"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы туралы

Қазақстан Респбликасы Үкіметінің 2008 жылғы 18 қарашадағы N 1066 Қаулысы

Қазақстан Республикасының Үкіметі Қ АУЛЫ ЕТЕДІ:
"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

жоба

Қазақстан Республикасының Заңы
Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне
жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару мәселелері
бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

1-бап . Қазақстан Республикасының мынадай заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
1. "Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылысы туралы" 1993 жылғы 8 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1993 ж., N 23-24, 507-құжат; 1995 ж., N 23, 146-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2004 ж., N 10, 56-құжат; N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 18, 111-құжат):
12-баптың бірінші бөлігі мынадай мазмұндағы 5-1) тармақшамен толықтырылсын:
"5-1) алаңдарға, көшелерге, саябақтарға, скверлерге, көпірлерге және аудандық маңызы бар қалалардың басқа да құрамды бөліктеріне, аудандық маңызы бар қаланың бағынысындағы кенттерге, ауылдарға ат қою және олардың атын өзгерту, олардың атауларының транскрипциясын өзгерту туралы мәселелерді шешеді.".
2. "Қоғамдық бірлестіктер туралы" 1996 жылғы 31 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., N 8-9, 234-құжат; 2000 ж., N 3-4, 63-құжат; 2001 ж., N 24, 338-құжат; 2005 ж., N 5, 5-құжат; N 13, 53-құжат; 2007 ж., N 9, 67-құжат):
3-баптың екінші бөлігінде "аумақтық" деген сөз алып тасталсын.
3. "Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы" 1996 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., N 11-12, 263-құжат; 1998 ж., N 23; 416-құжат; 1999 ж., N 4, 101-құжат; 2000 ж., N 6, 145-құжат; 2003 ж., N 14, 112-құжат; 2004 ж., N 11-12, 67-құжат; N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 1, 5-құжат; N 24, 148-құжат; 2007 ж., N 2, 18-құжат; N 8, 52-құжат; N 20, 152-құжат; 2008 ж., N 6-7, 27-құжат):
13-баптың бесінші бөлігінің екінші сөйлемі алып тасталсын.
4. "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы" 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2001 ж., N 3, 17-құжат; N 9, 86-құжат; N 24, 338-құжат; 2002 ж., N 10, 103-құжат; 2004 ж., N 10, 56-құжат; N 17, 97-құжат; N 23, 142-құжат; N 24, 144-құжат; 2005 ж., N 7-8, 23-құжат; 2006 ж., N 1, 5-құжат; N 13, 86-87-құжаттар; N 15, 92-95-құжаттар; N 16, 99-құжат: N 18, 113-құжат; N 23, 141-құжат; 2007., N 1, 4-құжат; N 2, 14-құжат; N 10, 69-құжат; N 12, 88-құжат; N 17, 139-құжат; N 20, 152-құжат):
1) актінің тақырыбында, кіріспесінде, 1-баптың 1), 4), 7) тармақшаларында, 2-баптың тақырыбында және 1-тармағында, 3-баптың тақырыбында және 1-тармағында, 41-баптың 1-тармағында "мемлекеттік басқару", "мемлекеттік басқарудың", "мемлекеттік басқаруды" деген сөздерден кейін тиісінше "және өзін-өзі басқару", "және өзін-өзі басқарудың", "өзін-өзі басқаруды" деген сөздермен толықтырылсын;
2) 1-бап мынадай мазмұндағы 5-1), 5-2), 9-1) тармақшалармен толықтырылсын:
"5-1) жергілікті қоғамдастық — тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс аумағында, жергілікті өзін-өзі басқару жүзеге асырылатын, оның органдары құрылатын және жұмыс істейтін шекарада тұратын тұрғындардың (жергілікті қоғамдастық мүшелерінің) жиынтығы;
5-2) жергілікті маңызы бар мәселелер - осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілеріне сәйкес реттелуі тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс тұрғындарының басым бөлігінің құқықтары мен мүдделерін қамтамасыз етуге байланысты облыс, аудан, қала, қаладағы аудан, ауылдық (селолық) округ, ауылдық (селолық) округтің құрамына кірмейтін кент пен ауыл (село) қызметінің мәселелері;
9-1) жергілікті өзін-өзі басқару - халық тікелей жүзеге асыратын, сондай-ақ мәслихаттар және жергілікті өзін-өзі басқарудың басқа да органдары арқылы жүзеге асырылатын осы Заңда, басқа да нормативтік құқықтық актілерде анықталған тәртіппен жергілікті маңызы бар мәселелерді өзінің жауапкершілігімен дербес шешуге бағытталған қызмет;";
3) мынадай мазмұндағы 2-1-баппен толықтырылсын:
"2-1-бап. Жергілікті өзін-өзі басқаруды ұйымдастырудың
негіздері
1. Жергілікті өзін-өзі басқару облыс, аудан, қала, қаладағы аудан, ауылдық (селолық) округ, ауылдық (селолық) округтің құрамына кірмейтін кент пен ауыл (село) шегінде жеке жүзеге асырылады.
2. Жергілікті өзін-өзі басқаруды жергілікті қоғамдастық мүшелері тікелей, сондай-ақ мәслихаттар мен жергілікті өзін-өзі басқарудың басқа да органдары арқылы жүзеге асырады.
Облыс, аудан, қала, қаладағы аудан, ауылдық (селолық) округ, ауылдық (селолық) округтің құрамына кірмейтін кент пен ауыл (село) әкімі мемлекеттік басқару функцияларымен қатар жергілікті өзін-өзі басқару органдарының функцияларын да жүзеге асырады.";
4) 5-баптың 1-тармағында "төрт" деген сөз "бес" деген сөзбен ауыстырылсын;
5) 6-бапта:
1-тармақтың 4) тармақшасында "және жергілікті қауымдастық ұйымының шекараларын айқындау" деген сөздер алып тасталсын;
2-тармақта "ауылдық жерге жұмыс істеуге жіберілген медицина және фармацевтика қызметкерлерін әлеуметтік қолдау шаралары жүйесін, сондай-ақ әлеуметтік көмек көрсету тәртібі мен оның мөлшерін айқындау" деген сөздер "Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген ауылдық елді мекендерде жұмыс істейтін азаматтардың жекелеген санаттарын әлеуметтік қолдау шараларын ұсыну туралы шешімдер қабылдау" деген сөздермен ауыстырылсын;
3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:
"3. Аудандық мәслихаттар құзыретіне қалалар, тиісті аудан аумағында орналасқан қалалардың, кенттер мен ауылдар салудың бас жоспарларын бекіту де, аудандық маңызы бар қала, ауылдық (селолық) округ, ауылдық (селолық) округтің құрамына кірмейтін кент пен ауыл (село) әкімінің атқарылған жұмысы туралы есебін қарау және аудан әкіміне тиісті әкімшілік-аумақтық бөлініс әкімін тәртіптік жауапкершілікке тарту туралы ұсыныс енгізу жатады.";
мынадай мазмұндағы 7-тармақпен толықтырылсын:
"7. Тиісінше облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және Республика астанасының барлық мәслихаттары атынан өкілдік ететін депутаттар болып табылатын сайлаушылардың бірлескен отырысында сайланған Парламент Сенаты депутаттарының өкілеттіктері сайлаушылардың шешімі бойынша мерзімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін.";
6) 7-баптың 4-тармағында "ведомствоаралық сипаттағы немесе" деген сөздер алып тасталсын;
7) 16-бап мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
"Мәслихаттың тексеру комиссиясының жұмыс органы мәслихат аппаратының құрылымына кіретін, санын мәслихат осы Заңның 8-бабы 3-тармағының 4) тармақшасында белгіленген шектен аса белгілейтін мәслихат тексеру комиссиясының аппараты болып табылады.";
8) 21-1-баптың бірінші абзацында ", сондай-ақ жергілікті өзін-өзі басқару органдарының" деген сөздер алып тасталсын;
9) 23-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"2. Мәслихаттың өкілеттіктерін Республика Президенті тоқтатады, сондай-ақ мәслихат өзін-өзі тарату туралы шешім қабылдаған жағдайда мерзімінен бұрын тоқтатылады.";
10) 24-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Мәслихат депутаттарының жалпы санынан кемінде бестен бірінің бастамасы бойынша әкімге сенімсіздік білдіру туралы мәселе қойылуы мүмкін. Мұндай жағдайда мәслихат өз депутаттарының жалпы санынан көпшілік дауыспен әкімге сенімсіздік білдіруге және тиісінше Қазақстан Республикасы Президентінің не жоғары тұрған әкімнің алдына оны қызметінен босату туралы мәселе қоюға құқылы.";
11) мынадай мазмұндағы 24-1-баппен толықтырылсын:
"24-1-бап. Сайлаушылардың шешімі бойынша Парламент Сенаты
депутатының өкілеттігін тоқтату
1. Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық ету туралы шешімді облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) мәслихаты қабылдайды. Бұл туралы тиісті облыстық, республикалық маңызы бар қаладағы немесе Республика астанасындағы сайлау комиссиясына және Парламент Сенатының депутатына үш күн мерзімде хабарланады.
2. Сайлаушылардың шешімі бойынша Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтатуға бастамашылық етуді бір мәслихаттағы сайлаушылардың жиырма бес пайыз дауысынан кем емес, бірақ барлық облыс мәслихаттарын, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының мәслихаттарын білдіретін сайлаушылардың жалпы санынан кемінде жиырма бес пайыз даусы қолдауға тиіс.
Сайлаушыларды қолдау олардың қол жинауымен куәландырылады. Қол жинауды бастау туралы шешімді облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) мәслихаты қабылдайды. Қолдардың жиналуын Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтатуға бастамашылық еткен сайлаушылар ұйымдастырады.
3. Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясы Парламент Сенаты депутатының өкілеттігін тоқтатуға бастамашылық ету туралы мәслихаттың хабарламасын алған күннен бастап он жұмыс күнінен кешіктірмей бастамашыларға шығарылған шешімді қолдауға қолдарды жинау үшін қол қою парақтарын береді.
Әрбір қол қою парағында реттік нөмірі болуға, өкілеттіктерін тоқтатуға бастамашылық етілген Парламент Сенаты депутатының тегі, аты, әкесінің аты, сондай-ақ сайлаушылардың өз қолдарын қоятыны туралы мынадай мәліметтерді:
1. тегі, аты, әкесінің аты;
2. депутаты болып табылатын мәслихат;
3. туған күні, айы және жылы;
4. тұрғылықты мекенжайы;
5. жеке қолы қамтылған бағандар болуға тиіс.
Қол қою парағының үлгісін Орталық сайлау комиссиясы бекітеді.
4. Қолдарды жинау облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясынан сайлаушылар қол қою парақтарын алған күннен бастап отыз күннің ішінде жүзеге асырылады. Көрсетілген мерзім аяқталған соң облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясы қол қою парақтарын қабылдауға тиіс емес.
Толтырылған қол қою парақтары паспорт қызметтерінің қызметкерлерін тарта отырып, тиісінше жиналған қолдардың шынайылығына бес күн мерзімде тексеруді жүзеге асыратын облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясына тапсырылады және тиісті хаттама ресімделеді.
5. Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясы қойылған қолдардың шынайылығын тексергеннен кейін Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату туралы мәселені дауыс беруге шығару туралы шешім қабылдайды.
6. Егер қолдардың шынайылығын тексеру нәтижесінде жиналған қолдардың бір пайыздан астамы шынайы еместігі, не жиналған қолдардың саны осы баптың 2-тармағының талаптарына сәйкес келмейтіндігі анықталған жағдайда, тиісті сайлау комиссиясы Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату туралы мәселені дауыс беруге шығарудан бас тартады.
Мәселені дауыс беруге шығарудан бас тартылған күннен бастап бір жылдың ішінде сол негіздер бойынша Сенат депутатының өкілеттіктерін тоқтату туралы мәселені қайтадан қозғауға жол берілмейді.
7. Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасы мәслихатының хатшысы облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясы мәселені дауыс беруге шығару туралы шешім қабылдаған күннен бастап бес күннен кешіктірмей өкілеттікті тоқтату туралы мәселе қозғалған депутатқа жазбаша хабарлауға тиіс.
Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату туралы дауыс беру бойынша сайлаушылардың бірлескен отырысы, дауыстарды есептеу және қорытындыларын белгілеу облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясы Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату туралы мәселе қою туралы шешім қабылдаған күннен бастап бір ай мерзімнен кешіктірмей жүргізіледі.
Дауыс беру үшін бюллетеннің мәтінін Республиканың Орталық сайлау комиссиясы бекітеді.
8. Егер оған тиісінше облыстың барлық мәслихаттарын, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының мәслихатын білдіретін сайланған депутаттар санының кемінде үштен екісі қатысса бірлескен отырыс заңды деп есептеледі.
Бірлескен отырыста Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату бойынша дауыс беру, егер оған қатысатын сайлаушылардың жалпы санының кемінде үштен екісі қатысса өтті деп есептеледі.
Бірлескен отырыста төрағалық етуші тиісінше облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының мәслихатының хатшысы болып табылады.
Сайлаушылардың бірлескен отырысына тиісінше облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының мәслихатының төрағасы мен мүшелері қатысады.
Сайлаушылардың бірлескен отырысы өтетін үй-жайда тиісінше облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясы дауыс беруге арналған пункт ұйымдастырады.
Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату бойынша сайлаушылардың бірлескен отырыс өткізуін куәландыратын құжат тиісті мәслихаттың хатшысы тиісінше облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және Республика астанасының сайлау комиссиясына ұсынатын бірлескен отырыс хаттамасы болып табылады.
Бірлескен отырыс тиісінше облыстық, республикалық маңызы бар қаланың және Республика астанасының сайлау комиссиясының төрағасы Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату бойынша дауыс беру нәтижелерін жария еткеннен кейін жабылады.
9. Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату бойынша дауыстарды санау нәтижелері дауыс беруге арналған пунктте өтетін тиісінше облыстық, қалалық (республикалық маңызы бар қаланың және Республика астанасының) сайлау комиссиясының отырысында белгіленеді.
Облыстық, республикалық маңызы бар қаланың немесе Республика астанасының сайлау комиссиясы дауыс беру нәтижелері бойынша:
1) сайлау комиссиясының төрағасы мен мүшелері қол қоятын;
2) сайлаушылардың бірлескен отырысында жария етілетін;
3) Орталық сайлау комиссиясына дауыс беру күнінен бастап екі күн мерзімнен асырмай жіберілетін Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату бойынша дауыстарды санау хаттамасы жасалады.
10. Дауыс беру қорытындысын Орталық сайлау комиссиясы Парламент Сенаты депутатының өкілеттіктерін тоқтату бойынша дауыс беру өткізілген күннен бастап жеті күн мерзімнен кешіктірмей белгілейді.
Егер осы шешімге дауыс беруге қатысқан сайлаушылар даусының елу пайыздан астамы дауыс берсе, Парламент Сенаты депутатының өкілеттігі тоқтатылды деп есептеледі.
Дауыстарды санауға, дауыс беру қорытындыларын белгілеуге және жариялауға байланысты өзге мәселелер "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасы Конституциялық заңында белгіленген ережелерге сәйкес шешіледі.
11. Сайлау комиссиясының шешіміне немесе әрекетіне (әрекетсіздігіне) шешім қабылданған немесе әрекет (әрекетсіздік) жасалған күннен бастап он күннің ішінде жоғары тұрған сайлау комиссиясына және (немесе) сотқа шағым берілуі мүмкін. Көрсетілген мерзімдер аяқталған соң сайлау комиссиясының шешіміне және (немесе) әрекетіне (әрекетсіздігіне) арыз қарауға жатпайды.
Сайлау комиссиясының шешіміне және (немесе) әрекетіне (әрекетсіздігіне) шағым беру туралы арызды қарау Қазақстан Республикасы Азаматтық іс жүргізу кодексінің 25-тарауына сәйкес жүргізіледі.";
12) 27-бапта:
1-1) тармақшада "жергілікті уәкілетті органының" деген сөздер "жергілікті уәкілетті органдарының" деген сөздермен ауыстырылсын;
1-2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:
"1-2) бюджет заңнамасына сәйкес облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджет жобасын тиісті мәслихатқа табыс етеді;";
1-6) тармақша алып тасталсын;
14-1) тармақшада "халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығын және", "басқа да" деген сөздер алып тасталсын;
19) тармақша "бойынша" деген сөзден кейін ",соның ішінде жергілікті өзін-өзі басқару органдарын қалыптастыру және дамыту үшін құқықтық, ұйымдастырушылық жағдайлар жасау бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;
мынадай мазмұндағы 23) тармақшамен толықтырылсын:
"23) төмен тұрған әкімдер қызметіне бақылауды жүзеге асырады";
13) 28-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
"1. Облыс (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) әкімін облыс (республикалық маңызы бар қала және астана) мәслихатының келісімімен Қазақстан Республикасының Президенті қызметке тағайындайды.";
14) 31-бапта:
1-тармақтың 1-5) тармақшасы алып тасталсын;
мынадай мазмұндағы 23), 24) тармақшалармен толықтырылсын:
"23) олардың құзыретіне кіретін мәселелер бойынша, соның ішінде жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастыру және дамыту үшін құқықтық, ұйымдастырушылық жағдайлар жасау бойынша төмен тұрған әкімдердің жұмысын үйлестіреді;
24) төмен тұрған әкімдердің қызметіне бақылауды жүзеге асырады";
15) 37-баптың 7-тармағында "ведомствоаралық сипаттағы немесе" деген сөздер алып тасталсын;
16) мынадай мазмұндағы 3-1-тараумен толықтырылсын:
"3-1-тарау. Азаматтардың жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысуы
39-1-бап. Азаматтардың жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысу
негіздері
1. Қазақстан Республикасының азаматтығын тануға жергілікті қоғамдастық мүшелерінің жергілікті өзін-өзі басқару жүзеге асырылатын шекарада әкімшілік-аумақтық бөлініс аумағындағы тұрғылықты жері бойынша оны тіркеу фактісі негіз болып табылады.
Қазақстан Республикасы азаматтарының жергілікті қоғамдастық мүшелігіне енудің осы тармақта көзделген негіздерден басқа қандай да бір өзге де шарттар белгіленуіне жол берілмейді.
Жергілікті қоғамдастық аумағында тұрақты тұратын жері бар шетелдіктер және азаматтығы жоқ адамдар заңда немесе халықаралық шартта белгіленген шектерде жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыруға қатысуға құқығы бар.
39-2-бап. Жергілікті қоғамдастық мүшелерінің құқықтары мен
міндеттері
1. Жергілікті қоғамдастық мүшелерінің:
1) шығу тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге қарым-қатынасына, сеніміне, саяси партияларға және қоғамдық бірлестіктерге қатысына қарамастан тікелей, сондай-ақ жергілікті өзін-өзі басқарудың сайланбалы органдары арқылы жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыруға;
2) Қазақстан Республикасының сайлау туралы заңнамасында көзделген тәртіппен сайланбалы жергілікті өзін-өзі басқару органдарын сайлауға және оларға сайлануға;
3) жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жеке жүгінуге, сондай-ақ жеке және ұжымдық өтініштер жолдауға;
4) осы Заңда және Қазақстан Республикасының басқа да заңнамалық актілерінде көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.
Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, жергілікті қоғамдастық мүшесінің жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысу құқықтарын шектеуге жол берілмейді және сот тәртібімен шағымдануы мүмкін.
2. Жергілікті қоғамдастық мүшелері:
1) Қазақстан халқының бірлігі мен елдегі ұлтаралық татулықты нығайтуға ықпал етуге;
2) мемлекеттік тілге және басқа тілдерге, Қазақстан халқының салттары мен дәстүрлеріне құрметпен қарауға және олардың дамуына ықпал етуге;
3) Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңнамасын сақтауға міндетті.
39-3-бап. Жергілікті қоғамдастықтың жиналысы
1. Тікелей өз еркін білдіру жолымен жергілікті маңызы бар мәселелерді шешу үшін жергілікті қоғамдық жиналысы өткізуі мүмкін.
2. Жергілікті қоғамдастық жиналысында қабылданған шешімдер жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жіберілуі мүмкін.
39-4-бап. Жергілікті өзін-өзі басқару органдары
1. Жергілікті өзін-өзі басқару органдары өз қызметін жүзеге асыру кезінде:
1) жалпы мемлекеттік ішкі және сыртқы саясатқа, соның ішінде қаржылық және инвестициялық саясатқа сәйкес келмейтін шешімдердің қабылдануына жол бермеуге;
2) бірыңғай еңбек нарығын, капиталды қалыптастыруға, тауарлар мен қызметтерді еркін алмасуға, Қазақстан Республикасының бірыңғай мәдени және ақпараттық кеңістігінің қалыптасуы мен дамуына кедергі келтіретін шешімдер қабылдауға жол бермеуге;
3) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуде Қазақстан Республикасының мүдделерін сақтауға;
4) қызметтің қоғамдық маңызы бар салаларында белгіленген жалпы мемлекеттік стандарттарды ұстануға;
5) жергілікті қоғамдастық мүшелерінің құқықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын қамтамасыз етуге;
6) өз қызметін жүзеге асыру кезінде жариялылық және ашықтық қағидаттарын ұстануға, қоғамдық пікірді ескеруге, жергілікті қоғамдастық мүшелерінің жергілікті өзін-өзі басқару органдарының отырыстарына еркін қол жетімділік мүмкіндігін қамтамасыз етуге;
7) жергілікті қоғамдастық мүшелерінің жергілікті маңызы бар мәселелерді шешуге қатысуын қамтамасыз етуге;
8) Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңнамасын сақтауға міндетті.
39-5-бап. Мемлекеттік органдардың жергілікті өзін-өзі басқару
органдарымен өзара қарым-қатынасы
1. Мемлекеттік органдар жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастыру және дамыту үшін қажетті құқықтық, ұйымдастырушылық және өзге де жағдайлар жасайды, жергілікті өзін-өзі басқару органдарын әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз етуді қоса алғанда, Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне және өзге де нормативтік құқықтық актілерге сәйкес халықтың жергілікті өзін-өзі басқару құқығын жүзеге асыруына жәрдемдеседі.
2. Мемлекет осы Заңда белгіленген өкілеттіктер шегінде жергілікті өзін-өзі басқару органдарының дербестігіне кепілдік береді.
39-6-бап. Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының
жауапкершілігі
Жергілікті өзін-өзі басқару органдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жергілікті қоғамдастық халқының алдында жауапты болады.";
17) 40-бап алып тасталсын.

2-бап . Осы Заң 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

О проекте Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам местного государственного управления и самоуправления"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 18 ноября 2008 года № 1066

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам местного государственного управления и самоуправления".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

Закон Республики Казахстан

О внесении изменений и дополнений в некоторые
законодательные акты Республики Казахстан по вопросам
местного государственного управления и самоуправления

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:
1. Закон Республики Казахстан от 8 декабря 1993 года "Об административно-территориальном устройстве Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1993 г., № 23-24, ст. 507; 1995 г., № 23, ст. 146; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2004 г., № 10, ст. 56; № 23, ст. 142; 2006 г., № 18, ст. 111):
часть первую статьи 12 дополнить подпунктом 5-1) следующего содержания:
"5-1) решают вопросы о наименовании и переименовании площадей, улиц, парков, скверов, мостов и других составных частей города районного значения, поселков, сел, находящихся в подчинении города районного значения, изменении транскрипции их названий;".
2. В Закон Республики Казахстан от 31 мая 1996 года "Об общественных объединениях" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., № 8-9, ст. 234; 2000 г., № 3-4, ст. 63; 2001 г., № 24, ст. 338; 2005 г., № 5, ст. 5; № 13, ст. 53; 2007 г., № 9, ст. 67):
в части второй статьи 3 слово "территориального" исключить.
3. В Закон Республики Казахстан от 5 июля 1996 года "О чрезвычайных ситуациях природного и техногенного характера" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1996 г., № 11-12, ст. 263; 1998 г., № 23, ст. 416; 1999 г., № 4, ст. 101; 2000 г., № 6, ст. 145; 2003 г., № 14, ст. 112; 2004 г., № 11-12, ст. 67; № 23, ст. 142; 2006 г., № 1, ст. 5; № 24, ст. 148; 2007 г., № 2, ст. 18; № 8, ст. 52; № 20, ст. 152; 2008 г., № 6-7, ст. 27):
второе предложение части пятой статьи 13 исключить.
4. В Закон Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении в Республике Казахстан" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2001 г., № 3, ст. 17; № 9, ст. 86; № 24, ст. 338; 2002 г., № 10, ст. 103; 2004 г., № 10, ст. 56; № 17, ст. 97;. № 23, ст. 142; № 24, ст. 144; 2005 г., № 7-8, ст. 23; 2006 г., № 1, ст. 5; № 13, ст. 86, 87; № 15, ст. 92, 95; № 16, ст. 99; № 18, ст. 113; № 23, ст. 141; 2007 г., № 1, ст. 4; № 2, ст. 14; № 10, ст. 69; № 12, ст. 88; № 17, ст. 139; № 20, ст. 152):
1) в заголовке акта, преамбуле, подпунктах 1), 4), 7) статьи 1, заголовке и пункте 1 статьи 2, заголовке и пункте 1 статьи 3, пункте 1 статьи 41 после слов "государственном управлении", "государственного управления", "государственное управление" дополнить словами "и самоуправлении", "и самоуправления", "и местного самоуправления", "самоуправления,", "и самоуправление";
2) статью 1 дополнить подпунктами 5-1), 5-2), 9-1) следующего содержания:
"5-1) местное сообщество - совокупность жителей (членов местного сообщества), проживающих на территории соответствующей административно-территориальной единицы, в границах которой осуществляется местное самоуправление, формируются и функционируют его органы;
5-2) вопросы местного значения - вопросы деятельности области, района, города, района в городе, аульного (сельского) округа, поселка и аула (села), не входящего в состав аульного (сельского) округа, регулирование которых в соответствии с настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан связано с обеспечением прав и законных интересов большинства жителей соответствующей административно-территориальной единицы;
9-1) местное самоуправление - деятельность, осуществляемая населением непосредственно, а также через маслихаты и другие органы местного самоуправления, направленная на самостоятельное решение вопросов местного значения под свою ответственность, в порядке, определяемом настоящим Законом, другими нормативными правовыми актами;";
3) дополнить статьей 2-1 следующего содержания:
"Статья 2-1. Основы организации местного самоуправления
1. Местное самоуправление осуществляется отдельно в пределах области, района, города, района в городе, аульного (сельского) округа, поселка и аула (села), не входящего в состав аульного (сельского) округа.
2. Местное самоуправление осуществляется членами местного сообщества непосредственно, а также через маслихаты и другие органы местного самоуправления.
Аким области, района, города, района в городе, аульного (сельского) округа, поселка и аула (села), не входящего в состав аульного (сельского) округа наряду с функциями государственного управления осуществляет функции органов местного самоуправления.";
4) в пункте 1 статьи 5 слова "четыре года" заменить словами "пять лет";
5) в статье 6:
в подпункте 4) пункта 1 слова "и определение границ организации местного сообщества" исключить;
в пункте 2 слова "определение системы мер социальной поддержки медицинских и фармацевтических работников, направленных для работы в сельскую местность, а также порядок и размеры оказания социальной поддержки" заменить словами "и принятие решений о предоставлении мер социальной поддержки отдельным категориям граждан, работающим в сельских населенных пунктах, установленных законодательными актами Республики Казахстан.";
пункт 3 дополнить словами "рассмотрение отчета о проделанной работе акима города районного значения, аульного (сельского) округа, поселка и аула (села), не входящего в состав аульного (сельского) округа и внесение акиму района представлений о привлечении акима соответствующей административно-территориальной единицы к дисциплинарной ответственности.";
дополнить пунктом 7 следующего содержания:
"7. Полномочия депутатов Сената Парламента, избранных на совместном заседании выборщиков в лице депутатов, представляющих все маслихаты соответственно области, города республиканского значения и столицы Республики, могут быть досрочно прекращены по решению выборщиков.";
6) в пункте 4 статьи 7 слова "межведомственный характер или" исключить;
7) пункт 1 статьи 16 дополнить частью второй следующего содержания:
"Рабочим органом ревизионной комиссии маслихата является аппарат ревизионной комиссии маслихата, входящий в структуру аппарата маслихата, численность которого устанавливается маслихатом сверх пределов, определенных подпунктом 4) пункта 3 статьи 8 настоящего Закона.";
8) в части первой статьи 21-1 слова ", а также органов местного самоуправления" исключить;
9) пункт 2 статьи 23 изложить в следующей редакции:
"2. Полномочия маслихата прекращаются досрочно Президентом Республики Казахстан, а также в случае принятия маслихатом решения о самороспуске.";
10) пункт 1 статьи 24 изложить в следующей редакции:
"1. По инициативе не менее одной пятой от общего числа депутатов маслихата может быть поставлен вопрос о выражении вотума недоверия акиму. В этом случае маслихат большинством голосов от общего числа его депутатов вправе выразить недоверие акиму и поставить вопрос о его освобождении от должности соответственно перед Президентом Республики Казахстан либо вышестоящим акимом.";
11) дополнить статьей 24-1 следующего содержания:
"Статья 24-1.Прекращение полномочий депутата Сената Парламента
по решению выборщиков
1. Решение об инициировании прекращения полномочий депутата Сената Парламента принимается маслихатом области (города республиканского значения и столицы), о чем в трехдневный срок уведомляются соответствующие областная, города республиканского значения или столицы Республики избирательная комиссия и депутат Сената Парламента.
2. Инициирование прекращения полномочий депутата Сената Парламента по решению выборщиков должно быть поддержано не менее чем двадцатью пятью процентами голосов от общего числа выборщиков, представляющих все маслихаты области, маслихат города республиканского значения или столицы Республики, но не менее чем двадцатью пятью процентами голосов выборщиков от одного маслихата.
Поддержка выборщиков удостоверяется сбором их подписей. Решение о начале сбора подписей принимает маслихат области (города республиканского значения, столицы). Сбор подписей организуют выборщики, инициировавшие прекращение полномочий депутата Сената Парламента.
3. Областная, города республиканского значения или столицы Республики избирательная комиссия не позднее десяти рабочих дней со дня получения уведомления маслихата об инициировании прекращения полномочий депутата Сената Парламента выдает инициаторам подписные листы для сбора подписей в поддержку вынесенного решения.
Каждый подписной лист должен иметь порядковый номер, включать в себя фамилию, имя, отчество депутата Сената Парламента, прекращение полномочий которого инициировано, а также графы, содержащие следующие сведения о ставящих свои подписи выборщиках:
1) фамилия, имя, отчество;
2) маслихат, депутатом которого он является;
3) число, месяц и год рождения;
4) адрес места жительства;
5) личная подпись.
Образец подписного листа утверждается Центральной избирательной комиссией.
4. Сбор подписей осуществляется в течение тридцати дней со дня получения выборщиками подписных листов в областной, города республиканского значения или столицы Республики избирательной комиссии. По истечении указанного срока подписные листы приему областными, города республиканского значения или столицы Республики избирательными комиссиями не подлежат.
Заполненные подписные листы сдаются соответственно в областную, города республиканского значения или столицы Республики избирательную комиссию, которая в пятидневный срок осуществляет проверку достоверности собранных подписей с привлечением работников паспортных служб и оформляет соответствующий протокол.
5. Областная, города республиканского значения или столицы Республики избирательная комиссия после проверки достоверности подписей принимает решение о вынесении вопроса о прекращении полномочий депутата Сената Парламента на голосование.
6. В случае если в результате проверки достоверности подписей будет установлено, что свыше одного процента собранных подписей являются недостоверными, либо количество собранных подписей не соответствует требованиям пункта 2 настоящей статьи, соответствующая избирательная комиссия отказывает в вынесении вопроса о прекращении полномочий депутата Сената Парламента на голосование.
Повторное возбуждение вопроса о прекращении полномочий депутата Сената по тем же основаниям в течение года со дня отказа в вынесении вопроса на голосование не допускается.
7. Секретарь областного, города республиканского значения или столицы Республики маслихата не позднее пяти дней со дня принятия областной, города республиканского значения либо столицы Республики решения о вынесении вопроса на голосование должны письменно уведомить депутата, в отношении которого возбужден вопрос о прекращении полномочий.
Совместное заседание выборщиков по голосованию о прекращении полномочий депутата Сената Парламента, подсчет голосов и установление итогов производятся не позднее чем в месячный срок со дня принятия решения областной, города республиканского значения или столицы Республики о вынесении вопроса о прекращении полномочий депутата Сената Парламента на голосование.
Текст бюллетеня для голосования утверждается Центральной избирательной комиссией Республики.
8. Совместное заседание правомочно, если на нем присутствует не менее двух третей от числа избранных депутатов, представляющих все маслихаты соответственно области, маслихат города республиканского значения или столицы Республики.
Голосование по прекращению полномочий депутата Сената Парламента на совместном заседании считается состоявшимся, если в нем приняло участие не менее двух третей, от общего числа присутствующих выборщиков.
Председательствующим на совместном заседании является соответственно секретарь областного, города республиканского значения или столицы Республики маслихата.
На совместном заседании выборщиков присутствуют председатель и члены соответственно областной, города республиканского значения или столицы Республики избирательной комиссии.
В помещении, где проводится совместное заседание выборщиков соответственно областной, города республиканского значения или столицы Республики избирательной комиссии, организуется пункт для голосования.
Документом, удостоверяющим проведение совместного заседания выборщиков по прекращению полномочий депутата Сената Парламента, является протокол совместного заседания, представляемый секретарем соответствующего маслихата соответственно областной, города республиканского значения и столицы Республики избирательной комиссии.
Совместное заседание закрывается после оглашения председателем соответственно областной, города республиканского значения или столицы Республики избирательной комиссии результатов голосования по прекращению полномочий депутата Сената Парламента.
9. Результаты подсчета голосов по прекращению полномочий депутата Сената Парламента устанавливаются на заседании соответственно областной, городской (города республиканского значения и столицы Республики) избирательной комиссии, проводимом в пункте для голосования.
Областная, города республиканского значения или столицы Республики избирательная комиссия по результатам голосования составляет протокол подсчета голосов по прекращению полномочий депутата Сената Парламента, который:
1) подписывается председателем и членами избирательной комиссии;
2) оглашается на совместном заседании выборщиков;
3) пересылается в Центральную избирательную комиссию не более чем в двухдневный срок со дня голосования.
10. Итоги голосования устанавливаются Центральной избирательной комиссией не позднее чем в семидневный срок со дня проведения голосования по прекращению полномочий депутата Сената Парламента.
Полномочия депутата Сената Парламента считаются прекращенными, если за это решение проголосовало более пятидесяти процентов голосов выборщиков, принявших участие в голосовании.
Иные вопросы, связанные с подсчетом голосов, установлением и опубликованием итогов голосования решаются в соответствии с правилами, установленными Конституционным законом Республики Казахстан "О выборах в Республике Казахстан".
11. Решение или действие (бездействие) избирательной комиссии может быть обжаловано в вышестоящую избирательную комиссию и (или) в суд в течение десяти дней со дня принятия решения или совершения действия (бездействия). По истечении указанных сроков заявление на решение и (или) действие (бездействие) избирательной комиссии рассмотрению не подлежит.
Рассмотрение заявления об обжаловании решения или действия (бездействия) избирательной комиссии производится в соответствии с главой 25 Гражданского процессуального кодекса Республики Казахстан.";
12) в статье 27:
в подпункте 1-1) слова "местного уполномоченного органа" заменить словами "местных уполномоченных органов";
подпункт 1-2) изложить в следующей редакции:
"1-2) представляет проект областного бюджета, бюджета города республиканского значения, столицы в соответствующий маслихат в соответствии с бюджетным законодательством;";
подпункт 1-6) исключить;
в подпункте 14-1) слова "санитарно-эпидемиологическое благополучие населения и другие" исключить;
подпункт 19) дополнить словами ", в том числе по созданию правовых, организационных условий для становления и развития местного самоуправления";
дополнить подпунктом 23) следующего содержания:
"23) осуществляет контроль за деятельностью нижестоящих акимов.";
13) в пункте 1 статьи 28 слова "по представлению Премьер-Министра" заменить словами "с согласия маслихата области (города республиканского значения и столицы).";
14) в статье 31:
подпункт 1-5) пункта 1 исключить;
дополнить подпунктами 23), 24) следующего содержания:
"23) координирует работу нижестоящих акимов по вопросам, входящим в их компетенцию, в том числе по созданию правовых, организационных условий для становления и развития местного самоуправления;
24) осуществляет контроль за деятельностью нижестоящих акимов";
15) в пункте 7 статьи 37 слова "межведомственный характер или" исключить;
16) дополнить главой 3-1 следующего содержания:
"Глава 3-1. Участие граждан в местном самоуправлении
Статья 39-1. Основания участия граждан в местном самоуправлении
1. Основанием для признания гражданина Республики Казахстан членом местного сообщества является факт его регистрации по месту жительства на территории административно-территориальной единицы, в границах которой осуществляется местное самоуправление.
Не допускается установление каких-либо иных условий вступления граждан Республики Казахстан в члены местного сообщества кроме основания, предусмотренного настоящим пунктом.
Иностранцы и лица без гражданства, имеющие постоянное место жительства на территории местного сообщества, имеют право на участие в осуществлении местного самоуправления в пределах, установленных законом или международным договором.
Статья 39-2. Права и обязанности членов местного сообщества
1. Члены местного сообщества имеют право:
1) на осуществление местного самоуправления непосредственно, а также через выборные органы местного самоуправления, независимо от происхождения, социального, должностного и имущественного положения, пола, расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений, принадлежности к политическим партиям и общественным объединениям;
2) избирать и быть избранными в выборные органы местного самоуправления в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан о выборах;
3) обращаться лично, а также направлять индивидуальные и коллективные обращения в органы местного самоуправления;
4) на осуществление иных прав, предусмотренных настоящим Законом и другими законодательными актами Республики Казахстан.
Ограничения прав члена местного сообщества на участие в местном самоуправлении не допускается, кроме случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, и может быть обжаловано в судебном порядке.
2. Члены местного сообщества обязаны:
1) способствовать укреплению единства народа Казахстан и межнационального согласия в стране;
2) уважительно относиться к государственному и другим языкам, традициям и обычаям народа Казахстана и способствовать их развитию;
3) соблюдать Конституцию и законодательство Республики Казахстан.
Статья 39-3. Собрание местного сообщества
1. Для обсуждения вопросов местного значения путем прямого волеизъявления могут проводиться собрания местного сообщества.
2. Решения, принятые на собрании местного сообщества могут быть направлены в органы местного самоуправления.
Статья 39-4. Органы местного самоуправления
1. Органы местного самоуправления при осуществлении своей деятельности обязаны:
1) не допускать принятия решений, не соответствующих общегосударственной внутренней и внешней политике, в том числе финансовой и инвестиционной;
2) не допускать принятия решений, препятствующих формированию единою рынка труда, капитала, свободному обмену товарами и услугами, формированию и развитию единого культурного и информационного пространства Республики Казахстан;
3) соблюдать интересы Республики Казахстан в обеспечении национальной безопасности Республики Казахстан;
4) соблюдать общегосударственные стандарты, устанавливаемые в общественно значимых сферах деятельности;
5) обеспечивать соблюдение прав и законных интересов членов местного сообщества;
6) придерживаться принципов гласности и открытости, учета общественного мнения при осуществлении своей деятельности, обеспечивать возможность свободного доступа членов местного сообщества на заседания органов местного самоуправления;
7) обеспечивать участие членов местного сообщества в решении вопросов местного значения;
8) соблюдать Конституцию и законодательство Республики Казахстан.
Статья 39-5. Взаимоотношения государственных органов с органами
местного самоуправления
1. Государственные органы создают необходимые правовые, организационные и иные условия для становления и развития местного самоуправления, оказывают содействие населению в осуществлении права на местное самоуправление в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан и иными нормативными правовыми актами, включая методическое и информационное обеспечение деятельности органов местного самоуправления.
2. Государство гарантирует самостоятельность органов местного самоуправления в пределах полномочий, установленных настоящим Законом.
Статья 39-6. Ответственность органов местного самоуправления
Органы местного самоуправления несут ответственность перед населением местного сообщества в соответствии с законами Республики Казахстан.";
17) статью 40 исключить.

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2009 года.

Президент
Республики Казахстан