"Аралық соттар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 29 тамыздағы N 883 қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі қаулы етеді:
"Аралық соттар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы

Аралық соттар туралы

Осы Заң Қазақстан Республикасының аралық соттары мен Қазақстан Республикасының аумағындағы халықаралық аралық соттардың құрылу тәртiбi мен қызметiн, сондай-ақ шетел мемлекетiнде шығарылған аралық соттар шешiмдерiнiң орындалу тәртiбiн реттейді.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

1. Осы Заң, егер Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде өзгеше белгіленбесе, заңды және жеке тұлғалармен, жеке кәсiпкерлермен азаматтық-құқықтық шарттардан туындайтын дауларға қатысты қолданылады.

2-бап. Осы Заңда қолданылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар қолданылады:
1) аралық сот - осы Заңға сәйкес азаматтық-құқықтық шарттың тараптары өтiнiш білдiре алатын осы Заңда белгіленген тәртiппен құрылған орган;
2) халықаралық аралық сот - нақты заңды тұлға жанынан құрылған тұрақты жұмыс iстейтiн халықаралық аралық сот немесе белгiлi бiр дауды шешу үшiн тараптар құрған халықаралық аралық сот;
3) аралық судья - аралық сотта дауларды шешу үшiн тараптармен келiсiлген тәртiппен осы Заңның нормаларына сәйкес тараптар сайлаған немесе тағайындаған жеке тұлға;
4) аралық талқылау - аралық сотта дауларды қарау және аралық соттың шешiм қабылдау процесi;
5) аралық келiсiм - туындаған немесе туындауы мүмкiн дауды аралық соттың қарауына беру туралы шартқа тараптардың жазбаша келiсiмi;
6) аралық соттың регламентi - белгiленген тәртiппен бекiтiлген аралық сот қызметiнiң рәсiмдiк және ұйымдастырушылық мәселелерiн реттейтiн ережелердi қамтитын тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың регламентi;
7) құзыреттi сот - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес бiрiншi саты бойынша тараптар арасындағы тиiстi шарттың даулары туралы iстi қарауға уәкiлеттi Қазақстан Республикасы сот жүйесiнiң соты;
8) iскерлiк айналымның әдет-ғұрпы - олар қандай да бiр құжатта тiркелгенiне қарамастан азаматтық-құқықтық шарттар саласында қалыптасқан және кең қолданылатын мiнез-құлық ережесi;
9) Қазақстан Республикасының резиденттерi - Қазақстан Республикасының шегiнен тыс жерде уақытша тұратын Қазақстан Республикасының азаматтары және Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан жерi бар, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлғалар, сондай-ақ оның шегінен тыс жерлерде орналасқан жерi бар филиалдары мен өкiлдiктер;
10) Қазақстан Республикасының резиденттер еместерi - шетел азаматтары, азаматтығы жоқ адамдар, соның iшiнде Қазақстан Республикасының аумағында уақытша тұратындар және шет мемлекеттердiң заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан жерi бар олардың филиалдары мен өкiлдiктерi;

3-бап. Қазақстан Республикасының аралық соттар туралы
заңдары

1. Қазақстан Республикасының аралық соттар туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi және осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше ереже белгiленсе, халықаралық шарттың ережесi қолданылады.

4-бап. Аралық талқылау қағидаттары

Аралық талқылау мына қағидаттарды сақтай отырып жүзеге асырылады:
1) тараптар өзара алдын ала келiсiм бойынша туындаған даулар бойынша аралық талқылауды жүзеге асыру тәртiбi мен шарттары мәселелерiн дербес шешуге құқығы барын бiлдiретiн тараптар еркiнiң дербестігі;
2) аралық судьялар мен соттар өз шешiмдерiнде тек тараптардың келiсiмi бойынша қолданылатын құқық нормаларын ғана басшылыққа алатынын, өз тарапынан, Қазақстан Республикасының нормаларына, заң және өзге нормативтiк құқықтық актілерiне қарама-қайшы болмауын білдіретiн заңдылық;
3) аралық судьялар мен соттардың оларға берiлген дауларды шешу кезiнде ешкiмге бағынбайды және ешқандай әрекет болмағанда ғана шешiм қабылдайды;
4) тараптардың аралық талқылауда бiрдей құқық көлемiн пайдаланатынын және бiрдей міндеттер көлемiн көтеретiнiн білдiретін тараптардың бәсекелестiгi және тең құқықтары, өзiнің ұстанымын, тәсілдері мен оны қорғау құралдарын дербес және аралық соттан, басқа органдар мен адамдардан тәуелсiз сайлайды;
5) аралық судьялар және соттар, оларға берiлген дауларды шешу кезінде және аралық талқылау тараптары белгіленген талаптарды, қоғамның имандылық қағидаттарын және iскерлiк әдептi сақтай отырып, адал әрекет етуге тиiс екенiн білдiретін әдiлеттілік;
6) заңда азаматтың тиiстi органға ақпаратты хабарлау мiндеттiлiгi тiкелей көзделген жағдайларды қоспағанда, аралық судьялардың аралық талқылау барысында белгiлi болған мәлiметтердi тараптардың немесе олардың құқықтық мирасқорларының келiсiмінсiз жария етуге құқығы жоқтығын және аралық талқылау барысында оларға белгiлi болған мәлiметтер туралы куәгер ретiнде жауап ала алмайтындығын білдiретiн құпиялылық.

5-бап. Аралық соттардың түрлерi

1. Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасының аралық соттары және халықаралық аралық соттар әрекет етедi.
2. Қазақстан Республикасындағы аралық соттар тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот немесе нақты дауды шешу үшін құрылған аралық сот ретiнде құрылуы мүмкiн.
3. Тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттарды Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлғалар және олардың бiрлестiктерi (қауымдастықтар, одақтар) немесе шет мемлекеттің заңдарына сәйкес құрылған заңды тұлғалар мен оның бiрлестiктерi (қауымдастықтар, одақтар) құруы мүмкiн.
Тұрақты жұмыс істейтін аралық сотты құру үшiн осы тармақта көрсетілген адамдар аралық соттың регламентi, осы аралық сотта қызметтi жүзеге асыратын аралық судьялардың тiзімдерiн бекiтуге тиiс.
4. Нақты дауды шешу үшiн аралық сот тараптар олардың азаматтық-құқықтық қатынастарынан туындаған дауды шешу үшiн құрады және осы дау шешiлгенге дейiн немесе тараптар дауды құзыреттi сотқа беру туралы шешiм қабылдағанға дейiн әрекет етедi.
Нақты дауды шешу үшiн құрылған аралық сотты ұйымдастыру және қызмет тәртiбi тараптардың келiсiмiмен айқындалады.
5. Қазақстан Республикасындағы аралық соттар мемлекеттiк органдардың жанынан құрыла алмайды.

6-бап. Аралық соттар қызметiндегi қолданылатын құқық

1. Аралық сот дауларды Қазақстан Республикасы Конституциясы, заң және өзге нормативтiк құқықтық актiлерiнiң, халықаралық шарттарының нормаларына сәйкес қарайды.
2. Аралық сот шешiмдi шарт талаптарына сәйкес және iскерлiк айналым ғұрпын ескере отырып қабылдайды.
3. Егер тараптардың қатынасы құқық нормалары немесе тараптардың келiсiмiмен тiкелей реттелмесе және осы қатынастарға қолданылған iскерлiк айналым ғұрпы жоқ болғанда, онда аралық сот ұқсас қатынастарды реттейтiн құқық нормаларын қолданады, ал осындай нормалар жоқ болса, даулар жалпы бастаулар және заңдар, өзге нормативтiк құқықтық актiлер негізiнде шешіледi.
4. Тараптардың келiсiмi бойынша халықаралық аралық сот дауды қарау кезiнде нақты шет мемлекеттiң заңдарын, Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келмейтiн бөлігінде қолдана алады.

7-бап. Дауды аралық соттың шешуiне беру

1. Дау аралық соттың қарауына тараптар арасында жасалған аралық келiсiм болғанда берiлуi мүмкiн.
2. Аралық келiсiмдi тараптар арасында қандай да бiр нақты құқықтық қатынастарға байланысты туындаған немесе туындауы мүмкiн дауларға қатысты тараптар жасауы мүмкiн.
3. Шарттары тараптардың бiрiнде тұжырымдамалар немесе өзге стандартты нысандарда айқындалған және өзге тараппен тұтасымен қоса берілген шартқа бiрiктiру жолымен (бiрiгу шарты) басқадай емес қабылдануы мүмкiн шарт бойынша дауды шешу туралы аралық келiсiм, егер бұндай келiсiм талап-арыз беру үшiн негiз туындаған соң жасалған болса, жарамды.
4. Құзыреттi сот қарауындағы дауға қатысты аралық келiсiм көрсетілген сотпен дау бойынша шешім қабылдағанға дейiн жасалуы мүмкін.
5. Аралық соттарға мемлекеттiң, мемлекеттiк кәсiпорындардың, кәмелетке толмаған адамдардың, заңда белгiленген тәртiппен қабiлетсiз деп танылған адамдардың, аралық келiсiмнiң қатысушысы болып табылмайтын тұлғалардың мүдделерiн қозғайтын даулар, табиғи монополиялар субъектілерiнiң қызмет көрсету туралы, тауарлар және қызметтер нарығында басымдық жағдаймен айналысатын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, банкроттық туралы iстер бойынша шарттардан туындаған даулар ведомстволық бағынысты емес.

8-бап. Аралық соттың қызметiне араласуға жөн бермеу

Аралық соттың қызметiне, бұл Қазақстан Республикасының заң актілерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда мемлекеттiк органдар мен өзге де мекемелердiң араласуына жол берілмейді.

9-бап. Аралық талқылаудың тiлi (тiлдерi)

1. Аралық соттардағы iс жүргiзу тараптардың келiсiмi бойынша мемлекеттiк тiлде, орыс тілінде немесе өзге тiлде жүргiзiледi. Аралық талқылаудың тiлi туралы тараптар келiсiмге қол жеткiзбеген жағдайда, аралық талқылаудың тілін аралық сот белгілейді.
Аралық талқылау жүргiзiлiп отырған тiлдi бiлмейтiн iске қатысушы адамдарға iс материалдармен танысу, аралық сот әрекетiне аудармашы арқылы қатысу, аралық сотта ана тілiнде мәлiмдеме жасау құқығы қамтамасыз етіледi.
2. Құжаттар мен өзге материалдарды тараптар аралық талқылау тiлiнде (тiлдерiнде) ұсынбаса, олардың аудармасымен қамтамасыз етедi.
3. Аралық сот тараптардан құжаттар мен өзге материалдардың аралық талқылау тiлiнде (тілдерiнде) аудармасын талап ете алады.

10-бап. Аралық келiсiм, оның нысаны және мазмұны

1. Аралық келiсiм жазбаша нысанда жасалады. Аралық келiсiм, егер ол тараптар қол қойған құжатта қамтылса, хабарламалар алмасу жолымен жазбаша нысанда жасалды деп есептеледi.
2. Шарттағы дауды аралық соттың шешуiне беру туралы талапты қамтитын құжатқа шарттағы сілтеме, шарт жазбаша нысанда жасалған және осы сілтеме аралық келiсiмдi шарттың бөлiгi болған жағдайда аралық келiсiм болып табылады.
3. Егер тараптар бұл туралы уағдаласпаса, онда дауды тұрақты жұмыс iстейтiн сотқа бергенде тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың регламентi аралық келiсiмнiң ажырамас бөлiгі ретiнде қаралады.
4. Аралық келiсiмнiң қолданылуы тараптардың келiсiмiмен ол жасалған тәртiпте тоқтатылуы мүмкiн.

2-тарау. Аралық соттың құрамы

11-бап. Аралық судьялар

1. Аралық судьялар болып iстiң нәтижесiне тiкелей немесе жанама мүдделi емес, тараптардан тәуелсiз болып табылатын және аралық судьяның мiндеттерiн орындауға келiсiмiн берген, жиырма бес жасқа толған, жоғарғы бiлiмi бар жеке тұлға сайланады (тағайындалады).
2. Дауды жеке-дара шешетiн аралық судьяның жоғары заңгерлiк бiлiмi және заңгерлiк мамандығы бойынша кемiнде екi жыл жұмыс стажы болуы тиiс. Дауды алқалы түрде шешу жағдайында аралық сот құрамы төрағасының жоғары заңгерлiк білiмi болуы тиiс.
3. Аралық судьяларға үмiткерлерге қойылатын талаптар тараптармен тiкелей келiсілуі және аралық талқылау ережесiмен айқындалуы тиiс.
4. Аралық судья:
1) заңдарда белгiленген тәртiппен құзыреттi соттың судьясы болып сайланған немесе тағайындалған;
2) заңда белгiленген тәртiппен сот қабiлетсiз немесе қабiлетi шектеулi деп таныған;
3) алынбаған немесе өтелмеген соттылығы бар не қылмыс жасауда кiнәлi деп айып тағылған адам;
4) құзыреттi соттың судьясы, адвокат, нотариус, тергеушi, прокурор немесе құқық қорғау органдарының басқа қызметкерi ретiндегi өкiлеттігі оның кәсiби қызметiмен сыйыспайтын әрекеттер жасағаны үшiн заңда белгiленген тәртiппен тоқтатылған болса;
5) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес аралық судья болып сайлана (тағайындала) алмайтын адамдар бола алмайды.

12-бап. Дауды қарауда аралық судьялардың саны

1. Тараптар саны тақ болуы тиiс аралық судьялар санын белгілеуге құқылы.
2. Егер тараптар бұл туралы уағдаласпаса, онда аралық сотта дауды шешу үшiн үш аралық судьялар сайланады (тағайындалады).

13-бап. Аралық соттың құрамы

1. Аралық соттың құрамын құру аралық судьяларды (аралық судьяны) сайлау (тағайындау) жолымен жүргiзiледi.
2. Тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сотта аралық соттың құрамын құру тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың регламентiнде белгiленген тәртiппен жүргiзiледi.
3. Нақты дауды шешу үшiн аралық сотта аралық соттың құрамын құру тараптармен келiсiлген тәртiпте жүргiзiледi.
4. Тараптардың келiсiмi бойынша халықаралық аралық сотта судья болып шетел азаматы сайлануы мүмкiн.
5. Егер тараптар бұл туралы уағдаласпаса, онда нақты дауды шешу үшiн аралық сот құрамын құру мынадай тәртiпте жүргiзiледi:
1) үш аралық судьядан тұратын аралық соттың құрамын құру кезінде әр тарап аралық судьяның бipeуін сайлайды, ал осындай жолмен сайланған екi аралық судья үшiншi аралық судьяны сайлайды.
Егер тараптардың бipeуi басқа тараптан бұл туралы өтінiштi алғаннан кейiн 15 күн iшiнде аралық судьяны сайламаса, немесе екi сайланған судья өз тарапынан өздерi сайланғаннан кейiн 15 күн iшінде үшiншi аралық судьяны сайламаса, онда аралық сотта дауды қарастыру тоқтатылады, және бұл дау құзыреттi соттың қарастырылуына жiберiледi;
2) егер дау аралық судьяның жеке-дара шешуiне жатса және бiр тарап басқа тарапқа аралық судьяны сайлау туралы ұсыныспен жүгiнгеннен кейiн тараптар 15 күн ішінде аралық судьяны сайламаса, бұл дау құзыреттi соттың қарастырылуына жiберiледi.

14-бап. Аралық судьяға қарсылық білдiру

1. Осы Заңның 11-бабының талаптарына аралық судьялар сәйкес келмеген жағдайда тараптар судьяға қарсылық бiлдiру жөнінде өтiніш бере алады.
2. Қандай да бiр жеке адамға оның аралық судьяны сайлау (тағайындау) мүмкiндiгiмен жүгiнген жағдайда көрсетiлген адам осы Заңның 12-бабына сәйкес оған қарсылық бiлдiру үшiн негiз болып табылатын мән-жайлардың болуы туралы хабарлауы тиiс. Егер көрсетілген мән-жайлар аралық сот талқылауы кезінде туындаған жағдайда, аралық судья бұл туралы тараптарға кешiктiрмей хабарлауы және өздiгiнен бас тартуы тиiс.
3. Тараптар өзi сайлаған аралық судьяға осы бапқа сәйкес, егер қарсылық білдiру үшiн негiз болып табылатын мән-жайлар тарапқа осы аралық судьяны сайлағаннан кейiн белгiлi болған жағдайда ғана қарсылық білдiре алады.
4. Тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттағы аралық судьяға қарсылық білдiру рәсімi тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот регламентінде белгiленедi.
5. Нақты дауды шешу үшiн аралық соттағы аралық судьяға қарсылық бiлдiру рәсiмi тараптармен келiсiлуi мүмкiн.
6. Егер аралық судьяға қарсылық бiлдiру рәсiмi тараптармен келiсiлмесе немесе тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот регламентiнде белгіленбесе онда аралық судьяға қарсылық бiлдiру туралы жазбаша уәждi өтiнiштi тараптар аралық сот құрамы құрылғаны белгiлi болғаннан кейiн және осы Заңның 11-бабына сәйкес аралық судьяға қарсылық бiлдiру үшiн негiз болғанда, бес күн iшiнде беруi тиiс.
Егер қарсылық білдiрiлген аралық судья өздiгiнен бас тартпаса немесе басқа тарап аралық судьяға бiлдiрiлген қарсылыққа келiспесе, аралық судьяға қарсылық бiлдiру туралы мәселе аралық соттың құрамына кiретiн аралық судьялар тараптардың жазбаша уәждi өтiнiшiн алған кезден бастап он күн мерзiмде шешедi.
Дауды жеке-дара қарайтын аралық судьяға қарсылық бiлдiру туралы мәселенi осы аралық судьялар шешедi.

15-бап. Аралық судьялардың өкiлеттiгін тоқтату

1. Аралық судьялардың өкiлеттiгі тараптардың келiсiмi бойынша аралық судьяның өздігінен бас тарту немесе осы Заңда көзделген негiздер бойынша аралық сотқа қарсылық бiлдiруге байланысты, сондай-ақ аралық судья қайтыс болған жағдайда тоқтатылуы мүмкiн.
2. Аралық судьялардың өкілеттiгi нақты iс бойынша шешiм қабылдағаннан кейiн тоқтатылады. Осы Заңның 38-40 баптарында көзделген жағдайларда, аралық судьялардың өкілеттiгi аралық қалпына келтіріледi, ал содан кейiн көрсетілген баптарда көзделген iс жүргiзу әрекеттерi аяқталғаннан кейiн тоқтатылады.

16-бап. Аралық судьяларды ауыстыру

Аралық судьялар өкiлеттiгiн тоқтатқан жағдайда басқа аралық судья ауыстырылатын аралық судьяларды сайлағанда (тағайындағанда) қолданылған ережелерге сәйкес сайланады (тағайындалады).

3-тарау. Аралық сотта дауды шешуге байланысты шығындар

17-бап. Аралық сотта дауды шешуге байланысты шығындар

1. Аралық сотта дауды шешуге байланысты шығындар:
аралық судьялардың қаламақысын;
аралық талқылауға қатысуға байланысты аралық судьялар шеккен шығындар, соның iшiнде дауды орау орнына жол жүру, тұру және тамақтану төлемiне шығындарды;
сарапшыларға және аудармашыларға төленуге тиiс сомаларды;
аралық судьялармен жазбаша және заттай дәлелдемелердi олар орналасқан жерде қарауға және зерттеуге байланысты шеккен шығындарды;
куәгерлер шеккен шығындарды;
аралық сот шешiмi пайдасына жасалған тараптың өкiлiнiң қызметiн төлеу шығындарын;
аралық талқылауды ұйымдастырушылық және материалдық қамтамасыз ету шығындарын қамтиды.
2. Тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сотта аралық судьялардың қаламақысының мөлшерi тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот регламентiнде көзделген аралық судьялар қаламақысына сәйкес аралық сот құрамы айқындайды.
Тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот регламентiнде судьялардың қаламақысына белгiленген мөлшерге нұсқау жоқ болғанда, аралық сот аралық судьяның қаламақысының мөлшерiн талқылаудың әрбiр нақты жағдайында талап қоюдың бағасын, даудың күрделілігiн, аралық талқылауға аралық судьялардың кеткен уақытын және iске қатысты кез-келген басқа мән-жайларды ескере отырып белгілей алады.
3. Нақты дауды шешу үшiн аралық соттағы аралық судьялардың қаламақысының мөлшерi тараптардың келiсiмi бойынша, ал мұндай жоқ болса - нақты дауды шешу үшiн аралық сот тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот үшiн көзделген тәртiппен белгілейдi.

18-бап. Аралық сотта дауларды шешуге байланысты
шығындарды бөлу

1. Аралық сотта дауларды шешуге байланысты шығындарды тараптар арасында бөлу тараптардың келiсiмiне сәйкес, ал бұндай болмағанда қанағаттандырылған және бас тартылған талаптарға үйлесiмдi жүргiзiледi.
2. Аралық сот шешiмi пайдасына жасалған тараптың өкiл қызметiне төлемге шығындар, сондай-ақ аралық талқылаумен байланысты өзге шығындар аралық соттың шешiмi бойынша егер келтiрiлген шығындарды өндiру туралы талап аралық талқылау барысында қойылса және аралық сотпен қанағаттандырылса басқа тарапқа қатысты болуы мүмкiн.
3. Аралық сотта дауды шешуге байланысты шығындарды бөлу аралық соттың шешiмiнде немесе ұйғарымында көрсетіледi.

4-тарау. Аралық талқылау

19-бап. Аралық соттың мәселенi шешу құқықтылығы

1. Аралық сот оған шешуге берiлген дауды қарауға өзiнiң құқылы болуы немесе жоқтығы туралы мәселенi, сонымен қатар тараптардың бipeуi аралық келiсiмнiң жоқтығы немесе жарамсыздық себептерi бойынша аралық талқылауға қарсылық білдірген жағдайда дербес шешеді.
2. Тараптар оған шешуге берiлген дауды қарауға аралық соттың құқығы жоқтығы туралы даудың мәнi бойынша бiрiншi өтiнiштi ол бергенге дейiн мәлiмдеуге құқылы.
3. Тараптар аралық соттың құқығын асыра қолдану туралы, егер аралық талқылау барысында аралық талқылаудың нысаны болып қаралуы аралық келiсiмде көзделмеген не заңға немесе аралық талқылау ережесiне сәйкес аралық талқылау мәнi болып табылмайтын мәселе қойылса мәлiмдеуге құқылы.
4. Аралық сот осы баптың 2 және 3-тармақтарына сәйкес жасалған өтiнiштi қарауға мiндетті. Өтiнiштi қарау нәтижелерi бойынша ұйғарым шығарылады.
5. Егер аралық сот өзiнiң құқықтылығы туралы мәселенi қарау кезiнде аралық сотта дауды қарауға не жоқтығы туралы ұйғарым шығарса, онда аралық сот дауды мәнi бойынша қарай алмайды.

20-бап. Аралық талқылаудың ережесiн айқындау

1. Тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот аралық талқылауды егер тараптар аралық талқылаудың басқа ережелерiн қолдану туралы уағдаласпаса, тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың регламентiне сәйкес жүзеге асырады.
2. Нақты дауды шешу үшiн аралық сот аралық талқылауды тараптармен келiсiлген ережелерге сәйкес жүзеге асырады.
3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарына сәйкес тараптармен келiсілген аралық талқылау ережесi тараптарға жекелеген мәселелер бойынша келiсу құқығын бермейтiн осы заңның мiндетті ережелерiне қайшы келе алмайды.
Тараптармен келiсiлмеген, тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың ережесiнде және осы заңда айқындалмаған бөлiкте, аралық талқылаудың ережесiн аралық сот белгілейдi.

21-бап. Аралық талқылау орны

1. Аралық сотта нақты дауды шешу үшiн тараптар өз қалаулары бойынша аралық талқылау орны туралы келiсе алады.
Егер тараптар өзгеше уағдаласпаса, онда аралық талқылау орны нақты дауды шешу үшін аралық сотпен тараптар үшiн қолайлы факторды қоса, iстiң барлық мән-жайын ескере отырып айқындалады.
2. Тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сотта аралық талқылау орны тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың регламентiне сәйкес айқындалады.
Егер тұрақты жұмыс істейтiн аралық соттың регламентiнде аралық талқылау орнына нұсқау не оны айқындау тәртiбi жоқ болса, онда аралық талқылаудың орны аралық сот құрамымен тараптар үшiн қолайлы факторды қоса, iстiң барлық мән-жайын ескере отырып айқындалады.

22-бап. Талап-арыз және талап арызды керi қайтарып алу

1. Талапкер жазбаша нысанда аралық сотқа берiлетін талап арызда өзiнiң талаптарын баяндайды. Талап-арыздың көшiрмесi талапкерге беріледі.
2. Талап-арызда:
1) талап-арызды беру күнi;
2) тараптардың атауы, олардың пошталық мекен-жайы және банктiк деректемелерi;
3) аралық сотқа жүгiну негiзi;
4) талапкердің талабы;
5) талапкер өзінің талаптарын негiздеген мән-жайлар;
6) талап-арыз талаптарының негізiн растайтын дәлелдемелер;
7) егер талап-арыз бағалауға жатса талап-арыздың бағасы;
8) талап-арызға қоса тiркелетiн құжаттар мен өзге материалдардың тiзбесi көрсетiлуi тиiс.
Талап-арызға талап қоюшының немесе оның өкiлi қол қоюға тиiс. Егер талап-арызға талап қоюшының өкiлi қол қойса, талап арызға өкiлдiң өкiлеттiгiн куәландыратын сенiмхат немесе өзге құжат қоса берiлуге тиiс.
3. Аралық талқылаудың ережесiмен талап-арыз мазмұнына қосымша талаптар көзделуi мүмкiн.
4. Жауапкер талапкерге және аралық сотқа талап-арызға керi қайтарып алуды талап-арызға қарсы өзiнiң қарсылығын баяндап ұсынуға құқылы. Талап-арызға керi қайтарып алу талапкерге және аралық сотқа аралық талқылау ережелерінде көзделген тәртiпте және мерзiмде беріледi.
Егер аралық талқылау ережелерiмен талап-арызды керi қайтарып алуды ұсыну мерзiмi айқындалмаса, онда көрсетiлген керi қайтарып алу аралық соттың бiрiншi мәжiлiсiне дейiн кемiнде 10 күн қалғанда ұсынылады.
5. Аралық талқылау барысында тараптар өзiнiң талап-арыздық талаптарын не талап-арызға қарсылығын өзгертуге не толықтыруға құқылы.

23-бап. Аралық талқылауды қозғау

1. Аралық сот талап-арызды қабылдап, аралық талқылауды қозғау туралы ұйғарым шығарады, тараптарға оның қаралу орны туралы хабарлайды, жауапкерге талап-арызды жазбаша керi қайтарып алуды ұсынады.
2. Жауапкердiң қарсылық бiлдiрмеуi дауды талқылауға кедергi бола алмайды.

24-бап. Талап арызды қайтару

1. Аралық сот талап арызды, егер:
1) тараптар арасында аралық келiсiм жоқ болса;
2) аралық келiсiмнiң қатысушысы болып табылмайтын үшiншi тұлғалардың мүддесi қозғалса;
3) талап арыз аралық келiсiмде көзделмеген аралық сотқа берiлсе;
4) талап-арызға уәкiлеттiгі жоқ адам қол қойса;
5) талап қоюшы талап арызды қайтарып алу туралы өтiнiш берсе;
6) осы немесе басқа бiр соттың iс жүргiзуiнде сол тараптар арасында, сол нысана туралы және сол негiздер бойынша дау жөнiнде iс бар болса, қайтарып жiбередi.
2. Арызды қайтару талапкердiң сол жауапкерге, сол нысана туралы және сол негiздер бойынша талап қоюмен сотқа қайтадан жүгiнуiне кедергi келтiрмейдi.

25-бап. Қарсы талап қою және қарсы талаптарды есепке алу

1. Жауапкер қарсы талаптың талапкердiң талаптарымен өзара байланысы болған жағдайда, сондай-ақ қарсы талап қою аралық сотпен аралық келiсiмге сәйкес қаралуы мүмкiн жағдайда талап қоюшыға қарсы талап қоюға құқылы.
2. Аралық сот шешiм қабылдағанға дейiн, егер тараптармен қарсы талап қою үшiн өзге мерзiм келісілмесе, аралық талқылау барысында қарсы талап қойылуы мүмкiн.
3. Қарсы талап қою осы Заңның 23-бабы 2-тармағының талаптарын қанағаттандыруға тиiс.
4. Талапкер аралық талқылаудың регламентiнде немесе ережелерде көзделген тәртiппен және мерзiмде қарсы талап қоюға қарсылығын беруге құқылы.

26-бап. Дәлелдемелердi беру және зерттеу

1. Әр тарап өзiнiң талаптары мен қарсылықтарының негіздемесі ретінде сүйенетін мән-жайды дәлелдеуi тиiс. Аралық сот берілген дәлелдемелер жеткілiксiз деп санаса, талаптарға қосымша дәлелдемелер берудi ұсынады.
2. Аралық сот iс бойынша бар барлық дәлелдемелердi тiкелей зерттеуге мiндеттi.

27-бап. Аралық соттың мәжiлiсiнде тараптардың қатысу ы

1. Тараптардың әрқайсысына өзiнiң ұстанымын баяндау және өзiнiң құқығы мен мүддесiн қорғау үшiн тең мүмкiндiктер берілуі тиiс.
2. Егер тараптар өзгеше келiспесе, онда аралық талқылау аралық соттың мәжiлiсiнде тараптардың не оның өкiлдерiнiң қатысуымен жүзеге асырылады.
Өкiлдiң өкiлеттiгi Қазақстан Республикасы Азаматтық iс жүргiзу кодексiнiң 61-бабында көзделген талаптар сақтала отырып ресiмделуі тиiс.
3. Тараптарға аралық сот мәжiлiсiнiң уақыты және орны туралы алдын ала хабарлама жіберілуі тиiс.
Егер тараптар өзгеше келiспесе, онда барлық құжаттар көшiрмесi және өзге материалдар, сондай-ақ тараптардың бiреумен аралық сотқа ұсынылатын өзге ақпарат, аралық сотпен басқа тарапқа тапсырылуы тиiс. Аралық сот өзiнiң шешiмiн негiздеген сараптамалық қорытындыны аралық сот тараптарға беруге тиiс.
4. Егер тараптар өзгеше келiспесе, онда аралық сот құрамы iстi жабық мәжiлiсте қарайды.

28-бап. Тараптардың құқығы

Аралық талқылауда қатысушы тараптардың:
1) iс материалдармен танысуға;
2) дәлелдемелердi ұсынуға;
3) аралық судьяларға өтiнiш бiлдiруге қарсылық бiлдiруге;
4) процеске қатысушыларға сұрақтар қоюға, ауызша және жазбаша түсiнiктемелер беруге;
5) процесс барысында туындайтын барлық мәселелер бойынша өзiнiң дәлелдерiн беруге;
6) басқа тараптың өтiнiштерiне және дәлелдерiне қарсы қарсылық білдiру;
7) аралық сот мәжiлiсiнiң хаттамасымен танысуға және оған жазбаша ескерту беруге;
8) құзыреттi cот алдында аралық сот шешiмiн мәжбүрлеп орындату туралы өтiнiш бiлдiруге;
9) аралық соттың шешiмiне заңда белгiленген жағдайда шағым беруге құқығы бар.

29-бап. Тараптардың құжаттарды және өзге де
материалдарды ұсынбау және тараптардың келмеу
салдарлары

1. Құжаттар мен өзге материалдарды ұсынбау, сонымен қатар аралық сот мәжiлiсiнiң уақыты және орны туралы тиiсiнше хабарландырылған тараптар не олардың өкiлдерiнiң аралық сот мәжiлiсiне келмеуi, егер құжаттар мен өзге материалдарды ұсынбау не аралық соттың мәжілiсiне тараптардың келмеуі олармен дәлелдi емес деп танылса, аралық талқылау және аралық соттың шешiм қабылдауы үшiн кедергi болып табылмайды.
2. Жауапкердiң талап арызға қарсылығын ұсынбауы талап қоюшының талаптарын мойындау ретiнде қарастырыла алмайды.

30-бап. Сараптама тағайындау және өткiзу

1. Егер тараптар өзгеше уағдаласпаса, онда аралық сот дауды шешуде туындайтын мәселелердi түсiндiру үшiн арнайы тануды талап ететiн сараптама тағайындай алады және тараптардың кез-келгеннен сараптама өткiзу үшiн қажеттi құжаттарды, өзге материалдарды не нысандарды талап ете алады.
Аралық сот аралық талқылаудағы сарапшының қатысуына қатысты өзге мәселелердi, сараптамаға және сарапшы қатысуына төлем шығындарын бөлудi қоса есептегенде, егер бұл мәселелер тараптармен арнайы келісілмеген болса, шешуге құқылы.
2. Сараптамалық қорытынды жазбаша нысанда ұсынылады.
3. Егер тараптар өзгеше келiспесе, бұл туралы тараптардың кез-келгенi сұраған не аралық сот бұны қажеттi деп санаған жағдайда, онда сарапшы, сараптамалық қорытынды ұсынылғаннан кейiн, тараптарға және аралық судьяларға сараптама өткiзумен және ұсынылған сараптамалық қорытындымен байланысты сарапшыға сұрақтар қою мүмкіндігiн беретiн аралық соттың мәжiлісiне қатысуға тиiс.

31-бап. Аралық сот мәжілiсiнің хаттамасы

1. Егер тараптар өзгеше уағдаласпаса, онда аралық сот мәжiлiсiнде хаттама жүргiзiледi.
2. Аралық сот мәжiлiсiнiң хаттамасы iс талқылауының барлық маңызды кезеңдерiн қамтуы тиiс.
Аралық сот мәжiлісiнiң хаттамасында:
1) аралық сот мәжiлiсiнiң жылы, айы, күнi және орны;
2) аралық сот мәжiлiсiнiң басталу және аяқталу уақыты;
3) iстi қараушы аралық соттың атауы және аралық судьяның, аралық сот мәжілісі хатшысының аты-жөндерi;
4) iстiң атауы;
5) iске қатысушы адамдардың, өкiлдердiң, куәгерлердiң, сарапшылардың, мамандардың, аудармашылардың келуi туралы мәлiмет;
6) iске қатысушы адамдарға, өкiлдерге өздерiнiң iс жүргiзу құқықтарын түсiндiру туралы мәлiмет;
7) төрағалық етушiнiң өкiмi және аралық соттың мәжiлiс залында аралық сот шығарған ұйғарым;
8) iске қатысушы адамдардың және өкiлдердiң өтiнiштерi, өтiнiмдерi және түсiнiктемелерi;
9) куәгерлердiң жауаптары, сарапшылардың өз қорытындыларын ауызша түсiндiрулерi, мамандардың түсiндiрмелерi;
10) құжаттарды жариялау туралы мәлiмет, заттай айғақтарды қарау, дыбыс жазбаларын тыңдау, бейне жазбаларды, киноматериалдарды қарау деректерi;
11) аралық соттың мәжiлiс залында орын алған сұрақтар мен жауаптардың мазмұны;
12) шешiмнiң және ұйғарымның мазмұнын жариялау және түсіндіру, оларға шағымдану тәртiбi және мерзiмiн түсiндiру туралы мәлiметтер;
13) iске қатысушы адамдарға хаттамамен танысу және оған ескерту жасау құқығын түсiндiру туралы мәлiмет;
14) хаттаманың жасалған күнi көрсетiледi.
3. Хаттаманы аралық талқылау тараптарының келiсiмi бойынша аралық сотпен, немесе тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың регламентіне сәйкес тағайындалатын сот мәжiлiсiнiң хатшысы жасайды.
4. Iске қатысушы адамдар және өкілдер хаттаманың қандайда бір бөлiгiн жариялау туралы, хаттамаға олар iс үшiн маңызды деп санайтын мән-жайлар туралы мәлiметтi енгiзу туралы өтiнiш бiлдiруге құқылы.
5. Хаттама аралық сот мәжiлiсi аяқталған соң үш күннен кешiктірілмей дайындалуы және қол қойылуға тиiс.
Күрделi iстер бойынша аралық сот мәжiлiсiнiң хаттамасын дайындау және қол қою неғұрлым ұзақ мерзiмде, бiрақ аралық сот мәжiлiсi аяқталған соң он күннен кешiктiрiлмей жүзеге асырылуы тиiс.
6. Хаттамаға төрағалық етуші және хатшы қол қояды. Барлық өзгерiстер, түзетулер, толықтырулар хаттамада көрсетiлуi және олардың қолдарымен куәландырылуы тиiс.

5-тарау. Аралық соттың шешiмi

32-бап. Аралық сот шешiмiнің мiндеттiлiгі

Аралық келiсiм жасаған тараптар аралық сот шешiмiн орындауға мiндеттеме алады. Тараптар мен аралық сот аралық соттың шешiмiнiң заңи тұрғыда орындалуына бар күш-жiгерiн салады.

33-бап. Аралық соттың шешiм қабылдауы

1. Iстiң мән-жайын зерттегеннен кейiн аралық сот аралық соттың құрамына кiретiн аралық судьялардың көпшiлiк даусымен шешiм қабылдайды.
Шешiм аралық сот мәжiлiсiнде жарияланады. Аралық сот шешiмнiң қарарлық бөлiгiн ғана жариялауға құқылы. Егер тараптар шешiмдi жiберу үшiн мерзiмдi келiспесе, бұндай жағдайда дәлелдi шешiм тараптарға шешiмнiң қарарлық бөлiгi жарияланған күннен бастап 30 күн iшiнде жiберiлуi тиiс.
Аралық сот басым мүшелерiнiң шешiмiмен келiспейтiн судья өзiнiң ерекше пiкірiн мәлiмдеуге құқылы, бұл шешiмге қоса тiркеледi. Тараптар аралық судьяның ерекше пiкiрiмен танысуға құқылы.
2. Аралық сот егер оны қажетті деп таныса шешiм қабылдауды кейiнге қалдыруға және тараптарды осы заңның 27-баптың 3-тармағының ережелерiн сақтай отырып қосымша мәжіліске шақыруға құқылы.
3. Егер аралық талқылау барысында тараптар дауды заңдарға және өзге де нормативтiк құқықтық актiлерге қайшы келмейтiн және басқа да адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерiн бұзбайтын бiтiмгершiлiк келiсiм жасау жолымен peттece, аралық сот талқылауды тоқтатады және тараптардың өтiнiшi бойынша және оның тарапынан қарсылық болмаған кезде бұл реттеудi келiсiлген талаптарда аралық соттың шешiмi ретiнде белгiлейдi.
Келiсiлген талаптардағы аралық соттың шешiмi осы Заңның 34-бабының ережелерiне сәйкес шығарылады және ол аралық соттың шешiмi болып табылатындығына нұсқауды қамтиды. Аралық соттың мұндай шешiмiнiң даудың мәнi бойынша аралық соттың кез-келген шешiмi сияқты мәртебесi және әрекетi бар.
4. Аралық соттың шешiмi аралық талқылау орнында қабылданған деп есептеледi және оған аралық судья (судьялар) қол қойған күнi заңды күшiне енедi.

34-бап. Аралық сот шешiмiнің нысаны мен мазмұны

1. Аралық сот шешiмi жазбаша нысанда жазылады және аралық сот құрамына кiретiн судьялар, сонымен қатар ерекше пiкiрi бар аралық судьялар қол қояды. Егер аралық талқылау алқалы түрде жүзеге асырылған болса, онда шешiмге, басқа аралық судьяның қолы жоқтығының дәлелдi себебi көрсетiлген жағдайда, аралық сот құрамына кіретiн аралық судьялардың көпшілiгi қол қояды.
2. Аралық сот шешiмiнде мыналар:
1) шешiм қабылданған күн;
2) осы заңның 21-бабына сәйкес анықталған аралық талқылаудың орны;
3) аралық сот құрамы және оның қалыптасу тәртiбi;
4) дау тараптарының атауы, өкiлеттiктерi көрсетiлген олардың өкiлдерiнiң тектерi мен аты-жөнiнiң бас әрiптерi, лауазымдары;
5) аралық сот құзыретiнiң негіздемесi;
6) талапкердiң талабы және жауапкердiң қарсылығы, тараптардың өтiнiшi;
7) арашалауға қатысушы адамдардың дауының, арызының, өтiнiшiнiң, түсiндiруiнiң мәнi;
8) аралық сот белгiлеген iстiң мән-жайы, осы мән-жайлар туралы аралық соттың қорытындылары негiзделген дәлелдемелер, шешiм қабылдау кезiнде аралық сот басшылыққа алған заңдар мен өзге де нормативтiк құқықтық актiлер.
Әр мәлімделген талап-арыз талабын қанағаттандыру туралы немесе қанағаттандырудағы бас тарту туралы аралық соттың қорытындылары, аралық сотта дауды шешуге байланысты шығыстардың сомасы, көрсетілген шығыстарды тараптардың арасында бөлу, қажет кезде қабылданған шешiмді орындау мерзiмi мен тәртібі көрсетілетiн қарарлық бөлiгі көрсетілуге тиiс.
3. Шешiм қабылданғаннан кейiн әр тарапқа осы баптың 1-тармағына сәйкес ресiмделген шешiмнiң бiр данасы тапсырылуға не жiберiлуге тиiс.

35-бап. Шешiмнің заңдылығы мен негіздiлігі

1. Аралық соттың заңды және негiздi болуға тиiс.
2. Аралық сот өзiнiң шешiмiн аралық сот мәжілiсiнде зерттелген дәлелдемелерге ғана негіздейдi.

36-бап. Қосымша шешім

1. Егер тараптар өзгеше келiспесе, онда кез-келген тараптардың бiрi бұл туралы екiншi тарапқа хабарлап, аралық соттың шешiмiн алғаннан кейiн 10 күн iшiнде аралық талқылау барысында мәлімделген талаптарға қатысты сол аралық сотқа қосымша шешім қабылдау туралы өтiнiшпен жүгiне алады. Көрсетiлген өтiнiш оны алғаннан кейiн он күн iшiнде дауды шешкен аралық соттың құрамымен қаралуға тиiс.
2. Тиiстi өтiнiштi қарау нәтижелерi бойынша не аралық сот шешiмiнің құрамдық бөлiгi болып табылатын қосымша шешiм, не қосымша шешiм қабылдау туралы өтініштi қанағаттандырудан бас тарту туралы ұйғарым қабылданады.

37-бап. Аралық сотта жаңадан анықталған мән-жайлар
бойынша дауларды қарау

1. Аралық соттың шешiмi аралық келiсiм тараптарының бiреуімен немесе құқығына нұқсан келген өзге адамның өтiнiшi бойынша жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша қайта қаралуы мүмкін. Аралық соттың жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша шешiмді қарауына негiз:
1) арыз берушiге белгiлi болмаған және белгiлi бола алмаған iс үшiн елеулi мән-жайлар;
2) заңды күшiне енген сот үкiмiмен белгiленген, заңсыз не негiзсiз шешiм шығаруға әкеп соққан, куәнiң көрiнеу жалған жауаптары, сарапшының көрiнеу жалған қорытындысы, көрінеу дұрыс аудармау, құжаттардың не заттай дәлелдемелердің жалғандығы;
3) күшiне енген сот үкiмiмен белгiленген, тараптардың, iске қатысушы басқа адамдардың, не олардың өкiлдерiнің қылмысты әрекеттерi немесе аралық судьялардың сол iстi қарау кезінде жасаған қылмысты әрекеттерi болып табылады;
2. Аралық сотқа жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша шешiмді қайта қарау туралы арыз шешiмді шығарған аралық сотқа осы Заңмен белгіленген тәртiппен өтiнiштi қайта қарау үшiн негiз болатын мән-жайлар анықталған күннен бастап үш ай iшiнде берiледi және қаралады.
Егер аралық соттың отырысы болмаған жағдайда оның iшiнде тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сот, онда аралық сотта жаңадан анықталған мән-жайлар бойынша шешiмдер осы Заңда белгiленген тәртiпте құрылған аралық соттың жаңа құрамымен қаралады.

38-бап. Шешiмді түсiру

1. Егер тараптар өзгеше келiспесе, онда кез-келген тараптардың бiрi бұл туралы екiншi тарапқа хабарлай отырып, аралық соттың шешiмiн алғаннан кейiн 10 күн iшiнде сол аралық сотқа шешiмдi түсiндiру туралы өтiнiшпен жүгiнедi. Шешiмдi түсiндiру туралы өтiнiш оны алғаннан кейiн 10 күн iшiнде дауды шешкен аралық соттың құрамымен қаралуға тиiс.
2. Аралық сот өзiнің қабылдаған шешiмiн оның мазмұнын өзгертпей-ақ түсіндiредi.
3. Тиiстi өтiнiштiң қаралу нәтижелерi бойынша не аралық сот шешiмiнiң құрамдық бөлiгi болып табылатын шешiмдi түсiндiру туралы ұйғарым, не шешiмдi түсiндiруден бас тарту туралы ұйғарым шығарылады.

39-бап. Жаңылыс жазуларды, жаңылыс таңбаларды,
арифметикалық қателердi түзету

1. Аралық сот кез-келген тараптың өтiнiшi бойынша немесе өзiнiң бастамасы бойынша жіберілген жаңылыс жазуларды, жаңылыс таңбаларды, анық арифметикалық қателердi түзетуге құқылы.
2. Аралық сот шешiмнiң құрамдық бөлiгi болып табылатын жаңылыс жазуларды, жаңылыс таңбаларды, анық арифметикалық қателердi түзету туралы ұйғарым шығарады.

40-бап. Аралық сот ұйғарымы

Даудың мәнiн қозғамайтын мәселелер бойынша аралық сот негізделуге тиiс ұйғарымдар шығарады.

41-бап. Аралық анықтауды тоқтату

Аралық сот мынадай жағдайларда егер:
талапкер өзiнiң талабынан бас тартпаса, егер тек жауапкер мәнi бойынша дауды шешуде заңды мүддесiнiң болуына байланысты аралық талқылауды тоқтатуға қарсы қарсылығын бiлдірмесе;
аралық соттың оған шешуге берілген дауларды қарауға аралық соттың құзыретiнiң болмауы туралы ұйғарым шығарса;
сол тараптар арасында, сол мәселе туралы даулар бойынша және сол негiздер бойынша құзыреттi соттың немесе аралық соттың заңды күшiне енген шешiмi болса;
тараптар аралық талқылауды тоқтату туралы келiсiмге келсе;
заңды тұлға таратылса, жеке тұлға қайтыс болса (қайтыс болған деп жарияланса), не аралық талқылаудың тарабы болып табылатын жеке тұлға хабарсыз кеткен деп танылса;
талапкер талап-арыздан бас тартса және аралық сот бас тартуды қабылдаса, аралық талқылауды тоқтату туралы ұйғарымды шығарады.

42-бап. Шешiмдер мен iстердi сақтау

1. Аралық соттың шешiмi нақты дауды шешу үшiн оны қабылдағаннан кейiн бiр ай мерзiмде сақтауға арналған iстер жөнiндегi материалдармен қоса тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттардың бiрiне жiберiледi.
2. Егер тұрақты жұмыс iстейтiн аралық соттың ережелерiнде өзге мерзiм белгiленбесе, онда тұрақты жұмыс iстейтiн аралық сотта қаралған iс осы аралық сотта ол бойынша шешiм қабылданған күннен бастап кемiнде бес жыл сақталады.

43-бап. Аралық сот шешiмiне шағым беру

1. Тараптар аралық соттың шешiмiне азаматтық iс жүргiзу заңдарында белгiленген тәртiппен құзыреттi сотқа шағымдануы мүмкін.
2. Аралық сот шешiмiне, егер аралық сот шешiмiнiң күшiн жою туралы өтiнiш берген тарап немесе құқығына нұқсан келген адам мынадай дәлелдемелердi көрсеткен жағдайда ғана шағымдануы мүмкін:
1) аралық келiсiм Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген негiздер бойынша жарамсыз немесе тараптарды осы келiсiм бағындырған құқық бойынша жарамсыз болып табылады;
2) аралық келiсiмде көзделмеген немесе оның шарттарына тура келмейтiн дау бойынша шығарылған, не аралық келiсiмнiң шегiнен шығатын мәселелер жөнiндегi қаулылардан тұратын аралық сот шешімі, сондай-ақ аралық сотқа ведомстволық бағынысты емес даудың салдары.
Егер аралық сот қаулыларын аралық келiсiм қамтитын мәселелер бойынша мұндай келiсiм қамтымайтын мәселелерi жөнiндегi қаулылардан ажырату мүмкiн болса, онда аралық келiсiм қамтымайтын мәселелер жөнiндегі қаулылардан тұратын аралық сот шешiмiнiң сол бөлiгi ғана жойылуы мүмкiн;
3) аралық сот құрамы немесе аралық талқылау Қазақстан Республикасының аралық талқылау туралы заң талаптарына сәйкес келмесе;
4) тараптар аралық судьялардың сайлануы (тағайындалуы) туралы немесе аралық сот отырысының уақыты мен орны туралы тиiстi түрде хабардар етілмесе не аралық сотқа өзiнiң түсiндiрулерiн басқа да себептермен көрсете алмаса;
5) Қазақстан Республикасының заңдылық қағидаты мен жариялылық тәртiбiне қайшы келсе;
6) дау аралық талқылаудың нысанасы бола алмайды.
3. Аралық сот шешiмдерiн жойған жағдайда тараптардың кез-келгенi аралық келiсiмге сәйкес аралық сотқа жүгiнуге құқылы.
Егер аралық сот шешiмi аралық келiсiмнiң жарамсыздығы салдарынан немесе шешiм аралық келiсiмде көзделмеген немесе оның шарттарына тура келмейтiн дау бойынша қабылданғандықтан, не аралық келiсiмде қамтылмайтын мәселелер жөнiндегi қаулылары болып, толығымен немесе iшiнара жойылған жағдайда тиiстi дау аралық сотта одан әрi қарауға жатпайды.

6-тарау. Аралық сот шешiмiн орындау

44-бап. Аралық сот шешiмiн орындау

1. Аралық сот шешiмi шешiмде белгіленген тәртiп пен мерзiмде мiндеттi орындауға жатады.
2. Егер аралық сот шешiмiнде мерзiм белгiленбесе, онда ол тез арада орындауға жатады.

45-бап. Аралық сот шешiмiн мәжбүрлеп орындау

Егер аралық сот шешiмi белгiленген мерзiмде еркiмен орындалмаса, онда ол мәжбүрлеп орындауға жатады.
Аралық сот шешiмiн мәжбүрлеп орындау аралық сот шешiмiн мәжбүрлеп орындауға құзыреттi сот берген атқару парағының негiзiнде аралық сот шешiмiн орындау кезiнде қолданылатын атқарушылық iс жүргiзу ережелерi бойынша жүзеге асырылады.

46-бап. Аралық сот шешiмiн ерiксiз орындауға байланысты
шығыстарды өндірiп алу

Аралық сот шешiмiн ерiксiз орындауға байланысты қосымша шығыстар шешiмді өз еркімен орындамаған тарапқа жүктеледi.

47-бап. Атқару парағын беруден бас тарту үшiн
негіздемелер

1. Атқару парағын беру туралы өтiнiштi қарау кезiнде тиiстi құзыреттi сот аралық сот белгілеген мән-жайды зерттеуге не аралық сот шешiмiн мәнi бойынша қайта қарауға құқығы жоқ.
2. Құзыреттi сот мынадай жағдайларда:
егер:
1) оған қарсы аралық сот шешiмi қабылданған тарап құзыреттi сотқа:
аралық келiсiм жарамсыз болып табылатынын;
аралық келiсiмде көзделмеген немесе оның шарттарына тура келмейтiн дау бойынша қабылданғанын немесе аралық келiсiмнiң шегiнен шығатын мәселелер жөнiндегі, сондай-ақ аралық сотқа ведомстволық бағынысты емес даудың салдарынан, қаулылардан тұратынын. Егер аралық келiсiммен қамтылатын аралық сот қаулылары осындай келiсiммен қамтылмайтын мәселелерден ажыратылса, онда атқару аралық келiсiммен қамтылатын мәселелер жөнiндегі қаулы бар аралық сот шешiмiнiң сондай бөлiгiн мәжбүрлеп орындауға атқару парағын беруге бас тартылмайтынын;
аралық сот құрамы немесе аралық талқылау Қазақстан Республикасының аралық талқылау туралы заң талаптарына сәйкес келмесе;
оған қарсы аралық сот шешiмi қабылданған тарап аралық соттың сайлануы (тағайындалуы) туралы немесе аралық сот мәжілiсiнiң уақыты мен орны туралы не басқа да себептермен аралық сотқа өзiнiң түсiндiрулерiн хабарлай алмаса;
аралық келiсiм жасалуда тараптардың бiрi толық немесе iшiнара iс-әрекетке қабiлетсiз болса;
сол тараптардың арасындағы дау бойынша, сол нысана туралы және сол негiздер бойынша шығарылған құзыреттi соттың немесе аралық соттың заңды күшiне енген шешiмi не талапкердiң талап қоюдан бас тартуына байланысты iс бойынша сот iсiн жүргiзудi тоқтату туралы құзыретті соттың немесе аралық соттың ұйғарымы болса;
аралық соттың шешiм шығаруы сот үкiмiмен анықталған қылмысты жасау нәтижесiнде мүмкiн болғанын құзыреттi сотқа дәлелдесе;
2) құзыреттi сот:
дау Қазақстан Республикасының заңдарына немесе осы дау бойынша тараптарды аралық келiсiм бағындырған басқа құқыққа сәйкес аралық талқылаудың мәнi бола алмайтынынын;
аралық соттың шешiмi Қазақстан Республикасының заңдылық қағидаты мен жариялылық тәртiбiне қайшы келетiнiн анықтаса атқару парағын беруден бас тарту туралы ұйғарым шығарады.
2. Құзыреттi сот атқару парағын беруден бас тарту туралы ұйғарым шығарған жағдайда тараптар аралық келiсiмге сәйкес заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, ведомстволық бағыныстылық және соттылық ережелерiн сақтай отырып, аралық сотқа не құзыреттi сотқа жүгiнуге құқылы.

7-тарау. Шетел мемлекетiнде шығарылған аралық соттар
шешiмдерінің орындалуы

48-бап. Шетел мемлекетiнде шығарылған аралық соттар
шешiмдерiнің мiндеттілiгi

Шетел мемлекетiнде шығарылған аралық соттар шешiмдерi мiндеттi болып табылады және оны тараудағы ереженi ескере отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен орындалады.

49-бап. Шетел мемлекетiнде шығарылған аралық соттар
шешiмдерiн тануға және орындауға шағымдану
тәртiбi

1. Шетел мемлекетiнде шығарылған аралық соттар шешiмi Қазақстан Республикасының Азаматтық iс жүргізу кодексiнiң 3-тарауына сәйкес анықталатын Қазақстан Республикасының тиiстi сотының тануы мен орындауы үшiн енгiзiледi.
2. Шетел мемлекетiнде шығарылған аралық сот шешiмiн тану мен орындау туралы өтiнiш берушi тарап:
1) аралық сот шешiмiнiң тиiстi түрде куәландырылған түпнұсқасы немесе расталған көшiрмесiн;
2) аралық келiсiмнiң түпнұсқасы немесе оның тиiстi түрде расталған көшiрмесiн ұсынуы кepeк.
3. Егер шешiм немесе келiсiм мемлекеттiк тiлде немесе орыс тілiнде жазылмаған жағдайда, аралық сот шешiмiн тану мен орындау туралы өтiнiш берген тарап осы баптың 3-тармағында көрсетiлген құжаттармен қатар мемлекеттiк тiлде немесе орыс тiлiнде тиiстi үлгiде ұсынады.

50-бап. Шетел мемлекетiнде шығарылған аралық соттар
шешiмiн тану мен орындаудан бас тарту
негiздемелерi

1. Құзыреттi сот мынадай жағдайларда:
егер:
1) оған қарсы аралық сот шешiмi қабылданған тарап құзыреттi сотқа:
аралық келiсiм жарамсыз болып табылатынын;
аралық келiсiмде көзделмеген немесе оның шарттарына тура келмейтiн дау бойынша қабылданғанын немесе аралық келiсiмнiң шегінен шығатын мәселелер жөнiндегі, сондай-ақ аралық сотқа ведомстволық бағынысты емес даудың салдарынан, қаулылардан тұратынын. Егер аралық келiсiммен қамтылатын аралық сот қаулылары осындай келiсiммен қамтылмайтын мәселелерден ажыратылса, онда атқару аралық келiсiммен қамтылатын мәселелер жөнiндегі қаулы бар аралық сот шешiмiнiң сондай бөлiгін мәжбүрлеп орындауға атқару парағын беруге бас тартылмайтынын;
аралық сот құрамы немесе аралық талқылау Қазақстан Республикасының аралық талқылау туралы заң талаптарына сәйкес келмесе;
оған қарсы аралық сот шешiмi қабылданған тарап аралық соттың сайлануы (тағайындалуы) туралы немесе аралық сот мәжілiсiнiң уақыты мен орны туралы не басқа да себептермен аралық сотқа өзiнiң түсiндiрулерiн хабарлай алмаса;
аралық келiсім жасалуда тараптардың бiрi толық немесе iшiнара iс-әрекетке қабілетсiз болса;
сол тараптардың арасындағы дау бойынша, сол нысана туралы және сол негіздер бойынша шығарылған құзыреттi соттың немесе аралық соттың заңды күшiне енген шешiмi не талапкердiң талап қоюдан бас тартуына байланысты iс бойынша сот iсiн жүргiзудi тоқтату туралы құзыреттi соттың немесе аралық соттың ұйғарымы болса;
аралық соттың шешiм шығаруы сот үкімiмен анықталған қылмысты жасау нәтижесiнде мүмкiн болғанын құзыреттi сотқа дәлелдесе;
2) құзыретті сот:
дау Қазақстан Республикасының заңдарына немесе осы дау бойынша тараптарды аралық келiсiм бағындырған басқа құқыққа сәйкес аралық талқылаудың мәнi бола алмайтынын;
аралық соттың шешiмi Қазақстан Республикасының заңдылық қағидаты мен жариялылық тәртiбiне қайшы келетiнiн анықтаса атқару парағын беруден бас тарту туралы ұйғарым шығарады.
2. Құзiреттi сот атқару парағын беруден бас тарту туралы ұйғарым шығарған жағдайда шетел мемлекетiнде шығарылған аралық сот шешiмiн тану мен орындау үшiн өтiнiш берген тарап Қазақстан Республикасының Азаматтық iс жүргiзу заңнамасында белгiленген тәртiппен ұйғарымды шағымдауға құқылы.

Қазақстан Республикасының
Президентi

О проекте Закона Республики Казахстан "О третейских судах"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 29 августа 2003 года N 883

Правительство Республики Казахстан постановляет:
Внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О третейских судах".

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Проект

Закон Республики Казахстан
О третейских судах

Настоящий Закон регулирует порядок образования и деятельности третейских судов Республики Казахстан и международных третейских судов, находящихся на территории Республики Казахстан, а также порядок исполнения решений третейских судов, вынесенных в иностранных государствах.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Сфера применения настоящего Закона

Настоящий Закон применяется в отношении споров, возникших из гражданско-правовых договоров, заключенных юридическими и физическими лицами, индивидуальными предпринимателями, если иное не установлено законодательными актами Республики Казахстан.

Статья 2. Основные понятия, используемые в настоящем
Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
1) третейский суд - орган, образованный в порядке, установленном настоящим Законом, в который могут обратиться стороны гражданско-правового договора в соответствии с настоящим Законом;
2) международный третейский суд - постоянно действующий международный третейский суд, образованный при конкретном юридическом лице или международный третейский суд, образованный сторонами для решения определенного спора;
3) третейский судья - физическое лицо, избранное сторонами или назначенное в согласованном сторонами порядке, в соответствии с нормами настоящего Закона для разрешения спора в третейском суде;
4) третейское разбирательство - процесс рассмотрения спора в третейском суде и принятия решения третейским судом;
5) третейское соглашение - письменное соглашение сторон договора о передаче возникшего или могущего возникнуть спора на рассмотрение в третейский суд;
6) регламент третейского суда - регламент постоянно действующего третейского суда, утвержденный в установленном порядке, содержащий положения, регулирующие процедурные и организационные вопросы деятельности третейского суда;
7) компетентный суд - суд судебной системы Республики Казахстан, который в соответствии с гражданским процессуальным законодательством Республики Казахстан уполномочен рассматривать дело о споре между сторонами соответствующего договора по первой инстанции;
8) обычаи делового оборота - сложившиеся и широко применяемые в области гражданско-правовых договоров правила поведения, независимо от того зафиксированы ли они в каком-либо документе;
9) резиденты Республики Казахстан - граждане Республики Казахстан, в том числе временно проживающие за пределами Казахстана и юридические лица, созданные в соответствии с законодательством Республики Казахстан, с местонахождением на территории Республики Казахстан, а также их филиалы и представительства с местонахождением в Республике Казахстан и за ее пределами;
10) нерезиденты Республики Казахстан - иностранные граждане, лица без гражданства, в том числе временно проживающие на территории Республики Казахстан, и юридические лица иностранных государств, а также их филиалы и представительства с местонахождением на территории Республики Казахстан.

Статья 3. Законодательство Республики Казахстан
о третейских судах

1. Законодательство Республики Казахстан о третейских судах основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Законе, применяются правила международного договора.

Статья 4. Принципы третейского разбирательства

Третейское разбирательство осуществляется с соблюдением принципов:
1) автономии воли сторон, означающее, что стороны по предварительному согласованию между собой имеют право самостоятельно решать вопросы порядка и условий осуществления третейского разбирательства по возникшему спору;
2) законности, означающее, что третейские судьи и суды в своих решениях руководствуются только нормами применимого по соглашению сторон права, в части не противоречащей нормам Конституции Республики Казахстан, законодательных и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан;
3) независимости, означающее, что третейские судьи и суды, при разрешении переданных им споров, независимы, принимают решения в условиях, исключающих какое-либо воздействие на них;
4) состязательности и равноправия сторон, означающие, что стороны в третейском разбирательстве пользуются одинаковым объемом прав и несут одинаковый объем обязанностей, избирают свою позицию, способы и средства ее отстаивания самостоятельно и независимо от третейского суда, других органов и лиц;
5) справедливости, означающей, что третейские судьи и суды, при разрешении переданных им споров и стороны третейского разбирательства должны действовать добросовестно, соблюдая установленные требования, нравственные принципы общества и правила деловой этики;
6) конфиденциальности, означающей, что третейские судьи не вправе разглашать сведения, ставшие известными в ходе третейского разбирательства, без согласия сторон или их правопреемников, и не могут быть допрошены в качестве свидетелей о сведениях, ставших им известными в ходе третейского разбирательства, кроме случаев, когда законом прямо предусмотрена обязанность гражданина сообщить информацию в соответствующий орган.

Статья 5. Виды третейских судов

1. В Республике Казахстан действуют третейские суды Республики Казахстан и международные третейские суды.
Третейский суд Республики Казахстан рассматривает споры между резидентами Республики Казахстан - сторонами гражданско-правового договора в соответствии с настоящим Законом.
Международный третейский суд рассматривает споры между нерезидентами Республики Казахстан, а также споры, в которых хотя бы одна из сторон является нерезидентом Республики Казахстан.
2. Третейские суды в Республике Казахстан могут быть созданы в виде постоянно действующего третейского суда или третейского суда для разрешения конкретного спора.
3. Постоянно действующие третейские суды могут образовываться юридическими лицами, созданными в соответствии с законодательством Республики Казахстан, и их объединениями (ассоциациями, союзами), или юридическими лицами, созданными в соответствии с законодательством иностранного государства и их объединениями (ассоциациями, союзами).
Для образования постоянно действующего третейского суда лица, указанные в настоящем пункте, должны утвердить регламент третейского суда, список третейских судей, которые будут осуществлять деятельность в данном третейском суде.
4. Третейский суд для рассмотрения конкретного спора создается сторонами для разрешения спора, возникшего из их гражданско-правовых отношений и действует до разрешения данного спора или до принятия сторонами решения о передаче спора в компетентный суд.
Организация и порядок деятельности третейского суда, создаваемого для разрешения конкретного спора, определяется соглашением сторон.
5. Третейские суды в Республике Казахстан не могут быть образованы при государственных органах.

Статья 6. Применимое право в деятельности третейского
суда

1. Третейский суд рассматривает споры в соответствии с нормами Конституции Республики Казахстан, законодательных и иных нормативных правовых актов, международных договоров Республики Казахстан.
2. Третейский суд принимает решение в соответствии с условиями договора и с учетом обычаев делового оборота.
3. Если отношения сторон прямо не урегулированы нормами права или соглашением сторон и отсутствует применимый к этим отношениям обычай делового оборота, то третейский суд применяет нормы права, регулирующие сходные отношения, а при отсутствии таких норм разрешает спор, исходя из общих начал и смысла законов, иных нормативных правовых актов.
4. По соглашению сторон международный третейский суд при рассмотрении спора может применять законодательство конкретного иностранного государства, в части не противоречащей законодательству Республики Казахстан.

Статья 7. Передача спора на разрешение третейского суда

1. Спор может быть передан на рассмотрение третейского суда при наличии заключенного между сторонами третейского соглашения.
2. Третейское соглашение может быть заключено сторонами в отношении споров, которые возникли или могут возникнуть между сторонами в связи с каким-либо конкретным правоотношением.
3. Третейское соглашение о разрешении спора по договору, условия которого определены одной из сторон в формулярах или иных стандартных формах и могли быть приняты другой стороной не иначе как путем присоединения к предложенному договору в целом (договор присоединения), действительно, если такое соглашение заключено после возникновения оснований для предъявления иска.
4. Третейское соглашение в отношении спора, который находится на рассмотрении в компетентном суде, может быть заключено до принятия решения по спору, указанным судом.
5. Третейским судам не подведомственны споры, по которым затрагиваются интересы государства, государственных предприятий, несовершеннолетних лиц, лиц, признанных в установленном законом порядке недееспособными, лиц, не являющихся участниками третейского соглашения, споры из договоров о предоставлении услуг, выполнении работ, производстве товаров субъектами естественных монополий, субъектов, занимающих доминирующее положение на рынке товаров и услуг, а также по делам о банкротстве, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

Статья 8. Недопустимость вмешательства в деятельность
третейского суда

Не допускается вмешательство в деятельность третейского суда государственных органов и иных учреждений, кроме случаев, когда это предусмотрено законодательными актами Республики Казахстан.

Статья 9. Язык (языки) третейского разбирательства

1. Производство в третейских судах ведется на государственном, русском или ином языке по соглашению сторон. В случае недостижения сторонами соглашения о языке третейского разбирательства, язык третейского разбирательства устанавливается третейским судом.
Участвующим в деле лицам, не владеющим языком, на котором ведется третейское разбирательство, обеспечивается право ознакомления с материалами дела, участие в действиях третейского суда через переводчика, право выступать в третейском суде на родном языке.
2. Сторона, представляющая документы и иные материалы не на языке (языках) третейского разбирательства, обеспечивает их перевод.
3. Третейский суд может потребовать от сторон перевода документов и иных материалов на язык (языки) третейского разбирательства.

Статья 10. Третейское соглашение, его форма и содержание

1. Третейское соглашение заключается в письменной форме. Третейское соглашение считается заключенным в письменной форме, если оно содержится в документе, подписанном сторонами, либо заключено путем обмена письмами.
2. Ссылка в договоре на документ, содержащий условие о передаче спора на разрешение третейского суда, является третейским соглашением при условии, что договор заключен в письменной форме и данная ссылка такова, что делает третейское соглашение частью договора.
3. Если стороны не договорились об ином, то при передаче спора в постоянно действующий третейский суд регламент постоянно действующего третейского суда рассматриваются в качестве неотъемлемой части третейского соглашения.
4. Действие третейского соглашения может быть прекращено соглашением сторон в том же порядке, в котором оно заключалось.

Глава 2. Состав третейского суда

Статья 11. Третейские судьи

1. Третейским судьей избирается (назначается) физическое лицо, прямо или косвенно не заинтересованное в исходе дела, являющееся независимым от сторон и давшее согласие на исполнение обязанностей третейского судьи, достигшее возраста двадцати пяти лет и имеющее высшее образование.
2. Третейский судья, разрешающий спор единолично, должен иметь высшее юридическое образование и стаж работы по юридической профессии не менее двух лет. В случае коллегиального разрешения спора высшее юридическое образование должен иметь председатель состава третейского суда.
3. Требования, предъявляемые к кандидатам в третейские судьи, могут быть согласованы сторонами непосредственно или определены правилами третейского разбирательства.
4. Третейским судьей не может быть лицо:
1) избранное или назначенное в установленном законодательством порядке судьей компетентного суда;
2) признанное в установленном законом порядке судом недееспособным или ограниченно дееспособным;
3) имеющее не снятую или не погашенную судимость либо лицо, которому предъявлено обвинение в совершении преступления;
4) полномочия которого в качестве судьи компетентного суда, адвоката, нотариуса, следователя, прокурора или другого работника правоохранительных органов были прекращены в установленном законом порядке за совершение проступков, несовместимых с его профессиональной деятельностью;
5) которое не может быть избрано (назначено) третейским судьей в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 12. Число третейских судей при рассмотрении спора

1. Стороны вправе определить число третейских судей, которое должно быть нечетным.
2. Если стороны не договорились об ином, то для разрешения спора в третейском суде избираются (назначаются) три третейских судьи.

Статья 13. Состав третейского суда

1. Формирование состава третейского суда производится путем избрания (назначения) третейских судей (третейского судьи).
2. В постоянно действующем третейском суде формирование состава третейского суда производится в порядке, установленном регламентом постоянно действующего третейского суда.
3. В третейском суде для разрешения конкретного спора формирование состава третейского суда производится в порядке, согласованном сторонами.
4. По соглашению сторон в международном третейском суде судьей может быть избран иностранный гражданин.
5. Если стороны не договорились об ином, то формирование состава третейского суда для разрешения конкретного спора производится в следующем порядке:
1) при формировании состава третейского суда, состоящего из трех третейских судей, каждая сторона избирает одного третейского судью, а два избранных таким образом третейских судьи избирают третьего третейского судью.
Если одна из сторон не избирает третейского судью в течение 15 дней после получения просьбы об этом от другой стороны или два избранных третейских судьи в течение 15 дней после их избрания не избирают третьего третейского судью, то рассмотрение спора в третейском суде прекращается и данный спор может быть передан на разрешение компетентного суда;
2) если спор подлежит разрешению третейским судьей единолично и после обращения одной стороны к другой с предложением об избрании третейского судьи стороны в течение 15 дней не избирают третейского судью, то рассмотрение спора в третейском суде прекращается и данный спор может быть передан на разрешение компетентного суда.

Статья 14. Отвод третейского судьи

1. В случае несоответствия третейского судьи требованиям статьи 11 настоящего Закона стороны могут заявить об отводе судьи.
2. В случае обращения к какому-либо физическому лицу в связи с его возможным избранием (назначением) третейским судьей указанное лицо должно сообщить о наличии обстоятельств, являющихся основаниями для его отвода в соответствии со статьей 11 настоящего Закона. В случае, если указанные обстоятельства возникли во время третейского разбирательства, третейский судья должен без промедления сообщить об этом сторонам и заявить самоотвод.
3. Сторона может заявить отвод избранному ею третейскому судье в соответствии с настоящей статьей только в случае, если обстоятельства, являющиеся основаниями для отвода, стали известны стороне после избрания ею данного третейского судьи.
4. В постоянно действующем третейском суде процедура отвода третейского судьи может быть определена регламентом постоянно действующего третейского суда.
5. В третейском суде для разрешения конкретного спора процедура отвода третейского судьи может быть согласована сторонами.
6. Если процедура отвода третейского судьи не согласована сторонами или не определена регламентом постоянно действующего третейского суда, то письменное мотивированное заявление об отводе третейского судьи должно быть подано стороной в течение пяти дней после того, как стороне стало известно о том, что состав третейского суда сформирован и есть основания для отвода третейского судьи в соответствии со статьей 11 настоящего Закона.
Если третейский судья, которому заявлен отвод, не берет самоотвод или другая сторона не согласна с отводом третейского судьи, то вопрос об отводе третейского судьи разрешается третейскими судьями, входящими в состав третейского суда, в десятидневный срок с момента получения письменного мотивированного заявления стороны.
Вопрос об отводе третейского судьи, рассматривающего спор единолично, разрешается этим третейским судьей.

Статья 15. Прекращение полномочий третейского судьи

1. Полномочия третейского судьи могут быть прекращены по соглашению сторон в связи с самоотводом третейского судьи или отводом третейского судьи по основаниям, предусмотренным настоящим Законом, а также в случае смерти третейского судьи.
2. Полномочия третейского судьи прекращаются после принятия решения по конкретному делу. В случаях, предусмотренных статьями 36-39 настоящего Закона, полномочия третейского судьи возобновляются, а затем прекращаются после совершения процессуальных действий, предусмотренных указанными статьями.

Статья 16. Замена третейского судьи

В случае прекращения полномочий третейского судьи другой третейский судья избирается (назначается) в соответствии с правилами, которые применялись при избрании (назначении) заменяемого третейского судьи.

Глава 3. Расходы, связанные с разрешением спора
в третейском суде

Статья 17. Расходы, связанные с разрешением спора
в третейском суде

1. Расходы, связанные с разрешением спора в третейском суде, включают:
гонорар третейских судей;
расходы, понесенные третейскими судьями в связи с участием в третейском разбирательстве, в том числе расходы на оплату проезда к месту рассмотрения спора, проживание и питание;
суммы, подлежащие выплате экспертам и переводчикам;
расходы, понесенные третейскими судьями в связи с осмотром и исследованием письменных и вещественных доказательств на месте их нахождения;
расходы, понесенные свидетелями;
расходы на оплату услуг представителя стороной, в пользу которой состоялось решение третейского суда;
расходы на организационное и материальное обеспечение третейского разбирательства.
2. В постоянно действующем третейском суде размер гонорара третейских судей определяется составом третейского суда в соответствии со шкалой гонораров третейских судей, предусмотренной регламентом постоянно действующего третейского суда.
При отсутствии в регламенте постоянно действующего третейского суда указания на фиксированный размер гонорара судей, третейский суд может определять размер гонорара третейского судьи в каждом конкретном случае разбирательства по спору с учетом цены иска, сложности спора, времени, затраченного третейскими судьями на третейское разбирательство, и любых других относящихся к делу обстоятельств.
3. В третейском суде для разрешения конкретного спора размер гонорара третейских судей определяется по соглашению сторон, а при отсутствии такового - третейским судом для разрешения конкретного спора в порядке, предусмотренном для постоянно действующего третейского суда.

Статья 18. Распределение расходов, связанных
с разрешением спора в третейском суде

1. Распределение расходов, связанных с разрешением спора в третейском суде, между сторонами производится третейским судом в соответствии с соглашением сторон, а при отсутствии такового - пропорционально удовлетворенным и отклоненным требованиям.
2. Расходы на оплату услуг представителя стороной, в пользу которой состоялось решение третейского суда, а также иные расходы, связанные с третейским разбирательством, могут быть по решению третейского суда отнесены на другую сторону, если требование о возмещении понесенных расходов было заявлено в ходе третейского разбирательства и удовлетворено третейским судом.
3. Распределение расходов, связанных с разрешением спора в третейском суде, указывается в решении или определении третейского суда.

Глава 4. Третейское разбирательство

Статья 19. Решение вопроса правомочности
третейского суда

1. Третейский суд самостоятельно решает вопрос о наличии или об отсутствии у него правомочий рассматривать переданный на его разрешение спор, в том числе в случаях, когда одна из сторон возражает против третейского разбирательства по мотиву отсутствия или недействительности третейского соглашения.
2. Сторона вправе заявить об отсутствии у третейского суда правомочий рассматривать переданный на его разрешение спор до представления ею первого заявления по существу спора.
3. Сторона вправе заявить о превышении третейским судом его правомочий, если в ходе третейского разбирательства предметом третейского разбирательства станет вопрос, рассмотрение которого не предусмотрено третейским соглашением либо который не может быть предметом третейского разбирательства в соответствии с законом или правилами третейского разбирательства.
4. Третейский суд обязан рассмотреть заявление, сделанное в соответствии с пунктами 2 и 3 настоящей статьи. По результатам рассмотрения заявления выносится определение.
5. Если третейский суд при рассмотрении вопроса о своей правомочности выносит определение об отсутствии у третейского суда правомочий в рассмотрении спора, то третейский суд не может рассматривать спор по существу.

Статья 20. Определение правил третейского
разбирательства

1. Постоянно действующий третейский суд осуществляет третейское разбирательство в соответствии с регламентом постоянно действующего третейского суда, если стороны не договорились о применении других правил третейского разбирательства.
2. Третейский суд для разрешения конкретного спора осуществляет третейское разбирательство в соответствии с правилами, согласованными сторонами.
3. Правила третейского разбирательства, согласованные сторонами в соответствии с пунктами 1 и 2 настоящей статьи, не могут противоречить обязательным положениям настоящего закона, не предоставляющим сторонам права договариваться по отдельным вопросам.
В части, не согласованной сторонами, не определенной правилами постоянно действующего третейского суда и настоящим законом, правила третейского разбирательства определяются третейским судом.

Статья 21. Место третейского разбирательства

1. В третейском суде для разрешения конкретного спора стороны могут по своему усмотрению договориться о месте третейского разбирательства.
Если стороны не договорились об ином, то место третейского разбирательства определяется третейским судом для разрешения конкретного спора с учетом всех обстоятельств дела, включая фактор удобства для сторон.
2. В постоянно действующем третейском суде место третейского разбирательства определяется в соответствии с регламентом постоянно действующего третейского суда.
Если в регламенте постоянно действующего третейского суда нет указания на место третейского разбирательства либо порядок его определения, то место третейского разбирательства определяется составом третейского суда с учетом всех обстоятельств дела, включая фактор удобства для сторон.

Статья 22. Исковое заявление и отзыв на исковое
заявление

1. Истец излагает свои требования в исковом заявлении, которое в письменной форме передается в третейский суд. Копия искового заявления передается ответчику.
2. В исковом заявлении должны быть указаны:
1) дата подачи искового заявления;
2) наименования сторон, их почтовые адреса и банковские реквизиты;
3) обоснование обращения в третейский суд;
4) требования истца;
5) обстоятельства, на которых истец основывает свои требования;
6) доказательства, подтверждающие основания исковых требований;
7) цена иска, если иск подлежит оценке;
8) перечень прилагаемых к исковому заявлению документов и иных материалов.
Исковое заявление должно быть подписано истцом или его представителем. В случае, если исковое заявление подписано представителем истца, к исковому заявлению должны быть приложены доверенность или иной документ, удостоверяющий полномочия представителя.
3. Правилами третейского разбирательства могут быть предусмотрены дополнительные требования к содержанию искового заявления.
4. Ответчик вправе представить истцу и в третейский суд отзыв на исковое заявление, изложив в нем свои возражения против иска. Отзыв на исковое заявление представляется истцу и в третейский суд в порядке и сроки, которые предусмотрены правилами третейского разбирательства.
Если правилами третейского разбирательства срок представления отзыва на исковое заявление не определен, то указанный отзыв представляется не менее чем за 10 дней до первого заседания третейского суда.
5. В ходе третейского разбирательства сторона вправе изменить или дополнить свои исковые требования или возражения против иска.

Статья 23. Возбуждение третейского разбирательства

1. Третейский суд, приняв исковое заявление, выносит определение о возбуждении третейского разбирательства, в соответствии с нормами гражданского процессуального законодательства извещает стороны о месте его рассмотрения, предлагает ответчику представить письменный отзыв на исковое заявление.
2. Непредставление ответчиком возражений не может служить препятствием к рассмотрению спора.

Статья 24. Возврат искового заявления

1. Третейский суд возвращает исковое заявление, если:
1) между сторонами отсутствует третейское соглашение;
2) затрагиваются интересы третьих лиц, не являющихся участниками третейского соглашения;
3) иск подан в третейский суд, не предусмотренный в третейском соглашении;
4) исковое заявление подписано неуполномоченным лицом;
5) истцом подано заявление о возврате искового заявления;
6) в производстве этого же или другого третейского суда имеется дело по спору между теми же сторонами, о том же предмете и по тем же основаниям.
2. Возвращение заявления не препятствует повторному обращению истца в третейский суд с иском к тому же ответчику, о том же предмете и по тем же основаниям.

Статья 25. Встречный иск и зачет встречных требований

1. Ответчик вправе предъявить истцу встречный иск при условии, что существует взаимная связь встречного требования с требованиями истца, а также при условии, что встречный иск может быть рассмотрен третейским судом в соответствии с третейским соглашением.
2. Встречный иск может быть предъявлен в ходе третейского разбирательства до принятия решения третейским судом, если сторонами не согласован иной срок для предъявления встречного иска.
3. Встречный иск должен удовлетворять требованиям пункта 2 статьи 22 настоящего Закона.
4. Истец вправе представить возражения против встречного иска в порядке и сроки, которые предусмотрены регламентом или правилами третейского разбирательства.

Статья 26. Представление и исследование доказательств

1. Каждая сторона должна доказать те обстоятельства, на которые она ссылается как на обоснование своих требований и возражений. Третейский суд вправе, если сочтет представленные доказательства недостаточными, предложить сторонам представить дополнительные доказательства.
2. Третейский суд обязан непосредственно исследовать все имеющиеся по делу доказательства.

Статья 27. Участие сторон в заседании третейского суда

1. Каждой стороне должны быть предоставлены равные возможности для изложения своей позиции и защиты своих прав и интересов.
2. Если стороны не договорились об ином, то третейское разбирательство осуществляется в заседании третейского суда с участием сторон или их представителей.
Полномочия представителя должны быть оформлены с соблюдением требований, предусмотренных статьей 61 Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан.
3. Сторонам должно быть заблаговременно и надлежащим образом вручено уведомление о времени и месте заседания третейского суда.
Если стороны не договорились об ином, то копии всех документов и иных материалов, а также иная информация, которые представляются третейскому суду одной из сторон, должны быть переданы третейским судом другой стороне. Экспертные заключения, на которых третейский суд основывает свое решение, должны быть переданы третейским судом сторонам.
4. Если стороны не договорились об ином, то состав третейского суда рассматривает дело в закрытом заседании.

Статья 28. Права сторон

Стороны, участвующие в третейском разбирательстве, имеют право:
1) знакомиться с материалами дела;
2) представлять доказательства;
3) заявлять ходатайства, отвод третейским судьям;
4) задавать вопросы участникам процесса, давать устные и письменные объяснения;
5) представлять свои доводы по всем возникающим в ходе процесса вопросам;
6) возражать против ходатайств и доводов другой стороны;
7) знакомиться с протоколом заседания третейского суда и подавать на него письменные замечания;
8) ходатайствовать перед компетентным судом о принудительном исполнении решения третейского суда;
9) в установленных законом случаях обжаловать решение третейского суда.

Статья 29. Последствия непредставления сторонами
документов и иных материалов или неявки
сторон

1. Непредставление документов и иных материалов, в том числе неявка на заседание третейского суда сторон или их представителей, надлежащим образом уведомленных о времени и месте заседания третейского суда, не являются препятствием для третейского разбирательства и принятия решения третейским судом, если причина непредставления документов и иных материалов или неявки сторон на заседание третейского суда признана им неуважительной.
2. Непредставление ответчиком возражений против иска не может рассматриваться как признание требований истца.

Статья 30. Назначение и проведение экспертизы

1. Если стороны не договорились об ином, то третейский суд может назначить экспертизу для разъяснения возникающих при разрешении спора вопросов, требующих специальных познаний, и потребовать от любой из сторон представления необходимых для проведения экспертизы документов, иных материалов или предметов.
Третейский суд вправе решать иные вопросы, касающиеся участия эксперта в третейском разбирательстве, включая распределение расходов на оплату экспертизы и участия эксперта, если эти вопросы не были специально оговорены сторонами.
2. Экспертное заключение представляется в письменной форме.
3. Если стороны не договорились об ином, то эксперт при условии, что об этом просит любая из сторон или третейский суд считает это необходимым, должен после представления экспертного заключения принять участие в заседании третейского суда, на котором сторонам и третейским судьям предоставляется возможность задавать эксперту вопросы, связанные с проведением экспертизы и представленным экспертным заключением.

Статья 31. Протокол заседания третейского суда

1. Если стороны не договорились об ином, то в заседании третейского суда ведется протокол.
2. Протокол заседания третейского суда должен отражать все существенные моменты разбирательства дела.
В протоколе заседания третейского суда указываются:
1) год, месяц, число и место заседания третейского суда;
2) время начала и окончания заседания третейского суда;
3) наименование третейского суда, рассматривающего дело, фамилии и инициалы третейских судей, секретаря заседания третейского суда;
4) наименование дела;
5) сведения о явке лиц, участвующих в деле, представителей, свидетелей, экспертов, специалистов, переводчиков;
6) сведения о разъяснении лицам, участвующим в деле, представителям их процессуальных прав;
7) распоряжения председательствующего и определения, вынесенные третейским судом в зале заседания третейского суда;
8) заявления, ходатайства и объяснения лиц, участвующих в деле, и представителей;
9) показания свидетелей, устные разъяснения экспертами своих заключений, пояснения специалистов;
10) сведения об оглашении документов, данные осмотра вещественных доказательств, прослушивания звукозаписей, просмотра видеозаписей, киноматериалов;
11) содержание вопросов и ответов, имевших место в зале заседания третейского суда;
12) сведения об оглашении и разъяснении содержания решения и определений, разъяснении порядка и срока их обжалования;
13) сведения о разъяснении лицам, участвующим в деле, прав на ознакомление с протоколом и подачи на него замечаний;
14) дата составления протокола.
3. Протокол составляется секретарем заседания третейского суда, который назначается третейским судом по соглашению сторон третейского разбирательства, либо в соответствии с регламентом постоянно действующего третейского суда.
4. Лица, участвующие в деле, и представители вправе ходатайствовать об оглашении какой-либо части протокола, о занесении в протокол сведений об обстоятельствах, которые они считают существенными для дела.
5. Протокол должен быть подготовлен и подписан не позднее трех дней после окончания заседания третейского суда.
По сложным делам изготовление и подписание протокола заседания третейского суда может быть осуществлено в более длительный срок, но не позднее, чем через десять дней после окончания заседания третейского суда.
6 Протокол подписывается председательствующим и секретарем. Все изменения, поправки, дополнения должны быть оговорены в протоколе и удостоверены их подписями.

Глава 5. Решение третейского суда

Статья 32. Обязательность решения третейского суда

Стороны, заключившие третейское соглашение, принимают на себя обязанность исполнить решение третейского суда. Стороны и третейский суд прилагают все усилия к тому, чтобы решение третейского суда было юридически исполнимо.

Статья 33. Принятие решения третейским судом

1. После исследования обстоятельств дела третейский суд большинством голосов третейских судей, входящих в состав третейского суда, принимает решение.
Решение объявляется в заседании третейского суда. Третейский суд вправе объявить только резолютивную часть решения. В этом случае, если стороны не согласовали срок для направления решения, мотивированное решение должно быть направлено сторонам в течение 30 дней со дня объявления резолютивной части решения.
Судья, не согласный с решением большинства членов третейского суда, вправе изложить свое особое мнение, которое прилагается к решению. Стороны вправе знакомиться с особым мнением третейского судьи.
2. Третейский суд вправе, если признает это необходимым, отложить принятие решения и вызвать стороны на дополнительное заседание при условии соблюдения положений пункта 3 статьи 27 настоящего Закона.
3. Если в ходе третейского разбирательства стороны урегулируют спор путем заключения мирового соглашения, которое не будет противоречить законам и иным нормативным правовым актам и не будет нарушать права и законные интересы других лиц, третейский суд прекращает разбирательство и по просьбе сторон и при отсутствии возражений с его стороны фиксирует это урегулирование в виде решения третейского суда на согласованных условиях.
Решение третейского суда на согласованных условиях выносится в соответствии с положениями статьи 34 настоящего Закона и содержит указание на то, что оно является решением третейского суда. Такое решение третейского суда имеет такой же статус и действие, как и любое решение третейского суда по существу спора.
4. Решение третейского суда считается принятым в месте третейского разбирательства и вступает в силу в день, когда оно подписано третейским судьей (судьями).

Статья 34. Форма и содержание решения третейского суда

1. Решение третейского суда излагается в письменной форме и подписывается третейскими судьями, входящими в состав третейского суда, в том числе третейским судьей, имеющим особое мнение. Если третейское разбирательство осуществлялось коллегиально, то решение может быть подписано большинством третейских судей, входящих в состав третейского суда, при условии указания уважительной причины отсутствия подписей других третейских судей.
2. В решении третейского суда должны быть указаны:
1) дата принятия решения;
2) место третейского разбирательства, определенное в соответствии со статьей 21 настоящего Закона;
3) состав третейского суда и порядок его формирования;
4) наименование сторон спора, фамилии и инициалы, должности их представителей с указанием полномочий;
5) обоснование компетенции третейского суда;
6) требования истца и возражения ответчика, ходатайства сторон;
7) сущность спора, заявления, ходатайства, объяснения участвующих в разбирательстве лиц;
8) обстоятельства дела, установленные третейским судом, доказательства, на которых основаны выводы третейского суда об этих обстоятельствах, законы и иные нормативные правовые акты, которыми руководствовался третейский суд при принятии решения.
В резолютивной части решения указываются выводы третейского суда об удовлетворении или отказе в удовлетворении каждого заявленного искового требования, сумма расходов, связанных с разрешением спора в третейском суде, распределение указанных расходов между сторонами и при необходимости срок и порядок исполнения принятого решения.
3. После принятия решения каждой стороне должен быть вручен либо направлен экземпляр решения, оформленного в соответствии с пунктом 1 настоящей статьи.

Статья 35. Законность и обоснованность решения

1. Решение третейского суда должно быть законным и обоснованным.
2. Третейский суд основывает свое решение лишь на тех доказательствах, которые были исследованы в заседании третейского суда.

Статья 36. Дополнительное решение

1. Если стороны не договорились об ином, то любая из сторон, уведомив об этом другую сторону, может в течение 10 дней после получения решения третейского суда обратиться в тот же третейский суд с заявлением о принятии дополнительного решения в отношении требований, которые были заявлены в ходе третейского разбирательства, однако не нашли отражения в решении. Указанное заявление должно быть в течение 10 дней после его получения рассмотрено составом третейского суда, разрешившим спор.
2. По результатам рассмотрения соответствующего заявления принимается либо дополнительное решение, которое является составной частью решения третейского суда, либо определение об отказе в удовлетворении заявления о принятии дополнительного решения.

Статья 37. Рассмотрение спора в третейском суде
по вновь открывшимся обстоятельствам

1. Решение третейского суда может быть пересмотрено по заявлению одной из сторон третейского соглашения или иного лица, права которого затронуты, по вновь открывшимся обстоятельствам. Основаниями для пересмотра решения третейского суда по вновь открывшимся обстоятельствам являются:
1) существенные для дела обстоятельства, которые не были и не могли быть известны заявителю;
2) установленные вступившим в силу приговором суда заведомо ложные показания свидетеля, заведомо ложное заключение эксперта, заведомо неправильный перевод, подложность документов либо вещественных доказательств, повлекшие за собой постановление незаконного либо необоснованного решения;
3) установленные вступившим в силу приговором суда преступные действия сторон, других лиц, участвующих в деле, либо их представителей или преступные деяния третейских судей, совершенные при рассмотрении данного дела.
2. Заявление о пересмотре решения третейского суда по вновь открывшимся обстоятельствам подается и рассматривается в третейском суде, вынесшем решение, в течение трех месяцев со дня установления обстоятельств, служащих основанием для пересмотра в порядке, определенном настоящим Законом.
При невозможности заседания третейского суда, в том числе и постоянно действующего третейского суда, вынесшего решение в прежнем составе, заявление о пересмотре решения по вновь открывшимся обстоятельствам рассматривается новым составом третейского суда, сформированным в порядке, установленном настоящим Законом.

Статья 38. Разъяснение решения

1. Если стороны не договорились об ином, то любая из сторон, уведомив об этом другую сторону, может в течение 10 дней после получения решения третейского суда обратиться в тот же третейский суд с заявлением о разъяснении решения. Заявление о разъяснении решения должно быть рассмотрено в течение 10 дней после его получения составом третейского суда, разрешившим спор.
2. Третейский суд разъясняет принятое им решение, не изменяя его содержания.
3. По результатам рассмотрения соответствующего заявления выносится либо определение о разъяснении решения, которое является составной частью решения третейского суда, либо определение об отказе в разъяснении решения.

Статья 39. Исправление описок, опечаток,
арифметических ошибок

1. Третейский суд вправе по заявлению любой из сторон или по своей инициативе исправить допущенные описки, опечатки, явные арифметические ошибки.
2. Об исправлении описок, опечаток, арифметических ошибок третейский суд выносит определение, которое является составной частью решения.

Статья 40. Определение третейского суда

По вопросам, не затрагивающим существа спора, третейский суд выносит определения, которые должны быть мотивированы.

Статья 41. Прекращение третейского разбирательства

Третейский суд выносит определение о прекращении третейского разбирательства в случаях, если:
истец отказывается от своего требования, если только ответчик не заявит возражения против прекращения третейского разбирательства в связи с наличием у него законного интереса в разрешении спора по существу;
третейский суд вынес определение об отсутствии у третейского суда компетенции рассматривать переданный на его разрешение спор;
имеется вступившее в законную силу, принятое по спору между теми же сторонами, о том же предмете и по тем же основаниям решение компетентного суда или третейского суда;
стороны пришли к соглашению о прекращении третейского разбирательства;
ликвидировано юридическое лицо, наступила смерть физического лица (объявлено умершим), либо физическое лицо признано безвестно отсутствующим, являющиеся стороной третейского разбирательства;
истец отказался от иска и отказ принят третейским судом.

Статья 42. Хранение решений и дел

1. Решение третейского суда для разрешения конкретного спора в месячный срок после его принятия направляется вместе с материалами по делу для хранения в один из постоянно действующих третейских судов.
2. Если правилами постоянно действующего третейского суда не определен иной срок, то рассмотренное в постоянно действующем третейском суде дело хранится в данном третейском суде не менее пяти лет с даты принятия по нему решения.

Статья 43. Обжалование решения третейского суда

1. Решение третейского суда может быть обжаловано сторонами в компетентном суде в порядке, установленном гражданским процессуальным законодательством.
2. Решение третейского суда может быть обжаловано лишь в случаях, если сторона либо лицо, права которого были затронуты, подавшие заявление об отмене решения третейского суда, представят доказательства того, что:
1) третейское соглашение является недействительным по основаниям, предусмотренным законами Республики Казахстан или недействительно по праву, которому стороны это соглашение подчинили;
2) решение третейского суда вынесено по спору, не предусмотренному третейским соглашением или не подпадающему под его условия, либо содержит постановления по вопросам, выходящим за пределы третейского соглашения, а также вследствие не подведомственности спора третейскому суду.
Если постановления третейского суда по вопросам, которые охватываются третейским соглашением, могут быть отделены от постановлений по вопросам, которые не охватываются таким соглашением, то может быть отменена только та часть решения третейского суда, которая содержит постановления по вопросам, не охватываемым третейским соглашением;
3) состав третейского суда или третейское разбирательство не соответствовали требованиям законодательства Республики Казахстан о третейском разбирательстве;
4) сторона не была должным образом уведомлена об избрании (назначении) третейских судей или о времени и месте заседания третейского суда либо по другим причинам не могла представить третейскому суду свои объяснения;
5) решение третейского суда противоречит принципу законности и публичному порядку Республики Казахстан;
6) спор не мог быть предметом третейского разбирательства.
3. В случае отмены решения третейского суда любая из сторон вправе в соответствии с третейским соглашением обратиться в третейский суд.
В случае, если решение третейского суда отменено полностью или частично вследствие недействительности третейского соглашения или потому что решение принято по спору, не предусмотренному третейским соглашением или не подпадающему под его условия, либо содержит постановления по вопросам, не охватываемым третейским соглашением, соответствующий спор дальнейшему рассмотрению в третейском суде не подлежит.

Глава 6. Исполнение решения третейского суда

Статья 44. Исполнение решения третейского суда

1. Решение третейского суда подлежит обязательному исполнению в порядке и сроки, установленные в решении.
2. Если в решении третейского суда срок не установлен, то оно подлежит немедленному исполнению.

Статья 45. Принудительное исполнение решения третейского
суда

Если решение третейского суда не исполнено добровольно в установленный срок, то оно подлежит принудительному исполнению.
Принудительное исполнение решения третейского суда осуществляется по правилам исполнительного производства, действующим на момент исполнения решения третейского суда, на основе выданного компетентным судом исполнительного листа на принудительное исполнение решения третейского суда.

Статья 46. Взыскание расходов, связанных с
принудительным исполнением решения
третейского суда

Дополнительные расходы, связанные с принудительным исполнением решения третейского суда, возлагаются на сторону, не исполнившую решение добровольно.

Статья 47. Основания для отказа в выдаче исполнительного
листа

1. При рассмотрении заявления о выдаче исполнительного листа соответствующий компетентный суд не вправе исследовать обстоятельства, установленные третейским судом, либо пересматривать решение третейского суда по существу.
2. Компетентный суд выносит определение об отказе в выдаче исполнительного листа в случаях, если:
1) сторона, против которой было принято решение третейского суда, представит в компетентный суд доказательства того, что:
третейское соглашение является недействительным;
решение третейского суда принято по спору, не предусмотренному третейским соглашением или не подпадающему под его условия, или содержит постановления по вопросам, выходящим за пределы третейского соглашения, а также вследствие неподведомственности спора третейскому суду. Если постановления третейского суда по вопросам, охватываемым третейским соглашением, могут быть отделены от тех, которые не охватываются таким соглашением, то в выдаче исполнительного листа на принудительное исполнение той части решения третейского суда, которая содержит постановления по вопросам, охватываемым третейским соглашением, не может быть отказано;
состав третейского суда или третейское разбирательство не cooтветствовали требованиям законодательства Республики Казахстан о третейском разбирательстве;
сторона, против которой было принято решение третейского суда, не была должным образом уведомлена об избрании (назначении) третейских судей или о времени и месте заседания третейского суда либо по другим причинам не могла представить третейскому суду свои объяснения;
одна из сторон при заключении третейского соглашения была полностью или частично недееспособна;
имеется вступившее в законную силу, вынесенное по спору между теми же сторонами, о том же предмете и по тем же основаниям, решение компетентного суда или третейского суда, либо определение компетентного суда или третейского суда о прекращении производства по делу в связи с отказом истца от иска;
вынесение решения третейским судом стало возможным в результате совершения преступления, установленного приговором суда.
2) компетентный суд установит, что:
спор не может быть предметом третейского разбирательства в соответствии с законодательством Республики Казахстан или другого права, которому стороны подчинили третейское соглашение по данному спору;
решение третейского суда противоречит принципу законности и публичному порядку Республики Казахстан.
3. В случае вынесения компетентным судом определения об отказе в выдаче исполнительного листа стороны вправе в соответствии с третейским соглашением обратиться в третейский суд либо компетентный суд с соблюдением правил подведомственности и подсудности, за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами.

Глава 7. Исполнение решений третейских судов,
вынесенных в иностранных государствах

Статья 48. Обязательность решений третейских судов,
вынесенных в иностранных государствах

Решение третейского суда, вынесенное в иностранном государстве, признается обязательным и приводится в исполнение в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, с учетом положений настоящей главы.

Статья 49. Порядок обращения за признанием и приведением
в исполнение решений третейских судов,
вынесенных в иностранных государствах

1. Решение третейского суда, вынесенное в иностранном государстве, вносится для признания и приведения в исполнение в соответствующий компетентный суд Республики Казахстан, определяемый в соответствии с главой 3 Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан.
2. Для признания и приведения в исполнение решения третейского суда, вынесенного в иностранном государстве, стороне, ходатайствующей о признании и приведении в исполнение решения, необходимо представить:
1) должным образом удостоверенный подлинный экземпляр решения третейского суда или его должным образом заверенную копию;
2) подлинный экземпляр третейского соглашения или его должным образом заверенную копию;
3. В случае, если решение или соглашение изложены не на государственном или русском языках, сторона, ходатайствующая о признании и приведении в исполнение решения третейского суда, наряду с указанными в пункте 3 настоящей статьи документами представляет их должным образом заверенные переводы на государственный или русский язык.

Статья 50. Основания для отказа в признании и приведении
в исполнение решений третейских судов,
вынесенных в иностранных государствах

1. Компетентный суд выносит определение об отказе в выдаче исполнительного листа в случаях, если:
1) сторона, против которой было принято решение третейского суда, представит в компетентный суд доказательства того, что:
третейское соглашение является недействительным;
решение третейского суда принято по спору, не предусмотренному третейским соглашением или не подпадающему под его условия, или содержит постановления по вопросам, выходящим за пределы третейского соглашения, а также вследствие неподведомственности спора третейскому суду. Если постановления третейского суда по вопросам, охватываемым третейским соглашением, могут быть отделены от тех, которые не охватываются таким соглашением, то в выдаче исполнительного листа на принудительное исполнение той части решения третейского суда, которая содержит постановления по вопросам, охватываемым третейским соглашением, не может быть отказано;
состав третейского суда или третейское разбирательство не соответствовали требованиям законодательства Республики Казахстан о третейском разбирательстве;
сторона, против которой было принято решение третейского суда, не была должным образом уведомлена об избрании (назначении) третейских судей или о времени и месте заседания третейского суда либо по другим причинам не могла представить третейскому суду свои объяснения;
одна из сторон при заключении третейского соглашения была полностью или частично недееспособна;
имеется вступившее в законную силу, вынесенное по спору между теми же сторонами, о том же предмете и по тем же основаниям, решение компетентного суда или третейского суда, либо определение компетентного суда или третейского суда о прекращении производства по делу в связи с отказом истца от иска;
вынесение решения третейским судом стало возможным в результате совершения преступления, установленного приговором суда.
2) компетентный суд установит, что:
спор не может быть предметом третейского разбирательства в соответствии с законодательством Республики Казахстан или другого права, которому стороны подчинили третейское соглашение по данному спору;
решение третейского суда противоречит принципу законности и публичному порядку Республики Казахстан.
2. В случае вынесения компетентным судом определения об отказе в выдаче исполнительного листа сторона, ходатайствующая о признании и приведении в исполнение решения третейского суда, вынесенного в иностранном государстве, вправе обжаловать определение в порядке, установленном гражданским процессуальным законодательством Республики Казахстан.

Президент
Республики Казахстан