Бөтеннің мүлкін ұрлауды саралаудың кейбір мәселелері туралы

Қаулы Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумы 1996-жылғы 25-шілде N 9, Пленумның 1996-жылғы 20-желтоқсандағы N 11 және 1997-жылғы 5-мамырдағы N 3 қаулыларымен енгізілген өзгертулерімен бірге. (Қазақстан Республикасы (Қазақ КСР) Жоғарғы Соты Пленумы қаулыларының жинағы, 1997 ж., 1 том, 70 бет). Күші жойылды - ҚР Жоғарғы Сотының 2003 жылғы 11 шілдедегі N 8 нормативтік қаулысымен.

Ұрлық үшін жауаптылықты көздейтін күшіндегі заңдарды қолдану кезінде туындайтын мәселелерге байланысты Жоғарғы Сот Пленумы

Қаулы етеді:

1. Меншік иесінің мүлкін пайдақорлық мақсатпен заңсыз тегін алуды және оны өз пайдасына немесе басқаның пайдасына айналдыруды - бөтеннің мүлкін ұрлау деп түсіну керек. Бұл орайда бөтеннің мүлкі жасырын да, ашық та, алаяқтық, қорқытып алу, меншіктену, жұмсап қою немесе қызмет бабын пайдаланып қиянат жасау жолымен де ұрлануы мүмкін.

2. Ұрлық зат бөтеннің, яғни айыптының меншігіндегі емес мүлік болып табылады. Меншік нысанына қатысты бұл қылмыс үшін жауаптылық заңда бөліп көрсетілмегендіктен, ондай ұйғарым қылмыстық жауапкершілікке тартылған адамды айыптау тұжырымының міндетті элементі ретінде қаралмайды.

3. Қылмыс жасалған кезде ұрланған мүліктің меншіктенушінің өз иелігінде де, сеніп тапсырылған басқа адамның иелігінде де болуы мүмкін екендігін соттардың ескергені жөн. Ұрланған мүлік басқа адамның заңсыз иелігінде болған жағдайда да (мысалы, оны ұрлаған адамда болғанда), айыптының әрекеттері бөтеннің мүлкін ұрлаған деп саралауға жатады.

4. Қызмет бабын пайдаланып қиянат жасау жолымен жасалған ұрлықтың субъектісі лауазымды адам болғандықтан, осы істер бойынша барлық жағдайда да қылмыс жасалған кезде сол кезеңде қолданылған заңдарға сәйкес айыптының лауазымды адам болған, болмағанын анықтау қажет. Бұл жерде Қылмыстық кодексте енгізілген өзгертулерге байланысты лауазымды адам ұғымына жеке кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың кейбір санаттағы қызметкерлерінің де, кіретінін ескерген жөн.

5. Қызмет бабын пайдаланып лауазымды адам жасаған ұрлық ҚК-тің 76-4-бабының тиісті бөлігімен саралануы тиіс. Бұл жағдайда ҚК-тің 143-бабы бойынша қосымша саралаудың қажеті жоқ, өйткені қызмет бабын теріс пайдалану - ұрлық жасаудың тәсілі болып табылады.

Егер лауазымды адам жасаған ұрлық банк операциялары туралы біле тұра жалған мәліметтер берумен ұласқан болса, оның әрекеттері ҚК-тің 76-4, 164-2-баптарының тиісті бөліктерінің жиынтығымен саралануы тиіс.

Бұл орайда банк операциялары туралы біле тұра жалған мәліметтер беру (ҚК-тің 164-2-бабы) қызмет бабындағы подлогтың арнайы түрі болып табылатынын соттардың ескергені жөн. Сондықтан да банктің лауазымды адамы қызмет бабындағы подлогты банк операциялары туралы біле тұра жалған мәліметтер беру тәсілімен жасаса, оның іс-әрекеттері тек 164-2 бабымен ғана сараланады, ал айыптының әрекеттеріне қызмет бабындағы подлогтың басқа түрлері бар болса, онда оның әрекеттері ҚК-тің 148 және 164-2 баптарының жиынтығы бойынша сараланады.

6. Ұрланған мүлікті айыптының өздігінше жұмсауы (басқаға қайтаруға немесе тегін беру, бүлдіру, бөлшектеп тастау, және т.б.) жеке қылмыс құрмайды және қосымша саралауды қажет етпейді.

Ұрланған мүлікті жойып жіберумен байланысты болған айыптының әрекеттері денсаулыққа зиянын тигізсе немесе өлімге немесе басқа да ауыр зардаптарға соқтырған жағдайда ондай әрекеттер ұрлық үшін жауаптылықты көздейтін ҚК-тің баптарымен қоса, айыптының ниетіне қарай адам өмірі немесе денсаулығына жасаған озбырлығы үшін жауаптылық көрсетілген ҚК-тің баптарымен де сараланады. Бұл жерде ҚК-тің 82-бабы бойынша (бөтеннің мүлкін қасақана жою немесе бүлдіру) қосымша саралаудың қажеті жоқ.

7. Бірлесіп ұрлық жасауға алдын ала сөз байласып, оған екі немесе одан да көп адам қатысса, оны бір топ адам жасаған ұрлық деп ұғынған жөн.

Егер ұрлық қылмыс түрі қылмыстық жауаптылыққа тартылған жасқа толмаған немесе есі дұрыс емес деп танылған адаммен бірлесіп жасалса, ондай ұрлықты бір топ адам жасаған деп санауға болмайды. Бұл жағдайда қылмыс субъектісі деп танылған адам ұрлыққа қатысу түріне қарамастан, қылмысты орындаушы деп танылуға, оған қоса қолда бар негіздерге сәйкес, оның әрекеттері, қылмыстық әрекетке кәмелетке толмаған адамды тартқаны үшін қосымша саралануы тиіс.

Егер ұрлық ұйымдасқан қылмыстық топ немесе қылмыстық қауымдастық тарапынан жасалса, ұйымдасқан қылмыстық топтың не қылмыстық қауымдастықтың ұрлыққа қатысқан оның ұйымдастырушысының басшысының және мүшелерінің әрекеттері ҚК-тің топтасып ұрлық жасағаны үшін жауаптылық көрсетілген баптары және 63-2-баптың тиісті бөлігінің жиынтығы бойынша сараланады.

8. Ұрлықты саралаған кезде бір топ адам жасаған ұрлықты ұйымдасқан қылмыстық топ адам жасаған ұрлықтан ажырата білген жөн.

Ұйымдасқан қылмыстық топқа бірнеше қылмыс жасамақшы оймен алдын ала біріккен екі немесе одан да көп адамнан тұратын тұрақты топ жатады деп түсіну керек.

Қылмыстық қауымдастыққа бір басшылықпен қылмыстық әрекет жасаумен айналысу үшін құрылған құрылымдық бірігулер жатады деп түсіну керек. Оның ұйымдасқан қылмыстық топтан бір айырмашылығы сол, қылмыстық қауымдастық құрылымында екі немесе одан да көп қылмыстық топ (бөлімшелер) болады.

Алдын ала сөз байласқан бір топ адамнан ұйымдасқан қылмыстық топ пен қылмыстық қауымдастықтың негізгі айырмашылық белгісі - олар ұйымдасқан және тұрақты келеді.

Қылмыстық топ пен қауымдастықтың ұйымдасқандығы мен тұрақтылығын олардың құрамы мен ұйымдық құрылымының қалыптылығы, олардың мүшелерінің топтасқандығы, топтық тәртіпке және ұйымдастырушы мен жетекшінің талаптарына бағыныштылығы, қылмыстық әрекеттерінің түрі мен тәсілдерінің ұқсастығы, қылмысты жоспарлау мен оған жан-жақты даярлық жасауы, қатысушылар арасында рольді бөлісу, қылмысты жасырудың алдын ала шараларын және қылмыстық әрекетпен тапқан мүлікті өткізіп жіберуді қамтамасыз ету шаралары т.с.с. белгілер дәлелдей алады.

9. Ұйымдасқан қылмыстық топ немесе қылмыстық қауымдастық жасаған ұрлықтарға тікелей қатысқан ғана емес, осы қылмыстық ұйымдардың мүддесіне ұрлыққа басшылық етуге, қаржыландыруға, ұрлық объектілерін табуға, көлікпен және т.б. қамтамасыз етуге бағытталған басқа да әрекеттер, ұйымдасқан қылмыстық топқа не қылмыстық қауымдастыққа қатысқан деп табылады.

10. Айыптының бұрын сотталғандығын қылмысты қайталағандықты құрайтын белгі ретінде бағалағанда, сот ҚК-тің 76-бабындағы ескертудің "а" тармағында айтылғандармен бірге, ҚК-тің бұрын қолданылып келген редакциясындағы тиісті баптарында көрсетілген осындай қылмысы үшін сотталғандығы да қылмысты қайталағандық болып табылатынын ескертуге тиіс.

КСРО тарағаннан, яғни 1991-жылғы 8-желтоқсаннан кейін ТМД-ның басқа мемлекеттерінде сотты болу қылмысты саралағанда және адамды ерекше қауіпті рецидивист деп танығанда, сондай-ақ сотталған адамға еңбекпен түзеу мекемесі белгіленген кезде, егер Қазақстан Республикасы жасаған халықаралық келісімдерде басқаша көзделмесе, ескерілмеуі тиіс. Мұндай сотталғандық ТМД-ға қатысушы елдердің азаматтық, отбасылық және қылмыстық істер жөніндегі құқықтық көмек және құқықтық қатынастар туралы 1993-жылғы 22-қаңтарда қабылдаған Минск Конвенциясының 76-бабына сәйкес жаза тағайындалғанда оны ауырлататын жағдай ретінде ескерілуі мүмкін.

11. Бөтеннің мүлкін бірнеше рет ұрлаған адамның әрекеттері үшін ҚК-тің әртүрлі баптарының немесе бір бабының әртүрлі бөліктерінде көрсетілген жауаптылық көзделсе, айыптының әрекеттері, барлық жағдайда, баптардың жиынтығы бойынша саралануға тиіс.

Бөтеннің мүлкін бірнеше рет ұрлаған адамның әрекеттері үшін ҚК-тің бір бабының бір бөлігіндегі әртүрлі тармақтарында көрсетілген жауаптылық көзделсе, айыптының әрекеттері ҚК-тің бабының тиісті бөлігі бойынша бүкіл бар тармақтары көрсетіліп саралануға тиіс.

12. Сондай-ақ, Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар "Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы" 1995-жылғы 12-мамырдағы Жарлығы бойынша 77-баптың Қазақ КСР-нің ҚК-нен алынып тасталғаны және ұсақ ұрлық жасағандық үшін тек әкімшілік жауапкершілік белгіленгені ескерілуге тиіс. Бөтеннің мүлкін ұсақтап ұрлағаны үшін қылмыстық жауаптылық (77-бап) Қазақстан Республикасы Президентінің заң күші бар "Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне өзгертулер мен толықтырулар енгізу туралы" 1995-жылғы 5-шілдедегі Жарлығымен жаңадан қайта енгізіліп, ол 1995-жылғы 7-шілдеде күшіне кірді. Сондықтан да, ҚК-тің 77-бабы бойынша бөтеннің мүлкін ұсақтап ұрлағаны үшін жауаптылық ҚК-тің 6-бабының талабына сәйкес 1995-жылғы 7-шілдеден соң жасалған іс-әрекеттерге ғана қолданылады.

ҚК-тің 77-бабының 1-бөлігі бойынша ұсақ ұрлығы үшін айыптының қылмыстық жауаптылығы ұсақ ұрлық жасағандығының алдындағы бір жыл ішінде де дәл осындай ұрлығы үшін әкімшілік жауапкершілікке тартылса ғана болуы мүмкіндігі себепті соттар оған берілген бұл әкімшілік жазасының заңды екенін міндетті түрде тексеруге тиіс. Іс материалдарында мұндай жазаның берілгені жөнінде тиісті құжат көшірмесінің болмауы оны қосымша тергеуге жіберуге негіз болып табылады.

13. Ұрлық мөлшерін анықтау кезінде Қазақ КСР ҚК-нің 76-бабының ескертулеріне сәйкес қылмыс жасалған кездегі Қазақстан Республикасының Заңымен белгіленген жалақының ең аз мөлшерін немесе зейнетақы, жәрдем және басқа да төлемдерді есептеудің, сондай-ақ айыппұл жазасын, салық және басқа да төлемдерді қолданудың есеп айырысу көрсеткішін немесе басқа айырысу белгілерін басшылыққа алу керек. Ұрлық нәрсесі ретінде шетел валютасы болған істер бойынша ұрлық мөлшері қылмыс жасаған уақытта Ұлттық Банк белгіленген теңгелік бағамен анықталады.

(Екінші абзацы Пленумның 1996-жылғы 20-желтоқсандағы N 11 қаулысымен күшін жойды деп танылған).

Қылмыс объектісі болған мүліктің құны, иесінің оны қандай жағдайда сатып алғандығы ескеріліп, қылмыс жасалған сәттегі мемлекеттік бөлшек, нарықтық немесе комиссиялық бағамен анықталуы тиіс. Бағасы болмаған жағдайда мүліктің құны сарапшы жасаған қорытынды негізінде анықталады.

Ұрлықтан келген зиянның орнын толтыру кезінде оның мөлшері сот шешім қабылдаған сәттегі бағамен анықталады.

14. Айыптыға сеніп тапсырылған мүлікті басқа бағасы арзанырақ мүлікке айырбастап, меншігіне сіңіріп кету немесе басқа біреудің меншігіне айналдыру - алынған мүліктің мөлшеріндегі ұрлық ретінде саралануға тиіс.

15. ҚК-тің 63-2-бабы бойынша сотталатын адамдарға жазасын өтеу үшін ҚК-тің 23-бабына сәйкес қатаң және ерекше режимдегі еңбекпен түзеу колониясы, ал ҚК-тің 63-бабы бойынша (бандитизм) сотталатындарға күшейтілген режим тағайындалатындығы себепті, соттар істі жаңадан қайта тергеуге жібермей айыптының әрекеттерін ҚК-тің 63-бабының 1 немесе 2-бөлігіне аударуына болмайтындығын ескерулері тиіс. Олай етпеген жағдайда айыпты бұлай өзгерту, сот мәжілісінде сотталушының жағдайын нашарлатады және оның қорғануға деген құқын бұзады.

Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты Пленумының "Бөтеннің мүлкін ұрлауды саралаудың кейбір мәселелері туралы" 1996-жылғы 25-шілдедегі N 9 қаулысына

Қосымша

Қазақстан Республикасы Мембағакомы берген анықтамаға сәйкес Республикада жалақының ең аз мөлшері мынадай болды:

1973-жылғы 1-қаңтардан 1991-жылғы 15-желтоқсанға дейін - 70 сом;

1991-жылғы 15-желтоқсаннан 1992-жылғы 1-қаңтарға дейін - 130 сом;

1992-жылғы 1-қаңтардан 1992-жылғы 1-мамырға дейін - 342 сом;

1992-жылғы 1-мамырдан 1992-жылғы 1-қарашаға дейін - 600 сом;

1992-жылғы 1-қазаннан 1993-жылғы 1-қаңтарға дейін - 900 сом;

1993-жылғы 1-сәуірден 1993-жылғы 1-қазанға дейін - 4500 сом;

1993-жылғы 1-қазаннан 1993-жылғы 15-қарашаға дейін - 14600 сом;

1993-жылғы 15-қарашадан 1994-жылғы 1-ақпанға дейін - 29,2 теңге;

1994-жылғы 1-ақпаннан 1994-жылғы 1-сәуірге дейін - 40 теңге;

1994-жылғы 1-сәуірден 1994-жылғы 1-шілдеге дейін - 100 теңге;

1994-жылғы 1-шілдеден 1994-жылғы 1-қазанға дейін - 150 теңге;

1994-жылғы 1-қазаннан 1995-жылғы 1-наурызға дейін - 200 теңге;

1995-жылғы 1-наурыздан 1995-жылғы 1-шілдеге дейін - 250 теңге;

1995-жылғы 1-шілдеден 1995-жылғы 1-қазанға дейін - 280 теңге;

1995-жылғы 1-қазаннан 1996-жылғы 1-қаңтарға дейін - 300 теңге.

Зейнетақыны, жәрдем мен өзге де төлемдерді есептеп шығарудың, сондай-ақ айып жазаларын, салық және басқа да төлемдерді қолданудың есеп ажырасу көрсеткіші мынадай болды:

1996-жылғы 1-қаңтардан 1996-жылғы 1-сәуірге дейін - 320 теңге;

1996-жылғы 1-сәуірден 1996-жылғы 1-шілдеге дейін - 380 теңге;

1996-жылғы 1-шілдеден - 460 теңге.

О некоторых вопросах квалификации хищений чужого имущества (с изменениями, внесенными постановлениями Пленума от 20 декабря 1996 г. № 11 и от 5 мая 1997 г. № 3)

Постановление Пленума Верховного Суда Республики Казахстан от 25 июля 1996 г. N 9. Утратило силу - постановлением Верховного Суда РК от 11 июля 2003 г. N 8 ~P03008S

В связи с возникающими вопросами при применении действующего законодательства, предусматривающего ответственность за хищение, Пленум Верховного Суда постановляет:
1. Под хищением чужого имущества понимается незаконное безвозмездное изъятие с корыстной целью имущества собственника и обращение его в свою пользу или пользу других лиц. При этом изъятие чужого имущества может производиться путем как тайного его похищения, так и открытого завладения путем мошенничества, вымогательства, присвоения или растраты, либо путем злоупотребления служебным положением.
2. Предметом хищения является чужое, т.е. не находящееся в собственности виновного, имущество. Поскольку закон не предусматривает дифференциации ответственности за эти преступления в зависимости от формы собственности, определение таковой не может рассматриваться обязательным элементом формулировки обвинения лица, привлеченного к уголовной ответственности.
3. Судам следует иметь в виду, что похищаемое имущество в момент совершения преступления может находиться как во владении самого собственника, так и во владении других лиц, которым это имущество было вверено. Как хищение чужого имущества подлежат квалификации действия виновных и в случаях, когда похищаемое имущество находилось в незаконном владении лица (например, у лица, похитившего его).
4. Поскольку субъектом хищения, совершенного путем злоупотребления служебным положением, является должностное лицо, по таким делам во всех случаях надлежит выяснять, являлся ли обвиняемый на момент совершения преступления в соответствии с действующим в тот период законодательством должностным лицом. При этом следует иметь в виду, что в связи с изменениями, внесенными в Уголовный кодекс, понятие должностного лица включает в себя отдельные категории работников частных предприятий, учреждений, организаций.
5. Хищение, совершенное должностным лицом путем злоупотребления служебным положением, должно квалифицироваться по соответствующей части статьи 76-4 УК. В этом случае дополнительная квалификация по ст.143 УК не требуется, так как злоупотребление служебным положением является способом хищения.
Если же совершенное должностным лицом хищение сопряжено с представлением заведомо ложных сведений о банковских операциях, то содеянное следует квалифицировать по совокупности соответствующей части статьи 76-4 и статьи 164-2 УК.
При этом судам следует иметь в виду, что предоставление заведомо ложных сведений о банковских операциях (ст.164-2 УК) является специальным видом служебного подлога. Поэтому при наличии в действиях должностного лица банка служебного подлога в виде предоставления заведомо ложных сведений о банковских операциях, содеянное им в этой части подлежит квалификации лишь по ст.164-2, а в случае наличия в действиях виновного и другого вида служебного подлога - по совокупности ст. ст.148 и 164-2 УК.
6. Распоряжение виновным похищенным им имуществом по своему усмотрению (возмездная или безвозмездная передача другим лицам, порча, разукомплектование и т.п.) не образует самостоятельного преступления и дополнительной квалификации не требует.
В случаях, когда действия виновного, связанные с уничтожением похищенного имущества, повлекли причинение вреда здоровью или наступление смерти или иные тяжкие последствия, содеянное, наряду со статьей УК, предусматривающей ответственность за хищение, в зависимости от умысла надлежит квалифицировать также по статье УК, предусматривающей ответственность за посягательство на жизнь или здоровье. При этом дополнительная квалификация по ст.82 УК (умышленное уничтожение или повреждение чужого имущества) не требуется.
7. Под хищением, совершенным группой лиц, следует понимать такое хищение, в котором участвовали двое или более лиц, заранее договорившихся о совместном его совершении.
Не может расцениваться как хищение, совершенное группой лиц, деяние, совершенное совместно с лицом, не достигшим возраста, с которого наступает уголовная ответственность за данный вид преступления, либо с лицом, признанным невменяемым. В этих случаях лицо, признанное субъектом преступления, независимо от формы участия, должно признаваться исполнителем преступления и, кроме того, при наличии на то оснований, его действия дополнительно должны квалифицироваться как вовлечение несовершеннолетнего в преступную деятельность.
Если хищение совершено организованной преступной группой либо преступным сообществом, то действия организатора, руководителя и членов организованной преступной группы либо преступного сообщества, участвовавших в хищении, необходимо квалифицировать по совокупности статьи, предусматривающей ответственность за хищение, совершенное группой лиц, и соответствующей части статьи 63-2 УК.
8. При квалификации хищений следует различать хищение, совершенное группой лиц, от хищения, совершенного организованной преступной группой.
Под организованной преступной группой следует понимать устойчивую группу из двух или более лиц, заранее объединенных умыслом на совершение ряда преступлений.
Под преступным сообществом следует понимать структурное объединение, созданное для занятия преступной деятельностью под единым руководством. В отличие от организованной преступной группы преступное сообщество имеет в своей структуре две или более преступные группы (подразделения).
Основными признаками организованной преступной группы и преступного сообщества, отличающими их от группы лиц, совершивших преступление по предварительному сговору, являются их организованность и устойчивость.
Об организованности и устойчивости преступной группы и сообщества могут свидетельствовать, в частности, такие признаки, как стабильность их состава и организационных структур, сплоченность их членов, подчинение групповой дисциплине и указаниям организатора и руководителя, постоянство форм и методов преступной деятельности, планирование и тщательная подготовка преступления, распределения ролей между соучастниками, обеспечение заранее мер по сокрытию преступления и сбыта имущества, добытого в результате преступной деятельности, и т.п.
9. Под участием в организованной преступной группе либо преступном сообществе следует понимать не только непосредственное участие в совершаемых организованной преступной группой либо сообществом хищениях, но и выполнение иных действий в интересах этих преступных организаций: руководство, финансирование, подыскание объектов хищения, обеспечение транспортом и т.д.
10. При оценке имеющейся у виновного судимости в качестве признака, образующего повторность совершения преступления, судам следует иметь в виду, что наряду с перечисленными в пункте "а" примечания к ст.76 УК статьями УК повторность может создать и судимость за аналогичные преступления, которые предусматривались соответствующими статьями УК в ранее действовавшей редакции.
Судимости в других странах СНГ после прекращения существования СССР, т.е. после 8 декабря 1991 года, не должны приниматься во внимание при квалификации преступлений и признании лица особо опасным рецидивистом, а также при определении осужденному вида исправительно-трудового учреждения, если иное не предусмотрено международными соглашениями, заключенными Республикой Казахстан. Такие судимости могут учитываться лишь при назначении наказания как отягчающее обстоятельство в соответствии со ст.76 Минской Конвенции о правовой помощи и правовых отношениях по гражданским, семейным и уголовным делам стран-участниц СНГ от 22 января 1993 года.
11. Действия лица, совершившего несколько хищений чужого имущества, ответственность за которые предусмотрена разными статьями или разными частями одной и той же статьи УК, во всех случаях должны квалифицироваться по совокупности статей.
Действия лица, совершившего несколько хищений чужого имущества, ответственность за которые предусмотрена разными пунктами одной и той же части одной статьи УК, должны квалифицироваться по соответствующей части статьи УК с указанием всех имеющихся пунктов.
12. Судам следует также иметь в виду, что Указом Президента Республики Казахстан, имеющего силу закона, от 12 мая 1995 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан" статья 77 была исключена из УК КазССР, и за совершение мелкого хищения была предусмотрена лишь административная ответственность. Уголовная ответственность за мелкое хищение чужого имущества (ст.77) вновь была введена Указом Президента Республики Казахстан, имеющего силу закона, от 5 июля 1995 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан", который вступил в силу с 7 июля 1995 года. Поэтому в силу ст.6 УК за совершение мелкого хищения чужого имущества ответственность по ст.77 УК может наступить лишь за деяния, совершенные после 7 июля 1995 года.
В связи с тем, что уголовная ответственность за мелкое хищение по ч.1 ст.77 УК наступает при условии, когда виновное лицо в течение года, предшествовавшего совершению им мелкого хищения, подвергалось мерам административного взыскания за такое же нарушение, суды должны в обязательном порядке проверить законность наложенного на него административного взыскания. Отсутствие в материалах дела надлежащих копий документов о наложении такого взыскания является основанием для направления дела для производства дополнительного расследования.
13. При определении размера хищения на основании примечания к статье 76 УК Казахской ССР следует исходить из размера минимальной заработной платы или расчетного показателя для исчисления пенсий, пособий и иных выплат, а также для применения штрафных санкций, налоговых и других платежей либо иной расчетной единицы, установленных законодательством Республики Казахстан на момент совершения преступления. По делам, где предметом хищения является иностранная валюта, размер похищенного должен определяться в тенге по курсу, установленному Национальным банком на день совершения преступления.
При определении стоимости имущества, ставшего объектом преступления, следует исходить в зависимости от обстоятельств приобретения его собственником, из государственных розничных, рыночных или комиссионных цен на момент совершения преступления. При отсутствии цены стоимость имущества определяется на основании заключения эксперта.
При возмещении ущерба, причиненного хищением, его размер определяется исходя из цен, действующих на момент принятия судом решения. (В редакции постановления Пленума от 5 мая 1997 г. N 3).
14. Изъятие имущества, вверенного виновному, путем замены его на менее ценное, совершенное с целью присвоения или обращения в собственность других лиц, должно квалифицироваться как хищение в размере стоимости изъятого имущества.
15. Судам следует иметь в виду, что, поскольку в соответствии со ст.23 УК лицам, осуждаемым по ст.63-2 УК, для отбывания наказания назначаются исправительно-трудовые колонии строго и особого режима, а лицам, осуждаемым по ст. 63 УК (бандитизм) - усиленного режима, то переквалификация действий виновного со ст.63 на ч.1 или ч.2 ст. 63-2 УК без направления дела на новое расследование недопустима. В противном случае такое изменение обвинения в судебном заседании ухудшит положение подсудимого и нарушит его право на защиту.

Приложение
к постановлению Пленума Верховного
Суда Республики Казахстан N 9
от 25 июля 1996 года "О некоторых
вопросах квалификации хищений
чужого имущества"

В соответствии со справкой Госкомцена Республики Казахстан
размер минимальной заработной платы в Республике составлял:
с 1 января 1973 года по 15 декабря 1991 года - 70 рублей;
с 15 декабря 1991 года по 1 января 1992 года - 130 рублей;
с 1 января 1992 года по 1 мая 1992 года - 342 рубля;
с 1 мая 1992 года по 1 октября 1992 года - 600 рублей;
с 1 октября 1992 года по 1 января 1993 года - 900 рублей;
с 1 января 1993 года по 1 апреля 1993 года - 2500 рублей;
с 1 апреля 1993 года по 1 октября 1993 года - 4500 рублей;
с 1 октября 1993 года по 15 ноября 1993 года - 14600 рублей;
с 15 ноября 1993 года по 1 февраля 1994 года - 29,2 тенге;
с 1 февраля 1994 года по 1 апреля 1994 года - 40 тенге;
с 1 апреля 1994 года по 1 июля 1994 года - 100 тенге;
с 1 июля 1994 года по 1 октября 1994 года - 150 тенге;
с 1 октября 1994 года по 1 марта 1995 года - 200 тенге;
с 1 марта 1995 года по 1 июля 1995 года - 250 тенге;
с 1 июля 1995 года по 1 октября 1995 года - 280 тенге;
с 1 октября 1995 года по 1 января 1996 года - 300 тенге.
"Расчетный показатель для исчисления пенсий, пособий и иных
выплат, а также для применения штрафных санкций, налоговых и других
платежей" составлял:
с 1 января 1996 года по 1 апреля 1996 года - 320 тенге;
с 1 апреля 1996 года по 1 июля 1996 года - 380 тенге;
с 1 июля 1996 года этот показатель составляет 460 тенге.