Төтенше жағдайларда резервтiк электр энергиясының көздерiн пайдалану туралы ереженi бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Қаулысы 1996 жылғы 23 тамыз N 1049. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2005 жылғы 9 ақпандағы N 124 қаулысымен

"Электр энергетикасы туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1995 жылғы 23 желтоқсандағы N 2724 Заң күшi бар Жарлығының 19-бабының 1-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етедi:
1. Төтенше жағдайларда резервтiк электр энергиясының көздерiн пайдалану туралы берiлiп отырған Ереже бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасының Энергетика және көмiр өнеркәсiбi министрлiгiне осы қаулының және тәуелсiз электр энергиясы көздерiн қолдану саласында бiрыңғай техникалық саясатын жүзеге асыру барысына бақылау жасау жүктелсiн.

Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрiнiң
орынбасары

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
1996 жылғы 23 тамыздағы
N 1049 қаулысымен
Бекiтiлген

Төтенше жағдайларда электр энергиясының резервтiк
көздерiн пайдалану туралы
ЕРЕЖЕ

1. Жалпы ережелер

1. Табиғи зiлзалалар мен өнеркәсiптiк авариялардан (жер сiлкiнулерден, су тасқындарынан, үдемелi көк тайғақ-мұз-қырау шөгiндiлерiнен, өрттерден, жарылыстардан, үйлердiң қирауынан, бөгеттердiң бұзылуынан және сол сияқтылар) туындайтын төтенше жағдайлар табиғи және техногендiк сипатта пайда болуы мүмкiн.
Бұл кезде трансформаторлы қосалқы станциялардың орталықтандырылған энергия көздерiнен электрмен жабдықтаудың негiзгi және резервтiк желiлерi бiр мезгiлде iстен шығып, бөлу торабын толығымен токсыз қалдыруы мүмкiн.
2. Тұтынушыларды электр энергиясымен кепiлдi түрде жабдықтаудың тиiмдi техникалық құралы электрмен жабдықтаудың меншiктi тәуелсiз (автономды) генеративтi көзi (ЭТК) болып табылады.
3. Электрмен жабдықтаудың орталықтандырылған жүйесiнiң тораптық элементтерiнiң iстен шығуына немесе бұзылуына себеп болған төтенше жағдайлар туындағанда, энергиямен жабдықтаушы ұйымға электрмен жабдықтаудағы төтенше жағдай кезеңiнде электрмен жабдықтаудың сыртқы жүйесiнiң құрылыстарын қалпына келтiру жөнiндегi құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргiзудiң барлық кезеңiнде электр энергиясын босату амалсыз уақытша тоқтатылғаны үшiн тұтынушылар алдында материалдық жауапкершiлiк жүктелмейдi.
4. Даулы оқиға туындаған жағдайда мәселелер заңда белгiленген тәртiппен шешiледi.
5. Электрмен жабдықтаудағы төтенше жағдай кезеңi электрмен жабдықтаудың орталықтандырылған жүйесiнiң апатты бұзылуы болған аумаққа қызмет көрсететiн энергиямен жабдықтаушы ұйым басшысының жергiлiктi әкiмшiлiкпен келiсiлген арнайы бұйрығымен жарияланады.
6. Жаңа жауапты тұтынушыларды электрмен жабдықтаудың орталықтандырылған жүйесiне қосуға техникалық ережелер берген кезде энергиямен жабдықтаушы ұйым оларға ЭТК салу қажеттiлiгiн мұқият ескертуi тиiс.
ЭТК құрылысы мен оның пайдалануды тұтынушылар өз қаржылары мен материалдық-техникалық ресурстары есебiнен жүзеге асырады.

2. ЭТК құрастырмалық-техникалық шешiмдерi

7. Құрастырмалы-техникалық орындалу тәсiлi жағынан ЭТК стационарлы немесе жылжымалы (мобильдi), әдеттегiдей пневматикалық болуы мүмкiн.
8. Стационарлы ЭТК тыныс-тiршiлiктi қамтамасыз ететiн технологиялық және инженерлiк құрылыстарды жұмысқа қабiлеттi жағдайда ұстау, тұтынушылардың өндiрiстерiн авариясыз тоқтатуды қамтамасыз ету, қиын өндiрiстiк процестердiң бұзылуын болдырмау және техногендiк авариялардың пайда болуы мен дамуының алдын алу, сондай-ақ электрмен тұтынуды шектеу жөнiндегi режимдiк шаралар үшiн арналады.
9. Жылжымалы ЭТК 10 тармақта көзделген мәселелердi жартылай шешумен қатар, негiзiнен авариялардың дамуын болдырмау және iшкi электрмен жабдықтаудың бөлу торабының бұзылу жағдайларында қалпына келтiру-құтқару жұмыстарын жүргiзу мақсатымен авария зардаптарын жою кезiнде, сондай-ақ жөндеу жұмыстары кезiнде оперативтiк қолдану үшiн арналады.
10. ЭТК қуаты есептелiнген қуаттың сұраныс коэффициентi (бiр мезгiлдегi) ескерiлiп резервтейтiн тұтынушылардың ток қабылдағыштарының қосылған қуатына сәйкес келуi тиiс.
ЭТК қуатын азайту мақсатымен оның жұмыс кезеңiнде жауапты емес тұтынушылардың ток қабылдағыштарын, сондай-ақ технологиялық өндiрiстiк процестер уақытын өзгерту арқылы электрмен жабдықтаудың мәжбүрлiк кестесi енгiзiлуi тиiс.
11. Қуаты 30 кВт және одан жоғары жылжымалы ЭТК төтенше жағдайларда олар жұмысқа жарамды жағдайда сақталған және 0,4 кВ бөлу торабында бүлiну жоқ болған жағдайда, арнайы ауыстырып қосу қондырғысының көмегiмен РУ 0,4 кВ тұтынушылар қосалқы станциясына қосу ұсынылады.
12. Стационарлы ЭТК ол орналасқан ауданға тән табиғи стихиялық құбылыстардың нәтижесiнде пайда болатын, сондай-ақ қолданылып жүрген нормативтiк-техникалық құжаттарға сәйкес артық қысымды сыртқы ауа толқынының барлық әсерлерiне есептелiп жеке тұрған үйде орналастыру ұсынылады.
Жер сiлкiну жобасы шамамен 7 балл және одан жоғары сейсмикалық аудандарда жобалау құрылыс құрылмалары мен технологиялық жабдықтардың сейсмикалық қамтамасыз етiлуi ескерiлiп жүзеге асырылуға тиiс.
13. Стационарлық ЭТК техникалық элементтерi мен оған қатысты арматура негiзгi жабдықтармен бiр үйде орналасуы тиiс.
14. Жылжымалы ЭТК ретiнде жылжымалы дизель электр станцияларымен қатар өзi қызатын және минутына жиiлiгi 1000 айналымды қуат таңдайтын қондырғысы бар сыртқы мобильдi жылжымалы двигательдiң жетегi (осы генератормен тұрақты байланысы жоқ) арнайы жылжымаға орнатылған бiрыңғай сериялы синхронды электр генераторды пайдалануға болады.
15. ЭТК автоматизациялау деңгейiн бiрiншi дәрежемен қабылдауға жол берiледi.
16. Жауапты тұтынушының iшкi электрмен жабдықтау жүйесi iстен шыққан жағдайда, ЭТК электр энергиясы жер бетiнен кем дегенде 6 м жоғарыда кронштейндерде үйлердiң қабырғаларымен кабель немесе өзi алып жүретiн оқшауланған сымдар (ӨОС) қолданылған уақытша жүргiзiлген желiлер бойынша бөлiнуi тиiс.
Осы мақсаттар үшiн жауапты тұтынушыда желiлi аппаратурамен қоса бiр жинақта ұзындығы бойынша өзi алып жүретiн оқшауланған сымдар (ӨОС) маркалы кемiмейтiн авариялық қоры болуы тиiс.
17. ЭТК қолданудың барлық жағдайларында тұтынушыға электр энергиясын беру тоқтатылған электр торабына ЭТК кернеудiң қайта бару мүмкiндiгi болмауы тиiс.
Бұл үшiн тиiстi техникалық құралдар қарастырылуы және қажеттi пайдалану және қызметтiк нұсқаулықтар әзiрленуi тиiс.

3. Жылжымалы трансформаторлық қосалқы станциялар

18. Орталықтандырылған электрмен жабдықтау жүйесiнiң резервтiк элементi ретiнде, электрмен жабдықтаушы ұйымда (электр торабы кәсiпорны) жылжымалы бөлу трансформаторлық қосалқы станциялардың паркi (бұдан әрi - қосалқы станция) болуы тиiс.
19. Электрмен жабдықтаудың орталықтандырылған жүйесiнiң жабдықталушы орталықтары үшiн мобильдi қоймалық авариялық резервi ретiнде 110, 35 немесе 10 кВ жоғары кернеулi пневматикалық жылжымалы трансформаторлық қосалқы станциялар пайдалануы тиiс.
20. Қосалқы станцияның құрылмасы мен габариттерi оны қатты төсенiштi автомобиль жолдарымен тасымалдау мүмкiндiгiн және көлiк жағдайындағы орнықтылығын қамтамасыз етуi керек.
Қосалқы станция көлiк жағдайында барлық салмақ түсетiн винттi домкраттармен жабдықталуы тиiс.
21. Қосалқы станция жөндеу-қалпына келтiру кезеңiнде, төтенше жағдай туындағанда қосалқы станциядағы бұзылған негiзгi жабдықтарды алмастыру кезiнде жауапты тұтынушыларды электрмен жабдықтау және электр берiлiс желiлерiн жұмыс жағдайында сақтау үшiн арналады.
22. Жылжымалы қосалқы станция жабдықтарының пайдалану тиiмдiлiгiн арттыру үшiн оны мынадай жағдайларда қолдану ұсынылады:
қолданудағы бiр трансформаторлы қосалқы станциялардың жоспарлы сақтық және күрделi жөндеу мен техникалық қызмет көрсету кезеңдерiнде;
қарбалас маусымдық жүктемелер уақытында трансформаторлық қуат жетiспегенде резервтiк қондырғы ретiнде;
жаңа құрылыс алаңдарында, сондай-ақ қолданудағы ЖЖ 110 және 35 кВ өне бойына созылған өндiрiстiк объектiлердiң құрылыстарын пионерлiк электрмен жабдықтауы үшiн;
ЖЖ сымдары мен сым арқандарындағы мұзды ерiтудi ұйымдастыру үшiн.

Об утверждении Положения об использовании резервных источников электроэнергии в чрезвычайных ситуациях

Постановление Правительства Республики Казахстан от 23 августа 1996 г. N 1049. Утратило силу - постановлением Правительства РК от 9 февраля 2005 г. N 124 (P050124)

В соответствии с пунктом 1 статьи 19 Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, от 23 декабря 1995 года N 2724 U952724_ "Об электроэнергетике" Правительство Республики Казахстан постановляет:
1. Утвердить прилагаемое Положение об использовании резервных источников электроэнергии в чрезвычайных ситуациях.
2. Возложить на Министерство энергетики и угольной промышленности Республики Казахстан контроль за ходом реализации настоящего постановления и проведение единой технической политики в области применения независимых источников электроэнергии.

Заместитель
Премьер-Министра
Республики Казахстан

Утверждено
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 23 августа 1996 г. N 1049

Положение
об использовании резервных источников
электроэнергии в чрезвычайных ситуациях

1. Общие положения

1. Чрезвычайные ситуации могут возникнуть природного и техногенного характера, вызванные стихийными бедствиями и промышленными авариями (землетрясениями, наводнениями, интенсивными гололедно-изморозевыми отложениями, пожарами, взрывами, обрушением зданий, прорывами плотин и тому подобное).
При этом возможен одновременный отказ основной и резервной линии электроснабжения от централизованных энергоисточников питающих трансформаторных подстанций, приводящий к полному обесточиванию распределительной сети.
2. Наиболее эффективным техническим средством гарантированного питания электроэнергией потребителей является собственный независимый (автономный) генерирующий источник электроснабжения (НИЭ).
3. При возникновении чрезвычайной ситуации, вызвавшей разрушение или повреждение сетевых элементов системы централизованного электроснабжения, энергоснабжающая организация не несет перед ответственным потребителем материальной ответственности за вынужденное временное прекращение подачи электроэнергии на весь период проведения строительно-монтажных работ по восстановлению сооружений системы внешнего электроснабжения - период чрезвычайной ситуации в электроснабжении.
4. В случае возникновения спорных ситуаций, вопросы разрешаются в установленном законодательством порядке.
5. Период чрезвычайной ситуации в электроснабжении объявляется специальным приказом руководителя энергоснабжающей организации, в зоне обслуживания которой произошло катастрофическое нарушение системы централизованного электроснабжения, согласованным с местной администрацией.
6. Энергоснабжающая организация при выдаче технических условий на подключение к системе централизованного электроснабжения новых ответственных потребителей должна особо оговорить необходимость сооружения ими НИЭ.
Сооружение и эксплуатацию НИЭ должны осуществлять потребители за счет собственных финансовых н материально-технических ресурсов.

2. Компоновочно-технические решения НИЭ

7. По способу конструктивно-технологического исполнения НИЭ могут быть стационарными или передвижными (мобильными), как правило, на пневмоходу.
8. Стационарные НИЭ предназначаются для поддержания в работоспособном состоянии жизнеобеспечивающие технологические и инженерные сооружения, обеспечения безаварийной остановки производств потребителей, исключения расстройства сложных производственных процессов и предотвращения возникновения и развития техногенных аварий, а также при режимных мероприятиях по ограничению электропотребления.
9. Передвижные НИЭ, наряду с частичным решением задач, оговоренных в пункте 10, в основном предназначаются для оперативного использования, с целью предотвращения развития аварий и проведения восстановительно-спасательных работ в случаях нарушения распределительной сети внутреннего электроснабжения, при ликвидации аварийных последствий, а также при ремонтных работах.
10. Мощность НИЭ должна соответствовать суммарной мощности токоприемников резервируемых потребителей с учетом коэффициента спроса (одновременности) расчетной мощности.
В целях уменьшения мощности НИЭ на период его работы должен быть введен принудительный график электроснабжения путем отключения токоприемников неответственных потребителей, а также сдвига во времени технологических производственных процессов.
11. Передвижные НИЭ мощностью 30 кВт и более в чрезвычайных ситуациях рекомендуется подключать с помощью специального переключающего устройства к РУ 0,4 кВ потребительских подстанций в случае их сохранения в работоспособном состоянии и отсутствия повреждений распределительной сети 0,4 кВ.
12. Стационарные НИЭ рекомендуется размещать в отдельно стоящем здании, рассчитанном на всевозможные воздействия, возникающие в результате природных стихийных явлений, свойственных району его размещения, а также на внешнюю ударную волну с избыточным давлением в соответствии с действующими нормативно-техническими документами.
В сейсмических районах с величиной проектного землетрясения 7 баллов и выше проектирование должно осуществляться с учетом обеспечения сейсмичности строительных конструкций и технологического оборудования.
13. Технические элементы стационарного НИЭ и относящаяся к нему арматура должны располагаться в одном здании с основным оборудованием.
14. В качестве передвижного НИЭ, наряду с передвижными дизельными электростанциями, допустимо использование установленного на специальных салазках синхронного электрогенератора единой серии с самовозбуждением и приводом от внешнего (не связанного постоянно с этим генератором) мобильного передвижного двигателя, имеющего устройство (вал) отбора мощности с частотой вращения 1000 оборотов в минуту.
15. Уровень автоматизации НИЭ допускается принимать по первой степени.
16. В случае выхода из строя системы внутреннего электроснабжения ответственного потребителя, распределение электроэнергии от НИЭ должно осуществляться по временно прокладываемым линиям с использованием кабеля или самонесущих изолированных проводов (СИП), прокладываемых на высоте не менее 6 м от поверхности земли на кронштейнах по стенам зданий, либо с использованием временных опор.
Для этих целей ответственный потребитель должен располагать неснижаемым аварийным запасом необходимых по длине марок СИП в комплекте с соответствующей линейной аппаратурой.
17. Во всех случаях использования НИЭ должная быть исключена возможность обратной подачи напряжения от НИЭ в электрическую сеть, по которой прекратилась подача электроэнергии потребителю.
Для этого должны быть предусмотрены соответствующие технические средства и разработаны необходимые эксплуатационные и должностные инструкции.

3. Передвижные трансформаторные подстанции

18. В качестве резервного элемента система централизованного электроснабжения, электроснабжающая организация (электросетевое предприятие) должна располагать парком передвижных распределительных трансформаторных подстанций (далее - подстанция).
19. В качестве мобильного складского аварийного резерва для питающих центров системы централизованного электроснабжения должны быть использованы передвижные трансформаторные подстанции на пневмоходу с высшим напряжением 110, 35 или 10 кВ.
20. Конструкция и габариты подстанции должны обеспечить возможность ее транспортировки по автомобильным дорогам с твердым покрытием и устойчивость в транспортном положении.
Подстанция должна быть оборудована винтовыми домкратами, которые воспринимают всю нагрузку в транспортном положении.
21. Подстанция предназначена для электроснабжения ответственных потребителей в период ремонтно-восстановительных работ, при замене основного оборудования на подстанции, поврежденной при возникновении чрезвычайной ситуации, и сохранении в работе питающей ее линии электропередачи.
22. Для повышения эффективности, использования оборудования передвижной подстанции ее рекомендуется использовать:
в период планово предупредительных и капитальных ремонтов и технического обслуживания действующих однотрансформаторных подстанций;
в качестве резервной установки на время пиковых сезонных нагрузок при недостатке трансформаторной мощности;
для пионерного электроснабжения новых строительных площадок, а также сооружений протяженных промышленных объектов вдоль действующих ВЛ 110 и 35 кв;
для организации плавки гололеда на проводах и тросах ВЛ.