"Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасын бүкілхалықтық талқылау туралы

Қазақстан Республикасы Президентінің 2017 жылғы 25 қаңтардағы № 141 өкімі

1. «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңының жобасы (бұдан әрі – Заң жобасы) бүкілхалықтық талқылауға шығарылсын, ол 2017 жылғы 26 қаңтар 2017 жылғы 26 ақпан аралығында өткізілсін.
2. Заң жобасы бұқаралық ақпарат құралдарында жариялансын.
3. Мемлекеттік биліктің тармақтары арасында өкілеттіктерді қайта бөлу мәселелері жөніндегі жұмыс тобы бүкілхалықтық талқылау барысында айтылған ұсыныстарды талдауды және жинақтап қорытуды, осы ұсыныстарды ескере отырып, Заң жобасын пысықтауды және оны Қазақстан Республикасы Президентінің қарауына енгізуді қамтамасыз етсін.

Қазақстан Республикасының
Президенті Н.Назарбаев

Жоба

Қазақстан Республикасының Конституциясына
өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

1995 жылы 30 тамызда республикалық референдумда қабылданған Қазақстан Республикасының Конституциясына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 4, 217-құжат; 1998 ж., № 20, 245-құжат; 2007 ж., № 10, 68-құжат; 2011 ж., № 3, 29-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
1. 26-баптың 1 және 2-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Әркiм заңды түрде алған қандай да болсын мүлкiн жеке меншiгiнде ұстай алады.
2. Жеке меншік құқығына қол сұғылмайды. Меншiкке, оның iшiнде мұрагерлiк құқығына заңмен кепiлдiк берiледi. Егер Конституцияда өзгеше көзделмесе, заңды жолмен алынған мүлікке меншік құқығын шектейтін немесе одан айыратын заңдарды және өзге де құқықтық актілерді қабылдауға жол берілмейді.».
2. 44-бапта:
3) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«3) Парламент Мәжілісінде өкілдігі бар саяси партиялар фракцияларымен консультациялардан кейін келісім беру үшін Мәжілістің қарауына Республика Премьер-Министрінің кандидатурасын енгізеді; Парламент Мәжілісінің келісімімен Республика Премьер-Министрін қызметіне тағайындайды; Республика Премьер-Министрін қызметінен босатады; Парламент Мәжілісімен консультациялардан кейін Премьер-Министр енгізген ұсынумен Үкіметтің құрылымын айқындайды, Президент дербес тағайындайтын және босататын сыртқы істер және қорғаныс министрлерін қоспағанда, Үкімет мүшелерін қызметіне тағайындайды және қызметінен босатады; Үкімет мүшелерінің антын қабылдайды; ерекше маңызды мәселелер бойынша қажеттігіне қарай Үкімет отырыстарына төрағалық етеді; облыстар, республикалық маңызы бар қалалар мен астана әкімдері актілерінің күшін жояды не қолданылуын толық немесе ішінара тоқтата тұрады;»;
2) 8) және 9) тармақшалар алып тасталсын;
3) мынадай мазмұндағы 10-1) тармақшамен толықтырылсын:
«10-1) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қорғау, мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін, егемендігі мен тұтастығын қамтамасыз ету мүддесінде, күшіне енген заңды немесе өзге де құқықтық актіні Республика Конституциясына сәйкестігіне қарау, Қазақстан Республикасы Конституциясының 91-бабы 3-тармағында көзделген жағдайда қорытынды беру туралы Конституциялық Кеңеске үндеулерді жолдайды;»;
4) 18) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
«18) өзіне бағынысты Мемлекеттік күзет қызметін жасақтайды;».
3. 45-баптың 2-тармағы алып тасталсын.
4. 53-баптың 3) тармақшасы алып тасталсын.
5. 57-баптың 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«6) Палата депутаттары жалпы санының кемінде үштен бірінің бастамасы бойынша Республика Үкіметі мүшелерінің өз қызметі мәселелері жөніндегі есептерін тыңдауға хақылы. Есепті тыңдау қорытындылары бойынша Үкімет мүшесі Республика заңдарын орындамаған жағдайда Палата депутаттары жалпы санының кемінде үштен екісінің көпшілік даусымен оны қызметтен босату туралы Республика Президентіне өтініш жасауға хақылы. Мұндай жағдайда Республика Президенті Үкімет мүшесін қызметінен босатады;».
6. 61-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Республика Президентінің заңдар жобаларын қараудың басымдығын белгiлеуге құқығы бар, бұл тиісті заң жобалары Парламенттің ағымдағы сессиясы ішінде бірінші кезектегі тәртіппен қабылдануы тиіс екенін бiлдiредi.».
7. 64-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Үкімет алқалы орган болып табылады және өзінің қызметінде Республика Президентінің, Парламент Мәжілісінің және Парламенттің алдында жауапты.».
8. 65-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Премьер-Министр тағайындалғаннан кейiнгi он күн мерзiмде Республиканың Премьер-Министрі Парламент Мәжілісімен консультациялардан кейін Үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы Республика Президентiне ұсыныстар енгiзедi.».
9. 66-бапта:
1) және 8) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:
«1) мемлекеттiң әлеуметтiк-экономикалық саясатының, оның қорғаныс қабiлетiнiң, қауiпсiздiгiнiң, қоғамдық тәртiптi қамтамасыз етудiң негiзгi бағыттарын әзiрлейдi және олардың жүзеге асырылуын ұйымдастырады; Республика Президентiнің келісімімен мемлекеттік бағдарламаларды бекітеді және олардың орындалуын қамтамасыз етеді;»;
«8) Үкiмет құрамына кiрмейтiн орталық атқарушы органдарды құрады, таратады және қайта ұйымдастырады, олардың басшыларын қызметіне тағайындайды және қызметінен босатады;»;
мынадай мазмұндағы 9-1) тармақшамен толықтырылсын:
«9-1) мемлекеттік бюджет есебінен қамтылатын барлық органдардың қызметкерлері үшін еңбекақы төлеуді қаржыландырудың бірыңғай жүйесін Республика Президентiнің келісімімен бекітеді;».
10. 67-баптың 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:
«4) Үкiмет қызметiнiң негiзгi бағыттары және оның аса маңызды барлық шешiмдерi туралы Президентке және Парламент Мәжілісіне баяндайды;».
11. 70-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Үкімет жаңадан сайланған Республика Парламенті Мәжілісінің алдында өз өкілеттігін доғарады.».
12. 72-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Конституциялық Кеңес Конституцияның 44-бабының 10-1) тармақшасында көзделген жағдайларда Республика Президентінің, сондай-ақ Конституцияның 78-бабында белгiленген жағдайларда соттардың өтiнiштерiн қарайды.».
13. 79-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«3. Республика соттарының судьяларына қойылатын талаптар конституциялық заңда айқындалады.».
14. 81-бап мынадай редакцияда жазылсын:
«81-бап
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Соты азаматтық, қылмыстық істер, жергілікті және жергілікті және басқа да соттардың соттылығына жататын өзге де істер бойынша жоғары сот органы болып табылады, заңда көзделген жағдайларда оның соттылығына жататын сот істерін қарайды және сот практикасының мәселелерi бойынша түсiнiктемелер береді.».
15. 83-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«1. Прокуратура мемлекет атынан Қазақстан Республикасының аумағында заңда белгіленген шектерде және нысандарда заңдылықтың сақталуын жүзеге асырады, сотта мемлекеттің мүдделерiн бiлдiредi және мемлекет атынан қылмыстық қудалауды жүзеге асырады.».
16. 86-баптың 5-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«5. Республика Президенті Премьер-Министрмен және Парламент Палаталарының Төрағаларымен консультациялардан кейін мәслихаттың өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтатады, сондай-ақ мәслихат өзін-өзі тарату туралы шешім қабылдаған жағдайда оның өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылады.».
17. 87-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
«4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың әкімдерін тиісінше облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттарының келісімімен Республика Президенті қызметке тағайындайды. Өзге әкімшілік-аумақтық бөліністердің әкімдері қызметке заңда айқындалған тәртіппен тағайындалады немесе сайланады. Республика Президенті өзінің ұйғаруы бойынша әкімдерді қызметінен босатуға хақылы.».
18. 91-бапта:
1) 2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
«2. Конституцияда белгiленген мемлекеттiң тәуелсіздігін, Республиканың бiртұтастығы мен аумақтық тұтастығын, басқару нысанын өзгертуге болмайды.»;
2) мынадай мазмұндағы 3-тармақпен толықтырылсын:
«3. Республика Конституциясына енгізілетін өзгерістер мен толықтырулар, олардың осы баптың 2-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес келетіні туралы Конституциялық Кеңестің қорытындысы болғанда, республикалық референдумға немесе Республика Парламентінің қарауына шығарылады.».

О всенародном обсуждении проекта Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в Конституцию Республики Казахстан"

Распоряжение Президента Республики Казахстан от 25 января 2017 года № 141

1. Вынести проект Закона Республики Казахстан «О внесении изменений и дополнений в Конституцию Республики Казахстан» (далее – проект Закона) на всенародное обсуждение, которое провести в период с 26 января 2017 года до 26 февраля 2017 года.
2. Опубликовать проект Закона в средствах массовой информации.
3. Рабочей группе по вопросам перераспределения полномочий между ветвями государственной власти обеспечить анализ и обобщение предложений, высказанных в ходе всенародного обсуждения, доработку проекта Закона с учетом этих предложений и внесение его на рассмотрение Президента Республики Казахстан.

Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев

Проект

О внесении изменений и дополнений
в Конституцию Республики Казахстан

Внести в Конституцию Республики Казахстан, принятую на республиканском референдуме 30 августа 1995 года (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., № 4, ст. 217; 1998 г., № 20, ст. 245; 2007 г., № 10, ст. 68; 2011 г., № 3, ст. 29), следующие изменения и дополнения:
1. Пункты 1 и 2 статьи 26 изложить в следующей редакции:
«1. Каждый может иметь в частной собственности любое законно приобретенное имущество.
2. Право собственности неприкосновенно. Собственность, в том числе право наследования, гарантируется законом. Не допускается принятие законов и иных правовых актов, ограничивающих или лишающих права собственности на имущество, приобретенное законным путем, если иное не предусмотрено Конституцией.».
2. В статье 44:
1) подпункт 3) изложить в следующей редакции:
«3) после консультаций с фракциями политических партий, представленных в Мажилисе Парламента, вносит на рассмотрение Мажилиса для дачи согласия кандидатуру Премьер-Министра Республики; с согласия Мажилиса Парламента назначает на должность Премьер-Министра Республики; освобождает от должности Премьер-Министра Республики; по представлению Премьер-Министра, внесенному после консультаций с Мажилисом Парламента, определяет структуру Правительства, назначает на должность и освобождает от должности членов Правительства, за исключением министров иностранных дел и обороны, назначаемых и освобождаемых Президентом самостоятельно; принимает присягу членов Правительства; при необходимости председательствует на заседаниях Правительства по особо важным вопросам; отменяет либо приостанавливает полностью или частично действие актов акимов областей, городов республиканского значения и столицы;»;
2) подпункты 8) и 9) исключить;
3) дополнить подпунктом 10-1) следующего содержания:
«10-1) в интересах защиты прав и свобод человека и гражданина, обеспечения национальной безопасности, суверенитета и целостности государства направляет обращения в Конституционный Совет о рассмотрении вступившего в силу закона или иного правового акта на соответствие Конституции Республики, о даче заключения в случае, предусмотренном пунктом 3 статьи 91 Конституции Республики Казахстан;»;
4) подпункт 18) изложить в следующей редакции:
«18) формирует подчиненную ему Службу государственной охраны;».
3. Пункт 2 статьи 45 исключить.
4. Подпункт 3) статьи 53 исключить.
5. Подпункт 6) статьи 57 изложить в следующей редакции:
«6) вправе по инициативе не менее одной трети от общего числа депутатов Палаты заслушивать отчеты членов Правительства Республики по вопросам их деятельности. По итогам заслушивания отчета большинством не менее чем двумя третями голосов от общего числа депутатов Палаты вправе принимать обращение к Президенту Республики об освобождении от должности члена Правительства в случае неисполнения им законов Республики. В этом случае Президент Республики освобождает от должности члена Правительства;».
6. Пункт 2 статьи 61 изложить в следующей редакции:
«2. Президент Республики имеет право определять приоритетность рассмотрения проектов законов, означающее, что соответствующие законопроекты должны быть приняты в первоочередном порядке в течение текущей сессии Парламента.».
7. Пункт 2 статьи 64 изложить в следующей редакции:
«2. Правительство является коллегиальным органом и в своей деятельности ответственно перед Президентом Республики, Мажилисом Парламента и Парламентом.».
8. Пункт 2 статьи 65 изложить в следующей редакции:
«2. Предложения о структуре и составе Правительства вносятся Президенту Республики Премьер-Министром Республики после консультаций с Мажилисом Парламента в десятидневный срок после назначения Премьер-Министра.».
9. В статье 66:
подпункты 1) и 8) изложить в следующей редакции:
«1) разрабатывает основные направления социально-экономической политики государства, его обороноспособности, безопасности, обеспечения общественного порядка и организует их осуществление; по согласованию с Президентом Республики утверждает государственные программы и обеспечивает их исполнение;»;
«8) образует, упраздняет и реорганизует центральные исполнительные органы, не входящие в состав Правительства, назначает на должность и освобождает от должности их руководителей;»;
дополнить подпунктом 9-1) следующего содержания:
«9-1) по согласованию с Президентом Республики утверждает единую систему финансирования оплаты труда работников для всех органов, содержащихся за счет государственного бюджета;».
10. Подпункт 4) статьи 67 изложить в следующей редакции:
«4) докладывает Президенту и Мажилису Парламента об основных направлениях деятельности Правительства и о всех его важнейших решениях;».
11. Пункт 1 статьи 70 изложить в следующей редакции:
«1. Правительство слагает свои полномочия перед вновь избранным Мажилисом Парламента Республики.».
12. Пункт 2 статьи 72 изложить в следующей редакции:
«2. Конституционный Совет рассматривает обращения Президента Республики в случаях, предусмотренных подпунктом 10-1) статьи 44 Конституции, а также обращения судов в случаях, установленных статьей 78 Конституции.».
13. Пункт 3 статьи 79 изложить в следующей редакции:
«3. Требования, предъявляемые к судьям судов Республики, определяются конституционным законом.».
14. Статью 81 изложить в следующей редакции:
«Статья 81
Верховный Суд Республики Казахстан является высшим судебным органом по гражданским, уголовным и иным делам, подсудным местным и другим судам, в предусмотренных законом случаях рассматривает отнесенные к его подсудности судебные дела и дает разъяснения по вопросам судебной практики.».
15. Пункт 1 статьи 83 изложить в следующей редакции:
«1. Прокуратура от имени государства осуществляет в установленных законом пределах и формах высший надзор за соблюдением законности на территории Республики Казахстан, представляет интересы государства в суде и от имени государства осуществляет уголовное преследование.».
16. Пункт 5 статьи 86 изложить в следующей редакции:
«5. Полномочия маслихата прекращаются досрочно Президентом Республики после консультаций с Премьер-Министром и Председателями палат Парламента, а также в случае принятия маслихатом решения о самороспуске.».
17. Пункт 4 статьи 87 изложить в следующей редакции:
«4. Акимы областей, городов республиканского значения и столицы назначаются на должность Президентом Республики с согласия маслихатов соответственно областей, городов республиканского значения и столицы. Акимы иных административно-территориальных единиц назначаются или избираются на должность в порядке, определяемом законом. Президент Республики вправе по своему усмотрению освобождать акимов от должностей.».
18. В статье 91:
1) пункт 2 изложить в следующей редакции:
«2. Установленные Конституцией независимость государства, унитарность и территориальная целостность Республики, форма ее правления не могут быть изменены.»;
2) дополнить пунктом 3 следующего содержания:
«3. Изменения и дополнения в Конституцию Республики выносятся на республиканский референдум или на рассмотрение Парламента Республики при наличии заключения Конституционного Совета об их соответствии требованиям, установленным пунктом 2 настоящей статьи.».