Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және авиациялық-өрт қызметі қызметкерлерін орман өртін сөндіруге оқыту қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2025 жылғы 17 қаңтардағы № 10-Ө және Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрінің 2025 жылғы 25 қаңтардағы № 25 бірлескен бұйрығы

Ұйымдардың жұмыскерлері мен халықты өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту қағидаларын және өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту жөніндегі оқу бағдарламаларының мазмұнына қойылатын талаптарды бекіту туралы Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 9 маусымдағы № 276 (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9510 болып тіркелген) бұйрығына сәйкес орман өртін сөндіруге қатысатын мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциясы, әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін Қазақстан Республикасының мемлекеттік орман қоры аумағындағы өрттердің алдын алу, анықтау және сөндіру дағдыларына оқудан өтуін ұйымдастыру мақсатында БҰЙЫРАМЫЗ:

1. Қоса беріліп отырған орман өртін сөндіруге қатысатын мемлекеттік орман күзеті, орман өрт станциясы қызметкерлерін, авиациялық-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерінің оқыту қағидалары бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министірлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың электрондық көшірмесін Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жолдауды;

2) осы бірлескен бұйрықты Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министірлігінің және Төтенше жағдайлар министрлігінің интернет-ресурстарында орналастырылуын қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің міндетін атқарушының 2023 жылғы 10 қарашадағы № 605 және Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрінің 2023 жылғы 14 қарашадағы № 320-Ө бірлескен бұйрығының күші жойылсын.

4. Облыс әкімдіктері, Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Мәлік Ғабдуллин атындағы Азаматтық қорғау академиясының оқу орталықтары, төтенше жағдайлар департаменттері, "Қазавиаорманқорғау" РМҚК және облыстық аумақтық инспекциялары облыстық аумақтық инспекция, мемлекеттік орман күзеті, орман өртін сөндіру станциясы, "Қазавиаорманқорғау" РМҚК-ның республикалық диспетчерлік қызметі мен әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерінің оқытудан өтуін және оны ұйымдастыруды уақытылы қамтамасыз етсін.

5. Осы бірлескен бұйрықтың орындалуы бойынша жұмысты үйлестіру жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар және Экология және табиғи ресурстар вице-министрлеріне жүктелсін.

6. Осы бірлескен бұйрық мемлекеттік орган басшыларының соңғысы қол қойған күнінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрі	_________ Е. Нысанбаев
Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрі	___________ Ш. Әрінов

Қазақстан Республикасының Экология және табиғи ресурстар министрінің 2025 жылғы 17 қаңтардағы № 10-Ө және Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар министрінің 2025 жылғы 25 қаңтардағы № 25 бірлескен бұйрығымен бекітілген

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман өртін сөндіруге оқыту қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман өрттерін сөндіруге оқыту қағидалары (бұдан әрі-қағидалар) орманды күзету және қорғау саласында жұмыс істейтін қызметкерлердің мемлекеттік орман қоры аумағында табиғи өрттер мен жануларды сөндіру жөніндегі дағдыларды игеруі, ормандардағы өрт қауіпсіздігі саласындағы талаптарды зерделеу, орман өрттерінің алдын алу және табиғи өрттерді сөндіру кезіндегі қауіпсіздік шаралары жұмыстар кешенін орындау мақсатында әзірленді.

Қорғалатын орман алқабының ерекшеліктерін үнемі зерделеу әр қызметкердің тапсырмасы болып табылады және оның білімін тексеру кезінде ескеріледі.

2. Осы Қағидаларың тапсырмасы мемлекеттік орман күзеті, орман өрт станциялары, әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің М. Ғабдуллин атындағы азаматтық қорғау академиясының (бұдан әрі – ҚР ТЖМ АҚА) базасында білікті оқыту болып табылады.

3. Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт станциялары және әуе өрт сөндіру қызметі қызметкерлерінің оқытудан өтуін жалпы ұйымдастыру және үйлестіру Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің жүзеге асырады (бұдан әрі – ОШЖДК).

2-тарау. Әуе-өрт сөндіру қызметінің, орман өрт сөндіру станциясының, мемлекеттік орман күзетінің басшыларына оқытуды ұйымдастыру тәртібі

4. Мемлекеттік орман күзетінің, орман өрт станцияларының және әуе-өрт сөндіру қызметінің басшыларын табиғи өрттерді сөндіру дағдыларына оқыту осы Қағидаларға 1-қосымшаға сәйкес бекіту бойынша ҚР ТЖМ АҚА оқу орталықтарында жүзеге асырылады.

5. Жыл сайын 1 ақпаннан кешіктірмей облыстық аумақтық инспекция (бұдан әрі – ОАИ) осы Қағидаларға 2 және 3-қосымшаларға сәйкес мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі басшыларын оқытуға арналған өтінімдер мен тізімдерді ҚР ТЖМ АҚА-на жібереді.

6. ҚР ТЖМ АҚА өтінімдер негізінде осы Қағидалардың 6-тармағына сәйкес жыл сайын жылдың аяғына дейін 30 тыңдаушыдан тұратын оқу тобына арнап, келесі оқу жылына оқу жоспарын әзірлейді және бекітеді.

7. ОАИ-ның бұйрығымен орман саласының білікті қызметкерлері қатарынан тартылатын дәріскерлердің құрамы (ҚР ТЖМ АҚА әрбір оқу орталығына), осы Қағидаларға 4-қосымшаға сәйкес білім беру бағдарламасының тақырыптары (69 сағат көлемінде), қорытынды бақылау тесттері, емтихан комиссиясының мүшелері (ОАИ өкілдерінің құрамынан) және лекторларды тарту мерзімдері айқындалады. Бұл бұйрық оқу басталғанға дейін 10 жұмыс күнінен кешіктірмей ҚР ТЖМ АҚА-на жіберіледі.

Оқыту формасы теориялық және практикалық.

8. ҚР ТЖМ АҚА оқу орталықтарына бару және кері қайтуға байланысты шығындарды өтеу, оқу кезеңінде тамақпен және тұрғын үймен қамтамасыз ету еңбек заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

9. Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің құзыреті бойынша дәріс және практикалық сабақтар өткізуді ҚР ТЖМ АҚА оқу орталықтарының оқытушылар құрамы қамтамасыз етеді.

10. Оқу орталығына оқуға келген мемлекеттік орман күзетінің, орман өрт станциялары мен әуе өрт қызметінің басшылары оқу кезеңінде ҚР ТЖМ АҚА бұйрығымен тыңдаушылар қатарына қабылданады.

11.Тыңдаушылар оқу орталықтарына келгеннен кейін өздерімен бірге жеке басын куәландыратын құжаттары, маусым бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған арнайы киімдері және қажетті жазуға керек-жарақтары болуы қажет.

12. Сабақтар әр топқа ҚР ТЖМ АҚА бекітетін кестеге сәйкес өткізіледі. өртті сөндіруге ұйыммен және басшылықпен байланысты қызметкерлер санаты үшін – 36 сағаттан кем емес, қалған санаттарға-26 сағаттан кем емес.

13. Дәріс сабақтары күн сайын сағат 9:00-ден 13:20-ға дейін, әр дәріс 80 минуттан, 10 минуттық үзіліспен, өткізіледі. Тәжірибелік сабақтар түстен кейін сағат 15:00-ден бастап 17:50-ге дейін өткізіледі. Дәріскер болмаған жағдайда, сондай-ақ тәжірибелік сабақтарды өткізу үшін қолайсыз ауа райы жағдайында сабақ кестесіне өзгерістер енгізуге болады.

14. Оқу аяқталғаннан кейін тест қабылдауды осы Қағидалардың 14-тармағына сәйкес ОАИ өкілдері құрамынан құрылған емтихан комиссиясы және оқу орталығының оқытушы құрамы жүзеге асырады, тест тапсыру нәтижелері еркін формадағы хаттамамен ресімделеді.

15. Оқыту нәтижелері сынақтарды қабылдау хаттамаларында және оқудан өткені туралы сертификатта көрсетіледі. Сертификат табиғи өрттерді сөндіру бойынша басшылықты жүзеге асыратын қызметкердің базалық құзыреттерінің болуын растайтын құжат болып табылады.

16. Тест нәтижелерін бағалау үшін осы Қағидаларға 5-қосымшаға сәйкес оқу жетістіктерін бағалаудың балдық-рейтингтік әріптік жүйесі пайдаланылады.

17. Тестілеу ОАИ әзірлеген және бекіткен 5 жауап нұсқасымен 50 сұрақтан тұрады, (тестілеуді тапсыру уақыты әр сұраққа 2 минуттан бөлінеді).

18. Тестілеу аяқталғаннан кейін тыңдаушыларға оның нәтижелері хабарланады. Қанағаттанарлықсыз баға алған кезде тыңдаушыларға сол күні қайта тапсыру мүмкіндігі беріледі. Қайта тапсыру нәтижелері бойынша алынған "қанағаттанарлықсыз" баға тыңдаушыны оқудан шығаруға және сертификат беруден бас тартуға негіз болып табылады, сондай-ақ табиғи өртті сөндіру қызметін атқаруға мүмкіндік бермейді.

19. ОШЖДК осы Қағидаларға 6-қосымшаға сәйкес өзінің интернет-ресурсында (электрондық форматта) оқудың аяқталғанын растайтын сертификаттарды орналастырады. Емтихан комиссиясының хаттамасы оқу орталығының орналасқан жері бойынша ОАИ-да сақталады.

3-тарау. Басшылық лауазым атқармайтын мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциясы мен әуе-өрт сөндіру қызметінің қызметкерлеріне оқытуды жүргізу тәртібі

20. Осы Қағидалардың 4-тармағында көрсетілген басшылар оларда ҚР ТЖМ АҚА сертификаты болған кезде мемлекеттік орман күзетінде, орман өрт сөндіру станцияларында және әуе-өрт сөндіру қызметінде басшылық лауазымдарды атқармайтын қызметкерлерді ОАИ бекіткен кестеге сәйкес тікелей жұмыс орнында одан әрі оқытады.

21. Басшылық лауазым атқармайтын қызметкерлерді жұмыс орнында оқытуды ұйымдастыру кезінде шақырылатын дәріскерлердің, сондай-ақ емтихан комиссиясы мүшелерінің құрамы ОАИ-дың тиісті бұйрықтарымен айқындалады, бұйрықта сабақ тақырыптар мен дәріскерлердің шақыртылатын мерзімдері бектіледі.

22. Басшылық лауазым атқармайтын қызметкерлерді жұмыс орнында оқытуды ұйымдастыру барысында "Қазавиаорманқорғау" РМҚК, ОАИ және Төтенше жағдайлар департаментінің (бұдан әрі – ТЖД, келісім бойынша) аумақтық бөлімшелерінің оқытушылар құрамымен қамтамасыз етіледі.

23. Жұмыс беруші қызметкерлерді оқытуға жібермес бұрын жол жүру және оқу процесінде жүріс-тұрыс ережелері туралы нұсқама өткізеді.

24. Басшылық лауазым атқармайтын қызметкерлерді жұмыс орнында оқыту ОАИ бұйрығының негізінде ұйымдастырылады.

25. Басшылық лауазым атқармайтын қызметкерлер жұмыс орнында оқуды аяқтағаннан кейін тест қабылдауды ОАИ өкілдері құрамынан, "Қазавиаорманқорғау" РМҚК мамандарынан және ТЖД бөлімшесінің қызметкерінен (келісім бойынша) құрылған емтихан комиссиясы жүзеге асырады. Тест тапсыру нәтижелері еркін формадағы хаттамамен ресімделеді.

26. Емтихан комиссиясының хаттамасы негізінде басшылық лауазымдарды атқармайтын жұмыс орнында оқудан өткен және тестілеуді сәтті тапсырған адамдарға қатысты ОАИ үш жұмыс күн ішінде оқуды аяқтау туралы бұйрық шығарады және оқудың аяқталғанын растайтын хаттаманы (электронды түрде) ОШЖДК интернет-ресурсында орналастырады.

27. Кәсіптік даярлау жөніндегі нормативтік жаттығулар кешені және басшылық қызмет атқармайтын қызметкерлердің дене шынықтыру даярлығы жөніндегі бақылау нормативтері осы Қағидаларға 7-қосымшаға сәйкес жүзеге асырылады.

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман ртін сөндіруге оқыту қағидаларына 1-қосымша

Облыстарды Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Мәлік Ғабдуллин атындағы Азаматтық қорғау академиясының оқу орталықтарына бекіту

Ақтөбе облысы	Атырау облысы	БҚО	Маңғыстау облысы	Астана қ.	Қарағанды облысы	Ұлытау облысы	Павлодар облысы	Ақмола облысы	Қостанай облысы	СҚО
Ақтөбе қ. ОО				Астана қ. ОО				Көкшетау қ. ОО

Кестенің жалғасы

ШҚО	Абай облысы	Алматы қ,	Алматы облысы	Жетісу облысы	Жамбыл облысы	Шымкент қ.	Қызылорда облысы	Түркістан облысы
Өскемен қ. ОО		Алматы қ. ОО				Шымкент қ. ОО

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман ртін сөндіруге оқыту қағидаларына 2-қосымша

Облыстық орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі аумақтық инспекцияның басшысына _______________ мемлекеттік орман күзетінің, орман өрт сөндіру станциясының, әуе-өрт сөндіру қызметінің басшыларын ___________________________ оқытуға 20__ жылғы __________ айларына өтінім

№	ТАЖ (бар болса), ЖСН, ұялы телефон	Лауазымы	Білім алушылар санаты	Оқу кезеңі	Оқу орталығы орналасқан қаланың атауы

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман ртін сөндіруге оқыту қағидаларына 3-қосымша

20__ жылғы ____________________ айларына өрт сөндіру басшыларын оқытуға өтінім

№ р/с	Білім алушылар санаты	Оқу кезеңі	Облыстардың орман мекемелері
			Ақтөбе облысы	Атырау облысы	БҚО	Маңғыстау облысы	ҚОРЫТЫНДЫ	Астана қ.	Қарағанды облысы	Ұлытау облысы	Павлодар облысы	ҚОРЫТЫНДЫ
			Ақтөбе қ. оқу орталығы					Астана қ. оқу орталығы
			1	2	3	4		5	6	7	8
1
2
3

Кестенің жалғасы

Облыстардың орман мекемелері
Ақмола облысы	Қостанай облысы	СҚО	ҚОРЫТЫНДЫ	ШҚО	Абай облысы	ҚОРЫТЫНДЫ
Көкшетау қ. оқу орталығы				Өскемен қ. оқу орталығы
9	10	11		12	13

Кестенің жалғасы

Облыстардың орман мекемелері
Алматы қ,	Алматы облысы	Жетісу облысы	Жамбыл облысы	ҚОРЫТЫНДЫ	Шымкент қ.	Қызылорда облысы	Түркістан облысы	ҚОРЫТЫНДЫ	ҚОРЫТЫНДЫ
Алматы қ. оқу орталығы					Шымкент қ. оқу орталығы
14	15	16	17		18	19	20

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман ртін сөндіруге оқыту қағидаларына 4-қосымша

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциясы, әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман өрт сөндіру дағдыларына оқытудың білім беру бағдарламасы.

Мақсаты: Орман өртінің, сондай-ақ ведомство объектілеріндегі өрттің алдын алу, оларды анықтау және сөндіру қызметтерін орындауға қажетті кәсіби білім, іскерлік пен дағдыларға оқыту

Оқыту формасы: жұмыстан қол үзіп оқыту

Сабақ режимі: күніне 8 сағат

Бағдарламалық материалдың көлемі: 69 сағат

№ р/с	Бөлімдер мен тақырыптардың атауы	Барлығы сағат			Оқытушы ОАИ ОШЖДК/АҚА
			Дәріс	Практ./ сем.
1	2	3	4	5	6
1-бөлім: Ормандарды өрттен қорғау саласындағы заңнамалық және нормативтік құқықтық актілер
1.	№ 1 тақырып. ҚР Орман кодексі (ормандарды қорғау бөлігінде). ҚР ормандарындағы өрт қауіпсіздігі ережелері (оның функцияларына қатысты бөлігінде). "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" ҚР Кодексі (оның функцияларына қатысты баптар бөлігінде). "Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" ҚР Заңы. Орман қорын қорғау және күзету жөніндегі әуе жұмыстарды жүзеге асыру қағидалары. Орман иесінің орман өрт сөндіру станциясы туралы ережесі. Орман өрт сөндіру қызметінде қабылданған терминдер мен анықтамалар.	2	2		ОАИ
Барлығы:		2	2		ОАИ
2-бөлім: Орман өрті және олардың даму ерекшеліктері
2.	№ 1 тақырып. Орман өрттерінің жіктелуі. Орман өрттерінің пайда болу және даму жағдайы.	2	2		ОАИ
Барлығы:		2	2		ОАИ
3-бөлім: ОАИ өртке қарсы профилактикасы
3.	№ 1 тақырып. Ормандардағы өрт профилактикасы туралы жалпы түсініктер. Өртке қарсы тосқауылдардың жіктелуі. Кесу орындарын тазалау және кеспеағаштан тыс қоқыстарды жинау. Орман жолдарының құрылысы. Басы-қасында болып, өртеу арқылы өртке қарсы қорғаныс жолақтарын құру. Өрт су қоймаларының құрылысы. Өрт-бақылау пункттерінің, мұнаралардың, діңгектердің, ерте анықтау жүйелерінің желісін орнату.	2	2		ОАИ
Барлығы:		2	2		ОАИ
4-бөлім: Орман өрт сөндіру қызметінің жұмысын ұйымдастыру
4.	№ 1 тақырып. Орман өрт сөндіру қызметтерінің жұмысын регламенттеу. Команданың жеке құрамының негізгі өрт сөндіру автомобиліндегі міндеттері жауынгерлік есеп нөмірлерінің табелі бойынша жүргізіледі. Өрт сөндірушінің жабдықтарымен танысу. Дабыл бойынша жинау және шығу кезінде команданың жеке құрамының іс-қимыл тәртібі. Навигациялық аспаптарды және орман отырғызу жоспарын пайдалана отырып, орман өртінің орнын анықтау. Объективті бақылау аспаптары, оларды пайдалану тәртібі.	2	2		ОАИ
Барлығы:		2	2		ОАИ
5-бөлім: Байланыс және ақпараттық қамтамасыз ету
5.	№ 1 тақырып. Байланыс жүйесін ұйымдастыру. Байланыс түрлері мен құралдары. УҚТ радиостанциялардың жұмыс принципі. Орман шаруашылығында қолданылатын радиостанциялардың тактикалық және техникалық сипаттамалары.	2	2		ОАИ
6.	№ 2 тақырып. Ақпаратты жинау, өңдеу, беру және сақтау тәртібі. Жедел ақпарат түрлері. Радио алмасу қағидалары.	2		2	ОАИ
Барлығы:		4	2	2	ОАИ
6-бөлім: Орман өртін сөндіруді ұйымдастыру
7.	№ 1 тақырып. Өрт сөндіру штабының жұмысын ұйымдастыру тәртібі. Орман өртін сөндіру басшысының, жедел өрт сөндіру штабы мүшелерінің және өрттегі жауынгерлік учаскелер басшыларының функционалдық міндеттері.	2	2		АҚА
Барлығы:		2	2		АҚА
7-бөлім: Орман өртін сөндіру технологиясы
8.	№ 1 тақырып. Өртті барлау және өртті сөндірудің бастапқы негізгі және ситуациялық жоспарларын жасау. Өртті сөндірудің тактикалық тәсілдері мен амалдарының жіктелімі. Өртті сөндірудің техникалық тәсілдері.	2	2		ОАИ
Барлығы:		2	2		ОАИ
8-бөлім: Өрттің жекелеген түрлерін сөндіру тәсілдері мен амалдары және ерекшеліктері					ОАИ
9.	№ 1 тақырып. Орман өртін сөндіру (жоғарғы, төменгі, теңбіл, шымтезек, тауларда). Дала өрттерін сөндіру. Өртті сөндіру және өртті қарауылдау .	4	4		ОАИ
Барлығы:		4	4		ОАИ
9-бөлім: Орман өртін сөндіру кезіндегі еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасы
10.	№ 1 тақырып. Еңбекті қорғау және қауіпсіздік техникасының жалпы ережелері. Орман өртін сөндіруге рұқсат. Жеке қорғану құралдарымен (ЖҚҚ) қамтамасыз ету тәртібі. Арнайы киіммен және далалық жабдықтармен қамтамасыз ету тәртібі. Өртті сөндіру жұмыс орындарында демалу және түнеу.	2	2		ОАИ
11.	№ 2 тақырып. Орман өрт сөндіру топтарын жеткізу кезіндегі қауіпсіздік талаптары. Өртті барлау, сөндіру жоспарын әзірлеу және жеке құрамды дайындау кезіндегі қауіпсіздік техникасы. Шетін сөндіру кезіндегі қауіпсіздік шаралары. Өртеу арқылы сөндіру кезіндегі жұмыстардың қауіпсіздігі. Өрт сөндіру құрамдарымен және техникалық құралдармен сөндіру кезіндегі жұмыстардың қауіпсіздігі. Өрттің әрекет ету аймағында іздестіру-құтқару және эвакуациялық іс-шараларды ұйымдастыру.	2	2		ОАИ
Барлығы:		4	4		ОАИ
10-бөлім: Өрттен болған жарақаттар мен аурулар кезінде алғашқы көмек көрсетуді ұйымдастыру, зардап шеккендерді эвакуациялау.
12.	№ 1 тақырып. Өрттен болған жарақаттар мен аурулар кезінде алғашқы көмекті ұйымдастыру, зардап шеккендерді эвакуациялау.	2	2		АҚА
Барлығы:		2	2		АҚА
11-бөлім: Орман өртін сөндіруде қолданылатын машиналар мен жабдықтар
13.	№ 1 тақырып. Қолмен өрт сөндіру құралдары. Моторлы өрт сөндіру құралдары, жабдықтау мен жарақтандыру. Техникалық өрт сөндіру құралдары. Аспалы жабдықтар мен агрегаттар.	2	2		АҚА
14.	№ 1 тақырып. Орман өрттерін сөндіру кезінде қолданылатын машиналар мен жабдықтар. Өрт сөндіргіш заттарды жеткізу (беру) құралдары мен тәсілдері.	2	2		АҚА
	БАРЛЫҒЫ	4	4		АҚА
12-бөлім: Кәсіптік даярлық (1-қосымша)
15.	1-жаттығу – тікұшаққа отырғызу, тікұшақтан түсіру бойынша тренажерларда дайындық.	1	-	1	ӘӨСҚ
16.	2-жаттығу – "өртке" сигналы бойынша жинау және шығу	1	-	1	ӘӨСҚ
17.	3-жаттығу – шартты орман өртін сөндіру	1	-	1	ӘӨСҚ
18.	3.1-жаттығу – 2 (4 м) сору жеңін қосып, су айдынына АЦ орната отырып, "ашық су айдынынан" су алу.	2	-	2	АҚА
19.	4-жаттығу – ШОПК-ның "ашық су қоймасынан" су алуы.	1	-	1	ОАИ
20.	4.1-жаттығу – бөлімшенің өрттің оқшау ошағына "Б" екі оқпанын берумен АЦ-ға жауынгерлік өрістеуі	2	-	2	АҚА
21.	5-жаттығу – өрттің оқшау ошағына су берумен ШОПК жауынгерлік өрістеуі.	2	-	2	ОАИ
22.	5.1-жаттығу – өрттің шетіндегі қозғалыста ШОПК жауынгерлік өрістеуі.	2	-	2	ОАИ
23.	6-жаттығу – ≥ 50 м биіктікке екі сорғымен суды қайтара айдау арқылы су беру.	1	-	1	ОАИ
Сынақтарды қабылдау		4	-	4	ОАИ
Барлығы:		17		17	ОАИ/АҚА
13-бөлім: Өрт сөндіру автомобильдерінің тактикалық-техникалық сипаттамалары, мақсаты мен құрылымы және ШОПК
24.	№ 1 тақырып. Негізгі өрт сөндіру автомобильдерінің арнайы агрегаттарының қосымша трансмиссиялары. Өрт сөндіру автомобильдерінің қозғалтқыштарын қосымша салқындату жүйелері.	1	1		АҚА
25.	№ 2 тақырып. Су және көбік түзетін ыдыс, су, көбік түзетін ыдысты және сорғы бөлігін жылыту. Көбікпен сөндіру құралдары туралы жалпы мәліметтер.	1	1		АҚА
26.	№ 3 тақырып. Өрт сорғылары. Орталықтан тепкіш өрт сорғыларының вакуумдық жүйелері.	1	1		АҚА
27.	№ 4 тақырып. Басқару органдары және негізгі өрт сөндіру автомобильдерінің қосымша жабдықтары.	1		1	АҚА / ОАИ
28.	№ 5 тақырып. Өрт сөндіргіш заттарға арналған арнайы шанақ пен ыдыстар. Өрт кезіндегі негізгі іс-қимылды басқару.	1		1	АҚА / ОАИ
Барлығы:		5	3	2
14-бөлім: Өрт сөндіру автомобильдерін және олардың арнайы агрегаттарын диагностикалау, оларға техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу, ШОПК
29.	№ 1 тақырып. Өрт сөндіру автомобильдерін және олардың арнайы агрегаттарын, ШОПК диагностикалау, техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу. Өрт сөндіру автомобильдеріне және ШОПК техникалық қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану кезіндегі қауіпсіздік қағидалары.	2	2		АҚА/ ОАИ
Барлығы:		2	2
15-бөлім: Орманды өрттен қорғау саласының "Орман қорын күзету және қорғау жөніндегі әуе жұмыстарды жүзеге асыру қағидалары", басқа заңнамалық және нормативтік-құқықтық актілерінің негізгі талаптары
30.	№ 1 тақырып. Орман қорын күзету және қорғау жөніндегі әуе жұмыстарды жүзеге асыру қағидалары. Десанттық жұмыстарды орындау ережелері (ДЖОЕ-2016).	2	2		ОАИ
30-1	Тренажер мұнарадан және тікұшақтан десант түсіруге дайындық (сынып-топ 2 сағат) "Қазавиаорманқорғау" РМҚК базасында өткізіледі	2	2		ОАИ
30-2	Тренажер мұнарадан және тікұшақтан түсіруді тәжірибеде орындау (тәжірибелік дайындық 7 сағат)		7		ӘӨСҚ
Барлығы:		4	11
Қорытынды бақылау
	Емтихан қабылдау (тестілеу)	4		4	ОАИ
	Барлығы:	69	48	21

Ескертпе:

*Сабақ тақырыптарын тыңдаушылардың санатына қарай ОАИ анықтайды.

**Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің құзыретіне жатпайтын тақырыптар туралы ОАИ хабардар болуы керек.

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман ртін сөндіруге оқыту қағидаларына 5-қосымша

Оқу жетістіктерін бағалаудың балдық-рейтингтік әріптік жүйесі

Әріптік жүйе бойынша бағалау	Ұпайлардың сандық баламасы	% мазмұны	Дәстүрлі жүйе бойынша бағалау
A	4,0	95 – 100	Өте жақсы
A-	3,67	90 – 94
B+	3,33	85 – 89	Жақсы
B	3,0	80 – 84
B-	2,67	75 – 79
C+	2,33	70 – 74
C	2,0	65 – 69	Қанағаттанарлық
C-	1,67	60 – 64
D+	1,33	55 – 59
D	1,0	50 – 54
FX	0,5	25 – 49	Қанағаттанарлықсыз

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман ртін сөндіруге оқыту қағидаларына 6-қосымша

Нысан

________________________________________________________________________________

(Білім беру ұйымының атауы) СЕРТИФИКАТ

____________________________________________________________________

(атағы, тегі, аты, әкесінің аты (болған жағдайда))

____________________________________________________________________

(оқудан өткен мерзімі)

____________________________________________________________________

(санат атауы)

____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

оқу курстарынан өтті

____________________________________________________________________

(қорытынды баға)

Білім беру ұйымының бастығы ____________________________________

Место

для QR – кода

QR – код орны

___________ қаласы 20 ____ ж. "__" ______ тіркеу № ____________

Мемлекеттік орман күзеті, орман өрт сөндіру станциялары және әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерін орман ртін сөндіруге оқыту қағидаларына 7-қосымша

Мемлекеттік орман қорғау, орман өрт сөндіру станциясының, әуе-өрт сөндіру қызметкерлерін кәсіптік даярлау бойынша нормативтік жаттығулар кешені

1-жаттығу – "Команда (топ) аттану (шығу)" сигналы бойынша жиын.

Орман өрт сөндіру станциясының (бұдан әрі – ОӨСҚ) жауынгерлік есебі жауынгерлік киімдерді (жабдықтарды) киеді, байланыс құралдарын (киілетін, тасымалданатын), жеке қорғаныс құралдарын алады және өрт сөндіру машинасына немесе шағын орман патрульдік кешеніне (бұдан әрі – ШОПК) орналасады. Бақылау уақыты: 1 мин – өте жақсы, 1 мин 30 сек. – жақсы, 2 мин – қанағаттанарлық.

Әуе-өрт сөндіру қызметі командасы (бұдан әрі – ӘӨСҚ) (тобы) жауынгерлік киім (жабдық) киеді, байланыс құралдарын (киілетін, тасымалданатын), жеке қорғаныс құралдарын алады, жеке және командалық жиналмалы мүліктерді, қолмен өрт сөндіру құралдарын, мотопомпаны (жиынтықта), үрлегішті, гидроимпульстік бүрку жүйесі бұдан (әрі – ГИБЖ) тікұшақ алаңына (тұрағына) тасиды.

Бақылау уақыты: 5 мин. – өте жақсы, 10 мин. - жақсы, 15 мин. - қанағаттанарлық.

2-жаттығу – "Шартты өртті сөндіру".

Аумағы 10 х 10 м. шартты өрттің белгіленген учаскесінде құрамы 5 қызметкерден тұратын командамен (топ) орындалады. Учаске құрғақ жанғыш материалдың (пішен, сабан) жұқа, борпылдақ қабатымен (қалыңдығы 3-5 см.) жабылады. Учаскенің шекарасында ұзындығы 2 м.-ге дейін, d 30 см-ге дейін бөрене төселген. Учаскенің ортасында сыйымдылығы 1 л. жанғыш қоспасы бар, ауданы 1 шаршы м. Болатын ыдыс (ванна) орнатылады. Қатысушылар түтінге қарсы маскаларда (газқағарларда) жұмыс істейді.

Команда (топ) ені кемінде 50 см. минералданған жолақ жасайды. Минералданған жолақ учаскесінің ұзындығы 20 м. құрайды.

Ұзындығы 20 м., ені 0.6 – 0,7 м. тірек көбік жолағы көбік шығаратын саптамасы бар үрлегішті пайдалана отырып, ақаусыз және үзбей орындалады.

Бөрене шынжырлы арамен 3 бөлікке кесіледі және оны сыртқы жағына жинайды.

Тірек жолағы (көбік, минералданған) дайын болған кезде тұтандырғыш аппараттың көмегімен "өртеу" орындалады. Өртеу белгіленген ережелерді сақтай отырып орындалады.

Шартты өрт жиегін РОБ-ты, ауа үрлегіштер немесе ГИШЖ (қолмен моторлау құралы) пайдалана отырып сөндіру өрттің тірек жолағынан асып таралуына жол бермеу мақсатында орындалады.

Учаске ортасындағы өрт ошағының қарқынды жануын сөндіру автоцистернаны (бұдан әрі – АЦ) ("В" оқпанын) немесе ШОПК қолдана отырып, жүзеге асырылады.

3-жаттығу – АЦ-ны 2 (4 м.) сорғыш жеңді су қоймасына жалғау арқылы "ашық су қоймасынан" су алу тапсырмасын орындау.

"Автоцистернаны су қоймасына (сорғыш жеңдердің санын көрсет) сал!" пәрмені болғанда жүргізуші сорғының су тартатын келтеқұбырының тығынын ажыратады да көліктің сатысына тұрып, сорғыш жеңдердің бекіткішін босатып, пеналдан 1.5 – 2 м. бір жеңді суырады. Өрт сөндіруші көлікке жүгіріп келіп, жәшіктен сорғыш торды арқанымен алып, арқанды тарқатады да торды сорғыш жеңнің бос салбырап тұрған ұшына жалғайды. Одан АЦ-ға жүгіріп келіп, жүргізушімен сорғыш жеңдерді (бірінен соң бірін ретімен) алады. Олардың біреуін сорғының қасына тастайды, ал екіншісін (сорғыш тор бекітілгенін) бірінші жеңнен кейін, су көзі жаққа тастайды. Бұдан кейін жүргізуші сорғышқа жүгіріп келіп, өрт сөндірушінің көмегімен жеңді көтеріп, сорғының келтеқұбырына жалғайтын басын жеңге кілтпен қатырып бұрайды. Содан кейін жүргізуші мен өрт сөндіруші жеңдерді өзара жалғап, бастарын бекітеді. Одан соң өрт сөндіруші жеңдерді тор бататындай етіп суға салады. Ал бос арқанның ұшын жақын тұрған кез келген затқа байлайды. Жүргізуші сорғыны жеңдер желісіне су беруге дайындайды.

Басы – берілген пәрмен. АЦ беті ашық су көзіне орнатылады, қозғалтқыш аз айналым күйінде жұмыс істейді. Өрт сөндіру жабдықтары өз орындарына бекітілген.

Соңы – қозғалтқыш сорғыға қосылған, сорғыш бір қалыпты істеп тұр, уақыт қысымды келтеқұбырдан су шыққан сәтте ғана есептеледі.

3.1-жаттығу – ШОПК суды "ашық су көзінен" алады.

Бастапқы позиция – ШОПК "старт" сызығының тұсында "ашық суқоймасынан" (суы бар бөшке) 10 м. орналасады.

ШОПК ашық су көзіне орналастыру екі адамға, яғни жүргізуші мен орман өртін сөндірушіге (десантшы өрт сөндіруші) есептеліп, "ШОПК су қоймасына орнатылсын!" деген пәрменмен қойылады.

Бұл пәрмен жүргізуші ШОПК-ны белгіленген жердегі су көзіне орнатады, тұрақ тежегіш жүйесін қосады, дөңгелектерді кері тіректермен бекітеді. Өрт сөндіруші мен жүргізуші төсемнен сорғыш жеңді, мотопомпаларды және қысым жеңін алады, оларды су көзіне жақын жерге қояды. Өрт сөндіруші сорғыш жеңді мотопомпамен жалғайды, оны тоғанға түсіреді, сорғыны сумен толтырады. Жүргізуші қысымды жеңді мотопомпаның шығатын құбырына бекітеді, жеңді ашады және оны ШОПК ыдысына түсіреді. Өрт сөндіруші мотопомпаны іске қосып, қысым құбырынан су беруді қамтамасыз етеді. Жүргізуші жеңді толтырғанға дейін, яғни "Сорғыны тоқтат!" деген пәрмен болғанға дейін ұстайды.

Басы – берілген пәрмен. ШОПК ашық су қоймасында орнатылған, қозғалтқыш төмен жылдамдықта жұмыс істейді. Өрт сөндіру жабдықтары өз орындарында бекітілген.

Соңы – уақыт жеңқұбыр желісінен ыдысқа су беру сәтінде белгіленеді.

4-жаттығу – АЦ-ға бөлімшенің жауынгерлік орналастырылуы екі "Б" оқпанынан жергілікті жану ошағына су берумен байланысты.

Бастапқы позиция – АЦ "старт" сызығында орналасқан.

Үш адамға есептелген (жүргізуші және екі өрт сөндіруші).

"Бөлімше! Жауынгерлік орналастыру өрт ошағына (нысана бойынша) қарай су беру, негізгі желі екі жеңмен тарамдалу арқылы, жұмыс желісі екі "Б" оқпанының әрқайсысына бір жеңнен – Бас!" деген пәрмен болғанда мыналар орындалады:

№3 өрт сөндіруші екі жеңді (d 77 мм.) және тарамды алып, сорғының қысымды келтеқұбырынан үш бөлікті тарамға негізгі желіні тартады.

№1, 2 өрт сөндірушілер жеңдерді (d 51 мм.) алып, үш бөлікті тарамнан оқпандарға (№1 өрт сөндіруші тарамның сол жақ келтеқұбырынан, №2 өрт сөндіруші оң жақ келтеқұбырынан) негізгі желіні тартып, бұдан әрі қарай оқпандармен жұмыс істейді. Жоғары көтерілген оқпан №1, 2 өрт сөндірушілердің дайын екенін білдіреді. №3 өрт сөндіруші тарамдарда жұмыс істейді. Оқпаншылар дайын болған кезде №3 өрт сөндіруші тарамдардың кранын ашады, қолын жоғары көтеріп түрегеледі. Жүргізуші сорғыда жұмыс істей береді.

Басы – берілген пәрмен. АЦ "Старт" сызығына орнатылады, қозғалтқыш аз айналым күйінде жұмыс істейді. Өрт сөндіру жабдықтары өз орындарына бекітілген.

Соңы – уақыт "Б" оқпандарынан су берілген сәттен есептеледі.

4.1-жаттығу – ШОПК-тің жауынгерлік орналастырылуы жергілікті жану ошағына су берумен байланысты.

Бастапқы позиция – ШОПК"Старт" сызығына орнатылады.

Үш адамға есептелген (жүргізуші және екі өрт сөндіруші). "Топ! жауынгерлік орналастыру "Б" екі оқпанының әрқайсына бір жеңнен екі жұмыс желісін тарту арқылы өрт ошағына су беруге – Бас" пәрменімен орындалады.

№1, 2 өрт сөндірушілер мотопомпадан ("Спрут 3") қысымды келте құбырларынан екі жұмыс желісін тартады. Өрт сөндірушілердің су беруге дайын екенін жоғары көтерілген оқпан білдіреді. Жүргізуші сорғының сорғыш жеңін ыдысқа қосып, кранды ашады. Мотопомпаның қозғалтқышын іске қосып, оны қыздырады, сорғыны сумен толтырады. Оқпандар дайын болғанда, қозғалтқыштың айналу жылдамдығын орташа деңгейге дейін арттырады және "Б" оқпандарынан су келгенше қысымды ұстайды.

Басы – берілген пәрмен. ШОПК "Старт" сызығына орнатылып, қозғалтқыш төмен айналымда жұмыс істейді. Өрт сөндіру жабдықтары өз орындарына бекітілген.

Соңы –Уақыт "Б" бөшкелерінен су берілгенде белгіленеді.

5-жаттығу – Өрт шетіндегі қозғалыста "Б" оқпанының жұмысымен АЦ-ға жауынгерлік орналастырылу.

Бастапқы позиция – АЦ "Старт" сызығында орналасқан.

Үш адамға есептелген (жүргізуші және екі өрт сөндіруші). "Топ! Жауынгерлік орналастыру өрт шетінің оң жағынан (сол жағынан) су берілсін – Бас!" деген пәрменмен орындалады.

1-өрт сөндіруші (топ жетекшісі) шолақ (шоферлық) 51 мм. жеңді жазып, оны ауыспалы басын сорғының қысымды келтеқұбырына жалғайды, 1, 2-өрт сөндіруші жеңдерді шығарып, жолаушы кабинасына бекітеді. 1-өрт сөндіруші жолаушы кабинасына (сол жағына немесе оң жағына) отырады, "Б" оқпанын жеңіне тіркейді. 2-өрт сөндіруші РЛО төсенішін алып, оны краннан суға толтырып, АЦ-ның артында 10 м. жерде тұрып, шет жағын бақылап, жану ошақтарын сөндіреді. Жүргізуші топ жетекшісінің пәрменімен сорғыны қосып, жең желісіне 4 атм.-нан көп емес қысым беріп, белгіленген шетінен 5-10 м. қашықта баяу жүріп отырады. Топ жетекшісі белгіленген шетінен ұзақтығы 20 м. және (немесе) зақымданған нысандарды сөндіреді.

Басы – берілген пәрмен. АЦ "Старт" сызығында орналасқан.

Қозғалтқыш төмен айналымда жұмыс істейді. Өрт сөндіру жабдықтары өз орындарына бекітілген.

Соңы – шет жағалай жану сөндірілді (нысандар жойылды), уақыт жану сөнген сәттен (нысан жойылғасын) есептеледі.

5.1-жаттығу – ШОПК өрттің шетімен қозғалыстағы жауынгерлік орналасуы.

Бастапқы позиция – ШОПК "Старт" сызығына орнатылады.

Төрт адамға есептелген (жүргізуші және үш өрт сөндіруші). "Топ! Жауынгерлік орналастыру өрт шетінің оң жағынан (сол жағынан) су берілсін – Бас!" деген пәрменмен орындалады.

1-өрт сөндіруші (топ жетекшісі) ЖҚӨҚҚ-дан тапаншасы бар қысымды шлангты ашып, алдыңғы жолаушы орнына отырады. 2-өрт сөндіруші ыдыстан су кранын ашып, ЖҚӨҚҚ-ны іске қосады және оның жұмысын қамтамасыз етеді. 3-өрт сөндіруші РОБ төсенішін алып, оны шығыс кранынан алған сумен толтырады, ШОПК-ның артында 10 м. аралықта тұрып шетін бақылайды, жану ошақтарын жояды, Жүргізуші топ жетекшісінің пәрменімен белгіленген жиек бойымен 5-10 м. қашықтықта төменгі жылдамдықпен жүріп отырады. Топ жетекшісі белгіленген шетінен ұзақтығы 20 м. және (немесе) зақымданған нысандарды сөндіреді.

Басы – берілген пәрмен. ШОПК "Старт" сызығында орналасқан.

Қозғалтқыш төмен айналымда жұмыс істейді. Өрт сөндіру жабдықтары өз орындарына бекітілген.

Соңы – шет жағалай жану сөндірілді (нысандар жойылды), уақыт жану сөнген сәттен (нысан жойылғасын) есептеледі.

6-жаттығу - бір-біріне жалғанған помпалармен ≥ 50 м. биіктікке су беру.

Бастапқы позиция – топтар мен жабдықтар су көзінен 10 м. қашықтықта "Старт" сызығында орналасқан.

Ол екі адамнан тұратын екі топпен (моторист және оқпаншы) 20 градустан жоғары еңістерде орындалады. Су беру қашықтығы максималды.

"Сорғыға екі сорғымен биіктікке су беру-Марш!" орындалады:

Бірінші топтағы моторист мотопомпаны су көзіне орнатады, қоршау жеңін қосады, қысым желісін қосады, сорғыны сумен толтырады, сорғы қозғалтқышын іске қосады және жылытады. Бірінші топтың оқпаншысы су берудің максималды қашықтығына жең сызығын салады және дайын болған кезде қолын жоғары көтереді. Бірінші топтың моторисі, бірінші топтың оқпаншысының пәрменін алғаннан кейін, желіге суды қосады, біртіндеп қуатын арттырады. Екінші топ бірінші жең сызығының соңына дейін барады. "2" моторист мотопомпаны және аралық ыдысты орнатады, "2" қысым желісін қосады. Екінші топтың оқпаншысы су берудің максималды қашықтығына жең сызығын салады және дайын болған кезде қолын жоғары көтереді. Екінші топтың моторисі сорғыш жеңді мотопомпаға қосады, оны аралық контейнерге батырады, бірінші жолдан суды аралық контейнерге берген кезде сорғыны сумен толтырады, сорғы қозғалтқышын іске қосады және қыздырады, баррельдің дайындығы туралы 2-ұңғышының белгісін алады, сорғыны толтырған кезде біртіндеп қуатты арттырады. Суды ағызуға берген кезде радио арқылы екінші оқпаншы радиомен "Су берілді!" деп хабарлайды.

Басы – берілген пәрмен. Топтар мен жабдықтар "Старт" сызығында орналасқан.

Соңы – уақыт "Б" оқпанынан екінші жұмыс желісінің соңында су беру сәтінде және "Су берілді" деген радио байланысы арқылы хабарлағанда тіркеледі.

Мемлекеттік орман күзетінің, орман өрт сөндіру станцияларының, әуе-өрт сөндіру қызметі қызметкерлерінің дене шынықтыру даярлығы жөніндегі бақылау нормативтері

Орман иеленушілердің ОӨСҚ және ӘӨСҚ қызметкерлері дене шынықтыру дайындығы бойынша сынақты жыл сайын профилактикалық медициналық тексеруден өткен соң, ағымдағы жылдың өрт қауіпті кезеңі басталғанға дейін біліктілігін растаған немесе арттырған кезде тапсырады. Дене шынықтыру дайындығы бойынша сынақ нәтижелері ведомоспен ресімделеді және бағалау парағына енгізіледі. Қанағаттанарлықсыз нәтижелер көрсеткен қызметкерлер "мамандарды аттестаттау қағидаларының" талаптарына сәйкес қайта тапсыруға жіберіледі. Сынақтарды тапсыру ведомостары және бағалау парақтары мекеменің, кәсіпорынның істерінде сақталады.

Кандидаттардың ОӨСҚ, ӘӨСҚ жұмысшы ретінде жұмысқа орналасу кезінде 1, 2, 3, 4-жаттығулар бойынша дене шынықтыру даярлығынан сынақты тапсыруы олар профилактикалық медициналық тексеруден өткеннен кейін және орман өрттерін сөндіру жөніндегі жұмыстарға жарамдылығы туралы оң қорытынды алғаннан кейін жүргізіледі.

№ п.п.	Жаттығу	баға	Жасаралық			топтар
			1	2	3	4	5	6	7
1.	Кермеде тартылу (саны)	Өте жақ.	15	14	12	10	8	6	4
		Жақ.	13	12	10	8	6	4	3
		Қанағат.	11	10	8	6	4	3	2
2.	Кешенді күш жаттығулары (саны)	Өте жақ.	5	5	4	4	3	3	2
		Жақ.	4	4	3	3	2	2	1
		Қанағат.	3	3	2	2	1	1	1
3.	Кедергілер жолағынан өту (сек)	Өте жақ.	33,5	35,2	36,9	38,6	40,3	42,0	43,7
		Жақ.	35,2	36,9	38,6	40,3	42,0	43,7	45,4
		Қанағат.	36,9	38,6	40,3	42,0	43,7	45,4	47,1

Қызметкерлерді жас топтары бойынша бөлу:

- 1 топ – 30 жасқа дейін;

- 2 топ – 30 жастан 35 жасқа дейін;

- 3 Топ – 35 жастан 40 жасқа дейін;

- 4 Топ – 40-тан 45 жасқа дейін;

- 5 топ – 45 жастан 50 жасқа дейін;

- 6 топ – 50-ден 55 жасқа дейін;

- 7 топ – 55 жастан 60 жасқа дейін.

ОӨСҚ және ӘӨСҚ-тың зейнеткерлік жас алдындағы қызметкерлері сынақтарды уақытша және сандық нормативтерсіз тапсырады.

Жаттығуды орындау шарттары:

1. Кермеде тартылу.

Үстінен ұстап ілініп, әр уақытта ілініп тұрған бойы қолдары түзу қозғалыссыз позициядан серпіліссіз және сермеу қозғалыстарсыз, иекті кермеден жоғары ұстап орындалады. Киім формасы ерікті. Жеке орындалады.

2. Кешенді күш жаттығулары.

2.1 жатып тіреген қолдарды бүгу (дене түзу, қолды кеуде еденге тигізгенше бүгу) – 10 рет;

2.2. жатып тіреген қолдармен отыру қалпына келу (бүгілген сәтте–дене түзу) – 10 рет;

2.3. салмағы 20 кг. жүкті биіктікке көтеру (РОБ толығымен толтырылған, екі қолмен баудан ұстап, жерден созылған қол биіктігіне көтеріп, жерге түсіру – 10 рет;

3. Кедергілер жолағынан өту.

Жеке орындалады. Киім формасы ерікті.

Кедергілер құрамы (3-қосымша.): "Старт" сызығынан – 10 м. жол; "соққылар" – 10 м.; "лабиринт" – 5 м.; "бөрене" – 4 м.; "кертпе" – ені 1 м. қадамдардың биіктігі 0,65 м., 1,3 м., 2 м.; кері бағытта 55 м. жол; "Сөре Старт" сызығындағы мәре. Жаттығуды орындау уақыты әр қатысушы үшін "Марш" командасы берілген сәттен бастап "Сөре Старт – Мәре Финиш" сызығының қиылысына дейін жеке белгіленеді.

Кедергілер жолағы объектілерінің схемасы және олардың сипаттамалары

сөре – мәре

Жол – ені 5 м. дейін, ұзындығы 10 м. дейін көлбеу және кедергісіз табиғи ландшафт учаскесі.

Төмпешіктер –ұзындығы 10 м. жасанды кедергі, диаметрі 100-ден 130 см.-ге дейінгі 9 автошинадан (диаметрі 26-34 см.) 20 және 40 см биіктікте қозғалыс барысында тігінен қазылған, 125 см. қадаммен шахмат тәртібімен.

Лабиринт – 4 бұрылысы 180°, өткелдің ені 1 м және ұзындығы 21 м. болатын жасанды кедергі, шектеу жолағының биіктігі 130 см., жалпы ауданы 5х5 м.

Бөрене – дөңгелек d 22-30 см. ұзын 4 м. қозғалыс бағыты бойымен 0,5 м. биіктікте бекітілген.

Кертпе-қозғалыстың негізгі бағытына перпендикуляр орналасқан биіктігі 0,65 м., 1,3 м., 2 м. 1х1 м. алаңдардың 3 сатысынан тұратын трамплин түріндегі жасанды кедергі.

Қону алаңы 3х3 м.

Ескертпе: терминдер мен қысқартулар:

ОАИ – облыстық аумақтық инспекция;

ЕҚТА – Ерекше қорғалатын табиғи аумақ;

ОШ КММ – Орман шаруашылық комуналдық мемлекеттік мекемесі;

АҚА – Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министірлігінің Ғабдуллин атындағы Азаматтық қорғау академиясы;

МОК – мемлекеттік орман күзеті;

ӘӨСҚ – әуе-өрт сөндіру қызметі;

ОО – оқу орталығы;

ШОПК – шағын орман патрульдік кешені;

АЦ – автомобиль цистернасы.

ОӨСҚ – орман өрт сөндіру қызметі;

РОБ – ранецтік орман бүріккіш;

ГИБЖ – гидроимпульстік шашырату жүйесі;

ЖҚӨҚҚ – жоғарғы қысымды өртке қарсы қондырғы;

УҚТ – ультрақысқа толқынды;

Өте жақ. – өте жақсы;

жақ. – жақсы;

қанағат – қанағаттанарлық;

кг – килограмм;

мин – минут;

сек – секунд;

м – метр;

см – сантиметр;

мм – миллиметр.

Об утверждении Правил обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Совместный приказ Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 17 января 2025 года № 10-П и Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 25 января 2025 года № 25

В соответствии с Правилами обучения работников организаций и населения мерам пожарной безопасности и требования к содержанию учебных программ по обучению мерам пожарной безопасности, утвержденными приказом Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 9 июня 2014 года № 276 (зарегистрирован в реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9510), в целях обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы навыкам предупреждения, обнаружения и тушения пожаров на территории государственного лесного фонда Республики Казахстан, ПРИКАЗЫВАЕМ:

1. Утвердить прилагаемые Правила государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров.

2. Комитету лесного хозяйства и животного мира Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

1) направление электронной копии настоящего совместного приказа в Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

2) размещение настоящего совместного приказа на интернет-ресурсах Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан и Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

3. Отменить совместный приказ исполняющего обязанности Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 10 ноября 2023 года № 605 и Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 14 ноября 2023 года № 320-Ө.

4. Акиматам областей, Академии гражданской защиты имени Малика Габдуллина Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, Департаментам по чрезвычайным ситуациям, РГКП "Казавиалесоохрана" и территориальным инспекциям лесного хозяйства и животного мира обеспечить своевременную организацию и контроль за прохождением обучения работников областной территориальной инспекции, государственной лесной охраны, лесной пожарной станции, работников авиационно-пожарной службы и республиканской диспетчерской службы РГКП "Казавиалесоохрана".

5. Координацию работы по исполнению настоящего совместного приказа возложить на курирующих вице-министров экологии и природных ресурсов и чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

6. Настоящий совместный приказ вступает в силу со дня подписания его последним из руководителей государственного органа.

Министр экологии и природных ресурсов Республики Казахстан	_______________ Е. Нысанбаев
Министр по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан	______________ Ч. Аринов

Утверждены совместным приказом Министра экологии и природных ресурсов Республики Казахстан от 17 января 2025 года № 10-П и Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 25 января 2025 года № 25

Правила обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Глава 1. Общие положения

1. Правила обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров (далее – Правила) разработаны в целях приобретения работниками, занятыми в сфере охраны и защиты леса навыкам по тушению природных пожаров и загораний на территории государственного лесного фонда, изучения требований в области пожарной безопасности в лесах, выполнения комплекса работ по профилактике лесных пожаров и мер безопасности при тушении природных пожаров.

Постоянное изучение особенностей охраняемого лесного массива является задачей каждого работника и учитывается при проведении проверки его знаний.

2. Задачами настоящих Правил является квалифицированное обучение работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы на базе Академии гражданской защиты имени М. Габдуллина Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан (далее – АГЗ МЧС РК).

3. Общую организацию и координацию прохождения обучения работниками государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы осуществляет Комитет лесного хозяйства и животного мира Министерство экологии и природных ресурсов Республики Казахстан (далее – КЛХЖМ).

Глава 2. Порядок организации обучения руководителей государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы

4. Руководители государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы проходят обучение навыкам тушения природных пожаров в Учебных центрах АГЗ МЧС РК, по закреплению согласно приложению 1 к настоящим Правилам.

5. Ежегодно не позднее 1 февраля областная территориальная инспекция (далее – ОТИ) направляет в АГЗ МЧС РК, заявку и списки на обучение руководителей государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы согласно приложению 2 и 3 к настоящим Правилам.

6. В соответствии с пунктом 6 настоящих Правил, АГЗ МЧС РК на основе заявок ежегодно до конца года разрабатывает и утверждает план-график обучения на следующий учебный год из расчета не более 30 слушателей в учебной группе.

7. Приказом ОТИ определяется состав привлекаемых лекторов (на каждый Учебный центр АГЗ МЧС РК) из числа квалифицированных работников лесной сферы, темы образовательной программы (в объеме 69 часов) согласно приложению 4 к настоящим Правилам, тесты итогового контроля, члены экзаменационной комиссии (из состава представителей ОТИ) и сроки привлечения лекторов. Данный приказ направляется в АГЗ МЧС РК не позднее 10 рабочих дней до начала обучения.

Форма обучения – теоретическое и практическое.

8. Возмещение затрат, связанных со следованием в Учебные центры АГЗ МЧС РК и обратно, обеспечение питанием и проживанием в период обучения осуществляется в соответствии с трудовым законодательством.

9. Проведение лекционных и практических занятий по компетенции государственной противопожарной службы обеспечивается преподавательским составом Учебных центров АГЗ МЧС РК.

10. Прибывшие на обучение в учебный центр руководители государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы, на период обучения зачисляются в число слушателей приказом АГЗ МЧС РК.

11. Слушателям, по прибытию в учебные центры необходимо при себе иметь документы, удостоверяющие личность, специальную одежду для практических занятий по сезону и необходимые письменные принадлежности.

12. Занятия проводятся согласно расписанию, утверждаемого АГЗ МЧС РК на каждую группу. Для категории работников, связанных с организацией и руководством тушением пожара в объеме не менее – 36 часов, остальным категориям не менее – 26 часов.

13. Лекционные занятия проводятся ежедневно с 9:00 часов до 13:20 часов, в течении 80 минут с перерывом 10 минут. Практические занятия проводятся в послеобеденное время с 15:00 часов до 17:50 часов. Допускается вносить изменения в расписание занятий в случае отсутствия лектора, а также при неблагоприятных для проведения практических занятий погодных условиях.

14. По окончанию обучения прием тестирования осуществляется экзаменационной комиссией из состава представителей ОТИ согласно пункту 7 настоящих Правил и преподавательского состава учебных центров, результаты сдачи тестирования оформляются протоколом.

15. Результаты обучения отражаются в протоколах принятия зачетов и сертификате о прохождении обучения. Сертификат является документом, подтверждающим наличие базовых компетенций у работника осуществляющего руководство по тушению природных пожаров.

16. Для оценки результатов тестирования используется балльно-рейтинговая буквенная система оценки учебных достижений, согласно приложению 5 к настоящим Правилам.

17. Тестирование включает 50 тестовых вопросов (время для сдачи тестирования отводится по 2 минуты на каждый вопрос) с 5 вариантами ответов.

18. Результаты тестирования объявляются слушателям по его завершению. При получении неудовлетворительной оценки, слушателям предоставляется возможность пересдачи в день тестирования. Полученная по результатам пересдачи оценка "неудовлетворительно", является основанием отказа в выдаче сертификата, а также не позволяет осуществлять деятельность по тушению природных пожаров.

19. КЛХЖМ размещает на своем интернет-ресурсе сертификаты (в электронном формате) по форме, согласно приложению 6 к настоящим Правилам. Протокол экзаменационной комиссии хранится в ОТИ по месту дислокации учебного центра.

Глава 3. Порядок проведения обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы не руководящего состава

20. Руководители указанные в пункте 4 настоящих Правил при наличии у них сертификата АГЗ МЧС РК проводят дальнейшее обучение работников, не занимающих руководящие должности в государственной лесной охране, лесной пожарной станций и авиационной пожарной службе непосредственно на рабочем месте, согласно утвержденного ОТИ расписанию.

21. При организации обучения работников по месту работы, не занимающих руководящие должности, состав привлекаемых лекторов, а также членов экзаменационной комиссии определяется соответствующими приказами ОТИ, в которых утверждаются темы, сроки привлечения лекторов для проведения занятий.

22. При организации обучения по месту работы работников, не занимающих руководящие должности, проведение лекционных и практических занятий обеспечивается преподавательским составом РГКП "Казавиалесоохрана", ОТИ и территориальным подразделением Департамента по чрезвычайным ситуациям (далее – ДЧС, по согласованию).

23. Работодатель перед отправкой на обучение работников осуществляет проведение инструктажа о правилах поведения в пути следования и в процессе обучения.

24. Обучение по месту работы работников, не занимающих руководящие должности организуется на основании приказа ОТИ.

25. По окончанию обучения по месту работы работников, не занимающих руководящие должности, прием тестирования осуществляется экзаменационной комиссией из состава представителей ОТИ, специалистов РГКП "Казавиалесоохрана" и сотрудника подразделения ДЧС (по согласованию). Результаты сдачи тестирования оформляются протоколом в произвольной форме.

26. На основании протокола экзаменационной комиссии, в отношении лиц, прошедших обучение по месту работы работников, не занимающих руководящие должности и успешно сдавших тестирование, ОТИ в течение трех рабочих дней издает приказ о завершении обучения и размещает на интернет - ресурсе КЛХЖМ протокол (в электронном формате), подтверждающие завершение обучения.

27. Комплекс нормативных упражнений по профессиональной подготовке и контрольные нормативы по физической подготовке работников не руководящих должностей осуществляется согласно приложению 7 к настоящим Правилам.

Приложение 1 к Правилам обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Закрепление
областей за Учебными центрами Академии гражданской защиты имени Малика Габдуллина Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан

Актюбинской обл.	Атырауской обл.	ЗКО	Мангистауской обл.	г. Астана	Павлодарской обл.	Карагандинской обл.	обл. Ұлытау	Акмолинской обл.	Костанайской обл.	СКО
УЦ АГЗ г. Актобе				УЦ АГЗ г. Астана				УЦ АГЗ г. Кокшетау

Продолжение таблицы

ВКО	обл. Абай	г. Алматы	Алматинской обл.	обл. Жетысу	Жамбылской обл.	г. Шымкент	Кызылординской обл.	Туркестанская обл.
УЦ АГЗ г. Усть- Каменногорск		УЦ АГЗ г. Алматы				УЦ АГЗ г. Шымкент

Приложение 2 к Правилам обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Заявка
Руководителю _____________________ областной территориальной инспекции лесного хозяйства и животного мира на обучение руководителей государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы на ____________________ месяцы 20__ года

№ п/п	ФИО (при его наличии) ИИН, телефон сотовый	Должность	Категория обучаемых	Период обучения	Наименование города расположения Учебного центра

Приложение 3 к Правилам обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Заявка
на обучение руководителей тушением пожара на ____________________ месяцы 20___ года

№ п/п

Категория обучаемых

Период обучения

Лесные учреждения областей

Актюбинской обл.

Атырауской обл.

ЗКО

Мангистауской обл.

ИТОГО

г. Астана

Павлодарской обл.

Карагандинской обл.

обл. Улытау

ИТОГО

УЦ АГЗ г. Актобе

УЦ АГЗ г. Астана

1

2

3

4

5

6

7

8

1

Продолжение таблицы

Лесные учреждения областей
Акмолинской обл.	Костанайской обл.	СКО	ИТОГО	ВКО	обл. Абай	ИТОГО
УЦ АГЗ г. Кокшетау				УЦ АГЗ г. Усть-Каменогорск
9	10	11		12	13

Продолжение таблицы

Лесные учреждения областей
г. Алматы	Алматинской обл.	обл. Жетысу	Жамбылской обл.	ИТОГО	г. Шымкент	Кызылординской обл.	Туркестанская обл.	ИТОГО	ИТОГО
УЦ АГЗ г. Алматы					УЦ АГЗ г. Шымкент
14	15	16	17		18	19	20

Приложение 4 к Правилам обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Образовательная программа обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Цель: Обучение необходимым профессиональным знаниям, умениям и навыкам для выполнения деятельности, по профилактике, обнаружению и тушению лесных пожаров, а также пожаров на объектах ведомства.

Форма обучения: с отрывом от работы.

Режим занятий: 8 часов в день.

Объем программного материала: 69 часов.

№ п/п	Наименование разделов и тем	Всего часов			Преподаватель от ОТИ КЛХЖМ /АГЗ
			Лекции	Практ. / сем.
1	2	3	4	5	6
Раздел 1: Законодательные и нормативно-правовые акты в сфере охраны лесов от пожаров
1.	Тема № 1. Лесной Кодекс РК (в части охраны лесов). Правила пожарной безопасности в лесах РК (в части, касающейся его функций). Кодекс РК "Об административных правонарушениях" (в части статей касающихся его функций). Закон РК "Об особо охраняемых природных территориях". Правила осуществления авиационных работ по охране и защите лесного фонда. Положение о лесной пожарной станции лесовладельца. Термины и определения, принятые в лесной пожарной службе.	2	2		ОТИ
Всего:		2	2
Раздел 2: Лесные пожары и особенности их развития
2.	Тема № 1. Классификация лесных пожаров. Условия возникновения и развития лесных пожаров.	2	2		ОТИ
Всего:		2	2
Раздел 3: Противопожарная профилактика ОТИ
3.	Тема № 1. Общие понятия о пожарной профилактике в лесах. Классификация противопожарных преград. Очистка мест рубок и уборка внелесосечной захламленности. Устройство лесных дорог. Создание защитных противопожарных полос путем управляемого отжига. Устройство пожарных водоемов. Устройство сети пожарно-наблюдательных пунктов, вышек, мачт, систем раннего обнаружения.	2	2		ОТИ
Всего:		2	2
Раздел 4: Организация работы лесопожарной службы
4.	Тема № 1. Регламентация работы лесопожарных служб. Задачи личного состава команды на основном пожарном автомобиле по табелю номеров боевого расчета. Ознакомление с экипировкой пожарного. Порядок действий личного состава команды при сборе и выезде по тревоге. Определение места лесного пожара с использованием навигационных приборов и плана лесонасаждений. Приборы объективного контроля, порядок их эксплуатации.	2	2		ОТИ
Всего:		2	2
Раздел 5: Связь и информационное обеспечение
5.	Тема № 1. Организация системы связи. Виды и средства связи. Принцип работы УКВ радиостанций. Тактико-технические характеристики радиостанций, используемых в лесном хозяйстве.	2	2		ОТИ
6.	Тема № 2. Порядок сбора, обработки, передачи и хранения информации. Виды оперативной информации. Правила радиообмена.	2		2	ОТИ
Всего:		4	2	2
Раздел 6: Организация тушения лесных пожаров
7.	Тема № 1. Порядок организации работы штаба пожаротушения. Функционал руководителя тушения лесного пожара, членов оперативного штаба пожаротушения и руководителей боевых участков на пожаре.	2	2		АГЗ
Всего:		2	2
Раздел 7: Технология тушения лесных пожаров
8.	Тема № 1. Разведка пожара и составление первоначального, основного и ситуационного планов тушения пожара. Классификация тактических способов и приемов тушения пожара. Основные технические способы тушения лесных пожаров.	2	2		ОТИ
Всего:		2	2
Раздел 8: Способы, приемы и особенности тушения отдельных видов пожаров
9.	Тема № 1. Тушение лесных пожаров (верховые, низовые, пятнистые, торфяные, в горах). Тушение степных пожаров. Дотушивание пожаров и окарауливание пожарищ.	4	4		ОТИ
Всего:		4	4
Раздел 9: Охрана труда и техника безопасности при тушении лесных пожаров
10.	Тема № 1. Общие положения охраны труда и техники безопасности. Допуск к тушению лесных пожаров. Порядок обеспечения средствами индивидуальной защиты. Порядок обеспечение спецодеждой и полевым снаряжением. Отдых и ночлег в местах работ по тушению пожара.	2	2		ОТИ
11.	Тема № 2. Требования безопасности при доставке лесных пожарных команд. Техника безопасности при разведке пожара, разработке плана тушения и подготовке личного состава. Меры техники безопасности при тушении кромки. Безопасность работ при тушении отжигом. Безопасность работ при тушении огнетушащими составами и техническими средствами. Организации поисково-спасательных и эвакуационных мероприятий в зоне действия пожара.	2	2		ОТИ
Всего:		4	4
Раздел 10: Организация первой помощи при заболеваниях и травмах на пожарах, эвакуация пострадавших.
12.	Тема № 1. Организация первой помощи при заболеваниях и травмах на пожарах, эвакуация пострадавших.	2	2		АГЗ
Всего:		2	2
Раздел 11: Машины и оборудование, используемые при тушении лесных пожаров
13.	Тема № 1. Ручные средства пожаротушения. Моторизованные средства пожаротушения, оборудование и оснастка. Технические средства пожаротушения. Навесное оборудование и агрегаты.	2	2		АГЗ
14.	Тема № 2. Машины и оборудование, используемые при тушении лесных пожаров. Средства и способы доставки (подачи) огнетушащих веществ.	2	2		АГЗ
Всего:		4	4
Раздел 12: Профессиональная подготовка (приложение 1)
15.	Упражнение 1 – Подготовка на тренажерах по посадке в вертолет, высадке с вертолета.	1	-	1	АПС
16.	Упражнение 2 – сбор и выезд по сигналу "на пожар"	1	-	1	АПС
17.	Упражнение 3 – тушение условного лесного пожара	1	-	1	АПС
18.	Упражнение 3.1. – забор воды из "открытого водоема" с установкой АЦ на водоем с присоединением 2-х (по 4 м) всасывающих рукавов.	2	-	2	АГЗ
19.	Упражнение 4 - забор воды МЛПК из "открытого водоема".	1	-	1	ОТИ
20.	Упражнение 4.1. - боевое развертывание отделения на АЦ с подачей двух стволов "Б" на локальный очаг горения.	2	-	2	АГЗ
21.	Упражнение 5 - боевое развертывание МЛПК с подачей воды на локальный очаг горения.	2	-	2	ОТИ
22.	Упражнение 5.1. - боевое развертывание МЛПК в движении по кромке пожара.	2	-	2	ОТИ
23.	Упражнение 6 - подача воды на высоту ≥ 50 м. двумя помпами в перекачку.	1	-	1	ОТИ
	Прием зачетов	4	-	4	ОТИ/ АГЗ
Всего:		17		17
Раздел 13: Тактико-технические характеристики, назначение и устройство пожарных автомобилей и МЛПК
24.	Тема № 1. Дополнительные трансмиссии специальных агрегатов основных пожарных автомобилей. Системы дополнительного охлаждения двигателей пожарных автомобилей.	1	1		АГЗ
25.	Тема № 2. Емкость для воды и пенообразователя, обогрев емкости для воды, пенообразователя и насосного отсека. Общие сведения о средствах пенного тушения.	1	1		АГЗ
26.	Тема № 3. Пожарные насосы. Вакуумные системы центробежных пожарных насосов.	1	1		АГЗ
27.	Тема № 4. Органы управления и дополнительное оборудование основных пожарных автомобилей.	1		1	АГЗ/ ОТИ
28.	Тема № 5. Специальный кузов и Ұмкости для огнетушащих веществ. Ведение основных действий на пожаре.	1		1	АГЗ/ ОТИ
Всего:		5	3	2
Раздел 14: Диагностирование, техническое обслуживание и текущий ремонт пожарных автомобилей и их специальных агрегатов, МЛПК
29.	Тема № 1. Диагностирование, техническое обслуживание и текущий ремонт пожарных автомобилей и их специальных агрегатов, МЛПК. Правила техники безопасности при техническом обслуживании, ремонте и эксплуатации пожарных автомобилей и МЛПК.	2	2		АГЗ/ ОТИ
Всего:		2	2
Раздел 15: Основные требования "Правил осуществления авиационных работ по охране и защите лесного фонда", других законодательных и нормативно-правовых актов в сфере охраны лесов от пожаров
30.	Тема № 1. "Правила осуществления авиационных работ по охране и защите лесного фонда". Правила выполнения десантных работ (ПВДР-2016).	2	2		ОТИ
30-1	Подготовка по спускам с вышки-тренажера и десантированию с вертолета (2 часа классно-групповые) проводятся на базе РГКП "Казавиалесохрана"	2	2		АПС
30-2	Практическое выполнение спусков с вышки-тренажера и вертолета. (7 часов практическая подготовка)		7		АПС
Всего:		4	11
Итоговый контроль
	Прием зачетов	4	-	4	ОТИ
	Итого	69	48	21

Примечание:

*Обучение тем занятий определяется ОТИ с учетом категории обучаемых.

**Тематика, не относящаяся к компетенции государственной противопожарной службы, должна доводиться ОТИ.

Приложение 5 к Правилам обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Балльно-рейтинговая буквенная система оценки учебных достижений

Оценка по буквенной системе	Цифровой эквивалент баллов	% - ное содержание	Оценка по традиционной системе
A	4,0	95 – 100	Отлично
A-	3,67	90 – 94
B+	3,33	85 – 89	Хорошо
B	3,0	80 – 84
B-	2,67	75 – 79
C+	2,33	70 – 74
C	2,0	65 – 69	Удовлетворительно
C-	1,67	60 – 64
D+	1,33	55 – 59
D	1,0	50 – 54
FX	0,5	25-49	Неудовлетворительно

Приложение 6 к Правилам обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Форма

_____________________________________________________________________________
(Білім беру ұйымының атауы)
СЕРТИФИКАТ

____________________________________________________________________
(атағы, тегі, аты, әкесінің аты ( болған жағдайда)) __________________________________________________________________________
(оқудан өткен мерзімі) ___________________________________________________________________________
(санат атауы)
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
оқу курстарынан өтті
___________________________________________________________________________
(қорытынды баға)

Білім беру ұйымының бастығы __________________________________________

Место
для QR – кода QR – код орны

____________ қаласы 20 _____ ж. "___" ______ тіркеу № _______________

Приложение 7 к Правилам обучения работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы тушению лесных пожаров

Комплекс нормативных упражнений по профессиональной подготовке работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы

Упражнение 1 – сбор по сигналу "команда (группа) на выезд (вылет)".

Расчет Лесной пожарной станции (далее – ЛПС) надевает боевую одежду (экипировку), получает средства связи (носимые, переносные), средства индивидуальной защиты и занимает места в пожарной автомашине или малый лесопатрульный комплекс (далее – МЛПК). Контрольное время: 1 мин – отлично, 1 мин 30 сек. – хорошо, 2 мин – удовлетворительно.

Команда (группа) авиационной-пожарной службы (далее – АПС) надевает боевую одежду (экипировку), получает средства связи (носимые, переносные), средства индивидуальной защиты, переносит личное и командное таборное имущество, ручные средства тушения, мотопомпу (в комплекте), воздуходувку, гидро импульсную распылительную систему (далее – ГИРС) на площадку (стоянку) вертолета.

Контрольное время: 5 мин. – отлично, 10 мин. – хорошо, 15 мин. – удовлетворительно.

Упражнение 2 – тушение условного пожара.

Выполняется в составе команды (группы) из 5 работников на обозначенном участке условного пожара площадью 10 х 10 м. Участок покрывается тонким, рыхлым слоем (толщиной 3-5 см.) сухого горючего материала (сено, солома). На границе участка уложено бревно длинной до 2 м, d до 30 см. В центре участка устанавливается емкость (ванна) площадью 1м.кв. с горючей смесью в количестве 1 л. Участники работают в противодымных масках (противогазах).

Команда (группа) создает минерализованную полосу шириной не менее 50 см. используя ручной инвентарь. Протяженность участка минерализованной полосы составляет 20 м.

Выполняется прокладка опорной пенной полосы длиной 20 м., шириной 0.6 – 0,7 м. без пропусков и разрывов, с использованием воздуходувки с пеногенерирующей насадкой.

Производится распиловка бревна бензопилой на 3 части и уборка его на внешнюю сторону.

По мере готовности опорной полосы (пенной, минерализованной) выполняется "отжиг" с использованием зажигательного аппарата. Отжиг выполняется с соблюдением установленных правил.

Тушение условной кромки с использованием РЛО, воздуходувки или ГИРС (ручного моторизованного инструмента) выполняется с целью недопущения распространения горения за опорную полосу.

Тушение очага интенсивного горения в центре участка осуществляется с применением автоцистерны (далее – АЦ) (ствол "В") или МЛПК.

Упражнение 3 – забор воды из "открытого водоема" с установкой АЦ на водоем с присоединением 2-х (по 4 м) всасывающих рукавов.

По команде – "Автоцистерну на водоем (указать количество всасывающих рукавов) – ставь!" - водитель отсоединят заглушку всасывающего патрубка насоса, становится на подножку автомобиля, освобождает крепление всасывающих рукавов и вытаскивает один рукав на 1.5-2 м. из пенала. Пожарный подбегает к автомобилю, берет из ящика всасывающую сетку с веревкой, разматывает веревку и подсоединяет сетку к свободно свисающему концу всасывающего рукава. Далее подбегает к АЦ и с водителем снимает (один за другим последовательно) всасывающие рукава, которые кладут один у насоса, а второй (с закрепленной всасывающей сеткой) - за первым в сторону водоисточника. После этого водитель подбегает к насосу, и с помощью пожарного приподнимает рукав, подсоединяя его к всасывающему патрубку насоса закручивая соединительную головку на рукаве ключом до отказа. Затем водитель и пожарный соединяют рукава между собой и завинчивают головку. После этого пожарный опускает рукав в воду так, чтобы она покрыла сетку, а свободный конец веревки привязывает за любой ближайший предмет. Водитель готовит насос для подачи воды в рукавную линию.

Начало – поданная команда. АЦ установлен у открытого водоема, двигатель работает на малых оборотах. Пожарное оборудование закреплено на своих местах.

Окончание – двигатель переключен на насос, насос работает стабильно, время фиксируется в момент появления воды из напорного патрубка.

Упражнение 3.1 – забор воды МЛПК из "открытого водоема".

Исходная позиция – МЛПК располагается у линии "Старт" в 10 м. от "открытого водоема" (бочка с водой).

Установка МЛПК на открытый водоем производится расчетом из двух человек - водитель и лесной пожарный (десантник-пожарный) по команде: "МЛПК на водоем установить!".

По этой команде водитель устанавливает МЛПК к водоисточнику в указанное место, включает стояночную тормозную систему, колеса фиксирует противооткатными упорами. Водитель с пожарным достают из укладки всасывающий рукав, мотопомпу и напорный рукав, кладут их на землю к водоисточнику. Пожарный соединяет всасывающий рукав с мотопомпой, опускает его в водоем, заполняет насос водой. Водитель присоединяют напорный рукав к выходному патрубку мотопомпы, разворачивает рукав и опускает его в емкость МЛПК. Пожарный запускает мотопомпу и обеспечивает подачу воды из напорного патрубка. Водитель удерживает рукав до заполнения, подает команду "Стоп насос!".

Начало - поданная команда. МЛПК установлен у открытого водоема, двигатель работает на малых оборотах. Пожарное оборудование закреплено на своих местах.

Окончание – время фиксируется в момент подачи воды из рукавной линии в емкость.

Упражнение 4 - Боевое развертывание отделения на АЦ с подачей двух стволов "Б" на локальный очаг горения.

Исходная позиция – АЦ располагаются у линий "Старт".

Производится расчетом из четырех человек (водитель и трое пожарных). По команде "Отделение! Боевое развертывание с подачей воды в сторону очага пожара (по мишеням) магистральная линия на два рукава, через разветвление, рабочая линия по одному рукаву каждая на два ствола "Б" - Марш!" выполняется:

Пожарный №3 берет два рукава (d 77 мм.) и разветвление и прокладывает магистральную линию от напорного патрубка насоса к трехходовому разветвлению. Пожарные № 1, 2 берут рукава (d 51 мм.) и прокладывают рабочие рукавные линии от 3-ходового разветвления к стволам (№1 – от левого патрубка разветвления, №2 – от правого), далее работают со стволами. Готовность пожарных №1, 2 к подаче воды – поднятый вверх ствол. Пожарный №3 работает на разветвлении. По готовности ствольщиков пожарный №3 открывает кран разветвления, встает подняв руку вверх. Водитель работает на насосе.

Начало - поданная команда. АЦ установлен у линии "Старт", двигатель работает на малых оборотах. Пожарное оборудование закреплено на своих местах.

Окончание – время фиксируется в момент подачи воды из стволов "Б".

Упражнение 4.1 - Боевое развертывание МЛПК с подачей воды на локальный очаг горения.

Исходная позиция – МЛПК располагаются у линий "Старт".

Производится расчетом из трех человек (водитель и двое пожарных). По команде "Группа! Боевое развертывание с подачей воды на очаг (по мишеням) с прокладкой двух рабочих линий по одному рукаву на два ствола "Б" - Марш!" выполняется:

Пожарные №1, 2 прокладывают две рабочих линии от напорных патрубков мотопомпы ("Спрут 3"). Готовность пожарных к подаче воды - поднятый вверх ствол. Водитель подключает всасывающий рукав помпы к емкости, открывает кран, запускает двигатель мотопомпы, прогревает его, заполняет водой насос, по готовности ствольщиков увеличивает обороты двигателя до средних и удерживает давление до подачи воды из стволов "Б".

Начало – поданная команда. МЛПК установлен у линии "Старт", двигатель работает на малых оборотах. Пожарное оборудование закреплено на своих местах.

Окончание – время фиксируется в момент подачи воды из стволов "Б".

Упражнение 5 - Боевое развертывание отделения на АЦ с работой ствола "Б" в движении по кромке пожара.

Исходная позиция – АЦ располагаются у линий "Старт".

Производится расчетом из трех человек (водитель и двое пожарных). По команде "Группа! Боевое развертывание с подачей воды по кромке (мишеням) справа (слева) – Марш!" выполняется:

Пожарный 1 (старший группы) разворачивает короткий (шоферской) рукав d 51 мм., подсоединяет его через переходную головку к напорному патрубку насоса, пожарные 1, 2 протягивают и закрепляют рукав до пассажирской кабины, пожарный 1 занимает место в пассажирской кабине (справа или слева), подсоединяет ствол "Б" к рабочему рукаву. Второй пожарный достает из укладки РЛО и заполняет его водой из расходного крана, занимает позицию в 10 м. позади АЦ, контролирует кромку, ликвидирует очаги горения. Водитель по команде старшего группы включает насос, устанавливает давление в рукавной линии не более 4 атм. выполняет движение на низшей передаче вдоль обозначенной кромки на удалении от нее 5 - 10 м. Старший группы выполняет тушение обозначенной кромки протяженностью 20 м. и (или) поражение мишеней.

Начало – поданная команда. АЦ установлен у линии "Старт", двигатель работает на малых оборотах. Пожарное оборудование закреплено на своих местах.

Окончание – горение на кромке ликвидировано (мишени поражены), время фиксируется в момент прекращения горения (поражения мишеней).

Упражнение 5.1 – Боевое развертывание МЛПК в движении по кромке пожара.

Исходная позиция – МЛПК располагаются у линий "Старт".

Производится расчетом из четырех человек (водитель и трое пожарных). По команде "Группа! Боевое развертывание с подачей воды по кромке (мишеням) справа (слева) – Марш!" выполняется:

Пожарный 1 (старший группы) разворачивает напорный шланг с пистолетом от УПВД и занимает переднее пассажирское место. Пожарный 2 открывает кран подачи воды от емкости, запускает УПВД и обеспечивает ее работу. Пожарный 3 достает из укладки РЛО, заполняет его водой из расходного крана, занимает позицию в 10 м. позади МЛПК, контролирует кромку, ликвидирует очаги горения. Водитель по команде старшего группы выполняет движение на низшей передаче вдоль обозначенной кромки на удалении от нее 5 - 10 м. Старший группы выполняет тушение обозначенной кромки протяженностью 20 м. и (или) поражение мишеней.

Начало – поданная команда. МЛПК установлен у линий "Старт", двигатель работает на малых оборотах. Пожарное оборудование закреплено на своих местах.

Окончание – горение на кромке ликвидировано (мишени поражены), время фиксируется в момент прекращения горения (поражения мишеней).

Упражнение 6 – подача воды на высоту ≥ 50 м. двумя последовательно соединенными помпами.

Исходная позиция – группы и оборудование располагаются у линий "Старт" в 10 м. от водоисточника.

Выполняется на уклонах более 20 градусов двумя группами по два человека (моторист и ствольщик). Дистанция подачи воды максимальная.

По команде "Подача воды на высоту двумя помпами в перекачку – Марш!" выполняется:

Моторист первой группы устанавливает мотопомпу на водоисточник, подсоединяет заборный рукав, подсоединяет напорную линию, заполняет насос водой, запускает и прогревает двигатель помпы. Ствольщик первой группы прокладывает рукавную линию на максимальную дистанцию подачи воды и по готовности поднимает руку вверх. Моторист первой группы, получив команду первого ствольщика включает подачу воды в линию постепенно увеличивая мощность. Вторая группа выдвигается до конца первой рукавной линии. Моторист "2" устанавливает мотопомпу и промежуточную емкость, подсоединяет напорную линию "2". Ствольщик второй группы прокладывает рукавную линию на максимальную дистанцию подачи воды и по готовности поднимает руку вверх.

Моторист второй группы подсоединяет к мотопомпе всасывающий рукав, погружает его в промежуточную емкость, при подаче воды из первой линии в промежуточную емкость заполняет насос водой, запускает и прогревает двигатель помпы, получив сигнал о готовности ствольщика 2, при заполнении насоса, постепенно увеличивает мощность. При подаче воды на излив, второй ствольщик по радио дает сообщение "Есть подача воды!".

Начало – поданная команда. Группы и оборудование расположены у линии "Старт".

Окончание – время фиксируется в момент подачи воды в конце второй рабочей линии из ствола "Б" и сообщения по радиосвязи "есть подача воды".

Примечание: *Обучение тем занятий определяется ОТИ с учетом категории обучаемых.

Контрольные нормативы по физической подготовке работников государственной лесной охраны, лесных пожарных станций и авиационной пожарной службы

Сдача зачета по физической подготовке работниками ЛПС лесовладельцев и АПС РГКП "Казавиалесоохрана" производится ежегодно при подтверждении или повышении квалификации после прохождения профилактического медицинского осмотра до начала пожароопасного периода текущего года. Результаты зачета по физической подготовке оформляются ведомостью и заносятся в листок оценок. Работники, показавшие неудовлетворительные результаты, допускаются к повторной сдаче в соответствии с требованиями "Правил аттестации специалистов". Ведомости сдачи зачетов и листки оценок хранятся в делах учреждения, предприятия.

Кандидатами при поступлении на работу в качестве работников ЛПС, АПС сдача зачета по физической подготовке по упражнениям 1, 2, 3, 4 производится после прохождения ими профилактического медицинского осмотра и получения положительного заключения о пригодности к работам по тушению лесных пожаров.

№ п.п.	Упражнение	оценка	Возрастные			группы
			1	2	3	4	5	6	7
1.	Подтягивание на перекладине (кол-во раз)	Отлично	15	14	12	10	8	6	4
		Хорошо	13	12	10	8	6	4	3
		Удовл	11	10	8	6	4	3	2
2.	Комплексное силовое упражнение (кол-во повторений)	Отлично	5	5	4	4	3	3	2
		Хорошо	4	4	3	3	2	2	1
		Удовл	3	3	2	2	1	1	1
3.	Преодоление полосы препятствий (сек)	Отлично	33,5	35,2	36,9	38,6	40,3	42,0	43,7
		Хорошо	35,2	36,9	38,6	40,3	42,0	43,7	45,4
		Удовл	36,9	38,6	40,3	42,0	43,7	45,4	47,1

Распределение работников по возрастным группам:

- 1 группа – до 30 лет;

- 2 группа – от 30 до 35 лет;

- 3 группа – от 35 до 40 лет;

- 4 группа – от 40 до 45 лет;

- 5 группа – от 45 до 50 лет;

- 6 группа – от 50 до 55 лет;

- 7 группа – от 55 до 60 лет.

Работники ЛПС и АПС предпенсионного возраста сдают зачеты без временных и количественных нормативов.

Условия выполнения упражнений:

1. Подтягивание на перекладине.

Выполняется из виса, хватом сверху, каждый раз из неподвижного положения в висе на прямых руках без рывков и маховых движений, подбородок выше уровня перекладины. Форма одежды произвольная. Выполняется индивидуально.

2. Комплексное силовое упражнение.

2.1 сгибание рук в упоре лежа (тело прямое, руки сгибать до касания грудью пола) - 10 раз;

2.2. из упора лежа принять положение присев (в момент разгиба – тело прямое) - 10 раз;

2.3. поднятие груза весом 20 кг. на высоту (РЛО полностью заполнено, двумя руками за лямки с земли поднимается одним движением вверх на высоту вытянутых рук и опускается на землю) – 10 раз;

3. Преодоление полосы препятствий.

Выполняется индивидуально. Форма одежды – произвольная.

Состав препятствий (приложение 3): от линии "Старт" – дорожка 10 м.; "кочки" – 10 м.; "лабиринт" – 5 м.; "бревно" - 4 м.; "уступ" – шириной 1 м. с высотой ступеней 0,65 м., 1,3 м., 2 м; в обратном направлении дорожка 30 м; финиш на линии "Старт". Время на выполнение упражнения фиксируется для каждого участника индивидуально от момента подачи команды "Марш" до пересечения линии "Старт – Финиш".

Схема объектов полосы препятствий и их характеристики

старт – финиш

Дорожка – участок естественного ландшафта без уклонов и препятствий шириной до 5 м., протяженностью 10 м.

Кочки – искусственное препятствие длинной 10 м. из 9 автошин диаметром от 100 до 130 см. (чурок диаметром 26-34 см.) вкопанных вертикально по ходу движения на высоте 20 и 40 см. в шахматном порядке с шагом 125 см.

Лабиринт – искусственное препятствие с 4 поворотами на 180°, шириной прохода 1 м. и длинной прохода 21 м. с высотой ограничительного бруса 130 см. Общей площадью 5х5 м.

Бревно – сортимент круглый 22-30 см. длинной 4 м. неподвижно закрепленный вдоль направления движения на высоте до 0,5 м.

Уступ - искусственное препятствие в форме трамплина из 3 ступеней площадок 1х1 м. с высотой 0,65 м., 1,3 м., 2 м. расположенных перпендикулярно основному направлению движения.

Площадка приземления 3х3 м.

Примечание: термины и аббревиатуры:

ОТИ – областная территориальная инспекция;

АПС – авиационно-пожарная служба;

АГЗ – Академия гражданской защиты имени М. Габдуллина Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан;

УЦ – учебный центр;

МЛПК – малый лесопатрульный комплекс;

АЦ – автомобильная цистерна;

ЛПС – лесопожарная служба;

РЛО – ранцевый лесной огнетушитель;

ГИРС – гидро импульсная распылительная система;

УПВД – установка противопожарная высокого давления.

отл – отлично;

хор – хорошо;

удовл – удовлетворительно;

кг – килограмм;

мин – минут;

сек – секунд;

м – метр;

см – сантиметр;

мм – миллиметр;