ИПС "Әділет"

"Қазақстан Республикасының Президентi мен жергiлiктi әкiмдерге уақытша қосымша өкiлеттiк беру туралы" 1993 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасы Заңының Z933600_ 1-бабына сәйкес және сақтандыру қызметi нарығын дамыту, азаматтар мен заңды тұлғаларды сақтандыру тұрғысында қорғау мақсатында осы Жарлықты шығарамын.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Сақтандыру және сақтандыру қызметi жайындағы ұғым

1. Сақтандыру өздерiне сақтанушылар төлеген сақтану төлемдерiнен, сондай-ақ заңдарда тыйым салынбаған өзге де төлем көздерiнен сақтандырушылар құрайтын ақша қорлары есебiнен белгiлi бiр сақтандыру оқиғалары болған кезде сақтандыру өтемдерiн төлеу арқылы азаматтар мен заңды тұлғалардың (сақтандырушылардың) мүдделерiн мүлiктi қорғау жөнiндегi қарым-қатынасты бiлдiредi.

2. Сақтандыру қызметi - сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының, сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерiнiң уәкiлеттi мемлекеттiк органның тиiстi лицензиясы негiзiнде жүзеге асыратын және сақтандыру мен қайта сақтандыру шарттарын жасасумен және оларды орындаумен байланысты қызметi.

2-1. Уәкілеттi мемлекеттiк орган - мемлекеттiң сақтандыру қызметiн реттеу және қадағалау жөнiндегi мiндеттер мен өкiлеттiктердi заңдарда белгiленген өкiлеттiктерге сәйкес жүзеге асыратын органы.

ЕСКЕРТУ. 1-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

2-бап. Сақтандыру туралы заңдар

Сақтандыру туралы заңдар Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексiнiң тиiстi баптарынан, осы Жарлықтан, Қазақстан Республикасының заң актiлерiнен және соларға сәйкес қабылданған Қазақстан Республикасының Президентi мен Үкiметiнiң , сондай-ақ уәкiлеттi мемлекеттiк органның нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.

ЕСКЕРТУ. 2-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен. Z990436_

3-бап. Осы Жарлықпен реттелетiн қатынастары

1. Осы Жарлық:

- сақтандыру шартын жасасу және оны орындау процесiнде сақтандырушы мен сақтанушының арасында туындайтын қатынастарды;

- уәкiлеттi мемлекеттiк органның сақтандыру қызметiн реттеу және

қадағалау жөнiндегi өзiнiң қызметi мен өкiлеттiктерiн жүзеге асырумен

байланысты туындайтын қатынастарды реттейдi.

- сақтандыру қатынасынан туындайтын сақтандырушылар мен

сақтанушылардың өзге де тұлғалармен (сақтандырушылармен және

пайда алушылармен) қатынастарын реттейдi.

2. Мiндеттi сақтандыру ерекшелiктерi, осы Жарлықта көзделгеннен

басқа жағдайларда, арнайы заңдармен реттеледi.

ЕСКЕРТУ. 3-бапқа өзгерiс енгiзiлдi - Қазақстан Республикасының

1996.08.23. N 35-I

Z960035_

Заңымен.

ЕСКЕРТУ. 3-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

4-бап. Сақтандыру түрлерi

Сақтандыру:

1) мiндеттiлiк дәрежесi бойынша:

а) ерiктi;

б) мiндеттi;

2) сақтандыру объектiлерi бойынша:

а) жеке;

б) мүлiктiк болып бөлiнедi.

5-бап. Мiндеттi және ерiктi сақтандыру

1. Мiндеттi сақтандыру - заң талаптарына орай жүзеге

асырылатын сақтандыру.

2. Мiндеттi сақтандырудың түрлерi заң актiлерiмен белгiленедi. Мiндеттi сақтандыруды жүргiзудiң тәртiбi мен шарттарын олардың Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделмегендiгiне қарай Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.

Егiндi, көп жылдық өсiмдiктердi, ауылшаруашылық жануарларын, қозғалатын және қозғалмайтын мүлiктi, ауылшаруашылық өндiрiсiнiң өнiмдерi мен тауарларын қолайсыз табиғи-климаттық жағдайлардан, эпизоотиядан және басқа дүлей зiлзаладан мiндеттi сақтандыру белгiленсiн.

3. Өзiнiң өмiрiн немесе денсаулығын сақтандыру мiндетi азаматқа заңдармен де шартпен де жүктелмейдi.

4. Мiндеттi сақтандыру кезiнде сақтанушы сақтандырудың осы түрiн реттейтiн заң актісінде тұжырымдалған талаптарға сәйкес сақтандырушымен шарт жасасуға мiндеттi.

5. Мiндеттi сақтандыру шарты сақтандырудың осы түрiн жүзеге асыруға лицензиясы бар сақтандырушымен ғана жасалуы мүмкiн. Аталған сақтандырушы үшiн мұндай шартты жасау мiндеттi болып табылады.

6. Ерiктi сақтандыру - тараптардың өз еркiн бiлдiруiне орай

жүзеге асырылатын сақтандыру.

Ерiктi сақтандырудың түрлерi, шарттары мен тәртiбi

тараптардың келiсiмiмен белгiленедi.

7. Азаматтың немесе заңды тұлғаның кез келген мүддесi

сақтандыру объектiсi бола алады.

Сақтанушының құқыққа қайшы келетiн мүдделерi сақтандыруға

жатпайды.

Сақтандырудың мiндеттi түрлерi бойынша сақтандыру объектiсi

сақтандырудың осы түрiн реттейтiн заңдармен белгiленедi.

ЕСКЕРТУ. 5-баптың 2-тармағы жаңа абзацпен толықтырылды -

Қазақстан Республикасының 1996.08.23. N 35-I Заңымен.

Z960035_

ЕСКЕРТУ. 5-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

6-бап. Мiндеттi сақтандыру туралы ережелердi бұзудың салдары

1. Заң актiсiне сәйкес оның пайдасына мiндеттi сақтандыру жүзеге асырылуға тиiстi адам, егер сақтандырылмағаны өзiне белгiлi болса, осы мiндет жүктелген сақтанушыдан өзiнiң сақтандырылуын сот тәртiбiмен талап етуге хақылы.

2. Егер сақтандырушы сақтандыру шартын жасаспаса не оны заңдарда көзделгенмен салыстырғанда сақтандырылушының жағдайын нашарлататын талаптармен жасасқан болса, ол сақтандыру оқиғасы болған жағдайда, тиiсiнше сақтандырылған кезде сақтандыру өтемi төленуге тиiс ретпен сақтандырылушының алдында жауапты болады.

3. Сақтанушы осы Жарлықтың 5-бабының 5-тармағына сәйкес сақтандыруды жүзеге асыруға мiндеттi сақтандырушыны сот тәртiбiмен мәжбүрлеудi талап етуге хақылы.

7-бап. Жеке және мүлiктi сақтандыру

1. Жеке сақтандыруға азаматтың өмiрiн, денсаулығын, еңбекке қабiлетiн және жеке басына байланысты өзге де мүдделерiн сақтандыру жатады.

2. Мүлiктiк сақтандыруға мүлiктi және кәсiпкерлiк тәуекелдер мен азаматтық-құқықтық жауапкершiлiктi сақтандыруды қоса, сонымен байланысты мүдделердi сақтандыру жатады.

Кәсiпкерлiк тәуекелдер сақтандырылған кезде кәсiпкердiң контрагенттерiнiң (шарт жасасқан тараптардың) өз мiндеттемелерiн бұзуы немесе кәсiпкердiң еркiнен тыс жағдаяттарда осы iс-әрекет жағдайларының өзгеруi себептi кәсiпкерлiк қызметтен күтiлген табыстың алынбау тәуекелi сақтандырылады.

Азаматтық-құқықтық жауапкершiлiк сақтандырылған кезде басқа азаматтардың өмiрiне, денсаулығына немесе мүлкiне зиян келтiру салдарынан туындайтын мiндеттемелер бойынша жауапкершiлiк тәуекелi, сондай-ақ шарттардан немесе өзге де негiздерден туындайтын мiндеттемелер бойынша жауапкершiлiк тәуекелi сақтандырылады.

8-бап. Шетелдiк заңды тұлғалар мен шетел

азаматтарының Қазақстан Республикасының

аумағында сақтандыру саласындағы қызметi

1. Қазақстан Республикасының аумағында өз қызметiн жүзеге асыратын шетел азаматтары, азаматтығы жоқ адамдар, шетелдiк заңды тұлғалар Қазақстан Республикасының азаматтарымен және заңды тұлғаларымен бiрдей сақтандыру тұрғысында қорғалу құқығын пайдаланады.

Қазақстан Республикасының аумағында өз қызметiн жүзеге асыратын шетел азаматтары, азаматтығы жоқ адамдар, шет ел қатысатын кәсiпорындар, шетелдiк заңды тұлғалардың филиалдары мен өкiлдiктерi осы қызметке байланысты тәуекелдердi сақтандыруды Қазақстан Республикасының сақтандыру туралы заңдарына сәйкес Қазақстан Республикасының сақтандыру ұйымдарында жүргiзедi.

2. Қазақстан Республикасының аумағында тiкелей сақтандырушы ретiндегi шетелдiк сақтандырушы және қайта сақтандырушы ұйымдардың, шетелдік сақтандыру делдалдарының қызметiне тыйым салынады.

3. Қазақстан Республикасының сақтандырушылары өз мойнына алған тәуекелдердi қайта сақтандыру жөнiндегi шетелдiк сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының қызметi Қазақстан Республикасының аумағында аталған ұйымдардың белгiленген тәртiппен тiркелген филиалдары мен өкiлдiктерi арқылы жүзеге асырылады.

Қазақстан Республикасының сақтандырушылары өз тәуекелдерiн тiкелей шетелдiк қайта сақтандырушыларда қайта сақтандыра алады.

4. Қазақстан Республикасының аумағында шетелдiк заңды тұлғалардың сақтандырушы делдал функцияларын жүзеге асыруына Қазақстан Республикасының сақтандырушыларына олардың шетелдегi тәуекелдерiн қайта сақтандыру жөнiнде қызмет көрсету саласында ғана жол берiледi. Бұл ретте шетелдiк заңды тұлғалар өз қызметiн Қазақстан Республикасының аумағында белгiленген тәртiппен тiркелген филиалдары мен өкiлдiктерi арқылы жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының сақтандырушылары өз тәуекелдерiн шетелде қайта сақтандыруға орналастыруына байланысты шетелдiк делдалдық ұйымдардың қызметiн тiкелей пайдалана алады.

5. Шетелдiктер қатысатын кәсiпорындар (шетелдiк кәсiпорындар мен бiрлескен кәсiпорындар) сақтандыру саласындағы делдалдық қызметтi Қазақстан Республикасының басқа да заңды тұлғалары қызметiнiң шарттарына сәйкес жүзеге асырады.

5-1. Шетел қатысатын сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы - акцияларының үштен бірінен астамы мыналардың:

1) Қазақстан Республикасының резидент еместерiнiң;

2) акцияларының (қатысушылар салымдарының) үштен бiрiнен астамы Қазақстан Республикасы резидент еместерінiң не соларға ұқсас Қазақстан Республикасы резиденттерiнiң - заңды тұлғаларының меншiгiнде және (немесе) басқаруында болатын Қазақстан Республикасының резиденттерi - заңды тұлғалардың;

3) Қазақстан Республикасының резидент еместерiнiң қаражатын бөлушiлер (сенiм көрсетiлген адамдар) болып табылатын Қазақстан Республикасының резиденттерi не осы тармақтың 2) тармақшасында көрсетiлген заңды тұлғалардың иелiгiндегi және (немесе) басқаруындағы сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы.

5-2. Шетел қатысқан сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының жиынтық тiркелген жарғы капиталы, уәкiлеттi мемлекеттiк орган рұқсат берген жағдайды қоспағанда, Қазақстан Республикасының барлық сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының бiрге тiркелген жарғы капиталының жиырма бес процентiнен аспауға тиiс.

ЕСКЕРТУ. 8-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

2-тарау. Сақтандыру қатынастарының қатысушылары

9-бап. Сақтанушылар

1. Сақтанушы - сақтандырушымен сақтану шартын жасасқан адам.

2. Заңды тұлғалар мен азаматтар сақтанушылар бола алады.

3. Сақтанушы сақтандырудың ерiктi түрi бойынша да, сондай-ақ мiндеттi түрi бойынша да сақтандырушыны таңдап алуға ерiктi.

10-бап. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының құрылуы мен

қызметiнiң ерекшелiктерi.

1. Құрылатын сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарын мемлекеттiк тiркеудi уәкiлеттi мемлекеттiк органның оны ашуға рұқсаты негiзiнде Әдiлет министрлiгiнiң органдары жүзеге асырады.

2. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдары акционерлiк қоғам және мемлекеттiк кәсiпорын нысанында құрылады.

3. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарын ашуға рұқсат беру (кері қайтарып алу) тәртiбi, оларды құрған кезде қойылатын қосымша талаптар, құрылтай құжаттарына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу, бұл ұйымдарды мемлекеттiк тiркеу және қайта тiркеу, оларды қайта құру және тарату ерекшелiктерi, сондай-ақ олардың қызметiн реттеу (сақтандырушының шарттық қатынастарын қоспағанда) Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленедi.

4. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарына сақтандыруға жатпайтын немесе сақтандыру қызметiнiң нысанасынан тiкелей туындамайтын кәсiпкерлiк қызмет ретiнде (сауда және материалдық өндiрiс саласын қосқанда) мәмiлелер мен операцияларды жүзеге асыруға тыйым салынады.

ЕСКЕРТУ. 10-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

10-1-бап. Сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерi

1. Мемлекеттiк уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген талаптарға сәйкес келетiн коммерциялық ұйымдар сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерi ретiнде өкiлеттiк етуге құқылы.

2. Сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерi сақтандырушы делдалдар болып табылады және сақтандырушы, қайта сақтандырушы тараптармен немесе үшiншi тұлғамен тиiстi шарттарда (келiсiмдерде) белгiленген талаптар шегiнде жауапкершiлiкте болады.

3. Сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерi уәкiлеттi мемлекеттiк орган Қазақстан Республикасының аумағында сақтандыру қызметiн (сақтандыру делдалдығын) жүргiзуге берген тиiстi лицензияның негiзiнде өз қызметiн жүзеге асырады.

ЕСКЕРТУ. Жаңа 10-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

11-бап. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымының капиталы

1. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының жарғылық капиталының ең төменгi мөлшерiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

2. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының құрылтайшылары

(акционерлерi) сатып алатын акцияларға тек қана ақша төлеуге мiндеттi.

3. Құрылған сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының

жарғылық капиталына акционерлердiң меншiк капиталы шегiнде ақша салынуы

мүмкін.

4. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының құрылтай

құжаттарында жарияланған жарғылық капиталын олардың акционерлері бұл

ұйымдарды мемлекеттiк тiркеу кезiне төлеуге тиiс.

ЕСКЕРТУ. 11-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11.

N 154 Заңымен.

Z970154_

ЕСКЕРТУ. 11-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен.

Z990436_

12-бап. Сақтандырылушылар

1. Сақтандырылушы - өзiне қатысты сақтандыру жүзеге

асырылатын тұлға.

Егер шартта өзгеше көзделмесе, сақтанушы сонымен бiрге

сақтандырылушы болып табылады.

2. Мiндеттi сақтандыру туралы заңдарда сақтанушыға үшiншi тұлғаны сақтандыруды жүзеге асыру мiндетi жүктелуi мүмкiн. Ерiктi сақтандыру кезiнде сақтанушылар сақтандыру шартында сақтандырылушы ретiнде үшiншi тұлғаны белгiлей алады. Мұндай жағдайларда не сақтандырылушының жеке басы мен оның осыған байланысты мүдделерi (сақтандырылушының жеке сақтандырылуы), не сақтандырылушының мүлкi мен оның мүлкiне байланысты мүдделерi (сақтандырылушының мүлiктiк сақтандырылуы) сақтандыру объектiсi болады.

Мүлiктi сақтандырған кезде сақтанушы болып табылмайтын сақтандырылушы осы мүлiктiң сақталуына мүдделi болуға тиiс.

Шарттың тиiсiнше орындалмағаны үшiн жауапкершiлiк тәуекелiн, сондай-ақ кәсiпкерлiк тәуекелiн сақтандырған кезде сақтанушының өз тәуекелi ғана сақтандырылуы мүмкiн.

3. Сақтандырылушы ретiнде белгiленетiн үшiншi тұлғаның шарт жасасуға келiсiмi талап етiлмейдi, алайда сақтандырудың ерiктi түрлерi бойынша бұл тұлғаның осы шарттың жасалуына қарсылық бiлдiруi оның жасалуын болдырмауға, ал егер ол жасалып қойған болса - шартты өзгертуге немесе бұзуға әкелiп соғады.

Мүлiктiк сақтандыру кезiнде сақтанушы сақтандыру объектiсiн дәл белгiлей отырып, үшiншi тұлғаны оның мүлкiн немесе сонымен байланысты мүдделерiн сақтандырмақ ниетi туралы хабардар етуге мiндеттi.

4. Егер сақтанушыда үшiншi тұлғаны сақтандыру мiндетi бар болса, осы тұлға сақтанушының бұл мiндетiн орындауы туралы есеп беруiн талап етуге, ал заңда көзделген жағдайларда - өзiнiң сақтандырылғанын куәландыратын құжатты алуға хақылы.

Сақтанушы үшiншi тұлғаны сақтандыру жөнiндегi өз мiндетiн орындамаған немесе тиiсiнше орындамаған кезде, соңғысы осы Жарлықтың 6-бабының 1 және 2-тармақтарында көзделген шараларды қолдануға хақылы.

5. Егер кәмелетке толмаған азамат сақтандырылған жағдайда оның құқықтары кәмелетке толмағандарға қатысты азаматтық заңдарда көзделген тәртiппен жүзеге асырылады.

6. Шарттың сақтандырылушының пайдасына жасалуы сақтанушыны осы шарт бойынша мiндеттерiн орындаудан босатпайды.

Үшiншi тұлғаны сақтандыру сақтанушының есебiнен жүзеге асырылады. Сақтанушы болып табылмайтын сақтандырылушының мiндеттерi, сондай-ақ сақтанушының сақтандыру оқиғасының болуына байланысты туындайтын өз мiндеттерi сақтандыру шартымен белгiленедi. Сақтандырылушының сақтандыру шартынан туындайтын мiндеттерi туралы сақтанушы оған хабарлауға мiндеттi.

7. Егер сақтандырылушы шартқа сәйкес өзiне тиесiлi сақтандыру өтемiн алудан бас тартқан жағдайда, сақтандыру өтемiн алу құқығы сақтанушыға көшедi.

8. Соған қатысты жеке сақтандыру шарты жасалған, сақтанушы болып табылмайтын сақтандырылушы қайтыс болған жағдайда, егер заңда немесе шартта сақтандырылушыны алмастыру көзделмеген болса, бұл шарт тоқтатылуға жатады.

Егер сақтандырылушының қазасы сақтандыру шартында көзделген сақтандыру оқиғасы болып шықса, бұл шарт орындалуы арқылы тоқтатылады.

Соған қатысты жеке сақтандыру шарты жасалған, сақтанушы болып табылмайтын сақтандырушы қайтыс болған жағдайда, сақтандырылушының құқықтары мен мiндеттерi сақтанушының келiсiмiмен, егер заңда немесе шартта өзгеше көзделмесе, сақтандыру объектiсi болған осы мүлiк пен осы мүлiктiк құқықтардың мұрагерлерiне көшедi.

Егер сақтанушы қайтыс болған сақтандырылушыны алмастыруға келiспесе не мұрагерлерi оның құқықтары мен мiндеттерiн қабылдауға келiспесе, шарт тоқтатылуға жатады.

9. Үшiншi тұлғаның (сақтандырылушының) пайдасына жасалған сақтандыру шартына азаматтық заңдардың үшiншi тұлғаның пайдасына жасалған шарт туралы ережелерiнiң осы Жарлықтың ережелерiне қайшы келмейтiн бөлiгi қолданылады.

13-бап. Пайда алушылар

1. Пайда алушы-шартқа немесе мiндеттi сақтандыру туралы заңға сәйкес сақтандыру өтемiн алушы болып табылатын тұлға.

Заңды тұлға да, сол сияқты азамат та пайда алушы бола алады.

Пайда алушы жеке, сондай-ақ мүлiктiк сақтандыру бойынша тағайындалуы мүмкiн.

Сақтандырудың мiндеттi түрлерi бойынша пайда алушы сақтандырудың осы түрiн реттейтiн заңмен белгiленедi, ерiктi түрлерi бойынша оны сақтанушы тағайындайды.

2. Егер мiндеттi сақтандыру туралы заңда немесе ерiктi сақтандыру туралы шартта өзгеше көзделмесе, сақтанушы пайда алушы болып табылады.

Егер сақтанушы сақтандырылушы болып табылмаса, онда сақтандырылушы пайда алушы болып табылады.

Егер пайда алушы сақтандыру шартында көрсетiлмесе, ол сақтандырылушы деп көзделедi.

3. Кәсiпкерлiк тәуекелдi сақтандыру шарты бойынша тек қана сақтанушы пайда алушы бола алады, ол осымен бiр мезетте сақтандырылушы да болуға тиiс.

4. Пайда алушының пайдасына жасалған мүлiктi сақтандыру шарты пайда алушының есiмiн немесе атауын көрсетпей-ақ жасалуы мүмкiн.

Осындай шарт жасалған кезде сақтанушыға көрсетушiнiң атына жазылған сақтандыру куәлiгi (полис, сертификат және т.б.) берiледi. Бұл орайда осы құжатты сақтандырушыға көрсеткен адам пайда алушы деп танылады.

5. Сақтандырылушы сонымен бiрге пайда алушы болып табылған жағдайда, оған осы Жарлықтың 12-бабында көзделген ережелер қолданылады.

6. Сақтандырылушы болып табылмайтын пайда алушы қайтыс болған жағдайда не ол пайда алушының құқығынан бас тартқан жағдайда, оның құқығы сақтанушыға көшедi.

Сақтандырылушы болып табылатын пайда алушы қайтыс болған жағдайда, осы Жарлықтың 12-бабының 8-тармағында көзделген салдарлар iске қосылады.

7. Пайда алушының пайдасына шарт жасасу сақтанушыны осы шарт бойынша мiндеттерiн орындаудан босатпайды.

3-тарау. Сақтандыру шарты

14-бап. Сақтандыру шарты ұғымы

1. Сақтандыру шарты бойынша сақтанушы сақтандыру төлемдерiн төлеуге мiндеттенедi, ал сақтандырушы сақтандыру оқиғасы болған кезде сақтанушыға сақтандыру өтемiн төлеуге мiндеттенедi.

2. Сақтандыру iсi сақтандыру шарттарын жасасу және оларды орындау түрiнде жүзеге асырылады.

15-бап. Сақтандыру шартының түрi

1. Сақтандыру шарты жазбаша түрде:

1) тараптардың бiр құжат жасауы;

2) сақтандырушы бiр жақты тәртiппен жасаған (қосылу шарты) үлгi шарттарға (сақтандыру ережелерiне) сақтанушының қосылуы;

3) сақтандырушының сақтанушыға сақтандыру куәлiгiн (полис, сертификат және т.б.) беруi жолымен;

4) тараптардың шарт жасауға және оның барлық негiзгi талаптары бойынша келiсiмге келуiне ерiк бiлдiруiн құжатпен растауға мүмкiндiк беретiн басқа да жолмен жасалады.

2. Жазбаша шарт нысанын сақтандырушы не тараптардың келiсiмi белгiлейдi.

16-бап. Сақтандыру шартының мазмұны

1. Сақтандыру шартында мыналар болуға тиiс:

1) заңды тұлғаның атауы, оның орналасқан жерi және сақтандырушының банкiлiк реквизиттерi;

2) сақтанушының тегi, аты және мекенжайы (егер ол жеке тұлға болса), атауы, орналасқан жерi және банкiлiк реквизиттерi (егер ол заңды тұлға болса);

3) сақтандыру объектiсiн көрсету;

4) сақтандыру оқиғасын көрсету;

5) сақтандыру сомасы мен сақтандыру өтемiнiң мөлшерi, оны төлеу тәртiбi мен мерзiмi;

6) сақтандыру төлемiнiң мөлшерi, оны төлеу тәртiбi мен мерзiмi;

7) шарттың қолданылу мерзiмi;

8) егер сақтандырылушы және пайда алушы сақтандыру қатынастарына қатысушылар болса, олар туралы көрсету.

2. Тараптардың келiсiмi бойынша шартқа басқа да талаптар енгiзiлуi мүмкiн.

3. Егер сақтандыру шартында, заңда көзделгенмен салыстырғанда сақтанушының жағдайын нашарлататын талаптар болса, заңда белгiленген ережелер қолданылады.

17-бап. Сақтандыру шартының қолданылуы

1. Сақтандыру шарты сақтандыру төлемiн сақтанушы төлеген сәттен, ол оны мерзiмiн ұзарта отырып төлеген болса, егер шартта немесе мiндеттi сақтандыру туралы заңда өзгеше көзделмесе, бiрiншi сақтандыру жарнасы төленген кезден бастап күшiне енедi және тараптар үшiн мiндеттi болады.

2. Сақтандыру шарты, егер шартта немесе мiндеттi сақтандыру туралы заңда өзгеше көзделмесе, бiрiншi болған сақтандыру оқиғасы бойынша сақтандыру өтемi төленген сәттен бастап өзiнiң күшiн тоқтатады.

3. Егер шартта немесе мiндеттi сақтандыру туралы заңда өзгеше көзделмесе, сақтандыру тұрғысында қорғаудың қолданылу кезеңi шарттың қолданылу мерзiмiне тұспа-тұс келедi.

4. Егер сақтандыру объектiсiнiң сипатынан өзге жағдай туындамаса немесе шартта көзделмесе, сақтандыру аумағы Қазақстан Республикасының аумағына сай келедi.

18-бап. Сақтандырушының мiндеттерi

1. Сақтандырушы:

1) сақтандыру оқиғасы болған кезде сақтандыру өтемiн осы Жарлықтың 22-бабының 3-тармағында көзделген мөлшерде, тәртiп пен мерзiмде төлеуге;

2) сақтанушыға (сақтандырылушыға) сақтандырылған мүлiкке келтiрiлетiн залалдың алдын алу немесе оны азайту үшiн жасалған шығыстарының сомасын, егер мұндай шығыстар қажет болған болса немесе тiптi тиiстi шаралардан нәтиже шықпаса да, сақтандырушының нұсқауын орындау үшiн жасалса оған сақтандыру сомасының шегiнде өтеуге мiндеттi.

Сақтандырушы сақтандыру оқиғасының зардабын азайту жөнiнде сақтанушының көрiнеу шара қолданбауы салдарынан пайда болған залал бөлiгiнде сақтандыру өтемiн төлеуден босатылады.

3) сақтандыру нәтижесiнде өзi алған сақтанушы, сақтандырылушы және пайда алушы, олардың денсаулық жағдайы туралы, сондай-ақ осы тұлғалардың мүлiктiк жағдайы (сақтандыру құпиясы) туралы мәлiметтердi жария етпеуге мiндеттi.

2. Сақтандыру шартында сақтандырушының басқа да мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

19-бап. Сақтанушының мiндеттерi

1. Сақтанушы:

а) сақтандыру төлемдерiн осы Жарлықтың 21-бабының 2- тармағында көзделген мөлшерде, тәртiп пен мерзiмде төлеуге;

б) сақтандыру шартын жасасқан кезде сақтандырушыға болуы ықтимал сақтандыру оқиғасы мен одан шегiлетiн залалға (сақтандыру тәуекелiн) баға беру үшiн мәнi бар, өзiне мәлiм барлық жағдаяттар туралы хабарлауға, сондай-ақ шарт жасасқаннан кейiн осы тәуекелдiң ұлғайғаны туралы хабарлауға;

в) сақтандырушыға шартта белгiленген мерзiм мен нысанда сақтандыру оқиғасы туралы хабарлауға және сақтандырылған мүлiктi аман алып қалу мен сақтау, сондай-ақ кiнәлi тұлғаға регресс (өтем) жасату құқығын қамтамасыз ету үшiн шаралар қолдануға;

г) қосарлы сақтандыру кезiнде мүлiктi сақтандырудың осы объектiсi бойынша күшi бар басқа да шарттар туралы сақтандырушыны хабардар етуге мiндеттi.

2. Сақтандыру шартында сақтанушының басқа да мiндеттерi көзделуi мүмкiн.

20-бап. Сақтандыру оқиғасы

1. Сақтандыру оқиғасы - ол болған жағдайда сақтандыру шартында сақтандыру өтемiн төлеу көзделетiн уақиға.

2. Мiндеттi сақтандыру жөнiндегi сақтандыру оқиғаларының түрлерi мiндеттi сақтандыру туралы заңдармен, ал ерiктi сақтандыру бойынша - тараптардың келiсiмiмен белгiленедi.

3. Сақтандыру оқиғасы ретiнде қарастырылатын уақиғаның болуының ықтималдық және кездейсоқтық белгiлерi болуға тиiс.

4. Сақтандыру оқиғасының болғанын, сондай-ақ одан келген шығындарды дәлелдеу сақтанушыға жүктеледi.

21-бап. Сақтандыру төлемдерi

1. Сақтандыру төлемi - сақтандырғаны үшiн сақтанушының сақтандырушыға енгiзуге мiндеттi төлемi.

Сақтандыру төлемдерiн төлеу мiндетi сақтандырылушыға немесе пайда алушыға заңдармен де, шартпен де жүктелуге тиiс емес.

2. Сақтандыру төлемдерiнiң мөлшерi шартпен белгiленедi. Сақтандырудың мiндеттi түрлерiнде олар заңдарда көзделген мөлшерден артпауға тиiс.

Сақтандыру төлемдерiн төлеудiң тәртiбi мен мерзiмi шартпен белгiленедi. Сақтандырудың мiндеттi түрлерi бойынша олар заңмен белгiленуi мүмкiн.

3. Сақтандыру шарты бойынша төлеуге жататын сақтандыру төлемдерiнiң мөлшерiн белгiлеген кезде тараптар сақтандыру объектiсi мен сақтандыру тәуекелiнiң сипатын ескере отырып, сақтандыру сомасының бiрлiгiнен алынатын төлем ставкасын белгiлейтiн сақтандырушы әзiрлеген сақтандыру тарифтерiн қолдана алады.

4. Сақтандыру жарнасы түрiнде сақтандыру төлемiнiң мерзiмiн ұзартып төлеу шартпен көзделуi мүмкiн.

5. Сақтандыру жарнасын шартта белгiленген мерзiмде енгiзбеу, егер шартта өзгеше көзделмесе, шарттың тоқталуына әкеп соғады.

6. Сақтандырушы алған сақтандыру төлемдерi оған меншiк құқығымен, ал мемлекеттiк сақтандыру ұйымдары үшiн шаруашылық жүргiзу құқығымен тиесiлi болады.

22-бап. Сақтандыру сомасы мен сақтандыру өтемi

1. Сақтандыру сомасы - сақтандыру объектiсi сақтандырылған ақшаның сомасы және ол сақтандыру оқиғасы болған жағдайдағы сақтандырушының мiндеттемелерiнiң шектi көлемi болып табылады.

2. Сақтандыру өтемi - сақтандыру оқиғасы болған кезде сақтандырушының сақтандыру сомасы шегiнде сақтанушыға төлейтiн төлемi.

3. Сақтандыру сомасы мен сақтандыру өтемiнiң мөлшерi шартпен белгiленедi. Сақтандыру мiндеттi түрлерiнде олар заңда белгiленген мөлшерден кем болмауға тиiс.

Сақтандыру өтемдерiн төлеудiң тәртiбi мен мерзiмi шартпен белгiленедi. Сақтандырудың мiндеттi түрлерi бойынша олар заңмен белгiленуi мүмкiн.

4. Мүлiктi сақтандырған кезде сақтандыру сомасы шарттың жасалу сәтiндегi оның нақты құнын (сақтандыру құнынан) аспауға тиiс. Сақтандырушы өзiн сақтанушы қасақана шатастырғанын дәлелдегеннен басқа жағдайларда, тараптар сақтандыру шартында белгiленген мүлiктiң сақтандыру құнын даулай алмайды. Егер сақтандыру шартымен белгiленген сақтандыру сомасы мүлiктiң сақтандыру құнынан асып кетсе, сақтандыру сомасының шарттың жасалу сәтiндегi мүлiктiң нақты құнынан асып кететiн бөлiгiнде шарт жарамсыз болып табылады.

5. Мүлiктi сақтандыру, сондай-ақ жауапкершiлiктi сақтандыру жөнiндегi сақтандыру өтемi сақтандыру оқиғасының болуы нәтижесiнде сақтанушы (сақтандырылушы) шеккен нақты залалдың мөлшерiнен аспауға тиiс.

6. Жеке сақтандыру бойынша сақтандыру өтемi сақтанушыға (сақтандырылушыға, пайда алушыға) оған әлеуметтiк сақтандыру, әлеуметтiк қамсыздандыру, мiндеттi медициналық сақтандыру бойынша, басқа да сақтандыру шарттары бойынша тиесiлi сомаларға қарамастан әрi зиянды өтеу тәртiбiмен төленедi.

7. Мүлiктiк сақтандыру шартының талаптарымен сақтандыру өтемiн сақтандыру өтемi сомасының шегiнде заттай түрде залалдың өтемiмен алмастыру көзделуi мүмкiн.

8. Сақтандыру өтемiн төлеген кезде сақтандырушы оған сақтанушыдан тиесiлi сақтандыру төлемдерiнiң есебiн жасауға хақылы.

9. Сақтандырылушыға, сондай-ақ пайда алушы мен сақтанушының мұрагерлерiне тиесiлi жеке сақтандыру бойынша сақтандыру өтемi ол қайтыс болған жағдайда, мұрагерлiк мүлкiнiң құрамына енбейдi.

ЕСКЕРТУ. 22-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11.

N 154 Заңымен. Z970154_

23-бап. Сақтандыру өтемiн уақтылы төлемегенi

үшiн сақтандырушының жауапкершiлiгi

Сақтандыру өтемiн уақтылы төлемегенi үшiн сақтандырушы сақтанушыға (сақтандырылушыға), егер сақтандыру шартымен неғұрлым жоғары көлемдегi жауапкершiлiк көзделмесе, Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексiнiң 353-бабында (Жалпы бөлiм) көзделген мөлшерде айыпақы төлейдi.

ЕСКЕРТУ. 23-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11.

N 154 Заңымен. Z970154_

24-бап. Сақтандыру өтемiн төлеуден бас тарту

1. Егер сақтандыру оқиғасы:

1) қажеттi қорғаныс пен аса бiр қажеттiлiк жағдайында жасаған iс-әрекетiн қоспағанда, сақтанушының, сақтандырылушының, пайда алушының сақтандыру оқиғасының туындауына не оның болуына ықпал етуге бағытталған қасақана iс-әрекетiнiң;

2) сақтанушының, сақтандырылушының, пайда алушының заңда белгiленген тәртiппен қасақана қылмыс немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық деп танылған сақтандыру оқиғасымен себептi байланыстағы iс-әрекетiнiң ;

3) егер әскери тәуекелдi сақтандыру шартта көзделмесе, заң актiлерiнде белгiленген тәртiппен осындай деп танылған әскери қимылдар мен соларға байланысты әскери сипаттағы шаралардың салдарынан орын алса, сақтандырушы сақтанушыға сақтандыру өтемiн төлеуден толық немесе iшiнара бас тартуға хақылы. Әскери қимылдан туындайтын негiздер бойынша сақтандыру өтемiн төлеуден бас тартылған жағдайда сақтанушыға ол енгiзген сақтандыру төлемдерi қайтарылады.

2. Сақтандырушының сақтандыру өтемiн төлеуден бас тартуына, сондай-ақ:

1) сақтанушының сақтандыру объектiсi, сақтандыру тәуекелi, сақтандыру оқиғасы мен оның зардаптары туралы сақтандырушыға көрiнеу жалған мәлiметтер хабарлауы;

2) сақтандыру оқиғасы болған кезде сақтанушының сақтандырылған мүлiктi құтқару жөнiнде, оған келетiн залалды сақтанушының болдырмауға мүмкiндiгi бола тұра, бiрақ қасақана алдын алмаған бөлiгiнде, шара қолданбауы;

3) сақтанушының залал келтiруге кiнәлi тұлғадан мүлiктi сақтандыру бойынша залалдың тиiстi өтемiн алуы;

4) сақтандырушының сақтандыру оқиғасының болу себептерiн тексеруiне және сақтандыру объектiсiне одан келген зиянының мөлшерiн анықтауына кедергi жасауы, сондай-ақ осы Жарлықтың 25-бабының 1-тармағының 2-бөлiгiнде көзделген жағдай;

5) заң актiлерiнде көзделген басқа да жағдайлар негiз болады.

3. Сақтандырушының сақтанушының жолсыз iс-әрекетiне орай оған осы бапта көзделген сақтандыру өтемiн төлеуден босату, осымен бiр мезетте сақтандырушыны сақтандырылушыға немесе пайда алушыға сақтандыру өтемiн төлеуден босатады.

4. Сақтандыру шартының талаптарымен, егер ол заңға қайшы келмесе, сақтандыру өтемiн төлеуден бас тарту үшiн басқа да негiздер көзделуi мүмкiн.

5. Сақтандыру өтемiн төлеуден бас тарту туралы шешiмдi сақтандырушы қабылдайды және бас тарту себебiнiң дәлелдi негiздемесiмен сақтанушыға жазбаша түрде хабарлайды.

6. Сақтанушының сақтандыру өтемiн төлеуден бас тартуына сақтандырушы сотқа шағым жасай алады.

25-бап. Регрестiк (керi) талап қою құқығы

1. Мүлiктiк сақтандыру бойынша сақтандыру өтемiн төлеген сақтандырушыға осы сома шегiнде сақтанушының (сақтандырылушының) келтiрiлген зиян үшiн жауапты адамға қоятын регрестiк талап қою құқығы көшедi. Сақтанушы (сақтандырылушы) сақтандыру өтемiн алған кезде сақтандырушыға осы талап қою құқығын жүзеге асыру үшiн қажеттi қолындағы барлық құжаттарды бередi.

Сақтанушы аталмыш адамға кiнә тағудан немесе оған талап қоюдың жүзеге асырылуын қамтамасыз ететiн құқықтан бас тартқан, сондай-ақ сақтандырушыға регрестiк талап қою үшiн қажеттi құжаттарды беруден бас тартқан жағдайда, сақтандырушы регрестiк талап қою тәртiбiмен зиян келтiрушiден өндiрiп ала алатын сомаға сақтандыру өтемiн төлеуден босатылады.

2. Сақтанушы сақтандыру өтемiнiң сомасы көлемiнен артық зиян келтiргенi үшiн жауапты адамға талап қою құқығын, беруге, сондай-ақ осы адамға қойылатын өзге де талаптарды сақтандырушыға беруге хақылы. Бұл құқықтың ауысуы сақтандыру шартында көзделуi мүмкiн.

3. Сақтанушы сақтандыру оқиғасы болғаннан кейiн сақтандырушының келiсуiмен оған өзiнiң сақтандырылған мүлiкке құқығын бере алады әрi сақтандыру сомасының толық көлемiндегi сақтандыру өтемiн ала алады.

26-бап. Сақтандыру шартын тоқтату

1. Азаматтық кодексте көзделген мiндеттемелердi тоқтатудың жалпы негiздерiмен қатар сақтандыру шарты мынадай:

1) сақтандыру объектiсi жойылған кезде:

2) сақтанушы болып табылмайтын сақтандырылушы қайтыс болғанда оны ешкiм алмастырмаған (осы Жарлықтың 12-бабының 8-тармағы);

3) сақтанушы мүлiктi сақтандыру объектiсiн басқаға бергенде, егер сақтандырушы сақтанушыны алмастыруға қарсылық бiлдiрген, ал шартпен немесе заңдармен өзгеше белгiленбеген (осы Жарлықтың 28-бабының 1-тармағы);

4) егер шартпен өзгеше көзделмесе (осы Жарлықтың 22-бабының 5-тармағы), сақтанушы кезектi сақтандыру жарналарын белгiленген мерзiмде енгiзбеген;

5) Егер мiндеттi сақтандыру туралы шартпен немесе заңдармен өзгеше көзделмесе (осы Жарлықтың 17-бабының 2-тармағы), сақтандырушы алғашқы болған сақтандыру оқиғасы бойынша сақтандыру өтемiн төлеген жағдайларда тоқтатылады.

2. Егер бұл сақтандыру шартының талаптарымен, сондай-ақ тараптардың келiсiмi бойынша көзделген болса, сақтандыру шарты сақтанушының немесе сақтандырушының талап етуi бойынша мерзiмiнен бұрын тоқтатылуы мүмкiн.

Егер шартта өзгеше көзделмесе, тараптар сақтандыру шартын мерзiмiнен бұрын тоқтату ниетi туралы бiрiн-бiрi сақтандыру шартын тоқтатудың көзделiп отырған күнiнен кемiнде 30 күн бұрын хабардар етуге мiндеттi.

3. Сақтандыру шарты мерзiмiнен бұрын тоқтатылған жағдайда сақтанушының талап етуi бойынша сақтандырушы өзiнiң жұмсалған шығыстарын шегерiп тастап, оған шарттың бiтпеген мерзiмi үшiн сақтандыру төлемдерiн төлейдi; егер сақтанушының талаптары сақтандырушының сақтандыру шартын бұзуымен байланысты болса, онда соңғысы сақтанушы төлеген сақтандыру төлемдерiн оған толығымен қайтарады.

Сақтандыру шарты мерзiмiнен бұрын тоқтатылған ретте сақтандырушының талап етуi бойынша ол сақтанушыға оның төлеген сақтандыру төлемдерiн толығымен қайтарады; егер сақтандырушының талаптарын орындамауымен байланысты болса, онда ол жұмсалған шығыстарын шегерiп тастап, сақтанушыға шарттың бiтпеген мерзiмi үшiн сақтандыру төлемдерiн қайтарады.

4. Сақтандырушының қайтыс болуына байланысты шарт тоқтатылған ретте сақтандырушы сақтанушыға жұмсалған шығыстарын шегерiп тастап, шарттың бiтпеген мерзiмi үшiн сақтандыру төлемдерiн қайтарады.

27-бап. Сақтандыру шартының жарамсыздығы

Мәмiлелер жарамсыздығының Азаматтық кодексте көзделген жалпы негiздерiнен басқа, сақтандыру шарты ол жасалған сәттен бастап мынадай жағдайларда, егер:

1) шарт жасалған кезде сақтандыру объектiсi болмаса;

2) сақтанушының құқыққа қайшы мүдделерi сақтандыру объектiсi болып табылса;

3) сақтандыру объектiсi заңды күшiне енген соттың тиiстi шешiмiнiң негiзiнде тәркiленуге жататын мүлiк не қылмыстық жолмен табылған немесе қылмыс заты болып табылатын мүлiк болса;

4) сақтандыру оқиғасы ретiнде ықтимал және кездейсоқ болу белгiлерiнен ада (осы Жарлықтың 20-бабының 3-тармағы) әрi ол сөзсiз және объективтi түрде болуға тиiс, бұл жайында тараптар, ең болмағанда сақтанушы көрiнеу бiлген уақиға көзделсе;

5) сақтанушы шарт жасасқан кезде, көрiнеу заңсыз пайда табу мақсатын көздесе, соның iшiнде шарт сақтандыру оқиғасы болып өткеннен кейiн жасалса, жарамсыз деп саналады.

28-бап. Сақтанушыны алмастыру

1. Мүлiктi сақтандыру шартын жасасқан сақтанушы қайтыс болған жағдайда, сақтанушының құқықтары мен мiндеттерi осы мүлiктi мұрагерлiк тәртiбiмен қабылдап алушы тұлғаға көшедi. Меншiк құқықтарын ауысуының басқа жағдайларында сақтанушының құқықтары мен мiндеттерi, егер шартпен немесе заңдармен өзгеше белгiленбесе, жеке меншiк иесiне сақтандырушының келiсiмiмен көшедi.

2. Сақтандырылушының пайдасына жеке басын сақтандыру шартын жасаған сақтанушы қайтыс болған жағдайда, осы шартпен белгiленген құқықтар мен мiндеттер, сақтандырылушыға оның келiсiмiмен көшедi.

3. Егер сақтандыру шарты қолданылатын кезеңде сақтанушыны сот iс-әрекетке қабiлетсiз деп таныса, мұндай сақтанушының құқықтары мен мiндеттерiн оның қорғаншысы жүзеге асырады. Бұл ретте үшiншi тұлғалар алдындағы сақтанушының жауапкершiлiгiн сақтандыру азаматты iс-әрекетке қабiлетсiз деп таныған сәттен бастап аяқталады.

4. Заңды тұлға болып табылатын сақтанушы қайта құрылған ретте, сақтандыру шарты қолданылатын кезеңде оның осы шарт бойынша құқықтары мен мiндеттерi сақтандырушының келiсiмiмен Азаматтық заңдарда белгiленген тәртiп бойынша тиiстi құқықтық мұрагерiне көшедi.

29-бап. Сақтандырылушыны алмастыру

1. Келтiрiлген зиян үшiн азаматтық жауапкершiлiк тәуекелiн сақтандыру шарты бойынша сақтанушыдан өзге тұлғаның жауапкершiлiгi сақтандырылатын болса, сақтанушы, шартта өзгеше көзделмегендiктен, бұл туралы сақтандырушыны жазбаша түрде хабардар ете отырып, сақтандыру оқиғасы болғанға дейiн кез келген уақытта бұл тұлғаны басқа тұлғамен алмастыруға хақылы.

2. Сақтанушы болып табылмайтын, жеке басын сақтандыру, сондай-ақ мүлiктi сақтандыру шартында аталған сақтандырылушы оның өзiнiң және сақтандырушының келiсiмiмен ғана басқа адамнан алмастырылуы мүмкiн.

3. Егер үшiншi тұлғаны сақтандыру мiндеттi сақтандыру туралы заңдардың талаптарынан туындаса, сақтандырылушыны алмастыру аталған заңдарда және оған негiзделген шартта белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

30-бап. Пайда алушыны алмастыру

1. Сақтанушы сақтандыру оқиғасы болғанға дейiн сақтандырылушы болып табылмайтын, сақтандыру шартында аталған пайда алушыны, бұл жөнiнде сақтандырушыны жазбаша түрде хабардар ете отырып, басқа тұлғамен алмастырылуға хақылы.

2. Пайда алушы өзiнiң сақтанушымен жасасқан келiсiмiнен туындайтын сақтандыру шарты бойынша белгiлi бiр мiндеттердi орындағаннан немесе сақтандырушыға сақтандыру өтемiн төлеу туралы талап қойғаннан кейiн оны басқа тұлғамен алмастыруға болмайды.

3. Сақтандырылушы болып табылатын пайда алушыны алмастыру осы Жарлықтың 29-бабында көзделген тәртiп бойынша жүргiзiледi.

31-бап. Қосарлы сақтандыру

1. Қосарлы (көп мәрте) сақтандыру-бiр ғана объектiнi бiрнеше сақтандырушыда сақтандыру.

2. Мүлiктi қосарлы сақтандыру кезiнде әрбiр сақтандырушы сақтанушыға онымен жасасқан шартқа сәйкес сақтандыру өтемiн төлейдi, алайда сақтанушының барлық сақтандырушылардан алған сақтандыру өтемдерiнiң жалпы сомасы нақты залалдан аспауға тиiс.

Бұл ретте сақтанушы кез келген сақтандырушыдан онымен жасасқан шартта көзделген сақтандыру сомасы мөлшерiнде сақтандыру өтемiн алуға хақылы. Егер алынған сақтандыру өтемi нақты залалды өтей алмаса, сақтанушы жетпейтiн соманы басқа сақтандырушылардан алуға хақылы.

Келтiрiлген залалды басқа сақтандырушылардың өтеуiне байланысты сақтандыру өтемiн төлеуден толығымен немесе iшiнара босатылған сақтандырушы өзiнiң жұмсаған шығыстарын шегерiп тастап, сақтандыру төлемдерiнiң тиiстi бөлiгiн сақтанушыға қайтаруға мiндеттi.

3. Бiр ғана объект әр түрлi сақтандырушыда, олардың әрқайсысымен өздерiнiң сақтандыру оқиғасы бойынша қосарлы сақтандырылған ретте, сақтандыру жауапкершiлiгiн болып өткен сақтандыру оқиғасын қамтитын шарт жасасқан сақтандырушы мойнына алады.

4. Жеке басын қосарлы сақтандыру кезiнде әрбiр сақтандырушы сақтанушы алдындағы өзiнiң сақтандыру мiндеттемелерiн, оларды басқа сақтандырушылардың орындағанына қарамастан, өз бетiнше орындайды.

32-бап. Топтық сақтандыру

1. Топтық сақтандыру кезiнде бiр сақтандыру шарты осымен бiр мезгiлде пайда алушылар болып табылатын бiрнеше сақтандырылушыны қамтиды.

2. Топтық сақтандыру жеке де, мүлiктiк те, дербестелген де, сондай-ақ адамдардың белгiлi бiр санатын қамтитын топталған де сақтандыру болуы мүмкiн.

Топталған сақтандыру кезiнде сақтандырушылардың тобы сақтандыру шартында сақтандыру оқиғасын, әрбiр сақтандырылушыға қатысты оның зардаптарын және оған сақтандыру өтемiн төлеудiң мөлшерiн даралау үшiн қажеттi дәрежеде нақтыландырылуға тиiс.

3. Жұмыс берушiнiң өз қызметкерлерiн ұжымдық сақтандыруы тек жеке басты сақтандыру болуы мүмкiн.

33-бап. Ортақ сақтандыру

1. Бiрнеше сақтандырушы бiрлесiп сақтандыру объектiсiн бiр шарт бойынша сақтандыруы мүмкiн (ортақ сақтандыру). Бұл ретте шартта әрбiр сақтандырушының келiсiлген үлесте құқықтары мен мiндеттерiн белгiлейтiн талаптар болуға тиiс.

2. Iрi немесе аса iрi тәуекелдердi бiрлесiп сақтандыру үшiн ортақ сақтандырушылар келiсiмдер негiзiнде қарапайым серiктестiктер (сақтандыру пулдерiн) құруы мүкiн.

3. Ортақ сақтандырушылар арасында тиiстi келiсiм болған жағдайда олардың бiреуi сақтанушы алдында тек өз үлесiнде жауапты болып қала отырып, онымен өзара қарым қатынаста барлық ортақ сақтандырушылардың өкiлi бола алады.

34-бап. Қайта сақтандыру

1. Сақтандырушы қайта сақтандыру арқылы сақтанушы алдындағы өз мiндеттемелерiнiң баршасын немесе бiр бөлiгiн орындау тәуекелiнiң басқа сақтандырушыда (қайта сақтандырушыда) өтелуiн қамтамасыз етуге хақылы.

Шетел сақтандырушысында (қайта сақтандырушысында) қайта сақтандырушының өз мiндеттемелерiнiң үлесi (өзiне ұсталып қалатыны) мiндеттемелерiнiң жалпы көлемiнiң кемiнде 5 процентiн құрауға тиiс.

2. Қайта сақтандырушымен қайта сақтандыру шартын жасасқан сақтандырушы (қайта сақтанушы) сақтанушы алдында онымен жасасқан сақтандыру шартына сәйкес толық көлемде жауапты болып қалады.

3. Қайта сақтандыру шарттары қайта сақтанушы мен қайта сақтандырушының шартымен белгiленедi.

Қайта сақтандыру шарты осы Жарлықта сақтандыру шартына қойылатын талаптарға сай келуге тиiс.

4. Қайта сақтандыруды ұйымдастыру үшiн қайта сақтандырушылар бiрлескен қызмет туралы шарт негiзiнде қарапайым серiктестiкке (қайта сақтандыру пулдерiне) бiрiге алады.

5. Осы Жарлықта белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының сақтандырушыларында (қайта сақтандырушыларында) да, сол сияқты шетелдiк сақтандырушыларда (қайта сақтандырушыларда) да тәуекелдердi қайта сақтандыруға болады.

4-тарау. Сақтандырушының қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ету

35-бап. Сақтандырушылардың қаржылық орнықтылығын

қамтамасыз етудiң ең төменгi шарттары

1. Сақтандырушы өзiнiң қаржылық орнықтылығын қамтамасыз етуге мiндеттi. Қаржылық орнықтылықты қамтамасыз етудiң ең төменгi шарттарына: меншiктi капиталы мен сақтандыру резервтерiнiң қажеттi мөлшерде болуы сақтандырушының жекелеген шарт бойынша ең төменгi мiндеттеме нормативiн сақтауы және уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлеген сақталуға мiндеттi басқа нормалар мен лимиттердi орындау жатады.

2. Сақтандырушының меншiктi капиталы сақтандырушының сақтандыру резервтерi мен басқа да мiндеттемелерi (кредиторлық борышы) сомасын шығарып тастағаннан кейiнгi барлық активтерiнiң құны ретiнде белгiленедi. Сақтандырушылардың активтерiнiң көлемiн анықтау әдiсiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

3. Сақтандыру резервтерi сақтандыру төлемдерiнiң есебiнен құралады. Сақтандыру резервтерiн қалыптастыру тәртiбi мен мөлшерiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

ЕСКЕРТУ. 35-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

36-бап. Сақтандырушының жарғылық капиталы

1. Сақтандырушының жарғылық капиталы:

а) сақтандырушының қызметiн қаржыландыруға;

в) сақтандыру өтемдерiн төлеуге арналады.

2. Сақтандыру ұйымының қатысушыларына жарғылық капиталдың

есебiнен дивидендтер мен өзге де сыйақылар төлеуге тыйым салынады.

ЕСКЕРТУ. 36-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

37-бап. Сақтандыру резервтерiн орналастыру

1. Сақтандыру резервтерi сақтандыру шарты бойынша

сақтандырушының өз мiндеттемелерiн орындауын қамтамасыз етуге

ғана арналады.

2. Сақтандыру резервтерін орналастыруды сақтандырушылар бағалы

қағаздар рыногын реттеу жөнiндегi уәкiлеттi органмен келiсе

отырып, уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлеген тәртiппен жүзеге асырады.

ЕСКЕРТУ. 37-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11.

N 154 Заңымен.

Z970154_

ЕСКЕРТУ. 37-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

38-бап. Сақталуға мiндеттi нормалар мен лимиттер

1. Сақтандырушының, сақтандырудың немесе қайта сақтандырудың жеке шарты бойынша қайта сақтандырушының міндеттемелерінің ең жоғарғы көлемі меншікті капиталы мен сақтандыру резервтерi сомасының 10 процентiнен аспауға тиiс.

2. Егер сақтандырушы немесе қайта сақтандырушы аталған

нормативтен асыра отырып мiндеттемелер қабылдаған жағдайда, олардың

артық бөлiгi қайта сақтандырылуға тиiс.

3. Уәкілеттi мемлекеттiк орган сақтандырушылар мен қайта

сақтандырушылар сақтауға міндетті басқа нормалар мен лимиттерді белгiлеуге

құқылы.

ЕСКЕРТУ. 38-бап өзгертiлдi - Қазақстан Республикасының 1997.07.11.

N 154 Заңымен.

Z970154_

ЕСКЕРТУ. 38-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен.

Z990436_

39-бап. Есеп және есеп беру

Сақтандырушылар мен қайта сақтандырушылардың, сақтандыру және

қайта сақтандыру брокерлерiнiң бухгалтерлiк, статистикалық және өзге де

есеп берулерiнiң тiзбесiн, нысанын, мерзiмiн, сондай-ақ олардың жылдық

есептi жариялау мерзiмiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

ЕСКЕРТУ. 39-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының

1997.06.02. N 115-I Заңымен.

Z970115_

ЕСКЕРТУ. 39-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен.

Z990436_

5-тарау. Сақтандыру қызметiн жүзеге

асыруды мемлекеттiк қадағалау

40-бап. Сақтандыру қызметiн мемлекеттiк реттеу және

қадағалау мiндеттерi

1. Сақтандыру қызметi мен сақтандыруды қадағалауды мемлекеттiк реттеу мiндеттерi Қазақстан Республикасының сақтандыру жүйесiнiң тұрақтылығын қолдау, сақтандыру ұйымдары мен сақтандыру қызметiнiң өзге де субъектiлерi клиенттерiнiң құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау, өздерi өткiзетiн сақтандыру мәмiлелерi мен операцияларының сенiмдiлiгiн қамтамасыз ету мақсатында сақтандыру рыногының субъектiлерi үшiн арнайы талаптар, сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдары, сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерi үшiн мiндеттi нормативтер белгiлеу болып табылады.

2. Сақтандыру қызметiн реттеудi және оны сақтандыруды қадағалауды уәкiлеттi мемлекеттiк орган жүзеге асырады.

ЕСКЕРТУ. 40-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының

1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

41-бап. Уәкілетті мемлекеттік органның функциялары

Уәкілетті мемлекеттік органның функциялары:

1) сақтандыру қызметiнің түрін жүзеге асыруға лицензиялар беру;

2) сақтандырушылар мен қайта сақтандырушылардың қаржылық орнықтылығын қамтамасыз етудің ең төменгі шарттарын сақтауды бақылау;

3) мiндеттi сақтандыру туралы заң талаптарын заңды тұлғалар мен азаматтардың орындауын бақылау;

4) сақтандырушылар қолданылатын сақтандыру шарттары мазмұнының заң талаптарына сәйкестiгiн бақылау;

5) Қазақстан Республикасының аумағында сақтандырушы ретiнде шетелдiк сақтандыру компанияларының қызметiне жол берiлмейтiндiгi туралы заң талаптарының сақталуын бақылау;

6) Қазақстан Республикасының заңдарымен белгiленген тәртiппен сақтандыру қызметiн жүзеге асыруға берiлген лицензиялардың күшiн тоқтата тұруды қоса алғанда, сақтандырушылардың, қайта сақтандырушылардың, сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерiнiң сақтандыру қызметiн реттеу және оны қадағалау;

6-1) осы Жарлықта көзделген мәселелер бойынша рұқсаттар мен келiсiмдер беру;

6-2) Қазақстан Республикасының сақтандыру рыногының жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету, сақтанушылардың (сақтандырылғандардың) құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау жөнiнде шаралар қабылдау;

6-3) басқа мемлекеттердiң сақтандыруды қадағалау орталық органдарымен халықаралық және өзге де сақтандыру ұйымдарымен қатынастарда Қазақстан Республикасының мүддесiн бiлдiру болып табылады.

ЕСКЕРТУ. 41-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан

Республикасының 1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

42-бап. Уәкiлеттi мемлекеттiк органның құқықтары

Уәкiлеттi мемлекеттiк органның:

1) сақтандырушылардан сақтандыру қызметi туралы белгiленген есептi алуға;

2) сақтандырушылардың сақтандыру туралы заңдарды сақтауына тексеру жүргiзуге;

3) шетел қатысатын кәсiпорындарды қоса алғанда, сақтанушылардың мiндеттi сақтандыру туралы заңдарды сақтауына тексеру жүргiзуге;

4) осы Жарлық пен азаматтық заңдардың талаптарына қайшы келетiн сақтандыру, ортақ сақтандыру және қайта сақтандыру шарттарын жарамсыз деп тану туралы талап-арыздармен сотқа жүгiнуге;

5) сақтандырушыларға, заңды тұлғалардың басшыларына сақтандыру туралы заң талаптарын сақтау не оны бұзушылықтарды жою қажеттiгi туралы атқарылуы мiндеттi ұйғарымдар беруге;

6) сақтандыру қызметiн жүзеге асыру құқығына берiлген лицензияның күшiн тоқтата тұруға;

7) соттарда айыппұл салу туралы, сондай-ақ осы Жарлықта көзделген негiздер бойынша лицензияларды керi қайтарып алу туралы iстер қозғауға құқығы бар.

7-1) сақтандыру ұйымдары мен басқа сақтандыру қызметi субъектілерiнiң мiндеттi түрде орындауға тиiстi нормативтiк құқықтық актiлерiн шығаруға;

7-2) сақтандыру резервтерiн қалыптастыру және пайдалану тәртiбiн белгiлеуге, сақтандырушылар мен қайта сақтандырушылардың қаржылық жай-күйiн бағалау әдiсiн, сондай-ақ олардың қызметiнiң нәтижесiн анықтауға;

7-3) сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдары үшін жарғылық капиталдың ең төменгi мөлшерiн белгiлеуге;

7-4) сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарын ашуға, олардың ерiктi түрде қайта құрылуына және тарауына, сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының филиалдары мен өкiлеттiктерiн республика аумағында және Қазақстан Республикасының аумағынан тыс жерлерде де ашуға рұқсат беруге;

7-5) сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының Басқарма төрағалары мен мүшелерi, бас бухгалтерлерi, сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдары филиалдарының басшылары мен бас бухгалтерлерi қызметiне адамдар сайлауға (тағайындауға) келiсiм беруге немесе келiсiм беруден бас тартуға;

7-6) сақтандыру қызметiн дербес немесе аудиторлық ұйымдарды тарту арқылы жүзеге асыратын ұйымдарға тексеру жүргiзуге (инспекциялауға);

7-7) сақтандыру рыногының субъектiлерiнен өзiнiң бақылау және қадағалау қызметiн жүзеге асыруға қажеттi ақпарат алып отыруға;

7-8) өзiнiң бақылау және қадағалау қызметiн қамтамасыз ету үшiн сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының, сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерiнiң бухгалтерлiк, статистикалық және өзге есептерiнiң тiзбесiн, нысанын, тапсыру мерзiмiн белгiлеуге;

7-9) сақтандыру статистикасын, сақтандыру рыногының жай-күйiне экономикалық талдау әзiрлеу үшiн сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының қауымдастықтарынан, одақтары мен бiрлестiктерiнен, мемлекеттiк органдардан қажеттi ақпарат алуға;

7-10) заңдарда көзделген негiздемелер бойынша сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарына, сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерiне берiлген лицензиялардың күшiн тоқтата тұру туралы шешімдер, сондай-ақ сотта қарау тәртiбiмен олардың қызметiн тоқтату туралы шаралар қабылдауға құқығы бар.

ЕСКЕРТУ. 42-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан

Республикасының 1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

43-бап. Сақтандыру қызметiн лицензиялау

1. Сақтандыру қызметiн жүзеге асыруға лицензия бар болған жағдайда рұқсат етiледi.

Сақтандыру қызметiн жүзеге асыру құқығына лицензия сақтандыру ұйымы ретiнде тiркелген заңды тұлғаларға ғана берiлуi мүмкiн.

2. Сақтандыру қызметiнiң түрлерiн жүзеге асыруға лицензияларды уәкiлеттi мемлекеттiк орган бередi.

3. Өмiрдi сақтандыруды жүзеге асыру құқығына алған сақтандыру ұйымының сақтандыру қызметiнiң ешқандай өзге түрiмен айналысуға хақы жоқ.

4. Лицензия мерзiмсiз болып табылады және Қазақстан Республиканың бүкiл аумағында қолданылады.

5. Сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы ретiнде тiркелген заңды тұлға сақтандырушы (қайта сақтандырушы) мәртебесiне және лицензия алған кезден бастап сақтандыру қызметiн жүргiзу құқығына ие болады.

6. Сақтандыру агентiнiң, қызметi, сондай-ақ сақтандыру тәуекелдерiн, сақтандыру төлемдерiнiң мөлшерiн бағалаумен сақтандырушылар мен сақтандырушыларға консультациялық және зерттеу қызметтерiн көрсетумен байланысты iс-әрекет лицензиялауды талап етпейдi.

7. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарының, сақтандыру және қайта сақтандыру брокерлерiнiң қызметiн лицензиялау тәртiбi мен шарты, сондай-ақ бұл ретте оларға қойылатын талаптар уәкiлеттi мемлекеттiк органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгіленедi.

8. Сақтандыру қызметiн жүзеге асыруға берiлетiн лицензияның

нысанын уәкiлеттi мемлекеттiк орган бекiтедi.

9. Уәкiлеттi мемлекеттiк орган сақтандыру қызметiн жүргiзуге лицензия

берiлген сақтандыру ұйымдары туралы деректердi:

- сақтандыру ұйымының атауы мен орналасқан жерiн;

- оның ұйымдық-құқықтық нысанын;

- лицензия берiлген күндi, оның нөмiрiн, лицензия берiлген

сақтандыру түрлерiн көрсете отырып жариялайды.

ЕСКЕРТУ. 43-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан

Республикасының 1999.07.16. N 436 Заңымен.

Z990436_

44-бап. Лицензия беру туралы өтiнiштi қарау мерзiмi

Лицензия беру туралы өтiнiш оның уәкiлеттi мемлекеттiк органға келiп

түскен күнiнен бастап бiр ай мерзiмнен кешiктiрiлмей қаралуға тиiс.

ЕСКЕРТУ. 44-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

45-бап. Лицензия берiлген үшiн алым

Лицензиялық алым мөлшерi мен оны төлеудiң тәртiбi Қазақстан

Республикасының салық заңдарымен белгiленедi.

46-бап. Лицензия беруден бас тарту

1. Мынадай негiздер бойынша:

- егер өтiнiш берушi осы Жарлықта немесе уәкiлеттi мемлекеттiк органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тиiстi құжаттарды беру жөніндегі талаптарды орындамаса;

- егер лицензия алу үшiн осы Жарлыққа сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында сақтандыру қызметiн жүзеге асыру құқығы жоқ заңды тұлға өтiнiш берсе;

- егер сақтандыру ұйымының басшысына қатысты оның сақтандыру немесе қайта сақтандыру қызметiмен айналысуына тыйым салатын сот шешiмi бар болса;

- егер сақтандыру қызметі субъектiсiнiң жарғылық капиталын қалыптастыру жөнiндегi шарттар орындалмаса не оның қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етудiң ең төменгi шарттары сақталмаса;

- егер лицензиар берген құжаттар (шарттық сақтандыру құжаттамасының үлгiлерi - сақтандыру түрлерi бойынша iшкi ережелер, шарт нысандары және сақтандырудың өзге де талаптарын өзінiң мазмұны бойынша заңдардың талаптарына сай келмесе, лицензия беруден бас тартылуы мүмкiн.

2. Лицензия беруден бас тартылған ретте өтiнiштi қарау үшiн белгiленген мерзiмде бас тартылу себептерi көрсетiле отырып, өтiнушiге жазбаша түрде дәлелдi жауап берiледi.

2-1. Сақтандырушыға және қайта сақтандырушыға сақтандырудың (қайта сақтандырудың) қосымша түрлерiн жүзеге асыруға лицензия беруден бас тартудың негіздемесі уәкілетті мемлекеттік органның нормативтік құқықтық актiлерiнде белгiленедi.

ЕСКЕРТУ. 46-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан

Республикасының 1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

47-бап. Заңдарды бұзушылықты жою туралы ұйғарым

Сақтандыру туралы заңдарды бұзушылықты жою туралы ұйғарымды сақтандырушы осы ұйғарымда белгiленген мерзiмде орындауға тиiс, ол бұл туралы уәкiлеттi мемлекеттiк органның түрде хабарлауға мiндеттi.

ЕСКЕРТУ. 47-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен. Z990436_

48-бап. Лицензияның күшiн тоқтата тұру

1. Лицензияның күшiн тоқтата тұру уәкiлеттi мемлекеттiк органның шешiмiмен жүргiзiледi.

2. Лицензияның күшiн тоқтата тұру сақтандырушының осы тоқтатыла тұру уақытында кез келген жаңа сақтандыру шарттарын жасасуына тыйым салуға әкеп соғады.

3. Лицензияның күшi мынадай:

1) анықталған сақтандыру туралы заңдарды бұзушылықтарды жою туралы ұйғарым орындалмаған;

2) сақтандырушы қаржылық орнықтылықтың ең төменгi шарттарының бiреуiн болса да орындамаған;

3) сақтандырушы мiндеттi сақтандыру жөнiндегi шарттарды сақтандырудың осы түрiн реттеу ұйғарылған нормативтiк құқықтық актiмен салыстырғанда сақтандырушы үшiн тиiмсiз талаптармен жасасқан;

4) сот шешiмi бойынша бұзылған, құқыққа қайшы сақтандыру немесе қайта сақтандыру шарттары жасалған;

5) сақтандыру немесе қайта сақтандыру шарты бойынша қабылданған мiндеттемелердi жүйелi түрде орындамаған;

6) сақтандырушының қызметiн тексеруге байланысты өз құзыретi шегiнде уәкiлеттi мемлекеттiк орган сұратқан құжаттарды табыс етуден ол бас тартқан;

7) лицензия беру үшiн негiз болған құжаттарда күмәндi немесе көрiнеу бұрмаланған ақпаратты беру фактiсi анықталған;

8) осы Жарлықтың 46-бабына сәйкес лицензия беруден бас тарту үшiн негiз бола алатын жағдаяттар туындаған жағдайларда 6 айға дейiнгi мерзiмге тоқтатыла тұруы мүмкiн.

4. Лицензияның күшiн тоқтату туралы шешiмде мұндай шешiмнiң себептерi және лицензияның күшiн тоқтата тұру мерзiмi көрсетiлуге тиiс.

5. Лицензияның күшi мұндай шешiм орындау үшiн лицензиардың назарына жеткiзiлген күннен бастап тоқтатыла тұрады.

6. Лицензияның күшiн тоқтата тұруға себеп болған жағдаяттар жойылған ретте лицензияның күшi қалпына келтiрiледi.

6-1. Қайта сақтандыру ұйымы (тек қана қайта сақтандыру жөнiндегi қызметтi жүзеге асыратын) лицензиясының қолданылуын тоқтата тұру осы баптың 3-тармағының 1), 4), 5), 7) және 8) тармақшаларында белгiленген негiздемелер бойынша жүргiзiледi;

6-2. Сақтандыру немесе қайта сақтандыру брокерлерi лицензияларының қолданылуы осы баптың 3-тармағының 1), 4), 7) және 8) тармақшаларында белгiленген негіздемелер бойынша тоқтатыла тұрады;

ЕСКЕРТУ. 48-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан

Республикасының 1999.07.16. N 436 Заңымен. Z990436_

49-бап. Лицензияның қайтарып алу және оның күшiн тоқтату

1. Сақтандырушы лицензияның күшiн тоқтата тұруға негiз болған жағдаяттарды белгiленген мерзiмде жоймаған жағдайда уәкiлеттi мемлекеттiк орган лицензияны қайтарып алу туралы талап-арызбен сотқа жүгiнуге хақылы.

Лицензияны қайтарып алу туралы сот шешiмi күшiне енген күннен бастап лицензия өзiнiң күшiн тоқтатады.

2. Сақтандыру ұйымы таратылған ретте лицензия таратылған сәттен бастап өз күшiн жойған деп танылады.

3. Сақтандыру ұйымы таратылған немесе лицензия қайтарып алу туралы шешiм қабылданған ретте сақтандырушы берiлген лицензияны 5 күн мерзiм iшiнде уәкiлеттi мемлекеттiк органға қайтаруға мiндеттi.

3-1. Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарын өз еркiмен тарату осы Жарлықта көзделген шарттарды ескере отырып жүзеге асырылады.

Сақтандыру және қайта сақтандыру ұйымдарын өз еркімен

таратылу тәртібі уәкілетті мемлекеттік органның нормативтік құқықтық

актілерінде белгіленеді.

3-2. Қайта сақтандыру ұйымына, сақтандыру немесе қайта сақтандыру

брокерiне берiлген лицензияны оларды мәжбүрлеп тарату кезiнде қайтарып алу

және қолданылуын тоқтату осы баптың 1-3-тармақтарында белгіленген

тәртiппен жүргiзiледi.

ЕСКЕРТУ. 49-бап өзгерді және толықтырылды - Қазақстан

Республикасының 1999.07.16. N 436 Заңымен.

Z990436_

50-бап. Лицензияның қолданылуын тоқтата тұрған немесе оны

қайтарып алған ретте сақтандырушының бұрын қабылдаған

мiндеттемелерiн орындауы

Лицензияны тоқтата тұрған немесе қайтарып алған сәттен

бастап, бұрын жасалған сақтандыру шарттары бойынша қабылдаған

мiндеттемелерiн олардың қолданылу мерзiмi бiткенге дейiн

орындауын қоспағанда, сақтандырушының тыйым салынған сақтандыру

қызметiн жүзеге асыруға хақы жоқ.

ЕСКЕРТУ. 50-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

51-бап. Уәкiлеттi мемлекеттiк орган лауазымды адамдарының

сақтандырушының коммерциялық құпиясы мен сақтандыру

құпиясын сақтауы

Өз қызметiн жүзеге асыру барысында уәкiлеттi мемлекеттiк органның лауазымды адамдарына мәлiм болған сақтандырушының коммерциялық құпиясын құрайтын мәлiметтердi, сондай-ақ сақтандыру құпиясына жататын сақтанушылар (сақтандырушылар) туралы мәлiметтердi аталған адамдардың қандай да болмасын нысанда жария етуге хақы жоқ.

Құпияны жария еткен ретте уәкiлеттi мемлекеттiк органның лауазымды

адамдары заңдарда белгiленген жауапкершiлiкке тартылады.

ЕСКЕРТУ. 51-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

52-бап. Уәкiлеттi мемлекеттiк орган шешiмдерiне шағым жасау

Уәкiлеттi мемлекеттiк органға лицензияны беруден бас тарту туралы не

оны тоқтата тұру туралы шешiмiне, сондай-ақ заң бұзушылықтарды жою туралы

ұйғарымына сақтандырушылар алты ай мерзiм iшiнде Қазақстан Республикасының

соттарына шағым бере алады.

ЕСКЕРТУ. 52-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

53-бап. Осы Жарлықты жүзеге асыру жөнiндегi шаралар

туралы және оны күшiне енгiзу тәртiбi туралы

1. Қазақстан Республикасының Үкiметi:

Қазақстан Республикасының заң актiлерiн "Сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң Заң күшi бар Жарлығына сәйкестендiру туралы ұсыныстарды Қазақстан Республикасының Президентiне табыс етсiн;

Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмдерiн "Сақтандыру

туралы" Қазақстан Республикасы Президентiнiң Заң күшi бар

Жарлығына сәйкестендiрсiн;

Қазақстан Республикасы министрлiктерiнiң, ведомстволары мен

мемлекеттiк комитеттерiнiң аталған Жарлыққа қайшы келетiн нормативтiк

құқықтық актiлерін қайта қарап, күшiн жоюын қамтамасыз ететiн болсын.

2. Осы Жарлық жарияланған күнiнен бастап күшiне енедi.

ЕСКЕРТУ. 53-бап өзгерді - Қазақстан Республикасының 1999.07.16.

N 436 Заңымен.

Z990436_

Қазақстан Республикасының

Президентi

В соответствии со статьей 1 Закона Республики Казахстан от 10 декабря 1993 года "О временном делегировании Президенту Республики Казахстан и главам местных администраций дополнительных полномочий" и в целях развития рынка страховых услуг, страховой защиты граждан и юридических лиц, издаю настоящий Указ.

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Понятие страхования и страховой деятельности

1. Страхование представляет собой отношение по имущественной защите интересов физических и юридических лиц (застрахованных) при наступлении определенных страховых случаев посредством выплаты страховых возмещений за счет денежных фондов, формируемых страховщиками из уплачиваемых им страхователями страховых платежей, а также из иных источников, не запрещенных законодательством.

2. Страховая деятельность - деятельность страховых и перестраховочных организаций, страховых и перестраховочных брокеров, осуществляемая на основании соответствующей лицензии уполномоченного государственного органа, и связанная с заключением и исполнением договоров страхования и перестрахования.

2-1. Уполномоченный государственный орган - орган государства, осуществляющий функции и полномочия по регулированию и надзору за страховой деятельностью в соответствии с полномочиями, определенными законодательством.

Сноска. В статью 1 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 2. Законодательство о страховании

Законодательство о страховании состоит из соответствующих статей Гражданского кодекса Республики Казахстан, настоящего Указа, законодательных актов Республики Казахстан и принятых в соответствии с ними нормативных правовых актов Президента и Правительства Республики Казахстан, а также уполномоченного государственного органа.

Сноска. В статью 2 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 3. Отношения, регулируемые настоящим Указом

1. Настоящим Указом регулируются:

- отношения между страховщиком и страхователем, возникающие в процессе заключения и исполнения договора страхования;

- отношения, возникающие в связи с осуществлением уполномоченным государственным органом своих функций и полномочий по регулированию и надзору за страховой деятельностью.

- отношения страховщиков и страхователей с иными лицами

(застрахованными и выгодоприобретателями), вытекающие из страхового

отношения.

2. Особенности обязательного страхования регулируются

специальным законодательством, за исключением случаев,

предусмотренных настоящим Указом.

Сноска. Пункт 2 - в редакции Закона РК от 23 августа 1996 г.

N 35-1

Z960035_

. Внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г.

N 436

Z990436_

Статья 4. Виды страхования

Страхование подразделяется:

1) по степени обязательности на:

а) добровольное;

б) обязательное;

2) по объекту страхования на:

а) личное;

б) имущественное.

Статья 5. Обязательное и добровольное страхование

1. Обязательное страхование - страхование, осуществляемое в силу требований закона.

2. Виды обязательного страхования устанавливаются законодательными актами, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Указом. Порядок и условия проведения обязательного страхования устанавливаются Правительством Республики Казахстан в той мере, в которой они не предусмотрены законодательными актами Республики Казахстан.

Установить обязательное страхование урожая, многолетних насаждений, сельскохозяйственных животных, движимого и недвижимого имущества, продукции и товаров сельскохозяйственного производства от неблагоприятных природно-климатических условий, эпизоотии и других стихийных бедствий

3. Обязанность страховать свою жизнь или здоровье не может быть возложена на гражданина ни законодательством, ни договором.

4. При обязательном страховании страхователь обязан заключить договор со страховщиком на условиях, предписанных законодательным актом, регулирующим данный вид страхования.

5. Договор обязательного страхования может быть заключен только со страховщиком, имеющим лицензию на осуществление данного вида страхования. Заключение такого договора для упомянутого страховщика является обязательным.

6. Добровольное страхование - страхование, осуществляемое в силу волеизъявления сторон.

Виды, условия и порядок добровольного страхования определяются соглашением сторон.

7. Объектом страхования может быть любой интерес гражданина или юридического лица.

Не подлежат страхованию противоправные интересы страхователя.

Объект страхования по обязательным видам страхования определяется законодательством, регулирующим данный вид страхования.

Сноска. Пункт 2 - в редакции Закона РК от 23 августа 1996 г.

N 35-1 Z960035_ . Внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 6. Последствия нарушения правил об обязательном

страховании

1. Лицо, в пользу которого в соответствии с законодательным актом должно быть осуществлено обязательное страхование, вправе, если ему стало известно, что оно не застраховано, потребовать в судебном порядке своего страхования от страхователя, на которого возложена данная обязанность.

2. Если страхователь не заключил договор страхования либо заключил его на условиях, ухудшающих положение застрахованного по сравнению с тем, которое предусмотрено законодательством, он при наступлении страхового случая несет ответственность перед застрахованным на тех же условиях, на каких должно было бы быть выплачено страховое возмещение при надлежащем страховании.

3. Страхователь вправе требовать в судебном порядке понуждения страховщика, обязанного в соответствии с пунктом 5 статьи 5 настоящего Указа осуществить страхование.

Статья 7. Личное и имущественное страхование.

1. К личному страхованию относится страхование жизни, здоровья, трудоспособности и иных интересов, связанных с личностью гражданина.

2. К имущественному страхованию относится страхование имущества и связанных с ним интересов, включая страхование предпринимательских рисков и гражданско-правовой ответственности.

При страховании предпринимательских рисков страхуется риск неполучения ожидаемых доходов от предпринимательской деятельности из-за нарушения своих обязательств контрагентами предпринимателя или изменения условий этой деятельности по не зависящим от предпринимателя обстоятельствам.

При страховании гражданско-правовой ответственности страхуется риск ответственности по обязательствам, возникающим вследствие причинения вреда жизни, здоровью или имуществу других лиц, а также ответственности по обязательствам, возникающим из договоров или иных оснований.

Статья 8. Деятельность иностранных юридических лиц

и иностранных граждан на территории

Республики Казахстан в области страхования

1. Иностранные граждане, лица без гражданства, иностранные юридические лица, осуществляющие свою деятельность на территории Республики Казахстан, пользуются правом на страховую защиту наравне с гражданами и юридическими лицами Республики Казахстан.

Иностранные граждане, лица без гражданства, предприятия с иностранным участием, филиалы и представительства иностранных юридических лиц, осуществляющие свою деятельность на территории Республики Казахстан, производят страхование рисков, связанных с этой деятельностью, в страховых организациях Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан о страховании.

2. Деятельность иностранных страховых и перестраховочных организаций, иностранных страховых посредников на территории Республики Казахстан в качестве непосредственного страховщика запрещается.

3. Деятельность иностранных страховых и перестраховочных организаций по перестраховке рисков, принятых на себя страховщиками Республики Казахстан, осуществляется на территории Республики Казахстан через филиалы и представительства указанных организаций, зарегистрированные в установленном порядке.

Страховщики Республики Казахстан могут перестраховывать свои риски непосредственно у иностранных перестраховщиков.

4. Осуществление на территории Республики Казахстан иностранными юридическими лицами функций страхового брокера допускается лишь в области оказания услуг страховщикам Республики Казахстан по перестрахованию их рисков за рубежом. При этом иностранные юридические лица осуществляют свою деятельность на территории Республики Казахстан через филиалы и представительства, зарегистрированные в установленном порядке.

Страховщики Республики Казахстан в связи с размещением своих рисков в перестрахование за рубежом могут пользоваться услугами иностранных брокерских организаций непосредственно.

5. Осуществление брокерской деятельности в области страхования предприятиями с иностранным участием (иностранными предприятиями и совместными предприятиями) производится на тех же условиях, что и деятельность прочих юридических лиц Республики Казахстан.

5-1. Страховая (перестраховочная) организация с иностранным участием - страховая (перестраховочная) организация, более одной трети акций которой находится в собственности и (или) управлении:

1) нерезидентов Республики Казахстан;

2) юридических лиц - резидентов Республики Казахстан, более одной трети акций (вкладов участников) которых находятся в собственности и (или) управлении нерезидентов Республики Казахстан либо аналогичных им юридических лиц - резидентов Республики Казахстан;

3) резидентов Республики Казахстан, являющихся распорядителями средств (доверенными лицами) нерезидентов Республики Казахстан, либо юридических лиц, указанных в подпункте 2) настоящего пункта.

5-2. Суммарный зарегистрированный уставный капитал страховых (перестраховочных) организаций с иностранным участием не может превышать двадцати пяти процентов совокупного зарегистрированного уставного капитала всех страховых (перестраховочных) организаций Республики Казахстан, за исключением случаев, разрешенных уполномоченным государственным органом.

Сноска. В статью 8 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Глава 2. Участники страховых отношений

Статья 9. Страхователи

1. Страхователь - лицо, заключившее договор страхования со страховщиком.

2. Страхователями могут быть юридические лица и граждане.

3. Страхователь свободен в выборе страховщика как по добровольным, так и по обязательным видам страхования.

Статья 10. Особенности создания и деятельности страховых

и перестраховочных организаций

1. Государственная регистрация создаваемых страховых и перестраховочных организаций осуществляется органами Министерства юстиции на основании разрешения уполномоченного государственного органа на их открытие.

2. Страховые и перестраховочные организации создаются в форме акционерных обществ и государственных предприятий.

3. Порядок выдачи (отзыва) разрешения на открытие страховых и перестраховочных организаций, дополнительные требования, предъявляемые при их учреждении, особенности внесения изменений и дополнений в учредительные документы, государственной регистрации и перерегистрации этих организаций, их реорганизации и ликвидации, а также регулирование их деятельности (за исключением договорных отношений страховщика), определяются законодательством Республики Казахстан.

4. Страховым и перестраховочным организациям запрещается осуществление сделок и операций в качестве предпринимательской деятельности (включая сферу торговли и материального производства), не относящихся к страховым или непосредственно не вытекающих из предмета страховой деятельности.

Сноска. Статья 10 - в редакции Закона РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 10-1. Страховые и перестраховочные брокеры

1. В качестве страховых и перестраховочных брокеров вправе выступать коммерческие организации, соответствующие условиям, определенным нормативными правовыми актами уполномоченного государственного органа.

2. Страховые и перестраховочные брокеры являются страховыми посредниками и несут ответственность в пределах условий, определенных соответствующими договорами (соглашениями) со сторонами страхования, перестрахования или третьими лицами.

3. Страховые и перестраховочные брокеры осуществляют свою деятельность на основании соответствующей лицензии на проведение страховой деятельности (страхового посредничества) на территории Республики Казахстан, выданной уполномоченным государственным органом.

Сноска. Дополнен статьей 10-1 - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 11. Капитал страховой и перестраховочной организации

1. Минимальный размер уставного капитала для страховых и перестраховочных организаций устанавливается уполномоченным государственным органом.

2. Учредители (акционеры) страховых и перестраховочных организаций обязаны оплачивать приобретаемые акции исключительно деньгами.

3. В уставный капитал страховых и перестраховочных организаций могут быть внесены деньги в пределах собственного капитала акционеров.

4. Уставный капитал страховых и перестраховочных организаций, объявленный в их учредительных документах, должен быть оплачен их акционерами к моменту государственной регистрации этих организаций.

Сноска. Статья 11 - в редакции Закона РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 12. Застрахованные

1. Застрахованный - лицо, в отношении которого осуществляется страхование.

Если иное не предусмотрено договором, страхователь одновременно является застрахованным.

2. Законодательством об обязательном страховании на страхователя может быть возложена обязанность осуществления страхования третьего лица. При добровольном страховании страхователи могут в договоре страхования определить третье лицо в качестве застрахованного. В этих случаях объектом страхования выступает либо личность застрахованного и связанные с ней интересы (личное страхование застрахованного), либо имущество застрахованного и связанные с таким имуществом его интересы (имущественное страхование застрахованного).

При страховании имущества застрахованный, не являющийся страхователем, должен иметь интерес в сохранении этого имущества.

При страховании риска ответственности за ненадлежащее исполнение договора, а также предпринимательского риска может быть застрахован риск только самого страхователя.

3. Согласия третьего лица на заключение договора, в котором оно будет определено в качестве застрахованного, не требуется, однако по добровольным видам страхования возражение этого лица против заключения данного договора влечет невозможность его заключения, а если он был уже заключен - изменение или расторжение договора.

При имущественном страховании страхователь обязан известить третье лицо о своем намерении застраховать его имущество или связанные с ним интересы с точным обозначением объекта страхования.

4. В случае, если на страхователе лежит обязанность страхования третьего лица, данное лицо вправе требовать у страхователя отчета о выполнении этой обязанности, а в случаях, предусмотренных законодательством, - получения документа, свидетельствующего о том, что оно является застрахованным.

При невыполнении или ненадлежащем выполнении страхователем своей обязанности по страхованию третьего лица, последний вправе применить меры, предусмотренные пунктами 1 и 2 статьи 6 настоящего Указа.

5. В случае, если застрахованным является несовершеннолетний гражданин, его права реализуются в порядке, предусмотренном гражданским законодательством в отношении несовершеннолетних.

6. Заключение договора в пользу застрахованного не освобождает страхователя от выполнения обязанностей по этому договору.

Страхование третьего лица осуществляется за счет страхователя. Обязанности застрахованного, не являющегося страхователем, а также обязанности самого страхователя, возникающие в связи с наступлением страхового случая, определяются договором страхования. Страхователь обязан известить застрахованного о его обязанностях, возникающих из договора страхования.

7. В случае, если застрахованный отказался от получения страхового возмещения, причитающегося ему в соответствии с договором, право на получение страхового возмещения переходит к страхователю.

8. В случае смерти не являющегося страхователем застрахованного, в отношении которого заключен договор личного страхования, этот договор подлежит прекращению, если законодательством или договором не предусмотрена замена застрахованного.

Если смерть застрахованного явилась тем страховым случаем, который предусмотрен договором страхования, этот договор прекращается своим исполнением.

В случае смерти не являющегося страхователем застрахованного, в отношении которого заключен договор имущественного страхования, права и обязанности застрахованного с согласия страхователя переходят к наследникам того имущества и тех имущественных прав, которые были объектом страхования, если законодательством или договором не предусмотрено иное.

Если страхователь не согласен на замену умершего застрахованного либо наследники не согласны принять его права и обязанности, договор подлежит прекращению.

9. На договор страхования в пользу третьего лица (застрахованного) распространяются положения гражданского законодательства о договоре в пользу третьего лица в той части, в которой они не противоречат положениям настоящего Указа.

Статья 13. Выгодоприобретатели

1. Выгодоприобретатель - лицо, которое в соответствии с с договором или законодательством об обязательном страховании является получателем страхового возмещения.

Выгодоприобретателем может быть как юридическое лицо, так и гражданин.

Выгодоприобретатель может назначаться как по личному, так и имущественному страхованию.

По обязательным видам страхования выгодоприобретатель определяется законодательством, регулирующим данный вид страхования, по добровольным видам - назначается страхователем.

2. Если иное не предусмотрено законодательством об обязательном страховании или договором о добровольном страховании, выгодоприобретателем является страхователь.

Если страхователь не является застрахованным, то выгодоприобретателем является застрахованный.

Если выгодоприобретатель в договоре страхования не обозначен, им предполагается застрахованный.

3. По договору страхования предпринимательского риска выгодоприобретателем может быть только страхователь, который одновременно должен являться застрахованным.

4. Договор страхования имущества в пользу выгодоприобретателя может быть заключен без указания имени или наименования выгодоприобретателя.

При заключении такого договора страхователю выдается страховое свидетельство (полис, сертификат и т.п.) на предъявителя. В этом случае выгодоприобретателем признается тот, кто предъявит указанный документ страховщику.

5. В случае, когда застрахованный одновременно является выгодоприобретателем, на последнего распространяются положения, предусмотренные статьей 12 настоящего Указа.

6. В случае смерти выгодоприобретателя, не являющегося застрахованным, либо его отказа от прав выгодоприобретателя, права последнего переходят к страхователю.

В случае смерти выгодоприобретателя, являющегося застрахованным, наступают последствия, предусмотренные пунктом 8 статьи 12 настоящего Указа.

7. Заключение договора в пользу выгодоприобретателя не освобождает страхователя от выполнения обязанностей по этому договору.

Глава 3. Договор страхования

Статья 14. Понятие договора страхования

1. По договору страхования страхователь обязуется уплатить страховые платежи, а страховщик обязуется при наступлении страхового случая выплатить страхователю страховое возмещение.

2. Страхование осуществляется в форме заключения и исполнения договоров страхования.

Статья 15. Форма договора страхования

1. Договор страхования заключается в письменной форме путем:

1) составления сторонами одного документа;

2) присоединения страхователя к типовым условиям (правилам страхования), разработанных страховщиком в одностороннем порядке (договор присоединения);

3) выдачи страховщиком страхователю страхового свидетельства (полиса, сертификата и т.п.);

4) иным способом, позволяющим документально подтвердить наличие волеизъявления сторон на заключение договора и достижения ими соглашения по всем существенным его условиям.

2. Форма письменного договора определяется страховщиком либо соглашением сторон.

Статья 16. Содержание договора страхования

1. Договор страхования должен содержать:

1) наименование юридического лица, его местонахождение и

банковские реквизиты страховщика;

2) фамилию, имя и адрес страхователя (если им является

физическое лицо), наименование, местонахождение и банковские

реквизиты (если им является юридическое лицо);

3) указание объекта страхования;

4) указание страхового случая;

5) размеры страховой суммы и страхового возмещения, порядок и

сроки его выплаты;

6) размеры страхового платежа, порядок и сроки его уплаты;

7) срок действия договора;

8) указание о застрахованном и выгодоприобретателе, если они

являются участниками страхового отношения.

2. По соглашению сторон в договор могут быть включены иные

условия.

3. Если договор страхования содержит условия, ухудшающие положение страхователя по сравнению с теми, которые предусмотрены законодательством, действуют правила, установленные законодательством.

Статья 17. Действие договора страхования

1. Договор страхования вступает в силу и становится обязательным для сторон с момента уплаты страхователем страхового платежа, а при уплате его в рассрочку - первого страхового взноса, если договором или законодательством об обязательном страховании не предусмотрено иное.

2. Договор страхования прекращает свое действие с момента выплаты страхового возмещения по первому случившемуся страховому случаю, если договором или законодательством об обязательном страховании не предусмотрено иное.

3. Период действия страховой защиты совпадает со сроком действия договора, если договором или законодательством об обязательном страховании не предусмотрено иное.

4. Территория страхования совпадает с территорией Республики Казахстан, если иное не вытекает из характера объекта страхования или не предусмотрено в договоре. #

Статья 18. Обязанности страховщика

1. Страховщик обязан:

1) при наступлении страхового случая произвести выплату страхового возмещения в размере, порядке и сроки, предусмотренные пунктом 3 статьи 22 настоящего Указа;

2) возместить страхователю (застрахованному) в пределах страховой суммы расходы, произведенные им при страховом случае для преотвращения или уменьшения ущерба застрахованному имуществу, если такие расходы были необходимы или были произведены для выполнения указаний страховщика, даже тогда, когда соответствующие меры оказались безуспешными.

Страховщик освобождается от выплаты страхового возмещения в части того ущерба, который возник вследствие того, что страхователь умышленно не принял мер по уменьшению последствий страхового случая;

3) не разглашать полученные им в результате страхования сведения о страхователе, застрахованном и выгодоприобретателе, состоянии их здоровья, а также об имущественном положении этих лиц (тайна страхования).

2. Договором страхования могут быть предусмотрены другие обязанности страховщика.

Статья 19. Обязанности страхователя

1. Страхователь обязан:

а) уплачивать страховые платежи в размере, порядке и сроки, предусмотренные пунктом 2 статьи 21 настоящего Указа;

б) при заключении договора страхования сообщить страховщику о всех известных ему обстоятельствах, имеющих значение для оценки вероятности наступления страхового случая и нанесения ущерба от него (страхового риска), а также сообщить об увеличении этого риска после заключения договора;

в) сообщить страховщику в установленные договором сроки и форме о страховом случае и принять меры к спасению и сохранению застрахованного имущества, а также к обеспечению права на регресс к виновному лицу.

г) при двойном страховании уведомлять страховщика о других действующих договорах страхования по этому объекту имущественного страхования.

2. Договором страхования могут быть предусмотрены другие обязанности страхователя.

Статья 20. Страховой случай

1. Страховой случай - событие, с наступлением которого договор страхования предусматривает выплату страхового возмещения.

2. Виды страховых случаев по обязательному страхованию определяются законодательством об обязательном страховании, а по добровольному страхованию - соглашением сторон.

3. Событие, рассматриваемое в качестве страхового случая, должно обладать признаками вероятности и случайности его наступления.

4. Доказывание наступления страхового случая, а также причиненных им убытков лежит на страхователе.

Статья 21. Страховые платежи

1. Страховой платеж - плата за страхование, которую страхователь обязан внести страховщику.

Обязанность уплаты страховых платежей не может быть возложена на застрахованного или выгодоприобретателя ни законодательством, ни договором.

2. Размеры страховых платежей устанавливаются договором. При обязательных видах страхования они не могут быть более тех размеров, которые установлены законодательством.

Порядок и сроки уплаты страховых платежей определяются договором. По обязательным видам страхования они могут определяться законодательством.

3. Стороны при определении размера страховых платежей, подлежащих уплате по договору страхования, могут применять разработанные страховщиком страховые тарифы, определяющие ставку платежа, взимаемого с единицы страховой суммы с учетом объекта страхования и характера страхового риска.

4. Договором может быть предусмотрена уплата страхового платежа в рассрочку в виде страхового взноса.

5. Невнесение страхового взноса к установленному договором сроку влечет за собой прекращение договора, если иное не предусмотрено в договоре.

6. Полученные страховщиком страховые платежи принадлежат ему на праве собственности, для государственных страховых организаций - на праве хозяйственного ведения.

Статья 22. Страховая сумма и страховое возмещение

1. Страховая сумма - сумма денег, на которую застрахован объект страхования и которая представляет собой предельный объем обязательств страховщика при наступлении страхового случая.

2. Страховое возмещение - выплата, производимая страховщиком страхователю в пределах страховой суммы при наступлении страхового случая.

3. Размеры страховых сумм и страховых возмещений устанавливаются договором. При обязательных видах страхования они не могут быть менее тех размеров, которые установлены законодательством.

Порядок и сроки выплаты страховых возмещений определяются договором. По обязательным видам страхования они могут быть определены законодательством.

4. При страховании имущества страховая сумма не может превышать его действительной стоимости на момент заключения договора (страховой стоимости). Стороны не могут оспаривать страховую стоимость имущества, определенную в договоре страхования, за исключением случаев, когда страховщик докажет, что он был намеренно введен в заблуждение страхователем. Если страховая сумма, определенная договором страхования, превышает страховую стоимость имущества, договор является недействительным в той части страховой суммы, которая превышает действительную стоимость имущества на момент заключения договора.

5. Страховое возмещение по страхованию имущества, а также страхованию ответственности не может превышать размера реального ущерба, понесенного страхователем (застрахованным) в результате наступления страхового случая.

6. Страховое возмещение по личному страхованию выплачивается страхователю (застрахованному, выгодоприобретателю) независимо от причитающихся ему сумм по социальному страхованию, социальному обеспечению, обязательному медицинскому страхованию, по другим договорам страхования и в порядке возмещения вреда.

7. Условиями договора имущественного страхования может предусматриваться замена страхового возмещения компенсацией ущерба в натуральной форме в пределах суммы страхового возмещения.

8. При выплате страхового возмещения страховщик вправе произвести зачет причитающихся ему от страхователя страховых платежей.

9. Страховое возмещение по личному страхованию, причитающееся застрахованному, а также выгодоприобретателю и наследникам страхователя в случае его смерти, в состав наследственного имущества не входит.

Сноска. В статью 22 внесены изменения - Законом РК от 11 июля

1997 г. N 154 Z970154_ .

Статья 23. Ответственность страховщика за несвоевременную

выплату страхового возмещения

За несвоевременную выплату страхового возмещения страховщик выплачивает страхователю (застрахованному) неустойку в размере, предусмотренном статьей 353 Гражданского кодекса Республики Казахстан (Общая часть), если договором страхования не предусмотрена ответственность в более высоком размере.

Сноска. В статью 23 внесены изменения - Законом РК от 11 июля 1997 г. N 154 Z970154_ .

Статья 24. Отказ в выплате страхового возмещения

1. Страховщик вправе полностью или частично отказать страхователю в выплате страхового возмещения, если страховой случай произошел вследствие:

1) умышленных действий страхователя, застрахованного, выгодоприобретателя, направленных на возникновение страхового случая либо способствующих его наступлению, за исключением действий, совершенных в состоянии необходимой обороны и крайней необходимости;

2) действий страхователя, застрахованного, выгодоприобретателя, признанных в установленном законом порядке умышленными преступлениями или административными правонарушениями, находящихся в причинной связи со страховым случаем;

3) военных действий и связанных с ними мероприятий военного характера, признанных таковыми в установленном законодательными актами порядке, если договором не предусмотрено страхование военного риска. В случае отказа в выплате страхового возмещения по основаниям, вытекающим из военных действий, страхователю возвращаются внесенные им страховые платежи.

2. Основаниями для отказа страховщика выплатить страховое возмещение также являются:

1) сообщение страхователем страховщику заведомо ложных сведений об объекте страхования, страховом риске, страховом случае и его последствиях;

2) непринятие страхователем при наступлении страхового случая мер по спасению застрахованного имущества, в той части ущерба, в какой страхователь мог его предотвратить, но умышленно не предотвратил;

3) получение страхователем соответствующего возмещения ущерба по имущественному страхованию от лица, виновного в причинении ущерба;

4) воспрепятствование страхователем страховщику в расследовании обстоятельств наступления страхового случая и в установлении размера причиненного им вреда объекту страхования, а также в случае, предусмотренном частью 2 пункта 1 статьи 25 настоящего Указа;

5) другие случаи, предусмотренные законодательными актами.

3. Освобождение страховщика от выплаты страхового возмещения страхователю по мотивам его неправомерных действий, предусмотренных настоящей статьей, одновременно освобождает страховщика от выплаты страхового возмещения застрахованному или выгодоприобретателю.

4. Условиями договора страхования могут быть предусмотрены другие основания для отказа в выплате страхового возмещения, если это не противоречит законодательству.

5. Решение об отказе в выплате страхового возмещения принимается страховщиком и сообщается страхователю в письменной форме с мотивированным обоснованием причин отказа.

6. Отказ страховщика произвести выплату страхового возмещения может быть обжалован страхователем в суде.

Статья 25. Право регрессного требования

1. К страховщику, уплатившему страховое возмещение по имущественному страхованию, переходит в пределах этой суммы право регрессного требования, которое страхователь (застрахованный) имеет к лицу, ответственному за причиненный вред. Страхователь (застрахованный) обязан при получении страхового возмещения передать страховщику все имеющиеся у него документы, необходимые для реализации права этого требования.

При отказе страхователя от претензий к указанному лицу или от прав, обеспечивающих реализацию требований к нему, а также при отказе передать страховщику документы, необходимые для предъявления регрессного требования, страховщик освобождается от выплаты страхового возмещения на ту сумму, которую он смог бы взыскать с причинителя вреда в порядке регрессного требования.

2. Страхователь вправе уступить страховщику право требования к лицу, ответственному за причиненный убыток, сверх объемов суммы страхового возмещения, а также уступить иные требования к этому лицу. Переход этих прав может быть предусмотрен в договоре страхования.

3. Страхователь после наступления страхового случая может с согласия страховщика передать ему свои права на застрахованное имущество и получить страховое возмещение в полном объеме страховой суммы.

Статья 26. Прекращение договора страхования

1. Помимо общих оснований прекращения обязательств, предусмотренных Гражданским кодексом, договор страхования прекращается в случаях:

1) когда перестал существовать объект страхования;

2) смерти застрахованного, не являющегося страхователем, когда не произошла его замена (пункт 8 статьи 12 настоящего Указа);

3) отчуждения страхователем объекта имущественного страхования, если страховщик возражает против замены страхователя, а договором или законодательством не установлено иное (пункт 1 статьи 28 настоящего Указа);

4) невнесения страхователем очередных страховых взносов к установленному сроку, если иное не предусмотрено договором (пункт 5 статьи 21 настоящего Указа);

5) выплаты страховщиком страхового возмещения по первому наступившему страховому случаю, если договором или законодательством об обязательном страховании не предусмотрено иное (пункт 2 статьи 17 настоящего Указа).

2. Договор страхования может быть прекращен досрочно по требованию страхователя или страховщика, если это предусмотрено условиями договора страхования, а также по соглашению сторон.

О намерении досрочного прекращения договора страхования стороны обязаны уведомить друг друга не менее чем за 30 дней до предполагаемой даты прекращения договора страхования, если в договоре не предусмотрено иное.

3. В случае досрочного прекращения договора страхования по требованию страхователя страховщик возвращает ему страховые платежи за неистекший срок договора за вычетом понесенных расходов; если требования страхователя обусловлены нарушением страховщиком договора страхования, то последний возвращает страхователю уплаченные им страховые платежи полностью.

При досрочном прекращении договора страхования по требованию страховщика он возвращает страхователю уплаченные им страховые платежи полностью; если требования страховщика обусловлены невыполнением страхователем договора страхования, то он возвращает страхователю страховые платежи за неистекший срок договора за вычетом понесенных расходов.

4. При прекращении договора страхования в результате смерти застрахованного страховщик возвращает страхователю страховые платежи за неистекший срок договора за вычетом понесенных расходов.

Статья 27. Недействительность договора страхования

Помимо общих оснований недействительности сделок, предусмотренных Гражданским кодексом, договор страхования считается недействительным с момента его заключения в случаях, если:

1) в момент заключения договора отсутствовал объект страхования;

2) объектом страхования выступают противоправные интересы страхователя;

3) объектом страхования является имущество, подлежащее конфискации на основании вступившего в законную силу соответствующего решения суда, либо имущество, добытое преступным путем или являющееся предметом преступления;

4) в качестве страхового случая предусмотрено событие, лишенное признаков вероятности и случайности его наступления (пункт 3 статьи 20 настоящего Указа) и которое неизбежно и объективно должно произойти, о чем стороны или, по крайней мере, страхователь заведомо знали;

5) страхователь при заключении договора заведомо преследовал цель извлечения неправомерной выгоды, в том числе заключение его после наступления страхового случая.

Статья 28. Замена страхователя

1. В случае смерти страхователя, заключившего договор страхования имущества, права и обязанности страхователя переходят к лицу, принявшему это имущество в порядке наследования. В других случаях перехода права собственности права и обязанности страхователя переходят к новому собственнику с согласия страховщика, если договором или законодательством не установлено иное.

2. В случае смерти страхователя, заключившего договор личного страхования в пользу застрахованного, права и обязанности, определяемые этим договором, переходят к застрахованному с его согласия.

3. Если в период действия договора страхования страхователь судом признан недееспособным, права и обязанности такого страхователя осуществляет его опекун. При этом страхование ответственности страхователя перед третьими лицами заканчивается с момента признания гражданина недееспособным.

4. При реорганизации страхователя, являющегося юридическим лицом, в период действия договора страхования его права и обязанности по этому договору переходят с согласия страховщика к соответствующему правопреемнику в порядке, определенном гражданским законодательством.

Статья 29. Замена застрахованного

1. В случае, когда по договору страхования риска гражданской ответственности за причинение вреда застрахована ответственность лица, иного, чем страхователь, последний вправе, поскольку иное не предусмотрено договором, в любое время до наступления страхового случая заменить это лицо другим, письменно уведомив об этом страховщика.

2. Не являющийся страхователем застрахованный, названный в договоре личного страхования, а также страхования имущества, может быть заменен другим лишь с согласия самого застрахованного и страховщика.

3. Если страхование третьего лица вытекает из требований законодательства об обязательном страховании, замена застрахованного осуществляется в порядке, установленном указанным законодательством, и основанном на нем договоре.

Статья 30. Замена выгодоприобретателя

1. Страхователь вправе до наступления страхового случая заменить не являющегося застрахованным выгодоприобретателя, названного в договоре страхования, другим лицом, письменно уведомив об этом страховщика.

2. Выгодоприобретатель не может быть заменен другим лицом после того, как он выполнил определенные обязанности по договору страхования, вытекающие из его соглашения со страхователем, или предъявил страховщику требование о выплате страхового возмещения.

3. Замена выгодоприобретателя, являющегося застрахованным, производится в порядке, предусмотренном статьей 29 настоящего Указа.

Статья 31. Двойное страхование

1. Двойное (множественное) страхование - страхование одного и того же объекта у нескольких страховщиков.

2. При двойном страховании имущества каждый страховщик выплачивает страхователю страховое возмещение в соответствии с заключенным с ним договором, однако общая сумма страховых возмещений, полученная страхователем от всех страховщиков, не может превышать реального ущерба.

При этом страхователь вправе получить страховое возмещение с любого страховщика в объеме страховой суммы, предусмотренной заключенным с ним договором. В случае, если полученное страховое возмещение не покрывает реального ущерба, страхователь вправе получить недостающую сумму с другого страховщика.

Страховщик, полностью или частично освобожденный от уплаты страхового возмещения в силу того, что причиненный ущерб возмещен другими страховщиками, обязан вернуть страхователю соответствующую часть страховых платежей за вычетом понесенных расходов.

3. При двойном страховании одного и того же объекта, хотя и у разных страховщиков, но с каждым по своему страховому случаю, страховую ответственность несет тот страховщик, договор с которым охватывает наступивший страховой случай.

4. При двойном личном страховании каждый страховщик выполняет свои страховые обязательства перед страхователем самостоятельно, независимо от выполнения их другими страховщиками.

Статья 32. Групповое страхование

1. При групповом страховании одним договором страхования охватывается несколько застрахованных, являющихся одновременно выгодоприобретателями.

2. Групповое страхование может быть как личным, так и имущественным, как персонифицированным, так и обезличенным, охватывающим определенную категорию лиц.

При обезличенном страховании круг застрахованных должен быть конкретизирован в договоре страхования в той мере, в которой это необходимо для индивидуализации страхового случая, его последствий в отношении каждого застрахованного и размера выплаты ему страхового возмещения.

3. Коллективное страхование работодателем своих работников может быть только лишь личным страхованием.

Статья 33. Сострахование

1. Объект страхования может быть застрахован по одному договору совместно несколькими страховщиками (сострахование). При этом в договоре должны содержаться условия, определяющие права и обязанности каждого страховщика в согласованных долях.

2. Для совместного страхования крупных или особо крупных рисков состраховщики могут создавать на основе соглашений простые товарищества (страховые пулы).

3. При наличии соответствующего соглашения между состраховщиками один из них может представлять всех состраховщиков во взаимоотношениях со страхователем, оставаясь ответственным перед последним только в своей доле.

Статья 34. Перестрахование

1. Страховщик вправе путем перестрахования обеспечить покрытие риска исполнения всех или части своих обязательств перед страхователем у другого страховщика (перестраховщика).

При перестраховании у зарубежного страховщика (перестраховщика) доля собственных обязательств перестрахователя (собственное удержание) должна составлять не менее 5 процентов от общего объема обязательств.

2. Страховщик, заключивший с перестраховщиком договор перестрахования (перестрахователь), остается ответственным перед страхователем в полном объеме в соответствии с заключенным с ним договором страхования.

3. Условия перестрахования определяются договором перестрахователя и перестраховщика.

Договор перестрахования должен отвечать требованиям, предъявляемым настоящим Указом к договору страхования.

4. Для организации перестрахования перестраховщики могут объединяться на основе договора о совместной деятельности в простые товарищества (перестраховочные пулы).

5. Перестрахование рисков возможно как у страховщиков Республики Казахстан (перестраховщиков), так и иностранных страховщиков (перестраховщиков) в установленном настоящим Указом порядке.

Глава 4. Обеспечение финансовой устойчивости

страховщика

Статья 35. Минимальные условия обеспечения финансовой

устойчивости страховщиков

1. Страховщик обязан обеспечивать собственную финансовую устойчивость. К минимальным условиям обеспечения финансовой устойчивости относятся: наличие необходимых размеров собственного капитала и страховых резервов, соблюдение норматива минимальных обязательств страховщика по отдельному договору и выполнение других обязательных к соблюдению норм и лимитов, установленных уполномоченным государственным органом.

2. Собственный капитал страховщика определяется как стоимость всех активов страховщика за вычетом суммы страховых резервов и других обязательств (кредиторской задолженности) страховщика. Методы определения объема активов страховщиков устанавливаются уполномоченным государственным органом.

3. Страховые резервы образуются за счет страховых платежей. Порядок и размеры формирования страховых резервов устанавливаются уполномоченным государственным органом.

Сноска. Статья 35 - в редакции Закона РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 36. Уставный капитал страховщика

1. Уставный капитал страховщика предназначен для:

а) финансирования деятельности страховщика;

б) выплаты страховых возмещений.

2. Выплата дивидендов и иных вознаграждений участникам страховой организации за счет уставного капитала запрещается.

Сноска. В статью 36 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 37. Размещение страховых резервов

1. Страховые резервы предназначены только для обеспечения исполнения страховщиком своих обязательств по договорам страхования.

2. Размещение страховых резервов осуществляется страховщиками в порядке, установленном уполномоченным государственным органом по согласованию с уполномоченным органом по регулированию рынка ценных бумаг.

Сноска. В статью 37 внесены изменения - Законами РК от 11 июля 1997 г. N 154 Z970154_ ; от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 38. Обязательные к соблюдению нормы и лимиты

1. Максимальный объем обязательств страховщика, перестраховщика по отдельному договору страхования или перестрахования не может превышать 10 процентов от суммы собственного капитала и страховых резервов.

2. В случае, если страховщик или перестраховщик принял обязательства с превышением указанного норматива, избыточная их часть должна быть перестрахована.

3. Уполномоченный государственный орган вправе устанавливать другие обязательные к соблюдению страховщиками и перестраховщиками нормы и лимиты.

Сноска. Статья 38 - в редакции Закона РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 39. Учет и отчетность

Перечень, формы, сроки представления бухгалтерской, статистической и иной отчетности страховщиков и перестраховщиков, страховых и перестраховочных брокеров, а также сроки опубликования ими годового отчета устанавливаются уполномоченным государственным органом.

Сноска. Статья 39 - в редакции Закона РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Глава 5. Государственный надзор за осуществлением

страховой деятельности

Статья 40. Задачи государственного регулирования и

надзора за страховой деятельностью

1. Задачами государственного регулирования страховой деятельности и страхового надзора является поддержание стабильности страховой системы Республики Казахстан, защита прав и законных интересов клиентов страховых организаций и иных субъектов страховой деятельности, установление специальных требований для субъектов страхового рынка, обязательных нормативов для страховых и перестраховочных организаций, страховых и перестраховочных брокеров в целях обеспечения надежности проводимых ими страховых сделок и операций.

2. Регулирование страховой деятельности и осуществление страхового надзора за ней осуществляется уполномоченным государственным органом.

Сноска. Статья 40 - в редакции Закона РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 41. Функции уполномоченного государственного органа

Функциями уполномоченного государственного органа являются:

1) выдача лицензий на осуществление вида страховой деятельности;

2) контроль за соблюдением минимальных условий обеспечения финансовой устойчивости страховщиков и перестраховщиков;

3) контроль за выполнением юридическими лицами и гражданами требований законодательства об обязательном страховании;

4) контроль за соответствием содержания применяемых страховщиками договоров страхования требованиям законодательства;

5) контроль за соблюдением требования законодательства Республики Казахстан о недопустимости на ее территории деятельности в качестве страховщика зарубежных страховых компаний;

6) регулирование страховой деятельности и надзор за деятельностью страховщиков, перестраховщиков, страховых и перестраховочных брокеров, включая приостановление действия лицензий на осуществление страховой деятельности в порядке, определенном законодательством Республики Казахстан;

6-1) выдача разрешений и согласований по вопросам, предусмотренным настоящим Указом;

6-2) принятие мер по обеспечению функционирования страхового рынка Республики Казахстан, защите прав и законных интересов страхователей (застрахованных);

6-3) представление интересов Республики Казахстан в отношениях с центральными органами страхового надзора других государств, в международных и иных страховых организациях.

Сноска. В статью 41 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 42. Права уполномоченного государственного органа

Уполномоченный государственный орган имеет право:

1) получать от страховщиков установленную отчетность о страховой деятельности;

2) производить проверки соблюдения страхователями законодательства о страховании;

3) производить проверки соблюдения страхователями, включая предприятия с иностранным участием, законодательства об обязательном страховании;

4) обращаться в суды с исками о признании недействительными договоров страхования, сострахования и перестрахования, противоречащих требованиям настоящего Указа и гражданского законодательства;

5) давать страховщикам, руководителям юридических лиц обязательные для исполнения предписания о необходимости соблюдения требований законодательства о страховании либо устранения его нарушений;

6) приостанавливать действие лицензии на право осуществления страховой деятельности;

7) возбуждать в судах дела о наложении штрафов, а также об отзыве лицензий по основаниям, предусмотренным настоящим Указом;

7-1) издавать обязательные к исполнению страховыми организациями и другими субъектами страховой деятельности, нормативные правовые акты;

7-2) устанавливать порядок формирования и использования страховых резервов, определять методы оценки финансового состояния страховщиков и перестраховщиков, а также результатов их деятельности;

7-3) устанавливать минимальные размеры уставного капитала для страховых и перестраховочных организаций;

7-4) выдавать разрешение на открытие страховых и перестраховочных организаций, их добровольную реорганизацию и ликвидацию, согласие на открытие филиалов и представительств страховых и перестраховочных организаций как на территории республики, так и вне территории Республики Казахстан;

7-5) выдавать согласие либо отказать в выдаче согласия на избрание (назначение) лиц на должности председателей и членов Правления, главных бухгалтеров страховых и перестраховочных организаций, руководителей и главных бухгалтеров филиалов страховых и перестраховочных организаций;

7-6) производить проверки (инспектирование) организаций, осуществляющих страховую деятельность самостоятельно или с привлечением аудиторской организации;

7-7) получать от субъектов страхового рынка информацию, необходимую для осуществления своих контрольных и надзорных функций;

7-8) устанавливать перечень, формы, сроки представления бухгалтерской, статистической и иной отчетности страховыми и перестраховочными организациями, страховыми и перестраховочными брокерами для обеспечения своих контрольных и надзорных функций;

7-9) получать необходимую информацию от ассоциаций, союзов и объединений страховых и перестраховочных организаций, государственных органов для подготовки страховой статистики, экономического анализа состояния страхового рынка;

7-10) принимать решения о приостановлении действия лицензий, выданных страховым и перестраховочным организациям, страховым и перестраховочным брокерам, а также меры по прекращению их деятельности в судебном порядке по основаниям, предусмотренным законодательством.

Сноска. В статью 42 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 43. Лицензирование страховой деятельности

1. Осуществление страховой деятельности допускается при наличии лицензии.

Лицензии на право осуществления страховой деятельности могут быть выданы лишь тем юридическим лицам, которые зарегистрированы в качестве страховой организации.

2. Лицензии на осуществление видов страховой деятельности выдаются уполномоченным государственным органом.

3. Страховая организация, получившая лицензию на право осуществления страхования жизни, не вправе заниматься никакой иной страховой деятельностью.

4. Лицензия является бессрочной и действует на всей территории Республики Казахстан.

5. Юридическое лицо, зарегистрированное в качестве страховой ( перестраховочной) организации, приобретает статус страховщика ( перестраховщика) и право проведения страховой деятельности с момента получения лицензии.

6. Не требует лицензирования деятельность страхового агента, а также деятельность, связанная с оценкой страховых рисков, размера страховых выплат, оказанием консультационных и исследовательских услуг страховщикам и страхователям.

7. Порядок и условия лицензирования деятельности страховых и перестраховочных организаций, страховых и перестраховочных брокеров, а также требования, предъявляемые при этом к ним, определяются нормативными правовыми актами уполномоченного государственного органа.

8. Форма лицензии на осуществление страховой деятельности утверждается уполномоченным государственным органом.

9. Уполномоченный государственный орган публикует данные о страховых организациях, которым выданы лицензии на проведение страховой деятельности с указанием:

- наименования страховой организации и ее местонахождения;

- ее организационно-правовой формы;

- даты выдачи лицензии, ее номера, видов страхования, на которые выдана лицензия.

Сноска. В статью 43 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 44. Сроки рассмотрения заявления о выдаче лицензии

Заявление о выдаче лицензии должно быть рассмотрено не позднее месячного срока со дня его поступления в Уполномоченный государственный орган.

Сноска. В статью 44 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 45. Сбор за выдачу лицензии

Размер лицензионного сбора и порядок его уплаты определяются налоговым законодательством Республики Казахстан.

Статья 46. Отказ в выдаче лицензии

1. В выдаче лицензии может быть отказано по следующим основаниям:

- если заявителем не выполнены требования о представлении необходимых документов, определенных настоящим Указом или нормативными правовыми актами уполномоченного государственного органа;

- если за получением лицензии обратилось юридическое лицо, не имеющее в соответствии с настоящим Указом права на осуществление страховой деятельности на территории Республики Казахстан;

- если в отношении руководителя страховой или перестраховочной организации имеется решение суда, запрещающее ему занятие страховой деятельностью;

- если не выполнены условия по формированию уставного капитала субъекта страховой деятельности либо не соблюдены минимальные условия обеспечения его финансовой устойчивости;

- если представленные лицензиаром документы (включая образцы договорной страховой документации - внутренние правила по виду страхования, форма договора и иные условия страхования) не отвечают по своему содержанию требованиям законодательства.

2. При отказе в выдаче лицензии заявителю дается мотивированный ответ в письменном виде с указанием причин отказа в сроки, установленные для рассмотрения заявления.

2-1. Основания отказа в выдаче лицензии на осуществление дополнительных видов страхования (перестрахования) страховщикам и перестраховщикам определяются нормативными правовыми актами уполномоченного государственного органа.

Сноска. В статью 46 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 47. Предписание об устранении нарушения законодательства

Предписание об устранении нарушения законодательства о страховании должно быть исполнено страховщиком в сроки, установленные этим предписанием, о чем он обязан сообщить уполномоченному государственному органу в письменном виде.

Сноска. В статью 47 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 48. Приостановление действия лицензии

1. Приостановление действия лицензии производится решением уполномоченного государственного органа.

2. Приостановление действия лицензии влечет запрет на заключение страховщиком любых новых договоров страхования на период этого приостановления.

3. Действие лицензии может быть приостановлено сроком до 6 месяцев в следующих случаях:

1) невыполнения предписания об устранении выявленных нарушений законодательства о страховании;

2) несоблюдение страховщиком хотя бы одного из минимальных условий обеспечения финансовой устойчивости;

3) заключения страховщиком договоров по обязательному страхованию на условиях, худших для страхователя по сравнению с предписанным нормативным правовым актом, регулирующим данный вид страхования;

4) заключения противоправных договоров страхования или перестрахования, расторгнутых по решению суда;

5) систематического невыполнения принятых обязательств по договору страхования или перестрахования;

6) отказа страховщика предоставить документы, затребованные уполномоченным государственным органом в пределах его компетенции в связи с проверкой деятельности данного страховщика;

7) установления факта предоставления недостоверной или умышленно искаженной информации в документах, явившихся основанием для выдачи лицензии;

8) возникновения обстоятельств, которые в соответствии со статьей 46 настоящего Указа явились бы основанием для отказа в выдаче лицензии.

4. В решении о приостановлении действия лицензий должны быть указаны причины такого решения и срок приостановления действия лицензии.

5. Действие лицензии приостанавливается со дня доведения такого решения до сведения лицензиара для исполнения.

6. При устранении обстоятельств, послуживших причиной приостановления, действие лицензии восстанавливается.

6-1. Приостановление действия лицензии перестраховочной организации (осуществляющей исключительно деятельность по перестрахованию) производится по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 4), 5), 7) и 8) пункта 3 настоящей статьи.

6-2. Действие лицензии страхового или перестраховочного брокера приостанавливается по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 4), 7) и

8) пункта 3 настоящей статьи.

Сноска. В статью 48 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 49. Отзыв лицензии и прекращение ее действия

1. В случае неустранения страховщиком в установленные сроки обстоятельств, явившихся основанием для приостановления лицензии, уполномоченный государственный орган вправе обратиться в суд с иском об отзыве лицензии.

Лицензия прекращает свое действие со дня вступления в силу решения суда об отзыве лицензии.

2. При ликвидации страховой организации лицензия признается утратившей свое действие с момента ликвидации.

3. При ликвидации страховой организации или принятии решения об отзыве лицензии страховщик обязан выданную лицензию в 5-дневный срок возвратить в уполномоченный государственный орган.

3-1. Добровольная ликвидация страховых и перестраховочных организаций осуществляется с учетом условий, предусмотренных настоящим Указом.

Порядок проведения добровольной ликвидации страховых и перестраховочных организаций определяется нормативными правовыми актами уполномоченного государственного органа.

3-2. Отзыв и прекращение действия лицензии, выданной перестраховочной организации, страховому или перестраховочному брокеру при их принудительной ликвидации, производятся в порядке, предусмотренном пунктами 1-3 настоящей статьи.

Сноска. В статью 49 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 50. Выполнение страховщиком ранее принятых обстоятельств

при приостановлении или отзыве лицензии

С момента приостановления или отзыва лицензии страховщик не вправе осуществлять страховую деятельность, на которую наложен запрет, за исключением исполнения принятых обязательств по ранее заключенным договорам страхования до истечения срока их действия.

Сноска. В статью 50 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 51. Соблюдение коммерческой тайны страховщика и тайны

страхования должностными лицами уполномоченного

государственного органа

Должностные лица уполномоченного государственного органа не вправе разглашать в какой-либо форме сведения, составляющие коммерческую тайну страховщика, а также сведения о страхователях (застрахованных), относящихся к тайне страхования, которые стали известны указанным лицам в процессе осуществления ими своей деятельности.

При разглашении тайны должностные лица уполномоченного государственного органа привлекаются к установленной законодательством ответственности.

Сноска. В статью 51 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 52. Обжалование решений уполномоченного государственного

органа

Решения уполномоченного государственного органа об отказе в выдаче лицензии либо о ее приостановлении, а также предписания об устранении нарушений законодательства могут быть обжалованы страховщиками в шестимесячный срок в судах Республики Казахстан.

Сноска. В статью 52 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Статья 53. О мерах по реализации и о порядке вступления

в силу настоящего Указа

1. Правительству Республики Казахстан:

представить Президенту Республики Казахстан предложения о приведении законодательных актов Республики Казахстан в соответствие с Указом Президента Республики Казахстан, имеющим силу Закона, "О страховании";

привести решения Правительства Республики Казахстан в соответствие с Указом Президента Республики Казахстан, имеющим силу Закона, "О страховании";

обеспечить пересмотр и отмену министерствами, ведомствами и государственными комитетами Республики Казахстан их нормативных правовых актов, противоречащих названному Указу.

2. Настоящий Указ вступает в силу со дня опубликования.

Сноска. В статью 53 внесены изменения - Законом РК от 16 июля 1999 г. N 436 Z990436_ .

Президент Республики Казахстан