Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 26 маусымдағы № 844 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2015 жылғы 24 қарашадағы № 941 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 24.11.2015 № 941 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

БАСПАСӨЗ РЕЛИЗІ

РҚАО-ның ескертпесі.

ҚР мемлекеттік басқару деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің аражігін ажырату мәселелері бойынша 2014 жылғы 29 қыркүйектегі № 239-V ҚРЗ Заңына сәйкес ҚР Инвестициялар және даму министрінің 2015 жылғы 28 сәуірдегі № 506 бұйрығын қараңыз.

«Ғарыш қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 6 қаңтардағы Заңының 8-бабының 14) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидалары бекітілсін.
2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2012 жылғы 26 маусымдағы
№ 844 қаулысымен
бекітілген

Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидалары

1. Жалпы ережелер

1. Осы Пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) «Ғарыш қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 6 қаңтардағы Заңына сәйкес әзірленді және пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату тәртібін айқындайды.
Ғарыш объектілері мен әскери (қосарлы) мақсаттағы техникалық құралдарды кәдеге жарату, сондай-ақ кәдеге жаратылғандарын өткізу, беру, есепке алу және есептен шығару Қазақстан Республикасының қорғаныс туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Осы Қағидаларда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) кәдеге жарату – өз ресурсы сарқылған, табиғи тозған, халық шаруашылығы қажеттілігінің мүддесінде оларды тиімді пайдалану және қосымша өнім мен шикізат алу мақсатында шарттық міндеттемелерге сәйкес жойылатын пайдаланудан шығарылған ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды бұзуды, бөлшектеуді, қайта өңдеуді қамтамасыз ететін ұйымдық-техникалық іс-шаралар мен технологиялық процестердің кешені болып табылатын ғарыш объектілері мен техникалық құралдардың өмірлік циклінің соңғы сатысы;
2) техникалық құралдар – ғарыш жүйелері мен ғарыш зымыран кешендерінің құрамына кіретін және пайдаланудың барлық кезеңдерінде олардың қалыпты жұмыс істеуін қамтамасыз ететін техниканың кез келген (механикалық, электр, электрмагниттік, электрондық) түрі.

2. Кәдеге жарату тәртібі

3. Мыналар:
1) сақтаудың кепілді мерзімі өткеннен кейінгі ғарыш аппараттары, тиісті макеттер мен оқу-жаттығу құралдары;
2) тасымалдағыш зымырандардың, екпін алу блоктарының және ғарыш аппараттарының (оның ішінде дайындаушы зауытта орналасқан) жабдықтары;
3) қайта жаңарту немесе күрделі жөндеу кезінде босайтын техникалық құралдар;
4) пайдаланудан шығарылған техникалық құралдардың құрамдас бөліктері;
5) мақсат бойынша пайдаланғаннан және Жерге қайта оралғаннан кейін ғарыш аппараттарының түсу аппараттары мен капсулалары кәдеге жаратуға жатады.
4. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жаратуға ұсыну үшін:
1) нормативтік-техникалық құжаттамада айқындалған пайдалану мерзімінің өтуі;
2) табиғи тозу (пайдалану мерзімі өткенге дейін);
3) ескірген жабдықты жоспарлы ауыстыру;
4) қолайсыз климат факторларының, дүлей апаттардың, өрттің әсері салдарынан жөндеудің және қалпына келтірудің экономикалық тұрғыдан орынсыздығы;
5) тікелей мақсаты бойынша пайдалану қажеттілігінің болмауы негіз болып табылады.
5. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату үшін ғарыш қызметін жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалар кәдеге жаратылуға тиіс ғарыш объектілері мен техникалық құралдардың тізбелерін ғарыш қызметі саласындағы уәкілетті органға (бұдан әрі – уәкілетті орган) жолдайды, онда:
1) атауы, индексі;
2) шығарылған жылы;
3) зауыттық нөмірі (бар болса);
4) саны;
5) жиынтықтаушы бұйымдардың болуы;
6) орналасқан немесе жиып қойылған жері;
7) техникалық құжаттаманың болуы көрсетіледі.
6. Уәкілетті орган кәдеге жаратылуға тиіс ғарыш объектілері мен техникалық құралдардың тізбелерін алғаннан кейін бір ай мерзімде оларды ғарыш объектілері мен техникалық құралдарға қажеттілікті айқындау үшін уәкілетті органның қарамағындағы ұйымдарға жолдайды.
7. Уәкілетті органның қарамағындағы ұйымдар кәдеге жаратылуға тиіс ғарыш объектілері мен техникалық құралдардың тізбесін алғаннан кейін бір ай мерзімде тиісті ғарыш объектілері мен техникалық құралдарға қажеттілікке еркін нысандағы жазбаша өтінімді уәкілетті органға жолдайды немесе ондайдың жоқтығы туралы жазбаша хабарлайды.
8. Уәкілетті орган ғарыш объектілері мен техникалық құралдарға қажеттілікке өтінімдерді алғаннан кейін кәдеге жаратылуға тиіс ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды уәкілетті органның қарамағындағы ұйымдарға:
1) жеке меншіктегі ғарыш объектілері мен техникалық құралдар үшін – Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында;
2) мемлекеттік меншіктегі ғарыш объектілері мен техникалық құралдар үшін – Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен беруді ұйымдастырады.
9. Уәкілетті орган ғарыш объектілері мен техникалық құралдарға қажеттілік жоқ екендігі туралы хабарлама алған жағдайда бұл ғарыш объектілері мен техникалық құралдар кәдеге жаратуға жатады, ол туралы уәкілетті орган осы Қағидалардың 5-тармағында көрсетілген жеке және (немесе) заңды тұлғаларға екі ай мерзім ішінде жазбаша хабарлайды.
10. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылады:
1) ғарыш объектілері мен техникалық құралдардың жекелеген жүйелері мен элементтерін өнеркәсіп бұйымдары және халық тұтынатын тауарлар ретінде пайдалану;
2) жаңғырту және жаңа үлгілер жасау кезінде кәдеге жаратылатын ғарыш объектілері мен техникалық құралдардың жиынтықтаушы бұйымдарын пайдалану;
3) кәдеге жаратылатын ғарыш объектілері мен техникалық құралдар үлгілерінің жабдықтарын, агрегаттарын, тораптарын, бөлшектерін және материалдарын запас бұйымдар мен аспаптар ретінде пайдалану;
4) кәдеге жаратылатын ғарыш объектілері мен техникалық құралдар үлгілерінің жабдықтарын, агрегаттарын, тораптарын, бөлшектерін және материалдарын ғарыш саласының мамандарын даярлау жөніндегі оқу мекемелері мен оқу орталықтарының зертханалық жабдықтары ретінде пайдалану;
5) кәдеге жаратылатын ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды өнеркәсіптік қайта өңдеу және кәдеге жарату өнімдерін өндірісте, экономиканың басқа салаларында (қара, түсті және қымбат бағалы металл сынықтары, материалдар және заттар) пайдалану.
11. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату жұмыстарын ұйымдастыру және жүргізу процесі мынадай негізгі кезеңдерді қамтиды:
1) ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды қауіпсіз күйге келтіру;
2) қорғау құжаттарының болуын тексеру (қажет болған жағдайда);
3) құпиясыздандыру (қажет болған жағдайда);
4) лицензиялау және (немесе) сертификаттау (қажет болған жағдайда);
5) кәдеге жарату жөніндегі тікелей қызметті жүзеге асыру.
12. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдардың меншік иелері оларды кәдеге жарату алдында жарылыс қаупі бар тораптар мен бөлшектерді алу, улы заттар болған ыдыстарды бейтараптандыру арқылы қауіпсіз күйге келтіруді қамтамасыз етеді. Бұл жұмыстар қауіптілігі жоғары жұмыстарға жатады және наряд-рұқсат бойынша орындалуға тиіс.
13. Сериялық модельдерді қоспағанда, құрамында өнеркәсіптік меншік объектілері бар ғарыш объектілері мен техникалық құралдар қорғау құжаттарының болуы тұрғысынан тексерілуге тиіс.
Қолданылу мерзімі өтпеген қорғау құжаты болған жағдайда кәдеге жарату патент иесінің келісімі бойынша жүргізіледі.
14. Құпиялық белгісі бар ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды құпиясыздандыру Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
15. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату тәсілдері нормативтік-техникалық құжаттарда, халықаралық келісімдер мен шарттарда белгіленеді.
16. Таңдап алынған технологияларға және экономикалық орындылығына байланысты ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату олар пайдаланылатын (сақталатын) жерде немесе ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды, сондай-ақ олардың құрамдас бөліктерін кәдеге жаратуды жүзеге асыратын мамандандырылған ұйымдарда жүргізіледі.
17. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату жұмыстары ғарыш техникасының нақты үлгісінің жобалау-конструкторлық ұйым әзірлеген және бекіткен техникалық процестеріне сәйкес экология, техникалық реттеу, өлшемдер бірліктерін қамтамасыз ету талаптары мен Қазақстан Республикасының санитариялық-эпидемиологиялық талаптарын сақтай отырып жүргізіледі.
18. Кәдеге жаратуға жататын мүлікті ол сақталатын жерлерден тыс, Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында көзделген талаптарға сәйкес келетін өнеркәсіптік алаңдарға немесе өндірістік цехтарға шығару кәдеге жаратуды жүргізетін ұйымдар қаражатының есебінен жүзеге асырылады.
19. Республикалық мемлекеттік кәсіпорындарда шаруашылық жүргізу немесе шұғыл басқару құқығындағы немесе мемлекет қатысатын заңды тұлғаларда меншік құқығындағы ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату жұмыстары осы ұйымдардың меншікті қаражаты есебінен жүргізіледі.
Республикалық мемлекеттік мекемелерде шұғыл басқару құқығындағы ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату жұмыстары республикалық бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.
Ғарыш қызметін жүзеге асыратын жеке және мемлекеттік емес заңды тұлғаларда меншік құқығындағы ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату жұмыстары олардың меншікті қаражаты есебінен жүргізіледі.
20. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жаратудан кейін алынған құрамдас бөліктер мен материалдық құндылықтарды өткізуді олардың меншік иелері жүргізеді.
Ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жаратудан кейін алынған құрамдас бөліктер мен материалдық құндылықтарды өткізуді мемлекеттік мекемелер Қазақстан Республикасының мемлекеттік мүлік туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізеді.
21. Ғарыш объектілері мен техникалық құралдар меншігінде болған ғарыш қызметін жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалар ғарыш объектілері мен техникалық құралдарды кәдеге жарату аяқталғаннан кейін оларды кәдеге жарату фактісін растайтын құжаттарды ғарыш объектілерінің тіркеліміне тиісті жазба енгізу үшін уәкілетті органға ұсынады.

Об утверждении Правил утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации

Постановление Правительства Республики Казахстан от 26 июня 2012 года № 844. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 24 ноября 2015 года № 941

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 24.11.2015 № 941 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

ПРЕСС-РЕЛИЗ

Примечание РЦПИ.
В соответствии с Законом РК от 29.09.2014 г. № 239-V ЗРК по вопросам разграничения полномочий между уровнями государственного управления см. приказ Министра по инвестициям и развитию РК от 28.04.2015 г. № 506.

В соответствии с подпунктом 14) статьи 8 Закона Республики Казахстан от 6 января 2012 года «О космической деятельности» Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемые Правила утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 26 июня 2012 года № 844

Правила
утилизации космических объектов и
технических средств, выведенных из эксплуатации

1. Общие положения

1. Настоящие Правила утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации (далее – Правила), разработаны в соответствии с Законом Республики Казахстан от 6 января 2012 года «О космической деятельности» и определяют порядок утилизации космических объектов и технических средств, выведенных из эксплуатации.
Утилизация, а также реализация, передача, учет и списаниеутилизированных космических объектов и технических средств военного (двойного) назначения осуществляются в соответствии с законодательством об обороне Республики Казахстан.
2. В настоящих Правилах используются следующие основные понятия:
1) утилизация – заключительная стадия жизненного цикла космических объектов и технических средств, которые представляют собой комплекс организационно-технических мероприятий и технологических процессов, обеспечивающих демонтаж, разборку, переработку снятых с эксплуатации космических объектов и технических средств, выработавших свой ресурс, физически устаревших, ликвидируемых в соответствии с договорными обязательствами с целью их эффективного использования в интересах народно-хозяйственных потребностей и получения дополнительной продукции и сырья;
2) технические средства – техника любого вида (механическая, электрическая, электромагнитная, электронная), входящая в состав космических систем и космических ракетных комплексов и обеспечивающая нормальное их функционирование на всех этапах эксплуатации.

2. Порядок утилизации

3. Утилизации подлежат:
1) космические аппараты, соответствующие макеты и учебно-тренировочные средства после истечения гарантийных сроков их хранения;
2) оборудование ракет-носителей, разгонных блоков и космических аппаратов (в том числе размещенных на заводах-изготовителях);
3) технические средства, высвобождающиеся при реконструкциях или капитальных ремонтах;
4) составные части технических средств, выведенные из эксплуатации;
5) спускаемые аппараты и капсулы космических аппаратов после использования по назначению и возвращения на Землю.
4. Основанием для представления космических объектов и технических средств на утилизацию являются:
1) истечение сроков эксплуатации, определенных нормативно-технической документацией;
2) физический износ (до истечения сроков эксплуатации);
3) плановая замена устаревшего оборудования;
4) экономическая нецелесообразность проведения ремонта и восстановления вследствие воздействия неблагоприятных климатических факторов, стихийных бедствий, пожаров;
5) отсутствие необходимости использования по прямому назначению.
5. Для утилизации космических объектов и технических средств физические и (или) юридические лица, осуществляющие космическую деятельность, направляют перечни космических объектов и технических средств, подлежащих утилизации, в уполномоченный орган в области космической деятельности (далее – уполномоченный орган), в котором указываются:
1) наименование, индекс;
2) год выпуска;
3) заводской номер (при наличии);
4) количество;
5) наличие комплектующих изделий;
6) местонахождение или место складирования;
7) наличие технической документации.
6. Уполномоченный орган в месячный срок после получения перечней космических объектов и технических средств, подлежащих утилизации, направляет их организациям, находящимся в ведении уполномоченного органа, для определения потребности в космических объектах и технических средствах.
7. Организации, находящиеся в ведении уполномоченного органа, в месячный срок после получения перечней космических объектов и технических средств, подлежащих утилизации, направляют письменную заявку произвольной формы в уполномоченный орган на потребность в соответствующих космических объектах и технических средствах или письменно сообщают об отсутствии таковой.
8. Уполномоченный орган после получения заявок на потребность в космических объектах и технических средствах организует передачу космических объектов и технических средств, подлежащих утилизации, организациям, находящимся в ведении уполномоченного органа, в порядке, установленном:
1) гражданским законодательством Республики Казахстан – для космических объектов и технических средств, находящихся в частной собственности;
2) законодательством Республики Казахстан о государственном имуществе – для космических объектов и технических средств, находящихся в государственной собственности.
9. В случае получения уполномоченным органом сообщений об отсутствии потребности в космических объектах и технических средствах, данные космические объекты и технические средства подлежат утилизации, о чем уполномоченный орган в течение двух месяцев письменно уведомляет физические и (или) юридические лица, указанные в пункте 5 настоящих Правил.
10. Утилизация космических объектов и технических средств осуществляется по следующим направлениям:
1) использование отдельных систем и элементов космических объектов и технических средств в качестве промышленных изделий и товаров народного потребления;
2) использование комплектующих изделий утилизируемых космических объектов и технических средств при модернизации и изготовлении новых образцов;
3) использование оборудования, агрегатов, узлов, деталей и материалов утилизируемых образцов космических объектов и технических средств в качестве запасных изделий и приборов;
4) использование оборудования, агрегатов, узлов, деталей и материалов утилизируемых образцов космических объектов и технических средств в качестве лабораторного оборудования учебных заведений и учебных центров по подготовке специалистов космической отрасли;
5) промышленная переработка утилизируемых космических объектов и технических средств и использование в производстве, других отраслях экономики продуктов утилизации (лом черных, цветных и драгоценных металлов, материалы и вещества).
11. Процесс организации и проведения работ по утилизации космических объектов и технических средств включает следующие основные этапы:
1) приведение космических объектов и технических средств в безопасное состояние;
2) проверка на наличие охранных документов (в случае необходимости);
3) рассекречивание (в случае необходимости);
4) лицензирование и/или сертификация (в случае необходимости);
5) осуществление деятельности непосредственно по утилизации.
12. Собственники космических объектов и технических средств перед утилизацией обеспечивают их приведение в безопасное состояние путем извлечения взрывоопасных узлов и деталей, нейтрализации емкостей, содержавших токсичные вещества. Эти работы относятся к работам с повышенной опасностью и должны выполняться по наряду-допуску.
13. Космические объекты и технические средства, в составе которых находятся объекты промышленной собственности, за исключением серийных моделей, подлежат проверке на наличие охранных документов.
В случае наличия охранного документа, срок действия на который не истек, утилизация производится по согласованию с патентообладателем.
14. Рассекречивание космических объектов и технических средств, имеющих гриф секретности, производится в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о государственных секретах.
15. Способы утилизации космических объектов и технических средств устанавливаются нормативно-техническими документами, международными соглашениями и договорами.
16. Утилизация космических объектов и технических средств в зависимости от выбранных технологий и экономической целесообразности проводится на месте их эксплуатации (хранения) или в специализированных организациях, осуществляющих утилизацию космических объектов и технических средств, а также их составных частей.
17. Работы по утилизации космических объектов и технических средств проводятся в соответствии с техническими процессами, разработанными и утвержденными проектно-конструкторской организацией конкретного образца космической техники, с соблюдением требований в области экологии, технического регулирования, обеспечения единства измерений и санитарно-эпидемиологическими требованиями Республики Казахстан.
18. Вывоз имущества, подлежащего утилизации, за пределы мест его хранения (на промышленные площадки или производственные цеха), соответствующих требованиям, предусмотренным экологическим законодательством Республики Казахстан, осуществляется за счет средств организаций, производящих утилизацию.
19. Работы по утилизации космических объектов и технических средств, находящихся на праве хозяйственного ведения или оперативного управления у республиканских государственных предприятий или на праве собственности у юридических лиц с государственным участием, проводятся за счет собственных средств этих организаций.
Работы по утилизации космических объектов и технических средств, находящихся на праве оперативного управления у республиканских государственных учреждений, проводятся за счет средств республиканского бюджета.
Работы по утилизации космических объектов и технических средств, находящихся в собственности у физических и негосударственных юридических лиц, осуществляющих космическую деятельность, проводятся за счет их собственных средств.
20. Реализация составных частей и материальных ценностей, полученных после утилизации космических объектов и технических средств, производится их собственниками.
Реализация составных частей и материальных ценностей, полученных после утилизации космических объектов и технических средств, государственными учреждениями осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о государственном имуществе.
21. После завершения утилизации космических объектов и технических средств физические и (или) юридические лица, осуществляющие космическую деятельность, в чьей собственности находились космические объекты и технические средства, представляет уполномоченному органу документы, подтверждающие факт их утилизации, для внесения соответствующей записи в регистр космических объектов.