Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын жүргізу қағидаларын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 2 маусымдағы № 734 Қаулысы.

"Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 7 шілдедегі Заңының 7-бабының 4) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметі ҚАУЛЫ ЕТЕДI:

1. Қоса берiліп отырған Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын жүргізу қағидалары бекiтiлсiн.

2. "Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы туралы ереженi бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 15 желтоқсандағы № 1330 қаулысының (Қазақстан Республикасының ПҮАЖ-ы, 2004 ж., № 49, 631-құжат) күші жойылды деп танылсын.

3. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 2012 жылғы 2 маусымдағы № 734 қаулысымен бекiтiлген

Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын жүргізу қағидалары
1. Жалпы ережелер

1. Осы Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын жүргізу қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар туралы" Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 7 шілдедегі Заңының 7-бабының 4) тармақшасына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын жүргізу тәртібін айқындайды.

2. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабы (бұдан әрі – Қызыл кітап) Қазақстан Республикасының аумағындағы өсiмдiктер мен жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерінің жай-күйі туралы мәліметтер жиынтығын, оларды зерттеу, қорғау, өсiмiн молайту және орнықты пайдалану жөнiндегi қажетті шараларды қамтитын сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген өсімдіктер мен жануарлар түрлері тізбелерінің түрлі-түсті суреттермен безендірілген басылымы болып табылады.

3. Қазақстан Республикасының аумағында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының құрлықтағы қайраңында және айырықша экономикалық аймағында құрлықта, суда, атмосферада және топырақта тұрақты немесе уақытша табиғи еркіндік жағдайында мекендейтін өсімдіктер (сабақты және аласа) мен жануарлардың (омыртқалы және омыртқасыз) сирек кездесетін және құрып кету қаупі төнген түрлері (қосымша түрлері, таралымдары) (бұдан әрі – өсімдіктер мен жануарлар түрлері (қосымша түрлері, таралымдары) осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен Қызыл кiтапқа енгiзiледi.

4. Саны және орнықты өмір сүру жағдайлары олардың өсiмiн молайтуға және табиғи еркiндiк жағдайында тектік қорын сақтауға қатер төндірмейтін шекке дейін қалпына келтірілген өсiмдiктер мен жануарлардың түрлерi (қосымша түрлерi, таралымдары) осы Қағиадаларда белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабынан алып тастауға жатады.

2. Қазақстан Республикасының Қызыл кiтабын жүргізу тәртібі

5. Қызыл кiтап екi томнан тұрады: жануарлар (1-том) және өсiмдiктер (2-том). Әрбір том бiр кiтап немесе бiрнеше бөлiк (бөлiмдер топтары немесе жеке бөлiмдер бойынша) түрiнде шығарылады.

6. Қызыл кiтапқа енгізілген өсiмдiктер мен жануарлардың әрбір түрi (қосымша түрлері, таралымдары) үшін мынадай негізгі мәліметтер келтіріледі:

1) түрдiң (қосымша түрдің, таралымның) мемлекеттік, орыс және латын тiлдерiндегi атауы;

2) мәртебесi;

3) сыртқы түрiнiң бейнесі;

4) картаға түсiрiлген Қазақстан Республикасында бұдан бұрын және қазiргi таралуы;

5) саны және оның өзгеру үрдiсi;

6) мекендеу орындары, лимиттеудiң негізгі факторлары және саны мен таралу аймағының өзгеру себептерi;

7) биологиясының ерекшеліктері, қолда өсіру мүмкіндігі туралы мәліметтер;

8) қабылданған және қажетті қорғау шаралары;

9) зерттеу бойынша ұсыныстар;

10) ақпарат көздерi.

Қажет болған жағдайларда, сондай-ақ ағзасының дамуына тән жас және маусымдық ерекшелiктерiнің бейнесі (құрт, жұмыртқа салу, қуыршақ, өсiмдiк бөлiктерi) және басқа да деректер келтірiледi.

7. Өсімдіктер мен жануарлар түрлерін Қызыл кiтапқа енгізу және одан шығару жөнінде ұсыныстар әзірлеу үшін ведомствоаралық ботаникалық және зоологиялық комиссиялар (бұдан әрі – комиссиялар) құрылады.

8. Комиссиялардың құрамы мен ережелерін ерекше қорғалатын табиғи аумақтар саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) бекітеді.

9. Өсiмдiктер мен жануарлардың таралуы, мекендеу орындары, тіршілік ету салты, биологиясы, саны, лимиттеу факторлары туралы, мекендеу жағдайларының өзгеруі туралы, сондай-ақ өлім-жітімге ұшырау, ауру жағдайлары туралы мәліметтерді жинау мен талдауды өсімдіктер мен жануарлар дүниесі объектілері жай-күйінің ғылыми зерттеулері мен мониторингінің нәтижелері бойынша уәкілетті органның ведомствосы қамтамасыз етеді.

10. Өсiмдiктер мен жануарлар түрлері туралы мәліметтер жинауды ғылым саласындағы уәкілетті органның мамандандырылған ғылыми ұйымдары, өздерінің қызмет түрі бойынша өсiмдiктер мен жануарлар дүниесінің түрлерін зерттеумен және қорғаумен байланысты жеке және заңды тұлғалар жүзеге асырады.

Бұл орайда анықталған өсiмдiктер мен жануарлар түрлері (қосымша түрлері, таралымдары) санының қысқаруы, олардың таралу аймағының азаюы, оларды қорғау жөнінде шаралар қолдану қажеттігіне айғақ болатын тіршілік ету жағдайларының жайсыз өзгерістері туралы деректер уәкілетті органның ведомствосына жіберіледі.

11. Уәкілетті органның ведомствосы алынған деректерді комиссиялардың өсімдіктер мен жануарлар түрлерін (қосымша түрлерін, таралымдарын) Қызыл кітапқа енгізу немесе одан алып тастау туралы ұсыныстар әзірлеуі үшін олардың қарауына жіберу туралы бір ай мерзім ішінде шешім қабылдайды.

12. Комиссиялар уәкілетті органға өсімдіктер мен жануарлардың белгілі бір түрлерін (қосымша түрлерін, таралымдарын) Қызыл кітапқа енгізу немесе одан алып тастау туралы ұсыныстар енгізеді.

13. Уәкілетті орган комиссиялардың ұсыныстары бойынша Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына өсiмдiктер мен жануарлар түрлерін (қосымша түрлерін, таралымдарын) өсiмдiктер мен жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiнің тізбесіне енгізуді көздейтін Қазақстан Республикасы Үкіметі қаулысының жобасын енгізеді.

14. Қызыл кітапты жүргізуді уәкілетті орган бюджет қаражатының және Қазақстан Республикасының заңнамасы тыйым салмаған көздер есебінен жүзеге асырады.

15. Қызыл кітап мемлекеттік және орыс тілдерінде шығарылады, сондай-ақ кез келген басқа тілде шығарылуы мүмкін.

16. Қызыл кiтап түпнұсқасының күшi бiрдей үш данада дайындалады, бұл ретте: екі данасы – уәкілеттi органның ведомствосында, үшiншiсi – ғылым саласындағы уәкiлеттi органда болады.

Қызыл кітапқа толықтырулар мен өзгерістер бір мезгілде үш данаға енгізіледі. Қалған даналардың барлығы Қызыл кітаптың телнұсқалары болып табылады және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке және заңды тұлғалар қайта басып шығаруы мүмкін.

Қызыл кітап он жылда бір рет кезеңділікпен қайта басылады.

17. Қызыл кітапқа енгізілген өсiмдiктер мен жануарлардың сирек кездесетiн және құрып кету қаупi төнген түрлерiнің түрлі-түсті суреттері берілген тізбелері ресми жарияланады, сондай-ақ уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

Об утверждении Правил ведения Красной книги Республики Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 2 июня 2012 года № 734.

Об утверждении Правил ведения Красной книги Республики Казахстан

ПРЕСС-РЕЛИЗ

В соответствии с подпунктом 4) статьи 7 Закона Республики Казахстан от 7 июля 2006 года "Об особо охраняемых природных территориях" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила ведения Красной книги Республики Казахстан.

2. Признать утратившим силу постановление Правительства Республики Казахстан от 15 декабря 2004 года № 1330 "Об утверждении Положения о Красной книге Республики Казахстан" (САПП Республики Казахстан, 2004 г., № 49, ст. 631).

3. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждены постановлением Правительства Республики Казахстан от 2 июня 2012 года № 734

Правила ведения
Красной книги Республики Казахстан
1. Общие положения

1. Настоящие Правила ведения Красной книги Республики Казахстан (далее – Правила) разработаны в соответствии с подпунктом 4) статьи 7 Закона Республики Казахстан от 7 июля 2006 года "Об особо охраняемых природных территориях" и определяют порядок ведения Красной книги Республики Казахстан.

2. Красная книга Республики Казахстан (далее – Красная книга) является иллюстрированным изданием перечней редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений и животных, содержащим совокупность сведений о состоянии редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений и животных на территории Республики Казахстан, необходимых мерах по их изучению, охране, воспроизводству и устойчивому использованию.

3. Редкие и находящиеся под угрозой исчезновения виды (подвиды, популяции) растений (высших и низших) и животных (позвоночных и беспозвоночных) (далее – виды (подвиды, популяции) растений и животных), обитающие в состоянии естественной свободы постоянно или временно на суше, в воде, атмосфере и почве на территории Республики Казахстан, а также в континентальном шельфе и исключительной экономической зоне Республики Казахстан, заносятся в Красную книгу в порядке, установленном настоящими Правилами.

4. Виды (подвиды, популяции) растений и животных, численность и условия устойчивого существования которых восстановлены до пределов, исключающих угрозу их воспроизводству и сохранению генофонда в состоянии естественной свободы, подлежат исключению из Красной книги в порядке, установленном настоящими Правилами.

2. Порядок ведения Красной книги Республики Казахстан

5. Красная книга состоит из двух томов: животные (том 1) и растения (том 2). Каждый том издается в виде одной книги или нескольких частей (по группам разделов или отдельным разделам).

6. Для каждого вида (подвида, популяции) растений и животных, занесенных в Красную книгу, приводятся следующие основные сведения:

1) названия вида (подвида, популяции) на государственном, русском и латинском языках;

2) статус;

3) изображение внешнего вида;

4) прошлое и современное распространение в Республике Казахстан, нанесенное на карту;

5) численность и тенденции ее изменения;

6) места обитания, основные лимитирующие факторы и причины изменения численности и ареала;

7) особенности биологии, сведения о возможности искусственного разведения;

8) принятые и необходимые меры охраны;

9) предложения по исследованию;

10) источники информации.

В необходимых случаях приводятся также изображение характерных возрастных и сезонных особенностей развития организма (личинка, кладка яиц, куколка, части растения) и другие данные.

7. Для выработки рекомендаций по занесению видов растений и животных в Красную книгу и исключению из нее создаются межведомственные ботаническая и зоологическая комиссии (далее – комиссии).

8. Составы и положения комиссий утверждаются уполномоченным органом в области особо охраняемых природных территорий (далее – уполномоченный орган).

9. Сбор и анализ сведений о распространении, местах обитания, образе жизни, биологии, численности, лимитирующих факторах, об изменении условий обитания, а также о случаях гибели, заболеваний растений и животных обеспечиваются ведомством уполномоченного органа по результатам научных исследований и мониторинга состояния объектов растительного и животного мира.

10. Сбор сведений о видах растений и животных осуществляется специализированными научными организациями уполномоченного органа в области науки, физическими и юридическими лицами, связанными по роду своей деятельности с изучением и охраной видов растительного и животного мира.

Выявленные при этом данные о сокращении численности видов (подвидов, популяции) растений и животных, уменьшении их ареала, неблагоприятных изменениях условий существования, свидетельствующие о необходимости принятия мер по их охране, направляются в ведомство уполномоченного органа.

11. Ведомство уполномоченного органа в месячный срок принимает решение о направлении полученных данных на рассмотрение комиссий для выработки ими рекомендаций о занесении видов (подвидов, популяции) растений и животных в Красную книгу или исключении из нее.

12. Комиссиями в уполномоченный орган вносятся рекомендации о занесении тех или иных видов (подвидов, популяции) растений и животных в Красную книгу или исключении из нее.

13. Уполномоченный орган по рекомендациям комиссий вносит в Правительство Республики Казахстан проект постановления Правительства Республики Казахстан, предусматривающий занесение видов (подвидов, популяции) растений и животных в перечни редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений и животных и исключение из них.

14. Ведение Красной книги осуществляется уполномоченным органом за счет бюджетных средств и других источников, не запрещенных законодательством Республики Казахстан.

15. Красная книга издается на государственном и русском языках, а также может быть издана на любом другом языке.

16. Красная книга изготавливается в трех экземплярах, имеющих одинаковую силу оригинала, при этом находятся: два экземпляра в ведомстве уполномоченного органа, третий – в уполномоченном органе в области науки.

Дополнения и изменения в Красную книгу вносятся одновременно в три экземпляра. Все остальные экземпляры являются дубликатами Красной книги и могут переиздаваться физическими и юридическими лицами в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Красная книга переиздается периодичностью один раз в десять лет.

17. Перечни с иллюстрациями редких и находящихся под угрозой исчезновения видов растений и животных, занесенных в Красную книгу, официально публикуются, а также размещаются на интернет-ресурсе уполномоченного органа.