"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 14 қыркүйектегі № 1202 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 17 қазандағы № 656 қаулысымен.

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 17.10.2018 № 656 қаулысымен.

"Ұлттық әл-ауқат қоры туралы" Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 1 ақпандағы Заңының 7-бабы 2-тармағы 3) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясы бекітілсін.

2. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастан қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі	К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 14 қыркүйектегі № 1202 қаулысымен бекітілген

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының
2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясы

Мазмұны

Кіріспе

1.Ағымдағы ахуалды талдау

2. Миссиясы, пайымы және қызметінің қағидаттары

3. Дамудың стратегиялық бағыттары

Кіріспе

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамы (бұдан әрі - "Самұрық-Қазына" АҚ) "Ұлттық экономиканың бәсекеге қабілеттілігі мен тұрақтылығын қамтамасыз ету жөніндегі кейбір шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 13 қазандағы № 669 Жарлығына және "Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 13 қазандағы № 669 Жарлығын іске асыру жөніндегі шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 17 қазандағы № 962 қаулысына сәйкес "Қазына" орнықты даму қоры" және "Самұрық" мемлекеттік активтерді басқару жөніндегі қазақстандық холдингі" акционерлік қоғамдарын қосу жолымен құрылған.

Қазақстан Республикасының Үкіметі Қордың жалғыз акционері болып табылады.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2020 жылдарға арналған даму стратегиясы индустриялық-инновациялық, әлеуметтік-экономикалық және Қор қызметінің басқа бағыттары бойынша өзге де салалардағы мемлекеттік саясаттың басты бағыттарын ескере отырып әзірленді және оның миссиясын, пайым көкжиегін, стратегиялық бағытын, онжылдық кезеңге арналған мақсаттары мен міндеттерін айқындайды.

1. Ағымдағы ахуалды талдау
Сыртқы ортаны талдау

ХВҚ¹ деректеріне сәйкес әлемдік экономиканың өсуінің баяулау тәуекелдерінің болуына қарамастан, дамыған елдерде қалпына келтіру өсуінің баяу болуы болжанып отыр, ал экономикасы дамушы елдерде орнықты белсенділіктің сақталуы болжануда. Әлемдік экономиканың өсуі инвестициялық белсенділікті ұлғайтуы және Қазақстанға инвестициялар көлеміне оң ықпалын тигізуі мүмкін.

Оған қоса, Goldman Sachs деректеріне сәйкес, әлемдік резервтер мен өндірістік мүмкіндіктердің сарқылуының әсерінен орта мерзімді кезеңде мұнайдың әлемдік бағалары өсетін болады, бұл Қордың құрылымындағы тау-кен өндіру секторы үлесінің басым болуымен байланысты "Самұрық-Қазына" АҚ-ға қолайлы әсер етеді.

Сонымен бір мезгілде экономиканың өндірістік емес және өндіруші секторларының басым болуы елдің макроэкономикалық тәуекелінің негізгі факторы ретінде қалып отыр. Негізгі капиталға инвестициялар көлемдерінің ұлғаюының оң серпініне қарамастан, өңдеу өнеркәсібінің отандық кәсіпорындарында негізгі қорларды жаңарту, атап айтқанда, машина жасауда барынша баяу және проблемалық жағдайда жүруде. Осы проблемаларды шешу үшін Үдемелі индустриялық-инновациялық дамытудың 2014 жылға дейінгі мемлекеттік бағдарламасы (ҮИИДМБ) және 2020 жылға дейінгі Даму жоспары елдің индустриялық және инновациялық дамуына және шетел инвестицияларын тартуға ықпалын тигізеді.

Қазақстанның Кеден одағына кіруі және жоспарланып отырған ДСҰ-ға кіруі қатысушы елдер арасында тауар айналымының көлемдерін жылдамдату және ұлғайту мүмкіндіктерін кеңейтеді және шетел инвестицияларын тартуға ықпалын тигізуі мүмкін, сондай-ақ қазақстандық заңнаманың ДСҰ-ның және Кеден одағының шешуші келісімдермен сәйкес келтіруге алып келеді, бұл өз кезегінде баждардың, салықтардың және т.б. өзгеруіне әкеледі.

____________________

¹ Халықаралық валюта қоры (2012). Әлемдік экономиканың даму перспективалары

Ішкі ортаны талдау

Қордың қызметі "Ұлттық әл-ауқат қоры туралы" 2012 жылғы 1 ақпандағы Қазақстан Республикасы Заңымен (бұдан әрі – Заң) және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасымен реттеледі.

2011 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша Қор тобының құрылымына 2011 жылдың қорытындылары бойынша 13 423,1млрд. теңге мөлшерінде барлық қауымдасқан бақыланбайтын ұйымдарды ескере отырып, шоғырландырылған теңгерімдік құнының барлық деңгейлерімен 587 еншілес ұйым кірді. Қор компаниялары активтерінің құрылымында бейінді емес активтердің елеулі үлесі бар, бұл олардың қызметінің тиімділігін төмендетеді.

Қор компанияларында корпоративтік басқарудың жалпы деңгейін жоғарылатуда оң трендтің болуына қарамастан², Директорлар кеңесінің тиімділігін арттыруға және тәуелсіз директорлардың рөлін күшейтуге қажеттілік бар.

Инвестициялық қызметте оның тиімділігін тежейтін бірқатар факторлар бар, оның ішінде инвестициялық жобаларды басқарудың "қоржындық" сипаты емес, "дара" сипаты; қоржын деңгейінде тиімділік көрсеткіштерінің жоқтығы; шикізат бағасына және монополияға қарсы реттеуге тәуелділік; Қор тобы компанияларының Қордың инвестициялық әлеуетін тежейтін әлеуметтік-бағдарланған функцияларды қоса алғанда, коммерциялық емес функцияларды орындауы. 2005 - 2012 жылдары кейбір еншілес ұйымдардың міндеттемелері инвестициялар көлемінің елеулі болуына байланысты шекті деңгейлерге дейін өсті, осыған байланысты осы компаниялардың борыш құрылымын және пайыздық шығыстарын оңтайландыру қажет.

Кадр жүйесінің кемшіліктеріне кадрларды тағайындаудың ашық болмауын, Қор тобы компаниялары менеджментін жиі ауыстыру, қызмет нәтижелілігін бағалаудың, сыйақының және қызметкерлерді уәждеудің тиімді жүйесінің жеткіліксіздігін жатқызуға болады.

____________________

²Орташа алғанда корпоративтік басқару диагностикасы жүргізілген компаниялар тобы бойынша көрсеткіштер 2009 жылы – 48,3%, 2010 жылы - 49% және 2011 жылы 56,2%-ды құрады.

SWOT-талдау

Сыртқы және ішкі ортаны талдау нәтижесінде Қордың күшті және әлсіз жақтары айқындалды, сондай-ақ қазіргі мүмкіндіктер мен қатерлер төменде кестеде келтірілген.

Күшті жақтары	Әлсіз жақтары
1. Қазақстан Республикасы Үкіметінің тарапынан белсенді қолдау 2. Қорға кең өкілеттіліктер беретін заңнаманың болуы 3. Несие рейтингтерiнiң бар болуы тәуелсіз деңгейде. Маңызды әлеуметтiк-экономикалық мәні бiрақ төмен кірістілігі бар жобалар мемлекет тарапынан қаржылық демеуді иеленеді.	1. Қордың кейбір компанияларының құрылымында бейінді емес активтердің болуы. 2. Қор компанияларының жоғары борыштық жүктемесі. 3. Қордың және компаниялардың қызметіне коммерциялық емес жүктеменің болуына байланысты қызмет тиімділігінің азаюы. 4. Кадр саясатының кемшіліктері, оның ішінде Қор тобы компаниялары менеджментінің жиі ауыстырылуы.
Мүмкіндіктер	Қатерлер
1. Шикізатқа, өнім мен қызметтерге әлемдік сұраныстың артуы, мұнай бағасының өсуі 2. Интеграциялық үдерістер салдарынан сауда мүмкіндіктерінің ұлғаюы. 3. BRIC елдерінде экономикалық өсу салдарынан шетелдік инвестицияларды тарту. 4. Экономиканы дамытуға және шетелдік инвестицияларды тартуға бағытталған мемлекеттік саясат.	1. Қарыз капиталының қымбаттауына және шикізатқа бағаның тұрақты болмауына алып келетін әлемдік қаржылық нарықтардағы орнықсыздық. 2. Заңнаманың өзгеруі (экспорттық баждарды ұлғайту, салықтарды жоғарылату және т.б.)

2. Миссиясы, пайымы және қызметінің қағидаттары

Қордың миссиясы – ұйымдардың ұзақ мерзімді құнын ұлғайту және Қор тобына кіретін активтерді тиімді басқару арқылы Қазақстан Республикасының ұлттық әл-ауқатын арттыру.

Қордың 2022 жылға қарай пайымы – таңдаулы әлемдік практикаларға қол жеткізген, шикізаттық емес компаниялардың дамуының катализаторы және ел экономикасының орнықты жұмыс істеуін қолдауға негіз болып табылатын компанияларды біріктіретін стратегиялық холдинг.

Қор өз қызметінде мынадай қағидаттарды басшылыққа алады:

1. Қордың жалғыз акционері ретінде мемлекет мүдделерін сақтау;

2. Қордың және Қор тобына кіретін басқа да ұйымдардың қызметінің кірістілігі, тиімділігі, ашықтығы және есептілігі;

3. Шешімдер қабылдаудағы және оларды іске асырудағы жүйелілік және жеделділік;

4. Қордың әлеуметтік жауапкершілігі;

5. Заңдылық

Бұл ретте Қор мынадай құндылықтарды өз қызметінде ең бастылары ретінде санайды:

1. Меритократия: әрқайсысының үлесі мен жетістіктерін бағалаудағы әділдік пен шынайылық.

2. Құрмет: команданың басқа мүшелеріне құрметпен қарау.

3. Адалдық: Қор ішінде және өз әріптестеріне деген адалдық.

4. Ашықтық: байланыстар мен әріптестерге деген ашықтық.

5. Командалық рух: бірлескен қызметтен барынша жоғары нәтижелерге қол жеткізу үшін ынтымақтастық.

6. Сенім: өзара көмек және сенім мәдениетіне бейімділігі.

3. Дамудың стратегиялық бағыттары

Өзінің пайымына қол жеткізу және миссиясын іске асыру үшін Қор үш стратегиялық бағыт бойынша іс-қимыл жасайды:

1. Компаниялардың ұзақ мерзімді құнын арттыру;

2. Ұлттық экономиканың әртараптандырылуына және жаңғыртылуына қатысу;

3. Әлеуметтік жауапкершілік.

1. Компаниялардың ұзақ мерзімді құнын арттыру

Қордың негізгі мақсаты таңдаулы әлемдік практикаларға қол жеткізген компаниялардың ұзақ мерзімді құнын ұлғайту болып табылады. Қор компанияларының қызметі жоғары операциялық тиімділік, өнімділік және кірістілік, жоғары қаржылық орнықтылық, дамудың жоғары инновациялық деңгейі, активтердің ашық және оңтайлы құрылымы сияқты өлшемдерге жауапты болуы тиіс.

Қор өз компанияларының құнын бағалауды тұрақты түрде жүзеге асыруға, бағалау нәтижелері бойынша Қордың Директорлар кеңесіне есеп беруге ниет білдіріп отыр. Қор компаниялары құнын арттыруды бағалау үшін олардың акцияларын отандық және шетелдікті қоса алғанда, қор нарықтарында орналастыру көзделуде, олардың нарықтық құнының көрсеткіші пайдаланылады, ал қор нарықтарында орналастырылмаған компанияларды бағалау үшін әдіснамасы әзірленетін және Қордың Директорлар кеңесіне бекітуге шығарылатын құн индикаторы пайдаланылатын болады.

Сондай-ақ, жыл сайынғы негізде компания құрған немесе жоғалтқан құн көлемін сипаттайтын EVA (Economic Value Added) көрсеткіші пайдаланылатын болады.

Қор компанияларының ұзақ мерзімді құнын арттыру үшін мынадай міндеттер іске асырылады:

1. Бенчмаркинг арқылы компаниялардың қаржылық және өндірістік тиімділігін арттыруға ынталандыру

Компаниялардың қызметін ұқсас жетекші әлемдік компаниялармен және өз саласындағы (бенчмаркинг) көшбасшылармен салыстырмалы талдау³ Қор компанияларын ұзақ мерзімді құнды барынша көбейту жөніндегі мақсатқа қол жеткізуге ынталандырудың негізгі құралына айналады.

Негізгі салмақ кірістілік және еңбек өнімділігі сияқты көрсеткіштерді жоғарылатуға түсірілетін болады. Компаниялардың кірістілік және өнімділік көрсеткіштеріне бағдарлануы олардың ұзақ мерзімді құнының жылдам өсуіне ықпалын тигізеді.

Қаржылық көрсеткіштермен қатар оларды ұқсас жетекші өңірлік және әлемдік компанияларға жақындату үшін табиғи-техникалық және қызметтің сапалы көрсеткіштерінің жиынтығын пайдалануға назар аударылатын болады.

2. Корпоративтік басқару деңгейін арттыру

Компаниялардың құны мен бәсекеге қабілеттілігін арттырудың аса маңызды қаржылық емес факторларының бірі корпоративтік басқару сапасы болып табылады. Таңдаулы әлемдік практикаларға сәйкес келетін корпоративтік басқару акционерлердің және инвесторлардың компанияда қабылдау деңгейін арттырады, қарыз капиталының құнын төмендетеді, компанияның ұзақ мерзімді құнын арттырады.

2022 жылға қарай Қордың ірі компанияларындағы корпоративтік басқару рейтингісінің орташа мәні 85 % деңгейінде жоспарланып отыр.

Осы мақсатта Қор кәсіби директорларды тарту, тәуелсіз директорлар үлесін ұлғайту компанияның дамуы үшін маңызы бар салаларда директорлар кеңесінің рөлін күшейту жолымен стратегиялық орган ретінде компаниялардың директорлар кеңестерінің тиімділігін арттыру, директорлар Кеңестерiндегi өз өкiлдерiнiң мамандығының жоғарылатуы бойынша белсенді жұмысты жалғастырады.

Компаниялардың директорлар кеңесінің және атқарушы орган мүшелерін бағалау тұрақты негізде жүзеге асырылатын болады, соның iшiнде тәуелсіз консультанттарды тартуымен және бағалау қорытындылары бойынша тиісті шаралар қабылданады.

Қор, экономиканың дамуының осы заманғы үрдістеріне және бизнес жүргізудің озық тәжірибелеріне сәйкес келетін басқару әдістеріне және бизнес-үдерістерге Қордың тобының өткелiн өтуін ынталандыратын болады.

Қор мен оның компанияларының арасындағы өзара іс-қимыл корпоративтік заңнама нормаларымен, компаниялардың корпоративтік басқармасының кодекстерімен, сондай-ақ барлық дауыс беретін акциялары Қорға тиесілі акционерлік қоғамдарда өкілеттіктерді бөлу тұжырымдамасымен реттеледі. Компаниялар органдарының құзыреті компанияның даму дәрежесіне және корпоративтік басқару деңгейіне байланысты болады.

3. Инвестициялық саясат

Қор компанияларының инвестициялық қызметі олардың ұзақ мерзімді құнының өсуіне ықпалын тигізуі тиіс. Инвестициялық жобаларды тиімді іске асыру үшін нарықтық қағидаттарға негізделген нақты қаржылық тәртіп берілетін болады. Бұл ретте инвестициялық жобаларды іске асырудың шешуші өлшемдері оның кірістілігі және елдің дамуы үшін стратегиялық маңыздылығы болуға тиіс.

Инвестициялық жобаларды қаржыландыру әртүрлі оңтайлы құралдарды пайдалана отырып жүзеге асырылады. Оның ішінде, мемлекеттік кепілдіктерді, субсидиялауды, жалға беруді, концессияны және т.б. қоса алғанда, мемлекеттік-жеке меншік әріптестіктің әртүрлі тетіктері, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметі бастамашылық жасайтын инвестициялық жобалар бойынша бюджеттік қаржыландыру пайдаланылуы мүмкін.

Компаниялар тобының құнын қосымша өсуі жаңа басымды секторларда жобаларды/компанияларды қаржыландыру есебінен қамтамасыз етілетін болады. Бұл ретте жаңа секторлар жоғары табыстарды туындатуды және одан әрі өсудің жоғары әлеуетінің болуын қамтамасыз етуі тиіс.

Қор тұрақты негізде Қазақстанның ішінде де, сондай-ақ шет елде де жаңа мүмкіндіктер мен басымды салаларды мұқият талдауды жүзеге асыруға ниетті.

4. Активтерді қайта құрылымдау және компаниялардың ІРО-ға шығуы

Қор компанияларының ұзақ мерзімді құнын арттыру компаниялар қызметінің олардың негізгі қызметіне (core business) және шешуші құзыретіне (core competence) шоғырландыруға, олардың операциялық және қаржылық тиімділігін арттыруға көзделген активтерді қайта құрылымдауды жүргізуге ықпал ететін болады. Осы мақсатта 2015 жылға дейін Қор компаниялары тобының активтерін, оның ішінде бейінді еместерін қайта құрылымдау бойынша жоспарлар бекітілетін болады.

Қор құрамында бейінді емес активтері бар Қор компаниялары активтерінің құрылымын реттеу үдерісінде белсенді рөл атқаратын болады, өйткені қызметтің бейінді емес түрлері компаниялардың ресурстарын (адами және қаржылық) бейінді операциялық қызметтен алаңдатады. Қор компанияларының қысқа және орта мерзімді перспективасында бейінді активтердің біраз бөлігін іске асыруды оларды бәсекелі ортаға сату, жергілікті атқарушы органдарға беру, қызмет түрлерін өзгерту не топтың басқа компанияларына интеграциялау жолымен жүзеге асырады.

2015 жылға дейін Қор "Халықтық IPO" бағдарламасын іске асыруға қатысатын болады, ол Қор компанияларына қосымша қаржыландыруды тартуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді және Қазақстан Республикасының азаматтарына еліміздің аса ірі компанияларының акцияларын иеленуге мүмкіндік береді, сондай-ақ бағалы қағаздар нарығын одан әрі дамытуға ықпалын тигізетін болады. Осы бағдарламаның шеңберінде 2015 жылға дейін мынадай компанияларда ІРО жүргізу жоспарланып отыр: "ҚазТрансОйл" АҚ, "KEGOC" АҚ, "Эйр Астана" АҚ, "ҚазТрансГаз" АҚ, "Қазақтеңізкөлікфлоты" АҚ, "Самұрық-Энерго" АҚ, "Қазақстан темір жолы" АҚ және "Қазтеміртранс" АҚ.⁴

2015-2022 жылдар кезеңінде Қор барлық компанияларды, халықаралық компанияларды қоса алғанда, қосымша акционерлік капиталды тарту және компаниялардың тиімділігін арттыру мақсатында акциялардың бақылау пакетін сақтай отырып қор нарықтарына шығаруды жоспарлап отыр. Бұл ретте Қор компаниялары құрылымындағы өндіруші активтерді қор нарықтарына шығару мәселесі 2015 жылдан кейін қарастырылатын болады.

Қор нарығында акцияларға баға белгілеу бірқатар артықшылықтар береді, атап айтқанда:

1) компаниялардағы тиімділікті және корпоративтік басқару деңгейін арттыруға;

2) қосымша акционерлік капитал тарту;

3) ірі, тәжірибелі, институционалды инвесторларды тарту;

4) компаниялардың нарықтық құнының объективті бағасын алу.

5. Компанияларды басқару жүйесінің тиімділігін жақсарту

Қор компаниялар қызметін жоспарлау және бағалау жүйесін жетілдіруді, басқарушылық есептілігі жүйесін енгізуді, қаржылық және басқарушылық есептілігінің байланыстырылуын қамтамасыз етуді жалғастыратын болады. Басқарушылық есептілік жүйесі компаниялардың белгіленген мақсаттарының қалай іске асып жатқандығы туралы, қажетті шешімдер қабылдау үшін ахуалдарды нашарлату туралы уақтылы дабылдау туралы ақпаратты уақтылы және сапалы беретін болады.

Компаниялардың қаржылық орнықтылығының мониторингі Қордың өтімділік және қаржылық орнықтылық коэффициенттерінің шекті және ең төменгі нормативтік мәндерін қою жолымен жүзеге асырылатын болады: борыш/EBITDA коэффициенті, борыштың өз капиталына ара қатынасы коэффициенті, EBIT-тің пайыздық сыйақы бойынша шығыстарға ара қатынасының коэффициенті, қысқа мерзімді активтердің қысқа мерзімді міндеттемелерге ара қатынасы коэффициенті.

Қор уақытша бос ақша қаражатын пайдаланудың тиімділігін арттыру бойынша жұмыс істейтін болады. Бұл үшін топтық ішкі өтімділікті басқару үдерісі жетілдірілетін болады.

Қор тобына кіретін барлық компанияларда тәуекелді басқарудың бірыңғай әдістерін, жолдары мен тәсілдерін (тәуекелдерді басқарудың кешенді бағдарламасы) енгізу жоспарланған. Осы бағдарлама шеңберінде Қор топ компанияларының қаржылық тәуекелдерін жалпы басқаруды жүзеге асыратын болады.

2013 жылы Қордың еншілес ұйымдарында қызметтің коммерциялық және коммерциялық емес түрлерін бөлек есепке алуды жүзеге асыру жоспарланған. Бөлек есепке алуды енгізу Компания орындайтын коммерциялық емес функциялардың көлемін нақты бағалауға және қадағалауға, мемлекет тарапынан тікелей қолдау көрсетуді талап ететін қызмет түрлері бойынша мемлекетпен нақты диалог жүргізуге мүмкіндік береді.

6. Инновацияларды дамыту

Қор қоржынды компаниялардың инновациялық қызметін басқару және үйлестіру орталығы рөлін атқарады.

Атап айтқанда, Қор барлық компанияларға ортақ та, сондай-ақ әрбір компания үшін ерекше де болатын инновациялық қызметтің тиімділігінің шешуші көрсеткіштерін айқындау арқылы компаниялардың инновациялық белсенділігін ынталандыратын болады. Инновацияларды дамыту үшін осы қызметке индустриялық-инновациялық инфрақұрылым элементтерін тарта отырып, инновацияны тарту үшін қажетті ұйымдастырушылық (инновациялық стратегия, инновациялық үдерістерді және кадрларды басқару жүйелері, инновациялық мәдениет және т.б.) және инфрақұрылымдық жағдайлар (ғылыми-зерттеу зертханалары және сынақ полигондары, инноваторларды қаржыландыру және материалдық-техникалық қолдау қорларының болуы және т.б.) құрылатын болады.

Қор сонымен бiрге ұзақ мерзiмдi перспективада ғылыми-технологиялық саладағы әрiптестiктiң тиiмдi құралдардың бiрi ретіндегі мақсатты технологиялық бағдарламалардың дамуына белсенді ықпал ететін болады. Қор инновацияларды тиiмдi енгiзу және жоғары технологиялы өндiрiстердiң дамыту бойынша жұмыс жүргiзедi.

Қор тобының инновациялық дамуындағы негізгі басымдықтар энергия және ресурс үнемдеу, жергілікті қамтуды дамыту, экологиялық, қауіпсіздік болып табылады.

Бұдан басқа, ғылыми-зерттеу және білім беру блоктары арасында өзара тығыз байланысты қамтамасыз ету мақсатында Қор ғылыми-білім беру кластері құратын болады, оның маңызды буыны ҚБТУ болады.

7. Адами капиталдың дамуы

Қор компаниялары тобының кадр саясаты озық дағдысы мен құзыреті бар, жоғары деңгейлі кадрларды тартуға, оқытуға және ұстауға бағытталады. Бұл міндетте нәтижелілікті арттыру үшін материалдық, сондай-ақ материалдық емес те ынталандыруды қамтитын уәждеудің тиімді жүйесін қалыптастырудың атқаратын рөлі зор.

Материалдық ынталандыру компания қызметінің мақсаттары мен қол жеткізілген табыстарына нақты байланыстырылған компания басшылары мен қызметкерлеріне бәсекелестік сыйақы төлеу есебінен қамтамасыз етілетін болады.

Әлеуметтік қолдау бағдарламалары және мемлекеттік міндетті қамтамасыз етуден тыс қосымша жеңілдіктер Қор тобындағы жалпы сыйақының ажырамас бөлігіне айналады.

Қор тобы қызметкерінің әр қайсысы үшін мансаптық өсу бойынша жоспарлар әзірлеу нәтижелелікті арттырудың материалдық емес ынталандыруы болып табылады. Қызметкердің мансаптық өсу бойынша жоспары оның мансаптық күтулерінің айқын көрінісін беретін болады, қызметкердің дамуының басым бағыттарын айқындайды және оның мақсатқа ұмтылуын уәждеуге дайындығын артыруға ықпалын тигізетін болады.

Басқару кадрларын компанияның құнын арттыруға бағдарланған кешенді оқытуды тұрақты негізде жүзеге асыру жоспарланып отыр.

Компания менеджментінің орнықтылығын және сабақтастығын сақтау компания қызметінің орнықтылығының маңызды шарты болып табылады.

____________________

³Қор компанияларының ұқсас жетекші әлемдік компанияларымен салыстырмалы талдау, сондай-ақ компаниялар бойынша 2022 жылға дейінгі пайым 7-қосымшада берілген. Компаниялардың пайымдарына қол жеткізу жөніндегі негізгі қадамдар 2-қосымшаның "Жол карталарында" берілген.

⁴Қор акцияларын нарыққа шығару Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес іске асады.

2. Ұлттық экономиканы әртараптандыруға мен жаңғыртуға қатысу

Осы стратегиялық бағыт шеңберінде өндірістік және инфрақұрылымдық активтердің жаңаларын жасау және қазіргілерін жаңғырту, сондай-ақ қосылған құн тізбектерін дамыту шешуші мақсат болып табылады.

Бұл мақсатқа мынадай міндеттерді іске асыру жолымен қол жеткізілетін болады:

1. Стратегиялық инвестицияларды жүзеге асыру

Қор Қазақстан Республикасы Президентінің жолдауларын, Үдемелі индустриялық-инновациялық дамытудың 2014 жылға дейінгі мемлекеттік бағдарламасын (бұдан әрі - ҮИИДМБ), Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі дамуының стратегиялық жоспарын және еліміздің басқа да стартегиялық және бағдарламалық құжаттарын іске асыру шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұлттық экономиканы әртараптандыру және жаңғырту бойынша міндеттерді іске асыру үшін барынша жәрдемдесуін жалғастыратын болады.

Қордың стратегиялық инвестициялары, бәрінен бұрын қосылған құнды арттыруға, қазіргі өндірістердің қосылған құн тізбегін дамытуға, инфрақұрылымдарды жаңғыртуға және жаңа секторларды дамытуға бағытталған.

Қор активтерімен өңдеу өнеркәсібі өндірісінің үлесін ұлғайту және қосылған құн тізбектерін дамыту мақсатында Қор мұнай-газ, химия,тау-кен секторларында және машина жасауда қолданыстағы өндірістердің қайта бөлінісінің өсуін қамтамасыз етуге бағытталған стратегиялық инвестициялардың көлемін ұлғайтатын болады.

Қор сондай-ақ оларды құру жаңа бөліністерге және қосылған құнды арттыруға өту үшін талап етілген секторларда жаңа өндірістерді құруды ынталандыратын болады.⁵

Инфрақұрылымды жаңғырту шеңберінде Қор шығынсыз негіздегі инфрақұрылымдық жобаларға қатысатын болады. Инфрақұрылымдық жобалар енгізілетін өндірістердің өнімдерін тасымалдау, географиялық басымдығын есепке ала отырып транзиттік ағынды дамыту және дамушы секторлардың энергиямен қамтамасыз етілуі бойынша қажеттіліктерін қамтамасыз етуге бағытталатын болады. Осындай жобалар олардың кірістілік (орта және ұзақ мерзімді), іске асырылушылығы мен стратегиялық басымдылығы мәніне мемлекеттік-жеке меншік әріптестік және қаржыландырудың басқада тетіктерін қолдана отырып тәуелсіз бағалау және талдау негізінде іске асырылатын болады.

Қор өсуі мен кірістілігінің жоғары әлеуеті бар жаңа секторларды инвестициялауға ерекше назар аударатын болады. Фармацевтика, логистика және көлік, баламалы энергетика, химия және мұнай-химия, Қор компанияларының сатып алуларындағы қазақстандық қамтудың өсуін қамтамасыз ету үшін өндірісті дамыту жобалары, жеке сектордағы денсаулық сақтау және білім беру бағдарламаларын қоса алғанда, жоғары қосылған құны бар қызметтер, сонымен бiрге "Қол жетімді тұрғын-үй" бағдарламасының шеңберiнде жеке сектормен серіктестік қағидаты бойынша тұрғын жылжымайтын мүлiк осындай секторлардың мысалы болып табылады.

Жаңа секторларға инвестицияларды жүзеге асыру кезінде Қор шағын және орта бизнестің коммерциялық мүдделерін сақтау қағидаттарын басшылыққа алады. Еліміздің дамуында адал бәсекелестіктің шешуші рөлін ескере отырып Қор отандық жеке бизнесті ығыстыруға ұмтылып отырған жоқ және өзінің инвестициялық қызметін бәскелестік жоқ немесе жеткілікті дамымаған салаларға шоғырландырады.

Бұған қоса Қор бірлескен жобаларға шағын және орта бизнесті инвестициялау арқылы ұлттық компаниялар мен аса ірі кәсіпорындардың төңірегінде жеке бизнестің дамуына жәрдемдесетін болады.

Қойылған міндеттерді іске асыру тиімділігін арттыру үшін Қор өсу және Қазақстан нарығына өнім беру перспективалары бар, сондай-ақ озық ноу-хау иеленген шетел компанияларының үлестерін сатып алуды жоспарлап отыр. Шетелдік осындай активтерді сатып алудың негізгі өлшемдері кірістілік және технологиялар трансфертерінің мүмкіндігі болып табылады.

Қызметті кеңейту және Бірыңғай экономикалық кеңістік пен Кеден одағы шеңберіндегі өткізу нарығының ұлғаюы беріп отырған мүмкіндікті пайдалану мақсатында шетел активтеріне инвестицияларды жүзеге асыру жоспарланып отыр. Осы мақсатпен Қордың Сыртқы нарықтардағы инвестициялары жөніндегі тұжырымдамасы әзірленетін болады.

2. Жеткізілімдерді тиімді басқару және кәсіпкерлік ортаны дамыту

Қор компанияларының орнықты және үзіліссіз жұмысы көп дәрежеде жеткізу тізбегінің тиімді жұмыс істеуіне байланысты болады. Жеткізілімдердің жылдамдығы, олардың сапасы мен сенімділігі Қор компанияларының операциялық тиімділігіне және ақыр аяғында, олардың ұзақ мерзімді құнына тікелей ықпалын тигізеді.

Осыған байланысты Қор күш-жігерін жеткізулерді басқарудың кешенді жүйесін (supply chain management) дамытуға және негізгі жеткізушілердің дамуын ынталандыруға бағыттайды.

Осы мақсатта Қор отандық ұсыныстың Қор компанияларының сұранысын қанағаттандыру бойынша қазіргі сыйымдылығын бағалауды тұрақты түрде жүргізеді және Қор компаниялары қажеттіліктерінің отандық өнім берушілердің мүмкіндіктерімен үйлесімді тоғыстыру үшін тиісті шаралар әзірлейді.

Осындай шаралар жеке кәсіпкерлікті жаңа өндірістер құруға ынталандыруды, отандық кәсіпорындармен Қор компанияларында сұранысқа ие болған өнімді игеруге келісімдер жасауды, сатып алу туралы ұзақ мерзімді шарттар жасауды, өнім берушілермен және жергілікті реттеуші органдармен өнімнің сапа стандартын әзірлеу және енгізу бойынша бірлескен жұмысты, жаңа кәсіпорындардың кіруі үшін әкімшілік талаптарды төмендетуді қамтуы мүмкін.

Бұл ретте жеткізуші кәсіпорындардың арасындағы бәсекелестік көтермеленетін болады және таңдаулы жеткізушілерді көтермелеу мен бағалаудың әр түрлі әдістері енгізіледі. Сатып алудың ашықтығына ерекше назар аударылады, осыған байланысты 2012 жылдың соңына дейін электронды сатып алу жүйесін енгізу және сатып алуға бақылауды күшейту жопарланып отыр.

Нәтижесінде 2022 жылға қарай Қор компаниялары сатып алатын тауарлардағы жергілікті қамту үлесі 66 % және одан да жоғарыға, ал жұмыстар мен қызметте – 93 %-ға дейін жетеді.

3. Даму институттары арқылы экономиканың дамуын ынталандыру

Даму институттары ұлттық экономиканы жаңғырту мен әртараптандырудың негізгі құралы ретіндегі қызметін одан әрі жалғастырады.

Орта мерзімді кезеңде даму институттарының қызметі экономиканың басым секторында, сондай-ақ шағын және орта бизнес секторында ірі өнеркәсіп және инфрақұрылым кәсіпорындарында экономикалық белсенділікті қолдауға және қалпына келтіруге бағытталатын болады. Бұдан басқа, даму институттары Қор тобына кіретін компаниялардың стратегиялық жобаларын және ҮИИДМБ шеңберінде іске асырылатын инвестициялық жобаларды белсенді қаржыланндыруға бағытталатын болады.

Ұзақ мерзімді кезеңде 2022 жылға қарай даму институттары өз күш-жігерін инвестициялық жобаларды кешенді іске асыру, жобаларды дайындау және құрылымдау бойынша функцияларды, бәрінен бұрын мемлекеттік бағдарламалар шеңберіндегі инвестициялық жобалар үшін, күшейту мақсатында, жобалық қаржыландыру және мемлекеттік-жеке меншік әріптестік саласында қолданылатын құралдардың аясын кеңейтуге бағыттайды.

Қойылған міндеттерді іске асырудың қажетті шарты даму институттарын сауықтыру және қызметінің тиімділігін арттыру болып табылады. Осы бағыттағы шаралардың бірі "Қазақстанның даму банкі" АҚ-ның проблемалық жобаларын "Қазақстанның инвестициялық қоры" АҚ-ға, соңғысының активтерді қайта құрылымдау және стресті қоржынды басқару саласындағы кәсіби басқару компаниясы ретінде орнықтыра отырып, беру мүмкіндігін қарастыру болып табылады⁶.

____________________

⁵Бұл ретте акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайыздан астамы мемлекетке тиесілі жаңа заңды тұлғаларды және Қазақстан Республикасы аумағында өз қызметін жүзеге асыратын олармен үлестес тұлғаларды құру, сондай-ақ экономикалық шоғырландыру жөніндегі мәміле "Бәсекелестік туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

⁶Даму институттары бойынша барынша жан-жақты ақпарат 6-қосымшада келтірілген.

3. Әлеуметтік жауапкершілік

Қоғамның мүдделерін қоса алғанда, барлық мүдделі тараптардың мүдделерін ескермей Қор компанияларының ұзақ мерзімді құнының өсуі мүмкін емес. Қор тобында әлеуметтік жауапкершілік стандартын арттыру шешуші мақсаттардың бірі болып табылады. Қор компаниялары тобы өндіріс қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау саласында үлгілі жұмыс беруші және көшбасшы болуға ұмтылуда.

Әлеуметтік жауапкершілік стандарттарын арттыру мынадай міндеттерді іске асыру жолымен жүзеге асырылады:

1. Әлеуметтік әріптестік қағидаты негізінде әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттеу

Еңбек ұжымдарында әлеуметтік микроклиматты жақсарту үшін Қор өзінің күш-жігерін әлеуметтік әріптестік және ұжымдық-шарттық реттеу қағидаттарын нығайту мен дамытуға шоғырландыратын болады.

Компаниялардың бірінші басшылары әлеуметтік-еңбек дауларының алдын алуға және шешуге, еңбек ұжымдарымен кері байланыс деңгейін қамтамасыз ету және арттыру үшін жауапты болады. Компания басшылары үшін алдын алу шаралары, дағдарысты жағдайларда келіссөздер жүргізу техникасын оқып-үйрену іс-шараларына ерекше назар аудару жоспарланған. Компания басшыларын бағалау әлеуметтік орнықтылық рейтингі сияқты қосымша көрсеткіш бойынша да жүргізіледі.

"Әлеуметтік әріптестік орталығы" корпоративтік қоры әлеуметтік-еңбек қатынастарын реттеу тәжірибесінің ашық орталығына, стандарттарды енгізудің үйлестірушісіне және әлеуметтік-еңбек әріптестігі тараптары үшін келіссөздер алаңына айналады.

2. Кадрларды даярлау жүйесін қалыптастыру

Қор инновациялық, ғылыми-зерттеу және білім беру блоктарының өзара тығыз байланысын қамтамасыз етіп ғылыми-білім беру кластерін құрайтын болады.

Кадрларды даярлаудың дуальді жүйесі белсенді дамитын болады. Осы мақсатта Қор тобына кіретін компаниялар әртүрлі білім мекемелермен белсене бірлесіп әрекет етеді. Қор кәсіптік оқытуға инвестицияларды барынша тартуға жәрдемдесуді жоспарлап отыр және персоналды даярлау мен дамытудың барлық жүйесін компаниялардың бәсекеге қабілеттілігін арттыратын инвестициялар ретінде қарайды.

3. Өндірісте экологиялық орнықтылықты және қауіпсіздікті қамтамасыз ету

Қор компаниялардың алдына өндірістік қызметтің халыққа және қоршаған ортаға әсерін барынша азайтуды, қоршаған ортаға зиян келтіруі мүмкін өндірістік авариялардың алдын алуды, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану және қалпына келтіруді міндет етіп қояды.

Энергия тиімділігін арттыру, ресурстарды үнемдеу және энергияның баламалы көздерін пайдалану шешуші қағидаттар болып табылады.

Қор компанияларында мыналарды қамтитын экологиялық менеджменттің жүйесін құру және қолдау ынталандырылатын болады:

а) олардың қызметінің қоршаған ортаға, денсаулыққа және қауіпсіздікке қатысты барабар және уақтылы ақпаратты жинау және бағалау;

б) экологиялық көрсеткіштер мен ресурстарды оңтайлы пайдалануды жақсарту бойынша өлшеуге келетін мақсаттарды белгілеу;

в) қоршаған ортаны, денсаулықты және қауіпсіздікті қорғау бойынша жетістіктер жөніндегі прогресті тұрақты мониторингілеу және тексеру.

2016 жылға қарай Қордың өндірістік және инфрақұрылымдық компаниялары экологиялық аудитті жүргізуі және экологиялық менеджмент саласында халықаралық стандарттарды енгізуді жүзеге асыруы тиіс.

4. Әлеуметтік жобаларды іске асыру саласында бірыңғай саясатты айқындау

Қор қайырымдылық және демеушілік көмек көрсетудің негізгі қағидаттары мен өлшемдерін айқындайтын әлеуметтік жобаларды іске асыру бойынша бірыңғай саясатты әзірлейді, ақша қаражатының қайталануы мен оңтайлы емес пайдалануына жол бермейді, сондай-ақ халық және Қор беделі үшін іске асырылатын жобалардың барынша оң әсеріне қол жеткізуге ұмтылатын болады.

5. Бірыңғай коммуникациялық стратегия құру

Қор қалың бұқара үшін компанияның қызметі туралы ақпараттың ашықтығын, есептілігі мен айқындығын арттыру үшін бірыңғай коммуникациялық стратегияны іске асырады.

Ақпаратқа барынша ашық қол жеткізу және Қор қызметін жан-жақты жариялау компаниялар тобының ортақ миссиясы, құндылықтары мен мақсаттары бар тұтас организм ретіндегі оң бейнесін қалыптастыруға ықпалын тигізеді.

4. Қаржыландыру көздері мен қажеттіліктері

Қор компаниялары тобы қызметінің қор жасауы құнның тұрақты өсуін қамтамасыз ететін мынадай қағидаттарда іске асырылады:

4) қарыз алулар мен жобаларды қаржыландырудың нарықтық қағидаты;

5) үлестік қаржыландырудың жеткіліктілік қағидаты, яғни жобаларға өзінің қатысуы;

6) инвестициялардың ауқымы мен даму қарқынына байланысты емес қаржылық орнықтылық қағидаты.

Мыналар Қор компаниялары тобының қызметін қаржыландыру көздері болып табылады:

1) компаниялар жинақтайтын өз қаражаты;

2) бюджеттік инвестициялар және қарыз алу;

3) Қазақстан Республикасы Ұлттық қоры Басқару кеңесінің шешімі бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық қорынан қарыз алу;

4) капиталдың ішкі және сыртқы нарықтарында нарықтық қарыз алу;

5) компаниялар акцияларын жария орналастырудан түсетін қаражат (IPO/SPO);

6) ішкі қаржыландыру.

Қор коммерциялықтың пайдасына бюджеттік қаржыландыру үлесін төмендетуге ұмтылады. Өз мүдделерін компаниялардың дамуын жеткілікті қаржыландыру қажеттілігімен оңтайлы үйлестіру үшін Қор компанияның кемелділік дәрежесіне, олардың қызметінің сипаты мен рентабельділігіне, салалық ерекшелігіне және басқа да факторларға байланысты компаниялардың дивидендтерді есептеу нормативтерін айқындаудың жіктелген тәсілін жүзеге асыратын болады.

Қор компанияларының құнын ұлғайту бойынша өзінің ұзақ мерзімді басымдықтарына сәйкес келетін инвестициялардың оңтайлы қоржынын және қор жасау құрылымын Қор айқындайтын болады.

5. Күтілетін нәтижелер

Қор әрбір стратегиялық бағыт шеңберінде қызметтің негізгі көрсеткіштерін пайдалана отырып қойылған мақсаттарға қол жеткізудің тұрақты мониторингін жүргізетін болады.

	Көрсеткіш7	2011 ж.	2015 ж.	2022 ж.
1-стратегиялық бағыт: Компаниялардың ұзақ мерзімді құнын арттыру
1	Таза кірістің өсуі, 2010 г.=100%	120%	140%	250%
2	EBITDA margin (ЕДБсіз)	17,8%	19,9%	27 %
3	Корпоративтік басқару рейтингі8	56,2	75	85
4	Инновациялық даму рейтингі	24,85	100	100
5	Персоналдың тартылу дәрежесі	60%	68%
6	Кадрлардың жыл сайынғы тұрақтамауы	14% көп емес
2-стратегиялық бағыт: Ұлттық экономиканы жаңғыртуға және әртараптандыруға қатысу
7	Қор компанияларының елдің стратегиялық құжаттары шеңберінде белгіленген мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізу дәрежесі (5-қосымшаны қара)		ҮИИДМБ шеңберінде белгіленген мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізу дәрежесі	Стратегиялық жоспар-2020 шеңберінде белгіленген мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізу дәрежесі
8	Өз капиталының рентабельділігі коэффициенті (ROE) (ЕДБсіз)	12,8%	13%-дан төмен емес	14%-дан төмен емес
9	Сатып алынған тауарлардағы жергілікті қамту үлесі	34%	60%	66%-дан кем емес
10	Жұмыстардағы, қызметтердегі жергілікті қамту үлесі	62%	90%	93%-дан кем емес
3-стратегиялық бағыт: Әлеуметтік жауапкершілік
11	Өндірістегі жазатайым оқиғалардың саны	н/д	0		0

Қазіргі уақытта Қор "Әлеуметтік жауапкершілік" бағыты бойынша, тиісті әдістемелер бекілгеннен және бірінші тексерулер жүргізілгеннен кейін 2012 жылдың соңына дейін қызметтің негізгі көрсеткіштері тізіміне енгізілетін әлеуметтік орнықтылық рейтингі және Қордың беделі – екі қызметтің негізгі көрсеткіштерін әзірлеуде.

_________________

⁷Көрсеткіштерді және мақсатты мәндерді есептеу әдістемесі 4-қосымшада келтірілген.

⁸Ірі компаниялардағы орташа мәні

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 1-қосымша

Ескерту. 1-қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

Активтердің ағымдағы құрылымы¹

1. "ҚазМұнайГаз" ҰК" АҚ

2. "Қазақстан темір жолы" ҰК" АҚ

3. "Қазақтелеком" АҚ

4. "KEGOC" АҚ

5. "Қазпочта" АҚ

6. "Қазақстан Инжиниринг" ҰК" АҚ

7. "Павлодар әуежайы" АҚ

8. "Ақтөбе халықаралық әуежайы" АҚ

9. "Академик Ш.Ш. Шөкин атындағы энергетика ҚазҒЗИ" АҚ

10. "КОРЭМ" АҚ

11. "Эйр Астана" АҚ

12. "Самұрық-Энерго" АҚ

13. "Самұрық-Қазына Инвест" ЖШС

14. "Самұрық-Қазына Келісімшарт" ЖШС

15. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

16. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

17. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

18. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

19. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

20. "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ

21. "БТА Банк" АҚ

22. "Біріккен химия компаниясы" ЖШС

23. "Самұрық-Қазына" жылжымайтын мүлік қоры" АҚ

24. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

25. "Тау-Кен Самұрық" АҚ

26. "Атырау халықаралық әуежайы" АҚ

27. "Альянс Банк" АҚ

28. "Досжан темір жолы" АҚ (ДТЖ)

29. "Темiрбанк" АҚ

30. "Қарағандыгипрошахт және К" ЖШС

31. "Самұрық-Қазына Финанс" ЖШС

32. KGF Management

33. KGF SLP

34. KGF IM

35. "Майқайыңалтын" АҚ

36. "Астана-финанс" АҚ

37. "Екібастұз ГРЭС-1" ЖШС

38. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

_____________

¹2011 жылғы 31 желтоқсанға

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 2-қосымша

Ескерту. 2-қосымшаға өзгерістер енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

Компаниялардың жол карталары

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 3-қосымша

Тәуекелдер және оларды азайту жөніндегі іс-шаралар

Даму стратегиясын табысты іске асыруға әсер ететін тәуекелдер¹ мыналар болып табылады:

	Тәуекелдің немесе қауіптің атауы	Тәуекелдің пайда болу себептері	Тәуекелді іске асырудан болатын ықтимал салдарлар	Тәуекелдерді басқару жөніндегі іс-шаралар
1	2	3	4	5
1	Лауазымды тұлғалардың және Қор мен ЕҰ органдарының корпоративтік басқарудың белгіленген рәсімдерін әдейі немесе абайсыз бұзуы	Корпоративтік басқаруда шешімдердің тиімділігіне бағытталған басшылықты уәждеу тетіктерінің болмауы. Тәуелсіз директорлардың шектеулі рөлі. Белсенді емес директорлар кеңестері/қадағалау кеңестері, атқару органдары.	Корпоративтік басқарудың төмен деңгейі. Қорға стэйкхолдер тарапынан және ЕҰ инвесторлар тарапынан сенімнің азаюы. Қордың және ЕҰ кредит рейтингілерінің азаюы, қарыздық қаржыландыру құнының қымбаттауы. ЕҰ акцияларын қор нарығының толық бағаламауы.	Корпоративтік басқару жүйесін жетілдіру жөніндегі жоспарларды әзірлеу және іске асыру.
2	Қор мен ЕҰ лауазымды тұлғаларының басқарушылық шешімдер қабылдау кезіндегі қателері	Мемлекеттік органдардың өкілдері болып табылатын ДК/ҚК мүшелеріндегі, Қордың өкілдері болып табылатын ДК/ҚК мүшелеріндегі мүдделер қақтығысы.	1) Қор мен ЕҰ коммерциялық бағдарын ескерместен Қордың мемлекеттік бағдарламаларды "өткізушіге" айналуы. Қолдаушы үлестес компаниялардың Қордың даму стратегиясына қайшы келетін шешімдер қабылдауы. Кредиттік тәуекелге жоғары ұшырағыштық. Жіберіліп алған кірістер/қаржы шығындары. ЕҰ ұзақ мерзімді құнының төмендеуі.	Қақтығыстарды реттеу жөніндегі саясатты іске асыру
		Қор және ЕҰ лауазымды тұлғаларының шешім қабылдау кезінде құндық ойлануы емес процестік ойлануы. Қор және оның ЕҰ қызметкерлерінің үлестес компаниялар ДК/ҚК қатысуының пассивтігі (шешім қабылдау мерзімін созу, дауыс беру кезінде көпшіліктің пікіріне автоматты түрде қосылу және т.б.), оның ішінде олардың қате жіберіп алудан қауіптенуінің салдары.	2) Стратегиялық әріптестермен инвестициялық жобаларды іске асыруды созу немесе тоқтату.	ЕҰ-да басқару практикасын жақсарту бойынша практикалық басшылықты әзірлеу. Қордың және ЕҰ лауазымды тұлғаларын басшының компанияның құнын арттыруға бағдарланған ой-пікірін қалыптастыруға бағыттап оқыту. Қордың және ЕҰ D&O жауапкершілігін сақтандыру жөнінде шаралар қабылдау.
3	"Халықтық IPO" бағдарламасының міндеттеріне қол жеткізбеу	1) ЕҰ-дардың ІРО-ға дайын еместігі. Компанияларды ІРО-ға дайындайтын персоналдың жеткіліксіздігі. ІРО-ға дайындау жөніндегі консалтингілік қызметтердің төмен деңгейі.	Капитал тартудың жіберіп алған мүмкіндігі.	ҚРҮ 08.09.2011 жылғы, №1027 қаулысымен бекітілген "Халықтық ІРО бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы.
		2) Қазақстандық инфрақұрылымның ІРО-ға дайын еместігі	Бөлшек инвесторлардың кетуі. БҚН өтімділігіне қол жеткізілмеу.
		3) Уақтылы емес және сапасыз ақпараттық-білім беру бағдарламасы.	Халық белсенділігінің төмендігі. Өткізілетін мемлекеттік шараларға азаматтардың сенімсіздігі. Капитал тартудың жіберіп алған мүмкіндігі. Қордың бедел тәуекелі.
4 (ЕҰ)	Қор нарығының ЕҰ орналастыратын акцияларын толық бағаламауы	"Халықтық ІРО" бағдарламасы бойынша 1) тармақ. ЕҰ органдарының қолайсыз кезеңде ІРО туралы шешім қабылдауы.	Капитал тартудың жіберіп алған мүмкіндігі.	"Халықтық ІРО" бағдарламасын орындау шеңберінде атқарылатын үміткер компанияларды ІРО-ға дайындау жөніндегі іс-шаралар, ІРО-ның ең озық кезеңін айқындау мақсатында әлемдік нарықтардағы жағдайдың мониторингі.
5 (ЕҰ)	Қызметтер көрсететін тұтынушылар санының азаюы (телекоммуникациялар мен байланыс секторында, көлік секторында активтерді иеленумен байланысты тәуекел)	Бәсекелестер позициясының күшеюі. Әлемдік дағдарыс салдарынан тұтынушы сұранысының төмендеуі. Қызметтердің кейбір түрлерінің өмірлік циклының аяқталуы.	Кірістің азаюы. Компаниялардың ұзақ мерзімді құнының төмендеуі.	Операциялық циклды басқару тиімділігін арттыру. Агрессивтік маркетингілік саясат. Тұтынушыларды ұстау саясаты. Ағымдағы бизнес әлеуетінің негізінде қызметтердің жаңа түрлерін игеру.
6	Беделдің төмендеуі/жоғалуы	Бұқаралық ақпарат құралдарында Қор/ЕҰ, лауазымды тұлғалар, қызметкерлер туралы теріс ақпараттың жариялануы. Персоналдың іскерлік және кәсіби этиканы сақтамауы. Жеткізушілердің, тұтынушылардың, кредиторлардың, басқа да контрагенттердің алдындағы келісімшарттық міндеттемелердің орындалмауы. Бірқатар тәуекелдердің басталуы (Халықтық ІРО, Корпоративтік басқару режимі, Сыбайлас жемқорлық және т.б.).	Тұтынушылар, іскерлік әріптестер, мемлекеттік органдардың өкілдері, ел халқы тарапынан сенімнің төмендеуі/жоғалуы. ЕҰ-ның Қорға, Қордың кейбір ЕҰ-ға сенімінің азаюы. Заңға қарсы ықтимал әрекеттерге байланысты мемлекеттік органдардың, халықтың, баспасөздің тарапынан сұраныстың ұлғаюы. ЕҰ-ның сәтсіз ІРО, инвесторлардың сенімсіздігі салдарынан облигациялар шығару жолымен тартылған капитал құнының қымбаттауы. Компаниялардың ұзақ мерзімді құнының төмендеуі.	Ақпараттық орта мониторингі, Қордың жұртшылықпен және БАҚ-пен (мақсатты аудиториялармен) тиімді коммуникациясын ұйымдастыру. Іскерлік әдеп кодексінің сақталуын бақылау.
7 (ЕҰ)	Жаңа технологияларды сәтсіз енгізу	Инновациялық саясатты басқару моделінің төмен тиімділігі. Инновациялық жобаларды іске асыру мерзімінің созылуы және онымен байланысты технологиялардың моралдық тозуы. Жаңа технологияларды енгізу қателіктері.	Инновацияларға жұмсалатын тиімсіз шығындар. Стратегиялық мақсаттарға қол жеткізу үшін ЕҰ әлеуетінің төмендеуі.	Инновациялық мәдениетті енгізу. Инновацияларды енгізу тәуекелдерін бөлу үшін БК құру. Инновациялар жөніндегі жоспарларды іске асыру. Ұсынылатын жаңашылдықты қазақстандық жағдайларға және нарықтың ерекшелігіне бейімдеу.
8 (ЕҰ)	Технологиялық шешімдерді пайдалану құқығын жоғалту	Өнертабыстарды, технологияларды патенттік қорғаудың болмауы.	Технологиялық шешімдерді пайдалану құқығын жоғалту. Қор ЕҰ стратегиялық мақсаттарға қол жеткізуге арналған әлеуетінің төмендеуі.	Патенттерді, технологияларды және лицензиялық келісімдерді түгендеу. Техникалық шешімдерді пайдалану жөніндегі құқықтардың қорғалуын ұйымдастыру.
9	Қор мен ЕҰ қызметіне коммерциялық емес жоғары жүктемеге байланысты қызмет тиімділігінің азаюы.	1) Қор мен ЕҰ коммерциялық бағдарын ескерместен Қордың мемлекеттік бағдарламаларды "өткізушіге" айналуы. 2) Қор мен ЕҰ-да бөлек есепке алудың болмауы.	Қызметтің бейіндік бағыттарын дамытудан түсетін жіберіліп алынған кірістер. ЕҰ ұзақ мерзімді құнын азайту.	Бөлек есепке алуды енгізу. Коммерциялық емес қызметке арналған лимиттерді енгізу. Тариф түзу мәселелері бойынша мемлекеттік органдармен диалог.
10 (ЕҰ)	Инвестициялық жобаларды іске асыруды тоқтату/кешіктіру. Жобалардың өзін өзі ақтауы көрсеткіштерінің нашарлауы.	Әлемдік дағдарыс. Қарыз капиталы құнының қымбаттауы. Оларды іске асыру табысы Қор мен ЕҰ-ның қызметі нәтижелеріне елеулі әсер ететін республикалық маңызы бар аса ірі жобаларға Қор ЕҰ тәуекелдерін шоғырландыру. Қаржыландыру, преференциялар бөлігінде мемлекеттік қолдаудың азаюы. ЕҰ стратегиялық әріптестерінің күтілмеген мінез-құлқы, Қор мен ЕҰ арасындағы стратегиялық әріптестермен өзара іс-қимыл жасау жөніндегі үйлесімнің бұзылуы, олардың бұрын қол жеткізілген уағдаластықтардан шығуы. Мемлекеттік органдардың, Қордың, ЕҰ, олардың стратегиялық әріптестерімен іс-қимылын үйлестірудегі, келісіміндегі іркіліс, бәсекелестердің әрекеті.	Қордың инвестицияланған қаражатын жоғалту. Мемлекеттік маңызы бар жобаларды қоса алғанда, жобаларды іске асыру мерзімінің бұзылуы, кешіктірілуі. Қор мен ЕҰ-ның бедел тәуекелі. ЕҰ ұзақ мерзімді құнының төмендеуі.	Жобаның бастапқы сатысын мұқият дайындау. Жобаны іске асырудың әрбір кезеңіндегі орындауды бақылау. Қаржыландыруды уақтылы қамтамасыз ету. Мемлекеттік органдармен: тариф түзу мәселелері бойынша, қорғаныс мақсаттары үшін, геологиялық жұмыстар үшін мемлекеттік тапсырыстарды қамтамасыз ету мәселелері бойынша жұмыс, тұрғын үй салу жөніндегі жобаларды іске асыру үшін сенімді құрылыс салушыларды іріктеу.
11	Жаңа инвестициялар	Су шаруашылығы секторының жобаларын іске асыру тәжірибесінің болмауы. Қаржыландыру бөлігінде мемлекеттік қолдаудың болмауы.	Жобаны іске асырудағы іркіліс. Қордың бедел тәуекелі.	Су шаруашылығы секторындағы жобаларды іске асыру үшін мемлекеттік-жеке меншік әріптестік немесе еншілес ұйым құру. Су шаруашылығы секторындағы жобаларды іске асыру тәжірибесі бар стратегиялық әріптес тарту. Бюджет кредиттерін тарту. Жеке меншік инвестициялар тарту.
		ВИЭ пайдаланылатын электр станцияларын салу жобаларын іске асыруда тәжірибенің болмауы. Қаржыландыру, преференциялар бөлігінде мемлекеттік қолдаудың азаюы. Даму стратегиясына сәйкес Жаңа инвестициялармен байланысты басқа да жобалар	Жобаны іске асырудағы іркіліс. Жобаны іске асырудағы іркіліс.	СЭС, ВЭС салу жобаларын іске асыру бойынша Қытай компанияларымен ынтымақтастық. ВИЭ негізінде электр энергиясын өндірушілер үшін қолайлы салық ахуалын орнату бойынша мүдделі тараптармен диалог. Нақты салада тәжірибесі бар стратегиялық әріптес тарту. Жобаларды мұқият сараптау. Инвестициялық тәуекелдерді басқару жөніндегі басқа да шаралар.
12	Операциялық, инвестициялық, қаржылық қызметті жүзеге асыруға арналған өтімділік қаражатының жетіспеуі	Нарықтың сыртқы конъюнктурасының нашарлауы, соның салдарынан компаниялар кірісінің азаюы.Әлемдік дағдарыс, ковенанттың орындалмауы, кредиттік рейтингтің төмендеуі, қарыз қаражатын мерзімінен бұрын қайтару, қосымша қарыз тартудағы қиындықтар. Мемлекеттік маңызы бар ауқымды жобаларға шоғырлануды қоса алғанда, жоғары инвестициялық жүктеме. Кейде Қордың міндеттемелерін ұлғайту жолымен проблемалық активтерді (мысалы, банктерді) қолдау. Қор/ЕҰ берген кепілдіктердің іске қосылуы. Кредит тәуекелін іске асыру.	Өндірістік қызметті жүзеге асыруға арналған айналым қаражатының тапшылығы. Инвестициялық бағдарламаның орындалмауы. ЕҰ дефолты.	Қызмет нәтижелерінің макроэкономикалық көрсеткіштердің өзгерісіне сезімталдығын талдау және қолайсыз өзгерістер жағдайына ден қою сценарийлерін әзірлеу (Қор органдарының Қор компанияларының қаржылық тұрақтылығы мәселелерін қарауы шеңберінде). Кредиттік агенттіктермен ковенантты жұмсарту мәніне келіссөздер. Коммерциялық емес жүктемені азайту жөніндегі жұмыс. Орынсыздық жағдайында қаржы тәуекелдерін хеджирлеу.
13	Шикізаттық тауарларға бағаның қолайсыз өзгеруі	Шикізат бағаларының әлемдік құбылуы (мұнай-газ және тау-кен өнеркәсібі секторларындағы, көлік секторындағы (өзіндік құнның өсуі) активтерді иеленумен байланысты тәуекел (кірістің азаюы)	Қор мен ірі ЕҰ қаржы міндеттемелері бойынша жауап беру қабілетсіздігі, дефолттар. Бағаның төмендеуі нәтижесінде алынбаған пайда.Негізгі қызметтен түсетін кірістердің тұрақсыздығы. Ковенанттың сақталмауы. Бизнес-жоспарлаудың төмен дәлдігі. Инвестициялық міндеттемелердің орындалмауы. Қызметі шикізат бағасына тәуелді болатын жария компаниялар акциялары құнының төмендеуі.	Жоғарыдағыны қараңыз
14 (КО)	Проблемалық банктердің дефолты.	Жұмыс істемейтін активтердің жоғары деңгейі. Банктердің шетелдік активтерін бақылауды жоғалту.Сот талқылаулары.	Шығындар. Беделдің жоғалуы. Қазақстанның банк жүйесіне сенімнің азаюы. Инвесторлар үшін тартымсыздық. Басқа көздердің есебінен банктерді сауықтыру үшін бөлінген Ұлттық қордың қаражатын қайтару. Ұлттық банктің алдында репо мәмілелері бойынша кепілдіктерді орындау.	Қайта құрылымдау жөніндегі шаралар. Банктердің жекелеген шешімдері және талап қою-қуыну жұмысы бойынша ЕДБ құқық қорғау органдарымен жұмысына жәрдемдесу. СКФ. ЕДБ активтерін сауықтыру.
15	Авариялардың болуы салдарынан қаржы шығындары (өрт, жарылыс, су басу,сыну және олармен байланысты өндіріс үзілістері, экологиялық тәуекелдер және т.б.)	Сапалы сақтандыру қорғалуының болмауы. Адам қателігі. Техника қауіпсіздігі, еңбекті және қоршаған ортаны қорғау. Энергетикалық және көлік (т/ж) секторы активтерінің жоғары тозуы. Дүлей зілзалалар: дауыл, су басу және т.б.	Технологиялық мүліктің жоғалуы.Өндіріс үзілістері. Активтерді қалпына келтіруге арналған ресурстар (қаржылық, материалдық, адами). Келтірілген экологиялық залал, қызметкерлерге, үшінші тұлғаларға келтірілген залал үшін төлемдер.	Тәуекелдерді сақтандырудың корпоративтік бағдарламасын енгізу. Қызмет қауіпсіздігін, еңбекті және қоршаған ортаны қорғауды арттыру бойынша шаралар қабылдау. ҚТЖ, СЭ, KEGOC негізгі өндірістік қорларын жаңғыртуға және жаңартуға инвестициялар.
16	Өңірлердегі рұқсат етілмеген митингілер, ереуілдер, әлеуметтік тұрақсыздықтың шиеленісуі	Болжанатын дағдарыс жағдайларында қысқарту бағдарламалары. Өндірістік персоналға үшінші тұлғалардың қысым жасауы. Өндірістік персонал жұмысының қанағаттанғысыз жағдайы.	Өндірістік үзілістерге байланысты алынбаған кірістер. Жер қойнауын пайдалануға арналған келісімшарттар бойынша ең аз жұмыс бағдарламаларын іске асырудағы іркіліс. Бедел. Өңірлерде әлеуметтік шиеленістің артуы.	Әлеуметтік-еңбек дауларын реттеу жөніндегі бағдарламалар. Еңбек ұжымдарындағы түсіндіру жұмыстары. Ұжымдарда командалық рухты дамыту жөніндегі бағдарламалар. Дағдарыс кезеңінде қысқарту туралы шешім қабылдаған жағдайда мүмкіндігінше жеңіл тәсілді пайдалану.

^{___________________}

¹Бұл бөлім Қордың Директорлар кеңесі 14.12.2011 жылы қабылдаған 2012 жылға арналған тәуекелдер картасы негізінде жасалды. Төменде келтірілген тізбе "Самұрық-Қазына" АҚ 2022 жылға дейінгі кезеңге арналған даму стратегиясының қолданылу кезеңінде тұрақты болып табылмайды. Тәуекелдерді жыл сайын сәйкестендіру және тәуекелдер карталарын жасау шеңберінде Директорлар кеңесіне өзгерген сыртқы және ішкі факторлар ескеріле отырып, Қордың болжамды кезеңдерге арналып жаңартылған тәуекелдер карталары (шоғырландырылған негізде) енгізіледі. Осындай іс-шаралар жыл сайын әзірленетін тәуекелдерді басқару жөніндегі іс-шаралар жоспарында олардың әрқайсысы бойынша белгіленеді.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 4-қосымша

Ескерту. 4-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

Қызметтің негізгі көрсеткіштерін есептеу әдістемесі

1. Таза кірістің артуы – ЕДБ-сіз Қор компаниялары тобы бойынша болжамды жылғы негізгі компания акционерінің үлесіне шоғырландырылған таза кірістің 2010 жыл ішіндегі бастапқы көрсеткішке қатынасы.

Негізгі компания акционерінің үлесіне ЕДБ-сіз 2021 жылға арналған 1 315,4 млрд. теңге сомасындағы шоғырдландырылған таза кіріс агрегатталған таза кірістің жыл сайынғы болжалды өсу қарқынын 2015 жылы негізгі компания акционерінің үлесіне Қордың ЕДБ-сіз шоғырландырылған таза кірісіне көбейту жолымен болжанды. 2015 жылдың көрсеткіші компаниялардың даму жоспарлары деректерінің негізінде есептелді. Бұл ретте агрегатталған таза кіріс нақты сектордың мынадай компаниялары бойынша пайдаланылды:

1. "ҚазМұнайГаз" ҰК" АҚ

2. "Қазақстан темір жолы" ҰК" АҚ

3. "Қазақтелеком" АҚ

4. "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ

5. "КЕГОК" АҚ

6. "Самұрық – Энерго" АҚ

7. "Академик Ш.Ш. Шокин атындағы ҚазҒЗ энергетика институты" АҚ

8. "КОРЭМ" АҚ

9. "Біріккен химия компаниясы" ЖШС

10. "Тау-кен Самұрық" АҚ

11. "Қазпочта" АҚ

12. "Эйр Астана" АҚ

13. "Атырау халықаралық әуежайы" АҚ

14. "Ақтөбе халықаралық әуежайы" АҚ

15. "Павлодар әуежайы" АҚ

16. Алынып тасалды - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

17. "Қазақстан Инжиниринг" ҰК" АҚ

2. EBITDA margin (EBITDA бойынша рентабельділік) - пайыздар, салықтар және амортизациялар бойынша шығыстарды шегергенге дейінгі операциялық пайданың негізгі қызметтен түсетін кіріске қатынасы. Мынадай формула бойынша есептеледі:

EBITDA margin = (A - (B-C) - (D-E) – (F-G)) / A Ч 100%, мұнда

А - Негізгі қызметтен түсетін кірістер;

В – Сатылған өнімнің/қызметтердің өзіндік құны;

С – Сатудың өзіндік құнында ескерілетін тозу, сарқылу және амортизация;

D – Жалпы және әкімшілік шығыстар;

E – Жалпы әкімшілік шығыстарда ескерілетін тозу, сарқылу және амортизация;

F – Тасымалдау және сату жөніндегі шығыстар;

G - Тасымалдау және сату жөніндегі шығыстарда ескерілетін тозу, сарқылу және амортизация.

3. Корпоративтік басқару рейтингі

Компаниялардағы корпоративтік басқаруды бағалау Қор Басқармасы бекіткен Корпоративтік басқару диагностикасының әдістемесіне (бұдан әрі – Әдістеме) сәйкес жүзеге асырылатын болады.

Әдістеме корпоративтік басқаруды негізгі үш құрамдауыш – Құрылым, Үдерістер және Ашықтық бойынша бағалайды, олар өз кезегінде корпоративтік басқарудың озық практикасына сәйкес келетін кіші құрауыштар мен өлшемдердің жиынтығын қамтиды:

1) Құрылым:

а) корпоративтік басқару құрылымы

b) корпоративтік басқару қағидаттарына жалпы бейімділік

c) қаржы-мүдделі тараптардың құқықтары

d) мүдделер қақтығысы

e) құзыреттердің ара-жігін ажырату

2) Үдерістер:

a) директорлар кеңесінің тиімділігі

b) корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік

c) сыйақы және сабақтастық

d) тәуекелдерді басқару

e) жоспарлау және мониторинг

3) Ашықтық:

a) ақпараттық саясат

b) қаржылық ақпаратты ашу

c) қаржылық емес ақпаратты ашу

d) аудиторлық үдеріс

e) ішкі аудит

Әдістеме олар бойынша бағалау жүргізілетін өлшемдер тұжырымдамасын қамтиды. Бұл ретте талдаушы ішкі құжаттармен бекітілген рәсімдерді де, сондай-ақ іс жүзінде практикада жүзеге асырылатын рәсімдерді де ескереді.

Қордың даму стратегиясында белгіленген ҚНК қол жеткізуді бағалау мақсаттары үшін корпоративтік басқаруды бағалауды объективтілікті қамтамасыз ету үшін тәуелсіз консалтингілік фирма (тәуелсіз консалтингілік фирмалар) жүзеге асыратын болады.

Корпоративтік басқаруды жалпы бағалау 0%-дан 100% дейінгі (0 – сәйкессіздік, 100% - корпоративтік басқарудың озық практикаларына барынша сәйкес келу) мәнді қабылдауы мүмкін.

Қор 2022 жылға қарай корпоративтік басқару рейтингінің мәнін 85% дейін ұлғайту міндетін қойып отыр.

Қордың алдын ала есептері бойынша ІРО жоспарларынсыз Жалғыз акционері бар компаниялары үшін ең көп ықтимал бағалау 94,5%, ал Жалғыз акционері және ІРО жоспарлары бар компаниялар үшін – 93,6% құрайды. Басқа акционерлері бар компаниялар бойынша шектеулер жоқ, теория жүзінде олар 100% баға алуы мүмкін.

Сол уақытта корпоративтік басқарудың озық практикасын енгізу компанияның мөлшері мен пайдасы тұрғысынан, сондай-ақ әдетте кез келген үдерісте кейбір ұсақ кемшіліктердің болатындығы фактісі тұрғысынан негізсіз болуы мүмкін компаниялардың тарапынан шығындарды талап ететіндігін негізге алғанда, Қор 10 % буфер салады. Бұл айырма менеджментке корпоративтік басқарудың озық практикасының ұсынымдарын орындау кезінде неғұрлым икемді болуға мүмкіндік береді.

4. Инновациялық даму рейтингі

Компаниялардың ИТР нәтижелерін бағалау үшін Қор инновациялық қызмет тиімділігінің негізгі көрсеткіштерінің (бұдан әрі – НТК) көрсеткіштердің екі тобынан және төрт бағыттан тұратын теңгерімделген жүйесін пайдаланады:

Компанияның инновациялық қызметін сипаттайтын НТК:

1. Инфрақұрылым мен адами әлеуетті дамыту

2. Әзірленімдер мен инновациялық жобаларды жүзеге асыру

Компания инновациялық қызметінің нәтижелерін сипаттайтын НТК:

3. Компанияның технологиялық деңгейінің өсуі

4. Компанияның стратегиялық мақсаттарына және мемлекеттік басымдықтарға қол жеткізу

Қор барлығы он НТК пайдаланады. Олардың бір бөлігі барлық Компаниялар үшін әмбебап болып табылады. Үш көрсеткіш: сапаның салалық көрсеткішінің жақсаруы, еңбек өнімділігінің артуы және энергия тиімділігі деңгейінің өсуі – әр түрлі Компаниялар үшін тән.

Алдын ала бағалаулар бойынша 2011 жылы 8 аса ірі компаниялардағы орташа арифметикалық балл 24,85 құрады, бұл компаниялардың инновациялық дамуының салыстырмалы төмен деңгейі туралы куәландырады. Компаниялардың көпшілігінің қазіргі сәтте инновациялық дамудың бастапқы сатысында тұрғандығын ескергенде, оларды инновациялық қызметтің халықаралық стандарттары деңгейіне шығару үшін дайындау белгілі бір уақытты қажет етеді. Алайда олардың осы бағытта белсенді дамуын, сондай-ақ Қор тарапынан инновациялық үдерістерді сырттай ынталандыруды назарға ала отырып, 2016 жылға қарай компаниялар өздерінің инновациялық әлеуетін толық шамада іске асыратыны, яғни 4 жылдық кезеңде ықтимал 100-дің 100-іне қол жеткізетіні күтіледі.

Топтар	Бағыттар	Аспектілер	Код	НТК	Салмақ
Инновациялық қызмет	Инфрақұрылым мен адами әлеуетті дамыту	Инновациялық инфрақұрылым	НТК1	Инфрақұрылымға жұмсалатын шығыстар	12
		Инновациялармен жұмыс істейтін персонал	НТК2	Персоналдың жалпы санындағы инновациялармен жұмыс істейтін персонал	8
	Әзірленімдер мен инновациялық жобаларды жүзеге асыру	Идеяларды іріктеу	НТК3	ҒТК мақұлданғаннан кейін енгізілген жобалардың/рационализаторлық ұсыныстардың саны	6
		ҒЗТКЖ	НТК4	Компания түсіміндегі ҒЗТКЖ жұмсалатын шығыстардың үлесі	12
		Енгізу	НТК5	Компания түсіміндегі инновациялық жобалардағы инвестициялардың үлесі	12
Инновациялық қызметтің нәтижелері	Компания технологиялық деңгейінің өсуі	Басқару	НТК6	Еңбек өнімділігі	10
		Үдерістер	НТК7	Салалық сапа көрсеткіші	10
	Стратегиялық мақсаттарға қол жеткізу Компаниялар және мемлекеттік басымдықтар	Мемлекет	НТК8	Энергия тиімділігінің деңгейі	6
			НТК9	Қазақстандық қамту деңгейі	6
		Акционерлер	НТК10	Инновациялық жобаларды іске асырудан түсетін таза пайданың компанияның жалпы таза пайдасындағы үлесі	18
ИТР рейтингі					100

5. Меншікті капиталды бағалау

Бизнесті бағалау әдіснамасы. Тәуелсіз консультанттар жұмыс істеп тұрған өндірістік кәсіпорынды бағалау кезіндегі барынша сенімді тәсіл ретіндегі кірістік және салыстырмалы тәсілдердің негізінде ЕТҰ меншікті капиталының құнына талдау жүргізді.

Кірістік тәсіл

Кірістік тәсіл шеңберінде ақша ағындарын дисконттау әдісі пайдаланылды. Болашақтағы ақша ағындары ЕТҰ-ның даму жоспарлары мен стратегияларында, сондай-ақ 2011 жылғы 2-тоқсанның аяғындағы жағдай бойынша өзге де жол берілімдерде қамтылған болжамдардың негізінде есептелді.

Кірістік тәсілді пайдалану кезінде құн белгілі бір уақыт кезеңіне болжанатын және олардың келтірілген құнын айқындау үшін дисконтталатын болашақта күтілетін ақша ағындарының келтірілген құнын есептеу жолымен айқындалады. Бұл ретте пайдаланылатын дисконттау ставкасы талданып отырған активті иеленумен байланысты капиталдың құнын, инфляцияны және тәуекелді көрсетуге тиіс.

Жұмыс істеп тұрған кәсіпорынның құнын талдау үшін осы тәсіл барынша қолайлы болып табылады, өйткені ол активтер құнының үш құрауышына, атап айтқанда: 1) болашақтағы пайданың шамасына, 2) оларды алу уақытына және 3) осы пайданы алумен байланысты тәуекелдерге бағытталады. Бұл әдіс компанияның құнын бағалау практикасында барынша жиі қолданылады.

Салыстырмалы тәсіл

Салыстырмалы тәсіл салыстырылатын компаниялардың акцияларын ашық (жария сауда-саттықта) не жабық нарықта ол бойынша сатылатын бағалармен салыстыру жолымен компанияның құны айқындалуы мүмкіндігін болжайды. Салыстырмалы тәсіл шеңберінде компаниялардың құны мынадай әдістердің:

1) ұқсас компаниялардың биржада айналымда болатын акциялары баға белгіленімдерінің (биржалық баға белгіленімдері әдісі);

2) салыстырылатын компаниялар акцияларының пакеттерін сату және ұсыну бағасының (мәмілелер әдісі) негізінде анықталды.

Осы әдістердің шеңберінде белгілі бір өлшемдердің негізінде тиісті ұқсас компания таңдап алынады. Салыстыру үшін аса қолайлы компания – бұл қарастырылып отырған компания саласында жұмыс істейтін, және салыстырылатын өндірістік әлеуетті иеленетін компаниялар.

Қор ЕТҰ құнын бағалаудың салыстырмалы тәсілі кірістік тәсіл нәтижелерін тексеру мақсаттары үшін қолдаушы ретінде пайдаланылды. Дербес ретіндегі салыстырмалы тәсілдің нәтижелерін пайдалану негізді болып табылмайды, өйткені ол ЕТҰ жұмысының барлық ерекшеліктерін ескеруге, және компанияның функционалдық сипаттамаларын сенімділіктің қажетті дәрежесімен салыстыруға мүмкіндік бермейді.

6. Персоналдың тартылушылық дәрежесі

Үш негізгі блок/индекстерден: 1) персоналдың қанағаттанушылығынан, 2) персоналдың компанияға адалдығынан және 3) персоналдың бастаманы қолдауынан тұратын біріктірілген тартылушылық индексін анықтау арқылы персоналдың әлеуметтік көңіл-күйі деңгейін айқындау:

Қанағаттанушылық қызметкерлердің: еңбекке орналасу жүйесін, еңбек шарттары мен төлемдерін; басшылық қабылдайтын шешімдерге сенімді; компания туралы ақпарат алуды; қамтамасыз етілу шарттарын және еңбек мазмұнына ішкі қанағаттанушылықты; кадрларды іріктеу мен орналастыру өлшемдерін; уәждеу бағдарламаларын бағалауды қамтиды.

Адалдық ұжымдағы өзара қатынастарды; компания қызметкерлерінің тұтастай қабылдауын; кәсіптік және мансаптық өсудің берілетін мүмкіндіктерін; корпоративтік мақсаттар мен компанияның дамуын бағалауды қамтиды.

Бастаманы қолдау блогы қызметкерлердің өсуі мен өзін өзі іске асыруын дамытуға арналған мүмкіндіктерді; қызметкерлерді идеялар әзірлеуге тарту бағдарламаларын; тану және көтермелеу, күш-жігерді бағалау жүйесін бағалайды.

Персоналдың тартылушылық дәрежесін есептеу қызметкерлердің пікірін зерттеу/сауалнама жүргізу нәтижелері негізінде жүргізіледі. Зерттеулер жүргізудің кезеңділігі – жыл сайын.

2011 жылы Қор компаниялары тобы қызметкерлерінің тартылушылығына осы көрсеткіштің сенімді, салыстырмалы және тәуелсіз бағасын алу мақсатында бірыңғай әдістеме бойынша зерттеу жүргізілді.

Жобаның қорытындылары бойынша Қор компаниялары тобы бойынша әкімшілік-басқару персоналының тартылушылығының шоғырландырылған орташа индексі 2011 жылы 60,3% құрады, бұл ең аз шектік мәннен 0,3% жоғары (ең төменгі шек – 60%, бұл жағдайдың тұрақты және оң екендігін білдіреді). 2012 жылы Қордың бүкіл тобы бойынша саны әкімшілік-басқару персоналынан елеулі түрде асатын өндірістік персонал да зерттеумен қосымша қамтылатын болады. Осыған байланысты, бүкіл персоналдың, оның ішінде өндірістік персоналдың әлеуметтік көңіл-күйі жоғары болмауы мүмкін деп болжанады.

7. Кадрлардың жыл сайынғы тұрақтамаушылығы

Кадрлардың тұрақтамаушылығы еншілес ұйымдар мен филиалдарға орналасқандарды қоспағанда, есепті уақыт кезеңі ішінде Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының негіздемелері бойынша жұмыстан босаған қызметкерлердің санын сол кезең ішіндегі қызметкерлердің орташа санына бөлу жолымен есептеледі.

Қолданыстағы практикаға сәйкес ұйымдардағы кадрлардың 14% аспайтын шектегі тұрақтамаушылығы қалыпты шекті мән болып саналады (табиғи азаюды: зейнет демалысына кетуді, мемлекеттік қызметке ауысуды және т.б. ескергенде). Осыған байланысты Қор оң жылдық кезеңнің бойында осы мәннен аспауды өзіне міндет етіп қояды.

8. Қор компанияларының елдің стратегиялық құжаттары шеңберінде белгіленген мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізу дәрежесі

Бұл көрсеткіш Қор тобының ҮИИДМБ және Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспарының шеңберінде негізгі салалық көрсеткіштерге қол жеткізуін көрсетеді. Осыған байланысты, ҮИИДМБ шеңберінде жекелеген көрсеткіштерге қол жеткізу 2014 не 2015 жылға дейін жоспарланған, бірқатар мақсатты көрсеткіштер бойынша тиісті жылға дейін ғана мән беріледі.

9. Меншікті капитал рентабельділігінің коэффициенті (Return On Equity - ROE)

Топ-менеджерлердің оларға акционерлер сенім білдірген капиталды қаншалықты табысты басқаратындығы туралы ұғым беретін компанияның қаржылық жағдайы көрсеткіштерінің бірі.

ROE мынадай формула бойынша есептеледі:

ROE = A / (B+C) / 2 Ч 100%, мұнда

А – таза кіріс/(шығын)

В – меншікті капитал, ағымдағы кезең ішінде барлығы N

С- меншікті капитал, өткен кезең ішінде барлығы N-1

Меншікті капиталдың теңгерімдік құнының шоғырландырылған деректерін алдын ала болжау мүмкін болмайтындықтан, мақсатты мәннің есебін беру мүмкіндігі жоқ.

Осыған байланысты мән ретінде 12-14 пайыз диапазоны таңдап алынды, ол тұтастай Қор үшін белгіленген талап етілетін кірістілік ретінде беріледі. Бұл құнды ұлғайту жөніндегі міндетті орындау үшін Қор ұмтылатын деңгей.

10. Жергілікті қамту үлесі "Тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде ұйымдардың жергілікті қамтуды есептеуінің бірыңғай әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 20 қыркүйектегі № 964 қаулысына сәйкес есептеледі:

Тауарларды жеткізуге арналған шарттағы жергілікті қамтуды (ҚҚт) есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі:

мұнда:

n – тікелей де, қосалқы мердігерлік шарттарын жасасу арқылы да шартты орындау мақсатында жеткізуші сатып алған тауарлардың жалпы саны;

i – тауардың реттік нөмірі;

СТ_i - i-ші тауардың құны;

K_i - "СТ-KZ" сертификатында көрсетілген тауардағы қазақстандық қамтудың үлесі;

K_i = 0, "СТ-KZ" сертификаты болмаған жағдайда;

S – тауарларды сатып алу туралы шарттың жалпы құны.

Жұмыстарды (қызметтерді көрсетуге) жеткізуге арналған шарттағы қазақстандық қамтуды (ҚҚж/қ) есептеу мынадай формула бойынша жүргізіледі:

мұнда:

m – тапсырыс беруші мен мердігердің арасындағы шартты, мердігер мен қосалқы мердігер арасындағы шарттар және т.б. қоса алғанда, жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) мақсатында жасалған j-шарттардың жалпы саны;

j – жұмыстарды орындау (қызметтерді көрсету) мақсатында жасалған шарттардың реттік нөмірі;

СД_j – j- шарттың құны;

СТ_j – j-шартты орындау мақсатында жеткізуші немесе қосалқы мердігер сатып алған тауарлардың жиынтық құны;

ССД_j – j-шартын орындау мақсатында жасалған қосалқы мердігер шарттарының жиынтық құны;

R_j – j-шартын орындайтын жеткізушінің немесе қосалқы мердігердің қызметкерлерінің жалпы еңбекақы төлеу қорындағы қазақстандық кадрлардың еңбекақы төлеу қорының үлесі;

n – j-шартын орындау мақсатында жеткізуші немесе қосалқы мердігер сатып алған тауарлардың атауларының жалпы саны;

i – j-шартын орындау мақсатында жеткізуші немесе қосалқы мердігер сатып алған тауардың реттік нөмірі;

СТ_i – i-тауардың құны;

K_i – "CT-KZ" нысанындағы тауардың шыққан жері туралы сертификатта көрсетілген тауардағы жергілікті қамту үлесі;

K_i = 0, "CT-KZ" нысанындағы тауардың шыққан жері туралы сертификат болмаған жағдайда;

S – шарттың жалпы құны.

Есепті кезеңде тапсырыс берушінің сатып алуындағы жергілікті қамтудың (ҚҚ) есебі мына формула бойынша жүргізіледі:

мұнда:

n – сатып алу туралы шарттардың жалпы саны;

i – сатып алу туралы шарттардың реттік нөмірі;

КС_i – сатып алу і-шартындағы жергілікті қамту;

СД_i – сатып алу туралы і-шарттың құны;

S – шарттардың жалпы құны.

2022 жылға қарай ұлттық компаниялар үшін тауарлар сатып алудағы жергілікті қамту үлесі жұмыстарда кемінде 66%, қызметтерде – кемінде 93% құрайды. Есеп жергілікті қамтудың шамамен 1%-ға жыл сайынғы өсімі ескеріле отырып жүргізілді.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 5-қосымша

Қор компанияларының Қазақстан Республикасының стратегиялық және
бағдарламалық құжаттарына сәйкес көрсеткіштері

№	Сала/компания	ҮИИДМБ-дан мақсаттар	Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспарынан мақсаттар	Салалық даму бағдарламаларынан мақсаттар	Қордың даму стратегиясынан алынған көрсеткіштер
1	2	3	4	5	6
1	Мұнай-газ және мұнай-химия саласы/ "ҚМГ" АҚ	2014 жылы мұнай өндіру көлемінің өсуін 85,0 млн. тоннаға дейін жеткізу (2008 жылға қарай 120,4 %)		2014 жылы мұнай өндіру көлемін 85 млн. тоннаға дейін ұлғайту (2009 жылға қарай 111,1%).	"ҚМГ" ҰК" АҚ қатысу үлесін есепке ала отырып, жобалар бойынша мұнай өндіру көлемі: 2015 жылы жылына 25,9 млн. тонна, 2020 жылы жылына 31,7 млн. тонна, 2022 жылы жылына 35,4 млн. тонна.
		2014 жылы қазақстандық МӨЗ-де мұнайды өңдеу көлемінің өсуін мұнайды өңдеу тереңдігін 87% - 90%-ға дейін ұлғайта және отандық мұнай өнімдерін Еуро сапа стандарттарына дейін жеткізе отырып, 15,0 млн. тоннаға дейін (2008 жылға 122,1 %) қамтамасыз ету.	2014 жылға қарай отандық мұнай өңдеу зауыттары ел қажеттілігін отынмен толық қанағаттандыруда.	2014 жылы қазақстандық мұнай өңдеу зауыттарында мұнайды қайта өңдеу көлемдерін 15,1 млн. тоннаға дейін ұлғайту (2009 жылға қарай 124,8) Мұнайды қайта өңдеу тереңдігін 87-90%-ға дейін жеткізу Отандық мұнай өнімдерінің сапасын 3-экологиялық кезең стандарттарына дейін жеткізу.	"ҚМГ" ҰК" АҚ мұнай өңдеу зауыттарындағы мұнай өңдеу көлемі: 2015 жылы 18,91 млн. тонна, 2020-2022 жылдары 21 млн. тонна. Мұнайды қайта өңдеу тереңдігін: Атырау МӨЗ-де 2016 жылға қарай 87%-ға, Шымкент МӨЗ-де 2016 жылға қарай 90%-ға, Павлодар МХЗ-да 2016-2022 жылдары 90%-ға жеткізу. Атырау, Шымкент және Павлодар МӨЗ-де мұнай өнімдерінің сапасын 2016 жылға қарай 4-экологиялық кезеңге дейін жақсарту.
		"Бейнеу - Бозой - Ақбұлақ" газ құбыры бойымен газды тасымалдауды: 2012 жылы - жылына 3,6 млрд. текше метрге дейін; 2013-2014 жылдары - жылына 5,0 млрд. текше метрге дейін; 2015 және одан кейінгі жылдары - жылына 10 млрд. текше метрге дейін қамтамасыз ету.	К 2012 жылға қарай "Бейнеу - Бозой - Ақбұлақ" газ құбыры елдің бүкіл оңтүстігін жылына газдың 5 млрд. текше метрге дейінгі көлемде газбен қамтамасыз етеді	2014 жылы газ тасымалдау көлемін жылына 129,3 млрд. текше метрге дейін, оның ішінде "Бейнеу - Бозой - Ақбұлақ" газ құбыры ("Бейнеу-Шымкент") бойынша жылына 5 млрд. текше метрге дейін (2012 жылы – жылына 3,6 млрд. текше метрге дейін) ұлғайту.	Газ тасымалдау көлемі: 2015 жылы 114,3 млрд. текше метр, 2020 жылы 120,6 млрд. текше метр, 2022 жылы 121,1 млрд. текше метр. "Бейнеу-Бозой-Шымкент" газ құбырын салу: 2013 жылы Бозой-Шымкент учаскесін өткізу қабілетімен жылына 6 млрд.текше метрмен аяқтау. 2015 жылы Бейнеу-Бозой учаскесін өткізу қабілетімен жылына 10 млрд. текше метрмен аяқтау.
				Көмірсутектердің барланған қорларын ұлғайту 2015 жылға қарай шамамен 300 млн. тоннаны құрайды	"ҚМГ" ҰК" АҚ мына жобаларға қатысу үлесін ескере отырып, жобалар бойынша мұнайдың дәлелденген тартылған қорлары: 2015 жылы 816 млн. тонна, 2020 жылы 1322 млн. тонна және 2022 жылы 1413 млн. тонна.
				Мұнай құбырларының өткізу қабілетін жылына 87 млн. тоннаға дейін; Каспий Құбыр өткізгіш консорциумы – жылына 67 млн. тоннаға дейін, Қазақстан Қытай жылына 20 млн. тоннаға дейін ұлғайту	Құбырлы көлікпен мұнай тасымалдау көлемі (КТК есепке алмай): 2015-2022 жылдары 60-дан астам млн. тонна Мұнайды танкерлі флотпен тасымалдау: 2015-2022 жылдары 13 млн. тонна.
		2012 жылы битум өндіру қуатын жылына 500 мың тонна көлемінде енгізу		2012 жылы битум өндіру қуатын жылына 500 мың тонна көлемінде енгізу	Битум өндіру жөніндегі қуат: 2015 жылы жылына 576 мың тонна, 2020 және 2022 жылдары жылына 606 мың тонна
		2014 жылдан бастап хош иісті көмірсутектерін өндіруді жылына 133 мың тоннаға дейін бензол, жылына 496 мың тоннаға дейін параксилол көлемінде қамтамасыз ету		Хош иісті көмірсутектерін өндіруді жылына 133 мың тоннаға дейін бензол, жылына 496 мың тоннаға дейін параксилол көлемінде ұлғайту.	Хош иісті көмірсутектер өндіру: бензол: 2015 жылға қарай жылына 133 мың тонна, параксилол – 2015 жылға қарай 496 мың тонн
2	Химия өнеркәсібі/ "БХК" ШЖС	2014 жылға қарай химия өнімдерін өндіру көлемдерін 2 есе ұлғайту	2020 жылға қарай химия өнімінің жалпы өндірісі 3 есе өседі.	2014 жылы химия өнімдерінің жалпы өндірісін 2 есеге ұлғайту.	Химия өнімдері өндірісінің көлемі: 2015 жылы 400 млрд. теңге, 2020 жылы 464 млрд. теңге.
		2014 жылға қарай жоғары шекті химия өнімдерінің экспортын 2 есеге ұлғайту.		2014 жылға қарай жоғары шекті химия өнімдерінің экспортын 2 есе ұлғайту.	Сатудан %-бен химия өнімі экспортының үлесі: 2015 жылы 70%, 2022 жылы 90%.
			2020 жылға қарай химия өнімдерінің 20-дан астам жаңа түрінің өндірісі ұйымдастырылады.	2014 жылға қарай химия өнімдерінің 6 жаңа түрінің өндірісін ұйымдастыру.	Химия өнімінің жаңа түрлерінің саны: 2015 жылы 7, 2022 жылы 15.
			2013 жылға қарай күкірт қышқылының өндірісі жылы 2500 мың тоннадан астам көлемге дейін жеткізіледі	2013 жылы күкірт қышқылын өндіру – 2527 мың тонна.	Жылына 180 мың тонна көлемінде күкірт қышқылын өндіру.
		2015 жылдан бастап базалық мұнай-химия өнімдерінің өндірісін жылына 800 мың тонна полиэтилен және жылына 500 мың тонна полипропилен көлемінде қамтамасыз ету		2015 жылдан бастап базалық мұнай-химия өнімдерінің өндірісін жылына 800 мың тонна полиэтилен және жылына 500 мың тонна полипропилен көлемінде қамтамасыз ету	Полимерлі өнімнің жылына қуаты 1300 мың тонна ықпалдастырылған газ-химия кешенін салу
3	Теміржол саласы/ "ҚТЖ" АҚ	453 км теміржолдар салу.	Республика ішінде және ҚР шекарасынан тыс жерлерде жүктер мен жолаушыларды жеткізуді жылдамдату үшін шамамен 1400 км жаңа теміржолдар желісін салынды	2015 жылға қарай 453 км теміржолдар салу жоспарланып отыр.	2015 жылға қарай ұзындығы 439 км және 2018 жылы 1641 км теміржолдар құрылысын салу жоспарлануда
		2015 жылға қарай жүк қатынасының жылдамдығын 15-20%-ға, ал негізгі халықаралық көлік дәліздері бойынша – 20-30-ға арттыру	2020 жылға қарай теміржолдардың транзитті учаскелері бойынша жүк поездары қозғалысының орташа техникалық жылдамдығы кемінде 55 км/сағ құрайды.		2020 жылға қарай теміржолдардың транзитті учаскелері бойынша жүк поездары қозғалысының орташа техникалық жылдамдығы кемінде 55 км/сағ құрайды.
4	Электр энергиясын өндіру және беру/ "Самұрық-Энерго" АҚ; "KEGOC" АҚ	2014 жылы электр энергиясын өндіруді 96,8 млрд. кВтсағ болжамды тұтыну кезінде 97,9 млрд. кВтсағ дейін жеткізу.	2020 жылға қарай экономиканың қажеттілігін қанағаттандыратын өз көздерінен энергия өндіру 100%-ды құрайды	2014 жылы электр энергиясын өндіруді 96,8 млрд. кВтсағ болжамды тұтыну кезінде 97,9 млрд. кВтсағ дейін жеткізу.	2014 жылы электр энергиясын өндіруді 29,75 млрд. кВтсағ дейін өсуі. Электр станцияларының белгіленген қуатын2 2015 жылы до 8 650 МВт-қа, 2020 жылы 15 987 МВт-қа дейін өсуі. Электр энергиясын өндіруді19 2015 жылы 33,6 млрд. кВтсағ.-қа, 2020 жылы 50,5 млрд. кВтсағ-қа дейін өсуі.
		2014 жылы көмір өндіру көлемін 123 млн.тоннаға дейін қамтамасыз ету		2014 жылы көмір өндіру көлемін 123 млн.тоннаға дейін қамтамасыз ету.	2014 жылы 41,5 млн. тонна көмір өндіру. 2020 жылы: 43,7 млн. тонна көмір өндіру 2022 жылы: 44 млн. тонна көмір өндіру
			2015 жылға энергия тұтынудың жалпы көлеміндегі баламалы энергия көздерін пайдалану үлесі 1,5 % астамды, 2020 – 3% астамды құрайды		Энергия тұтынудың жалпы көлеміндегі баламалы энергия көздерін пайдалану үлесі "Самұрық-Энерго" АҚ тобы бойынша 2015 жылы 1,6%-ды құрайды. "Самұрық-Энерго"" АҚ тобының электр станцияларында белгіленген қуат бойынша энергия тұтынудың жалпы көлеміндегі баламалы энергия көздерін пайдалану үлесі 2020 жылы 4%-ға дейін құрайды. Энергия тұтынудың жалпы көлеміндегі баламалы энергия көздерін пайдалану үлесі 2020 жылы "Самұрық-Энерго" АҚ тобы бойынша 2%-ды құрайды
			2020 жылға қарай Балқаш ЖЭС салынады және пайдалануға беріледі		2017 жылы Балқаш ЖЭС салынды және пайдалануға берілді.
			2015 жылға қарай Балқаш ЖЭС бірінші кезегін салу аяқталады		2017 жылы Балқаш ЖЭС бірінші кезегінің құрылысы аяқталды. I-модульдің қуаты 1320 МВт.
5	Тау-кен металлургиялық өнеркәсібі/ "Тау-кен Самұрық" АҚ	Жоғарғы технологиялық бәсекеге қабілетті өнім өндіру және экспорттау көлемін 2008 жылдың деңгейіне қатысты 2 есеге ұлғайту.	2015 жылға қарай өндіріс және металлургиялық өнімді экспорттау екі есе көбейеді.	Жоғарғы технологиялық бәсекеге қабілетті өнім өндіру және экспорттау көлемін 2008 жылдың деңгейіне қатысты 2 есеге ұлғайту.	Марганец өндіру қуаты – 2022 жылы жылына 200 мың тоннаға дейін руда Қорғасын өндіру қуаты – 2022 жылы жылына 1000 мың тоннаға дейін руда Мыс өндіру қуаты – 2022 жылы 10000 мың тонна руда Темір рудасын өндіру қуаты – жылына 3000 мың тоннаға дейін руда
6	Телекоммуникациялық сала/"Қазақтелеком" АҚ			Телефон байланысының тіркелген желілерінің тығыздығы: 2014 жылы – 100 адамға 25,4.	Байланыстың тіркелген желілерін пайдаланушылар тығыздығы: 2015 жылға қарай 100 адамға 25,4 2022 жылға қарай 100 адамға 25,71
		Интернеттің кең жолақты желісі абоненттерінің тығыздығы - 100 адамға 22.	Қазақстан Республикасы үй шаруашылықтары телефон байланыс қызметтерімен және Интернетке кең жолақты қолжетімділікті қамту 100% жетеді.	Интернет желісіне кең жолақты қолжетімділікті пайдаланушылар: 2014 жыл – 100 адамға 22.	Пайдаланушылардың Интернеттің кең жолақты желісінің тығыздығы: 2015 жылы 100 адамға КЖҚ 9,84 порт, 2020 жылы 100 адамға КЖҚ 11,5 порт. 2022 жылы 100 адамға КЖҚ 12,43 порт.
				Байланыстың әмбебап қызметтерімен қамтамасыз етілген ауылдық елді мекендердегі абоненттер саны: 2014 жылы 1 045 730 абонент.	2015 жылдан бастап ауылдық жерлерді телефония қызметтерімен және КЖҚ қамту – 100%
		Ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы - 100 адамға 135.	1000 адам және одан да көп халық саны бар барлық елді мекендерді ұтқыр байланыс қызметтерімен қамтамасыз етілді.	Ұялы байланыс абоненттерінің тығыздығы: 2014 жылы – 100 тұрғынға 135.	Ұтқыр байланыс абоненттерінің саны 2015 жылы 2,5 млн. және 2022 жылы 4,6 млн. құрайды
		3G және 4G ұялы байланыс стандарттарын енгізу			2015 жылға қарай 4G (LTE) желілерді жазу.
7	Атом өнеркәсібі және атом энергетикасы/ "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ	Қосылған құны жоғары экспортқа бағдарланған, бәсекеге қабілетті өнім алу үшін толық ядролық отын тізбегі бар тігінен интеграцияланған кешен құру	2020 жылға қарай ядролық отын циклі бар тігінен ықпалдастырылған компания құрылды.		2022 жылға қарай "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ базасында ядролық-отын циклын өндірістік-технологиялық тізбектерге тарту жолымен тігінен ықпалдастырылған компания құрылатын болады: өндіру, конверсия, байыту, отын, атом реакторларының құрылысын салу.
		Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдеріне сәйкес уран өндіру көлемін ұлғайту.		Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімдеріне сәйкес уран өндіру көлемін ұлғайту.	Елде уран өндіру – 24-26 мың тонна, оның ішінде "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ - 14-16 мың тонна.
		Ядролық отын тізбегінің жаңа өндірістерін құру - қуаты 12 000 мың тонна уранның гексафторидін (UF6) өндіретін конверсиялық зауыт салу.		Ядролық-отын циклының жаңа өндірістерін құру.	Конверсиялық технологиялар саласында, оның ішінде шетелдік активтерге қатысу арқылы және конверсиялық технологиялар трансферті арқылы, "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ жылына UF6 6000 тоннаға дейін көлемдегі үлесімен шетелдік әріптестермен-әлемдік көшбасшылармен бірлесіп конверсиялық өндірістік қуаттар құру
8	Авиа тасымалдар және әуежайлар/"Эйр Астана" АҚ, "Павлодар әуежайы" АҚ, "Ақтөбе халықаралық әуежайы", "Атырау халықаралық әуежайы" АҚ	2010 жылмен салыстырғанда халықаралық әуе қатынастары санын екі есеге арттыру және еуропалық авиация стандарттарын енгізу.	Халықаралық әуе қатынастарының саны 2 есеге ұлғайтылды.	Халықаралық әуе қатынастарының санын 2010 жылмен салыстырғанда екі есеге ұлғайту және еуропалық авиациялық стандарттарды енгізу.	Халықаралық әуе қатынастарының санын ұлғайту: 2015 жылы 52 2022 жылы 57
			Еуропалық авиациялық стандарттар толығымен енгізілген.	Әуе тасымалдарының бәсекелі нарығын құру.	ИКАО және ұшу қауіпсіздігі жөніндегі еуропалық агенттіктің (EASA) халықаралық авиациялық стандарттардың талаптарына сәйкес ұшулардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету.
			Еуропалық авиациялық стандарттар толығымен енгізілген.	11 әуежай ИКАО санатына ие.	"Павлодар әуежайы" АҚ-ның, "Ақтөбе халықаралық әуежайы" АҚ-ның, "Атырау халықаралық әуежайы" АҚ-ның ИКАО халықаралық стандарттарына сәйкестігі.
9	Пошталық қызметтер/ "Қазпошта" АҚ	Еркін бәсекелестік жағдайында, сапалы почта және қаржы қызмет көрсетулер ұсыну мақсатында бірінші кезекте, ауылдық почта байланысының бөлімшелерін дамыту және автоматтандыру арқылы ауылдық жерлерде почта-жинақтау жүйесіне жаңғырту жүргізілетін болады.		Пошталық байланыстың 560 ауылдық бөлімшелерін салу және жаңғырту	Пошталық байланыстың, оның ішінде ауылдық жерде автоматтандырылған үлесі – 100%.
10	Машина жасау/ "Қазақстан инжиниринг" ҰК" АҚ	Жалпы қосылған құнның өсімі 74%-ға		Жалпы қосылған құнның өсімін 74%-ға Өндіріс көлемін 588 млрд. теңгеге дейін ұлғайту	2022 жылы: Компания тобы бойынша Арнайы өнімді және қос мақсаттағы өнімдерді сату көлемі – 95,2 млрд. теңге Компания тобы бойынша азаматтық мақсаттағы өндіріс көлемі – 80,2 млрд. теңге Азаматтық мақсаттағы өнімді сату көлемі - 42,5 млрд. теңге, Арнайы өнімді және қос мақсаттағы өнімдерді сату көлемі – 40,05 млрд. теңге, Сервистік қызметтер көлемі (инжиниринг) – 13 млрд. теңге. Увеличение доли экспорта в общем объеме реализованной продукции до 16% по сравнению с 8% в 2011 году.
		Саладағы еңбек өнімділігін жылына 52 мың АҚШ долларына дейін ұлғайту		Саладағы еңбек өнімділігін жылына бір адамға 7 592 мың теңгеге дейін ұлғайту.	Еңбек өнімділігін 13,3 млн. теңге/адамға дейін немесе 2010 жылмен салыстырғанда 4 есе ұлғайту
			Мемлекеттік қорғаныс тапсырысы 80%-ға отандық өндіріспен қамтамасыз етілді		"Қазақстан инжиниринг" ҰК" АҚ үлесін Қазақстанның машина жасауының жалпы көлемінде 2010 жылғы 11%-бен салыстырғанда 30%-ға дейін ұлғайту

___________________

¹Ромпетрол есепке ала отырып

²Балқаш ЖЭС бойынша деректер енгізілмеген, осыған байланысты, бұл стратегиялық инвесторлардың акциялар пакетінің 75%-ын іске асыру жоспарланып отыр. Ертіс каскад СЭС бойынша деректер осы активтердің концессияда болғандықтан енгізілмеген.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 6-қосымша

Ескерту. 6-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

Даму институттары арқылы экономиканы ынталандыру

Даму институттары ұлттық экономиканы жаңғырту және әртараптандырудың негізгі құралдары ретінде қызметін жалғастыратын болады.

Орта мерзімді кезеңде даму институттарының қызметі мыналарға:

1. Экономиканың басымды секторларында, сондай-ақ шағын және орта бизнес секторында (бұдан әрі – ШОБ), оның ішінде "Бизнестің жол картасы 2020", "Өнімділік 2020" мемлекеттік бағдарламаларына қатысу жолымен ірі өнеркәсіптік және инфрақұрылымдық кәсіпорындардың экономикалық белсенділігін қолдауға және қалпына келтіруге.

2. Қор тобына кіретін компаниялардың стратегиялық жобаларын және ҮИИДМБ шеңберінде іске асырылатын инвестициялық жобаларды белсенді қаржыландыруға бағытталатын болады.

Ұзақ мерзімді кезеңде, 2022 жылға қарай даму институттары өз күштерін:

1. Инвестициялық жобаларды кешенді іске асыру мақсатында пайдаланылатын құралдар спектрін кеңейтуге.

2. Жобаларды, бәрінен бұрын мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде инвестициялық жобаларды дайындау және құрылымдау жөніндегі функцияларды күшейтуге.

3. Жобалық қаржыландыру және мемлекеттік-жеке меншік әріптестікті одан әрі дамытуға жұмсайды.

Экономиканы жаңғырту және әртараптандыру мәселелеріне белсенді қатысу мақсатында Қор даму институттарымен бірлесіп мынадай негізгі міндеттерді шешуі қажет:

1. Қолда бар активтер сапасын жақсарту ("ҚДБ" АҚ, "ҚИК" АҚ).

2. Экономиканың басымды салаларында қаржыландыруға арналған жаңа жобаларды белсендірек іздеу және мемлекеттік бағдарламаларды

(ҮИИДМБ) іске асыруға белсенді қатысу ("ҚДБ" АҚ, "ҚКМ" АҚ, "ҚЭГ" АҚ);

3. Халықты жұмыспен қамтуды және өңірлік дамытуды ұлғайту жолымен шағын және орта бизнесті дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарламалардың іске асырылу тиімділігін арттыру ("Даму" КДҚ" АҚ).

4. Мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру кезінде даму институттары арасында ең жоғарғы синергияны қамтамасыз ету.

Қор ҮИИДМБ және "Бизнестің жол картасы 2020" қоса алғанда, мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруда орта мерзімді кезеңде компаниялар қызметінің негізгі көрсеткіштерін қою және бағалау жолымен даму институттарының қатысу нәтижелілігін ынталандыратын болады.

Даму институттарының қызметі жеке меншік сектор үшін жеткілікті тартымды емес экономиканың салаларында мемлекет саясатын қолдауға бағытталатындықтан, даму институттары Қормен бірлесіп мемлекет тарапынан құқықтық және қаржылық тетіктерді әзірлейтін болады.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 7-қосымша

Ескерту. 7-қосымшаға өзгеріс енгізілді - ҚР Үкіметінің 25.05.2013 N 516 қаулысымен.

Бенчмаркинг

"ҚазМұнайГаз" ҰК" АҚ

"ҚазМұнайГаз" ҰК" АҚ-ның 2022 жылға қарай пайымы – әлемнің аса ірі 30 мұнай-газ компанияларының қатарына енген, өндірістік қызмет қауіпсіздігінің ең жоғары стандарттарына сәйкес келетін, тиімділігі жоғары және бәсекеге қабілетті ықпалдастырылған мұнай-газ компаниясы.

Қазіргі уақытта "ҚазМұнайГаз" ҰК" АҚ (бұдан әрі – "ҚМГ" АҚ) әлемнің аса ірі 50 мұнай-газ компанияларының қатарына енеді. Айталық, 2012 жылдың басында мұнайдың алынатын дәлелденген қоры бойынша компания 25-27-орында тұр, мұнай өндіру көлемі бойынша 2011 жылдың қорытындысы бойынша 35-39-орында, мұнай өңдеу көлемі бойынша 2011 жылдың қорытындысы бойынша 40-42-орында, газ қоры және өндіру көлемдерінің көрсеткіштері бойынша – 70-орыннан төмен тұр. ROACE, EBITDA margin және еңбек өнімділігі көрсеткіштерін қоса алғанда, экономикалық тиімділік көрсеткіштері бойынша "ҚМГ" АҚ басқа да деңгейлес-ықпалдастырылған компаниялардың тиісті мәндері ауқымының шегінде орналасқан.

Көрсеткіш (2011 ж.)	Өлшем бірлігі	"ҚМГ" АҚ	CNPC	Sinopec	Repsol	OMV	TNK-BP	Газөнеркәсіпмұнай
ROACE	%	12,54	7,48	13,72	6,86	9,02	35,45	19,93
EBITDA margin	%	15,7	8,79	6,90	14,18	12,36	24,47	20,65
Еңбек өнімділігі	Млн. теңге1/адам	31,5	34,9	154,7	261,9	167,6	192,0	99,8
Мұнай өндіру бойынша еңбек өнімділігі, тонна/адам	Тонна/ адам	602	н/д	н/д	н/д	н/д	3 324	2 810

"ҚМГ" АҚ 2022 жылға қарай мына көрсеткіштер бойынша әлемнің аса ірі отыз мұнай-газ компанияларының қатарына кіру ниеті бар: әлемнің деңгейлес-ықпалдастырылған мұнай-газ компаниялары арасында мұнай қоры – шамамен 16-орын (1400 млн. тоннадан астам); мұнай өндіру көлемі – 29-орын (жылына 35,4 млн. тоннадан кем емес); мұнай өңдеу көлемі – 37-орын (жылына кемінде 21 млн. тонна).

Басқа да деңгейлес-ықпалдастырылған компаниялардың тиісті мәндері ауқымының шегінде экономикалық тиімділік көрсеткіштері бойынша: ROACE – 15%-дан кем емес, EBITDA margin – 18%-дан кем емес, бұл ретте еңбек өнімділігін 50 млн. теңге/адамға және мұнай өндіру бойынша еңбек өнімділігін 850 тонна/адамға дейін ұлғайта отырып.

"Қазақстан темір жолы" ҰК" АҚ

"Қазақстан темір жолы" ҰК" АҚ-ның 2022 жылға қарай пайымы – бизнесті жүргізудің таңдаулы әлемдік практикасына сай және жалғыз акционердің талаптарына сәйкес келетін тиімділігі жоғары ұлттық тасымалдау корпорациясы. Бұл ретте "ҚТЖ" ҰК" АҚ экономиканың орнықты дамуының барабар көліктік негізін қамтамасыз етеді және жүктерді, жолаушыларды тасымалдау және магистралды теміржол желісі қызметтерін көрсету бойынша сапалы және бәсекеге қабілетті көліктік-логистикалық қызметтер ұсыну арқылы акционер, тұтынушылар мен қоғам үшін құндылықтар жасайды.

"ҚТЖ" ҰК" АҚ қызметінің өндірістік және қаржылық көрсеткіштерін көшбасшы бес теміржол компанияларымен - Union Pacific (АҚШ), Canadian National (Канада), SNCF (Франция), Deutsche Bahn (Германия) және "Ресей темір жолы" ААҚ (Ресей) – салыстырып талдау, кірістері көрсеткіштерінің салыстырмалы түрде төмен болуы (пайда және EBITDA), негізгі құралдардың елеулі тозуы кезінде компания ROE көрсеткіші бойынша бесінші ұстанымда, EBITDA margin көрсеткіші бойынша төртінші орында, бұл ретте тасымалдаудың елеулі аз көлемін орындайтын SNCF және DeutscheBahn озық болып отыр.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	"ҚТЖ" ҰК" Қазақстан	Union Pacific	Canadian National	SNCF	DeutscheBahn	РТЖ
ROE	%	9,1	15,7	18,7	10	7,4	11,5
EBITDA margin	%	28	45	46	10	14	26
Еңбек өнімділігі	мың тенге/ адам	4 059	58 154	55 522	24 833	26 481	6 321

Осы фактіге оларда компания жұмыс істейтін реттелетін орта елеулі ықпалын тигізеді, бұл ретте қызметтерді ұсыну салыстырмалы түрдегі төмен операциялық шығындар кезінде жүзеге асырылуда. Алайда бұл персоналдың еңбекақы деңгейіне және инфрақұрылым мен жылжымалы құрамның лимиттелетін техникалық параметрлері есебінен (жылдамдық, сенімділік, жылжымалы құрамды тиімді пайдалану және т.б.) зиян келтіре отырып жасалуда.

"ҚТЖ" ҰК" АҚ дамуының өршіл пайымына қол жеткізу мақсатында тасымалдау үдерісінің өзегін құрайтын, құрылымында бизнес бірліктер бар деңгейлес ықпалдастырылған тасымалдау холдингі түрінде көзделіп отыр. "ҚТЖ" ҰК" АҚ-ға тиесілі акциялар пакетін және қатысу үлестерін құру, тарату, қосу және сату арқылы қоржын активтерін қайта құрылымдау қорытындылары бойынша тасымалдаушыларға теміржол құрылымына қол жеткізуді ұсыну бойынша, сондай-ақ жүк және жолаушылар тасымалы бойынша қызмет көрсететін жеке еншілес ұйымдар құрылатын болады.

"ҚТЖ" ҰК" АҚ 2022 жылға қарай озық теміржол компанияларына жақындау және 2022 жылы келесі мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізу міндетін қойып отыр: ROE – 14,2%, ROACE –14,72% кем емес, EBIDTA margin – 39,55% кем емес, еңбек өнімділігі - 13 433 мың теңге/адам.

"KEGOC" АҚ

"KEGOC" АҚ-ның 2022 жылға қарай пайымы – әлемдік деңгейдегі компания және өңірлік ауқымда электр-энергетика саласындағы құзырет орталығы.

"KEGOC" АҚ үшін озық ұқсас компаниялар болып табылатындар ФСК ЕЭС (РФ), RedElйctricadeEspaсa (Испания), Western Power (Австралия),Fingrid OYJ (Финляндия), Terna (Италия).

Көрсеткіш (2011)	Өлшем бірлігі	"KEGOC" АҚ	ФСК ЕЭС (2010)	RedElйctricadeEspaсa	Western Power Australia	Fingrid	Terna
ROACE	%	5,24	н/д	5,8	н/д	6	н/д
EBITDA Margin	%	29,7	61,5	21,3	н/д	30	75,2
Еңбек өнімділігі	мың теңге /адам	12053	29470	175493	54667	318128	112133
Еңбек өнімділігі	млн. кВтс/ адам	9,1	20	146,9	5,14	241,3	100,61
Жүйенің жұмысындағы бұзылудың орташа ұзақтығы (SAIDI)	жылына минут	65,7	н/д	101	217	286	65
Жүйенің жұмысындағы бұзылудың орташа жиілігі (SAIFI)	жылына бұзылу	0,2	н/д	1,9	2	6	2,8

Көрсетілген компаниялардың арасында "KEGOC" АҚ еңбек өнімділігі көрсеткіштері бойынша компаниялардың көпшілігінде пайдалану және жөндеу қызметі жөніндегі қызметтер аутосорсингке шығарылуы себепті ең соңғы орында қалып отыр.

Өндірістік көрсеткіштер, электр энергиясын жеткізу сенімділігі және диспетчерлендіру бойынша (SAIDI, SAIFI) "KEGOC" АҚ әлемнің таңдаулы электр желілік компанияларымен лайықты бәсекелесе алады. Сонымен бір мезгілде активтердің қатты тозуын және компаниялардың ауқымды инвестицияларын ескере отырып "KEGOC" АҚ салыстырылатын компаниялардың арасында соңғы орындарда қалып отыр. Жүйелі бенчмаркингті қамтамасыз ету үшін 2013-2014 жылдарға "KEGOC" АҚ-ның әлемнің 30-дан астам электр желісі компанияларын біріктіретін ITOMS консорциумына кіруі жоспарланып отыр.

"KEGOC" АҚ халықарлық ұқсас-компанияларға жақындай түсу және 2022 жылы мынадай мақсатты міндеттерге қол жеткізу міндетін қойып отыр:

ROACE көрсеткіші бойынша – 5,9%, EBITDA margin– 36,26%, еңбек өнімділігі – 34 024 мың теңге/адам және 10,318 млн. кВтс/адам, SAIDI – жылына 33,5 минут, SAIFI – жылына 0,1 бұзушылық.

"Самұрық-Энерго" АҚ

"Самұрық-Энерго" АҚ-ның 2022 жылғы пайымы – ірі әртараптандырылған энергетикалық холдинг, халықаралық энергия теңгеріміне табысты кіріктірілген, өз акционерлері үшін құн жасайтын және Қазақстанның барлық салаларының орнықты дамуын қамтамасыз ететін энергиямен жабдықтаудың тиімділігі жоғары жүйесін қалыптастыруға бағытталған аса ірі әртараптандырылған энергетикалық холдинг.

"Самұрық-Энерго" АҚ мен бірқатар ұқсас сипаттамалары бар, ұлттық компаниялар және электр энергиясын өндіру мен беру саласында әлемдік көшбасшылар болып табылатын - КЕРСО (Оңтүстік Корея), Vattenfall (Швеция), CEZ Group (Чехия), TransAltaCorporation (Канада), PGE (Польша), ОГК-3 (Ресей) және ДТЭК (Украина) электр энергетикасы секторының шетелдік озық компаниялары болып табылады.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	"С-Э" АҚ	KEP CO	Vattenfall	CEZ Group	TransAlta	PGE	ДТЭК	ОГК-3
ROACE	%	8,9	2,28	6,87	15,45	2,72	8,95	24,89	1,74
EBITDA margin	%	21,2	28,42	44,8	34,23	33,38	25,28	4,54	н/д
Электр энергиясын өндіру бойынша еңбек өнімділігі	МВт*с бір қызметкерге	2 062	22 000	9 876	2 097	29 463	1 657	834	5 850
Көмір өндіру бойынша еңбек өнімділігі	Бір қызметкерге тонна	5 709	-	5 384	4 327	25 289	4 006	828	293
1 кВт*с электр энергиясын өндіруге жұмсалатын шартты отын шығыны	грамм/ 1 кВт*с	366	291	310	340	246	367	390	303

Көрсетілген сегіз компанияның ішінде "Самұрық-Энерго" АҚ көмір өндіру жөніндегі еңбек өнімділігі көрсеткіштері бойынша бойынша 2010 жылдың қорытындысы бойынша Vattenfall, TransAlta және ОГК-3 сияқты көшбасшыларды басып озып екінші орынға шықты (компанияның ауқымын ескергенде осы көрсеткіш әсерлі болып табылады). Электр энергиясын өндіру жөніндегі еңбек өнімділігі көрсеткіштері бойынша компания бойынша ДТЭК және PGE басып озып, алтыншы орынға шықты.

Жүргізілген талдауға сүйене отырып "Самрук-Энерго" АҚ өзінің алдына өндірістік, қаржы-экономикалық, индустриалды-инновациялық және әлеуметтік көрсеткіштер бойынша әлемдік көшбасшылар тобына кіру және 2022 жылы мынадай көрсеткіштерге қол жеткізу мақсатын қойып отыр: ROACE - 13,97%, EBITDA margin – 21%, электр энергиясын өндіру бойынша еңбек өнімділігі – бір қызметкерге 4696 млн. кВт.с., көмір өндіру бойынша еңбек өнімділігі – 6240 тонна/адам (2020 ж.), 1 кВт/с электр энергиясын өндіруге жұмсалған шартты отын – 355 грамм/1 кВт*с.

"Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ

"Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ-ның 2022 жылға қарай пайымы – АЭС құрылысын қоса алғанда, ядролық-отын циклының барлық сатыларына, әлемдік атом энергетикасының негізгі сегменттеріне қатысатын трансұлттық әртараптандырылған компания инновацияляқ технологияларды енгізу саласындағы көшбасшы, тұтынушыға бағдарланған әлеуметтік жауапкершілігі бар компания.

Табиғи уран өндірудің әлемдік нарығында "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ көшбасшы орында тұр. Қазіргі сәтте Қазақстан әлемде табиғи уранға қажеттіліктің шамамен 25%-ын және оны өндірудің шамамен 35%-ын қамтамасыз етеді. Әлемнің жетекші трансұлттық энергия компанияларымен салыстырмалы талдау (француздың AREVA, канаданың Cameco) қаржылық тиімділік және өнімділік көрсеткіштерінің қатыстық салыстыруға келетіндігін көрсетеді.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	"Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ	САМЕСО Канада		AREVA
			Холдинг	Uranium	Холдинг	Front End	Mining
Уран бойынша еңбек өнімділігі
Таза кіріс/ қызметкерлер саны	Млн.теңге /адам	7,8	13,1	9,9	3,6	5,5	4,2
Өндіру көлемі/ қызметкерлер саны	тU/адам	1,37	1,511	1,594	0,174	0,595	1,598
Уран өндіру көлемі	тU	9 959	8 773	8 773	8 341	8 341	8 341
Таза кіріс нормасы	%	26	24	27	9	11	10

"Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ елдің және Компанияның табиғи уран нарығында стратегиялық перспективада көшбасшылық орнын сақтап қалуды және 2022 жылға қарай елде 24-26 мың тонна уран өндіру көлеміне (әлемдік өндірістің шамамен 42%-ы), оның ішінде, "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ-да – 14-16 мың тонна көлеміне (әлемдік өндірістің шамамен 22%-ы) жетуді жоспарлап отыр. Тиімділік және еңбек өнімділігі көрсеткіштері бойынша "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ таза кірісті 82,8 млрд. теңгеден 2022 жылы 269 млрд. теңге дейін, EBITDA margin көрсеткішін 37%-дан 47%-ға дейін ұлғайту, еңбек өнімділігін 1 қызметкерге 1,3 тонндан 1,6 тоннаға дейін және 2012 жылы бір қызметкерге 17 млн. теңгеден 32 млн. теңгеге дейін арттыру міндетін қойып отыр.

Бұдан басқа "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ ядролық-отын циклының барлық қайта бөлінісіне қатысуды жоспарлап отыр, бұл технологияларды трансфеттеу, шетел активтеріне кіру және ядролық отын циклының шетелдік нарықтарына қол жеткізу есебінен әлемдік көшбасшылармен ынтымақтастық негізінде жүзеге асырылатын болады. Осы мақсатты іске асыру кезінде "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделін қорғау, шетелдік стратегиялық әріптестермен қатынастарды дамытуда көпвекторлы саясат жүргізу, сондай-ақ бірлескен жобаларды іске асыру кезінде экономикалық орындылығы мен тепе-теңдік қағидаттарына сүйенетін болады.

"Қазақстан Инжиниринг" ҰК" АҚ

"Қазақстан Инжиниринг" ҰК" АҚ-ның 2022 жылға қарай пайымы – қорғаныс-өнеркәсіп кешенін қоса алғанда, экономиканың барлық салалары үшін машина жасау өнімін өндіретін, бірқатар өнеркәсіп кәсіпорындарын біріктіретін тиімді машина жасау холдингі, Қазақстанның инжиниринг қызметі нарығының көшбасшысы, сондай-ақ жоғары технологиялар саласындағы құзіреттілік орталығы және өз мамандануы салаларындағы жалпыға танылған сарапшы.

"Қазақстан инжиниринг" ҰК" АҚ-мен бірқатар ұқсас сипаттамалары бар машина жасау саласындағы шетелдік озық компаниялар болып табылатындар Finmeccanica Group (Италия), SAFRAN (Франция), "ОПК "Оборонпром" ААҚ (Ресей).

Салыстырмалы талдау көрсетіп отырғанындай, "Қазақстан инжиниринг" ҰК" АҚ-ның негізгі көрсеткіштері батыстың ұқсас компанияларының көрсеткіштерінен елеулі төмен.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	"Қазақстан инжиниринг" ҰК" АҚ	FinmeccanicaGroup (Италия)	"SAFRAN" (Франция)	"Оборонпром" ОПК" ААҚ (Ресей)
ROE	%	3,1	8,2	5,1	11,5
EBITDA margin	%	9,6	8,5	2,6	22,8
Еңбек өнімділігі	млн. теңге/ адам	3,6	48,6	61,8	3,2

"Қазақстан Инжиниринг" ҰК" АҚ өзіне озық халықаралық компанияларға жақындау және 2022 жылға қарай мынадай мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізу міндетін қойып отыр: ROACE –19%-дан кем емес, EBITDA margin –12%-дан кем емес, еңбек өнімділігі – 13,3 млн. теңге/адам немесе 2010 жылмен салыстырғанда 4 есе.

Еңбек өнімділігін арттыру мақсатында "Қазақстан инжиниринг" ҰК" АҚ жұмыс істеп тұрған өндірістік қуаттардың 50%-дан астамына жаңғырту жүргізуді, сондай-ақ технологиялар трансфертімен озық халықаралық компаниялармен бірлесіп жаңа 8 өндіріс құруды жоспарлап отыр.

"Қазақтелеком" АҚ

"Қазақтелеком" АҚ ның 2022 жылға қарай пайымы - өз акционерлері үшін құн жасайтын және ұлттық экономиканы әртараптандыру мен жаңғыртуға жәрдемдесетін ақпараттық коммуникацияның тиімділігі жоғары жүйесін қалыптастыруға бағытталған ірі өңірлік ықпалдастырылған оператор.

"Қазақтелеком" АҚ-мен ұқсас бірқатар сипаттамалары бар шет елдің озық телекоммуникация секторының компаниялары болып табылатындар BritishTelecom, FranceTelecom, BellCanada, Telstra, DeutscheTelecom, Ростелеком және Сибирьтелеком². Өнімділік пен рентабелділіктің басым көрсеткіштері бойынша "Қазақтелеком" АҚ өз қызметін халықтың тығыздығы аз елде жүзеге асыратын, оператордың шығыстарының басы бабы ретінде амортизацияның ықпалын жоққа шығаратын EBITDA margin көрсеткіші бойынша ғана салыстыруға болатын орынға жайғасып, озық компаниялардан елеулі артта қалып отыр.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	"Қазақтелеком" АҚ	BritishTelecom	DeutscheTelecom	FranceTelecom	Telstra	BellCanada	Росте-леком	Сибирьтелеком
ROIC	%	4,79	24,25	4,11	10,22	14,34	12,04	11,21	11,17
EBITDA margin	%	36,43	29,32	26,79	33,60	40,46	39,76	36,78	38,52
Еңбек өнімділігі	Мың теңге/ адам	5010	49509	52456	57171	80747	53193	7220	7956
Тіркелген байланыс желісі бойынша еңбек өнімділігі	Тірк. желі/қызметкерлер	127,4	181,1	142,9	267,3	191,5	185,0	158,9	172,5
ШПД порттары бойынша еңбек өнімділігі	ШПД порттары/ қызметкерлер	25,7	243,8	65,1	81,2	94,2	58,8	34,8	17,3
Телефон байланысының тіркелген желісінің тығыздығы	Тірк. желі/ 100 адам	23,47	29,92	43,81	70,18	40,67	27,56	20,73	3,12
Тіркелген ШПД абоненттерінің тығыздығы	ШПД портары /100 адам	4,73	40,27	19,96	21,32	20,00	8,76	4,54	0,31

Дереккөз: Bloomberg деректер базасы

Осыған байланысты "Қазақтелеком" АҚ өзіне озық халықаралық операторларға жақындау және 2022 жылы мынадай мақсатты мәндерге қол жеткізу міндетін қойып отыр: ROACE –9,8%³ кем емес, EBITDA margin –37,2%-дан кем емес, 1 адамға еңбек өнімділігі 9000 мың теңге, еңбек өнімділігі - 1 қызметкерге тіркелген байланыс желілері бойынша 155,5, ШПД порттары бойынша еңбек өнімділігі – 1 қызметкерге 74, телефон байланысының тіркелген желісінің тығыздығы –100 адамға 25,71 желі, ШПД тіркелген абоненттерінің тығыздығы – 100 адамға 12,43 желі.

"Қазпошта" АҚ

"Қазпошта" АҚ-ның 2022 жылға қарай пайымы – Ел экономикасының мәнді элементі болып табылатын, өзінің жоғары сапалы қызметін клиенттердің қажеттіліктеріне сәйкес таңдаулы әлемдік стандарттар негізінде және Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму саясатының негізгі бағыттарына сәйкес ұсынатын ел ішіндегі де, сондай-ақ әлемдік пошта индустриясындағы да нарықтық ортаның өзгерістеріне жылдам ден қоятын инновациялық бағдарланған бизнес-құрылым.

Бұл ретте "Қазпошта" АҚ Deutsche Post, Australia Post, Canada Post және Почта России сияқты жетекші әлемдік пошта әкімшіліктерінің өнімділік және қаржылық тиімділік деңгейлеріне шығуға ұмтылуда. 2010 жылдың деректері бойынша "Қазпошта" АҚ "1 қызметкердің табысы" көрсеткіші бойынша Australia Post 70 есе кейін қалды, Deutsche Post 18,8 есе, Canada Post 12 есе және Почты России 1,2 есе кейін қалды, бұл олардың қатарында нарықтардың ауқымы мен технологиялық дамудағы айырмашылықтар бар бірқатар объективті факторларға байланысты болып отыр. ROACE көрсеткіші бойынша "Қазпошта" АҚ Australia Post алдына ғана шығып қарастырылып отырған компаниялар арасында 4-орынды алады. Сонымен бір мезгілде EBITDA margin көрсеткіші бойынша "Қазпошта" АҚ жеткілікті салыстырылымды көрінеді және тіпті салыстырылған операторлардың көпшілігінен алда болды. Ел ішінде мерзімдер шеңберінде жеткізілген жазба хат-хабарлар үлесі көрсеткіші бойынша 2010 жылдың қорытындылары бойынша "Қазпошта" АҚ шетелдік ұқсас компанияларға қарағанда барынша жоғары нәтижелер көрсетті.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	"Қазпошта" АҚ	Deutsche Post	Ресей поштасы	AustraliaPost	CanadaPost
ROACE	%	6,5	22,5	9,3	4,6	17,6
EBITDA margin	%	10,5	5,9	-5,6	13,7	11,6
1 қызметкерге кірістер	мың теңге/ адам	1238	23281	1577	86494	15324
Ел ішінде мерзімдер шеңберінде жеткізілген жазба хат-хабарлар үлесі	%	99,7	94	90	96	95,7
Ел ішінде мерзімдер шеңберінде жеткізілген сәлемдемелер үлесі	%	98,6	90	Деректер жоқ	96,3	Деректер жоқ

Осыған байланысты "Қазпошта" АҚ өзіне жетекші халықаралық операторларға жақындау және 2022 жылы мынадай мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізу міндетін қойып отыр: ROACE көрсеткіші – 15,82%, EBITDA margin көрсеткіші - 13,21%, бір қызметкерге табыстың ұлғаюы – 3,3 есе 4097 мың теңге/адам, ел ішінде мерзімдер шеңберінде жеткізілген жазба хат-хабарлар үлесі бойынша сапалық көрсеткішті 2012 жылдың деңгейінде сақтау.

Сапаны арттыруға бағытталған саясат шеңберінде 2013 жылы екі көрсеткіш әзірленетін болады - "Қазпошта" АҚ көрсететін қызметтерге тұтынушылардың қанағаттану дәрежесін көрсететін көрсеткіш және (клиенттерге қызмет көрсету, өндіріс объектілерінің жұмысы, қызметтерді қолжетімділік деңгейі) және пошта жөнелтілімдерінің сақталуын және Қазақстан Республикасы бойынша оларды зақымсыз жеткізуді қамтамасыз ету көрсеткіші.

Бұдан басқа "Қазпошта" АҚ 2022 жылы Қазақстанда жылдам экспресс және курьерлік жеткізулер бойынша нарықтық ұстанымын 18-ден 30%-ға дейін, сәлемдеме пошта бойынша 75-тен 83%-ға дейін, жарнамалық материалдарды жеткізу бойынша 15-тен 40%-ға дейін және "Аудан орталығы" және "Ауыл" сегментінде қаржы қызметі бойынша 62-ден 75%-ға дейін ұлғайтуды жоспарлап отыр.

"Эйр Астана" АҚ

"Эйр Астана" АҚ-ның 2022 жылға қарай пайымы – клиенттердің күтіп отырғанына, компанияның мүдделері мен Қазақстан Республикасының қажеттіліктеріне сай келетін, қауіпсіздік пен сервистің ең жоғары стандарттарына сай ішкі және халықаралық бағыттар бойынша қызмет көрсететін өңірдегі көшбасшы компания.

Әлеуметтік ерекшеліктерін және географиялық жақындығын ескере отырып салыстырмалы талдау үшін келесі компаниялар айқындалды - Трансаэро (Ресей), Аэрофлот (Ресей) және TurkishAirlines (Түркия). Көрсетілген авиакомпаниялар арасында "Эйр Астана" АҚ экономикалық тиімділік көрсеткіштері бойынша жетекші орындардың бірінде тұр, бұл бизнесті жүргізу саясатының тиімді екендігін көрсетеді. Еңбек өнімділігі көрсеткіші "Эйр Астана" АҚ-ның белгілі бір ішкі және өңірлік бағыттарда жолаушылыр ағынының жоғары болмауына байланысты сыйымдылығы аз әуе кемелерін пайдалану себепті басқа компаниялардың көрсеткіштерінен кейін қалып отыр. Сондай-ақ, салыстырылып отырған компаниялардағы елдер халқының тығыздығының жоғары болуын, дамыған бағыттық желілерін және мемлекеттік деңгейдегі қолдауды ескеру қажет.

Көрсеткіш	Өлшем бірлігі	"Эйр Астана" АҚ 2012	Трансаэро 2010	Turkish Airlines 2010	Аэрофлот 2010
ROACE	%	16,5	8,13	4,96	8,34
EBITDA margin	%	8	4,4	9,3	15,7
Еңбек өнімділігі: шекті жолаушы -км айына 1 қызметкерге (000)	ППКМ/адам	218	371	382	285

2011 жылы тамызда Airline Business халықаралық басылымы 2010 жылдың қорытындысы бойынша әлемнің 150 әуе компаниясы арасында Эйр Астана осы рейтингте 15-орында тұр.

"Эйр Астана" АҚ өңірлік көшбасшыларға жақындау және 2022 жылы өнімділік және қаржылық тиімділік бойынша мынадай көрсеткіштерге қол жеткізу міндетін қойып отыр: ROACE – 16,6%; EBITDA margin – 12,2%; еңбек өнімділігі – қызметкерге 310 ППКМ.

"Біріккен химия компаниясы" ЖШС

"Біріккен химия компаниясы" ЖШС-тің 2022 жылға қарай пайымы – сату көлемі бойынша отандық аса ірі шикізат емес өнеркәсіп компанияларының 5-тігіне кіретін Қазақстанның мұнай саласының көшбасшысы.

Start-up компания болып табылатын "Біріккен химия компаниясы" ЖШС (бұдан әрі – "БХК" ЖШС) дамуының инвестициялық сатысында тұр және өзінің дамуында мұнай-химия сегментінде Saudi Basic Industries Сorporation (Сауд Арабиясы) және Сибур холдинг (Ресей) сияқты химия компаниялардың, минералдық тыңайтқыштар сегментінде - Еурохим (Ресей) тәжірибесін пайдалану ниеті бар. "БХК" ЖШС үшін даму моделі бойынша ұқсас компанияның барынша табысты start-up, еңбек өнімділігі және EBITDA margin көрсеткіштері бойынша бенчмарка қызметін атқара алатын Saudi Basic Industries Сorporation компаниясы болып табылады. Сатудың күтілетін көлемі бойынша салыстырмалы көрсеткішке Ресей химия өнеркәсібінің көшбасашылары – "Сибур холдинг" және "Еврохим" ие болып отыр, ал Қазақстан өнеркәсібінің шикізат емес секторындағы сату бойынша көшбасшылар – Eurasian Natural Resources Corporation, Корпорация Kazakhmys Plc, "Арселор Миталл Теміртау" АҚ, "Қазмырыш" ЖШС және "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	SABIC	СибурХолдинг	Еврохим	ENRC	Kazakhmys	Қазатомөнеркәсіп
EBITDA margin	%	30,7	23	30,4	48,4	43,31	40
Еңбек өнімділігі	млн. теңге/адам	150,6	16,1	24,7	15,03	7,8	12,1
Сату көлемі	млрд. теңге.	4966	869	486,2	972,5	471,5	235,7

"БХК" ЖШС-тің қазақстан өнеркәсібінің көшбасшысы және 2022 жылы мынадай мақсатты көрсеткіштерге қол жеткізуге ұмтылуда: EBITDA margin – 35%, еңбек өнімділігі – 150 млн. теңге/адам, "БХК" ЖШС ЕТҰ өндірісінің жалпы көлемі - 464 млрд. теңге.

"Тау-кен Самұрық" АҚ

"Тау-кен Самұрық" АҚ -ның 2022 жылға қарай пайымы – Қазақстанда қатты пайдалы қазбаларды (ҚПҚ) барлау, өндіру, өңдеу жөніндегі тиімді деңгейлес ықпалдастырылған тау-кен металлургия компаниясы.

"Тау-кен Самұрық" АҚ компанияны қысқа мерзімді перспективада ішкі нарықта және ұзақ мерзімді перспективада сырқы нарықта бәсекелес деңгейге шығару мақсатында басым ҚПҚ шикізат базасын тиімді игеру, өндіріс активтерін ықпалдастыру, осы заманғы технологияларды қолдану есебінен құнның өсу стратегиясын жүзеге асыратын болады.

"Тау-кен Самұрық" АҚ инвестиция қарсаңындағы даму сатысында тұр және өзінің дамуында Corporation National Del Cobre De Chile (Codelco) чили ұлттық компаниясы сияқты ірі халықаралық компаниялардың, сондай-ақ Kazakhmys рlc және Eurasian Natural Resources Corporation және т.б. Қазақстан компанияларының тәжірибесін пайдалану ниеті бар.

Көрсеткіш (2010 ж.)	Өлшем бірлігі	Codelco	ENRC	Kazakhmys
EBITDA margin	%	46,3	45,09	43,31
Еңбек өнімділігі	Мың теңге/адам	205847	13128	7824
Мыс өндіру бойынша еңбек өнімділігі	тонна/адам	41	-	6

"Тау-кен Самұрық" АҚ ірі халықаралық және қазақстандық компанияларға жақындау және 2022 жылы мынадай нысаналы көрсеткіштерге қол жеткізу мақсатын қойып отыр: EBITDA margin – 25%-дан кем емес, еңбек өнімділігі – 7500 мың теңге/адамнан кем емес, мыс өндіру еңбек өнімділігі – 6 тонна/адамнан кем емес.

____________

¹Осы арада және бұдан әрі еңбек өнімділігі бойынша деректер ҚР Ұлттық банкінің деректері бойынша бір АҚШ доллары үшін - 147,35 теңге 2010 жылғы орташа бағам бойынша қайта есептелген.

²Көрсетілген компаниялар басым дәрежеде байланыстың ықпалдастырылған операторлары ретінде көрінетін және өз қызметін бірнеше құрылықтардың нарықтарында және нарықтың әр түрлі сегменттерінде жүзеге асыратын ұлттық операторлар болып табылады.

³ROACE көрсеткішінің төмендеуі "GSM-Kazakhstan" ЖШС-тегі үлесті сатуға байланысты болып отыр. Бұл ретте, 2015 және 2022 жылдарға арналған ұсынылған көрсеткіштердің мәнін мақсатты ретінде тек қана уәкілетті LTE/GSM желілері құрылысының инвестициялық жобасын іске асыру туралы шешім қабылдаған жағдайда ғана қарастыруға болады

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 8-қосымша

Қаржыландырудың көздері және қажеттіліктері

Қор өзінің алдына компаниялар тобының инвестициялық бағдарламасын өз қаражатын, республикалық бюджеттің және Ұлттық Қордың Басқару Кеңесінің шешімі бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының¹ қаражатын, капитал нарықтарындағы қаржылық қарыз алуларды, компаниялар акцияларын жария орналастырудан қаражатты, топтық ішкі қаржыландаруды қоса алғанда, оған қорландырудың қол жетімді барлық көздерін пайдалану есебінен қаржыландырумен қамтамасыз ету міндетін қойып отыр.

Қаржыландыру көздері

Қор компанияларының қаржыландырудың үлестік және борыштық құралдарының кең ауқымы ұсынылған қорландырудың әртараптандырылған базасы бар.

2011 жылғы қорытындылар бойынша шоғырландырылған деректер

Көзі	млрд. теңге	үлесі %-бен
Өз қаражаты	6 129	50%
Республикалық бюджеттен инвестициялар және қарыз берулер	840	7%
ҚР Ұлттық қорының қаражаты, Ұлттық Қордың Басқару Кеңесінің шешімі бойынша	1 457	12%
Капиталдың ішкі және сыртқы нарығындағы нарықтық қарыз берулер	3 895	32%

Қор компанияларының өз қаражаты негізінен дивидендтік түсімдерден/бөлінбеген пайдадан және компаниялардың қаржылық/қаржылық емес кірістері есебінен қалыптастырылады. Осы бап Қор тобын қорландыру құрылымында басым болып отыр, бұл компаниялар бизнесінің өсуі үшін пайданы қайта инвестициялаудың жалпы дивидендтік саясатына сәйкес келеді.

Қор компанияларының мемлекет мүддесі үшін іске асыратын жобалары көбінесе әлеуметтік сипатта болады және тиісінше, Қор компанияларының салынған капиталға қайтарым бойынша ең төменгі талаптарын орындамайды. Сондықтан компаниялар әлеуметтік жобаларды іске асыру кезінде, әдетте, республикалық бюджеттен және ҚР Ұлттық қорынан қаржыландыру алады.

2007 жылдан 2011 жылдар кезеңінде Қор компаниялары жалпы сомасы 840 млрд. теңге, оның ішінде 747,3 млрд. теңге жарғылық капиталға, 92,7 млрд. теңге бюджет кредиттері ретінде, республикалық бюджет қаражатын тартты.

Қор Үкіметтің дағдарысқа қарсы бағдарламасын іске асыру шеңберінде, сондай-ақ стратегиялық активтерді сатып алуды қаржыландыруға Қор 1 457,4 млрд. теңге мөлшерінде, оның ішінде, 607,5 млрд. теңге жарғылық капиталға, 849,9 млрд. теңге облигациялық қарыздар түрінде ҚР Ұлттық қорының қаражатын тартты. ҚР Ұлттық қорынан қорландырудың ұзақ мерзімі мен құнының төмендігі Қор компанияларына 2022 жылға дейін инвестициялық қажеттіліктің мәнді бөлігін өтеуге мүмкіндік береді. 2013 және 2015 жылдары "ҚазМұнайГаз" АҚ қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін ҚР Ұлттық қорынан шамамен 594,8 млрд. теңге қосымша тартылатын болады.

ҚР Ұлттық қорынан бюджеттік инвестициялар мен қарыздардың үлесінің жоғары болуы (19%) бірінші кезекте, Үкіметтің дағдарысқа қарсы бағдарламасы шеңберінде елеулі құюлармен, сондай-ақ Қор компанияларының ауқымды мемлекеттік инфрақұрылымдық жобаларды іске асыруымен байланысты болып отыр.

Капиталды қажетсінетін инвестициялық бағдарламаны қолдау және Қор компанияларының кредиттік қоржынын кеңейту үшін ішкі нарық сыйымдылығының жеткіліксіздігіне және барынша пайдалы жағдайларға байланысты борыштық капиталдың халықаралық нарықтарға шығуын жүзеге асырады. Қор компаниялары қарыз алу құралы ретінде еурооблигацияларды және екіжақты қарыздарды басым түрде пайдаланады. 2012 жылы еурооблигациялардың негізгі эмитенттері "ҚазМұнайГаз" ҰК" АҚ номиналды шығарылым мөлшері 1078 млрд. теңге, "Қазақстанның ДамуБанкі" АҚ (161 млрд. теңге), "НК "ҚТЖ" ҰК" АҚ (156 млрд. теңге) және "Қазатомөнеркәсіп" ҰАК" АҚ (74 млрд. теңге) болды. Қор компаниялары ҚХР қаржы институттарынан 1993 млрд. теңге² екіжақты кредиттік желілерді тартты.

Валюталық тәуекелдерді барынша азайту мақсатында Қоркомпаниялары ішкі қор нарығында да тартуларды жүзеге асырады. Мысалы, 2010-2011 жылдары Қор "ҚТЖ" ҰК" АҚ еншілес компанияларының инвестициялық қажеттіліктеріне инвесторлардың шектелмеген ортасы арасында облигацияларды орналастыру жолымен 150 млрд. теңге тартты.

Қаржыландырудың баламалы көзі ретінде 2012 жылдан бастап, Қордың кейбір компанияларының акциялар пакеттерін қор биржасында сату бойынша орта мерзімді бағдарламасы ("Халықтық IPO бағдарламасы") іске асырылатын болады. IPO/SPO жүргізуден тартулардың әлеуетті көлемі 2015 жылға дейін 174 млрд. теңге және 2015 жылдан кейін 543 млрд. теңге деп бағалануда. Бағдарлама табысты болған жағдайда компаниялардың алынған қаражатты пайдалануда елеулі икемділігі болады.

Қаржыландыру үдерісін оңтайландару үшін Қор компаниялары тобында топішілік қаржыландыру әлеуеті барынша іске қосылатын болады.

Қаржыландыру қажеттілігі

Қордың 2011-2015 жылдарға арналған даму жоспарына сәйкес дамуға жалпы шығыстар (инвестициялар) 2015 жылға дейін 4 966 млрд. теңге деп бағаланып отыр:

млрд. теңгемен

	2012	2013	2014	2015	Барлығы
Қаржыландырудағы қажеттілік	1 650,9	1 287,3	1 075,8	952,1	4966,1
Қаржыландыру көздері:
Республикалық бюджет (бюджеттік кредиттеу)	15,3	24,7	18,9	0,0	58,9
Республикалық бюджет (жарғылық капиталын толтыру)	12,0	311,0	397,3	240,2	960,4
ҚР Ұлттық қор (қайталама пайдалану), Ұлттық қордың Басқару кеңесінің шешімі бойынша	132,8	219,3	31,4	22,7	406,2
ҚР Ұлттық қоры (жаңа ақша), Ұлттық қордың Басқару кеңесінің шешімі бойынша	0,0	375,0	0,0	225,0	600,0
РБ мен ҰҚ-дың үлесі %-бен	9,7%	72,2%	41,6%	51,2%	40,8%

Бұл ретте республикалық бюджеттен түсімдер алдын ала болып табылады және сомаларды нақтылау қажеттілігіне қарай түзетілетін болады. 2012 жылғы екінші тоқсанның аяғындағы жағдай бойынша "2012-2014 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы" ҚР Заңында бюджеттік бағдарламалар бөлінісінде мынадай сомалар көзделген: Қорды бюджеттік кредиттеу: 2013 жылы – 24,7 млрд. теңге, 2014 жылы – 18,9 млрд. теңге; Қордың жарғылық капиталын толықтыру: 2013 жылы – 33,36 млрд. теңге, 2014 жылы – 418,1 млн. теңге.

Қаржыландыру көздерін Қор компаниялары инвестициялық жобалардың рентабельділігі көрсеткіштеріне және мемлекеттің стратегиялық мүдделеріне негізделе отырып айқындайды. Қажеттіліктің бір бөлігін (шамамен 41%) республикалық бюджет және ҚР Ұлттық қоры қаражаты есебінен қаржыландыру көзделіп отыр (Ұлттық қордың Басқару кеңесінің шешімі бойынша). Осылайша, 2015 жылы республикалық бюджет және Ұлттық қордың қаражат сомасы (Ұлттық қордың Басқару кеңесінің тиісті шешімі қабылданса) 3 916 млрд. теңгені немесе қорландырудың жалпы құрылымының 21%-ын құрайды.

2015 жылғы қорытындылар бойынша шоғырландырылған деректер (болжам)

Көзі	млрд. теңге	үлесі %-бен
Өз қаражаты	8 615	46%
Республикалық бюджеттен инвестициялар және қарыз берулер	1 859	10%
ҚР Ұлттық қорының қаражаты, Ұлттық қордың Басқару кеңесінің шешімі бойынша	2 057	11%
Капиталдың ішкі және сыртқы нарығындағы нарықтық қарыз берулер	6 057	33%
	18 588	100%

Осыған қарамастан Қор қорландырудың жалпы пулында бюджеттік құрамның көлемін қысқарту жолымен коммерциялық қаржыландырудың пайдасына бюджеттік қаржыландырудан жоспарлы түрде бас тарту саясатын жүргізетін болады.

Осы тәсіл Қор компанияларының инвестициялық қоржынынан рентабелді емес әлеуметтік бағдарламаларды алып тастауды көздейді, бұл өз кезегінде Қор компанияларының ұзақ мерзімді құнына жағымды әсерін тигізетін болады.

Қор сондай-ақ топтық ішкі өтімділіктің тиімділігін арттыратын және дивидендтердің мөлшерін айқындаудың ашық тетіктерін қамтамасыз ететін еншілес және тәуелді ұйымдарға қатысты нақты дивидендтік саясатты қалыптастырады.

Өз мүдделерін компанияның дамуына жеткілікті қаржыландыру қажеттілігімен оңтайлы үйлестіруді қамтамасыз ету үшін Қор компанияларға дивидендтер жазудың нормативтерін айқындауға компаниялардың жетілуіне, олардың қызметінің сипаты мен рентабельділігіне, салалық ерекшелігіне, капитал сыйымдылығына және басқа да факторларға байланысты сараланған тәсілді жүзеге асыратын болады.

Қор оның компаниялардың құнын ұлғайту жөніндегі ұзақ мерзімді басымдығына сәйкес келетін инвестициялардың оңтайлы қоржынын және қорландыру құрылымын айқындайтын болады.

Қаржылық ресурстардың шектеулі болуына байланысты Қор жүйелі негізде барынша басым инвестициялық жобаларды өзектендіретін және айқындайтын, стратегиялық инвесторларды іздестірумен және тартумен шұғылданатын болады.

_______________________

¹Ұлттық қорды басқару жөніндегі кеңестің тиісті шешімдері қазірдің өзінде қабылданған қаражат

²Еурооблигациялар мен кредитттік желілер ҚР Ұлттық банкінің бағамы: 1 АҚШ доллары =148,7 теңге есебінде көрсетілген.

"Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамының 2012 - 2022 жылдарға арналған даму стратегиясына 9-қосымша

Қазақстан Республикасының Үкіметімен өзара іс-қимылдың
ерекшеліктері

Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қорға қатысты функцияларының сан алуан: акционер, тарифтік реттеуші, салалық бағдарламалардың үйлестірушісі сияқты сипатына байланысты Қордың ҚР Үкіметімен өзара іс-қимылы Қор қызметінің ажырамас бөлігі болып табылады.

ҚР Үкіметі жалғыз акционер ретінде

Таңдаулы әлемдік практика мемлекеттік компания мен акционер ретіндегі Үкіметтің арасында нақты және ашық қатынастардың орнатылуы және мемлекеттік органдардың компаниялардың операциялық қызметіне араласпауы қажет екендігін растап отыр (Temasek және Khazanah Nasional әлемдік холдингтер мысалында).

Осыған байланысты Қорға өзара қатынастардың келесі тетіктері қолданылатын болады:

1) Үкімет тарапынан Қорды басқару тек қана жалғыз акционердің заңнамада көзделген өкілеттіктерін жүзеге асыру және Қордың директорлар кеңесіндегі өкілеттігімен жүзеге асырылады. Үкімет пен Қор және Қор тобына кіретін ұйымдармен өзара қатынас корпоративтік басқару қағидаттарына сәйкес директорлар кеңесі арқылы жүзеге асырылады. ҚР Үкіметімен өзара іс-қимыл кезінде Қор жалғыз акционер ретінде оның мүдделерін сақтайды.

2) ҚР Үкіметі Қордың және оның компанияларының операциялық қызметтеріне араласпайды.

3) Қорда есептіліктің және оның қызметінің ашықтығының тиімді

жүйесі түзілген. Қор тоқсан сайын Директорлар кеңесіне Қор қызметінің шоғырландырылған негізгі нәтижелерін ұсынады (2013 жылдан бастап), сондай-ақ жылдық аудиттелген қаржылық есепті ұсына отырып, акционерді өзінің қаржы-шаруашылық қызметі және оның нәтижелері туралы

ақпаратпен қамтамасыз етеді.

4) Үкімет жалғыз акционер ретінде Үкіметтің отырыстарында оның қызметінің мәселелері бойынша Қордың ақпаратын тыңдауға құқығы бар.

Үкімет пен Қордың және Қор тобына кіретін ұйымдар арасындағы өзара қарым-қатынастардың ерекшелігі "Ұлттық әл-ауқат қоры туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен, өзге де заңнамамен және Үкімет пен Қордың арасындағы өзара іс-қимыл туралы келісіммен реттеледі.

ҚР Үкіметі салалық бағдарламалардың үйлестірушісі және реттеушісі ретінде

Атқарушы билік органдары жүйесін басқаратын алқалы орган ретінде ҚР Үкіметімен өзара іс-қимыл заңдарда және ҚР Президентінің актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, Қордың және оның компанияларының жедел (ағымдағы), оның ішінде инвестициялық қызметіне араласпау қағидаттарында құрылады.

Қордың инвестициялық қызметі нарық қағидаттарында немесе Қордың даму стратегиясына сәйкес мемлекеттік-жекеменшік әріптестік тетіктерін пайдаланып жүзеге асырылады.

Жалғыз акционердің Қорға қатысты дивидендтік саясаты

Жалғыз акционердің Қорға қатысты дивидендтік саясаты Жалғыз акционердің мүдделерін Қор және оның компанияларының дамуын жеткілікті қаржыландыру қажеттілігімен оңтайлы ұштастырылуын қамтамасыз етуге бағытталатын болады.

Мыналар Жалғыз акционердің Қорға қатысты дивидендтік саясатының негізгі қағидаттары болып табылады: Жалғыз акционердің мүдделерін сақтау, Қордың және компаниялардың ұзақ мерзімді құнын ұлғайту, Қордың және компаниялардың қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету, Қордың және оның компанияларының қызметін тұрақты қаржыландыруды қамтамасыз ету.

Қордың және оның компанияларының әлеуметтік маңызы бар жобаларды іске асыруға, кәсіпкерлікті дамытуға бағытталған жобаларды іске асыруға қатысуын ескере отырып, көрсетілген қағидаттарды іске асыру Қордың шоғырландырылған таза кірісінің елеулі бөлігін қайта инвестициялауды талап етеді.

Қордың бос өз капиталы оларға Қордың қатысуының дұрыстығын Қордың Директорлар кеңесі айқындайтын экономиканың жаңа секторлары мен салаларында компаниялар құру мен сатып алуға инвестицияланады.

Об утверждении Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына" на 2012-2022 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 14 сентября 2012 года № 1202. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 октября 2018 года № 656

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 17.10.2018 № 656.

В соответствии с подпунктом 3) пункта 2 статьи 7 Закона Республики Казахстан от 1 февраля 2012 года "О Фонде национального благосостояния" Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемую Стратегию развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына" на 2012-2022 годы.

2. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр Республики Казахстан	К. Масимов

Утверждена постановлением Правительства Республики Казахстан от 14 сентября 2012 года № 1202

Стратегия развития акционерного общества "Фонд национального
благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Оглавление

Введение

1. Анализ текущей ситуации

2. Миссия, видение и принципы деятельности

3. Стратегические направления развития

Введение

Акционерное общество "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" (далее – АО "Самрук-Қазына", Фонд) создано в соответствии с Указом Президента Республики Казахстан от 13 октября 2008 года № 669 "О некоторых мерах по конкурентоспособности и устойчивости национальной экономики" и постановлением Правительства Республики Казахстан от 17 октября 2008 года № 962 "О мерах по реализации Указа Президента Республики Казахстан от 13 октября 2008 года № 669" путем слияния акционерных обществ "Фонд устойчивого развития "Қазына" и "Казахстанский холдинг по управлению государственными активами "Самрук".

Единственным акционером Фонда является Правительство Республики Казахстан.

Стратегия развития АО "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы разработана с учетом основных направлений государственной политики в индустриально-инновационной, социально-экономической и иных сферах по направлениям деятельности Фонда и определяет его миссию, видение, стратегические направления, цели и задачи на десятилетний период.

1. Анализ текущей ситуации
Анализ внешней среды

Согласно данным МВФ¹, несмотря на существующие риски замедления роста мировой экономики, в развитых странах прогнозируется медленный восстановительный рост, в то время как у стран с развивающейся экономикой прогнозируется сохранение устойчивой активности. Рост мировой экономики может увеличить инвестиционную активность и положительно повлиять на объем инвестиций в Казахстан.

Более того, согласно данным Goldman Sachs, под влиянием истощения мировых резервов и производственных возможностей, мировые цены на нефть в среднесрочном периоде будут расти, что окажет благоприятное воздействие на АО "Самрук-Қазына" в связи с преобладанием доли горнодобывающего сектора в структуре Фонда.

В то же самое время, преобладание непроизводственного и добывающего секторов экономики остается основным фактором макроэкономического риска страны. Несмотря на положительную динамику увеличения объемов инвестиций в основной капитал, обновление основных фондов на отечественных предприятиях обрабатывающей промышленности, в частности машиностроения, идет крайне медленно и проблематично. Для решения этих проблем Государственная программа по форсированному индустриально-инновационному развитию до 2014 года (ГПФИИР) и Стратегический план развития до 2020 года способствуют индустриальному и инновационному развитию страны и привлечению иностранных инвестиций.

Вступление Казахстана в Таможенный союз, планируемое вступление в ВТО расширят возможности для ускорения и увеличения объемов товарооборота между странами-участницами, могут способствовать привлечению иностранных инвестиций, а также повлекут за собой приведение казахстанского законодательства в соответствие с ключевыми соглашениями ВТО и Таможенного союза, что, в свою очередь, приведет к изменению пошлин, налогов и т.д.

Анализ внутренней среды

Деятельность Фонда регулируется Законом Республики Казахстан от 1 февраля 2012 года "О Фонде национального благосостояния" (далее – Закон) и иным законодательством Республики Казахстан.

В структуру группы Фонда по состоянию на 31 декабря 2011 года входило 587 дочерних организаций всех уровней с консолидированной балансовой стоимостью с учетом всех ассоциируемых неконтролируемых организаций по итогам 2011 года в размере 13 423,1 млрд. тенге. В структуре активов компаний Фонда имеется значительная доля непрофильных активов, что снижает эффективность их деятельности.

Несмотря на положительный тренд в повышении общего уровня корпоративного управления в компаниях Фонда², существует потребность в повышении эффективности советов директоров и усилении роли независимых директоров.

В инвестиционной деятельности существует ряд факторов, сдерживающих ее эффективность, в том числе "индивидуальный", а не "портфельный" характер управления инвестиционными проектами; отсутствие показателей эффективности на уровне портфеля; зависимость от цен на сырье и антимонопольного регулирования, выполнение компаниями группы Фонда некоммерческих функций, включая социально-ориентированные функции, которые сдерживают инвестиционный потенциал Фонда. В 2005-2012 годы обязательства некоторых дочерних организаций возросли до предельных уровней ввиду значительного объема инвестиций, в связи с чем, необходимо оптимизировать структуру долга и процентные расходы данных компаний.

К недостаткам кадровой системы можно отнести непрозрачность кадровых назначений, частую ротацию менеджмента компаний группы Фонда, недостаточно эффективную систему оценки результативности деятельности, вознаграждения и мотивации персонала.

SWOT-анализ

В результате анализа внешней и внутренней среды выявлены сильные и слабые стороны Фонда, а также существующие возможности и угрозы, которые представлены в таблице ниже.

Сильные стороны	Слабые стороны
1. Активная поддержка со стороны Правительства Республики Казахстан. 2. Наличие законодательства, наделяющего Фонд широкими полномочиями. 3. Наличие кредитного рейтинга на уровне суверенного. Проекты, несущие важное социально-экономическое значение, но низкую доходность имеют финансовую поддержку со стороны государства.	1. Наличие непрофильных активов в структуре некоторых компаний Фонда. 2. Высокая долговая нагрузка компаний Фонда. 3. Снижение эффективности деятельности в связи с некоммерческой нагрузкой на деятельность Фонда и компаний. 4. Недостатки кадровой политики, в том числе частая ротация менеджмента компаний группы Фонда.
Возможности	Угрозы
1. Повышение мирового спроса на сырье, продукцию и услуги, повышение цен на нефть. 2. Увеличение торговых возможностей вследствие интеграционных процессов. 3. Привлечение иностранных инвестиций вследствие экономического роста в странах BRIC. 4. Государственная политика, направленная на развитие экономики и привлечение иностранных инвестиций.	1. Нестабильность на мировых финансовых рынках, ведущая к удорожанию заемного капитала и нестабильность цен на сырье. 2. Изменение законодательства (увеличение экспортных пошлин, повышение налогов и т.д.).

2. Миссия, видение и принципы деятельности

Миссия Фонда – повышение национального благосостояния Республики Казахстан посредством увеличения долгосрочной стоимости организаций и эффективного управления активами, входящими в группу Фонда.

Видение Фонда к 2022 году – стратегический холдинг, объединяющий компании, достигшие лучших мировых практик, являющийся ведущим катализатором развития несырьевых компаний и основой поддержания устойчивого функционирования экономики страны.

В своей деятельности Фонд руководствуется следующими принципами:

1. Соблюдение интересов государства как единственного акционера Фонда.

2. Доходность, эффективность, транспарентность и отчетность деятельности Фонда и других организаций, входящих в группу Фонда.

3. Системность и оперативность в принятии решений и их реализации.

4. Социальная ответственность Фонда.

5. Законность.

При этом Фонд ставит во главу своей деятельности следующие ценности:

1. Меритократия: справедливость и объективность в оценке вклада и достижений каждого.

2. Уважение: отношение к другим членам команды с уважением.

3. Честность: честность внутри Фонда и к своим партнерам.

4. Открытость: открытость к контактам и партнерам.

5. Командный дух: сотрудничество для достижения более высоких результатов от совместной деятельности.

6. Доверие: приверженность культуре взаимопомощи и доверия.

3. Стратегические направления развития

Для достижения своего видения и реализации миссии Фонд будет действовать по трем стратегическим направлениям:

1. Повышение долгосрочной стоимости компаний.

2. Участие в диверсификации и модернизации национальной экономики.

3. Социальная ответственность.

1. Повышение долгосрочной стоимости компаний

Ключевой целью Фонда является увеличение долгосрочной стоимости компаний, достигших лучших мировых практик. Деятельность компаний Фонда должна отвечать таким критериям как высокая операционная эффективность, производительность и доходность, высокая финансовая устойчивость, высокий инновационный уровень развития, прозрачная и оптимальная структура активов.

Фонд намерен регулярно осуществлять оценку стоимости своих компаний, по результатам оценки представлять отчет Совету директоров Фонда. Для оценки повышения стоимости компаний Фонда, чьи акции предполагается разместить на фондовых рынках, включая отечественные и зарубежные, будет использоваться показатель их рыночной стоимости, а для оценки компаний, не размещенных на фондовых рынках, будет использоваться индикатор стоимости, методология которого будет разработана и вынесена на утверждение Совета директоров Фонда.

Также, на ежегодной основе будет использоваться показатель EVA (Economic Value Added), который характеризует объем стоимости, созданной либо потерянной компанией.

Для повышения долгосрочной стоимости компаний Фонда будут реализованы следующие задачи:

1. Стимулирование компаний к повышению финансовой и производственной эффективности посредством бенчмаркинга

Сравнительный анализ³ деятельности компаний с ведущими мировыми компаниями аналогами и лидерами в своей отрасли (бенчмаркинг) станет основным инструментом стимулирования компаний Фонда к достижению цели по максимизации долгосрочной стоимости.

Основной акцент будет сделан на повышении таких показателей, как доходность и производительность труда. Ориентированность компаний на показатели доходности и производительности будет способствовать быстрому росту их долгосрочной стоимости.

Наряду с финансовыми показателями, внимание будет акцентировано на использовании совокупности натурально-технических и качественных показателей деятельности для их приближения к аналогичным ведущим региональным и мировым компаниям.

2. Повышение уровня корпоративного управления

Одним из важнейших нефинансовых факторов повышения стоимости и конкурентоспособности компаний является качество корпоративного управления. Корпоративное управление, соответствующее лучшим мировым практикам, повышает уровень восприятия компании акционерами и инвесторами, снижает стоимость заемного капитала, повышает долгосрочную стоимость компании.

К 2022 году среднее значение рейтинга корпоративного управления в крупных компаниях Фонда планируется на уровне 85 %.

С этой целью Фонд продолжит активную работу по повышению эффективности советов директоров компаний, как стратегического органа, путем привлечения профессиональных директоров, увеличения доли независимых директоров, усиления роли совета директоров в значимых для развития компании областях, повышения профессионализма своих представителей в советах директоров.

На регулярной основе будет осуществляться оценка членов совета директоров и исполнительного органа компаний, в том числе с привлечением независимых консультантов, и по итогам оценки будут приниматься соответствующие меры.

Фонд будет стимулировать переход группы Фонда на методы управления и бизнес-процессы, отвечающие современным тенденциям развития экономики и передовым практикам ведения бизнеса.

Взаимодействие между Фондом и его компаниями регулируется нормами корпоративного законодательства, кодексами корпоративного управления компаний, а также Концепцией распределения полномочий в акционерных обществах, все голосующие акции которых принадлежат Фонду. Компетенции органов компаний распределяются в зависимости от степени развития компании и уровня корпоративного управления.

3. Инвестиционная политика

Инвестиционная деятельность компаний Фонда должна способствовать росту их долгосрочной стоимости. Для эффективной реализации инвестиционных проектов будет задана четкая финансовая дисциплина, базирующаяся на рыночных принципах. При этом ключевыми критериями реализации инвестиционных проектов должны выступать доходность и стратегическая значимость для развития страны.

Финансирование инвестиционных проектов будет осуществляться с использованием различных оптимальных инструментов. В том числе, возможно использование различных механизмов государственно-частного партнерства, включая предоставление государственных гарантий, субсидирование, аренду, концессию и т.д., а также бюджетного финансирования по инвестиционным проектам, инициируемым Правительством Республики Казахстан.

Дополнительный рост стоимости группы компаний будет обеспечен за счет финансирования проектов/компаний в новых приоритетных секторах. При этом новые сектора должны обеспечивать генерацию высоких доходов и иметь высокий потенциал дальнейшего роста.

Фонд намерен на постоянной основе осуществлять тщательный анализ новых возможностей и приоритетных отраслей как внутри Казахстана, так и за рубежом.

4. Реструктуризация активов и вывод компаний на IPO

Повышению долгосрочной стоимости компаний Фонда будет способствовать проведение реструктуризации активов, нацеленной на сосредоточение деятельности компаний на их основной деятельности (core business) и ключевой компетенции (core competence), повышения их операционной и финансовой эффективности. С этой целью будут утверждены планы по реструктуризации активов группы компаний Фонда до 2015 г., в том числе непрофильных.

Фонд будет играть активную роль в процессе упорядочения структуры активов компаний Фонда, в составе которых имеются непрофильные активы, поскольку непрофильные виды деятельности отвлекают ресурсы компаний (человеческие и финансовые) от профильной операционной деятельности. В кратко и среднесрочной перспективе компании Фонда осуществят реализацию большей части непрофильных активов путем их продажи в конкурентную среду, передачи местным исполнительным органам, изменения видов деятельности либо интеграции в другие компании группы.

До 2015 года Фонд будет участвовать в реализации программы "Народное IPO", которая позволит компаниям Фонда осуществить привлечение дополнительного финансирования и предоставит возможность гражданам Республики Казахстан владеть акциями крупнейших компаний страны, а также будет способствовать дальнейшему развитию рынка ценных бумаг. В рамках данной программы до 2015 года планируется провести IPO таких компаний как: АО "КазТрансОйл", АО "KEGOC", АО "Эйр Астана", АО "КазТрансГаз", АО "Казмортрансфлот", АО "Самрук-Энерго", АО "Қазақстан Темір Жолы" и АО "Казтемиртранс"⁴.

В период 2015-2022 годов Фонд планирует вывод всех компаний на фондовые рынки, включая международные, с сохранением контрольного пакета акций с целью привлечения дополнительного акционерного капитала и повышения эффективности компаний. При этом вопрос вывода добывающих активов в структуре компаний Фонда на фондовые рынки будет рассмотрен после 2015 года.

Котировка акций на фондовом рынке даст ряд преимуществ, а именно:

1) повышение эффективности и уровня корпоративного управления в компаниях;

2) привлечение дополнительного акционерного капитала;

3) привлечение крупных, опытных, институциональных инвесторов;

4) получение объективной оценки рыночной стоимости компаний.

5. Улучшение системы управления эффективностью компаний

Фонд продолжит совершенствовать систему планирования и оценки деятельности компаний, внедрять систему управленческой отчетности, обеспечивать корреспонденцию финансовой и управленческой отчетности. Система управленческой отчетности будет представлять своевременную и качественную информацию о том, как реализуются намеченные цели компаний, своевременно сигнализировать об ухудшении ситуации для принятия необходимых решений.

Мониторинг финансовой устойчивости компаний будет осуществляться через постановку Фондом предельных и минимальных нормативных значений коэффициентов ликвидности и финансовой устойчивости: коэффициент долг/EBITDA, коэффициент соотношения долга к собственному капиталу, коэффициент соотношения EBIT к расходам по процентному вознаграждению, коэффициент соотношения краткосрочных активов к краткосрочным обязательствам.

Фонд будет работать над повышением эффективности использования временно свободных денежных средств. Для этого будут совершенствоваться процессы управления внутригрупповой ликвидностью.

Планируется внедрение единых методов, способов и подходов управления рисками во всех компаниях, входящих в группу Фонда (комплексной программы управления рисками). В рамках данной программы Фонд будет осуществлять общее управление финансовыми рисками группы компаний. Другие категории рисков будут управляться компаниями.

В 2013 году в дочерних организациях Фонда планируется осуществить внедрение раздельного учета коммерческих и некоммерческих видов деятельности. Внедрение раздельного учета позволит четко оценивать и отслеживать объем некоммерческих функций, выполняемых компаниями Фонда, и вести предметный диалог с государством по видам деятельности, требующим прямой поддержки со стороны государства.

6. Развитие инноваций

Фонд играет роль центра управления и координации инновационной деятельности портфельных компаний.

В частности, Фонд будет стимулировать инновационную активность компаний через определение как общих для всех компаний, так и специфичных для каждой компании ключевых показателей инновационной деятельности. Будут созданы организационные (инновационная стратегия, система управления инновационными процессами и кадрами, инновационная культуры и т.д.) и инфраструктурные условия (научно-исследовательские лаборатории и испытательные полигоны, наличие фондов финансирования и материально-технической поддержки инноваторов и т.д.), необходимые для развития инноваций с привлечением к данной деятельности элементов индустриально-инновационной инфраструктуры.

Вместе с тем Фонд будет активно способствовать развитию целевых технологических программ, как одних из эффективных инструментов государственно-частного партнерства в научно-технологической сфере на долгосрочную перспективу. Фондом будет проводиться работа по эффективному внедрению инноваций и развитию высокотехнологичных производств.

Ключевыми приоритетами в инновационном развитии группы Фонда являются энерго- и ресурсосбережение, развитие местного содержания, экологичность, безопасность.

Кроме того, в целях обеспечения тесной взаимосвязи между научно-исследовательским и образовательным блоками Фондом будет создан научно-образовательный кластер, важным звеном которого будет КБТУ.

7. Развитие человеческого капитала

Кадровая политика группы компаний Фонда будет направлена на привлечение, обучение и удержание кадров высокого уровня, обладающих передовыми навыками и компетенциями. Ключевую роль в этой задаче играет формирование эффективной системы мотивации, включающей как материальные, так и нематериальные стимулы для повышения результативности.

Материальное стимулирование будет обеспечиваться за счет выплаты конкурентных вознаграждений руководителям и работникам компаний, четко привязанных к целям и достигнутым результатам деятельности компаний.

Программы социальной поддержки и дополнительных льгот сверх обязательного государственного обеспечения станут неотъемлемой частью общего вознаграждения в группе Фонда.

Нематериальным стимулом повышения результативности является разработка планов по карьерному росту для каждого работника группы Фонда. План по карьерному росту работника будет содержать четкую картину его карьерных ожиданий, определять приоритетные направления развития работника, способствовать повышению его готовности, и мотивировать быть целеустремленным.

На постоянной основе планируется осуществление комплексного обучения управленческих кадров, ориентированных на повышение стоимости компаний.

Важным условием стабильности деятельности компаний является сохранение стабильности и преемственности менеджмента компаний.

2. Участие в диверсификации и модернизации национальной экономики

Ключевой целью в рамках данного стратегического направления являются создание новых и модернизация существующих производственных и инфраструктурных активов, а также развитие цепочки добавленной стоимости.

Данная цель будет достигаться путем реализации следующих задач:

1. Осуществление стратегических инвестиций

Фонд будет продолжать оказывать максимальное содействие Правительству Республики Казахстан в реализации задач по диверсификации и модернизации национальной экономики в рамках реализации посланий Президента Республики Казахстан, Государственной программы по форсированному индустриально-инновационному развитию на 2010-2014 годы (далее – ГПФИИР), Стратегического плана развития Республики Казахстан до 2020 года и других стратегических и программных документов страны.

Стратегические инвестиции Фонда направлены, прежде всего, на повышение добавленной стоимости, развитие цепочки добавленной стоимости существующих производств, модернизацию инфраструктуры и развитие новых секторов.

В целях увеличения доли производства обрабатывающей промышленности активами Фонда и развития цепочки добавленной стоимости Фонд будет увеличивать объем стратегических инвестиций, направленных на обеспечение роста переделов действующих производств в нефтегазовом, химическом, горнорудном секторах и машиностроении.

Фонд будет также стимулировать создание новых промышленных производств в тех секторах, где их создание требуется для перехода на новые переделы и повышения добавленной стоимости⁵.

В рамках модернизации инфраструктуры Фонд будет участвовать в инфраструктурных проектах на безубыточной основе. Инфраструктурные проекты будут направлены на обеспечение нужд по транспортировке продукции вводимых производств, развитие транзитных потоков с учетом географического преимущества и на энергообеспечение развивающихся секторов. Подобные проекты будут реализовываться на основе независимой оценки и анализа на предмет их доходности (средне и долгосрочной), реализуемости и стратегической приоритетности с применением государственно-частного партнерства и других механизмов финансирования.

Особое внимание Фонда будет направлено на инвестиции в новые сектора с высоким потенциалом роста и доходностью. Примерами таких секторов являются фармацевтика, логистика и транспорт, альтернативная энергетика, химия и нефтехимия, проекты развития производств для обеспечения роста казахстанского содержания в закупках компаний Фонда, услуги с высокой добавленной стоимостью, включая проекты здравоохранения и образования в частном секторе, а также жилая недвижимость на принципах партнерства с частным сектором в рамках Программы "Доступное жилье".

При осуществлении инвестиций в новые сектора Фонд будет руководствоваться принципом сохранения коммерческих интересов малого и среднего бизнеса. Осознавая ключевую роль здоровой конкуренции в развитии страны, Фонд не стремится к вытеснению отечественного частного бизнеса и сконцентрирует свою инвестиционную деятельность в тех сферах, в которых отсутствует либо недостаточно развита конкуренция.

Более того, Фонд будет содействовать развитию частного бизнеса вокруг национальных компаний и крупнейших предприятий через инвестирование в совместные проекты малого и среднего бизнеса.

Для повышения эффективности реализации поставленных задач Фонд планирует приобретение долей в зарубежных компаниях, имеющих перспективы роста и поставки продукции на казахстанский рынок, а также обладающих передовыми ноу-хау. Основными критериями покупки таких зарубежных активов будут выступать доходность и возможность трансферта технологий.

С целью расширения деятельности и использования возможностей, предоставляемых увеличением рынков сбыта в рамках Единого экономического пространства и Таможенного союза, планируется осуществление инвестиций в зарубежные активы. С этой целью будет разработана Концепция Фонда по инвестициям на внешних рынках.

2. Эффективное управление поставками и развитие предпринимательской среды

Устойчивая и бесперебойная работа компаний Фонда в значительной мере зависит от эффективного функционирования цепи поставок. Скорость поставок, их качество и надежность оказывают непосредственное влияние на операционную эффективность компаний Фонда, и, в конечном счете, на их долгосрочную стоимость.

В этой связи Фонд направит усилия на развитие комплексной системы управления поставками (supply chain management) и стимулирование развития ключевых поставщиков.

С этой целью Фонд будет регулярно проводить оценку существующей емкости отечественного предложения по удовлетворению спроса компаний Фонда и разрабатывать соответствующие меры для состыковки потребностей компаний Фонда с возможностями отечественных поставщиков.

Данные меры могут включать стимулирование создания новых производств частным предпринимательством, заключение с отечественными предприятиями соглашений на освоение востребованной продукции компаниями Фонда, заключение долгосрочных договоров о закупках, совместная работа с поставщиками и местными регуляторными органами по разработке и внедрению стандартов качества продукции, снижение административных требований для входа новых предприятий.

При этом будут поощряться конкуренция среди предприятий-поставщиков, введены различные методы поощрения и оценки лучших поставщиков. Особое внимание будет уделено прозрачности закупок, в связи с чем планируются внедрение системы электронных закупок до конца 2012 года и усиление контроля закупок.

В результате ожидается, что к 2022 году доля местного содержания в закупках товаров компаниями Фонда достигнет 66 % и выше, а работах и услугах – 93 %.

3. Стимулирование развития экономики через институты развития

Институты развития будут продолжать служить в качестве основных инструментов модернизации и диверсификации национальной экономики.

В среднесрочном периоде деятельность институтов развития будет направлена на поддержку и восстановление экономической активности крупных промышленных и инфраструктурных предприятий в приоритетных секторах экономики, а также в секторе малого и среднего бизнеса. Кроме того, институты развития будут активно финансировать стратегические проекты компаний, входящих в группу Фонда, и инвестиционные проекты, реализуемые в рамках ГПФИИР.

В долгосрочном периоде, к 2022 году, институты развития направят свои усилия на расширение спектра используемых инструментов в целях комплексной реализации инвестиционных проектов, усиление функций по подготовке и структурированию проектов, прежде всего для инвестиционных проектов в рамках государственных программ, дальнейшее развитие проектного финансирования и государственно-частного партнерства.

Необходимым условием реализации поставленной задачи являются оздоровление и повышение эффективности деятельности институтов развития. Одной из мер в данном направлении является рассмотрение возможности передачи проблемных проектов АО "Банк развития Казахстана" в АО "Инвестиционный фонд Казахстана" со становлением последнего в качестве профессиональной управляющей компании в области реструктуризации активов и управления стрессовым портфелем⁶.

3. Социальная ответственность

Рост долгосрочной стоимости компаний Фонда невозможен без учета интересов всех заинтересованных сторон, включая интересы общества. Повышение стандартов социальной ответственности в группе Фонда является одной из ключевых целей. Группа компаний Фонда стремится стать образцовым работодателем и лидером в области безопасности производства и защиты окружающей среды.

Повышение стандартов социальной ответственности будет осуществляться путем реализации следующих задач:

1. Регулирование социально-трудовых отношений на основе принципа социального партнерства

Для улучшения социального микроклимата в трудовых коллективах Фонд сосредоточит свои усилия на укреплении и развитии принципов социального партнерства и коллективно-договорного регулирования.

Первые руководители компаний будут ответственны за профилактику и разрешение социально-трудовых конфликтов, обеспечение и повышение уровня обратной связи с трудовым коллективом. Особое внимание планируется уделять обучающим мероприятиям для руководителей компаний в области превентивных мер, техники переговоров в кризисных ситуациях. Оценка руководителей компаний будет проводиться по такому дополнительному показателю как рейтинг социальной стабильности.

Корпоративный Фонд "Центр социального партнерства" станет открытым центром накопления передового опыта регулирования социально-трудовых отношений, координатором внедрения стандартов и площадкой переговоров для сторон социально-трудового партнерства.

2. Формирование системы подготовки кадров

Фонд создаст научно-образовательный кластер, обеспечив тесную взаимосвязь инновационного, научно-исследовательского и образовательного блоков. С этой целью действующий корпоративный университет, а также часть научно-исследовательских институтов войдут в состав Казахстанско-Британского технического университета.

Активное развитие получит дуальная система подготовки кадров. С этой целью компании группы Фонда будут активно взаимодействовать с различными образовательными учреждениями. Фонд планирует способствовать максимальному привлечению инвестиций в профессиональное обучение и рассматривает всю систему подготовки и развития персонала как инвестиции, повышающие конкурентоспособность компаний.

3. Обеспечение экологической устойчивости и безопасности на производстве

Фонд ставит перед компаниями задачу по минимизации воздействия производственной деятельности на население и окружающую среду, предупреждению производственных аварий, повлекших нанесение ущерба окружающей среде, а также рациональному использованию и воспроизводству природных ресурсов.

Ключевыми принципами являются повышение энергоэффективности, ресурсо-сбережение и использование альтернативных источников энергии.

Будут стимулироваться создание и поддержание системы экологического менеджмента в компаниях Фонда, включающей:

а) сбор и оценку адекватной и своевременной информации, касающейся последствий их деятельности для окружающей среды, здоровья и безопасности;

б) установление измеримых целей по улучшению экологических показателей и рациональному использованию ресурсов;

в) регулярный мониторинг и проверку прогресса по достижению целей по охране окружающей среды, здоровья и безопасности.

К 2016 году промышленные и инфраструктурные компании Фонда должны провести экологический аудит и осуществить внедрение международных стандартов в области экологического менеджмента.

4. Определение единой политики в области реализации социальных проектов

Фонд разработает единую политику по реализации социальных проектов, которая определит основные принципы и критерии оказания благотворительной и спонсорской помощи, исключит дублирование и нерациональное использование денежных средств, а также будет содействовать достижению максимально положительного эффекта от реализуемых социальных проектов для населения и имиджа Фонда.

5. Создание единой коммуникационной стратегии

Фонд реализовывает единую коммуникационную стратегию для повышения прозрачности, подотчетности и открытости информации о деятельности компаний Фонда для широкой общественности.

Более открытый доступ к информации и всестороннее освещение деятельности Фонда способствуют формированию позитивного образа группы компаний как целостного организма с общей миссией, ценностями и целями.

4. Источники и потребности финансирования

Фондирование деятельности группы компаний Фонда реализуется на следующих принципах, обеспечивающих устойчивый рост стоимости:

1) принцип рыночности заимствований и финансирования проектов;

2) принцип достаточности долевого финансирования, т.е. собственного участия в проектах;

3) принцип финансовой устойчивости вне зависимости от масштабов инвестиций и темпов развития.

Источниками финансирования деятельности компаний группы Фонда являются:

1) генерируемые компаниями собственные средства;

2) бюджетные инвестиции и заимствования;

3) заимствования из Национального фонда Республики Казахстан по решению Совета по управлению Национальным фондом Республики Казахстан;

4) рыночные заимствования на внутреннем и внешнем рынках капитала;

5) средства от публичного размещения акций компаний (IPO/SPO);

6) внутригрупповое финансирование.

Фонд будет стремиться снижать долю бюджетного финансирования в пользу коммерческого. Для обеспечения оптимального сочетания своих интересов с необходимостью достаточного финансирования развития компаний Фонд будет осуществлять дифференцированный подход к определению норматива начисления дивидендов компаний в зависимости от степени зрелости компаний, характера и рентабельности их деятельности, отраслевой специфики и других факторов.

Фонд будет определять оптимальный портфель инвестиций и структуру фондирования, которые соответствуют его долгосрочным приоритетам по увеличению стоимости компаний Фонда.

5. Ожидаемые результаты

В рамках каждого стратегического направления Фонд будет проводить регулярный мониторинг достижения поставленных целей с использованием ключевых показателей деятельности.

	Показатель7	2011 г.	2015 г.	2022 г.
Стратегическое направление 1: Повышение долгосрочной стоимости компаний
1	Рост чистого дохода, 2010 г.=100%	120 %	140 %	250 %
2	EBITDA margin (без БВУ)	17,8 %	19,9 %	27 %
3	Рейтинг корпоративного управления8	56,2	75	85
4	Рейтинг инновационного развития	24,85	100	100
5	Степень вовлеченности персонала	60 %	68 %
6	Ежегодная текучесть кадров	Не более 14 %
Стратегическое направление 2: Участие в модернизации и диверсификации национальной экономики
7	Степень достижения обозначенных целевых показателей компаний Фонда в рамках стратегических документов страны (см. приложение 5)		Достиже- ние обозна- ченных целевых показа- телей в рамках ГПФИИР	Достижение обозначенных целевых показателей, в рамках Стратегического Плана 2020
8	Коэффициент рентабельности собственного капитала (ROE) (без БВУ)	12,8 %	Не ниже 13 %	Не ниже 14 %
9	Доля местного содержания в закупках товаров	34 %	60 %	Не менее 66%
10	Доля местного содержания в работах, услугах	62 %	90 %	Не менее 93 %
Стратегическое направление 3: Социальная ответственность
11	Количество несчастных случаев на производстве	н/д	0	0

В настоящее время Фондом по направлению "Социальная ответственность" разрабатываются два ключевых показателей деятельности - рейтинг социальной стабильности и репутация Фонда, которые будут включены в список ключевых показателей деятельности до конца 2012 года после утверждения соответствующих методик и проведения первого обследования.

__________________________________

¹ Международный валютный фонд (2012). Перспективы развития мировой экономики

² В среднем показатели по группе компаний, в которых проводилась диагностика корпоративного управления, составили – 48,3 % в 2009 году, 49 % - в 2010 году и 56,2 % в 2011 году.

³ Сравнительный анализ компаний Фонда с ведущими мировыми компаниями-аналогами, а также видения по компаниям до 2022 года представлены в приложении 7. Основные шаги по достижению видений компаний представлены в "Дорожных картах" приложения 2.

⁴При этом размещение акций компаний Фонда будет осуществляться в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

⁵ При этом создание новых юридических лиц, более пятидесяти процентов акций (долей участия) которых принадлежат государству, и аффилированных с ними лиц, которые будут осуществлять свою деятельность на территории Республики Казахстан, а также сделки по экономической концентрации осуществляются в соответствии с Законом Республики Казахстан "О конкуренции".

⁶ Более подробная информация по институтам развития представлена в приложении 6.

⁷ Методика расчета показателей и целевых значений представлена в приложении 4.

⁸ Среднее значение в крупных компаниях.

Приложение 1 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Текущая структура активов¹

Сноска. Приложение 1 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516.

1. АО "НК "КазМунайГаз"

2. АО "НК "Қазақстан темір жолы"

3. АО "Казахтелеком"

4. АО "KEGOC"

5. АО "Казпочта"

6. АО "НК "Казахстан Инжиниринг"

7. АО "Аэропорт Павлодар"

8. АО "Международный аэропорт Актобе"

9. АО "КазНИИ энергетики им.академика Ш.Ч.Чокина"

10. АО "КОРЭМ"

11. АО "Эйр Астана"

12. АО "Самрук-Энерго"

13. ТОО "Самрук-Қазына Инвест"

14. ТОО "Самрук-Казына Контракт"

15.-19. Исключены постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516

20. АО "НАК "Казатомпром"

21. АО "БТА Банк"

22. ТОО "Объединенная химическая компания"

23. АО "Фонд недвижимости "Самрук-Қазына"

24. Исключена постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516

25. АО "Тау-Кен Самрук"

26. АО "Международный аэропорт Атырау"

27. АО "Альянс Банк"

28. АО "Досжантемиржолы (ДТЖ)"

29. АО "Темiрбанк"

30. ТОО "Карагандагипрошахт и К"

31. ТОО "Самрук-ҚазынаФинанс"

32. KGF Management

33. KGF SLP

34. KGF IM

35. АО "Майкаинзолото"

36. АО "Астана-финанс"

37. ТОО "Экибастузская ГРЭС-1"

38. Исключена постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516

_______________________

¹ На 31 декабря 2011 г.

Приложение 2 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Дорожные карты компаний

Сноска. Приложение 2 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516.

Приложение 3 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Риски и мероприятия по их снижению

Рисками², которые могут повлиять на успешную реализацию стратегии развития, являются:

	Наименование риска или угрозы	Причины возникновения риска	Возможные последствия от реализации риска	Мероприятия по управлению рисками
1	2	3	4	5
1	Намеренное и ненамеренное нарушение установлен- ных процедур корпоратив- ного управления должностными лицами и органами Фонда и ДО	Отсутствие механизмов мотивации руководства в корпоративном управлении, направленных на эффективность решений. Ограниченная роль независимых директоров. Неактивные советы директоров/ наблюдательные советы, исполнительные органы.	Низкий уровень корпоративного управления. Снижение доверия со стороны стэйкхолдеров к Фонду и ДО со стороны инвесторов. Снижение кредитных рейтингов Фонда и ДО, удорожание стоимости заемного финансирования. Недооценка фондовым рынком акций ДО.	Разработка и реализация планов по совершенст- вованию системы корпоративного управления.
2	Ошибки при принятии управленчес- ких решений должностными лицами Фонда и ДО	Конфликт интересов у членов СД/НС, являющихся представи- телями государствен- ных органов, у членов СД/НС являющихся представителям Фонда.	1) Трансформация Фонда в "проводника" государственных программ без учета коммерческой ориентирован- ности Фонда и ДО. Принятие решений, лоббируемых аффилированными компаниями, противоречащих стратегии развития Фонда.	Реализация политики по регулированию конфликтов
			Высокая подверженность кредитному риску. Упущенные доходы/ финансовые потери. Снижение долгосрочной стоимости ДО.
		Процессное мышление, а не стоимостное мышление должностных лиц Фонда и ДО при принятии решений. Пассивность участия работников Фонда и его ДО в работе СД/НС аффилированных компаний (затягивание срока принятия решения, автоматическое присоединение к мнению большинства при голосовании и т.д.), в том числе вследствие их опасения совершить ошибку.	2) Затягивание или срыв реализации инвестиционных проектов со стратегическими партнерами.	Разработка практических руководств по улучшению управленческой практики в ДО. Обучение должностных лиц Фонда и ДО, направленное на формирование мышления руководителя, ориентированного на повышение стоимости компании. Принятие мер по страхованию ответственности D&O Фонда и ДО.
3	Недостижение задач программы "Народное IPO"	1)Неготовность ДО к IPO. Недостаточ- ность персонала, занятого в подготовке компаний на IPO. Низкий уровень консалтинговых услуг по подготовке к IPO.	Упущенная возможность привлечь капитал.	Исполнение плана мероприятий по реализации Программы "Народное IPO", утвержденной ППРК от 08.09.2011 года, № 1027.
		2) Неготовность казахстанской инфраструктуры к IPO	Отток розничных инвесторов. Недостижение ликвидности РЦБ.
		3) Несвоевре- менная и некачественная информационно- образователь- ная программа.	Низкая активность населения. Недоверие граждан к проводимым государственным мерам. Упущенная возможность привлечь капитал. Репутационный риск Фонда.
4 (ДО)	Недооценка фондовым рынком размещаемых акций ДО.	пункт 1) по риску "Народное IPO". Принятие органами ДО решения об IPO в неподходящий период времени.	Упущенная возможность привлечь капитал.	Мероприятия по подготовке компаний- кандидатов к IPO, исполняемые в рамках исполнения "Программы Народное IPO", мониторинг ситуации на мировых рынках с целью определения наилучшего периода IPO.
5 (ДО)	Снижение количества потребителей оказываемых услуг (риск, связанный с владением активов в секторе телеком- муникаций и связи, транспортном секторе)	Усиление позиций конкурентов. Снижение потребитель- ского спроса вследствие мирового кризиса. Завершение жизненного цикла некоторых видов услуг.	Снижение доходов. Снижение долгосрочной стоимости компаний.	Повышение эффективности управления операционным циклом. Агрессивная маркетинговая политика. Политика удержания потребителей. Освоение новых видов услуг на основе потенциала текущего бизнеса.
6	Снижение/ потеря репутации	Опубликование негативной информации о Фонде/ДО, должностных лицах, работниках в средствах массовой информации. Несоблюдение персоналом норм деловой и профессиональ- ной этики. Несоблюдение контрактных обязательств перед поставщиками, потребителями, кредиторами, другими контрагентами. Наступления ряда рисков (Народное IPO, режим корпоративного управления, коррупция и др.).	Снижение/потеря доверия со стороны потребителей, деловых партнеров, представителей государственных органов, населения страны. Снижение доверия ДО к Фонду, Фонда к некоторым ДО. Увеличение запросов со стороны государственных органов, населения, прессы, в связи с возможными противоправными действиями. Неудачное IPO ДО, удорожание стоимости капитала, привлекаемого путем выпуска облигаций вследствие недоверия инвесторов. Снижение долгосрочной стоимости компаний.	Мониторинг информационной среды, организация эффективной коммуникации Фонда с общественностью и СМИ (целевыми аудиториями). Контроль соблюдения кодекса деловой этики.
7 (ДО)	Неудачное внедрение новых технологий	Низкая эффективность модели управления инновационной политики. Задержка сроков реализации инновационных проектов и связанное с этим моральное устаревание технологий. Ошибки внедрения новых технологий.	Неэффективные затраты на инновации. Снижение потенциала ДО Фонда для достижения стратегических целей.	Внедрение инновационной культуры. Создание СП для разделения рисков внедрения инноваций. Реализация планов по инновациям. Адаптация предлагаемого нововведения к казахстанским условиям и специфике рынка.
8 (ДО)	Потеря прав на исполь- зование технологи- ческих решений	Отсутствие патентной защиты изобретений, технологий.	Утеря прав по использованию технических решений. Снижение потенциала ДО Фонда для достижения стратегических целей.	Инвентаризация патентов, технологий и лицензионных соглашений. Организация защиты прав по использованию технических решений.
9	Снижение эффектив- ности деятельности в связи с высокой некоммерчес- кой нагрузкой на деятельность Фонда и ДО.	1) Трансфор- мация Фонда в "проводника" государствен- ных программ без учета коммерческой ориентирован- ности Фонда и ДО. 2) Отсутствие раздельного учета в Фонде и ДО.	Упущенные доходы от развития профильных направлений деятельности. Снижение долгосрочной стоимости ДО.	Внедрение раздельного учета. Ввод лимитов на некоммерческую деятельность. Диалог с государственными органами по вопросам тарифообразования
10 (ДО)	Срыв/ задержка реализации инвестицион- ных проектов. Ухудшение показателей окупаемости проектов.	Мировой кризис. Удорожание стоимости заемного капитала. Концентрация рисков ДО Фонда на сверхкрупных проектах республиканс- кого значения, успех реализации которых окажет значительное влияние на результаты деятельности Фонда и ДО. Снижение государствен- ной поддержки в части финансирования преференций.	Потеря инвестированных средств Фондом. Срыв, задержка сроков реализации проектов, включая проекты государственного значения. Репутационный риск Фонда и ДО. Снижение долгосрочной стоимости ДО.	Тщательная подготовка на начальной стадии проекта. Контроль исполнения на каждом этапе реализации проекта. Своевременное обеспечение финансирования. Работа с государственными органами:
		Непредвиденное поведение стратегических партнеров ДО, нарушение координации между Фондом и ДО по взаимодействию со страте- гическими партнерами, их выход из ранее достигнутых договорен- ностей. Сбой в координации, согласован- ности действий государствен- ных органов, Фонда, ДО, их стратегичес- кими партнерами, действия конкурентов.		по вопросам тарифо- образования, по вопросам обеспечения государственных заказов для оборонных целей, для геологических работ, отбор надежных застройщиков для реализации проектов по строительству жилья.
11	Новые инвестиции	Отсутствие опыта реализации проектов водохозяйст- венного сектора. Отсутствие государствен- ной поддержки в части финансирования	Срыв реализации проекта. Репутационный риск Фонда.	Создание государственно- частного партнерства или дочерней организации для реализации проектов в водохозяйственном секторе. Привлечение стратегического партнера с опытом реализации проектов в водохозяйственном секторе. Привлечение бюджетных кредитов. Привлечение частных инвестиций.
		Отсутствие опыта реализации проектов строительства электро- станций, использующих ВИЭ. Снижение государствен- ной поддержки в части финанси- рования, преференций.	Срыв реализации проекта.	Сотрудничество с китайскими компаниями по реализации проектов строительства СЭС, ВЭС. Диалог с заинтересо- ванными сторонами по установлению благоприятного налогового климата для производителей электроэнергии на основе ВИЭ.
		Другие проекты, связанные с новыми инвестициями, в соответствии со Стратегией развития	Срыв реализации проекта.	Привлечение стратегического партнера, имеющего опыт в конкретной отрасли. Тщательная экспертиза проектов. Другие меры по управлению инвестиционными рисками.
12	Недостаток ликвидных средств для осуществле- ния операцион- ной, инвестицион- ной, финансовой деятельности	Ухудшение внешней конъюнктуры рынка, вследствие чего снижение доходов компаний. Мировой кризис, невыполнение ковенант, снижение кредитного рейтинга, досрочный отзыв заемных средств, сложности в привлечении дополнитель- ного займов. Высокая инвестиционная нагрузка, включая концентрацию на масштабных проектах государствен- ного значения. Поддержка проблемных активов (например, банков), иногда путем увеличения обязательств Фонда. Срабатывание гарантий, выданных Фондом/ДО. Реализация кредитного риска.	Дефицит оборотных средств для осуществления производственной деятельности. Невыполнение инвестиционной программы. Ухудшение финансовых показателей. Дефолт ДО.	Анализ чувствительности результатов деятельности к изменению макроэкономи- ческих показателей и разработка сценариев реагирования на случай неблагоприятных изменений (в рамках рассмотрения органами Фонда вопросов финансовой устойчивости компаний Фонда). Переговоры с кредитными агентствами на предмет смягчения ковенант. Работа по снижению некоммерческой нагрузки. В случае целесообразности, хеджирование финансовых рисков.
13	Неблаго- приятное изменение цен на сырьевые товары	Мировые колебания цен на сырье (риск, связанный с владением активов в нефтегазовом и горнопромыш- ленном секторах (снижение доходов), транспортном секторе (рост себестоимости)	Неспособность Фонда и крупных ДО отвечать по финансовым обязательствам, дефолты. Неполученная прибыль, в результате снижения цен. Нестабильность доходов от основной деятельности. Несоблюдение ковенант. Низкая точность бизнес- планирования.	см.выше
			Неисполнение инвестиционных обязательств. Снижение стоимости акций публичных компаний, чья деятельность зависит от цен на сырье
14 (КЦ)	Дефолт проблемных банков.	Высокий уровень неработающих активов. Потеря контроля над зарубежными активами банков. Судебные разбира- тельства.	Убытки. Потеря репутации. Снижение доверия к банковской системе Казахстана. Непривлека- тельность для инвесторов. Исполнение гарантий по сделкам репо перед Национальным Банком.	Меры по реструктуризации. Способствование работе БВУ с правоохранитель- ными органами, по отдельным решениям банков и претензионно- исковой работе. СКФ. Оздоровление активов БВУ
15	Финансовые убытки, вследствие наступления аварий (пожар, взрыв, затопление, поломка и связанные с ними перерывы производства экологичес- ких рисков и др.)	Отсутствие качественной страховой защиты. Человеческая ошибка. Несоблюдение правил техники безопасности, охраны труда и окружающей среды. Высокий износ активов энергети- ческого и транспортного (ж/д) сектора. Стихийные бедствия: ураган, наводнение и др.	Потеря технологического имущества. Перерывы производства. Ресурсы (финансовые, материальные, человеческие) на восстановление активов. Выплаты за причиненный экологический ущерб, ущерб работникам, третьим лицам.	Внедрение корпоративной программы страхования рисков. Принятие мер по повышению безопасности деятельности, охраны труда и окружающей среды. Инвестиции в модернизацию и обновление основных производственных фондов КТЖ, СЭ, KEGOC.
16	Несанкциони- рованные митинги, забастовки, обострение социальной нестабиль- ности в регионах	Программы сокращения в условиях прогнози- руемого кризиса. Давление третьих лиц на производствен- ный персонал. Неудовлетвори- тельные условия работы производствен- ного персонала.	Неполученные доходы, в связи с перерывами производства. Срыв реализации минимальных рабочих программ по контрактам на недропользование . Репутация. Рост социальной напряженности в регионах.	Программы по урегулированию социально- трудовых конфликтов. Разъяснительные работы в трудовых коллективах. Программы по развитию командного духа в коллективах. В случае принятия решений о сокращениях в период кризиса, по возможности использование мягкого подхода.

^{_______________________________________}

²Данный раздел составлен на основе карты рисков на 2012 год, принятой Советом директоров Фонда 14.12.2011 года. Нижеприведенный перечень не является постоянным на период действия стратегии развития АО "Самрук-Казына" на период до 2022 года. В рамках ежегодной идентификации рисков и построения карты рисков, Совету директоров будут вноситься обновленные карты рисков Фонда (на консолидированной основе) на прогнозные периоды с учетом изменившихся внешних и внутренних факторов. Подробные мероприятия определяются по каждому критическому риску в плане мероприятий по управлению ими, который разрабатывается ежегодно.

Приложение 4 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Методика расчета ключевых показателей деятельности

Сноска. Приложение 4 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516.

1. Рост чистого дохода - отношение консолидированного чистого дохода по группе компаний Фонда без БВУ на долю акционера материнской компании прогнозного года к исходному показателю за 2010 г.

Консолидированный чистый доход без БВУ на долю акционера материнской компании в сумме 1 315,4 млрд. тенге на 2021 год был спрогнозирован путем умножения ежегодного прогнозного темпа роста агрегированного чистого дохода на консолидированный чистый доход Фонда без БВУ на долю акционера материнской компании в 2015 году. Показатель 2015 года рассчитан на основе данных планов развития компаний. При этом использовался агрегированный чистый доход по следующим компаниям реального сектора:

1. АО "НК "КазМунайгаз"

2. АО "НК "Қазақстан темір жолы"

3. АО "Казахтелеком"

4. АО "НАК "Казатомпром"

5. АО "KEGOC"

6. АО "Самрук-Энерго"

7. АО "КазНИИ энергетики им. академика Ш.Ч.Чокина"

8. АО "КОРЭМ"

9. ТОО "Объединенная химическая компания"

10. АО "Тау-Кен Самрук"

11. АО "Казпочта"

12. АО "Эйр Астана"

13. АО "Международный аэропорт Атырау"

14. АО "Международный аэропорт Актобе"

15. АО "Аэропорт Павлодар"

16. Исключена постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516

17. АО "НК "Казахстан инжиниринг"

2. EBITDA margin (рентабельность по EBITDA) - отношение операционной прибыли до вычета расходов по процентам, налогам и амортизации к доходу от основной деятельности. Рассчитывается по следующей формуле:

EBITDA margin = (A-(B-C)-(D-E)–(F-G))/A Х 100%, где

А - доходы от основной деятельности;

В - себестоимость реализованной продукции/услуг;

С - износ, истощение и амортизация, учитываемые в себестоимости реализации;

D - общие и административные расходы;

E - износ, истощение и амортизация, учитываемые в общих административных расходах;

F - расходы по транспортировке и реализации;

G - износ, истощение и амортизация, учитываемые в расходах по транспортировке и реализации.

3. Рейтинг корпоративного управления

Оценка корпоративного управления в компаниях будет осуществляться в соответствии с методикой диагностики корпоративного управления (далее – Методика), утвержденной Правлением Фонда.

Методика оценивает корпоративное управление по трем основным компонентам – структура, процессы и прозрачность, которые в свою очередь, содержат набор подкомпонентов и критериев, соответствующих лучшей практике корпоративного управления:

1. Структура:

a) структура корпоративного управления

b) общая приверженность принципам корпоративного управления

c) права финансово-заинтересованных сторон

d) конфликт интересов

e) разграничение компетенций

2. Процессы:

a) эффективность совета директоров

b) корпоративная социальная ответственность

c) вознаграждение и преемственность

d) управление рисками

e) планирование и мониторинг

3. Прозрачность

a) информационная политика

b) раскрытие финансовой информации

c) раскрытие нефинансовой информации

d) аудиторский процесс

e) внутренний аудит

Методика содержит формулировки критериев, по которым проводится оценка. При этом аналитик учитывает как процедуры, закрепленные внутренними документами, так и процедуры, фактически осуществляемые на практике.

Оценка корпоративного управления для целей измерения достижения КПД, установленного в стратегии развития Фонда, будет осуществляться независимой консалтинговой фирмой (независимыми консалтинговыми фирмами) для обеспечения объективности.

Общая оценка корпоративного управления может принимать значение от 0% до 100% (0 – несоответствие, 100% - максимальное соответствие лучшим практикам корпоративного управления).

Фонд ставит задачей к 2022 году увеличить значение рейтинга корпоративного управления до 85%.

По предварительным расчетам Фонда максимальная возможная оценка корпоративного управления для компаний с единственным акционером без планов IPO составляет 94,5%, а для компаний с единственным акционером и планами IPO – 93,6%. По компаниям с другими акционерами ограничений нет, и теоретически они могут получить оценку 100%.

В то же время, исходя из того, что внедрение передовой практики корпоративного управления требует затрат со стороны компаний, которые могут быть необоснованны с точки зрения выгод и размера компании, а также того факта, что, как правило, в любом процессе существуют некоторые мелкие недостатки, Фондом заложен буфер в 10%. Эта разница позволит менеджменту быть более гибким при исполнении рекомендаций лучшей практики корпоративного управления.

4. Рейтинг инновационного развития

Для оценки результатов ИТР компаний Фонд использует сбалансированную систему ключевых показателей эффективности инновационной деятельности (далее КПД), состоящую из двух групп показателей и четырех направлений:

КПД, характеризующие инновационную деятельность Компании:

1. Развитие инфраструктуры и человеческого потенциала

2. Осуществление разработок и инновационных проектов

КПД, характеризующие результаты инновационной деятельности Компании:

3. Рост технологического уровня компании

4. Достижение стратегических целей Компании и государственных приоритетов

Всего Фонд использует десять КПД. Часть из них являются универсальными для всех Компаний. Три показателя: улучшение отраслевого показателя качества, рост производительности труда и рост уровня энергоэффективности — специфичны для разных Компаний.

По предварительным оценкам, в 2011 году средний арифметический балл в 8-ми крупнейших компаниях составил 24,85, что свидетельствует об относительно низком уровне инновационного развития компаний. Учитывая, что большинство компаний в данный момент находятся на начальной стадии инновационного развития, их подготовка для выхода на уровень международных стандартов инновационной деятельности потребует определенного времени. Однако принимая во внимание их активное развитие в данном направлении, а также внешнее стимулирование инновационных процессов со стороны Фонда, ожидается, что уже к 2016 году компании в полной мере реализуют свой инновационный потенциал, т.е. достигнут 100 баллов из 100 возможных в 4-х летний период.

Группы	Направления	Аспекты	Код	КПД	Вес
Иннова- ционная деятельность	Развитие инфраструктуры и человеческого потенциала	Инновационная инфраструктура	КПД1	Расходы на инфраструктуру	12
		Персонал, занятый инновациями	КПД2	Доля персонала, занятого инновациями, в общей численности персонала	8
	Осуществление разработок и инновационных проектов	Отбор идей	КПД3	Количество проектов/ рационализаторских предложений, внедренных после одобрения на НТС	6
		НИОКР	КПД4	Доля расходов на НИОКР в выручке компании	12
		Внедрение	КПД5	Доля инвестиций в инновационные проекты в выручке компании	12
Результаты инновационной деятельности	Рост технологического уровня компании	Управление	КПД6	Производительность труда	10
		Процессы	КПД7	Отраслевой показатель качества	10
	Достижение стратегических целей Компании и госприоритетов	Государство	КПД8	Уровень энергоэффективности	6
			КПД9	Уровень местного содержания	6
		Акционеры	КПД10	Доля чистой прибыли от реализации инновационных проектов в общей чистой прибыли компании	18
Рейтинг ИТР					100

5. Оценка собственного капитала

Методология оценки бизнеса. Независимыми консультантами был проведен анализ стоимости собственного капитала ДЗО на основе доходного и сравнительного подходов, как наиболее надежных подходов при оценке действующего производственного предприятия.

Доходный подход.

В рамках доходного подхода использовался метод дисконтированных денежных потоков. Будущие денежные потоки были рассчитаны на основе прогнозов, содержащихся в планах развития и стратегиях ДЗО, а также иных допущениях, по состоянию на конец 2 квартала 2011 года.

При использовании доходного подхода стоимость определяется путем расчета приведенной стоимости ожидаемых будущих денежных потоков, которые прогнозируются на определенный период времени и дисконтируются для определения их приведенной стоимости. Используемая при этом ставка дисконтирования должна отражать стоимость капитала, инфляцию и риск, связанный с владением анализируемого актива.

Для анализа стоимости действующего предприятия данный подход является наиболее применимым, так как он фокусируется на трех составляющих стоимости активов, а именно на: 1) величине будущих выгод, 2) времени их получения и 3) на рисках, связанных с получением данных выгод. Этот метод наиболее часто применяется в практике оценки стоимости компании.

Сравнительный подход.

Сравнительный подход предполагает, что стоимость компании может быть определена путем сравнения с ценами, по которым реализуются на открытом (публичных торгах) либо закрытом рынке, акции сопоставимых компаний. В рамках сравнительного подхода стоимость компаний определялась на основе следующих методов:

1) котировок акций компаний-аналогов, котирующихся на бирже (метод биржевых котировок);

2) цен продажи и предложения пакетов акций сопоставимых компаний (метод сделок).

В рамках данных методов выбирается соответствующая компания-аналог на основе определенных критериев. Идеальные компании для сравнения – те, которые функционируют в той же, что и рассматриваемая компания отрасли, и обладают сравнимым производственным потенциалом.

Сравнительный подход к оценке стоимости ДЗО Фонда использовался в качестве подкрепляющего для целей проверки результатов доходного подхода. Использование результатов сравнительного подхода как самостоятельного не является обоснованным, поскольку он не позволяет учесть все особенности функционирования ДЗО, и сравнить функциональные характеристики компаний с необходимой степенью достоверности.

6. Степень вовлеченности персонала

Определение уровня социального самочувствия персонала через определение интегрированного индекса вовлеченности, состоящего из трех ключевых блоков/индексов: 1) удовлетворенности персонала, 2) лояльности персонала к компании и 3) поддержки инициативы персоналом.

Удовлетворенность включает в себя оценку работниками: системы трудоустройства, условий и оплаты труда; доверия к решениям, принимаемым руководством; получения информации о компании; условий обеспечения и внутреннего удовлетворения содержанием труда; критериев подбора и расстановки кадров; мотивационных программ.

Лояльность включает в себя оценку взаимоотношений в коллективе; восприятия работниками компании в целом; предоставляемым возможностям профессионального и карьерного роста; корпоративных целей и развития компании.

Блок поддержки инициативы оценивает возможности для развития роста и самореализации работников; программы вовлечения работников в выработку идей; системы признания и поощрения, оценки усилий.

Расчет степени вовлеченности персонала проводится на основе результатов исследования/опроса мнения работников. Периодичность проведения исследования - ежегодно.

В 2011 году было проведено исследование вовлеченности работников группы компаний Фонда по единой методике в целях получения достоверной, сравнимой и независимой оценки данного показателя.

По итогам проекта средний консолидированный индекс вовлеченности административно-управленческого персонала по группе компаний Фонда в 2011 году составил 60,3%, что выше минимального порогового значения на 0,3% (минимальный порог – 60%, что означает ситуация стабильна и позитивна). В 2012 году по всей группе Фонда исследованием дополнительно будет охвачен и производственный персонал, численность которого значительно превышает административно-управленческий персонал. В связи с чем, предполагается, что социальное самочувствие всего персонала, в т.ч. производственного, возможно будет невысоким.

7. Ежегодная текучесть кадров

Текучесть кадров рассчитывается путем деления численности работников, уволившихся по основаниям трудового законодательства Республики Казахстан, за исключением уволившихся в дочерние организации и филиалы, за отчетный период времени, на среднесписочную численность работников за тот же период.

Согласно действующей практике текучесть кадров в организациях в пределах не более 14% считается нормальным пороговым значением (с учетом естественной убыли: уход на пенсию, переход на госслужбу и пр.). В этой связи Фонд ставит для себя задачу непревышения данного значения на протяжении десятилетнего периода.

8. Степень достижения обозначенных целевых показателей компаний Фонда в рамках стратегических документов страны

Данный показатель отражает достижение группой Фонда основных отраслевых показателей в рамках ГПФИИР и Стратегического плана развития Республики Казахстан до 2020 года. В связи с тем, что в рамках ГПФИИР достижение отдельных показателей запланировано до 2014 либо 2015 года, по ряду целевых показателей предоставляется значение лишь до соответствующего года. В дорожных картах представлен список.

9. Коэффициент рентабельности собственного капитала (Return On Equity - ROE)

Один из показателей финансового состояния компании, дающий представление о том, насколько удачно топ-менеджеры управляют капиталом, доверенным им акционерами.

ROE рассчитывается по следующей формуле:

ROE = A/(B+C)/2 х 100%, где

А – чистый доход/(убыток)

В – собственный капитал, всего за текущий период N

С – собственный капитал, всего за предыдущий период N-1

Так как спрогнозировать консолидированные данные балансовой стоимости собственного капитала не представляется возможным, отсутствует возможность представления расчетов целевого значения. В этой связи в качестве целевого значения был выбран диапазон 12-14%, который задается требуемой доходностью определенной для Фонда в целом. Это тот уровень, к которому будет стремиться Фонд, чтобы выполнять задачу по увеличению стоимости.

10. Доля местного содержания рассчитывается в соответствии с постановлением Правительства Республики Казахстан от 20 сентября 2010 года № 964 "Об утверждении Единой методики расчета организациями казахстанского содержания при закупке товаров, работ и услуг":

расчет казахстанского содержания (КСТ) в договоре на поставку товаров производится по формуле:

где:

n - общее количество товаров, закупленных поставщиком в целях исполнения договора о закупках как напрямую, так и посредством заключения договоров субподряда;

i - порядковый номер товара;

СТ_i - стоимость i-ого товара;

K_i - доля казахстанского содержания в товаре, указанная в сертификате "СТ-KZ";

K_i = 0, в случае отсутствия сертификата "СТ-KZ";

S - общая стоимость договора о закупке товаров.

Расчет казахстанского содержания (КС_р/у) в договоре на поставку работ (услуг), производится по формуле:

Расчет местного содержания (КС_р/у) в договоре на выполнение работы (оказание услуги) производится по формуле:

где:

m – общее количество j-ых договоров, заключенных в целях выполнения работы (оказания услуги), включая договор между заказчиком и подрядчиком, договоры между подрядчиком и субподрядчиками и т.д.;

j – порядковый номер договора, заключенного в целях выполнения работы (оказания услуги);

СД_j – стоимость j-ого договора;

CT_j – суммарная стоимость товаров, закупленных поставщиком или субподрядчиком в целях исполнения j-ого договора;

ССД_j – суммарная стоимость договоров субподряда, заключенных в целях исполнения j-ого договора;

R_j – доля фонда оплаты труда казахстанских кадров в общем фонде оплаты труда работников поставщика или субподрядчика, выполняющего j-ый договор;

n – общее количество наименований товаров, закупленных поставщиком или субподрядчиком в целях исполнения j-oгo договора;

i – порядковый номер товара, закупленного поставщиком или субподрядчиком в целях исполнения j-oгo договора;

СТ_i – стоимость i-oгo товара;

K_i – доля местного содержания в товаре, указанная в сертификате о происхождении товара формы "CT-KZ";

K_i = 0, в случае отсутствия сертификата о происхождении товара формы "CT-KZ";

S - общая стоимость договора.

Расчет местного содержания (КС) в закупках заказчика за отчетный период производится по формуле:

где:

n - общее количество договоров о закупках;

i - порядковый номер договора о закупках;

KC_i - местное содержание в i-ом договоре о закупках;

CД_i - стоимость i-oгo договора о закупках;

S - общая стоимость договоров.

К 2022 году доля местного содержания для национальных компаний в закупках товаров составит не менее 66 %, в работах, услугах – не менее 93 %. Расчет производился с учетом ежегодного роста местного содержания приблизительно на 1 %.

Приложение 5 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Показатели компаний Фонда в соответствии со стратегическими и
программными документами Республики Казахстан

№	Отрасль/ компании	Цели из ГПФИИР	Цели из Стратегического плана развития Республики Казахстан до 2020 года	Цели из отраслевых программ развития	Показатели из стратегии развития Фонда
1	2	3	4	5	6
1	Нефтега- зовая и нефтехими- ческая отрасль/ АО "КМГ"	Достижение в 2014 году роста объема добычи нефти до 85,0 млн. тонн (120,4 % к 2008 году)		Увеличение объема добычи нефти до 85 млн. тонн в 2014 году (111,1% к 2009 году).	Объем добычи нефти по проектам с учетом доли участия АО "НК "КМГ": 25,9 млн. тонн в 2015 году, 31,7 млн. тонн в год в 2020 г. 35,4 млн. тонн в год в 2022 г.
		Обеспечение роста объемов переработки нефти на казахстанских НПЗ в 2014 году до 15,0 млн. тонн (122,1 % к 2008 году) с увеличением глубины переработки нефти до 87-90 % и доведением качества отечественных нефтепродуктов до стандартов качества Евро.	К 2014 году отечественными нефтеперераба- тывающими заводами полностью удовлетворяются потребности страны в топливе.	Увеличение объемов переработки нефти на казахстанских нефтеперера- батывающих заводах в 2014 году до 15,1 млн. тонн (124,8 к 2009 году) Доведение глубины переработки нефти до 87-90% Доведение качества отечественных нефтепродук- тов до стандартов экологичес- кого этапа 3.	Объем переработки нефти на нефтеперераба- тывающих заводах АО "НК "КМГ": 18,91 млн. тонн в 2015 году, 21 млн. тонн в 2020-2022 годах. Доведение глубины переработки нефти: на Атырауском НПЗ 87% к 2016 г., на Шымкентском НПЗ 90% к 2016 г. на Павлодарском НХЗ 90% к 2016 г. Улучшение качества нефтепродуктов на Атырауском, Шымкентском и Павлодарском НПЗ до экологического этапа 4 к 2016 г.
		Обеспечение транспортировки газа по газопроводу "Бейнеу-Бозой- Акбулак": - в 2012 году – до 3,6 млрд. куб. м в год; - в 2013-2014 годах – до 5,0 млрд. куб. м в год; в 2015 и последующих годах – до 10 млрд. куб. м в год.	К 2012 году газопровод Бейнеу-Бозой- Акбулак обеспечивает газом весь юг страны в объеме до 5 млрд. куб. метров газа в год	Увеличение объема транспорти- ровки газа в 2014 году до 129,3 млрд. куб. м./год, в том числе по газопроводу "Бейнеу- Бозой- Акбулак" ("Бейнеу- Шымкент") до 5 млрд. куб. м. в год (в 2012 году – до 3,6 млрд. куб. м. в год).	Объем транспортировки газа: 114,3 млрд. куб. м. в 2015 г., 120,6 млрд. куб. м. в 2020 г., 121,1 млрд. куб. м в 2022 г. Строительство газопровода "Бейнеу-Бозой- Шымкент": В 2013 г. завершение участка Бозой-Шымкент с пропускной способностью 6 млрд. куб. м в год В 2015 г. завершение участка Бейнеу-Бозой с пропускной способностью 10 млрд. куб.м. в год
				Увеличение разведанных запасов углеводородов к 2015 году составит около 300 млн. тонн.	Доказанные извлекаемые запасы нефти по проектам с учетом доли участия АО "НК "КМГ" в проектах: 816 млн. тонн в 2015 году, 1322 млн. тонн в 2020 г. и 1413 млн. тонн в 2022 г.
				Увеличение пропускной способности нефтепроводов до 87 млн. тонн/год; Каспийский трубопровод- ный консорциум – до 67 млн. тонн/год, Казахстан Китай до 20 млн. тонн/год.	Объем транспортировки нефти трубопроводным транспортом (без учета КТК): более 60 млн. т в год в 2015-2022 гг., Транспортировка нефти танкерным флотом: 13 млн. т./г в 2015-2022 гг.
		Введение в 2012 году мощностей по производству битума в объеме 500 тыс. тонн/год		Введение в 2012 году мощностей по производству битума в объеме 500 тыс. тонн/год.	Мощности по производству битума: 576 тыс. т/г в 2015 г., 606 тыс. т/г в 2020 и 2022 г.
		Обеспечение с 2014 года производства ароматических углеводородов в объеме – бензола до 133 тыс. тонн/год, параксилола до 496 тыс. тонн/год.		Увеличение объема производства ароматических углеводородов – бензола до 133 тыс. тонн/год, параксилола до 496 тыс. тонн/год.	Производство ароматических углеводородов: бензола: 133 тыс. тонн/год к 2015 году, параксилола – 496 тыс. тонн к 2015 году
_________________ 1 С учетом Ромпетрол
2	Химическая промышлен- ность/ ТОО "ОХК"	К 2014 году увеличение объемов производства химической продукции в 2 раза.	К 2020 году валовое производство химической продукции возрастет в 3 раза.	Увеличение валового производства химической продукции в 2 раза к 2014 году.	Объем производства химической продукции: 400 млрд. тенге в 2015 году, 464 млрд. тенге в 2020 году.
		К 2014 году увеличение экспорта химической продукции высоких переделов в 2 раза.		Увеличение экспорта химической продукции высоких переделов в 2 раза к 2014 году.	Доля экспорта химической продукции в % от продаж: 70% в 2015 году, 90% в 2022 году.
			К 2020 году организовано производство более 20 новых видов химической продукции.	Организация производства 6 новых видов химической продукции к 2014 году.	Количество новых видов химической продукции: 7 в 2015 году, 15 в 2022 году.
			К 2013 году производство серной кислоты доведено до объема более 2500 тыс. тонн в год.	Производство серной кислоты в 2013 году – 2527 тыс. тонн.	Производство серной кислоты в объеме 180 тыс. тонн/год.
		Обеспечение с 2015 года производства базовой нефтехимической продукции в объеме - 800 тыс.тн/год полиэтилена и 500 тыс.тн./год полипропилена		Обеспечение с 2015 года производства базовой нефтехимичес- кой продукции в объеме – 800 тыс. тонн/год полиэтилена и 500 тыс. тонн/год полипропилена	Строительство интегрированного газохимического комплекса мощностью 1300 тыс. тонн в год полимерной продукции.
3	Железно- дорожная отрасль/ АО "ҚТЖ"	Строительство 453 км железных дорог.	Построено около 1400 км новых железнодорожных линий для ускорения доставки грузов и пассажиров внутри республики и за пределы РК	К 2015 году планируется строительство 453 км железных дорог.	К 2015 году планируется строительство железных дорог протяженностью 439 км. и 1641 км в 2018 г.
		Повышение к 2015 году скорости грузового сообщения на 15-20%, а по основным международным транспортным коридорам – на 20-30	К 2020 году средняя техническая скорость движения грузовых поездов по транзитным участкам железных дорог составит не менее 55 км/ч.		К 2020 году средняя техническая скорость движения грузовых поездов по транзитным участкам железных дорог составит не менее 55 км/ч
4	Производ- ство и передача электро- энергии/ АО "Самрук- Энерго"; АО "KEGOC"	Доведение выработки электроэнергии в 2014 году до 97,9 млрд. кВтч при прогнозном потреблении 96,8 млрд. кВтч.	К 2020 году производство энергии из собственных источников, удовлетворяющее потребности экономики, составит 100%.	Доведение выработки электроэнер- гии в 2014 году до 97,9 млрд. кВтч при прогнозном потреблении 96,8 млрд. кВтч.	Рост производства электроэнергии до 29,75 млрд. кВтч в 2014 году. Рост установленной мощности электростанций1 до 8650 МВт в 2015 году, до 15987 МВт в 2020 году. Рост производства электроэнергии19 до 33,6 млрд. кВтч. в 2015 году, 50,5 млрд. кВтч. в 2020 году.
		Обеспечение объема добычи угля к 2014 году до 123 млн. тонн.		Обеспечение объема добычи угля к 2014 году до 123 млн. тонн.	Добыча угля: 41,5 млн. тонн в 2014 году. 43,7 млн. тонн в 2020 году. 44 млн. тонн в 2022 году.
			К 2015 году доля использования альтернативных источников энергии в общем объеме энергопотреб- ления составит более 1,5%, к 2020 – более 3%		Доля использования альтернативных источников энергии в общем объеме энергопотребления составит по группе АО "Самрук-Энерго" 1,6% в 2015 году. Доля использования альтернативных источников энергии по установленной мощности в электростанциях группы АО "Самрук-Энерго" составит до 4% в 2020 году. Доля использования альтернативных источников энергии в общем объеме энергопотребления составит по группе АО "Самрук-Энерго" 2% в 2020 году
			К 2020 году построена и введена в эксплуатацию Балхашская ТЭС.		В 2017 году построена и введена в эксплуатацию Балхашская ТЭС. Мощность I-модуля 1320 МВт.
			К 2015 году завершено строительство первой очереди Балхашской ТЭС.		В 2017 году завершено строительство первой очереди Балхашской ТЭС.
____________________ 1Данные по Балхашской ТЭС не включены, в связи с тем, что планируется реализация 75% пакета акций стратегическому инвестору. Данные по Иртышскому Каскад ГЭС не включены, в связи с тем, что данные активы находятся в концессии.
5	Горно- металлур- гическая промышлен- ность/ АО "Тау-Кен Самрук"	Увеличение объема производства высокотехноло- гичной конкуренто- способной продукции и экспорта в 2 раза к уровню 2008 года.	К 2015 году удвоятся производство и экспорт металлургичес- кой продукции.	Увеличение объема производства высокотехно- логичной конкуренто- способной продукции и экспорта в 2 раза к уровню 2008 года.	Мощность по добыче марганца – до 200 тыс. тонн руды в год в 2022 г. Мощности по добыче свинца – до 1000 тыс. руд в год в 2022 году. Мощности по добыче меди – 10000 тыс. тонн руды в год в 2022 году. Мощности по добыче железной руды – до 3000 тыс. тонн руды в год
6	Телеком- муникаци- онная отрасль/АО "Казах- телеком"			Плотность фиксированных линий телефонной связи: 2014 год - 25,4 на 100 человек.	Плотность пользователей фиксированных линий связи составит: 25,4 на 100 человек к 2015 году 25,71 на 100 человек к 2022 г.
		Плотность абонентов широкополосной сети Интернет – 22 на 100 человек.	Достигнут 100% охват домохозяйств Республики Казахстан услугами телефонной связи и широкополосного доступа к Интернету.	Пользо- вателей широкополос- ного доступа к сети Интернет: 2014 год - 22 на 100 человек.	Плотность пользователей широкополосной сети Интернет составит: 9,84 портов ШПД на 100 человек в 2015 г., 11,5 портов ШПД на 100 человек в 2020 г. 12,43 портов ШПД на 100 человек в 2022 г.
				Количество абонентов в сельских населенных пунктах, обеспеченных универсаль- ными услугами связи: в 2014 году 1 045 730 абонентов.	Охват сельской местности услугами телефонии и ШПД с 2015 года – 100%
		Плотность абонентов сотовой связи – 135 на 100 человек.	Обеспечены услугами мобильной связи все населенные пункты с численностью населения от 1000 человек и более.	Плотность абонентов сотовой связи: 2014 год – 135 на 100 жителей.	Количество абонентов мобильной связи составит 2,5 млн. в 2015 и 4,6 млн. в 2022 г.
		Внедрение стандартов сотовой связи 3G и 4G			Развертывание сети 4G (LTE) к 2015 году.
7	Атомная промышлен- ность и атомная энерге- тика/ АО "НАК "Казатом- пром"	Создание вертикально- интегрированного комплекса с полным ядерно-топливным циклом для получения экспортоориентиро- ванной продукции с высокой добавленной стоимостью	К 2020 году создана вертикально- интегрированная компания с ядерным топливным циклом.		К 2022 году на базе АО "НАК "Казатомпром" будет создана вертикально- интегрированная компания путем вовлечения в производственно- технологические цепочки ядерно-топливного цикла: добыча, конверсия, обогащение, топливо, строительство атомных реакторов.
		Увеличение объема добычи урана в соответствии с решениями Правительства Республики Казахстан.		Увеличение объема добычи урана в соответствии с решениями Правительства Республики Казахстан.	Добыча урана в стране – 24-26 тыс. тонн, в том числе АО "НАК "Казатомпром" - 14-16 тыс. тонн.
		Создание новых производств ядерно-топливного цикла – строительство конверсионного завода производственной мощностью 12 000 тонн гексафторида урана (UF6).		Создание новых производств ядерно- топливного цикла.	Создание конверсионных производственных мощностей совместно с зарубежными партнерами-мировыми лидерами в области конверсионных технологий, в том числе через участие в зарубежных активах и через трансферт конверсионных технологий, с долей АО "НАК "Казатомпром" в объеме до 6000 тонн UF6 в год.
8	Авиапере- возки и аэропорты/ АО "Эйр Астана", АО "Аэропорт Павлодар", АО "Междуна- родный аэропорт Актобе", АО "Междуна- родный аэропорт Атырау"	Увеличение числа международных воздушных сообщений в два раза по сравнению с 2010 годом и внедрение европейских авиационных стандартов.	Число международных воздушных сообщений увеличено в 2 раза.	Увеличение числа международ- ных воздушных сообщений в два раза по сравнению с 2010 годом и внедрение европейских авиационных стандартов.	Увеличение числа международных воздушных сообщений: 52 в 2015 г. 57 в 2022 г.
			Полностью внедрены европейские авиационные стандарты.	Создание конкурентного рынка воздушных перевозок.	Обеспечение безопасности полетов в соответствии с требованиями международных авиационных стандартов ИКАО и европейского агентства по безопасности полетов (EASA).
			Полностью внедрены европейские авиационные стандарты.	11 аэропортов имеют категорию ИКАО.	Соответствие международным стандартам ИКАО АО "Аэропорт Павлодар", АО "Международный аэропорт Актобе", АО "Международный аэропорт Атырау".
9	Почтовые услуги/АО "Казпочта"	Проведение модернизации почтово- сберегательной системы в целях предоставления качественных почтовых и финансовых услуг в условиях свободной конкуренции, в первую очередь, в сельской местности путем развития и автоматизации сельских отделений почтовой связи.		Строительство и модернизация 560 сельских отделений почтовой связи	Доля автоматизированных отделений почтовой связи, в том числе в сельской местности – 100%.
10	Машино- строение/ АО "НК "Казахстан инжини- ринг"	Прирост валовой добавленной стоимости на 74%		Прирост валовой добавленной стоимости на 74% Увеличение объема производства до 588 млрд. тенге	В 2022 году: Объем производства спецпродукции и двойного назначения по группе компании – 95,2 млрд. тенге Объем производства гражданского назначения по группе компании – 80,2 млрд. тенге Объем реализации продукции гражданского назначения - 42,5 млрд. тенге Объем реализации специальной продукции и продукции двойного назначения – 40,05 млрд. тенге Объем сервисных услуг (инжиниринг) – 13 млрд. тенге Увеличение доли экспорта в общем объеме реализованной продукции до 16% по сравнению с 8% в 2011 году.
		Увеличение производительности труда в отрасли до 52 тыс. долл США на чел. в год		Увеличение производи- тельности труда в отрасли до 7 592 тыс. тенге на человека в год.	Увеличение производительности труда до 13,3 млн. тенге/чел. или в 4 раза по сравнению с 2010 годом.
			Государственный оборонный заказ на 80% обеспечен отечественным производством		Увеличение доли АО "НК "Казахстан инжиниринг" в общем объеме машиностроения Казахстана до 30% по сравнению с 11% в 2010 г.

Приложение 6 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Стимулирование экономики через институты развития

Сноска. Приложение 6 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516.

Институты развития будут продолжать служить в качестве основных инструментов модернизации и диверсификации национальной экономики.

В среднесрочном периоде деятельность институтов развития будет направлена на:

1. Поддержку и восстановление экономической активности крупных промышленных и инфраструктурных предприятий в приоритетных секторах экономики, а также в секторе малого и среднего бизнеса (далее – МСБ), в том числе путем участия в государственных программах "Дорожная карта бизнеса 2020", "Производительность 2020".

2. Активное финансирование стратегических проектов компаний, входящих в группу Фонда, и инвестиционных проектов, реализуемых в рамках ГПФИИР.

В долгосрочном периоде, к 2022 году, институты развития направят свои усилия на:

1. Расширение спектра используемых инструментов в целях комплексной реализации инвестиционных проектов.

2. Усиление функций по подготовке и структурированию проектов, прежде всего для инвестиционных проектов в рамках государственных программ.

3. Дальнейшее развитие проектного финансирования и государственно-частного партнерства.

В целях активного участия в решении вопросов модернизации и диверсификации экономики Фонду совместно с институтами развития необходимо будет решить следующие основные задачи:

1. Улучшение качества существующих активов (АО "БРК", АО "ИФК").

2. Проактивный поиск новых проектов для финансирования в приоритетных отраслях экономики и активное участие в реализации государственных программ (ГПФИИР) (АО "БРК", АО "ККМ", АО "КЭГ").

3. Повышение эффективности реализации государственных программ по развитию малого и среднего бизнеса путем увеличения занятости населения и регионального развития (АО ФРП "Даму").

4. Обеспечение максимальной синергии между институтами развития при реализации государственных программ.

Фонд будет стимулировать результативность участия институтов развития в среднесрочном периоде в реализации государственных программ, включая ГПФИИР и "Дорожная карта бизнеса 2020" путем постановки и оценки ключевых показателей деятельности компаний.

Так как деятельность институтов развития направлена на поддержку политики государства в отраслях экономики, которые недостаточно привлекательны для частного сектора, институтами развития совместно с Фондом будут разработаны правовые и финансовые механизмы поддержки со стороны государства.

Приложение 7 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Бенчмаркинг

Сноска. Приложение 7 с изменением, внесенным постановлением Правительства РК от 25.05.2013 № 516.

АО "НК "КазМунайГаз"

Видение АО "НК "КазМунайГаз" к 2022 году – высокоэффективная и конкурентоспособная интегрированная нефтегазовая компания, соответствующая высочайшим стандартам безопасности производственной деятельности, вошедшая в число 30 крупнейших нефтегазовых компаний мира.

В настоящее время АО "НК "КазМунайГаз" (далее – АО "КМГ") входит в число 50 крупнейших нефтегазовых компаний мира. Так, по доказанным извлекаемым запасам нефти на начало 2012 года компания находится на 25-27 месте, по объему добычи нефти по итогам 2011 года на 35-39 месте, по объему переработки нефти по итогам 2011 года на 40-42 месте, по показателям запасов и объема добычи газа – ниже 70 места. По показателям экономической эффективности, включая показатель ROACE, EBITDA margin и производительность труда, АО "КМГ" находится в пределах диапазона соответствующих значений других вертикально-интегрированных компаний.

Показатель (2011 г.)	Ед. изм.	АО "КМГ"	CNPC	Sin- opec	Rep- sol	OMV	TNK- BP	Газпром- нефть
ROACE	%	12,54	7,48	13,72	6,86	9,02	35,45	19,93
EBITDA margin	%	15,7	8,79	6,90	14,18	12,36	24,47	20,65
Производи- тельность труда	Млн. тенге5/чел	31,5	34,9	154,7	261,9	167,6	192,0	99,8
Производи- тельность труда по добыче нефти, тонн/чел	Тонн/ чел	602	н/д	н/д	н/д	н/д	3 324	2 810

АО "КМГ" намерен к 2022 году войти в число тридцати крупнейших нефтегазовых компаний мира по следующим показателям: запасы нефти – ориентировочно 16 место (более 1400 млн. тонн); объем добычи нефти - 29 место (не менее 35,4 млн. тонн в год); объем переработки нефти - 37 место (не менее 21 млн. тонн в год) среди вертикально-интегрированных нефтегазовых компаний мира.

По показателям экономической эффективности в пределах диапазона соответствующих значений других вертикально-интегрированных компаний: ROACE – не менее 15 %, EBITDA margin – не менее 18 %, при этом увеличив производительность труда до 50 млн. тенге/чел. и производительность труда по добыче нефти до 850 тонн/чел.

_______________________________

⁵Здесь и далее данные по производительности труда пересчитаны в тенге по среднегодовому курсу за 2011 год - 146,6 тенге за доллар США по данным Национального банка РК.

АО "НК "Қазақстан темір жолы"

Видение АО "НК "Қазақстан темір жолы" к 2022 году – высокоэффективная национальная транспортная корпорация, соответствующая лучшей мировой практике ведения бизнеса и отвечающая требованиям единственного акционера. При этом АО "НК "ҚТЖ" обеспечивает адекватную транспортную основу устойчивого роста экономики и создает ценность для акционера, потребителей и общества посредством предоставления качественных и конкурентоспособных транспортно-логистических услуг по перевозке грузов, пассажиров и услуг магистральной железнодорожной сети.

Сравнительный анализ производственных и финансовых показателей деятельности АО "НК "ҚТЖ" с пятью лидирующими железнодорожными компаниями - Union Pacific (США), Canadian National (Канада), SNCF (Франция), DeutscheBahn (Германия) и ОАО "Российские железные дороги" (Россия) - показывает, что при относительно низких показателях доходов (выручка и EBITDA), значительном износе основных средств, компания занимает пятую позицию по показателю ROE, и четвертую позицию по показателю EBITDA margin, опережая при этом SNCF и DeutscheBahn, выполняющих значительно меньший объем перевозок.

Показатель (2010 г.)	Ед. изм.	АО "НК "ҚТЖ"	Union- Pacific	Cana- dian Nati- onal	SNCF	Deuts- che- Bahn	РЖД
ROE	%	9,1	15,7	18,7	10	7,4	11,5
EBITDA margin	%	28	45	46	10	14	26
Производитель- ность труда	тыс. тен- ге/ чел.	4059	58 154	55 522	24 833	26 481	6 321

На данный факт оказывает значительное влияние регулируемая среда, в которой функционирует компания, при этом предоставление услуг осуществляется при относительно низких операционных затратах. Однако это происходит в ущерб уровню оплаты труда персонала и качеству услуг за счет лимитирующих технических параметров инфраструктуры и подвижного состава (скорость, надежность, эффективное использование подвижного состава и др.).

В целях достижения амбициозного видения развитие АО "НК "ҚТЖ" предусматривается в виде вертикально интегрированного транспортного холдинга с наличием в структуре бизнес единиц, составляющих ядро перевозочного процесса. По итогам реструктуризации портфельных активов посредством создания, ликвидации, слияния и продажи пакетов акций и долей участия, принадлежащих АО "НК "ҚТЖ", будут образованы отдельные дочерние организации по предоставлению доступа к железнодорожной инфраструктуре перевозчикам, а также оказанию услуг по грузовым и пассажирским перевозкам.

АО "НК "ҚТЖ" к 2022 году ставится задача приблизиться к передовым железнодорожным компаниям и достичь следующих целевых показателей в 2022 году: ROE – 14,2 %, ROACE – не менее 14,72 %, EBIDTA margin – не менее 39,55 %, производительность труда - 13 433 тыс. тенге/чел.

AO "KEGOC"

Видение AO "KEGOC" к 2022 году – компания мирового уровня и центр компетенций в электроэнергетической отрасли в региональном масштабе.

Передовыми зарубежными компаниями – аналогами для AO "KEGOC" являются ФСК ЕЭС (РФ), RedElеctricadeEspana (Испания), Western Power (Австралия), Fingrid OYJ (Финляндия), Terna (Италия).

Показатель (2011)	Ед. изм.	АО "KEGOC"	ФСК ЕЭС (2010)	RedElect- ricade Espana	Western Power Australia	Fingrid	Terna
ROACE	%	5,24	н/д	5,8	н/д	6	н/д
EBITDA Margin	%	29,7	61,5	21,3	н/д	30	75,2
Производитель- ность труда	тыс. тенге /чел	12053	29470	175493	54667	318128	112133
Производитель- ность труда	млн. кВтч/ чел	9,1	20	146,9	5,14	241,3	100,61
Средняя продолжитель- ность нарушений в работе системы (SAIDI)	мин.в год	65,7	н/д	101	217	286	65
Средняя частота нарушений в работе системы (SAIFI)	наруш. в год	0,2	н/д	1,9	2	6	2,8

Среди указанных компаний AO "KEGOC" по показателям производительности труда находится на одном из последних мест по причине того, что процессы по эксплуатационному и ремонтному обслуживанию в большинстве компаний выведены в аутсорсинг.

По производственным показателям, по надежности передачи электроэнергии и уровню диспетчеризации (SAIDI, SAIFI) AO "KEGOC" достойно конкурирует с лучшими мировыми электросетевыми компаниями. В то же время, учитывая высокую изношенность активов и масштабные инвестиции компании, по показателям экономической эффективности AO "KEGOC" находится на последних местах среди сравниваемых компаний. Для обеспечения системного бенчмаркинга на 2013-2014 годы запланировано вступление AO "KEGOC" в консорциум ITOMS, который объединяет более 30-ти электросетевых компаний мира.

AO "KEGOC" ставит своей задачей приблизиться к передовым международным компаниям-аналогам и достичь следующих целевых показателей в 2022 году: по показателю ROACE – 5,9 %, EBITDA margin – 36,26 %, производительности труда – 34 024 тыс. тенге/чел. и 10,318 млн. кВтч/чел., SAIDI – 33,5 минут в год, SAIFI – 0,1 нарушений в год.

АО "Самрук-Энерго"

Видение АО "Самрук-Энерго" в 2022 году – крупнейший диверсифицированный энергетический холдинг, успешно интегрированный в международный энергобаланс, создающий стоимость для своих акционеров и направленный на формирование высокоэффективной системы энергоснабжения, обеспечивающей устойчивое развитие всех отраслей Казахстана.

Зарубежными передовыми компаниями электроэнергетического сектора, имеющими ряд схожих с АО "Самрук-Энерго" характеристик, являются КЕРСО (Южная Корея), Vattenfall (Швеция), CEZ Group (Чехия), TransAltaCorporation (Канада), PGE (Польша), ОГК-3 (Россия) и ДТЭК (Украина), которые являются национальными и мировыми лидерами в области производства и передачи электроэнергии.

Показатель (2010 г.)	Ед. изм.	АО "С-Э"	KEPCO	Vatten- fall	CEZ Group	Trans- Alta	PGE	ДТЭК	ОГК-3
ROACE	%	8,9	2,28	6,87	15,45	2,72	8,95	24,89	1,74
EBITDA margin	%	21,2	28,42	44,8	34,23	33,38	25,28	4,54	н/д
Производи- тельность труда по производству электро- энергии	МВт*ч на одного работ- ника	2 062	22000	9 876	2 097	29 463	1 657	834	5 850
Производи- тельность труда по производству угля	тонн на одного работ- ника	5 709	-	5 384	4 327	25 289	4 006	828	293
Расход условного топлива на выработку 1 кВт*ч электро- энергии	грамм/ 1 кВт*ч	366	291	310	340	246	367	390	303

Среди указанных восьми компаний АО "Самрук-Энерго" по показателям производительности труда по производству угля по итогам 2010 года находится на втором месте, опережая таких лидеров как Vattenfall, TransAlta и ОГК-3 (данный показатель эффективен учитывая масштабы компании). По показателю производительности труда по производству электроэнергии компания занимает шестое место, опережая ДТЭК и PGE.

Исходя из проведенного анализа, АО "Самрук-Энерго" ставит перед собой задачу войти в группу мировых лидеров по производственным, финансово-экономическим, индустриально-инновационным и социальным показателям и в 2022 году достичь следующих целевых показателей: ROACE - 13,97 %, EBITDA margin – 21 %, производительность труда по производству электроэнергии – 4696 млн. кВт.ч на одного работника, производительность труда по производству угля – 6240 тонн/чел (2020 г.), расход условного топлива на выработку 1 кВт/ч электроэнергии – 355 грамм/1 кВт*ч.

АО "НАК "Казатомпром"

Видение АО "НАК "Казатомпром" к 2022 году – транснациональная диверсифицированная компания, участвующая в основных сегментах мировой атомной энергетики, во всех стадиях ядерно-топливного цикла, включая строительство АЭС, лидер в области внедрения инновационных технологий, социально ответственная компания, ориентированная на потребителя.

На мировом рынке добычи природного урана АО "НАК "Казатомпром" занимает лидирующие позиции. На данный момент Казахстан обеспечивает около 25 % потребностей в природном уране в мире и около 35 % его добычи. Сравнительный анализ с ведущими транснациональными энергокомпаниями мира (французская AREVA, канадская Cameco) указывает на относительную сопоставимость показателей финансовой эффективности и производительности.

Показатель (2010 г.)	Ед. измер.	АО "НАК "Казатом- пром"	САМЕСО Канада		AREVA
			Холдинг	Uranium	Холдинг	Front End	Mining
Производительность труда по урану
Чистый доход/ количество сотрудников	Млн. тенге/чел	7,8	13,1	9,9	3,6	5,5	4,2
объем добычи/ количество сотрудников	тU/чел	1,37	1,511	1,594	0,174	0,595	1,598
Объем добычи урана	тU	9 959	8 773	8 773	8 341	8 341	8 341
Норма чистой прибыли	%	26	24	27	9	11	10

АО "НАК "Казатомпром" планирует сохранить лидирующее положение страны и компании на рынке природного урана на стратегическую перспективу и к 2022 году выйти на объемы добычи урана в стране 24-26 тыс. тонн (около 42 % мировой добычи), в том числе АО "НАК "Казатомпром" – на объемы 14-16 тыс. тонн (около 22 % мировой добычи). По показателям эффективности и производительности АО "НАК "Казатомпром" ставит задачей увеличить чистый доход с 82,8 млрд. тенге до 269 млрд. тенге в 2022 году, повысить показатель EBITDA margin с 37 % до 47 %, повысить производительность труда с 1,3 тонн до 1,6 тонн на 1 сотрудника и с 17 млн. тенге в 2012 году до 32 млн. тенге на 1 сотрудника.

Кроме этого АО "НАК "Казатомпром" планирует присутствовать во всех переделах ядерно-топливного цикла, что будет осуществляться на базе сотрудничества с мировыми лидерами за счет трансферта технологий, вхождения в зарубежные активы и доступа к зарубежным рынкам ядерного топливного цикла. При реализации данной цели АО "НАК "Казатомпром" будет исходить из принципов защиты национальных интересов Республики Казахстан, проведения многовекторной политики в развитии отношений с зарубежными стратегическими партнерами, а также экономической целесообразности и паритетности при реализации совместных проектов.

АО "НК "Казахстан Инжиниринг"

Видение АО "НК "Казахстан инжиниринг" к 2022 году – эффективный машиностроительный холдинг, объединяющий ряд промышленных предприятий, производящих машиностроительную продукцию для всех отраслей экономики, включая оборонно-промышленный комплекс, лидер рынка инжиниринговых услуг Казахстана, а также центр компетенции в области высоких технологий и общепризнанный эксперт в секторах своей специализации.

Зарубежными передовыми компаниями в области машиностроения, имеющих ряд схожих с АО "НК "Казахстан инжиниринг" характеристик, являются Finmeccanica Group (Италия), SAFRAN (Франция), ОАО "ОПК "Оборонпром" (Россия).

Как показывает сравнительный анализ, основные показатели АО "НК "Казахстан инжиниринг" значительно ниже показателей западных аналогичных компаний.

Показатель (2010 г.)	Ед. измер.	АО "НК "Казахстан инжиниринг"	Finmec- canica Group (Италия)	"SAFRAN" (Франция)	ОАО "ОПК "Оборонпром" (Россия)
ROE	%	3,1	8,2	5,1	11,5
EBITDA margin	%	9,6	8,5	2,6	22,8
Производи- тельность труда	млн. тенге/ чел.	3,6	48,6	61,8	3,2

АО "НК "Казахстан инжиниринг" ставит своей задачей приблизиться к передовым международным компаниям и достичь следующих целевых показателей в 2022 году: ROACE – не менее 19 %, EBITDA margin – не менее 12 %, производительность труда – 13,3 млн. тенге/чел. или в 4 раза по сравнению с 2010 годом.

В целях повышения производительности труда АО "НК "Казахстан инжиниринг" планирует произвести модернизацию более 50 % действующих производственных мощностей, а также создание 8 новых производств с трансфертом технологий совместно с передовыми международными компаниями.

АО "Казахтелеком"

Видение АО "Казахтелеком" к 2022 году - крупный региональный интегрированный оператор, создающий стоимость для своих акционеров и направленный на формирование высокоэффективной системы инфо-коммуникаций, оказывающей содействие в диверсификации и модернизации национальной экономики.

Зарубежными передовыми компаниями телекоммуникационного сектора, имеющими ряд схожих с АО "Казахтелеком" характеристик, являются British Telecom, France Telecom, Bell Canada, Telstra, Deutsche Telecom, Ростелеком и Сибирьтелеком⁶. По большинству показателей производительности и рентабельности АО "Казахтелеком" значительно отстает от передовых компаний, занимая сопоставимую позицию лишь по показателю EBITDA margin, исключающего влияние амортизации, как основной статьи расходов оператора, осуществляющего свою деятельность в стране с маленькой плотностью населения.

Показатель (2010 г.)	Ед. изм.	АО "Казах- теле- ком"	British Telecom	Deutsche Telecom	France Telecom	Tel- stra	Bell- Canada	Росте- леком	Сибирь- телеком
ROIC	%	4,79	24,25	4,11	10,22	14,34	12,04	11,21	11,17
EBITDA margin	%	36,43	29,32	26,79	33,60	40,46	39,76	36,78	38,52
Производитель- ность труда	тыс. тенге/ чел.	5010	49509	52456	57171	80747	53193	7220	7956
Производитель- ность труда по фиксированным линиям связи	фикс. линии/ работ- ники	127,4	181,1	142,9	267,3	191,5	185,0	158,9	172,5
Производитель- ность труда по портам ШПД	порты ШПД/ работ- ники	25,7	243,8	65,1	81,2	94,2	58,8	34,8	17,3
Плотность фиксированных линий телефонной связи	фикс. линии/ 100 чел.	23,47	29,92	43,81	70,18	40,67	27,56	20,73	3,12
Плотность абонентов фиксированного ШПД	портов ШПД/ 100 чел.	4,73	40,27	19,96	21,32	20,00	8,76	4,54	0,31

Источник: База данных Bloomberg

______________________________________

⁶Указанные компании являются национальными операторами, которые выступают в большей степени как интегрированные операторы связи и осуществляют свою деятельность одновременно на рынках нескольких континентов и разных сегментах рынка.

В связи с этим, АО "Казахтелеком" ставит своей задачей приблизиться к передовым международным операторам и достичь в 2022 году следующих целевых значений: ROACE – не менее 9,8 %⁷, EBITDA margin – не менее 37,2 %, производительность труда 9000 тыс. тенге на 1 работника, производительность труда по фиксированным линиям связи 155,5 фиксированных линий на 1 работника, производительность труда по портам ШПД – 74 портов ШПД на 1 работника, плотность фиксированных линий телефонной связи – 25,71 линий на 100 человек, плотность абонентов фиксированного ШПД – 12,43 линий на 100 человек.

________________________________

⁷Снижение показателя ROACE обусловлено продажей доли в ТОО "GSM-Kazakhstan". При этом значения указанных показателей на 2015 и 2022 годы может рассматриваться в качестве целевых только в случае принятия уполномоченными органами решения о реализации инвестиционного проекта строительства сети LTE/GSM

АО "Казпочта"

Видение АО "Казпочта" к 2022 году – инновационно-ориентированная, быстро реагирующая на изменения рыночной среды как внутри страны, так и в мировой почтовой индустрии бизнес-структура, являющаяся значимым элементом экономики страны, предоставляющая свои высококачественные услуги в соответствии с потребностями клиентов на основе лучших международных стандартов и в соответствии с основными направлениями социально-экономической политики Республики Казахстан.

При этом АО "Казпочта" будет стремиться выйти на уровень производительности и финансовой эффективности ведущих иностранных почтовых администраций, таких как Deutsche Post, Australia Post, Canada Post и Почта России. По данным 2010 года, АО "Казпочта" по показателю "Доходы на 1 работника" отставало от Australia Post в 70 раз, от Deutsche Post в 18,8 раз, от Canada Post в 12 раз и от Почты России в 1,2 раза, что обусловлено рядом объективных факторов, в числе которых различие в масштабах рынков и технологическом развитии. По показателю ROACE АО "Казпочта" занимает 4-ое место среди рассматриваемых компаний, опережая только Australia Post. В то же время, по показателю EBITDA margin, АО "Казпочта" выглядело достаточно сопоставимо и даже опережало большинство сравниваемых операторов. По показателю доля письменной корреспонденции, доставленной в рамках сроков внутри страны, по итогам 2010 года АО "Казпочта" показало более высокие результаты, чем зарубежные компании-аналоги.

Показатель (2010 г.)	Ед. измер.	АО "Казпочта"	Deutsche Post	Почта России	Australia Post	Canada Post
ROACE	%	6,5	22,5	9,3	4,6	17,6
EBITDA margin	%	10,5	5,9	-5,6	13,7	11,6
Доходы на 1 работника	тыс. тенге/ чел.	1238	23281	1577	86494	15324
Доля письменной корреспон- денции, доставленной в рамках сроков внутри страны	%	99,7	94	90	96	95,7
Доля посылок, доставленных в рамках сроков внутри страны	%	98,6	90	Нет данных	96,3	Нет данных

В связи с этим, АО "Казпочта" ставит своей задачей приблизиться к ведущим международным операторам и в 2022 году достичь следующих целевых показателей в 2022 году: показатель ROACE – 15,82 %, показатель EBITDA margin - 13,21 %, увеличение доходов на одного работника – в 3,3 раза до 4097 тыс. тенге/чел., сохранение качественного показателя по доле письменной корреспонденции, доставленной в рамках сроков внутри страны, на уровне 2012 года.

В рамках политики, направленной на повышение качества, в 2013 году будут разработаны два показателя - показатель, оценивающий степень удовлетворенности потребителей в оказываемых АО "Казпочта" услугах (обслуживание клиентов, работа производственных объектов, уровень доступности услуг) и показатель обеспечения сохранности почтовых отправлений и их доставки по Республике Казахстан в неповрежденном виде.

Кроме этого, АО "Казпочта" планирует в 2022 году увеличить рыночные позиции в Казахстане по ускоренной экспресс и курьерской доставке с 18 до 30%, по посылочной почте с 75 до 83 %, по доставке рекламных материалов с 15 до 40 %, и по финансовым услугам в сегменте "Райцентр" и "Село" с 62 до 75 %.

АО "Эйр Астана"

Видение АО "Эйр Астана" к 2022 году – лидирующая авиакомпания в регионе, предоставляющая услуги авиаперевозок по внутренним и международным направлениям в соответствии с самыми высокими стандартами безопасности и сервиса, отвечающим ожиданиям клиентов, интересам компании и потребностям Республики Казахстан.

Учитывая социальные особенности и географическую приближенность для сравнительного анализа были определены следующие компании - Трансаэро (Россия), Аэрофлот (Россия) и Turkish Airlines (Турция). Среди указанных авиакомпаний АО "Эйр Астана" по показателям экономической эффективности занимает одну из ведущих позиций, что говорит об эффективной политике ведения бизнеса. Показатель производительности труда отстает от показателей других компаний по причине эксплуатации АО "Эйр Астана" воздушных судов меньшей вместимости ввиду невысокого пассажиропотока на определенных внутренних и региональных маршрутах. Необходимо также учитывать высокую плотность населения в странах сравниваемых компаний, развитую маршрутную сеть и поддержку на государственном уровне.

Показатель	Ед. изм.	АО "Эйр Астана" 2012	Транс- аэро 2010	Turkish Airlines 2010	Аэрофлот 2010
ROACE	%	16,5	8,13	4,96	8,34
EBITDA margin	%	8	4,4	9,3	15,7
Производительность труда: предельные пассажиро-км на 1 работника в месяц (000)	ППКМ/ чел	218	371	382	285

В августе 2011 года международное издание Airline Business опубликовало рейтинг операционной маржи по итогам 2010 года среди 150 авиакомпаний мира, в соответствии с которым авиакомпания АО "Эйр Астана" находится на 15-м месте в данном рейтинге.

АО "Эйр Астана" ставит задачу приблизиться к региональным лидерам и в 2022 году достичь следующих целевых показателей по производительности и финансовой эффективности: ROACE – 16,6 %; EBITDA margin – 12,2 %; производительность труда – 310 ППКМ на сотрудника.

ТОО "Объединенная химическая компания"

Видение ТОО "Объединенная химическая компания" к 2022 году – лидер химической отрасли Казахстана, входящий в 5-ку крупнейших отечественных несырьевых промышленных компаний по объемам продаж.

ТОО "Объединенная химическая компания" (далее – ТОО "ОХК"), являющаяся start-up компанией, находится на инвестиционном этапе развития и намерена использовать в своем развитии опыт таких химических компаний как Saudi Basic Industries Сorporation (Саудовская Аравия) и Сибур холдинг (Россия) - в сегменте нефтехимии, Еврохим (Россия) - в сегменте минеральных удобрений. Наиболее успешной start-up компанией-аналогом для ТОО "ОХК" по модели развития является государственная химическая компания Saudi Basic Industries Сorporation, которая также может служить бенчмарком по таким показателям как производительность труда и EBITDA margin. По ожидаемым объемам продаж сравнимые показатели имеют лидеры российской химической промышленности – "Сибур холдинг" и "Еврохим", а также лидеры продаж в несырьевом секторе казахстанской промышленности – Eurasian Natural Resources Corporation, корпорация Kazakhmys Plc, АО "Арселор Миталл Темиртау", ТОО "Казцинк" и АО "НАК "Казатомпром".

Показатель (2010 г.)	Ед. изм.	SABIC	Сибур- Холдинг	Евро- хим	ENRC	Kazakh- mys	Казатомпром
EBITDA margin	%	30,7	23	30,4	48,4	43,31	40
Производитель- ность труда	млн. тенге /чел.	150,6	16,1	24,7	15,03	7,8	12,1
Объем продаж	млрд. тенге	4966	869	486,2	972,5	471,5	235,7

ТОО "ОХК" намерена стать лидером казахстанской промышленности и достичь в 2022 году следующие целевые показатели: EBITDA margin – 35 %, производительность труда – 150 млн. тенге/чел., валовой объем производства ДЗО ТОО "ОХК" - 464 млрд. тенге.

АО "Тау-Кен Самрук"

Видение АО "Тау-Кен Самрук" к 2022 году – эффективная вертикально-интегрированная горно-металлургическая компания по разведке, добыче, переработке твердых полезных ископаемых (далее – ТПИ) в Казахстане.

АО "Тау-Кен Самрук" будет осуществлять стратегию роста стоимости за счет эффективного освоения сырьевой базы приоритетных ТПИ, интеграции производственных активов, применения современных технологий с целью вывода компании на конкурентный уровень на внутреннем рынке в краткосрочной перспективе и на внешнем рынке в долгосрочной перспективе.

АО "Тау-Кен Самрук" находится на прединвестиционном этапе развития и намерена использовать в своем развитии опыт крупных международных горнодобывающих компаний, таких как национальная чилийская компания Corporation National Del Cobre De Chile (Codelco), а также казахстанских компаний Kazakhmys Plc и Eurasian Natural Resources Corporation и др.

Показатель (2010 г.)	Ед. изм.	Codelco	ENRC	Kazakhmys
EBITDA margin	%	46,3	45,09	43,31
Производительность труда	тыс. тенге/ чел.	205847	13128	7824
Производительность труда по добыче меди	тонн/чел	41	-	6

АО "Тау-Кен Самрук" ставит задачу приблизиться к крупным международным и казахстанским компаниям и в 2022 году достичь следующих целевых показателей: EBITDA margin – не менее 25 %, производительность труда – не менее 7500 тыс. тенге/чел, производительность труда по добыче меди – не менее 6 тонн/чел.

Приложение 8 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Источники и потребности финансирования

Фонд ставит перед собой задачу по обеспечению финансированием инвестиционной программы группы компаний за счет использования всех доступных ему источников фондирования, включая собственные средства, средства республиканского бюджета и Национального фонда РК⁸ по решению Совета по управлению Национальным Фондом, рыночные заимствования на рынках капитала, средства от публичного размещения акций компаний, внутригрупповое финансирование.

__________________________________________

⁸Средства, по которым уже приняты соответствующие решения Советом по управлению Национальным Фондом.

Источники финансирования

Компании Фонда имеют диверсифицированную базу фондирования, которая представлена широким спектром долевых и долговых инструментов финансирования.

консолидированные данные по итогам 2011 года

Источник	млрд. тенге	доля в %
Собственные средства	6 129	50%
Инвестиции и заимствования из республиканского бюджета	840	7%
Средства Национального фонда Республики Казахстан, по решению Совета по управлению Национальным фондом	1 457	12%
Рыночные заимствования на внутреннем и внешнем рынках капитала	3 895	32%

Собственные средства компаний Фонда главным образом формируются за счет дивидендных поступлений/нераспределенной прибыли и финансовых/нефинансовых доходов компаний. Данная статья преобладает в структуре фондирования группы Фонда, что соответствует общей дивидендной политике реинвестирования прибыли для роста бизнеса компаний.

Проекты, реализуемые компаниями Фонда в интересах государства, зачастую носят социальный характер и, соответственно, не выполняют минимальные требования компаний Фонда по отдаче на вложенный капитал. Поэтому компании при реализации социальных проектов, как правило, получают финансирование из республиканского бюджета и Национального фонда Республики Казахстан.

В период с 2007 по 2011 год компаниями Фонда были привлечены средства республиканского бюджета на общую сумму 840 млрд. тенге, из них 747,3 млрд. тенге в уставный капитал, 92,7 млрд. тенге в виде бюджетных кредитов.

В рамках реализации Фондом антикризисной программы Правительства, а также финансирования покупки стратегических активов Фондом были привлечены средства Национального фонда РК в размере 1 457,4 млрд. тенге, из них 607,5 млрд. тенге в уставный капитал, 849,9 млрд. тенге в виде облигационных займов. Продление срока обращения облигационных займов Фонда и снижение процентной ставки, одобренное решением Совета по управлению Национальным фондом Республики Казахстан позволят компаниям Фонда покрыть значимую часть инвестиционной потребности до 2022 года. Дополнительно, в 2013 и 2015 гг. из Национального фонда РК будут привлечены около 594,8 млрд. тенге для поддержания финансовой устойчивости АО "КазМунайГаз".

Высокая доля бюджетных инвестиций и заимствований из Национального фонда РК (19%) обусловлена в первую очередь значительными вливаниями в рамках антикризисной программы Правительства, а также реализацией компаниями Фонда масштабных государственных инфраструктурных проектов.

Для поддержания капиталоемкой инвестиционной программы и расширения кредитного портфеля компании Фонда осуществляют выход на международные рынки долгового капитала ввиду недостаточной емкости внутреннего рынка и более выгодных условий. Компании Фонда преимущественно используют еврооблигации и двусторонние займы в качестве инструментов заимствования. Основными эмитентами еврооблигаций в 2012 г. являются АО НК "КазМунайГаз" с номинальным размером выпуска 1078 млрд. тенге, АО "Банк Развития Казахстана" (161 млрд. тенге), АО "НК "ҚТЖ" (156 млрд. тенге) и АО "НАК "Казатомпром" (74 млрд. тенге). Компаниями Фонда были также привлечены двусторонние кредитные линии от финансовых институтов КНР на общую сумму 1993 млрд. тенге.⁹

В целях минимизации валютных рисков компании Фонда также осуществляют привлечения на внутреннем фондовом рынке. К примеру, в 2010-2011 гг. Фонд привлек 150 млрд. тенге путем размещения облигаций среди неограниченного круга инвесторов под инвестиционные нужды дочерних компаний АО "НК "ҚТЖ".

В качестве альтернативного источника финансирования, начиная с 2012 года, будет реализована среднесрочная программа по реализации пакетов акций (программа "Народное IPO") некоторых компаний Фонда на фондовой бирже. Потенциальный объем привлечений от проведения IPO/SPO оценивается в 174 млрд. тенге до 2015 года и 543 млрд. тенге после 2015 года. В случае успешности программы компании будут иметь значительную гибкость в использовании вырученных средств.

Для оптимизации процессов финансирования в группе компаний Фонда будет максимально задействован потенциал внутригруппового финансирования.

_______________________________________

⁹Еврооблигации и кредитные линии указаны в пересчете с долларов США по курсу Национального Банка РК: 1 доллар США = 148,7 тенге.

Потребность в финансировании

Согласно утвержденному Плану развития Фонда на 2011-2015 годы общие расходы на развитие (инвестиции) до 2015 года оцениваются в 4 966 млрд. тенге:

в млрд. тенге

	2012	2013	2014	2015	Итого
Потребность в финансировании	1 650,9	1 287,3	1 075,8	952,1	4966,1
Источники финансирования:
Республиканский бюджет (бюджетное кредитование)	15,3	24,7	18,9	0,0	58,9
Республиканский бюджет (пополнение уставного капитала)	12,0	311,0	397,3	240,2	960,4
Национальный фонд РК (повторное использование), по решению Совета по управлению Национальным фондом Республики Казахстан	132,8	219,3	31,4	22,7	406,2
Национальный фонд РК (новые деньги), по решению Совета по управлению Национальным фондом Республики Казахстан	0,0	375,0	0,0	225,0	600,0
Доля РБ и НФ в %	9,7%	72,2%	41,6%	51,2%	40,8%

При этом объем поступлений из республиканского бюджета является предварительным и будет корректироваться по мере уточнения сумм. По состоянию на конец второго квартала 2012 года Законом РК "О республиканском бюджете на 2012 - 2014 гг." предусмотрены следующие суммы в разрезе бюджетных программ: бюджетное кредитование Фонда: 2013 год – 24,7 млрд. тенге, 2014 год – 18,9 млрд. тенге; пополнение уставного капитала Фонда: 2013 год – 33,36 млрд. тенге, 2014 год – 418,1 млн. тенге.

Источники финансирования определяются компаниями Фонда исходя из показателей рентабельности инвестиционных проектов и стратегических интересов государства. Часть потребности (около 41 %) предполагается профинансировать за счет средств республиканского бюджета и Национального фонда РК (по решению Совета по управлению Национальным фондом РК). Таким образом, объем финансирования из республиканского бюджета и Национального фонда (при условии решения Совета по управлению Национальным фондом РК) за период с 2008 по 2015 годы составит 3 916 млрд. тенге или 21 % в общей структуре фондирования 2015 года.

Источник	млрд. тенге	доля в %
Собственные средства	8 615	46%
Инвестиции и заимствования из республиканского бюджета	1 859	10%
Средства Национального фонда Республики Казахстан по решению Совета по управлению Национальным фондом	2 057	11%
Рыночные заимствования на внутреннем и внешнем рынках капитала	6 057	33%
	18 588	100%

Тем не менее, Фонд будет проводить политику по планомерному отказу от бюджетного финансирования в пользу коммерческого путем сокращения объема бюджетной составляющей в общем пуле фондирования.

Данный подход предполагает исключение из инвестиционного портфеля компаний Фонда нерентабельных социальных проектов, что в свою очередь, положительно скажется на долгосрочной стоимости компаний Фонда.

Фонд также сформирует четкую дивидендную политику по отношению к дочерним и зависимым организациям, которая повысит эффективность управления внутригрупповой ликвидностью и обеспечит прозрачные механизмы определения размера дивидендов.

Для обеспечения оптимального сочетания своих интересов с необходимостью достаточного финансирования развития компаний Фонд будет осуществлять дифференцированный подход к определению норматива начисления дивидендов компаний в зависимости от степени зрелости компаний, характера и рентабельности их деятельности, отраслевой специфики, капиталоемкости и других факторов.

Фонд будет определять оптимальный портфель инвестиций и структуру фондирования, которые соответствуют его долгосрочным приоритетам по увеличению стоимости компаний Фонда.

Ввиду ограниченности финансовых ресурсов, Фонд будет на систематической основе актуализировать и определять наиболее приоритетные инвестиционные проекты, заниматься поиском и привлечением стратегических инвесторов.

Приложение 9 к Стратегии развития акционерного общества "Фонд национального благосостояния "Самрук-Қазына" на 2012-2022 годы

Особенности взаимодействия с Правительством
Республики Казахстан

Взаимодействие Фонда с Правительством РК является неотъемлемой частью деятельности Фонда, ввиду разностороннего характера функций Правительства Республики Казахстан по отношению к Фонду: акционер, тарифный регулятор, координатор отраслевых программ.

Правительство РК как единственный акционер

Лучшая международная практика свидетельствует о необходимости установления четких и прозрачных отношений между государственной компанией и Правительством, как с акционером, и невмешательства государственных органов в операционную деятельность компаний (на примере мировых холдингов Temasek и Khazanah Nasional).

В этой связи к Фонду будут применяться следующие механизмы взаимоотношений:

1. Управление Фондом со стороны Правительства осуществляется исключительно посредством реализации полномочий единственного акционера, предусмотренных законодательством, и представительства в совете директоров Фонда. Взаимоотношения между Правительством и Фондом и организациями, входящими в группу Фонда, осуществляются через совет директоров в соответствии с принципами корпоративного управления. При взаимодействии с Правительством РК Фонд соблюдает его интересы как единственного акционера.

2. Правительство РК не вмешивается в операционную деятельность Фонда и его компаний.

3. В Фонде выстроена эффективная система отчетности и прозрачности его деятельности. Фонд ежеквартально предоставляет Совету директоров основные консолидированные результаты деятельности Фонда (начиная с 2013 г.), а также обеспечивает акционера информацией о своей финансово-хозяйственной деятельности и ее результатах, предоставляя годовую аудированную финансовую отчетность.

4. Правительство как единственный акционер вправе заслушивать на заседаниях Правительства информацию Фонда по вопросам его деятельности.

Особенности взаимоотношений между Правительством и Фондом и организациями, входящими в группу Фонда, регулируются Законом Республики Казахстан "О Фонде национального благосостояния", иным законодательством и соглашением о взаимодействии между Правительством и Фондом.

Правительство РК как координатор отраслевых программ и регулятор

Взаимодействие с Правительством РК, как с коллегиальным органом, возглавляющим систему органов исполнительной власти, будет строиться на принципе невмешательства в оперативную (текущую), в том числе инвестиционную деятельность Фонда и его компаний, за исключением случаев, предусмотренных законами и актами Президента РК.

Инвестиционная деятельность Фонда осуществляется на рыночных принципах либо с использованием механизмов государственно-частного партнерства в соответствии со стратегией развития Фонда.

Дивидендная политика единственного акционера по отношению к Фонду

Дивидендная политика единственного акционера по отношению к Фонду будет нацелена на обеспечение оптимального сочетания интересов Единственного акционера с необходимостью достаточного финансирования развития Фонда и его компаний.

Основными принципами дивидендной политики единственного акционера по отношению к Фонду являются: соблюдение интересов единственного акционера, увеличение долгосрочной стоимости Фонда и компаний, обеспечение финансовой устойчивости Фонда и компаний, обеспечение стабильного финансирования деятельности Фонда и его компаний.

Реализация указанных принципов с учетом участия Фонда и его компаний в реализации социально-значимых проектов, а также в реализации программ, направленных на развитие предпринимательства, потребует реинвестирования значительной части консолидированного чистого дохода Фонда.

Свободный собственный капитал Фонда инвестируется в создание и приобретение компаний в новых секторах и отраслях экономики, целесообразность присутствия Фонда в которых определяется Советом директоров Фонда.