"Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеуге арналған жабдықтар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар. Өсімдік шаруашылығы өнімі" техникалық регламентін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 15 маусымдағы № 588 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2017 жылғы 30 қаңтардағы № 29 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Үкіметінің 30.01.2017 № 29 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Техникалық реттеу туралы" Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 қарашадағы Заңын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған "Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеуге арналған жабдықтар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар. Өсімдік шаруашылығы өнімі" техникалық регламенті бекітілсін.

2. Осы қаулы алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 15 маусымдағы № 588 қаулысымен бекітілген

"Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеуге арналған жабдықтың
қауіпсіздігіне қойылатын талаптар. Өсімдік шаруашылығы өнімі"
техникалық регламенті
1. Қолданылу аясы

1. Осы "Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеуге арналған жабдықтар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар. Өсімдік шаруашылығы өнімі" техникалық регламенті (бұдан әрі - Техникалық регламент) шығарылған еліне қарамастан, Қазақстан Республикасының нарығына айналымға жіберілген ауыл шаруашылығы шикізатын - мал шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеуге арналған машиналар мен жабдықтарға (бұдан әрі - машиналар мен жабдықтар) қолданылады.

2. Осы Техникалық регламенттің қауіпсіздік талаптары таралатын машиналар мен жабдықтардың тізбесі Қазақстан Республикасы Сыртқы экономикалық қызметінің тауар номенклатурасының (бұдан әрі - ҚР СЭҚ ТН) сыныптамасы бойынша олардың кодтары осы Техникалық регламентке қосымшада көрсетілген.

3. Осы Техникалық регламент машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігіне, сондай-ақ мынадай қауіпті факторларға негізделген қатерлерге сәйкес олардың өмірлік циклы процестеріне қойылатын талаптарды белгілейді:

1) механикалық қауіптер;

2) электрлік қауіптер;

3) өрт қауіптілігі;

4) жарылыс қауіптілігі;

5) шу;

6) діріл;

7) зиянды заттар мен материалдардың бөлінуі;

8) сәулелену;

9) термиялық қауіптер;

10) биологиялық және микробиологиялық (вирустық және бактериологиялық) қауіптер;

11) машиналар мен жабдықтарды құрастыру кезінде эргономика қағидаттарын елемеуден туындаған қауіптер;

12) кенеттен іске қосылу, бұрылыстар, айналыстар (немесе кез келген сол сияқты тосын оқиғалар);

13) машиналар мен жабдықтарды мүлдем немесе қажетті дәрежеде тоқтатудың мүмкін болмауы;

14) құрал-сайманды айналдыру жылдамдығының бұзылуы;

15) энергиямен жабдықтаудың бұзылуы;

16) басқару жүйесіндегі қателік;

17) монтаждатудағы қателік;

18) жұмыс процесіндегі бүліну;

19) заттардың немесе сұйықтықтардың құлауы немесе тасталуы;

20) тұрақтылықтың жоғалуы;

21) тайғанау, аударылу немесе адамдардың құлауы (машинадан және жабдықтан туындайтын);

22) қызмет көрсетуші персоналға арналған нұсқаулықтардың жеткіліксіздігі.

4. Машиналар мен жабдықтарды сәйкестендіруді нақты машиналар мен жабдықтардың өтінім беруші ұсынған сипаттамаларға сәйкестігін растау мақсатында жүргізеді.

Сәйкестендіру кезінде:

1) соған сәйкес машиналар мен жабдықтар шығарылатын стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттар;

2) пайдалану жөніндегі нұсқаулықты;

3) тауардың ілеспе құжаттамасы (жеткізу шарттары мен келісім шарттарды) пайдаланылуы мүмкін.

5. Машиналар мен жабдықтардың ерекшелігіне байланысты мынадай сәйкестендіру әдістері қолданылады:

1) құжаттамалық;

2) аспаптық;

3) көрнекі;

4) сынау.

2. Терминдер мен анықтамалар

6. Осы Техникалық регламентте "Техникалық реттеу туралы" және "Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес терминдер мен анықтамалар, сондай-ақ тиісті анықтамаларымен бірге мынадай терминдер қолданылады:

азық-түлік машиналары мен жабдықтар - тағамдық азық-түлікті және шикізатты өңдеуге және қайта өңдеуге арналған машиналар мен жабдықтар.

дұрыс қолданбау - машиналар мен жабдықтарды өндіруші көздемеген негізде қолдану;

жұмыс аймағы - еден деңгейінен 2,2 м дейінгі биіктіктегі кеңістік немесе операторлардың тұрақты немесе уақытша болатын орны бар (жұмыс орны) алаңқай;

жұмыс орны - еңбек әрекеті процесінде оператордың тұрақты немесе уақытша болатын орны;

қорғаныс қоршауы - физикалық тосқауыл түрінде қорғауды қамтамасыз ету үшін арнайы арналған машинаның немесе жабдықтың бір бөлігі;

қорғау құрылғысы - жеке қолданылған кезде де қорғаныс қоршауымен бірге де қатерді төмендететін (қорғаныс қоршауы болып табылмайтын) қосымша жабдық;

мақсаты бойынша қолдану - машинаны немесе жабдықты сол машинада немесе жабдықта және (немесе) пайдалану жөніндегі нұсқаулықта өндіруші көрсеткен мақсатқа сәйкес пайдалану;

мотор алаңы - бұл жұмыс уақытында адам қозғалту әрекетін жүзеге асыратын басқару органдары мен басқа да техникалық құралдар орналасқан жұмыс орнының кеңістігі;

мотор алаңына қол жеткізу аймағы - бұл доғалармен қоршалған, оларды иық буынымен қозғалту кезінде барынша созылған қолдармен сипаттауға болатын жұмыс орнының мотор алаңының бөлігі;

тұрақты жұмыс орны - оператордың өз жұмыс уақытының көп бөлігінде (50 %-нан астам немесе үзіліссіз 2 сағаттан астам) болатын орны. Егер жұмыс істеу жұмыс аймағының әр түрлі пункттерінде жүзеге асырылса, барлық жұмыс аймағы тұрақты жұмыс орны болып саналады.

3. Қазақстан Республикасының нарығында айналысқа жіберу
шарттары

7. Машиналар мен жабдықтар осы Техникалық регламентке, сондай-ақ, қолданысы оларға таралатын басқа да Техникалық регламенттерге сәйкес келген жағдайда Қазақстан Республикасының нарығына айналысқа жіберіледі немесе пайдалануға енгізіледі.

8. Машиналар мен жабдықтарда мынадай ақпараттарды қамтитын таңбалар ілінуі тиіс:

1) өндірушінің атауы мен мекенжайы;

2) машина және (немесе) жабдықтың атауы, серия белгісі немесе түрі, нөмірі;

3) негізгі тағайындау көрсеткіштері және қолдану шарттары;

4) шығарылған жылы.

9. Аппараттар мен резервуарларға орналастырылған бекіткіш арматурада шартты өтетін жер, шартты қысым, заттар ағынының бағыты көрсетілген нақты таңба болуы тиіс.

10. Егер машина мен жабдықты пайдалану процесінде көтеру құрылғысының көмегімен оның бөлшектерін ауыстыру қажет болса, онда сол бөлшектердің салмағы онда нақты көрсетілуі тиіс.

11. Машиналар мен жабдықтарға тікелей жазылған ақпараттар оның белгіленген қызмет ету мерзімі ішінде оқылатындай болуға тиіс.

12. Машиналар мен жабдықтарға пайдалану жөніндегі нұсқаулық қоса жүреді, ол:

1) мақсаты мен қолданылу саласы туралы деректерді;

2) машиналар мен жабдықтардың техникалық сипаттамаларын;

3) жеткізу жиынтығын;

4) машиналар мен жабдықтарды монтаждау (бөлшектеу), мақсаты бойынша пайдалану, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, тасымалдау және сақтау кезіндегі қауіпсіздікті қамтамасыз етуге қойылатын талаптарды, оның ішінде, қорғаныс құралын қолдануға қойылатын талаптарды;

5) тазалау, дезинфекциялау және жуу үшін ұсынылатын құралдарды (азық-түлік машиналары мен жабдықтары үшін);

6) әзірлеушілер көздеген қауіпсіздік шараларымен қажетті деңгейге дейін төмендету мүмкін болмаған қалдық қатерлер туралы ақпаратты;

7) авариялық жағдайға әкелетін сындарлы істен шығулардың персоналдың (пайдаланушының) мүмкін болатын қателіктерінің, көрсетілген қателіктердің алдын алу әрекеттерінің тізбесін, сондай-ақ, авариялық жағдайлар (өрт-жарылыс қаупін қоса алғанда) туындаған кездегі әрекеттер тәртібін;

8) машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілетін шекті жай-күйдің өлшемін, сондай-ақ, өндірістік ортаның (климаттық шарттарды қоса алғанда) шарттарын. Егер машина немесе жабдық әлеуетті жарылыс қаупі бар ортада пайдаланылатын болса, онда қауіпсіз жұмысты қамтамасыз ету жөнінде ақпарат беріледі;

9) техникалық қызмет көрсетуді жүргізу кезіндегі міндетті жұмыстар тізімін;

10) зиянды факторлардың сипаттамаларын: шу, діріл және қоңдырғылардың басқа да сипаттарын және copу құрылғыларының өнімділігі туралы деректерді;

11) қызмет ету мерзімінің арналған көрсеткіштерін және (немесе) арналған ресурсты;

12) персоналға қойылатын талаптарды;

13) пайдаланудан шығару және кәдеге жарату жөніндегі нұсқауларды қамтуы тиіс.

13. Машиналар мен жабдықтар жинау, баптау, пайдалану және техникалық қызмет көрсету барысында қауіпсіздікті қамтамасыз ететін барлық қажетті арнайы жабдықтарымен және керек-жарақтарымен жиынтықта жеткізіледі.

4. Машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптар
4.1. Жұмыс орындарының, техникалық қызмет көрсетудің және қол
жеткізу құралдарының қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

14. Машиналар мен жабдықтар жұмыс орнына және барлық қызмет көрсету аймағына жайлы және қауіпсіз қол жеткізуді қамтамасыз ететіндей етіп құрастырылуы және жасалуы тиіс.

Адамдардың болуына немесе онымен қозғалуына арналған машиналар мен жабдықтардың бөліктері машиналар мен жабдықтардың осы бөліктеріне(н) құлаудың кез келген қатерінің алдын алатындай, оның ішінде, онда адамдардың тайып кетуі немесе сүрінуі мүмкін кез келген жағдайларды болдырмайтын етіп құрастырылуы және жасалуы тиіс.

15. Жұмыс орындары қауіпсіз аймақтарда орналасуы және жүріп жатқан операцияларды бақылаудың және оларды басқарудың ыңғайлылығын қамтамасыз етуі тиіс.

16. Тұрақты жұмыс орнының конструкциясымен мотор алаңына қол жеткізу аймағының шегінде еңбек операцияларын орындау қамтамасыз етілуі тиіс.

17. Машиналар мен жабдықтар конструкциясындағы қол жеткізу аймағының шегінен тыс жекелеген элементтерді құрастыру қажет болған жағдайда тиісті қол жеткізу құралдары (аяқ қоюға арналған стационарлы, жылжымалы және қайырмалы тұғырлар) қарастырылғаны жөн және (немесе) машиналар мен жабдықтардың жиынтығына тиісті еңбек операцияларын орындаудағы ыңғайлылық пен қауіпсіздікті қамтамасыз ететін арнайы қол саймандары кіруі тиіс.

18. Егер оператор орындайтын жұмыс отырып жүргізілуі тиіс болса және оператордың жұмыс орны машинаның ажырамас бөлігі болып табылса, онда мұндай машина орындықпен жабдықталуы тиіс.

Оператор орындықтың қалпын және басқару органдарына дейінгі аралықты өзгерту мүмкіндігіне ие болуы тиіс.

Егер оператор аяғының астында тұрақты бет болмаса, тайғақ емес материалмен жабылған тірелетін алаңқайдың болуын қарастыру қажет.

19. Оның жоқтығы қалыпты қарқындағы қоршаған ортаның жарығына қарамастан қатердің туындауына әкеп соғуы мүмкін жағдайларда, машинада немесе жабдықта оның қалыпты жұмыс істеуі үшін қажетті жарықтандыру көзделуі тиіс.

20. Жөнге келтіру, қызмет көрсету, жөндеу және тазалау мүмкіндігінше машиналар мен жабдықтардың тоқтап тұрған уақытында жүргізілуі тиіс. Егер техникалық себептер бойынша бұл шарттар сақталмайтын болса, бұл операциялар қауіпсіз болуы тиіс.

21. Машина мен жабдықтар оны барлық энергия көздерінен ажырататын құрылғылармен жарақталуы тиіс. Мұндай құрылғылар нақты ажыратылатын болуы тиіс. Энергия көздеріне қайта қосу адамдар үшін қауіп тудыратын жағдайда және операторда өзі қол жеткізетін орындардың бірінен энергияның берілуі ажыратылған немесе ажыратылмағандығын тексеру мүмкіндігі болмаған жағдайда олар машинаны тұйықтау қабілетіне ие болуы тиіс.

Энергия көздерінен ажыратқаннан кейін адамдар үшін ешқандай қатер тудырмай кез келген машинада қалған немесе жинақталған энергияны шығарып тастау мүмкіндігі болуы тиіс.

Жоғарыда көрсетілген талаптардан тыс бірқатар машиналар тізбегі, бөлшектерді жұмыс жағдайында ұстап тұру, деректерді қорғау, ішкі кеңістікті жарықтандыру мақсаттарында энергия көзіне қосулы күйінде қалуы мүмкін. Мұндай жағдайда оператордың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған арнайы шаралар қабылдануы тиіс.

22. Машиналар мен жабдықтар олардың ішінде адамдардың қамалып қалуын болдырмайтын құралдармен жарақталуы тиіс немесе көмекке шақыруға арналған сигналды құрылғылармен жарақталады.

4.2. Басқару жүйелері мен органдарының қауіпсіздігіне
қойылатын талаптар

23. Машиналар мен жабдықтарды басқару жүйесі:

1) барлық көзделген жұмыс режимдерінде және пайдалану шарттарында көзделген барлық сыртқы әсерлер кезінде оларды пайдаланудың қауіпсіздігін қамтамасыз етуі;

2) мүмкін болатын логикалық қателіктер кезінде және персоналдың басқару әрекетінің бірізділігін бұзуынан қауіпті жағдайлардың туындауын болдырмауы;

3) егер жұмыс режимін бұзу қауіпті жағдайлар тудырудың себебі болса, машиналар мен жабдықтардың жұмысын басқару және бақылау режимінің қиындығына байланысты жұмыс режимін автоматты түрде қалыпқа келтіру құралы немесе автоматты тоқтату құралын іске қосуы;

4) қауіпті жағдайлардың туындауына әкеп соғатын машиналар мен жабдықтардың қызмет етуіндегі ақаулар туралы ескертетін дабыл құралын және басқа ақпарат құралын іске қосуы тиіс.

24. Машиналар мен жабдықтардың қызмет етуіндегі ақаулар туралы ескертетін құрал персоналдың ақпаратты қателіксіз, дұрыс және жылдам қабылдауын қамтамасыз етуі тиіс.

Дыбыс сигнализациясы оператордың көру арнасы ақпаратқа толы жағдайда, сондай-ақ шектеулі көрінушілік, машиналарды пайдалану орнының үлкен кеңістігі, персоналдың бірқалыпты қызметі шартында пайдаланылуы тиіс.

25. Басқару органдары:

1) жеңіл қол жетімді және еркін ажыратылатын болуы және жазбалармен немесе символдармен белгіленген болуы;

2) олардың еркін орын ауыстыруын болдырмайтындай және олармен тұрақты, сенімді және бір мәнді амал-айла жасауды қамтамасыз ететіндей етіп құрастырылуы және орналасуы;

3) орын ауыстырудың, пайдаланудың бірізділігі мен жиілігі, сондай-ақ функциялардың маңыздылығы үшін талап етілетін күштерді ескере отырып орналасуы;

4) олардың нысаны, көлемі және персоналмен жанасатын үстіңгі беті ұстау (саусақтармен) немесе басу (саусақпен, алақанмен, аяқпен) тәсілдерімен сәйкес келетіндей етіп орындалуы;

5) функционалдық мақсаты жұмыс істеушінің қауіпті аймақта болуын талап ететін және бұл ретте қауіпсіздікті қамтамасыз ету бойынша қосымша шаралар қабылдау тиіс болатын басқару органдарын қоспағанда, қауіпті аумақтан тыс орналасуы тиіс.

26. Егер де бір басқару органын бірнеше түрлі әрекеттермен басқару - көзделген болса, орындалатын әрекет бақылау құралдарымен көрсетілуі тиіс және қажет болғанда тексеруге берілуі тиіс.

27. Машиналар мен жабдықтарды пайдалануға қосу, сондай-ақ, тоқтағаннан кейін қайта іске қосу тоқтаудың себебіне байланыссыз басқару органымен іске қосудың амал-айласы арқылы жүзеге асырылуы тиіс. Бұл талап егер тоқтағаннан кейін қайта іске қосылуы сол режимде көзделген болса, автоматты режимде жұмыс істейтін машиналар мен жабдықтардың қайта қосылуына қатысты емес.

28. Әрбір басқару бекетінен оператор қауіпті аймақта адамдардың жоқтығына толық көз жеткізу мүмкіндігіне ие болуы тиіс немесе басқару жүйесі қауіпті аймақта адамдар болған жағдайда іске қосылмайтындай етіп құрастырылуы және дайындалуы тиіс.

Егер бұл орындалмайтын болса, онда машинаны іске қосар алдында дыбыстық және (немесе) жарықтық сақтандыру сигналы беріледі. Қауіпті аймақта жүрген тұлға қауіпті аймақтан шығып кету және машинаның іске қосылуының алдын алу мүмкіндігіне немесе жеткілікті уақытқа ие болуы тиіс.

29. Егер де машиналар мен жабдықтар жүйесі жүйені немесе оның жеке бөліктерін іске қосуды жүзеге асыратын бірнеше басқару органдарына ие болса, ал оларды пайдалану бірізділігінің бұзылуы қауіпті жағдайлардың туындауына әкеп соғуы мүмкін болса, басқару жүйесінде бірізділіктің бұзылуын болдырмайтын құрылғылар көзделуі тиіс.

30. Машиналар мен жабдықтар барлық машинаны қауіпсіз тоқтатуға мүмкіндік беретін басқару органдарымен жарақталуы тиіс.

Болатын қауіптердің түріне байланысты әрбір жұмыс орны машиналар мен жабдықтарды қауіпсіз қалыпқа келтіре отырып, олардың жекелеген немесе барлық функцияларын тоқтатуды басқарудың органдарымен жабдықталуы тиіс.

"Тоқта" командасы "Іске қосу" командасына қарағанда басым болуы тиіс.

31. Машиналар, жабдықтар тоқтатылғаннан кейін жетек механизмдерін электрмен жабдықтау тоқтатылуы тиіс.

Егер пайдалану шарттары бойынша жетек механизмдерін электрмен жабдықтаудан тыймайтын, тоқтатуды басқару органының болуы қажет етілсе, тоқтату режимі қадағалау мен бақылауда болады.

32. Машиналар мен жабдықтарды басқару жүйелері (қолмен басқарылатын тасымалдау машиналарын қоспағанда) шұғыл тежеу және авариялық тоқтату құралдарын қамтуы тиіс.

Авариялық тоқтауға арналған құрылғы:

1) нақты сәйкестендірілген, ажыратылатын және жеңіл қол жетімді басқару органына ие болуы;

2) қосымша қауіп тудырмай машинаны барынша тез тоқтатуы тиіс.

Авариялық тоқтауды басқару органы іс-әрекетке келтірілгеннен кейін оператор бастапқы қалыпқа қайтарғанға дейін тиісті тоқтау жағдайында тұруы тиіс.

Авариялық тоқтауды басқару органын бастапқы қалпына қайтару машина мен жабдықтың іске қосылуына әкеп соқпауы тиіс.

Авариялық тоқтауды басқару органы қызыл түсті болуы, басқа басқару органдарынан нысанымен және көлемімен ерекшеленуі тиіс.

33. Машиналар мен жабдықтарын жүйесін басқару олардың бірлесіп жұмыс істеуі нәтижесінде, сондай-ақ, оның қандай да бір бөлігі істен шыққан жағдайда қауіпті жағдайлардың туындауын болдырмауы тиіс.

Машиналар мен жабдықтардың жүйесін басқару персоналға қажет болған жағдайда жүйенің іске қосылуын тұйықтауға, сондай-ақ, оны тоқтатуды жүзеге асыруға мүмкіндік беруі тиіс.

Машиналар мен жабдықтар жүйесін басқарудың орталық пульті жүйенің кез келген бөлігін пайдаланудағы ақаулар туралы ақпаратты көрсету құралдарымен, сондай-ақ, жүйені және (немесе) оның жекелеген бөліктерін авариялық тоқтату (өшіру) құралдарымен жабдықталуы тиіс.

Әрбір іске қосу кезінде ұзақтығы қауіпті аймақта жүрген тұлғаларға ол жерден шығуға немесе жүйенің іске қосылуын тоқтатуға мүмкіндік беретін алдын ала ескерту сигналы болуы тиіс.

34. Машинаны немесе жабдықты басқаруда пайдалану режимдерін ауыстырып қосқыш бар болған жағдайда оның әрбір қалпы пайдаланудың тек бір ғана режиміне сәйкес келуі және нық бекітілуі тиіс.

35. Егер машинаны немесе жабдықты пайдаланудың белгілі бір режимдерінде персоналды күшейтілген қорғау талап етілген жағдайда, пайдалану режимдерін ауыстырып қосқыш тиісті ережелерде:

1) автоматты басқару мүмкіндігін тұйықтауы;

2) конструкция элементтерінің қозғалысын тек қана қозғалысты басқару органына жұмысшының тұрақты күш салуымен жүзеге асырылуын қамтамасыз етуі;

3) егер машина мен жабдықтың жұмысы персоналға қауіп тудыратын болса, олардың жұмысын тоқтатуы;

4) таңдалған режимді жүзеге асыруға қатыспайтын машинаның немесе жабдықтың бөліктерінің жұмысын тоқтатуы;

5) таңдалған режимді жүзеге асыруға қатысатын машинаның немесе жабдықтың бөліктерінің қозғалыс жылдамдығын төмендетуі тиіс.

36. Басқарудың таңдалған режимі авариялық тоқтатуды қоспағанда, басқарудың барлық басқа режимдеріне қатысты артықшылыққа ие болуы тиіс.

37. Энергиямен жабдықтаудың толық немесе ішінара тоқтатылуы және кейіннен оның қалпына келуі, сондай-ақ, энергиямен жабдықтауды басқару тізбегінің бүлінуі немесе басқару сызбасы логикасындағы бұзылу, басқару сызбасындағы ақау және бүліну қауіпті жағдайлардың туындауына әкеп соқпауы тиіс, оның ішінде қауіпті жағдайлардың туындауына әкеп соқпауы тиіс, оның ішінде:

1) энергиямен жабдықтауды қайта қалпына келтіргеннен кейін машиналар мен жабдықтардың өздігінен іске қосылуын;

2) тоқтаған кезде беріліп қойған команданың орындалмай қалуын;

3) машиналар мен жабдықтардың қозғалмалы бөліктері мен оларға бекітілген заттардың (дайындамалардың, аспаптардың) құлауын және түсуін;

4) қорғаныс құрылғылары тиімділігінің төмендеуін болдырмауы тиіс.

4.3. Механикалық қауіптерден қорғауға қойылатын талаптар

38. Машиналар мен жабдықтардың қозғалмалы бөліктері қолайсыз жағдайлардың туындауына әкеліп соғуы мүмкін олармен жақындасу қатерін болдырмайтындай етіп құрастырылуы және дайындалуы тиіс немесе егер қатер сонда да бар болса, онда арнайы қорғаныс құрылғылары немесе қорғаныс қоршаулары (тосқауыл) болуы тиіс.

39. Құрал-сайман пайдаланбай-ақ ашылатын қорғаныс қоршаулары немесе қозғалмалы элементтер машиналар мен жабдықтардың жетегімен тұйықталуы тиіс. Тұйықтау қозғалмалы жылжымалы бөліктерге ашық қол жетімді болған кезде жетекті іске қосу мүмкіндігін болдырмауы тиіс. Жетекпен тұйықтау мүмкін емес немесе мақсатқа сай болмаған жағдайда қоршаулар тек құрал-сайман қолдану арқылы ашылуы тиіс.

40. Жұмыс органдарының қауіпті аймағын (кескіш сайман, престер мен цилиндрлердің қозғалмалы бөліктері, сондай-ақ, өңделіп жатқан бөліктер) конструктивтік жағынан қоршау мүмкін емес машиналар мен жабдықтар сақтандырудың сенсорлық құралдарына (материалды емес тосқауылдарға, сезімдік матрицаларға), қолды қауіпті аймақтардан алып шығуға арналған қорғаныс құрылғыларына (екі сапты басқаруға) немесе реттелетін қорғаныс қоршауларына ие болуы тиіс.

41. Қорғаныс қоршаулары мен құрылғылары мынадай жалпы талаптарға сәйкес болуы тиіс:

1) мығым конструкцияға ие болуы тиіс;

2) орналасқан жерінде мығым бекітілуі тиіс;

3) қосымша қауіптердің туындауымен байланысты болмауы тиіс;

4) оларды қарапайым тәсілмен қатардан шығару және оларды толық елемеу жағдайларына жол бермеуі тиіс;

5) қауіп аймағынан жеткілікті қашықтықта орналасуы тиіс;

6) өндірістік процестердің орындалу барысын қадағалау үшін елеулі кедергі жасамауы тиіс;

7) оларды орнату және (немесе) тиісті құрал-саймандардың көмегімен алмастыру, сондай-ақ көрсетілген жұмыстарды тікелей атқару аймағында ғана қызмет ету еркіндігін қамтамасыз ете отырып, және мүмкіндігінше, қорғаныс қоршауларын қайта жөндеуді немесе қорғаныс құрылғыларын ағытуды талап етпестен, техникалық қызмет көрсетуді жүргізуге мүмкіндік беруі тиіс.

42. Қажетсіз, бірақ, орындалатын жұмыстардың ерекшелігіне қарай жылжымалы бөліктер мен механизмдерге қажетті қол жетімділікті шектеуге арналған, реттелетін қорғаныс қоршаулары:

1) қолмен (құрал-сайман қолданбастан) оңай немесе орындалатын жұмыстардың түріне қарай автоматты түрде реттелуі тиіс;

2) шығарып тасталатын бөліктерден жарақат алу қатерін барынша төмендетуі тиіс.

43. Пневматикалық және гидравликалық жабдықтар:

1) жүйедегі барынша рұқсат етілген қысымнан аспайтындай;

2) қысым төмендегенде, қысым түсіп кеткенде немесе саңылаусыздық жоғалған кезде қауіп тудырмайтындай;

3) бөлшектердің тығыз жабылмауынан немесе бүлінуінен азайып кету қаупін тудырмайтындай;

4) жабдықтың барлық элементтері, әсіресе құбырлар және шлангтер сыртқы зиянды әсерлерден қорғалатындай;

5) резервуарлар және сол секілді қысымда тұрған ыдыстар машина энергия көзінен оқшаулана салысымен автоматты түрде қысымсыз қалатындай немесе оларды оқшаулау, қысымды локальды төмендету және қалған қысымды индикациялау құралы көзделетіндей;

6) машинаны энергия көздерінен оқшаулағаннан кейін қысым күйінде қалатын барлық элементтер қысымды төмендетудің нақты сәйкестендірілген құрылғысымен және машина мен жабдыққа ілінетін, қысымды реттелгенге дейін төмендетудің немесе қызмет көрсету жүргізудің қажеттілігі туралы тиісті ескертулермен жарақталатындай етіп құрастырылуы және дайындалуы тиіс.

44. Сұйықтығы бар, әсіресе жоғары қысымдағы қатты құбырлар да және иілгіш құбырлар да көзделген ішкі және сыртқы қысымды ұстауы тиіс; олар мығым бекітілуі және барлық сыртқы әсерлерден қорғалуы тиіс; бүліну кезіндегі (кенеттен орын ауыстыру, жоғарғы қысым ағыны) қауіптер салдарынан сақтану шаралары қабылдануы тиіс.

45. Машиналар мен жабдықтар конструкция элементтерінің бүлінуіне және апатты жағдайларға әкеп соғатын артық күштің туындауын болдырмайтын сақтандыру құрылғыларымен (сақтандырғыш клапандармен, муфталармен және басқа құрылғылармен) жарақталуы тиіс.

46. Машиналар мен жабдықтардың конструкциясы құрастырушы бірліктер мен тораптар бекітпелерінің өздігінен босауын болдырмауы, сондай-ақ, қозғалмалы элементтердің конструкцияда көзделген шектен тыс орын ауыстыруын болдырмауы тиіс.

47. Машиналар мен жабдықтар аударылу, құлау немесе кенеттен орын ауыстыру қатерінсіз пайдалануды қамтамасыз ете отырып, пайдаланудың берілген шарттары кезінде тұрақтылықты сақтауы тиіс.

Тұрақтылықты қамтамасыз ету жөніндегі шаралар пайдалану жөніндегі нұсқаулықта жазылуы тиіс.

48. Шикізат беруге арналған бункерлер мен құйғыштарда және дайын өнімнің шығуына арналған құрылғыда тиеу және түсіру кезінде қызмет көрсетуші персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін конструкция болуы тиіс. Тиеу құрылғысының конструкциясы шикізаттың тысқа түсуін болдырмауы тиіс.

49. Егер машинаның жылжымалы бөлігі тоқтатылған болса, онда кез келген жағдайда кез келген онымен қабылданған позициядан ауытқу (басқару органдарын іске қосу жағдайларын қоспағанда) шектелуі тиіс және ол қауіптің туындауымен байланысты болмауы тиіс.

50. Артық күш түсудің әсерінен, механизмдер жұмысы бірізділігінің бұзылуынан, электр желісіне кернеудің құлауынан, пневматикалық немесе гидравликалық жүйелердегі қысымның рұқсат етілген шекті мәннен төмен болғандығынан жарақат алу қаупі туындайтын машиналар мен жабдықтарда тиісті сақтандыру немесе тұйықтау құрылғылары болуы тиіс.

51. Машиналар мен жабдықтардың барлық қол жетімді бөліктері жарақат алуды болдырмау үшін өткір жиектер мен бұрыштарға, кедір-бұдыр беттерге ие болмауы тиіс.

4.4. Аппараттардың, ыдыстардың және құбырлардың қауіпсіздігіне
қойылатын талаптар

52. Құбырлар мен арматуралар жылжымалы ортаның химиялық және физикалық қасиеттерін және технологиялық параметрлерін есепке ала отырып дайындалады.

53. Технологиялық ыдыстар мен сыйымдылықтар толу деңгейін бақылау аспаптарымен жарақталуы тиіс.

Өнімді механикалы түрде беріп тұратын технологиялық сыйымдылықтар мен ыдыстар оларды толып кетуден сақтайтын құрылғылармен жабдықталуы тиіс.

54. Тез тұтанатын сұйықтықтармен толтырылған ыдыстар люктерді ашудың қажеттілігін болдырмайтын ауыстырып құю құбырларымен, деңгей өлшегіштермен және сынама алу крандарымен жабдықталуы тиіс. Спиртке арналған ыдыстар, жинағыштар, өлшегіштер тазартылған ауаны тысқа шығара отырып, бір мезгілде от бөгегіш және сақтандырғыш клапандар болып табылатын, табақ түріндегі спирт ұстағышы бар, спиртті буларды сорудың жалпы жүйесінің ауа құбырларына жалғануы тиіс.

4.5. Зиянды заттар мен материалдардың бөлінуінен қорғауға
қойылатын талаптар

55. Зиянды заттар, артық жылу және ылғал бөлетін технологиялық жабдықтары бар кешендегі өндірістік үй-жайларға арналған желдеткіш жүйелер өндірістік үй-жайлардың жұмыс аймағындағы тұрақты және уақытша жұмыс орындарында қолданыстағы санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес ауаның микроклиматтық шарттары мен тазалығын қамтамасыз етуі тиіс.

56. Технологиялық процестердің ерекшелігіне байланысты машиналар мен жабдықтарда жеке сорғыштар немесе атмосфераға жіберер алдында ауаны санитарлық нормаларға дейін тазалайтын, зиянды және қауіпті заттарды соруға, ұстап қалуға және жоюға арналған желдетудің стационарлық жүйесіне қосылудың элементтері болуы тиіс.

57. Зиянды заттар пайдаланатын машиналардың, артық қысыммен жұмыс істейтін қондырғылардың есіктері мен қақпақтарының конструкциясы заттардың қысымы немесе концентрациясы рұқсат етілген мәннен төмендегенге дейін қызмет көрсетуші персоналдың камера ішіне қол жеткізуін болдырмауы тиіс.

58. Машиналар мен жабдықтардың конструкциясы жұмыс сұйықтықтарының ағып кетуі мен шашырау мүмкіндігін, сондай-ақ, қызмет көрсетуші персоналдың олармен тікелей жанасуын болдырмауы тиіс.

4.6. Қауіпсіздікке қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптар

59. Машиналар мен жабдықтардың үстіңгі бетін оқшаулау пайдалану, тазалау жене жөндеу кезінде атмосфераны және тамақ өнімдерін ластамайтын жылу оқшаулағыш материалдардан жасалады.

60. Тамақ өнімдерімен жанасатын немесе жанасуға арналған бөлшектер Қазақстан Республикасының заңнамаларына сәйкес қолдануға рұқсат етілген материалдардан дайындалуы тиіс. Машиналар мен жабдықтар оларды әрбір пайдаланар алдында аталған материалдарға тазалау жүргізу мүмкін болатындай етіп құрастырылуы және дайындалуы тиіс.

61. Тамақ өнімдерімен жанасатын барлық беттер:

1) оларға органикалық заттардың жиналуына ықпал ететін дөңессіз немесе шұңқырсыз тегіс болуы, бұл олардың қиысқан жеріне де қатысты;

2) шығыңқы бөліктердің, жиектер мен шұңқырлардың санын азайтатындай етіп құрастырылуы және дайындалуы;

3) егер қажет болса, барлық оңай шешілетін бөлшектерді алдына ала алып тастап, оңай тазалануы және дезинфекциялануы тиіс; ішкі беттер оларды егжей-тегжей тазалауға мүмкіндік беретін радиусты қабысуға ие болуы тиіс.

62. Тамақ өнімдерінен бөлінетін, сондай-ақ, тазалау, дезинфекциялау және жуу нәтижесінде пайда болған сұйықтықтарды, газдар мен аэрозолдерді машинадан толық жоюдың мүмкіндігі болуы қажет.

63. Азық-түлік машиналары мен жабдықтары азық-түлік өнімдеріне сырттан лас заттардың, жанармай өнімдерінің, көмекші заттардың және жанды заттардың, атап айтқанда жәндіктердің түсуінен қорғауды қамтамасыз етуі, сондай-ақ, тазаланбайтын орындарда кез келген органикалық заттардың жиналуын болдырмауы тиіс.

64. Азық-түлік машиналары мен жабдықтары тотығу мен жууға арналған сілтілі және құрамында хлоры бар ерітінділердің әсеріне төзімді материалдардан дайындалған болуы тиіс.

65. Ұнды және басқа да сусымалы материалдарды елеуге және араластыруға арналған машиналар өнімнің түсу және құйылу орнында ферроқоспаларды ұстайтын магнитті ұстағыштармен (сепараторлармен) жабдықталуы тиіс.

4.7. Шудан, ультрадыбыстан, дірілден, сәулеленуден және
статикалық электрден қорғауға қойылатын талаптар

66. Технологиялық кешендердің құрамында пайдаланылатын машиналар мен жабдықтар конструкциясы жұмыс орындарында қабылданатын шараларды ескере отырып, мынадай болуы тиіс:

1) шу дыбысының деңгейі 80 дБ(А) аспауы тиіс;

2) түзетілген діріл жылдамдатудың толық орта шаршы мәні локальды діріл үшін 2,0 м/с² және жалпы діріл үшін 0,1 м/с² аспауы тиіс;

3) жанасатын және әуе ультрадыбыстың мөлшерленетін параметрлері рұқсат етілетін мәннен аспауы тиіс.

67. Жоғары деңгейде шу тудыратын машиналар мен жабдықтар (компрессорлар, сепараторлар, центрифугалар, ауа үрлегіштер) дыбыс сіңіргіш және дыбыс оқшаулағыш құралдармен жабдықталған жеке үй-жайларда орналасуы тиіс, ал оған қызмет көрсететін жұмысшылар шудан жеке қорғанудың тиісті құралдарын пайдалануы тиіс.

68. Құрылыстар мен конструкцияларда дірілді болдырмау үшін діріл тудыратын жабдықты қабырғалардың іргетасымен байланыссыз жерлерге орналастыру қажет. Ғимараттың жоғарғы қабаттарына діріл тудыратын жабдықтар діріл өшіргіш құрылғылармен бірге орнатылады, ал қажет болған жағдайда қабатаралық жабындылар діріл оқшаулағышпен қамтамасыз етіледі. Діріл тудыратын механизмдерді тікелей ғимаратын қоршаушы және көтеріп тұрушы конструкциясына қатты бекітуге жол берілмейді.

69. Интегралдық бағалау бойынша нормадан 4 есе көп діріл деңгейін құратын немесе қандай да болмасын октава жолағында машиналар мен жабдықтарды пайдалануға тыйым салынады.

70. Зиянды факторлардың (шу, діріл) жоғары деңгейлерін тудыратын машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде олардың қызмет көрсетуші персоналға әсер ету уақытын шектеу бойынша қолданыстағы санитарлық ережелер мен нормалардың талаптары орындалуы тиіс.

71. Машиналар мен жабдықтардың радиожиіліктерінің электромагниттік өрісінен шыққан сәулелену рұқсат етілген деңгейден аспауы тиіс.

72. Ультракүлгін бактерицидтік шамдар пайдаланатын машиналар мен жабдықтардың конструкциясы тікелей сәуленің машинаның сыртына шығуын қақпайлайтын құрылғымен қамтамасыз етілген болуы тиіс.

73. Лазерлі жабдықты пайдалану кезінде:

а) кездейсоқ сәулелену қақпайланады;

б) тікелей, шағылысқан, шашыраған және қайта сәулеленуден қорғану қамтамасыз етіледі;

в) лазерлі жабдықты бақылау немесе баптау үшін оптикалық жабдықтан қауіптің болмауы қамтамасыз етіледі.

74. Жұмысы статикалық электр зарядының жиналуымен сүйемелденетін машиналар мен жабдықтар, егер мұны арнайы өңделген материалдармен жүзеге асыру мүмкін болса, электр зарядын бұру құралдарымен жарақталуы тиіс.

4.8. Электр қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

75. Техникалық құралдар және электрлік қауіпсіздікті қамтамасыз ететін тәсілдер "Төмен вольтті жабдықтар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар" техникалық регламентінің және "Электр қондырғыларын орнату ережелерінің" талаптарына сәйкес болуы тиіс.

76. Электрлік жабдық машиналар мен жабдықтар жетегінің электрлі қозғалтқыштарын артық жүктемеден және қысқа тұйықталудан қорғауға ие болуы тиіс және пайдалану шарттарына байланысты қорғаныс дәрежесіне ие болуы тиіс.

77. Электр жабдықтары орнатылған машиналар мен жабдықтардың корпустары, рамалары және басқа да басты конструкциялары жерге тұйықтауға немесе нөлдік фазаға ие болуы тиіс.

78. Жерге тұйықтау бұрандасы (бұрамасы) мен кернеуде болуы мүмкін жанасу үшін кез келген қол жетімді машиналар мен жабдықтардың металдан жасалған тоқ өткізбейтін бөліктері арасындағы электрлік қарсыласу 0,1 Ом-нан аспауы тиіс.

79. Қорғаудың белгіленген тәсіліне қарамастан кернеуі 42 В-тан асатын электрлік аппараттары бар шкафтардың барлық есіктерінде, сондай-ақ, электрлік аппаратты жауып тұратын қаптамаларда электрлік кернеуді ескертетін стандартты белгі жазылуы тиіс.

80. Тамақ өнімдерін пісіруге және қуыруға арналған жабдықтардың электрлі қыздырғыш құрылғылары "Қызу қосылды" деген сигналды лампалармен және электрлі қыздырғышты тиімді пайдалану деректері және оның мақсаты көрсетілген жазбалармен жабдықталуы тиіс.

4.9. Электромагниттік үйлесімділікке қойылатын талаптар

81. Электромагниттік қатынастағы пассивтілерді қоспағанда, машиналар мен жабдықтар былайша дайындалған болуы тиіс:

1) тағайындау бойынша қолданылатын машиналар мен жабдықтар тудыратын электромагниттік кедергілер тағайындауға сәйкес байланыс құралдары мен басқа да техникалық құралдардың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін деңгейден аспауы тиіс;

2) тағайындау бойынша қолданылатын машиналар мен жабдықтар тағайындауға сәйкес олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, электромагниттік кедергілерге өз беріктігінің жеткілікті деңгейіне ие болуы тиіс.

4.10. Өрт-жарылыс қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

82. Тұтанғыш немесе жарылыс қауіпті ортаның шаңын copy үшін дербес желдеткіш жүйе көзделуі тиіс. Жалпы желдеткіш жүйеге қосылуға рұқсат етілмейді.

83. Аспирациялық қондырғылардың конструкциясы жарылыс-өрт қауіпті жағдайлардың туындау мүмкіндігін болдырмауы, саңылаусыздықты қамтамасыз етуі, оларды тазалау және қажет болғанда, жұмыстың аэродинамикалық режимін бақылау мүмкіндігін қарастыруы тиіс.

84. Жарылыс-өрт қауіпті заттарды пайдаланатын машиналар мен жабдықтар:

1) жарылу қаупі бар заттардың қауіпті шоғырлануына жол бермеуі;

2) жарылу қаупі бар заттардың шоғырлануына автоматты түрде үзіліссіз бақылау жүргізуі;

3) әлеуетті жарылу қаупі бар ортаның жануын болдырмауы;

4) жарылыс салдарын барынша төмендетуі тиіс.

85. Жарылыс-өрт қауіпті материалдар берілетін машиналар мен жабдықтар авариялық жағдайларда сол материалдарын берілуін тыятын тұйықтау құрылғысына ие болуы тиіс.

86. Жарылыс-өрт қауіпті заттармен жұмыс істеуге арналған машиналар мен жабдықтар су, бу және (немесе) инертті газдар коммуникациясына қосылуға арналған құрылғыға ие болуы тиіс.

87. Жарылыс қауіпті ортасы бар үй-жайларда жұмыс істеуге арналған машиналар мен жабдықтардың конструктивтік жағынан орындалуы ұшқынның пайда болуын болдырмауы тиіс.

88. Будың, газдың, шаңның және олардың ауасы бар қоспаларының жарылыс қауіпті және өрт қауіпті концентрациялары жиналуы мүмкін машиналар мен жабдықтардың конструктивтік орындалуы статикалық электрдің дәрежесіне байланысты ұшқын қауіпсіздігі талаптарына жауап беруі тиіс.

89. Машиналар мен жабдықтарды жылудан оқшаулау үшін тек жанбайтын немесе жануы қиын материалдар қолданылуы тиіс.

4.11. Термикалық қауіптерден қорғауға қойылатын талаптар

90. Қызмет көрсетуші персоналды жарақаттауы мүмкін жоғары немесе темен температураға ие машиналар мен жабдықтардың бөліктерімен немесе материалдарымен жанасудан немесе тікелей жақындаудан қорғау жөніндегі шаралар қабылдануы тиіс.

91. Машиналар мен жабдықтардың сыртқы (персонал үшін қол жетімді) металл беттерінің температурасы 4^оС төмен немесе 45^оС жоғары болмауы тиіс.

4.12. Көрнекі ескерту құрылдарының қауіпсіздігіне қойылатын
талаптар

92. Машиналар мен жабдықтардың қауіп тудыратын бөлігі сигналдық түске боялуы және тиісті қауіпсіздік белгілерімен белгіленуі тиіс.

93. Сигналдық түс, қауіпсіздік белгілері мен сигналдық таңбалар пайдалану орында жүрген персоналдың және өзге де тұлғалардың қауіпке назарын аудару үшін, қауіптен құтқару, қауіпті елемеу жағдайында мүмкін болатын шығып кету туралы хабар беру, белгілі бір іс әрекеттерді нұсқау немесе талап ету, сондай-ақ қажетті ақпаратты хабарлау үшін қолданылуы тиіс.

94. Ескерту жазбаларын және машинада бар барлық ақпаратты түсінуге оңай символдар мен пиктограммалар түрінде беру ұсынылады.

5. Жобалауға қойылатын қауіпсіздік талаптары

95. Машиналар мен жабдықтарды жобалау процесінде:

1) мақсат бойынша пайдалануды және болжалды дұрыс қолданбауды қоса алғанда, машиналар мен жабдықтарға арналған шектеулер тізбесін айқындау;

2) машинамен және жабдықпен байланысты қауіптер мен қауіпті жағдайларды айқындау;

3) мүмкін болатын жарақат алудың ауыртпалығын немесе денсаулыққа келтірілетін зиянды және олардың туындау ықтималдығын есепке ала отырып қатерлерді бағалау;

4) оларды төмендету аспектісіне қатысты қатерлерді бағалау;

5) қорғау шараларын қолдану негізінде аталған қауіптермен байланысты қауіптерді жою немесе қатерлерді төмендету қажет.

96. Қауіпсіздік және денсаулықты қорғау талаптарын орындау өндіруші көздеген шарттарда машиналар мен жабдықтарды пайдалану кезінде немесе болжалды дұрыс қолданбау кезінде тиісті қауіптер туындаған жағдайларда ғана міндетті болып табылады.

97. Жобалау кезінде көрсетілген тәртіппен мынадай іс-әрекеттерді орындау қажет:

1) қатерлерді төмендету немесе толықтай жою;

2) қатерлер жойылмайтын жағдайларға қатысты қажетті қорғау шараларын қабылдау;

3) қабылданған қорғау шараларының тиімсіздігі салдарынан қалып қойған қатерлердің бары туралы пайдаланушыларды хабардар ету және қауіпсіздікті қамтамасыз ету; қажет болған жағдайда қызмет көрсетуші персоналда арнайы білімнің болуын және олардың жеке қорғаныс құралдарын пайдалану қажеттілігін көрсету.

98. Машина және жабдық оператордың жеке қорғаныс құралын көзделген немесе болжалды пайдалану қажеттілігін ескере отырып, құрастырылуы және дайындалуы тиіс.

6. Өндіріске қойылатын қауіпсіздік талаптары

99. Машиналар мен жабдықтарды өндіру кезінде олардың жобалық құжаттама және осы Техникалық регламент талаптарына сәйкестігін қамтамасыз ету қажет.

100. Машиналар мен жабдықтарды өндіру кезінде өндіруші жобалық құжаттамамен айқындалған қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі барлық шаралар кешенін орындауға міндетті. Қауіпсіздік байланысты болатын барлық технологиялық операциялардың орындалуын бақылау мүмкіндігі қамтамасыз етілген болуы тиіс.

101. Егер машиналар мен жабдықтарды ендіру процесінде немесе өндіргеннен кейін қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін сынақ жүргізу қажет болса, онда олар жобаның барлық талаптарын орындай отырып, толық көлемде жүргізілуі тиіс.

102. Кәсіпорында қабылданған технологиялық процестердің барлық кешенін, бақылау жүйесін есепке ала отырып, машиналар мен жабдықтардың жобалық құжаттамада белгіленген қауіпсіздік талаптарын қамтамасыз етуге талдау жүргізілуі және нарыққа айналымға шығарудың алдында қатерлерге бағалау жүргізілуі тиіс.

103. Машиналар мен жабдықтарды өндіру кезіндегі жобадан ауытқу жобалаушылармен келісім бойынша және осы Техникалық регламенттің қауіпсіздік талаптарын сақтау жағдайында мүмкін.

7. Сақтау, тасымалдау, жинау және монтаждау кезіндегі
қауіпсіздікке қойылатын талаптар

104. Машиналар мен жабдықтар немесе олардың кез келген құрамдас бөліктері зиян немесе шығын келтірмей сақталатындай етіп буып-түйілуі немесе құрастырылуы тиіс.

105. Егер машинаға және (немесе) оның құрамдас бөліктеріне қарау пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес жүргізілсе, машинаны және (немесе) оның құрамдас бөліктерін тасымалдау кезінде машинаның тұрақсыздығына және оның қозғалмалы бөліктерін тексермей қоюға байланысты кездейсоқ қозғалудың немесе кез келген қауіптердің туындау ықтималдығы болмауы тиіс.

106. Мерзімді техникалық қызмет көрсету және жөндеу жұмыстары кезінде монтаждау, жекелеген бөлшектер мен құрастырушы бірліктерді шешіп алу және орнату үшін жалпы пайдаланымдағы жүк көтеру құралдарын, айла бұйымдарды және құрал-саймандарды қолдану мүмкін болмайтын машиналар мен жабдықтар арнайы (жеке) құрылғылармен, айла бұйымдармен және құрал-саймандармен жасақталуы тиіс.

107. Егер машиналар мен жабдықтардың немесе олардың әр түрлі бөліктерінің салмағы, мөлшері немесе нысаны оларды қолмен алмастыруға мүмкіндік бермесе, онда машина немесе жабдық немесе оның әрбір бөлігі механизммен көтеру құрылғыларымен жарақталуы немесе осындай құрылғыларды ыңғайлап қоюға мүмкіндік беруі немесе стандартты көтеру механизмі оңай қолданылатын нысанда болуы тиіс.

108. Егер машинаны және жабдықты немесе оның бір бөлігін қолмен орын ауыстыру тиіс болса, онда ол оңай қозғалуы немесе ұстауға (қолмен) арналған тұтқамен жабдықталған болуы тиіс.

109. Азық-түлік машиналары мен жабдықтарын монтаждау үшін метал конструкциялар (рамалар, тұғырлар, байланыстар) дайындау кезінде тұйық қима профилдерін қолданған жөн.

Метал конструкциялардағы құбырлардың қуысы дәнекерлеу арқылы немесе тегіс беттерді ұштастыру арқылы жабылуы тиіс.

110. Азық-түлік машиналары мен жабдықтарын еденге, қабырғаға, аралықтарға қатысты орналастыру, жабдықты құбырлармен орау, өндірістік кәрізбен байланыс санитарлық өңдеуге және бақылауға кедергі келтірмеуі тиіс және өнімді ластау көзі болып табылмауы тиіс.

111. Азық-түлік машиналары мен жабдықтарын еденге тереңдетіп орнатуға рұқсат етілмейді.

8. Пайдалануға қойылатын қауіпсіздік талаптары

112. Машиналар мен жабдықтарды пайдалану пайдалану жөніндегі нұсқаулық талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

113. Машиналар мен жабдықтарға қызмет көрсететін персонал орындалатын жұмыс түріне, технологиялық процестерге қойылатын және машина мен жабдықты пайдалану жөніндегі нұсқаулықтағы қауіпсіздік талаптарына сәйкес жеке қорғаныс құралымен қамтамасыз етілуі тиіс.

114. Машиналар мен жабдықтарды орналастыру:

1) машиналар мен жабдықтарды орналастырудың салдарынан қосымша зиянды факторлардың туындауын болдырмауды;

2) төтенше жағдайларда персоналды және өзге де тұлғаларды қауіпсіз шығаруды, оларды тез арада эвакуациялауды, сондай-ақ, жұмыс орнына мүмкіндігінше көлік жолдарын қиып өтпейтін қысқа тәсілмен жетуді;

3) қарама-қарсы жүк ағындарын барынша болдырмау арқылы шикізатты, өндірістің шығыс материалдары мен қалдықтарын оңтайлы қозғалту жолдарын;

4) машиналар мен жабдықтарды пайдаланумен байланысты көлік құралдарын қауіпсіз пайдалануды;

5) қауіпті және (немесе) зиянды факторлардың әсерінен персоналды қорғау құралдарын орналастыруды;

6) машиналар мен жабдықтарды пайдалану, техникалық қызмет көрсету және жөндеу кезінде персоналдың операцияларды еркін және қауіпсіз орындауын қамтамасыз ететін жұмыс аймағын (жұмыс орнын) ұйымдастыруды;

7) өңделген дайындамалардың, шығынды материалдардың, жартылай фабрикаттардың, дайын өнімдердің, өндіріс қалдықтарының қорын, қоймалық жабдықтарды (стационарлық емес сөрелерді, технологиялық ыдыстарды) орналастыруға арналған алаңның және соған ұқсас көмекші аймақтың болуын;

8) стационарлық алаңдарды, баспалдақтарды, материалдарды сақтау және орнын ауыстыруға арналған құрылғыларды, саймандық үстелдерді, электрлік шкафтарды, өрт мүкәммалын және стационарлық құрылғылардың ұқсас аймағын орналастыруға арналған алаңның болуын;

9) еден деңгейінен берілген биіктікте монтаждалатын коммуникациялық жүйелерді және көмекші машиналар мен жабдықтарды немесе алынып-салынатын немесе ашылатын қоршаулары және ұқсас коммуникация аймағы бар астыртын инженерлік құрылыстардың (коммуникациялардың) алаңқайын орналастыруға арналған алаңның болуын есепке ала отырып, машиналар мен жабдықтарды пайдаланудың, техникалық қызмет көрсету және жөндеудің қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс.

115. Қауіпті аймақтардағы өндіріс объектілерінде машиналар мен жабдықтарды пайдалану орнын сигналдық таңбалардың болумен, сигналдық түстердің боялумен және қауіпті орындарды білдіретін және қауіп түрлері мен мүмкін болатын қауіпті жағдайлар туралы хабар беретін қауіпсіздік белгілерінің болуымен қамтамасыз ету қажет.

9. Пайдаланудан шығаруға және кәдеге жаратуға қойылатын
қауіпсіздік талаптары

116. Машиналар мен жабдықтарды пайдаланудан шығару мен кәдеге жаратудың қорытынды процестері пайдалану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілген нақты нұсқауларға сәйкес болуы тиіс.

117. Кәдеге жарату процесі басталғанға дейін:

1) машиналар мен жабдықтарды кез келген энергия көзінен ажырату, сондай-ақ, машиналар мен жабдықтардың жұмыс істеу және технологиялық құралу принципі күшінде тұрған элементтеріндегі қалған кернеуді алып тастау (қуатты, статикалық электрді жою);

2) зиян келтіру қатерін тудыратын машиналар мен жабдықтар құрамындағы барлық жарылыс-өрт қауіпті, химиялық агрессиялы және улы заттар мен материалдарды жою немесе мұндай мүмкіндік болмаған жағдайда, көрсетілген заттар мен материалдарды құрайтын машиналар мен жабдықтардың элементтерін жою;

3) машиналар мен жабдықтар құрамындағы барлық өздігінен қозғалатын элементтерді жою, серіппе, рессор секілді элементтерден немесе басқа да құрылғылардан жинақталған әлеуетті энергияны босату, сондай-ақ, машиналар мен жабдықтардың барлық элементтеріндегі қысымды атмосфералық қысымға дейін теңестіру;

4) машиналар мен жабдықтардағы, машиналар мен жабдықтар құрамындағы элементтердегі температураны шекті рұқсат етілген деңгейге дейін жеткізу қажет.

118. Машиналар мен жабдықтар шикізат және материалдар алу арқылы қайта өңдеу жолымен кәдеге жаратылады.

119. Кәдеге жарату процесінде жинақталған қалдықтармен жұмыс істеу Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

10. Сәйкестікті растау

120. Машиналар мен жабдықтардың сәйкестігін растау рәсімі "Сәйкестікті растау рәсімдері" техникалық регламентінің және осы Техникалық регламент талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

121. Машиналар мен жабдықтардың осы Техникалық регламенттің талаптарына сәйкестігін растау міндетті сертификаттау жүргізу нысанында жүзеге асырылады.

122. Машиналар мен жабдықтардың сәйкестіктігін растау мақсатында өтінім беруші сертификаттауды жүргізуге берген өтінімімен бірге техникалық құжаттаманың жиынтығын ұсынуы тиіс.

Техникалық құжаттаманың жиынтығы мыналарды:

1) пайдалану жөніндегі нұсқаулықты;

2) конструкцияның сипаттамасын, басқару және әрекет ету принципінің сызбасын қоса алғанда, машиналар мен жабдықтардың техникалық сипаттамасын;

3) соған сәйкес машиналар мен жабдықтар өндірілген стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарды;

4) машиналар мен жабдықтардың нақты түрлері (моделдері) құрамының тізбесін, зауыттық нөмірін, өндірушілердің атауы мен мекен-жайын және жабдықтарды пайдалану орнына орналастырудың тапсырыс берушімен келісілген (машиналар мен жабдықтардың жиынтығы, кешендер мен технологиялық желілер үшін) технологиялық сызбасын қамтиды.

123. Сәйкестікті растау жөніндегі органның дәлелді жағдайларда машиналар мен жабдықтардың белгіленген қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін растауға қажетті қосымша техникалық құжаттаманы сұратуға құқығы бар. Мұндай құжаттамаларға:

1) қабылдау, мерзімдік және инспекциялық сынақтардың хаттамалары;

2) шетелдік сынақ зертханаларында (орталықтарында), оның ішінде, өндірушінің сынақ орталықтарында жүргізілген шетелдік сынақ хаттамалары;

3) жинақталған бұйымдар мен материалдарды жеткізушінің қолданыстағы сәйкестік сертификаты (сәйкестік туралы декларациялар);

4) міндетті сертификаттау шеңберінен тыс алынған машиналар мен жабдықтардың қолданыстағы сертификаттары (ерікті сертификаттау жүйесінің сертификаттары, шетелдік сертификаттар);

5) сапа және өндіріс жүйесінің қолданыстағы сертификаттары жатуы мүмкін.

11. Қолданысқа енгізудің шарттары

124. Осы Техникалық регламентті қолданысқа енгізуге байланысты машиналар мен жабдықтардың қауіпсіздігіне қойылатын талаптарға қатысты бөлігінде Қазақстан Республикасында қолданылатын, қайталанатын және осы Техникалық регламент талаптарына сәйкес келмейтін нормативтік құқықтық актілер мен құжаттардың ережелері белгіленген тәртіппен түзетілуге немесе жойылуға жатады.

125. Осы Техникалық регламент алғаш рет ресми жарияланған күнінен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі.

"Ауыл шаруашылығы шикізатын өңдеуге арналған жабдыққа қауіпсіздігіне қойылатын талаптар. Өсімдік шаруашылығы өнімі" техникалық регламентіне қосымша

Техникалық регламенттің әрекетіне түсетін машиналар мен жабдықтардың тізбесі

ҚР СЭҚ ТН коды	Өнімнің атауы
1	2
8438	Мал немесе ұшпайтын өсімдік майларын немесе сары май бөліп алуға немесе жасауға арналған жабдықтардан басқа, азық-түлік өнімдерін немесе сусындарды өнеркәсіптік жолмен жасауға немесе өндіруге арналған, аталған топтың басқа жерінде аталмаған немесе енгізілмеген жабдықтар:
8438 10	- нан-бөлке бұйымдарын, макарондар, спагетти немесе осыған ұқсас өнімдерді өндіруге арналған жабдықтар:
8438 10 100 0	- - нан-бөлке бұйымдарын өндіруге арналған жабдықтар
8438 10 900 0	- - макарондар, спагетти немесе осыған ұқсас өнімдерді өндіруге арналған жабдықтар
8438 20 000 0	- кондитер өнеркәсібіне, какао ұнтағын немесе шоколад өндіруге арналған жабдықтар
8438 30 000 0	- қант өнеркәсібіне арналған жабдықтар
8438 40 000 0	- сыра қайнату өнеркәсібіне арналған жабдықтар
8438 60 000 0	- жеміс тұқымдарын, жаңғақтарды немесе көкөністерді қайта өңдеуге арналған жабдықтар
8438 80	- өзге де жабдықтар:
8438 80 100 0	- - шай немесе кофе өңдеуге арналған
	- - өзгелері:
8438 80 910 0	- - - сусындар дайындауға немесе шығаруға арналған
8438 80 990 0	- - - өзгелері
8435	Шарап жасауға, сидр, жеміс шырындарын немесе оларға ұқсас сусындар өндіруге арналған престер, ұсатқыштар және оларға ұқсас жабдық
8437	Тұқымдарды, астықты және құрғақ бұршақ дақылдарын тазартуға, сорттауға немесе іріктеуге арналған машиналар; ауыл шаруашылығы фермаларында пайдаланылатын жабдықтан басқа, ұн тарту өнеркәсібіне арналған немесе дәнді немесе құрғақ бұршақ дақылдарын өңдеуге арналған жабдық:
8437 10 000 0	- тұқымдарды, астықты және құрғақ бұршақ дақылдарын тазартуға, сорттауға немесе іріктеуге арналған машиналар;
8437 80 000 0	- өзге жабдықтар
8478	Темекі дайындауға және жасауға арналған аталған топтың басқа жерінде аталмаған немесе енгізілмеген жабдықтар:
8478 10 000 0	- жабдықтар
8445	Тоқыма талшықтарын дайындауға арналған машиналар; жіп иіру, есу немесе орау машиналары және тоқыма жіп жасауға арналған басқа да жабдықтар; піллә орау немесе орау машиналары (арнайы орау машиналарын қоса алғанда) және 8446 және 8447 тауар позицияларында көрсетілген машиналарда пайдалану үшін тоқыма жіп әзірлейтін машиналар:
8446	Тоқыма станоктары
8447	Трикотаж, тоқу-тігу, зер жіптерін, торғын, шілтер, кесте тоқу үшін қолданылатын, кесте тігетін, заттың жиектерін немесе жапсарларын әдіптеу үшін пайдаланылатын машиналар және тафтингтік машиналар
8451	Жіптерді, маталарды немесе дайын тоқыма бұйымдарын жууға, тазалауға, сығуға, кептіруге, үтіктеуге, нығыздауға (материалдарды қыздыруға арналған престерді қоса алғанда), ағартуға, бояуға, өңдеуге, әрлеуге, жылтыратуға немесе сіңдіруге арналған жабдықтар (8450 тауар позициясында көрсетілген машиналардан басқа) немесе линолеум секілді еден жамылғыларын өндіруде пайдаланылатын тоқыма немесе басқа да негізіне паста жағатын машиналар; тоқыма маталарды орайтын, тарқататын, жинайтын, кесетін немесе тесетін машиналар:
8451 40 000	- жууға, ағартуға немесе бояуға арналған машиналар:
8451 40 000 2	- - жүнді бояуға арналған
8451 40 000 9	- - өзгелері
8419	Тұрмыстық мақсаттарда пайдаланылатын машиналар мен жабдықтарды қоспағанда, ысыту, пісіру, қуыру, тазарту, ректификациялау, зарарсыздандыру, пастерлеу, буландыру, кептіру, булап тазарту, конденсациялау немесе салқындату сияқты температураның өзгеруі процесінде материалдарды өңдеуге арналған электрмен қыздырылатын немесе электрмен қыздырылмайтын машиналар, өнеркәсіптік немесе зертханалық жабдық (8514 тауар позициясындағы пештерді, камераларды және басқа да жабдықты қоспағанда); инерттік емес су қыздырғыштар немесе жылу беретін су аккумуляторлары, электрлі емес:
	- кептіргіштер:
8419 31 000 0	- - ауыл шаруашылығы өнімдеріне арналған
8419 40 000	- тазартуға немесе тазалауға арналған аппараттар:
8419 40 000 9	- - өзгелері
8421	Ортадан тепкіш кептіргіштерді қоса алғанда, центрифугалар; сұйықтарды немесе газдарды сүзуге немесе тазалауға арналған жабдықтар мен қондырғылар:
	- сұйықтарды сүзуге немесе тазалауға арналған жабдықтар мен қондырғылар:
8421 22 000 0	- судан басқа, сусындарды сүзуге немесе тазалауға арналған
8422	Ыдыс жуатын машиналар; бөтелкелерді немесе басқа ыдыстарды жууға немесе кептіруге арналған жабдықтар, бөтелкелерді, шыны сауыттарды толтыруға, тығындауға, жәшіктерді, қаптарды немесе басқа ыдыстарды жабуға, оларға сүргі салуға немесе жапсырма желімдеуге арналған жабдықтар; бөтелкелерді, шыны сауыттарды, тубтарды және осыған ұқсас ыдыстарды қалпақшалармен немесе қақпақпен бітеп тығындауға арналған жабдықтар; буып-түюге немесе орауға арналған өзге де жабдықтар (жылу ұстағыш материалдармен тауар орайтын жабдықтарды қоса алғанда); сусындарға газ араластыруға арналған жабдықтар:
8422 20 000	- бөтелкелерді немесе басқа ыдыстарды жууға немесе кептіруге арналған жабдықтар:
8422 20 000 9	- - өзгелері
8422 30 000	- бөтелкелерді, шыны сауыттарды толтыруға, тығындауға, жәшіктерді, қаптарды немесе басқа ыдыстарды жабуға, оларға сүргі салуға немесе жапсырма желімдеуге арналған жабдықтар; бөтелкелерді, шыны сауыттарды, тубтарды және осыған ұқсас ыдыстарды қалпақшалармен немесе қақпақпен бітеп тығындауға арналған жабдықтар; сусындарға газ араластыруға арналған жабдықтар:
	- - өзгелері:
8422 30 000 3	- - - сусындардың қысымы артық болған кезде бөтелкелерге, шыны сауыттарға толтыруға, өнімділігі сағатына кемінде 30 000 бөтелке немесе банка бөтелкелерді, банкаларды тығындауға, оларға сүргі салуға арналған жабдықтар
8422 30 000 8	- - - өзгелері
8422 40 000	- буып-түюге немесе орауға арналған өзге де жабдықтар (жылу ұстағыш материалдармен тауар орайтын жабдықтарды қоса алғанда):
	- - өзгелері:
8422 40 000 3	- - - өнімділігі сағатына кемінде 70 поддондағы тауарды полимерлі пленкамен орауға арналған жабдық
8422 40 000 4	- - - өнімділігі минутына кемінде 30 қаптау бірлік орау материалының жылу ұстағышы бар тауар орайтын топтық қаптау жабдығы
8479 20 000 0	Жануарлардың немесе ұшпайтын өсімдік майларын немесе сарымайларды бөлуге немесе дайындауға арналған жабдықтар
8433 60 000 0	Жұмыртқаларды, тұқымдарды немесе ауыл шаруашылығының басқа өнімдерін тазалауға, сұрыптауға немесе калибрлеуге арналған машиналар

Об утверждении технического регламента "Требования к безопасности оборудования для переработки сельскохозяйственного сырья. Продукция растениеводства"

Постановление Правительства Республики Казахстан от 15 июня 2010 года № 588. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 30 января 2017 года № 29

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 30.01.2017 № 29 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В целях реализации Закона Республики Казахстан от 9 ноября 2004 года "О техническом регулировании" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемый технический регламент "Требования к безопасности оборудования для переработки сельскохозяйственного сырья. Продукция растениеводства".

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении двенадцати месяцев со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утвержден постановлением Правительства Республики Казахстан от 15 июня 2010 года № 588

Технический регламент
"Требования к безопасности оборудования для переработки
сельскохозяйственного сырья. Продукция растениеводства"
1. Область применения

1. Настоящий технический регламент "Требования к безопасности оборудования для переработки сельскохозяйственного сырья. Продукция растениеводства" (далее - Технический регламент) распространяется на продовольственные машины и оборудование для переработки сельскохозяйственного сырья - продукции растениеводства и машины текстильные (далее - машины и оборудование) независимо от страны происхождения, выпускаемые в обращение на рынок Республики Казахстан.

2. Перечень машин и оборудования, на которые распространяются требования безопасности настоящего Технического регламента, и их коды согласно классификатору Товарной номенклатуры внешнеэкономической деятельности Республики Казахстан (далее - ТН ВЭД РК) указаны в приложении к настоящему Техническому регламенту.

3. Настоящий Технический регламент устанавливает требования к безопасности машин и оборудования, а также к процессам их жизненного цикла применительно к рискам, которые обусловлены следующими опасными факторами:

1) механические опасности;

2) электрические опасности;

3) пожароопасность;

4) взрывоопасность;

5) шум;

6) вибрация;

7) выделение вредных веществ и материалов;

8) излучения;

9) термические опасности;

10) биологические и микробиологические опасности (вирусные и бактериологические);

11) опасности, возникающие при пренебрежении принципами эргономики при конструировании машин и оборудования;

12) неожиданные пуски, повороты, прокручивания (или любые подобные нештатные состояния);

13) невозможность остановки машины и оборудования вообще или в необходимом положении;

14) нарушения скорости вращения инструмента;

15) нарушения энергоснабжения;

16) ошибки в системе управления;

17) ошибки монтажа;

18) разрушения в процессе работы;

19) падение или выброс предметов или жидкостей;

20) потеря устойчивости;

21) скольжение, опрокидывание или падение людей (вызванные машиной и оборудованием);

22) недостатки инструкций для обслуживающего персонала.

4. Идентификацию машин и оборудования проводят с целью подтверждения соответствия конкретных машин и оборудования их описанию, представленному заявителем.

При идентификации могут использоваться:

1) нормативные документы по стандартизации, в соответствии с которыми выпускаются машины и оборудование;

2) инструкции по эксплуатации;

3) товаросопроводительная документация (договоры и контракты поставки).

5. В зависимости от специфики машин и оборудования применяют следующие методы идентификации:

1) документированный;

2) инструментальный;

3) визуальный;

4) испытания.

2. Термины и определения

6. В настоящем Техническом регламенте используются термины и определения в соответствии с Законами Республики Казахстан "О техническом регулировании" и "О безопасности машин и оборудования", а также следующие термины с соответствующими определениями:

продовольственные машины и оборудование - машины и оборудование, предусмотренные для обработки и переработки сырья и пищевых продуктов;

неправильное применение - применение машин и оборудования, не предусмотренное производителем;

рабочая зона - пространство высотой до 2,2 м над уровнем пола или площадки, на которых находятся места постоянного или временного пребывания операторов (рабочие места);

рабочее место - место постоянного или временного пребывания оператора в процессе трудовой деятельности;

защитное ограждение - часть машины или оборудования, специально предназначенная для обеспечения защиты в виде физического барьера;

защитное устройство - дополнительное оборудование (не являющееся защитным ограждением), снижающее риск, как при отдельном применении, так и совместно с защитным ограждением;

применение по назначению - использование машины или оборудования в соответствии с назначением, указанным производителем на этой машине или оборудовании и (или) в инструкции по эксплуатации;

моторное поле - это пространство рабочего места с размещенными органами управления и другими техническими средствами, в котором осуществляются двигательные действия оператора во время работы;

зона досягаемости моторного поля - это часть моторного поля рабочего места, ограниченная дугами, описываемыми максимально вытянутыми руками при движении их в плечевом суставе;

постоянное рабочее место - место, на котором оператор находится большую часть (более 50 % или более 2 часов непрерывно) своего рабочего времени. Если при этом работа осуществляется в различных пунктах рабочей зоны, постоянным рабочим местом считается вся рабочая зона.

3. Условия обращения на рынке Республики Казахстан

7. Машины и оборудование выпускаются в обращение на рынок Республики Казахстан или вводятся в эксплуатацию при их соответствии настоящему Техническому регламенту, а также другим Техническим регламентам, действие которых на них распространяется.

8. На машинах и оборудовании должна быть нанесена маркировка, содержащая следующую информацию:

1) наименование и адрес производителя;

2) наименование машины и (или) оборудования, обозначение серии или типа, номер;

3) основные показатели назначения и условия применения;

4) год изготовления.

9. Запорная арматура, размещаемая на аппаратах и резервуарах, должна иметь четкую маркировку: условный проход, условное давление, направление потока среды.

10. Если в процессе эксплуатации машины или оборудования необходимо перемещение ее деталей при помощи подъемных устройств, то масса этих деталей должна быть указана на них четко.

11. Информация, нанесенная непосредственно на машины и оборудование должна быть читаема в течение установленного срока ее службы.

12. Машины и оборудование должны сопровождаться инструкцией по эксплуатации, которая должна содержать:

1) данные о назначении и области применения;

2) технические характеристики машин и оборудования;

3) комплект поставки;

4) требования к обеспечению безопасности при монтаже (демонтаже), использованию по назначению, техническому обслуживанию, ремонту, транспортированию и хранению машин и оборудования, в том числе требования к применению средств защиты;

5) рекомендуемые средства для очистки, дезинфекции и промывки (для продовольственных машин и оборудования);

6) информацию об остаточных рисках, которые не могли быть снижены до необходимого уровня мерами безопасности, предусмотренными разработчиком;

7) перечень критических отказов, возможных ошибок оператора (пользователя), приводящих к аварийной ситуации, действий, предотвращающих указанные ошибки, а также порядок действий при возникновении аварийных ситуаций (включая пожаровзрывоопасность);

8) критерии предельных состояний, а также условия производственной среды (включая климатические), в которых обеспечивается безопасность машин и оборудования. В случае, если предполагается, что машина или оборудование будет использоваться в потенциально взрывоопасной среде, дается информация об обеспечении безопасной работы;

9) обязательный перечень работ при проведении технического обслуживания;

10) характеристики вредных факторов: шумовые, вибрационные и другие характеристики установок и данные о производительности отсасывающих устройств;

11) назначенные показатели срока службы и (или) назначенный ресурс;

12) требования к персоналу;

13) указания по выводу из эксплуатации и утилизации.

13. Машины и оборудование должны поставляться в комплекте со всеми необходимыми специальными приспособлениями и принадлежностями, обеспечивающими безопасность в ходе сборки, настройки, эксплуатации и технического обслуживания.

4. Требования к безопасности машин и оборудования
4.1. Требования к безопасности рабочих мест, технического
обслуживания и средств доступа

14. Машины и оборудование должны быть сконструированы и изготовлены таким образом, чтобы обеспечить удобный и безопасный доступ на рабочее место и ко всем зонам технического обслуживания.

Части машин и оборудования, предназначенные для нахождения или передвижения по ним людей, должны быть сконструированы и изготовлены таким образом, чтобы предотвратить любой риск падений с (на) эти части, в том числе исключить любые обстоятельства, при которых операторы могут на них поскользнуться или споткнуться.

15. Рабочие места должны располагаться вне опасных зон и обеспечивать удобство наблюдения за протекающими операциями и управления ими.

16. Конструкцией постоянного рабочего места должно быть обеспечено выполнение трудовых операций в пределах зоны досягаемости моторного поля.

17. При необходимости компоновки отдельных элементов вне пределов зоны досягаемости в конструкции машин и оборудования следует предусматривать соответствующие средства доступа (стационарные, подвижные или откидные подставки для ног) и (или) в комплект машин и оборудования должны входить специальные ручные инструменты, обеспечивающие удобство и безопасность выполнения соответствующих трудовых операций.

18. Если предусмотрено, что выполняемая оператором работа должна производиться сидя и рабочее место оператора является неотъемлемой частью машины или оборудования, такая машина или оборудование должна быть оборудована сиденьем.

Оператор должен обладать возможностью изменять положение сиденья и расстояние до органов управления.

Если под ногами оператора не имеется устойчивой поверхности, конструкция рабочего места должна предусматривать наличие опорных площадок, покрытых нескользящим материалом.

19. В машине или оборудовании должно быть предусмотрено необходимое для ее нормального функционирования встроенное освещение в тех случаях, когда его отсутствие, несмотря на окружающее освещение нормальной интенсивности, может привести к возникновению риска.

20. Наладка, обслуживание, ремонт и чистка должны производиться во время остановки машины или оборудования. Если по техническим причинам эти условия не могут быть соблюдены, необходимо, чтобы эти операции были безопасными.

21. Машины и оборудования должны быть оснащены устройствами ее отключения от всех источников энергии. Такие устройства должны быть четко различимы. Они должны обладать способностью блокировки машины или оборудования в случаях, когда повторное подключение к источникам энергии представляет опасность для людей и когда у оператора хотя бы с одного из мест, к которым он имеет доступ, отсутствует возможность проверить, отключена подача энергии или нет.

После отключения от источников энергии должна иметься возможность сбрасывания любой остаточной или накопленной в машине или оборудование энергии, не создавая при этом никакого риска для людей.

В качестве исключения из вышеуказанных требований ряд цепей машин может оставаться подключенным к источникам энергии в целях, удерживания деталей в их рабочем положении, защиты данных и освещения внутреннего пространства. В этом случае должны быть предприняты специальные меры для обеспечения безопасности операторов.

22. Машины и оборудование должны быть оснащены средствами, предотвращающими закрытие людей внутри них, или оснащаться сигнальными устройствами вызова помощи.

4.2. Требования к безопасности систем и органов управления

23. Системы управления машинами и оборудованием должны:

1) обеспечивать безопасность их эксплуатации на всех режимах работы и при всех внешних воздействиях, предусмотренных условиями эксплуатации;

2) исключать создание опасных ситуаций при возможных логических ошибках и из-за нарушения персоналом последовательности управляющих действий;

3) в зависимости от сложности управления и контроля режима работы машин и оборудования включать средства автоматической нормализации режимов работы или средства автоматической остановки, если нарушение режима работы может явиться причиной создания опасной ситуации;

4) включать средства сигнализации и другие средства информации, предупреждающие о нарушениях функционирования машин и оборудования, приводящих к возникновению опасных ситуаций.

24. Средства, предупреждающие о нарушениях функционирования машин и оборудования, должны обеспечивать безошибочное, достоверное и быстрое восприятие информации персоналом.

Звуковая сигнализация должна использоваться в случаях, когда, зрительный канал оператора перегружен информацией, а также в условиях ограниченной видимости, большой пространственной протяженности мест эксплуатации машин, монотонной деятельности персонала.

25. Органы управления должны быть:

1) легко доступны, свободно различимы и обозначены надписями или символами;

2) сконструированы и размещены так, чтобы исключалось

непроизвольное их перемещение и обеспечивалось надежное, уверенное и

однозначное манипулирование ими;

3) размещены с учетом требуемых усилий для перемещения, последовательности и частоты использования, а также значимости функций;

4) выполнены так, чтобы их форма, размеры и поверхности контакта с персоналом соответствовали способу захвата (пальцами, кистью) или нажатия (пальцем, ладонью, стопой ноги);

5) расположены вне опасной зоны, за исключением органов управления, функциональное назначение которых требует нахождения оператора в опасной зоне и при этом должны быть приняты дополнительные меры по обеспечению безопасности.

26. В случае если предусматривается управление одним органом управления несколькими различными действиями, выполняемое действие должно отображаться средствами контроля и при необходимости поддаваться проверке.

27. Пуск машин и оборудования в эксплуатацию, а также повторный пуск после остановки, независимо от причины остановки, должен осуществляться только путем манипулирования органом управления пуском. Данное требование не относится к повторному пуску машин и оборудования, работающих в автоматическом режиме, если повторный пуск после остановки предусмотрен этим режимом.

28. С каждого поста управления оператор должен иметь возможность полностью удостовериться в отсутствии людей в опасной зоне либо система управления должна быть сконструирована и изготовлена таким образом, чтобы в случае присутствия людей в опасной зоне пуск был невозможен.

Если это невыполнимо, то перед пуском машины должен раздаваться звуковой и (или) световой предупредительный сигнал. Лица, находящиеся в опасной зоне, должны обладать возможностью или располагать достаточным временем, чтобы покинуть опасную зону или предотвратить пуск машины.

29. В случае если система машин и оборудования имеет несколько органов управления, осуществляющих пуск системы или ее отдельных частей, а нарушение последовательности их использования может привести к созданию опасных ситуаций, управление должно предусматривать устройства, исключающие нарушение последовательности.

30. Машины и оборудование должны быть оснащены органами управления, позволяющими произвести безопасную остановку всей машины.

В зависимости от вида существующей опасности каждое рабочее место должно быть оборудовано органами управления остановкой отдельных или всех функций машины и оборудования с приведением ее в безопасное положение.

Команда "стоп" должна быть доминирующей по отношению к команде "пуск".

31. После того как машины, оборудование остановлены,

энергоснабжение механизмов привода должно быть прекращено.

Если по условиям эксплуатации необходимо наличие органа управления остановкой, не прекращающего энергоснабжение механизмов привода, режим остановки должен находиться под наблюдением и контролем.

32. Системы управления машинами и оборудованием (за исключением переносных машин с ручным управлением) должны включать средства экстренного торможения и аварийной остановки.

Устройство для аварийной остановки должно:

1) иметь ясно идентифицируемый, различимый и легкодоступный орган управления;

2) останавливать машину предельно быстро, не создавая дополнительные опасности.

Орган управления аварийной остановкой после приведения в действие должен оставаться в положении, соответствующем остановке, до тех пор, пока он не будет возвращен оператором в исходное положение.

Возвращение органа управления аварийной остановкой в исходное положение не должно приводить к пуску машины или оборудования.

Орган управления аварийной остановкой должен быть красного цвета, отличаться формой и размерами от других органов управления.

33. Управление системой машин и оборудования должно исключать возникновение опасности в результате их совместного функционирования, а также в случае отказа какой-либо ее части.

Управление системой машин и оборудования должно позволять персоналу при необходимости блокировать запуск системы, а также осуществлять ее остановку.

Центральный пульт управления системой машин и оборудования должен быть оборудован средствами отображения информации о нарушениях эксплуатации любой части системы, а также средствами аварийной остановки (выключения) системы и (или) отдельных ее частей.

Каждому пуску должен предшествовать предупреждающий сигнал, продолжительность действия которого позволяет лицам, находящимся в опасной зоне, покинуть ее или предотвратить пуск системы.

34. При наличии переключателя режимов эксплуатации в управлении машиной или оборудованием каждое его положение должно соответствовать только одному режиму эксплуатации и надежно фиксироваться.

35. В случае если в определенных режимах эксплуатации машины или оборудования требуется повышенная защита персонала, переключатель режимов эксплуатации в соответствующих положениях должен:

1) блокировать возможность автоматического управления;

2) обеспечивать, чтобы движение элементов конструкции осуществлялось только при постоянном приложении усилия работающего к органу управления движением;

3) прекращать работу машины или оборудования, если их работа может вызвать опасность для персонала;

4) исключать работу частей машины или оборудования, не участвующих в осуществлении выбранного режима;

5) снижать скорость движения частей машины или оборудования, участвующих в осуществлении выбранного режима.

36. Выбранный режим управления должен иметь приоритет относительно всех других режимов управления, за исключением аварийной остановки.

37. Полное или частичное прекращение энергоснабжения и последующее его восстановление, а также повреждение цепи управления энергоснабжением или нарушения в логике схемы управления, неисправность и повреждение в схеме управления не должны приводить к возникновению опасных ситуаций, в том числе:

1) самопроизвольному пуску машин и оборудования при восстановлении энергоснабжения;

2) невыполнению уже выданной команды на остановку;

3) падению и выбрасыванию подвижных частей машин и оборудования и закрепленных на них предметов (заготовок, инструмента);

4) снижению эффективности защитных устройств.

4.3. Требования к защите от механических опасностей

38. Подвижные части машин и оборудования должны быть сконструированы так, чтобы избежать риска соприкосновения с ними, которые может привести к возникновению несчастных случаев или, если риск все же существует, иметь специальные защитные устройства или защитные ограждения (барьеры).

39. Защитные ограждения рабочих органов или подвижных элементов, открываемые без применения инструментов, должны быть сблокированы с приводом машин и оборудования. Блокировка должна исключать возможность пуска привода при открытом доступе к подвижным частям. В случае, когда блокировка с приводом невозможна или нецелесообразна, ограждения должны открываться только с применением инструментов.

40. Машины и оборудование, опасные зоны рабочих органов которых конструктивно оградить невозможно (режущие инструменты, движущиеся части прессов и цилиндров, а также части, находящиеся в обработке), должны иметь сенсорные средства предохранения (нематериальные барьеры, сенсорные матрицы), защитные устройства, предназначенные для вывода рук из опасной зоны (двуручное управление) или регулируемые защитные ограждения.

41. Защитные ограждения и устройства должны соответствовать следующим общим требованиям:

1) должны обладать прочной конструкцией;

2) должны прочно крепиться в местах их расположения;

3) не должны быть связаны с возникновением дополнительных опасностей;

4) не должны допускать случаев выведения их из строя простыми способами или их полного игнорирования;

5) должны размещаться на достаточном расстоянии от опасной зоны;

6) не должны создавать серьезных препятствий для наблюдения за ходом выполнения производственных процессов;

7) должны предоставлять возможность их установки и (или) замены с помощью соответствующих инструментов, а также проведения технического обслуживания, обеспечивая при этом свободу действий лишь в зонах непосредственного выполнения указанных работ и, по возможности, не требуя при этом демонтажа защитных ограждений или отключения защитных устройств.

42. Регулируемые защитные ограждения, предназначенные для ограничения нежелательного, но, в силу специфики выполняемых работ, необходимого доступа к подвижным частям и механизмам, должны:

1) легко регулироваться вручную (без применения инструмента) или автоматически, в зависимости от вида выполняемых работ;

2) максимально снижать риск травмирования от выбрасываемых частей.

43. Пневматическое и гидравлическое оборудование должно быть сконструировано и изготовлено так, чтобы:

1) не превышалось максимально допустимое давление в системе;

2) не возникало опасности при сбросе давления, падении давления или потере герметичности;

3) не возникало опасности утечек от неплотностей или от повреждений деталей;

4) все элементы оборудования и особенно трубопроводы, и шланги были защищены от вредных внешних воздействий;

5) резервуары и подобные емкости под давлением оказывались бы автоматически без давления, как только машина изолируется от источника энергии или должны быть предусмотрены средства для их изоляции, локального сброса давления и индикации остаточного давления;

6) все элементы, которые остаются под давлением после изоляции машины от источника энергии, были снабжены четко идентифицируемыми устройствами сброса давления и соответствующими предупреждениями, нанесенными на машину и оборудование, о необходимости сброса давления до наладки или проведения обслуживания.

44. Как твердые, так и гибкие трубопроводы, содержащие жидкости, особенно под высоким давлением, должны выдерживать предусмотренные внутренние и внешние напряжения; они должны быть надежно прикреплены и защищены от всех внешних воздействий; должны быть приняты меры предосторожности от опасных последствий при разрушении (внезапное перемещение, струи высокого давления).

45. Машины и оборудование должны быть оснащены предохранительными устройствами (предохранительными клапанами, муфтами и другими устройствами), предотвращающими возникновение перегрузок элементов конструкции, приводящих к их разрушению и созданию аварийных ситуаций.

46. Конструкция машин и оборудования должна исключать самопроизвольное ослабление крепления сборочных единиц и узлов, а также исключать перемещение подвижных элементов за пределы, предусмотренные конструкцией.

47. Машины и оборудование должны сохранять устойчивость при всех заданных условиях эксплуатации, обеспечивая использование без риска опрокидывания, падения или неожиданного перемещения.

Меры по обеспечению устойчивости должны быть изложены в инструкции по эксплуатации.

48. Бункеры и воронки для подачи сырья и устройства для выхода готовой продукции должны иметь конструкцию, обеспечивающую при загрузке и выгрузке безопасность обслуживающего персонала. Конструкция загрузочных устройств должна исключать выброс сырья наружу.

49. Если подвижная часть машины была остановлена, то при любых условиях (за исключением случаев приведения в действие органов управления) любое отклонение от принятой ей позиции должно быть ограничено или не должно быть связано с возникновением опасности.

50. Машины и оборудование, травмоопасность которых может возникнуть под влиянием перегрузки, нарушения последовательности работы механизмов, падения напряжения в электрической сети, а также давления в пневматических или гидравлических системах, должны иметь соответствующие предохранительные устройства и блокировки.

51. Все доступные части машин и оборудования не должны иметь острых кромок и углов, шероховатых поверхностей, во избежание возникновения травм.

4.4. Требования к безопасности аппаратов, емкостей
и трубопроводов

52. Трубопроводы и арматура должны изготавливаться с учетом химических и физических свойств и технологических параметров движущихся сред.

53. Технологические емкости и сосуды должны снабжаться приборами контроля уровня наполнения.

Технологические емкости и сосуды с механизированной подачей продукта должны быть оборудованы устройствами, предохраняющими их от переполнения.

54. Емкости, заполняемые легковоспламеняющимися жидкостями, должны быть снабжены переливными трубами, уровнемерами и пробоотборными кранами, исключающими необходимость открывания люков. Емкости для спирта, сборники, мерники должны быть подсоединены воздухопроводами к общей системе отсоса спиртовых паров со спиртоловушкой тарельчатого типа, являющейся одновременно огнепреградителем и предохранительным клапаном, с выводом очищенного воздуха наружу.

4.5. Требования к защите от выделения вредных
веществ и материалов

55. Вентиляционные системы для производственных помещений в комплексе с технологическим оборудованием, выделяющим вредные вещества, избыточное тепло или влагу, должны обеспечивать микроклиматические условия и чистоту воздуха, соответствующие действующим санитарно-гигиеническим требованиям на постоянных и временных рабочих местах в рабочей зоне производственных помещений.

56. В зависимости от особенностей технологических процессов машины и оборудование должны иметь индивидуальные отсосы или элементы подключения к стационарным системам вентиляции для отсоса, улавливания и удаления вредных и опасных веществ с очисткой воздуха до санитарных норм перед выбросом его в атмосферу.

57. Конструкция дверец и крышек машин, работающих под избыточным давлением, установок, использующих вредные вещества, должна исключать доступ обслуживающего персонала внутрь камер до снижения давления или концентрации веществ ниже допустимых значений.

58. Конструкция машин и оборудования должна исключать возможность утечек и брызг опасных рабочих жидкостей, а также непосредственного соприкосновения обслуживающего персонала с ними.

4.6. Санитарно-гигиенические требования к безопасности

59. Изоляция поверхностей машин и оборудования должна выполняться из теплоизолирующих материалов, не загрязняющих атмосферу и пищевые продукты (сырье) при эксплуатации, чистке и ремонте.

60. Детали, контактирующие либо предназначенные для контакта с пищевыми продуктами (сырье), должны быть изготовлены из материалов, разрешенных к применению в соответствии с законодательством Республики Казахстан. Машины и оборудование должны быть сконструированы и изготовлены таким образом, чтобы перед каждым их использованием можно было произвести очистку деталей, контактирующих либо предназначенных для контакта с пищевыми продуктами (сырьем).

61. Все поверхности, контактирующие с пищевыми продуктами (сырьем) должны:

1) быть ровными, без выступов или углублений, способствующих скоплению в них органических веществ, это же относится к местам их стыков;

2) быть сконструированы и изготовлены таким образом, чтобы уменьшить количество выступающих частей, кромок и углублений;

3) легко поддаваться очистке и дезинфекции, если необходимо, то при предварительном удалении всех легко снимающихся деталей; внутренние поверхности должны иметь радиусное сопряжение, позволяющее произвести их тщательную очистку.

62. Необходимо, чтобы существовала возможность полного удаления из продовольственных машин и оборудования жидкостей, газов и аэрозолей, выделяемых пищевыми продуктами (сырьем), а также образующимися в результате очистки, дезинфекции и промывания.

63. Продовольственные машины и оборудование должны обеспечивать защиту пищевых продуктов (сырья) от попадания в них внешних загрязнителей, продуктов сгорания топлива, вспомогательных веществ и живых существ, в частности насекомых, а также предотвращать скопление любых органических веществ в недоступных для чистки местах.

64. Машины и оборудование должны быть изготовлены из материалов стойких к коррозии и воздействию моющих щелочных и хлорсодержащих растворов.

65. Продовольственные машины для просеивания и смешивания муки и других сыпучих пищевых продуктов (сырья) должны быть оборудованы магнитными улавливателями (сепараторами) ферропримесей в местах поступления и ссыпания продукта.

4.7. Требования к защите от шума, ультразвука, вибрации,
излучений и статического электричества

66. Конструкция машин и оборудования, используемая в составе технологических комплексов, должна быть такой, чтобы с учетом принятых мер на рабочих местах:

1) уровень звука шума не превышал 80 дБ(А);

2) полное среднеквадратичное значение корректированного виброускорения не превышало 2,0 м/с² для локальной вибрации и 0,1 м/с² для общей вибрации;

3) нормируемые параметры контактного и воздушного ультразвука не превышали допустимых значений.

67. Машины и оборудование, создающие повышенный уровень шума (компрессоры, сепараторы, центрифуги, воздуходувки), должны размещаться в отдельных помещениях, снабженных средствами звукопоглощения и шумоизоляции, а операторы, его обслуживающие, должны использовать соответствующие средства индивидуальной защиты от шума.

68. Для предотвращения вибрации сооружений и конструкций необходимо вибрирующее оборудование размещать на основаниях, не связанных с фундаментами стен. На верхних этажах зданий вибрирующее оборудование устанавливается с виброгасящими устройствами, а в необходимых случаях междуэтажные перекрытия обеспечиваются виброизоляцией. Жесткое крепление механизмов, вызывающих вибрации, непосредственно к ограждающим и несущим конструкциям здания не допускается.

69. Эксплуатация машин и оборудования, генерирующих уровни вибрации, превышающие нормируемые более чем в 4 раза по интегральной оценке или в какой-либо октавной полосе, не допускается.

70. При эксплуатации машин и оборудования, создающих повышенные уровни вредных факторов (шум, вибрация), должны быть выполнены требования действующих санитарных правил и норм, по ограничению времени их воздействия на обслуживающий персонал.

71. Излучение электромагнитных полей радиочастот машинами и оборудованием не должно превышать допустимых уровней.

72. Конструкция машин и оборудования, использующих ультрафиолетовые бактерицидные лампы, должна быть обеспечена устройством, предотвращающим прямое излучение за пределы машины.

73. При использовании лазерного оборудования обеспечивается:

а) предотвращение случайного излучения;

б) защита от прямого, отраженного, рассеянного и вторичного излучения;

в) отсутствие опасности от оптического оборудования для наблюдения или настройки лазерного оборудования.

74. Машины и оборудование, работа которых сопровождается образованием зарядов статического электричества, должны оснащаться средствами для их отвода.

4.8. Требования к электробезопасности

75. Технические средства и способы обеспечения электрической безопасности должны соответствовать требованиям Технического регламента "Требования к безопасности низковольтного оборудования" и Правил устройства электроустановок.

76. Электрическое оборудование должно иметь защиту электрических двигателей приводов машин и оборудования от перегрузок и короткого замыкания и иметь степень защиты в зависимости от условий эксплуатации.

77. Корпуса, рамы и другие несущие конструкции машин и оборудования с установленным на них электрооборудованием должны иметь защитное заземление или зануление.

78. Электрическое сопротивление между заземляющим болтом (винтом) и любой доступной для прикосновения металлической нетоковедущей частью машины или оборудования, которая может оказаться под напряжением, не должно превышать 0,1 Ом.

79. Независимо от установленного способа защиты на всех дверцах шкафов с электроаппаратурой напряжением более 42 В, а также кожухах, закрывающих электроаппаратуру, должен быть нанесен стандартный предупреждающий знак электрического напряжения.

80. Электронагревательные устройства машин и оборудования для выпечки и обжарки пищевой продукции должны быть снабжены сигнальными лампами "Нагрев включен" и надписями с указанием назначения и оптимальных эксплуатационных данных по электронагреву.

4.9. Требования к электромагнитной совместимости

81. Машины и оборудование, за исключением пассивных в электромагнитном отношении, должны быть изготовлены таким образом, чтобы:

1) электромагнитные помехи, создаваемые машиной или оборудованием, применяемым по назначению, не превышали уровня, обеспечивающего функционирование средств связи и других технических средств в соответствии с назначением;

2) машины и оборудование, применяемые по назначению, имели достаточный уровень собственной устойчивости к электромагнитным помехам, обеспечивающий их функционирование в соответствии с назначением.

4.10. Требования к взрывопожаробезопасности

82. Для отсоса пыли, воспламеняющихся или взрывоопасных сред, должна быть предусмотрена самостоятельная вентиляционная система. Подключение к общей вентиляционной системе не допускается.

83. Конструкция аспирационных устройств должна исключать возможность возникновения взрывопожароопасных ситуаций, обеспечивать герметичность, предусматривать возможность их чистки и, при необходимости, контроля аэродинамических режимов работы.

84. Машины и оборудование, в которых используются взрывопожароопасные вещества, должны:

1) не допускать опасной концентрации взрывоопасных веществ;

2) вести непрерывный автоматический контроль за концентрацией взрывоопасных веществ;

3) предотвращать возгорание потенциально взрывоопасной среды;

4) минимизировать последствия взрыва.

85. Машины и оборудование, подающие взрывопожароопасные материалы, должны иметь блокирующие устройства, которые прекращают подачу этих материалов при аварийных ситуациях.

86. Машины и оборудование, предназначенные для работ с взрывопожароопасными веществами, должны иметь устройства для подключения коммуникаций воды, пара и (или) инертного газа.

87. Конструкция органов управления машинами и оборудованием, предназначенными для работы в помещениях с взрывоопасной средой, должна исключать искрообразование.

88. Конструктивное исполнение машин и оборудования, в которых могут образоваться взрывоопасные и пожароопасные концентрации паров, газов, пыли и их смеси с воздухом, должно отвечать требованиям искробезопасности от разрядов статического электричества.

89. Для теплоизоляции машин и оборудования должны применяться только несгораемые или трудносгораемые материалы.

4.11. Требования к защите от термических опасностей

90. Должны быть предприняты меры по защите персонала от контактов или непосредственной близости с частями машин и оборудования или материалами, имеющими высокую или низкую температуру, которые могут привести к травме.

91. Температура наружных (доступных для персонала) металлических поверхностей машин и оборудования должна быть не ниже 4 ^оС и не выше 45 ^оС.

4.12. Требования к визуальным средствам предупреждения

92. Части машин и оборудования, представляющие опасность, должны быть окрашены в сигнальные цвета и обозначены соответствующим знаком безопасности.

93. Сигнальные цвета, знаки безопасности и сигнальная разметка должны применяться для привлечения внимания персонала и иных лиц, находящихся в местах эксплуатации, к опасности, для предостережения в целях избежания опасности, сообщения о возможном исходе в случае пренебрежения опасностью, предписания или требования определенных действий, а также для сообщения необходимой информации.

94. Предупредительные надписи и всю имеющуюся на машине информацию рекомендуется представлять в виде простых для понимания символов и пиктограмм.

5. Требования безопасности к проектированию

95. В процессе проектирования машины или оборудования необходимо:

1) определить перечень ограничений для машины или оборудования, включая применение по назначению и предполагаемое неправильное применение;

2) определить связанные с машиной или оборудованием опасности и опасные ситуации;

3) оценить риски с учетом тяжести возможной травмы или нанесения ущерба здоровью и вероятность их возникновения;

4) оценить риски в отношении аспекта необходимости их снижения;

5) устранить опасности или снизить риски, связанные с данными опасностями, на основе применения мер защиты.

96. Выполнение требований безопасности и охраны здоровья является обязательным только в тех случаях, когда соответствующая опасность возникает при эксплуатации машины или оборудования в предусмотренных производителем условиях, либо при неправильном применении.

97. При проектировании необходимо выполнить следующие действия в указанном порядке:

1) снизить или полностью исключить риски;

2) предпринять необходимые меры защиты в отношении не поддающихся устранению рисков;

3) проинформировать пользователей о наличии остаточных рисков вследствие неэффективности предпринятых мер защиты и обеспечения безопасности; указать на необходимость наличия у обслуживающего персонала специального образования и использования им средств индивидуальной защиты.

98. Машины и оборудование должны быть сконструированы и изготовлены с учетом необходимости предусмотренного или предполагаемого использования операторами средств индивидуальной защиты.

6. Требования безопасности к производству

99. При производстве машин и оборудования необходимо обеспечить их соответствие требованиям проектной документации и настоящего Технического регламента.

100. При производстве машин и оборудования производитель должен выполнить весь комплекс мер по обеспечению безопасности, определенный проектной документацией. Должна быть обеспечена возможность контроля выполнения всех технологических операций, от которых зависит безопасность.

101. Если для обеспечения безопасности в процессе или после производства машин и оборудования требуется проведение испытаний, то они должны быть проведены в полном объеме с выполнением всех требований проекта.

102. Должен быть проведен анализ обеспечения требований безопасности машин и оборудования, установленных в проектной документации, с учетом всего комплекса принятых на предприятии технологических процессов, системы контроля и проведена оценка риска перед выпуском в обращение на рынок.

103. Отклонения от проекта при производстве машин и оборудования возможны по согласованию с проектировщиком и при условии соблюдения требований безопасности настоящего Технического регламента.

7. Требования к безопасности при хранении, транспортировке,
сборке и монтаже

104. Машины и оборудование или любые их составные части должны быть упакованы или сконструированы таким образом, чтобы они могли храниться без причинения вреда или ущерба.

105. При транспортировании машины, оборудования и (или) их составных частей должна быть исключена любая вероятность возникновения случайных движений или опасностей, связанных с неустойчивостью машины или отсутствием фиксации ее подвижных частей, если обращение с машиной и (или) ее составными частями происходит в соответствии с инструкцией по эксплуатации.

106. Машины и оборудование для монтажа, съема и установки отдельных деталей и сборочных единиц которого при периодическом техническом обслуживании и ремонтных работах невозможно применение грузоподъемных средств, приспособлений и инструмента общего назначения, должны комплектоваться специальными (индивидуальными) устройствами, приспособлениями и инструментом общего назначения.

107. Если вес, размер или форма машины и оборудования или их различных частей не позволяют перемещать их вручную, то машина или оборудование или каждая их часть должны оснащаться устройствами для подъема механизмом или позволять приспособить такие устройства или иметь форму, при которой можно легко применить стандартный подъемный механизм.

108. Если машина и оборудование или одна из их частей должна перемещаться вручную, то она должна легко передвигаться или быть оборудованной захватами (ручками).

109. При изготовлении металлоконструкций (рам, станин, связей) для монтажа продовольственных машин и оборудования следует применять профили замкнутого сечения.

Полости труб в металлоконструкциях должны быть закрыты сваркой или состыковкой с плоскими поверхностями.

110. Размещение продовольственных машин и оборудования по отношению к полу, стенам, перекрытиям, обвязка оборудования трубопроводами, связь с производственной канализацией не должны препятствовать санитарной обработке и контролю и не должны являться источником загрязнения продукта (сырья).

111. Не допускается размещение продовольственных машин и оборудования с углублением их в пол.

8. Требования безопасности к эксплуатации

112. Эксплуатация машин и оборудования осуществляется в соответствии с требованиями инструкции по эксплуатации.

113. Персонал, обслуживающий машины и оборудование, должен быть обеспечен средствами индивидуальной защиты в соответствии с требованиями безопасности к выполняемым видам работ, технологическим процессам и инструкцией по эксплуатации на машины и оборудование.

114. Размещение машин и оборудования должно обеспечивать безопасность их эксплуатации, технического обслуживания и ремонта с учетом:

1) недопущения возникновения дополнительных вредных факторов вследствие размещения машин и оборудования;

2) безопасного передвижения персонала и иных лиц, быстрой их эвакуации в экстренных случаях, а также кратчайших подходов к рабочим местам, по возможности, не пересекающих транспортные пути;

3) оптимальных путей движения сырья, исходных материалов и отходов производства с максимальным исключением встречных грузопотоков;

4) безопасной эксплуатации транспортных средств, связанных с процессом эксплуатации машин и оборудования;

5) размещения средств защиты персонала от воздействия опасных и (или) вредных факторов;

6) организации рабочих зон (рабочих мест), обеспечивающей свободное и безопасное выполнение персоналом операций при эксплуатации, техническом обслуживании и ремонте машин и оборудования;

7) наличия площадей для размещения запасов обрабатываемых заготовок, исходных материалов, полуфабрикатов, готовой продукции, отходов производства, складского оборудования (нестационарных стеллажей, технологической тары) и аналогичных вспомогательных зон;

8) наличия площадей для размещения стационарных площадок, лестниц, устройств для хранения и перемещения материалов, инструментальных столов, электрических шкафов, пожарного инвентаря и аналогичных зон стационарных устройств;

9) наличия площадей для размещения коммуникационных систем и вспомогательных машин и оборудования, монтируемых на заданной высоте от уровня пола или площадки, подпольных инженерных сооружений (коммуникаций) со съемными или открывающимися ограждениями и аналогичными зонами коммуникаций.

115. На производственных объектах в опасных зонах мест эксплуатации машин и оборудования необходимо обеспечить наличие сигнальной разметки, окрашивание в сигнальные цвета и наличие стандартных знаков безопасности, обозначающих опасные места и информирующих о видах опасности и возможных опасных ситуациях.

9. Требования безопасности к выводу из
эксплуатации и утилизации

116. Процессы вывода машин и оборудования из эксплуатации и утилизации должны соответствовать конкретным инструкциям, указанным в инструкции по эксплуатации.

117. До начала процесса утилизации необходимо:

1) отключить машины и оборудование от любых источников энергии, а также снять остаточное напряжение (удалить заряд, статическое электричество) с тех элементов машин и оборудования, где они в силу принципа работы и технологии образуются;

2) удалить все имеющиеся в составе машин и оборудования взрывопожароопасные, химические агрессивные и токсичные вещества и материалы, либо в случае отсутствия такой возможности удалить элементы машин и оборудования, содержащие указанные вещества и материалы;

3) удалить все, имеющиеся в составе машин и оборудования, самопроизвольно движущиеся элементы, разгрузить накопленную потенциальную энергию с таких элементов как пружины, рессоры или другие устройства, а также уравнять давление во всех элементах машин и оборудования до уровня атмосферного;

4) довести температуру как машин и оборудования, так и находящихся в составе машин и оборудования элементов, до предельно-допустимых уровней.

118. Машины и оборудование должны утилизироваться путем переработки с получением сырья и материалов.

119. Обращение с отходами, образующимися в процессе их утилизации, осуществляется в соответствии с Экологическим Кодексом Республики Казахстан.

10. Подтверждение соответствия

120. Процедура подтверждения соответствия машин и оборудования осуществляется в соответствии с требованиями Технического регламента "Процедуры подтверждения соответствия" и настоящим Техническим регламентом.

121. Подтверждение соответствия машин и оборудования требованиям настоящего Технического регламента осуществляется в форме проведения обязательной сертификации.

122. В целях подтверждения соответствия на машины и оборудование вместе с заявкой на проведение сертификации заявителем должен быть представлен комплект технической документации.

Комплект технической документации должен содержать:

1) инструкцию по эксплуатации;

2) техническое описание машин и оборудования включая описание конструкции, схем управления и принципа действия;

3) нормативные документы по стандартизации, в соответствии с которыми были произведены машины и оборудование;

4) перечисление состава конкретных типов (моделей) машин и оборудования, заводские номера, наименования и адреса производителей и технологическую схему размещения оборудования на месте эксплуатации, согласованную с заказчиком (для комплектов машин и оборудования, комплексов и технологических линий).

123. Орган по подтверждению соответствия в обоснованных случаях запрашивает дополнительную техническую документацию, необходимую для подтверждения соответствия машин и оборудования установленным требованиям безопасности. К такой документации относятся:

1) протоколы приемочных, периодических и инспекционных испытаний;

2) зарубежные протоколы испытаний, проведенных в зарубежных испытательных лабораториях (центрах), в том числе и в испытательных центрах производителя;

3) действующие сертификаты соответствия (декларации о соответствии) поставщиков комплектующих изделий и материалов;

4) действующие сертификаты на машины и оборудование, полученные вне рамок обязательной сертификации (сертификаты добровольных систем сертификации, зарубежные сертификаты);

5) действующие сертификаты на систему качества или производства.

11. Условия введения в действие

124. С введением в действие настоящего Технического регламента положения нормативных правовых актов и документов, действующих в Республике Казахстан, в части касающихся требований к безопасности машин и оборудования, дублирующие или не соответствующие требованию настоящего Технического регламента, подлежат корректировке или отмене в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.

125. Настоящий Технический регламент вводится в действие по истечении двенадцати месяцев со дня первого официального опубликования.

Приложение к техническому регламенту "Требования к безопасности оборудования для переработки сельскохозяйственного сырья. Продукция растениеводства"

Перечень
машин и оборудования, подпадающих под действие
Технического регламента

ТН ВЭД РК	Наименование продукции
1	2
8438	Оборудование для промышленного приготовления или производства пищевых продуктов или напитков, в другом месте данной группы не поименованное или не включенное, кроме оборудования для экстрагирования или приготовления животных или нелетучих растительных жиров или масел:
8438 10	- оборудование для производства хлебобулочных изделий, макарон, спагетти или аналогичной продукции:
8438 10 100 0	- - оборудование для производства хлебобулочных изделий
8438 10 900 0	- - оборудование для производства макарон, спагетти или аналогичной продукции
8438 20 000 0	- оборудование для кондитерской промышленности, производства какао-порошка или шоколада
8438 30 000 0	- оборудование для сахарной промышленности
8438 40 000 0	- оборудование для пивоваренной промышленности
8438 60 000 0	- оборудование для переработки плодов, орехов или овощей
8438 80	- оборудование прочее:
8438 80 100 0	- - для переработки чая или кофе
	- - прочее:
8438 80 910 0	- - - для приготовления или производства напитков
8438 80 990 0	- - - прочее
8435	Прессы, дробилки и аналогичное оборудование для виноделия, производства сидра, фруктовых соков или аналогичных напитков
8437	Машины для очистки, сортировки или калибровки семян, зерна или сухих бобовых культур; оборудование для мукомольной промышленности или для обработки зерновых или сухих бобовых культур, кроме оборудования, используемого на сельскохозяйственных фермах:
8437 10 000 0	- машины для очистки, сортировки или калибровки семян, зерна или сухих бобовых культур
8437 80 000 0	- оборудование прочее
8478	Оборудование для подготовки или приготовления табака, в другом месте данной группы не поименованное или не включенное:
8478 10 000 0	- оборудование
8445	Машины для подготовки текстильных волокон; прядильные, тростильные или крутильные машины и другое оборудование для изготовления текстильной пряжи; кокономотальные или мотальные (включая уточномотальные) текстильные машины и машины, подготавливающие текстильную пряжу для использования ее на машинах товарной позиции 8446 или 8447
8446	Станки ткацкие
8447	Машины трикотажные, вязально-прошивные, для получения позументной нити, тюля, кружев, вышивания, плетения тесьмы или сетей и тафтинговые машины
8451	Оборудование (кроме машин товарной позиции 8450) для промывки, чистки, отжима, сушки, глажения, прессования (включая прессы для термофиксации материалов), беления, крашения, аппретирования, отделки, нанесения покрытия или пропитки пряжи, тканей или готовых текстильных изделий и машины для нанесения пасты на тканую или другую основу, используемые в производстве напольных покрытий, таких как линолеум; машины для наматывания, разматывания, складывания, резки или прокалывания текстильных тканей:
8451 40 000	- машины для промывки, беления или крашения:
8451 40 000 2	- - для крашения пряжи
8451 40 000 9	- - прочие
8419	Машины, оборудование промышленное или лабораторное с электрическим или неэлектрическим нагревом (исключая печи, камеры и другое оборудование товарной позиции 8514) для обработки материалов в процессе с изменением температуры, таком как нагрев, варка, жарение, дистилляция, ректификация, стерилизация, пастеризация, пропаривание, сушка, выпаривание, конденсирование или охлаждение, за исключением машин и оборудования, используемых в бытовых целях; водонагреватели безынерционные или тепловые водяные аккумуляторы, неэлектрические:
	- сушилки:
8419 31 000 0	- - для сельскохозяйственной продукции
8419 40 000	- аппараты для дистилляции или ректификации:
8419 40 000 9	- - прочие
8421	Центрифуги, включая центробежные сушилки; оборудование и устройства для фильтрования или очистки жидкостей или газов:
	- оборудование и устройства для фильтрования или очистки жидкостей:
8421 22 000 0	- - для фильтрования или очистки напитков, кроме воды
8422	Машины посудомоечные; оборудование для мойки или сушки бутылок или других емкостей; оборудование для заполнения, закупорки бутылок, банок, закрывания ящиков, мешков или других емкостей, для опечатывания их или этикетирования; оборудование для герметичной укупорки колпачками или крышками бутылок, банок, туб и аналогичных емкостей; оборудование для упаковки или обертки (включая оборудование, обертывающее товар с термоусадкой упаковочного материала) прочее; оборудование для газирования напитков:
8422 20 000	- оборудование для мойки или сушки бутылок или других емкостей:
8422 20 000 9	- - прочее
8422 30 000	- оборудование для заполнения, закупорки бутылок, банок, закрывания ящиков, мешков или других емкостей, для опечатывания их или этикетирования; оборудование для герметичной укупорки колпачками или крышками бутылок, банок, туб и аналогичных емкостей; оборудование для газирования напитков:
	- - прочее:
8422 30 000 3	- - - оборудование для фасования напитков в бутылки, банки при избыточном давлении, закупорки, этикетирования бутылок, банок производительностью не менее 30 000 бутылок или банок в час
8422 30 000 8	- - - прочее:
8422 40 000	- оборудование для упаковки или обертки (включая оборудование, обертывающее товар с термоусадкой упаковочного материала) прочее:
	- - прочее:
8422 40 000 3	- - - оборудование для обертки товара на поддонах полимерной пленкой производительностью не менее 70 поддонов в час
8422 40 000 4	- - - оборудование групповой упаковки, обертывающее товар с термоусадкой упаковочного материала, производительностью не менее 30 упаковочных единиц в минуту
8479 20 000 0	Оборудование для экстрагирования или приготовления животных или нелетучих растительных жиров или масел
8433 60 000 0	Машины для очистки, сортировки или калибровки яиц, плодов или других сельскохозяйственных продуктов