Электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету қағидаларын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 15 маусымдағы № 795 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 23 маусымдағы № 475 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 23.06.2015 № 475 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

«Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының 2004 жылғы 9 шілдедегі Заңының 4-бабының 22) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2012 жылғы 15 маусымдағы
№ 795 қаулысымен
бекітілген

Электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Электр энергетикасы туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес әзірленген және электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету тәртібін айқындайды.
2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар мен анықтамалар пайдаланылады:
1) жүйелік оператор – орталықтандырылған оралымды-диспетчерлік басқаруды, басқа мемлекеттердің энергия жүйелерімен қатарлас жұмысты қамтамасыз етуді, энергия жүйесінде теңгерімді ұстап тұруды, жүйелік қызметтер көрсетуді және электр энергиясының көтерме сауда нарығының субъектілерінен қосалқы көрсетілетін қызметтерді сатып алуды, сондай-ақ электр энергиясын ұлттық электр желісі бойынша беруді, оған техникалық қызмет көрсетуді және оны пайдалануға әзірлікте ұстап тұруды жүзеге асыратын ұйым;
2) Қазақстан Республикасының бірыңғай электр энергетикалық жүйесі - Қазақстан Республикасының тұтынушыларын сенімді және сапалы энергиямен жабдықтауды қамтамасыз ететін электр станцияларының, электр беру желілері мен қосалқы станциялардың жиынтығы;
3) электр берудің қайталаушы (шунттаушы) желілері – ұлттық электр желісінің қолданыстағы электр жеткізу желілеріне қосымша Қазақстан Республикасының электр энергиясы нарығының субъектілері салған және қолданысқа енгізілген, олар бойынша субъектілердің санаттылығына сәйкес және ұлттық электр желісінде ағынның таралуын өзгертетін, нормаланған электр энергиясы сапасымен және сенімділік көрсеткішімен бірге электр энергиясының ағыны жүзеге асырылған электр беру желілері;
4) реттеуші орган – табиғи монополиялар салаларында және реттелетін нарықтарда басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
5) уәкілетті орган – электр энергетикасы саласындағы басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
6) ұлттық электр желісі – қосалқы станциялардың, тарату құрылғыларының, кернеуі 220 киловольт және одан жоғары аймақаралық және (немесе) мемлекетаралық электр беру желілерінің және электр станцияларының электр энергиясын беруді жүзеге асыратын электр беру желілерінің жиынтығы, олар жекешелендіруге жатпайды және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен және шарттармен ұлттық компанияға беріледі;
7) электрмен жабдықтаудың сенімділігі мен тұрақтылығы – авариялық жағдайлар пайда болған кезде тұтынушылардың басым көпшілігін қоректендіруді қамтамасыз ету немесе электрмен жабдықтауы энергия жүйесінің қалыпты жұмыс режимін бұзу процесінде үзіліп кеткен тұтынушылар бөлігін қоректендіруді қалпына келтіру үшін қажетті негізгі желінің бірыңғайлылығын сақтай отырып, электр жүйесінің авариялық жағдайларға қарсы тұру қабілеті;
8) электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсетулер - жүйелік оператордың тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігінің және тұрақтылығының шарттық талаптарын қамтамасыз ету мақсатында атқаратын ұйымдастырушылық және техникалық шаралар кешені.

2. Электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету тәртібі

3. Жүйелік оператордың қайталаушы/шунттаушы электр беру желілерін салған электр энергиясы нарығының субъектілерін электрмен жабдықтау сенімділігі мен тұрақтылығы бойынша қызмет көрсету:
1) Қазақстанның бірыңғай электр энергетикалық жүйесі электрлік қосылыстар схемаларын тұтастай және оның маусымдық мезгілдерге тән жекелеген бөліктерін таңдауды;
2) қайталаушы (шунттаушы) электр беру желілерін салған және пайдаланатын тұтынушыларды электрмен жабдықтау сенімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ететін ұлттық электр желісінің қолданыстағы электр беру желілерін тиісінше техникалық жағдайда ұстауды;
3) жүйелік оператордың диспетчерлік орталықтары бақылайтын желілердегі кернеуді реттеуді және электр желілерінің бақылау нүктелеріндегі кернеу кестесін әзірлеуді;
4) бірыңғай электр энергетикалық жүйеде технологиялық бұзушылықтардың алдын алу және оқшаулау жөніндегі іс-шараларды әзірлеу мен жүзеге асыруды;
5) ұлттық электр желілерінің өткізу қабілетін басқаруды;
6) жалпы жүйелік аварияға қарсы автоматиканы әзірлеуді және енгізуді, релелік қорғау және аварияға қарсы автоматика құрылғыларының пайдаланылуын бақылауды, оларды баптау параметрлерін келісуді;
7) төтенше, дүлей құбылыстардың немесе үшінші тұлғалардың әсер етуі нәтижесінде авариялық бүлінулерді жедел оқшаулауды және кейіннен жоюды;
8) Қазақстанның бірыңғай электр энергетикалық жүйесінің іргелес мемлекеттердің энергетикалық бірлестіктерімен қатарлас жұмыс жағдайында электр энергиясының ағындарын басқаруды;
9) электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған жедел өкімдер беруді білдіреді.
4. Электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету жүйелік оператор мен электр энергиясы нарығының субъектілері арасында жасалатын шарттардың негізінде Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне және осы Қағидаларға сәйкес жүзеге асырылады.
5. Электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызметтерге арналған шарт қызмет көрсету тәртібі мен талаптарын, сондай-ақ осы қызмет көрсетулер үшін ақы төлеу тәртібі мен талаптарын, тараптардың шартта көзделген талаптарды орындамағаны үшін жауаптылықты, сондай-ақ мына талаптарды қамтуы тиіс:
1) жүйелік оператордың электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған өкімдерін, сондай-ақ жүйелік оператордың автоматты жиілік жүктемесінің, жиіліктік автоматты қайта қосудың, жүктемені ажыратудың арнайы автоматикасының көлемдері мен құрылғылары бойынша өкімдерін орындау;
2) қосалқы станциялар мен желілердің негізгі жабдықтарын, релелік қорғау, аварияға қарсы автоматика құрылғыларын, диспетчерлік-технологиялық басқару құралдарын жөндеуге арналған өтінімдерді пысықтау кезінде жүйелік оператордың берген өкімдерін іске асыру;
3) электр энергиясын өндіру, беру және тарату кезінде технологиялық бұзушылықтардың алдын алуға және оқшаулауға бағытталған жүйелік оператордың өкімдерін орындау;
4) жүйелік оператордың диспетчерлік орталықтың жедел басқаруындағы бастапқы жабдықтарды, релелік қорғау, автоматика және аварияға қарсы автоматты құрылғыларды, телемеханика мен байланыс құралдарын пайдалану жөніндегі өз персоналының іс-әрекетін үйлестіру.
6. Электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша көрсетілген қызмет үшін ақы төлеуді осы қызметтерді тұтынушылар қызмет көрсету шартының талаптарына сәйкес олардың тұтынған электр энергиясының нақты мөлшері тұрғысынан жүргізіледі.
7. Көрсетілген қызметтер үшін төлемақы мөлшері белгіленген тарифті электр энергиясын тұтыну жүзеге асырылған желілердің кернеу сыныбы мен тиесілілігіне қарамастан, электр энергиясын жеткізудің-тұтынудың нақты теңгерім деректері бойынша анықталған электр энергиясының көлеміне көбейту жолымен айқындалады.
8. Жүйелік оператор электрмен жабдықтаудың сенімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз ету бойынша қызмет көрсету және осы қызмет көрсетуге арналған шарттармен, осы Қағидалармен және басқа да нормативтік құқықтық актілермен көзделген өзіне жүктелген функцияларды жүзеге асыру кезінде:
1) бірыңғай электр энергетика жүйесінің тұрақтылығына қойылатын талаптарды қамтамасыз ету бойынша іс-шараларды әзірлеуді және келісуді;
2) бірыңғай электр энергетикалық жүйесіне қосылған субъектілердің релелік қорғау және автоматика, аварияға қарсы автоматика құралдарын орналастыру және орнату, сондай-ақ оларды ретке келтіру параметрлерін өзгерту жөніндегі нұсқауларды орындау мониторингін жүзеге асырады.

Об утверждении Правил оказания услуг по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения

Постановление Правительства Республики Казахстан от 15 июня 2012 года № 795. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 23 июня 2015 года № 475

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 23.06.2015 № 475 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

В соответствии с подпунктом 22) статьи 4 Закона Республики Казахстан от 9 июля 2004 года «Об электроэнергетике» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила оказания услуг по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 15 июня 2012 года № 795

Правила оказания услуг по обеспечению
надежности и устойчивости электроснабжения

1. Общие положения

1. Правила оказания услуг по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения (далее - Правила) разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан «Об электроэнергетике» и определяют порядок оказания услуг по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения.
2. В Правилах используются следующие основные понятия и определения:
1) системный оператор – организация, осуществляющая централизованное оперативно-диспетчерское управление, обеспечение параллельной работы с энергосистемами других государств, поддержание баланса в энергосистеме, оказание системных услуг и приобретение вспомогательных услуг у субъектов оптового рынка электрической энергии, а также передачу электрической энергии по национальной электрической сети, ее техническое обслуживание и поддержание в эксплуатационной готовности;
2) единая электроэнергетическая система Республики Казахстан - совокупность электрических станций, линий электропередачи и подстанций, обеспечивающих надежное и качественное энергоснабжение потребителей Республики Казахстан;
3) дублирующие (шунтирующие) линии электропередачи - линии электропередачи, построенные и введенные в действие субъектами рынка электрической энергии Республики Казахстан дополнительно к существующим линиям электропередачи национальной электрической сети, по которым осуществлялся переток электрической энергии с нормируемым качеством электроэнергии и степенью надежности, соответствующей категорийности субъектов, и изменяющие потокораспределение в национальной электрической сети;
4) регулирующий орган - государственный орган, осуществляющий руководство в сферах естественных монополий и на регулируемых рынках;
5) уполномоченный орган - государственный орган, осуществляющий руководство в области электроэнергетики;
6) национальная электрическая сеть - совокупность подстанций, распределительных устройств, межрегиональных и (или) межгосударственных линий электропередачи и линий электропередачи, осуществляющих выдачу электрической энергии электрических станций напряжением 220 киловольт и выше, не подлежащая приватизации и передающаяся национальной компании в порядке и на условиях, которые определяются Правительством Республики Казахстан;
7) надежность и устойчивость электроснабжения - способность электрической системы противостоять аварийным возмущениям, сохраняя при их появлении единство основной сети, необходимое для обеспечения питания большинства потребителей или восстановления питания части потребителей, электроснабжение которых было прервано в процессе нарушения нормального режима работы энергосистемы;
8) услуги по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения - комплекс организационных и технических мер, выполняемых системным оператором с целью обеспечения договорных условий надежности и устойчивости электроснабжения потребителей.

2. Порядок оказания услуг по обеспечению надежности
и устойчивости электроснабжения

3. Оказание услуг системным оператором по надежности и устойчивости электроснабжения субъектов рынка электроэнергии, построивших дублирующие/шунтирующие линии электропередачи, заключается в:
1) выборе схем электрических соединений единой электроэнергетической системы Казахстана в целом и отдельных ее частей на характерные сезонные периоды;
2) поддержании надлежащего технического состояния действующих линий электропередачи национальной электрической сети, обеспечивающих надежность и устойчивость электроснабжения потребителей, построивших и пользующихся дублирующими (шунтирующими) линиями электропередачи;
3) регулировании напряжения в сети, контролируемой диспетчерскими центрами системного оператора, и разработке графика напряжения в контрольных точках электрической сети;
4) разработке и осуществлении мероприятий по предотвращению и локализации технологических нарушений в единой электроэнергетической системе;
5) управлении пропускной способностью национальной электрической сети;
6) разработке и внедрении общесистемной противоаварийной автоматики, контроле за эксплуатацией устройств релейной защиты и противоаварийной автоматики, согласовании параметров их настройки;
7) оперативной локализации и последующем устранении аварийных повреждений в результате воздействия экстремальных, стихийных явлений или третьих лиц;
8) управлении перетоками электрической энергии в условиях параллельной работы единой электроэнергетической системы Казахстана с энергообъединениями сопредельных государств;
9) даче оперативных распоряжений, направленных на обеспечение надежности и устойчивости электроснабжения.
4. Оказание услуг по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения осуществляется на основании договоров, заключаемых между системным оператором и субъектами рынка электроэнергии в соответствии с Гражданским кодексом Республики Казахстан и настоящими Правилами.
5. Договор на услуги по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения должен содержать порядок и условия предоставления услуг, а также порядок и условия оплаты этих услуг, ответственность сторон за неисполнение условий, предусмотренных договором, а также условия:
1) исполнения распоряжений системного оператора, направленных на обеспечение надежности и устойчивости электроснабжения, а также распоряжений системного оператора по объемам и уставкам автоматической частотной нагрузки, частотного автоматического повторного включения, специальной автоматики отключения нагрузки;
2) реализации распоряжений системного оператора, выданных при проработке заявок на ремонт основного оборудования подстанций и сетей, устройств релейной защиты, противоаварийной автоматики, средств диспетчерско-технологического управления;
3) выполнения распоряжений системного оператора, направленных на предотвращение и ликвидацию технологических нарушений при производстве, передаче и распределении электрической энергии;
4) координации с системным оператором действий своего персонала по эксплуатации первичного оборудования, устройств релейной защиты и автоматики и противоаварийной автоматики, средств телемеханики и связи, находящихся в оперативном управлении диспетчерских центров.
6. Оплата за оказанные услуги по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения производится потребителями этих услуг исходя из фактической величины потребленной ими электрической энергии в соответствии с условиями договора на оказание услуг.
7. Размер платы за оказанные услуги определяется произведением установленного тарифа на объем электроэнергии, определенный по данным фактического баланса поставки – потребления электрической энергии, независимо от класса напряжения и принадлежности сетей, по которым осуществлялось потребление электрической энергии.
8. Системный оператор при оказании им услуг по обеспечению надежности и устойчивости электроснабжения и осуществлении возложенных на него функций, предусмотренных договором на оказание этих услуг, настоящими Правилами и другими нормативными правовыми актами, осуществляет:
1) разработку и согласование мероприятий по обеспечению требований устойчивости единой электроэнергетической системы;
2) мониторинг выполнения субъектами, присоединенными к единой электроэнергетической системе, указаний по размещению и установке средств релейной защиты и автоматики, противоаварийной автоматики, а также изменению параметров их настройки.