Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 21 қыркүйектегі N 825 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 11 қыркүйектегі № 774 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 11.09.2015 № 774 қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

"Темір жол көлігі туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 8 желтоқсандағы Заңының 14-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ :

1. Қоса беріліп отырған Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік ережесі бекітілсін.

2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап он күнтізбелік өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2007 жылғы» 21 қыркүйектегі
N 825 қаулысымен
бекітілген

Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік ережесі 1. Жалпы ережелер

1. Осы Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік ережесі (бұдан әрі - Ереже) "Темір жол көлігі туралы" Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 8 желтоқсандағы Заңына сәйкес әзірленді.

2. Ереже меншік нысанына қарамастан, темір жол көлігі саласындағы қызметті жүзеге асыратын заңды және жеке тұлғаларға қолданылады.

3. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес темір жол көлігіндегі қауіпсіздікті мемлекеттік бақылауды мемлекеттік көліктік бақылау органдары жүзеге асырады.

2. Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік тәртібі

4. Темір жол көлігіндегі қауіпсіздік азаматтардың өмірі мен денсаулығын қорғауға, қоршаған ортаны қорғауға, темір жол көлігі ұйымдарының авариясыз жұмыс істеуіне жағдай жасауға, темір жолдардың, жылжымалы құрамның, құрылыстардың, жабдықтардың, тетіктердің және құрылғылардың жарамды жағдайда ұсталуына бағытталған, мыналарды:
1) кадрларды сан нормативтері мен кәсіби талаптарға сай жасақтау мен орналастыруды;
2) поезд қозғалысымен байланысты қызметке үміткерлерді кәсіби іріктеуді;
3) еңбек тәртібін және технологиялық тәртіпті нығайтуды, әлеуметтік мәселелерді шешуді;
4) поездар қозғалысына байланысты қызметкерлерді мерзімді медициналық тексеруден өткізуді, сондай-ақ поездар қозғалысына тікелей байланысты локомотив бригадалары мен қызметкерлерінің денсаулығын рейс алдында бақылауды;
5) кадрларды техникалық оқыту мен олардың біліктілігін арттыруды ұйымдастыруды, стандартты емес жағдайлардағы іс-әрекеттердің іс жүзіндегі дағдыларын жетілдіруді;
6) поездар қозғалысына байланысты қызметкерлердің қозғалыс қауіпсіздігі мәселелерін регламенттейтін қолданыстағы нұсқаулықтар мен ережелерді және лауазымдық нұсқаулықтарды білу мәніне мерзімді тексеру жүргізуді;
7) "Қозғалыс қауіпсіздігі күні" тақырыбы бойынша апта сайынғы тексерулер өткізуді;
8) темір жол вокзалдарында перронға шығу үшін өткізу режимін енгізуді;
9) жолдарды, жасанды құрылыстарды, локомотивтерді, вагондарды, сигнал беру және байланыс, электрмен жабдықтау құрылғыларын, темір жол өткелдері мен басқа да техникалық көлік құралдарын жөндеу мен күтіп ұстаудың сапасын арттыру жөніндегі ұдайы жұмысты жүзеге асыруды;
10) дефектоскопия мен диагностика жүйелері құралдарын жарамды жағдайда ұстауды және тиімді пайдалануды;
11) анықталған кемшіліктерді жою жөнінде шаралар қабылдаумен, қауіпсіздікті бақылау құрылғылары мен аспаптарының жай-күйін тексеру мен пайдалануды бекітілген кесте бойынша жүзеге асыруды;
12) қауіпсіздіктің жаңа құрылғыларын, аспаптарын және жүйелерді жасау мен енгізу жөнінде ұдайы жұмыс жүргізуді;
13) қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастырудың жаңа нысандарын іздестіруді және енгізуді;
14) авариясыз жұмыс тәжірибесін жинақтауды және таратуды;
15) жүргізілетін жұмыс ерекшелігіне сәйкес техникалық жарамды аспаптармен және техникалық құралдармен қамтамасыз етуді қамтитын ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралар кешенімен қамтамасыз етіледі.

5. Тасымалдау процесіне қатысушылар Қазақстан Республикасының темір жол көлігі туралы заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде:
адамның өмірі мен денсаулығы, жолаушылардың жүруі үшін қауіпсіз жағдайларды;
жүктер, багаж және жүк-багаж тасымалының қауіпсіздігін;
темір жол көлігінің техникалық құралдарын пайдалану кезінде қозғалыс қауіпсіздігін;
уәкілетті орган бекіткен тізбеге сәйкес олардың қарауындағы темір жол көлігі объектілерін күзетуді;
экологиялық қауіпсіздікті;
өртке қарсы қауіпсіздікті;
санитарлық-эпидемиологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді.

6. Темір жолдар, темір жол станциялары, жолаушы платформалары, сондай-ақ поездар қозғалысына және маневр жұмыстарына байланысты темір жол көлігінің басқа да объектілері қауіптілігі жоғары аймақтар болып табылады және олардың Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгілеген талаптарға сәйкес сигналдық қоршаулары болуы тиіс.

7. Аумақтарында қауіпті жүктерді өндіру, сақтау, тиеу, түсіру, тасымалдау жүзеге асырылатын объектілер Қазақстан Республикасының темір жол көлігі туралы заңнамасының талаптарына сәйкес темір жолдардан, елді мекендерден, кәсіпорындардан, ғимараттар мен құрылыстардан қажетті қашықтыққа алыстатылған болуы тиіс.
Байланыс, электр тарату желілерінің, мұнай құбырларының, газ құбырларының және темір жолдарды қиып өтетін немесе оларға тікелей жақын орналасқан басқа да құрылыстардың иелері олардың жұмыс істеу қауіпсіздігін және Қазақстан Республикасының темір жол көлігі туралы заңнамасының талаптарына сәйкес көрсетілген құрылыстарды салу мен пайдаланудың белгіленген нормаларының сақталуын қамтамасыз етуі тиіс, сондай-ақ қозғалыс қауіпсіздігіне қауіп төндіретін авариялардың немесе авариялық жағдайлардың туындауы туралы мемлекеттік көліктік бақылау органдарын және темір жол көлігі ұйымдарын уақтылы хабардар етуі тиіс.

8. Қауіпті жүктер өндіруді, тиеуді, түсіруді, сақтау мен тасымалдауды жүзеге асыратын, тасымалдау процесіне қатысушылар олардың тасымалдану қауіпсіздігін қамтамасыз етеді, авариялық жағдайлар мен олардың салдарын жою үшін қажетті құралдары және ұтқыр бөлімшелері болады.
Қауіпті жүктерді тасымалдау процесінде авариялық жағдай туындаған кезде тасымалдау процесіне қатысушылар оқиға болған жерге көрсетілген бөлімшелердің дереу жіберілуін қамтамасыз етуі тиіс.

9. Тасымалдау процесіне қатысушылар Қазақстан Республикасының қолданыстағы заңнамасына сәйкес өздерінің ерекше қасиеттеріне қарай жүктердің жекелеген түрлерін күзетуді және оларды алып жүруді қамтамасыз етуі тиіс.

10. Тиеу-түсіру жұмыстарын жүргізу қауіпсіздігі:
жұмыстарды жүргізу тәсілдерін, көтергіш-көлік жабдығын және технологиялық жабдықтауды таңдаумен;
жұмыстарды жүргізу орнын дайындаумен және ұйымдастырумен;
жұмыс істейтіндерді қорғау құралдарын қолданумен;
жұмысқа жіберілген тұлғаларды медициналық қараудан өткізумен және оларды оқытумен қамтамасыз етілуі тиіс.

11. Өндірістік және басқа да үй-жайларды, ғимараттарды, құрылыстарды, жабдықты, көлік құралдарын ұстау мен пайдалану, жолаушылар мен жүктерді тасымалдау кезінде санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды сақтау қажет.

12. Өрт қауіпсіздігі:
өрт қауіпсіздігі шараларын сақтау бөлігінде қауіпті жүктерді тиеуге, сұрыптауға және түсіруге, сондай-ақ жылжымалы құрамның көрсетілген жүктерді тиеуге дайындығын бақылауды ұйымдастырумен;
белгіленген өртке қарсы режимді сақтаумен, өрт қауіпсіздігі шараларын сақтау жөнінде нұсқаулықтан өтпеген тұлғаларды жұмысқа жібермеумен;
эвакуациялау жолдарын, өртке қарсы бөгеттерді, үзбелерді, кірме жолдарды және жолдарды, өрт сөндіру құралдарын (гидранттар, ішкі өрт крандары, өртсөндіргіштер) ұстауға бақылау жасау мақсатында аумақтарға, ғимараттарға, өндірістік және қызметтік үй-жайларға мерзімді тексеру жүргізумен және анықталған бұзушылықтар мен кемшіліктерді жою жөнінде жедел шаралар қабылдаумен;
өрт сөндіру, өрт сигналын беру, хабарлау және байланыс қондырғыларын жарамды ұстаумен, олардың іс-әрекетке ұдайы дайындығымен қамтамасыз етілуі тиіс.

13. Темір жол көлігінде қауіпсіздік шараларын сақтамау мынадай салдарға әкеледі:
қирауға;
аварияға;
жұмыстағы ақаудың ерекше жағдайына;
жұмыстағы ақаулы жағдайға;
жұмыстағы қиындыққа;
қозғалыс қауіпсіздігін басқа да бұзушылықтарға.

14. Нәтижесінде адамдар қаза болған немесе ауыр дене жарақаттарын алған немесе темір жол жылжымалы құрамы мүкәммалдан шығарылу дәрежесіне дейін зақымдалған, магистральдық станциялық немесе кірме жолдарда жүк немесе жолаушылар поездарындағы жылжымалы құрамның соқтығысу, рельстен шығу жағдайлары поездардың қирауына жатады.

15. Нәтижесінде темір жол жылжымалы құрамының күрделі жөндеу көлемінде бүлінген, магистральдық, станциялық немесе кірме жолдарда жүк немесе жолаушылар поездарында жылжымалы құрамның соқтығысу, рельстен шығу, сондай-ақ нәтижесінде адамдар қаза болған немесе ауыр дене жарақаттарын алған немесе темір жол жылжымалы құрамы мүкәммалдан шығарылу дәрежесіне дейін зақымдалған, станцияларда немесе кірме жолдарда маневрлік жұмыстар кезінде жылжымалы құрамның соқтығысу, рельстен шығу жағдайлары аварияларға жатады.

16. Ақаудың ерекше жағдайларына мыналар жатады:
1) нәтижесінде жылжымалы құрамның ағытылуын және жөндеуге қойылуын талап ететін көлемде бүлінуге жол берілген, бірақ осы Ереженің 14 және 15-тармақтарында көрсетілген салдар болмаған, жүк және/немесе жолаушы поездарындағы жылжымалы құрамның магистральдық, станциялық және кірме жолдарда соқтығысуы;
2) нәтижесінде жылжымалы құрамның ағытылуын және жөндеуге қойылуын талап ететін көлемде бүлінуге жол берілген, бірақ осы Ереженің 14 және 15-тармақтарында көрсетілген салдар болмаған, жүк және/немесе жолаушылар поездарындағы жылжымалы құрамның магистральдық, станциялық және кірме жолдарда рельстен шығуы;
3) поезды бос емес жолға қабылдау - келе жатқан поезд бағдаршамның рұқсат беру кірме (бағыттық) сигналында немесе шақыру белгісінде өтіп кеткен (локомотивтің бір бөлігімен болса да) немесе поезд машинисі басқа поезд немесе жылжымалы құрам тұрған жолға дайындалған бағыт кезінде станцияға жүріп өтуге рұқсат алған жағдай;
4) поезды бос емес аралыққа (блок-учаскеге) жөнелту - бағдаршамның ашық шығу сигналы немесе шақыру сигналы кезінде немесе машинистке аралыққа орналасуға берілген рұқсат бойынша және ол қажетті жағдайларда поездың жүруі туралы қосымша нұсқау немесе сигнал алғаннан кейін алда тұрған аралыққа (блок-учаске), онда басқа поездың (кез келген бағыттағы) немесе жылжымалы құрамның тұрғанына қарамастан, поездың жөнелтілуі (немесе тоқтамай өтуі) және осы жолдың шығу сигналынан (сигнал болмағанда - шектік бағанадан) локомотивтің бір бөлігімен болса да өтіп кету жағдайы;
5) поезды дайындалмаған бағыт бойынша қабылдау (жөнелту) - дұрыс дайындалмаған немесе дайын емес, соның ішінде жылжымалы құрам тұрмаған жолға әкелетін бағытқа бағдаршамның тыйым салатын кірме (шығу) сигналы кезінде келе жатқан (жөнелтілетін) поезд бағдаршамның ашық кірме (шығу) сигналынан өтіп кеткен (локомотивтің бір бөлігімен болса да) немесе станцияға (станциядан) жүруге машинист рұқсат алған, сондай-ақ электр тартымы бар поезға электрлендірілмеген жолға немесе токтың басқа түрімен электрлендірілген жолға немесе түйіспе сымында кернеуі алынған жолға қабылдау бағыты әзірленген жағдай;
6) бағдаршамның тыйым салу сигналынан немесе шектік бағанадан рұқсатсыз өту;
7) поезд астынан бағыттаманы ауыстыру;
8) жылжымалы құрамның станциялардағы, кірме жолдардағы шектік бағанадан асып іргелес аралыққа поезды қабылдау-жөнелту бағытына, станциядан аралыққа немесе аралықтан станцияға кетуі, бірақ осы Ереженің 14 және 15-тармақтарында көрсетілген салдардың болмауы;
9) жылжымалы құрам осінің, доңғалақ осі мойнағының, доңғалақ жұбының сынуы;
10) жылжымалы құрам арбашасының бүйір жағының немесе рессоры үстіндегі арқалығының сынуы;
11) жылжымалы құрам арқалығының үзілуі;
12) техникалық ақауларға байланысты, буксаның қызып кетуін қоса алғанда, жолда жолаушылар поездарынан вагонның ағытылуы (жолаушылар поездарын құрастыру және тағайындау станцияларынан басқа, барлық станцияларда есепке алынады);
13) поезды жабылған шеткі крандармен жөнелту;
14) станцияларда бағдаршам белгісінің тыйым салу көрсеткішінде жылжымалы құрамның жүріп өтуіне әкеп соқтырған бағдаршамның рұқсат сигналының тыйым салу сигналына ауысуы - станцияда белгі беру құрылғыларының, рельстік тізбегінің ақаулығынан, электр энергиясының ажыратылуынан немесе станция кезекшісінің (сигнал берушінің) қатесінен бағдаршамның рұқсат беру көрсеткішінің тыйым салу көрсеткішіне ауысып, жылжымалы құрамның тыйым салу сигналынан өтіп кетуіне әкеп соқтырған жағдай;
15) локомотивтің жарамсыздығы оны ауыстыруды талап еткен, жолаушылар поезындағы локомотивтің бұзылу жағдайы (локомотив бригадаларын ауыстыру пункттерінен, сондай-ақ негізгі немесе айналымды локомотивтік депосы бар пункттерден басқа, барлық станцияларда есепке алынады);
16) жолда келе жатқанда жүктің құлауы - жүктің немесе оның бөлігінің темір жолға түсу жағдайы, сондай-ақ жүктің жылжымалы құрамға жүкті тиеудің белгіленген өлшемдерінен шығуын туғызған жүк бекітпесінің ығысуы, бұрылуы, бұзылуы және басқа да ақаулар;
17) аралықтар мен станцияларда жол жұмыстарын жүргізу орындарының сигналдық белгілермен қоршалмауы;
18) едендегі бағдаршамда тыйым салу орнына жалған рұқсат беруді көрсетудің немесе одан әрі рұқсат ету сигналын көрсетудің пайда болуы жатады.

17. Жұмыстағы ақаулы жағдайларға мыналар жатады:
1) осы Ереженің 14 және 15-тармақтарында көрсетілген салдарлар болмайтын, жылжымалы құрамның маневрлер, жабдықталу және басқа да қозғалыстар кезінде рельстен шығуы;
2) осы Ереженің 14 және 15-тармақтарында көрсетілген салдарлар болмайтын, бірақ жылжымалы құрамның ағытылуы немесе жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтіру үшін жөндеуге қойылуы талап етілетін дәрежеде бүлінуі орын алатын жылжымалы құрамның маневрлік жұмыстар мен басқа да қозғалыстар кезінде соқтығысуы;
3) темір жол көлігінің ұйымдары қызметкерлерінің кінәсінен жол берілген темір жол өтпесінде жылжымалы құрамның өздігінен жүретін немесе автокөлік құралдарымен соқтығысуы;
4) поездағы жылжымалы құрамның автотіркегіштерінің өздігінен ағытылуы;
5) поездағы жылжымалы құрам автотіркегішінің үзілуі;
6) жылжымалы құрам бөліктерінің темір жолға құлауы;
7) жылжымалы құрамның бағыттамалы бұрманы кесіп өтуі;
8) аралық станцияларда жүк поезынан вагондардың мыналардың салдарынан ағытылуы:
техникалық ақаулылық (егер вагонды ағыту техникалық қызмет көрсетудің негізгі пункттерінен басқа, қызмет көрсетудің кепілдік иінінің жылжымалы құрамы үшін белгіленген кез келген аралық станцияда жүргізілген болса, онда ол жұмыстағы ақаулық деп есепке алынады);
буксаның қызуы (техникалық қызмет көрсетудің негізгі пункттерінен басқа, барлық жағдайларда есепке алынады);
9) нәтижесінде поездардың аралықта поезд қозғалысы кестесінде белгіленген уақыт нормаларынан артық немесе станцияда бағдаршамның рұқсат белгісі ашылған сәттен бастап бір сағат және одан да көп уақыт кідіруіне жол берілген, жолдың, жылжымалы құрамның, сигнал беру, орталықтандыру, бұғаттау және байланыс, түйіспелі желі, электрмен жабдықтау құрылғыларының және басқа да техникалық құралдардың ақаулығы;
10) аралықта немесе станцияларда жүк тиеудің техникалық шарттарының бұзылуынан вагонның поездан ағытылуы;
11) локомотивті ауыстыруды талап ететін, автоматты локомотивтік сигнал берудің немесе локомотив қауіпсіздігінің басқа да аспаптарының ақаулығы (локомотивтерді немесе локомотив бригадаларын ауыстырудың белгіленген пункттерінен басқа, барлық станцияларда есепке алынады);
12) аралықтарда малды басып кету салдарынан поездан ағытылуы талап етілетін жылжымалы құрамның бүлінуі;
13) жолөлшеуіш вагонның бастығы немесе қозғалыс қауіпсіздігі тексерушісінің өтінімі бойынша поезд диспетчерінен учаскедегі қозғалысты жабу туралы бұйрық беруін талап ететін жолдың ақаулығы.

18. Қозғалыс қауіпсіздігін бұзу осы Ереженің 14, 15, 16, 17-тармақтарына жатпайтын, бірақ мыналарды туындатқан жағдайлар:
1) жолдың, жылжымалы құрамның және техникалық құралдардың техникалық ақаулығынан аралықта немесе станцияда поездың отыз минуттан астам және одан да ұзақ уақытқа кешігуі;
2) жолдың жоғарғы құрылысын күтіп ұстаудың бұзылуынан локомотив машинисінің жолдағы "соққыны" мәлімдеуі;
3) доңғалақ жұбының қай жерде ауыстырылғанына қарамастан, жүріп өту жолында доңғалақ жұбының ақауы бойынша жолаушы поезының доңғалақ жұбын ауыстыру;
4) поездан жылжымалы құрамды жөндеу үшін ағытпай-ақ, жолда малды басып кетуді туындатқан жағдайлар жұмыстағы қиындықтар болып саналады.

19. Қозғалыс қауіпсіздігінің өзге бұзушылықтарына сыртқы себептердің салдары болып табылған қозғалыс қауіпсіздігін бұзушылықтар жатады:
1) сыртқы ауа температурасы минус 35 ^о С-тан төмен, 20 м/сек-тан артық жел кезіндегі ауа-райы жағдайы;
2) сигнал беру құрылғыларының техникалық жарамды кезінде автокөлік құралдарымен темір жол өтпелерінде соқтығысулар;
3) қауіпті жүктің төгілуі себебінен поездың жүру жолында жүк вагонын ағыту;
4) техникалық күтіп ұстауды бұзу салдары болып табылмаған және/немесе поездарды өткізудің кешігуіне әкелген жағдайлар жылжымалы құрамның, жолдың жоғарғы құрылысының, өртену ретінде есепке алынады;
5) табиғи факторлардың (жолды су шайып кету және қар басып қалу) немесе бөгде тұлғалардың іс-әрекетінің салдарынан болған осы учаске бойынша поезды өткізудің кідіруін туғызған жолдың жоғарғы құрылысының бұзылуы;
6) поезды шұғыл тежеуді қолдану қажеттілігін және оның тоқтауын туындатқан бөгде адамдардың темір жолға заттар қоюы;
7) қозғалыс қауіпсіздігін өзге де бұзушылықтар, жоғарыда көрсетілген тізбеге енбейтін бөгде себептердің салдары болып табылатын жағдайлар, сондай-ақ жолда адамдарды басып кету жағдайлары.

3. Қорытынды ережелер

20. Темір жол көлігіндегі қауіпсіздікті бұзушылық жағдайлары есепке алуға жатады.

21. Қазақстан Республикасының темір жол желісінде жіберілген қауіпсіздік бұзушылықтарын есепке алуды мемлекеттік көліктік бақылау органдары жүргізеді.

22. Локомотив шаруашылығында қауіпсіздікті бұзушылық жағдайлары локомотив бригадалары тіркелген депода есепке алынады.

23. Жөндеу технологиясының бұзылуынан жіберілген қауіпсіздікті бұзушылық жағдайлары жөндеуді жүргізген ұйым басшылығының жазбаша келісімі болған кезде жөндеу ұйымының өкілімен бірлесіп не өкілінсіз қаралады және жөндеу ұйымына есептеледі.

24. Осы Ереженің 23-тармағында белгіленген ұқсас тәртіппен жолдың, энергиямен жабдықтаудың, сигнал беру мен байланыстың техникалық ақаулығы бойынша жіберілген қауіпсіздік бұзушылықтары есепке алынады.

25. Жүк вагондарының техникалық ақаулығынан жол берілген қауіпсіздікті бұзушылық жағдайлары поезға соңғы рет техникалық қызмет көрсетуді жүргізген заңды тұлғаның есебіне, ал жолаушылар тасымалында - осы жолаушы вагонын пайдаланатын тасымалдаушының есебіне алынады.

26. Егер қауіпсіздікті бұзушылықтарға кінәлі екі және одан артық тасымалдау процесіне қатысушылардың қызметкерлері болып табылатын жағдайда қауіпсіздікті бұзу жағдайы жүргізілетін қызметтік тексеру материалдарының негізінде қозғалыс қауіпсіздігін бұзу жағдайына негізгі кінәлі адам жұмыс істейтін ұйымға есептеледі.

27. Тасымалдау процесіне қатысушылардың қызметкерінің кәсіптерді қоса атқару тәртібімен оған жүктелген міндеттерді орындамауына байланысты жол берілген магистралдық, станциялық және кірме жолдарда болған қауіпсіздікті бұзушылық жағдайлары кінәлі қызметкер жұмысын атқарған ұйымда (құрылымдық бөлімшеде) есепке алынады.

28. Поездардың автокөлік құралдарымен және/немесе басқа да өздігінен жүретін құралдармен соқтығысу жағдайларын және малды басып кетуін, егер тексеру кезінде тасымалдау процесіне басқа қатысушылардың қызметкерлерінің кінәсі анықталмаса, осы бұзушылыққа жол берген тасымалдау процесіне қатысушылар немесе темір жолдың осы учаскесіндегі жолдың жоғарғы құрылысын күтіп ұстауға жауапты ұйым есепке алады.

29. Жеке және/немесе заңды тұлғаларға тиесілі темір жолдарда, олардың қызметкерлерінің кінәсінен жол берілген қауіпсіздікті бұзушылық жағдайлары осы тұлғаларға есептеледі.

30. Қауіпсіздікті бұзушылық жағдайларын алғашқы есепке алудың дұрыстығы мен толықтығын тасымалдау процесіне қатысушы ұйымдардың бірінші басшылары қамтамасыз етеді.

31. Қазақстан Республикасының темір жол желісінде жіберілген қауіпсіздікті бұзушылықтар туралы ақпарат жедел тәртіппен бір тәулік ішінде, ал жолаушы поездарымен болған жағдайда - дереу көліктегі уәкілетті органның мемлекеттік көліктік бақылау орталық аппаратына және/немесе аумақтық органдарына беріледі.

Об утверждении Правил безопасности на железнодорожном транспорте

Постановление Правительства Республики Казахстан от 21 сентября 2007 года N 825. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 сентября 2015 года № 774

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 11.09.2015 № 774 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В соответствии со статьей 14 Закона Республики Казахстан от 8 декабря 2001 года "О железнодорожном транспорте" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ :

1. Утвердить прилагаемые Правила безопасности на железнодорожном транспорте.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 21 сентября 2007 года N 825

Правила
безопасности на железнодорожном транспорте

1. Общие положения

1. Настоящие Правила безопасности на железнодорожном транспорте (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 8 декабря 2001 года "О железнодорожном транспорте".

2. Правила распространяются на физических и юридических лиц, осуществляющих деятельность в сфере железнодорожного транспорта, независимо от формы собственности.

3. В соответствии с законодательством Республики Казахстан государственный контроль за безопасностью на железнодорожном транспорте осуществляют органы государственного транспортного контроля.

2. Порядок безопасности на железнодорожном транспорте

4. Безопасность на железнодорожном транспорте обеспечивается комплексом организационных и технических мероприятий, направленных на защиту жизни и здоровья граждан, охрану окружающей среды, создание условий безаварийной работы организаций железнодорожного транспорта, содержание в исправном состоянии железнодорожных путей, подвижного состава, сооружений, оборудования, механизмов и приспособлений, включающих:
1) укомплектование и расстановку кадров в соответствии с нормативами численности и профессиональными требованиями;
2) профессиональный отбор кандидатов на должности, связанные с движением поездов;
3) укрепление трудовой и технологической дисциплины, решение социальных вопросов;
4) проведение периодического медицинского обследования работников, связанных с движением поездов, а также предрейсовый контроль за состоянием здоровья локомотивных бригад и работников, непосредственно связанных с движением поездов;
5) организацию технического обучения кадров и повышения их квалификации, отработку практических навыков действий в нестандартных ситуациях;
6) проведение периодических проверок работников, связанных с обслуживанием движений поездов, на предмет знания действующих инструкций и правил, регламентирующих вопросы безопасности движения и должностных инструкций;
7) проведение еженедельных проверок по тематике "День безопасности движения";
8) введение пропускного режима для выхода на перрон на железнодорожных вокзалах;
9) осуществление постоянной работы по повышению качества ремонта и содержания пути, искусственных сооружений, локомотивов, вагонов, устройств сигнализации и связи, электроснабжения, железнодорожных переездов и других технических средств транспорта;
10) содержание в исправном состоянии и эффективное использование средств дефектоскопии и систем диагностики;
11) осуществление по утвержденному графику проверок состояния и использования устройств, приборов контроля безопасности с принятием мер по устранению выявленных недостатков;
12) проведение постоянной работы по созданию и внедрению новых устройств, приборов безопасности и систем;
13) изыскание и внедрение новых форм организации обеспечения безопасности движения;
14) обобщение и распространение опыта безаварийной работы;
15) обеспечение технически исправным инструментом и техническими средствами в соответствии со спецификой проводимых работ.

5. Участники перевозочного процесса в пределах установленной законодательством Республики Казахстан о железнодорожном транспорте компетенции обеспечивают:
безопасные условия для жизни и здоровья человека, проезда пассажиров;
безопасность перевозок грузов, багажа и грузобагажа;
безопасность движения при эксплуатации технических средств железнодорожного транспорта;
охрану объектов железнодорожного транспорта, находящихся в их ведении, согласно перечню, утвержденному уполномоченным органом ;
экологическую безопасность;
противопожарную безопасность;
санитарно-эпидемиологическую безопасность.

6. Железнодорожные пути, железнодорожные станции, пассажирские платформы, а также другие объекты железнодорожного транспорта, связанные с движением поездов и маневровой работой, являются зонами повышенной опасности и должны иметь сигнальное ограждение в соответствии с требованиями, установленными законодательством Республики Казахстан .

7. Объекты, на территориях которых осуществляются производство, хранение, погрузка, выгрузка (разгрузка), транспортировка опасных грузов, должны быть удалены от железнодорожных путей, населенных пунктов, предприятий, зданий и сооружений на необходимые расстояния, в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о железнодорожном транспорте.
Владельцы линий связи, электропередач, нефтепроводов, газопроводов и других пересекающих железнодорожные пути, или находящихся в непосредственной близости от них сооружений, должны обеспечить безопасность их функционирования и соблюдение установленных норм строительства и эксплуатации указанных сооружений, в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о железнодорожном транспорте , а также должны своевременно информировать органы государственного транспортного контроля и организации железнодорожного транспорта о возникновении аварий или аварийных ситуациях, угрожающих безопасности движения.

8. Участники перевозочного процесса, осуществляющие производство, погрузку, выгрузку (разгрузка), хранение и транспортировку опасных грузов, обеспечивают безопасность их перевозок, имеют средства и мобильные подразделения, необходимые для ликвидации аварийных ситуаций и их последствий.
При возникновении аварийной ситуации в процессе перевозки опасных грузов, участники перевозочного процесса должны обеспечивать немедленную отправку указанных подразделений на место происшествия.

9. Участники перевозочного процесса должны обеспечить охрану и сопровождение отдельных видов грузов в силу своих особых свойств, согласно действующему законодательству Республики Казахстан.

10. Безопасность производства погрузочно-разгрузочных работ должна быть обеспечена:
выбором способов производства работ, подъемно-транспортного оборудования и технологической оснастки;
подготовкой и организацией мест производства работ;
применением средств защиты работающих;
проведением медицинского осмотра лиц, допущенных к работе, и их обучением.

11. При содержании и эксплуатации производственных и других помещений, зданий, сооружений, оборудования, транспортных средств, перевозке пассажиров и грузов необходимо соблюдать санитарно-эпидемиологические требования.

12. Пожарная безопасность должна быть обеспечена:
организацией контроля за погрузкой, сортировкой и выгрузкой опасных грузов, в части соблюдения мер пожарной безопасности, а также за подготовкой подвижного состава под погрузку указанных грузов;
соблюдением установленного противопожарного режима, недопущением к работе лиц, не прошедших инструктаж по соблюдению мер пожарной безопасности;
проведением периодических осмотров территории, зданий, производственных и служебных помещений с целью контроля за содержанием путей эвакуации, противопожарных преград, разрывов, подъездов и дорог, средств пожаротушения (гидрантов, внутренних пожарных кранов, огнетушителей) и принятием срочных мер по устранению обнаруженных нарушений и недостатков;
исправным содержанием, постоянной готовностью к действию установок пожаротушения, пожарной сигнализации, оповещения и связи.

13. Не соблюдение мер безопасности на железнодорожном транспорте могут привести к следующим последствиям:
крушению;
аварии;
особому случаю брака в работе;
случаю брака в работе;
затруднению в работе;
к прочим нарушениям безопасности движения.

14. К крушениям поездов относятся случаи столкновения, сходы подвижного состава в грузовых или пассажирских поездах на магистральных, станционных или подъездных путях, в результате которых погибли или получили тяжкие телесные повреждения люди или поврежден железнодорожный подвижной состав до степени исключения его из инвентаря.

15. К авариям относятся случаи столкновения, схода подвижного состава в грузовых или пассажирских поездах на магистральных, станционных или подъездных путях, в результате которых поврежден железнодорожный подвижной состав в объеме капитального ремонта, а также случаи столкновения, схода подвижного состава при маневровой работе на станциях или подъездных путях, в результате которых погибли или получили тяжкие телесные повреждения люди или поврежден железнодорожный подвижной состав до степени исключения его из инвентаря.

16. К особым случаям брака относятся:

1) столкновения подвижного состава в грузовых и/или пассажирских поездах на магистральных, станционных и подъездных путях, в результате которых допущено повреждение подвижного состава в объеме, требующем его отцепку и подачу на ремонт, но не имеющем последствий, указанных в пунктах 14 и 15 настоящих Правил;

2) сходы подвижного состава в грузовых и/или пассажирских поездах, на магистральных, станционных и подъездных путях, в результате которых допущено повреждение подвижного состава в объеме, требующем его отцепку и подачу на ремонт, но не имеющем последствий, указанных в пунктах 14 и 15 настоящих Правил;

3) прием поезда на занятый путь - случай, когда прибывающий поезд проследовал (хотя бы частью локомотива) разрешающий входной (маршрутный) сигнал светофора или пригласительный сигнал, или машинист поезда получил разрешение на следование на станцию при маршруте, приготовленном на путь, занятый другим поездом или подвижным составом;

4) отправление поезда на занятый перегон (блок-участок) - случай, когда при открытом выходном сигнале светофора или пригласительном сигнале, или по врученному машинисту разрешению на занятие перегона и по получении им в необходимых случаях дополнительного указания или сигнала об отправлении поезд отправился (проследовал без остановки) и проехал выходной сигнал данного пути (при отсутствии сигнала - предельный столбик), хотя бы частью локомотива в то время, когда впереди расположенный перегон (блок-участок) занят поездом (любого направления) или подвижным составом;

5) прием (отправление) поезда по не готовому маршруту - случай, когда прибывающий (отправляющийся) поезд проследовал (хотя бы частью локомотива) открытый входной (выходной) сигнал светофора или машинист получил разрешение на следование на станцию (со станции) при запрещающем входном (выходном) сигнале светофора при неправильно приготовленном или неготовом маршруте, в том числе ведущим на путь, не занятый подвижным составом, а также, когда поезду с электрической тягой приготовлен маршрут на не электрифицированный путь или путь с другим родом тока или путь со снятым напряжением в контактном проводе;

6) проезд запрещающего сигнала светофора или предельного столбика без разрешения;

7) перевод стрелки под поездом;

8) уход подвижного состава на маршрут приема-отправления поезда, на прилегающий перегон на станциях, подъездных путях за предельный столбик, со станции на перегон или с перегона на станцию, но не имеющий последствий, указанных в пунктах 14 и 15 настоящих Правил;

9) изломы оси, осевой шейки колеса, колесной пары подвижного состава;

10) излом боковины или надрессорной балки тележки подвижного состава;

11) обрывы хребтовой балки подвижного состава;

12) отцепка вагона от пассажирского поезда в пути следования из-за технических неисправностей, включая грение букс (учитывается на всех станциях, кроме станции формирования и назначения пассажирского поезда);

13) отправление поезда с перекрытыми концевыми кранами;

14) перекрытие разрешающего сигнала светофора на запрещающее, повлекшее проезд подвижным составом запрещающего показания сигнала светофора на станции - случай, когда из-за неисправности устройств сигнализации, рельсовых цепей, выключения электроэнергии или ошибки дежурного по станции (сигналиста), произошло перекрытие разрешающего показания светофора на запрещающий, повлекшее проезд подвижным составом запрещающего сигнала светофора на станции;

15) порча локомотива в пассажирском поезде, когда неисправность локомотива потребовала его замены (учитывается на всех станциях, кроме пунктов смены локомотивных бригад, а также пунктов с основным или оборотным локомотивным депо);

16) развал груза в пути следования - случай падения груза или его части на железнодорожный путь, а также смещение, разворот, расстройство крепления груза и другие неисправности, вызвавшие выход груза за установленный габарит погрузки подвижного состава;

17) не ограждение сигнальными знаками места производства путевых работ на перегонах и станциях;

18) появление на напольном светофоре ложного разрешающего показания сигнала вместо запрещающего или появление более разрешающего показания.

17. К случаям брака в работе относятся:

1) сход подвижного состава при маневрах, экипировке и других передвижениях, не имеющий последствий, указанных в пунктах 14 и 15 настоящих Правил;

2) столкновение подвижного состава при маневровых работах и других передвижениях, не имеющее последствий, указанных в пунктах 14 и 15 настоящих Правил, но при котором поврежден подвижной состав до степени, требующей отцепки или захода на ремонт для восстановления работоспособности;

3) столкновение подвижного состава на железнодорожном переезде с самоходным или автотранспортным средством, допущенное по вине работников организаций железнодорожного транспорта;

4) саморасцеп автосцепок подвижного состава в поезде;

5) обрыв автосцепки подвижного состава в поезде;

6) падение на железнодорожный путь деталей подвижного состава;

7) взрез подвижным составом стрелочного перевода;

8) отцепка вагонов от грузового поезда на промежуточных станциях вследствие:
технической неисправности (учитывается как брак в работе, если отцепка вагонов произведена на любой промежуточной станции, установленного для подвижного состава гарантийного плеча обслуживания, кроме основных пунктов технического обслуживания);
грения букс (учитывается во всех случаях, кроме основных пунктов технического обслуживания);

9) неисправности пути, подвижного состава, устройств сигнализации, централизации, блокировки и связи, контактной сети, электроснабжения и других технических средств, в результате которых допущена задержка поезда на перегоне сверх норм времени, установленного графиком движения поездов или на станции с момента открытия разрешающего сигнала светофора на один час и более;

10) отцепка вагона от поезда на перегоне или станции из-за нарушений технических условий погрузки груза;

11) неисправность автоматической локомотивной сигнализации или других приборов безопасности локомотива с требованием замены локомотива (учитывается на всех станциях, кроме установленных пунктов смены локомотивов или локомотивных бригад);

12) наезд на скот на перегонах с повреждением подвижного состава, требующим его отцепку от поезда;

13) неисправность пути, требующая выдачи поездным диспетчером по заявке начальника вагона - путеизмерителя или ревизора по безопасности движения приказа о закрытии движения на участке.

18. Затруднением в работе считаются случаи, когда нарушения безопасности движения не подпадают под пункты 14, 15, 16, 17 настоящих Правил, но вызвали:

1) задержку поезда более тридцати минут и более на перегоне или станции, из-за технических неисправностей содержания пути, подвижного состава и технических средств;

2) заявлен "толчок" машинистом локомотива в пути из-за нарушения содержания верхнего строения пути;

3) смену колесных пар в пассажирском поезде в пути следования по дефектам колесной пары, независимо от того, где проводилась смена колесных пар:

4) наезд на скот на путях, без отцепки подвижного состава от поезда для ремонта.

19. К прочим нарушениям безопасности движения относятся нарушения безопасности движения, которые явились следствием сторонних причин:

1) погодные условия, при температуре наружного воздуха ниже минус 35 ⁰ С, ветре более 20 м/сек.;

2) столкновения на железнодорожных переездах с автотранспортными средствами при исправном техническом состоянии устройств сигнализации;

3) отцепка грузового вагона в пути следования поезда по причине образовавшейся течи опасного груза;

4) случаи возгорания подвижного состава, верхнего строения пути, которые не явились следствием нарушений технического содержания и/или привели к задержкам пропуска поездов, учитываются как возгорание;

5) нарушения устройства верхнего строения пути, произошедшие в результате природных факторов (размывы и заносы пути) или действий посторонних лиц, которые вызвали задержку пропуска поезда по данному участку;

6) наложение посторонними лицами предметов на железнодорожный путь, которые вызвали необходимость применения экстренного торможения поезда и его остановку;

7) иные нарушения безопасности движения, случаи, которые явились следствием сторонних причин, не попадающие в вышеуказанный перечень, а также случаи наезда на людей на путях.

3. Заключительные положения

20. Случаи нарушения безопасности на железнодорожном транспорте подлежат учету.

21. Учет допущенных нарушений безопасности на сети железных дорог Республики Казахстан ведется органами государственного транспортного контроля.

22. В локомотивном хозяйстве случаи нарушения безопасности учитываются в депо приписки локомотивных бригад.

23. Случаи нарушений безопасности, допущенные из-за нарушения технологии ремонта, рассматриваются совместно с представителем либо без представителя ремонтной организации, при наличии письменного согласия руководства организации производившей ремонт, и учитываются за ремонтной организацией.

24. В аналогичном порядке, установленным пунктом 23 настоящих Правил, учитываются нарушения безопасности, допущенные по технической неисправности пути, энергоснабжения, сигнализации и связи.

25. Случаи нарушений безопасности, допущенные из-за технической неисправности грузовых вагонов, учитываются за юридическим лицом, проводившим последнее техническое обслуживание поезда, а в пассажирских перевозках - за перевозчиком, эксплуатирующим данный пассажирский вагон.

26. В случае, если виновниками нарушений безопасности являются работники двух и более участников перевозочного процесса, случай нарушения безопасности учитывается за организацией, где работает основной виновник случая нарушения безопасности движения, на основании материалов проводимого служебного расследования.

27. Случаи нарушений безопасности на магистральных, станционных и подъездных путях, допущенные из-за невыполнения обязанностей работником участников перевозочного процесса, возложенного на него в порядке совмещения профессий, учитываются в организации (структурном подразделении), работу которой исполнял виновный работник.

28. Случаи столкновения поездов с автотранспортными средствами и/или другими самоходными средствами и наезд на скот, учитываются участниками перевозочного процесса, допустившими данное нарушение, или организацией, ответственной за содержание верхнего строения пути данного участка железных дорог, если при расследовании не установлена виновность работников других участников перевозочного процесса.

29. Случаи нарушений безопасности, допущенные на железнодорожных путях, принадлежащих физическим и/или юридическим лицам, по вине их работников, учитываются за этими лицами.

30. Правильность и полнота первичного учета случаев нарушений безопасности обеспечивается первыми руководителями организаций - участников перевозочного процесса.

31. Информация о допущенных нарушениях безопасности на сети железных дорог Республики Казахстан предоставляется в оперативном порядке в центральный аппарат и/или территориальные органы государственного транспортного контроля уполномоченного органа на транспорте, в течение суток, а в случаях с пассажирскими поездами - немедленно.