ИПС "Әділет"

1. Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының мынадай нормативтік қаулыларына өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. "Қылмыстық істерді апелляциялық тәртіппен қарау тәжірибесі туралы" 2003 жылғы 19 желтоқсандағы № 13 (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының 2010 жылғы 25 маусымдағы № 18; 2015 жылғы 10 сәуірдегі №1; 2020 жылғы 11 желтоқсандағы № 6 нормативтік қаулыларымен енгізілген өзгерістермен және толықтырулармен):

1) 8-тармақта:

мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"Кассациялық саты үкімнің және барлық кейінгі қаулылардың күшін жойғаннан және істі апелляциялық сатыдағы сотқа жаңадан сот қарауына жіберген соң істі қарау ҚПК-нің 41-46-тарауларының нормалары сақталып, бірінші сатыдағы соттың қағидалары бойынша жүзеге асырылады.";

екінші, үшінші және төртінші абзацтар тиісінше үшінші, төртінші және бесінші абзацтар болып саналсын;

2) 9-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"9. Істерді апелляциялық сатыда қарау кезінде соттың құрамы ҚПК-нің 52-бабының екінші бөлігіне сәйкес айқындалады.

Егер ауыр немесе аса ауыр қылмыс жасады деген айыптау бойынша сотқа берілген адамның әрекеттері сот үкімімен қылмыстық теріс қылық немесе онша ауыр емес немесе ауырлығы орташа қылмыс ретінде сараланса, онда қылмыстық іс апелляциялық сатыдағы сотта алқалы түрде қаралуға жатады.";

3) 15-тармақта:

екінші абзац мынадай редакцияда жазылсын:

"Апелляциялық сатыдағы сот ҚПК-нің 431-бабы бірінші бөлігінің 1), 2), 3), 6), 7), 8), 9), 10) тармақтарында көзделген шешімдерді қабылдау кезінде қаулы шығарады. Апелляциялық сатыдағы сот ҚПК-нің 431-бабы бірінші бөлігінің 4), 5) тармақтарында көзделген шешімдерді қабылдаған кезде ҚПК-нің 46-тарауының талаптарын сақтай отырып, жаңа үкім шығарады, онда бірінші сатыдағы сот үкімінің күшін жоюдың себептері мен негіздері келтіріледі. Апелляциялық үкімнің қарар бөлігі бірінші сатыдағы сот үкімінің күшін жою туралы шешімді жазудан басталады.";

мынадай мазмұндағы төртінші, бесінші, алтыншы және жетінші абзацтармен толықтырылсын:

"Апелляциялық сатыдағы сот сотқа дейінгі іс жүргізу сатысында процестік келісімді жасасу кезінде ҚПК-ні бұзушылықтарды анықтағанда (айыпталушының өз еркімен келісім жасасуға ниетінің жоқтығы, жәбірленушілердің келісімінің болмауы, белгіленген мерзімнің, жазаның, түрі мен мөлшерінің заң талаптарына сәйкес келмеуі және тағы да басқа) үкімнің күшін жою және анықталған бұзушылықтарды жою үшін қылмыстық істі прокурорға жіберу туралы уәжді қаулы шығарады.

Прокурор процестік келісімді жасасу кезінде жіберілген бұзушылықтарды жойғаннан кейін іс бірінші сатыдағы сотқа қарау үшін жіберіледі.

Апелляциялық сатыдағы сот мынадай қылмыстық-процестік заңның бұзылғанын: үкімді соттың заңсыз құрамы шығарғанын, сотталушының немесе жәбірленушінің ана тілін немесе өзі білетін тілді не аудармашының қызметін пайдалану құқығы бұзылғанын және судьяның үкімге қол қоймағанын анықтаған жағдайда үкімнің күшін жояды және істі бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жібереді.

Апелляциялық сатыдағы сот, егер іс мәні бойынша қаралмаса, сот қаулысының күшін жоюға және істі бірінші сатыдағы сотқа жаңадан қарауға жіберуге құқылы.";

төртінші, бесінші, алтыншы абзацтар тиісінше сегізінші, тоғызыншы, оныншы абзацтар болып саналсын;

4) 21-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"21. Айыптау шегінде санкциясы неғұрлым қатаң жазаны көздейтін қылмыстық заңның басқа нормасы (бап, бөлік, баптың тармағы) қолданылатын жағдайларды аса ауыр қылмыстық құқық бұзушылық туралы заңды қолдану деп есептеген жөн. Қылмыстың ауырлығын немесе жеңілдеуін анықтау кезінде ҚК-нің тиісті бабында көзделген қылмыстық жазаның мөлшерін, түрін, сондай-ақ қылмыстық-құқықтық маңызы бар өзге де мән-жайларды бағалау қажет.

ҚПК-нің 442-бабының екінші бөлігіне сәйкес апелляциялық сатыдағы сот сотталған адамның жағдайын нашарлататын шешімдерді, егер осы негіздер бойынша прокурор өтінішхат келтірсе немесе жекеше айыптаушы, жәбірленуші, олардың өкілдері шағым берсе ғана, қабылдауға құқылы.

ҚПК-нің 442-бабының бірінші бөлігінде көзделген негіздермен соттың үкімі өзгертілген кезде апелляциялық сатыдағы сот қаулы шығарады.

Айыптау шегінде неғұрлым ауыр қылмыстық құқық бұзушылық туралы заңды қолданған кезде апелляциялық сатыдағы сот ҚПК-нің 431-бабы бірінші бөлігінің 4) тармағына сәйкес айыптау үкімінің күшін жояды және жаңа айыптау үкімін шығарады.";

5) мынадай мазмұндағы 21-1-тармақпен толықтырылсын:

"21-1. ҚПК-нің 440-бабының екінші бөлігіне сәйкес, егер ақталған адамның кiнәсiздiгiне, ақтау негіздеріне немесе сотталушының пайдасына шығарылған өзге де шешiмнiң мәнiне дау айтылмаса, ҚПК-нің 436-бабында көрсетілген қылмыстық-процестік заң елеулi түрде бұзылды деген уәжбен ғана ақтау үкiмiнің күшi жойылуы мүмкін емес.

Бірінші сатыдағы соттың қағидаларымен жүргізілген сот талқылауының нәтижелері бойынша ақтау үкімінің күші жойылғаннан кейін апелляциялық сатыдағы сот сотталушының кінәсіздігі туралы түйінге келген жағдайда, ҚПК-нің 431-бабы бірінші бөлігі 5) тармағының негізінде ақтау үкімінің күші жойылып, жаңа ақтау үкімі шығарылуы мүмкін.";

6) 26-тармақтың он үшінші абзацындағы "сот шығындарын бөлу туралы" деген сөздерден кейін ", Жәбірленушілерге өтемақы қорына өндіріп алынған соманың мөлшері туралы" деген сөздермен толықтырылсын;

7) 28-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"28. ҚПК-нің 442-бабында көзделген өкілеттіктерді негізге ала отырып, апелляциялық сатыдағы сот жәбірленушінің, жекеше айыптаушының шағымы, прокурордың өтінішхаты болған кезде үкімге азаматтық талап қою, процестік шығындарды өндіріп алу және Жәбірленушілерге өтемақы қорына мәжбүрлеп төлем жасау бөлігінде өзгерістер енгізуге негіздер болған кезде неғұрлым қатаң жаза тағайындауға немесе қосымша жаза қолдануға құқылы.

Апелляциялық саты, егер зерттеуді талап етпейтін негіздерді анықтаса және бұл туралы жекеше айыптаушы, жәбірленуші, олардың өкілдері шағымында немесе прокурор өтінішхатында көрсетсе не осы өзгерістер сотталған адамның жағдайын нашарлатпаса, рақымшылық жасау актісін дұрыс қолданбаудың, алдыңғы үкім бойынша шартты түрде соттаудың күшін жоюға, наградалар, контрабандалық заттар, мемлекеттік бажды өндіріп алу және басқалар туралы мәселені шешуге қатысты тиісті өзгерістерді сот үкіміне енгізуге құқылы.";

8) 34-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"34. Апелляциялық үкімдер, қаулылар шығаруды ҚПК-нің 444-бабының қағидаларын сақтай отырып, жүзеге асыру қажет.

Судья (судьялар) кеңесу бөлмесінен отырыс залына оралған соң сот актісінің кіріспе және қарар бөліктері жария етіледі, одан кейін төрағалық етуші қабылданған шешімнің мәнін түсіндіреді, ол туралы сот отырысының хаттамасында белгі қойылады.

Үкім, қаулы жария етілген кезден бастап заңды күшіне енеді. ҚПК-нің 477-бабының үшінші бөлігіне сәйкес апелляциялық үкімді орындау кезінде туындайтын күмәндар мен түсініксіздіктерді сот актісін шығарған сот қарайды.

Апелляциялық сатының үкімі мен қаулысын орындауға енгізу ҚПК-нің 445-бабының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.";

2. "Қылмыстық істер жөніндегі сот актілерін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қараудың кейбір мәселелері туралы" 2018 жылғы 29 маусымдағы № 9:

1) 1-тармақтың бесінші абзацындағы "қорытындысында" деген сөз "өтінішхатында" деген сөзбен ауыстырылсын;

2) 2-тармақта:

екінші сөйлем мынадай редакцияда жазылсын:

"ҚПК-нің 499-бабы екінші бөлігінің 1), 2), 3), 5), 6) және 7) тармақтарында көзделген негіздер бойынша өтінішхаттар үкімді, қаулыны шығарған сотқа беріледі.";

мынадай мазмұндағы екінші абзацпен толықтырылсын:

"ҚПК-нің 499-бабы екінші бөлігінің 4) тармағында көзделген жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді қозғау туралы арыздар, хабарламалар прокурорға беріледі.";

3) 4-тармақтағы үшінші және төртінші абзацтар алып тасталсын;

4) 5, 6, 7-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы іс жүргізуді қайта бастау екі сатыдан: жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді қозғаудан және өтінішхатты қараудан тұрады.

Судья жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді қозғау туралы өтінішхат сотқа келіп түскен кезде он тәулік ішінде өтінішхаттың ҚПК-нің 499-бабының талаптарына сәйкестігін тексеруге және ҚПК-нің 504-бабы бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақтарында көзделген шешімдердің бірін қабылдауға міндетті.

Апелляциялық және кассациялық сатылардағы соттарда өтінішхаттың ҚПК-нің 499-бабының талаптарына сәйкестігін тексеруді тиісті соттың судьясы жеке-дара жүргізеді.

Судья өтінішхатты соттың іс жүргізуіне қабылдау және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді қайта бастау туралы қаулыны шығарған кезде, қылмыстық істі талап етіп алдыртады және түскен соң оны қаулымен сот отырысында қарауға береді. Қаулының көшірмесі өтінішхат берген адамға жіберіледі.

Өтінішхат қоса берілген құжаттармен бірге оны берген адамға, егер:

ол ҚПК-нің 499-бабының талаптарына сәйкес келмесе не үкімде көрсетілген дәлелдемелерге дау айтылса;

оған ҚПК-нің 499-бабы екінші бөлігінің 1), 2), 3), 5), 6) және 7) тармақтарында көзделген негіздерді растайтын сот актілері немесе өзге де актілер қоса берілмесе;

онда ҚПК-нің 500-бабында көрсетілмеген және жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарауға жатпайтын сот шешімдерін қайта қарау туралы мәселе қойылса;

оны қанағаттандырудан бас тарту туралы шешім қабылданған нақ сол негіздер бойынша нақ сол тарап берсе, қараусыз қайтарылады.

Өтінішхатты қайтару судьяның хатымен жүзеге асырылады.

Өтінішхатты қайтаруға негіз болған кедергілер жойылғаннан кейін адам нақ сол сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау бойынша іс жүргізуді қозғау туралы өтінішхатпен жалпы негізде сотқа қайта жүгінуге құқылы.

6. Судьяның жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді қайта бастау туралы қаулысы, оған қоса берілген құжаттармен және қылмыстық іспен бірге түскен кезде сот өтінішхатты іс жүргізу қайта басталған не прокурордың өтінішхаты келіп түскен күннен бастап отыз тәуліктен кешіктірілмейтін мерзімде ашық сот отырысында қарауға тиіс.

Сот отырысына арыз беруші, оның өкілі, қорғаушы, прокурор, процеске өзге де қатысушылар және сот отырысына сот шақырған өзге де адамдар қатысады. Сот талқылауының уақыты мен орны туралы тиісінше хабарланған жоғарыда аталған адамдардың келмеуі өтінішхатты қарауға кедергі келтірмейді.

Қажет болған жағдайда сот жеке адамның (адамдардың) сот отырысына келуі міндетті деп тануға құқылы, ол туралы қаулы шығарылады.

Сотталған адам сот талқылауына өзі қатысуы немесе бейнебайланыс арқылы қатысуы мүмкін.

Қарсылық білдіру мен өтінішхаттар қаралғаннан кейін сот отырысында бірінші болып сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау негіздері туралы өтінішхатты баяндайтын арыз беруші не сотқа тиісті өтінішхатпен жүгінген кезде прокурор сөз сөйлейді, одан кейін сот - сот отырысына келген басқа адамдардың сөздерін тыңдайды, жүргізілген тексеру немесе тергеп-тексеру нәтижелері бойынша арыз беруші, прокурор ұсынған материалдарды зерттейді.

Сот талқылауы ҚПК-нің 347-бабында көзделген тәртіппен хаттама толтырылып не ол аудио-, бейнежазба құралдарымен түсіріліп және жазбаша нысанда қысқаша хаттама толтырылып жүргізіледі. Хаттамаға ескертулер беру және оларды қарау ҚПК-нің 348, 348-1, 349-баптарында көзделген қағидалар бойынша жүзеге асырылады.

7. Бірінші сатыдағы соттың сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарауға қатысты іс жүргізуді қайта бастау туралы өтінішхатты осы соттың үкімді, қаулыны шығарған судьясы сот отырысында жеке-дара қарайды.

Егер жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы іс жүргізу қозғалған сот актілерін апелляциялық сатыдағы соттар алқалы түрде шығарса, онда сот шешімдерін қайта қарау алқалы түрде жүзеге асырылады, егер істі апелляциялық сатыдағы сот жеке-дара қараған жағдайда, судья жеке-дара қарайды.";

5) 8-тармақ алып тасталсын;

6) 10-тармақ мынадай мазмұндағы екінші, үшінші, төртінші, бесінші алтыншы және жетінші абзацтармен толықтырылсын:

"Сот актілерін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы қаулыны сот кеңесу бөлмесінде шығарады. Сот қаулының толық мәтініне қол қойылғаннан кейін сот отырысының залына оралып, оны жариялайды.

Соттың заңды күшіне енген үкімінің және өзге де сот актілерінің күші жойылған жағдайда істі жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қарайтын сот мына: 1) іс бойынша іс жүргізуді тоқтату туралы; 2) қылмыстық істі прокурорға жаңадан тергеп-тексеруге жолдау туралы; 3) қылмыстық істі үкімді шығарған бірінші сатыдағы немесе апелляциялық сатыдағы сотқа істі мәні бойынша жаңадан қарау үшін жолдау туралы шешімдердің бірін қабылдайды.

Сот актілерін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы өтінішхатты қарау қорытындысы бойынша шығарылған бірінші, апелляциялық сатылардағы соттың қаулысына шағымдарды, прокурордың өтінішхаттарын, наразылықтарды сотталған адам, ақталған адам, жәбірленуші немесе олардың заңды өкілдері мен қорғаушылары, сондай-ақ прокурор тиісті жоғары тұрған сотқа қаулы шығарылған күннен бастап он бес тәулік ішінде, ал күзетпен ұсталып отырған сотталған адам – оған қаулының көшірмесі тапсырылған күннен бастап сол мерзімде беруі мүмкін.

Он бес тәулік өткен соң берілген шағымдар, прокурордың өтінішхаттары, наразылықтар қараусыз қалдырылуы тиіс.

Сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау туралы өтінішхатты мәні бойынша қарау қорытындылары бойынша бірінші, апелляциялық сатылардағы соттың шығарған қаулылары олар шығарылған күннен бастап он бес тәулік өткеннен кейін, ал егер оларға шағым жасалса және оларды жоғары тұрған сот күшінде қалдырса, онда жоғары тұрған сот қаулы шығарған күні заңды күшіне енеді.

Егер сот немесе прокурор жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді қайта бастау туралы өтінішхат бойынша оны қанағаттандырусыз қалдыру туралы шешім қабылдаса және оның күші жойылмай, заңды күшіне енсе, онда оны нақ сол бір негіздермен басқа адам қайтадан берсе де, іс жүргізу қозғалмайды.";

7) 12-тармақ алып тасталсын;

8) 13 және 14-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"13. Сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау қорытындылары бойынша шығарылған бірінші сатыдағы соттың қаулыларына шағымдар, прокурордың өтінішхаттары қаулыны шығарған сот арқылы келтіріледі. Сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау қорытындысы бойынша шығарылған апелляциялық сатыдағы соттың қаулысына шағымдар, прокурордың наразылықтары тікелей кассациялық сатыдағы сотқа бұл туралы апелляциялық сатыдағы сотты хабардар ете отырып жолданады.

Сот актісін жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша қайта қарау қорытындысы бойынша шығарылған бірінші сатыдағы соттардың қаулыларына шағымдарды, прокурордың өтінішхаттарын қарауды облыстық және оған теңестірілген соттар апелляциялық іс жүргізу тәртібімен жүзеге асырады және шағым, өтінішхат бойынша қабылданған апелляциялық сатыдағы соттың қаулысы түпкілікті болып табылады және одан әрі шағым жасауға, наразылық келтіруге жатпайды.

Жаңадан ашылған мән-жайларға бойынша іс жүргізуді қайта бастау туралы өтінішхат бойынша қабылданған апелляциялық сатыдағы соттың қаулыларына шағымдарды, прокурордың наразылықтарын қарауды кассациялық сатыдағы сот, оларды алдын ала қарамай, қылмыстық істі талап етіп алдыртып, тікелей жүзеге асырады.

14. Жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша іс жүргізуді қайта бастау туралы соттың қаулысы бар кассациялық сатыға берілген өтінішхат алқалы түрде қаралуға жатады және оны қарау қорытындысы бойынша қабылданған қаулы түпкілікті болып табылады, ол жария етілген сәттен бастап заңды күшіне енеді және одан әрі шағым жасауға, наразылық білдіруге жатпайды.".

2. Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабына сәйкес осы нормативтік қаулы қолданыстағы құқық құрамына қосылады, жалпыға бірдей міндетті болып табылады және алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының Төрағасы	Ж. Асанов
Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының судьясы, жалпы отырыс хатшысы	Г. Әлмағамбетова

1. Внести изменения и дополнения в следующие нормативные постановления Верховного Суда Республики Казахстан:

1. "О практике рассмотрения уголовных дел в апелляционном порядке" от 19 декабря 2003 года № 13 (с изменениями и дополнениями, внесенными нормативными постановлениями Верховного Суда Республики Казахстан от 25 июня 2010 года № 18; от 10 апреля 2015 года № 1; от 11 декабря 2020 года № 6):

1) в пункте 8:

дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"После отмены кассационной инстанцией приговора и всех последующих постановлений и направлении дела на новое судебное рассмотрение в суд апелляционной инстанции, рассмотрение дела осуществляется по правилам суда первой инстанции с соблюдением норм глав с 41 по 46 УПК.";

абзацы второй, третий и четвертый считать соответственно абзацами третьим, четвертым и пятым;

2) пункт 9 изложить в следующей редакции:

"9. Состав суда при рассмотрении дел в апелляционной инстанции определяется в соответствии с частью второй статьи 52 УПК.

Если действия лица, преданного суду по обвинению в совершении тяжкого или особо тяжкого преступления, приговором суда квалифицированы как уголовный проступок или преступление небольшой тяжести или средней тяжести, то уголовное дело подлежит рассмотрению в суде апелляционной инстанции коллегиально.";

3) в пункте 15:

абзац второй изложить в следующей редакции:

"Суд апелляционной инстанции при принятии решений, предусмотренных пунктами 1), 2), 3), 6), 7), 8), 9), 10) части первой статьи 431 УПК, выносит постановление. При принятии решений, предусмотренных пунктами 4), 5) части первой статьи 431 УПК, судом апелляционной инстанции, с соблюдением требований главы 46 УПК постановляется новый приговор, в котором приводятся мотивы и основания для отмены приговора суда первой инстанции. Резолютивная часть апелляционного приговора начинается с изложения решения об отмене приговора суда первой инстанции.";

дополнить абзацами четвертым, пятым, шестым и седьмым следующего содержания:

"Суд апелляционной инстанции, установив нарушения УПК на стадии досудебного производства при составлении процессуального соглашения (отсутствие добровольного волеизъявления обвиняемого на заключение соглашения, отсутствие согласия потерпевших, несоответствие оговоренного срока, вида и размера наказания требованиям закона и тому подобное), выносит мотивированное постановление об отмене приговора и направлении уголовного дела прокурору для устранения выявленных нарушений.

После устранения прокурором нарушений, допущенных при составлении процессуального соглашения, дело направляется для рассмотрения в суд первой инстанции.

Суд апелляционной инстанции отменяет приговор и направляет дело на новое рассмотрение в суд первой инстанции в случае установления следующих нарушений уголовно-процессуального закона: вынесение приговора незаконным составом суда, нарушение права подсудимого или потерпевшего пользоваться родным языком или языком, которым он владеет, либо услугами переводчика и если приговор не подписан судьей.

Суд апелляционной инстанции вправе отменить постановление суда и направить дело на новое рассмотрение в суд первой инстанции, если дело не было рассмотрено по существу.";

абзацы четвертый, пятый и шестой считать соответственно абзацами восьмым, девятым и десятым;

4) пункт 21 изложить в следующей редакции:

"21. Применением закона о более тяжком уголовном правонарушении следует считать случаи, когда в пределах обвинения применяется другая норма уголовного закона (статья, часть, пункт статьи), санкция которой предусматривает более строгое наказание. При определении большей или меньшей тяжести преступления необходимо оценивать размер, вид уголовного наказания, предусмотренного соответствующей статьей УК, а также иные обстоятельства, имеющие уголовно-правовое значение.

В соответствии с частью второй статьи 442 УПК суд апелляционной инстанции вправе принять решения, ухудшающие положение осужденного только в том случае, если по этим основаниям было принесено ходатайство прокурором или подана жалоба частным обвинителем, потерпевшим, их представителями.

При изменении приговора суда по основаниям, предусмотренным частью первой статьи 442 УПК, суд апелляционной инстанции выносит постановление.

При применении закона о более тяжком уголовном правонарушении в пределах обвинения суд апелляционной инстанции в соответствии с пунктом 4) части первой статьи 431 УПК отменяет обвинительный приговор и постановляет новый обвинительный приговор.";

5) дополнить пунктом 21-1 следующего содержания:

"21-1. В соответствии с частью второй статьи 440 УПК оправдательный приговор не может быть отменен лишь по мотиву существенного нарушения уголовно-процессуального закона, указанного в статье 436 УПК, если невиновность оправданного, основания оправдания или сущность иного решения, вынесенного в пользу подсудимого, не оспариваются.

На основании пункта 5) части первой статьи 431 УПК оправдательный приговор может быть отменен с постановлением нового оправдательного приговора в случае, когда суд апелляционной инстанции после отмены оправдательного приговора по результатам судебного разбирательства, проведенного по правилам суда первой инстанции, придет к выводу о невиновности подсудимого.";

6) в пункте 26 в абзаце тринадцатом после слов "судебных издержек" дополнить словами ", о размере взысканной суммы в Фонд компенсации потерпевшим";

7) пункт 28 изложить в следующей редакции:

"28. Исходя из полномочий, предусмотренных статьей 442 УПК, суд апелляционной инстанции при наличии жалобы потерпевшего, частного обвинителя, ходатайства прокурора, вправе назначить более строгое наказание или применить дополнительное наказание, при наличии оснований внести в приговор изменения в части гражданского иска, взыскания процессуальных издержек и принудительного платежа в Фонд компенсации потерпевших.

Апелляционная инстанция вправе внести в приговор суда соответствующие изменения, касающиеся отмены неправильного применения акта амнистии, условного осуждения по предыдущему приговору, решения вопроса о наградах, предметах контрабанды, взыскании госпошлины и других, если установит основания, не требующие исследования и об этом указано в жалобе частным обвинителем, потерпевшим, их представителями либо в ходатайстве прокурора, либо если эти изменения не ухудшают положение осужденного.";

8) пункт 34 изложить в следующей редакции:

"34. Вынесение апелляционных приговоров, постановлений необходимо осуществлять с соблюдением правил статьи 444 УПК.

После возвращения судьи (судей) из совещательной комнаты в зале заседания оглашаются вводная и резолютивная части судебного акта, затем председательствующий разъясняет существо принятого решения, о чем делается отметка в протоколе судебного заседания.

Приговор, постановление вступают в законную силу с момента оглашения. В соответствии с частью третьей статьи 477 УПК, сомнения и неясности, возникающие при исполнении апелляционного приговора, рассматриваются судом, постановившим судебный акт.

Обращение к исполнению приговора и постановления апелляционной инстанции осуществляется в соответствии с требованиями статьи 445 УПК.";

2. "О некоторых вопросах пересмотра судебных актов по уголовным делам по вновь открывшимся обстоятельствам" от 29 июня 2018 года № 9:

1) в пункте 1 в абзаце пятом слово "заключении" заменить словом "ходатайстве";

2) в пункте 2:

второе предложение изложить в следующей редакции:

"Ходатайства по основаниям, предусмотренным пунктами 1), 2), 3), 5), 6) и 7) части второй статьи 499 УПК, подаются в суд, вынесший приговор, постановление.";

дополнить абзацем вторым следующего содержания:

"Заявления, сообщения о возбуждении производства по вновь открывшимся обстоятельствам, предусмотренным пунктом 4) части второй статьи 499 УПК, подаются прокурору.";

3) в пункте 4 абзацы третий и четвертый исключить;

4) пункты 5, 6, 7 изложить в следующей редакции:

"5. Возобновление производства о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам состоит из двух стадий: возбуждение производства и рассмотрение ходатайства по вновь открывшимся обстоятельствам.

Судья при поступлении в суд ходатайства о возбуждении производства по вновь открывшимся обстоятельствам обязан в течение десяти суток проверить соответствие ходатайства требованиям статьи 499 УПК и принять одно из решений, предусмотренных пунктами 1) и 2) части первой статьи 504 УПК.

В судах апелляционной и кассационной инстанций проверка соответствия ходатайства требованиям статьи 499 УПК производится единолично судьей соответствующего суда.

Судья при вынесении постановления о принятии ходатайства к производству суда и возобновлении производства по вновь открывшимся обстоятельствам истребует уголовное дело и по поступлении передает его с постановлением для рассмотрения в судебном заседании. Копия постановления направляется лицу, подавшему ходатайство.

Ходатайство, с приложенными к нему документами, возвращается без рассмотрения лицу, его подавшему, если:

оно не соответствует требованиям статьи 499 УПК либо оспариваются доказательства, указанные в приговоре;

к нему не приложены судебные или иные акты, подтверждающие основания, предусмотренные пунктами 1), 2), 3), 5), 6) и 7) части второй статьи 499 УПК;

в нем ставится вопрос о пересмотре судебных решений, не указанных в статье 500 УПК и не подлежащих пересмотру по вновь открывшимся обстоятельствам;

оно подано той же стороной по тем же основаниям, по которым уже принималось решение об отказе в его удовлетворении.

Возвращение ходатайства осуществляется письмом судьи.

После устранения препятствий, послуживших основанием для возвращения ходатайства, лицо вправе вновь обратиться в суд с ходатайством о возбуждении производства по пересмотру того же судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам на общих основаниях.

6. При поступлении постановления судьи о возобновлении производства по вновь открывшимся обстоятельствам, с приложенными к нему документами и с уголовным делом, суд обязан рассмотреть ходатайство в открытом судебном заседании в срок не позднее тридцати суток со дня возобновления производства либо поступления ходатайства прокурора.

В судебном заседании участвуют заявитель, его представитель, защитник, прокурор, иные участники процесса и лица, вызванные судом в судебное заседание. Неявка указанных лиц, надлежаще извещенных о времени и месте судебного разбирательства, не препятствует рассмотрению ходатайства.

В случае необходимости суд вправе признать явку отдельного лица (лиц) обязательной, о чем выносит постановление.

Участие в судебном разбирательстве осужденного возможно путем личного участия либо посредством видеосвязи.

После рассмотрения отводов и ходатайств первым в судебном заседании выступает заявитель, который излагает ходатайство об основаниях пересмотра судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, либо прокурор при обращении в суд с соответствующим ходатайством, затем суд заслушивает выступления других лиц, явившихся в судебное заседание, исследует материалы, представленные заявителем, прокурором по результатам проведенных проверки или расследования.

Судебное разбирательство проводится с составлением протокола в порядке, предусмотренном статьей 347 УПК, либо с его фиксированием средствами аудио-, видеозаписи и составлением краткого протокола в письменной форме. Подача замечаний на протокол и их рассмотрение осуществляется по правилам, предусмотренным статьями 348, 348-1, 349 УПК.

7. Ходатайство о возобновлении производства по пересмотру судебного акта суда первой инстанции по вновь открывшимся обстоятельствам рассматривается в судебном заседании единолично судьей этого же суда, вынесшим приговор, постановление.

Если судебные акты, о пересмотре которых возбуждено производство об их пересмотре по вновь открывшимся обстоятельствам, выносились судами апелляционной инстанции коллегиально, то пересмотр судебных решений осуществляется коллегиально, и единолично судьей в том случае, если дело судом апелляционной инстанции рассмотрено единолично.";

5) пункт 8 исключить;

6) пункт 10 дополнить абзацами вторым, третьим, четвертым, пятым, шестым и седьмым следующего содержания:

"Постановление о пересмотре судебных актов по вновь открывшимся обстоятельствам выносится судом в совещательной комнате. После подписания полного текста постановления суд возвращается в зал судебного заседания и оглашает его.

В случае отмены вступившего в законную силу приговора суда и иных судебных актов суд, рассматривающий дело по вновь открывшимся обстоятельствам, принимает одно из следующих решений: 1) о прекращении производства по делу; 2) о направлении уголовного дела на новое расследование прокурору; 3) о направлении уголовного дела в суд первой или апелляционной инстанции, постановивший приговор, для нового рассмотрения дела по существу.

Жалобы, ходатайства прокурора, протесты на постановления суда первой, апелляционной инстанций, вынесенные по итогам рассмотрения ходатайства о пересмотре судебных актов по вновь открывшимся обстоятельствам, могут быть поданы осужденным, оправданным, потерпевшим или их законными представителями и защитниками, а также прокурором в соответствующий вышестоящий суд в течение пятнадцати суток со дня вынесения постановления, а осужденным, содержащимся под стражей, – в тот же срок со дня вручения ему копии постановления.

Жалобы, ходатайства прокурора, протесты, поданные по истечении пятнадцати суток, подлежат возвращению без рассмотрения.

Постановления суда первой, апелляционной инстанций, вынесенные по итогам рассмотрения по существу ходатайства о пересмотре судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, вступают в законную силу по истечении пятнадцати суток со дня их вынесения, а если они были обжалованы и вышестоящим судом оставлены в силе, то в день вынесения постановления вышестоящим судом.

Если по ходатайству о возобновлении производства по вновь открывшимся обстоятельствам судом или прокурором принято решение об оставлении его без удовлетворения, и оно не было отменено и вступило в законную силу, то при повторной его подаче по одним и тем же основаниям, хотя бы и другим лицом, производство не возбуждается.";

7) пункт 12 исключить;

8) пункты 13 и 14 изложить в следующей редакции:

"13. Жалобы, ходатайства прокурора на постановления суда первой инстанции, вынесенные по итогам пересмотра судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, приносятся через суд, вынесший постановление. Жалобы, протесты прокурора на постановление суда апелляционной инстанции, вынесенные по итогам пересмотра судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, направляются непосредственно в суд кассационной инстанции, с извещением об этом суд апелляционной инстанции.

Рассмотрение жалоб, ходатайств прокурора на постановления судов первой инстанции, вынесенные по итогам пересмотра судебного акта по вновь открывшимся обстоятельствам, осуществляется в порядке апелляционного производства областными и приравненными к ним судами, и принятое по жалобе, ходатайству постановление суда апелляционной инстанции является окончательным и дальнейшему обжалованию, опротестованию не подлежит.

Рассмотрение жалоб, протестов прокурора на постановления суда апелляционной инстанции, принятых по ходатайству о возобновлении производства по вновь открывшимся обстоятельствам, осуществляется судом кассационной инстанции непосредственно, без предварительного их рассмотрения, с истребованием уголовного дела.

14. Поданное в кассационную инстанцию ходатайство, по которому имеется постановление судьи о возобновлении производства по вновь открывшимся обстоятельствам, подлежит рассмотрению коллегиально, и принятое по итогам рассмотрения постановление является окончательным, вступает в законную силу с момента его оглашения и дальнейшему обжалованию, опротестованию не подлежит.".

2. Согласно статье 4 Конституции Республики Казахстан настоящее нормативное постановление включается в состав действующего права, является общеобязательным и вводится в действие со дня первого официального опубликования.

Председатель Верховного Суда Республики Казахстан	Ж. Асанов
Судья Верховного Суда Республики Казахстан, секретарь пленарного заседания	Г. Альмагамбетова