Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану туралы Ереженi бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң 1997 жылғы 28 ақпандағы N 285 Қаулысы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2011 жылғы 12 мамырдағы № 506 Қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Үкіметінің 2011.05.12 № 506 (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

"Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 20 желтоқсандағы Заңына сәйкес, Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың қызметiне байланысты қатынастарды мемлекеттiк реттеу мақсатында Қазақстан Республикасының Үкiметi қаулы етедi: қараңыз.Z100339
Ескерту. Кіріспеге өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2008.01.24 N 61 Қаулысымен.
1. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану туралы қоса берiлiп отырған Ереже бекiтiлсiн.
2. Қазақстан Республикасының министрлiктерi мен ведомстволары әуе кеңiстiгiн пайдалану жөнiндегi ведомстволық нормативтiк актiлерiн Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану туралы Ережеге сәйкес келтiрсiн.

Қазақстан Республикасының
Премьер-Министрi

Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң
1997 жылғы 28 ақпандағы
N 285 қаулысымен
бекiтiлген

Ескерту. Мәтіндегі "Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 20 желтоқсандағы N 2697 Заң күші бар Жарлығына", "Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылғы 20 желтоқсандағы N 2697 Заң күші бар Жарлығымен", "Жарлықпен", "Қазақстан Республикасы Президентінің Заң күші бар Жарлығының" және "Қазақстан Республикасы Президентінің Заң күші бар Жарлығында" деген сөздер тиісінше "Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 20 желтоқсандағы Заңына", "Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 20 желтоқсандағы Заңымен", "Заңмен", "Қазақстан Республикасы Заңының" және "Қазақстан Республикасының Заңында" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР Үкіметінің 2008.01.24 N 61 Қаулысымен.

Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану туралы
ЕРЕЖЕ

I. Жалпы ережелер

1. Осы Ереже "Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 20 желтоқсандағы Заңына сәйкес, мемлекеттiң мүддесiн қорғау мен сақтау, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың қызметiне байланысты қатынастарды мемлекеттiк реттеу мақсатында әзiрлендi. қараңыз.Z100339
2. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану "Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 20 желтоқсандағы Заңымен, осы Заңмен белгiленген құзыретi шегiнде мемлекеттiк органдар шығарған құқықтық нормативтiк актiлермен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы қатысушы болып табылатын халықаралық конвенциялармен және шарттармен реттеледi.
Әуе кеңiстiгiн пайдаланудың өзге ережелерiн көздейтiн Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шарттар оның заңдарының алдында басымдылыққа ие және халықаралық шарттан, оның қолданылуы заң шығаруды талап еткен жағдайлардан басқа да тiкелей қолданылады.
3. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың бәрiне әуе тасымалы мен аэронавигациялық қызмет көрсету үшiн пайдалану үшiн оның қай мемлекетке жататынына, ведомстволық бағыныстылығы мен меншiк нысанына қарамастан, аэронавигациялық алымдар түрiндегi ақы төлеумен жүзеге асырылады.
Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнде аэронавигациялық қызмет көрсетулер үшiн ставкалар мен алымдар мөлшерi және аэронавигациялық алымдарды төлеу тәртiбi Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардан аэронавигациялық қызмет көрсетiлгенi үшiн ақы алу тәртiбi туралы қолданылып жүрген Ережеге, аэронавигациялық ақпарат жинағына (АIР) және қолданылып жүрген аэронавигациялық ақпарат Циркулярына (АIС) сәйкес белгiленедi.
Ескерту. 3-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.02.02 № 61 Қаулысымен.
4. Ұшуларды мынадай жағдайларда орындағанда Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардан аэронавигациялық қызмет көрсетiлгенi үшiн ақы алынбайды:
қатер төнген әуе кемелерiнен;
бортындағы авариялық жағдайларға, материалдық бөлшегiнiң iстен шығуына немесе ақауы бар болуына байланысты маршруттары өзгертiлген әуе кемелерiнен;
iздестiру-құтқару жұмыстарын жүргiзуге және/немесе халыққа медициналық жәрдем көрсетуге арналған әуе кемелерiнен;
Қазақстан Республикасы мемлекеттік авиациясының әуе кемелерінен;
бортында тек қана король тектілер, мемлекет басшылары және үкімет басшылары бар ұшуларды жүзеге асыратын әуе кемелерінен.
Ескерту. 4-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2010.02.02 № 61 Қаулысымен.
5. Әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың бәрiне қатысты Қазақстан Республикасы әуе кеңiстiгiнiң пайдалануын ұйымдастыруды Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану мен әуе қозғалысына қызмет көрсету (басқару) жөнiндегi мемлекеттiк орган (бұдан әрi ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган) жүзеге асырады.
6. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнiң пайдаланылуын реттейтiн Қазақстан Республикасының қолданылып жүрген заң актiлерiн, басқа да нормативтiк құқықтық құжаттарын орындауға бағытталған ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органның барлық нұсқаулары мен өкiмдерi қызметi әуе кеңiстiгiн пайдаланумен байланысты барлық мүдделi министрлiктермен мен ведомстволарға, кәсiпорындарға, мекемелер мен ұйымдарға дереу жеткiзiледi және өздерiне қатысты бөлiгiнде барлық пайдаланушылардың орындалуы үшiн мiндеттi болып табылады.
7. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың қызметiн басқару мен бақылауды ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган жүзеге асырып, бұл ретте ол Қазақстан Республикасының көлiк жөнiндегi орталық атқарушы органдарымен және Қорғаныс министрлiгiмен өзара iс-қимыл жасайды.
8. Әуе кеңiстiгiн барлық пайдаланушылардың әуе кемелерiнiң және/немесе басқа да ұшу аппараттарының ұшырылуын орындау кезiнде, сондай-ақ әуе кеңiстiгiн пайдалануға әрi ұшуға арнайы режимдер немесе ұшудың шектелуiн белгiлеудi талап етуге байланысты өзге де қызметтi атқару кезiнде Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану тәртiбi мен ережелерiнiң сақталуына тiкелей бақылау жасауды Қазақстан Республикасының Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлерiнiң органдарымен бiрлесе отырып, мыналар жүзеге асырады:
Қазақстан Республикасының әуе қозғалысын ұйымдастыру мен басқару жөнiндегi Бас орталық (ҚР ӘҚҰБ БО);
әуе қозғалысына қызмет көрсетудiң аймақтық орталықтары (ӘҚҚК АО);
әуе қозғалысына қызмет көрсету және/немесе әуе қозғалысын басқару аудандары (ӘҚҚК/ӘҚБ).
Қазақстан Республикасының ӘҚҰБ Бас орталығы, ӘҚҚК аймақтық орталықтары мен ӘҚҚК/ӘҚБ аудандары ӘҚҚК органдарының ұйымдық құрылымында айқындалған Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң әскери секторынан және Қазақстан Республикасының көлiк жөнiндегi орталық атқарушы органының азаматтық секторынан тұрады.

II. Әуе кеңiстiгiнiң құрылымы мен жiктемесi

9. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнiң құрылымы мен жiктемесiн әуе қозғалысына диспетчерлiк қызмет көрсету - әуе қозғалысын басқару органдарының, сондай-ақ Қазақстан Республикасы авиациясының қызметiне Мемлекеттiк басқару мен бақылауды жүзеге асыру органдарының атқаратын функцияларын ескере отырып, Қазақстан Республикасының ӘҚҰБ жөнiндегi Бас орталығымен бiрге ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган әзiрлейдi.
Әуе кеңiстiгiнiң белгiленген құрылымы мен оның жiктемесi Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану туралы Ереженi қолдану жөнiндегi Нұсқаулыққа енгiзiлiп, ол Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрiнiң және Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрiнiң бұйрықтарымен бекiтiледi.
"Байқоңыр" ғарышайлағының, Қазақстан Республикасы полигондарының және Қазақстан Республикасының аумағына орналасқан Ресей Федерациясы полигондарының әуе кеңiстiгi құрылымдарын Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрлiгiмен, Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен (ҰҚК) келiсiм бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi бекiтедi.
10. Қазақстан Республикасы әуе кеңiстiгiнiң құрылымы биiктiгi бойынша (тiке жазықтығы) және аумақтық енi бойынша (көлденең жазықтығы) шектелiнген оның жеке бөлшектерiнiң жиынтығы болып келедi.
Мыналар:
әуе қозғалысына диспетчерлiк қызмет көрсету аудандары (ӘҚҚК аудандары);
аэродромдар аудандары (АА);
әуе трассалары (ӘТ);
жергiлiктi әуе жолдары (ЖӘЖ), әуе дәлiздерi үшiн ұшу маршруттары;
мемлекеттiк авиацияның, эксперименттiк авиацияның және жалпы мақсаттағы авиацияның ұшуы үшiн арнайы аймақтар мен аудандар;
ғарышайлақтары мен полигондар аудандары;
жарылыс жұмыстарының аудандары;
ұшуға тыйым салынған аймақтар және шек қойылған аймақтар әуе кеңiстiгi құрылымының бөлшектерi;
әуе кеңістігінің бақыланбайтын аудандары болып табылады.
Ескерту. 10-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2008.01.24 N 61 Қаулысымен.
11. Әуе кеңiстiгiнiң құрылымы бөлшектерiнiң шекаралары көлденең жазықтығында жер (су) бетiнiң географиялық координаттары бойынша немесе өзiне тән (көрсетiлген) жер бағдарлары бойынша белгiленедi, ал тiке жазықтықта шекаралар әуе кеңiстiгiндегi құрылымның осы бөлшегiнiң мақсаты мен атқаратын функциясына қарай белгiленедi.
12. Қазақстан Республикасының аумағы үстiнен өтетiн әуе кеңiстiгi мемлекеттiк шекара шегiнде былайша бөлiнедi:
әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттарының ұшырылуы үшiн бөлiнген әуе кеңiстiгi;
"Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабындағы "б" тармағында көзделген қызметтi атқаруға байланысты ұшуға салынған немесе шектелген әуе кеңiстiгi.
13. Қазақстан Республикасының Әуе шабуылына қарсы қорғаныс әскерлерi органдарының, мемлекеттiк авиацияның ұшуларына жедел басшылық жасау органдарының және әуе қозғалысына диспетчерлiк қызмет көрсету органдарының әуе жағдайына радиолокациялық бақылауды қамтамасыз ету үшiн қажеттi радиолокациялық құралдар мен байланыс құралдарының ықпал ету қашықтығына қарай Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгi мыналарға бөлiнедi:
аталған органдар әуе жағдайына радиолокациялық бақылауды қамтамасыз ететiн бақыланатын әуе кеңiстiгi;
әуе жағдайына радиолокациялық бақылау жасалмайтын, бiрақ ұшуларды ұйымдастыру, оларға қызмет көрсетiлуi мен басқарылуы жөнiндегi аталған органдардың функциялары сақталынатын бақыланбайтын әуе кеңiстiгi.
14. Әуе трассалары (соның iшiнде халықаралық ӘТ) бойынша жергiлiктi әуе жолдары мен ұшу маршруттары бойынша әуе кемелерiнiң ұшуы үшiн бөлiнген Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгi ӘҚҚК ауданындағы белгiленген шекараларда былайша бөлiнедi:
жоғары әуе кеңiстiгi;
төмен әуе кеңiстiгi.
15. ӘҚҚК-дiң әрбiр ауданында белгiлi бiр сыныптағы әуе кеңiстiгi құрылымының айқындалуы мен қабылдануына қарай әуе трассалары мен жергiлiктi әуе жолдары жоғары әуе кеңiстiгiнiң аудандары арқылы және iшiнара төменгi әуе кеңiстiгi аудандарында белгiленiп, өтуi мүмкiн.
ӘҚҚК ауданының төменгi әуе кеңiстiгi мен жоғары әуе кеңiстiгi арасындағы шекарасы, әдетте, 6100 метр биiктiкте (ұшу эшалоны) белгiленедi.
ӘҚҚК нақтылы ауданындағы жер жағдайына және ұшудың орындалу ерекшелiгiне қарай осы ауданның төменгi және жоғары әуе кеңiстiгi арасындағы шекара аралығы 4600-7300 метр биiктiктердiң бiрiнде (ұшу эшалондары) белгiленуi мүмкiн.
16. Шекаралары бiрiне бiрi жанасып жатқан ӘҚҚК-нiң екi және одан да көп аудандарының жоғары әуе кеңiстiгi әуе қозғалысына қызмет көрсету жөнiндегi Орталықтың бiр әуе кеңiстiгiне бiрiктiрiле алынады (бұдан әрi, жұмыс iстейтiн ӘҚБ автоматтандырылған жүйесi болғанда - ӘҚҚК-нiң аймақтық автоматтандырылған жүйесi - ӘҚҚК ААЖ).
Әуе қозғалысына қызмет көрсету орталықтары мен аудандарының тiзбесi, олардың орналасуы мен шекаралары Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi мен Көлiк және коммуникациялар министрiнiң бұйрықтарымен бекiтiледi.
17. ӘҚҚК аудандарының төменгi әуе кеңiстiгiнiң шегiнде мыналар белгiленедi:
аэродромдар немесе аэротораптар аудандарының әуе кеңiстiгi;
жергiлiктi әуе жолдары мен ұшу маршруттары;
мемлекеттiк, эксперименттiк авиация аэродромдары мен аэроклубтары аудандарының әуе кеңiстiгi;
бақыланбайтын әуе кеңістігі.
Ескерту. 17-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2008.01.24 N 61 Қаулысымен.
18. Мемлекет экономикасының мүддесiне бола авиациялық жұмыстардың жекелеген түрлерiн атқарған кезде жалпы мақсаттағы авиация ұшуларын орындау үшiн, сондай-ақ техникалық өнерпаздықты дамыту және әуе кемелерiн пайдаланушылардың жеке қажеттiлiктерiн қанағаттандыру мақсатында оқу, спорттық, мәдени-көрсетiлiм шараларын өткiзуге арналып, осы мақсат үшiн Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнiң құрылымында көзделген белгiлi сыныптағы әуе кеңiстiгi бөлiнген арнайы ұшу аудандары белгiленедi.
Аталған аудандардың шекараларын әуе кеңiстiгiн мүдделi түрде пайдаланушылардың ұсынысы бойынша және Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң тиiстi органдарымен келiсiлгеннен кейiн ӘКП ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган бекiтедi.
19. Әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттарын көрсетуге арналған ұшуларды орындау үшiн осындай ұшуларды орындайтын аймақтар (ұшу аймақтары) белгiленедi, бұлар белгiлi бiр аудандардан тысқары немесе елдi мекендердiң үстiнде әуе кемесiнiң немесе ұшу аппаратының тұрғын үйлер алабы мен адамдар легi үстiне құлауын болғызбайтын қажеттi қауiпсiздiк шаралары сақтала отырып бөлiнген әуе кеңiстiгiне орналасады.
Көрсетуге арналған ұшуларды орындау үшiн осындай ұшуларды ұйымдастыру мен өткiзуге қатысатын басқа ведомстволармен, кәсiпорындармен және мекемелермен және ӘҚҰБ жөнiндегi Бас орталықпен келiсiлген ӘКП және ӘҚҰБ жөнiндегi мемлекеттiк органның арнайы рұқсаты талап етiледi.
Әуе кемелерi мен ұшу аппараттарын көрсетуге арналған ұшыруларды өткiзу кезiнде қауiпсiздiктi қамтамасыз ету үшiн жауапкершiлiк көрсетуге арналған ұшыруларды ұйымдастырушы мен оларға тiкелей басшылық етушiге жүктеледi.
20. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнде немесе оның жекелеген аудандарында тыйым салынған аймақтар мен шектеу аймақтары белгiленуi мүмкiн, бұларда әуе кеңiстiгiн пайдалануға толық тыйым салынады немесе шектелiнедi.
Ұшуға тыйым салынған аймақтар мен шектеу аймақтарын мүдделi министрлiктердiң, ведомстволар мен ұйымдардың ұсынысы бойынша Қорғаныс министрлiгi белгiлейдi. Тыйым салынған аймақтардың Тiзбесiн Қорғаныс министрлiгi жасайды да әуе қозғалысына қызмет көрсету мен оны басқаруды ұйымдастыру жөнiндегi Бас орталықтың (бұдан әрi - ӘҚҚК БО) әскери секторы арқылы жiберiледi. Ұшуға тыйым салынған аймақтар мен шектеу аймақтары әуе кеңістігін пайдалану және ұшулар жасау жөніндегі нұсқаулықтарға және аэронавигациялық ақпарат жинақтарына енгізіледі.
Ескерту. 20-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Үкіметінің 2008.01.24 N 61 Қаулысымен.
21. Мемлекеттiк авиация әуе кемелерiнiң ұшуы және атыс өткiзу мен ракеталар жiберуге байланысты қызметтi атқару үшiн белгiленген әуе трассалары мен ЖӘЖ-нан тыс әуе кеңiстiгiндегi аудандар мен арнайы аймақтардың шекараларын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi айқындап, бекiтедi.
22. Су үстiнен өтетiн ӘҚҚК аудандары әуе кеңiстiгiнiң шекаралары Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының талаптарына сәйкес белгiленедi.
23. Аэродромдар аудандарының шекараларын, олардың қай ведомствоға жататынына қарамастан, аэродромдардың аға авиация бастықтарының ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiмен және көлiк жөнiндегi орталық атқарушы органмен келiскен соң ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган бекiтедi.
24. Ұшуды ұйымдастыруы мен басқаруы өзара үйлестiру мен келiсудi талап ететiн аэродромдар, олардың қай ведомствоға жататынына қарамастан, ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органның шешiмiмен аэротораптарға бiрiктiрiле алады.
Аэротораптар аудандарының шекараларын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiмен келiскеннен кейiн ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган бекiтедi.
Аэротораптарға енетiн аэродромдар аудандарының шекаралары белгiленбеуi де мүмкiн.
25. ӘҚҚК әуе кеңістігі былайша сыныпталады және белгіленеді:
А сыныбы. Аспаптар бойынша ұшу ережелері (АҰЕ) бойынша ғана ұшуларға рұқсат етіледі, барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетілуге жатады және эшелондалады.
В сыныбы. АҰЕ бойынша және көзбен шолып ұшу ережелері (КҰЕ) бойынша ғана ұшуларға рұқсат етіледі, барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетілуге жатады және эшелондалады.
С сыныбы. АҰЕ және КҰЕ бойынша ұшуларға рұқсат етіледі, барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетілуге жатады. АҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелері АҰЕ мен КҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелеріне қатысты эшелондалады. КҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелері АҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелеріне қатысты эшелондалады.
D сыныбы. АҰЕ және КҰЕ бойынша ұшуларға рұқсат етіледі, барлық әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетілуге жатады. АҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелері АҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын басқа әуе кемелеріне қатысты эшелондалады және КҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелеріне қатысты қозғалыс туралы ақпарат алады. КҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелері басқа да барлық әуе кемелерінің қозғалысы туралы ақпарат алады.
Е сыныбы. АҰЕ және КҰЕ бойынша ұшуларға рұқсат етіледі, АҰЕ бойынша ұшуды орындайтын әуе кемелері диспетчерлік қызмет көрсетілуге жатады және АҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын басқа әуе кемелеріне қатысты эшелондалады. Барлық әуе кемелері, мүмкіндігінше, қозғалыс туралы ақпарат алады.
Ғ сыныбы. АҰЕ және КҰЕ бойынша ұшуларға рұқсат етіледі, АҰЕ бойынша ұшуларды орындайтын әуе кемелерінің бәріне әуе қозғалысына консультациялық қызмет көрсетіледі және сұрауы бойынша барлық әуе кемелеріне ұшу-ақпараттық қызмет көрсетіледі;
G сыныбы. АҰЕ және КҰЕ бойынша ұшуларға рұқсат етіледі және сұрауы бойынша ұшу-ақпараттық қызмет көрсетіледі.
Қазақстан Республикасының әуе кеңістігі мынадай тәртіппен сыныпталады:
1) 6100 м биіктіктен бастап және одан астам жоғары әуе кеңістігі А сыныбына жатады;
2) эшелоннан 6000 м және эшелонға дейін 1200 м төмен төменгі әуе кеңістігі С сыныбына жатады;
3) диспетчерлік қызмет көрсету ұйымдастырылған әуеайлақтарының төменгі әуе кеңістігі С сыныбына жатады;
4) диспетчерлік қызмет көрсету ұйымдастырылмаған эшелоннан 900 м және одан төмен төменгі әуе кеңістігі G сыныбына жатады;
5) жекелеген жағдайларда G сыныбы әуе кеңістігінің жоғары шекарасы эшелоннан 1200 м жоғары белгіленуі мүмкін.
Бақыланбайтын әуе кеңістігінде диспетчерлік рұқсат қажет етілмейді. Іздестіру мен құтқару үшін тиісті органға хабар беруді ұйымдастыру авиакомпаниялар мен ұшу аппараттарының иелеріне жүктеледі.
Ескерту. 25-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2008.01.24 N 61 Қаулысымен.
26. ӘК-нiң үлгiлерiмен, әуе қозғалысының тығыздылығымен әрi үдемелiлiгiмен, ӘҚҚК аудандары орналасуының аумақтық және жергiлiктi ерекшелiктерiмен, әуе қозғалысын басқаруды жүзеге асыратын диспетчерлiк органдардың санымен және функционалдық мақсатымен айқындалатын әуе қозғалысына диспетчерлiк қызмет көрсетуге деген қажеттiлiгiне қарай ӘҚҚК-дiң өкiлеттi органы тарапынан (ӘҚҚК Орталықтарына, ӘҚҚК аудандарына) өз жауапкершiлiгiндегi аймақтарда ӘҚҚК мақсатына, әрi ұшу қауiпсiздiгi талабына сай келетiн әуе кеңiстiгiнiң тиiстi сыныптарын таңдап алуы мен белгiлеуiне құқық берiледi.
Әуе кеңiстiгiнiң белгiлi бiр сыныбында ұшулар жасау мен әуе қозғалысына қызмет көрсету Ережелерi Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнде ұшулардың негiзгi ережелерiмен айқындалады.
27. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн ұтымды әрi тиiмдi пайдалану мақсатында әуе кеңiстiгiн пайдаланушыларға әуе кеңiстiгiн пайдалану, аэронавигациялық қызмет көрсету және ұшулардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету саласындағы стандарттар мен Азаматтық авиацияның халықаралық ұйымының (ИКАО) ұсынылымды практикасын ескере отырып, Қазақстан Республикасы әуе кеңiстiгiнiң құрылымын ұйымдастыру (немесе қайта ұйымдастыру) жөнiнде ұсыныстар жасауға құқық берiледi.
Аталған ұсыныстар көлiк жөнiндегi орталық атқарушы орган және/немесе Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi белгiлеген тәртiппен ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органның қарауына берiледi.

III. Әуе кеңiстiгiн пайдалануды ұйымдастыру

28. Әуе кеңiстiгiн пайдаланушылар болып табылатын Қазақстан Республикасының барлық заңды және жеке тұлғаларының "Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасының Заңында (8-бап) көзделген қызметтi атқарған кезде ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органмен және ұшулар мен әуе қозғалысына басшылық жасайтын (қызмет көрсететiн) оперативтiк органдармен байланыс желiлерi болуға мiндеттi.
29. Қазақстан Республикасы әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың әуе кемелерi және басқа да ұшу аппараттарының ұшу қауiпсiздiгiне қатер төнгiзуi мүмкiн қызметi аталған қызмет атқаруға ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органнан рұқсат алғанда ғана және осындай қызметтi атқаруға рұқсат алғандығы туралы ӘҚҰБ жөнiндегi Бас орталықты мiндеттi түрде хабардар еткенде ғана жүзеге асырыла алады.
30. "Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабындағы "б" тармағында көзделген Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланумен байланысты қызметтi жүзеге асыруға алдын ала өтiнiмдер беру тәртiбiн Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi айқындап, белгiлейдi.
31. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнде немесе оның жекелеген аудандарында әуе кемелерiн және басқа да ұшу аппараттарын ұшырумен байланысты әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың қызметiне әуе кеңiстiгiн пайдалану және әуе қозғалысына қызмет көрсету жөнiндегi мемлекеттiк орган мынадай жағдайларда:
а) әуешабуылына тойтарыс бергенде және Қазақстан Республикасының егемендiгiне, аумақтық тұтастығы мен қоғамдық қауiпсiздiгiне қарсы күш қолданылуын немесе күш қолдану қатерiн жойғанда;
б) Қазақстан Республикасының мемлекеттiк шекарасының немесе әуе кеңiстiгiн пайдалану тәртiбiнiң бұзылуын болғызбағанда және тоқтатқанда;
в) адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiретiн немесе едәуiр материалдық зиян келтiрiлуiне қауiп туғызатын табиғи және өзге де зiлзалалар, апаттар, авариялар, авариялық және өзге де жағдайлар кезiнде көмек көрсетiлгенде;
г) аталған аудандарда ұшу (әуе қозғалысының) қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мүмкiн болмағанда, тыйым сала алады немесе шектей алады.
32. Әуе кеңiстiгiн пайдаланушылар "Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметi туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабындағы "б" тармағында көзделген, осындай қызметтi қамтамасыз ететiн және әуе қозғалысының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн арнайы ұйым талап етiлетiн қызметтi атқарғанда әуе кемелерi мен басқа да ұшу аппараттарының ұшырылуына уақытша, жергiлiктi режимдер немесе әуе кеңiстiгiнiң пайдаланылуына қысқа мерзiмдi шектеулер енгiзiлуiмен (белгiленуiмен) тыйым салынуы немесе шектелiнуi мүмкiн.
Ұшып шығуға немесе әуе кеңiстiгiн пайдалануға арнайы режимдер мен шектеулер енгiзудiң (белгiлеудiң) тәртiбi Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлiгiнiң мемлекеттiк авиацияның қызметiн бақылау және мемлекеттiк басқару органдарының нормативтiк құжаттарымен белгiленедi.
33. Эксплуанттардың, пайдаланушылардың немесе өзге де субъектiлердiң әуе кеңiстiгiн пайдалану тәртiбiн бұзуының бәрi, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында әуе кеңiстiгiн пайдаланумен байланысты болған авиациялық оқиғалар мен тосын оқиғалар ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органның Әуе қозғалысының қауiпсiздiгi жөнiндегi Инспекциясының немесе көлiк жөнiндегi орталық атқарушы орган мен Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi тағайындаған арнаулы комиссияның дереу тексеруiне жатады.
Тексерудi ұйымдастыру тәртiбi Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану ережелерiн реттейтiн ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органның нормативтiк құжаттарымен белгiленедi.
34. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдаланудың тәртiбi мен ережелерiн бұзуға жол берген әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың және/немесе эксплуатанттарының қызметi тексеру жүргiзу аяқталғанға және тиiстi шешiм қабылданғанға дейiн ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган тарапынан уақытша тоқтатылуы (тоқтата тұрылуы) немесе оған толық тыйым салынуы мүмкiн.
Тексеру аяқталған соң әуе кеңiстiгiн пайдаланумен байланысты қызметтi жалғастыруға ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органнан тиiстi рұқсат алғаннан кейiн жол берiледi.

IV. Әуе трассаларын ашу тәртiбi

35. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнде әуе кемелерiнiң ұшырылуы үшiн әуе трассалары, әуе дәлiздерi, жергiлiктi әуе жолдары мен ұшу маршруттары белгiленедi.
36. Жаңа әуе трассаларын (соның iшiнде халықаралық та) ашу туралы шешiмдi Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiмен және Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетiмен келiсiм бойынша көлiк жөнiндегi орталық атқарушы орган қабылдайды.
37. Қазақстан Республикасының әуе трассалары күтiлiп отырған жағдайларда пайдалануға жарамдылығының қолданылып жүрген нормаларға, сертификаттау жүргiзуге және көлiк жөнiндегi орталық атқарушы орган әзiрлеп, бекiтетiн Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясының мемлекеттiк iшкi және халықаралық әуе трассаларын, жергiлiктi әуе жолдары мен аэродромдарды (әуежайларын) ашу (жобалау, белгiлеу, жарақтандыру мен жабдықтай түсу) және пайдалануға қабылдаудың нормативтiк құжаттарында, реттегiш ережелерiнде белгiленген тәртiппен әуе кемелерiн пайдалануға жiберiлу рұқсатын алуға сәйкестiгiн белгiлеп, айқындағаннан кейiн трассаларды пайдалануға рұқсат етiледi.
38. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiндегi әуе трассалары мен жергiлiктi әуе жолдарының тiзбесi Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi мен Көлiк және коммуникациялар министрiнiң бұйрықтарымен бекiтiледi.
39. Алынып тасталды - ҚР Үкіметінің 2010.02.02 № 61 Қаулысымен.

V. Шетелдiк әуе кемелерiнiң ұшуы

40. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнде шетелдiк әуе кемелерiнiң ұшуы аэронавигациялық ақпарат жинағында (AIP) жарияланған Қазақстан Республикасының Әуе трассаларының тiзбесiне сәйкес белгiленген халықаралық әуе трассалары бойынша Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарының талаптары немесе бiр жолғы ұшулар жасауға берiлген арнайы рұқсаттар негiзiнде және соларға сәйкес жүзеге асырылады.
41. Шетелдік азаматтық әуе кемелері үшін чартерлік (бір жолғы) халықаралық ұшуларды орындауға рұқсатты азаматтық авиация саласындағы уәкілетті орган Тұрақты емес ұшуларды орындауға рұқсат беру ережесіне және рұқсат беруден бас тарту үшін негіздерге сәйкес береді.
Азаматтық әуе кемелеріне жатпайтын әуе кемелерінің бір жолғы ұшуларын орындауға рұқсатты сыртқы саяси қызметті жүзеге асыратын уәкілетті орган мемлекеттік авиация саласындағы уәкілетті органмен және азаматтық авиация саласындағы уәкілетті органмен алдын ала келісе отырып береді.
Ескерту. 41-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Үкіметінің 2010.02.02 № 61 Қаулысымен.

VI. Халықаралық ұшулар үшiн аэродромдар ашу тәртiбi

42. Шетелдiк әуе кемелерiнiң қонуы мен ұшуы халықаралық ұшуларды орындау үшiн ашылған Қазақстан Республикасының аэродромдарында жүргiзiледi.
43. Халықаралық ұшуларды орындау үшiн аэродромдар (соның iшiнде жаңадан салынғандарын да) ашу туралы шешiмдi Қазақстан Республикасының Үкiметi қабылдайды.
Халықаралық ұшуларды орындау үшiн аэродромдар ашу тәртiбi аэродромдар мен аэродром жабдықтары кешенiн жобалау, салу немесе қайта жаңарту (техникалық жағынан қайта жарақтандыру), сондай-ақ оларды дайындау мен пайдалануға қосу ережелерiн реттейтiн Қазақстан Республикасының тиiстi заңдары мен нормативтiк актiлерi негiзiнде әзiрлейтiн көлiк жөнiндегi орталық атқарушы органның нормативтiк құжаттарымен белгiленедi.
44. Жаңадан салынған (қайта жаңартылған, техникалық жағынан қайта жарақталған немесе кеңейтiлген) және халықаралық ұшулар үшiн ашылатын аэродромды мемлекеттiк қабылдау комиссиясы қабылдап алуға, оның күтiлiп отырған жағдайларда пайдалануға жарамдылығының қолданылып жүрген нормаларға сәйкестiгi және белгiлi бiр (аталған) салмақ санатындағы әуе кемелерiнiң пайдалануына дайындығы белгiленген тәртiппен тексерiлуге тиiс.
Аэродромның пайдалануға қосылуы оны мемлекеттiк тiркеуден кейiн және мемлекеттiк тiркеу әрi аэродромның пайдалануға жарамдылығы туралы Куәлiк бергеннен кейiн жүргiзiледi.
Аталған Куәлiктi ұстаушы аэродромның иегерi болып табылады.
45. Аэродромды халықаралық ұшуларға қосу үшiн сертификаттар жүргiзу - оның I, II, II ИКАО санаттарының ең төменгiлерi бойынша пайдалануға жарамдылығының қолданылып жүрген нормаларға сәйкестiгiн белгiлеу мақсатында аэродромға куәландiру жүргiзу қажет.
ИКАО-ның ең төменгi тиiстi санатына сай келiп, аэродромның пайдалануға жарамдылығының Сертификатын алғаннан кейiн ғана аэродром халықаралық ұшуларды орындайтын әуе кемелерiнiң пайдалануына қосыла алады.

VII. Ұшуларды iздестiру-құтқару жағынан қамтамасыз ету

46. Адамдар өмiрiне қатер төндiретiн табиғи зiлзала, апаттар, авариялар, басқа да қысылтаяң әрi төтенше жағдайлар болған кезде шетелдiк әуе кемелерi Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiне ұшып келе алады және мемлекеттiк шекараның қиылысындағы белгiленген әуе дәлiздерiнен тысқары Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiнен ұшып шыға алады, сондай-ақ халықаралық әуе трассаларынан тыс ұшырулардың орындалуын және халықаралық ұшулар үшiн ашылмаған әуежайларға (аэродромдарға) қону мен олардан ұшуды, егер Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде өзгеше көзделмесе, әуе қозғалысына жедел басшылық ету органдары хабардар етiлгеннен кейiн және ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органнан тиiстi рұқсат алғаннан кейiн ғана жүзеге асыра алады.
47. Қазақстан Республикасының аумағында апатқа ұшырау қаупi төнген немесе апатқа ұшыраған әуе кемелерiн iздестiру мен құтқаруды ұйымдастыруға байланысты әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың және өзге де субъектiлердiң авариялық хабар беруiн ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк органды және ӘҚҰБ жөнiндегi Бас орталықты дереу хабардар ете отырып өз жауапкершiлiктерiне алған аудандардағы әуе қозғалысына қызмет көрсететiн диспетчерлiк органдар жүзеге асырады.
48. Апатқа ұшырау қаупi төнген немесе апатқа ұшыраған әуе кемелерiне көмек көрсету және авиациялық iздестiру-құтқару жұмыстарын жүргiзу үшiн басқа мемлекеттердiң және өзге де субъектiлердiң iздестiру-құтқару күштерi мен құралдарын Қазақстан Республикасының аумағына жiберу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Бiрыңғай авиациялық iздестiру-құтқару қызметi туралы Ережесiнiң және Қазақстан Республикасының аумағында авиациялық iздестiру-құтқару жұмыстарын ұйымдастыру мен жүргiзу жөнiндегi Нұсқаулықтың талаптарына сәйкес ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

VIII. Қорытынды ережелер

49. Әуе кеңiстiгiнде материалдық объектiлердiң орын ауыстыруымен тiкелей байланысты емес, бiрақ мұның өзi әуе кемелерiнiң қауiпсiз ұшуына қатер төндiруi немесе аэродромдардың радиотехникалық құралдарының қалыпты жұмысы үшiн кiнәрат келтiруi мүмкiн әуе кеңiстiгiн пайдаланушылардың қызметi мiндеттi түрде қарауында аэродромдары, аэродромдар аудандарының әуе кеңiстiгi, сол аудандар арқылы өтетiн әуе трассалары мен жергiлiктi әуе жолдары бар министрлiктермен, ведомстволармен және ұйымдармен және мiндеттi түрде Қазақстан Республикасының ӘҚҰБ жөнiндегi Бас орталықпен келiсiледi.
50. Егер олардың биiктiгi 50 метрден асатын болса, аэродромдар аудандарынан басқа, Қазақстан Республикасының аумағында объектiлердi орналастыру Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгiнiң тиiстi органдарымен келiсiлуге жатады.
Объектiлердiң орналастырылуын келiсу жобалық жұмыстар басталғанға дейiн жүргiзiлуге тиiс. Келiсiлуге жататын объектiлердiң Тiзбесiн, олардың ең жоғары биiктiгi мен аэродромдардан қашықтығын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi белгiлейдi.
51. Әуе кеңiстiгiн пайдаланушылар және Қазақстан Республикасының авиация қызметi мен әуе кеңiстiгiн пайдалану саласындағы мемлекеттiк басқару мен бақылауды жүзеге асырушы органдар арасында туындайтын барлық даулы мәселелер ӘКП және ӘҚҚК жөнiндегi мемлекеттiк орган белгiлеген мерзiмде шақырылатын Ведомствоаралық комиссияның мәжiлiстерiнде қаралады.
Аталған мәселелер жөнiндегi түпкiлiктi шешiмдердi Қазақстан Республикасының Үкiметi қабылдайды.
52. Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалануды ұйымдастыру мен оның ретiне, әуе қозғалысына аэронавигациялық қызмет көрсетуге, әуе кемелерiнiң ұшырылуына жедел басшылық етуге және әуе қозғалысының қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қойылатын талаптар Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрi мен Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрiнiң бұйрықтарымен бекiтiлетiн Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану туралы Ереженi (қосымшаларымен) қолдану жөнiндегi Нұсқаулықта белгiленедi.

Об утверждении Положения об использовании воздушного пространства Республики Казахстан

Постановление Правительства Республики Казахстан от 28 февраля 1997 года № 285. Утратило силу постановлением Правительства Республики Казахстан от 12 мая 2011 года № 506

Сноска. Утратило силу постановлением Правительства РК от 12.05.2011 № 506 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования).

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 20 декабря 1995 года "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан", в целях государственного регулирования отношений, связанных с деятельностью пользователей воздушного пространства Республики Казахстан, Правительство Республики Казахстан постановляет: см.Z100339
Сноска. Преамбула с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 24.01.2008 N 61.
1. Утвердить прилагаемое Положение об использовании воздушного пространства Республики Казахстан.
2. Министерствам и ведомствам Республики Казахстан привести ведомственные нормативные акты по вопросам использования воздушного пространства в соответствие с Положением об использовании воздушного пространства Республики Казахстан.

Премьер-Министр
Республики Казахстан

УТВЕРЖДЕНО
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 28 февраля 1997 года N 285

ПОЛОЖЕНИЕ
об использовании воздушного пространства
Республики Казахстан

Сноска. По всему тексту слова "Указом Президента Республики Казахстан, имеющим силу закона, от 20 декабря 1995 г. N 2697", "Указом", "Указа Президента Республики Казахстан, имеющего силу закона," заменены соответственно словами "Законом Республики Казахстан от 20 декабря 1995 г.", "Законом", "Закона Республики Казахстан" постановлением Правительства РК от 24.01.2008 N 61.

I. Общие положения

1. Настоящее Положение разработано в соответствии с Законом Республики Казахстан от 20 декабря 1995 г. "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан" в целях охраны и защиты интересов государства, а также регулирования отношений, связанных с деятельностью пользователей воздушного пространства Республики Казахстан. см.Z100339
2. Использование воздушного пространства Республики Казахстан регулируется Законом Республики Казахстан от 20 декабря 1995 г."Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан", нормативными правовыми актами, изданными государственными органами в пределах установленной названным Законом компетенции, а также международными конвенциями и договорами, участником которых является Республика Казахстан.
Международные договоры, ратифицированные Республикой Казахстан, предусматривающие иные правила использования воздушного пространства, имеют приоритет перед ее законами и применяются непосредственно, кроме случаев, когда из международного договора следует, что его применение требует издание закона.
3. Использование воздушного пространства Республики Казахстан для воздушных перевозок и аэронавигационное обслуживание для всех его пользователей независимо от их государственной принадлежности, ведомственной подчиненности и форм собственности осуществляется за плату в виде аэронавигационных сборов.
Размеры ставок и сборов за аэронавигационное обслуживание воздушного движения в воздушном пространстве Республики Казахстан и порядок уплаты аэронавигационных сборов устанавливаются в соответствии с действующим Положением о порядке взимания платы за аэронавигационное обслуживание с пользователей воздушным пространством Республики Казахстан, Сборником аэронавигационной информации (АIР) и действующим Циркуляром аэронавигационной информации (АIС).
4. Плата за аэронавигационное обслуживание с пользователей воздушным пространством Республики Казахстан не взимается в случаях выполнения полетов:
воздушных судов, терпящих бедствие;
воздушных судов, маршруты которых были изменены в связи с аварийной ситуацией на борту, отказом или неисправностью материальной части;
воздушных судов для проведения поисково-спасательных работ и/или оказания медицинской помощи населению;
воздушных судов государственной авиации Республики Казахстан;
воздушных судов, осуществляющих полеты исключительно с находящимися на борту королевскими особами, главами государств и главами правительств.
Сноска. Пункт 4 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 02.02.2010 № 61.
5. Организация использования воздушного пространства Республики Казахстан по отношению ко всем его пользователям осуществляется государственным органом по использованию воздушного пространства и обслуживанию (управлению) воздушного движения Республики Казахстан (далее - государственный орган по ИВП и ОВД).
6. Все указания и распоряжения государственного органа по ИВП и ОВД, направленные на выполнение действующих законодательных актов Республики Казахстан и других нормативных правовых документов, регулирующих использование воздушного пространства Республики Казахстан, немедленно доводятся до всех заинтересованных министерств и ведомств, предприятий, учреждений и организаций, деятельность которых связана с использованием воздушного пространства, и являются обязательными для исполнения всеми пользователями воздушным пространством в части, касающейся их.
7. Государственное управление и контроль за деятельностью пользователей воздушным пространством Республики Казахстан осуществляет государственный орган по ИВП и ОВД, функционально взаимодействуя при этом с центральным исполнительным органом на транспорте и Министерством обороны Республики Казахстан.
8. Непосредственный контроль за соблюдением порядка и правил использования воздушного пространства Республики Казахстан всеми его пользователями при выполнении полетов воздушных судов и/или других летательных аппаратов, а также при производственной деятельности, связанной с использованием воздушного пространства и требующей установления специальных режимов или ограничений на полеты, совместно с органами войск Противовоздушной обороны Республики Казахстан осуществляют:
Главный центр по организации и управлению воздушным движением Республики Казахстан (ГЦ ОУВД);
региональные центры обслуживания воздушного движения (РЦ ОВД);
районы обслуживания воздушного движения и/или управления воздушным движением (ОВД/УВД).
Главный центр ОУВД Республики Казахстан, региональные центры ОВД и районы ОВД/УВД состоят из военных секторов Министерства обороны Республики Казахстан и гражданских секторов центрального исполнительного органа на транспорте Республики Казахстан, определенных организационной структурой органов ОВД.

II. Структура и классификация воздушного пространства

9. Структура и классификация воздушного пространства Республики Казахстан разрабатываются государственным органом по ИВП и ОВД совместно с Главным центром по ОУВД Республики Казахстан с учетом выполняемых функций органов диспетчерского обслуживания воздушного движения - управления воздушным движением, а также органов, осуществляющих государственное управление и контроль за деятельностью авиации Республики Казахстан.
Установленная структура воздушного пространства и его классификация вносятся в Инструкцию по применению Положения об использовании воздушного пространства Республики Казахстан, которая утверждается приказами Министра обороны и Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
Структура воздушного пространства космодрома "Байконур", полигонов Республики Казахстан и полигонов Российской Федерации, расположенных на территории Республики Казахстан, утверждаются Министерством обороны по согласованию с Министерством транспорта и коммуникаций и Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан.
10. Структура воздушного пространства Республики Казахстан представляет собой совокупность отдельных его элементов, разграниченных по высоте (в вертикальной плоскости) и территориальной протяженности (в горизонтальной плоскости).
Элементами структуры воздушного пространства являются:
районы диспетчерского обслуживания воздушного движения (районы ОВД);
районы аэродромов (РА);
воздушные трассы (ВТ);
местные воздушные линии (МВЛ), воздушные коридоры и маршруты полетов;
специальные зоны и районы полетов государственной авиации, экспериментальной авиации и авиации общего назначения;
районы космодромов и полигонов;
районы взрывных работ;
запретные зоны и зоны с ограничениями для полетов;
районы неконтролируемого воздушного пространства.
Сноска. Пункт 10 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 24.01.2008 N 61.
11. Границы элементов структуры воздушного пространства в горизонтальной плоскости устанавливаются по географическим координатам земной (водной) поверхности или по характерным (обозначенным) земным ориентирам; в вертикальной плоскости границы устанавливаются в зависимости от назначения и выполняемых функций данного элемента структуры в воздушном пространстве.
12. Воздушное пространство над территорией Республики Казахстан в пределах государственных границ распределяется на:
воздушное пространство, выделенное для полетов воздушных судов и других летательных аппаратов;
воздушное пространство, в котором выполнение полетов запрещено или ограничено в связи с производством деятельности, предусмотренной пунктом "б" статьи 8 Закона Республики Казахстан, "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан".
13. В зависимости от дальности действия радиолокационных средств и средств связи, необходимых для обеспечения радиолокационного контроля за воздушной обстановкой органами войск Противовоздушной обороны Республики Казахстан, органами оперативного руководства полетами государственной авиации и органами диспетчерского обслуживания воздушного движения, воздушное пространство Республики Казахстан подразделяется на:
контролируемое воздушное пространство, в котором обеспечивается радиолокационный контроль за воздушной обстановкой указанными органами;
неконтролируемое воздушное пространство, в котором не обеспечивается радиолокационный контроль за воздушной обстановкой, но функции указанных органов в отношении организации, обеспечения обслуживания и управления полетами сохраняются.
14. Воздушное пространство Республики Казахстан, выделенное для полетов воздушных судов по воздушным трассам (в том числе международным ВТ) по местным воздушным линиям и маршрутам полетов в установленных границах района ОВД, делится на:
верхнее воздушное пространство;
нижнее воздушное пространство.
15. Воздушные трассы и местные воздушные линии могут устанавливаться и проходить через районы верхнего воздушного пространства и частично в районах нижнего воздушного пространства в зависимости от установленной и принятой структуры воздушного пространства определенного класса в каждом районе ОВД.
Граница между нижним воздушным пространством и верхним воздушным пространством района ОВД устанавливается, как правило, на высоте (эшелоне полета) 6100 метров.
В зависимости от местных условий и особенностей выполнения полетов в конкретном районе ОВД граница между нижним и верхним воздушным пространством этого района может устанавливаться на одной из высот (эшелонов полета) в интервале 4600-7300 метров.
16. Верхнее воздушное пространство двух и более смежных районов ОВД, границы которых примыкают друг к другу, может объединяться в единое воздушное пространство Центра по обслуживанию воздушного движения (в дальнейшем, при наличии действующей автоматизированной системы УВД - Региональный автоматизированный центр ОВД-РАЦ ОВД).
Перечень центров и районов обслуживания воздушного движения, их расположение и границы утверждаются приказами Министра обороны и Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
17. В пределах нижнего воздушного пространства районов ОВД устанавливаются:
воздушное пространство районов аэродромов или аэроузлов;
местные воздушные линии и маршруты полетов;
воздушное пространство районов аэродромов государственной, экспериментальной авиации и аэроклубов;
неконтролируемое воздушное пространство.
Сноска. Пункт 17 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 24.01.2008 N 61.
18. Для выполнения полетов авиации общего назначения при выполнении отдельных видов авиационных работ в интересах экономики государства, а также для проведения учебных, спортивных и культурно-зрелищных мероприятий в целях развития технического творчества и удовлетворения личных потребностей эксплуатантов воздушных судов устанавливаются специальные районы полетов с выделенным для этих целей воздушным пространством определенного класса, предусматриваемого структурой воздушного пространства Республики Казахстан.
Границы указанных районов по представлению заинтересованных пользователей воздушным пространством и после согласования с соответствующими органами Министерства обороны Республики Казахстан утверждаются государственным органом по ИВП и ОВД.
19. Для выполнения показательных демонстрационных полетов воздушных судов и других летательных аппаратов устанавливаются специальные зоны для выполнения таких полетов (пилотажные зоны), располагаемые в специально выделенном воздушном пространстве определенных районов вне или над населенными пунктами с соблюдением требуемых мер безопасности, исключающих падение воздушного судна или летательного аппарата на жилые массивы и скопления людей.
Для выполнения показательных демонстрационных полетов требуется специальное разрешение государственного органа по ИВП и ОВД, согласованное с другими ведомствами, предприятиями и учреждениями, участвующими в организации и проведении таких полетов, и Главным центром по ОУВД.
Ответственность за обеспечение безопасности при проведении показательных демонстрационных полетов воздушных судов и летательных аппаратов возлагается на организатора и непосредственного руководителя демонстрационных полетов.
20. В воздушном пространстве Республики Казахстан или в отдельных его районах могут устанавливаться запретные зоны и зоны ограничения полетов, использование воздушного пространства в которых полностью запрещено или ограничено.
Запретные зоны и зоны ограничения полетов устанавливаются Министерством обороны Республики Казахстан по представлению заинтересованных министерств, ведомств и организаций. Перечень запретных зон разрабатывается и рассылается Министерством обороны Республики Казахстан через военный сектор Главного центра по организации обслуживания и управления воздушным движением (далее - ГЦ ОУВД). Запретные зоны и зоны ограничения полетов вносятся в инструкции по использованию воздушного пространства и производству полетов и в сборниках аэронавигационной информации.
Сноска. Пункт 20 с изменениями, внесенными постановлением Правительства РК от 24.01.2008 N 61.
21. Границы районов и специальных зон в воздушном пространстве вне воздушных трасс и МВЛ, устанавливаемых для полетов воздушных судов государственной авиации и производства деятельности, связанное с проведением стрельб и пусков ракет, разрабатываются и утверждаются Министерством обороны Республики Казахстан.
22. Границы воздушного пространства районов ОВД, проходящие над водной поверхностью, устанавливаются в соответствии с требованиями международных договоров Республики Казахстан.
23. Границы районов аэродромов независимо от их ведомостной принадлежности по представлению старших авиационных начальников аэродромов после согласования с Министерством обороны Республики Казахстан и центральным исполнительным органом на транспорте утверждаются государственным органом по ИВП и ОВД.
24. Аэродромы независимо от их ведомственной принадлежности, организация и управление полетами на которых требуют взаимной координации и согласования, решением государственного органа по ИВП и ОВД могут объединяться в аэроузлы.
Границы районов аэроузлов после согласования с Министерством обороны Республики Казахстан утверждаются государственным органом по ИВП и ОВД.
Границы районов аэродромов, входящих в аэроузлы, могут не устанавливаться.
25. Воздушное пространство ОВД классифицируется и обозначается следующим образом:
Класс А. Разрешаются только полеты по правилам полетов по приборам (ППП), все воздушные суда подлежат диспетчерскому обслуживанию и эшелонируются.
Класс В. Разрешаются только полеты по ППП и правилам визуальных полетов (ПВП), все воздушные суда подлежат диспетчерскому обслуживанию и эшелонируются.
Класс С. Разрешаются полеты по ППП и ПВП, все воздушные суда подлежат диспетчерскому обслуживанию. Воздушные суда, выполняющие полеты по ППП эшелонируются относительно других воздушных судов, выполняющих полеты по ППП и ПВП. Воздушные суда, выполняющие полеты по ПВП, эшелонируются относительно воздушных судов, выполняющих полеты по ПВП.
Класс D. Разрешаются полеты по ППП и ПВП, все воздушные суда подлежат диспетчерскому обслуживанию. Воздушные суда, выполняющие полеты по ППП, эшелонируются относительно других воздушных судов, выполняющих полеты по ППП, и получают информацию о движении в отношении воздушных судов, выполняющих полеты по ПВП. Воздушные суда, выполняющие полеты по ПВП, получают информацию о движении в отношении всех других воздушных судов.
Класс Е. Разрешаются полеты по ППП и ПВП, воздушные суда, выполняющие полеты по ППП подлежат диспетчерскому обслуживанию и эшелонируются относительно других воздушных судов, выполняющих полеты по ППП. Все воздушные суда получают, по мере возможности, информацию о движении.
Класс F. Разрешаются полеты по ППП и ПВП, воздушные суда, выполняющие полеты по ППП, предоставляются консультативное обслуживание воздушного движения и по запросу всем воздушным судам предоставляется полетно-информационное обслуживание.
Класс G. Разрешаются полеты по ППП и ПВП, и по запросу предоставляется полетно-информационное обслуживание.
Воздушное пространство Республики Казахстан классифицируется в следующем порядке:
1) верхнее воздушное пространство от высоты 6100 м и выше относится к классу А;
2) нижнее воздушное пространство с эшелона 6000 м и ниже до эшелона 1200 м относится к классу С;
3) нижнее воздушное пространство районов аэродромов, где организовано диспетчерское обслуживание относится к классу С;
4) нижнее воздушное пространство с эшелона 900 м и ниже, где не организовано диспетчерское обслуживание относится к классу G;
5) в отдельных случаях верхняя граница воздушного пространства класса G может назначаться выше эшелона 1200 м.
В неконтролируемом воздушном пространстве диспетчерское разрешение не требуется. Организация оповещения для поиска и спасения в соответствующий орган возлагается на авиакомпании и владельцев летательных аппаратов.
Сноска. Пункт 25 в редакции постановления Правительства РК от 24.01.2008 N 61.
26. В зависимости от потребности в диспетчерском обслуживании воздушного движения, определяемой типами ВС, плотностью и интенсивностью воздушного движения, территориальными и местными особенностями расположения районов ОВД, количеством и функциональным назначением диспетчерских органов, осуществляющих управление воздушным движением, полномочным органам ОВД (Центрам ОВД, районам ОВД) предоставляется право выбора и установление соответствующих классов воздушного пространства в своих зонах ответственности, отвечающих целям ОВД и требованиям безопасности полетов.
Правила производства полетов и обслуживания воздушного движения в определенном классе воздушного пространства устанавливаются Основными правилами полетов в воздушном пространстве Республики Казахстан.
27. В целях рационального и эффективного использования воздушного пространства Республики Казахстан пользователям воздушного пространства предоставляется право разрабатывать предложения по организации (или реорганизации) структуры воздушного пространства Республики Казахстан с учетом стандартов и рекомендательной практики Международной организации гражданской авиации (ИКАО) в области использования воздушного пространства, аэронавигационного обслуживания и обеспечения безопасности полетов.
Указанные предложения представляются на рассмотрение в государственный орган по ИВП и ОВД в порядке, определяемом центральным исполнительным органом на транспорте и/или Министерством обороны Республики Казахстан.

III. Организация использования воздушного пространства

28. Все юридические и физические лица Республики Казахстан, являющиеся пользователями воздушного пространства, при производстве деятельности, предусмотренной Законом Республики Казахстан от 20 декабря 1995 г. "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан (статья 8), обязаны иметь каналы связи с государственным органом по ИВП и ОВД и с оперативными органами руководства полетами и управления (обслуживания) воздушным движением.
29. Деятельность пользователей воздушного пространства Республики Казахстан, которая может представлять угрозу безопасности полетов воздушных судов и других летательных аппаратов, может осуществляться только с разрешения государственного органа по ИВП и ОВД на производство указанной деятельности и с обязательным извещением Главного центра по ОУВД о полученном разрешении на выполнение такой деятельности.
30. Порядок подачи предварительных заявок на осуществление деятельности, связанной с использованием воздушного пространства Республики Казахстан, предусматриваемой пунктом "б" статьи 8 Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан", определяет и устанавливает Министерство обороны Республики Казахстан.
31. Деятельность пользователей воздушного пространства, связанная с выполнением полетов воздушных судов и других летательных аппаратов в воздушном пространстве Республики Казахстан или в отдельных его районах, может быть запрещена или ограничена государственным органом по использованию воздушного пространства и обслуживанию воздушного движения в случаях:
а) отражения воздушного нападения и ликвидации применения силы или угрозы применения силы против суверенитета, территориальной целостности и общественной безопасности Республики Казахстан;
б) предотвращения нарушения государственной границы или порядка использования воздушного пространства Республики Казахстан;
в) оказания помощи при стихийных и иных бедствиях, катастрофах, авариях, аварийных и иных ситуациях, угрожающих жизни и здоровью людей или создающих опасность нанесения значительного материального ущерба;
г) невозможности обеспечения безопасности полетов (воздушного движения) в указанных районах.
32. При производстве деятельности пользователями воздушным пространством, предусмотренной пунктом "б" статьи 8, Закона Республики Казахстан "Об использовании воздушного пространства и деятельности авиации Республики Казахстан", требующей специальной организации обеспечения такой деятельности и обеспечения безопасности воздушного движения, выполнение полетов воздушных судов и других летательных аппаратов может быть запрещено или ограничено введением (установлением) временных, местных режимов или кратковременных ограничений на использование воздушного пространства.
Порядок введения (установления) специальных режимов и ограничений на производство полетов или использование воздушного пространства определяется нормативными документами органов государственного управления и контроля за деятельностью государственной авиации Министерства обороны Республики Казахстан.
33. Все нарушения порядка использования воздушного пространства эксплуатантами, пользователями или иными субъектами, а также авиационные происшествия и инциденты, связанные с использованием воздушного пространства на территории Республики Казахстан, подлежат немедленному расследованию Инспекцией по безопасности воздушного движения государственного органа по ИВП и ОВД или специальной комиссией, назначаемой центральным исполнительным органом на транспорте и Министерством обороны Республики Казахстан.
Порядок организации расследования устанавливается нормативными документами государственного органа по ИВП и ОВД, регламентирующими правила использования воздушного пространства Республики Казахстан.
34. Деятельность пользователей воздушным пространством и/или эксплуатантов, допустивших нарушения порядка и правил использования воздушного пространства Республики Казахстан, может быть временно прекращена (приостановлена) или полностью запрещена государственным органом по ИВП и ОВД до окончания проведения расследования и вынесения соответствующего решения.
После окончания расследования возобновление деятельности, связанной с использованием воздушного пространства, допускается после получения соответствующего разрешения от государственного органа по ИВП и ОВД.

IV. Порядок открытия воздушных трасс

35. Для выполнения полетов воздушных судов в воздушном пространстве Республики Казахстан устанавливаются воздушные трассы, воздушные коридоры, местные воздушные линии и маршруты полетов.
36. Решение об открытии новых воздушных трасс (в том числе и международных) принимает центральный исполнительный орган на транспорте по согласованию с Министерством обороны и Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан.
37. Воздушные трассы Республики Казахстан допускаются к эксплуатации после определения и установления их соответствия действующим нормам годности к эксплуатации в ожидаемых условиях, проведения сертификации и получения допуска к эксплуатации воздушными судами в порядке, устанавливаемом нормативными документами, регламентирующими правилами открытия (проектирования, установления, оснащения и дооборудования) и приемки в эксплуатацию внутригосударственных и международных воздушных трасс, местных воздушных линий и аэродромов (аэропортов) гражданской авиации Республики Казахстан, разрабатываемых и утверждаемых центральным исполнительным органом на транспорте.
38. Перечень воздушных трасс и местных воздушных линий в воздушном пространстве Республики Казахстан утверждается приказами Министра обороны и Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.
39. Исключен постановлением Правительства РК от 02.02.2010 № 61.

V. Полеты иностранных воздушных судов

40. Полеты иностранных воздушных судов в воздушном пространстве Республики Казахстан осуществляются по установленным международным воздушным трассам в соответствии с Перечнем воздушных трасс Республики Казахстан, опубликованном в Сборнике аэронавигационной информации (АIР), на основании и в соответствии с условиями международных договоров Республики Казахстан или специальных разрешений на совершение разовых полетов.
41. Разрешение на выполнение чартерных (разовых) международных полетов для иностранных гражданских воздушных судов выдается уполномоченным органом в сфере гражданской авиации в соответствии с Правилами выдачи и оснований для отказа в выдаче разрешений на выполнение нерегулярных полетов.
Разрешение на выполнение разовых полетов воздушных судов, не относящихся к гражданским воздушным судам, выдает уполномоченный орган осуществляющий внешнеполитическую деятельность, с предварительным согласованием с уполномоченным органом в сфере государственной авиации и уполномоченным органом в сфере гражданской авиации.
Сноска. Пункт 41 в редакции постановления Правительства РК от 02.02.2010 № 61.

VI. Порядок открытия аэродромов для международных полетов

42. Посадки и вылеты иностранных воздушных судов производятся на аэродромах Республики Казахстан, открытых для выполнения международных полетов.
43. Решение об открытии аэродромов (в том числе вновь построенных) для выполнения международных полетов принимается Правительством Республики Казахстан.
Порядок открытия аэродромов для выполнения международных полетов устанавливается нормативными документами центрального исполнительного органа на транспорте, разрабатываемыми на основании соответствующих законов и нормативных актов Республики Казахстан, регламентирующих правила проектирования, строительства или реконструкции (технического переоснащения), а также подготовку и ввод в эксплуатацию аэродромов и комплекса аэродромного оборудования.
44. Вновь построенный аэродром (реконструируемый, технически переоснащаемый или расширяемый) и открываемый для международных полетов должен быть принят государственной приемочной комиссией, проверен в установленном порядке на соответствие действующим нормам годности к эксплуатации в ожидаемых условиях и готовности его к эксплуатации воздушными судами определенных (указанных) весовых категорий.
Допуск аэродрома к эксплуатации производится после его государственной регистрации и выдачи свидетельства о государственной регистрации и годности аэродрома к эксплуатации.
Держателем указанного свидетельства является владелец аэродрома.
45. Для допуска аэродрома к международным полетам необходимо проведение сертификации - освидетельствование аэродрома с целью установления его соответствия действующим нормам годности к эксплуатации по минимумам I, II, III категорий ИКАО.
Аэродром допускается к эксплуатации воздушными судами, выполняющими международные полеты, только после получения сертификата годности аэродрома к эксплуатации при соответствующем минимуме категории ИКАО.

VII. Аварийно-спасательное обеспечение полетов

46. В случаях стихийного бедствия, катастрофы, аварии, других экстремальных и чрезвычайных ситуациях, угрожающих жизни людей, иностранные воздушные суда могут осуществлять влет в воздушное пространство Республики Казахстан и вылет из воздушного пространства Республики Казахстан вне установленных воздушных коридоров пересечения государственной границы, а также выполнять полеты вне международных воздушных трасс и производить посадки и вылеты в аэропортах (аэродромах), не открытых для международных полетов, только после уведомления оперативных органов управления воздушным движением и получения соответствующего разрешения от государственного органа по ИВП и ОВД, если иное не предусмотрено международными договорами Республики Казахстан и законодательными актами Республики Казахстан.
47. Аварийное оповещение пользователей воздушным пространством и иных субъектов, связанное с организацией поиска и спасания воздушных судов, терпящих или потерпевших бедствие на территории Республики Казахстан, осуществляют диспетчерские органы обслуживания воздушного движения в своих районах ответственности, с немедленным извещением государственного органа по ИВП и ОВД и Главного центра по ОУВД.
48. Порядок допуска на территорию Республики Казахстан поисково-спасательных сил и средств других государств и иных субъектов для оказания помощи воздушным судам, терпящим или потерпевшим бедствие, и проведения авиационных поисково-спасательных работ устанавливается государственным органом по ИВП и ОВД в соответствии с требованиями Положения о Единой авиационной поисково-спасательной службе Республики Казахстан и Инструкции по организации и проведению авиационных поисково-спасательных работ на территории Республики Казахстан.

VIII. Заключительные положения

49. Деятельность пользователей воздушным пространством, не связанная непосредственно с перемещением в воздушном пространстве материальных объектов, но которая может представлять угрозу безопасности полетов воздушных судов или создавать помехи для нормальной работы радиотехнических средств аэродромов, в обязательном порядке согласовывается с министерствами, ведомствами и организациями, в ведении которых находятся аэродромы, воздушное пространство районов аэродромов, воздушные трассы и местные воздушные линии, проходящие через данные районы, и, в обязательном порядке, с Главным центром по ОУВД Республики Казахстан.
50. Размещение объектов на территории Республики Казахстан, кроме районов аэродромов, если их высота превышает 50 метров, подлежит согласованию с соответствующими органами Министерства обороны Республики Казахстан.
Согласование размещения объектов должно производиться до начала проектных работ. Перечень объектов, подлежащих согласованию, их максимальную высоту и расстояние от аэродромов определяет Министерство обороны Республики Казахстан.
51. Все спорные вопросы, возникающие между пользователями воздушным пространством и органами, осуществляющими государственное управление и контроль в области деятельности авиации и использования воздушного пространства Республики Казахстан, рассматриваются на заседаниях межведомственной комиссии, созываемой в установленные сроки государственным органом по ИВП и ОВД.
Окончательные решения по указанным вопросам принимает Правительство Республики Казахстан.
52. Требования, предъявляемые к организации и порядку использования воздушного пространства Республики Казахстан, аэронавигационному обслуживанию воздушного движения, оперативному руководству полетами воздушных судов и обеспечению безопасности воздушного движения, устанавливаются Инструкцией по применению Положения об использовании воздушного пространства Республики Казахстан (с приложениями), утверждаемой приказами Министра обороны и Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан.