2024-2028 жылдарға арналған Қостанай облысы Бейімбет Майлин ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасын бекіту туралы

Қостанай облысы Бейімбет Майлин ауданы мәслихатының 2024 жылғы 29 ақпандағы № 83 шешімі

      Қазақстан Республикасының Экология Кодексінің 365-бабы 3-тармағының 1) тармақшасына және "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабы 1-тармағының 15) тармақшасына, "Жергілікті атқарушы органдарға коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу бағдарламасын әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-п бұйрығына сәйкес аудан мәслихаты ШЕШІМ ҚАБЫЛДАДЫ:

      1. 2024-2028 жылдарға арналған Бейімбет Майлин ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы осы шешімнің қосымшасына сәйкес бекітілсін.

      2. Осы шешім алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Аудан мәслихатының төрағасы Д. Мартин

      "КЕЛІСІЛДІ"

      "Бейімбет Майлин ауданы

      әкімдігінің тұрғын

      үй коммуналдық

      шаруашылығы, жолаушылар

      көлігі және автомобиль

      жолдарының бөлімі"

      мемлекеттік мекемесінің

      басшысы

      ___________С. Кабенов

      2024 жылғы "29" ақпан

  Мәслихаттың
  2024 жылғы 29 ақпандағы
  № 83 шешіміне
  қосымша

2024-2028 жылдарға арналған Қостанай облысы Бейімбет Майлин ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқару БАҒДАРЛАМАСЫ

      Әйет а., 2024 ж.

Мазмұны

      Терминдер мен анықтамалар .................................................4

      Бағдарлама төлқұжаты 5

      КІРІСПЕ 6

      1. БЕЙІМБЕТ МАЙЛИН АУДАНЫНДАҒЫ КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БОЙЫНША ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙҒА ТАЛДАУ 7

      1.1. Коммуналдық қалдықтардың түзілу, жинау және қайта өңдеу көлемдері 9

      1.2. Коммуналдық қаллдықтарды басқарудың қолданыстағы жүйесін бағалау 10

      1.3. Қалдықтардың жекелеген түрлерін басқару жүйесін талдау .............11

      1.4. Қоршаған ортаны қорғау шараларына бөлінген қаражатты талдау .11

      1.5. 2024 - 2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемінің есебі (болжамы). 11

      1.6. Коммуналдық қалдықтарды басқарудағы ағымдағы жағдайды талдаудан қорытындылар.....................................................................................................................................12

      1.7. Коммуналдық қалдықтарды басқару секторындағы күшті, әлсіз жақтарды, мүмкіндіктер мен қауіптерді талдау.........................................................................................................................13

      2. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАҚСАТЫ, МІНДЕТТЕРІ МЕН НЫСАНАЛЫ КӨРСЕТКІШТЕРІ......................................................................................15

      2.1. Мақсаттары мен міндеттері........................................................................................................15

      2.2. Нысаналы көрсеткіштері.............................................................................................................15

      3. БАҒДАРЛАМАНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, МАҚСАТҚА ЖЕТУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ТИІСТІ ШАРАЛАР........................................................................17

      3.1. Қалдықтарды басқару бойынша кәсіпкерлік субъектілеріне қажетті инфрақұрылымды құру.......................................................................................................................................................17

      3.2. Коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін жаңғырту.............................19

      3.3. Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу.................................................................21

      3.4. Коммуналдық қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату жүйесін құру...................................24

      3.5. Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз орналастыруды қамтамасыз ету..................................24

      3.6. Халықты экологиялық тәрбиелеу және ағарту, оның ішінде қалдықтарды бөлек жинау саласында халықтың мәдениеті мен қызығушылығын арттыру....................................................25

      4. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР.............................................................................................................26

      5. БАҒДАРЛАМАНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ МОНИТОРИНГІ...................................................27

      6. КҮТІЛГЕН ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӘСЕР.....................................................27

      7. БАҒДАРЛАМАНЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ БОЙЫНША МЕРЕКЕЛЕР ЖОСПАРЫ...28

      Терминдер мен анықтамалар

      Биологиялық ыдырайтын қалдықтар – анаэробты немесе аэробты ыдырауға ұшырауы мүмкін қалдықтар, соның ішінде бақша және саябақ қалдықтары, сондай-ақ тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын тамақ қалдықтары, макулатура.

      Қалдықтарды кәдеге жарату – қалдықтарды қауіпсіз сақтау үшін арнайы белгіленген орындарда оларды шығару мақсатынсыз шектеусіз мерзімге сақтау.

      Коммуналдық қалдықтар – тұтыну қалдықтары, оның ішінде:

      1) аралас қалдықтар және бөлек жиналған тұрмыстық қалдықтар, оның ішінде қағаз және картон, шыны, металдар, пластмассалар, органикалық қалдықтар, ағаш, тоқыма бұйымдары, қаптамалар, электр және электрондық жабдықтардың, батареялар мен аккумуляторлардың қалдықтары;

      2) егер мұндай қалдықтар табиғаты мен құрамы бойынша тұрмыстық қалдықтарға ұқсас болса, аралас қалдықтар және басқа көздерден бөлек жиналған қалдықтар.

      Ірі көлемді қалдықтар – тұтынушылық қасиеттерін жоғалтқан және өзінің көлеміне байланысты арнайы көліктерде тасымалдау мүмкіндігін жоққа шығаратын тұтыну және шаруашылық қызмет қалдықтары (тұрмыстық техника, жиһаз және т.б.).

      Тұтыну қалдықтары - адам қызметінің нәтижесінде пайда болған, тұтынушылық қасиеттерін толық немесе ішінара жоғалтқан өнімдер және (немесе) өнімдер, олардың қаптамалары мен басқа да заттары немесе олардың қалдықтары, сақтау немесе пайдалану мерзіміне қарамастан, олардың қалдықтары. физикалық жай-күйі, сондай-ақ меншік иесі оны өз бетінше физикалық түрде кәдеге жарату немесе тұтыну қалдықтары ретінде құжаттау.

      Электрондық және электр жабдықтарының қалдықтары – оның құрамдас бөліктерін, бөлшектерін, құрамдастарын қоса алғанда, қалдық, жарамсыз немесе ескірген электрондық және электр жабдықтары ретінде жіктеледі.

      Азық-түлік қалдықтары – тамақ өнімдерін өндіру және тұтыну нәтижесінде пайда болатын тамақ өнеркәсібінің қалдықтарымен салыстырылатын қалдықтар.

      Қалдықтарды көму алаңы – экологиялық, құрылыс және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға жауап беретін қалдықтарды шығару мақсатынсыз тұрақты орналастыруға арналған арнайы жабдықталған орын.

      Қалдықтарды бөлек жинау – одан әрі мамандандырылған басқаруды жеңілдету мақсатында қалдықтарды түрлері немесе топтары бойынша бөлек жинау.

      Қалдықтарды жинау – мамандандырылған ұйымдардың жеке және заңды тұлғалардан қалдықтарды одан әрі қалпына келтіруге немесе кәдеге жаратуға жіберу мақсатында ұйымдасқан түрде қабылдау қызметі.

      Құрылыс қалдықтары – ғимараттарды, құрылыстарды, өндірістік объектілерді, жолдарды, инженерлік желілерді және басқа коммуникацияларды бұзу, демонтаждау, реконструкциялау, жөндеу (соның ішінде негізгі) немесе салу кезінде пайда болатын қалдықтар.

      Тұрмыстық қатты қалдықтар – бұл қатты күйдегі тұрмыстық қалдықтар.

      Қалдықтарды тасымалдау – қалдықтарды жинақтау, сұрыптау, қайта өңдеу, кәдеге жарату және (немесе) кәдеге жарату процесінде жинақтау, жинақтау орындары арасында мамандандырылған көлік құралдарын пайдалана отырып тасымалдаумен байланысты қызмет.

      Қалдықтарды жою – нәтижесінде қалдықтардың көлемі және (немесе) массасы айтарлықтай азаятын және қалдықтардың физикалық күйі мен химиялық құрамы өзгеретін, бірақ өнім шығармайтын, жылу, химиялық немесе биологиялық процестермен қалдықтарды кәдеге жарату әдісі. немесе оның негізгі мақсаты ретінде энергия өндіру.

      Қалдықтарды басқару – қалдықтарға қатысты олар пайда болған кезден бастап түпкілікті кәдеге жаратуға дейін жүргізілетін операциялар.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесі – меншік нысанына және қызмет түріне қарамастан тұрғын үйлерде немесе жекелеген ғимараттарда (құрылыстарда) тұратын (орналасқан) және (немесе) жұмыс істейтін жеке және заңды тұлғаларды қамтамасыз ету үшін жергілікті атқарушы органдар ұйымдастыратын жүйе. және контейнерлік алаңшалар мен контейнерлерге меншік құқығы жоқ, сондай-ақ жалпы пайдаланымдағы жерлерде орналасқан контейнерлік алаңшалар мен контейнерлерге меншік құқығы барлар, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және тасымалдау бойынша қызметтер.

2. Бағдарлама төлқұжаты

Бағдарламаның атауы

Қостанай облысы Бейімбет Майлин ауданы бойынша коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы

Бағдарламаны әзірлеудің себептері

Қазақстан Республикасының Экология Кодексі
"Жергілікті атқарушы органдарға коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу бағдарламасын әзірлеу бойынша әдістемелік ұсынымдарды бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-п бұйрығы

Бағдарламаны әзірлеуге жауапты мемлекеттік орган

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары бөлімі" ММ

Бағдарламаның мақсаты

Бейімбет Майлин ауданында экологиялық қауіпсіз және үнемді коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін құру, табиғатты қорғау заңнамасының талаптарына сәйкес.

Бағдарлама тапсырмалары

1. Қалдықтарды басқару бойынша кәсіпкерлік субъектілеріне қажетті инфрақұрылымды құру.
2. Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу.
3. Коммуналдық қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату жүйесін құру.
4. Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз орналастыруды қамтамасыз ету.
5. ТҚҚ жеке полигондарын рекультивациялау және полигондарды экологиялық, құрылыс және санитарлық талаптарға сәйкес жаңғырту.
6. Рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарын жою.
7. Халықты экологиялық ағарту және ағарту, оның ішінде мәдениет деңгейін және қалдықтарды бөлек жинау саласында халықтың қызығушылығын арттыру.

Күтілетін нәтижелер

Қалдықтарды басқару үшін қажетті инфрақұрылым (контейнерлер, контейнер алаңдары, қоқыс шығаратын көліктер) жасалды.
Қалдықтарды бөлек жинау енгізілді.
Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және қайта өңдеу жүйесі құрылды.
Кәдеге жаратуға жіберілетін қалдықтардың көлемі қысқарды.
Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз кәдеге жарату шаралары қабылданды.
Кейбір полигондар қалпына келтірілді, ал қалған полигондар экологиялық және санитарлық талаптарға сәйкестендірілді.
Рұқсат етілмеген қоқыс тастайтын орындар жойылды
Қалдықтарды бөлек жинауға халықтың хабардарлығы мен қызығушылығын арттыру ұлғайтылды;

Қаржыландыру көлемі

Қаржыландыру көлемі 2025-2027 жылдарға арналған Бейімбет Майлин ауданы бойынша коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы іс-шараларды қаржыландыру үшін жергілікті атқарушы органдарға бөлінген бюджет қаражатының көлеміне қарай есептеледі.

Бағдарламаны жүзеге асырушылар

Бейімбет Майлин ауданының әкімдігі, коммуналдық қалдықтарды жинаумен, әкетумен, кәдеге жаратумен және айналысатын субъектілер, мемлекеттік мекемелер, әлеуметтік нысандар, заңды тұлғалар, жеке кәсіпкерлер, үкіметтік емес ұйымдар, халық және басқа да мүдделі тұлғалар.

Кезең

5 жыл: 2024-2028 жж

КІРІСПЕ

      Бейімбет Майлин ауданы облыстың батысында орналасқан. Аудан солтүстік бөлігінде Ресей Федерациясының Челябі облысымен, Федоров және Қостанай аудандарымен, шығыс бөлігінде Әулиекөл ауданымен, оңтүстігінде Қамысты ауданымен, батыс бөлігінде Денисовский ауданымен шектеседі.

      Ауданның жалпы ауданы 7,6 мың км². Ауданның солтүстіктен оңтүстікке дейінгі ұзындығы ең кең бөлігінде 115 км, ал батыстан шығысқа қарай 77 км, ең тар бөлігінде 50 км-ге дейін жетеді. Әкімшілік орталығы – Әйет ауылы, облыс орталығынан 97 км.

      Бейімбет Майлин ауданындағы халық саны Ұлттық статистика бюросының 2023 жылдың қорытындысы бойынша 22564 адамды құрайды.

      Ауданда 12 ауылдық округтен және 1 кенттік тұрады.

      Осы Коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Экологиялық кодексінің (бұдан әрі – ҚР ЕК) 365-бабына және жергілікті атқарушы органдарға әдістемелік ұсынымдарға сәйкес әзірленген. Ұлттық стратегиялық, бағдарламалық және тұжырымдамалық құжаттардың басымдықтарын, сондай-ақ халықаралық тәжірибені ескере отырып, Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің 2023 жылғы 18 мамырдағы № 154-п бұйрығымен бекітілген, коммуналдық қалдықтарды басқару бағдарламасы.

      Бағдарламаны әзірлеу барысында Бейімбет Майлин ауданында коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайына талдау жүргізілді, проблемалар анықталды және экологиялық қауіпсіз және үнемді коммуналдық қалдықтарды басқаруды құруға бағытталған шаралар кешені әзірленді. жүйесі Бейімбет Майлин ауданында табиғатты қорғау заңнамасының талаптарына сәйкес.

      Бағдарламаны іске асыру Бейімбет Майлин ауданында коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін, атап айтқанда, қалдықтарды басқарудың қажетті инфрақұрылымын (контейнерлер, контейнерлер, қоқыс машиналары), коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және қайта өңдеу жүйесін жетілдіруге әкеледі. құрылды, коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесі жаңғыртылады, сондай-ақ қалдықтарды бөлек жинау, кәдеге жарату үшін жіберілетін қалдықтардың көлемі қысқартылды, коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз орналастыру бойынша шаралар қабылданды, жеке қалдықтар учаскелері рекультивацияланды, және қалдықтарды бөлек жинауға халықтың хабардарлығы мен қызығушылығы артты.

      Осылайша, Бағдарламаны іске асыру және жалпы Қостанай облысында қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсерін азайтуға және Қазақстан Республикасының коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы стратегиялық көрсеткіштеріне қол жеткізуге мүмкіндік береді.

1. БЕЙІМБЕТ МАЙЛИН АУДАНЫНДАҒЫ КОММУНАЛДЫҚ ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БОЙЫНША ҚАЗІРГІ ЖАҒДАЙҒА ТАЛДАУ

1.1. Коммуналдық қалдықтардың түзілу, жинау және қайта өңдеу көлемдері.

      Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің (бұдан әрі – ҚР Министрлігі) мәліметтері бойынша Қазақстанда жыл сайын 4,5-5 млн. қатты тұрмыстық қалдықтар (бұдан әрі – ТҚҚ) түзіледі. Қостанай облысында жылына 210-280 мың тонна қатты тұрмыстық қалдықтар түзіледі. Қалдықтар 239 қатты тұрмыстық қалдықтар полигонында сақталады, оның 54%-ы ғана экологиялық талаптар мен санитарлық ережелерге сәйкес келеді, полигондардың басым бөлігі жеке меншікте (Қостанай облысы әкімдігінің табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасының мәліметі бойынша). Бұл ретте облыстағы қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу үлесі 18 пайызды құрайды. Мұнымен 10 кәсіпорын айналысады.

      1-кестеде соңғы 3 жылдағы Бейімбет Майлин ауданында қатты тұрмыстық қалдықтардың түзілуі және қайта өңделу көлемі туралы деректер келтірілген.

      Қазіргі уақытта "Бейімбет Майлин ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесінен (бұдан әрі – аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімі) жиналған қаражат көлемі туралы мәліметтер қалдық бар: 2021 ж. – 27,9 м3, 2022. – 27,3 м3., 2023 ж. – 27,1 м3. Пайда болған қалдықтарды есептеу 23 224 адамды құрайтын халық санына (Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша) негізделген. – 2021, 22738 адам. – 2022, 22564 адам. - 2023 ж. және облыс бойынша қалдықтардың жиналуының бекітілген нормасы бір адамға жылына 1,2 м3 (шамамен 255 кг) құрайды.

      1-кесте – Бейімбет Майлин ауданы бойынша соңғы 3 жылдағы (2021-2023 ж.ж.) коммуналдық қалдықтардың (ТҚҚ) түзілу және қайта өңдеу көлемі

Атауы

Өлшем бірлігі

Жылдар

2021

2022

2023

1

Қатты тұрмыстық қалдықтардың түзілу көлемі

1.1

Қазақстан Республикасы *

Тонн

3 674 000

4 214 056

4 340 630

1.2

Қостанай облысы*

тонн

280 476

264 191

210 791

1.3

Бейімбет Майлин ауданы**

тонн

7,0

6,8

6,7

2

Түзілген қатты қалдықтардың жалпы көлеміндегі қайта өңдеу үлесі

2.1

Қазақстан Республикасы *

%

18,3

21,1

25,4

2.2

Қостанай облысы*

%

12,0

17,7

18,2

2.3

Бейімбет Майлин ауданы**

%

0

0

0

      *Қазақстан Республикасы Табиғи ресурстар және қоршаған орта министрлігінен алынған мәліметтер

      ** Бейімбет Майлин ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығы, жолаушылар көлігі, автомобиль жолдары бөлімінің мәліметтері

      1-кестедегі деректер облыс бойынша қатты тұрмыстық қалдықтардың түзілуінің орташа жылдық көлемі 6,8 тоннаны құрайтынын көрсетеді, бұл Қостанай облысындағы қатты тұрмыстық қалдықтардың жалпы көлемінің шамамен 2,3% құрайды.

      Аудандық тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық бөлімінің мәліметі бойынша ауданда қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу пайызы 0% құрайды, яғни барлық қалдықтар (100%) кәдеге жаратуға жіберілген. Ауданда қоқысты сұрыптап, қайта өңдейтін кәсіпорындар жоқ.

      Қалдықтарды жинау және шығару аудан тұрғындарының 15 мыңға жуық тұрғынын қамтиды, бұл 84,0% құрайды, алайда орталықтандырылған жинау және шығару облыс орталығында және жақын орналасқан елді мекендерде, қалғандары ауылдық округтерде, өз бетінше жинау ұйымдастырылған. жүзеге асырылады. Алдағы жылдары Қазақстанның стратегиялық құжаттарында көрсетілгендей халықты 100%-ға дейін қамтуды кезең-кезеңімен ұлғайта отырып, қатты тұрмыстық қалдықтарды орталықтандырылған жинау мен шығаруды ұйымдастыру қажет.

      Қатты тұрмыстық қалдықтардың морфологиялық құрамы

      Қатты тұрмыстық қалдықтар морфологиялық құрамы бойынша күрделі қоспа болып табылады және келесі компоненттерден тұрады: тамақ қалдықтары (көкөністер, жемістер және т.б.); қағаз және картон; полимерлер (пластик, пластмасса); шыны; қара металдар; түсті металдар; тоқыма; ағаш; қауіпті қалдықтар (батареялар, құрғақ және электролиттік аккумуляторлар, еріткіштерге арналған ыдыстар, бояулар, сынап шамдары, телевизиялық сурет түтіктері және т.б.); сүйектер, былғары, резеңке; құрамдас бөліктерді (ұсақ құрылыс қалдықтары, тастар, көше қалдықтары және т.б.) алып тастағаннан кейінгі коммуналдық қалдықтардың қалдықтары және т.б. (Қатты тұрмыстық қалдықтардың морфологиялық құрамын анықтау әдістемесі. Қазақстан Республикасы Агенттігі төрағасының бұйрығымен бекітілген Құрылыс және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық үшін 2012.02.10 № 4).

      Халықаралық жасыл технологиялар және инвестициялық жобалар орталығының зерттеуі бойынша (2020 ж.) Қазақстан Республикасындағы қатты тұрмыстық қалдықтардың морфологиялық құрамының орташа көрсеткіштері келесідей: тамақ қалдықтары (37,2), пластмасса (16,2%), қалдықтар. қағаз (11,1%). Бұл ретте айтарлықтай бөлігі (11%) құрамдас бөліктерді (ұсақ құрылыс қалдықтары, тастар, көше қалдықтары және т.б.) алып тастағаннан кейін коммуналдық қалдықтардың қалдығы ретінде жіктеледі.

      Қазақстан Республикасының қалаларында жүргізілген зерттеуге сәйкес, коммуналдық қалдықтардың негізгі үлесін биологиялық ыдырайтын (тамақ) қалдықтары құрайды. Сонымен қатар, ауылдық жерлердегі қалдықтардың морфологиялық құрамы мүлде басқаша. Онда органикалық қалдықтар басым және азырақ үлес салмағы пластмасса, орау материалдары, қағаз және картон. Қалдықтардың органикалық бөлігі әдетте полигондарға немесе полигондарға тасталмайды. Органикалық қалдықтардың көпшілігі жануарларға беріледі немесе үйде компост жасалады. Полигондарға түсетін қалдықтардың құрамында негізінен қож қосылған көң, құрылыс материалдары және шыны сынықтары бар. Сонымен қатар, жылыту мақсатында ағаш және басқа да материалдарды жағуға болады.

      Бейімбет Майлин ауданында қатты тұрмыстық қалдықтардың морфологиялық құрамы бойынша зерттеу жүргізілмеген.

      Қатты тұрмыстық қалдықтардың нақты құрамын анықтау үшін морфологиялық құрамын ұзақ мерзімді зерттеуді жүргізу ұсынылады.

      Коммуналдық қалдықтарды қалыптастыру және жинақтау нормалары мен тарифтері

      Коммуналдық қалдықтарды қалыптастыру және жинақтау нормативтерін Қостанай облысы Бейімбет Майлин ауданының мәслихаты (Бейімбет Майлин ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың қалыптасуы мен жинақталуының нормативтерін бекіту туралы) белгіледі. Мәслихаттың шешімі. Қостанай облысы Бейімбнет Майлин ауданы 2022 жылғы 25 қаңтардағы № 89).

      Құжатқа сәйкес, жайлы және нашар жабдықталған үй шаруашылықтарының бір тұрғынына шаққандағы коммуналдық қалдықтардың жиналуының жылдық көрсеткіші 1,2 м3 (шамамен 260 кг) құрайды. Коммуналдық қалдықтардың түзілуі мен жинақталуының нормалары 2-кестеде келтірілген.

      2-кесте – Бейімбет Майлин ауданы бойынша коммуналдық қалдықтардың түзілу және жинақталу нормалары

Коммуналдық қалдықтарды жинайтын мекеме

Есеп бірлігі

Коммуналдық қалдықтардың жиналуының жылдық нормасы, м3

1.

Жайлы үйлер

1 тұрғын

1, 2

2.

Жайлы емес үйлер

1,3

      Сондай-ақ аудан мәслихатының қаулысымен халық үшін қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және шығару тарифтері бекітілді (аудан мәслихатының 2022 жылғы 21 маусымдағы № 126 "Бейімбет Майлин ауданы бойынша халыққа қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және шығару тарифтерін бекіту туралы" шешімі). Тарифтер 3-кестеде көрсетілген.

      3-кесте – Бейімбет Майлин ауданы бойынша халыққа қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және шығару тарифтері

Атауы

Өлшем бірлігі

теңге (Қосылған құн салығынсыз теңге)

Жайлы үйлер

айына 1 тұрғыннан

223,50

Жайлы емес үйлер

242,13

Бірлікке жылдық тариф (көлем)

1 м3

2235,00

      Тарифтер белгіленгенімен, іс жүзінде аудан тұрғындарының басым бөлігі тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау және шығару үшін төлем жасамайды.

1.2. Коммуналдық қалдықтарды басқарудың қолданыстағы жүйесін бағалау.

      Қалдықтарды жинау, жинақтау және бөлек жинау

      Бейімбет Майлин ауданы түгел дерлік жеке сектордан тұрады. Ауылдық округтер мен ауылдардағы үй шаруашылықтары жылына бір рет өз аумағынан қоқыс шығару қызметіне өз бетінше тапсырыс беріп, жүк тиеуші мен көлік жүргізушісіне 3-5 мың теңге (барлығы 8 мың теңгеге дейін) төлейді. Жыл бойы қатты тұрмыстық қалдықтар өз алаңдарында сақталады, тамақ қалдықтары үй жануарларына беріледі, қағаз, картон, ағаш үй пештерінде, моншаларда жағылады. Қалдықтарды шығаруды қоқыс полигондарымен келісім-шартсыз жеке тұлғалар жүзеге асырады.

      Қалдықтарды жинау және шығару аудан орталығы Әйет ауылы мен Тобыл ауылының көпқабатты үйлерден тұратын абаттандырылған секторында ішінара ұйымдастырылған. Контейнер алаңдары үйлердің жанында ұйымдастырылған, олардың әрқайсысында бірнеше контейнер бар (4-кесте). Контейнер алаңдары ішінара қоршалған, бетондалмаған және жерде тұр.

      Тұрғындар мен кәсіпорындардан, ұйымдардан қалдықтарды шығаруды "Содружество" ЖШС арнайы машина арқылы жүзеге асырады.

      Ауылдық округтер мен ауылдардағы қалдықтарды шығару жұмыстарын жүк көліктері бар және шығаруға полигонмен келісім шарт жасасқан жеке кәсіпкерлер жүзеге асырады. Кәсіпкерлермен келісім-шарттар мемлекеттік мекемелерге қызмет көрсету бойынша мемлекеттік конкурстар арқылы жасалады. Тұрғын үй секторына қызмет көрсетілмейді.

      Кесте 4 - Контейнер алаңдары мен контейнерлер туралы ақпарат

Атауы

Контейнер алаңдары

Контейнерлер саны

Әйет ауылы

13

50

Тобыл кенті

7

23

      Контейнер алаңдарында жүргізілген талдау нәтижелері бойынша мыналар анықталды:

      - контейнер алаңдары заңнамада белгіленген санитарлық талаптарға сай емес;

      - контейнерлер көлемі 0,75 м3 металл бойынша стандартты өлшем болып табылады;

      - контейнерлер аралас қалдықтарды сақтауға арналған;

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинау қарастырылмаған, қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлер жоқ.

      Бөлек қалдықтарды жинау

      Ауданда қалдықтарды бөлек жинау мүлдем жоқтың қасы.

      Әйет ауылында және Тобыл кентінде сынап бар шамдарды жинауға арналған екі контейнер орнатылған.

      Ауданның басқа елді мекендерінде қалдықтарды бөлек жинайтын контейнерлер орнатылмаған.

      Тұрғындар үй шаруашылығындағы қалдықтарды өздігінен сұрыптайды, тамақ қалдықтарын немесе қағазды, ағашты бөліп, кейіннен өз қажеттіліктеріне (үй жануарларын тамақтандыру немесе пеш жағу үшін) пайдаланады.

      Ауданда қоқыс жинайтын орындар жоқ. Кейбір елді мекендерде, соның ішінде Тобыл кентінде жеке металл сынықтарын жинаушылар бар.

      Жалпы, Бейімбет Майлин ауданында қалдықтарды жинау және шығару және бөлек жинау жүйесі тұрғындармен ішінара жүзеге асырылса, қайта өңдеуге арналған шикізатты мамандандырылған кәсіпорындарға өткізу де жүргізілмейді.

      Қалдықтарды тасымалдау

      Әйет ауылында және Тобыл кентіндегі контейнер алаңдарынан қоқыс полигонына шығаруды айына екі рет "Содружество" ЖШС 1 мамандандырылған автокөлікпен жүзеге асырады.

      Ауылдық округтер мен ауылдарда жеке сектордың қалған бөлігін тасымалдаудың белгіленген кестесі жоқ. Жылына бір рет тұрғындардың шақыруы бойынша алып тастауды жеке жүк көлігі иелері жүргізеді. Қалдықтарды полигондарға шығаруды рұқсатсыз, полигондармен келісімсіз немесе рұқсатсыз жеке тұлғалар жүзеге асырады.

      Жыл бойы тұрғындар өз аумақтарында қалдықтарды орналастырып, өздігінен қоқыс полигондарын қалыптастырады. Тамақ қалдықтары үй жануарларына беріледі, қағаз, картон, ағаш үй пештерінде жағылады.

      ҚР ЕК (337-бап) сәйкес, қалдықтарды жинау, сұрыптау және тасымалдау, қауіпті емес қалдықтарды қалпына келтіру және жою жөніндегі кәсіпкерлік қызметті жоспарлайтын немесе жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері ҚР ЭҮПШ-на қызметтің басталғаны туралы хабарламаны ұсынуы тиіс.

      Бейімбет Майлин ауданында қатты тұрмыстық қалдықтарды (ТҚҚ) жинайтын және шығаратын кәсіпкерлік субъектісін анықтау бойынша конкурс өткізілген жоқ.

      Қалдықтарды сұрыптау және қайта өңдеу

      Бейімбет Майлин ауданында жиналған қалдықтардың барлығы дерлік полигондарға тасымалданады. Қалдықтарды өңдеу және сұрыптау жартылай полигон аумағында жүзеге асырылады. Қалдықтарды сұрыптау желісі жоқ.

      Қалдықтарды сұрыптаумен, қайта өңдеумен және орналастырумен айналысатын мамандандырылған кәсіпорындар анықталмаған.

      Қалдықтарды кәдеге жарату

      Бейімбет Майлин ауданындағы қалдықтарды кәдеге жарату сыйымдылығы 1500-ден 10500 тоннаға дейінгі 9 қатты тұрмыстық қалдықтар полигонында жүзеге асырылады. Полигондар үшін әрқайсысы 2 гектарға дейінгі жер учаскелері бөлінген. Сынақ алаңдары келесі елді мекендерде орналасқан: Тобыл кенті, Асенкритовка ауылы, Береговое ауылы, Әйет ауылы, Красносельское ауылы, Майское ауылы, Валерьяновка ауылы. Барлық полигондар коммуналдық меншікте.

      Барлық полигондарда қалдықтарды кәдеге жаратудың негізгі әдісі - сақтау. Қалдықтардың басым түрі ауылшаруашылық және коммуналдық қалдықтар, күл және қож болып табылады.

      Барлық 9 полигонда қалдықтар қоршаған ортаға эмиссияға міндетті рұқсатсыз және алдын ала сұрыптаусыз рұқсатсыз қабылданады, бұл табиғатты қорғау заңнамасының талаптарына қайшы келеді. Рұқсат етілген қалдықтар мемлекеттік органдарға қызмет көрсететін жеке кәсіпкерлерден ғана қабылданады.

      Жаттығу алаңында. Әйет және Тобыл ауылдары қалдықтарды кейін кәдеге жарату, кәдеге жарату немесе кәдеге жарату мақсатында қалдықтарды сұрыптау алаңында қалдықтарды сұрыптауды енгізуді жоспарлап отыр. Полигонда қатты қалдықтар қолмен сұрыпталатын болады.

1.3. Қалдықтардың жекелеген түрлерін басқару жүйесін талдау

      Құрамында сынап бар шамдардың қалдықтары

      Бейімбет Майлин ауданы тұрғындарынан құрамында сынап бар шамдардың (бұдан әрі – РСО) қалдықтарын жинау тек Әйет ауылы мен Тобыл кентінде ұйымдастырылған. Екі контейнер орнатылған. Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылығының мәліметі бойынша, мемлекеттік тендер негізінде қауіпті қалдықтарды кәдеге жарату бойынша серіктестікпен (Рудный) келісім-шарт жасалған.

      Басқа елді мекендерде РСО жиналмайды. РСО қалдықтары мен тұрғындардан пайда болған азық-түлік көздері аулаларда жиналады немесе жалпы ағынмен полигондарға түсіп, қоршаған ортаға зиянын тигізеді.

      Аудан әкімдігінде аудандағы РСО-ның қалыптасу, жинақтау және өңдеу көлемі туралы мәліметтер жоқ. Іс жүзінде әкімдіктер РСО қайта өңдеу мәселесімен айналыспайды, сонымен бірге "Энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру туралы" Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 13 қаңтардағы № 541-IV Заңына сәйкес, Халық пайдаланған құрамында сынап бар энергия үнемдейтін шамдарды кәдеге жаратуды ұйымдастыру республикалық маңызы бар қалалардың, астаналардың жергілікті атқарушы органдарына және аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергілікті атқарушы органдарына жүктеледі.

      Электр және электронды жабдықтардың қалдықтары

      Бейімбет Майлин ауданының тұрғындары арасында электр және электрондық жабдықтардың (бұдан әрі - ЖЭҚ) қалдықтарын жинау, кәдеге жарату немесе кәдеге жарату жоқ.

      WEEE жинауға арналған контейнерлер ешбір елді мекенде орнатылмаған.

      Тұрғындар шығарған ЭЕҚ қалдықтары аулаларда жиналады немесе жалпы ағында полигондарға түседі.

      Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің (365-бап) ЭО қалдықтарының қауіпті құрамдас бөліктері бөлек жиналып, қайта қалпына келтіру үшін мамандандырылған кәсіпорындарға берілуі тиіс талаптары орындалмайды.

      Көлемді және құрылыс қалдықтары

      Ауданда ірі көлемдегі және құрылыс қалдықтарын бөлек жинау жоқ. Басқа қалдықтармен бірге олар жылына бір рет қатты тұрмыстық қалдықтар полигонына тасымалданады. Өткен кезеңде көлемді және құрылыс қалдықтары аулаларға орналастырылып, шаруашылықта пайдаланылып, өртелді.

      Табиғат қорғау заңнамасына сәйкес, жергілікті атқарушы органдар жеке тұлғалар ірі көлемдегі және құрылыс қалдықтарын өз бетінше шығара алатын арнайы қабылдау пункттерін ұйымдастыруы тиіс.

      Тамақ қалдықтары

      Ауданда тамақ қалдықтарын бөлек жинау жоқ. Бейімбет Майлинауданы жеке тұрғын үй секторы бар ауылдық аймақ, мұнда әр үйде азық-түлік қалдықтары, бау-бақша қалдықтарымен қоректенетін малы мен үй жануарлары бар.

      Ауылдағы жөнделген үйлердің тамақ қалдықтары. Аурухана мен оқу орындарының қалдықтары сияқты Әйет пен Тобылды басқа қалдықтармен араластырып, контейнерлерге шығарып, полигонға апарады.

1.4. Қоршаған ортаны қорғау шараларына бөлінген қаражатты талдау

      Бейімбет Майлин ауданында қалдықтарды басқару мәселелерін шешуге жұмсалған жалпы шығындар Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша 2021 жылы 771,5 мың теңгені, 2022 жылы 0,00 мың теңгені, 2023 жылы 28 000 мың теңгені құрады. Жергілікті атқарушы органдар 5-кестеде келтірілген қалдықтарды басқару процесінің жекелеген құрамдас бөліктері бойынша шығындарды шамамен есептей алды.

      5-кесте - Бейімбет Майлин ауданы бойынша қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларға арналған шығындар

Атауы

Нақты шығындар, мың теңге

2021

2022

2023

Құрамында рутений бар шамдарды (RSO) жинау және жою шығындары

-

-

-

Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлерді және бөлек жинауға арналған торларды сатып алу шығындары

1 446,5

-

-

Контейнер алаңдарын жөндеуге кеткен шығындар

-

-

-

Табиғи полигондарды жоюға кеткен шығындар

-

-

28000

Көму шығындары

-

-

-

Барлығы

1 446,5

-

28000

      Кесте деректері Бейімбет Майлин ауданында қалдықтарды басқару мәселелерін шешуге бөлінген қаржының өте мардымсыз екенін көрсетеді. Соңғы үш жылда қаражат тек стандартты контейнерлер сатып алуға және табиғи қоқыстарды жоюға жұмсалды.

      Облыстағы қалдықтарды өңдеу секторының жай-күйін талдау көрсеткендей, жаңа контейнерлер мен қоқыс таситын көліктер сатып алу, жаңа контейнерлік алаңшалар салу, ірі көлемдегі және құрылыс қалдықтарын жинау үшін арнайы алаңдарды ұйымдастыру, полигондарды жаңғырту талаптарын орындау қажет. санитарлық және табиғатты қорғау заңнамасы, кейбір полигондарды рекультивациялау және жабу және т.б.

1.5. 2024 - 2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемінің есебі (болжамы).

      Бейімбет Майлин ауданында кәсіпорындардың дамуы, экономикалық көрсеткіштердің жақсаруы, полигондармен келісім-шарттардың көбеюі, өмір сүру сапасының жақсаруы, тұрғындардың табысының артуы, тұрғындардың әлеуметтік-тұрмыстық жағдайы жақсарып, тұрғындардың тұрмыстық жағдайы жақсаруда. қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және шығару жоспарлануда, соның нәтижесінде кәсіпорындар мен тұрғындардан жиналған қалдықтардың көлемін ұлғайту жоспарлануда.

      2028 жылға дейінгі коммуналдық қалдықтардың түзілу көлемінің болжамы осы факторларды ескере отырып жүзеге асырылды, яғни. түзілетін коммуналдық қалдықтардың көлемін ұлғайту болжамы жасалды. ҚОҚМ деректері бойынша Қазақстан Республикасындағы коммуналдық қалдықтардың жыл сайынғы өсімі 5% құрайды.

      6-кестеде 2028 жылға дейінгі қалдықтардың түзілу болжамы көрсетілген.

      6-кесте - 2028 жылға дейінгі Бейімбет Майлин ауданында коммуналдық қалдықтардың түзілу болжамы

Атауы

Түзілген қалдықтардың нақты мөлшері

ТҚҚ түзілудің жоспарланған көлемі

Жыл

2021

2021

2023

2024

2025

2026

2027

Қатты қалдықтардың түзілуі, тонна

2517

2508

2 448,3

2 570,7

2 699,2

2 834,2

2 975,9

      Есептеулер 2024 және 2027 жылдары қалдықтар көлемінің 5%-ға, содан кейін екі жыл сайын 5%-ға артуына негізделген.

      Экологиялық заңнаманың заманауи талаптары "жасыл экономиканың" мақсатты индикаторларына қол жеткізу үшін Бейімбет Майлин ауданында тұрмыстық қалдықтарды басқару жүйесін жетілдіру қажеттілігін талап етеді: тұрмыстық қатты қалдықтарды шығарумен 100%-ға дейін қамтылған халықпен қалдықтарды кәдеге жарату, санитарлық 2030 жылға дейін қатты тұрмыстық қалдықтарды 95%-ға дейін сақтау және қайта өңделген қалдықтардың үлесін 40%-ға дейін арттыру.

1.6. Коммуналдық қалдықтарды басқарудағы ағымдағы жағдайды талдаудан қорытындылар

      Бейімбет Майлин ауданындағы коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу бойынша ағымдағы жағдайды талдау тұрғындардың едәуір бөлігінің тұрмыстық қалдықтарды жинаумен және шығарумен қамтылмағанын, қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және шығару жөніндегі мамандандырылған ұйымдардың жоқтығын көрсетті. қажетті инфрақұрылым.

      Облыста Бағдарлама аясында экологиялық заңнаманың талаптарына жауап беретін экологиялық қауіпсіз және үнемді коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін құру және келесі проблемалық мәселелерді шешу қажет:

      - мамандандырылған кәсіпорындардың қалдықтарды жинау және шығарудың орталықтандырылған жүйесін құру қажеттілігі;

      - елді мекендердегі контейнерлік алаңдарды талапқа сай келтіру;

      - орнатылған контейнерлер санының жеткіліксіздігі;

      - ыдыстардың тозуы, аралас қалдықтарды сақтау үшін ескі, тот басқан, ойық ыдыстарды пайдалану;

      - қайталама қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлер санының жеткіліксіздігі;

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинау үшін инфрақұрылымның болмауы (қалдықтарды сұрыптау желілері);

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды (қоқыс шығаратын көліктер) тасымалдау инфрақұрылымының болмауы;

      - тұрғындардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдастарын жинау бойынша ұйым жоқ (ҚҚҚ, ЖЭҚ, медициналық);

      - қалдықтарды бөлек жинау мәселелерінде халықтың экологиялық мәдениетінің төмендігі;

      - бекітілген тариф бойынша қалдықтарды жинау және шығару бойынша төлемдер жүргізілмейді.

1.7. Коммуналдық қалдықтарды басқару секторындағы күшті, әлсіз жақтарды, мүмкіндіктер мен қауіптерді талдау

      Бейімбет Майлин ауданындағы коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін бағалау үшін жүйенің жай-күйіне SWOT талдауы жүргізілді, оның күшті және әлсіз жақтары, бар мүмкіндіктер мен қауіптер анықталды (7-кесте).

      Кесте 7. Күшті жақтарды, әлсіз жақтарды, мүмкіндіктер мен қауіптерді талдау

Мықты жақтары

Әлсіз жақтары

1. Қалдықтарды басқару әлемдік тәжірибеде жақсы зерттелген. Оны жаңғыртудың дәлелденген технологиялары мен шешімдері бар.
2. 8 полигонды жаңғыртуды жоспарлау.
3. Тобыл ауылындағы полигонға қоқыс сұрыптау желісін орнатуды жоспарлау.
4. Нарық әлеуетті инвесторлар мен жеке қаржыландыру көздері үшін ашық.
5. Жасыл энергетиканы дамыту үшін қатты тұрмыстық қалдықтарды пайдалану мүмкіндігі бар.

1. Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау мен шығарудың ұйымдастырылған жүйесінің болмауы
2. Тұрғындардың қалдықтарды жинау және шығарумен жеткіліксіз қамтылуы.
3. Қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату көлемінің төмендігі.
4. Қалдықтарды бөлек жинау деңгейінің төмендігі.
5. Бекітілген тариф бойынша тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау және шығару үшін тұрғындардан төлемнің болмауы.
6. ҚТҚ полигондарының санитарлық ережелер мен заң талаптарына сәйкес келмеуі.
7. Қалдықтарды сұрыптаусыз және алдын ала өңдеусіз жою.
8. Рұқсат етілмеген полигондардың көптігі.
9. Қалдықтарды басқару туралы халықтың хабардарлығының төмендігі

Мүмкіндіктер

Қауіптер

1. Коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру.
2. Қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату көлемін ұлғайту.
3. Рұқсат етілмеген полигондарды рекультивациялау.
4. Халық арасында табиғи ресурстарды пайдалануға саналы көзқарасты қалыптастыру
5.Қызығушылықты арттыру
кәсіпорындар мен жеке тұлғаларды қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға және өңдеуге тарту мақсатында.
6. Қалдықтарды басқару инфрақұрылымын дамытуға инвесторларды тарту
7. Әртүрлі қайталама шикізат түрлерін өңдеуге арналған заманауи БАТ-ның болуы.

1. Шығарылатын қалдықтардың көлемін ұлғайту.
2. Қалдықтардың жинақталған аймақтарында күрделі экологиялық жағдайлардың пайда болуы.
3. Климаттың өзгеруіне әсер ететін полигондардан ауаға шығарындылар.
4. Рұқсат етілмеген полигондар санының артуы.

      Қалдықтарды басқару жүйесінің жай-күйінің SWOT талдауы Бейімбет Майлин ауданында күшті жақтардан гөрі әлсіз жақтардың көп екенін көрсетеді, сондықтан таяу жылдарда коммуналдық қалдықтарды басқарудың тиімді жүйесін құру үшін барлық мәселелер кешенін шешу қажет.

2. ҚАЛДЫҚТАРДЫ БАСҚАРУ БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАҚСАТЫ, МАҚСАТТАРЫ ЖӘНЕ МАҚСАТТАРЫ

2.1. Мақсаты мен міндеттері

      Бағдарламаның мақсаты – табиғатты қорғау заңнамасының талаптарына сәйкес Бейімбет Майлин ауданында экологиялық қауіпсіз және үнемді коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін құру.

      Бағдарламаның міндеттері:

      1. Қалдықтарды басқару бойынша кәсіпкерлік субъектілеріне қажетті инфрақұрылымды құру.

      2. Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу.

      3. Коммуналдық қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату жүйесін құру.

      4. Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз орналастыруды қамтамасыз ету.

      5. ТҚҚ жеке полигондарын рекультивациялау және полигондарды экологиялық, құрылыс және санитарлық талаптарға сәйкес жаңғырту.

      6. Рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастыру орындарын жою.

      7. Халықты экологиялық ағарту және ағарту, оның ішінде мәдениет деңгейін және қалдықтарды бөлек жинау саласында халықтың қызығушылығын арттыру.

2.2. Мақсаттар

      Бағдарламаның нысаналы индикаторлары Қазақстан Республикасының "Қазақстан Республикасының жасыл экономикаға көшу тұжырымдамасы" стратегиялық құжаттарына, сондай-ақ "Қостанай облысы бойынша қоршаған орта сапасының нысаналы индикаторларына (2024 ж.-) сәйкес белгіленген. 2028 және Бейімбет Майлина ауданындағы қалдықтарды басқарудың ағымдағы жағдайын талдау.

      Мақсаттар Бейімбета Майлина ауданында қалдықтарды жинау, өңдеу және кәдеге жарату жүйесін жақсартуға бағытталған (8-кесте).

      8-кесте. 2024-2028 жылдарға арналған Бейімбет Майлин ауданы бойынша қалдықтарды жинау, шығару, қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесін жетілдірудің нысаналы индикаторлары.

р/н

Мақсатты индикатордың атауы

Мақсатты мән

Ағымдағы жағдай (2020-2023)

2024

2026

2028

1.

Орталықтандырылған жүйе шеңберінде қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және шығарумен халықты қамту, %

0

50

80

100

2.

Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу:
- фракциялар бойынша, соның ішінде
қалдықтардың таңдалған қауіпті түрлері (медициналық және құрамында сынап бар, электронды және тұрмыстық техника), %

0

18,2

27,5

31

3.

Қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу және орналастыру үлесі (түзілу көлемінен), %

0

23

29

31

4.

Экологиялық талаптарға сәйкес қатты тұрмыстық қалдықтар полигондарын жабу және рекультивациялау, бірлік.


1

1

1

5.

Экологиялық және санитарлық нормаларға сәйкес келетін полигондарды, бірліктерді жаңғырту.

0

2

2

2

6.

Қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың, кәдеге жаратудың және қайта өңдеудің, оның ішінде бөлек жинаудың ұтымды жүйесі туралы халықтың хабардарлығын арттыру, %

0

100

100

100

      Орталықтандырылған жүйе шеңберінде халықты қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау және шығаруды қамтудың нысаналы индикаторлары Қазақстан Республикасының стратегиялық құжаттарына сәйкес белгіленеді.

      Қалдықтарды бөлек жинауды енгізу, қатты тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жарату және кәдеге жарату үлесі Қостанай облысы бойынша қоршаған орта сапасының мақсатты көрсеткіштеріне (2024-2028) сәйкес белгіленген.

3. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУДЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ, ҚОЙЫЛҒАН МАҚСАТТАРҒА ҚОЛ ЖЕТКІЗУ ЖОЛДАРЫ ЖӘНЕ ТИІСТІ ШАРАЛАР

3.1. Қалдықтарды басқару бойынша кәсіпкерлік субъектілері үшін қажетті инфрақұрылым құру.

      ҚР Экологиялық кодексінің 365-бабына сәйкес қалдықтарды басқару жөніндегі кәсіпкерлік субъектілері үшін қажетті инфрақұрылымды құру және оның жұмыс істеуі аудандардың жергілікті атқарушы органдарының құзыретіне кіреді.

      Облыстың қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралар жоспары (ҚР ЭК 29-бабы), жергілікті бюджет шеңберінде жеке инвестицияларды тарта отырып, қалдықтарды жинау, тасымалдау, залалсыздандыру, пайдалану және қайта өңдеу бойынша инфрақұрылым сатып алуға болады. Қалдықтарды басқару саласындағы қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралар жоспары мынадай бөлімдерді қамтуға тиіс:

      - қалдықтардың кез келген түрін, оның ішінде иесіз қалдықтарды жинау, тасымалдау, залалсыздандыру, пайдалану және қайта өңдеу жөніндегі технологияларды енгізу;

      - зауыттарды, цехтар мен өндірістерді салу, реконструкциялау, қондырғыларды сатып алу және пайдалану: қалдықтардың кез келген түрін сақтауға арналған полигондар; қалдықтарды жинау, тасымалдау, қайта өңдеу, сұрыптау, кәдеге жарату және көму бойынша; қайталама материалдық ресурстарды жинау және қайта өңдеу бойынша; қалдықтардан пайдалы компоненттерді алуға байланысты шикізатты немесе дайын өнімді алу бойынша (қайта өңдеу байыту қалдықтары, аршылған және сыйатын жыныстар, күл қождары, металлургиялық қождар, техногендік минералдық түзілімдер).

      Қостанай облысының қоршаған ортаны қорғау жөніндегі 2023 – 2025 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарына сәйкес қоршаған ортаны қорғауға 11,7 млрд теңге бағытталады. Алайда, үш жыл ішінде қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлерді небәрі 9,7 млн.теңгеге сатып алу жоспарлануда, дегенмен, өңірдің маңызды проблемаларының бірі – мұндай контейнерлердің жетіспеушілігі. Жоспарда рұқсат етілмеген полигондарды жою жөніндегі іс-шаралар көзделген, алайда қалдықтарды қайта өңдеудің кешенді инфрақұрылымын құру жөніндегі іс-шаралар көзделмеген.

      Қазақстан Республикасының стратегиялық құжаттарында халықты қалдықтарды шығарумен 100% қамту бойынша нысаналы көрсеткіштер белгіленген. Бұл көрсеткішке жету үшін келесі шараларды орындау қажет:

      - Бейімбет Майлин ауданының барлық елді мекендерінде коммуналдық қалдықтарды аралас жинауға арналған контейнерлер сатып алу;

      - коммуналдық қалдықтарды жинау және шығару үшін мамандандырылған көлік сатып алу;

      - қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлерді сатып алу;

      - контейнерлік алаңдар мен контейнерлерді санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкестендіру;

      - жергілікті атқарушы билік органдарының ірі габаритті және құрылыс қалдықтарын сақтауға арналған алаңдарды айқындауы;

      - конкурс (тендер)өткізу арқылы коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жөніндегі компанияларды айқындау;

      - қалдықтарды тасымалдау қызметтері үшін төлемдерді жинау жүйесін енгізу;

      - ҚТҚ жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифтерін экономикалық негізделген және уақтылы қайта қарау;

      - қызметі нәтижесінде қалдықтар пайда болатын жеке және заңды тұлғалармен мамандандырылған ұйымдармен ҚТҚ тасымалдау шарттарын міндетті түрде жасасу қажеттілігі туралы түсіндіру жұмыстары.

      - ҚТҚ жинау мен әкетудің орталықтандырылған жүйесін пайдалану кезінде конкурс (тендер) нәтижелері бойынша белгілі бір Жергілікті атқарушы органдар айқындайды.

      Коммуналдық қалдықтарды жинау және әкету үшін контейнерлер мен мамандандырылған көлік сатып алу.

      Жалпы аудан бойынша коммуналдық қалдықтарды жинау мен шығарудың орталықтандырылған жүйесін ұйымдастыру қажет. Ол үшін, ең алдымен, барлық елді мекендерде қалдықтарды аралас жинауға арналған контейнерлерді және қалдықтардың "құрғақ" фракциясын бөлек жинауға арналған контейнерлерді орнату қажет.

      Сатып алу қажет контейнерлердің қажетті санын есептеу халық санына және Қалдықтардың пайда болу нормасына сүйене отырып жүргізілді.

      Халқы 22 564 адам. Білім беру нормасы-жылына 260 кг: 22 564 х 260 кг = 5 866 640 кг = 5 900 тонна. Күніне 5900: 365 = 16,2 т = 16200 кг.

      Контейнерлер қажет: 16200: 200=81 күнделікті әкету кезінде. Апта сайынғы әкету кезінде – 42х7=567. Ауданда 4250 аула және аудан орталығы Әйет ауылында 30-дан астам көше бар. Егер Тобыл ауылында 36 контейнер орнатылса, онда 1 контейнермен 1-2 көше қамтылады.

      Есептік құны: 1,1 м3 ҚТҚ үшін бір контейнердің бағасы 80 000 теңгені құрайды. Қажетті қаражат: 36х80 000 = 2800,0 мың теңге.

      Заңнамаға сәйкес қалдықтарды шығару үшін ҚТҚ тасымалдауға арналған арнайы жабдықталған көлік құралдарын пайдалану қажет, сондықтан оларды сатып алу қажет. Қалдықтарды жинау аумағының едәуір көлемін ескере отырып, 1 бірлік көлік сатып алу қажет.

      Есептік құны: бір қоқыс таситын көліктің бағасы 65 млн. теңгені құрайды.

      0оС және одан төмен температурада контейнерлерде қалдықтарды сақтау мерзімдері айқындалған "өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларының 58 – бабының талаптарын ескере отырып, қалдықтарды шығару күн сайын жүргізілуі тиіс, оң температурада-бір тәуліктен аспайды. ҚТҚ шығару күн сайын жүргізілуі тиіс.

      Жеке секторда коммуналдық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлер Орнатылатын елді мекендерде ҚТҚ шығару кестесін жасау және бекіту қажет. Шығару көшелерді айналып өту арқылы жүзеге асырылады (мысалы, аптасына бір рет).

      Жергілікті атқарушы органдар ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі компанияны конкурс негізінде айқындауға және оны пайдалану үшін көлік құралын сенімгерлік басқаруға беруге тиіс.

      Контейнерлік алаңдар мен контейнерлерді санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкестендіру

      "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" қағидаларында (бұдан әрі-қағидалар) белгіленген санитариялық – эпидемиологиялық талаптарға сәйкес келмейтін коммуналдық қалдықтарды жинауға арналған контейнерлік алаңдар.

      Жергілікті атқарушы органдар контейнерлік алаңдардың санын және олардың орналасқан жерін айқындауға тиіс, қолда бар алаңдарды жөндеу және Санитариялық қағидаларға сәйкес келтіру қажет:

      - алаңның негізінде қатты асфальтталған немесе бетонды, температураның өзгеруіне төзімді, алаңға еркін қол жеткізу жағына қарай еңісі бар қалыңдығы кемінде 100 мм жабын болуы тиіс;

      - периметрі бойынша, үш жағынан алаң қатты климаттық өзгерістерге және коррозияға төзімді қатты материалмен қоршалады;

      - алаңның төртінші жағы контейнерлерге қызмет көрсету, басқарушы, қызмет көрсетуші ұйым және халық үшін еркін қол жетімді қалдықтарды жинау үшін қызмет етеді;

      - шатыр, қатты климаттық өзгерістерге және коррозияға төзімді қатты материалдан жасалған.

      Контейнерлердің меншік иесі оларды жөндеуді және одан әрі пайдалануға жарамсыз контейнерлерді ауыстыруды ұйымдастырады, қоқыс қабылдайтын камераларды, алаңдар мен тауашаларды жинағыштарға (контейнерлерге), сондай-ақ қалдықтар жинағыштарын үнемі жууды, дезинфекциялауды және дезинсекциялауды (шыбындарға және басқаларға қарсы) қамтамасыз ету жөнінде шаралар қабылдайды.

      Жергілікті атқарушы билік органдарының ірі габаритті қалдықтарды сақтауға арналған алаңдарды айқындауы

      Ірі габаритті қалдықтарды әкетуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мамандандырылған ұйым, оның ішінде тұтынушылардың өтінімдері бойынша не ірі габаритті қалдықтарды қоймаға жеткізу жолымен тұтынушылар өз бетінше қамтамасыз етеді.

      Мұндай алаңдардың орналасқан жерлерін жергілікті атқарушы билік органдары айқындауы және коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу жөніндегі қызметтерді көрсетуге арналған шартта көрсетілуі тиіс. Қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптың 19-тармағына сәйкес (ЭГТРМ м.а. 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 бұйрығы) Жергілікті атқарушы органдар жеке тұлғаларда (тұрғындарда) түзілетін Құрылыс және ірі габаритті қалдықтар үшін жабыны мен қоршауы бар ауданы кемінде 12 м2 болатын орынды ұйымдастырады.

      Заңнамаға сәйкес ірі габаритті қалдықтарды сақтауға арналған арнайы алаңдарда коммуналдық қалдықтардың құрамына кіретін тұтыну тауарларын пайдаланудан және өзінің тұтыну қасиеттерін жоғалтқан қаптамадан қалдықтарды жинау орындарын ұйымдастыруға тыйым салынады.

      Жергілікті атқарушы органдар халықтан ірі көлемді және құрылыс қалдықтарын жинау үшін арнайы орындар ұйымдастыруға тиіс. Оларды ҚТҚ полигондарының жанында орналастыруға болады.

      Құрылыс қалдықтарын жинау, әдетте, келесі әдістердің бірімен жүзеге асырылуы керек: қаптарға жинау, содан кейін оларды борттық немесе самосвалды автомобильге тиеу; қалдықтарды үйіп жинау, содан кейін борттық немесе самосвалды автомобильге қайта тиеу.

3.2. Коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін жаңғырту

      Бейімбет Майлин ауданындағы коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесі жаңғыртуды қажет етеді.

      Коммуналдық қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесі жинау және тасымалдау бойынша меншікті инфрақұрылым объектілерін ұйымдастыру жолымен жүзеге асырылуға тиіс.

      Жергілікті атқарушы органдар ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі компанияларды конкурс (тендер) өткізу арқылы айқындауға, осы компаниялармен бірлесіп, ҚТҚ жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге белгіленген тарифке сәйкес қалдықтарды тасымалдау жөніндегі қызметтер үшін төлемдерді жинауды енгізуге және тарифті уақтылы қайта қарауға тиіс.

      Конкурс (тендер) өткізу арқылы ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі компанияларды айқындау

      Қоршаған ортаны қорғау заңнамасының талаптарына сәйкес (ҚР Экономикалық кодексінің 367-бабы) қатты тұрмыстық қалдықтарды жинаудың орталықтандырылған жүйесін жергілікті атқарушы органдар ТҚҚ нарығына қатысушыларды анықтау бойынша конкурс (конкурс) арқылы ұйымдастырады. Конкурс тәсілімен мемлекеттік сатып алу "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 4-тарауына сәйкес жүзеге асырылады.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау және тасымалдау бойынша конкурсқа қатысушыларға мынадай ең төменгі талаптар белгіленді:

      - қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы кәсіпкерлік субъектілерінің рұқсаттары мен хабарламаларының мемлекеттік электрондық тізілімінде тіркелуінің болуы (ҚР Экономикалық кодексінің 337-бабының талаптарына сәйкес);

      - экономикалық қызмет түрлерінің жалпы жіктеуішіне сәйкес 38110 "Қауіпсіз қалдықтарды жинау", 38210 "Қауіпсіз қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату" кіші сыныптарына сәйкес келеді;

      - спутниктік навигация жүйелерімен жабдықталған көлік құралдарын иелену және/немесе жалға беру;

      - көлік құралдарын қоюға, сақтауға, техникалық қызмет көрсетуге және жөндеуге арналған жылытылатын өндірістік үй-жайларды иелену және/немесе жалға беру;

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды шығару бойынша қызмет көрсету үшін білікті басқарушы және техникалық персоналдың болуы;

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілер қалдықтарды сұрыптау кешеніне жеткізген кезде оларды сұрыптайтын шаруашылық жүргізуші субъектілермен келісім шартқа отыруы керек немесе сұрыптауды өздері жүзеге асырады;

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілер қауіпті емес қалдықтарды шығарумен және көмумен айналысатын шаруашылық жүргізуші субъектілермен, сондай-ақ тұрмыстық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктерін сұрыптау кешеніне жеткізу кезінде келісім шарты болуы керек;

      - қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауды және тасымалдауды жүзеге асыратын кәсіпкерлік субъектілері кәдеге жаратуды жүзеге асыратын шаруашылық жүргізуші субъектілерге тапсырған кезде қалдықтарды қабылдау үшін полигон операторымен шарт жасайды.

      Бейімбет Майлин ауданының атқарушы органдары тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау және тасымалдау жөніндегі қызметтерді көрсету тәртібін, шарттарын және кестесін белгілейтін шартқа қол қою арқылы конкурстық (тендерлік) негізде кәсіпорындарды анықтауға міндетті. Тобыл кентінің коммуналдық қалдықтары.

      Тұрмыстық қалдықтарды басқару бойынша ұзақ мерзімді шарттарды (кемінде 5 жыл) жасаған дұрыс, бұл ТҚҚ жинау және шығарумен айналысатын субъектілерге өз қаражатын компаниялардың дамуына инвестициялауға мүмкіндік береді. Ұзақ мерзімді келісім-шарттар бойынша компаниялардың жұмысын бақылау орындалған жұмыстардың нәтижелерін көруге және бағалауға мүмкіндік береді.

      Қалдықтарды тасымалдау қызметтері үшін төлемдерді алу жүйесін енгізу

      Жергiлiктi атқарушы органдарға келiсiм жасалған қалдықтарды жинау және әкету жөнiндегi мамандандырылған кәсiпорынмен бiрлесiп көрсетiлген қызметтер үшiн белгiленген тарифтер бойынша төлемдердi алу жүйесiн әзiрлеу және ұйымдастыру қажет ("Ауданы мәслихаттың "Бекіту туралы" қаулысы 2022 жылғы 21 маусымдағы № 126 Бейімбет Майлин ауданы бойынша халыққа қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және көму тарифтері туралы.

      Аудан тұрғындарына қалдықтарды жинау және шығару жөніндегі мамандандырылған кәсіпорынның қызметтеріне уақытылы ақы төлеу қажеттілігі туралы хабардар етілу керек. Осы мақсаттар үшін сіз компанияның веб-сайтында ашық ұсыныс келісімін орналастыра аласыз. Одан әрі келісім шартының негізінде мамандандырылған компания өкілдері әр үйге барып, төлем түбіртегін көрсету арқылы төлемдерді жинай алады немесе төлем қабылдау пунктін ұйымдастыра алады.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру тарифтерін экономикалық негізделген және уақтылы қайта қарау

      Бейімбет Майлин ауданында 2023 жылы тұрмыстық қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және кәдеге жарату тарифі бір жайлы тұрғын үйдің бір тұрғынына айына 223,5 теңге және жайсыз үй шаруашылығының бір тұрғынына 242,13 теңге мөлшерінде белгіленді.

      Тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру тарифтерін аудандық мәслихаттар бекітеді. Тарифтер қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және көмуге халыққа арналған тарифтерді есептеу әдістемесі негізінде есептеледі (Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің "Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2007 ж. 2021 жылғы 14 қыркүйектегі № 377 ҚТҚ-ны жинау, тасымалдау, сұрыптау және орналастыру үшін халыққа тарифті есептеу әдістемесі – бұдан әрі – Әдістеме).

      Әдістемеге сәйкес тариф өзіндік құн баптары бойынша топтастырылған ҚТҚ-ны жинауға, тасымалдауға, сұрыптауға және орналастыруға нарық субъектілерінің нақты және/немесе нормативті шығындарын көрсететін өзіндік құн арқылы есептеледі.

      Қызметтердің жалпы құны қатты тұрмыстық қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және кәдеге жарату бойынша жұмыстарды орындауға кеткен шығындардың, сондай-ақ жалпы пайдалану және пайдаланудан тыс шығыстардың сомасы ретінде айқындалады.

      Калькуляция бірлігінің құны қатты тұрмыстық қалдықтарды жинауға және тасымалдауға жұмсалған жалпы шығындарды жинақталған және шығарылған қатты қалдықтардың көлеміне, қатты тұрмыстық қалдықтарды сұрыптауға жұмсалған жалпы шығындарды сұрыпталған қатты қалдықтардың көлеміне бөлу арқылы анықталады. көмілген қатты қалдықтардың көлеміне бөлінген қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастырудың жалпы құны.

      Есептеу баптарынан жиналған, әкетілетін, сұрыпталған және көмілген қалдықтардың көлемі өзгерген сайын тарифтік құнның жыл сайын өзгеретіні анық. Сондықтан мамандандырылған кәсіпорынның экономикалық жағдайы нашарлап кетпеуі үшін тарифтерді индекстеу мен қайта есептеуді дер кезінде жүргізу қажет.

      2023 жылғы маусымда Қазақстан Республикасының Министрлігімен және Қазақстан Республикасы Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігімен бірлесіп, қатты тұрмыстық қалдықтарды басқару саласындағы бәсекелестікті дамытудың Жол картасы қабылданды. Жол картасында тұрмыстық қатты қалдықтарды жинау, тасымалдау, сұрыптау және кәдеге жарату тарифін 2 жылда бір рет қайта қарау қажеттілігі белгіленген.

      Осыған байланысты бұл Бағдарлама елдегі және өңірдегі өзгеретін экономикалық жағдайлар мен инфляциялық процестерді ескере отырып, тарифтерді уақтылы және экономикалық негізделген қайта қарау, индекстеу және бекіту шараларын қамтиды.

3. 3. Коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу

      Қалдықтарды бөлек жинау Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінің міндетті талабы болып табылады. Қалдықтарды бөлек жинау процесі "Техникалық-экономикалық және экологиялық орынды ескере отырып, міндетті түрде бөлек жинауға жататын қалдықтардың түрлерін немесе топтарын (түрлер жиынтығын) қоса алғанда, қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптар" құжатында көрсетілген. (Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрінің м.а. "Техникалық талаптарды ескере отырып, міндетті түрде бөлек жинауға жататын қалдықтардың түрлерін немесе топтарын (түрлер жинағын) қоса алғанда, қалдықтарды бөлек жинауға қойылатын талаптарды бекіту туралы" бұйрығы, экономикалық және экологиялық негізділігі 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482).

      Қоршаған ортаны қорғау заңнамасына сәйкес (Қазақстан Республикасының Экономикалық кодексінің 321-бабы) қалдықтарды бөлек жинау мынадай фракцияларға бөлінеді:

      1) тамақ қалдықтарынан, органикалық заттардан, аралас қалдықтардан және табиғаты және құрамы бойынша тұрмыстық қалдықтарға ұқсас қалдықтардан тұратын "ылғалды" фракция;

      2) қағаз, картон, металл, пластмасса және шыныдан тұратын "құрғақ" фракция.

      Бейімбета Майлина ауданында қауіпті қалдықтарды жинауға арналған төрт орнатылған контейнерден (ТҚҚ) басқа қалдықтарды жинаудың жеке жүйесі іс жүзінде жоқ. Бұл жүйені аймақта ұйымдастыру және пайдалану үшін келесі шаралар қажет:

      - ауылдағы контейнер алаңдарына қатты тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинауға арналған контейнерлерді сатып алу және орнату. Тобыл және контейнер алаңдары салынатын барлық елді мекендер;

      - коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерін бөлек жинауды және қалпына келтіруді ұйымдастыру;

      - қоғамдық орындарда (сауда орындары, пошта бөлімшелері, әкімшілік ғимараттар және т.б.) қауіпті тұрмыстық қалдықтарды (батареялар, электронды және электр жабдықтарының қалдықтары, медициналық қалдықтар) стационарлық жинау пункттерін құру;

      - органикалық коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды және оларды, оның ішінде компосттау арқылы қалпына келтіруді ұйымдастыру.

      Барлық контейнерлік учаскелерде қатты қалдықтардың құрғақ және дымқыл фракцияларын бөлек жинауға арналған контейнерлерді сатып алу және орнату

      Өкімге сәйкес 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 2 желтоқсандағы № 482 жергілікті атқарушы органдары контейнерлік учаскелерде бөлек жинауға арналған контейнерлердің қажетті санын (кемінде 2) орнатуды қамтамасыз етуі тиіс. Контейнерлердің саны халық санына, қалдықтардың жиналу жылдамдығына, сақтау мерзімдеріне және басқа да қажетті факторларға байланысты анықталады.

      Аудандағы контейнер алаңдарында "құрғақ" немесе "дымқыл" фракцияға арналған контейнер жоқ, яғни. Ауыл халқы қоқысты бөлек жинаумен қамтылмаған. Сондықтан бөлек жинау үшін қажетті контейнерлер санын есептеп, сатып алу қажет.

      Заң талаптарына сәйкес қалдықтарды бөлек жинауға арналған әрбір контейнер қазақ және орыс тілдерінде таңбалануы (жазылуы), оның ішінде:

      - жиналған қалдықтардың түрі (фракциясы) туралы ақпараттық жапсырма/жазба;

      - контейнер иесі туралы мәліметтер (аты-жөні, телефоны);

      - контейнерге қызмет көрсететін ұйымның деректері.

      Егер таңбалау түсті контейнерлерге қолданылса, ол контрастты түспен орындалады.

      Бұдан басқа, мамандандырылған кәсіпорындарда одан әрі қалпына келтіру үшін фракцияларға жиналған қалдықтарды бөлек шығаруды қамтамасыз ету қажет.

      Коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерін бөлек жинауды және қалпына келтіруді ұйымдастыру

      Қазақстан Республикасы Экономикалық кодексінің 365-бабына сәйкес коммуналдық қалдықтардың қауіпті құрамдас бөліктері (электрондық және электр жабдықтары, құрамында сынап бар қалдықтар, аккумуляторлар, аккумуляторлар және басқа да қауіпті компоненттер) бөлек жиналып, қайта қалпына келтіру үшін мамандандырылған кәсіпорындарға берілуі тиіс.

      Құрамында сынап бар қалдықтар (MCW)

      Жергілікті атқарушы органдар халықтан РСО жинау жүйесін ұйымдастырып, мыналарды қамтамасыз етуі тиіс:

      – тұрғындармен генерацияланған ROM жинау үшін орнатылған арнайы әмбебап контейнерлердің орнатылуын және қызмет көрсетуін бақылау;

      – арнайы әмбебап контейнерлердің сақталуын қамтамасыз ету шараларын қамтамасыз етуге, контейнерлерге қызмет көрсететін мамандандырылған кәсіпорынмен өзара іс-қимыл жасауға, оларға еркін қол жеткізуді қамтамасыз етуге, тұрғындармен түсіндіру жұмыстарын жүргізуге міндетті кондоминиум объектісін басқару органдарының қызметін бақылау және ұйымдастыру; контейнерде бөгде заттардың сақталуына, бөгде жарнамалардың, жарнамалардың және т.б. контейнерге жабысып қалуына жол бермеу;

      – халықты демеркуризациялау жөніндегі іс-шаралар кешенін іске асыру үшін мамандандырылған кәсіпорындардың жұмыстарын (қызметтерін) сатып алуға және жөндеуге (ауыстыруға) қаражат бөлу арқылы халық пайдаланған құрамында сынап бар энергия үнемдейтін шамдарды кәдеге жаратуды ұйымдастыру) RSO үшін контейнерлер.

      ҚР ЭК, "Мемлекеттік сатып алу туралы" Қазақстан Республикасының Заңына (4-тарау) және Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу қағидаларына (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2021 жылғы 28 желтоқсандағы № 508 бұйрығы) сәйкес, мамандандырылған кәсіпорындардың жұмыстарын (қызметтерін) сатып алу шаралар кешенін іске асыру үшін жергілікті атқарушы органдар халыққа демеркуризация және РСО үшін контейнерлерді жөндеу (ауыстыру) конкурс (тендер) арқылы жүргізсін.

      Тобыл кентінде РСО жинауға арналған 2 арнайы әмбебап контейнер орнатылды. Ыдыстардың жағдайы қанағаттанарлық, алайда тұрғындар оларға сынған шамдарды, әйнек сынықтарын, сынапты термометрлердің қалдықтарын және басқа да ұсақ қалдықтарды төгеді, бұл жол берілмейді. Жергілікті әкімдік тұрғындарға осы контейнерлердің қандай мақсатты пайдалануы туралы түсіндіру жұмыстарын жүргізуі қажет.

      Электрондық және электрлік жабдықтар

      Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сәйкес коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу инфрақұрылымын дамытуға жауапты жергілікті атқарушы органдар қауіпті қалдықтардың қауіпті қалдықтардың басқа санаттарымен араласуын болдырмау үшін қажетті шараларды қабылдауға міндетті. немесе басқа қалдықтар, заттар немесе материалдар. Электрондық және электр жабдықтарының қалдықтарын бөлек жинауды енгізу өте маңызды.

      Тұрғындардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерін жинау жүйесін ұйымдастыру келесі шараларды қамтиды:

      - Тұрмыстық қауіпті қалдықтарды, мысалы, батареялар, электронды және электр жабдықтары үшін тұрақты немесе жылжымалы жинау пункттерін/пункттерін құру. Көрсетілген тауарларды сататын сауда орындарында қабылдау пункттері құрылуы мүмкін.

      - Тұрғындарды қоқыс жинау пункттерінің ұйымдастырылуы туралы хабардар етуді қамтамасыз ету және оларды қауіпсіз өңдеуге ықпал ету.

      - Қалдықтарды жинау және кәдеге жарату шығындарының бір бөлігін жабу мақсатында кеңейтілген өндіруші жауапкершілігінің операторы ретінде жұмыс істейтін "Жасыл Даму" АҚ-мен ынтымақтастық орнату.

      Жергілікті атқарушы органдар электронды қалдықтардың қауіпті әсері және қалдықтарды жинау мен қайта өңдеудің қолданыстағы жүйелері туралы халықпен ақпараттық жұмыс жүргізуі керек. Көбінесе халық қатты тұрмыстық қалдықтардың жалпы ағынында полигондарға электронды және электр жабдықтарының түсуінен болатын зардаптардың ауырлығын түсінбейді. Сондай-ақ халықты электронды және электр жабдықтарының қалдықтарын жинау орындары туралы ақпаратпен қамтамасыз ету қажет.

      Заңды тұлғалардан коммуналдық қалдықтардың қауіпті компоненттерін бөлек жинау және қалпына келтіру

      Қазақстан Республикасы Экономикалық кодексінің 365-бабына сәйкес заңды тұлғалар түзетін қауіпті коммуналдық қалдықтар қызмет түріне қарамастан бөлек жиналып, мамандандырылған ұйымдарға (кәсіпорындарға) қалпына келтіру үшін берілуі тиіс.

      Жергілікті атқарушы органдар ауданның заңды тұлғаларымен (мемлекеттік мекемелер, бюджеттік ұйымдар) қауіпті қалдықтармен жұмыс істеу қызметтерін көрсетуге мамандандырылған кәсіпорындармен келісім-шарттар жасау қажеттігі туралы түсіндіру жұмыстарын жүргізіп, осы процесті бақылауға алулары қажет.

      Органикалық коммуналдық қалдықтарды бөлек жинауды және оларды, оның ішінде компосттау жолымен қалпына келтіруді ұйымдастыру.

      Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне (365-бап) сәйкес жергілікті атқарушы органдар органикалық қалдықтарды бөлек жинауды және оларды пайдалануды ынталандыру арқылы коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу кезінде экологиялық талаптардың сақталуын қамтамасыз етеді.

      Жергілікті атқарушы органдар биологиялық ыдырайтын қалдықтарды орналастыруды азайту жөніндегі іс-шараларды, оның ішінде оларды қайта өңдеу, компосттау, биогаз өндіру және (немесе) өндірістік немесе энергетикалық мақсаттарда пайдалану жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруға міндетті.

      Ауылдық жерлерде органикалық қалдықтарды өңдеудің ең қолайлы тәсілі компост болып табылады.

      Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу қағидалары (19-тармақ) аудандардың, ауылдардың, қалалардың, ауылдық округтердің жергілікті атқарушы органдары жеке тұрғын үй құрылысы секторында (жеке сектор) органикалық қалдықтарды компосттауды енгізу бойынша халыққа ақпараттық науқандар жүргізуге міндетті екендігі белгіленген.

      Қалдықтарды компосттау – шикі органикалық қалдықтарды аэробты микроорганизмдермен өңдеу әдісі. Компосттау - бұл жапырақтар мен тамақ қалдықтары сияқты органикалық заттарды топырақ пен өсімдіктерді байытатын құнды тыңайтқышқа айналдырудың табиғи процесі. Компосттау бактериялар, саңырауқұлақтар және басқа да ыдырайтын организмдер үшін тамаша орта жасау арқылы процесті жылдамдатады.

      Компосттау әдетте қатты қалдықтарды өңдеуден, органикалық бөліктерді биологиялық ыдыратудан және соңғы компост өнімін дайындаудан және өткізуден тұрады.

      Органикалық қалдықтарды компосттау тікелей үй шаруашылығында немесе орталықтандырылуы мүмкін. Тікелей үй шаруашылығында компосттау жай ғана компост шұңқырларында немесе арнайы компост машиналарын пайдалану арқылы жүзеге асырылады.

      Компосттау қондырғыларын Бейімбет Майлин ауданындағы полигондарда қамтамасыз етуге болады. Мысалы, Әйет ауылы мен Тобыл кентінің полигонында азық-түлік және басқа да органикалық қалдықтар орналастырылып, компост төселетін арнайы алаң жабдықталуы мүмкін. Жасалған компостты ауылшаруашылық мақсаттарда және уақытша қалдықтарды сақтау орындарын қалпына келтіру үшін пайдалануға болады.

      Биологиялық ыдырайтын қалдықтардың жеткілікті көп мөлшері түзілетін және қосалқы шаруашылық бар ұйымдар мен мекемелерде (мысалы, мектептерде, ауруханаларда) компост жасау жеке негізде жүргізілуі мүмкін.

      Жергілікті атқарушы органдардың міндеті – тұрғындар мен заңды тұлғалар арасында компостингті пайдалану бойынша түсіндіру жұмыстарын жүргізу.

3.4. Коммуналдық қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату жүйесін құру

      Бейімбет Майлин ауданында коммуналдық қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату жүйесі жасалмаған.

      Сонымен қатар, Қостанай облысында өңделген және кәдеге жаратылатын қалдықтардың үлесі жыл санап артып келеді. Он жеке кәсіпорын қайта өңделетін материалдарды өңдеп, дайын өнімнің 14 түрін шығарады. Сондықтан, ауданның жергілікті атқарушы органдарының міндеттерінің бірі – облыс қалаларында орналасқан қалдықтарды қайта өңдеу жөніндегі мамандандырылған кәсіпорындармен өзара іс-қимыл жасау, олармен қалдықтарды шығару, кәдеге жарату немесе қайта өңдеу бойынша келісім-шарттар жасау.

      Ауданда тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жарату және қайта өңдеу жүйесін дамыту үшін жергілікті атқарушы органдардың жергілікті қалдықтарды қайта өңдеуді дамыту мақсатында ауданда жұмыс істейтін барлық кәсіпорындармен жұмысты ұйымдастырудың маңызы зор.

      Жергілікті атқарушы органдар ауданда коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу объектілерін құру мүмкіндіктері мен мүдделерін анықтау үшін жергілікті бизнес-қоғамдастық өкілдерімен өзара іс-қимылды күшейтуі керек. Бұл қоқыстарды қайта өңдеудің қоршаған орта, халық үшін және бизнес үшін экономикалық пайдасы түсіндірілетін кездесулер, дөңгелек үстелдер және т.б. болуы мүмкін, қалдықтарды басқару саласындағы ұсыныстар, қайта өңделетін материалдар мен контейнерлерді жинау пункттерін орнату, т.б. талқыланады.

3.5. Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз орналастыруды қамтамасыз ету

      Облыс бойынша қалдықтарды шығару облыстың Тобыл, Асенкритов, Береговое, Әйет, Красносельское, Майское, Валерьяновка елді мекендерінде орналасқан 9 қатты тұрмыстық қалдықтар полигонында жүзеге асырылады.

      Полигондар заң талаптарына сәйкес құрылыс және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес келмейді (ҚР ЕК 25 тарау).

      Өңірдегі полигондардың жай-күйін талдау тек Әйет ауылы мен Тобыл кентінде ғана полигондардың толтырылуы жобалық қуаттылыққа жақындағанын көрсетеді. Қалған барлық полигондарда орналастырылған қатты қалдықтардың көлемі жобалық қуаттылықпен салыстырғанда мардымсыз (9-кесте).

      9-кесте. Полигондарға шығарылатын қатты тұрмыстық қалдықтардың көлемі (тонна)

№ р/н

Полигон орналасқан елді мекен

Жобалық қуат

Орналастырылған ҚТҚ көлемі

1.

Әйет ауылы

8500

6700

2.

Тобыл кенті (2 полигон)

20000

18300

3.

Асенкритов ауылы

5000

780

4.

Береговое ауылы

5000

620

5.

Красносельское ауылы

3500

220

6.

Майское ауылы

3500

436

7.

Валерьяновка ауылы

5500

364

8.

Әйет ауылы (күл қождары)

8500

1250

      Осыған байланысты полигондардың орналасқан жерін қайта қарау, бір-біріне жақын орналасқан полигондарды қалпына келтіру және жабу және оларды экологиялық, Құрылыс және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкестендіру қажет.

      ҚТҚ жекелеген полигондарын рекультивациялау және экологиялық, Құрылыс және санитарлық талаптарға жауап беретін полигондарды жаңғырту

      Заңнамаға сәйкес (ҚР ЭК 356-бабы) қалдықтарды көму жөніндегі полигонды (полигон бөлігін) жабуға экологиялық рұқсат алғаннан кейін ғана жол беріледі.

      Полигон (полигон бөлігі) жабылғаннан кейін полигон операторы полигон орналасқан аймақтың табиғи-климаттық жағдайларын ескере отырып, Полигон денесіндегі қалдықтарды тұрақтандыру, полигон беткейлерін эрозияға қарсы қорғау және көгалдандыру жөніндегі іс-шараларды қамтитын аумақты рекультивациялауды жүзеге асырады. Полигондарды рекультивациялауға қойылатын талаптар сәулет, қала құрылысы және құрылыс саласындағы мемлекеттік нормативтермен белгіленеді.

      Ауданын барлық полигондары табиғатты қорғау және санитарлық талаптарға сай келе бермейді. Қалған полигондарда жекелеген полигондарды рекультивациялау жағдайында экологиялық, Құрылыс және санитарлық нормаларға сәйкестігін жаңғырту қажет.

      ҚТҚ полигондарына қойылатын талаптар белгіленген негізгі құжаттар:

      ҚР Экологиялық кодексі-25 тарау;

      "Өндіріс және тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық қағидаларын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м. а. 2020 жылғы 25 желтоқсандағы № ҚР ДСМ-331/2020 бұйрығы;

      ҚР СТ 3696-2020. Қуаты аз қатты тұрмыстық қалдықтарға арналған полигондар. Талаптар.

      ҚР ҚН 1.04-15-2013 қатты тұрмыстық қалдықтарға арналған полигондар.

      Қалдықтарды орналастырудың рұқсат етілмеген объектілерін жою

      Бейімбет Майлин ауданының аумағында қалдықтарды орналастырудың рұқсат етілмеген объектілері анықталған жоқ.

      Стихиялық полигондар аудан тұрғындарының аулаларында ғана қалыптасады, бұл коммуналдық қалдықтарды жинау мен шығарудың орталықтандырылған жүйесінің болмауына байланысты. Күнтізбелік жыл ішінде қалдықтар аулаларда жиналып, қолайсыз экологиялық жағдай туғызады және жылына бір рет алып кету арқылы шығарылады.

      Қалдықтарды жинау мен шығарудың орталықтандырылған жүйесін ұйымдастыру, соның нәтижесінде контейнерлік алаңдар салынып, контейнерлер орнатылады, оның ішінде қалдықтарды бөлек жинау үшін арнайы қоқыс таситын көліктермен тиеу және тасымалдау стихиялық полигондарды жоюға мүмкіндік береді.

3.6. Халықты экологиялық тәрбиелеу және ағарту, оның ішінде мәдениет деңгейін және халықтың қалдықтарды бөлек жинау саласындағы мүдделілігін арттыру

      Тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу мәселелері бойынша ақпараттық-ағарту жұмыстарын жүргізу коммуналдық қалдықтарды басқару жүйесін ұйымдастырудың маңызды бөлігі болып табылады, сондықтан ауданның атқарушы билік органдары бұл мәселеге үнемі назар аударуы тиіс.

      М. а. бұйрығына сәйкес "Коммуналдық қалдықтарды басқару қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Экология, Геология және табиғи ресурстар министрінің 2021 жылғы 28 желтоқсандағы № 508 (бұдан әрі – Қағидалар) аудандардың, аудандық және облыстық маңызы бар қалалардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің жергілікті атқарушы органдары қайталама ресурстарды (шикізатты) бөлек жинауды, коммуналдық қалдықтар компоненттерін рұқсатсыз жағуды болдырмауды қоса алғанда, коммуналдық қалдықтарды жинаудың, кәдеге жаратудың және қайта өңдеудің ұтымды жүйесі туралы хабардар ету жөнінде халық үшін ақпараттық кампаниялар жүргізеді (қағаз) және жеке тұрғын үй құрылысы секторында (жеке сектор) органикалық қалдықтарды компосттауды енгізу.

      "Мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс, стратегиялық әріптестікті іске асыруға мемлекеттік тапсырыс, Қазақстан Республикасындағы үкіметтік емес ұйымдар үшін гранттар мен сыйлықақылар туралы" Заңның (бұдан әрі - заң) шеңберінде Бейімбет Майлин ауданының әкімдігі Мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты іске асыру бойынша ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын жүргізуі қажет, оның салаларының бірі қоршаған ортаны қорғау болып табылады (5-бап).

      Конкурстық іріктеу негізінде үкіметтік емес ұйымдардың дерекқорына енгізілген үкіметтік емес ұйымдарға (бұдан әрі – ҮЕҰ) мемлекеттік гранттар беріледі. Грант алған ҮЕҰ коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу бойынша халықпен ақпараттық жұмыс жоспарын әзірлейді. Бұл ретте негізгі назар қоғамның негізгі топтарына қызығушылық мәселелеріне аударылады:

      - білім беру мекемелері: педагогикалық құрам, техникалық персонал, оқушылар;

      - балабақшалар: тәрбиешілер мен балалар;

      - заңды тұлғалар: медициналық мекемелер, мәдениет үйлері, сауда орталықтары, дүкендер;

      - еріктілер, белсенді топтар және ҮЕҰ;

      - жергілікті атқарушы органдардың қызметкерлері;

      - жұмыс істейтін және жұмыс істемейтін (үй шаруасындағы әйелдер, зейнеткерлер, балалар).

      Ақпараттық жұмыс жоспары мыналарды қамтуы керек:

      - бекітілген тарифтерге сәйкес жария шарттар жасасу, ҚТҚ жинау және тасымалдау жөніндегі қызметтер үшін ақы төлеу бойынша халықты хабардар ету;

      - жергілікті БАҚ-та қалдықтарды қауіпсіз өңдеу тәсілдері туралы жарияланымдар. Жергілікті газеттер мен журналдарда қалдықтарды басқару мәселелері мен қалдықтарды дұрыс өңдеу талаптары туралы жұртшылықты таныстыруға бағытталған мақалалар жариялау ұсынылады;

      - үйлерде тамақ қалдықтарын компосттау туралы брошюраларды тарату;

      - жеке тұлғаларда (тұрғындарда)түзілетін мсұ, ЭЭҰ, медициналық, Құрылыс және ірі габаритті қалдықтарды жинау үшін құрылған арнайы орындар туралы хабардар ету;

      - мектептердегі үйде қалдықтарды сұрыптау тәртібін түсіндіретін экологиялық акциялар және пластик, шыны және макулатураға арналған контейнерлерге бөлек қоймалау;

      - коммуналдық қалдықтарды рұқсатсыз жағудың алдын алу бойынша хабардар ету;

      - халықтың экологиялық өмір сапасына қанағаттану деңгейін бағалау мақсатында жыл сайынғы әлеуметтік сауалнама жүргізу;

      - оқушыларға арналған ҚТҚ полигонына таныстыру сапарлары;

      - қалдықтарды басқару жөніндегі қызметті насихаттау және қоғамдық бақылау мақсатында мектептерде волонтерлік клубтар құру.

      Жергілікті атқарушы органдар аудан тұрғындары арасындағы барлық ақпараттық-ағарту жұмыстарын үйлестіріп, қоғамдық бірлестіктермен тығыз ынтымақтастықта жұмыс істеуге тиіс.

      Экологиялық насихат жүргізу мақсатында қолданыстағы тәжірибелерді көрсете отырып, қоршаған ортаны коммуналдық қалдықтармен жинақтау және ластау проблемаларын шешу жолдарын күнделікті жарықтандыру қажет. Бұл "коммуналдық қалдықтарды бөлек жинау", "қайта өңдеу", "үйдегі қалдықтарды сұрыптау" сияқты жарықдиодты бейне экрандарда түсірілген бейнелер немесе жарнамалар болуы мүмкін.

      Жергілікті әкімдіктер тоқсанына 1 рет акциялар, конкурстар, оқу орындары арасында макулатураны жаппай жинау, мамандандырылған кәсіпорындардың халықтан киім, заттар, тұрмыстық техника, батареялар қабылдауын өткізуге бастамашылық жасай алады.

4. ҚАЖЕТТІ РЕСУРСТАР

      Бейімбет Майлин ауданының қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасын қаржыландыру көздері:

      - мемлекеттік және жергілікті бюджет қаражаты;

      - тікелей шетелдік және отандық инвестициялар;

      - ӨКМ Операторының қалдықтарды жинау және тасымалдау жүйесін субсидиялау;

      - халықаралық қаржы экономикалық ұйымдарының немесе донор елдердің гранттары;

      - Екінші деңгейдегі банктердің кредиттері және Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да көздер.

      ҚР ЭК (29-бап) сәйкес ұсынылған бағдарламаны іске асыруға және белгіленген табиғат қорғау іс-шараларын орындауға арналған қаржылық шығындарды бюджет қаражаты есебінен жүзеге асыру жоспарлануда. Мұндай тетік бағдарламаны әзірлеу және бекіту жылының алдындағы үш жыл ішінде жергілікті бюджетке түскен қоршаған ортаға теріс әсер еткені үшін төлем сомасынан кем емес көлемде қаражатты пайдалануға мүмкіндік береді.

      Бейімбет Майлин ауданының қалдықтарды басқару бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс - шараларды Қостанай облысының қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралар жоспарына енгізу қажет, оны облыстық әкімдік қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралардың үлгілік тізбесі бойынша заңнама талаптарының негізінде үш жылдық перспективаға әзірлейді (ҚР ЭК-4-қосымша).

      Қалдықтарды басқару жөніндегі іс-шараларға мыналар жатады:

      - қалдықтардың кез келген түрін, оның ішінде иесіз қалдықтарды жинау, тасымалдау, залалсыздандыру, пайдалану және қайта өңдеу жөніндегі технологияларды енгізу;

      - зауыттарды, цехтар мен өндірістерді салу, реконструкциялау, қондырғыларды сатып алу және пайдалану:

      - қалдықтардың кез келген түрін сақтауға арналған полигондар;

      - қалдықтарды жинау, тасымалдау, қайта өңдеу, сұрыптау, кәдеге жарату және көму бойынша;

      - қайталама материалдық ресурстарды жинау және қайта өңдеу бойынша;

      - қалдықтардан пайдалы компоненттерді алуға байланысты шикізатты немесе дайын өнімді алу бойынша;

      - қалдықтардың түзілу және орналастыру көлемін барынша азайтуға бағытталған жабдықтар мен технологиялық процестерді реконструкциялау, жаңғырту.

5. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ МОНИТОРИНГІ

      Коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламаның іске асырылуын бақылауды коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға жауапты ЖАО бірінші басшысының орынбасары тұрақты негізде жүзеге асырады.

      Бағдарламаның іске асырылуын бақылау мониторинг негізінде жүзеге асырылатын болады.

      Мониторинг-бұл ағымдағы жағдайды жоспармен салыстыру үшін бағдарлама шеңберіндегі жұмыс барысын үнемі бақылау. Мониторинг үздіксіз жүргізіледі, бұл ретте мониторинг нәтижелері бойынша бағдарламаға өзгерістер енгізілуі мүмкін. Мониторинг барысында жоспарланған қызмет пен нәтижелер нақты деректермен салыстырылады. Іс-шаралар мониторингі инвестициялар мен ресурстарды пайдалануды, сондай-ақ қызметті жүзеге асырудағы және аралық нәтижелерді қамтамасыз етудегі прогресті бақылауға мүмкіндік береді.

      Мониторинг нәтижелері Бағдарламаны іске асыру жөніндегі есепте көрсетіледі. Есепте іске асырылған іс-шаралардың сипаттамасы, қол жеткізілген нәтижелер, оларды іске асыруға бағытталған қаржы қаражатының нақты көлемі, сондай-ақ іс-шаралардың орындалмау себептері және есепті кезеңге жоспарланған нәтижелердің болмауы баяндалады.

      Бағдарламаны іске асыру мониторингі бойынша есеп барлық мүдделі және зардап шеккен тараптарға ұсынылады және Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің Интернет-ресурсында орналастырылады. Аралық есеп-жарты жылда бір рет ағымдағы жылдың 15 шілдесіне дейін және жылдық есеп-келесі жылдың 30 қаңтарына дейін. Жылдық есеп өткен жылдың қорытындысы бойынша қалыптастырылады.

6. КҮТІЛЕТІН ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ӘСЕР

      Бағдарлама қалдықтардың қоршаған ортаға теріс әсерін азайту үшін жағдай жасауға бағытталған іс-шаралар кешенін көздейді. Бағдарламада көзделген іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу Бейімбет Майлин ауданындағы экологиялық ахуалды жақсартуды қамтамасыз етуге, сондай-ақ қоршаған ортаны қорғау саласындағы, оның ішінде коммуналдық қалдықтарды басқару секторындағы ауданның нысаналы көрсеткіштерін орындауға қол жеткізуге мүмкіндік береді.

      Бағдарламаны іске асыру барысында мынадай міндеттер орындалатын болады:

      - Қалдықтарды басқару бойынша қажетті инфрақұрылым құрылды: контейнерлік алаңдар салынды, контейнерлер сатып алынды және орнатылды, ҚТҚ жинау және шығару үшін арнайы көлік сатып алынды).

      - Қалдықтарды бөлек жинау енгізілді. Бөлек жинауға арналған контейнерлер орнатылды, қалдықтардың қауіпті компоненттерін жинау нүктелері анықталды (МСО, ЭЭО, медициналық).

      - ҚТҚ жинау және тасымалдау компаниясы анықталды.

      - Коммуналдық қалдықтарды жинау және әкетумен 100% қамтуға қол жеткізілді.

      - Коммуналдық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату жүйесі құрылды.

      - Көмуге жіберілетін қалдықтардың көлемі азайды.

      - Коммуналдық қалдықтарды қауіпсіз көму үшін шаралар қабылданды. Полигондар санитарлық, Құрылыс және экологиялық нормаларға сәйкес келтірілген. Жеке полигондарды қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді.

      - Стихиялық полигондар жойылды.

      - Қалдықтарды басқару мәселелерінде халықтың хабардарлығы және қалдықтарды бөлек жинауға қызығушылық артты.

      Бағдарламаның негізгі экономикалық әсері экологиялық қауіпті жағдайлардың алдын алу және тұтыну қалдықтарымен қоршаған ортаға әсерді азайту мүмкіндігі болады.

      Бағдарламаның негізгі әлеуметтік әсері аудан халқының тіршілік әрекетінің экологиялық жағдайларын сақтау және жақсарту болып табылады, бұл денсаулықты сақтауға, қоршаған ортаның ластану факторының әсерінен болатын аурулардың қаупін азайтуға ықпал етеді.

7. БАҒДАРЛАМАНЫ ІСКЕ АСЫРУ ЖӨНІНДЕГІ ІС-ШАРАЛАР ЖОСПАРЫ

      Іс-шаралар жоспары осы Бағдарламаның мақсаттары мен міндеттерін іске асыруға бағытталған өзара байланысты іс-шаралар жүйесін білдіреді.

      Іс-шаралар жоспары қажетті іс-шараларды, оларды іске асыру мен аяқтаудың уақыт шеңберін, қажетті ресурстарды және іс-шараларды орындауға жауаптыларды анықтайды. Іс-шаралар тапсырмалар бойынша топтастырылған.

      Іс-шаралар жоспары қалдықтарды жинау, тасымалдау, қайта өңдеу мәселелеріне кешенді көзқарасты және күтілетін нәтижелерге қол жеткізу мақсатында Бағдарламаның барлық жауапты орындаушыларының жұмыстарын үйлестіруді қамтамасыз етеді. Бағдарлама шеңберінде іске асырылатын іс-шаралар қалдықтарды басқарудың неғұрлым прогрессивті моделін құруға бағытталған.

      Мониторинг нәтижелері бойынша қойылған мақсаттарға, міндеттерге және нысаналы көрсеткіштерге қол жеткізу мүмкін обнаружстігі анықталған жағдайда іс-шаралар жоспарын түзету жүзеге асырылады, өзге де іс-шаралар айқындалады және анықталған проблемалық мәселелерді шешу жөнінде шаралар қабылданады.

      Жоспарды іске асыру үшін "Бейімбет Майлин ауданының тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" ММ (бұдан әрі – ТКШ бөлімі) жауап береді. Бағдарламаға тапсырыс беруші ретінде ТКШ бөлімі келесі функцияларды жүзеге асырады:

      1) бағдарламаның барлық орындаушыларының іс-қимылын үйлестіре отырып, Бейімбет Майлин ауданының аумағында коммуналдық қалдықтарды басқару саласындағы міндеттерді шешуге бірыңғай орталықтандырылған тәсілді қамтамасыз етеді;

      2) Бағдарламаны іске асыруға облыстық бюджеттен субсидиялар беру бойынша Қостанай облысының атқарушы органдарымен өзара іс-қимыл жасайды;

      3) бағдарламаның іс-шараларын іске асыру мәселелері бойынша ауданның ауылдары мен ауылдық округтерінің Әкімдіктерімен, дара кәсіпкерлермен, жеке тұлғалармен өзара іс-қимыл жасайды;

      4) Бағдарлама іс-шараларының іске асырылуына мониторинг жүргізеді, Қоғамдық кеңестің отырыстарында талқылау үшін мониторинг нәтижелерін шығарады;

      5) бағдарламаға тиісті өзгерістер енгізу қажеттілігі туралы негізделген ұсыныстар негізінде Бағдарламаның іс-шараларын іске асыруға арналған іс-шараларды, нысаналы көрсеткіштерді, қаржы қаражатын түзетуді жүзеге асырады;

      6) Бағдарлама іс-шараларының іске асырылу барысын тексеруге қатысады;

      7) Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің ресми сайтында бағдарламаны және Бағдарлама іс-шараларының іске асырылу барысы туралы ақпаратты орналастырады.

Бейімбет Майлин ауданының 2024-2028 жылдарға арналған коммуналдық қалдықтарды басқару жөніндегі бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

№ т/б

Бағдарлама әрекеттерінің атауы

Іске асыру мерзімі

Қаржыландыру көзі

Жауапты орындаушы

1

2

3

4

5

1 тапсырма. Қалдықтарды, оның ішінде коммуналдық қалдықтарды басқару саласында тиімді басқару тетіктерін құру

1.1.

Қалдықтарды, соның ішінде коммуналдық қалдықтарды басқарудың ағымдағы механизміне шолу

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

1.2.

Қалдықтарды басқару саласын реттеуге бағытталған нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу және қабылдау

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі"мемлекеттік мекемесі

1.3.

Коммуналдық қалдықтарды басқару бойынша аймақтық операторды таңдау бойынша конкурстық іріктеу өткізу

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

1.4.

Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы шекті тарифтерді бекіту

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

1.5.

Коммуналдық қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы реттелетін қызметті жүзеге асыратын коммуналдық қалдықтарды басқару операторларының инвестициялық бағдарламаларын бекіту

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

1.6.

Тұрмыстық қатты қалдықтарды басқару саласындағы қызметтің реттелетін түрлерін жүзеге асыратын ҚТҚ басқару жөніндегі операторлардың өндірістік бағдарламаларын бекіту.

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

2 тапсырма. Қалдықтарды экологиялық қауіпсіз өңдеу, қайта өңдеу және кәдеге жарату инфрақұрылымын құру және дамыту

2.1.

Өнеркәсіпте қалдықтарды, оның ішінде тауарларды пайдаланудан болған қалдықтарды қайта өңдеу, кәдеге жарату және кәдеге жарату бойынша өндіріс орындарын құру

2024-2028 жж.

бюджеттен тыс көздер

қалдықтарды басқару операторы

2.1.1.

Қолданыстағы заңнаманың талаптары бойынша оларды тиісті жағдайға келтіре отырып, аудан аумағындағы ауылдық округтердегі бар полигондарды реконструкциялау.

2027ж.

облыстық және қалалық бюджеттер

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

2.1.2.

Қалдықтарды сұрыптау станциясының құрылысы

2028ж.

бюджеттен тыс көздер

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі"мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы

3 тапсырма. Қалдықтарды өңдеу және кәдеге жарату көлемін ұлғайту

3.1.

Ауданның аумағында қалдықтарды бөлек жинақтау жүйесін құру

2024-2028жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі"мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы

3.2.

Ауданның аумағында халықтан қайталама шикізатты қабылдау пункттерін құру

2024-2028жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы

3.3.

Құрамында сынап бар қалдықтарды, электрондық және электр жабдықтарының қалдықтарын жинау және жинақтау жүйесін әзірлеу және енгізу

2024-2028жж.

бюджеттен тыс көздер

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы

4 тапсырма. Қалдықтарды сақтау және көму кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қалдықтарды орналастыру объектілері орналасқан аумақтарды пайдалану аяқталғаннан кейін немесе экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнаманың талаптарына сәйкес келмейтін аумақтарды экологиялық қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу

4.1.

Рұқсат етілмеген қалдықтарды орналастырудың жаңадан пайда болған орындарын анықтау және жою

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы, ЖАО

4.2.

Қалдықтарды орналастыру орындарының жағдайын бақылау. Қалдықтарды кәдеге жарату объектілерінің ағымдағы жағдайы туралы сенімді ақпаратты жедел алу

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы, ЖАО

4.3.

Экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық заңнама талаптарына сәйкес келмейтін қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру орындарын пайдаланудан шығару және рекультивациялау

2024-2028 жж.

бюджеттен тыс көздер

Осы объектілер анықталған жер учаскелерінің меншік иелері

4.4.

Тұрмыстық қатты қалдықтарды орналастыру орындарын пайдалану аяқталғаннан кейін қалпына келтіру

2024-2028 жж.

бюджеттен тыс көздер

Қалдықтарды орналастыру объектілерінің иелері, сондай-ақ осы қалдықтарды орналастыру объектілерінің меншігінде немесе пайдаланатын тұлғалар

5 тапсырма. Өңдеу, қайта өңдеу және қалдықтарды кәдеге жарату үшін салаға инвесторларды тарту үшін жағдай жасау

5.1.

Жеңілдетілген тәртіппен жалға жер учаскесін алу құқығын беру мақсатында қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды қарау

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

5.2.

Басым инвестициялық жобаларды іске асыратын инвесторларға салықтық жеңілдіктер беру мақсатында қалдықтарды басқару саласындағы инвестициялық жобаларды қарау

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

"Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі

5.3.

Қалдықтарды басқару жүйесі объектілерін салу және (немесе) реконструкциялау мақсатында инвестициялық міндеттемелермен мемлекеттік-жекешелік әріптестік шарттарын жасасу мүмкіндігін қарау

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

Бейімбет Майлин ауданың әкімдігі

6 тапсырма. Қалдықтарды басқару саласында халықтың экологиялық мәдениетін қалыптастыру

6.1.

Халық арасында экологиялық науқандар мен іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

Бейімбет Майлин ауданың әкімдігі, "Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы

6.2.

Қалдықтарды басқару жүйесін реформалау туралы азаматтарды үнемі хабардар етуді ұйымдастыру (қатты тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинауды енгізу және т.б.)

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

Бейімбет Майлин ауданың әкімдігі, "Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы

6.3.

Республикалық және өңірлік БАҚ-тағы материалдардың (қалдықтарды басқару мәселелері бойынша мақалалар, ескертулер, жарияланымдар, бейнероликтер) мониторингі және талдауы

2024-2028 жж.

ағымдағы қызметті қолдауға арналған қаражат шегінде

Бейімбет Майлин ауданының әкімдігі, "Бейімбет Майлин ауданы әкімдігінің тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі" мемлекеттік мекемесі, қалдықтарды басқару операторы


Об утверждении Программы по управлению коммунальными отходами в районе Беимбета Майлина Костанайской области на 2024-2028 годы

Решение маслихата района Беимбета Майлина Костанайской области от 29 февраля 2024 года № 83

      В соответствии с подпунктом 1) пункта 3 статьи 365 Экологического кодекса Республики Казахстана, подпунктом 15) пункта 1 статьи 6 Закона Республики Казахстан "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан", приказом Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154-п "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами" маслихат района РЕШИЛ:

      1. Утвердить Программу по управлению коммунальными отходами в районе Беимбета Майлина на 2024-2028 годы согласно приложению к настоящему решению.

      2. Настоящее решение вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

      Председатель маслихата района Д. Мартин

      "СОГЛАСОВАНО"

      Руководитель государственного

      учреждения "Отдел жилищно-

      коммунального хозяйства,

      пассажирского транспорта

      и автомобильных дорог

      акимата района

      Беимбета Майлина"

      _____________ С. Кабенов

      "29" февраля 2024 года

  Приложение
  к решению маслихата
  от "29" февраля 2024 года
  № 83

ПРОГРАММА ПО УПРАВЛЕНИЮ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ РАЙОНА БЕЙМБЕТА МАЙЛИНА КОСТАНАЙСКОЙ ОБЛАСТИ на 2024-2028 гг.

      с. Әйет, 2024 г.

      Оглавление

      Термины и определения ……………………………………………………………………….....3

      Паспорт Программы ………………………………………………………………………......…..5

      ВВЕДЕНИЕ ………………………………………………………………………………….......…..6

      1. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕЙ СИТУАЦИИ ПО УПРАВЛЕНИЮ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ В РАЙОНЕ БЕЙМБЕТА МАЙЛИНА …………………………………….…....7

      1.1. Объемы образования, сбора и переработки коммунальных отходов ..........7

      1.2. Оценка существующей системы управления коммунальными отходами 9

      1.3. Анализ системы управления отдельными видами отходов 10

      1.4. Анализ выделенных средств на мероприятия по охране окружающей среды 11

      1.5. Расчет (прогноз) объемов образования коммунальных отходов на 2024 - 2028 гг. 12

      1.6. Выводы по анализу текущей ситуации по управлению коммунальными отходами 12

      1.7. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз в секторе управления коммунальными отходами 13

      2. ЦЕЛЬ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ ………………………………………………………………………………….........14

      2.1. Цель и задачи 14

      2.2. Целевые показатели 14

      3. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И СООТВЕТСТВУЮЩИЕ МЕРЫ .........16

      3.1. Создание необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства по управлению отходами. 16

      3.2. Модернизация системы сбора и транспортировки коммунальных отходов 18

      3.3. Внедрение раздельного сбора коммунальных отходов 20

      3.4. Создание системы переработки и утилизации коммунальных отходов 22

      3.5. Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов 23

      3.6. Экологическое воспитание и просвещение населения, в том числе повышение уровня культуры и заинтересованности населения в области раздельного сбора отходов 24

      4. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ …………………………………………………………......….25

      5. МОНИТОРИНГ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ…………………………………..............26

      6. ОЖИДАЕМЫЙ СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ 26

      7. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ ………………….....…..27

Термины и определения

      Биоразлагаемые отходы - отходы, которые способны подвергаться анаэробному или аэробному разложению, в том числе садовые и парковые отходы, а также пищевые отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, макулатура.

      Захоронение отходов – складирование отходов в местах, специально установленных для их безопасного хранения в течение неограниченного срока, без намерения их изъятия.

      Коммунальные отходы - отходы потребления, включающие:

      1) смешанные отходы и раздельно собранные отходы домашних хозяйств, включая, помимо прочего, бумагу и картон, стекло, металлы, пластмассы, органические отходы, древесину, текстиль, упаковку, использованные электрическое и электронное оборудование, батареи и аккумуляторы;

      2) смешанные отходы и раздельно собранные отходы из других источников, если такие отходы по своему характеру и составу сходны с отходами домашних хозяйств.

      Крупногабаритные отходы – отходы потребления и хозяйственной деятельности (бытовая техника, мебель и другое), утратившие свои потребительские свойства и по своим размерам исключающие возможность транспортировки на специализированных транспортных средствах.

      Отходы потребления - отходы, образующиеся в результате жизнедеятельности человека, полностью или частично утратившие свои потребительские свойства продукты и (или) изделия, их упаковка и иные вещества или их остатки, срок годности либо эксплуатации которых истек независимо от их агрегатного состояния, а также от которых собственник самостоятельно физически избавился либо документально перевел в разряд отходов потребления.

      Отходы электронного и электрического оборудования – отнесенное к отходам, непригодное или вышедшее из употребления электронное и электрическое оборудование, в том числе его узлы, части, детали.

      Пищевые отходы - отходы, сопоставимые с отходами пищевой промышленности, образующиеся в результате производства и потребления продуктов питания.

      Полигон захоронения отходов - специально оборудованное место постоянного размещения отходов без намерения их изъятия, соответствующее экологическим, строительным и санитарно-эпидемиологическим требованиям.

      Раздельный сбор отходов - сбор отходов раздельно по видам или группам в целях упрощения дальнейшего специализированного управления ими.

      Сбор отходов - деятельность по организованному приему отходов от физических и юридических лиц специализированными организациями в целях дальнейшего направления таких отходов на восстановление или удаление.

      Строительные отходы - отходы, образующиеся в процессе сноса, разборки, реконструкции, ремонта (в том числе капитального) или строительства зданий, сооружений, промышленных объектов, дорог, инженерных и других коммуникаций.

      Твердые бытовые отходы - коммунальные отходы в твердой форме.

      Транспортировка отходов - деятельность, связанная с перемещением отходов с помощью специализированных транспортных средств между местами их образования, накопления в процессе сбора, сортировки, обработки, восстановления и (или) удаления.

      Уничтожение отходов – способ удаления отходов путем термических, химических или биологических процессов, в результате применения которого существенно снижаются объем и (или) масса и изменяются физическое состояние и химический состав отходов, но который не имеет в качестве своей главной цели производство продукции или извлечение энергии.

      Управление отходами - операции, осуществляемые в отношении отходов с момента их образования до окончательного удаления.

      Централизованная система сбора твердых бытовых отходов– система, организуемая местными исполнительными органами в рамках обеспечения физических и юридических лиц независимо от форм собственности и вида деятельности, проживающих (находящихся) и (или) осуществляющих свою деятельность в жилых домах либо отдельно стоящих зданиях (сооружениях) и не имеющих на праве собственности контейнерных площадок и контейнеров, а также имеющих на праве собственности контейнерные площадки и контейнеры, расположенные на землях общего пользования, услугами по сбору, транспортировке твердых бытовых отходов.

Паспорт Программы

Наименование программы

Программа по управлению коммунальными отходами района Беимбета Майлина Костанайской области

Основания для разработки

Экологический кодекс Республики Казахстан.
приказ Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 18 мая 2023 года № 154-п "Об утверждении Методических рекомендаций местным исполнительным органам по разработке программы по управлению коммунальными отходами"

Государственный орган, ответственный за разработку Программы

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

Цель Программы

Создание экологически безопасной и экономически эффективной системы управления коммунальными отходами на территории района Беимбета Майлина в соответствии с требованиями экологического законодательства.

Задачи Программы

1. Создание необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства по управлению отходами.
2. Внедрение раздельного сбора коммунальных отходов.
3. Создание системы переработки и утилизации коммунальных отходов.
4. Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов.
5. Рекультивация отдельных полигонов твердых бытовых отходов и модернизация полигонов в соответствии с экологическими, строительными и санитарными требованиями.
6. Ликвидация несанкционированных объектов размещения отходов.
7. Экологическое воспитание и просвещение населения, в том числе повышение уровня культуры и заинтересованности населения в области раздельного сбора отходов.

Ожидаемые результаты

Создана необходимая инфраструктура по управлению отходами (контейнеры, контейнерные площадки, мусоровозы).
Внедрен раздельный сбор отходов.
Создана система переработки и утилизации коммунальных отходов.
Уменьшены объемы отходов, направляемых на захоронение.
Приняты меры для безопасного захоронения коммунальных отходов.
Произведена рекультивация отдельных полигонов, остальные полигоны приведены в соответствие экологическим и санитарным требованиям.
Ликвидированы несанкционированные объекты размещения отходов
Повышена осведомленность и заинтересованность населения по раздельному сбору отходов.

Объем финансирования

Объем финансирования рассчитывается в зависимости от количества бюджетных средств, выделенных местным исполнительным органам на финансирование мероприятий в сфере обращения с коммунальными отходами в районе Беимбета Майлина на 2025-2027 годы.

Исполнители Программы

Акимат района Беимбета Майлина, субъекты по сбору, вывозу, восстановлению и захоронению коммунальных отходов, государственные учреждения, социальные объекты, юридические лица, индивидуальные предприниматели, неправительственные организации, население и другие заинтересованные стороны.

Период

5 лет: 2024 – 2028 гг.

ВВЕДЕНИЕ

      Район Беимбета Майлина расположен на западе области. Район граничит в северной части с Челябинской областью РФ, Федоровским и Костанайским районами, в восточной части с Аулиекольским районом, в южной части с Камыстинским районом, в западной части с Денисовским районом.

      Общая площадь района составляет 7,6 тыс. км². Протяженность района с севера на юг 115 км в наиболее широкой части, а с запада на восток 77 км, а в наиболее узкой до 50 км. Административный центр — село Әйет, удален от областного центра на 97 км.

      Численность населения района по данным бюро национальной статистики на конец 2023 года - 22 564 человек.

      Район состоит из 12 сельских округов и 1 поселка.

      Настоящая Программа по управлению коммунальными отходами (далее - Программа) разработана согласно статье 365 Экологического кодекса Республики Казахстан (далее - ЭК РК) и методическим рекомендациям местным исполнительным органам по разработке Программы по управлению коммунальными отходами, утвержденные приказом Министра экологии и природных ресурсов РК от 18 мая 2023 года №-154-п, с учетом приоритетов национальных стратегических, программных и концептуальных документов, а также международного опыта.

      В процессе разработки Программы проведен анализ текущей ситуации управления коммунальными отходами в районе, выявлены проблемы и разработан комплекс мер, направленных на создание экологически безопасной и экономически эффективной системы управления коммунальными отходами на территории района в соответствии с требованиями экологического законодательства.

      Реализация Программы приведет к совершенствованию системы управления коммунальными отходами в районе, в частности, будет создана необходимая инфраструктура по управлению отходами (контейнеры, контейнерные площадки, мусоровозы), система переработки и утилизации коммунальных отходов, модернизирована система сбора и транспортировки коммунальных отходов, внедрен раздельный сбор отходов, уменьшены объемы отходов, направляемых на захоронение, приняты меры для безопасного захоронения коммунальных отходов, произведена рекультивация отдельных полигонов отходов, повышена осведомлҰнность и заинтересованность населения по раздельному сбору отходов.

      Таким образом, реализация Программы будет способствовать снижению негативного влияния отходов на окружающую среду в районе Беймбета Майлина и в целом в Костанайской области и достижению стратегических показателей Республики Казахстан в сфере управления коммунальными отходами.

1. АНАЛИЗ ТЕКУЩЕЙ СИТУАЦИИ ПО УПРАВЛЕНИЮ КОММУНАЛЬНЫМИ ОТХОДАМИ В РАЙОНЕ БЕИМБЕТА МАЙЛИНА

1.1. Объемы образования, сбора и переработки коммунальных отходов.

      По данным Министерства экологии и природных ресурсов РК (далее - МЭПР РК) ежегодно в Казахстане образуется 4,5-5 млн. твердых бытовых отходов (далее – ТБО). В Костанайской области ежегодно образуется 210-280 тыс. тонн ТБО. Отходы складируются на 239 полигонах ТБО, из которых лишь 54% соответствуют экологическим требованиям и санитарным правилам, большинство полигонов находятся в частной собственности (по данным Управления природных ресурсов и регулирования природопользования акимата Костанайской области). При этом доля утилизации и переработки отходов в области составляет 18 процентов. Занимаются этим 10 предприятий.

      В таблице 1 представлены данные по объему образования и переработки ТБО по району Беимбета Майлина за последние 3 года.

      В настоящее время доступны данные ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина" (далее - Отдел ЖКХ района) по объему собранных отходов: 2021 г. – 27,9 м3, 2022 г. – 27,3 м3, 2023 г. – 27,1 м3. Расчет образованных отходов произведен, исходя из количества населения (по данным Бюро национальной статистики) 23224 чел. – 2021 г., 22738 чел. – 2022 г., 22564 чел. - 2023 г. и утвержденной нормы накопления отходов в районе – 1,2 м3 (порядка 255 кг) на одного человека в год.

      Таблица 1 - Объем образования и переработки коммунальных отходов (ТБО) за последние 3 года (2021-2023) по району Беимбета Майлина

Наименование

Единица измерения

Годы

2021

2022

2023

1

Объемы образование ТБО

1.1

Республика Казахстан*

тонн

3 674 000

4 214 056

4 340 630

1.2

Костанайская область*

тонн

280 476

264 191

210 791

1.3

Район Беимбета Майлина**

тонн

7,0

6,8

6,7

2

Доля переработки от общего объема образованных ТБО

2.1

Республика Казахстан*

%

18,3

21,1

25,4

2.2

Костанайская область*

%

12,0

17,7

18,2

2.3

Район Беимбета Майлина**

%

0

0

0

      *Данные Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан

      ** Данные отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина

      Данные таблицы 1 показывают, что средний годовой объем образования ТБО в районе составляет 6,8 тонн, что составляет порядка 2,3% от общего объема образования ТБО в Костанайской области.

      По данным Отдела ЖКХ района процент переработки ТБО в районе составляет 0%, т.е. все отходы (100%) направляются на захоронение. В районе нет предприятий по сортировке и переработке отходов.

      Сбором и вывозом отходов охвачено порядка 15 тысяч человек населения района, что составляет 84,0%, однако централизованный сбор и вывоз организован в районном центре и находящихся в непосредственной близости населенных пунктах в остальном в сельских округах осуществляется самовывоз. В ближайшие годы необходимо организовать централизованный сбор и вывоз ТБО с постепенным увеличением охвата населения до 100%, как указано в стратегических документах Казахстана.

      Морфологический состав ТБО

      Твердые бытовые отходы представляют собой сложную смесь по морфологическому составу и состоят из следующих компонентов: пищевые отходы (овощи, фрукты и т.п.); бумага и картон; полимеры (пластик, пластмассы); стекло; черные металлы; цветные металлы; текстиль; дерево; опасные отходы (батарейки, сухие и электролитические аккумуляторы, тара от растворителей, красок, ртутные лампы, телевизионные кинескопы и др.); кости, кожа, резина; остаток коммунальных отходов после удаления компонентов (мелкий строительный мусор, камни, уличный смет и т.п.) другие (методика определения морфологического состава твердых бытовых отходов утверждена приказом Председателя Агентства РК по делам строительства и ЖКХ от 10 февраля 2012 г. № 4).

      Согласно исследованию (2020 г.) НАО "Международный центр зеленых технологий и инвестиционных проектов" средние показатели морфологического состава ТБО по Республике Казахстан следующие: пищевые отходы (37,2), пластик (16,2%), макулатура (11,1%). При этом значительная часть (11%) отнесена к остатку коммунальных отходов после удаления компонентов (мелкий строительный мусор, камни, уличный смет и т.п.) и прочее.

      Согласно данным исследования, которое проводилось в городах РК, основной фракцией в составе коммунальных отходов являются биоразлагаемые (пищевые) отходы. Вместе с тем, морфологический состав отходов в сельской местности совершенно иной. В нем доминируют органические отходы и меньшая доля пластмассы, упаковочных материалов, бумаги и картона. Органическая часть отходов обычно не размещается на полигоне или свалках. Большая часть органических отходов отдается на корм животным или компостируется в домашних условиях. В отходах, которые поступают на полигоны, больше всего навоза со шлаком, стройматериалами и стеклобоем. Кроме того, дерево и другие материалы могут сжигаться с целью отопления.

      Исследование морфологического состава ТБО в Районе Беимбета Майлина не проводилось.

      Для определения точного состава ТБО рекомендуется в долгосрочной перспективе провести исследование морфологического состава.

      Нормы образования и накопления коммунальных отходов и тарифы

      Нормы образования и накопления коммунальных отходов установлены маслихатом района Беимбета Майлина Костанайской области (Решение маслихата района от 25 января 2022 года № 89 "Об утверждении норм образования и накопления коммунальных отходов по району Б. Майлина").

      Согласно документу, годовая норма накопления коммунальных отходов одного жителя благоустроенных и неблагоустроенных домовладений составляет 1,2 м3 (порядка 260 кг). Нормы образования и накопления коммунальных отходов приведены в таблице 2.

      Таблица 2 - Нормы образования и накопления коммунальных отходов по району Беимбета Майлина

Объект накопления коммунальных отходов

Расчетная единица

Годовая норма накопления коммунальных отходов, м3

1.

Домовладения благоустроенные

1 житель

1, 2


Домовладения неблагоустроенные

1,3

      Маслихатом района также утверждены тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов для населения (Решение маслихата района от 21 июня 2022 года № 126 "Об утверждении тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов для населения по району Беимбета Майлина").

      Тарифы приведены в таблице 3.

      Таблица 3 - Тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов для населения по району Беимбета Майлина

Наименование

Расчетная единица

Тенге (без налога на добавленную стоимость тенге)

Домовладения благоустроенные

в месяц с 1-го жителя

223,50

Домовладения неблагоустроенные

242,13

Годовой тариф на единицу (обьем)

1 м3

2235,00

      Несмотря на то, что тарифы установлены, практика показала, что большая часть жителей района не платит за сбор и вывоз ТБО.

1.2. Оценка существующей системы управления коммунальными отходами.

      Сбор, накопление и раздельный сбор отходов.

      Практически весь район Беимбета Майлина состоит из частного сектора. Домохозяйства сельских округов и поселка один раз в год самостоятельно заказывает услуги вывоза отходов со своей территории с оплатой погрузчику и водителю грузовой машины по 3-5 тысячи тенге (всего до 8 тысяч тенге). В течение года ТБО складируют на своих участках, пищевые отходы скармливают домашним животным, бумагу, картон, дерево сжигают в домашних печах и банях. Вывоз отходов осуществляется в места захоронения отходов физическими лицами без договоров с полигонами.

      Частично организован сбор и вывоз отходов в районном центре селе Әйет и поселке Тобол в благоустроенном секторе, который состоит из домов многоэтажной застройки. Рядом с домами организованы контейнерные площадки, на каждой из которых размещены по несколько контейнера (Таблица 4). Контейнерные площадки частично ограждены, не забетонированы, стоят на земле.

      Вывоз отходов осуществляется от жителей и предприятий, организаций силами ТОО "Содружество", с использованием специализированной машины.

      Вывоз отходов в сельских округах и селах осуществляется индивидуальными предпринимателями, имеющими грузовые машины и договоры с полигоном на захоронение. Договор с предпринимателями заключается через государственные тендеры обслуживания государственных учреждений. Жилой сектор не обслуживается.

      Таблица 4 - Информация о контейнерных площадках и контейнерах

Наименование

Контейнерные площадки

Контейнеры

Село Әйет

13

50

Поселок Тобол

7

23

      По результатам анализа на контейнерных площадках выявлено:

      - контейнерные площадки не отвечают санитарным требованиям, как того требует законодательство;

      - контейнеры представляют собой стандартный размер по объему емкости 0,75 м3 металлические;

      - контейнеры предназначены для смешанного складирования отходов;

      - раздельный сбор ТБО не предусмотрен, отсутствуют контейнеры для раздельного сбора отходов.

      Раздельный сбор отходов.

      Раздельный сбор отходов в районе практически полностью отсутствует.

      В селе Әйет и поселке Тобол установлены по два контейнера для сбора отработанных ртутьсодержащих ламп.

      В других населенных пунктах района контейнеры для раздельного сбора отходов не установлены.

      Население стихийно занимается сортировкой отходов в своих домовладениях, отделяя пищевые отходы или бумагу, дерево, которые впоследствии используют для собственных нужд (на корм домашним животным или растопку печей).

      Пункты приема вторичного сырья в районе отсутствуют. В отдельных населенных пунктах, в том числе в поселке Тобол, есть частные сборщики металлолома.

      В целом по району система сбора и вывоза отходов и раздельный сбор осуществляется частично, со стороны населения, реализация вторичного сырья для переработки на специализированные предприятия также не осуществляется.

      Транспортировка отходов

      Вывоз отходов на полигон с контейнерных площадок села Әйет и поселка Тобол осуществляется два раза в месяц силами ТОО "Содружество" с использованием 1 специализированной машины.

      Для остального частного сектора сельских округов и сел установленного графика транспортировки нет. Вывоз осуществляется частными владельцами грузовых машин по вызову жильцов один раз в год. Вывоз отходов осуществляется на полигоны физическими лицами несанкционированно, без разрешений и договоров с полигонами.

      В течение года население размещает отходы на своих участках, образуя стихийные свалки. Пищевые отходы скармливают домашним животным, бумагу, картон, дерево сжигают в домашних печах.

      Согласно статье 337 ЭК РК субъекты предпринимательства, планирующие или осуществляющие предпринимательскую деятельность по сбору, сортировке и транспортировке отходов, восстановлению и уничтожению неопасных отходов, должны подать уведомление о начале деятельности в МЭГПР РК.

      Конкурс на определение субъекта предпринимательства осуществляющий сбор и вывоз ТБО (МВО) в районе Беимбета Майлина не проводился.

      Сортировка, переработка отходов.

      В районе Беимбета Майлина практический весь объем собранных отходов вывозится на полигоны для захоронения. Переработка и сортировка отходов производятся частично на территории полигона. Мусосортировочной линии нет.

      Специализированные предприятия, осуществляющие сортировку, утилизацию и депонирование отходов не выявлены.

      Захоронение отходов

      Захоронение отходов в районе Беимбета Майлина осуществляется на 7 полигонах ТБО, мощностью от 1500 до 10500 тонн. Под полигоны отведены земельные участки площадью до 2 га каждый. Полигоны расположены в населенных пунктах: Тобол, Асенкритовка, Береговое, Әйет, Красносельское, Майское, Валерьяновка. Все полигоны находятся в коммунальной собственности.

      Основной метод размещения отходов на всех полигонах – складирование. Преобладающий вид отходов – сельскохозяйственные и коммунальные отходы, золошлак.

      На всех 9 полигонах отходы принимают несанкционированно, без наличия обязательного разрешения на эмиссии в окружающую среду и предварительной сортировки, что противоречит требованиям экологического законодательства. Санкционировано отходы принимаются только от частных предпринимателей, которые обслуживают государственные учреждения.

      На полигоне села Әйет и поселка Тобол запланировано введение сортировки отходов на мусоросортировочной площадке в целях последующей утилизации, восстановления или переработки. Сортировка ТБО будет производиться на полигоне вручную.

1.3. Анализ системы управления отдельными видами отходов

      Отходы ртутьсодержащих ламп

      Сбор отходов ртутьсодержащих ламп (далее – РСО) от населения района Беимбета Майлина организован только в селе Әйет и поселке Тобол. Установлены два контейнера в каждом населенном пункте. По данным ЖКХ договор заключается с компанией (г. Рудный) по утилизации опасных отходов на основе государственного тендера.

      В других населенных пунктах сбор РСО не производится. Отходы РСО и источники питания, образующиеся у населения, накапливаются во дворах, или в общем потоке попадают на свалки, нанося вред окружающей среде.

      У акимата района Беймбета Майлина отсутствуют данные по объему образования, сбора и переработки РСО в районе. Практически акиматы не занимаются проблемой утилизации РСО, а вместе с тем, согласно закону РК "Об энергосбережении и повышении энергоэффективности" от 13 января 2012 года № 541 местные исполнительные органы городов республиканского значения, столицы и местные исполнительные органы районов (городов областного значения) ответственны за организацию утилизации ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, бывших в употреблении у населения.

      Отходы электрического и электронного оборудования

      Сбор, утилизация, переработка отходов электрического и электронного оборудования (далее ОЭЭО) у населения района Беймбета Майлина отсутствуют.

      Контейнеры для сбора ОЭЭО не установлены ни в одном населенном пункте.

      Отходы ЭЭО, образующиеся у населения, накапливаются во дворах, или в общем потоке попадают на полигоны.

      Требования Экологического кодекса РК (ст.365), что опасные составляющие отходов ЭОО должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированным предприятиям не выполняются.

      Крупногабаритные и строительные отходы

      Раздельного сбора крупногабаритных и строительных отходов в районе нет. Вместе с другими отходами они вывозятся на полигоны ТБО один раз в год. В течение всего предшествующего времени крупногабаритные и строительные отходы размещаются во дворах, используются в хозяйстве, сжигаются.

      Согласно экологическому законодательству местными исполнительными органами должны быть организованы специальные места сбора, куда физические лица могли бы самостоятельно вывозить крупногабаритные и строительные отходы.

      Пищевые отходы

      Раздельный сбор пищевых отходов в районе не предусмотрен. Район Беимбета Майлина представляет собой сельскую местность с частным жилым сектором, где в каждом домохозяйстве есть скот, домашние животные, которых кормят остатками пищи, отходами сада и огорода.

      Пищевые отходы из благоустроенных домов села Әйет и поселка Тобол смешиваются вместе с другими отходами, выносятся в контейнеры и вывозятся на полигон также, как отходы больницы и образовательных учреждений.

1.4. Анализ выделенных средств на мероприятия по охране окружающей среды

      Общие затраты на решение вопросов по управлению отходами в районе Беимбета Майлина по данным Бюро национальной статистики составили в 2021 году – 771,5 тысяч тенге, в 2022 году – 0,00 тысяч тенге, за 2023 год 28,0 тысяч тенге. Местные исполнительные органы смогли приблизительно подсчитать затраты по отдельным составляющим процесса управления отходами, которые представлены в таблице 5.

      Таблица 5 - Затраты/расходы на мероприятия в сфере управления отходами района Беимбета Майлина

Наименование

Фактические затраты, тыс. тенге

2021

2022

2023

Затраты на сбор и утилизацию рутьсодержащих ламп (РСО)

-

-

-

Затраты на закуп контейнеров для сбора ТБО и сеток для раздельного сбора

1 446,5

-

-

Затраты на ремонт контейнерных площадок

-

-

-

Затраты на ликвидацию стихийных свалок

-

-

28000

Затраты на захоронение

-

-

-

ИТОГО

1 446,5

-

28000

      Данные таблицы показывают, что финансовые средства, выделенные на решение вопросов по управлению отходами в районе Беимбета Майлина крайне незначительны. За последние три года были затрачены средства только на приобретение стандартных контейнеров и ликвидации стихийных свалок.

      Как показывает анализ состояния сектора управления отходами в районе необходимо закупать новые контейнеры, мусоровозы, строить новые контейнерные площадки, организовать специальные места сбора крупногабаритных и строительных отходов, модернизировать полигоны в соответствие требованиям санитарного и природоохранного законодательства, рекультивировать и закрыть часть полигонов и др.

1.5. Расчет (прогноз) объемов образования коммунальных отходов на 2024-2028 гг.

      В районе Беимбета Майлина прогнозируется развитие предприятий, улучшение экономических показателей, увеличение количества договоров с полигонами, улучшение качества жизни, рост доходов населения, увеличение количества населения, охваченного сбором и вывозом ТБО, в результате чего планируется увеличение количества собранных отходов от предприятий и населения.

      Прогноз объемов образования коммунальных отходов до 2028 года был проведен с учетом этих факторов, т.е. составлен прогноз на увеличение количества образуемых коммунальных отходов. По информации МЭПР ежегодный рост коммунальных отходов в Республике Казахстан составляет 5%.

      В таблице 6 приведен прогноз образования отходов до 2028 года.

      Таблица 6 - Прогноз образования коммунальных отходов района Беимбета Майлина до 2028 года

Наименование

Фактическое количество образованных отходов

Планируемое количество образования ТБО

Год

2021

2021

2023

2024

2025

2026

2027

Образование ТБО, тонн

2517

2508

2 448,3

2 570,7

2 699,2

2 834,2

2 975,9

      Расчеты произведены на 5%-е увеличение количества отходов в 2024 г. и 2027 г. и далее 5%-е увеличение каждые два года.

      Современные требования экологического законодательства диктуют необходимость совершенствования системы управления коммунальными отходами в районе Беимбета Майлина с целью достижения целевых индикаторов "зеленой экономики": утилизация отходов с покрытием населения вывозом ТБО до 100%, санитарным хранением ТБО до 95% и повышением доли переработанных отходов до 40% до 2030 года.

1.6. Выводы по анализу текущей ситуации по управлению коммунальными отходами

      Анализ текущей ситуации по управлению коммунальными отходами в районе Беимбета Майлина показал, что значительная часть населения не охвачена сбором и вывозом коммунальных отходов, отсутствуют специализированные организации по сбору и вывозу ТБО и необходимая инфраструктура.

      В районе в рамках Программы необходимо создать экологически безопасную и экономически эффективную систему управления коммунальными отходами, соответствующую требованиям экологического законодательства и решить следующие проблемные вопросы:

      - необходимость создания централизованной системы сбора и вывоза отходов специализированными предприятиями;

      - привести в соответствие контейнерных площадок в населенных пунктах;

      - недостаточное количество установленных контейнеров;

      - износ контейнеров, использование старых, ржавых, помятых контейнеров для смешанного складирования отходов;

      - недостаточное количество контейнеров для раздельного сбора вторичных;

      - отсутствие инфраструктуры для раздельного сбора ТБО (мусоросортировочные линии);

      - отсутствие инфраструктуры для транспортировки ТБО (мусоровозы);

      - нет организации сбора опасных составляющих коммунальных отходов у населения (РСО, ОЭЭО, медицинские);

      - низкий уровень экологической культуры населения в вопросах раздельного сбора отходов;

      - отсутствие платежей за сбор и вывоз отходов по утвержденному тарифу.

1.7. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз в секторе управления коммунальными отходами

      Для оценки системы управления коммунальными отходами в районе Беимбета Майлина проведен SWOT- анализ состояния системы, определены ее сильные и слабые стороны, существующие возможности и угрозы (Таблица 7).

      Таблица 7. Анализ сильных и слабых сторон, возможностей и угроз

Сильные стороны

Слабые стороны

1. Управление отходами хорошо изучено в мировой практике. Существуют проверенные технологии и решения для его модернизации. 2. Планирование модернизации 8 полигонов.
3. Планирование установки мусоросортирвочной линии на полигоне поселка Тобол.
4. Рынок является открытым для потенциальных инвесторов и частных источников финансирования.
5. Имеется потенциал использования ТБО в целях развития "зеленой" энергетики.

1. Отсутствие организованной системы сбора и вывоза ТБО
2. Недостаточный охват населения сбором и вывозом отходов.
3. Низкий объем переработки и утилизации отходов.
4. Низкий уровень раздельного сбора отходов.
5. Отсутствие платежей от населения за сбор и вывоз ТБО по утвержденному тарифу.
6. Не соответствие полигонов ТБО санитарным правилам и требованиям законодательства.
7. Захоронение отходов без сортировки и предварительной обработки.
8. Большое количество несанкционированных свалок.
9. Низкая осведомленность населения по обращению с отходами

Возможности

Угрозы

1. Создание эффективной системы управления коммунальными отходами.
2. Увеличение объема переработки и утилизации отходов.
3. Рекультивация несанкционированных свалок.
4. Формирование у населения осознанного отношения к использованию природных ресурсов
5.Повышение заинтересованности бизнеса и частных лиц с целью привлечения их к сбору и переработке ТБО.
6. Привлечение инвесторов для развития инфраструктуры по управлению отходами
7. Наличие современных НДТ для обращения с различными видами вторичного сырья.

1. Увеличение объемов образуемых отходов.
2. Возникновение критических экологических ситуаций в зонах с накопленными отходами.
3. Выбросы в атмосферу от полигонов, оказывающие влияние на изменение климата.
4. Увеличения количества несанкционированных свалок.

      SWOT- анализ состояния системы управления отходами показывает, что в районе Беимбета Майлина слабых сторон больше, чем сильных, поэтому в ближайшие годы необходимо решить целый комплекс задач для создания эффективной системы управления коммунальными отходами.

2. ЦЕЛЬ, ЗАДАЧИ И ЦЕЛЕВЫЕ ПОКАЗАТЕЛИ ПРОГРАММЫ УПРАВЛЕНИЯ ОТХОДАМИ

2.1. Цель и задачи

      Целью Программы является создание экологически безопасной и экономически эффективной системы управления коммунальными отходами на территории района Беимбета Майлина в соответствии с требованиями экологического законодательства.

      Задачи Программы:

      1. Создание необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства по управлению отходами.

      2. Внедрение раздельного сбора коммунальных отходов.

      3. Создание системы переработки и утилизации коммунальных отходов.

      4. Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов.

      5. Рекультивация отдельных полигонов ТБО и модернизация полигонов в соответствии с экологическими, строительными и санитарными требованиями.

      6. Ликвидация несанкционированных объектов размещения отходов.

      7. Экологическое воспитание и просвещение населения, в том числе повышение уровня культуры и заинтересованности населения в области раздельного сбора отходов.

2.2. Целевые показатели

      Целевые показатели Программы установлены в соответствии со стратегическими документами Республики Казахстан "Концепция по переходу Республики Казахстан к "зеленой экономике", а также "Целевыми показателями качества окружающей среды для Костанайской области (2024-2028 годы) и проведенному анализу текущей ситуации управления отходами в районе Беимбета Майлина.

      Целевые показатели направлены на совершенствование системы сбора, переработки и захоронения отходов в Районе Беимбета Майлина (таблица 8).

      Таблица 8. Целевые показатели для совершенствования системы сбора, вывоза, переработки и захоронения отходов района Беимбета Майлина 2024-2028 гг.

п/п

Наименование целевого показателя

Значение целевого показателя

Текущая ситуация (2020-2023)

2024

2026

2028

1.

Охват сбором и вывозом ТБО населения в рамках централизованной системы, %

0

50

80

100

2.

Внедрение раздельного сбора коммунальных отходов:
- по фракциям, в том числе по
отдельным опасным видам отходов (медицинских и ртутьсодержащих, электронной и бытовой техники), %

0

18,2

27,5

31

3.

Доля переработки и утилизации ТБО (от объема образования), %

0

23

29

31

4.

Закрытие и рекультивация полигонов ТБО в соответствии с экологическими требованиям, ед.


1

1

1

5.

Модернизация полигонов, соответствующих экологическим и санитарным нормам, ед.

0

2

2

2

6.

Повышение осведомленности населения о рациональной системе сбора, утилизации и переработки твердых бытовых отходов, включая раздельный сбор, %

0

100

100

100

      Целевые показатели по охвату сбором и вывозом ТБО населения в рамках централизованной системы установлены в соответствии со стратегическими документами Республики Казахстан.

      Целевые показатели по внедрению раздельного сбора отходов, доли переработки и утилизации ТБО установлены в соответствии с целевыми показателями качества окружающей среды для Костанайской области (2024-2028 годы).

3. ОСНОВНЫЕ НАПРАВЛЕНИЯ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ, ПУТИ ДОСТИЖЕНИЯ ПОСТАВЛЕННЫХ ЦЕЛЕЙ И СООТВЕТСТВУЮЩИЕ МЕРЫ

3.1. Создание необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства по управлению отходами.

      Согласно статьи 365 Экологического кодекса РК создание и функционирование необходимой инфраструктуры для субъектов предпринимательства по управлению отходами входит в компетенцию местных исполнительных органов районов.

      Приобретение инфраструктуры по сбору, транспортировке, обезвреживанию, использованию и переработке отходов возможно в рамках Плана мероприятий по охране окружающей среды области (статья 29 ЭК РК), местного бюджета, с привлечением частных инвестиций. План мероприятий по охране окружающей среды в сфере управления отходами должен включать в себя следующие разделы:

      - внедрение технологий по сбору, транспортировке, обезвреживанию, использованию и переработке любых видов отходов, в том числе бесхозяйных;

      - строительство, реконструкция заводов, цехов и производств, приобретение и эксплуатация установок: полигонов для складирования любых видов отходов; по сбору, транспортировке, переработке, сортировке, утилизации и захоронению отходов; по сбору и переработке вторичных материальных ресурсов; по получению сырья или готовой продукции, связанных с извлечением полезных компонентов из отходов (переработкой хвостов обогащения, вскрышных и вмещающих пород, золошлаков, металлургических шлаков, техногенных минеральных образований).

      Согласно Плану мероприятий по охране окружающей среды Костанайской области на 2023 – 2025 гг. на охрану окружающей среды направят 11,7 млрд. тенге. Однако за три года планируется приобрести контейнеры для раздельного сбора отходов всего на 9,7 млн. тенге, хотя, одна из важнейших проблем региона – это нехватка таких контейнеров. В Плане предусмотрены мероприятия по ликвидации несанкционированных свалок, однако не предусмотрены мероприятия по созданию комплексной инфраструктуры переработки отходов.

      В стратегических документах Республики Казахстан установлены целевые показатели по 100% охвату населения вывозом отходов. Для достижения этого показателя необходимо выполнение следующих мероприятий:

      - закуп контейнеров для смешанного сбора коммунальных отходов во всех населенных пунктах района Беймбета Майлина;

      - закуп специализированного транспорта для сбора и вывоза коммунальных отходов;

      - закуп контейнеров для раздельного сбора отходов;

      - приведение контейнерных площадок и контейнеров в соответствие санитарно -эпидемиологическим требованиям;

      - определение органами местной исполнительной власти площадок для складирования крупногабаритных и строительных отходов;

      - определение компаний по сбору и транспортировке коммунальных отходов посредством проведения конкурса (тендера);

      - внедрение системы сбора платежей за услуги по транспортировке отходов;

      - экономически обоснованный и своевременный пересмотр тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО;

      - разъяснительная работа с физическими и юридическими лицами, в результате деятельности которых образуются отходы, о необходимости обязательного заключения договоров на транспортировку ТБО со специализированными организациями, определенными местными исполнительными органами по результатам конкурса (тендера) при пользовании централизованной системой сбора и вывоза ТБО.

      Закуп контейнеров и специализированного транспорта для сбора и вывоза коммунальных отходов.

      В целом по району необходимо организовать централизованную систему сбора и вывоза коммунальных отходов. Для этого, в первую очередь, необходимо установить во всех населенных пунктах контейнеры для смешанного сбора отходов и контейнеры для раздельного сбора "сухой" фракции отходов.

      Расчет необходимого количества контейнеров, которые необходимо закупить произведен, исходя из количества населения и нормы образования отходов.

      Население 22 564 человек. Норма образования – 260 кг в год: 22 564х260 кг = 5 866 640 кг = 5 900 тонн в год. В день 5900:365 = 16,2 т = 16200 кг.

      Необходимо контейнеров: 16200:200=81 при ежедневном вывозе. При еженедельном вывозе – 42х7=567. В районе насчитывается 4250 дворов и районном центр в селе Әйет более 30 улиц. Если установить 36 контейнеров в поселке Тобол, то 1 контейнером будет охвачено 1-2 улицы.

      Расчетная стоимость: цена одного контейнера для ТБО 1,1 м3 составляет 80 000 тенге. Необходимые средства: 36х80 000 = 2800,0 тыс. тенге.

      Согласно законодательству для вывоза отходов необходимо использовать специально оборудованные транспортные средства, предназначенные для транспортировки ТБО, поэтому их необходимо закупить. Учитывая значительную площадь территории по сбору отходов, необходимо закупить 1–ед. транспортных средств.

      Расчетная стоимость: цена одного мусоровоза составляет 65 млн.тенге.

      Где установлены контейнерные площадки, вывоз отходов должен проводиться ежедневно, учитывая требования статьи 58 Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления", в которой определены сроки хранения отходов в контейнерах при температуре 0оС и ниже – не более трех суток, при плюсовой температуре – не более суток. Вывоз ТБО должен проводиться ежедневно.

      В населенных пунктах, где будут установлены контейнеры для сбора коммунальных отходов в частном секторе, необходимо составить и утвердить график вывоза ТБО. Вывоз будет осуществляться путем объезда улиц (например, один раз в неделю).

      Местные исполнительные органы должны определить компанию по сбору и транспортировке ТБО на основе конкурса и передать ей на доверительное управление транспортное средство для эксплуатации.

      Приведение контейнерных площадок и контейнеров в соответствие санитарно-эпидемиологическим требованиям

      Контейнерные площадки для сбора коммунальных отходов, которые не соответствуют санитарно-эпидемиологическим требованиям, установленным правилами "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления" (далее – Правила).

      Местные исполнительные органы должны определить количество контейнерных площадок и их местонахождения, имеющиеся площадки необходимо отремонтировать и привести в соответствие санитарным Правилам:

      - в основании площадки должно быть твердое асфальтированное или бетонное, устойчивое к температурным перепадам покрытие толщиной не менее 100 мм с уклоном в сторону свободного доступа к площадке;

      - по периметру, с трех сторон площадка ограждается сплошным материалом, устойчивым к резким климатическим изменениям и коррозии;

      - четвертая сторона площадки служит для обслуживания контейнеров, складирования отходов со свободным доступом для управляющей, обслуживающей организации и населения;

      - крыша, изготавливается из сплошного материала, устойчивого к резким климатическим изменениям и коррозии.

      Собственник контейнеров организует их ремонт и замену непригодных к дальнейшему использованию контейнеров, принимает меры по обеспечению регулярной мойки, дезинфекции и дезинсекции (против мух и другого) мусороприемных камер, площадок и ниш под сборники (контейнеры), а также сборников отходов.

      Определение органами местной исполнительной власти площадок для складирования крупногабаритных отходов

      Вывоз крупногабаритных отходов обеспечивается в соответствии с законодательством Республики Казахстан специализированной организацией, в том числе по заявкам потребителей, либо самостоятельно потребителями путем доставки крупногабаритных отходов на площадку для их складирования.

      Места расположения таких площадок должны быть определены органами местной исполнительной власти и указаны в договоре на оказание услуг по обращению с коммунальными отходами. Согласно пункту 19 Требовании к раздельному сбору отходов (приказ и.о. МЭГПР от 2 декабря 2021 года № 482) местные исполнительные органы организуют место площадью не менее 12 м2 с покрытием и ограждением для строительных и крупногабаритных отходов, образующихся у физических лиц (жителей).

      Согласно законодательству запрещается организовывать места сбора отходов от использования потребительских товаров и упаковки, утративших свои потребительские свойства, входящих в состав коммунальных отходов на специальных площадках для складирования крупногабаритных отходов.

      Местные исполнительные органы должны организовать специальные места для сбора крупногабаритных и строительных отходов от населения. Их можно разместить вблизи полигонов ТБО.

      Сбор строительных отходов необходимо осуществлять, как правило, одним из следующих способов: сбор в мешки с последующей их загрузкой в бортовой или самосвальный автомобиль; складирование отходов навалом с последующей перегрузкой в бортовой или самосвальный автомобиль.

3.2. Модернизация системы сбора и транспортировки коммунальных отходов

      Система сбора и транспортировки коммунальных отходов в районе Беимбета Майлина требует модернизации.

      Система сбора и транспортировки коммунальных отходов должна осуществляться путем организации собственных объектов инфраструктуры по сбору и транспортировке.

      Местные исполнительные органы должны определить компании по сбору и транспортировке ТБО посредством проведения конкурса (тендера), совместно с этими компаниями внедрить сбор платежей за услуги по транспортировке отходов в соответствии с установленным тарифом на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО и своевременно пересматривать тариф.

      Определение компаний по сбору и транспортировке ТБО посредством проведения конкурса (тендера)

      Согласно требованиям экологического законодательства (ст. 367 ЭК РК) централизованная система сбора ТБО организовывается местными исполнительными органами посредством проведения конкурса (тендера) по определению участников рынка ТБО. Государственные закупки способом конкурса осуществляются в соответствии с главой 4 Закона РК "О государственных закупках".

      Установлены следующие минимальные требования к участникам конкурса по сбору и транспортировке ТБО:

      - наличие регистрации в государственном электронном реестре разрешений и уведомлений, субъектов предпринимательства в сфере управления отходами (в соответствии с требованиями статьи 337 ЭК РК);

      - соответствовать подклассам 38110 "Сбор неопасных отходов", 38210 "Обработка и удаление неопасных отходов" по общему классификатору видов экономической деятельности;

      - наличие в собственности и/или аренде транспортных средств, оснащенных спутниковыми навигационными системами;

      - наличие в собственности и/или аренде отапливаемых производственных помещений для стоянки, хранения, технического обслуживания и ремонта автотранспортных средств;

      - наличие квалифицированного управленческого и технического персонала для оказания услуг по вывозу ТБО;

      - субъекты предпринимательства, осуществляющие сбор и транспортировку ТБО, должны иметь договор с субъектами предпринимательства, осуществляющие сортировку отходов при доставке на сортировочный комплекс, либо производить сортировку самостоятельно;

      - субъекты предпринимательства, осуществляющие сбор и транспортировку ТБО, должны иметь договор с субъектами предпринимательства, осуществляющие восстановление и удаление неопасных отходов, а также в случае при доставке на сортировочный комплекс опасных составляющих коммунальных отходов;

      - субъекты предпринимательства, осуществляющие сбор и транспортировку ТБО, при доставке к субъектам предпринимательства, осуществляющим захоронение, договор с оператором полигона на прием отходов".

      Исполнительные органы власти района Беимбета Майлина должны определить компании по сбору и транспортировке ТБО на конкурсной (тендерной) основе с подписанием договора, в котором установлен порядок, условия и график оказания услуг по сбору и вывозу коммунальных отходов из поселка Тобол.

      Желательно заключать долгосрочные контракты на управление коммунальными отходами (минимум на 5 лет), что позволит субъектам по сбору и вывозу ТБО вкладывать собственные средства в развитие компаний. Мониторинг результатов деятельности компаний по долгосрочным контрактам позволит увидеть и оценить результаты выполненных работ.

      Внедрение системы сбора платежей за услуги по транспортировке отходов

      Местным исполнительным органам власти совместно со специализированной компанией по сбору и вывозу отходов, с которой заключен договор, необходимо разработать и организовать систему сбора платежей по установленным тарифам за оказанные услуги (решение маслихата района "Об утверждении тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов для населения по району Беимбета Майлина" от 21 июня 2022 года № 126).

      Население района должно быть информировано о необходимости своевременной оплаты услуг специализированной компании по сбору и вывозу отходов. В этих целях можно разместить договор публичной оферты на сайте компании. Далее на основании условий договора представители специализированной компании могут проводить сбор платежей путем обхода каждого домовладения с представлением чека об оплате или организовать точку приема платежей.

      Экономически обоснованный и своевременный пересмотр тарифов на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО

      В районе Беимбета Майлина в 2023 году установлен тариф на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО в размере 223,5 тенге на одного жителя благоустроенного жилья и 242,13 для одного жителя не благоустроенного домовладения в месяц.

      Тарифы на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО утверждают районные маслихаты. Рассчитываются тарифы на основании Методики расчета тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов (Приказ Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан "Об утверждении Методики расчета тарифа для населения на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение твердых бытовых отходов" от 14 сентября 2021 года № 377 – далее Методика).

      В соответствии с Методикой расчет тарифа производится через себестоимость, которая отражает фактические и/или нормативные затраты участников рынка, осуществляющих сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО, сгруппированные по статьям калькуляции.

      Полная себестоимость услуг определяется как сумма затрат на выполнение работ по сбору, транспортировке, сортировке и захоронению ТБО, а также обще эксплуатационных и внеэксплуатационных расходов.

      Себестоимость калькуляционной единицы определяется путем суммирования полной себестоимости по сбору и транспортировке ТБО, деленной на объем собранных и вывезенных ТБО, полной себестоимости по сортировке ТБО, деленной на объем сортируемых ТБО, и полной себестоимости по захоронению ТБО, деленной на объем захороненных ТБО.

      Из статей калькуляции видно, что величина тарифа меняется из года в год, так как меняются величины объемов собранных, вывезенных, сортируемых, захороненных отходов. Поэтому необходимо своевременно проводить индексацию и перерасчет тарифов, чтобы не ухудшалось экономическое состояние специализированной компании.

      В июне 2023 года совместно с МЭПР РК и Агентством по защите и развитию конкуренции РК принята Дорожная карта по развитию конкуренции в сфере управления ТБО. В Дорожной карте установлена необходимость пересматривать тариф на сбор, транспортировку, сортировку и захоронение ТБО 1 раз в 2 года.

      В этой связи настоящая Программа включает меру по своевременному и экономически обоснованному пересмотру, индексации и утверждению тарифов с учетом меняющихся экономических условий и инфляционных процессов в стране и районе.

3. 3. Внедрение раздельного сбора коммунальных отходов

      Осуществление раздельного сбора отходов является обязательным требованием Экологического кодекса РК. Процесс раздельного сбора отходов конкретизируется в документе "Требования к раздельному сбору отходов, в том числе к видам или группам (совокупности видов) отходов, подлежащих обязательному раздельному сбору с учетом технической, экономической и экологической целесообразности" (приказ и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан "Об утверждении Требований к раздельному сбору отходов, в том числе к видам или группам (совокупности видов) отходов, подлежащих обязательному раздельному сбору с учетом технической, экономической и экологической целесообразности от 2 декабря 2021 года № 482).

      Согласно экологическому законодательству (статья 321 ЭК РК) раздельный сбор отходов осуществляется по следующим фракциям:

      1) "мокрая" фракция, которая состоит из пищевых отходов, органики, смешанных отходов и отходов по характеру и составу схожие с отходами домашних хозяйств;

      2) "сухая" фракция, которая состоит из бумаги, картона, металла, пластика и стекла.

      В районе Беимбета Майлина система раздельного сбора отходов практически отсутствует за исключением четырех установленных контейнеров для сбора опасных отходов (РСО). Для организации и функционирования данной системы в районе необходимы следующие меры:

      - закуп и установка контейнеров для раздельного сбора ТБО на контейнерных площадках с. Тобол и всех населенных пунктах, где будут построены контейнерные площадки;

      - организация раздельного сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов;

      - создание стационарных пунктов сбора опасных бытовых отходов (батарейки, отходы электронного и электрического оборудования, медицинские отходы) в общественных местах (торговые точки, отделения почты, административные здания и др.);

      - организация раздельного сбора органических коммунальных отходов и их восстановления, в том числе путем компостирования.

      Закуп и установка контейнеров для раздельного сбора сухой и мокрой фракции ТБО на всех контейнерных площадках

      Согласно Приказу и.о. МЭГПР РК от 2 декабря 2021 года № 482 местные исполнительные органы должны обеспечить установку необходимого количества контейнеров для раздельного сбора (не менее 2) на контейнерных площадках. Количество контейнеров определяется исходя из численности населения, норм накопления отходов, сроков их хранения и других необходимых факторов.

      В районе на контейнерных площадках нет контейнера для "сухой" или "мокрой" фракции, т.е. население села не охвачено раздельным сбором отходов. Поэтому необходимо провести расчет необходимого количества контейнеров для раздельного сбора и провести закуп.

      В соответствии с требованиями законодательства каждый контейнер для раздельного сбора отходов должен быть промаркирован (надпись) на казахском и русском языках, включая:

      - информационную наклейку/надпись о собираемом виде (фракции) отходов;

      - данные о собственнике контейнера (наименование, телефон);

      - данные организации, обслуживающей контейнер.

      В случае нанесения маркировки на цветные контейнеры, она будет выполняться контрастным цветом.

      Кроме того, необходимо обеспечить раздельный вывоз отходов, собранных по фракциям для дальнейшего восстановления на специализированных предприятиях.

      Организация раздельного сбора и восстановления опасных составляющих коммунальных отходов.

      В соответствии со статьей 365 ЭК РК опасные составляющие коммунальных отходов (электронное и электрическое оборудование, ртутьсодержащие отходы, батарейки, аккумуляторы и прочие опасные компоненты) должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированным предприятиям.

      Ртутьсодержащие отходы (РСО)

      Местные исполнительные органы власти должны организовать систему сбора РСО у населения и обеспечивать:

      – контроль за установкой и обслуживанием специальных универсальных контейнеров, устанавливаемых для сбора РСО, образовавшихся у населения;

      – контроль и организацию деятельности органов управления объектом кондоминиума, которые обязаны обеспечивать меры по сохранности специальных универсальных контейнеров, осуществлять взаимодействие со специализированным предприятием, обслуживающим контейнеры, обеспечивать свободный доступ к ним, вести разъяснительную работу с жильцами, не допускать складирование в контейнер посторонних предметов, наклеивание на контейнер посторонних реклам, объявлений и т.д.;

      – организацию переработки ртутьсодержащих энергосберегающих ламп, находившихся в употреблении у населения путем выделения средств для приобретения работ (услуг) специализированных предприятий на реализацию комплекса мер по демеркуризации для населения и на ремонт (замену) контейнеров для РСО.

      В соответствии с ЭК РК, Законом Республики Казахстан "О государственных закупках" (Глава 4) и Правилами управления коммунальными отходами (Приказ и.о. МЭГПР РК от 28 декабря 2021 года № 508) приобретение работ (услуг) специализированных предприятий на реализацию комплекса мер по демеркуризации для населения и на ремонт (замену) контейнеров для РСО местные исполнительные органы власти должны проводить посредством конкурса (тендера).

      В поселке Тобол установлены 2 специальных универсальных контейнера для сбора РСО. Состояние контейнеров удовлетворительное, однако, население сбрасывает в них разбитые лампы, битое стекло, отходы ртутных градусников и другие мелкие отходы жизнедеятельности, что недопустимо. Местному акимату необходимо провести разъяснительную работу с населением о прямом предназначении этих контейнеров.

      Электронное и электрическое оборудование

      Местные исполнительные органы, которые в соответствии с Экологическим Кодексом РК несут ответственность за развитие инфраструктуры по обращению с коммунальными отходами, должны предпринимать необходимые меры для предотвращения смешивания опасных отходов с другими категориями опасных отходов или другими отходами, веществами или материалами. Очень важно внедрить раздельный сбор отработанного электронного и электрического оборудования.

      Организация системы сбора опасных составляющих коммунальных отходов у населения включает следующие меры:

      - Создание стационарных или передвижных пунктов/точек сбора опасных бытовых отходов, таких как батарейки, электронное и электрическое оборудование. Пункты приема могут быть созданы в торговых точках, осуществляющих реализацию указанных товаров.

      - Обеспечение информирования населения об организованных пунктах приема отходов и пропаганды безопасного обращения с ними.

      - Установление сотрудничества с АО "Жасыл Даму", осуществляющим функции оператора расширенной ответственности производителя с целью покрытия части расходов на сбор и утилизацию отходов.

      Местные исполнительные органы должны проводить информационную работу с населением об опасном воздействии электронных отходов и существующих системах сбора и переработки отходов. Зачастую, население не осознает всю серьезность последствий, к которым ведет попадание электронного и электрического оборудования на полигоны в общем потоке ТБО. До населения необходимо также доводить информацию о существующих пунктах сбора отработанного электронного и электрического оборудования.

      Раздельный сбор и восстановление опасных составляющих коммунальных отходов у юридических лиц

      Согласно статье 365 ЭК РК опасные, оставляющие коммунальных отходов образующиеся у юридических лиц вне зависимости от вида деятельности, должны собираться раздельно и передаваться на восстановление специализированными организациями (предприятиям).

      Местные органы исполнительной власти должны провести разъяснительную работу с юридическими лицами района (государственные учреждения, бюджетные организации) о необходимости заключения договоров со специализированными предприятиями на оказание услуг по управлению опасными отходами и контролировать этот процесс.

      Организация раздельного сбора органических коммунальных отходов и их восстановления, в том числе путем компостирования.

      Согласно Экологическому Кодексу Республики, Казахстан (статья 365) местные исполнительные органы обеспечивают соблюдение экологических требований при обращении с коммунальными отходами путем стимулирования раздельного сбора органических отходов и их использования.

      Местные исполнительные органы должны организовать мероприятия по сокращению захоронения биологически разлагаемых отходов, включая меры по их рециклингу, компостированию, производству биогаза и (или) использованию в целях производства продукции или энергии.

      Наиболее приемлемым способом переработки органических отходов в сельской местности является компостирование.

      Правилами управления коммунальными отходами (п. 19) установлено, что местные исполнительные органы районов, сел, поселков, сельских округов должны проводить информационные кампании для населения по внедрению компостирования органических отходов в секторе индивидуальной жилой застройки (частный сектор).

      Компостирование отходов – это способ переработки сырых органических отходов аэробными микроорганизмами. Компостирование — это естественный процесс преобразования органических веществ, таких как листья и пищевые отходы, в ценное удобрение, которое может обогатить почву и растения. Компостирование ускоряет процесс, создавая идеальную среду для бактерий, грибков и других разлагающихся организмов.

      Компостирование обычно состоит из переработки твердых отходов, биоразложения органических частей, а также подготовки и сбыта конечного продукта компоста.

      Компостирование органических отходов может происходить как непосредственно в домашних хозяйствах, так и централизованно. Непосредственно в домашних хозяйствах компостирование происходит либо просто в компостных ямах, либо с применением специальных компостирующих аппаратов.

      Компостные установки можно предусмотреть на полигонах района Беимбета Майлина. Например, на полигоне села Әйет и поселка Тобол можно оборудовать специальную площадку, на которой будут размещаться вывозимые пищевые и другие органические отходы и будет происходить закладка компоста. Образуемый компост можно использовать для нужд сельского хозяйства и при рекультивации мест временного хранения отходов.

      В организациях и учреждениях (например, в школах, больницах), где образуется достаточно большое количество биоразлагаемых отходов и имеется подсобное хозяйство, компостирование может производиться в индивидуальном порядке.

      Задачей местных исполнительных органов является проведение осведомительной работы среди населения и юридических лиц по применению компостирования.

3.4. Создание системы переработки и утилизации коммунальных отходов

      Система переработки и утилизации коммунальных отходов в районе Беимбета Майлина не создана.

      Вместе с тем, в Костанайской области доля переработанных и утилизированных отходов возрастает год от года. Десять частных компаний осуществляют переработку вторсырья и выпускают 14 видов готовой продукции. Поэтому одной из задач местных исполнительных органов района является взаимодействие со специализированными предприятиями по восстановлению отходов, которые находятся в городах области, заключение с ними договоров на вывоз, утилизацию или переработку отходов.

      Большое значение для развития системы утилизации и переработки коммунальных отходов в районе имеет организация работы местных исполнительных органов со всеми предприятиями, которые осуществляют деятельность на территории района с целью развития переработки отходов на местах.

      Местные исполнительные органы должны усилить взаимодействие с представителями местного бизнес сообщества по выявлению возможностей и заинтересованности в создании объектов переработки коммунальных отходов района. Это могут быть встречи, круглые столы и т.п., на которых разъясняется значение переработки отходов для окружающей среды, населения и экономические выгоды для бизнеса, обсуждаются предложении в сфере управления отходами, установки пунктов приема вторичного сырья и контейнеров и пр.

3.5. Обеспечение безопасного захоронения коммунальных отходов

      Захоронение отходов в районе осуществляется на 9 полигонах ТБО, расположенных в населенных пунктах района: Тобол, Асенкритовка, Береговое, Әйет, Красносельское, Майское, Валерьяновка.

      Полигоны не соответствуют строительным и санитарно-эпидемиологическим требованиям, как того требует законодательство (Гл.25 ЭК РК).

      Анализ состояния полигонов в районе показывает, что только в селе Әйет и поселке Тобол заполняемость полигонов приближается к проектной мощности. На всех остальных полигонах объем размещенных ТБО незначителен по сравнению с проектной мощностью (таблица 9).

      Таблица 9. Объем размещенных ТБО на полигонах (тонн)

№ п/п

Населенный пункт, в котором находится полигон

Проектная мощность

Объем размещенных ТБО

1.

с. Әйет

8500

6700

2.

п. Тобол (2 полигона)

20000

18300

3.

с. Асенкриновка

5000

780

4.

с. Береговое

5000

620

5.

с. Красносельское

3500

220

6.

с. Майское

3500

436

7.

с. Валерьяновка

5500

364

8.

с. Әйет (золошлаки)

8500

1250

      В этой связи необходимо пересмотреть месторасположение полигонов, рекультивировать и закрыть расположенные близких к друг к другу и привести их в соответствие экологическим, строительным и санитарно-эпидемиологическим требованиям.

      Рекультивация отдельных полигонов ТБО и модернизация полигонов, отвечающих экологическим, строительным и санитарным требованиям

      Согласно законодательству (ст.356 ЭК РК) закрытие полигона (части полигона) по захоронению отходов допускается только после получения экологического разрешения.

      После закрытия полигона (части полигона) оператор полигона осуществляет рекультивацию территории, которая включает мероприятия по стабилизации отходов в теле полигона, противоэрозионной защите и озеленению склонов полигона с учетом природно-климатических условий зоны расположения полигона. Требования к рекультивации полигонов устанавливаются государственными нормативами в области архитектуры, градостроительства и строительства.

      Не все полигоны района отвечают природоохранным и санитарным требованиям. В случае рекультивации отдельных полигонов на оставшихся полигонах необходимо провести модернизацию на соответствие экологическим, строительным и санитарным нормам.

      Основные документами, в которых установлены требования для полигонов ТБО:

      - Экологический кодекс РК – Глава 25;

      - приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 декабря 2020 года № ҚР ДСМ-331/2020 "Об утверждении Санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке, хранению и захоронению отходов производства и потребления";

      - СТ РК 3696-2020. Полигоны для твердо-бытовых отходов малой мощности. Требования.

      - СН РК 1.04-15-2013 Полигоны для твердых бытовых отходов.

      Ликвидация несанкционированных объектов размещения отходов

      Несанкционированных объектов размещения отходов на территории района Беимбета Майлина не выявлено.

      Стихийные свалки образуются лишь в подворьях населения района, что связано с отсутствием централизованной системы сбора и вывоза коммунальных отходов. В течение календарного года отходы складируются во дворах, создавая неблагоприятную экологическую обстановку и вывозятся один раз в год самовывозом.

      Организация централизованной системы сбора и вывоза отходов, в результате которой будут построены контейнерные площадки, установлены контейнеры, в том числе для раздельного сбора отходов, погрузка и транспортировка специальными мусоровозами позволят ликвидировать стихийные свалки.

3.6. Экологическое воспитание и просвещение населения, в том числе повышение уровня культуры и заинтересованности населения в области раздельного сбора отходов

      Проведение информационно-просветительской работы по вопросам обращения с отходами потребления является важной частью организации системы управления коммунальными отходами, поэтому исполнительные органы района должны уделять этому вопросу постоянное внимание.

      Согласно Приказу и.о. Министра экологии, геологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 28 декабря 2021 года № 508 "Об утверждении правил управления коммунальными отходами" (далее – Правила) местные исполнительные органы районов, городов районного и областного значения, городов республиканского значения, столицы, сел, поселков, сельских округов проводят информационные кампании для населения по осведомлению о рациональной системе сбора, утилизации и переработки коммунальных отходов, включая раздельный сбор вторичных ресурсов (сырья), предотвращение несанкционированного сжигания компонентов коммунальных отходов (бумага, пластик, органические отходы и другое) и внедрения компостирования органических отходов в секторе индивидуальной жилой застройки (частный сектор).

      В рамках Закона "О государственном социальном заказе, государственном заказе на реализацию стратегического партнерства, грантах и премиях для неправительственных организаций в Республике Казахстан" (далее - Закон) акимату района Беймбета Майлина необходимо проводить информационно-разъяснительную работу по реализации государственного социального заказа, одной из сфер которого является охрана окружающей среды (статья 5).

      На основе конкурсного отбора неправительственным организациям (далее – НПО), включенным в базу данных неправительственных организаций (статья 6-1) предоставляются государственные гранты. НПО, получившее грант, разрабатывает план информационной работы с населением по обращению с коммунальными отходами. При этом основное внимание уделяется вопросам заинтересованности в ключевых группах общественности, к которым относятся:

      - образовательные учреждения: педагогический состав, технический персонал, ученики;

      - детские сады: воспитатели и дети;

      - юридические лица: медицинские учреждения, дома культуры, торговые центры, магазины;

      - волонтеры, группы активистов и НПО;

      - сотрудники местных исполнительных органов;

      - работающее и неработающее (домохозяйки, пенсионеры, дети).

      План информационной работы должен включать в себя:

      - информирование населения по заключению публичных договоров, оплате за услуги по сбору и транспортировке ТБО согласно утвержденным тарифам;

      - публикации в местных СМИ о способах безопасного обращения с отходами. В местных газетах и журналах предлагается размещать статьи, направленные на ознакомление общественности о проблемах, связанных с управлением отходами, и с требованиями, по правильному обращению с отходами;

      - распространение брошюр о компостировании пищевых отходов в домах;

      - информирование о созданных специальных местах для сбора РСО, ОЭЭО, медицинских, строительных и крупногабаритных отходов, образующихся у физических лиц (жителей);

      - экологические акции в школах, разъясняющие порядок сортировки отходов на дому и раздельное складирование в контейнеры для пластика, стекла и макулатуры;

      - информирование по предотвращению несанкционированного сжигания коммунальных отходов;

      - проведение ежегодного социологического опроса в целях оценки уровня удовлетворенности населения экологическим качеством жизни;

      - ознакомительные визиты на полигон ТБО для школьников;

      - создание волонтерских клубов в школах с целью пропаганды и общественного контроля за деятельностью по управлению отходами.

      Местные органы исполнительной власти должны координировать всю информационно-просветительскую работу среди населения района и работать в тесном сотрудничестве с общественными объединениями.

      С целью проведения экологической пропаганды необходимо ежедневное освещение путей решения проблем накопления и загрязнения окружающей среды коммунальными отходами с указанием существующих практик. Это могут быть снятые видеоролики или размещение рекламы на светодиодных видеоэкранах, такие как "Раздельный сбор коммунальных отходов", "Переработка вторсырья", "Сортировка отходов дома".

      Местные акиматы могут инициировать проведение 1 раз в квартал акций, конкурсов, массового сбор макулатуры среди учебных заведений, приема специализированными предприятиями одежды, вещей, бытовой техники, батареек от населения.

4. НЕОБХОДИМЫЕ РЕСУРСЫ

      Источниками финансирования Программы по управлению отходами района Беимбета Майлина могут быть:

      - средства государственного и местного бюджета;

      - прямые иностранные и отечественные инвестиции;

      - субсидирование системы сбора и транспортировки отходов Оператором РОП;

      - гранты международных финансовых экономических организаций или стран-доноров;

      - кредиты банков второго уровня, и другие, не запрещенные законодательством Республики Казахстан источники.

      Согласно ЭК РК (статья 29) финансовые затраты на реализацию представленной Программы и выполнение намеченных природоохранных мероприятий планируется осуществлять за счет бюджетных средств. Такой механизм позволяет использовать средства в объеме не менее суммы платы за негативное воздействие на окружающую среду, поступившей в местный бюджет в течение трех лет, предшествовавших году разработки и утверждения Программы.

      В мероприятия по реализации Программы управления отходами необходимо включить в План мероприятий по охране окружающей среды Костанайской области, который разрабатывается областным акиматом на трехлетнюю перспективу на основании требований законодательства по типовому перечню мероприятий по охране окружающей среды (ЭК РК - приложение 4).

      К мероприятиям по обращению с отходами относятся:

      - внедрение технологий по сбору, транспортировке, обезвреживанию, использованию и переработке любых видов отходов, в том числе бесхозяйных;

      - строительство, реконструкция заводов, цехов и производств, приобретение и эксплуатация установок;

      - полигонов для складирования любых видов отходов;

      - по сбору, транспортировке, переработке, сортировке, утилизации и захоронению отходов;

      - по сбору и переработке вторичных материальных ресурсов;

      - по получению сырья или готовой продукции, связанных с извлечением полезных компонентов из отходов;

      - реконструкция, модернизация оборудования и технологических процессов, направленных на минимизацию объемов образования и размещения отходов.

5. МОНИТОРИНГ РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

      Контроль за реализацией Программы по управлению коммунальными отходами осуществляется на постоянной основе заместителем первого руководителя МИО, ответственного за реализацию государственной политики в области управления коммунальными отходами.

      Контроль за реализацией Программы будет осуществляться на основе мониторинга.

      Мониторинг – это постоянное отслеживание хода работ в рамках программы для сравнения текущего состояния дел с планом. Мониторинг проводится непрерывно, при этом в программу по результатам мониторинга могут быть внесены изменения. В ходе мониторинга сравниваются запланированная деятельность и результаты с фактическими данными. Мониторинг мероприятий позволяет отслеживать использование вложений и ресурсов, а также прогресс в осуществлении деятельности и обеспечении промежуточных результатов.

      Результаты мониторинга отражаются в отчете по реализации Программы. В отчете излагается описание реализованных мероприятий, достигнутые результаты, фактические объемы финансовых средств, направленных на их реализацию, а также причины невыполнения мероприятий и отсутствия результатов, запланированных на отчетный период.

      Отчет по мониторингу реализации Программы предоставляется всем заинтересованным и затронутым сторонам и размещается на Интернет-ресурсе акимата района Беимбета Майлина. Промежуточный отчет – один раз в полгода до 15 июля текущего года и годовой отчет - до 30 января следующего года. Годовой отчет формируется по итогам предыдущего года.

6. ОЖИДАЕМЫЙ СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКИЙ ЭФФЕКТ

      Программа предусматривает комплекс мероприятий, направленных на создание условий для снижения отрицательного воздействия отходов на окружающую среду. Организация и проведение мероприятий, предусмотренных Программой, позволят обеспечить улучшение экологической обстановки в районе Беимбета Майлина, а также достичь выполнения целевых показателей района в сфере охраны окружающей среды, в том числе в секторе управления коммунальными отходами.

      В процессе реализации Программы будут выполнены следующие задачи:

      - создана необходимая инфраструктура по управлению отходами: построены контейнерные площадки, закуплены и установлены контейнеры, закуплен специальный транспорт для сбора и вывоза ТБО).

      - внедрен раздельный сбор отходов. Установлены контейнеры для раздельного сбора, определены точки для сбора опасных составляющих отходов (РСО, ОЭЭО, медицинских).

      - определена компания по сбору и транспортировке ТБО.

      - достигнут 100% охват сбором и вывозом коммунальных отходов.

      - создана система переработки и утилизации коммунальных отходов.

      - уменьшены объемы отходов, направляемых на захоронение.

      - приняты меры для безопасного захоронения коммунальных отходов. Полигоны приведены в соответствие санитарным, строительным и экологическим нормам. Произведена рекультивация отдельных полигонов.

      - ликвидированы стихийные свалки.

      - повышены осведомленность населения в вопросах управления отходами и заинтересованность в раздельном сборе отходов.

      Основной экономический эффект Программы будет заключаться в предотвращении экологически опасных ситуаций и возможности снижения воздействия на окружающую среду отходами потребления.

      Основной социальный эффект Программы будет состоять в сохранении и улучшении экологических условий жизнедеятельности населения района, что способствует сохранению здоровья, снижению риска заболеваний, обусловленных воздействием фактора загрязнения окружающей среды.

7. ПЛАН МЕРОПРИЯТИЙ ПО РЕАЛИЗАЦИИ ПРОГРАММЫ

      План мероприятий представляет собой систему взаимосвязанных мероприятий, направленных на реализацию целей и задач настоящей Программы.

      План мероприятий определяет необходимые мероприятия, временные рамки для их реализации и завершения, требующиеся ресурсы и ответственных за выполнение мероприятий. Мероприятия сгруппированы по задачам.

      План мероприятий обеспечивает комплексный подход к вопросам сбора, транспортировки, переработки отходов и координацию работ всех ответственных исполнителей Программы с целью достижения ожидаемых результатов. Реализуемые в рамках Программы мероприятия направлены на создание наиболее прогрессивной модели управления отходами.

      По результатам мониторинга, в случае обнаружения невозможности достижения поставленных целей, задач и целевых показателей осуществляется корректировка Плана мероприятий, определяются иные мероприятия и принимаются меры по решению выявленных проблемных вопросов.

      За реализацию Плана отвечает ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог района Беимбета Майлина" (далее – отдел ЖКХ). Как заказчик Программы отдел ЖКХ осуществляет следующие функции:

      1) обеспечивает единый централизованный подход к решению задач в сфере управления коммунальными отходами на территории Района Беимбета Майлина, координируя действия всех исполнителей Программы;

      2) взаимодействует с исполнительными органами Костанайской области по предоставлению субсидий из областного бюджета на реализацию Программы;

      3) взаимодействует с акиматами сел и сельских округов района, индивидуальными предпринимателями, физическими лицами по вопросам реализации мероприятий Программы;

      4) проводит мониторинг реализации мероприятий Программы, выносит результаты мониторинга для обсуждения на заседаниях Общественного совета;

      5) осуществляет корректировку мероприятий, целевых показателей, финансовых средств на реализацию мероприятий Программы на основании обоснованных предложений о необходимости внесения соответствующих изменений в Программе;

      6) принимает участие в проверках хода реализации мероприятий Программы;

      7) размещает Программу и информацию о ходе реализации мероприятий Программы на официальном сайте акимата района Беимбета Майлина.

План мероприятий по реализации Программы по управлению коммунальными отходами района Беимбета Майлина на 2024-2028 годы

№ п/п

Наименование мероприятий Программы

Срок реализации

Источник финансирования

Ответственный исполнитель

1

2

3

4

5

Задача 1 Создание эффективных механизмов управления в области обращения с отходами, в том числе с коммунальными отходами

1.1.

Пересмотр текущего механизма обращения с отходами, в том числе коммунальными отходами в соответствии с требованиями действующего законодательства регулирующее экологическое благосостояние.

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы полигонов ТБО, услугодатели.

1.2.

Разработка и принятие нормативных правовых актов, направленных на регулирование отрасли обращения с отходами

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

1.3.

Проведение конкурсного отбора для выбора регионального оператора по обращению с коммунальными отходами

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

1.4.

Разработка и направление на утверждение в соответствующие представительные органы реальных и кокурентоспособных тарифов в области обращения с коммунальными отходами

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

1.5.

Утверждение инвестиционных программ операторов по обращению с коммунальными отходами, осуществляющих регулируемые виды деятельности в области обращения с коммунальными отходами

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

1.6.

Утверждение производственных программ операторов по обращению с твердыми коммунальными отходами, осуществляющих реглируемые виды деятельности в области обращения с твердыми коммунальными отходами

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

Задача 2. Создание и развитие инфраструктуры экологически безопасной обработки, утилизации и размещения отходов

2.1.

Создание производственных мощностей в отрасли промышленности по обработке, утилизации, обезвреживанию отходов, в том числе отходов от использования товаров

2024-2028 гг.

внебюджетные источники

оператор по обращению с отходами

2.1.1.

Реконструкция имеющихся полигонов в сельских округах на террирории Района с приведением их в надлежащее сояоятние по требования действующего законодательства.

2027г.

областной бюджет и бюджет города

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

2.1.2.

Строительство мусоросортировочной станции

2028г.

внебюджетные источники

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами

Задача 3. Увеличение объемов обработки и утилизации отходов

3.1.

Создание системы раздельного накопления отходов на территории Района

2024-2028гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами

3.2.

Создание пунктов приема вторичного сырья от населения в населенных пунктах района

2024-2028гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами

3.3.

Разработка и внедрение системы сбора и накопления ртутьсодержащих отходов, отходов электронного и электрического оборудования

2024-2028гг.

внебюджетные источники

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами

Задача 4. Обеспечение экологической безопасности при хранении и захоронении отходов и проведение работ по экологическому восстановлению территорий, занятых под объектами размещения отходов, после завершения их эксплуатации или не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства

4.1.

Выявление и ликвидация вновь образованных мест несанкционированного размещения отходов

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами, МИО

4.2.

Мониторинг состояния объектов размещения отходов. Оперативное получение достоверной информации о текущем состоянии объектов размещения отходов

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами, МИО

4.3.

Вывод из эксплуатации и рекультивация объектов размещения твердых коммунальных отходов, не соответствующих требованиям природоохранного и санитарно-эпидемиологического законодательства

2024-2028 гг.

внебюджетные источники

Собственники земельных участков, на которых выявлены данные объекты

4.4.

Рекультивация объектов размещения твердых коммунальных отходов после завершения их эксплуатации

2024-2028 гг.

внебюджетные источники

Собственники объектов размещения отходов, а также лица, во владении или в пользовании которых находятся данные объекты размещения отходов

Задача 5. Создание условий для привлечения инвесторов в отрасль промышленности по обработке, утилизации, обезвреживанию отходов

5.1.

Рассмотрение инвестиционных проектов в сфере обращения с отходами в целях предоставления права на получение земельного участка в аренду в упрощенном порядке

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

5.2.

Рассмотрение инвестиционных проектов в сфере обращения с отходами в целях предоставления налоговых льгот инвесторам, реализующим приоритетные инвестиционные проекты

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина"

5.3.

Рассмотрение возможности заключения соглашений о государственно-частном партнерстве с инвестиционными обязательствами с целью строительства и (или) реконструкции объектов системы обращения с отходами

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

Акимат района Беимбета Майлина

Задача 6. Формирование экологической культуры населения в области обращения с отходами

6.1.

Организация и проведение экологических акций и мероприятий среди населения

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

Акимат района Беимбета Майлина, ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами

6.2.

Организация постоянного информирования граждан о реформировании системы управления отходами (введение раздельного сбора ТБО и т.д.)

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

Акимат района Беимбета Майлина, ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами

6.3.

Мониторинг и анализ материалов (статьи, заметки, публикации, видеоматериалы по вопросам обращения с отходами) в республиканских и региональных СМИ

2024-2028 гг.

в пределах средств на обеспечение текущей деятельности

Акимат района Беимбета Майлина, ГУ "Отдел жилищно-коммунального хозяйства, пассажирского транспорта и автомобильных дорог акимата района Беимбета Майлина", операторы по обращению с отходами