Адвокат, заң консультанты көрсеткен, мемлекет кепілдік берген заң көмегіне ақы төлеудің және құқықтық консультация беруге, қорғауға және өкілдік етуге, сондай-ақ татуластыру рәсімдерін жүргізуге байланысты шығыстарды өтеудің мөлшерін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2018 жылғы 13 желтоқсандағы № 834 қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2023 жылғы 13 шiлдедегi № 560 қаулысымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 13.07.2023 № 560 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 15.08.2022 № 559 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      Ескерту. 01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі – осы қаулының 2-тармағымен.

      "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 22-бабының 2) тармақшасына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

      Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 15.08.2022 № 559 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      1. Қоса беріліп отырған адвокат, заң консультанты көрсеткен, мемлекет кепілдік берген заң көмегіне ақы төлеудің және құқықтық консультация беруге, қорғауға және өкілдік етуге, сондай-ақ татуластыру рәсімдерін жүргізуге байланысты шығыстарды өтеудің мөлшері (бұдан әрі – ақы төлеу мөлшері) бекітілсін.

      Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 15.08.2022 № 559 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

      2. Осы қаулы 2019 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.

      Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі
Б. Сағынтаев

  Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2018 жылғы 13 желтоқсандағы
№ 834 қаулысымен
бекітілген

Адвокат, заң консультанты көрсеткен, мемлекет кепілдік берген заң көмегіне ақы төлеудің және құқықтық консультация беруге, қорғауға және өкілдік етуге, сондай-ақ татуластыру рәсімдерін жүргізуге байланысты шығыстарды өтеудің мөлшерлері

      Ескерту. Қаулы қосымшамен толықтырылды - ҚР Үкіметінің 15.08.2022 № 559 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-т. қараңыз) қаулысымен.

      1. Адвокат көрсеткен, мемлекет кепілдік берген заң көмегіне ақы төлеудің және құқықтық консультация беруге, қорғауға және өкілдік етуге, сондай-ақ татуластыру рәсімдерін жүргізуге байланысты шығыстарды өтеудің мөлшері:

      1) мына:

      қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында:

      аса ауыр қылмыс жасағаны үшін күдіктінің, айыпталушының, сотталушының, сотталғанның немесе аса ауыр қылмыс жасады деп тағылған айыптан ақталғанның;

      аса ауыр қылмыс жасады деп күдіктену, айып тағу бойынша өзіне қатысты қылмыстық іс сотқа дейінгі тергеп-тексеру сатысында тоқтатылған күдіктінің, айыпталушының қорғаушысы ретінде қатысудың;

      қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында аса ауыр қылмыс салдарынан жәбірленуші деп танылған адамның өкілі ретінде қатысудың;

      аса ауыр қылмыс жасағаны үшін қамауда ұсталған, үйқамақтағы немесе қылмыстық-атқару жүйесi мекемесінде жазасын өтеп жатқан өзі қорғайтын адаммен кездесудің;

      өтініштер, өтінішхаттар, процестік келісімдер, сыбайлас жемқорлық қылмыстар және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істерді қоспағанда, қолданыстағы заңнамада көзделген жағдайларда медиация тәртібімен татуласуға қол жеткізу туралы келісімдер, анықтаушының, тергеушінің, прокурордың және соттың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне арыздар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздарға қарсылықтар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істерді қоспағанда, қолданыстағы заңнамада көзделген жағдайларда азаматтық талапкермен, азаматтық жауапкермен бітімгершілік келісімдер, дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісімдер немесе дауды партисипативті тәртіппен реттеу туралы келісімдер, аса ауыр қылмыс жасағаны үшін күдіктіні, айыпталушыны, сотталушыны, сотталғанды қорғау және олардың мүддесінде азаматтық талап қоюға немесе аса ауыр қылмыс салдарынан жәбірленуші деп танылған адамның мүддесінде пікір (қарсылық) білдірудің бір сағаты үшін тиісті кезеңге бекітілген 1,15 айлық есептік көрсеткіш;

      2) мына:

      қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында:

      ауыр қылмыс жасағаны үшін күдіктінің, айыпталушының, сотталушының, сотталғанның немесе ауыр қылмыс жасады деп тағылған айыптан ақталғанның;

      ауыр қылмыстық іс жасады деп күдіктену, айып тағу бойынша өзіне қатысты қылмыстық іс сотқа дейінгі тергеп-тексеру сатысында тоқтатылған күдіктінің, айыпталушының қорғаушысы ретінде қатысудың;

      қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында ауыр қылмыс салдарынан жәбірленуші деп танылған адамның өкілі ретінде қатысудың;

      ауыр қылмыс жасағаны үшін қамауда ұсталған, үйқамақтағы немесе қылмыстық-атқару жүйесi мекемесінде жазасын өтеп жатқан өзі қорғайтын адаммен кездесудің;

      өтініштер, өтінішхаттар, процестік келісімдер, сыбайлас жемқорлық қылмыстар және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істерді қоспағанда, қолданыстағы заңнамада көзделген жағдайларда медиация тәртібімен татуласуға қол жеткізу туралы келісімдер, анықтаушының, тергеушінің, прокурордың және соттың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне арыздар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздарға қарсылықтар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істерді қоспағанда, қолданыстағы заңнамада көзделген жағдайларда азаматтық талапкермен, азаматтық жауапкермен бітімгершілік келісімдер, дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісімдер немесе дауды партисипативті тәртіппен реттеу туралы келісімдер, ауыр қылмыс жасағаны үшін күдіктіні, айыпталушыны, сотталушыны, сотталғанды қорғау және олардың мүддесінде азаматтық талап қоюға немесе ауыр қылмыс салдарынан жәбірленуші деп танылған адамның мүддесінде пікір (қарсылық) білдірудің бір сағаты үшін тиісті кезеңге бекітілген 0,78 айлық есептік көрсеткіш;

      3) мына:

      әкімшілік жауаптылыққа тартылатын адамды әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында қорғаудың;

      заң көмегіне ақы төлеуден және азаматтық іс бойынша іс жүргізуде өкілдік етуге байланысты шығыстарды өтеуден босатылған адамның атынан өкілдік етудің және оларды бюджет қаражаты есебіне жатқызудың;

      адвокатқа жүгінген жағдайларда жеке тұлғаларға құқықтық консультация берудің;

      қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында:

      қылмыстық теріс қылық немесе онша ауыр емес не ауырлығы орташа қылмыс жасады деп күдіктінің, айыпталушының, сотталушының, сотталғанның немесе қылмыстық теріс қылық немесе онша ауыр емес не ауырлығы орташа қылмыс жасады деп тағылған айыптан ақталғанның;

      қылмыстық теріс қылық немесе онша ауыр емес не ауырлығы орташа қылмыс жасады деп күдіктену, айып тағу бойынша өзіне қатысты қылмыстық іс сотқа дейінгі тергеп-тексеру сатысында тоқтатылған күдіктінің, айыпталушының қорғаушысы ретінде қатысудың;

      қылмыстық іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында қылмыстық теріс қылық немесе онша ауыр емес не ауырлығы орташа қылмыс салдарынан жәбірленуші деп танылған адамның өкілі ретінде қатысудың;

      онша ауыр емес не ауырлығы орташа қылмыс жасағаны үшін қамауда ұсталған, үйқамақтағы немесе қылмыстық-атқару жүйесi мекемесінде жазасын өтеп жатқан өзі қорғайтын адаммен не әкімшілік ұстап алуға тартылған адаммен кездесудің;

      өтініштер, өтінішхаттар, процестік келісімдер, сыбайлас жемқорлық қылмыстар және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істерді қоспағанда, қолданыстағы заңнамада көзделген жағдайларда медиация тәртібімен татуласуға қол жеткізу туралы келісімдер, анықтаушының, тергеушінің, прокурордың және соттың әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) және шешімдеріне арыздар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздарға қарсылықтар, сыбайлас жемқорлық қылмыстар және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істерді қоспағанда, қолданыстағы заңнамада көзделген жағдайларда, азаматтық талапкермен, азаматтық жауапкермен бітімгершілік келісімдер, дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісімдер немесе дауды партисипативті тәртіппен реттеу туралы келісімдер, қылмыстық терiс қылық немесе онша ауыр емес не ауырлығы орташа қылмыс жасағаны үшін күдіктіні, айыпталушыны, сотталушыны, сотталғанды қорғау және олардың мүддесінде азаматтық талап қоюға немесе қылмыстық терiс қылық немесе онша ауыр емес не ауырлығы орташа қылмыс салдарынан әкімшілік құқық бұзушылық іс бойынша немесе азаматтық іс бойынша жәбірленуші деп танылған адамның мүддесінде пікір (қарсылық) білдірудің;

      адвокаттардың мемлекет кепілдік берген заң көмегін консультациялар, анықтамалар, құқықтық сипаттағы құжаттарды жасау түрінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 475-бабы үшінші бөлігінің бірінші абзацында және 476-бабының 4), 5), 5-1), 11), 13), 15), 17), 19) және 22) тармақшаларында көзделген жағдайларда соттардың үкімдері мен қаулыларын орындау барысында ұсынылатын құжаттарды дайындау кезінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен өзге де түрде көрсетуінің бір сағаты үшін тиісті кезеңге бекітілген 0,56 айлық есептік көрсеткіш;

      4) қылмыстық іс бойынша, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізудің кез келген сатысында түнгі уақытта, демалыс және мереке күндері қорғаушы ретінде қатысудың бір сағаты үшін – осы қосымшаның 1-тармағының 1) – 3) тармақшаларында белгіленген ақы төлеу мөлшерінен 1,5;

      5) тергеп-тексерудің немесе өзге әрекеттің басталуын немесе оны кейінге қалдырған жағдайда оның жалғастырылуын: сот отырысының басталуын немесе оны кейінге қалдырған жағдайда оның жалғастырылуын күткен уақыты үшін – осы қосымшаның 1-тармағының 1)3) тармақшаларында белгіленген ақы төлеу мөлшерінен 50 пайыз;

      6) нақты іс бойынша қорғауды немесе өкілдік етуді жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының шегінде басқа жерге іссапарға шығуға байланысты шығыстарды өтеу – мемлекет қаражаты есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелердің қызметкерлері үшін белгіленген мөлшерде.

      2. Заң консультанты көрсеткен, мемлекет кепілдік берген заң көмегіне ақы төлеудің және құқықтық консультация беруге, қорғауға және өкілдік етуге, сондай-ақ татуластыру рәсімдерін жүргізуге байланысты шығыстарды өтеудің мөлшері:

      1) мына:

      заң көмегіне ақы төлеуден және азаматтық іс бойынша іс жүргізуде өкілдік етуге байланысты шығыстарды өтеуден босатылған адамның атынан өкілдік етудің және оларды бюджет қаражаты есебіне жатқызудың;

      заң консультантына жүгінген жағдайларда жеке тұлғаларға құқықтық консультация берудің;

      өтініштер, өтінішхаттар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздар, апелляциялық, кассациялық және өзге де арыздарға қарсылықтар, қолданыстағы заңнамада көзделген жағдайларда медиация тәртібімен татуласуға қол жеткізу туралы келісімдер, дауды (жанжалды) медиация тәртібімен реттеу туралы келісімдер немесе дауды партисипативті тәртіппен реттеу туралы келісімдер және басқа да құқықтық сипаттағы құжаттарды әзірлеудің бір сағаты үшін – тиісті кезеңге бекітілген 0,56 айлық есептік көрсеткіш;

      2) сот отырысының басталуын немесе оны кейінге қалдырған жағдайда оның жалғастырылуын күткен уақыты үшін – осы қосымшаның 2-тармағының 1) тармақшасында белгіленген ақы төлеу мөлшерінен 50 пайыз;

      3) нақты іс бойынша өкілдік етуді жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының шегінде басқа жерге іссапарға шығуға байланысты шығыстарды өтеу – мемлекет қаражаты есебінен ұсталатын мемлекеттік мекемелердің қызметкерлері үшін белгіленген мөлшерде.


On approval of the amount of payment guaranteed by the state for legal assistance provided by a lawyer, legal adviser, and reimbursement of expenses related to legal advice, protection and representation, as well as conciliation procedures

Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan of December 13, 2018 No. 834. Abolished by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 07/13/2023 No. 560

      Unofficial translation

      Footnote. Abolished by the Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 07/13/2023 No. 560 (effective after ten calendar days after the date of its first official publication).
      Footnote. The title - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 15.08.2022 No. 559 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

      In accordance with subparagraph 2) of Article 22 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On advocacy and legal assistance," the Government of the Republic of Kazakhstan hereby RESOLVED as follows:

      Footnote. The preamble - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 15.08.2022 No. 559 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

      1. Approve the attached amounts of payment for state-guaranteed legal assistance provided by a lawyer, legal adviser, and reimbursement of expenses related to legal advice, defense and representation, as well as conciliation procedures (hereinafter referred to as the amount of payment).

      Footnote. Paragraph 1 - in the wording of the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 15.08.2022 No. 559 (shall enter into force upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

      2. This Resolution shall enter into force as of January 1, 2019 and is a subject to official publication.

      Prime Minister
      of the Republic of Kazakhstan B. Sagintayev

  Approved by the
resolution of the Government
of the Republic of Kazakhstan
  dated December 13, 2018 No. 834

The amount of state-guaranteed legal aid provided by counsel, legal adviser and
reimbursement for legal advice, protection and representation and conciliatory procedures

      Footnote. The resolution -as added with an Annex in accordance with the resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan dated 15.08.2022 No. 559 (the procedure to enter into force see paragraph 2).

      1. The amount of payment guaranteed by the State for legal assistance provided by counsel and reimbursement of expenses related to legal advice, protection and representation, as well as conciliation procedures:

      1) 1.15 monthly calculation indicator approved for the corresponding period for one hour:

      participation at any stage of criminal proceedings as a defender:

      suspect, accused, defendant, convicted of committing a particularly serious crime or acquitted of committing a particularly serious crime incriminated to him;

      suspect, accused, in respect of whom the criminal case on suspicion, the charge of committing a particularly serious crime have been terminated at the stage of pre-trial investigation;

      participation at any stage of criminal proceedings as a representative of a person recognized as a victim due to a particularly serious crime;

      Meeting with a client in custody under house arrest or serving a sentence in an institution of the penal system for committing a particularly serious crime;

      making statements, petitions, procedural agreements, agreements on achieving reconciliation by mediation in cases provided for by the current legislation, with the exception of criminal cases on corruption crimes and other crimes against the interests of the civil service and public administration, complaints about actions (inaction) and decisions of the interrogator, investigator, prosecutor and court, appeal, cassation and other complaints, objections to appeal, cassation and other complaints, amicable agreements, agreements on the settlement of the dispute (conflict) by mediation or settlement agreements in a participatory procedure with the civil plaintiff, the civil defendant in cases provided for by the current legislation, with the exception of criminal cases of corruption crimes and other crimes against the interests of the public service and public administration, withdrawal (objections) to a civil action in defense of and in the interests of a suspect, accused, defendant, convicted of committing a particularly serious crime, or in the interests of a person recognized as a victim due to a particularly serious crime;

      2) 0.78 of the monthly calculated indicator approved for the corresponding period for one hour:

      participation at any stage of criminal proceedings as a defender:

      a suspect, accused, defendant, convicted of committing a serious crime, or acquitted of committing a serious crime incriminated to him;

      suspect, accused, in respect of whom the criminal case on suspicion, the charge of committing a serious crime is terminated at the stage of pre-trial investigation;

      participation at any stage of criminal proceedings as a representative of a person recognized as a victim due to a serious crime;

      Meeting with a client in custody under house arrest or serving a sentence in an institution of the penal system for committing a serious crime;

      making statements, petitions, procedural agreements, agreements on achieving reconciliation by mediation in cases provided for by the current legislation, with the exception of criminal cases on corruption crimes and other crimes against the interests of the civil service and public administration, complaints about actions (inaction) and decisions of the interrogator, investigator, prosecutor and court, appeal, cassation and other complaints, objections to appeal, cassation and other complaints, amicable agreements, agreements on the settlement of the dispute (conflict) by mediation or settlement agreements in a participatory procedure with the civil plaintiff, the civil defendant in cases provided for by the current legislation, with the exception of criminal cases of corruption crimes and other crimes against the interests of the public service and public administration, withdrawal (objections) to a civil action in defense of and in the interests of a suspect, accused, defendant, convicted of a serious crime, or in the interests of a person recognized as a victim due to a serious crime;

      3) 0.56 monthly calculation indicator approved for the corresponding period for one hour:

      protection at any stage of the proceedings in the case of an administrative offense of a person brought to administrative responsibility;

      representation of a person exempted from legal aid and reimbursement of expenses related to representation in civil proceedings and their allocation at the expense of budgetary funds;

      legal advice of individuals in cases of their contact with a lawyer;

      participation at any stage of criminal proceedings as a defender:

      a suspect, accused, defendant, convicted of committing a criminal offense or a crime of small or medium gravity or acquitted of committing a criminal offense or a crime of small and medium gravity incriminated to him;

      a suspect, an accused, in respect of whom a criminal case on suspicion, a charge of a criminal offense or a crime of small or medium gravity shall be terminated at the pre-trial investigation stage;

      participation at any stage of criminal proceedings as a representative of a person recognized as a victim due to a criminal offense or a crime of small or medium gravity;

      Visits with a person in custody, under house arrest or serving a sentence in an institution of the penal system for committing a crime of minor or moderate severity, or a person subjected to administrative detention;

      making statements, petitions, procedural agreements, agreements on achieving reconciliation by mediation in cases provided for by the current legislation, with the exception of criminal cases on corruption crimes and other crimes against the interests of the civil service and public administration, complaints about actions (inaction) and decisions of the interrogator, investigator, prosecutor and court, appeal, cassation and other complaints, objections to appeal, cassation and other complaints, amicable agreements, agreements on the settlement of the dispute (conflict) by mediation or settlement agreements in a participatory procedure with the civil plaintiff, the civil defendant in cases provided for by the current legislation, with the exception of criminal cases of corruption crimes and other crimes against the interests of the public service and public administration, withdrawal (objections) to a civil action in defense of a suspect, accused, defendant, convicted of a criminal offense or a crime of small or medium gravity, or in the interests of a person recognized as a victim due to a criminal offense or a crime of small or medium gravity or complaints in an administrative offense case or in a civil case;

      the provision of legal assistance by lawyers guaranteed by the state in the form of consultations, certificates, drawing up documents of a legal nature, as well as in the preparation of documents submitted during the execution of sentences and court decisions in cases, provided for in paragraph one of part three of Article 475 and subparagraphs 4), 5), 5-1), 11), 13), 15), 17), 19) and 22) of Article 476 of the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan, as well as in other form in accordance with the procedure established by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

      4) 1.5 of the amount of payment established by subparagraphs 1) - 3) of paragraph 1 of this Annex, for one hour of participation as a defender at night, weekends and holidays at any stage of the proceedings in a criminal case, as well as in an administrative offense case;

      5) 50 percent of the amount of payment established by subparagraphs 1) - 3) of paragraph 1 of this Annex for the waiting time: the beginning of the investigative or other action or its continuation in the event of its interruption; the beginning of the court hearing or its continuation in the event of its deposition;

      6) reimbursement of expenses related to a business trip to another area within the Republic of Kazakhstan for protection or representation in a specific case, in the amount established for employees of state institutions held at the expense of the state.

      2. The amount of payment for State-guaranteed legal assistance provided by a legal adviser and reimbursement of expenses related to legal advice, protection and representation, as well as conciliation procedures:

      1) 0.56 monthly calculation indicator approved for the corresponding period for one hour:

      representation of a person exempted from legal aid and reimbursement of expenses related to representation in civil proceedings and their allocation at the expense of budgetary funds;

      legal advice of individuals in cases of their contacting a legal consultant;

      making applications, petitions, appeals, cassation and other complaints, objections to appeals, cassation and other complaints, agreements on achieving reconciliation in the manner of mediation in the cases provided for by the current legislation, amicable agreements, agreements on the settlement of a dispute (conflict) in the manner of mediation or agreements on the settlement of a dispute in the manner of a participatory procedure and other documents of a legal nature;

      2) 50 percent of the amount of payment established by subparagraph 1) of paragraph 2 of this Annex for the waiting time: the start of the court hearing or its continuation in the event of its deposition;

      3) reimbursement of expenses related to a business trip to another area within the Republic of Kazakhstan for the implementation of representation in a specific case, in the amount established for employees of state institutions held at the expense of the state.