ИПС "Әділет"

1. "Соттардың қылмыстық істерді қысқартылған тәртіппен қарауы туралы" Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2004 жылғы 26 қарашадағы № 17 нормативтік қаулысына (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2010 жылғы 25 маусымдағы № 19 нормативтік қаулысымен енгізілген өзгерістерімен және толықтыруларымен бірге) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1) бүкіл мәтін бойынша:

"ҚІЖК-де", "ҚІЖК-нің", "ҚІЖК-ге" тиісінше деген сөздер "ҚПК-де", "ҚПК-нің", "ҚПК-ге" деген сөздермен ауыстырылсын;

бүкіл мәтін бойынша "363" деген цифрлар "382" деген цифрлармен ауыстырылсын;

2) 2-тармақта:

бірінші абзацта:

"Қылмыстық—іс жүргізу кодексінің (әрі қарай – ҚІЖК) деген сөздер "Қылмыстық-процестік кодексінің (әрі қарай – ҚПК)" деген сөздермен ауыстырылсын;

"тек онша ауыр емес және ауырлығы орташа қылмыстар туралы" деген сөздер "онша ауыр емес, ауырлығы орташа, сондай-ақ ауыр қылмыстар туралы" деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші абзацта "қолданылуына дау туғызбаса және" деген сөздерден кейін "қысқартылған сотқа дейінгі тергеу істері бойынша, сондай-ақ, кінәні мойындау туралы процестік келісім немесе медиация тәртібімен татуласуға қол жеткізу туралы келісім жасалған істер бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

3) 3-тармақ мынадай редакцияда жызылсын:

"3. Істі қысқартылған тәртіппен қарау туралы мәселені сот ҚПК-нің 382-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген негіздерді анықтағаннан кейін, істі өндіріске қабылдаған кезде өзі, сондай-ақ бас сот талқылауының басында, тараптардың пікірін ескере отырып, шешеді. Соттың шешімі басты сот талқылауын тағайындау туралы қаулыларда жазылады немесе сот талқылауының барысында тікелей жарияланады.";

4) 4-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Егер басты сот талқылау барысында прокурор аса ауыр қылмысты жасады деген айыпты басқа онша ауыр емес қылмыс жасады деген айыпқа өзгертсе, сот сот отырысын қысқартылған тәртіппен жүргізу туралы мәселені қарауға тиіс.

Тараптар істі қысқартылған тәртіппен қарау туралы өтінішхат берген жағдайда істі іс жүргізуге қабылдау кезінде және оған ҚПК-нің 382-бабының бірінші бөлігінде көрсетілген негіздер болған кезде істі алдын ала тыңдау ҚПК-нің 321-бабының талаптарына сәйкес жүргізіледі.";

5) 5-тармақ алып тасталсын;

6) 6-тармақта:

бірінші абзацта "299-300" деген цифрлар "319, 320" деген цифрлармен ауыстырылсын;

2, 3, 4, 5 — абзацтарды тире белгісімен белгілеу алып тасталсын;

бесінші абзацта "алдын ала тергеу" деген сөздерден кейін ", сотқа дейінгі жеделдетілген тергеп-тексеру жүргізу, кінәні мойындау туралы процестік келісім, медиация тәртібімен татуласуға қол жеткізу туралы келісім жасасу" деген сөздермен толықтырылсын;

7) 7-тармақ мынадай редакцияда жызылсын:

"7. Соттың істі қысқартылған тәртіппен қарау туралы шешімі басты сот талқылауын тағайындау туралы қаулыларда, немесе басты сот талқылауында жеке құжат ретінде, немесе оны сот отырысының хаттамасына енгізе отырып, жазылады.";

8) 8-тармақта:

бірінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"Сот талқылауын қысқартылған тәртіппен жүргізу кезінде сот тергеуі ҚПК-нің 382-бабының екінші бөлігіне сәйкес жүргізіледі. Бұл ретте басқа дәлелдемелерді жариялау және зерттеу талап етілмейді, өйткені оларды ешкім дауламайды және олар нанымдылығы, қатыстылығы және жол берілетіндігі бойынша танылады. Сот жарыссөзі мен істің қаралуын аяқтау сот жарыссөзі жүргізілмейтін және сотталушы соңғы сөзді сөйлемейтін, медиация тәртібімен татуласуға қол жеткізу туралы келісім жасалған істерді қоспағанда, ҚПК-нің 383, 384, 385, 386-баптарында белгіленген қағидалар бойынша жүргізіледі.";

үшінші абзац алып тасталсын;

мынадай мазмұндағы төртінші абзацпен толықтырылсын:

"Егер ол іс бойынша тарап болып табылмайтын басқа адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерін қозғайтын мән-жайларды зерттеудің жан-жақтылығына, толықтығы мен объективтілігіне әсер ететін болса, сот талқылауы қысқартылған тәртіппен жүргізілуі мүмкін емес.";

9) 9-тармақта:

"363-бабының төртінші бөлігінің" деген сөздер "382-бабының үшінші бөлігінің" деген сөздермен ауыстырылсын;

"366" деген цифрлар "385" деген цифрлармен ауыстырылсын;

мынадай мазмұндағы екінші, үшінші және төртінші абзацтармен толықтырылсын:

"Істі сотта іс жүргізуге қабылдау сатысында басты сот талқылауын тағайындауға кедергі келтіретін қылмыстық-процестік заңнаманың елеулі бұзушылықтары анықталса, ал сотқа дейінгі жеделдетілген тергеп-тексеру, кінәні мойындау туралы жасалған процестік келісімі бар істер бойынша да және басты сот талқылауы барысында да осы бұзушылықтар анықталса, сот оларды жою үшін уәжді қаулымен ҚПК-нің 323-бабының тәртібімен істі прокурорға қайтарады.

Сотқа дейінгі жеделдетілген тергеу істері бойынша, кінәні мойындау туралы жасалған процестік келісімі бар істер бойынша басты сот талқылауы барысында анықталған қылмыстық-процестік заңнаманы елеулі бұзушылықтар деп сотты оны жүргізу мүмкіндігінен айыратын бұзушылықтарды таныған жөн.

Атап айтқанда, сотқа дейінгі жеделдетілген тергеу істері бойынша басты сот талқылауын жүргізуге ҚПК-нің 190-бабының алтыншы бөлігінде көзделген негіздер, кінәні мойындау туралы жасалған процестік келісімі бар істер бойынша, ҚПК-нің 613-бабында көрсетілген шарттардың бұзылуы кедергі болуы мүмкін.";

10) 10-тармақта:

үшінші сөйлемдер мынадай редакцияда жазылсын:

"Айрықша жағдайларда бұл мерзім ҚПК-нің 382-бабының екінші бөлігіне сәйкес судьяның уәжді қаулысымен жиырма тәулікке дейін ұзартылуы мүмкін.";

мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Іс қарау мерзімдерді ұзартудың негіздері сотталушының, жәбірленушінің келмеуі; тараптардың залалды өз еркімен өтеу үшін мерзім беруге өтінішхат беруі; процестік келісім жасасу туралы өтінішхат беру және т.б. болуы мүмкін.";

11) 12-тармақ мынадай мазмұндағы екінші сөйлеммен толықтырылсын:

"Қысқартылған тәртіппен қаралған істер бойынша шағымдарды, соттың үкімдеріне, қаулыларына наразылықтарды апелляциялық тәртіппен қарауды судья жеке-дара жүзеге асырады.";

12) 13-тармақта:

"және қадағалау шағымдар" деген сөздер "шағымдар, кассациялық өтінішхаттар," деген сөздермен ауыстырылсын;

екінші сөйлем алып тасталсын;

13) мынадай мазмұндағы 13-1, 13-2-тармақтармен толықтырылсын:

"13-1. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің (бұдан әрі – ҚК) 55-бабының үшінші бөлігіне сәйкес жеделдетілген сотқа дейінгі тергеп-тексеру бойынша қылмыстық істерді қысқартылған тәртіппен қарау кезінде жасалған қылмыс үшiн жазаның мерзімін және мөлшерін ҚК-нің Ерекше бөлігінің тиісті бабында көзделген жазаның неғұрлым қатаң түрінің ең жоғары мерзімінің немесе мөлшерінің жартысынан асыруға болмайды.

13-2. Кінәні мойындау туралы жасалған процестік келісімі бар қылмыстық істер арнайы норма болғандықтан, ҚПК-нің 64-тарауының талаптарын сақтай отырып, келісімдік іс жүргізу тәртібімен шешіледі. Ынтымақтастық туралы процестік келісімі бар істер қысқартылған тәртіппен қаралуға жатпайды және ҚПК-нің 51-тарауына сәйкес сот шешімдерін орындау сатысында шешіледі.".

2. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, жалпыға бірдей міндетті болып табылады және алғаш ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының Төрағасы	Қ.МӘМИ
Қазақстан Республикасы
Жоғарғы Сотының судьясы,
жалпы отырыс хатшысы	Қ.ШАУХАРОВ

1. Внести в нормативное постановление Верховного Суда Республики Казахстан от 26 ноября 2004 года № 17 "О рассмотрении судами уголовных дел в сокращенном порядке" (с изменениями и дополнениями, внесенными нормативным постановлением Верховного Суда Республики Казахстан от 25 июня 2010 года № 19), следующие изменения и дополнения:

1) по всему тексту:

вносятся изменения на государственном языке, текст на русском языке не меняется;

цифры "363" заменить цифрами "382";

2) в пункте 2:

в абзаце первом слова "только о преступлениях небольшой и средней тяжести" заменить словами "О преступлениях небольшой, средней тяжести и тяжких преступлениях";

в абзаце втором после слов "на их исследовании в судебном заседании" дополнить словами ", а также по делам ускоренного досудебного расследования, по делам с заключенным процессуальным соглашением о признании вины или соглашением о достижении примирения в порядке медиации";

3) пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Вопрос о рассмотрении дела в сокращенном порядке решается судом при принятии дела к производству после установления оснований, указанных в части первой статьи 382 УПК, самостоятельно, а также в начале главного судебного разбирательства, с учетом мнения сторон. Решение суда излагается в постановлениях о назначении главного судебного разбирательства либо непосредственно в ходе судебного разбирательства.";

4) пункт 4 изложить в следующей редакции:

"4. Если в ходе главного судебного разбирательства прокурором изменено обвинение с особо тяжкого на обвинение в совершении другого менее тяжкого преступления, суд должен рассмотреть вопрос о проведении судебного заседания в сокращенном порядке.

В случае подачи сторонами ходатайства о рассмотрении дела в сокращенном порядке при принятии дела к производству и наличия к нему оснований, указанных в части первой статьи 382 УПК, предварительное слушание проводится в соответствии с требованиями статьи 321 УПК.";

5) пункт 5 исключить;

6) в пункте 6:

в абзаце первом цифры "299-300" заменить цифрами "319, 320";

обозначение абзацев 2, 3, 4, 5 знаком тире исключить;

в абзаце пятом после слов "предварительного следствия," дополнить словами "проведения ускоренного досудебного расследования, при заключении процессуального соглашения о признании вины, соглашения о достижении примирения в порядке медиации,";

7) пункт 7 изложить в следующей редакции:

"7. Решение суда о рассмотрении дела в сокращенном порядке излагается в постановлениях о назначении главного судебного разбирательства, либо в главном судебном заседании в виде отдельного документа, или с занесением его в протокол судебного заседания.";

8) в пункте 8:

абзац первый изложить в следующей редакции:

"При сокращенном порядке судебного разбирательства судебное следствие проводится в соответствии с частью второй статьи 382 УПК. При этом не требуется оглашение и исследование других доказательств, поскольку они никем не оспариваются и признаются достоверными, относимыми и допустимыми. Судебные прения и завершение рассмотрения дела осуществляются по правилам, установленным статьями 383, 384, 385, 386 УПК, за исключением дел с соглашением о достижении примирения в порядке медиации, по которым судебные прения не проводятся и последнее слово подсудимым не произносится.";

абзац третий исключить;

дополнить абзацем четвертым следующего содержания:

"Судебное разбирательство не может быть проведено в сокращенном порядке, если это может отразиться на всесторонности, полноте и объективности исследования обстоятельств, затрагивающих права и законные интересы других лиц, не являющихся сторонами по делу.";

9) в пункте 9:

слова "части четвертой статьи 363" заменить словами "части третьей статьи 382";

цифры "366" заменить цифрами "385";

дополнить абзацами вторым, третьим и четвертым следующего содержания:

"При установлении существенных нарушений уголовно-процессуального законодательства, препятствующих назначению главного судебного разбирательства на стадии принятия дела к производству в суде, а по делам ускоренного досудебного расследования, делам с процессуальным соглашением о признании вины, при установлении этих нарушений и в ходе главного судебного разбирательства, суд мотивированным постановлением возвращает дело прокурору для их устранения в порядке статьи 323 УПК.

По делам ускоренного досудебного расследования, делам с процессуальным соглашением о признании вины, под существенными нарушениями уголовно-процессуального закона, установленными в ходе главного судебного разбирательства, следует признавать такие нарушения, которые лишают суд возможности его проведения.

В частности, препятствием к проведению главного судебного разбирательства по делам ускоренного досудебного расследования могут быть основания, предусмотренные частью шестой статьи 190 УПК; по делам с процессуальным соглашением о признании вины, нарушение условий, указанных в статье 613 УПК.";

10) в пункте 10:

предложение третье изложить в следующей редакции:

"В исключительных случаях этот срок в соответствии с частью второй статьи 382 УПК может быть продлен мотивированным постановлением судьи до двадцати суток.";

дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Основаниями продления сроков рассмотрения могут быть неявка подсудимого, потерпевшего; подача сторонами ходатайства на предоставление срока для добровольного возмещения ущерба; подача ходатайства о заключении процессуального соглашения и т. д..";

11) пункт 12 дополнить вторым предложением следующего содержания:

"Рассмотрение в апелляционном порядке жалоб, протестов на приговоры, постановления суда по делам, рассмотренным в сокращенном порядке, осуществляется судьей единолично.";

12) в пункте 13:

исключить слова "и надзорным";

после слова "жалобам," дополнить словами "кассационным ходатайствам,";

второе предложение исключить;

13) дополнить пунктами 13-1, 13-2 следующего содержания:

"13-1. В соответствии с частью третьей статьи 55 Уголовного кодекса Республики Казахстан (далее - УК), при рассмотрении в сокращенном порядке уголовных дел ускоренного досудебного расследования, срок и размер наказания за совершенное уголовное преступление не может превышать половины максимального срока или размера наиболее строгого вида наказания, предусмотренного соответствующей статьей Особенной части УК.

13-2. Уголовные дела с процессуальным соглашением о признании вины ввиду наличия специальной нормы разрешаются в порядке согласительного производства с соблюдением требований главы 64 УПК. Дела с процессуальным соглашением о сотрудничестве рассмотрению в сокращенном порядке не подлежат и разрешаются на стадии исполнения судебных решений в соответствии с главой 51 УПК.".

2. Согласно статье 4 Конституции Республики Казахстан настоящее нормативное постановление включается в состав действующего права, является общеобязательным и вводится в действие со дня первого официального опубликования.

Председатель
Верховного Суда
Республики Казахстан
Судья
Верховного Суда
Республики Казахстан,
секретарь пленарного заседания	К. МАМИ