ИПС "Әділет"

2021 жылғы 2 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Экология кодексі 113-бабының 6-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу, қолдану, мониторингтеу және қайта қарау қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрі

А. Мамин

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2021 жылғы 28 қазандағы
№ 775 қаулысымен
бекітілген

Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу, қолдану, мониторингтеу және қайта қарау қағидалары

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Осы Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу, қолдану, мониторингтеу және қайта қарау қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) 2021 жылғы 2 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Экология кодексі (бұдан әрі – Кодекс) 113-бабының 6-тармағына сәйкес әзірленді және ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықты әзірлеу, қолдану, мониторингтеу және қайта қарау тәртібін, сондай-ақ кешенді технологиялық аудит жүргізу тәртібін белгілейді.

2. Қағидаларда мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) ең үздік қолжетімді техникалар – қызмет түрлері мен оларды жүзеге асыру әдістерінің неғұрлым тиімді және үздік даму кезеңі, бұл олардың технологиялық нормативтерді және қоршаған ортаға теріс антропогендік әсерді болдырмауға немесе, егер бұл іс жүзінде мүмкін болмаса, барынша азайтуға бағытталған өзге де экологиялық шарттарды белгілеуге негіз болу үшін практикалық жарамдылығын айғақтайды. Бұл ретте:

техникалар деп пайдаланылатын техникалар, сондай-ақ объектіні жобалауға, салуға, оған қызмет көрсетуге, пайдалануға, басқаруға және пайдаланудан шығаруға қолданылатын тәсілдер, әдістер, процестер, практикалар, амалдар мен шешімдерді айтады;

егер техниканың даму деңгейі шығындар мен пайданы назарға ала отырып, Қазақстан Республикасында қолданылатынына немесе өндірілетініне қарамастан, мұндай техниканы экономикалық және техникалық жағынан өндірістің тиісті секторында енгізуге мүмкіндік берсе және объект операторы үшін негізді түрде қолжетімді шамада болса, мұндай техника қолжетімді деп есептеледі;

ең үздік деп бір тұтас ретінде қоршаған ортаны қорғаудың жоғары жалпы деңгейіне қол жеткізуде ең тиімді болып табылатын қолжетімді әдістерді айтады.

Қолданылуы кезінде табиғи ортаның бір немесе бірнеше құрамдасына жағымсыз әсер етуді болғызбау немесе қысқарту табиғи ортаның басқа құрамдастарына жағымсыз әсер етуді ұлғайту есебінен қол жеткізілетін технологиялық процестер, техникалық, басқарушылық және ұйымдастырушылық тәсілдер, әдістер, ұстанымдар мен практикалар ең үздік қолжетімді техника ретінде айқындалмайды.

2) ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалық – қызметтің белгілі бір түрлері үшін әзірленген және эмиссия деңгейлерін, негізгі өндірістік қалдықтардың түзілген, жинақталған және көмілген көлемдерін, ресурстарды тұтыну деңгейлерін және ең үздік қолжетімді техникаларды қолдануға байланысты технологиялық көрсеткіштерді, сондай-ақ ең үздік қолжетімді техникалар бойынша тұжырымдарды қамтитын қорытындылар және кез келген перспективалық техника қамтылған құжат;

3) ең үздік қолжетімді техникалар туралы қорытынды – Кодекстің 113-бабының 5-тармағында көзделген ережелер қамтылған, сондай-ақ маркерлік ластаушы заттарды, маркерлік ластаушы заттар эмиссияларының деңгейлерін және ең үздік қолжетімді техникаларды қолдануға байланысты энергияны және (немесе) өзге де ресурстарды тұтыну деңгейлері айқындалған ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтар негізінде Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен құжат;

4) ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу мәселелері жөніндегі техникалық жұмыс топтары (бұдан әрі – техникалық жұмыс топтары) – ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтардың жобаларын әзірлеу және қарау мақсатында барлық мүдделі тараптардың қатысуы мен мүдделерінің тепе-теңдігі негізінде ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюроның жанынан құрылған техникалық жұмыс органдары. Техникалық жұмыс топтарының құрамына:

өнеркәсіп субъектілерінің;

ең үздік қолжетімді техникалар қолданылатын тиісті салалардағы ғылыми ұйымдардың;

экологиялық қауымдастықтың;

халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органдардың;

жұртшылықтың, ең үздік қолжетімді техникалар қолданылатын тиісті салалар бойынша қажетті білімі мен тәжірибесі бар тәуелсіз отандық және шетелдік сарапшылардың өкілдері кіреді;

5) Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу мәселелері жөніндегі комитет (бұдан әрі – Комитет) – ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтар жобасын қарау және келісу жөніндегі қызметті жүзеге асыру мақсатында қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның жанынан құрылған консультативтік-кеңесші орган. Комитеттің құрамына қоршаған ортаны қорғау, индустрия және индустриялық даму; энергетика; салық және бюджет саясаты; ғылым; цифрлық даму; агроөнеркәсіптік кешен саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың департамент директоры деңгейінен төмен емес өкілдері, сондай-ақ Қазақстан Республикасының "Атамекен" ұлттық кәсіпкерлер палатасы, экологиялық қауымдастықтың өкілдері кіреді;

6) кешенді технологиялық аудит – қоршаған ортаға теріс антропогендік әсерді болдырмауға және (немесе) барынша азайтуға бағытталған, оның ішінде тиісті мәліметтерді жинау және (немесе) ең үздік қолжетімді техникаларды қолдану саласына жататын объектілерге бару арқылы кәсіпорындарда қолданылатын техникаларды (технологиялар, тәсілдер, әдістер, процестер, практикалар, амалдар мен шешімдер) сараптамалық бағалау процесі;

7) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – қоршаған ортаны қорғау, метеорологиялық және гидрологиялық мониторинг саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

8) Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро – өз қызметін Кодексте және осы Қағидаларда көзделген ережелерге сәйкес жүзеге асыратын, уәкілетті органның қоршаған ортаны қорғау саласындағы ведомстволық бағынышты ұйымы;

9) маркерлік ластаушы заттар – өндірістің немесе технологиялық процестің нақты түрінің эмиссиялары үшін неғұрлым маңызды ластаушы заттар, олар осындай өндіріске немесе ластаушы заттардың технологиялық процесіне тән топтардан таңдалады және олардың көмегімен топқа кіретін барлық ластаушы заттардың эмиссияларының мәндерін бағалауға болады;

10) негізгі өндірістік қалдықтар – өндірістің немесе технологиялық процестің нақты түрі үшін ең маңызды қалдықтар, олардың көмегімен қоршаған ортаға негізгі теріс әсердің мәнін бағалауға болады;

11) объект – адам өзінің әлеуметтік қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін жасаған немесе өзгерткен және табиғи объектілердің сипаттары жоқ материалдық әлемнің объектілері деп танылатын антропогендік объектілер;

12 ) объект операторы – меншігінде немесе өзгеше заңды түрде пайдаланатын, кешенді технологиялық аудит жүргізуге жататын, қоршаған ортаға теріс әсер ететін объектісі бар жеке немесе заңды тұлға;

13) өнеркәсіп салалары – біртекті немесе ұқсас технологиялары және белгілі бір тұтынушылар ортасы бар біртекті, ерекше өнімдер шығаратын, ең үздік қолжетімді техникалары бойынша салааралық анықтамалықтардың ережелеріне сәйкес ең үздік қолжетімді техникалар бойынша жекелеген салалық анықтамалықтарды әзірлеу жоспарланған бір кәсіпорын болып табылатын немесе кәсіпорындар тобын біріктіретін өнеркәсіптің бір бөлігі;

14) салааралық сипаттағы міндет (бұдан әрі – салааралық міндет) – өнімді (тауарларды) өндіру, жұмыстарды орындау және қызметтерді көрсету кезінде ресурстық тиімділік және (немесе) қоршаған ортаға әсер ету деңгейін тікелей немесе жанама айқындайтын салааралық сипаттағы нақты міндетті шешуге бағытталған тәсілдер, әдістер, шаралар мен іс-шаралар жиынтығы.

2-тарау. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу және қолдану тәртібі

1-параграф. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу қағидаттары

3. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтар мынадай қағидаттар негізінде әзірленеді:

1) барлық мүдделі тараптардың қатысуы және мүдделерінің тепе-теңдігі негізінде ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтар әзірлеу процесінің ашықтығы мен айқындығы;

2) жұртшылық өкілдерінің, тиісті ең үздік қолжетімді техникалар қолдану саласында қажетті білімі мен тәжірибесі бар тәуелсіз отандық және шетелдік сарапшылардың, бизнес пен салалық қауымдастықтар өкілдерінің қатысу міндеттілігі;

3) үздік әлемдік тәжірибеге бағдарлану;

4) циклділік, серпінділік және озық қарқынмен даму;

5) қоғамдық пікірді кеңінен қамту, оның ішінде қоғамдық тыңдауларды өткізу міндеттілігі;

6) барлық мүдделі тараптардың консенсусқа қол жеткізу қажеттілігі.

2-параграф. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың мазмұны, түрлері және құрылымы

4. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықта мыналар қамтылады:

1) саланың, саланың бір бөлігінің, қызмет түрінің, технологиялық процестердің және техникалардың сипаттамасын қоса алғанда, ең үздік қолжетімді техникалар қолданылатын нақты сала туралы жалпы ақпарат;

2) эмиссиялардың ағымдағы деңгейлерін, қалдықтардың түзілген, жинақталған және көмілген көлемдерін, сондай-ақ энергетикалық және су ресурстарын тұтыну көлемін қоса алғанда, ең үздік қолжетімді техникаларды қолдану саласына тән негізгі экологиялық проблемалардың сипаттамасы;

3) ең үздік қолжетімді техникаларды анықтау әдіснамасы;

4) ең үздік қолжетімді техникаларды анықтау мақсатында қарау үшін ұсынылатын ең үздік қолжетімді техникаларды қолданудың нақты саласына арналған қолданыстағы техникалардың сипаттамасы;

5) технологиялық процестерді жүзеге асыру кезінде олардың қоршаған ортаға теріс әсерін төмендету үшін қолданылатын және қоршаған ортаға теріс әсер ететін объектіні техникалық қайта жарақтандыруды, реконструкциялауды талап етпейтін әдістер;

6) қоршаған орта үшін ең үздік қолжетімді техникаларды енгізудің артықшылықтарын бағалау;

7) ең үздік қолжетімді техникаларды қолданудың шектеулері туралы деректер;

8) ең үздік қолжетімді техникаларды сипаттайтын экономикалық көрсеткіштер;

9) ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жүргізілетін немесе оларды тәжірибелік-өнеркәсіптік енгізу жүзеге асырылатын жаңа техникалар туралы ақпарат;

10) ең үздік қолжетімді техникаларды практикалық қолдану үшін маңызы бар өзге де мәліметтер;

11) ең үздік қолжетімді техникаларды қолдануға байланысты технологиялық көрсеткіштерді қоса алғанда, осындай ең үздік қолжетімді техникалар бойынша тұжырымдар қамтылған қорытынды;

12) ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықпен одан әрі жұмыс істеу үшін техникалық жұмыс тобының қосымша түсініктемелері мен ұсынымдары.

5. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтар салалық және салааралық болып бөлінеді.

6. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық анықтамалықтар өнеркәсіптің тиісті салаларындағы қызметтің бір немесе бірнеше аралас түрлеріне арналған.

7. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салааралық анықтамалықтар өнеркәсіптің жекелеген салаларындағы қызметтің бірқатар түрлеріне арналған.

8. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық және салааралық анықтамалықтарда мынадай негізгі құрылымдық элементтер қамтылады:

1) мазмұны;

2) алғысөз;

3) қолданылу саласы;

4) қолданылу қағидаттары;

5) жалпы ақпарат;

6) ең үздік қолжетімді техникаларды анықтау әдіснамасы;

7) қолданылатын процестер: қазіргі уақытта пайдаланылатын технологиялық, техникалық шешімдер;

8) эмиссиялар мен ресурстарды тұтынуды болдырмау және/немесе азайтуға арналған жалпы ең үздік қолжетімді техникалар;

9) ең үздік қолжетімді техникаларды таңдау кезінде қаралатын техникалар;

10) ең үздік қолжетімді техникалар бойынша тұжырымдар қамтылған қорытынды;

11) перспективалы техникалар;

12) қосымша түсініктемелер мен ұсынымдар;

13) библиография.

9. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу кезінде ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық және (немесе) салааралық анықтамалықтардың құрылымы қосымша ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды қолдану саласына енгізілген әртүрлі қызмет түрлеріне, кіші салаларға, технологиялардың кіші түрлеріне, отынның шикізат базаларына және басқа да ресурстарға және (немесе) өнім түрлеріне арналған бөлімдерді қамтуы мүмкін.

Мұндай жағдайда, ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық және (немесе) салааралық анықтамалықтардың әрбір бөлімінің құрылымы осы Қағидалардың 11-тармағында белгіленген құрылымдық элементтерді қамтуға тиіс.

10. Қажет болған жағдайда ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық және (немесе) салааралық анықтамалықтарға қосымша құрылымдық элементтерді енгізуге жол беріледі, бұл ретте негізгі құрылымдық элементтердің дәйектілігі бұзылмауға тиіс.

11. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық және салааралық анықтамалықтар қызмет түрлері, кіші салалар, технологиялардың кіші түрлері, шикізат базалары және басқа да ресурстар және (немесе) өнім түрлері бойынша жекелеген бөліктерге бөлінуі мүмкін. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық және салааралық анықтамалықтардың әрбір бөлігінің құрылымы мен мазмұны осы Қағидалардың талаптарына сәйкес келуге тиіс.

12. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық және салааралық анықтамалықтардың негізгі құрылымдық элементтерінің мазмұнында мыналар көрсетіледі:

1) алғысөзде:

ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалық мазмұнының қысқаша сипаттамасы: халықаралық аналогтармен өзара байланысы;

жиналған деректер туралы ақпарат;

ең үздік қолжетімді техникалар бойынша басқа анықтамалықтармен өзара байланысы көрсетіледі.

Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салааралық анықтамалықты әзірлеу кезінде алғысөзде ең үздік қолжетімді техникалар анықтамалығында шешілетін салааралық сипаттағы нақты міндеттің сипаттамасы көрсетіледі;

2) Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық анықтамалықтың "Қолданылу саласы" бөлімінде ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтың шеңберінде қаралатын негізгі және қосымша қызмет түрлері мен техникалық процестердің тізбесін қоса алғанда, ең үздік қолжетімді техникаларды қолданудың нақты саласы туралы жалпы ақпарат қамтылуға тиіс. Қолдану саласында ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалық қолданылмайтын қызмет түрлері мен технологиялық процестер көрсетіледі. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салалық анықтамалықтың "Қолданылу саласы" бөлімінде ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықта анықталғандармен шектесетін тікелей байланысты қызмет түрлері мен технологиялық процестер және осы қызмет түрлеріне сәйкес келетін ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтар туралы ақпарат беріледі. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салааралық анықтамалықты әзірлеу кезінде қолдану саласында ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салааралық анықтамалық қолданылатын өнеркәсіптің негізгі салалары (экономикалық қызмет түрлері бойынша) беріледі. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықты қолдану саласын тиісті техникалық жұмыс тобы айқындайды;

3) "Қолдану қағидаттары" бөлімінде:

құжаттың мәртебесі;

қолданылуы міндетті ережелер;

ұсынымдық ережелер көрсетіледі.

4) "Жалпы ақпарат" бөлімінде:

ең үздік қолжетімді техникалар қолданылатын нақты сала туралы, оның ішінде саланың сипаттамасы, саланың бөлігі, қызмет түрі, технологиялық процестер мен техникалар;

сала құрылымы, оның ішінде сала кәсіпорындарының саны, олардың географиялық орналасуы;

сала шығаратын негізгі және жанама өнімдер;

сала кәсіпорындарының өндірістік қуаттарды пайдалануы;

саланың негізгі экономикалық көрсеткіштері, мысалы, жалпы ішкі өнімдегі және өнеркәсіптік өндірістегі үлес, экспорт/импорт көлемі, өнімнің орташа жылдық биржалық бағалары;

анықтамалық ақпарат ретінде энергия ресурстарының шығарындылары мен тұтынылуы туралы жалпы деректер берілген қолдану саласына тән негізгі экологиялық проблемалардың сипаттамасы туралы жалпы ақпарат беріледі.

"Жалпы ақпарат" бөлімі ақпараттық сипатта болады және онда қолданылуы міндетті ақпарат немесе көрсеткіштер қамтылмайды.

Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша салааралық анықтамалықты әзірлеу кезінде қаралатын салааралық міндет туралы жалпы ақпаратты келтірген жөн;

5) "Ең үздік қолжетімді техникаларды анықтау әдіснамасы" бөлімінде ең үздік қолжетімді техникаларды сәйкестендіру тәсілдері сипатталады, оған сәйкес объект операторы өнеркәсіптің кез келген саласында бір мезгілде қоршаған ортаға теріс техногендік жүктемені азайта отырып, материалдарды, ресурстарды үнемдеуге және техникаларды, технологияларды және басқару шешімдерін ең үздік қолжетімді техникаларға жатқызу өлшемшарттарына, ең үздік қолжетімді техникаларды сипаттайтын экономикалық көрсеткіштерге қол жеткізеді.

6) "Қолданылатын процестер: қазіргі уақытта қолданылатын технологиялық, техникалық шешімдер" бөлімінде өндіріс процесінің немесе түпкілікті өнімді өндірудің негізгі кезеңдерінің сипаттамасы беріледі. Өндірістік процестің әр кезеңі үшін кіріс және шығыс материалдық ағындар, негізгі энергия ағындары, процесті жүргізу шарттары немесе негізгі операциялар, негізгі эмиссиялар, негізгі өндірістік қалдықтардың түзілген, жинақталған, көмілген көлемдері көрсетіледі;

7) "Эмиссиялар мен ресурстарды тұтынуды болдырмау және/немесе азайтуға арналған жалпы ең үздік қолжетімді техникалар" бөлімінде технологиялық процестерді жүзеге асыру кезінде олардың қоршаған ортаға теріс әсерін төмендету үшін қолданылатын және қоршаған ортаға теріс әсер ететін объектіні техникалық қайта жарақтандыруды, реконструкциялауды талап етпейтін әдістер беріледі;

8) "Ең үздік қолжетімді техникаларды таңдау кезінде қаралатын техникалар" бөлімінде ең үздік қолжетімді техникаларды анықтау мақсатында қарау ұсынылатын нақты қолдану саласына арналған қолданыстағы техникалардың сипаттамасы беріледі. Қолданыстағы техникалардың сипаттамасында мыналар қамтылады:

техникалық сипаттамасы;

маркерлік заттар эмиссияларының ағымдағы деңгейлері, негізгі өндірістік қалдықтардың түзілген, жинақталған және көмілген көлемдері және шикізатты, материалдарды, энергетикалық ресурстарды тұтыну туралы ақпаратты, оның ішінде өнеркәсіп саласының ағымдағы техникалық жай-күйін, экономикалық, экологиялық құрамдастарды, сондай-ақ жиынтығында ең үздік қолжетімді техникалардың біреуін немесе бірнешеуін қолдануға қолжетімділікті ескере отырып, жүргізілген кешенді технологиялық аудиттер негізінде алынған ақпаратты қоса алғанда, экологиялық тиімділігі;

қолданылатын техникалардың экономикалық көрсеткіштері мен пайдалану деректері;

ең үздік қолжетімді техникалар анықтамалығының қолданылу саласына кіретін өнеркәсіп саласының барлық кәсіпорындары үшін техниканы қолданудың орындылығы мен мүмкіндігі көрсетілген ең үздік қолжетімді техникалардың қолданылуын бағалау үшін қажетті ақпарат. Техниканы пайдалануға шектеулер болған кезде оларға қатысты осы техниканы қолдануға болмайтын қондырғылардың немесе процестердің түрі, бұрын орнатылған техникамен өзара іс-қимыл жасау мүмкіндігі, өнеркәсіптік кәсіпорынның өндірістік қуаты, пайдаланылатын отынның немесе шикізаттың түрі немесе шектеу болып табылатын ауа райы жағдайлары көрсетіледі;

9) "Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша тұжырымдар берілген қорытындылар" бөлімінде ең үздік қолжетімді техникалар сипаттамасы берілген өндіріс процесінің немесе соңғы өнім өндірісінің негізгі кезеңдеріне сәйкес топтастырылған ақпарат беріледі:

ең үздік қолжетімді техникаларды қолданудағы шектеулер туралы деректер;

технологиялық процесте бір немесе бірнеше ең үздік қолжетімді техникалардың жиынтығын қолдануға байланысты, оның ішінде жүргізілген кешенді технологиялық аудиттер негізінде алынған және тиісті техникалық жұмыс тобы айқындаған технологиялық көрсеткіштер;

нақты технологиялық процесс үшін бір немесе бірнеше ең үздік қолжетімді техникалардың жиынтығын қолдануға байланысты эмиссиялар деңгейлері, негізгі өндірістік қалдықтардың түзілу, жинақталу, көму, басқару көлемдері. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша нақты анықтамалық үшін қоршаған ортаға теріс әсер ететін объектіде (маркерлік заттар) қолданылатын технологиялар мен өндірістік процестің ерекшеліктерін сипаттайтын ластаушы заттардың тізбесін тиісті техникалық жұмыс тобы айқындайды;

нақты технологиялық процесс үшін бір немесе бірнеше ең үздік қолжетімді техникалардың жиынтығын қолдануға байланысты өзге де технологиялық көрсеткіштер, оның ішінде энергетикалық, су және өзге де ресурстарды тұтыну деңгейлері;

экономикалық көрсеткіштер және енгізу аспектілері, сондай-ақ қоршаған орта үшін ең үздік қолжетімді техникаларды енгізудің артықшылықтарын бағалау;

анықтамалық материалдар;

ең үздік қолжетімді техникаларды іс жүзінде қолдану үшін маңызы бар өзге де мәліметтер; қарастырылатын өнеркәсіп саласы үшін өндірістік экологиялық бақылау ерекшеліктерінің сипаттамасы, оның ішінде автоматты бақылау жүйелерімен өлшеуді қоса алғанда, өлшеу ерекшеліктері;

10) "Перспективалық техникалар" бөлімінде оларға қатысты ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар жүргізілетін немесе олардың техникасын тәжірибелік-өнеркәсіптік енгізу жүзеге асырылатын, ең үздік қолжетімді техникаларға көшу әлеуеті бар жаңа техникалар көрсетіледі:

перспективалық техникалардың атауы;

перспективалық техникалардың сипаттамасы;

жұмыс істеу дәрежесі;

қол жеткізілетін экологиялық артықшылықтары;

экономикалық көрсеткіштері және енгізу аспектілері;

анықтамалық материалдар;

11) "Қосымша түсініктемелер мен ұсынымдар" бөлімінде:

ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықты әзірлеуге қатысқан тұлғалар туралы мәліметтер;

өнеркәсіптің қаралатын саласы үшін ең үздік қолжетімді техникаларды қолдану саласында одан әрі жұмыстар жүргізу және ақпарат жинау туралы ұсынымдар;

ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықпен одан әрі жұмыс істеу үшін Ең үздік қолжетімді техникалар комитетінің қосымша түсініктемелері мен ұсынымдары (бар болған жағдайда) беріледі;

12) "Библиография" бөлімінде ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықты әзірлеу кезінде пайдаланылған дереккөздерге сілтемелер көрсетіледі.

3-параграф. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтар жобаларын әзірлеу және келісу тәртібі

13. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу кезінде осы саладағы ең үздік әлемдік тәжірибе ескеріледі, оның ішінде ең үздік қолжетімді техникалардың нақты қолданылатын салаларында экономикалық және техникалық қолжетімділігіне себепші болатын Қазақстан Республикасының қазіргі өндірістік, техникалық және технологиялық ерекшеліктеріне, қаржылық, материалдық, климаттық және экологиялық жағдайларына негізделіп бейімделу қажеттілігін ескере отырып, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына мүше болып табылатын мемлекеттерде ресми қолданылатын ұқсас және салыстырмалы анықтамалықтар пайдаланылуға тиіс.

14. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен тәуелсіз орындаушыларды тарту арқылы ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтардың жобаларын әзірлеуді қамтамасыз етеді.

15. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро уәкілетті органның, Комитеттің және техникалық жұмыс топтарының қызметін ұйымдастырушылық, әдістемелік және сараптамалық-талдамалық қолдауды қамтамасыз етеді.

16. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтар жобаларының тізбесі мен әзірлеу графигін уәкілетті орган бекітеді.

17. Бірінші кезекте 2021 жылғы 1 қаңтарда Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен ластаушы заттардың жиынтық шығарындылары бойынша неғұрлым ірі І санаттағы елу объектінің тізбесіне енгізілген қызмет түрлері (энергетикалық, химиялық, тау-кен металлургиясы, мұнай өндіру, мұнай-газ өңдеу) бойынша қоршаған ортаға неғұрлым жиынтық әсер ету тұрғысынан I санаттағы объектілер үшін ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтардың жобалары әзірленеді.

18. Техникалық жұмыс топтарының құрамы мен ережесі уәкілетті органмен келісу бойынша Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюроның шешімімен бекітіледі.

19. Техникалық жұмыс топтары уәкілетті органмен келісу бойынша Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро бекіткен саланы ескере отырып, әзірленген біліктілік талаптарына (бұдан әрі – біліктілік талаптары) сәйкес құрылады.

20. Техникалық жұмыс топтарын қалыптастыру үшін Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро мүдделі тараптарға сұрау салу жібереді, сондай-ақ өзінің интернет-ресурсында:

1) техникалық жұмыс топтарын құру туралы хабарландыру;

2) техникалық жұмыс топтарына қатысуға өтінім нысанын;

3) біліктілік талаптарын жариялайды.

21. Техникалық жұмыс топтарына қатысуға өтінімдерді қабылдау сұрау салу жіберілген және хабарландыру жарияланған сәттен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде жүзеге асырылады.

22. Құрылатын техникалық жұмыс тобына қатысуға өтінім Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюроға қолма-қол немесе электрондық пошта арқылы не Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюроның сайтында нысанды толтыру арқылы беріледі.

23. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро өтінім келіп түскен сәттен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде өтініш берушіге оны техникалық жұмыс топтарының құрамына енгізетіні немесе енгізуден бас тартатына туралы жауап жібереді.

24. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро, егер кандидат біліктілік талаптарына сәйкес келмесе, техникалық жұмыс тобының құрамына енгізуден бас тартады.

25. Техникалық жұмыс тобының құрамына енгізілмеген өтініш берушілер Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюроның іс-әрекеттеріне Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шағымдана алады.

26. Техникалық жұмыс тобының құрамынан мүшені шығару мынадай жағдайларда жүзеге асырылады:

1) жазбаша өтініш беру арқылы техникалық жұмыс тобы мүшесінің бастамасы бойынша;

2) техникалық жұмыс тобы мүшесінің дәлелді себептерсіз техникалық жұмыс тобының отырыстарына тұрақты қатыспауы (қатарынан екі реттен артық).

27. Комитет уәкілетті орган бекіткен Комитет құрамына қойылатын талаптарға сәйкес Кодекстің 113-бабының 6-тармағында белгіленген қағидаттар негізінде құрылады және жұмыс істейді. Комитеттің құрамы мен ережесі уәкілетті органның шешімімен бекітіледі.

28. Комитет құру үшін уәкілетті орган өзінің интернет-ресурсында:

1) Комитет құру туралы хабарландыру;

2) Комитет құрамына енгізу үшін өтінім нысаны;

3) Комитет құрамына қойылатын талаптарды жариялайды.

29. Мүдделі тараптардың Комитеттің құрамына өз кандидатураларын ұсынған өтінімдерін қабылдауды уәкілетті орган өзінің интернет-ресурсында Комитет құру туралы хабарландыру орналастырылған сәттен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде жүзеге асырады.

30. Уәкілетті орган өтінім келіп түскен сәттен бастап 5 (бес) жұмыс күні ішінде өтініш берушіге оның Комитет құрамына енгізілгені немесе енгізуден бас тартылғаны туралы жауап жібереді.

31. Егер кандидат Комитет құрамына қойылатын белгіленген талаптарға сәйкес келмесе, уәкілетті орган оны Комитет құрамына енгізуден бас тартады.

32. Комитет құрамына енгізілмеген өтініш берушілер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес уәкілетті органның іс-әрекетіне шағымдана алады.

33. Комитет құрамынан мүшені шығару мынадай жағдайларда жүзеге асырылады:

1) жазбаша өтініш беру арқылы Комитет мүшесінің бастамасы бойынша;

2) Комитет мүшесінің дәлелді себептерсіз Комитеттің отырыстарына тұрақты қатыспауы (қатарынан екі реттен артық).

34. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалық жобасының алдын ала нұсқасын отырыс өткізілетін күнге дейін кемінде 5 (бес) жұмыс күні бұрын техникалық жұмыс тобы мүшелерінің қарауына жібереді.

35. Техникалық жұмыс тобының мүшелері Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтың жобасын алған күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде растаушы құжаттар мен есептерді (қажет болған кезде) қоса бере отырып, ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтың жобасын қарайды және ол бойынша ескертулер мен ұсыныстарды Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша бюроға жібереді.

36. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро техникалық жұмыс тобының отырысын ұйымдастырады, онда оның мүшелерінің көпшілік дауысымен ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың жобасын мақұлдау не пысықтау туралы шешім қабылданады.

37. Техникалық жұмыс тобы ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтың жобасын пысықтау туралы шешім қабылдаған жағдайда, Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтың жобасын пысықтауды және оны техникалық жұмыс топтары мүшелерінің қайта қарауын ұйымдастырады. Техникалық жұмыс топтары мүшелерінің ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың жобасын қайта қарау мерзімі 5 (бес) жұмыс күнін құрайды.

38. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро техникалық жұмыс тобы мақұлдаған ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың жобасын Комитеттің қарауына жібереді.

39. Комитет мүшелері ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың жобасы келіп түскен күннен бастап 10 (он) жұмыс күні ішінде қарап, ескертулер мен ұсыныстарды Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюроға жібереді.

40. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро Комитет отырысын ұйымдастырады, онда Комитет мүшелерінің көпшілік даусымен ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың жобасын келісу немесе пысықтау туралы шешім қабылданады.

41. Комитет ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың жобасын пысықтау туралы шешім қабылдаған жағдайда Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың жобасын пысықтауды және оны Комитет мүшелерінің қайта қарауын ұйымдастырады.

42. Комитеттің ескертулері мен ұсыныстары осы Қағидаларда белгіленген тәртіппен тиісті техникалық жұмыс топтарында қаралады.

43. Комитеттің ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың жобасын қайта қарау мерзімі 5 (бес) жұмыс күнін құрайды.

44. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың жобаларын қайта қарау циклі және редакциялау саны екі реттен аспайды.

45. Комитет келіскен ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың жобасы уәкілетті органға жіберіледі.

46. Комитеттің және техникалық жұмыс топтарының шешімдері Комитеттің және техникалық жұмыс топтарының ережелеріне сәйкес хаттамалар түрінде ресімделеді.

4-параграф. Кешенді технологиялық аудит жүргізу тәртібі

47. Кешенді технологиялық аудит ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеудің және (немесе) қайта қараудың бірінші кезеңі болып табылады.

48. Кешенді технологиялық аудит жүргізудің мақсаты кәсіпорынның ағымдағы жай-күйінің ең үздік қолжетімді техникалар қағидаттарына сәйкестігін бағалау, қоршаған ортаға теріс антропогендік әсерді болдырмауға және (немесе) азайтуға бағытталып енгізілген технологияларды, тәсілдерді, әдістерді, процестерді, практиканы, тәсілдер мен шешімдерді айқындау және ең үздік қолжетімді техникалар енгізу үшін кәсіпорынның әлеуетін айқындау болып табылады.

49. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро кешенді технологиялық аудитті объектілерге бару және (немесе) тиісті мәліметтерді жинау және талдау арқылы жүзеге асырады, оның ішінде:

1) технологиялық процестер және олардың көрсеткіштері;

2) экологиялық көрсеткіштер және пайдалану деректері (ластаушы заттардың эмиссиялары, қалдықтар, тұтыну туралы және өзге де деректер);

3) технологиялық жабдыққа қатысты экономикалық көрсеткіштер (күрделі салымдар, кіріс және шығыс бөлігі және басқалар туралы деректер);

4) энергиялық тиімділік туралы деректер.

50. Кешенді технологиялық аудит тиісті техникалық жұмыс тобы бекіткен объектілер тізбесі бойынша жүргізіледі.

51. Кешенді технологиялық аудит жүргізу үшін Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бейінді техникалық жұмыс тобы бекіткен біліктілік талаптарына сәйкес тәуелсіз сарапшыларды тарта алады және Кешенді технологиялық аудитті жүргізуге мүдделі тұлғалардың (тапсырыс берушілердің) қаражаты есебінен жүзеге асыра алады.

5-параграф. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды қолдану тәртібі

52. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалық объект операторларын, уәкілетті мемлекеттік органдарды және жұртшылықты объект/объектілер операторларының "жасыл" экономика және ең үздік қолжетімді техникалар қағидаттарына көшуін ынталандыру мақсатында ең үздік қолжетімді техникалар бойынша нақты анықтамалықты қолдану саласына жататын ең үздік қолжетімді техникалар туралы және кез келген перспективалық техникалар туралы хабардар етуге арналған.

53. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша қорытындыларды Қазақстан Республикасының Үкіметі ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтардың негізінде бекітеді.

54. Ең үздік қолжетімді техникаларды қолдануға байланысты эмиссиялардың деңгейлері белгілі бір уақыт кезеңі үшін және белгілі бір жағдайларда орташаландыруды ескере отырып, объектіні ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі қорытындыда сипатталған бір немесе бірнеше ең үздік қолжетімді техниканы қолдана отырып пайдаланудың қалыпты жағдайларында қол жеткізілуі мүмкін эмиссиялар (ластағыш заттардың концентрациялары) деңгейлерінің диапазоны ретінде айқындалады. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі қорытындыларда диапазонның төменгі шекарасындағы эмиссиялар деңгейлеріне қол жеткізілуі мүмкін жағдайлардың сипаттамасы да келтіріледі.

55. Ең үздік қолжетімді техникаларды енгізу негізінде кешенді экологиялық рұқсат алған объектілерде өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезінде шикізат базаларын және басқа да ресурстарды ескере отырып, ең үздік қолжетімді техникалар бойынша тиісті анықтамалықтарда өнім түрлері бойынша технологиялардың әрбір саласы, кіші саласы, кіші түрлері үшін белгіленген шарттар мен ұсынымдар пайдаланылуға тиіс.

56. Қазақстан Республикасының Үкіметі ең үздік қолжетімді техникалар бойынша қорытындыларды бекіткенге дейін объектілердің операторлары кешенді экологиялық рұқсат алған және технологиялық нормативтерді негіздеген кезде Еуропалық қоршаған ортаның ластануын кешенді бақылау және болдырмау жөніндегі бюро шеңберінде әзірленген, тиісті қолданылатын салалары бойынша ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтарға, сондай-ақ Еуропалық комиссияның тиісті қолданылатын салалары бойынша ең үздік қолжетімді техникалар бойынша қорытындыларды бекіту туралы шешімдеріне сілтеме жасауға құқылы.

57. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша қорытындыны бекіту кезінде оның 2021 жылғы 1 шілдеге дейін берілген кешенді экологиялық рұқсатта белгіленген нормативтерге сәйкестігін бағалау Кодекске сәйкес ең үздік қолжетімді техникаларды енгізу жөніндегі бағдарламаны толық іске асыру қорытындылары бойынша жүзеге асырылады. Бұл ретте ең үздік қолжетімді техникалар енгізу жөніндегі бағдарламаны толық іске асыру деп кешенді экологиялық рұқсатқа сәйкес осындай бағдарламада көрсетілген барлық ең үздік қолжетімді техникаларды енгізуді айтады.

58. Ең үздік қолжетімді техникалар бюросы 2023 жылғы 1 шілдеге дейін ең үздік қолжетімді техникаларды қолданудың барлық салалары бойынша ең үздік қолжетімді техникалар туралы анықтамалықтарды әзірлеуді қамтамасыз етеді.

3-тарау. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды мониторингтеу және қайта қарау тәртібі

59. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың мониторингі ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың тиімділігін талдау және әрбір іріктелген кәсіпорын (объект) бойынша кешенді технологиялық аудит жүргізу қорытындылары бойынша ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды тұрақты қайта қарау шеңберінде Ең үздік қолжетімді техникалар бюросы жүргізетін ең үздік қолжетімді техникалар тиімділігін талдау жолымен орындалады.

60. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың мониторингі мыналарды қамтиды:

ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды өзектілендіруді дайындау шеңберінде әлемде жаңа ең үздік қолжетімді техникалардың пайда болуы тұрғысынан аралық талдау жүргізу;

ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың өзектілігі мен жұмысқа қабілеттілігін талдау;

ең үздік қолжетімді техникалардың енгізілу дәрежесін талдау;

енгізілген ең үздік қолжетімді техникалардың қол жеткізілген әсерін талдау;

ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамаларды қайта қарау бойынша ұсынымдар тұжырымдау.

61. Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюро ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтың мониторингі мен тиімділігін талдау нәтижелері бойынша ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі анықтамалықтарды қайта қарауға дейін үш жыл бұрын уәкілетті органға есеп ұсынады.

62. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды қайта қарау тиісті анықтамалықтың алдыңғы нұсқасы бекітілгеннен кейін әрбір сегіз жыл сайын және ғылыми-техникалық дамуды және қандай да бір техникалардың техникалық және (немесе) экономикалық қолжетімділік деңгейінің артуын ескере отырып, қоршаған ортаға теріс әсерді төмендету, ресурс тиімділігін арттыру, Қазақстан Республикасының "жасыл" экономикаға және төмен көміртекті дамуға көшуіне ықпал ету мақсатында ғана жүзеге асырылады.

63. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықты қайта қарау және жаңа тиісті анықтамалықтың алдыңғы нұсқасының орнына әзірлеу Кодекстің 113-бабының 10-тармағында көрсетілген мерзім аяқталғанға дейін үш жыл бұрын жүзеге асырылады.

64. Уәкілетті орган кешенді технологиялық аудитке жататын кәсіпорындарды таңдау үшін экологиялық тиімділікті арттыру бағдарламалары мониторингінің нәтижелерін жыл сайын Ең үздік қолжетімді техникалар жөніндегі бюроға ұсынады.

65. Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды қайта қарау ең үздік қолжетімді техникалар бойынша жаңа анықтамалықтарды әзірлеу немесе ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтардың жекелеген бөлімдерін қайта қарау арқылы жүзеге асырылады.

66. Уәкілетті орган, объект операторлары және жұртшылық ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды қайта қараудың бастамашысы болып табылады.

В соответствии с пунктом 6 статьи 113 Экологического кодекса Республики Казахстан от 2 января 2021 года Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила разработки, применения, мониторинга и пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

А. Мамин

Утверждены
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 28 октября 2021 года № 775

Правила разработки, применения, мониторинга и пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам

Глава 1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработки, применения, мониторинга и пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам (далее – Правила) разработаны в соответствии с пунктом 6 статьи 113 Экологического кодекса Республики Казахстан от 2 января 2021 года (далее – Кодекс) и устанавливают порядок разработки, применения, мониторинга и пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам, а также порядок проведения комплексного технологического аудита.

2. В Правилах используются следующие понятия:

1) наилучшие доступные техники – наиболее эффективная и передовая стадия развития видов деятельности и методов их осуществления, которая свидетельствует об их практической пригодности для того, чтобы служить основой установления технологических нормативов и иных экологических условий, направленных на предотвращение или, если это практически неосуществимо, минимизацию негативного антропогенного воздействия на окружающую среду. При этом:

под техниками понимаются как используемые технологии, так и способы, методы, процессы, практики, подходы и решения, применяемые к проектированию, строительству, обслуживанию, эксплуатации, управлению и выводу из эксплуатации объекта;

техники считаются доступными, если уровень их развития позволяет внедрить такие техники в соответствующем секторе производства на экономически и технически возможных условиях, принимая во внимание затраты и выгоды, вне зависимости от того, применяются ли или производятся ли такие техники в Республике Казахстан, и лишь в той мере, в какой они обоснованно доступны для оператора объекта;

под наилучшими понимаются те доступные техники, которые наиболее действенны в достижении высокого общего уровня охраны окружающей среды как единого целого.

В качестве наилучших доступных техник не могут быть определены технологические процессы, технические, управленческие и организационные способы, методы, подходы и практики, при применении которых предотвращение или сокращение негативного воздействия на один или несколько компонентов природной среды достигается за счет увеличения негативного воздействия на другие компоненты природной среды;

2) справочник по наилучшим доступным техникам – документ, разработанный для определенных видов деятельности и включающий уровни эмиссий, объемов образования, накопления и захоронения основных производственных отходов, уровни потребления ресурсов и технологические показатели, связанные с применением наилучших доступных техник, а также заключения, содержащие выводы по наилучшим доступным техникам, и любые перспективные техники;

3) заключение по наилучшим доступным техникам – документ, утвержденный Правительством Республики Казахстан на основании справочников по наилучшим доступным техникам, который включает положения, предусмотренные пунктом 5 статьи 113 Кодекса, а также определяет маркерные загрязняющие вещества, уровни эмиссий маркерных загрязняющих веществ и уровни потребления энергии и (или) иных ресурсов, связанных с применением наилучших доступных техник;

4) технические рабочие группы по вопросам разработки справочников по наилучшим доступным техникам (далее – технические рабочие группы) – это технические рабочие органы, созданные при Бюро по наилучшим доступным техникам на основе участия и паритета интересов всех заинтересованных сторон в целях разработки и рассмотрения проектов справочников по наилучшим доступным техникам. В состав технических рабочих групп включаются представители:

субъектов промышленности;

научных организаций в соответствующих областях применения наилучших доступных техник;

экологических ассоциаций;

уполномоченных органов в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения и промышленной безопасности;

общественности, независимых отечественных и зарубежных экспертов, обладающих необходимыми знаниями и опытом по соответствующим областям применения наилучших доступных техник;

6) Комитет по вопросам разработки справочников по наилучшим доступным техникам (далее – Комитет) – консультативно-совещательный орган, созданный при уполномоченном органе в области охраны окружающей среды в целях осуществления деятельности по рассмотрению и согласованию проектов справочников по наилучшим доступным техникам. В состав Комитета входят представители уполномоченных государственных органов в области охраны окружающей среды, индустрии и индустриального развития; энергетики; бюджетной политики; науки; цифрового развития; агропромышленного комплекса, не ниже уровня директоров департаментов, а также представители Национальной палаты предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен", экологических ассоциаций;

7) комплексный технологический аудит – процесс экспертной оценки применяемых на предприятиях техник (технологий, способов, методов, процессов, практики, подходов и решений), направленных на предотвращение и (или) минимизацию негативного антропогенного воздействия на окружающую среду, в том числе путем сбора соответствующих сведений и (или) посещений объектов, подпадающих под области применения наилучших доступных техник;

8) уполномоченный орган в области охраны окружающей среды (далее – уполномоченный орган) – центральный исполнительный орган, осуществляющий руководство и межотраслевую координацию в области охраны окружающей среды, метеорологического и гидрологического мониторинга;

9) Бюро по наилучшим доступным техникам – подведомственная организация в области охраны окружающей среды уполномоченного органа, осуществляющая свою деятельность в соответствии с положениями, предусмотренными Кодексом и настоящими Правилами;

10) маркерные загрязняющие вещества – наиболее значимые для эмиссий конкретного вида производства или технологического процесса загрязняющие вещества, которые выбираются из группы характерных для такого производства или технологического процесса загрязняющих веществ и с помощью которых возможно оценить значения эмиссий всех загрязняющих веществ, входящих в группу;

11) основные производственные отходы – наиболее значимые для конкретного вида производства или технологического процесса отходы, с помощью которых возможно оценить значение основного негативного воздействия на окружающую среду;

12) объект – антропогенные объекты, которыми признаются объекты материального мира, созданные или измененные человеком для обеспечения его социальных потребностей и не обладающие свойствами природных объектов;

13) оператор объекта – физическое или юридическое лицо, в собственности или ином законном пользовании которого находится объект, оказывающий негативное воздействие на окружающую среду и подлежащий проведению комплексного технологического аудита;

14) отрасли промышленности – часть промышленности, представленная единичным предприятием или объединяющая группу предприятий, производящая однородную, специфическую продукцию, имеющая однотипные или схожие технологии и определенный круг потребителей, для которой запланирована разработка отдельных отраслевых справочников по наилучшим доступным техникам в соответствии с положениями межотраслевых справочников по наилучшим доступным техникам;

15) задача межотраслевого характера (далее – межотраслевая задача) – совокупность подходов, методов, мер и мероприятий, направленных на решение конкретной задачи межотраслевого характера, прямо или косвенно определяющей уровень ресурсной эффективности и (или) воздействия на окружающую среду при производстве продукции (товаров), выполнении работ и оказании услуг.

Глава 2. Порядок разработки и применения справочников по наилучшим доступным техникам

Параграф 1. Принципы разработки справочников по наилучшим доступным техникам

3. Справочники по наилучшим доступным техникам разрабатываются на основе следующих принципов:

1) открытости и прозрачности процесса разработки справочников по наилучшим доступным техникам на основе участия и паритета интересов всех заинтересованных сторон;

2) обязательности участия представителей общественности, независимых отечественных и зарубежных экспертов, обладающих необходимыми знаниями и опытом по соответствующим областям применения наилучших доступных техник, представителей бизнеса и отраслевых ассоциаций;

3) ориентированности на наилучший мировой опыт;

4) цикличности, динамичности и опережающего развития;

5) широкого охвата общественного мнения, в том числе обязательности проведения общественных слушаний;

6) необходимости достижения консенсуса всех заинтересованных сторон.

Параграф 2. Содержание, виды и структура справочников по наилучшим доступным техникам

4. Справочники по наилучшим доступным техникам содержат:

1) общую информацию о конкретной области применения наилучших доступных техник, включая описание отрасли, части отрасли, вида деятельности, технологических процессов и техник;

2) описание основных экологических проблем, характерных для области применения наилучших доступных техник, включая текущие уровни эмиссий, объемов образования, накопления и захоронения отходов, а также потребления энергетических и водных ресурсов;

3) методологию определения наилучших доступных техник;

4) описание существующих техник для конкретной области применения наилучших доступных техник, которые предлагаются для рассмотрения в целях определения наилучших доступных техник;

5) методы, применяемые при осуществлении технологических процессов для снижения их негативного воздействия на окружающую среду и не требующие технического переоснащения, реконструкции объекта, оказывающего негативное воздействие на окружающую среду;

6) оценку преимуществ внедрения наилучших доступных техник для окружающей среды;

7) данные об ограничениях в применении наилучших доступных техник;

8) экономические показатели, характеризующие наилучшие доступные техники;

9) информацию о новейших техниках, в отношении которых проводятся научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы или осуществляется их опытно-промышленное внедрение;

10) иные сведения, имеющие значение для практического применения наилучших доступных техник;

11) заключение, содержащее выводы по наилучшим доступным техникам, включая технологические показатели, связанные с применением таких наилучших доступных техник;

12) дополнительные комментарии и рекомендации технической рабочей группы для дальнейшей работы над справочником по наилучшим доступным техникам.

5. Справочники по наилучшим доступным техникам подразделяются на отраслевые и межотраслевые.

6. Отраслевые справочники по наилучшим доступным техникам предназначены для одной или нескольких смежных видов деятельности в соответствующих отраслях промышленности.

7. Межотраслевые справочники по наилучшим доступным техникам предназначены для ряда видов деятельности в отдельных отраслях промышленности.

8. Отраслевые и межотраслевые справочники по наилучшим доступным техникам содержат следующие основные структурные элементы:

1) оглавление;

2) предисловие;

3) область применения;

4) принципы применения;

5) общую информацию;

6) методологию определения наилучших доступных техник;

7) применяемые процессы: технологические, технические решения, используемые в настоящее время;

8) общие наилучшие доступные техники для предотвращения и/или сокращения эмиссий и потребления ресурсов;

9) техники, которые рассматриваются при выборе наилучших доступных техник;

10) заключение, содержащее выводы по наилучшим доступным техникам;

11) перспективные техники;

12) дополнительные комментарии и рекомендации;

13) библиографию.

9. При разработке справочников по наилучшим доступным техникам структура отраслевых и (или) межотраслевых справочников по наилучшим доступным техникам может дополнительно включать разделы, посвященные различным видам деятельности, подотраслям, подвидам технологий, сырьевым базам и другим ресурсам, и (или) видам продукции, включенным в область применения справочников по наилучшим доступным техникам.

В таком случае, структура каждого раздела отраслевых и (или) межотраслевых справочников по наилучшим доступным техникам должна включать структурные элементы, установленные пунктом 12 настоящих Правил.

10. При необходимости допускается включать в отраслевые и (или) межотраслевые справочники по наилучшим доступным техникам дополнительные структурные элементы, не нарушая при этом последовательность основных структурных элементов.

11. Отраслевой и межотраслевой справочники по наилучшим доступным техникам могут быть разбиты на отдельные части по видам деятельности, подотраслям, подвидам технологий, сырьевым базам и другим ресурсам, и (или) видам продукции. Структура и содержание каждой части отраслевого и межотраслевого справочников по наилучшим доступным техникам должны соответствовать требованиям настоящих Правил.

12. В содержании основных структурных элементов отраслевых и межотраслевых справочников по наилучшим доступным техникам указывается следующее:

1) в предисловии указывают:

краткое описание содержания справочника по наилучшим доступным техникам: взаимосвязь с международными аналогами;

информацию о сборе данных;

взаимосвязь с другими справочниками по наилучшим доступным техникам.

При разработке межотраслевого справочника по наилучшим доступным техникам в предисловии указывают описание конкретной задачи межотраслевого характера, решаемой справочником по наилучшим доступным техникам.

2) "Область применения" отраслевого справочника по наилучшим доступным техникам содержит общую информацию о конкретной области применения наилучших доступных техник, включая перечень основных и дополнительных видов деятельности и технологических процессов, рассматриваемых в рамках справочника по наилучшим доступным техникам. В области применения указывают виды деятельности и технологические процессы, на которые справочник по наилучшим доступным техникам не распространяется. В разделе "Область применения" отраслевого справочника по наилучшим доступным техникам приводят информацию о непосредственно связанных видах деятельности и технологических процессах, смежных с определенными в справочнике по наилучшим доступным техникам, и соответствующих этим видам деятельности справочников по наилучшим доступным техникам. При разработке межотраслевого справочника по наилучшим доступным техникам в области применения приводят основные отрасли промышленности (по видам экономической деятельности), на которые распространяется действие межотраслевого справочника по наилучшим доступным техникам. Область применения справочника по наилучшим доступным техникам определяется соответствующей технической рабочей группой;

3) в разделе "Принципы применения" указывают:

статус документа;

положения, обязательные к применению;

рекомендательные положения.

4) в разделе "Общая информация" приводят общую информацию:

о конкретной области применения наилучших доступных техник, включая описание отрасли, части отрасли, вида деятельности, технологических процессов и техник;

о структуре отрасли, в том числе количестве предприятий отрасли, их географическом расположении;

об основной и побочной продукции, выпускаемой отраслью;

об использовании производственных мощностей предприятий отрасли;

об основных экономических показателях отрасли, например, доле в валовом внутреннем продукте и промышленном производстве, объемах экспорта/импорта, среднегодовых биржевых ценах на продукцию;

описание основных экологических проблем, характерных для области применения с общими данными о выбросах и потреблении энергоресурсов в качестве справочной информации.

Раздел "Общая информация" имеет информативный характер и не содержит информацию или показатели, подлежащие обязательному применению.

При разработке межотраслевого справочника по наилучшим доступным техникам следует привести общую информацию о рассматриваемой межотраслевой задаче;

5) в разделе "Методология определения наилучших доступных техник" описываются подходы идентификации наилучших доступных техник, в соответствии с которыми оператор объекта в любой отрасли промышленности добивается материало-, ресурсосбережения с одновременным снижением негативной техногенной нагрузки на окружающую среду, и критерии отнесения техник, технологических и управленческих решений к наилучшим доступным техникам, экономические показатели, характеризующие наилучшие доступные техники;

6) в разделе "Применяемые процессы: технологические, технические решения, используемые в настоящее время" приводят описание основных этапов производственного процесса или производства конечного продукта. Для каждого этапа производственного процесса указывают входные и выходные материальные потоки, основные энергетические потоки, условия проведения процесса или основные операции, основные эмиссии, объемы образования, накопления, захоронения основных производственных отходов;

7) в разделе "Общие наилучшие доступные техники для предотвращения и/или сокращения эмиссий и потребления ресурсов" приводят методы, применяемые при осуществлении технологических процессов для снижения их негативного воздействия на окружающую среду и не требующие технического переоснащения, реконструкции объекта, оказывающего негативное воздействие на окружающую среду;

8) в разделе "Техники, которые рассматриваются при выборе наилучших доступных техник" приводят описание существующих техник для конкретной области применения, которые предлагаются для рассмотрения в целях определения наилучших доступных техник. Описание существующих техник включает в себя:

техническое описание;

экологическую эффективность, включая информацию о текущих уровнях эмиссий маркерных веществ, объемах образования, накопления и захоронения основных производственных отходов и потребления сырья, материалов, энергетических ресурсов, полученных в том числе на основании проведенных комплексных технологических аудитов с учетом текущего технического состояния отрасли промышленности, экономических, экологических составляющих, а также доступности в применении одного или нескольких в совокупности наилучших доступных техник;

экономические показатели и эксплуатационные данные применяемых техник;

информацию, необходимую для оценки применимости наилучших доступных техник, с указанием целесообразности и возможности применения техники для всех предприятий отрасли промышленности, входящей в область применения справочника по наилучшим доступным техникам. При наличии ограничений использования техники указывают тип установок или процессов, в отношении которых не может быть применена данная техника, возможность взаимодействия с уже установленными техниками, производственную мощность промышленного предприятия, тип используемого топлива или сырья, или погодные условия, являющиеся ограничением;

9) в разделе "Заключение, содержащее выводы по наилучшим доступным техникам" приводят сгруппированную в соответствии с основными этапами производственного процесса или производства конечного продукта информацию с описанием наилучших доступных техник, определенных решением соответствующей технической рабочей группы:

данные об ограничениях в применении наилучших доступных техник;

технологические показатели, связанные с применением одной или нескольких в совокупности наилучших доступных техник для технологического процесса, полученные в том числе на основании проведенных комплексных технологических аудитов и определенные соответствующей технической рабочей группой;

уровни эмиссий, объемы образования, накопления, захоронения, управления основными производственными отходами, связанные с применением одного или нескольких в совокупности наилучших доступных техник для конкретного технологического процесса. Определение для конкретного справочника по наилучшим доступным техникам перечня загрязняющих веществ, характеризующих применяемые технологии и особенности производственного процесса на объекте, оказывающем негативное воздействие на окружающую среду (маркерные вещества), осуществляется соответствующей технической рабочей группой;

иные технологические показатели, связанные с применением одного или нескольких в совокупности наилучших доступных техник для конкретного технологического процесса, в том числе уровни потребления энергетических, водных и иных ресурсов;

экономические показатели и аспекты внедрения, а также оценку преимуществ внедрения наилучших доступных техник для окружающей среды;

справочные материалы;

иные сведения, имеющие значение для практического применения наилучших доступных техник; описание особенностей производственного экологического контроля для рассматриваемой отрасли промышленности, в том числе особенности измерения, включая измерения системами автоматического контроля;

10) в разделе "Перспективные техники" указываются новейшие техники, имеющие потенциал перехода в наилучшие доступные техники, в отношении которых проводятся научно-исследовательские и опытно-конструкторские работы или осуществляется их опытно-промышленное внедрение:

наименование перспективных техник;

описание перспективных техник;

степень проработки;

достигаемые экологические преимущества;

экономические показатели и аспекты внедрения;

справочные материалы;

11) в разделе "Дополнительные комментарии и рекомендации" приводятся:

сведения о лицах, принимавших участие в разработке справочника по наилучшим доступным техникам;

рекомендации о проведении дальнейших работ и сборе информации в области применения наилучших доступных техник для рассматриваемой отрасли промышленности;

дополнительные комментарии и рекомендации технических рабочих групп для дальнейшей работы над справочником по наилучшим доступным техникам (при наличии);

12) в разделе "Библиография" указывают ссылки на источники, использованные при разработке справочника по наилучшим доступным техникам.

Параграф 3. Порядок разработки и согласования проектов справочников по наилучшим доступным техникам

13. При разработке справочников по наилучшим доступным техникам учитывается наилучший мировой опыт в данной сфере, в том числе должны использоваться аналогичные и сопоставимые справочники, официально применяемые в государствах, являющихся членами Организации экономического сотрудничества и развития, с учетом необходимости обоснованной адаптации под существующие производственные, технические и технологические особенности, финансовые, материальные, климатические и экологические условия Республики Казахстан, обуславливающие техническую и экономическую доступность наилучших доступных техник в конкретных областях их применения.

14. Бюро по наилучшим доступным техникам обеспечивает разработку проектов справочников по наилучшим доступным техникам путем привлечения независимых исполнителей в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

15. Бюро по наилучшим доступным техникам обеспечивает организационную, методическую и экспертно-аналитическую поддержку деятельности уполномоченного органа, Комитета и технических рабочих групп.

16. Перечень и график разработки проектов справочников по наилучшим доступным техникам утверждаются уполномоченным органом.

17. В первую очередь разрабатываются проекты справочников по наилучшим доступным техникам для объектов I категории с точки зрения наибольшего совокупного воздействия на окружающую среду по видам деятельности (энергетическая, химическая, горно-металлургическая, нефтедобывающая, нефтегазоперерабатывающая), включенных в перечень пятидесяти объектов I категории, наиболее крупных по суммарным выбросам загрязняющих веществ на 1 января 2021 года, утвержденный Правительством Республики Казахстан.

18. Состав и положение технических рабочих групп утверждаются решением Бюро по наилучшим доступным техникам по согласованию с уполномоченным органом.

19. Технические рабочие группы формируются в соответствии с квалификационными требованиями, разработанными с учетом отрасли, утвержденными Бюро по наилучшим доступным техникам по согласованию с уполномоченным органом (далее – квалификационные требования).

20. Для формирования технических рабочих групп Бюро по наилучшим доступным техникам направляет запрос заинтересованным сторонам, а также размещает на своем интернет-ресурсе:

1) объявление о формировании технических рабочих групп;

2) форму заявки на участие в технических рабочих группах;

3) квалификационные требования.

21. Прием заявок на участие в технических рабочих группах осуществляется в течение 10 (десять) рабочих дней с момента направления запроса и размещения объявления.

22. Заявка на участие в формируемой технической рабочей группе подается в Бюро по наилучшим доступным техникам нарочно или посредством электронной почты либо путем заполнения формы на сайте Бюро по наилучшим доступным техникам.

23. Бюро по наилучшим доступным техникам в течение 5 (пять) рабочих дней с момента поступления заявки направляет ответ заявителю о включении либо отказе во включении его в состав технических рабочих групп.

24. Бюро по наилучшим доступным техникам отказывает во включении в состав технической рабочей группы, если кандидат не соответствует квалификационным требованиям.

25. Заявители, получившие отказ во включении в состав технической рабочей группы, могут обжаловать действия Бюро по наилучшим доступным техникам в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

26. Исключение члена из состава технической рабочей группы осуществляется в следующих случаях:

1) по инициативе члена технической рабочей группы путем подачи письменного заявления;

2) регулярного отсутствия члена технической рабочей группы (более двух раз подряд) без уважительных причин на заседаниях технической рабочей группы.

27. Комитет создается в соответствии с требованиями к составу Комитета, утвержденными уполномоченным органом, и функционирует на основе принципов, установленных пунктом 6 статьи 113 Кодекса. Состав и положение Комитета утверждаются решением уполномоченного органа.

28. Для создания Комитета уполномоченный орган размещает на своем интернет-ресурсе:

1) объявление о формировании Комитета;

2) форму заявки для включения в состав Комитета;

3) требования к составу Комитета.

29. Прием заявки заинтересованных сторон с представлением кандидатур в состав Комитета осуществляется уполномоченным органом в течение 10 (десять) рабочих дней с момента размещения на своем интернет-ресурсе объявления о формировании Комитета.

30. Уполномоченный орган в течение 5 (пять) рабочих дней с момента поступления заявки направляет ответ заявителю о включении либо отказе во включении его в состав Комитета.

31. Уполномоченный орган отказывает во включении в состав Комитета, если кандидат не соответствует установленным требованиям к составу Комитета.

32. Заявители, получившие отказ во включении в состав Комитета, могут обжаловать действия уполномоченного органа в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

33. Исключение члена из состава Комитета осуществляется в следующих случаях:

1) по инициативе члена Комитета путем подачи письменного заявления;

2) регулярного отсутствия члена Комитета (более двух раз подряд) без уважительных причин на заседаниях технической рабочей группы.

34. Бюро по наилучшим доступным техникам направляет предварительный вариант проекта справочника по наилучшим доступным техникам на рассмотрение членам технической рабочей группы не менее чем за 5 (пять) рабочих дней до даты проведения заседания.

35. В течение 10 (десять) рабочих дней со дня получения проекта справочника по наилучшим доступным техникам члены технической рабочей группы рассматривают и направляют замечания и предложения по проекту справочника по наилучшим доступным техникам в Бюро по наилучшим доступным техникам с приложением подтверждающих документов и расчетов (при необходимости).

36. Бюро по наилучшим доступным техникам организовывает заседание технической рабочей группы, на котором большинством голосов его членов принимается решение о доработке либо одобрении проекта справочника по наилучшим доступным техникам.

37. В случае принятия технической рабочей группы решения о доработке проекта справочника по наилучшим доступным техникам, Бюро по наилучшим доступным техникам организует доработку проекта справочника по наилучшим доступным техникам и его повторное рассмотрение членами технических рабочих групп. Срок повторного рассмотрения членами технических рабочих групп проекта справочника по наилучшим доступным техникам составляет 5 (пять) рабочих дней.

38. Бюро по наилучшим доступным техникам направляет на рассмотрение Комитета проект справочника по наилучшим доступным техникам, одобренный технической рабочей группой.

39. Члены Комитета в течение 10 (десять) рабочих дней со дня поступления проекта справочника по наилучшим доступным техникам рассматривают и направляют замечания и предложения в Бюро по наилучшим доступным техникам.

40. Бюро по наилучшим доступным техникам организовывает заседание Комитета, в котором принимается решение большинством голосов его членов о согласовании или доработке проекта справочника по наилучшим доступным техникам.

41. В случае принятия Комитетом решения о доработке проекта справочника по наилучшим доступным техникам, Бюро по наилучшим доступным техникам организует доработку проекта справочника по наилучшим доступным техникам и его повторное рассмотрение членами Комитета.

42. Замечания и предложения Комитета рассматриваются в соответствующих технических рабочих группах в порядке, установленном настоящими Правилами.

43. Срок повторного рассмотрения Комитетом проекта справочника по наилучшим доступным техникам составляет 5 (пять) рабочих дней.

44. Цикл пересмотров проектов справочников по наилучшим доступным техникам и количество редакций не превышает двух раз.

45. Согласованный Комитетом проект справочника по наилучшим доступным техникам направляется в уполномоченный орган.

46. Решения Комитета и технических рабочих групп оформляются в виде протоколов в соответствии с положениями Комитета и технических рабочих групп.

Параграф 4. Порядок проведения комплексного технологического аудита

47. Комплексный технологический аудит является первым этапом разработки и (или) пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам.

48. Целью проведения комплексного технологического аудита является оценка текущего состояния предприятий на соответствие принципам наилучших доступных техник, определение внедренных технологий, способов, методов, процессов, практики, подходов и решений, направленных на предотвращение и (или) минимизацию негативного антропогенного воздействия на окружающую среду и выявление потенциала на предприятии для возможного внедрения наилучших доступных техник.

49. Комплексный технологический аудит осуществляется Бюро по наилучшим доступным техникам путем посещения и (или) сбора и анализа соответствующих сведений объектов, в том числе:

1) технологические процессы и их показатели;

2) экологические показатели и эксплуатационные данные (данные об эмиссиях загрязняющих веществ, отходах, потреблении и иные);

3) экономические показатели в отношении технологического оборудования (данные о капитальных вложениях, доходной и расходной части и иные);

4) данные об энергоэффективности.

50. Комплексный технологический аудит проводится согласно утвержденному соответствующей технической рабочей группой перечню объектов.

51. Бюро по наилучшим доступным техникам для проведения комплексного технологического аудита в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, может привлекать независимых экспертов в соответствии с квалификационными требованиями, утвержденными профильной технической рабочей группой, и осуществлять комплексный технологический аудит за счет средств лиц (заказчиков), заинтересованных в его проведении.

Параграф 5. Порядок применения справочников по наилучшим доступным техникам

52. Справочник по наилучшим доступным техникам предназначен для информирования операторов объекта, уполномоченных государственных органов и общественности о наилучших доступных техниках и любых перспективных техниках, относящихся к области применения конкретного справочника по наилучшим доступным техникам с целью стимулирования перехода операторов объекта/объектов на принципы "зеленой" экономики и наилучших доступных техник.

53. Заключения по наилучшим доступным техникам утверждаются Правительством Республики Казахстан на основании справочников по наилучшим доступным техникам.

54. Уровни эмиссий, связанные с применением наилучших доступных техник, определяются как диапазон уровней эмиссий (концентраций загрязняющих веществ), которые могут быть достигнуты при нормальных условиях эксплуатации объекта с применением одной или нескольких наилучших доступных техник, описанных в заключении по наилучшим доступным техникам, с учетом усреднения за определенный период времени и при определенных условиях. В заключениях по наилучшим доступным техникам также приводится описание условий, при которых могут быть достигнуты уровни эмиссий на нижней границе диапазона.

55. При проведении производственного экологического контроля на объектах, получивших комплексное экологическое разрешение на основании внедрения наилучших доступных техник, должны использоваться условия и рекомендации, установленные для каждой отрасли, подотрасли, подвидов технологий, с учетом сырьевых баз и других ресурсов, видов продукции в соответствующих справочниках по наилучшим доступным техникам.

56. До утверждения Правительством Республики Казахстан заключений по наилучшим доступным техникам операторы объектов вправе при получении комплексного экологического разрешения и обоснования технологических нормативов ссылаться на справочники по наилучшим доступным техникам по соответствующим областям их применения, а также на заключения по наилучшим доступным техникам по соответствующим областям их применения, разработанные в рамках Европейского бюро по комплексному контролю и предотвращению загрязнений окружающей среды, а также на решения Европейской комиссии об утверждении заключений по наилучшим доступным техникам по соответствующим областям их применения.

57. При утверждении заключения по наилучшим доступным техникам оценка его соответствия нормативам, установленным комплексным экологическим разрешением, выданным до 1 июля 2021 года, осуществляется по итогам полной реализации программы по внедрению наилучших доступных техник в соответствии с Кодексом. При этом под полной реализацией программы по внедрению наилучших доступных техник понимается внедрение всех наилучших доступных техник, указанных в такой программе, в соответствии с комплексным экологическим разрешением.

58. Бюро наилучших доступных техник обеспечивает разработку справочников по наилучшим доступным техникам по всем областям применения наилучших доступных техник до 1 июля 2023 года.

Глава 3. Порядок мониторинга и пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам

59. Мониторинг справочников по наилучшим доступным техникам выполняется путем анализа эффективности справочников по наилучшим доступным техникам, который проводится Бюро по наилучшим доступным техникам в рамках регулярных пересмотров справочников по наилучшим доступным техникам по итогам проведения комплексного технологического аудита по каждому отобранному предприятию (объекту).

60. Мониторинг справочников по наилучшим доступным техникам включает в себя:

проведение промежуточного анализа на предмет появления в мире новых наилучших доступных техник в рамках подготовки актуализации справочников по наилучшим доступным техникам;

анализ актуальности и работоспособности справочников по наилучшим доступным техникам;

анализ степени внедрения наилучших доступных техник;

анализ достигнутого эффекта от внедренных наилучших доступных техник;

выработку рекомендаций по пересмотру справочников по наилучшим доступным техникам.

61. По результатам мониторинга и анализа эффективности справочника по наилучшим доступным техникам Бюро по наилучшим доступным техникам предоставляется отчет уполномоченному органу в срок не позднее, чем за три года до пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам.

62. Пересмотр справочников по наилучшим доступным техникам осуществляется каждые восемь лет после утверждения предыдущей версии соответствующего справочника и исключительно в целях снижения негативного воздействия на окружающую среду, повышения ресурсоэффективности, способствования переходу Республики Казахстан к "зеленой" экономике и низкоуглеродному развитию с учетом научно-технического развития и повышения уровня технической и (или) экономической доступности тех или иных техник.

63. Пересмотр и разработка нового справочника по наилучшим доступным техникам вместо предыдущей версии соответствующего справочника осуществляются не позднее, чем за три года до истечения срока, указанного в пункте 10 статьи 113 Кодекса.

64. Уполномоченный орган ежегодно предоставляет в Бюро по наилучшим доступным техникам результаты мониторинга программ повышения экологической эффективности для выбора предприятий, подлежащих комплексному технологическому аудиту.

65. Пересмотр справочников по наилучшим доступным техникам осуществляется путем разработки новых справочников по наилучшим доступным техникам или пересмотра отдельных разделов справочников по наилучшим доступным техникам.

66. Инициатором пересмотра справочников по наилучшим доступным техникам являются уполномоченный орган, операторы объекта и общественность.

Ең үздік қолжетімді техникалар бойынша анықтамалықтарды әзірлеу, қолдану, мониторингтеу және қайта қарау қағидаларын бекіту туралы