ИПС "Әділет"

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Президентінің 19.04.2019 № 29 Жарлығымен.

"Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспары туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығын іске асыру мақсатында ҚАУЛЫ ЕТЕМІН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) бір ай мерзімде Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлесін және бекітсін;

2) "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау жүйесінің одан әрі жұмыс істеуінің кейбір мәселелері туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 4 наурыздағы № 931 Жарлығында айқындалған мерзімде Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігіне Бағдарламаның орындалу барысы туралы ақпарат ұсынсын.

3. Осы Жарлықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы

Президентінің Әкімшілігіне жүктелсін.

4. Осы Жарлық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н. Назарбаев

Қазақстан Республикасы
Президентінің
2011 жылғы 29 маусымдағы
№ 110 Жарлығымен
БЕКІТІЛГЕН

Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың
2011 - 2020 жылдарға арналған
МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ
Бағдарлама паспорты

Ескерту. Бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 04.12.2015 № 126 Жарлығымен.

Бағдарламаның атауы	Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
Әзірлеу үшін негіз	Бағдарлама Қазақстан Республикасы Конституциясының 7, 93-баптарына; "Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" 1997 жылғы 11 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына; Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспарына; "Мемлекеттік бағдарламалардың тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 957 Жарлығына, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқы Ассамблеясының XV сессиясында берген тапсырмаларын орындау жөніндегі Іс-шаралар жоспарының 3-тармағына; Ел бірлігі доктринасына; Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 21 қарашадағы № 1122 қаулысымен бекітілген Мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейтудің, оның бәсекеге қабілеттілігін арттырудың 2007 - 2010 жылдарға арналған тұжырымдамасына сәйкес әзірленді
Бағдарламаны әзірлеу үшін жауапты мемлекеттік орган	Қазақстан Республикасы Мәдениет министрлігі
Бағдарламаны жүзеге асыру үшін жауапты мемлекеттік органдар	Орталық және жергілікті атқарушы органдар
Бағдарламаның мақсаты	Қазақстанда тұратын барлық этностардың тілдерін сақтай отырып, қазақстандық біртектілік пен бірлікті нығайтудың аса маңызды факторы ретінде мемлекеттік тілдің кең ауқымды қолданысын қамтамасыз ететін үйлесімді тіл саясаты.
Міндеттері	Мемлекеттік тілді оқытудың әдіснамасын жетілдіру және стандарттау; мемлекеттік тілді оқытудың инфрақұрылымын дамыту; мемлекеттік тілді оқыту процесін ынталандыру; мемлекеттік тілді қолданудың мәртебесін арттыру; мемлекеттік тілге сұранысты арттыру; қазақ тілінің лексикалық қорын жетілдіру және жүйелеу; тіл мәдениетін жетілдіру; коммуникативтік-тілдік кеңістіктегі орыс тілінің қызмет етуі; Қазақстандағы тілдік әралуандықты сақтау; ағылшын және басқа да шет тілдерін оқып-үйрену
Іске асыру мерзімі	2011 - 2020 жылдар бірінші кезең: 2011 - 2013 жылдар екінші кезең: 2014 - 2016 жылдар үшінші кезең: 2017 - 2020 жылдар
Нысаналы индикаторлар	Мыналарды: 1) мемлекеттік тілді меңгерген тұрғындардың үлесін (2017 жылға қарай - 80%, 2020 жылға қарай - 90%); 2) мемлекеттік тілді В1 деңгейінде меңгерген мектеп түлектерінің үлесін (2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 100%); 3) мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарындағы қазақ тіліндегі контенттің үлесін (2014 жылға қарай - 53%, 2017 қарай - 62%, 2020 жылға қарай - 72%); 4) тұрғындардың ономастикалық комиссиялардың жұмысындағы шешім қабылдау процесін талқылау кезінде қоғамдық қолжетімділік пен ашықтық қағидаттарының сақталуына қанағаттанушылық дәрежесін (2014 жылға қарай - 60%, 2017 жылға қарай - 75%, 2020 жылға қарай - 90%); 5) қазақ тілінің реттелген терминологиялық қорының үлесін (2014 жылға қарай - 20%, 2017 жылға қарай - 60%, 2020 жылға қарай - 100%); 6) республикадағы орыс тілін меңгерген тұрғындардың үлесін (2020 жылға қарай - 90%); 7) этномәдени бірлестіктер жанындағы қазақ және ана тілдерін оқытатын курстармен қамтылған этностардың үлесін (2014 жылға қарай - 60%, 2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 80%); 8) республикадағы ағылшын тілін меңгерген тұрғындардың үлесін (2014 жылға қарай - 10%, 2017 жылға қарай - 22%, 2020 жылға қарай - 25%); 9) республикадағы үш тілді (мемлекеттік, орыс және ағылшын) меңгерген тұрғындардың үлесін (2014 жылға қарай - 10%, 2017 жылға қарай - 17%, 2020 жылға қарай - 20%) ұлғайту.
Қаржыландыру көздері мен көлемі	2011 - 2020 жылдары Бағдарламаны іске асыруға республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да қаражат жұмсалатын болады. Бағдарламаның бірінші кезеңін іске асыруға арналған мемлекеттік бюджеттің жалпы шығыны 19 134 946 мың теңгені құрайды. 2011 - 2020 жылдарға арналған Бағдарламаны қаржыландыру көлемі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті қаржы жылдарына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады.

Кіріспе

Ескерту. Бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 04.12.2015 № 126 Жарлығымен.

Тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Конституциясының 7 және 93-баптарына, "Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" 1997 жылғы 11 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына, Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 1 ақпандағы № 922 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі Стратегиялық даму жоспарына, "Мемлекеттік бағдарламалардың тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурыздағы № 957 Жарлығына, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқы Ассамблеясының XV сессиясында берген тапсырмаларын орындау жөніндегі Іс-шаралар жоспарының 3-тармағына, Ел бірлігі доктринасына, Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың "100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет" ұлт жоспарына сәйкес әзірленді.

Іске асырылуы он жылға есептелген Бағдарлама елімізде қалыптасқан тіл құрылысын талдауға негізделген, тіл мәселелерімен айналысатын сарапшылар қауымының пікірлері мен ұсыныстары ескеріле отырып әзірленген.

Бағдарламаны әзірлеу кезінде 30-дан астам шет елдің мемлекеттік тіл саясатын жүзеге асыруға қатысты мәселелерінің құқықтық реттеу тәжірибесі зерделенді.

Бұл құжат қоғамдық өмірдің барлық саласында тілдерді дамыту мен қолдану және мемлекеттік тілді кең ауқымды қолдану үшін жағдай жасауға байланысты өзекті проблемаларды шешудің нормативтік-ұйымдастырушылық негізі болып табылады.

Мемлекет басшысы Н.Ә.Назарбаев: "Біз барша қазақстандықтарды біріктірудің басты факторы болып табылатын қазақ тілінің одан әрі дамуы үшін барлық күш-жігерімізді салуымыз керек. Сонымен бірге елімізде тұратын барлық халықтардың өкілдері ана тілдерінде еркін сөйлей, оқи алуына, оны дамытуға қолайлы жағдай тудыру қажет" деп атап көрсеткен болатын.

Ел бірлігі доктринасында мемлекеттік тіл жалпыұлттық және рухани бірліктің басты факторы, негізгі басымдығы ретінде айқындалған. Оны меңгеру әрбір Қазақстан азаматының парызы мен міндеті саналып, жеке өзінің бәсекеге қабілеттілігі мен қоғамдық өмірге араласуының белсенділігін айқындайтын ынталандырушы тетік болуға тиіс.

"100 нақты қадам": баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет" ұлт жоспарындағы негізгі бағыттардың бірі "Мәңгілік Ел" жалпыұлттық патриоттық идеясын іске асыру, сондай-ақ қазақстандықтардың бәсекеге қабілеттілігін арттырудың түйінді факторы ретінде үштілді білім беруді дәйекті түрде дамыту болып табылады.

Бағдарламада белгіленген мақсаттар мен міндеттер Бағдарламаны іске асырудың барлық кезеңіне арнап уәкілетті мемлекеттік орган әзірлейтін және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен бекітілетін Іс-шаралар жоспары арқылы жүзеге асырылады.

Бағдарламада көзделген барлық іс-шаралар жалпыұлттық бірлікті нығайтудың маңызды факторы ретінде мемлекеттік тілді дамытудың басымдығына негізделген және азаматтардың рухани-мәдени және тілдік қажеттіліктерін толық қанағаттандыруға бағытталған. Бағдарламаның барлық іс-шаралары Конституцияның 7-бабына және Қазақстан Республикасы Конституциялық Кеңесінің 2007 жылғы 23 ақпандағы № 3 қаулысына барынша сәйкес түзілген.

Бағдарламаны іске асырудың нәтижелі болуы жоспарланған іс-шараларды іске асырудың тиімділігіне қол жеткізу үшін қажетті нормативтік-құқықтық базаны жетілдіру және негізгі бағдарламалық іс-шараларды мемлекеттік органдардың стратегиялық жоспарларына кіріктіру жолымен қамтамасыз етілетін болады.

Сонымен қатар, бұл шаралардың практикалық нәтижесіне қол жеткізу үшін барлық мемлекеттік органдар мен шаруашылық субъектілері, оның ішінде ұлттық компаниялар мен қаржылық ұйымдар күш жұмылдыруға тиіс.

Қазіргі ахуалды талдау

Ескерту. Бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 04.12.2015 № 126 Жарлығымен.

Тәуелсіз Қазақстанда оңтайлы әлеуметтік-лингвистикалық кеңістік құру тіл саясатын кезең-кезеңмен іске асыру арқылы жолға қойылып отыр.

1997 - 2000 жылдары "Қазақстан Республикасындағы тіл туралы" 1997 жылғы Қазақстан Республикасы Заңының қабылдануына және Тілдерді қолдану мен дамытудың 1998 - 2000 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының бекітілуіне орай қоғам өмірінің негізгі салаларында тіл құрылысының құқықтық негізі қалыптаса бастады.

2001 - 2010 жылдары Тілдерді қолдану мен дамытудың он жылға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру аясында тіл құрылысы стратегиясының мынадай үш бағыты айқындалды: мемлекеттік тілдің әлеуметтік-коммуникативтік қызметін кеңейту және нығайту, орыс тілінің жалпы мәдени қызметін сақтау, Қазақстан халқының басқа да тілдерін дамыту. Сондай-ақ осы кезеңде Мемлекет басшысының бастамасы бойынша "Тілдің үш тұғырлылығы" ұлттық мәдени жобасын іске асыру жұмысы басталды.

Бағдарламаны іске асыру қорытындылары Қазақстан Республикасындағы тіл құрылысының келешекпен сабақтас негізін қалады:

1) мемлекеттік тілді оқытудың инфрақұрылымы елеулі түрде кеңейді: қазақ тілінде оқытып, тәрбиелейтін ұйымдар (балабақшалар мен шағын орталықтар) - 5644, мектептер - 3798, мемлекеттік тілді оқыту орталықтары - 88;

2) іс қағаздарын жүргізуді мемлекеттік тілге көшіру процесі белсенділікпен іске асырылып келеді (мемлекеттік органдардағы қазақ тіліндегі құжаттардың үлес салмағы шамамен 88 %-ды құрайды);

3) мемлекеттік тілді оқытудың әдістемелік базасы әзірлену үстінде (көп деңгейлі оқу-әдістемелік кешендер, жалпы таралымы 720 мың дана 10 түрлі сөздік, жалпы таралымы 260 мың дана екі және үштілді 8 салалық сөздік жарық көрді).

2011-2014 жылдары:

1) 168 баспа жобасы, оның ішінде 48 оқу-әдістемелік құрал, балаларға арналған 35 кітап, 36 салалық сөздік және танымдық, ғылыми, публицистикалық 49 кітап жарық көрді. "Қазақ сөздігі" қазақ тілінің біртомдық үлкен түсіндірме сөздігі, инновациялық негізде әзірленген "Даналық әліппесі" оқыту кешені жарық көрді.";

2) бірқатар тележобалар, реалити-шоулар, қазақ тілін оқыту сабақтары, анимациялық фильмдер және т.б. іске асырылды;

3) ІЕLТS (Ұлыбритания) және ТОЕҒL (Америка Құрама Штаттары) жүйелері бойынша тілді білуді бағалаудың көпдеңгейлі жүйесі негізінде "Қазтест" жүйесі әзірленді;

4) қазақ тілін оқыту орталықтарын аккредиттеу жүйесінің әдіснамасы әзірленді;

5) шетелдегі қазақ диаспорасы өкілдеріне ана тілін үйренуде әдістемелік және ұйымдастырушылық қолдауды ұйымдастыру жүйелі түрде жүргізіліп отыр. Шетелде тұратын отандастарды қолдау мақсатында тұрақты түрде Еуропа қазақтарының дәстүрлі кіші құрылтайы мен өнер фестивалі, сонымен қатар шетелде тұратын отандастарымыздың өмірлік іс-әрекетінің мәселелері бойынша әлеуметтанушылық және талдамалық зерттеулер жүргізіледі;

6) Қазақстандағы этностардың тілдерін оқыту бойынша көптілділіктің инновациялық әдістемесі әзірленді;

7) мемлекеттік тілді үйрету процесіне жаңа ақпараттық технологияларды енгізу мақсатында интернет-портал (сервистің 20-дан астам түрі) құрылып, үнемі жаңартылып тұрады;

8) қазақтілді интернет-ресурстарды, контенттерді дамыту мақсатында тілді қашықтықтан оқыту курстарының саны ұлғайды;

9) мемлекеттік тілдің коммуникативтік функциясы нығаюда (мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарының (бұдан әрі - БАҚ) контентінде электрондық БАҚ-та қазақ тілінде хабар тарату көлемі, сондай-ақ баспа БАҚ-тағы мемлекеттік тілдің үлесі 50 %-дан жоғары).

Қазіргі уақытта отандық телевизиялық арналарда қазақ тіліндегі шығармашылық және авторлық бағдарламалардың үлесі артуда;

10) шетелде тұратын отандастармен мәдени байланыстарды дамыту және нығайту жөніндегі жұмыстар жоспарлы түрде жүргізілуде;

11) "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне ономастика мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2013 жылғы 21 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы және бірқатар заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілер қабылданды;

12) Қазақстанда тұратын этностардың тілдерін мемлекеттік қолдаудың тиімді жүйесі құрылды.

Алдағы онжылдық кезеңдегі (2011-2020 жылдардағы) тіл құрылысының қисыны елімізде бірқатар проблемалық аспектілердің бар болуымен байланысты.

Алдағы онжылдықтағы (2011 - 2020 жылдардағы) тіл құрылысының қисыны елімізде бірқатар проблемалы аспектілердің бар болуымен байланысты.

Қоғамдағы мемлекеттік тілді меңгерудің әркелкі деңгейі. Бұл проблемалы аспект мемлекеттік тілді оқытудың бірыңғай әдіснамасы мен стандарттарының, қазақ тілі оқытушылары мен мамандарының даярлық деңгейінің төмендігімен, қазақ тілін оқыту инфрақұрылымы қызметінің бірыңғай стандарттарының болмауымен, мемлекеттік тілді меңгеру процесін ынталандыру және мониторинг жасау жүйесінің болмауымен тікелей байланысты.

Елдің әлеуметтік-коммуникативтік кеңістігіне мемлекеттік тілдің жеткіліксіз енгізілуі. Бұл бағыттағы проблемалы мәселелер, ең алдымен, халықаралық коммуникациялар, демалу мен ойын-сауық саласында мемлекеттік тілді белсенді қолдану аясының кеңеюіне, оны заңның, ғылымның және жаңа технологиялардың тілі ретінде дамытуға байланысты болып отыр. Сонымен қатар, мемлекеттік тілді қолданудың мәртебесін арттыру, оны отбасы құндылығы ретінде таныту сияқты мәселелердің маңызды тізбесі проблемалы болып табылады, сондай-ақ тіл саласындағы кейбір келеңсіз дақпырттар мен таптаурын пікірлер де осы проблемалардың қатарынан орын алып отыр.

Қазақстан қоғамындағы тіл мәдениетінің төмендеуі. Көрсетілген аспектіде терминология, антропонимика және ономастика салаларындағы проблемалар, сөйлеу және жазу мәдениетін жетілдіру, сондай-ақ үйлесімді тілдік орта құру қажеттілігі лингвистикалық кеңістікті одан әрі өрістетуде айтарлықтай қиындықтар тудырып отыр.

Осы ретте тіл мәдениеті нормаларының сақталуы бойынша шаралар ұйымдастыру көзделеді.

Қазақстандықтардың лингвистикалық капиталын сақтау және нығайту қажеттілігі. Бұл аспектіде қазақстандықтардың бәсекелестік басымдығы ретінде орыс тілін меңгеру деңгейін сақтауға, Қазақстан мәдениетінің тілдік әралуандығын қалыптастыратын этностардың тілдерін дамыту үшін жағдай жасауға және халықаралық іскерлік қарым-қатынас құралы ретінде ағылшын және басқа да шет тілдерін оқып-үйренуге байланысты проблемалар жиынтығы бар.

Осы проблемаларды шешудің және нормативтік-құқықтық базаны жетілдірудің басым қажеттілігі бағдарламаның мынадай мақсаттары мен міндеттерді көздейді.

Бағдарламаның мақсаттары, міндеттері, нысаналы индикаторлары
және оны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

Ескерту. Бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 04.12.2015 № 126 Жарлығымен.

Бағдарламаның басты мақсаты - Қазақстанда тұратын барлық этностардың тілдерін сақтай отырып, қазақстандық біртектілік пен бірлікті нығайтудың аса маңызды факторы ретінде мемлекеттік тілдің кең ауқымды қолданысын қамтамасыз ететін үйлесімді тіл саясаты.

Бағдарламалық мақсаттар:

1) мемлекеттік тілді меңгеруді қамтамасыз етудің тиімді тәсілдеріне қол жеткізу;

2) мемлекеттік тілді көпшіліктің кеңінен қолдануына қол жеткізу;

3) дамыған тіл мәдениеті - зиялы ұлттың әлеуеті;

4) қазақстандықтардың лингвистикалық капиталын дамыту.

Нысаналы индикаторлар:

1) мемлекеттік тілді меңгерген тұрғындардың үлесін (2017 жылға қарай - 80%, 2020 жылға қарай - 90%);

2) мемлекеттік тілді В1 деңгейінде меңгерген мектеп түлектерінің үлесін (2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 100%);

3) мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарындағы қазақ тіліндегі контенттің үлесін (2014 жылға қарай - 53%, 2017 жылға қарай - 62%, 2020 жылға қарай - 72%);

4) тұрғындардың ономастикалық комиссиялардың жұмысындағы шешім қабылдау процесін талқылауға қоғамдық қолжетімділік пен ашықтық қағидаттарының сақталуына қанағаттанушылық дәрежесін (2014 жылға қарай - 60%, 2017 жылға қарай - 75%, 2020 жылға қарай - 90%);

5) қазақ тілінің реттелген терминологиялық қорының үлесін (2014 жылға қарай - 20%, 2017 жылға қарай - 60%, 2020 жылға қарай - 100%);

6) республикадағы орыс тілін меңгерген тұрғындардың үлесін (2020 жылға қарай - 90%);

7) этномәдени бірлестіктер жанындағы қазақ және ана тілдерін оқытатын курстармен қамтылған этностардың үлесін (2014 жылға қарай - 60%, 2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 80%);

8) республикадағы ағылшын тілін меңгерген тұрғындардың үлесін (2014 жылға қарай - 10%, 2017 жылға қарай - 22%, 2020 жылға қарай - 25%);

9) республикадағы үш тілді (мемлекеттік, орыс және ағылшын) меңгерген тұрғындардың үлесін (2014 жылға қарай - 10%, 2017 жылға қарай 17%, 2020 жылға қарай - 20%) ұлғайту.

Міндеттер:

1) мемлекеттік тілді оқытудың әдіснамасын жетілдіру және стандарттау;

2) мемлекеттік тілді оқытудың инфрақұрылымын дамыту;

3) мемлекеттік тілді оқыту процесін ынталандыру;

4) мемлекеттік тілді қолдану мәртебесін арттыру;

5) мемлекеттік тілге сұранысты арттыру;

6) қазақ тілінің лексикалық қорын жетілдіру және жүйелеу;

7) тіл мәдениетін жетілдіру;

8) коммуникативтік-тілдік кеңістіктегі орыс тілінің қызмет етуі;

9) Қазақстандағы тілдік әралуандықты сақтау;

10) ағылшын және басқа да шет тілдерін оқып-үйрену.

Нәтижелер көрсеткіштері:

1) мемлекеттік білім беру тапсырысы шеңберінде оқытылатын болашақ қазақ тілі пәні оқытушыларының саны (жыл сайын 500 адам);

2) онлайн режимінде қашықтан қол жеткізу мүмкіндігін пайдалана отырып ұйымдастырылған мемлекеттік тілді оқыту орталықтары оқытушыларының біліктілігін арттыруға бағытталған іс-шаралардың үлесі (2014 жылға қарай - 20%, 2017 жылға қарай - 50%, 2020 жылға қарай - 90%);

3) мемлекеттік тілді оқитындар санының өсуі (2014 жылға қарай - 30%, 2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 100%);

4) "Қазтест" жүйесі арқылы анықталатын мемлекеттік тілді В1 деңгейінде меңгерген мемлекеттік қызметшілердің үлесі (2017 жылға қарай - 25%, 2020 жылға қарай - 35%) С1 деңгейінде (2017 жылға қарай - 5%, 2020 жылға қарай - 15%);

5) "Қазтест" жүйесі арқылы анықталатын мемлекеттік тілді В1 деңгейінде меңгерген мемлекеттік қызмет көрсететін ұйымдардағы қызметкерлердің үлесі (2017 жылға қарай - 10%, 2020 жылға қарай - 20%), С1 деңгейінде (2017 жылға қарай - 5%, 2020 жылға қарай -10%);";

6) мемлекеттік тілді көпшіліктің кеңінен қолданылуына бағытталған мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстың үлесі (жыл сайын 10%);

7) мемлекеттік БАҚ эфиріндегі мемлекеттік тілдегі жаңа телевизиялық жобалар санының өсуі (жыл сайын 10%);

8) мемлекеттік тілде шығатын баспа БАҚ-ты қолдауға бағытталған мемлекеттік ақпараттық тапсырыстың үлесі (жыл сайын 50%);

9) көрнекі ақпараттың пайдаланылуын бақылаудың өңірлерді қамту дәрежесі (2014 жылға қарай - 30%, 2017 жылға қарай - 50%, 2020 жылға қарай - 100%);

10) терминологиялық комиссия бекіткен терминдердің саны (2017 жылға қарай - 18000, 2020 жылға қарай - 27000);

11) қазақ және ана тілдерін үйрету бойынша әдістемелік көмекпен қамтылған ұлттық-мәдени бірлестіктері бар этностардың үлесі (2014 жылға қарай - 20%, 2017 жылға қарай - 60%, 2020 жылға қарай - 100%);

12) орталықтардың жалпы санына шаққанда ағылшын және басқа да шет тілдерін үйрету бойынша қызмет көрсететін мемлекеттік тіл оқыту орталықтарының үлесі (2014 жылға қарай - 50%, 2017 жылға қарай - 75%, 2020 жылға қарай - 100%).

Бағдарламаның негізгі бағыттары, алға қойылған мақсаттарға
қол жеткізу жолдары және тиісті шаралар

Ескерту. Бөлімге өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 04.12.2015 № 126 Жарлығымен.

Бірінші бағыт - мемлекеттік тілді меңгеру

Мақсаты: "Мемлекеттік тіл - жалпыұлттық бірліктің басты факторы"

Нысаналы индикаторлар:

1) мемлекеттік тілді меңгерген тұрғындардың үлесі (2017 жылға қарай - 80%, 2020 жылға қарай - 90%);

2) мемлекеттік тілді В1 деңгейінде меңгерген мектеп түлектерінің үлесі (2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 100%).

Бағдарламаның бірінші бағытын іске асыру арқылы Қазақстанның барша азаматтарының мемлекеттік тілді меңгеру жүйесін құру жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру көзделеді. Бұл жүйенің өзегінде үшқұрамды негіз бар - мемлекеттік тілді оқыту әдіснамасын жетілдіру, оқытудың инфрақұрылымын кеңейту және мемлекеттік тілді меңгеру процесін ынталандыру. Аталған тәсіл бірінші бағыттың үш міндетін айқындайды.

1. Мемлекеттік тілді оқыту әдіснамасын жетілдіру және стандарттау

Қазақ тілін оқыту әдіснамасын жетілдіру үшін ең алдымен, оқытудың тиісті стандарттарын жетілдіру және үздіксіз білім беру моделін жасау арқылы мемлекеттік тілді меңгеру деңгейін бағалау жүйесін енгізу қарастырылып отыр.

Көпдеңгейлі стандарт арқылы тілді А1-А2 деңгейлері бойынша қарапайым түрде пайдалану, тілді В1-В2 деңгейлері бойынша өз бетінше пайдалану және тілді С1-С2 деңгейлері бойынша біліктілікпен пайдалану көзделуге тиіс.

Құрылған стандартты жүйенің негізінде мемлекеттік тілді оқытудың әдіснамалық негізін дайындау, оның ішінде мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін де әзірлеу көзделеді.

Осы шаралар мемлекеттік тілді бастауыш сыныптарындағы оқушылардың А1 деңгейінде, орта буындағы оқушылардың А2 деңгейінде, мектептің жоғары сынып, сондай-ақ техникалық және кәсіптік білім беру мекемелері оқушыларының В1 деңгейінде, жоғары оқу орны студенттерінің В2 деңгейінде, жоғары оқу орнынан кейін білім алатындардың С1 деңгейінде игеруін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.

Бұған қоса, тілді меңгеру үлгілерін жетілдіру мен жаңғырту көзделеді. Қазақ тілі толыққанды күнделікті қызметтік және кәсіптік қарым-қатынас тіліне айналуға тиіс.

Үздіксіз білім беру моделі арқылы қазақ тілін оқытудың стандарты негізінде шығармашылық педагогикалық ізденістің және оқытудың жаңа әдістемелерін әзірлеудің тұрақты процесі сөзсіз қажеттілікке айналатын болады.

Қолданыстағы заңнама талаптарына сәйкес қазақ тілі оқытушыларын оқыту және олардың біліктілігін арттыру құрылатын жүйенің қажетті құрамдас бөлігі болып табылады.

Мамандарды жоғары сапалы деңгейде оқыту ісін жүргізуге ұйымдастырушылық және әдістемелік мүмкіндігі бар ғылыми-білім беру орталықтары санының аздығына байланысты қашықтан оқыту жүйесін кеңінен енгізу көзделеді.

2. Мемлекеттік тілді оқытудың инфрақұрылымын дамыту Қазақстанның барша азаматтарының мемлекеттік тілді меңгеру жүйесінің ең қажетті екінші құрамдас бөлігі - қазақ тілін оқыту орталықтарының аккредиттелген желісін құру болып табылады. Қазақ тілін оқытуға арналған осы орталықтар оқу орындарын бітірген Қазақстанның ересек азаматтарының мемлекеттік тілді меңгеруінің инфрақұрылымдық базасына айналуға тиіс.

Аталған бағытты жүзеге асыру Мемлекеттік тілді оқыту орталықтарының білім беру қызметіне міндетті талаптарды енгізуді көздейді.

Бұл үшін, ең алдымен, орталықтардың білім беру қызметіне қойылатын талаптарды енгізу үшін құқықтық базаны, сондай-ақ мемлекеттік тілді оқыту орталықтарын осы талаптарға сәйкес аккредиттеуді жүзеге асыру үшін құқықтық негізді жетілдіру жөнінде шаралар қабылдау.

Сонымен қатар, мемлекеттік тілді оқыту орталықтарының қызметін рейтингтік бағалау жүйесін енгізу қарастырылады.

Орталықтардың рейтингін жасауға орталық тыңдаушыларының "Қазтест" бағдарламасы бойынша емтихан тапсыру нәтижелері туралы шынайы мәліметтер негіз болады. Рейтинг мәліметтері қоғам үшін де, бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен жариялау үшін де қолжетімді болмақ.

Рейтинг жүйесін енгізу үшін мемлекеттік тілді оқыту орталықтары қызметіне рейтингтік бағалау жүргізудің құқықтық негізі мен әдіснамасын әзірлеу қажет.

3. Мемлекеттік тілді оқыту процесін ынталандыру

Қойылған мақсатқа қол жеткізудің үшінші міндетті құрамдас бөлігі мемлекеттік тілді оқыту процесін ынталандыру және мониторинг жүргізу жүйесін құру болып табылады.

Аталған міндетті мемлекеттік қызметшілердің, мемлекеттік қызмет көрсету, сондай-ақ халыққа қызмет ұсыну саласындағы ұйымдардың қызметкерлерінің (банктер, сауда ұйымдары, қызмет көрсету саласы және тағы басқалары) қазақ тілін білу деңгейіне қойылатын ең төменгі талаптарды айқындау арқылы іске асыру көзделеді. Аталған шара мемлекеттік тілді меңгеру деңгейіне қойылатын талаптарды бекітетін құқықтық базаны әзірлеуді, сондай-ақ мемлекеттік қызметшілерге қазақ тілін оқыту жүйесін ұйымдастыруды қажет етеді.

Мемлекеттік тілді қажетті көлемде меңгермеген мемлекеттік қызметшілер мен мемлекеттік қызмет көрсететін ұйымдардың қызметкерлерінің мемлекеттік тілді білу деңгейі жыл сайын "Қазтест" бағдарламасының негізінде анықталуы тиіс.

Әрбір мекеме ұйымдастырған мемлекеттік тілді оқыту курсының аяқталуы бойынша қызметкерлер "Қазтест" жүйесі арқылы сертификаттық тестілеуге қатысып, білім деңгейін анықтайды.

Қызметкерлердің қазақ тілін білу деңгейі қазақ тілінің коммуникативтік талаптарын анықтайтын ұлттық стандарттар негізінде белгіленеді.

Тест технологиясы диагностикалық және сертификаттық тесттен тұрады.

Білім беру жүйесінің барлық сатыларында мемлекеттік тілді білу деңгейін бағалау және бақылау жүйесін жетілдіру мәселесін пысықтау көзделеді. Қазақ тілі мемлекеттік аралық бақылау (МАБ) мен ұлттық бірыңғай тестілеудің (ҰБТ) қажетті және міндетті құрамдас бөлігіне айналуға тиіс.

Қазақ тілін үйренуге мүдделі барлық тұлғаларға кеңінен мемлекеттік қолдау көрсету көзделген. Осы шаралардың қатарында мемлекеттік тілді оқыту орталықтарының жанынан білім деңгейі бойынша тегін курстар ұйымдастыру, сондай-ақ осы жұмысқа мемлекеттік-жекеше серіктестік әдістерін қолдану қарастырылған.

Сонымен қатар, оқытудың инновациялық түрлері мен әдістемелерін әзірлеу арқылы қазақ тілін қашықтан оқытуды кеңінен енгізу көзделеді.

Шетелдегі қазақ диаспорасының өкілдеріне ана тілін меңгеру үшін саяси-дипломатиялық, әдістемелік және ұйымдастырушылық қолдау көрсетілетін болады. Сонымен қатар отандастар мәселелері бойынша сараптамалық және зерттеу жұмыстарының жүйесін ұйымдастыру көзделеді.

Нәтижелер көрсеткіштері:

3) мемлекеттік тілді оқитындар санының өсуі (2014 жылға қарай - 30%, 2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 100%);

5) "Қазтест" жүйесі арқылы анықталатын мемлекеттік тілді В1 деңгейінде меңгерген мемлекеттік қызмет көрсететін ұйымдардағы қызметкерлердің үлесі (2017 жылға қарай — 10%, 2020 жылға қарай - 20%), С1 деңгейінде (2017 жылға қарай - 5%, 2020 жылға қарай - 10%);

Екінші бағыт - мемлекеттік тілді көпшіліктің қолдануына қол жеткізу және оның пайдаланылу аясын кеңейту

Мақсаты: "Мемлекеттік тілдің көпшіліктің кеңінен қолдануына қол жеткізу"

Нысаналы индикаторлар:

1) мемлекеттік бұқаралық ақпарат құралдарындағы қазақ тіліндегі контенттің үлесі (2014 жылға қарай - 53%, 2017 қарай - 62%, 2020 жылға қарай - 72%).

Екінші мақсатқа қол жеткізудің алгоритмі арқылы мемлекеттік тілдің беделін арттыру мен қолданылу аясын кеңейту жөніндегі жұмысты жүзеге асыруды көздейді.

1. Мемлекеттік тілді азаматтық қоғам институттарында және бұқаралық ақпарат құралдарында кеңінен қолдану.

Бұл міндетті іске асыруға қоғамдық санада мемлекеттік тілде сөйлеушінің беделді бейнесін қалыптастыру және орнықтыру арқылы қол жеткізіледі. Осы бағыттағы негізгі рөлге PR-технологиялар ие болады. Бұл үшін мемлекеттік тілді көпшіліктің қолдануына қол жеткізу және насихаттау жөніндегі арнайы жұмыстарды ұйымдастыру көзделеді.

Нысаналы аудиториялардың негізгі ерекшеліктерін ескере отырып, әртүрлі позитивті бейнелер мен модельдерді әзірлеу негізінде мемлекеттік тілде сөйлеушінің беделді бейнесін қалыптастыру жөніндегі жұмысқа табысқа жеткен, мәртебелі тұлғаларды, оның ішінде мемлекеттік және басқа да тілдерді білетін этнос өкілдерін тарту көзделеді.

Аталған жұмыстар жиынтығы, сондай-ақ мемлекеттік тілде сөйлеушінің беделді бейнесін қалыптастыру процесіне мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс тетігі мен мемлекеттік ақпараттық тапсырыс негізінде бұқаралық ақпарат құралдары арқылы үкіметтік емес сектордың шығармашыл әлеуетін тартуды талап етеді.

Жоспарланып отырған шаралар қатарында Интернетті қоса алғанда, БАҚ-тың барлық түрінде мемлекеттік тілді көпшіліктің қолдануына қол жеткізетін үлгі тұтарлық бейнелерді медиалық ротациялау, көпшілікке арналған мерзімді басылымдарды шығаруды, негізгі нысаналы аудиториялар үшін көрнекі және имидждік өнімдер шығара отырып, көрнекі үгіт құралдарының PR іс-шаралар кешенін ұйымдастыруды қамтамасыз ету.

Мемлекеттік тілді көпшіліктің қолдануына қол жеткізу жөніндегі жұмысқа бірлескен акциялар өткізу арқылы мемлекеттік-жекеше серіктестік әдістерін тарту көзделеді.

Мемлекеттік тілді отбасы құндылығы ретінде көпшіліктің қолдануына қол жеткізу аталған жүйенің маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Қазақ тілінде сөйлейтін, оның ішінде этностар мен шетелдік диаспоралар өкілдерінің танымал отбасыларын РR жұмысына тарту арқылы мемлекеттік тілді отбасындағы қарым-қатынас тілі ретінде көпшіліктің қолдануына қол жеткізу жөнінде ауқымды науқан ұйымдастыру көзделеді.

Сонымен қатар қоғамдық пікір көшбасшыларын тарта отырып, ақпараттық-идеологиялық сипаттағы шаралар кешенін - ақпараттық және қоғамдық науқандар, ірі қоғамдық қозғалыстар, акциялар мен жобалар ұйымдастыру талап етіледі.

Қоғамдық пікірді қалыптастыру жөніндегі жұмыстардың маңызды элементінің бірі - мемлекеттік тілді қолдану мәселелеріндегі ұнамсыз таптаурындарды бейтараптандыру көзделеді.

Осы бағыттағы жұмыс мемлекеттік тілді пайдалану мен қолдану саласындағы ұнамсыз таптаурын пікірлерді алдын ала анықтау жөнінде зерттеу-талдау қызметін жүргізу, қажетті шаралар кешенін айқындау арқылы жолға қойылады.

Үкіметтік емес сектор мен масс-медиа әлеуеті мемлекеттік тілді қолдану саласындағы жағымсыз аспектілерді қоғамдық айыптау тетіктерін қалыптастыру жөніндегі жұмыстың негізгі ресурсына айналуға тиіс.

2. Мемлекеттік тілге сұранысты арттыру

Қойылған мақсатқа қол жеткізудің екінші міндеті мемлекеттік тілдің қолданылу аясын кеңейту, қоғамның тыныс-тіршілігінің барлық саласына кіріктіру болып табылады.

Осы бағытта мемлекеттік тілде хабар тарататын жаңа телевизиялық арналар құру арқылы тілдік ортаны қалыптастырудағы БАҚ-тың рөлін күшейтуге ерекше назар аударылып отыр. Бұл ретте цифрлық телерадио хабарларын таратуды енгізу арқылы айрықша мүмкіндіктер ашылады.

Сондай-ақ балалар мен жастарға арналған қазақ тіліндегі контентті кеңейту, арнайы оқыту бағдарламаларын жасап, фильмдер түсіру арқылы мемлекеттік тілді оқыту процесін ұйымдастыруда медиалық саланың әлеуетін белсенді пайдалану көзделеді.

Сондай-ақ қазақ тіліндегі интернет-ресурстарды мемлекеттік қолдау жүйесі арқылы қазақ тілді БАҚ-тарға жүйелі қолдау көрсету де маңызды аспект болып саналады.

Қоғамдағы тіл мәдениетін тікелей қалыптастыратын адамдар ретінде БАҚ қызметкерлеріне қойылатын міндетті тілдік біліктілік талаптарын енгізу ерекше рөлге ие болады.

Сонымен бірге, аталған бағытта мемлекеттік тілді ғылым, заңнамалық актілер және жаңа технологиялар тілі ретінде дамыту шаралары көзделеді.

Осы ретте дәстүрлі және инновациялық тәсілдер негізінде өзіндік ғылыми-технологиялық тілдік базаны қарқынды дамыту барынша өзекті болып саналады.

Энциклопедияларды, ғылыми-публицистикалық, іскерлік, көркем және басқа да әдебиеттерді түпнұсқа тілінен қазақ тіліне аудару ісін ұйымдастыру және көп таралыммен шығару мемлекеттік тілдің қазіргі қолданбалы ғылым тілі ретіндегі рөлін барынша күшейтуге мүмкіндік береді.

Сонымен бірге, "электрондық үкімет" шеңберінде электрондық қызмет көрсетудің барлық деңгейінде қазақ тілінің қолданылуын жандандыра түсу көзделеді.

Қазақ тілінің халықаралық қарым-қатынас, демалыс және ойын-сауық саласында қолданылуын кеңейте түсу де көзделіп отыр.

Мәдениет мекемелерінің репертуарларын қазақ тіліндегі жаңа контентпен толықтыру қажеттілігі мемлекеттік тілдегі жаңа қойылымдарды және жобаларды, оның ішінде балалар мен жасөспірім көрермендер аудиториясына лайықталған шығармаларды туындату үшін шығармашыл әлеуетті ынталандыруға арналған конкурстық шараларды ұйымдастыру және өткізудің міндеттерін айқындап берді.

Бұқаралық мәдени, спорт және басқа да көпшілік шараларды өткізген кезде мемлекеттік тілді кеңінен қолдану сөзсіз қажеттілікке айналуға тиіс.

Халықаралық кездесулер өткізіп, шарттарды, келісімдерді және өзге де халықаралық актілерді ресімдеу кезінде мемлекеттік тіл негізгі тіл болуға тиіс.

Этнотуристік іс-шараларды (мәдени-этнографиялық ескерткіштерге саяхат, скаутинг, балалардың этносаяхаттары және жазғы этнолагерьлер) ұйымдастырған кезде мемлекеттік тілдің әлеуетін белсенді пайдалану өте өзекті болып саналады.

Нәтижелер көрсеткіштері:

мемлекеттік тілді көпшіліктің қолдануына қол жеткізуге бағытталған мемлекеттік әлеуметтік тапсырыстың үлесі (жыл сайынғы мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты іске асыруға бөлінетін қаражаттың жалпы көлемінің 10 %-ынан кем емес);

мемлекеттік БАҚ эфирінде мемлекеттік тілдегі жаңа телевизиялық жобалар санының өсуі (жыл сайынғы телевизиялық жобалардың жалпы санының - 10 %-ы);

мемлекеттік тілде шығатын баспасөзді қолдауға бағдарланған мемлекеттік ақпараттық тапсырыстың үлесі (жыл сайын 50 %-дан кем емес).

Үшінші бағыт - қазақстандықтардың тіл мәдениетінің деңгейін арттыру

Мақсаты: "Дамыған тіл мәдениеті - зиялы ұлттың әлеуеті"

Нысаналы индикаторлар:

1) тұрғындардың ономастикалық комиссиялардың жұмысындағы шешім қабылдау процесін талқылауға қоғамдық қолжетімділік пен ашықтық қағидаттарының сақталуына қанағаттанушылық дәрежесін (2014 жылға қарай - 60%, 2017 жылға қарай - 75%, 2020 жылға қарай - 90%);

1. Қазақ тілінің лексикалық қорын жетілдіру және жүйелеу

Аталған бағытты іске асыру арқылы ең алдымен, әкімшілік-аумақтық бірліктердің атауларын жүйеге келтіруді қамтамасыз ету көзделеді.

Ономастика саласындағы жұмысты жетілдіру арқылы, ең алдымен, ономастикалық жұмыстарды жүргізген кезде ашықтық қағидаттарын енгізу, қоғамдық пікірді ескеру, шешімдерді қабылдау процесіне азаматтық қоғам институттарын және бұқаралық ақпарат құралдарын кеңінен тарту көзделеді.

Бұл нәтижеге қол жеткізу үшін ономастика саласындағы нормативтік құқықтық базаны жетілдіре түсу, сондай-ақ географиялық объектілердің атауларын мемлекеттік тілде жазу, оны орыс және басқа да тілдерде транслитерациялаудың ережелерін әзірлеу талап етіледі.

Антропонимикалық атауларды және көрнекі ақпараттарды сәйкестендіруді жүзеге асыру мемлекеттік тілде антропонимикалық белгілеулерді жазу мен сәйкестендіру жөніндегі бірыңғай талаптарды әзірлеуді, сондай-ақ көрнекі ақпаратты көркем ресімдеу туралы нормативтік құқықтық базаны жетілдіруді талап етеді.

Терминологиялық лексиконы біріздендіру, терминологиялық қорды толықтыру жөніндегі міндет өте өзекті болып саналады.

Қазақ терминологиясын жүйелеу жөніндегі жаңа талаптарды әзірлеу, терминдерді және атауларды негізгі қағидаларға, қазақ тілінің жазу нормаларына сәйкес ретке келтіру жұмыстары қажетті шаралар болып есептеледі.

Аталған жұмыс әлемдік тәжірибені, туыстас тілдердің үлгілерін, халықаралық терминдерді және терминологиялық атауларды пайдалану арқылы, сондай-ақ жаңадан бекітілген терминдерді бұқаралық ақпарат құралдарында пайдалану жиілігіне тұрақты мониторинг жасау жағдайында жүргізілуге тиіс.

Терминологиялық қорды жаңа терминдермен жаңарту тілдік тарихи мұраны қайта жаңғыртуды, сондай-ақ терминтану мен терминография жөніндегі арнайы жұмыстарды жүргізуді талап етеді.

Сонымен қатар салалық терминологияның бірыңғай электрондық базасын құрып, қазақ терминологиясының жалпы қорын жасап, веб-сайттар мен порталдарға орналастыру көзделеді.

Сондай-ақ үздіксіз тілдік өзгерістер процесін тіркеп отыратын, тілдің лексикалық және грамматикалық құрылысын сипаттайтын жүйе құру қажеттілігі де өте өзекті болып табылады.

Тілдерді қолдану саласындағы заңнаманың сақталуына бақылауды күшейту ұсынылып отырған жүйенің негізгі құрамдас бөліктерінің бірі болуға тиіс.

Осы жұмыс аясында құқықтық олқылықтарды жою және тіл туралы заңнаманы бұзғаны үшін жауапкершілікті күшейту тұрғысынан нормативтік құқықтық базаны жетілдіру талап етіледі.

Көрнекі және жарнамалық ақпарат құралдарында қазіргі қазақ әдеби тілінің тиісінше қолданылуын бақылауды күшейту де қажетті шаралар қатарына жатады.

2. Тіл мәдениетін жетілдіру

Қазақстандықтардың тіл мәдениетінің деңгейін көтерудің қажетті құрамдас бөлігі сөйлеу мәдениетін дамыту болуға тиіс.

Айтыстар, мүшәйра, пікірталас турнирлерін және жыраулар мен жыршылар конкурстарын ұйымдастыру және өткізу осы бағыттағы негізгі шаралар болып табылады.

Қазақ жазуын одан әрі жетілдіру сауаттылықты арттыруға бағытталған конкурстық іс-шаралар кешенін ұйымдастыру және өткізу арқылы іске асырылатын болады. Сонымен бірге мемлекеттік тіл мәселесімен айналысатын мерзімді баспа басылымдарын мемлекет тарапынан қолдау талап етіледі.

Сонымен қатар, ақпараттық-анықтамалық электрондық тілдік қызметті құру және одан әрі дамыту, элективті, қосымша курстарды ұйымдастыру арқылы мемлекеттік тілдегі іскери ресми жазба дағдыларын үйрету жүйесін ұйымдастыру жоспарланып отыр.

Үйлесімді тілдік ортаны сақтау қажеттілігі тіл мәдениетін жетілдіру жөніндегі міндеттердің өзегіне айналып отырғаны сөзсіз. Жұртшылықты, мәдениет және өнер қайраткерлерін, БАҚ-ты кеңінен тарта отырып, Мемлекеттік тіл күнін ұйымдастыру және өткізу, түркі жазбаларына арналған іс-шаралар кешенін ұйымдастыру, сондай-ақ тіл мәдениетін насихаттауға бағытталған шараларды өткізу дәстүрін жалғастыру жұмыстары қажетті шаралар қатарына жатады.

Нәтижелер көрсеткіштері:

1) көрнекі ақпараттың пайдаланылуын бақылаудың өңірлерді қамту дәрежесі (2014 жылға қарай - 30%, 2017 жылға қарай - 50%, 2020 жылға қарай - 100%);

2) терминологиялық комиссия бекіткен терминдердің үлесі (2017 жылға қарай - 18000, 2020 жылға қарай - 27000);

Төртінші бағыт - лингвистикалық капиталды дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасау

Мақсаты: "Қазақстандықтардың лингвистикалық капиталын дамыту"

Нысаналы индикаторлар:

1) республикадағы орыс тілін меңгерген тұрғындардың үлесі (2020 жылға қарай - 90%);

2) этномәдени бірлестіктер жанындағы қазақ және ана тілдерін оқытатын курстармен қамтылған этностардың үлесі (2014 жылға қарай - 60%, 2017 жылға қарай - 70%, 2020 жылға қарай - 80%);

3) республикадағы ағылшын тілін меңгерген тұрғындардың үлесі (2014 жылға қарай - 10%, 2017 жылға қарай - 22%, 2020 жылға қарай - 25%);

4) республикадағы үш тілді (мемлекеттік, орыс және ағылшын) меңгерген ересек тұрғындардың үлесі (2014 жылға қарай - 10%, 2017 жылға қарай - 17%, 2020 жылға қарай - 20%).

1. Коммуникативтік-тілдік кеңістіктегі орыс тілінің қызмет етуі

Төртінші бағытты іске асыру арқылы Қазақстанның коммуникативтік-тілдік кеңістігінде орыс тілінің қатысуын қамтамасыз ету жөніндегі жүйелі жұмыстарды ұйымдастыру көзделеді.

Мұның аясында орыс тілін оқыту жүйесін оқу-әдістемелік және зияткерлік тұрғыдан одан әрі қамтамасыз ету, сондай-ақ оқытушы кадрларды кәсіптік тұрғыдан оқыту жөніндегі жұмыс жалғасатын болады.

Орыс тілінің қолданылуын ақпараттық қолдауға Қазақстанның ақпараттық кеңістігінде орыс тілін пайдалануды қамтамасыз ету арқылы қол жеткізілетін болады.

2. Қазақстандағы тілдік әралуандықты сақтау

Осы міндет аясында, ең алдымен, Қазақстанда тұратын этнос өкілдерінің ана тілдерін оқытуға жағдай жасау көзделеді. Бұл үшін жексенбілік мектептерге оқу-әдістемелік көмек көрсету, сондай-ақ ана тілдерін оқыту кезінде тілді білетін тәжірибелі педагог мамандарды тарту және халықаралық тәжірибені, заманауи технологияларды пайдалану жоспарланады.

Бұған қоса, этностардың тілдерін сақтау және мәдениеттерді өзара байыту үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз ету көзделеді. Кеңінен ақпараттық қолдау арқылы мәдени-көпшілік іс-шараларды ұйымдастыру, этностардың тарихи және қазіргі заманғы жазба мұрасын сақтауды қамтамасыз ету жұмыстары қажетті шаралар қатарына жатады.

Халықтың шығармашылық тұрғыдан өсуіне жәрдемдесу этностардың мәдени және шығармашылық мүмкіндіктерін одан әрі іске асыру арқылы жоспарланады.

3. Ағылшын және басқа да шет тілдерін оқып-үйрену

Қазақстандықтардың лексикалық капиталының негізгі құрамдас бөліктерінің бірі іскерлік және халықаралық қарым-қатынас құралы ретіндегі шет тілдері болып табылады.

Осы міндеттің аясында шет тілдерін оқыту процесінің ауқымды білім беру кеңістігін сақтау көзделіп отыр.

Шет тілдік мәдениетпен өзара іс-қимыл жасау мақсатында халықаралық ынтымақтастықты кеңейту арқылы үкіметаралық келісімдер аясындағы мәдени-көпшілік іс-шаралар - Шет мемлекеттердің мәдениет күндерін, көрмелер өткізу, көркем және деректі фильмдерді түпнұсқа тілінде көрсету көзделеді.

4. Оқытудың үштілді моделін дамыту.

Осы бағыт шеңберінде үштілді білім беру идеясын насихаттауға және ынталандыруға бағытталған арнайы іс-шараларды ұйымдастыру жөніндегі жұмыс көзделген.

Сонымен қатар мектепке дейінгі ұйымдар мен орта білім беру ұйымдарындағы үштілді білім беру және тәрбиелеу қызметіне арналған әдістемелік материалдарды әзірлеу және шығару да көзделген.

Нысаналы топтарда үштілді білім беруді ілгерілету жөніндегі ақпараттық стратегияны іске асыру шеңберінде көрсетілген бағытты кеңінен жария ету көзделген.

Нәтижелер көрсеткіштері:

1) "қазақ және ана тілдерін үйрету бойынша әдістемелік көмекпен қамтылған этно-мәдени бірлестіктері бар этностардың үлесі (2014 жылға қарай - 20 %, 2017 жылға қарай - 60 %, 2020 жылға қарай - 100 %);

2) орталықтардың жалпы санына шаққанда ағылшын және басқа да шет тілдерін үйрету қызметтерін ұсынатын мемлекеттік тілді оқыту орталықтарының үлесі (2014 жылға қарай - 50 %, 2017 жылға қарай - 75 %, 2020 жылға қарай - 100 %).

Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

Бағдарламаны іске асыру үш кезеңде жүзеге асырылады.

Бірінші кезеңде (2011 - 2013 жылдар) тілдерді одан әрі дамыту мен қолданудың нормативтік-құқықтық және әдіснамалық базасын жетілдіруге бағытталған кешенді шаралар өткізу көзделеді.

Мәселен, бірінші кезеңнің аясында мемлекеттік тілді оқыту стандарттарын жетілдіру, қазақ тілін оқыту орталықтарын аккредиттеудің және олардың қызметін рейтингтік бағалау ісінің құқықтық негізін әзірлеу жұмыстарын жүзеге асыру қарастырылады.

Бұған қоса, әкімшілік-аумақтық бірліктердің атауларын жүйелеуді қамтамасыз ету мәселесі бойынша ономастика саласындағы, терминологиялық лексиканы біріздендіру мәселесі бойынша терминология саласындағы, сондай-ақ антропонимикалық атаулар мен көрнекі ақпаратты сәйкестендіруді жүзеге асыру мәселесі бойынша антропонимика саласындағы нормативтік құқықтық базаны жетілдіру көзделеді.

Сонымен қатар, құқықтық олқылықтарды жою мен тіл туралы заңнаманың бұзылғаны үшін жауапкершілікті күшейту тұрғысынан нормативтік құқықтық базаны жетілдіру көзделеді.

Осы кезеңде мемлекеттік тілді көпшіліктің кеңінен қолдануына қол жеткізетін, Қазақстанда тұратын этностардың тілдерін сақтауға және оқып-үйренуге қолайлы жағдайлар жасайтын ұйымдастырушылық-практикалық шаралар кешені, сондай-ақ нәтижелердің тиімділігіне мониторинг жүргізу жүйесін енгізу көзделеді.

Екінші кезең (2014 - 2016 жылдар) аясында мемлекеттік тілді оқып-үйрену және қолдану саласында, сондай-ақ тілдік әралуандықты сақтауда жаңа стандарттар, технологиялар мен әдістерді енгізу жөніндегі практикалық шаралар кешенін іске асыру қарастырылады. Сонымен қатар, осы кезеңде Мемлекеттік тілді оқыту орталықтарын аккредиттеу ісін жүргізу, сондай-ақ олардың қызметіне рейтингтік бағалауды енгізу жұмыстары басталады.

Мемлекеттік тілді меңгеруді ынталандыру жүйесін құру жөніндегі жұмысты ұйымдастыру - мемлекеттік қызметшілердің, халыққа қызмет көрсету және мемлекеттік қызметтер көрсету саласы қызметкерлерінің мемлекеттік тілді меңгеруі жөніндегі міндетті төменгі талаптарды енгізу көзделеді. Бұған қоса, мемлекеттік тілді көпшіліктің кеңінен қолдануына қол жеткізу жөніндегі жұмыс жалғасатын болады.

Тілдерді қолдану саласындағы заңнаманың сақталуын бақылауды күшейтумен қатар, әзірленген нормативтік құқықтық базаның негізінде қазақ тілінің терминологиялық қорын ретке келтіру, ономастикалық кеңістікті жүйелеуді қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстар басталатын болады.

Бағдарламаның үшінші кезеңінде (2017 - 2020 жылдар) мемлекеттік тілді меңгеру дәрежесін бақылау тетіктерін енгізу жұмысын ұйымдастыру көзделеді.

Сонымен қатар, қоғамдық өмірдің барлық саласында мемлекеттік тілге қажеттілік болуына, оның басқа тілдердің тұғырын одан әрі сақтау жағдайындағы тиісінше қолданылу сапасына және меңгерілу деңгейіне жүйелі мониторинг жүргізу көзделеді.

Бұған қоса, ономастика, терминология, мемлекеттік тілді көпшіліктің қолдануына қол жеткізу, сондай-ақ толерантты тілдік ортаны сақтау жөніндегі жұмыстар жалғасатын болады.

Қажетті ресурстар

2011 - 2020 жылдары Бағдарламаны іске асыруға республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында тыйым салынбаған басқа да қаражаттар жұмсалатын болады.

Бағдарламаның бірінші кезеңін іске асыруға арналған мемлекеттік бюджеттің жалпы шығыны 19 134 946 мың теңгені құрайды.

2011 - 2020 жылдарға арналған Бағдарламаны қаржыландыру көлемі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті қаржы жылына арналған республикалық және жергілікті бюджеттерді қалыптастыру кезінде нақтыланатын болады.

Сноска. Утратил силу Указом Президента РК от 19.04.2019 № 29.

Подлежит опубликованию в Собрании

актов Президента и Правительства

Республики Казахстан

В целях реализации Указа Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922 "О Стратегическом плане развития Республики Казахстан до 2020 года" ПОСТАНОВЛЯЮ:

1. Утвердить прилагаемую Государственную программу развития и функционирования языков в Республике Казахстан на 2011-2020 годы (далее - Программа).

2. Правительству Республики Казахстан:

1) в месячный срок разработать и утвердить План мероприятий по реализации Программы;

2) представлять в Администрацию Президента Республики Казахстан информацию о ходе исполнения Программы в сроки, определенные Указом Президента Республики Казахстан от 4 марта 2010 года № 931 "О некоторых вопросах дальнейшего функционирования Системы государственного планирования в Республике Казахстан".

3. Контроль за исполнением настоящего Указа возложить на Администрацию Президента Республики Казахстан.

4. Настоящий Указ вводится в действие со дня подписания.

Президент
Республики Казахстан	Н. Назарбаев

УТВЕРЖДЕНА
Указом Президента
Республики Казахстан
от 29 июня 2011 года № 110

ГОСУДАРСТВЕННАЯ ПРОГРАММА
развития и функционирования языков
в Республике Казахстан на 2011-2020 годы

Астана, 2011 год

Паспорт Программы

Сноска. Паспорт Программы с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 04.12.2015 № 126.

Наименование Государственная программа развития и

Программы функционирования языков в Республике

Казахстан на 2011-2020 годы

Основание Программа разработана в соответствии со

для разработки статьями 7, 93 Конституции Республики

Казахстан; Законом Республики Казахстан от 11

июля 1997 года "О языках в Республике

Казахстан"; Стратегическим планом развития

Республики Казахстан до 2020 года,

утвержденным Указом Президента Республики

Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922;

Указом Президента Республики Казахстан от 19

марта 2010 года № 957 "Об утверждении Перечня

государственных программ"; пунктом 3 Плана

мероприятий по реализации поручений

Президента Республики Казахстан Назарбаева

Н.А., данных на XV сессии Ассамблеи народа

Казахстана; Доктриной национального единства;

Концепцией расширения сферы функционирования

государственного языка, повышения его

конкурентоспособности на 2007-2010 годы,

утвержденной постановлением Правительства

Республики Казахстан от 21 ноября 2007 года

№ 1122

Государственный Министерство культуры Республики Казахстан

орган, ответственный

за разработку

Программы

Государственные Центральные и местные исполнительные органы

органы,

ответственные за

реализацию

Программы

Цель Программы Гармоничная языковая политика, обеспечивающая

полномасштабное функционирование

государственного языка как важнейшего фактора

укрепления казахстанской идентичности и

единства при сохранении языков всех этносов,

живущих в Казахстане.

Задачи Совершенствование и стандартизация

методологии обучения государственному языку;

развитие инфраструктуры обучения

государственному языку;

стимулирование процесса обучения

государственному языку;

повышение престижа употребления

государственного языка;

повышение востребованности государственного

языка;

усовершенствование и систематизация

лексического фонда казахского языка;

совершенствование языковой культуры;

функционирование русского языка в

коммуникативно-языковом пространстве;

сохранение языкового многообразия в

Казахстане;

изучение английского и других иностранных

языков

Срок реализации 2011-2020 годы

первый этап: 2011-2013 годы

второй этап: 2014-2016 годы

третий этап: 2017-2020 годы

Целевые индикаторы Увеличение:

1) доли населения, владеющего государственным

языком (к 2017 году - 80%, к 2020 году - 90%);

2) доли выпускников школ, владеющих

государственным языком на уровне В1 (к 2017

году - 70%, к 2020 году - 100%);

3) доли казахоязычного контента в

государственных средствах массовой информации

(к 2014 году - 53%, к 2017 году - 62%, к 2020

году - 72%);

4) степени удовлетворенности населения

работой ономастических комиссий в части

соблюдения принципов прозрачности и

общественного доступа к обсуждению процесса

принятия решения (к 2014 году - 60%, к 2017

году - 75%, к 2020 году - 90%);

доли упорядоченного терминологического фонда

казахского языка (к 2014 году - 20%, к 2017

году - 60%, к 2020 году - 100%);

6) доли населения республики, владеющего

русским языком (к 2020 году - 90%);

7) доли этносов, охваченных курсами по

обучению казахскому и родному языкам при

этнокультурных объединениях (к 2014 году -

60%, к 2017 году - 70%, к 2020 году - 80%);

8. доли населения республики, владеющего

английским языком (к 2014 году - 10%, к 2017

году - 22%, к 2020 году - 25%);

9. доли населения республики, владеющего

тремя языками (государственным, русским и

английским) (к 2014 году - 10%, к 2017 году -

17%, к 2020 году - 20%).

Источники и объемы На реализацию Программы в 2011-2020 годах

финансирования будут направлены средства республиканского и

местных бюджетов, а также другие средства, не

запрещенные законодательством Республики

Казахстан. Общие затраты из государственного

бюджета на реализацию первого этапа Программы

составят 19 134 946 тыс. тенге. Объем

финансирования Программы на 2011-2020 годы

будет уточняться при формировании

республиканского и местных бюджетов на

соответствующие финансовые годы в

соответствии с законодательством Республики

Казахстан

Введение

Сноска. Введение с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 04.12.2015 № 126.

Государственная программа развития и функционирования языков на 2011-2020 годы (далее - Программа) разработана в соответствии со статьями 7 и 93 Конституции Республики Казахстан, Законом Республики Казахстан от 11 июля 1997 года "О языках в Республике Казахстан", Стратегическим планом развития Республики Казахстан до 2020 года, утвержденным Указом Президента Республики Казахстан от 1 февраля 2010 года № 922, Указом Президента Республики Казахстан от 19 марта 2010 года № 957 "Об утверждении Перечня государственных программ", пунктом 3 Плана мероприятий по реализации поручений Президента Республики Казахстан Назарбаева Н.А., данных на XV сессии Ассамблеи народа Казахстана, Доктриной национального единства, Планом нации Президента Республики Казахстан Назарбаева Н.А. "100 конкретных шагов: современное государство для всех".

Программа, рассчитанная на десять лет реализации, основана на анализе сложившегося в стране языкового строительства, учитывает мнения и рекомендации экспертного сообщества, занимающегося проблемами языков.

При разработке Программы был изучен опыт правового регулирования вопросов, связанных с реализацией государственной языковой политики свыше 30 зарубежных стран.

Данный документ является нормативно-организационной основой решения актуальных проблем в сфере функционирования и развития языков и создания условий для полномасштабного применения государственного языка во всех сферах общественной жизни.

Как отметил Глава государства Назарбаев Н.А.: "Мы должны приложить все усилия для дальнейшего развития казахского языка, который является главным фактором объединения всех казахстанцев. В то же время необходимо создать благоприятные условия, чтобы представители всех проживающих в стране народностей могли свободно говорить, обучаться на родном языке, развивать его".

В Доктрине национального единства государственный язык определен ключевым приоритетом, главным фактором духовного и общенационального единства. Овладение им должно стать долгом и обязанностью каждого гражданина Казахстана, стимулом, определяющим личную конкурентоспособность и активное участие в общественной жизни.

В Плане нации "100 конкретных шагов: современное государство для всех" одними из основных направлений являются реализация общенациональной патриотической идеи "Мәңгілік Ел", а также последовательное развитие трехъязычного образования как ключевого фактора повышения конкурентоспособности казахстанцев.

Намеченные в Программе цели и задачи реализуются через План мероприятий, разрабатываемый уполномоченным государственным органом на весь период реализации Программы и утверждаемый постановлением Правительства Республики Казахстан.

Все мероприятия, предусмотренные Программой, основаны на приоритетности развития государственного языка как важнейшего фактора укрепления общенационального единства и направлены на полноценное удовлетворение духовно-культурных и языковых потребностей граждан. Все мероприятия Программы выстроены в строгом соответствии со статьей 7 Конституции и постановлением Конституционного Совета Республики Казахстан от 23 февраля 2007 года № 3.

Успешность реализации Программы будет обеспечена путем совершенствования необходимой нормативно-правовой базы, интеграции основных программных мер в стратегические планы государственных органов при обеспечении эффективности реализации запланированных мероприятий.

Вместе с тем для достижения практических результатов данных мероприятий необходимы совместные усилия всех государственных органов и хозяйствующих субъектов республики, в том числе национальных компаний и финансовых организаций.

Анализ текущей ситуации

Сноска. Анализ текущей ситуации с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 04.12.2015 № 126.

Создание оптимального социолингвистического пространства в независимом Казахстане выстраивается путем поэтапной реализации языковой политики.

1997-2000 годы - с принятием в 1997 году Закона Республики Казахстан "О языках" и утверждением Государственной программы функционирования и развития языков на 1998-2000 годы начинается формирование Правовой основы языкового строительства в основных сферах общественной жизни.

2001-2010 годы - в рамках реализации Государственной программы функционирования и развития языков на десятилетний период стратегия языкового строительства определялась тремя направлениями: расширение и укрепление социально-коммуникативных функций государственного языка, сохранение общекультурных функций русского языка, развитие других языков народа Казахстана. Также в этот период по инициативе Главы государства начата реализация Национального культурного проекта "Триединство языков".

Итоги реализации Программы заложили основу последующего языкового строительства в Республике Казахстан:

1) существенно расширена инфраструктура обучения государственному языку: организации, обучающие и воспитывающие на казахском языке (детские сады и мини-центры), - 5644, школы - 3798, центры по обучению государственному языку - 88;

2) активно реализуется процесс перевода делопроизводства на государственный язык (удельный вес документов на казахском языке в государственных органах составляет порядка 88%);

3) ведется разработка методической базы обучения государственному языку (выпущены многоуровневые учебно-методические комплексы, 10 видов словарей общим тиражом 720 тыс. экземпляров, 8 отраслевых двух- и трехъязычных словарей общим тиражом 260 тыс. экземпляров).

В 2011-2014 годы:

1) было реализовано 168 издательских проектов, среди которых 48 учебно-методических пособий, 35 книг для детей, 36 отраслевых словарей и 49 познавательных, научных, публицистических книг. Выпущен однотомный большой толковый словарь казахского языка "Қазақ сөздігі" и разработан на инновационной основе учебный комплекс "Даналық әліппесі";

2) реализован ряд телепроектов: реалити-шоу, уроки по изучению казахского языка, анимационные фильмы и другие;

3) на основе многоуровневой системы оценки знания языка по системам IELTS (Великобритания) и TOEFL (Соединенные Штаты Америки) разработана система "Казтест";

4) разработана методология системы аккредитации центров обучения казахскому языку;

5) на системной основе проводится организация методической и организационной поддержки представителей казахской диаспоры за рубежом в изучении родного языка. В целях поддержки соотечественников, проживающих за рубежом, проводятся традиционный малый курултай казахов Европы и фестиваль искусств, также социологические и аналитические исследования по вопросам жизнедеятельности соотечественников, проживающих за рубежом;

6) подготовлена инновационная методика полиязычия по обучению языкам этносов Казахстана;

7) в целях внедрения новых информационных технологий в процесс изучения государственного языка создан и постоянно обновляется интернет - портал (свыше 20 видов сервисов);

8) в целях развития казахоязычных интернет-ресурсов и контентов было увеличено количество курсов дистанционного обучения языку;

9) укрепляется коммуникативная функция государственного языка (в контенте государственных средств массовой информации (далее - СМИ), объем вещания на казахском языке в электронных СМИ, а также доля государственного языка в печатных СМИ составляют свыше 50%).

В данное время увеличивается доля творческих и авторских программ на казахском языке на отечественных телевизионных каналах;

10) ведется планомерная работа по развитию и укреплению культурных связей с соотечественниками, проживающими за рубежом;

11) приняты Закон Республики Казахстан от 21 января 2013 года "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам ономастики" и ряд подзаконных нормативно-правовых актов;

12) создана эффективная система государственной поддержки языков этносов, проживающих в Казахстане.

Логика языкового строительства в предстоящий десятилетний период (2011-2020 годы) обусловлена наличием ряда проблемных аспектов.

Неравномерный уровень владения государственным языком в обществе. Данный проблемный аспект напрямую связан с отсутствием единой методологии и стандартов обучения государственному языку, единых стандартов деятельности инфраструктуры обучения, системы стимулирования и мониторинга процесса овладения государственным языком, низким уровнем подготовки преподавателей и специалистов казахского языка.

Недостаточное внедрение государственного языка в социально-коммуникативное пространство страны. Проблемные вопросы в данном направлении связаны, прежде всего, с расширением сфер активного применения государственного языка в области международных коммуникаций, досуга и развлечений, его развития в качестве языка закона, науки и новых технологий. Наряду с этим проблемным является важнейший перечень вопросов повышения престижа его употребления, популяризации государственного языка как семейной ценности, а также существование ряда негативных мифов и стереотипов в языковой сфере.

Снижение языковой культуры казахстанского общества. В указанном аспекте дальнейшее развитие лингвистического пространства существенно затруднено проблемами в сфере терминологии, антропонимики и ономастики, необходимостью совершенствования культуры речи и письменности, а также создания гармоничной языковой среды.

В этой связи предусматривается организация мероприятий по сохранению норм языковой культуры.

Необходимость сохранения и укрепления лингвистического капитала казахстанцев. В данном аспекте существует блок проблем, связанных с сохранением уровня владения русским языком как конкурентного преимущества казахстанцев, созданием условий для развития языков этносов, формирующих языковое многообразие культуры Казахстана, и изучением английского и других иностранных языков как средств делового международного общения.

Приоритетная необходимость решения данных проблем и совершенствования нормативно-правовой базы обусловили следующие цели и задачи Программы.

Цели, задачи, целевые индикаторы и показатели результатов
реализации Программы

Сноска. Цели, задачи, целевые индикаторы с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 04.12.2015 № 126.

Главная цель Программы - гармоничная языковая политика, обеспечивающая полномасштабное функционирование государственного языка как важнейшего фактора укрепления и развития казахстанской идентичности единства при сохранении языков всех этносов, живущих в Казахстане.

Программные цели:

1) достижение эффективных способов обеспечения овладения государственным языком;

2) популяризация широкого применения государственного языка;

3) развитая языковая культура - потенциал интеллектуальной нации;

4) развитие лингвистического капитала казахстанцев.

Целевые индикаторы:

1) доля населения, владеющего государственным языком (к 2017 году - 80%, к 2020 году - 90%);

2) доля выпускников школ, владеющих государственным языком на уровне В1 (к 2017 году - 70%, к 2020 году - 100%);

3) доля казахоязычного контента в государственных средствах массовой информации (к 2014 году - 53%, к 2017 году - 62%, к 2020 году - 72%);

4) степень удовлетворенности населения работой ономастических комиссий в части соблюдения принципов прозрачности и общественного доступа к обсуждению процесса принятия решения (к 2014 году - 60%, к 2017 году - 75%, к 2020 году - 90%);

5) доля упорядоченного терминологического фонда казахского языка (к 2014 году - 20%, к 2017 году - 60%, к 2020 году - 100%);

6) доля населения республики, владеющего русским языком (к 2020 году - 90%);

7) доля этносов, охваченных курсами по обучению казахскому и родному языкам при этнокультурных объединениях (к 2014 году - 60%, к 2017 году - 70%, к 2020 году - 80%);

8) доля населения республики, владеющего английским языком (к 2014 году - 10%, к 2017 году - 22%, к 2020 году - 25%);

9) доля населения республики, владеющего тремя языками (государственным, русским и английским) (к 2014 году - 10%, к 2017 году - 17%, к 2020 году - 20%).

Задачи:

1) совершенствование и стандартизация методологии обучения государственному языку;

2) развитие инфраструктуры обучения государственному языку;

3) стимулирование процесса обучения государственному языку;

4) повышение престижа употребления государственного языка;

5) повышение востребованности государственного языка;

6) усовершенствование и систематизация лексического фонда казахского языка;

7) совершенствование языковой культуры;

8) функционирование русского языка в коммуникативно-языковом пространстве;

9) сохранение языкового многообразия в Казахстане;

10) изучение английского и других иностранных языков.

Показатели результатов:

1) количество будущих преподавателей казахского языка, обучаемых в рамках государственного образовательного заказа (ежегодно 500 человек);

2) доля мероприятий, направленных на повышение квалификации преподавателей центров обучения государственному языку, организованных с возможностью удаленного доступа в режиме онлайн (к 2014 году - 20%, к 2017 году - 50%, к 2020 году - 90%);

3) рост числа обучающихся государственному языку (к 2014 году - 30%, к 2017 году - 70%, к 2020 году - 100%);

4) доля государственных служащих, определяемых по системе "Казтест", владеющих государственным языком на уровне В1 (к 2017 году - 25%, к 2020 году - 35%), на уровне С1 (к 2017 году - 5%, к 2020 году - 15%);

5) доля сотрудников организаций, предоставляющих государственные услуги, определяемых по системе "Казтест", владеющих государственным языком на уровне В1 (к 2017 году - 10%, к 2020 году - 20%), на уровне С1 (к 2017 году - 5%, к 2020 году - 10%);

6) доля государственного социального заказа, направленного на популяризацию государственного языка (ежегодно 10%);

7) рост числа новых телевизионных проектов на государственном языке в эфире государственных СМИ (ежегодно на 10%);

8) доля государственного информационного заказа, ориентированного на поддержку печатных СМИ, выходящих на государственном языке (ежегодно 50%);

9) степень охвата регионов контролем за использованием визуальной информации (к 2014 году - 30%, к 2017 году - 50%, к 2020 году - 100%);

10) количество терминов, утвержденных терминологической комиссией (к 2017 году - 18000, к 2020 году - 27000);

11) доля этносов, имеющих этнокультурные объединения, охваченных методической помощью по изучению казахского и родного языков (к 2014 году — 20%, к 2017 году - 60%, к 2020 году - 100%);

12) доля государственных центров обучения языкам, предоставляющих услуги по изучению английского и других иностранных языков, от общего числа центров (к 2014 году - 50%, к 2017 году — 75%, к 2020 году - 100%).

Основные направления, пути достижения поставленных целей
Программы и соответствующие меры

Сноска. Основные направления с изменениями, внесенными Указом Президента РК от 04.12.2015 № 126.

Первое направление - овладение государственным языком.

Цель: "Государственный язык - главный фактор общенационального единства".

Целевые индикаторы:

1) доля населения, владеющего государственным языком (к 2017 году - 80%, к 2020 году - 90%);

2) доля выпускников школ, владеющих государственным языком на уровне В1 (к 2017 году - 70%, к 2020 году - 100%).

Реализация первого направления программы предполагает организацию работы по созданию системы овладения государственным языком всеми гражданами Казахстана. В ядре данной системы трехкомпонентная основа - совершенствование методологии обучения государственному языку, расширение инфраструктуры обучения и стимулирование процесса овладения государственным языком. Данный подход определил три задачи первого направления.

1. Совершенствование и стандартизация методологии обучения государственному языку.

Для совершенствования методологии обучения государственному языку предусмотрено, прежде всего, совершенствование соответствующих стандартов обучения и внедрение системы оценки уровня владения государственным языком посредством создания модели непрерывного образования.

Многоуровневый стандарт должен предусматривать элементарное использование языка на уровнях А1-А2, самостоятельное использование языка на уровнях В1-В2 и компетентное использование языка на уровнях С1-С2.

На основе выстроенной стандартизированной системы предполагается разработка методологических основ обучения государственному языку, в том числе для лиц с ограниченными возможностями.

Данные меры позволят обеспечить овладение государственным языком на уровне А1 учащимися начальных классов школы, на уровне А2 учащимися среднего звена, на уровне В1 учащимися старших классов школы, а также учреждений технического и профессионального образования, на уровне В2 студентами высших учебных заведений, на уровне С1 по итогам получения послевузовского образования.

Наряду с этим предусматривается также совершенствование и модернизация образов постижения языка. Казахский язык должен стать языком полноценного каждодневного функционального и профессионального общения.

Безусловной необходимостью станет постоянный процесс творческого педагогического поиска и разработки новых методик обучения на основе стандарта обучения казахскому языку через модель непрерывного образования.

Необходимым компонентом выстраиваемой системы является повышение квалификации и обучение преподавателей казахского языка в соответствии с требованиями действующего законодательства.

Ввиду малой численности научно-образовательных центров, имеющих организационные и методологические возможности вести обучение специалистов на качественно высоком уровне, предполагается широкое внедрение дистанционных форм обучения.

2. Развитие инфраструктуры обучения государственному языку. Вторым необходимым компонентом системы овладения государственным языком всеми гражданами Казахстана является создание аккредитованной сети центров обучения казахскому языку. Именно центры обучения казахскому языку должны стать инфраструктурной базой по овладению государственным языком взрослыми гражданами Казахстана, уже закончившими учебные заведения.

Реализация данного направления предполагает введение обязательных требований к образовательной деятельности центров обучения государственному языку.

Для этого потребуется, прежде всего, принятие мер по совершенствованию правовой базы для введения требований к образовательной деятельности центров, а также правовой основы для осуществления аккредитации центров обучения государственному языку на соответствие данным требованиям.

Наряду с этим предполагается также введение системы рейтинговой оценки деятельности центров обучения государственному языку.

Основой для составления рейтинга центров будут служить объективные данные о результатах сдачи слушателями центров экзамена по программе "Казтест". Данные рейтинга будут открыты для общественного доступа и широкой печати в средствах массовой информации.

Для введения системы рейтинга потребуется разработка правовой основы и методологии проведения рейтинговой оценки деятельности центров обучения государственному языку.

3. Стимулирование процесса обучения государственному языку. Третьим обязательным компонентом в достижении поставленной цели станет создание системы стимулирования и мониторинга процесса обучения государственному языку.

Реализация данной задачи предполагается через определение минимальных требований к уровню владения казахским языком государственными служащими, сотрудниками организаций, предоставляющих государственные услуги, а также услуги в сфере обслуживания населения (банки, организации торговли, сфера услуг и прочее). Данная мера потребует разработки правовой базы, закрепляющей требования к уровню владения государственным языком, а также организацию системы обучения государственных служащих казахскому языку.

Ежегодно на основе программы "Казтест" уровень государственного языкового знания должен определяться у государственных служащих и сотрудников организаций, предоставляющих государственные услуги, которые не владеют государственном языком на необходимом уровне.

По окончании курсов по обучению государственному языку, организованных каждой организацией, сотрудники участвуют в сертифицированном тестировании по системе "Казтест", где определяется уровень знания.

Уровень знания государственного языка сотрудников будет устанавливаться на основе национальных стандартов, определяющих коммуникативные требования.

Технология тестирования состоит из диагностического и сертифицированного тестирования.

Предполагается проработать вопрос совершенствования системы оценки и контроля уровня знания государственного языка на всех ступенях системы образования. Казахский язык должен стать необходимым и обязательным компонентом промежуточного государственного контроля (ПГК) и единого национального тестирования (ЕНТ).

Всем заинтересованным в изучении казахского языка лицам предусмотрено оказание широкой государственной поддержки. В числе таких мер организация бесплатных курсов по уровням образования при центрах по обучению государственному языку, а также привлечение к данной работе Методов государственно-частного партнерства.

Предполагается также широкое внедрение дистанционного обучения казахскому языку посредством разработки инновационных форм и методик обучения.

Представителям казахской диаспоры за рубежом будет оказываться политико-дипломатическая, методическая и организационная поддержка в изучении родного языка. Также предполагается организация системы аналитической и исследовательской работы по проблемам соотечественников.

Показатели результатов:

3) рост числа обучающихся государственному языку (к 2014 году - 30%, к 2017 году - 70%, к 2020 году - 100%);

Второе направление - популяризация и расширение сферы применения государственного языка.

Цель: "Популяризация широкого применения государственного языка".

Целевые индикаторы:

1) доля казахоязычного контента в государственных средствах массовой информации (к 2014 году - 53%, к 2017 году - 62%, к 2020 году - 72%).

Алгоритм достижения второй цели предполагает осуществление работы по повышению престижа и расширению сферы применения государственного языка.

1. Широкое применение государственного языка в институтах гражданского общества и средствах массовой информации.

Реализация данной задачи достигается через формирование и закрепление в общественном сознании престижного образа носителя государственного языка. Основная роль в этом направлении отводится средствам PR-технологий. Для этого предполагается организация специальной работы по популяризации и пропаганде государственного языка.

На основе разработки разноплановых позитивных образов и моделей с учетом основных особенностей целевых аудиторий предполагается привлечение к работе по формированию престижного образа носителя государственного языка успешных, статусных лиц, в том числе представителей этносов, владеющих государственным и другими языками.

Данный блок работы потребует также вовлечения творческого потенциала неправительственного сектора в процесс формирования престижного образа носителя государственного языка через механизм государственного социального заказа и средств массовой информации на основе государственного информационного заказа.

В числе планируемых мер - медийная ротация позитивных образов, популяризующих государственный язык во всех видах СМИ, включая Интернет, обеспечение выпуска на государственном языке массовой популярной периодики, организацию комплекса PR-мероприятий для основных целевых аудиторий с выпуском визуальной и имиджевой продукции, средств наглядной агитации.

Необходимым представляется также привлечение к работе по популяризации употребления государственного языка методов государственно-частного партнерства через проведение совместных акций.

Важным компонентом данной системы является популяризация государственного языка как семейной ценности. Путем привлечения к PR-работе известных семей, говорящих на казахском языке, в том числе представителей этносов и зарубежной диаспоры, предполагается организация широкой кампании по популяризации государственного языка как языка внутрисемейного общения.

Наряду с этим потребуется также организация комплекса мер информационно-идеологического характера с привлечением лидеров общественного мнения: информационные и общественные компании, крупные общественные движения, акции и проекты.

Одним из важных элементов работы по формированию общественного мнения предполагается нейтрализация негативных стереотипов в вопросах употребления государственного языка.

Работа в данном направлении будет выстраиваться путем проведения исследовательско-аналитической деятельности по превентивному выявлению негативных стереотипов в сфере употребления и применения государственного языка, определения комплекса необходимых мер.

Основными ресурсами в работе по формированию механизмов общественного порицания негативных аспектов в сфере употребления государственного языка должен стать потенциал неправительственного сектора и масс-медиа.

2. Повышение востребованности государственного языка. Второй задачей в достижении поставленной цели является расширение сферы применения государственного языка, интеграция во все сферы жизнедеятельности общества.

Ключевой акцент в данном направлении сделан на усилении роли СМИ в формировании языковой среды посредством создания новых телевизионных каналов, вещающих на государственном языке. Особые возможности в этом плане открываются с внедрением цифрового телерадиовещания.

Также предусмотрено расширение детского и молодежного казахоязычного контента, активное использование потенциала медийной сферы в организации процесса обучения государственному языку через создание специальных обучающих программ, фильмов.

Важным аспектом также является оказание системной поддержки казахоязычным СМИ через систему государственной поддержки интернет-ресурсов на казахском языке.

Особая роль отводится введению обязательных языковых квалификационных требований, предъявляемых к работникам СМИ как людям, непосредственно формирующим языковую культуру общества.

Вместе с этим в данном направлении предусматриваются меры по развитию государственного языка как языка науки, законодательных актов и новых технологий.

В этом аспекте особо актуальной представляется активное развитие собственной научно-технологической языковой базы на основе традиционных и инновационных подходов.

Организация перевода на казахский язык и издание массовым тиражом энциклопедий, научно-публицистической, деловой, художественной и другой литературы с языка оригинала позволит существенно усилить роль государственного языка как языка современной прикладной науки.

Также на всех уровнях предоставления электронных услуг в рамках "электронного правительства" предполагается активизация применения казахского языка.

Также предусмотрено расширение применения казахского языка в сфере международных коммуникаций, досуга и развлечений.

Необходимость пополнения репертуаров учреждений культуры новым казахоязычным контентом определила задачу организации и проведения конкурсных мероприятий по стимулированию творческого потенциала на создание новых постановок и проектов на государственном языке, в том числе ориентированных на детскую и юношескую аудиторию.

Безусловной необходимостью должно стать широкое употребление государственного языка при проведении массовых культурных, спортивных и иных общественных мероприятий.

Государственный язык должен стать основным при проведении международных встреч, оформлении договоров, соглашений и иных международных актов.

Особо актуальной представляется активизация использования потенциала государственного языка при организации этнотуристических мероприятий (посещение культурно-этнографических памятников, скаутинг, детские этнотуры и летние этнолагеря).

Показатели результатов:

доля государственного социального заказа, направленного на популяризацию государственного языка (ежегодно не менее 10% от общего объема средств, выделяемых на реализацию государственного социального заказа);

рост числа новых телевизионных проектов на государственном языке в эфире государственных СМИ (ежегодно на 10% от общего числа телевизионных проектов);

доля государственного информационного заказа, ориентированного на поддержку печатных СМИ, выходящих на государственном языке (ежегодно не менее 50%).

Третье направление - повышение уровня языковой культуры казахстанцев.

Цель: "Развитая языковая культура - потенциал интеллектуальной нации".

Целевые индикаторы:

1) степень удовлетворенности населения работой ономастических комиссий в части соблюдения принципов прозрачности и общественного доступа к обсуждению процесса принятия решения (к 2014 году - 60%, к 2017 году - 75%, к 2020 году - 90%);

2) доля упорядоченного терминологического фонда казахского языка (к 2014 году - 20%, к 2017 году - 60%, к 2020 году - 100%).

1. Усовершенствование и систематизация лексического фонда казахского языка.

Реализация данной задачи предполагает, прежде всего, обеспечение систематизации наименований административно-территориальных единиц.

Совершенствование работы в сфере ономастики предполагает, прежде всего, внедрение принципов прозрачности, учета общественного мнения, широкого привлечения институтов гражданского общества и средств массовой информации к процессу принятия решения при проведении ономастических работ.

Для достижения этого потребуется доработка нормативной правовой базы в области ономастики, а также разработка правил написания на государственном языке и транслитерации на русском и других языках наименований географических объектов.

Осуществление идентификации антропонимических наименований и визуальной информации потребует разработки единых требований по идентификации и написанию антропонимических обозначений на государственном языке, а также совершенствования нормативной правовой базы в области художественного оформления визуальной информации.

Особо актуальной является задача по унификации терминологической лексики, пополнению терминологического фонда.

В числе необходимых мер - разработка новых требований по систематизации казахской терминологии, упорядочение терминов и наименований согласно основным правилам, письменным нормам казахского языка.

Данная работа должна проходить с использованием мирового опыта, моделей родственных языков, интернациональных терминов и терминологических наименований, а также при постоянном мониторинге частоты использования новых утвержденных терминов в средствах массовой информации.

Обновление терминологического фонда новыми терминами потребует реконструкции языкового исторического наследия, а также проведения специальной работы по терминоведению и терминографии.

Наряду с этим предполагается создание и размещение единой электронной базы отраслевых терминологий и общего фонда казахской терминологии на веб-сайтах и порталах.

Также особо актуальной является необходимость создания системы, описывающей лексический и грамматический строй языка, а также фиксирующей процессы непрерывных языковых изменений.

Одним из ключевых компонентов предлагаемой системы должно стать усиление контроля за соблюдением законодательства в сфере употребления языков.

В рамках данной работы потребуется совершенствование нормативной правовой базы в части устранения правовых пробелов и ужесточения ответственности за нарушение законодательства о языках.

Также в числе необходимых мер - усиление контроля за надлежащим употреблением современного литературного казахского языка в средствах визуальной и рекламной информации.

2. Совершенствование языковой культуры.

Необходимым компонентом повышения уровня языковой культуры казахстанцев должно стать развитие культуры речи.

Основными мерами в данном направлении станут организация и проведение айтысов, мушайра, дебатных турниров и конкурсов жырау и жыршы.

Дальнейшее совершенствование казахской письменности предполагается через организацию и проведение комплекса конкурсных мероприятий, направленных на повышение грамотности. Вместе с этим потребуется государственная поддержка периодических печатных изданий, занимающихся проблемами государственного языка.

Наряду с этим планируется создание и развитие информационно-справочной электронной языковой службы и организация системы обучения навыкам делового официального письма на государственном языке, в том числе через организацию элективных, дополнительных курсов.

В ядре задачи по совершенствованию языковой культуры безусловна необходимость сохранения гармоничной языковой среды. В числе необходимых мер — организация и проведение Дня государственного языка с широким привлечением общественности, деятелей культуры и искусства, СМИ, организация комплекса мероприятий, посвященных тюркской письменности, а также продолжение традиции проведения мероприятий, направленных на пропаганду языковой культуры.

Показатели результатов:

1) степень охвата регионов контролем за использованием визуальной информации (к 2014 году - 30%, к 2017 году - 50%, к 2020 году - 100%);

2) количество терминов, утвержденных терминологической комиссией (к 2017 году - 18000, к 2020 году - 27000).

Четвертое направление - создание благоприятных условий для развития лингвистического капитала.

Цель: "Развитие лингвистического капитала казахстанцев".

Целевые индикаторы:

1) доля населения республики, владеющего русским языком (к 2020 году - 90%);

2) доля этносов, охваченных курсами по обучению казахскому и родному языкам при этнокультурных объединениях (к 2014 году - 60%, к 2017 году - 70%, к 2020 году - 80%);

3) доля населения республики, владеющего английским языком (к 2014 году - 10%, к 2017 году - 22%, к 2020 году - 25%);

4) доля населения республики, владеющего тремя языками (государственным, русским и английским) (к 2014 году - 10%, к 2017 году - 17%, к 2020 году - 20%).

1. Функционирование русского языка в коммуникативно-языковом пространстве.

Реализация четвертого направления предполагает организацию системной работы по обеспечению присутствия русского языка в коммуникативно-языковом пространстве Казахстана.

В рамках этого будет продолжена работа по дальнейшему учебно-методическому и интеллектуальному обеспечению системы обучения русскому языку, а также профессиональному обучению преподавательских кадров.

Информационная поддержка функционирования русского языка будет достигаться посредством обеспечения представленности русского языка в информационном поле Казахстана.

2. Сохранение языкового многообразия в Казахстане. В рамках данной задачи предполагается, прежде всего, создание условий для обучения родному языку представителей этносов, проживающих в Казахстане. Для этого планируется оказание учебно-методической помощи воскресным школам, а также привлечение опытных педагогов-носителей языка, использование международного опыта и современных технологий при обучении родным языкам.

Наряду с этим предполагается обеспечение необходимых условий для сохранения языков и взаимообогащения культур этносов. В числе необходимых мер - организация культурно-массовых мероприятий с широким информационным сопровождением, обеспечение сохранения исторического и современного письменного наследия этносов.

Содействие творческой реализации населения планируется через дальнейшую реализацию культурных и творческих возможностей этносов.

3. Изучение английского и других иностранных языков.

Одним из ключевых компонентов лексического капитала казахстанцев является знание иностранных языков как средство делового и международного общения.

В рамках данной задачи предусмотрено сохранение широкого образовательного пространства процесса обучения иностранным языкам.

Расширение международного сотрудничества в целях взаимодействия с иноязычной культурой предполагает проведение культурно-массовых мероприятий в рамках межправительственных соглашений: Дни культуры иностранных государств, выставки, показ художественных и документальных фильмов на языке оригинала.

4. Развитие трехъязычной модели обучения.

В рамках данного направления предусмотрена работа по организации специальных мероприятий, направленных на популяризацию и стимулирование идеи трехъязычного образования.

Наряду с этим предусмотрены разработка и выпуск методических материалов для трехъязычной образовательной и воспитательной деятельности в дошкольных организациях и организациях среднего образования.

Широкое освещение указанного направления предусматривается в рамках реализации информационной стратегии по продвижению трехъязычного образования в целевых группах.

Показатели результатов:

1) доля этносов, имеющих этнокультурные объединения, охваченных методической помощью по изучению казахского и родного языков (к 2014 году - 20%, к 2017 году - 60%, к 2020 году - 100%);

2) доля государственных центров обучения языкам, предоставляющих услуги по изучению английского и других иностранных языков, от общего числа центров (к 2014 году - 50%, к 2017 году - 75%, к 2020 году - 100%).

Этапы реализации Программы

Реализация Программы будет осуществлена в три этапа.

На первом этапе (2011-2013 годы) предполагается проведение комплекса мер, направленных на усовершенствование нормативно-правовой и методологической базы дальнейшего функционирования и развития языков.

Так, в рамках первого этапа предполагается осуществить работу по совершенствованию стандартов обучения государственному языку, разработке правовой основы аккредитации центров обучения казахскому языку и осуществлению рейтинговой оценки их деятельности.

Наряду с этим предусматривается совершенствование нормативной правовой базы в сфере ономастики по обеспечению систематизации наименований административно-территориальных единиц, в сфере терминологии по унификации терминологической лексики, а также в сфере антропонимики по осуществлению идентификации антропонимических наименований и визуальной информации.

Вместе с этим предполагается совершенствование нормативной правовой базы в части устранения правовых пробелов и ужесточения ответственности за нарушение законодательства о языках.

На данном этапе предусматривается комплекс организационно-практических мер по популяризации широкого применения государственного языка, созданию благоприятных условий для изучения и сохранения языков этносов, проживающих в Казахстане, а также введение системы мониторинга эффективности результатов.

В рамках второго этапа (2014-2016 годы) предполагается реализация комплекса практических мер по внедрению новых стандартов, технологий и методов в области изучения и применения государственного языка, а также сохранения языкового многообразия. Вместе с этим на данном этапе начнется работа по проведению аккредитации центров обучения государственному языку, а также введению рейтинговой оценки их деятельности.

Также предполагается организация работы по созданию системы стимулирования овладения государственным языком: введение обязательных минимальных требований по владению государственным языком для государственных служащих, работников сферы обслуживания населения и предоставления государственных услуг. Вместе с этим будет продолжена работа по популяризации широкого применения государственного языка.

На основе разработанной нормативной правовой базы наряду с усилением контроля за соблюдением законодательства в сфере употребления языков будет начата работа по упорядочению терминологического фонда казахского языка, обеспечению систематизации ономастического пространства.

Третий этап (2017—2020 годы) Программы предполагает организацию работы по введению механизмов контроля степени овладения государственным языком.

Наряду с этим предполагается системный мониторинг степени востребованности государственного языка во всех сферах общественной жизни, качества его надлежащего применения и уровня владения при дальнейшем сохранении позиций других языков.

Будет продолжена работа в сфере ономастики, терминологии, популяризации применения государственного языка, а также по сохранению толерантной языковой среды.

Необходимые ресурсы

На реализацию Программы в 2011-2020 годах будут направлены средства республиканского и местных бюджетов, а также другие средства, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.

Общие затраты из государственного бюджета на реализацию первого этапа Программы составят 19 134 946 тыс. тенге.

Объем финансирования Программы на 2011-2020 годы будет уточняться при формировании республиканского и местных бюджетов на соответствующие финансовые годы в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың
2011 - 2020 жылдарға арналған
МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ
Бағдарлама паспорты

Кіріспе

Қазіргі ахуалды талдау

Бағдарламаның мақсаттары, міндеттері, нысаналы индикаторлары
және оны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

Бағдарламаның негізгі бағыттары, алға қойылған мақсаттарға
қол жеткізу жолдары және тиісті шаралар

Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

Қажетті ресурстар

О Государственной программе развития и функционирования языков в Республике Казахстан на 2011-2020 годы

ГОСУДАРСТВЕННАЯ ПРОГРАММА
развития и функционирования языков
в Республике Казахстан на 2011-2020 годы

Паспорт Программы

Введение

Анализ текущей ситуации

Цели, задачи, целевые индикаторы и показатели результатов
реализации Программы

Основные направления, пути достижения поставленных целей
Программы и соответствующие меры

Этапы реализации Программы

Необходимые ресурсы

Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011 - 2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың2011 - 2020 жылдарға арналғанМЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫБағдарлама паспорты

Кіріспе

Қазіргі ахуалды талдау

Бағдарламаның мақсаттары, міндеттері, нысаналы индикаторларыжәне оны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

Бағдарламаның негізгі бағыттары, алға қойылған мақсаттарғақол жеткізу жолдары және тиісті шаралар

Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

Қажетті ресурстар

О Государственной программе развития и функционирования языков в Республике Казахстан на 2011-2020 годы

ГОСУДАРСТВЕННАЯ ПРОГРАММАразвития и функционирования языковв Республике Казахстан на 2011-2020 годы

Паспорт Программы

Введение

Анализ текущей ситуации

Цели, задачи, целевые индикаторы и показатели результатовреализации Программы

Основные направления, пути достижения поставленных целейПрограммы и соответствующие меры

Этапы реализации Программы

Необходимые ресурсы

Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың
2011 - 2020 жылдарға арналған
МЕМЛЕКЕТТІК БАҒДАРЛАМАСЫ
Бағдарлама паспорты

Бағдарламаның мақсаттары, міндеттері, нысаналы индикаторлары
және оны іске асыру нәтижелерінің көрсеткіштері

Бағдарламаның негізгі бағыттары, алға қойылған мақсаттарға
қол жеткізу жолдары және тиісті шаралар

ГОСУДАРСТВЕННАЯ ПРОГРАММА
развития и функционирования языков
в Республике Казахстан на 2011-2020 годы

Цели, задачи, целевые индикаторы и показатели результатов
реализации Программы

Основные направления, пути достижения поставленных целей
Программы и соответствующие меры