделения;
5. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Принципиальные схемы обслуживаемого стенда, установки;
2. Назначение применяемых контрольно-измерительных приборов;
3. Порядок и инструкции по эксплуатации реакторного оборудования, устройств, электрических схем, технологических систем, места их установки и зоны действия;
4. Порядок внутреннего трудового распорядка;
5. Порядок по безопасности и охране труда;
6. Порядок производственной санитарии;
7. Требования пожарной безопасности.

Трудовая функция 3:
Участие в научно-исследовательской работе

Навык 3:
Проведение работ по исследованию, разработке проектов и программ

Умения:
1. Выполнение лабораторных анализов, испытаний, измерений и других видов работ при проведении исследований и разработок по заданной теме;
2. Осуществление необходимых подготовительных и вспомогательных операций;
3. Проведение наблюдений, снятия показаний приборов;
4. Ведение рабочих журналов;
5. Внесение своего вклада в подготовку публикаций, составления заявок на изобретения и открытия;
6. Составление установленной отчетности по утвержденным формам и в определенные сроки;
7. Проведение систематизации исходных данных для составления планов, смет, заявок на материалы и оборудование;
8. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "О науке";
2. Порядок базового, грантового, программно-целевого финансирования научной и (или) научно-технической деятельности;
3. Порядок внутреннего трудового распорядка;
4. Порядок по безопасности и охране труда;
5. Порядок производственной санитарии;
6. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность, пунктуальность, самостоятельность и ответственность, системное мышление, сотрудничество и взаимодействие, терпеливость, лидерство.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

6

Инженер по управлению реактором

8.4.

Начальник службы дезактивации и специальной водоочистки

8.3.

Главный инженер реактора


8.2.

Начальник реактора (ускорителя, ядерно-физической установки)

23. Карточка профессии "Инженер-ядерщик"

Код группы

2149-6

Код наименования занятия

2149-6-009

Наименование профессии

Инженер-ядерщик

Уровень квалификации по ОРК

6

Подуровень квалификации по ОРК

6.0. - без категории;
6.2. – 2 категории;
6.1. – 1 категории.

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №22003).
Параграф 45. Инженер:
инженер I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет;
инженер II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
высшее профессиональное образование

Специальность:
Физические и химические науки,
ядерная физика

Квалификация:
Инженер

Требования к опыту работы

Инженер без категории: без предъявления требований к стажу работы или стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет;
инженер II категории: стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер I категории: стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Инженер по учету и контролю ядерных материалов

Основная цель деятельности

Обеспечение исследовательских работ в области ядерной физики, физики элементарных частиц и высоких энергий, а также их приложений в ядерных технологиях.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Планирование и проведение экспериментов.
2. Проектирование процессов, связанных с утилизацией ядерных отходов.
3. Участие в научно-исследовательской работе.

Дополнительные трудовые функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Планирование и проведение экспериментов

Навык 1:
Мониторинг результатов исследовании и моделирование ядерных процессов

Умения:
1. Регистрация элементарных, заряженных и нейтральных частиц;
2. Документирование результатов исследований;
3. Решение проектных или эксплуатационных проблем с активной зоной и защитой реактора, гидравлическими и электрическими системами, а также сложными контрольно-измерительными приборами, такими как контрольное оборудование;
4. Изучение и моделирование ядерных процессов, взаимодействия и структур атомных ядер с помощью математических методов и компьютерного моделирования;
5. Проведение экспериментов на ускорителях частиц, реакторах и другом оборудовании для исследования ядерных реакций;
6. Разработка и улучшение ядерных реакторов, исследование безопасности ядерных установок;
7. Разработка новых методов детектирования радиации, создание и улучшение ускорителей частиц и других устройств для исследования ядер;
8. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии";
2. Закон Республики Казахстан "О радиационной безопасности населения";
3. Закон Республики Казахстан "Об экспортном контроле";
4. Экологический кодекс Республики Казахстан;
5. Порядок ядерной безопасности при хранении и транспортировании ядерно-опасных делящихся материалов;
6. Санитарный порядок к обеспечению радиационной безопасности и к радиационно-опасным объектам, гигиенические нормативы;
7. Порядок работы с радиоактивными веществами и другими источниками ионизирующих излучений;
8. Порядок безопасности при транспортировании радиоактивных веществ;
9. Физику ядерного реактора;
10. Системы защиты, управления и автоматики ядерно-опасных технологических процессов;
11. Технологию ядерно-опасных производств организации;
12. Общие положения обеспечения безопасности ядерных объектов;
13. Нормы радиационной безопасности;
14.порядок ядерной безопасности исследовательских реакторов и атомных станций;
15. Порядок внутреннего трудового распорядка;
16. Порядок по безопасности и охране труда.

Трудовая функция 2:
Проектирование процессов, связанных с утилизацией ядерных отходов.

Навык 2:
Обеспечение эксплуатационной безопасности

Умения:
1. Осуществление оценки безопасности и влияния на окружающую среду;
2. Обеспечение необходимого уровня защиты персонала, населения и окружающей среды;
3. Сортировка отходов;
4. Контроль за дезактивацией и оборудования и помещений;
5. Проверка технических средств;
6. Проверка радиационного контроля;
7. Подготовка отчетов радиоактивных отходов;
8. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Порядок ядерной безопасности при хранении и транспортировании ядерно-опасных делящихся материалов;
2. Санитарный порядок к обеспечению радиационной безопасности и к радиационно-опасным объектам, гигиенические нормативы;
3. Основной порядок работы с радиоактивными веществами и другими источниками ионизирующих излучений;
4. Порядок безопасности при транспортировании радиоактивных веществ;
5. Системы защиты, управления и автоматики ядерно-опасных технологических процессов;
6. Порядок внутреннего трудового распорядка;
7. Порядок по безопасности и охране труда;
8. Требования пожарной безопасности.

Трудовая функция 3:
Участие в научно-исследовательской работе

Навык 3:
Проведение работ по исследованию, разработке проектов и программ.

Умения:
1. Выполнение лабораторных анализов, испытаний, измерений и других вид работ при проведении исследований и разработок по заданной теме;
2. Осуществление необходимых подготовительных и вспомогательных операций;
3. Проведение наблюдений;
4. Снятие показаний приборов;
5. Ведение рабочих журналов;
6. Внесение своего вклада в подготовку публикаций;
7. Составление заявок на изобретения и открытия;
8. Составление установленной отчетности по утвержденным формам и в определенные сроки; 9. Проведение систематизации исходных данных для составления планов, смет, заявок на материалы и оборудование;
10. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "О науке";
2. Порядок базового, грантового, программно-целевого финансирования научной и (или) научно-технической деятельности;
3. Порядок внутреннего трудового распорядка;
4. Порядок по безопасности и охране труда;
5. Порядок производственной санитарии;
6. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность, самостоятельность и ответственность, сотрудничество и взаимодействие, стрессоустойчивость, умение быстро принимать решения, целеустремленность, аналитическое мышление.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

6

Инженер по управлению ядерным реактором

8.3.

главный инженер реактора


8.2.

начальник реактора (ускорителя, ядерно-физической установки)

24. Карточка профессии "Инженер по учету и контролю ядерных материалов"

Код группы

2149-6

Код наименования занятия

2149-6-005

Наименование профессии

Инженер по учету и контролю ядерных материалов

Уровень квалификации по ОРК

6

Подуровень квалификации по ОРК

6.0. - без категории;
6.2. – 2 категории;
6.1. – 1 категории.

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и типовых
квалификационных характеристик должностей служащих организаций:

Приказ Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553 "Об утверждении Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №22003).
Параграф 45. Инженер:
инженер I категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет;
инженер II категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров и стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер без категории: высшее (или послевузовское) образование по соответствующему направлению подготовки кадров без предъявления требований к стажу работы или техническое и профессиональное, послесреднее (среднее специальное, среднее профессиональное) образование по соответствующей специальности (квалификации) и стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет.

Уровень профессионального образования

Уровень образования:
высшее профессиональное образование

Специальность:
Физические и химические науки,
ядерная физика

Квалификация:
Инженер

Требования к опыту работы

Инженер без категории: без предъявления требований к стажу работы или стаж работы в должности техника I категории не менее 3 лет;
инженер II категории: стаж работы в должности инженера без категории не менее 3 лет;
инженер I категории: стаж работы в должности инженера II категории не менее 2 лет.

Связь с неформальным и информальным образованием:

Курсы повышения квалификации на базе организации образования или обучение в организации (на предприятии);
краткосрочные курсы подготовки и переподготовки кадров на платформе "skills.enbek.kz".

Другие возможные наименования профессии

Инженер по управлению ядерным реактором

Основная цель деятельности

Учет и контроль ядерных материалов и источников ионизирующего излучения.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций

Обязательные трудовые функции

1. Обеспечение контроля ядерных материалов и ядерных установок.
2. Организация работы по учету и контролю ядерных материалов.
3. Участие в научно-исследовательской работе.


Дополнительные трудовые функции

Наличие практических трудовых цифровых навыков по профилю

Трудовая функция 1:
Обеспечение контроля ядерных материалов и ядерных установок

Навык 1:
Ведение учета и контроля ядерных материалов и источников ионизирующего излучения

Умения:
1. Ведение учета и контроля в рамках государственной системы ядерных материалов и источников ионизирующего излучения;
2. Обеспечение ядерной, радиационной и пожарной безопасности в процессе хранения, использования и транспортирования ядерных материалов (радиоактивных веществ);
3. Обеспечение сохранности ядерных материалов;
4. Проведение физической инвентаризации ядерных материалов в соответствии с правилами государственного учета ядерных материалов;
5. Обеспечение условий для проведения инспекционных работ уполномоченного органа и МАГАТЭ;
6. Составление отчетов по проведенным работам;
7. Ведение базы данных по учету ядерных материалов и источников ионизирующего излучения.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии";
2. Методические и нормативные документы, касающиеся вопросов учета и контроля ядерных материалов и источников ионизирующего излучения;
3. Физику ядерного реактора;
4. Правовые акты и нормативные документы по учету и контролю ядерных материалов, нормы радиационной безопасности;
5. Порядок ядерной безопасности реакторных установок;
6. Порядок ядерной безопасности при хранении и транспортировании ядерно-опасных делящихся материалов;
7. Порядок внутреннего трудового распорядка;
8. Порядок по безопасности и охране труда;
9. Порядок производственной санитарии;
10. Требования пожарной безопасности.

Трудовая функция 2:
Организация работы по учету и контролю ядерных материалов

Навык 1:
Обеспечение использования и хранения ядерных материалов и источников ионизирующего излучения

Умения:
1. Организация работы по надзору за состоянием и эксплуатацией технических средств контроля доступа к ядерным материалам и источников ионизирующих источников;
2. Участие в мероприятиях по инвентаризации ядерных материалов организации;
3. Обеспечение использования и хранения ядерных материалов и источников ионизирующего излучения только в установленных местах;
4. Обеспечение порядка составления отчетов в уполномоченный орган о наличии, перемещении и местонахождении ядерных материалов;
5. Участие в работе комиссии по расследованию случаев утери или хищения ядерных материалов и источников ионизирующих источников;
6. Обеспечение доступа к местам инспектирования уполномоченного органа и Международного агентства по атомной энергии;
7. Осуществление хранения и передачи перевозчику проб, отобранных инспекторами Международного агентства по атомной энергии.

Знания:
1. Методические и нормативные документы, касающиеся вопросов учета и контроля ядерных материалов и источников ионизирующего излучения;
2. Правовые акты и нормативные документы по учету и контролю ядерных материалов;
3. Нормы радиационной безопасности;
4. Порядок ядерной безопасности реакторных установок;
5. Порядок ядерной безопасности при хранении и транспортировании ядерно-опасных делящихся материалов;
6. Порядок внутреннего трудового распорядка;
7. Порядок по безопасности и охране труда;
8. Порядок производственной санитарии;
9. Требования пожарной безопасности.

Трудовая функция 3:
Участие в научно-исследовательской работе.

Навык 3:
Проведение работ по научному исследованию, разработке проектов и программ.

Умения:
1. Выполнение лабораторных анализов, испытаний, измерений и других видов работ при проведении исследований и разработок по заданной теме;
2. Осуществление необходимых подготовительных и вспомогательных операций;
3. Проведение наблюдений;
4. Снятие показаний приборов;
5. Ведение рабочих журналов;
6. Внесение своего вклада в подготовку публикаций;
7. Составление заявок на изобретения и открытия;
8. Ведение установленной отчетности по утвержденным формам и в определенные сроки;
9. Проведение систематизации исходных данных для составления планов, смет, заявок на материалы и оборудование;
10. Применение цифровых информационных технологий.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "О науке";
2. Порядок базового, грантового, программно-целевого финансирования научной и (или) научно-технической деятельности;
3. Порядок внутреннего трудового распорядка;
4. Порядок по безопасности и охране труда;
5. Порядок производственной санитарии;
6. Требования пожарной безопасности.

Возможность признания навыка

Свидетельство об аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии (1 раз в 3 года)
статья 21 Закона Республики Казахстан "Об использовании атомной энергии", правила аттестации персонала, занятого на объектах использования атомной энергии.

Требования к личностным компетенциям

Ответственность, самостоятельность и ответственность, сотрудничество и взаимодействие, умение быстро принимать решения, умение работать в команде, управление изменениями, лидерство.

Особые условия допуска
к работе

Отсутствие медицинских противопоказаний (справка по форме 086);
прохождение обязательных периодических медицинских осмотров (обследований), а также внеочередных медицинских осмотров (обследований) в установленном законодательством порядке;
прохождение инструктажа по безопасности и охране труда;
справка о несудимости.

Список технических регламентов и национальных стандартов

Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 58 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15005);
Приказ Министра энергетики Республики Казахстан от 20 февраля 2017 года № 59 "Об утверждении Технического регламента "Ядерная и радиационная безопасность исследовательских ядерных установок" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за №15006).

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

6

Инженер по управлению ядерным реактором


6

Инженер-ядерщик

8.4.

Начальник службы дезактивации и специальной водоочистки

8.3.

Главный инженер реактора


8.2.

Начальник реактора (ускорителя, ядерно-физической установки)

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      25. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан.

      Исполнитель: Нұрым Қазыбек Айдарұлы.

      E-mail: k.nurym@energo.gov.kz.

      Номер телефона: +7 (7172) 789764.

      26. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт ядерной физики" при Министерстве энергетики Республики Казахстан.

      Руководитель проекта: Тулегенов Мурат Шакенович.

      E-mail: m.tulegenov@inp.kz.

      Номер телефона: +7 (777) 2464508.

      Исполнитель: Абдраманова Арайлым Серикбаевна.

      E-mail: a.abdramanova@inp.kz.

      Номер телефона: +7 (707) 791 17 99.

      27. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №17 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям атомной отрасли от 8 декабря 2023 года.

      28. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 6 декабря 2023 года.

      29. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": Экспертное заключение письмом № 02572/19 от 23 февраля 2024 года.

      30. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 года.

      31. Дата ориентировочного пересмотра: 31 декабря 2027 года.

  Приложение 2 к приказу
Министр энергетики
Республики Казахстан
от 8 ноября 2024 года № 397

Профессиональный стандарт
"Обслуживание оборудования объектов использования атомной отрасли"

Глава 1. Общие положения

      1. Область применения профессионального стандарта:

      Профессиональный стандарт "Обслуживание оборудования объектов использования атомной отрасли" устанавливает требования к формированию образовательных программ, в том числе обучения персонала на предприятиях, признания профессиональной квалификации работников и выпускников организаций образования и решений широкого круга задач в области управления персоналом в организациях и на предприятиях, занимающихся обслуживанием экспериментальных стендов и установок атомной отрасли.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины и определения:

      1) экспериментальные стенды и установки – исследовательское оборудование, предназначенное для проведения испытаний и экспериментальных работ в разных областях науки и техники;

      2) информальное образование – вид образования, получаемый в ходе повседневной деятельности вне организаций образования и организаций, предоставляющих образовательные услуги, и не сопровождаемый выдачей документа, подтверждающего результаты обучения;

      3) неформальное образование – вид образования, запланированный, организованный и осуществляемый организациями, которые предоставляют образовательные услуги, оказываемые без учета места, сроков и формы обучения, и сопровождаемый выдачей документа, подтверждающего результаты обучения.

      3. В настоящем профессиональном стандарте используются следующие сокращения:

      ЕТКС – Единый тарифно-квалификационный справочник работ и профессий рабочих;

      КС – Квалификационный справочник;

      ОРК – Отраслевая рамка квалификации;

      ТиПО – Техническое и профессиональное образование;

      ОКЭД – Общий государственный классификатор видов экономической деятельности.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Наименование профессионального стандарта: "Обслуживание оборудования объектов использования атомной отрасли".

      5. Код профессионального стандарта: M72194003.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      M Профессиональная, научная и техническая деятельность;

      72. Научные исследования и разработки;

      72.1. Научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук;

      72.19. Прочие научные исследования и экспериментальные разработки в области естественных и технических наук;

      72.19.4. Исследования и экспериментальные разработки в области

      мирного использования атомной энергии.

      7. Краткое описание профессионального стандарта: настоящий

      8. профессиональный стандарт предусматривает карточки 3-х рабочих профессий. Наряду с требованиями к теоретическим и практическим знаниям, содержащимся в разделе "знания", работники должны знать: правила и нормы по охране труда, санитарно-эпидемиологические требования к обеспечению радиационной безопасности, нормы и правила экологической, промышленной безопасности, правила использования противокислотных костюмов, правила пользования средствами индивидуальной защиты, сдача средств индивидуальной защиты и спецодежды и прохождение контроля уровня радиации, правила рациональной организации и содержания рабочего места.

      9. Перечень карточек профессий:

      1) механик экспериментальных стендов и установок – 3 уровень ОРК;

      2) механик экспериментальных стендов и установок – 4 уровень ОРК;

      3) оператор экспериментальных стендов и установок – 2 уровень ОРК;

      4) оператор экспериментальных стендов и установок – 3 уровень ОРК;

      5) оператор экспериментальных стендов и установок – 4 уровень ОРК;

      6) лаборант экспериментальных стендов и установок – 2 уровень ОРК;

      7) лаборант экспериментальных стендов и установок – 3 уровень ОРК;

      8) лаборант экспериментальных стендов и установок – 4 уровень ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

10. Карточка профессии "Механик экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

7239-9

Код наименования занятия:

7239-9-007

Наименование профессии:

Механик экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

3

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Профессиональное обучение (по отраслям)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту; контроль качества монтажа оборудования; изготовление нестандартных деталей и узлов, монтаж и наладка; капитальный и средний ремонт, наладка, испытание, сдача сложного специального оборудования и т.д.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту

Навык 1:
Участие в монтаже и подготовке экспериментального стенда, установки к пуску

Умения:
1. Подготовка простых готовых узлов оборудования и трубопроводов к сварке.
2. Изготовление опорных металлоконструкций под оборудование (гибка труб из различных сталей в холодном состоянии по шаблонам).
3. Монтаж вспомогательных контуров стенда.
4. Изготовление на различных металлорежущих станках неответственных деталей для оборудования стенда, установки.
5. Обработка материалов на токарных, сверлильных, фрезерных станках.
6. Чтение простых чертежей.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Назначение простых узлов монтажного и обслуживаемого оборудования и экспериментальных приспособлений.
3. Схема коммуникации; токарное, фрезерное и слесарное дело.
4. Основные сведения о допусках и посадках, обозначение их на чертежах.
5. Основы ядерной физики.
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
7. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок
8. Требования к планировке и оснащению рабочего места
9. Порядок по безопасности и охране труда
10. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Участие в монтаже оборудования экспериментального стенда, установки. Компоновка оборудования.

Умения:
1. Слесарная обработка изделий по
4-5-му классам точности.
2. Чтение деталировочных и сборочных чертежей средней сложности.
3. Подготовка трубопроводов низкого давления к сварке.
4. Гидравлические испытания узлов и механизмов на специальных установках.
5. Проверка герметичности систем стенда, установки простейшими способами. Замена вышедших из строя простых деталей на действующем оборудовании.
6. Изготовление деталей для оснастки рабочих участков стенда, установки по 12-14-му квалитетам
(5-7-му классам точности).
7. Металлизация деталей.
8. Изготовление нестандартных деталей.
9. Пайка твердыми припоями.
10. Теплоизоляция оборудования и трубопроводов стендов.
11. Средний ремонт оборудования стенда, установки.

Знания:
1. Принцип действия обслуживаемого стенда, установки и применяемых в работе металлорежущих станков;
2. Конструкция датчиков;
3. Основные сведения по механической обработке металлов;
4. Назначение термообработки металлов;
5. Основные сведения по вакуумной технике, теории металлопокрытий и термообработке металлов.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Умение работать в команде

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Оператор экспериментальных стендов и установок

3

Лаборант экспериментальных стендов и установок

10. Карточка профессии "Механик экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

7239-9

Код наименования занятия:

7239-9-007

Наименование профессии:

Механик экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

4

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Типо (специалист среднего звена)

Специальность:
Техническое обслуживание, ремонт и эксплуатация электромеханического оборудования (по видам и отраслям)

Квалификация:

Требования к опыту работы:

Практический опыт

Связь с неформальным и информальным образованием:

Краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии, установленный уровень

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту; контроль качества монтажа оборудования; изготовление нестандартных деталей и узлов, монтаж и наладка; капитальный и средний ремонт, наладка, испытание, сдача сложного специального оборудования и т.д.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту.
2. Монтаж и подготовка экспериментального стенда, установки к пуску.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту

Навык 1:
Монтаж оборудования экспериментального стенда, установки

Умения:
1. Слесарная обработка узлов стенда, установки по 8-му квалитету (3-му классу точности).
2. Слесарная обработка и пригонка ответственных деталей и узлов, изготовление установочных изделий и механизмов автоматических узлов высокой точности для малогабаритных блоков радиоэлектронной аппаратуры.
3. Монтаж экспериментальных устройств. Оснащение рабочих участков оборудования датчиками.
4. Изготовление малогабаритных датчиков.
5. Выполнение восстановительно-ремонтных работ на оборудовании работающих стендов, установок.
6. Капитальный ремонт оборудования и стенда.
7. Сварка деталей. Чтение сложных деталировочных и сборочных чертежей.

Знания:
1. Устройство монтируемого и обслуживаемого оборудования.
2. Устройство и кинематические схемы применяемых в работе металлорежущих станков.
3. Свойства применяемых материалов.
4. Основы механики и вакуумной техники в пределах выполняемой работы.
5. Виды и особенности сварки.
6. Применяемый инструмент.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Руководство монтажом оборудования экспериментального стенда, установки

Умения:
1. Слесарная обработка и пригонка ответственных деталей и узлов сложной конфигурации по 7-му квалитету (2-му классу точности).
2. Изготовление целых рабочих участков и оснастка их необходимой измерительной аппаратурой (координатные устройства, микрометрические датчики и т. П.).
3. Изготовление и замена всех видов измерительных датчиков из высокотемпературных материалов.
4. Сложная пайка. Изготовление особо ответственных деталей и узлов для стенда, установки по 6-7-му квалитетам (1-2-му классам точности).
5. Ремонт и наладка устройств ввода — вывода электронных вычислительных машин.
6. Монтаж ответственных экспериментальных устройств.
7. Капитальный и средний ремонт, испытание, наладка и сдача специального технологического оборудования.
8. Выполнение эскизов и чертежей.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Конструктивные особенности монтируемых и эксплуатируемых стендов, установок;
3. Сущность подготавливаемого эксперимента;
4. Основы металловедения;
5. Основные сведения по электротехнике;
5. Основы технического черчения в пределах выполняемой работы.
6. Основы ядерной физики
7. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
8. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок
9. Требования к планировке и оснащению рабочего места
10. Порядок по безопасности и охране труда
11. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Монтаж и подготовка экспериментального стенда, установки к пуску

Навык 1:
Участие в монтаже и подготовке экспериментального стенда, установки к пуску


Умения:
1. Подготовка простых готовых узлов оборудования и трубопроводов к сварке.
2. Изготовление опорных металлоконструкций под оборудование. Гибка труб из различных сталей в холодном состоянии по шаблонам.
3. Монтаж вспомогательных контуров стенда.
4. Изготовление на различных металлорежущих станках неответственных деталей для оборудования стенда, установки.
5. Обработка материалов на токарных, сверлильных, фрезерных станках.
6. Монтаж вспомогательных контуров стенда и простейших экспериментальных приспособлений.
7. Чтение простых чертежей.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии",
2. Назначение простых узлов монтажного и обслуживаемого оборудования и экспериментальных приспособлений;
3. Схема коммуникации; токарное, фрезерное и слесарное дело;
основные сведения о допусках и посадках, обозначение их на чертежах.
4. Основы ядерной физики
5. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
6. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок
7. Требования к планировке и оснащению рабочего места
8. Порядок по безопасности и охране труда
9. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Умение быстро принимать решения
Умение работать в команде
Аккуратность
Аналитическое мышление

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Оператор экспериментальных стендов и установок

4

Лаборант экспериментальных стендов и установок

11. Карточка профессии "Оператор экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-058

Наименование профессии:

Оператор экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

2

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1.
Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33389).
Оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок.
Выпуск 9
Приложение к приказу Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Оператор транспортно-технологического оборудования реакторного отделения

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии, установленный уровень

Связь с неформальным и информальным образованием:

Краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии, установленный уровень

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обслуживание оборудования стенда, установки, включающего в себя сложные механизмы, конструкции, системы автоматического регулирования и дистанционного управления, вакуумную систему, системы питания и контроля, газовое хозяйство и т.д. Настройка и регулирование режимов работы стенда, установки по показаниям контрольно-измерительных приборов, проведение сложных измерений, участие в проведении экспериментов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Дополнительные трудовые функции:

Ведение процесса охлаждения газов распыливанием воды форсунками в циклоне, скруббере

Трудовая функция 1:
Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Навык 1:
Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию экспериментальных стендов и установок

Умения:
(2-3 разряд)
1. Выполнение простых слесарных работ.
2. Чистка и мойка оборудования.
3. Участие в ремонте простейшего оборудования.
4. Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию испытательного оборудования.
5. Выполнять правила безопасного перемещения тяжелых предметов
ручным способом.
6. Оказывать первую помощь при травмах и несчастных случаях.
7. Пользоваться первичными средствами пожаротушения и средствами индивидуальной защиты.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Назначение обслуживаемого оборудования;
3. Основы слесарного дела.
4. Основы ядерной физики.
5. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях.
6. Электрическую схему. обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок.
7. Требования к планировке и оснащению рабочего места.
8. Порядок по безопасности и охране труда.
9. Правила пожарной безопасности.
10. Порядок действия во внештатных ситуациях.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Обслуживание простейших стендов, установок под руководством оператора высшей квалификации

Умения:
(2-3 разряд)
1. Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию стендов, установок различной сложности.
2. Запись показаний приборов и обработка их на простейших счетных устройствах.
3. Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию испытательного оборудования.
4. Выполнять правила безопасного перемещения тяжелых предметов ручным способом.
5. Оказывать первую помощь при травмах и несчастных случаях.
6. Пользоваться первичными средствами пожаротушения и средствами индивидуальной защиты.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Принципиальная схема обслуживаемого стенда, установки.
3. Назначение применяемых контрольно-измерительных приборов.
4. Свойства основных рабочих материалов.
5. Основные сведения по физике и химии.
6. Элементарные сведения из вакуумной техники и электротехники.
7. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях.
8. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок.
9. Требования к планировке и оснащению рабочего места.
10. Порядок по безопасности и охране труда.
11. Правила пожарной безопасности.
12. Порядок действия во внештатных ситуациях.

Возможность признания навыка:

-

Дополнительная трудовая функция 1:
Ведение процесса охлаждения газов распыливанием воды форсунками в циклоне, скруббере

Навык 1:
Заполнение пульпой и равномерное орошение скрубберов водой. Обслуживание скрубберов, механизмов встряхивания и обратной продувки вентиляторов

Умения:
(2-3разряд)
1. Чистка куперов, выходных труб, крыш пылеуловителей и другого оборудования.
2. Чистка изоляторов и газоходов без снижения концентрации газов.
3. Оказывать первую помощь при травмах и несчастных случаях.
4. Пользоваться первичными средствами пожаротушения и средствами индивидуальной защиты.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Основы ядерной физики.
3. Основы электротехники.
4. Схема орошения и коммуникаций.
5. Способы обращения с электропусковой аппаратурой, контрольно-измерительными приборами и автоматикой.
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях.
7. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок.
8. Требования к планировке и оснащению рабочего места.
9. Порядок по безопасности и охране труда.
10. Правила пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Адаптивность
Ответственность
Пунктуальность

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Механик экспериментальных стендов и установок

2

Лаборант экспериментальных стендов и установок

12. Карточка профессии "Оператор экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-058

Наименование профессии:

Оператор экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

3

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1.
Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33389).
Оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок.
Выпуск 9
Приказ к приказу Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Оператор транспортно-технологического оборудования реакторного отделения

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (рабочие профессии)

Специальность:
Профессиональное обучение (по отраслям)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обслуживание оборудования стенда, установки, включающего в себя сложные механизмы, конструкции, системы автоматического регулирования и дистанционного управления, вакуумную систему, системы питания и контроля, газовое хозяйство и т.д. Настройка и регулирование режимов работы стенда, установки по показаниям контрольно-измерительных приборов, проведение сложных измерений, участие в проведении экспериментов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту
2. Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту

Навык 1:
Самостоятельное обслуживание отдельных агрегатов, механизмов и приборов в схеме экспериментальных стендов и установок

Умения:
1. Подключение приборов.
2. Запись показаний контрольно-измерительных приборов.
3. Поддержание параметров стенда, установки в рабочем состоянии.
4. Участие в пуско-наладочных работах.
5. Оформление простейших рабочих чертежей.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Основы ядерной физики.
3. Принцип действия обслуживаемых агрегатов, механизмов стендов, установок.
4. Схема коммуникаций обслуживаемого участка, назначение их и особенности обслуживания.
5. Элементарные сведения по теории проводимых процессов и машиностроительному черчению.
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях.
7. Требования к планировке и оснащению рабочего места.
8. Порядок по безопасности и охране труда.
9. Правила пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Участие в обслуживании сложных стендов, установок. Самостоятельное обслуживание отдельных агрегатов, механизмов сложных стендов

Умения:
1. Проведение различных измерений средней сложности.
2. Пуск и остановка обслуживаемого оборудования.
3. Поддержание рабочих параметров.
4. Построение графиков по результатам измерений, вычерчивание схем, обработка опытных данных.

Знания:
1. Устройство основного оборудования обслуживаемых стендов, установок.
2. Принцип действия применяемых контрольно-измерительных приборов.
3. Основные законы физики, химии;
4. Физико-химические свойства применяемых в работе материалов.
5. Основные сведения по электротехнике, вакуумной технике, гидравлике, электронике, теплотехнике.
6. Влияние параметров работы обслуживаемого оборудования на результаты испытаний.
7. Основы машиностроительного черчения.
8. Сущность технологических процессов, проводимых на стенде.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Навык 1:
Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию экспериментальных стендов и установок

Умения:
1. Выполнение простых слесарных работ.
2. Чистка и мойка оборудования.
3. Участие в ремонте простейшего оборудования.
4. Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию испытательного оборудования.
5. Выполнять правила безопасного перемещения тяжелых предметов ручным способом.
6. Оказывать первую помощь при травмах и несчастных случаях.
7. Пользоваться первичными средствами пожаротушения и средствами индивидуальной защиты.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии"
2. Основы ядерной физики
3. Назначение обслуживаемого оборудования
4. Основы слесарного дела.
5. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
6. Требования к планировке и оснащению рабочего места
7. Порядок по безопасности и охране труда
8. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Обслуживание простейших стендов, установок под руководством оператора высшей квалификации

Умения:
1. Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию стендов, установок различной сложности.
2. Запись показаний приборов и обработка их на простейших счетных устройствах.
3. Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию испытательного оборудования.
4. Выполнять правила безопасного перемещения тяжелых предметов ручным способом
5. Оказывать первую помощь при травмах и несчастных случаях
6. Пользоваться первичными средствами пожаротушения и средствами индивидуальной защиты

Знания:
1. Принципиальная схема обслуживаемого стенда, установки;
2. Назначение применяемых контрольно-измерительных приборов;
3. Свойства основных рабочих материалов;
4. Основные сведения по физике и химии;
5. Элементарные сведения из вакуумной техники и электротехники. Закон РК "Об использовании атомной энергии",
6. Основы ядерной физики
7. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
8. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем;
9. Принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок
10. Требования к планировке и оснащению рабочего места
11. Порядок по безопасности и охране труда
12. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Адаптивность
Ответственность
Пунктуальность
Сотрудничество и взаимодействие

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Механик экспериментальных стендов и установок

3

Лаборант экспериментальных стендов и установок

13. Карточка профессии "Оператор экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-058

Наименование профессии:

Оператор экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

4

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1.
Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33389).
Оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок.
Выпуск 9
Приложение к приказу Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Оператор транспортно-технологического оборудования реакторного отделения.

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
ТиПО (специалист среднего звена)

Специальность:
Профессиональное обучение (по отраслям)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Практический опыт

Связь с неформальным и информальным образованием:

Краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии, практический опыт

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Обслуживание оборудования стенда, установки, включающего в себя сложные механизмы, конструкции, системы автоматического регулирования и дистанционного управления, вакуумную систему, системы питания и контроля, газовое хозяйство и т.д. Настройка и регулирование режимов работы стенда, установки по показаниям контрольно-измерительных приборов, проведение сложных измерений, участие в проведении экспериментов.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту.
2. Обслуживание экспериментальных стендов и установок.

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Подготовка экспериментальных стендов и установок к эксперименту

Навык 1:
Самостоятельное обслуживание оборудования стенда, установки, включающего в себя сложные механизмы, конструкции, системы автоматического регулирования и дистанционного управления, вакуумную систему, системы питания и контроля, газовое хозяйство и т.д.

Умения:
1. Настройка и регулирование режимов работы стенда, установки по показаниям контрольно-измерительных приборов.
2. Проведение сложных измерений.
3. Самостоятельное обслуживание стендов, установок повышенной сложности.
4. Проведение измерений с помощью компьютерной и электронной техники.
5. Участие в проведении эксперимента.
6. Одновременное обслуживание нескольких однотипных стендов, установок.

Знания:
1. Устройство и полную схему коммуникаций обслуживаемых стендов, установок.
2. Устройство применяемых контрольно-измерительных приборов.
3. Основы электротехники, вакуумной техники.
4. Основные законы гидравлики, теплотехники, электроники.
5. Основные сведения теории проводимых процессов.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Самостоятельное обслуживание особо сложных стендов, установок

Умения:
1. Одновременное обслуживание нескольких разнотипных стендов, установок, проведение измерений повышенной сложности.
2. Выявление и устранение неисправностей в работе технологических систем.
3. Участие в проведении эксперимента.
4. Наладка стенда, установки
5. Выполнение вспомогательных работ по обслуживанию испытательного оборудования.
6. Оказывать первую помощь при травмах и несчастных случаях
7. Пользоваться первичными средствами пожаротушения и средствами индивидуальной защиты

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Отличительные особенности обслуживаемых стендов, установок.
3. Влияние параметров работы обслуживаемого оборудования на результаты испытания.
4. Основы гидравлики, теплотехники, электроники.
5. Основы ядерной физики.
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях.
7. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок.
8 Требования к планировке и оснащению рабочего места.
9. Порядок по безопасности и охране труда.
10. Правила пожарной безопасности.

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Навык 1:
Самостоятельное обслуживание отдельных агрегатов, механизмов и приборов в схеме экспериментальных стендов и установок

Умения:
1. Подключение приборов.
2. Запись показаний контрольно-измерительных приборов.
3. Поддержание параметров стенда, установки в рабочем состоянии.
4. Участие в пуско-наладочных работах.
5. Оформление простейших рабочих чертежей.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии".
2. Отличительные особенности обслуживаемых стендов, установок.
3. Влияние параметров работы обслуживаемого оборудования на результаты испытания.
4. Основы гидравлики, теплотехники, электроники.
5. Основы ядерной физики.
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях.
7. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок.
8 Требования к планировке и оснащению рабочего места.
9. Порядок по безопасности и охране труда.
10. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:


Навык 2:
Участие в обслуживании сложных стендов, установок. Самостоятельное обслуживание отдельных агрегатов, механизмов сложных стендов.

Умения:
1. Проведение различных измерений средней сложности.
2. Пуск и остановка обслуживаемого оборудования.
3. Поддержание рабочих параметров.
4. Построение графиков по результатам измерений, вычерчивание схем, обработка опытных данных

Знания:
1. Устройство основного оборудования обслуживаемых стендов, установок;
2. Принцип действия применяемых контрольно-измерительных приборов;
3. Основные законы физики, химии;
4. Физико-химические свойства применяемых в работе материалов;
5. Основные сведения по электротехнике, вакуумной технике, гидравлике, электронике, теплотехнике;
6. Влияние параметров работы обслуживаемого оборудования на результаты испытаний;
7. Основы машиностроительного черчения;
8. Сущность технологических процессов, проводимых на стенде.

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Самостоятельность и ответственность
Системное мышление
Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при участии в особо сложных экспериментах

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Механик экспериментальных стендов и установок

2

Лаборант экспериментальных стендов и установок

14. Карточка профессии "Лаборант экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-007

Наименование профессии:

Лаборант экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

2

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др. типовых квалификационных характеристик:

Выпуск 1.
Приказ Заместителя Премьер-Министра - Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 1 сентября 2023 года № 364 "Об утверждении Единого тарифно-квалификационного справочника работ и профессий рабочих" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 33389).
Оператор по обслуживанию пылегазоулавливающих установок.
Выпуск 9
Приложение к приказу Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 апреля 2021 года № 149 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 22707).
Оператор транспортно-технологического оборудования реакторного отделения

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Основное среднее образование

Специальность:
-

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:


Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Проводить монтаж приборов на оборудовании стендов и объектов; устанавливать и снимать показания со сложной контрольно-измерительной аппаратуры; производить обработку результатов и измерений и вести их учет после проведения экспериментов; следить за исправным состоянием оборудования в межпусковой период; подготавливать оборудование к проведению особо сложных экспериментов; участвовать в особо сложных экспериментах на стендах и объектах.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Дополнительные трудовые функции:

Обслуживание скрубберов, механизмов встряхивания и обратной продувки вентиляторов, насосов, рукавных и мешочных фильтров, электрофильтров

Трудовая функция 1:
Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Навык 1:
Участие в подготовке установки измерительной аппаратуры к эксперименту, сборка установки из отдельных узлов и механизмов

Умения:
(3 разряд)
1. Сборка измерительной схемы из подобранной аппаратуры по заданной блок-схеме под руководством лаборанта высшей квалификации.
2. Прокладка телеметрических кабелей
3. Простейшие измерения физических величин.
4. Чистка стендов, установок и вакуумных систем.
5. Выполнение простых слесарно-сборочных и электромонтажных работ.

Знания:
1. Назначение отдельных узлов и общую схему обслуживаемого стенда или установки;
2. Принцип действия простейших электроизмерительных приборов;
3. Свойства и назначение основных материалов, применяемых при обслуживании стендов и установок;
4. Элементарные сведения по физике, электротехнике.

Возможность признания навыка:

-

Дополнительная трудовая функция 1:
Обслуживание скрубберов, механизмов встряхивания и обратной продувки вентиляторов, насосов, рукавных и мешочных фильтров, электрофильтров

Навык 1:
Обслуживание скрубберов

Умения:
(3 разряд)
Чистка куперов, выходных труб, крыш пылеуловителей и другого оборудования. Чистка изоляторов и газоходов без снижения концентрации газов

Знания:
Основы электротехники; схему орошения и коммуникаций; способы обращения с электропусковой аппаратурой, контрольно-измерительными приборами и автоматикой

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при участии в особо сложных экспериментах.

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Механик экспериментальных стендов и установок

3

Оператор экспериментальных стендов и установок

15. Карточка профессии "Лаборант экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-007

Наименование профессии:

Лаборант экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

3

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Типо (рабочие профессии)

Специальность:
Профессиональное обучение (по отраслям)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Курсы на базе организации образования по программам профессиональной подготовки до одного года или обучение на предприятии

Связь с неформальным и информальным образованием:


Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Проводить монтаж приборов на оборудовании стендов и объектов; устанавливать и снимать показания со сложной контрольно-измерительной аппаратуры; производить обработку результатов и измерений и вести их учет после проведения экспериментов; следить за исправным состоянием оборудования в межпусковой период; подготавливать оборудование к проведению особо сложных экспериментов; участвовать в особо сложных экспериментах на стендах и объектах.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Обслуживание экспериментальных стендов и установок

Навык 1:
Проведение простых измерений. Участие в проведении пусконаладочных работ на стенде или установке

Умения:
1. Сборка оптической многоэлементной системы по заданной схеме.
2. Проверка работы отдельных узлов собранной схемы и устранение мелких неисправностей.
3. Поддержание режима работы стенда или установки.
4. Оформление результатов измерений.
5. Участие в размещении образцов на экспериментальных стендах и установках.
6. Участие в прокладке волноводных линий.
7. Запись показаний приборов и обработка их на простейших счетных устройствах.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии"
2. Назначение и принцип действия обслуживаемых стендов и установок;
3. Назначение основных узлов стенда, вакуумной установки и других систем, применяемых в стендах;
4. Техника получения вакуума, элементарные сведения по оптике.
5. Основы ядерной физики
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
7. Требования к планировке и оснащению рабочего места
8. Порядок по безопасности и охране труда
9. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Самостоятельное проведение простых измерений по заданной программе. Участие в подготовке сложного эксперимента

Умения:
1. Обслуживание сложных физических приборов, установок и устранение неисправностей.
2. Юстировка оптической системы с помощью лазеров и коллиматоров.
3. Монтаж детекторов радиоактивных излучений и электровакуумных приборов.
4. Снятие характеристик с помощью радиоактивных источников.
5. Осциллографирование быстрых процессов.
6. Монтаж волноводных линий.
7. Оформление рабочих чертежей по заданному эскизу.
8. Монтаж и обслуживание вакуумных установок.
9. Проведение простых технических расчетов.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии"
2. Принцип работы обслуживаемых приборов и оборудования;
3. Основные сведения по электротехнике и радиотехнике;
4. Методы борьбы с электромагнитными помехами.
5. Основы ядерной физики
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
7. Требования к планировке и оснащению рабочего места
8. Порядок по безопасности и охране труда
9. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Навык 3:
Участие в подготовке установки измерительной аппаратуры к эксперименту, сборка установки из отдельных узлов и механизмов

Умения:
1. Сборка измерительной схемы из подобранной аппаратуры по заданной блок-схеме под руководством лаборанта высшей квалификации.
2. Прокладка телеметрических кабелей
3. Простейшие измерения физических величин.
4. Чистка стендов, установок и вакуумных систем.
5. Выполнение простых слесарно-сборочных и электромонтажных работ.

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии"
2. Назначение отдельных узлов и общую схему обслуживаемого стенда или установки;
3. Принцип действия простейших электроизмерительных приборов;
4. Свойства и назначение основных материалов, применяемых при обслуживании стендов и установок;
5. Основы ядерной физики
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
7. Требования к планировке и оснащению рабочего места
8. Порядок по безопасности и охране труда
9. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Ответственность
Пунктуальность
Самостоятельность и ответственность
Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при участии в особо сложных экспериментах

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

3

Механик экспериментальных стендов и установок

3

Лаборант экспериментальных стендов и установок

16. Карточка профессии "Лаборант экспериментальных стендов и установок":

Код группы:

8186-0

Код наименования занятия:

8186-0-007

Наименование профессии:

Лаборант экспериментальных стендов и установок

Уровень квалификации по ОРК:

4

Подуровень квалификации по ОРК:


Уровень квалификации по ЕТКС, КС и др типовых квалификационных характеристик:


Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Типо (специалист среднего звена)

Специальность:
Профессиональное обучение (по отраслям)

Квалификация:
-

Требования к опыту работы:

Практический опыт

Связь с неформальным и информальным образованием:

Краткосрочные курсы на базе организации образования или обучение на предприятии, практический опыт

Другие возможные наименования профессии:


Основная цель деятельности:

Проводить монтаж приборов на оборудовании стендов и объектов; устанавливать и снимать показания со сложной контрольно-измерительной аппаратуры; производить обработку результатов и измерений и вести их учет после проведения экспериментов; следить за исправным состоянием оборудования в межпусковой период; подготавливать оборудование к проведению особо сложных экспериментов; участвовать в особо сложных экспериментах на стендах и объектах.

Описание трудовых функций

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции:

1. Проведение измерений и обработки результатов, ведение их учета после проведения экспериментов
2. Подготовка оборудования к проведению особо сложных экспериментов

Дополнительные трудовые функции:


Трудовая функция 1:
Проведение измерений и обработки результатов, ведение их учета после проведения экспериментов

Навык 1:
Проведение технологических операций средней сложности с экспериментальными образцами и изделиями

Умения:
1. Проведение измерений в ходе эксперимента.
2. Фотографирование и обработка осциллограмм.
3. Настройка шлейфовых осциллографов и регистрация на них быстропротекающих процессов.
4. Монтаж и юстировка оптических резонаторов различного типа.
5. Калибровка аппаратуры, проведение измерений лазерного излучения.

Знания:
1. Принцип работы простейших ускорителей;
2. Устройство обслуживаемых экспериментальных стендов и установок;
3. Принцип работы ионных источников;
4. Различные способы регистрации рабочих частиц н радиоактивных излучений;
5. Основы радиотехники и электротехники;
6. Основные сведения по ядерной физике;
7. Принцип действия ядерных реакторов.

Возможность признания навыка:

-

Навык 2:
Самостоятельное ведение сложных технологических операций с экспериментальными образцами и изделиями. Участие в проведении особо сложного эксперимента с проведением монтажа приборов

Умения:
1. Проведение калибровочных измерений с использованием сложной контрольно-измерительной аппаратуры и стандартных радиоактивных источников.
2. Монтаж и юстировка лазеров с электромеханическими затворами.
3. Проверка аппаратуры для измерения параметров лазерного излучения.
4. Оказывать первую помощь при травмах и несчастных случаях
5. Пользоваться первичными средствами пожаротушения и средствами индивидуальной защиты

Знания:
1. Закон РК "Об использовании атомной энергии"
2. Принцип работы масс-спектрометра, линейных ускорителей электронов и тяжелых заряженных частиц, бетатрона, циклотрона;
3. Принцип работы магнитного и электростатического анализаторов;
4. Основы теории движения элементарных частиц в электромагнитных полях;
5. Методы измерения энергии и мощности лазерного излучения.
6. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
7. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок
8. Требования к планировке и оснащению рабочего места
9. Порядок по безопасности и охране труда
10. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Трудовая функция 2:
Подготовка оборудования к проведению особо сложных экспериментов

Навык 1:
Самостоятельное проведение простых измерений по заданной программе. Участие в подготовке сложного эксперимента

Умения:
1. Обслуживание сложных физических приборов, установок и устранение неисправностей.
2. Юстировка оптической системы с помощью лазеров и коллиматоров.
3. Монтаж детекторов радиоактивных излучений и электровакуумных приборов.
4. Снятие характеристик с помощью радиоактивных источников.
5. Осциллографирование быстрых процессов.
6. Монтаж волноводных линий.
7. Оформление рабочих чертежей по заданному эскизу.
8. Монтаж и обслуживание вакуумных установок.
9. Проведение простых технических расчетов.

Знания:
1. Принцип работы обслуживаемых приборов и оборудования;
2. Основные сведения по электротехнике и радиотехнике;
3. Методы борьбы с электромагнитными помехами.
4. Закон РК "Об использовании атомной энергии",
5. Порядок действий в аварийных ситуациях, требования по организации работы с персоналом на атомных станциях
6. Электрическую схему обслуживаемого оборудования и его технологических систем; принцип действия оборудования и устройств обслуживаемых установок
7. Требования к планировке и оснащению рабочего места
8. Порядок по безопасности и охране труда
9. Правила пожарной безопасности

Возможность признания навыка:

-

Требования к личностным компетенциям:

Адаптивность
Ответственность
Пунктуальность
Самостоятельность и ответственность
Исполнительская деятельность по реализации нормы под руководством, предполагающая ограниченную ответственность и определенную степень самостоятельности при участии в особо сложных экспериментах

Список технических регламентов и национальных стандартов:


Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК:

Наименование профессии:

4

Механик экспериментальных стендов и установок

4

Оператор экспериментальных стендов и установок

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      17. Наименование государственного органа:

      Министерство энергетики Республики Казахстан.

      Исполнитель: Нұрым Қазыбек Айдарұлы.

      E-mail: k.nurym@energo.gov.kz.

      Номер телефона: +7 (7172) 789764.

      18. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Филиал "Институт атомной энергии" Республиканского государственного предприятия на праве хозяйственного ведения "Национальный ядерный центр Республики Казахстан" при Министерстве энергетики Республики Казахстан.

      Исполнители: Климцева Любовь Васильевна.

      E-mail: klimtseva@nnc.kz.

      Номер телефона: +7 (722) 5127444.

      Москвина Лилия Александровна.

      E-mail: moskvina@nnc.kz.

      Номер телефона: +7 (722) 5194511.

      19. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям: Протокол №17 заседания Отраслевого совета по профессиональным квалификациям атомной отрасли от 8 декабря 2023 года.

      20. Национальный орган по профессиональным квалификациям: Заключение Национального органа по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта от 6 декабря 2023 года.

      21. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан

      22. "Атамекен": экспертное заключение письмом № 02572/19 от 23 февраля

      23. 2024 года.

      24. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2024 года.

      25. Дата ориентировочного пересмотра: 31 декабря 2027 года.