"Қадағалау сатысындағы қылмыстық істер жөніндегі өндірістің тәртібі туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 2000 жылғы 28 сәуірдегі № 2 нормативтік қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2010 жылғы 25 маусымдағы N 16 Нормативтік қаулысы. Күші жойылды - Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2017 жылғы 29 маусымдағы № 5 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Жоғарғы Сотының 29.06.2017 № 5 нормативтік қаулысымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі).

Қазақстан Республикасы заңнамасының өзгеруіне байланысты Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының жалпы отырысы

қаулы етеді:

1. "Қадағалау сатысындағы қылмыстық істер жөніндегі өндірістің тәртібі туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының 2000 жылғы 28 сәуірдегі № 2 нормативтік қаулысына мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1) 1-тармақтағы "және қадағалау сатыларындағы" деген сөздер "сатылардағы" деген сөзбен ауыстырылсын және "кассациялық тәртіпте", "кассациялық (жеке)" деген сөздер алып тасталсын;

екінші сөйлем "келтірмесе," деген сөзден кейін "ҚІЖК-нің 423-бабының үшінші бөлігінде көрсетілген, жарияланған кезден бастап заңды күшіне енетін апелляциялық қаулыларды қоспағанда," деген сөздермен толықтырылсын;

төртінші сөйлемдегі "кассациялық (жеке)" деген сөздер алып тасталсын;

2) 2-тармақта:

бірінші абзацтағы "және қадағалау сатыларындағы" деген сөздер "сатылардағы" деген сөзбен ауыстырылсын;

бірінші абзацтың екінші сөйлемі "бірінші," деген сөзден кейін "апелляциялық," деген сөзбен толықтырылсын;

екінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"Мемлекеттік және жеке айыптаушының айыптаудан бас тартуына байланысты, қамауға алу түріндегі бұлтартпау шарасына және оның мерзімін ұзартуға санкция беру мәселелері бойынша, анықтауды және алдын ала тергеуді жүргізетін тұлғалардың әрекеттері мен шешімдеріне немесе прокурордың істі алдын ала тергеу сатысындағы әрекеттері мен шешімдеріне жасалған шағымдарды шешу бойынша шығарылған, заңды күшіне енген сот қаулылары қадағалау тәртібінде қайта қарауға жатпайды.";

мынадай мазмұндағы абзацтармен толықтырылсын:

"Егер істі қосымша тергеуге немесе жаңадан қарауға жіберу туралы заңды күшіне енген сот қаулысына, ол заңды күшіне енген күннен бастап 15 тәулік ішінде шағымданса және ҚІЖК-нің 459-бабында көзделген негіздер бар болса, ол қадағалау тәртібінде қайта қаралуы мүмкін. Егер істі сот қабылдап алса және ол бойынша жаңа сот талқылауы басталса немесе қосымша тергеу жүргізіліп жатса, онда өтініштің немесе наразылықтың уәждерін тексеру үшін істі сұратып алуға болмайды.

Істі қадағалау тәртібінде қарау нәтижелері бойынша шығарылған Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты алқасының қаулылары ерекше жағдайда ҚІЖК-нің 458-бабының 3-бөлігінде көрсетілген негіздер бойынша қайта қаралуы мүмкін.";

3) 3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасы Бас прокурорының (бұдан әрі мәтін бойынша – прокурор) наразылығы немесе судьялардың шағым жасалған сот актілерін қайта қарау бойынша қадағалау іс жүргізуін қозғау туралы қаулылары болғанда ғана қадағалау сатысы сотында істі қарау мүмкін болады. Заңды күшіне енген сот актілерін қайта қарау туралы өтініштерді алдын ала қарау үш судья құрамында жүзеге асырылады.";

4) 4 және 9-тармақтарда "қадағалау арыздар", "қадағалау шағымы" деген сөздер тиісінше "өтініштер", "өтініші" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) мынадай мазмұндағы 12-1, 12-2, 12-3, 12-4-тармақтармен толықтырылсын:

"12-1. Үкімді орындау тәртібінде жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша немесе медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану кезінде қаулыны заңсыз немесе негізсіз шығару азаматтардың конституциялық құқықтары мен бостандықтарының бұзылуына әкеп соғатындықтан, олар қадағалау тәртібімен қайта қарау үшін негіз болады.

12-2. Егер соттар заңды дұрыс қолданбау нәтижесінде қылмыс рецидивінің түрін және түзеу колониясы режимінің түрін дұрыс белгілемесе, онда заңды күшіне енген сот үкімдері және қаулылары осы бөлігінде қайта қаралуға жатады.

12-3. Соттар қылмыстық істерді қарау барысында материалдық және процессуалдық заңдардың талаптары, сондай-ақ "Азаматтық талапты қылмыстық процесте қарау туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2005 жылғы 20 маусымдағы № 1 нормативтік қаулысында берілген түсіндірмелер сақтала отырып, қойылған азаматтық талаптардың дұрыс шешілуін қамтамасыз етуге тиіс.

Азаматтық талаптың дұрыс шешілмеуіне әкеп соққан, заңды дұрыс қолданбау заңды күшіне енген сот үкімдері мен қаулыларын осы бөлігінде қайта қарау үшін негіз болады.

12-4. Сот алқабилердің қатысуымен шығарған заңды күшіне енген үкімдер мен қаулыларды қадағалау сатысында қайта қарау ҚІЖК-нің 576, 577-баптарының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.";

6) 13-тармақта:

"шағым", "қадағалау шағымын" деген сөздер "өтініш", "өтінішті" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы абзацпен толықтырылсын:

"Прокурордың наразылықтары ҚІЖК-нің 463-465-баптары ескерілмей, тікелей қаралады.";

7) 14-тармақ алып тасталсын;

8) 15-тармақтың бірінші абзацының бірінші сөйлемінде "қадағалау шағымын" деген сөздер "өтініш" деген сөзбен ауыстырылсын;

9) 17-тармақта:

"Шағымды", "шағым" деген сөздер тиісінше "Өтініштерді", "өтініш" деген сөздермен және "қорытынды", "қадағалау шағымдары" деген сөздер тиісінше "қаулы", "өтініштер" деген сөздермен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы 17-1-тармақпен толықтырылсын:

"17-1. Егер іс сотталғанның жағдайының нашарлауы туралы мәселе қойылған жәбірленушінің (азаматтық талапкердің) өтініші, прокурордың наразылығы бойынша қаралса немесе іс бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу және істі бірінші сатыда қарау айыпталушының қатысуынсыз жүзеге асырылса, қадағалау сатысында адвокаттың қатысуы міндетті болып табылады.";

10) 18-тармақта:

бірінші абзацта "шағымды" деген сөз "өтінішті" деген сөзбен, "қорытындысында", "қорытындыға" деген сөздер "қаулысында", "қаулыға" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші абзацта "Қадағалау шағымы" және "қорытындысы" деген сөздер тиісінше "Өтініш" және "қаулысы" деген сөздермен ауыстырылсын;

11) 19-тармақта:

"сәйкес" деген сөзден кейін "қадағалау өндірісін қозғау туралы," деген сөздермен толықтырылсын;

"тиісті", "оны жасаған" деген сөздер алып тасталсын;

12) 20-тармақта:

бірінші абзацтағы "қорытындысы", "қорытынды", "30 тәулік" деген сөздер тиісінше "қаулысы", "қаулы", "бір ай" деген сөздермен ауыстырылсын;

бірінші және екінші абзацтарда "қадағалау шағымын", "шағымды", "шағымдар" деген сөздер тиісінше "өтінішті", "өтінішті", "өтініштер" деген сөздермен ауыстырылсын;

13) 21-тармақта:

"тиісті" деген сөз алып тасталсын және "шағым" деген сөз "өтініш" деген сөзбен ауыстырылсын;

"сот мәжілісінің басталуына дейін 14 тәулік бұрын" деген сөздер "сот мәжілісі өтетін күні, уақыты және орны көрсетіліп," деген сөздермен ауыстырылсын;

14) 22-тармақ "бірінші" деген сөзден кейін "және апелляциялық" деген сөздермен толықтырылсын;

15) 23-тармақтың бірінші және үшінші сөйлемдері "бірінші" деген сөзден кейін "және апелляциялық" деген сөздермен толықтырылсын және "Шағымға" деген сөз "Өтінішке" деген сөзбен ауыстырылсын;

16) 24-тармақтың екінші сөйлеміндегі "қадағалау шағымдарында" деген сөздер "өтініштерде" деген сөзбен ауыстырылсын;

17) 25-тармақта:

бірінші абзацтағы "қадағалау шағымын", "шағым" деген сөздер "өтінішті", "өтініш" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші абзацтағы "шағымда", "шағымдануы" деген сөздер тиісінше "өтініште", "өтініш беру" деген сөздермен ауыстырылсын;

18) 26-тармақтағы "шағымында", "кассациялық немесе қадағалау" деген сөздер тиісінше "өтінішінде", "апелляциялық немесе кассациялық" деген сөздермен ауыстырылсын;

19) 27-тармақта:

бірінші абзацтағы "шағымы" деген сөз "өтініші" деген сөзбен, "немесе төмен тұрған қадағалау сатысындағы" деген сөздер "сатыдағы" деген сөзбен ауыстырылсын;

екінші абзацтағы "немесе төмен тұрған қадағалау сатысындағы" деген сөздер "сатыдағы" деген сөзбен, "қадағалау арызы" деген сөздер "өтініш" деген сөзбен ауыстырылсын;

20) 28-тармақтағы "немесе төмен тұрған қадағалау сатысындағы" деген сөздер "сатыдағы" деген сөзбен ауыстырылсын;

21) 29-тармақтағы "қадағалау шағымы", "қорытындысы", "шағымы" деген сөздер тиісінше "өтініші", "қаулысы", "өтініші" деген сөздермен ауыстырылсын;

22) 31-тармақтағы "370, 373-баптарында" деген сөздер "370-бабында" деген сөзбен ауыстырылсын.

2. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес, осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, сондай-ақ жалпыға бірдей міндетті болып табылады және ресми жарияланған күнінен бастап күшіне енеді.

Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының Төрағасы	М. Әлімбеков
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы	Ж. Бәйішев

О внесении изменений и дополнений в постановление Пленума Верховного Суда Республики Казахстан № 2 от 28 апреля 2000 года "О порядке производства по уголовным делам в надзорной инстанции"

Нормативное постановление Верховного Суда Республики Казахстан от 25 июня 2010 года № 16. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда Республики Казахстан от 29 июня 2017 года № 5.

Сноска. Утратило силу нормативным постановлением Верховного Суда РК от 29.06.2017 № 5 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В связи с изменением законодательства Республики Казахстан пленарное заседание Верховного Суда Республики Казахстан

постановляет:

1. Внести в постановление Пленума Верховного Суда Республики Казахстан № 2 от 28 апреля 2000 года "О порядке производства по уголовным делам в надзорной инстанции" следующие изменения и дополнения:

1) в пункте 1 слово "и надзорной" и слова "в кассационном порядке", "кассационной (частной)" исключить;

предложение второе дополнить словами ", кроме апелляционных постановлений, указанных в части третьей статьи 423 УПК, которые вступают в законную силу с момента оглашения.";

в предложении четвертом слова "кассационная (частная)" исключить;

2) в пункте 2:

в абзаце первом после слова "кассационной" слово ", надзорной" исключить;

в абзаце первом во втором предложении после слов "судов первой" дополнить словом "апелляционной,";

второй абзац изложить в следующей редакции:

"Вступившие в законную силу постановления судов, вынесенные в связи с отказом от обвинения государственного и частного обвинителя, по вопросам санкционирования меры пресечения в виде ареста и продления его срока, по разрешению жалоб на действия и решения лиц, осуществляющих дознание и предварительное следствие, или на действия и решения прокурора в стадии предварительного расследования дела, пересмотру в порядке надзора не подлежат";

дополнить абзацами следующего содержания:

"В порядке надзора могут быть пересмотрены вступившие в законную силу постановления судов о направлении дела для дополнительного расследования или на новое рассмотрение, если они обжалованы в течение 15 суток со дня их вступления в законную силу и имеются основания, предусмотренные статьей 459 УПК. Если дело принято судом и по нему начато новое судебное разбирательство или проводится дополнительное расследование, то дело не может быть истребовано для проверки доводов ходатайства или протеста.

Постановления коллегии Верховного Суда Республики Казахстан, вынесенные по результатам рассмотрения дела в порядке надзора, могут быть пересмотрены в исключительных случаях по основаниям, указанным в части 3 статьи 458 УПК.";

3) пункт 3 изложить в следующей редакции:

"Рассмотрение дела в суде надзорной инстанции возможно лишь при наличии протеста Генерального прокурора Республики Казахстан (далее по тексту – прокурора) или постановления судей о возбуждении надзорного производства по пересмотру обжалуемых судебных актов. Предварительное рассмотрение ходатайств о пересмотре вступивших в законную силу судебных актов осуществляется в составе трех судей.";

4) в пунктах 4 и 9 слова "надзорным жалобам" заменить словами "ходатайствам";

5) дополнить пунктами 12-1, 12-2, 12-3, 12-4 следующего содержания:

"12-1. Незаконное или необоснованное вынесение постановления в порядке исполнения приговора, по вновь открывшимся обстоятельствам или при применении принудительных мер медицинского характера является основанием для пересмотра их в порядке надзора, поскольку они влекут нарушения конституционных прав и свобод граждан.

12-2. Если судами в результате неправильного применения закона неправильно определен вид рецидива преступлений и вид режима исправительной колонии, то приговоры и постановления судов, вступившие в законную силу, в этой части подлежат пересмотру.

12-3. При рассмотрении судами уголовных дел должно обеспечиваться правильное разрешение предъявленных гражданских исков с соблюдением требований материального и процессуального законов, а также разъяснений, данных в нормативном постановлении Верховного Суда Республики Казахстан № 1 от 20 июня 2005 года "О рассмотрении гражданского иска в уголовном процессе". Неправильное применение закона, повлекшее неправильное разрешение гражданского иска, является основанием для пересмотра вступивших в законную силу приговоров и постановлений в этой части.

12-4. Пересмотр вступивших в законную силу приговоров и постановлений, вынесенных судом с участием присяжных заседателей, в надзорной инстанции осуществляется в соответствии с требованиями статей 576, 577 УПК.";

6) в пункте 13:

слова "жалоб", "надзорную жалобу" заменить словам "ходатайств", "ходатайство";

дополнить абзацем следующего содержания:

"Протесты прокурора рассматриваются непосредственно, без учета правил статей 463 - 465 УПК.";

7) пункт 14 исключить;

8) в абзаце первом в предложении первом пункта 15 слова "надзорную жалобу" заменить словом "ходатайство";

9) в пункте 17:

слова "жалоб", "жалобе", "жалоба" заменить соответственно словами "ходатайств", "ходатайстве", "ходатайство" и слова "заключения", "надзорным жалобам" заменить соответственно словами "постановления", "ходатайствам";

слова "должна быть рассмотрена" заменить соответственно словами "должно быть рассмотрено";

дополнить пунктом 17-1 следующего содержания:

"Если дело рассматривается по ходатайству потерпевшего (гражданского истца), протесту прокурора, в которых ставится вопрос об ухудшении положения осужденного, либо когда досудебное производство по делу и рассмотрение дела в первой инстанции осуществлялось без участия обвиняемого, участие адвоката в надзорной инстанции обязательно.";

10) в пункте 18:

в абзаце первом слова "заключении", "заключение" заменить словами "постановлении", "постановление" и слова "жалобы" заменить словами "ходатайства";

в абзаце втором слова "Надзорная жалоба и заключение" заменить словами "Ходатайство и постановление";

11) в пункте 19:

слово "заключение" заменить словом "постановление";

после слова "судей" дополнить словами "о возбуждении надзорного производства";

слова "соответствующей", "составившими его" исключить;

12) в пункте 20:

в абзаце первом в предложении первом слова "заключением", "30 суток", "заключения" заменить соответственно словами "постановлением", "одного месяца", "постановления";

в абзаце первом и втором слова "надзорной жалобы", "жалобы", "жалобам" заменить соответственно словом "ходатайства", "ходатайства" и "ходатайствам";

13) в пункте 21:

слово "соответствующей" исключить и слово "жалобы" заменить словом "ходатайства";

слова "за 14 суток до начала" заменить словами "с указанием даты, времени, места проведения";

14) в пункте 22 после слов "судом первой" дополнить словами "и апелляционной" и слово "им" заменить словом "ими";

15) в пункте 23 в предложении первом и третьем после слова "первой" дополнить словом "и апелляционной" и слово "жалобе" заменить словом "ходатайству";

16) в пункте 24 во втором предложении слова "надзорных жалобах" заменить словом "ходатайствах";

17) в пункте 25:

в абзаце первом слова "надзорных жалоб", "жалоба" заменить соответственно словами "ходатайств" и "ходатайства";

в абзаце втором слова "жалоба" и "жалобы" заменить соответственно словами "ходатайство", "ходатайства";

18) в пункте 26 слова "жалобе", "кассационной или надзорной" заменить соответственно словами "ходатайстве", "апелляционной и кассационной";

19) в пункте 27:

в абзаце первом слово "жалобе" заменить словом "ходатайству", слова "или нижестоящей надзорной" исключить;

в абзаце втором слова "либо в нижестоящей надзорной" исключить, слова "надзорные жалоба" заменить словом "ходатайство";

20) в пункте 28 слова "или нижестоящей надзорной" исключить;

21) в пункте 29 слова "Надзорная жалоба", "жалоба", "заключением" заменить соответственно словами "Ходатайство", "ходатайство", "постановлением";

22) в пункте 31 слова "ст. ст. 370, 373 УПК" заменить словами "статьей 370 УПК".

2. Согласно статье 4 Конституции Республики Казахстан настоящее нормативное постановление включается в состав действующего права, а также является общеобязательным и вводится в действие со дня официального опубликования.

Председатель
Верховного Суда
Республики Казахстан	М. Алимбеков
Судья Верховного Суда
Республики Казахстан,
секретарь пленарного заседания	Ж. Баишев