Қазақстан Республикасындағы Тәуелсiз тұтыну сараптамасы туралы үлгiлiк ереженi бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Қаулысы 1996 жылғы 24 мамыр N 639. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 тамыздағы № 821 Қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010.08.18 № 821 Қаулысымен.

Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөнiндегi шаралар одан әрi дамыту және жетiлдiру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етедi:
1. Ерiктi шарттық негiзде жүргiзiлетiн Қазақстан Республикасындағы Тәуелсiз тұтыну сараптамасы туралы Үлгiлiк ережебекiтiлсiн (қоса берiлiп отыр).
2. Қазақстан Республикасының Баға және монополияға қарсы саясатжөнiндегi мемлекеттiк комитетi Қазақстан Республикасының Стандарттау, метрология және сертификаттау жөнiндегi комитетiмен бiрлесiп Қазақстан Республикасындағы тәуелсiз тұтыну сараптамасын қалыптастыру жөнiндегi жалпы әдiстемелiк басшылық пен жұмыстарды үйлестiрудi қамтамасыз етсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрi

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
1996 жылғы 24 мамырдағы
N 639 қаулысымен
Бекiтiлген

Ерiктi шарттық негiзде жүргiзiлетiн Қазақстан Республикасындағы Тәуелсiз тұтыну сараптамасы туралы Үлгiлiк
Ереже

1. Осы Ереже "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" Қазақ ССР-iнiң Заңына сәйкес әзiрленедi және тәуелсiз тұтыну сараптамасын ұйымдастыру мен жүргiзудi реттейдi. Қараңыз.Z100274
2. Дайындаушылардың, атқарушылардың, сатушылардың, тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулердi) тұтынушылардың, тауарлардың (жұмыстардың, қызмет көрсетулердiң) қауiпсiздiгiне бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттiк басқару органдарының, сондай-ақ Қазақстан Республикасында iс-қимыл жасайтын сертификаттау органдарының арасында тауарлардың (жұмыстардың, қызмет көрсетулердiң) тұтынушылық қасиеттерiн, олардың нормативтiк құжаттарда белгiленген сапасына талаптарды, сондай-ақ өнеркәсiптiк және басқа объектiлердiң қоршаған ортаға зиянды әсерiн бағалау мәселелерi жөнiндегi қарым-қатынастарды реттеу кезiнде қоғамдық, заңды және жеке тұлғалар осы Ереженi басшылыққа алады.
3. Осы Ережеде төмендегi ұғымдар қолданылады:
тәуелсiз тұтыну сараптамасы - тауарлардың (жұмыстардың, қызмет көрсетулердiң) тұтынушылық қасиеттерiн және олардың нормативтiк құжаттамаға сәйкестiгiн, өнеркәсiптiк және басқа объектiлердiң тұтынушының өмiрi мен денсаулығына зиянды әсерiн, сондай-ақ нормативтiк және жобалау құжаттарында белгiленген тиiстi талаптарға ерiктi шарттық негiзде жүргiзетiн бағалау;
тәуелсiз тұтыну сараптамасы жүйесi - Қазақстан Республикасының ұлттық сертификаттау жүйесiнде әзiрленген ережелердi, процедуралар мен нормативтердi пайдалана отырып тұтынушылар қоғамдары арқылы ерiктi шарттық негiзде сараптау жұмыстарын жүргiзудi ұйымдастыру;
сатушы (атқарушы) - сатып алу-сату шарты бойынша тауарлар сататын (қызмет көрсететiн) кәсiпорын, ұйым, мекеме немесе азамат. Дайындаушы - сату үшiн тауар өндiретiн кәсiпорын, ұйым, мекеме немесе азамат;
4. Тәуелсiз тұтыну сараптамасының мақсаттары:
тауардың (өнiмдердiң, қызмет көрсетулердiң) нормативтiк құжаттаманың талаптарына сәйкестiгiн анықтау;
тауарларға (жұмыстарға, қызмет көрсетуге) еркiн сертификациялауды жүзеге асыру, әртүрлi дайындаушылардың өнiмдерiне тәуелсiз салыстырмалы сараптама ұйымдастыру (тестiлеу);
өнiмдердiң сапасына арналған шағымдарды қарау кезiнде тұтынушылардың, қоғамдық ұйымдардың, кәсiпорындардың және басқа да шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң өтiнiшi бойынша тауарларға сараптама жүргiзу;
стандарттар мен басқа да нормативтiк құжаттама жасау мен жетiлдiру жөнiндегi жұмысқа қатысу;
тұтынушылардың құқықтарын қорғау, өнiмнiң қауiпсiздiгi мен сапасын қамтамасыз ету жөнiнде бағдарламалар әзiрлеуге қатысу;
тауар нарығына түсетiн өнiмдердiң жай-күйi туралы дұрыс, объективтi және толық ақпарат түзу мен тарату;
өнеркәсiптiк және басқа объектiлердiң тұтынушының өмiрi мен денсаулығына зиянды әсерi туралы халыққа хабарлау, Қазақстан Республикасының iшкi нарығына жоғары тұтынушылық қасиеттерi бар тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулердi) жылжыту;
отандық тауарлардың сыртқы нарықтағы бәсекелестiк қабiлетiн арттыру;
iшкi және сыртқы нарықтарда өнiмдердi өндiрiске қоюдың мүмкiндiгi туралы ұсыныстар беру;
тауарларды (жұмыстар, қызмет көрсетулер) сараптаудың нәтижелерi бойынша дауларды шешуге жәрдемдесу болып табылады.
5. Сараптаманың негiзгi принциптерi:
тәуелсiздiк пен объективтiлiк, пайдаланылатын және берiлетiн ақпараттың толықтығы мен дұрыстығы;
қоғам үшiн ашықтық және сараптама қатысушылардың құқықтарын қорғау, барлық мүдделi тараптар (мемлекеттiк органдар, шаруашылық жүргiзушi субъектiлер, тұтынушылар) үшiн сараптамалық бағалаудың актiлерi бойынша объективтi деректер алуға тең мүмкiндiктiң болуы;
жүргiзiлген сараптаманың және әсiресе қанағаттанғысыз сараптаманың нәтижелерi туралы тұтынушыларға хабарлауда бұқаралық ақпарат құралдарын кеңiнен пайдалану.
6. Тәуелсiз тұтыну сараптамасының объектiлерi:
меншiктiң барлық нысандарындағы шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң тұтынушылар үшiн сататын, шығаратын (көрсетiлетiн) тауарларды (жұмыстар, қызмет көрсетулер);
тұтынушыларға қызмет көрсетуге байланысты белгiлi бiр қызметке орай шаруашылық жүргiзушi субъектiлердiң қызметiн реттейтiн нормативтiк құжаттама болып табылады.
7. Тәуелсiз тұтыну сараптамасы, Мемстандарткомы белгiленген тәртiппен тiркелген заңды тұлға мәртебесi бар және өтiнiш иесi немесе басқа мүдделi тараптарға тәуелсiз сынақ зертханаларын (орталықтарын), сараптау комиссиясына енгiзiлетiн заңды және жеке тұлғаларды (сарапшыларды, соның iшiнде шетелдiк сарапшыларды) шартты негiзде тарту арқылы ерiктi шарттық негiзде жүзеге асырылады.
8. Тәуелсiз тұтыну сараптамасы жүргiзудiң жалпы тәртiбi:
атқарушы тапсырыс иесi берген материалдар бойынша тәуелсiз тұтыну сараптамасын жүргiзу туралы шешiм қабылдайды, тапсырыс иесi тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулердi) сараптауға беру туралы белгiленген нормативтiк актiлерге сәйкес тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулердi) сараптама жүргiзуге табыс етедi;
сараптама объектiсi бойынша шешiм қабылдау кезiнде тапсырыс иесi сараптаманың қорытындысын пайдаланады.
9. Тәуелсiз тұтыну сараптамасы субъектiлерiнiң ұйымдық-құқықтық және қаржылық өзара қарым-қатынастары шарттық негiзде ресiмделедi және қолданылып жүрген заңдарға сәйкес реттеледi.
10. Тәуелсiз тұтыну сараптамасы субъектiлерi:
тапсырыс берушi - сараптама объектiсi бойынша ұсыныс жасауды және сараптама қорытындысын алуға тiлек бiлдiрушi субъект (меншiк нысандарына қарамастан тұтынушы, жекелеген топ, мекеме, кәсiпорын, ведомство, шетелдiк компания);
атқарушы - тәуелсiз тұтыну сараптамасы тапсырысының орындалуын ұйымдық жағынан қамтамасыз етушi сараптау қорытындысын берушi субъект (сараптау органы)- тәуелсiз тұтыну сараптамасы орталықтары, зертханалар болып табылады.
11. Тәуелсiз тұтыну сараптамасына қатысушылардың негiзгi құқықтары:
Тапсырыс берушiнiң:
атқарушымен келiсiм бойынша сараптау жүргiзу мерзiмiн, бiрақ 3 айдан аспайтын уақытқа белгiлеуге;
тәуелсiз тұтыну сараптамасы тапсырысының талаптары орындалмаған жағдайда сараптама қорытындысына қарсы болуға немесе оны пысықтауға жiберуге;
сараптаманың сапасы немесе әдiлеттiлiгi себебi бойынша оның қорытынды тұжырымдамасымен келiспеген жағдайда тиiстi шағымдану мекемелерiне жүгiнуге құқығы бар.
Атқарушының:
сараптама жүргiзу үшiн, оның iшiнде сараптама жұмысын жүргiзу барысында туындайтын мәселелер бойынша барлық қажеттi ақпаратты алуға;
сараптау iсiн атқарушылардың жеке құрамын белгiлеуге, сарапшылар ретiнде - жетекшi ғалымдар мен жоғары бiлiктi мамандарды, ұжымдық сарапшылар ретiнде сараптаушы топтарды, комиссияларды, кеңестердi, сондай-ақ тиiстi мамандықтағы ұйымдарды, кәсiпорындарды, шетелдiк компанияларды тартуға;
тапсырыс берушiмен келiсiп сараптама жүргiзудiң мерзiмiн белгiлеуге;
жеке және ұжымдық сарапшылардың жұмысының нәтижелерiн табыс етудiң тәртiбiн белгiлеуге;
сараптама жүргiзуге қаржылық шарттар жасасуға;
сараптау құрамына қойылатын талаптар орындалмаған жағдайда, сараптама қорытындыларын қабылдамау немесе оларды пысықтауға жiберуге;
сараптама нәтижелерi бойынша тапсырыс берушi қабылданған шешiмдермен келiспеген жағдайда, тиiстi шағымдану мекемелерiне жүгiнуге құқығы бар.
12. Тәуелсiз тұтыну сараптамасына қатысушылардың басты мiндеттерi:
Тапсырыс берушi:
атқарушыдан сараптама қорытындыларын алуға және оларды сараптама объектiсi бойынша шешiм қабылдау кезiнде пайдалануға мiндеттi.
Атқарушы:
талапкердiң талаптарына сәйкес тәуелсiз тұтыну сараптамасы тапсырысының уақтылы орындалуын қамтамасыз етуге;
нақты объект бойынша сарапшылардың жеке құрамы туралы құпия мәлiметтердiң, сондай-ақ мемлекеттiк немесе коммерциялық ақпараттың құпиялығын сақтауға, интеллектiк меншiк құқығын қорғауға, сараптама нәтижелерiнiң жариялылығын қамтамасыз етуге, сарапшыларға қысым жасалуына қарсылық бiлдiруге, сараптама объектiлерiнiң сипаттамасын әдiл бағалауға, сараптамаға тапсырылған деректердiң құпиялылығын бұзбауға мiндеттi.
13. Қазақстан Республикасының соттары тәуелсiз тұтыну сараптамасы объектiлерi бойынша шешiм шығаратын шағыну мекемесi болып табылады.
14. Тапсырыс берушiнiң сараптаманы атқарушыға берген мәлiметтерiнiң құпиялылығы:
тапсырыс берушi жүзеге асыратын қорғалуға лайықты әзiрлемелердiң алдын ала патенттiк қорғалуы;
тәуелсiз тұтыну сараптамасы процедуралары барлық тiкелей қатысушылардың сарапталатын ақпараттың құпиялылығын сақтауға мiндеттiлiгi арқылы қамтамасыз етiледi.
15. Белгiленген тәртiп бойынша тiркелген және тәуелсiз тұтыну сараптамасы жүйесiнде жұмыс iстейтiн сынақ зертханалары (орталықтары) берген тауарлардың (жұмыстардың, қызмет көрсетулердiң) сәйкестiгi туралы қорытындылар Қазақстан Республикасының Мемстандарты, Мемлекеттiк сауда инспекциясы, Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарының және басқа да уәкiлдi органдардың сараптамалық тұжырымдарымен қатар соттар, тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөнiндегi органдар үшiн ресми құжаттар болып табылады.
16. Тәуелсiз тұтыну сараптамасы сынақ зертханаларын (орталықтарын) пайдаланумен қатар барлық зертханалық бөлiмшелерi бар осы заманғы жабдықтармен және жоғары бiлiктi мамандармен жарақталған өзiнiң тиiстi сынақ базасын құрады.
17. Тәуелсiз тұтыну сараптамасын жүргiзуге байланысты шығындарды өтеудiң тәртiбi:
егер сатушының қолында сертификаты бола тұрып, өнiм сапасыз болып шыққан жағдайда шығынды сертификат берген ұйым өтейдi;
егер өтiнiш тұтынушыдан түсетiн болса, онда шығын тапсырыс берушi мен сараптаманы атқарушының арасындағы шарттық негiзде өтеледi;
егер сатушының мiндеттi сертификаттауға жататын өнiмге арналған жалған сертификаты болып шықса, онда шығынды сатушы өтейдi.

Об утверждении Типового положения о независимой потребительской экспертизе в Республике Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 24 мая 1996 года № 639. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 18 августа 2010 года № 821

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 18.08.2010 № 821.

В целях дальнейшего развития и совершенствования мер по защите прав потребителей Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить Типовое положение о независимой потребительской экспертизе в Республике Казахстан, проводимой на добровольной договорной основе (прилагается).
Государственному комитету Республики Казахстан по ценовой и антимонопольной политике совместно с Комитетом по стандартизации, метрологии и сертификации Республики Казахстан обеспечить общее методическое руководство и координацию работ по формированию независимой потребительской экспертизы в Республике Казахстан.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

УТВЕРЖДЕНО

постановлением Правительства

Республики Казахстан

от 24 мая 1996 г. N 639

ТИПОВОЕ ПОЛОЖЕНИЕ
о независимой потребительской экспертизе
в Республике Казахстан, проводимой на
добровольной договорной основе

1. Настоящее Положение разработано в соответствии с Законом Казахской ССР "О защите прав потребителей" и регламентирует организацию и проведение независимой потребительской экспертизы. см.Z100274
2. Данным Положением руководствуются общественные, юридические и физические лица при регулировании отношений между изготовителями, исполнителями, продавцами, потребителями товаров (работ, услуг), органами государственного управления, осуществляющими контроль за безопасностью товаров (работ, услуг), а также органами сертификации, действующими в Республике Казахстан, по вопросам оценки потребительских свойств товаров (работ, услуг), требований к их качеству, установленных нормативными документами, а также вредного воздействия промышленных и иных объектов на окружающую среду.
3. В настоящем Положении применяются следующие понятия:
независимая потребительская экспертиза, проводимая на добровольной договорной основе, - оценка потребительских свойств товаров (работ, услуг) и их соответствия нормативной документации, вредного воздействия промышленных и иных объектов на безопасность жизни и здоровье потребителя, а также соответствующих требований, установленными нормативными и проектными документами;
система независимой потребительской экспертизы - организация проведения на добровольной договорной основе экспертных работ через общества потребителей с использованием правил, процедур и нормативов, разработанных в системе национальной сертификации Республики Казахстан;
продавец - (исполнитель) - предприятие, организация, учреждение или гражданин, реализующие товары (оказывающие услуги) по договору купли-продажи. Изготовитель - предприятие, организация, учреждение или гражданин, производящие товары для реализации.
4. Целями независимой потребительской экспертизы являются:
установление соответствия товара (продукции, услуг) требованиям нормативной документации;
осуществление добровольной сертификации товаров (работ, услуг), организация независимой сравнительной экспертизы (тестирование) продукции различных изготовителей;
проведение экспертизы товаров по заявкам потребителей, общественных организаций, предприятий и других хозяйствующих субъектов при рассмотрении жалоб на качество продукции;
участие в работе по созданию и совершенствованию стандартов и другой нормативной документации;
участие в разработке программ по защите прав потребителей, обеспечению безопасности и качества продукции;
формирование и распространение достоверной, объективной и полной информации о состоянии продукции, поступающей на товарный рынок;
информирование населения о вредном воздействии промышленных и иных объектов на жизнь и здоровье потребителя, продвижение на внутренний рынок Республики Казахстан товаров (работ, услуг), обладающих высокими потребительскими свойствами;
повышение конкурентоспособности отечественных товаров на внешнем рынке;
выдача рекомендаций о возможности постановки продукции на производство на внутреннем и внешнем рынках;
содействие в разрешении споров по результатам экспертизы товаров (работ, услуг).
5. Основные принципы экспертизы:
проведение ее на добровольной договорной основе;
независимость и объективность, полнота и достоверность используемой и выдаваемой информации;
общественная открытость и защита прав участников экспертизы, равные возможности для получения объективных данных по актам экспертных оценок для всех заинтересованных сторон (государственные органы, хозяйствующие субъекты, потребители);
широкое использование средств массовой информации в оповещении потребителей о результатах проведенной экспертизы и особенно неудовлетворительных.
6. Объектами независимой потребительской экспертизы являются:
товары (работы, услуги), реализуемые, выпускаемые (оказываемые) хозяйствующими субъектами всех форм собственности потребителям;
нормативная документация, регламентирующая деятельность хозяйствующих субъектов, связанная с обслуживанием потребителей.
7. Независимая потребительская экспертиза осуществляется на добровольной договорной основе испытательными лабораториями (центрами), аккредитованными в порядке, установленном Госстандартом, имеющими статус юридического лица и независимыми от заявителя или других заинтересованных сторон с привлечением на договорной основе юридических и физических лиц (экспертов, в том числе, зарубежных), включаемых в экспертные комиссии.
8. Общий порядок проведения независимой потребительской экспертизы:
исполнитель принимает решение о проведении независимой потребительской экспертизы по материалам, представленным заказчиком, заказчик представляет товары (работы, услуги) на проведение экспертизы в соответствии с установленными нормативными актами о представлении товаров (работ, услуг) на экспертизу;
заказчик использует заключение экспертизы при принятии решения по объекту экспертизы.
9. Организационно-правовые и финансовые взаимоотношения субъектов независимой потребительской экспертизы оформляются на договорной основе и регулируются действующим законодательством.
10. Субъектами независимой потребительской экспертизы являются:
заказчик - субъект, выдвигающий предложения по объекту экспертизы и желающий получить экспертное заключение (потребитель, группа лиц, учреждение, предприятие, ведомство, иностранная компания, независимо от форм собственности).
исполнитель - субъект (экспертный орган), осуществляющий организационное обеспечение реализации заказа на независимую потребительскую экспертизу, дающий экспертное заключение - центры, лаборатории независимой потребительской экспертизы.
11. Основные права участников независимой потребительской экспертизы:
Заказчик имеет право:
по согласованию с исполнителем устанавливать сроки проведения экспертизы, но не более 3 месяцев;
оспаривать экспертное заключение или отправлять его на доработку в случае невыполнения требований заказа на независимую потребительскую экспертизу;
обращаться в соответствующие апелляционные инстанции при несогласии с итоговым заключением экспертизы по мотивам его качества или объективности.
Исполнитель имеет право:
получать всю необходимую информацию для проведения экспертизы, в том числе и по вопросам, возникающим в ходе проведения экспертной работы;
определять персональный состав исполнителей экспертизы, привлекать в качестве экспертов ведущих ученых и высококвалифицированных специалистов, в качестве коллективных экспертов - экспертные группы, комиссии, советы, а также организации, предприятия, иностранные компании соответствующей специализации;
по согласованию с заказчиком устанавливать сроки проведения экспертизы;
устанавливать порядок представления результатов работы индивидуальных и коллективных экспертов;
заключать финансовые договоры на проведение экспертизы;
в случае невыполнения экспертами требований к составу экспертизы отклонять или отправлять на доработку экспертные заключения;
обращаться в соответствующие апелляционные инстанции при несогласии с принятыми заказчиком решениями по результатам экспертизы.
12. Основные обязанности участников независимой потребительской экспертизы.
Заказчик обязан:
принять от исполнителя экспертные заключения и использовать их при принятии решений по объекту экспертизы.
Исполнитель обязан:
обеспечить своевременное выполнение заказа на независимую потребительскую экспертизу в соответствии с требованиями соискателя;
сохранять конфиденциальность сведений о персональном составе экспертов по конкретному объекту, а также информации, содержащей государственную или коммерческую тайну, сохранение прав на интеллектуальную собственность, обеспечивать гласность результатов экспертизы, противодействовать оказанию давления на экспертов, объективно оценивать характеристики объекта экспертизы, не нарушать конфиденциальность данных, представленных на экспертизу.
13. Апелляционной инстанцией на решение по объекту независимой потребительской экспертизы являются суды Республики Казахстан.
14. Конфиденциальность сведений, представленных заказчиком исполнителю экспертизы, обеспечивается:
предварительной патентной защитой охраноспособных разработок, осуществляемой заказчиком;
обязанностью всех непосредственных участников процедуры независимой потребительской экспертизы не нарушать конфиденциальность экспертируемой информации.
15. Заключения о соответствии товаров (работ, услуг), выданные испытательными лабораториями (центрами), аккредитованными в установленном порядке и работающими в системе независимой потребительской экспертизы, являются официальными документами для судов, органов по защите прав потребителей, наряду с экспертными заключениями органов Госстандарта Республики Казахстан, Государственной торговой инспекции, Государственной санитарно-эпидемиологической службы и другими уполномоченными органами.
16. Независимая потребительская экспертиза наряду с использованием испытательных лабораторий (центров) создает соответствующую собственную испытательную базу со всеми лабораторными подразделениями, оснащенными современным оборудованием и высококвалифицированными специалистами.
17. Порядок возмещения затрат, связанных с проведением независимой потребительской экспертизы:
в случае, если продукция окажется некачественной, при наличии у продавца сертификата, то затраты возмещает организация, выдавшая сертификат;
в случае, если заявка поступит от потребителя, то расходы возмещаются на договорной основе между заказчиком и исполнителем экспертизы;
в случае, если у продавца окажется поддельный сертификат на продукцию, подлежащую обязательной сертификации, то расходы возмещает продавец.