ИПС "Әділет"

Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
«Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы» Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Заңының жобасы Қазақстан Республикасының Парламенті Мәжілісінің қарауына енгізілсін.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Жоба

Қазақстан Республикасының Заңы

«Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы»
Қазақстан Республикасының Заңына өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы

     1-бап. «Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы» 2005 жылғы 30 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2005 ж., № 10, 35-құжат; 2007 ж., № 4, 34-құжат) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:
      1) 1-бап мынадай редакцияда жазылсын:
      «1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар
      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
      1) дәйектеу - келіссөздерге қатысушы әрбір тараптың өкілетті өкілдерінің халықаралық шарт мәтінімен келісу белгісі ретінде келісілген халықаралық шарттың жобасына немесе оның жекелеген нормаларына инициалдарымен алдын ала қол қоюы, не халықаралық шарт мәтінінің тең түпнұсқалығын анықтау тәсілдерінің бірі;
      2) депозитарий - халықаралық шарттың түпнұсқасы сақтауға тапсырылатын және осы халықаралық шартқа қатысты халықаралық құқық нормаларында көзделген функцияларды орындайтын мемлекет, халықаралық ұйым немесе оның басты атқарушы лауазымды адамы;
      3) ескертпе - көпжақты халықаралық шартқа қол қою, ратификациялау, бекіту, қабылдау немесе оған қосылу кезінде мемлекет немесе халықаралық ұйым кез келген тұжырыммен және кез келген атаумен бір жақты жасаған мәлімдеме, осы мәлімдеме арқылы осы мемлекет немесе осы халықаралық ұйым халықаралық шарттың белгілі бір ережелерінің заңдық күшін олардың аталған мемлекетке немесе аталған халықаралық ұйымға қолданылуына қатысты жоюды немесе өзгертуді қалайды;
      4) келіссөздерге қатысушы тарап - халықаралық шарт мәтінін жасауға немесе қабылдауға қатысқан мемлекет немесе халықаралық ұйым;
      5) күшін жою - Қазақстан Республикасының өзі жасасқан халықаралық шарттан тиісінше ресімдеп бас тартуы және Қазақстан Республикасы халықаралық шартының қолданылуын тоқтату тәсілінің бірі;
      6) Қазақстан Республикасының халықаралық шарты - Қазақстан Республикасы шет мемлекетпен (шет мемлекеттермен) немесе халықаралық ұйыммен (халықаралық ұйымдармен) жазбаша нысанда жасасқан және мұндай келісімнің бір құжатта немесе өзара байланысты бірнеше құжаттарда екендігіне қарамастан, сондай-ақ оның нақты атауына қарамастан халықаралық құқық реттейтін халықаралық келісім;
      7) Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының мемлекеттік тізілімі - халықаралық шарттардың түпнұсқалары мен куәландырылған көшірмелерін, олардың деректемелері мен Сыртқы істер министрлігі айқындайтын олар туралы ақпараттық-анықтамалық сипаттағы басқа да мәліметтерді қамтитын Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын тіркеудің, есепке алудың және сақтаудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі;
      8) қол қою - халықаралық шартты жасасу сатысы немесе егер халықаралық шартта қол қоюдың осындай күші бар екендігі көзделген немесе Қазақстан Республикасы мен келіссөздерге қатысушы басқа да тараптардың қол қоюдың осындай күшке ие болуға тиіс екендігі туралы уағдаластығы өзге де жолмен белгіленген, немесе Қазақстан Республикасының қол қоюға осындай күш беру ниеті оның өкілінің өкілеттігінен туындаған және (немесе) келіссөздер кезінде білдірілген жағдайда халықаралық шарттың өзі үшін міндеттілігіне Қазақстан Республикасының келісім білдіру тәсілі;
      9) мемлекетішілік рәсімдер - халықаралық шартты Қазақстан Республикасы Парламентінің ратификациялауы, Қазақстан Республикасы Президентінің не Қазақстан Республикасы Үкіметінің бекітуі немесе қабылдауы;
      10) өкілеттік - халықаралық шарттың мәтінін қабылдау немесе оның тең түпнұсқалығын белгілеу;
      халықаралық шартқа қол қою;
      Қазақстан Республикасының өзі үшін халықаралық шарттың міндеттілігіне келісімін білдіру;
      шартқа қатысты өзге де әрекет жасау мақсатында Қазақстан Республикасының лауазымды адамдарының немесе құзыретті органының шешімі негізінде жүзеге асырылатын және келіссөздерге қатысушы тарапқа не депозитарийге тапсырылатын, өкілеттілік сертификатымен тиісінше ресімделген бір адамның немесе бірнеше адамның Қазақстан Республикасы атынан өкілдік ету құқығы;
      11) ратификациялау, бекіту, қабылдау және қосылу - жағдайға байланысты осындай атауы бар, тиісті нормативтік құқықтық акті негізінде жасалатын халықаралық акт, ол арқылы Қазақстан Республикасы халықаралық шарттың өзі үшін міндеттілігіне халықаралық тұрғыдан өзінің келісімін білдіреді;
      12) уағдаласушы тарап - халықаралық шарттың күшіне енгеніне немесе енбегеніне қарамастан халықаралық шарттың өздері үшін міндетті екендігіне келіскен мемлекет немесе халықаралық ұйым;
      13) халықаралық ұйым - мемлекетаралық немесе үкіметаралық ұйым;
      14) халықаралық шарт жасасу - Қазақстан Республикасының өзі үшін халықаралық шарттың міндетті екендігіне келісім білдіруі;
      15) халықаралық шарттың тең түпнұсқа мәтіні - келіссөздерге қатысушы тараптар немесе уағдаласушы тараптар түпнұсқа (түпкілікті нұсқа) ретінде қарайтын халықаралық шарт мәтіні.»;
      2) 2-баптың 3) тармақшасындағы «Қазақстан Республикасының Президентіне» деген сөздердің алдынан «Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде айқындалған өз құзыреті шегінде» деген сөздермен толықтырылсын;
      3) 4-бап мынадай редакцияда жызылсын:
      «1. Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шарттар бойынша, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобалары бойынша осы шарттармен реттелетін құқық қатынастарына қарай ғылыми (құқықтық, экологиялық, қаржылық және басқа) сараптама жүргізілуі мүмкін.
      Міндетті ғылыми сараптама ратификациялауға жататын:
      халықаралық шарттардың жобалары бойынша - оларға қол қойылғанға дейін;
      Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шарттар бойынша - оларды ратификациялау немесе оларға ратификациялау жолымен қосылу туралы шешім қабылданғанға дейін жүргізіледі.
      Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шарттар, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобалары бойынша ғылыми сараптама жүргізу ережесін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
      2. Ғылыми сараптаманы Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шарттың жобасын дайындауға қатысқан немесе жасасылуына бастамашы болған адамдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ғылыми ұйымдар және (немесе) тиісті бейіндегі жоғары оқу орындары, қаралатын халықаралық шарттың немесе жобаның мазмұнына қарай ғалымдар мен мамандар арасынан тартылатын, соның ішінде шетелдік бір немесе бірнеше сарапшылар (сарапшы комиссия) жүргізеді.
      3. Ғылыми сараптама:
      1) Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының сапасын, негізділігін, уақытылылығын және оған қатысудың заңдылығын бағалау;
      2) Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шартта немесе халықаралық шарттың жобасында адамның және азаматтың Қазақстан Республикасының Конституциясымен кепілдік берілген құқықтары мен бостандықтарын сақтау;
      3) Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шарттың, сондай-ақ халықаралық шарт жобасының ықтимал тиімділігін айқындау;
      4) халықаралық шарт жасасудың ықтимал теріс салдарын анықтау мақсатында жүргізіледі.
      4. Қазақстан Республикасының қатысушы болу ниеті бар халықаралық шарттар бойынша, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобалары бойынша сараптама жүргізу туралы шешім:
      1) Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің, Премьер-Министрі Кеңсесі Басшысының тапсырмасы негізінде;
      2) халықаралық шарт жасасу туралы ұсыныс жасаған орталық мемлекеттік органның бастамасы бойынша, сондай-ақ осы Заңның 3-бабында көзделген тәртіппен халықаралық шарттың немесе халықаралық шарт жобасының келісілуін жүзеге асыратын басқа да орталық мемлекеттік органдардың ұсыныстары бойынша қабылданады.»;
      4) 5-бапта:
      1-тармақта:
      1) тармақша «Қазақстан Республикасының Президентіне - » деген сөздерден кейін «оларға қол қойылғанға, олар бекітілгенге, қабылданғанға немесе оларға қосылғанға дейін он төрт күнтізбелік күннен кешіктірмей» деген сөздермен толықтырылсын;
      2) тармақша «Қазақстан Республикасының Үкіметіне» деген сөздерден кейін «оларға қол қойылғанға, олар бекітілгенге, қабылданғанға немесе оларға қосылғанға дейін он төрт күнтізбелік күннен кешіктірмей» деген сөздермен толықтырылсын;
      2-тармақ «қосылу туралы» деген сөздерден кейін «оларға қол қойылғанға, олар бекітілгенге, қабылданғанға немесе оларға қосылғанға дейін Қазақстан Республикасы Үкіметінің атынан он төрт күнтізбелік күннен кешіктірмей, Қазақстан Республикасының атынан отыз күнтізбелік күннен кешіктірмей» деген сөздермен толықтырылсын;
      3-тармақ «қаулы қабылдап,» деген сөздерден кейін «оларға қол қойылғанға, олар бекітілгенге, қабылданғанға немесе оларға қосылғанға дейін он төрт күнтізбелік күннен кешіктірмей» деген сөздермен толықтырылсын;
      6-тармақтың 6) тармақшасында «жасасу тәсіліне қарай - » деген сөздерден кейін «осы Заңның 3-бабында белгіленген тәртіппен келісілген» деген сөздермен толықтырылсын;
      мынадай редакциядағы 7-тармақпен толықтырылсын:
      «7. Халықаралық шарттардың жобалары мәтіндерінің тең түпнұсқалығын оны әзірлеуге жауапты Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік органы қамтамасыз етеді.»;
      5) 20-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «4. Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттік органдары өз құзыреті шегінде халықаралық шарттардан туындайтын міндеттемелердің орындалуын және Қазақстан Республикасы құқықтарының жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ халықаралық шарттарға басқа да қатысушылардың өз міндеттемелерін орындауын қадағалайды.»;
      6) 22-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:
      «1. Қазақстан Республикасының мүдделі орталық мемлекеттік органдары халықаралық шарттарды ратификациялау туралы ұсыныс енгізілген кезде Қазақстан Республикасының Үкіметіне Қазақстан Республикасының заңнамасына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы ұсынысты Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен енгізеді.»;
      7) 25-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:
      «Қазақстан Республикасы халықаралық шарттарының мемлекеттік тізілімін жүргізу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.».

2-бап. Осы Заң алғаш рет ресми жариялағаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
внести на рассмотрение Мажилиса Парламента Республики Казахстан проект Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан "О международных договорах Республики Казахстан".

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Проект

Закон Республики Казахстан

О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан
"О международных договорах Республики Казахстан"

     Статья 1. Внести в Закон Республики Казахстан от 30 мая 2005 года "О международных договорах Республики Казахстан" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2005 г., № 10, ст. 35; 2007 г., № 4, ст. 34) следующие изменения и дополнения:
      1) статью 1 изложить в следующей редакции:
      "Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе
      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:
      1) парафирование - предварительное подписание согласованного проекта международного договора или его отдельных норм инициалами полномочных представителей каждой из участвующих в переговорах сторон в знак согласования текста международного договора либо один из способов установления аутентичности текста международного договора;
      2) депозитарий - государство, международная организация или ее главное исполнительное должностное лицо, которым сдается на хранение подлинник международного договора и которые выполняют в отношении этого международного договора функции, предусмотренные нормами международного права;
      3) оговорка - одностороннее заявление в любой формулировке и под любым наименованием, сделанное государством или международной организацией при подписании, ратификации, утверждении, принятии многостороннего международного договора или присоединении к нему, посредством которого это государство или эта международная организация желает исключить или изменить юридическое действие определенных положений международного договора в их применении к данному государству или к данной международной организации;
      4) участвующая в переговорах сторона - государство или международная организация, которые принимали участие в составлении или принятии текста международного договора;
      5) денонсация - надлежащим образом оформленный отказ Республики Казахстан от заключенного ею международного договора и один из способов прекращения действия международного договора Республики Казахстан;
      6) международный договор Республики Казахстан - международное соглашение, заключенное Республикой Казахстан с иностранным государством (иностранными государствами) или с международной организацией (международными организациями) в письменной форме и регулируемое международным правом независимо от того, содержится такое соглашение в одном документе или в нескольких связанных между собой документах, а также независимо от его конкретного наименования;
      7) Государственный реестр международных договоров Республики Казахстан - единая государственная система регистрации, учета и хранения международных договоров Республики Казахстан, содержащая подлинники и заверенные копии международных договоров, их реквизиты и другие сведения информационно-справочного характера о них, определяемые Министерством иностранных дел;
      8) подписание - стадия заключения международного договора или способ выражения Республикой Казахстан согласия на обязательность для нее международного договора в том случае, если международный договор предусматривает, что подписание имеет такую силу или иным образом установлена договоренность Республики Казахстан и других участвующих в переговорах сторон о том, что подписание должно иметь такую силу или намерение Республики Казахстан придать подписанию такую силу вытекает из полномочий ее представителя и (или) было выражено во время переговоров;
      9) внутригосударственные процедуры - ратификация Парламентом Республики Казахстан, утверждение или принятие Президентом Республики Казахстан либо Правительством Республики Казахстан международного договора;
      10) полномочия - право одного лица или нескольких лиц представлять Республику Казахстан, осуществляемое на основании решений должностных лиц или компетентного органа Республики Казахстан и надлежащим образом оформленное сертификатом полномочий, вручаемым участвующей в переговорах стороне либо депозитарию в целях:
      принятия текста международного договора или установления его аутентичности;
      подписания международного договора;
      выражения согласия Республики Казахстан на обязательность для нее международного договора;
      совершения иного акта, относящегося к договору;
      11) ратификация, утверждение, принятие и присоединение - в зависимости от случая имеющий такое наименование международный акт, совершаемый на основании соответствующего нормативного правового акта, посредством которого Республика Казахстан выражает в международном плане свое согласие на обязательность для нее международного договора;
      12) договаривающаяся сторона - государство или международная организация, которые согласились на обязательность для них международного договора независимо от того, вступил международный договор в силу или нет;
      13) международная организация - межгосударственная или межправительственная организация;
      14) заключение международного договора - выражение согласия Республики Казахстан на обязательность для нее международного договора;
      15) аутентичный текст международного договора - текст международного договора, рассматриваемый участвующими в переговорах сторонами или договаривающимися сторонами в качестве подлинного (окончательного).";
      2) подпункт 3) статьи 2 дополнить словами ", в пределах своей компетенции, определенной законодательными актами Республики Казахстан.";
      3) статью 4 изложить в следующей редакции:
      "1. По международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров может проводиться научная экспертиза (правовая, экологическая, финансовая и другая) в зависимости от правоотношений, регулируемых данными договорами.
      Обязательная научная экспертиза проводится по подлежащим ратификации:
      проектам международных договоров - до их подписания,
      международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан - до принятия решения об их ратификации или присоединении к ним путем ратификации.
      Правила проведения научной экспертизы по международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также проектам международных договоров, определяются Правительством Республики Казахстан.
      2. Научная экспертиза проводится в соответствии с законодательством Республики Казахстан научными организациями и (или) высшими учебными заведениями соответствующего профиля, одним или несколькими экспертами (экспертной комиссией), привлекаемыми из числа ученых и специалистов в зависимости от содержания рассматриваемого международного договора или проекта, в том числе зарубежными, за исключением лиц, принимавших участие в подготовке проекта или инициировании заключения международного договора, участницей которого намеревается стать Республика Казахстан.
      3. Научная экспертиза проводится в целях:
      1) оценки качества, обоснованности, своевременности и правомерности участия в международном договоре, участницей которой намеревается стать Республика Казахстан или проекта международного договора;
      2) соблюдения в международном договоре, участницей которого намеревается стать Республика Казахстан, или проекте международного договора гарантированных Конституцией Республики Казахстан прав и свобод человека и гражданина;
      3) определения возможной эффективности международного договора, участницей которого намеревается стать Республика Казахстан, а также проекта международного договора;
      4) выявления возможных отрицательных последствий заключения международного договора.
      4. Решение о проведении экспертизы по международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров может быть принято на основании:
      1) поручения Президента Республики Казахстан, Руководителя Администрации Президента Республики Казахстан, Премьер-Министра, Руководителя Канцелярии Премьер-Министра Республики Казахстан;
      2) по инициативе центрального государственного органа, представляющего предложение о заключении международного договора, а также по предложениям других центральных государственных органов, осуществляющих согласование международного договора или проекта международного договора в порядке, установленном статьей 3 настоящего Закона.";
      4) статью 5:
      пункт 1:
      в подпункте 1) после слов "от имени Республики Казахстан" дополнить словами "не позднее, чем за четырнадцать календарных дней до их подписания, утверждения, принятия или присоединения";
      в подпункте 2) после слов "от имени Правительства Республики Казахстан" дополнить словами "не позднее, чем за четырнадцать календарных дней до их подписания, утверждения, принятия или присоединения";
      пункт 2 после слов "присоединении к ним" дополнить словами "от имени Правительства Республики Казахстан не позднее, чем за четырнадцать календарных дней, от имени Республики Казахстан не позднее, чем за тридцать календарных дней до их подписания, утверждения, принятия или присоединения";
      пункт 3 после слов "Президенту Республики Казахстан" дополнить словами "не позднее, чем за четырнадцать календарных дней до их подписания, утверждения, принятия или присоединения";
      в подпункте 6) пункта 6 после слов "способов заключения" дополнить словами "согласованные в порядке, установленном статьей 3 настоящего Закона";
      дополнить пунктом 7 в следующей редакции:
      "7. Аутентичность текстов проектов международных договоров обеспечивает центральный государственный орган Республики Казахстан, ответственный за его разработку.";
      5) пункт 4 статьи 20 изложить в следующей редакции:
      "4. Центральные государственные органы Республики Казахстан в пределах своей компетенции обеспечивают выполнение обязательств и осуществление прав Республики Казахстан, вытекающих из международных договоров, а также наблюдают за выполнением другими участниками международных договоров их обязательств.";
      6) пункт 1 статьи 22 изложить в следующей редакции:
      "1. Заинтересованные центральные государственные органы Республики Казахстан при внесении предложения о ратификации международных договоров вносят в Правительство Республики Казахстан предложения о внесении изменений и дополнений в законодательство Республики Казахстан в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.";
      7) пункт 1 статьи 25 дополнить частью второй следующего содержания:
      "Ведение Государственного реестра международных договоров Республики Казахстан осуществляется в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.".
     Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан

О проекте Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан "О международных договорах Республики Казахстан"