Екінші деңгейдегі банктер активтерінің сапасын жақсартудың қадамдық жоспарын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің 2010 жылғы 15 желтоқсандағы № 156-ө Өкімі

      Қазақстан Республикасы Президентінің қатысуымен өткен кеңестің 2010 жылғы 25 сәуірдегі № 01-7.7 хаттамасының 2.4-тармағын іске асыру мақсатында:
      1. Қоса беріліп отырған Екінші деңгейдегі банктер активтерінің сапасын жақсартудың қадамдық жоспары (бұдан әрі - Қадамдық жоспар) бекітілсін.
      2. Орталық атқарушы органдар, Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін мемлекеттік органдар (келісім бойынша), сондай-ақ өзге де ұйымдар (келісім бойынша):
      1) Қадамдық жоспарды іске асыру жөнінде шаралар қабылдасын;
      2) тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 5-күніне дейін Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігіне Қадамдық жоспардың іске асырылу барысы туралы ақпарат берсін.
      3. Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрлігі тоқсан сайын, есепті тоқсаннан кейінгі айдың 15-күніне дейін Қазақстан Республикасының Үкіметіне Қадамдық жоспардың орындалу барысы туралы жиынтық ақпарат беруді қамтамасыз етсін.

      Премьер-Министр                          К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы  
Премьер-Министрінің    
2010 жылғы 15 желтоқсандағы
№ 156-ө өкімімен     
бекітілген        

Екінші деңгейдегі банктер активтерінің сапасын жақсартудың
қадамдық жоспары

Іс-шара атауы

Орындау мерзімі

Орындауға (іске асыруға) жауаптылар

1

2

3

4

1

Теңгерімдерді «нашар борыштардан» тазарту

1.1

кредиттерді қайта құрылымдау, оның ішінде борыштың бір бөлігін қарыз алушылардың акцияларына (капиталға қатысу үлесіне) айырбастау, ЕДБ-нің есептелген тұрақсыздық айыбын (айыппұлдар мен өсімпұлдар) ықтимал есептен шығаруы арқылы қарыз алушылардың ауыртпалығын төмендету, ал жекелеген жағдайларда осындай кредиттер бойынша ЕДБ қалыптастырған провизиялар сомасы шегінде ЕДБ-нің қарауы бойынша қарыз алушылардың міндеттемелерін есептен шығару жолымен қайта құрылымдау жөнінде бағдарламаларын (акциялар) әзірлеу және іске асыру мүмкіндігін қарастыру

2011-2015 жылдар

ҚҚҚ (келісім бойынша), ЕДБ (келісім бойынша)

1.2

проблемалық борыштар бойынша міндетті түрде мониторингтік есеп жасай отырып, ЕДБ тарапынан проблемалық борыштар бойынша борышкерлер қызметінің тұрақты мониторингі

жартыжылда бір рет, 2011-2015 жылдар

ҚҚҚ (келісім бойынша)  ЕДБ (келісім бойынша)

2

Банктің қарыз алушыларының берешегін қайта құрылымдауға жәрдемдесу жөніндегі шаралар

2.1

ЕДБ проблемалық активтерін «САҚ» АҚ-ның сатып алу тетігін іске асыру мүмкіндігін қарастыру, сондай-ақ банктер мен жеке инвесторлардың ішінара қатысуымен проблемалық активтерді сатып алу үшін «САҚ» АҚ-на баламалы құрылымды құру мәселесін қарастыру

2010-2015 жылдар

«Самұрық-Қазына» АҚ (келісім бойынша), «САҚ» АҚ (келісім бойынша), ҚҚҚ (келісім бойынша), ҚҚА (келісім бойынша), ҰБ (келісім бойынша)

2.2

«Бизнестің жол картасы - 2020» бағдарламасы шеңберінде бизнесті сауықтыру жөніндегі іс-шараларды іске асыру

2010-2013 жылдар

ЭДСМ, «Даму» АҚ (келісім бойынша), ҚҚҚ (келісім бойынша), ЕДБ (келісім бойынша)

2.3

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2009 жылғы 17 ақпандағы № 179 қаулысы шеңберінде ипотекалық қарыздарды қайта қаржыландыру

2010-2012 жылдар

«Самұрық-Қазына» АҚ (келісім бойынша), ЕДБ (келісім бойынша)

3

Салық салу жөніндегі шаралар

3.1

қолданыстағы салық заңнамасының наразылық-талап ету жұмысын тоқтату жөніндегі кредиттер бойынша үмітсіз берешекті теңгерімнен шығару нәтижесінде провизиялар (резервтер) мөлшерлерін төмендетуден алынған провизияларды (резервтерді) азайту сомасын табыс деп танымау бөлігіндегі ережелерін талдау

2010-2013 жылдар

Қаржымині, ҚҚА (келісім бойынша), ҰБ (келісім бойынша), ҚҚҚ (келісім бойынша), ЕДБ (келісім бойынша)

3.2

Салық кодексіне провизиялар (резервтер) құру жөнінде шығыстар сомасын есептен шығаруға құқығы бар салық төлеуші құрған салық кезеңіндегі кредиттер бойынша көшірілген үмітсіз берешектің жалпы сомасының агрегирленген көрсеткішке арақатынасы көлемі шегінде үмітсіз берешекті кешіру нәтижесіндегі мұндай арақатынасты есептеу үшін нақты салық төлеушіге Қаржымині мен ҰБ келісімі бойынша ҚҚҚ белгілеген тәртіппен және белгілі бір шарттар сақталған жағдайда провизияларды (резервтерді) төмендетуден алынған табысты мойындамау бөлігіне өзгерістер енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу

2010-2011 жылдар

Қаржымині, ҚҚА (келісім бойынша), ҰБ (келісім бойынша), ҚҚҚ (келісім бойынша), ЕДБ (келісім бойынша)

4

ЕДБ-ны пруденциалдық реттеу шаралары

4.1

провизиялау деңгейінің артуымен тиісті валюталық өсімі жоқ қарыз алушыларға 2009 жылғы 1 қыркүйектен бастап шетелдік валютада берілген кредиттер бойынша банктердің ең аз провизия мөлшерін қалыптастыру тәртібін кезең-кезеңмен қатаңдату

2011 жылғы 1 қаңтардан бастап

ҚҚА (келісім бойынша)

4.2

ЕДБ-дің меншікті капиталының жеткіліктілігін күшейту

2011 жылғы 1 шілдеден бастап

ҚҚА (келісім бойынша)

4.3

нормативтер мәндерін кезең-кезеңмен қатаңдату арқылы бірінші деңгейлі капиталдың банктің активтері мен шартты және ықтимал міндеттемелеріне (kl-1) қатынасы ретінде есептелген левереджді төмендету мәселесін қарастыру

2012 жылғы 1 шілдеден бастап

ҚҚА (келісім бойынша)

4.4

мерзімі өткен берешегінің мерзімі негізгі қарыз бен есептелген сыйақы бойынша 10 %-ға дейінгі деңгейде 90 күнтізбелік күннен артық құрайтын қарыздар үлесін кезең-кезеңмен төмендету үшін ерте назар аудару шараларын қабылдау мәселесін қарастыру

2011-30 %
2012-25 %
2013-20 %
2014-15 %
2015-10 %

ҚҚА (келісім бойынша), ЕДБ (келісім бойынша)

4.5

айқын емес құрылымдық меншігі бар және банкпен ерекше қатынастағы тұлғаларға ЕДБ-нің қарыздық операцияларының айқындылығын арттыру жөнінде шаралар қабылдау, атап айтқанда банк беретін кредиттер мен кепілдіктерге шек қою мәселесін қарастыру

2010-2011 жылдар

ҚҚА (келісім бойынша), ҚҚҚ (келісім бойынша), ЕДБ (келісім бойынша)

4.6

тізбесін уәкілетті орган белгілейтін оффшорлық аймақтарда тіркелген тұлғаларға банктік қарыздар беруге тыйым салуды белгілеу мүмкіндігін қарастыру

2010-2011 жылдар

ҚҚА (келісім бойынша)

5

Шетелдік инвесторларды тарту

5.1

ЕДБ Standart & Poor's, Moody's және Fitch Ratings  рейтингтерін алу және оны жақсарту жұмыстарын жүргізу

2010-2015 жылдар

ЕДБ (келісім бойынша)

5.2

шағын және орта бизнесті ЕДБ арқылы кейіннен кредиттеу үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің кепілдігімен «Даму» АҚ үшін Азия Даму Банкінің жеңілдетілген қарызын тарту жөніндегі жұмысты жалғастыру

2010-2011 жылдар

Қаржымині, ЭДСМ, «Даму» АҚ (келісім бойынша)

5.3

Қазақстанда проблемалық активтер нарығын дамыту үшін жағдайлар жасау және осы нарыққа шетел инвесторларын тарту мәселесін пысықтау

2011-2015 жылдар

ҰБ (келісім бойынша), ҚҚА (келісім бойынша), ҚҚҚ (келісім бойынша)

      Ескертпе: аббревиатуралардың толық жазылуы:

ЭДСМ                - Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және
                      сауда министрлігі
Қаржымині           - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі
ҰБ                  - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі
ҚҚА                 - Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және
                      қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі
«Самұрық-Қазына» АҚ - «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры»
                      акционерлік қоғамы
«Даму» АҚ           - «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» акционерлік
                      қоғамы
«САҚ» АҚ            - «Стрессті активтер қоры» акционерлік қоғамы
ҚҚҚ                 - Қазақстан қаржыгерлерлерінің қауымдастығы
ЕДБ                 - екінші деңгейдегі банктер

Об утверждении Пошагового плана улучшения качества активов банков второго уровня

Распоряжение Премьер-Министра Республики Казахстан от 15 декабря 2010 года № 156-р

      В целях реализации пункта 2.4 Протокола совещания с участием Президента Республики Казахстан от 27 апреля 2010 года № 01-7.7:
      1. Утвердить прилагаемый Пошаговый план улучшения качества активов банков второго уровня (далее - Пошаговый план).
      2. Центральным исполнительным органам, государственным органам, непосредственно подчиненным и подотчетным Президенту Республики Казахстан (по согласованию), а также иным организациям (по согласованию):
      1) принять меры по реализации Пошагового плана;
      2) представлять ежеквартально до 5 числа месяца, следующего за отчетным кварталом, в Министерство экономического развития и торговли Республики Казахстан информацию о ходе реализации Пошагового плана.
      3. Министерству экономического развития и торговли Республики Казахстан обеспечить представление в Правительство Республики Казахстан сводной информации о ходе исполнения Пошагового плана ежеквартально до 15 числа месяца, следующего за отчетным кварталом.

      Премьер-Министр                            К. Масимов

Утвержден         
распоряжением Премьер-Министра
Республики Казахстан   
от 15 декабря 2010 года № 156-р

Пошаговый план
улучшения качества активов банков второго уровня

Наименование
мероприятия
Сроки
исполнения
Ответственные
за исполнение
(реализацию)

1

2

3

4

1

Очистка балансов от "плохих долгов"

1.1

рассмотрение возможности
разработки и продолжения
реализации программ
(акций) по
реструктуризации
кредитов, в том числе
путем снижения бремени
заемщика путем
конвертации части долга
в акции (долю участия в
капитале) заемщиков,
возможного списания БВУ
начисленной неустойки
(штрафов и пеней), а в
отдельных случаях по
усмотрению БВУ списания
части обязательств
заемщиков в пределах
сумм, сформированных БВУ
провизии по таким
кредитам

2011-2015 гг.

АФК (по согласованию),
БВУ (по согласованию)

1.2

постоянный мониторинг
деятельности должников
по проблемным долгам со
стороны БВУ, с
обязательным
составлением
мониторингового отчета
по проблемным долгам

Раз в
полугодие,
2011-2015 гг.

АФК (по согласованию),
БВУ (по согласованию)

2

Меры по содействию реструктуризации задолженности заемщиков
банка

2.1

рассмотрение возможности
реализации механизма
выкупа проблемных
активов БВУ АО "ФСА", а
также рассмотрение
вопроса создания
альтернативной АО "ФСА"
структуры для выкупа
проблемных активов с
частичным участием
банков и частных
инвесторов

2010-2015 гг.

АО "Самрук-Казына" (по
согласованию), АО "ФСА"
(по согласованию), АФК
(по согласованию), АФН
(по согласованию),
НБ (по согласованию)

2.2

реализация мероприятий
по оздоровлению бизнеса
в рамках Программы
"Дорожная карта бизнеса
2020"

2010-2013 гг.

МЭРТ, АО "Даму" (по
согласованию), АФК (по
согласованию), БВУ (по
согласованию)

2.3

рефинансирование
ипотечных займов в
рамках постановления
Правительства Республики
Казахстан от 17 февраля
2009 года № 179

2010-2012 гг.

АО "Самрук-Казына" (по
согласованию), БВУ (по
согласованию)

3

Меры по налогообложению

3.1

анализ положений
действующего налогового
законодательства в части
непризнания доходом от
снижения размеров
провизии (резервов)
суммы снижения провизии
(резервов) в результате
списания с баланса
безнадежной
задолженности по
кредитам, по которым
прекращена
претензионно-исковая
работа

2010-2013 гг.

МФ, АФН (по
согласованию), НБ (по
согласованию), АФК (по
согласованию), БВУ (по
согласованию)

3.2

выработка предложений по
внесению изменений в
Налоговый кодекс в части
непризнания доходом от
снижения размеров
провизии (резервов),
созданных
налогоплательщиком,
имеющим право на вычет
суммы расходов по
созданию провизии
(резервов), суммы
снижения провизии
(резервов) в результате
прощения безнадежной
задолженности по кредиту
в пределах размера
соотношения общей суммы
прощенной безнадежной
задолженности по
кредитам за налоговый
период к агрегированному
показателю для расчета
такого соотношения,
определенному
налогоплательщиком в
порядке, установленном
АФН по согласованию с МФ
и НБ и соблюдении
определенных условий

2010-2011 гг.

МФ, АФН (по
согласованию), НБ (по
согласованию), АФК (по
согласованию), БВУ (по
согласованию)

4

Меры по пруденциальному регулированию БВУ

4.1

поэтапное ужесточение
порядка формирования
банками минимального
размера провизии по
кредитам, выданным с 1
сентября 2009 года в
иностранной валюте
заемщикам, не имеющим
соответствующей валютной
выручки с увеличением
уровня провизирования

с 1 января
2011 года

АФН (по согласованию)

4.2

повышение достаточности
собственного капитала
БВУ

с 1 июля 2011
года

АФН (по согласованию)

4.3

рассмотрение вопроса о
снижении левереджа,
рассчитанного как
отношение капитала
первого уровня к активам
и условным и возможным
обязательствам банка
(kl-1), с применением
поэтапного ужесточения
значений нормативов

с 1 июля 2012
года

АФН (по согласованию)

4.4

рассмотрение вопроса о
принятии мер раннего
реагирования для
поэтапного снижения доли
займов, срок
просроченной
задолженности которых по
основному долгу и
начисленному
вознаграждению
составляет свыше 90
календарных дней до
уровня 10%

2011-30%
2012-25%
2013-20%
2014-15%
2015-10%

АФН (по согласованию),
БВУ (по согласованию)

4.5

рассмотрение вопроса о
принятии мер по
повышению прозрачности
заемных операций БВУ, в
частности установление
ограничения на выдачу
банком кредитов и
гарантий лицам, имеющим
непрозрачные структуры
собственности и
связанным с банком
особыми отношениями

2010-2011 гг.

АФН (по согласованию),
АФК (по согласованию),
БВУ (по согласованию)

4.6

рассмотрение возможности
установления запрета на
предоставление
банковских займов лицам,
зарегистрированным в
оффшорных зонах,
перечень которых
устанавливается
уполномоченным органом

2010-2011 гг.

АФН (по согласованию)

5

Привлечение зарубежных инвесторов

5.1

работа по получению и
улучшению рейтингов
Standard&Poor's, Moody's
и Fitch Ratings БВУ

2010-2015 гг.

БВУ (по согласованию)

5.2

продолжение работы по
привлечению льготного
займа Азиатского Банка
Развития для АО "Даму"
под гарантию
Правительства Республики
Казахстан для
последующего
кредитования малого и
среднего бизнеса через
БВУ

2010-2011 гг.

МФ, МЭРТ, АО "Даму" (по
согласованию)

5.3

проработка вопроса
создания условий для
развития рынка
проблемных активов в
Казахстане и привлечения
на данный рынок
зарубежных инвесторов

2011-2015 гг.

НБ (по согласованию),
АФН (по согласованию),
АФК (по согласованию)

      Примечание: расшифровка аббревиатур:

      МЭРТ - Министерство экономического развития и торговли Республики Казахстан
      МФ - Министерство финансов Республики Казахстан
      НБ - Национальный Банк Республики Казахстан
      АФН - Агентство Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций
      АО "Самрук-Казына" - акционерное общество "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына"
      АО "Даму" - акционерное общество "Фонд развитая предпринимательства "Даму"
      АО "ФСА" - акционерное общество "Фонд стрессовых активов"
      АФК - Ассоциация финансистов Казахстана
      БВУ - Банки второго уровня