Ескерту. Күші жойылды - ҚР Білім және ғылым министрінің 17.09.2013 № 375 бұйрығымен (алғашқы ресми жарияланғаннан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығынан үзінді:
Нормативтік құқықтық базаны қолданыстағы заңнамаға сәйкестендіру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған тізім бойынша Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын.
2. ...
3. ...
Министр
Қазақстан Республикасы Білім
және ғылым министрінің
2005 жылғы 10 наурыздағы
N 145 бұйрығына қосымша
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің күші жойылған кейбір шешімдерінің тізімі
1. ...
2. ...
3. "Жалпы білім беретін және мектепке дейінгі білім ұйымдарының қызметін регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі қызметін атқарушының 2000 жылғы 10 шілдедегі N 708 бұйрығының (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 1216 болып тіркелген, "Шығармашылық педагогика" 2000 жылғы қыркүйектегі N 4 журналы) 1-тамағының 1), 2), 3), 5), 6)-тармақшалары.
4. ...
5. ...
6. ...
___________________________________________________
Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1999 жылғы 2 желтоқсандағы N 1839 қаулысымен бекітiлген "Тиiстi үлгідегi бiлiм беру ұйымдары туралы үлгi ереженi бекіту туралы" қаулысын жүзеге асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН :
1. Қоса тiркелген (1, 2, 3, 4, 5, 6 қосымшалар) жалпы бiлiм беретiн және мектепке дейiнгi бiлiм ұйымдарының қызметiн регламенттейтiн нормативтiк-құқықтық актiлер:
1) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
2) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
3) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
4) Қазақстан Республикасының интернаттық бiлiм беру мекемелерiнiң қызметiн ұйымдастыру тәртiбi туралы Ережелер;
5) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
6) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
2. Жалпы орта бiлiм департаментi (Р.Жұмабекова) осы бұйрықты белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiне мемлекеттiк тiркеуге ұсынсын.
3. Мемлекеттiк тiркеуден өтпеген Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң 2000 жылғы 29 наурыздағы N 258 "Жалпы бiлiм беретiн және мектепке дейiнгi білiм ұйымдарының қызметiн тәртiпке келтiретiн нормативтiк-құқықтық актiлердi бекiту туралы" бұйрығының күшi жойылсын.
4. Облыстық, Астана, Алматы қалалық бiлiм басқармаларының (департаменттерiнiң) бастықтары осы бұйрықты барлық аудандық, қалалық бiлiм бөлiмдерi мен ұйымдарына жеткiзсiн .
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-Министр Ә.С. Ахметовке жүктелсін.
Министрдің міндетін атқарушысы
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
1-қосымша
Ескерту: 1-қосымшаның күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
2-қосымша
Ескерту: 2-қосымшаның күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
3-қосымша
Ескерту: 3-қосымшаның күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығынан үзінді:
Нормативтік құқықтық базаны қолданыстағы заңнамаға сәйкестендіру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған тізім бойынша Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің кейбір шешімдерінің күші жойылды деп танылсын.
2. ...
3. ...
Министр
Қазақстан Республикасы Білім
және ғылым министрінің
2005 жылғы 10 наурыздағы
N 145 бұйрығына қосымша
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің күші жойылған кейбір шешімдерінің тізімі
1. ...
2. ...
3. "Жалпы білім беретін және мектепке дейінгі білім ұйымдарының қызметін регламенттейтін нормативтік-құқықтық актілерді бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрі қызметін атқарушының 2000 жылғы 10 шілдедегі N 708 бұйрығының (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 1216 болып тіркелген, "Шығармашылық педагогика" 2000 жылғы қыркүйектегі N 4 журналы) 1-тамағының 1), 2), 3), 5), 6)-тармақшалары.
4. ...
5. ...
6. ...
___________________________________________________
Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 1999 жылғы 2 желтоқсандағы N 1839 қаулысымен бекітiлген "Тиiстi үлгідегi бiлiм беру ұйымдары туралы үлгi ереженi бекіту туралы" қаулысын жүзеге асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН :
1. Қоса тiркелген (1, 2, 3, 4, 5, 6 қосымшалар) жалпы бiлiм беретiн және мектепке дейiнгi бiлiм ұйымдарының қызметiн регламенттейтiн нормативтiк-құқықтық актiлер:
1) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
2) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
3) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
4) Қазақстан Республикасының интернаттық бiлiм беру мекемелерiнiң қызметiн ұйымдастыру тәртiбi туралы Ережелер;
5) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
6) күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
2. Жалпы орта бiлiм департаментi (Р.Жұмабекова) осы бұйрықты белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiне мемлекеттiк тiркеуге ұсынсын.
3. Мемлекеттiк тiркеуден өтпеген Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң 2000 жылғы 29 наурыздағы N 258 "Жалпы бiлiм беретiн және мектепке дейiнгi білiм ұйымдарының қызметiн тәртiпке келтiретiн нормативтiк-құқықтық актiлердi бекiту туралы" бұйрығының күшi жойылсын.
4. Облыстық, Астана, Алматы қалалық бiлiм басқармаларының (департаменттерiнiң) бастықтары осы бұйрықты барлық аудандық, қалалық бiлiм бөлiмдерi мен ұйымдарына жеткiзсiн .
5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау вице-Министр Ә.С. Ахметовке жүктелсін.
Министрдің міндетін атқарушысы
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
1-қосымша
Ескерту: 1-қосымшаның күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
2-қосымша
Ескерту: 2-қосымшаның күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
3-қосымша
Ескерту: 3-қосымшаның күші жойылды - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2005 жылғы 10 наурыздағы N 145 бұйрығымен.
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
4-қосымша
Қазақстан Республикасының интернаттық бiлiм беру
ұйымдарының қызметiн ұйымдастыру тәртiбi туралы
ЕРЕЖЕЛЕР
1. Жалпы ережелер
1. Бұл Ережелер меншiк нысаны мен бағыныстылығына қарамастан барлық түрi мен үлгiдегi интернаттық ұйымдар үшiн нормативтiк-құқықтық құжат болып саналады.
Ескерту: 1-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен .
2. Интернаттық ұйымдар - белгiлi бiр категориядағы азаматтарға тұратын орын берiп, бiлiм алу құқығына мемлекеттiк кепiлдiктi қамтамасыз ететiн орта білiм беру жүйесiнiң мекемелерi.
3. Интернаттық ұйымдар төмендегідей түрлерде құрыла алады:
1) жалпы типтi мектеп-интернат - ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған және жетiм балалардың, көп балалы және тұрмысы төмен отбасылары, жалғыз басты аналар (әкелер) мен денсаулық жағдайы, еңбегi, өмiр жағдайына байланысты қоғамдық тәрбиенi қажет ететiн ата-аналардың (олардың орнын ауыстырушылар) балаларына тұратын орын берiп бiлiм алу құқығына мемлекеттiк кепiлдiктi қамтамасыз ететiн орта бiлiм беру жүйесiнiң мекемесi;
2) санаториялық типтегi мектеп-интернат - балалар мен жасөспiрiмдердiң жергiлiктi туберкулезiнiң дамуын ескертуге, туберкулездiң жұқпалы ошағынан ауру жұқтырған және оларды туберкулездiң төменгi және бәсеңдеген нысандарын толық клиникалық емдеуге бағытталған, емдеу-сауықтыру шараларын өткiзу және жататын орнымен қамтамасыз етiп бiлiм алу құқығына мемлекеттiк кепiлдiктi қамтамасыз ететiн орта бiлiм беру жүйесiнiң мекемесi;
3) девианттық мiнез-құлықты балаларға арналған мектеп-интернат - сот пен кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау жөнiндегi комиссияның шешiмiмен балалар мен жасөспiрiмдердi әлеуметтiк оңалту, жататын орын берiп тәрбиелеу мен оқытуды қамтамасыз ететiн, ерекше гуманистiк сипаты мен мазмұны бар орта бiлiм беру жүйесiнiң мекемесi;
4) жалпы бiлiм беретiн мектеп жанындағы интернат - тиiстi жалпы бiлiм беретiн мектебi жоқ елдi мекендерде тұратын балаларға орта бiлiм алу құқын қамтамасыз ететiн, сондай-ақ аз қамсыздандырылған, көп балалы, қолайсыз отбасыларға балаларына жататын орын берiп, оларды оқыту мен тәрбиелеуде көмек беретiн ұйым;
5) жетiм балалар мен ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымдар - бiлiм мен тәрбие алуда отбасы жағдайына жуықтайтын қолайлы жағдай жасап, мамандық таңдауға көмек көрсететiн және оларды өз бетiнше өмiр сүруге дайындауды қамтамасыз ететiн бiлiм беру мекемелерi (балалар үйi, мектеп-интернат, "балалар үйi" "балалар үйi-мектеп-кәсiптiк мектеп" комплекстерi, отбасылық үлгідегi балалар үйi, панасыздар үйi және т.б.).
6) қазақ-түрiк лицейi жанындағы интернат - қазақ-түрiк лицейi орналасқан жерiнен тыс тұратын балаларға жататын орын бере отырып, тереңдете, элиталық бiлiм алу құқығын iске асыруды қамтамасыз ететiн орта бiлiм беру жүйесi ұйымының құрылымдық бөлiмшесi.
Ескерту: 3-тармаққа өзгерту мен толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен , 2003 жылғы 6 қарашадағы N 729 бұйрығымен .
4. Интернаттық ұйымдары алдында төмендегідей мiндеттер тұр:
1) мемлекеттiк көмек пен қолдауды қажет ететiн балаларға жататын орын бере отырып өмip сүру, оқыту және тәрбиелеу үшiн қажеттi жағдайларды қамтамасыз ету, кәсiптiк бастауыш және орта жалпы бiлiм берудің жалпы бiлiм беру бағдарламаларын игеруге жағдай жасау;
2) жеке тұлғаның шығармашылық, рухани және дене мүмкiндiктерiн дамыту, адамгершілiк пен салауатты өмiр салтының берiк негiздерiн қалыптастыру, жеке басының дамуы үшiн жағдай жасау арқылы интеллектiн байыту;
3) азаматтық пен елжандылыққа, өз Отаны - Қазақстан Республикасына сүйiспеншiлiкке, мемлекеттiк рәмiздердi құрметтеуге, халық дәстүрлерiн қастерлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы кез келген көрiнiстерге төзбеуге тәрбиелеу;
4) Республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өмiрiне қатысу қажеттiлiгiн, жеке адамның өз құқықтары мен мiндеттерiне саналы көзқарасын қалыптастыру;
5) әлемдiк және отандық мәдениеттiң жетiстiктерiне баурау, қазақ халқы мен республиканың басқа да халықтарының тарихын, әдет-ғұрып дәстүрлерiн зерделеу, мемлекеттiк тілi, орыс, шетел тiлдерiн меңгеру;
6) оқытудың жаңа технологияларын енгiзу, бiлiм берудi ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желiлерге шығу.
Ескерту: 4-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен .
5. Интернаттық ұйымдар (санаториялық типтегіден басқалары) мемлекеттiк және мемлекеттiк емес бола алады.
Ескерту: 5-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен .
6. Интернаттық ұйымдар Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес құрылады, қайта құрылады және таратылады.
7. Интернаттық ұйымдардың бiлiм беру қызметiн жүргiзуге құқық беретiн лицензияны мемлекеттiк басқару органдары (лицензиар) бередi.
8. Интернаттық ұйымдар өз қызметiн Конституция мен Қазақстан Республикасы заңдарына, басқа нормативтiк құқықтық актiлерге, сонымен бiрге осы Ережеге сәйкес жүзеге асырады.
9. Интернаттық ұйымдар осы ережедегi 3-тармақтың 4) және 6) тармақшаларында көрсетiлген ұйымдардан басқа жеке мүлiктерi, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк елтаңбасы бейнеленген мөрi мен өз атауындағы мөртаңбасы, сонымен бiрге заңға сәйкес банкiде есебi бар заңды тұлға болып табылады.
Ескерту: 9-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен , 2003 жылғы 6 қарашадағы N 729 бұйрығымен .
10. Интернаттық ұйымдар Қазақстан Республикасының 1999 жылы 7 маусымдағы "Бiлiм туралы" Заңы мен осы Ережелер негiзiнде құрылтайшы бекiтетiн өз Жарғысын әзiрлейдi және бекiтедi.
2. Тәрбиеленушiлердi қабылдау, оқыту
және бiтiрту тәртiбi
11. Балалар мен жасөспiрiмдердiң интернаттық ұйымдарына мемлекеттiк көмек пен қолдауды қажет ететiн балаларды қабылдау ұйымының түрi мен Жарғысына сәйкес толық немесе жартылай мемлекеттiк негiзде жүзеге асырылады.
12. Интернаттық ұйымдарға балаларды жiберу интернаттық ұйымдардың түрлерiне сәйкес облыстық, республикалық дәрежедегi қалалық, астаналық бiлiм беру мен денсаулық сақтау басқармалары (департаменттерi), қорғаншы және қамқоршы органдар, психологиялық-педагогикалық консультациялар, сот шешiмi арқылы жүзеге асырылады.
13. Мемлекеттiк интернаттық ұйымдардан шығаруға ерекше жағдайларда интернаттық ұйымдардың Жарғысын өрескел және бiрнеше рет бұзғаны үшiн бiлiм беру басқармасы органдарының шешiмi бойынша ғана рұқсат етiледi. Жетiм балаларды және ата-аналарының қамқорлығынсыз қалған балаларды шығартуға шешiм қорғаншы және қамқоршы органдарының келiсiмiнсiз қолданылмайды.
Ескерту: 13-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен .
14. Мемлекеттiк интернаттық ұйымдардың оқушылары мен тәрбиеленушiлерi белгiленген нормаға сәйкес киiммен, аяқ киiммен, жұмсақ және қатты мүкәммалмен, жеке бас гигиенасы заттарымен, оқулықтармен, мектептiк жазба-жабдықтармен, ойыншықтармен, т.б. қамтамасыз етiледi.
15. Интернаттық ұйымдарда негiзгi жалпы және орта жалпы бiлiм берудiң жалпы бiлiм беру бағдарламаларын игеру оқушы тәрбиеленушiлердiң мемлекеттiк қорытынды аттестациядан өтуiмен аяқталады.
Бiтiру емтихандары бiлiм беру саласындағы Орталық атқарушы орган бекiткен "Оқушыларды көшiру, аттестациялау және бiтiрту тәртiбi туралы" Нұсқаулыққа сәйкес жүргiзiледi.
16. Интернаттық ұйымдардың меншiк нысаны мен бағыныстылығына қарамастан, мемлекеттiк қорытынды аттестациядан өткен мектеп бiтiрушiге бiлiм туралы мемлекеттiк үлгідегi құжаттар тапсырылады.
17. Оқуды бiтiрмеген тәрбиеленушiлерге белгiленген үлгідегi анықтама берiледi.
18. Интернаттық ұйымды бiтiрушi тәрбиеленушiге интернаттық ұйымда білiм алған кезiнде пайдаланған жазғы киiмдердiң және аяқ киiмдердiң жиынтығы тегiн берiледi.
Ата-аналарының, оны ауыстырушылардың өтiнiшi бойынша отбасының материалдық жағдайы ескерiле отырып, оның бiлiм алған кезеңiнде пайдаланған қыстық киiмдерi де берiледi. Тәрбиеленушiлерге, оқушыларға интернаттық мекемеден басқа себептермен шығып кеткен кезде бұрын өздерi пайдаланып жүрген маусымдық киiм, аяқ киiм тегiн берiледi.
3. Оқу-тәрбие процесiн ұйымдастыру
19. Интернаттық ұйымдардың оқу-тәрбие қызметi мемлекеттiк жалпы мiндеттi бiлiм беру стандарттары негiзiнде әзiрленген оқу жоспарлары мен бағдарламаларына сәйкес жүзеге асырылады.
Қазақ-түрiк лицейiнде оқу жұмыстық мамандандырылған оқу бағдарламаларының және жекелеген пәндердi тереңдете оқытудың оқу жоспарының негiзiнде жүзеге асырылады. Оқыту мемлекеттiк, орыс, ағылшын және түрiк тiлдерiнде жүргiзiледi.
Ескерту: 19-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2003 жылғы 6 қарашадағы N 729 бұйрығымен .
20. Оқу аптасының ұзақтығы педагогикалық кеңестiң лайықты басқарушы бiлiм беру органдарымен келiсiмде белгiленедi және интернаттық ұйымдардың Жарғысында бекiтiледi.
21. Интернаттық ұйымдар меншiк нысанына қарамастан, әрбiр бiлiм деңгейi үшiн мемлекеттiк жалпы мiндеттi стандартқа сәйкес мемлекеттiк тiл ретiнде қазақ тiлiн бiлу мен дамытуды, сондай-ақ орыс тiлiн және бiр шетел тiлiн оқып-үйренудi қамтамасыз етедi. Ұлттық топтар үшiн олардың ана тілдерiн оқып-үйренуiне жағдай жасалады.
22. Оқушы тәрбиеленушiлердi еңбекке баулу жергiлiктi жағдайлар мен қажеттiлiктердi ескере отырып, оқытуды қоғамдық пайдалы, өнiмдi еңбекпен байланыстыру негiзiнде, қоршаған ортаны қорғау шараларына қатысумен, өз бейiмдiлiгiне қарай үйірмелер мен клуб жұмыстарына араласумен, оқу шеберханаларында, қосалқы шаруашылықта, оқушылар кооперативтерiнде, оқушылардың басқа бiрлестiктерiнде, өндiрiстерде, фермерлiк шаруашылықтарда және т.б. жұмыстарға араласумен жүзеге асырылады.
23. Қажеттi жағдайлар болса, оқушы тәрбиеленушiлердiң кәсiптiк және өндiрiстiк оқуын ұйымдастырып, оқу-өндiрiстiк шеберханаларда, зертханаларда, оқу шаруашылықтарында, оқушыларға арналған орындарда, құрылыс объектiлерiнде, егiс далаларында, өнеркәсiп, фермаларда жүзеге асатын белгiленген тәртiпте мамандық туралы куәлiк беруге болады.
Өндiрiстiк оқу процесiндегi оқу бағдарламаларына сәйкес және одан басқа оқушы тәрбиеленушiлер сабақтан тыс уақытта жеке саудаға түсетiн өнеркәсiп және ауылшаруашылығы өнiмдерiн шығарады.
24. Кәсiптiк практиканың мазмұны, түрлерi және мерiзiмдерi кәсiптiк бастауыш бiлiм беру бағдарламалары мен оқу жоспарлары арқылы анықталады.
25. Интернаттық ұйымдар оқушы тәрбиеленушiлердiң гигиенаға негiзделген өмiр режимiн, еңбегi мен демалысын ұйымдастырады. Балалардың оқуын, еңбегiн, демалысын педагогикалық негiзде үйлестiретiн күн режимi тәрбиеленушiлердiң интернаттық ұйымдарда тәулiк бойы болуын ескередi және ұйым кеңесi шешiмiмен бекiтiледi.
Ескерту: 25-тармаққа өзгерту енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен .
26. Оқушы тәрбиеленушілердiң еңбек, спорт, мәдени-шаруашылық сияқты әр түрлi тәрбие нысандарына қатысуы балалар мен ересектердiң ынтымақтастығы принципiне, ұжымдық iс-әрекетте қызығушылығы, бейiмдiлiгi мен психофизикалық ерекшелiктерiн даралау мен саралау ықпалдарымен үйлестiру негiзiнде құрылады.
27. Интернаттық ұйымдардың тәрбиеленушiлерi кәсiподақ, мәдени-ағартушылық, мектептен тыс спорттық және басқа ұйымдардың өз базаларындағы, сол сияқты интернаттық ұйымдарда құрылған музыкалық, көркемдiк, спорттық және басқа мектептердегi, әртүрлi үйiрмелерi мен клубтарындағы сабақтарға, оқушылармен бiрге конкурстарға, олимпиадаларға, спартакиадаларға, көрме, байқауларға және басқа да көпшiлiк шараларға қатысады.
28. Интернаттық ұйымдарда оқушы тәрбиеленушілердi оқу бағдарламалары мен оқу жоспарларында және интернаттық ұйымдардың Жарғысында қарастырылмаған еңбекке рұқсат етiлмейдi; қоғамдық, қоғамдық-саяси және дiни ұйымдарға, сонымен қатар оларды осы мекемелердiң қызметiне тартуға, үгіт және саяси акцияларға қатыстыруға рұқсат етiлмейдi.
4. Интернаттық ұйымдарды басқару
29. Интернаттық ұйымдарды басқару Қазақстан Республикасының заңына, осы Ережелер және интернаттық ұйымның Жарғысына сәйкес жүзеге асырылады.
Интернаттық ұйымды басқару алқалық және дара басшылық принциптерiнде жүзеге асырылады.
Алқалық басқарудың нысандары педагогикалық кеңес болып табылады.
Интернаттық ұйымдарды (соның iшiнде мектеп жанындағы интернатпен) басқаруды білiм беру саласындағы орталық атқарушы органмен келiсе отырып, құрылтайшы тағайындаған директор жүзеге асырады.
Ескерту: 29-тармаққа өзгерту мен толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2002 жылғы 3 қазандағы N 713 бұйрығымен .
30. Интернаттық ұйымның директоры оқу орнының Жарғысына сәйкес бiлiм беру саласындағы өкiлеттi органмен келiсе отырып, өз орынбасарларын тағайындайды және қызметтен босатады.
31. Интернаттық ұйымдар оқу-тәрбие процесiн жүзеге асыруда, кадрларды таңдау мен орналастыруда, ғылыми, қаржылық-шаруашылық және басқа қызметтердi Қазақстан Республикасының заңдары шегiнде өзi жүзеге асыруға ерiктi.
32. Интернаттық ұйымдардың қызметкерлерiнiң құқықтары мен мiндеттерi оқу орнының жарғысы, iшкi тәртiп ережелерiмен және лауазымдық нұсқаулықтар арқылы айқындалады.
5. Бiлiм беретiн интернаттық ұйымдардың қызметiн
қаржылық-шаруашылық және құқықтық жағынан
қамтамасыз ету
33. Мемлекеттiк интернаттық ұйымдарды қаржыландыруы Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен жүзеге асырылады.
34. Мемлекеттiк интернаттық ұйымдар Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн тәртiппен ақылы бiлiм беру қызметiн көрсетуге құқылы.
Ақылы бiлiм беру қызметтерi негiзгi бiлiм беру қызметiнiң орнына жүрмейдi.
35. Мемлекеттiк интернаттық ұйымдар өзге қаржылық және материалдық түсiмдерді оның iшiнде, валюталық түсiмдердi Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген тәртiппен пайдалануға құқылы.
36. Ақылы бiлiм беру қызметтерiнен түскен қаржыны, қаржылық, материалдық, соның iшiнде валюталық түсiмдердi қалыптастыру, пайдалану, есебiн жүргiзу, есеп беру және бақылау Қазақстан Республикасының заңымен айқындалады.
37. Интернаттық ұйымдар өздерiнiң Жарғысында анықталған тәртiппен мүлiктердi пайдалануға және оларға билiк етуге құқылы. Қазақстан Республикасы Заңы белгiлеген тәртiпте лауазымдық айлық ақы (ставкалар), үстеме ақы, қосымша ақы төлеудi, қызметкерлерге берiлетiн сыйлықтар мөлшерiн белгiлейдi.
38. Мемлекеттiк емес интернаттық ұйымдарда қаржыландыру білiм беру қызметiн сату, құрылтайшылардың қаражаты және Қазақстан Республикасының тыйым салынбаған басқа да көздер есебiнен жүзеге асырылады.
Мемлекеттiк емес интернаттық ұйымдар бiлiм беру қызметтерiне, соның iшiнде жалпы мiндеттi мемлекеттiк стандарттар шегiнде ақы алуға құқылы.
6. Интернаттық ұйымдардың халықаралық қызметi
39. Интернаттық ұйымдардың халықаралық ынтымақтастығы Қазақстан Республикасының заңдары және халықаралық шарттар, келiсiмдер, конвенциялар негiзiнде жүзеге асырылады.
40. Интернаттық ұйымдар шетелдiк білiм беру, ғылым және мәдениет ұйымдарымен, халықаралық ұйымдармен және қорлармен тiкелей байланыстар орнатуға, ынтымақтастық туралы екi жақты және көп жақты шарттар жасасуға, бiлiм саласындағы халықаралық үкiметтiк емес ұйымдарға (қауымдастықтарға) кiруге құқылы.
Қазақстан республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
5-қосымша
Қазақстан Республикасының арнаулы түзету бiлiм
ұйымдарының қызметiн ұйымдастыру туралы
Ережелер
1. Жалпы ережелер
1. Арнаулы түзету ұйымдар үшiн меншiк нысандарына және ведомостволық бағыныстылығына қарамастан осы Ережелер нормативтi құжат болып табылады.
2. Даму мүмкiндiктерi шектелген балалар мен жасөспiрiмдердiң бiлiм алу құқығына мемлекеттiк кепiлдiктi қамтамасыз ететiн төмендегідей арнаулы түзету бiлiм беру ұйымдары құрылады:
1) мектепке дейiнгi түзету (теңелту) бiлiм беру ұйымдары;
2) түзету бiлiм беру ұйымдары;
3) кәсiптiк бастауыш бiлiм беру түзету ұйымдары.
3. Даму мүмкiндiктерi шектеулi балалар мен жасөспiрiмдер үшiн арнаулы түзету ұйымдары бастауыш, негiзгi және орта білiм беру бағдарламаларын iске асырады.
Жалпы бiлiм беретiн ұйымдардың негiзгi мiндеттерiн шеше отырып олар қоғамдағы балалар мен жасөспiрiмдердiң бойындағы жойылған таным қызметтерiн қалпына келтiруге, сақталған анализаторлар қызметiн дамытуға және балаларды оңалту мен әлеуметтiк-еңбек бейiмдiлiктерiне мүмкiндiк туғызатын толықтырушы дағдыларды қалыптастыруға бағытталған арнайы мiндеттердi қоса атқарады. Түзету ұйымдарының алдына одан басқа төмендегiдей мiндеттер қойылады:
1) азаматтық пен елжандылыққа, өз Отаны - Қазақстан Республикасына сүйiспеншiлiкке, мемлекеттiк рәмiздердi құрметтеуге, халық дәстүрлерiн қастерлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға қарсы келген көрiнiстерге төзбеуге тәрбиелеу;
2) республиканың қоғамдық-саяси, экономикалық және мәдени өмiрiне қатысу қажеттiлiгiн, жеке адамның өз құқықтары мен мiндеттерiне саналы көзқарасын қалыптастыру;
3) әлемдiк және отандық мәдениеттiң жетiстiктерiне баурау, қазақ халқы мен республиканың басқа да халықтарының тарихын, әдет-ғұрпы мен дәстүрлерiн зерделеу, мемлекеттiк тiлдi, орыс, шетел тiлдерiн меңгеру;
4) оқытудың жаңа технологияларын енгiзу, бiлiм берудi ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желiлерге шығу.
4. Даму мүмкiндiктерi шектеулi балаларды оңалтуда арнаулы түзету ұйымдарының нақты мiндеттерi мен бiлiм беру процесiнiң өзiндiк ерекшелiктерiне сәйкес, сондай-ақ бiлiм беру бағдарламаларының деңгейiне байланысты арнайы түзеу ұйымдары төмендегідей түрде құрылады:
1) соқыр және нашар көретiн балалар мен жасөспiрiмдердi оқыту, тәрбиелеу, көруiнде ауытқу бар тәрбиеленушiлердiң алғашқы және соңғы ауытқуларын түзету, сақталған қабiлеттерiн дамыту, түзету-толықтыру дағдыларын қалыптастыра отырып олардың қоғамға бейiмдiлiгiн арттыратын түзету ұйымдарының екi түрi;
2) түзету ұйымдарында - саңырау балалар үшiн оқыту және тәрбиелеуде есту-көру негiзiндегi сөйлеу тiлiн қарым-қатынас жасау мен ойлаудың құралы ретiнде қалыптастырумен байланысты балаларды жан-жақты дамыту, жалпы бiлiм берiп, еңбекке және әлеуметтiк өмiрге дайындау үшiн олардың психологиялық, физиологиялық дамуындағы ауытқуларды түзетудi және толықтыруды көздейдi;
3) түзету ұйымдарында - нашар еститiн (естуi iшiнара жоғалған және сөйлеу тiлiнде жетiспеушiлiгi бар) және кейiн саңырау болған (мектепке дейiнгi немесе мектеп жасында саңырау болған, бiрақ өзiндiк сөйлеу тiлi сақталған) балалар үшiн оқыту мен тәрбиелеу олардың сөйлеу тiлiн қалыптастыру негiзiнде есту және есту-көру негiзiнде еркiн сөйлесiп, қарымқатынас жасауға дайындалады.
Нашар еститiн және кейiн саңырау болған балаларды, саралап оқытуды қамтамасыз ету үшiн екi бөлiм құрылады:
1-бөлiм - естуiнiң бұзылуына байланысты жеңiл түрдегi сөйлеуi жетiлмеген тәрбиеленушiлерге арналған.
2-бөлiм - естуiнiң бұзылуынан сөйлеу тiлi мүлде жетiлмеген тәрбиеленушiлерге арналған.
4) түзету ұйымы сөйлеу тiлiнде ерекше ақауы бар балаларды оқыту және тәрбиелеу үшiн, сөйлеудiң бұзылуынан психикалық дамуында пайда болған ерекшелiктердi жоюға ықпал ететiн арнайы көмек көрсету орнының құрамына 2 бөлiм енедi:
1-бөлiмге - сөйлеуi өте ауыр деңгейдегi (алалия, дизартрия, ринолалия, афазия), сондай-ақ, жалпы сөйлеу тiлi жетiлмеген тұтықпа балалар жатады.
2-бөлiмге - сөйлеу қабiлетi дұрыс дамығанмен ауыр тұтығып қалатын балалар жатады;
5) тiрек-қимылдық аппараты бұзылған (әртүрлi этиологиядағы және көрiнiс дәрежесiндегi қозғалыс бұзылуының, балалардың церебралды параличiмен, тірек-қимыл аппаратының туа бiткен және кейiн пайда болған кемiстiктерi, жоғарғы және соңғы қимыл мүшелерiнiң енжар параличтерiмен, жоғары және соңғы қимыл мүшелерiнiң парез және парапарездерiмен) балаларды оқыту және тәрбиелеу, қозғалыс функцияларын қалпына келтiру, құру және дамыту, баланың психикалық және тiлдiк дамуындағы кемiстiктi түзету, олардың әлеуметтiк-еңбектiк оңалуы мен арнайы ұйымдастырылған қозғалыс режiмi және практикалық әрекетi негiзiнде қоғамға үйлестiруге арналған түзету мекемесi;
6) психикалық дамуы тежелген балаларға арналған түзету ұйымдарындағы оқыту және тәрбиелеу психикалық дамуындағы, ерiк-өрiсiндегi кемiстiктердi түзетудi, олардың таным әрекетiн жандандырып, даму мүмкiндiктерi дұрыс сақтала тұра есте сақтауында, зейiнiнде әлсiздiк, психикалық процестердiң қарқыны мен қозғалысында кемiстiктер байқалатын балалардың оқу iс-әрекетiнiң, iскерлiк және бiлiк-дағдыларын қалыптастырады.
7) ақыл-ойы кенже қалған балаларды оқыту және тәрбиелеу ұйымдары - ақыл-ойы кенже қалған балалардың дамуындағы кемiстiктi түзетiп, олардың бiлiм алуы мен еңбекке дайындығын, сондай-ақ әлеуметтiк-психологиялық ақтау, өз бетiнше өмiр сүрiп, қоғамда өз орнын табуға дайындау.
5. Түзеу ұйымдары мемлекеттiк және мемлекеттiк емес болып табылады.
6. Арнайы түзету ұйымдарының құрылуы, қайта құрылуы және таратылуы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүргiзіледi.
7. Түзету ұйымдарына бiлiм беру қызметi құқығына республикалық маңызы бар қала мен астананың бiлiм беру басқармалары (департаментi) лицензия бередi.
8. Түзету ұйымдары өзiнiң қызметiн Конституцияға тән Қазақстан Республикасы заңдарына, басқа да нормативтiк-құқықтық актiлерге, сондай-ақ, осы Ережелерге сәйкес жүзеге асырады.
9. Түзету ұйымдары заңды ұйым болып табылады, оның жеке мүлкi, Қазақстан Республикасы Мемлекеттiк елтаңбасы бейнеленген мөрi, мекеме атауы жазылған мөртабаны, сондай-ақ, банк бөлiмшелерiнде заңдарға сәйкес есеп шоты болады.
10. Түзету ұйымдары өзiнiң құрылтайшылары тарапынан бекiтiлген Жарғысын Қазақстан Республикасы "Бiлiм туралы" Заңына және осы Ережелерге сәйкес жетiлдiредi және бекiтедi.
11. Даму мүмкiндiктерi шектеулi оқушылардың жеке басының мүмкiндiктерi мен қажеттiлiктерiн ескере отырып бiлiм беру бағдарламалары төмендегідей нысандарда iске асырылады (ұжымдық және дербес). Арнаулы түзету мекемелерi, жалпы бiлiм беретiн мектеп жанындағы түзету сыныптары, жалпы бiлiм беретiн ұйым сыныбында және үйде дербес оқытылады.
2. Түзету мекемесiнiң қызметiн ұйымдастыру
12. Түзету ұйымдарында дамуында осы тектес ауытқушылықтары бар мектепке дейiнгi жастағы балаларға арналған бөлiмдер мен топтар құрылады. Мұндай бөлiмдер мен топтардың жұмысы осындай нысандардағы арнаулы мектепке дейiнгi ұйымдардың қызметiн реттеушi нормативтiк-әдiстемелiк құжаттарға сай құрылады.
Түзету ұйымдарында, қажеттiгiне қарай ата-аналарға, жасөспiрiмдер мен балалардың даму проблемаларына арналған кеңес беру пункттерiн, кәсiптiк-техникалық мектептердегi арнайы топтарды, мектеп бiтiрушiлер мен басқалар үшiн қосалқы еңбекке дайындау және қайта дайындау орталықтарын ашуға болады.
13. Түзету ұйымдарының құрамына естуi, көруi нашарлаған, тiрек-қимыл аппараты бұзылған балаларға арналған, ақыл-ойы кемiс балалар үшiн кемiстiк құрылымы ауыр балаларға арнайы сыныптар ашуға болады. Бала саны алтыдан аспауы керек.
14. Түзету ұйымдарының Кеңесiнiң шешiмi бойынша қажеттi жағдайлар болған кезде ақыл-ойы аса бүлiнген балалар үшiн арнайы сыныптар ашуға болады. Бұл сыныптарда бала саны 10 адамнан аспауы керек.
15. Түзету ұйымдарының сыныптар саны ұйымның Жарғысына сай анықталады, мұнда санитарлық нормалар және бiлiм беру процесiн iске асыру жағдайлары қарастырылады.
16. Факультативтiк сабақтарды өткiзу және әлеуметтiк-тұрмыстық бағдарлау кезiнде сыныпты екi топқа бөлу қажет. 5-сыныптан бастап қоғамдық пайдалы өндiрiстiк еңбектi ұйымдастыру кезiнде сынып оқушылары олардың еңбекке дайындық деңгейлерiне қарай бөлiнедi.
Кәсiптiк еңбекке баулу сабақтары 5-сыныптан бастап, ал ақыл-ойы өте кенже қалғандар 4-сыныптан бастап екi топқа бөлiнiп өткiзiледi. Еңбек түрлерiне қарай топтарды жақсарту дәрiгердiң оқушылардың психикалық-физиологиялық жағдайы мен мүмкiндiгi туралы берген мәлiметтерiн ескере отырып жүргiзiледi.
Факультативтiк сабақтар, үйiрмелер жұмысы спорт секциялары алты адамнан аспайтын топтарда жүргiзiледi.
17. Түзету ұйымдарының қажеттi үй-жайы, ғимараты мен оқу-тәрбие процесiн ұйымдастыратын, тәрбиеленушiлердiң демалысы мен бос уақытын өткiзетiн, спорт және көпшiлiк шараларын өткiзетiн, дәрiгерлiк көмек көрсететiн, шаруашылық-тұрмыстық және санитарлық-гигиеналық қызмет көрсететiн орындары мен құрал-жабдықтары, сондай-ақ, осы мекеменiң ерекшелiгiне сай бөлмелерi мен орындары (логопедиялық, ритмикалық, емдiк денешынықтыру, әлеуметтiк тұрмыстық бағыттау, есту жұмыстарын жүргiзетiн, тифлографиялық кабинеттерi) болуы қажет.
3. Оқу-тәрбие процесінің ұйымдастырылуы
18. Түзету ұйымдарындағы бiлiм беру мазмұны тәрбиеленушiлердiң психо-физиологиялық дамуын, олардың таным әрекетiнiң ерекшелiктерiн ескере отырып, жалпы бiлiм берудiң бағдарламаларына жұмыс жасайды. Ұсынылып отырған оқу жоспарларына түзету мекемелерi өздерiнiң жеке тұрмыс жоспарларын жасап бекiте алады.
19. Оқу-тәрбие процесi балалардың психологиялық, дәрiгерлiк, педагогикалық және емдеу тұрғысынан зерттеген деректерге сүйене отырып, жеке және саралау принциптерi негiзiнде жүзеге асырылады. Сөйлеу ерекшелiктерiн, балалардың зейiнiн, олардың жұмыс қабiлеттерiн, даму динамикасын жүйелi зерттеу оқушылардың нақты бiлiмдерiн, мүмкiндiктерiн және олардың оқу материалдарын игеру ерекшелiктерiн анықтау, оқушының болашақтағы дамуын анықтау үшiн және түзету жұмыс құралдарын таңдап алу үшiн жүргiзiледi.
20. Оқу аптасының ұзақтығы педагогикалық кеңеспен белгiленiп, тиiстi басқару органдарының келiсуi бойынша Жарғыда бекiтiледi.
21. Сыныптың (топтың) шектi толықтырылуы, ұзартылғын күндiк топтың жоғарыда көрсетілген түзету мекемелерiнiң түрлерiне байланысты.
22. Түзету ұйымдарында тәрбиеленушiлердiң дамуының шектелуiн жеңу мақсатында топтық және жеке түзету оқулары өткiзiледi.
23. Түзету ұйымдарындағы оқыту тiлiн жергiлiктi үкiмет органдары тиiстi бiлiм беру органдарының даму мүмкiндiктерi шектеулi тұлғалардың құқығы мен сұранысын қанағаттандыратын ұсыныстары негiзiнде анықтайды.
Түзету ұйымдарының оқыту тiлiне қарамастан мемлекеттiк тiлдi оқуды қамтамасыз ету мiндеттi.
24. Түзету ұйымдарының педагогикалық кеңесi оқуы қиын балалармен қатар, оларға қарағанда қабiлетi едәуiр қалыптасқандар үшiн де дербес оқыту бағдарламалары мен оқу жоспарларын бекiтедi.
25. Түзету ұйымдарындағы еңбекке баулу аймақтық, жергiлiктi жердiң жұмысшы мамандарға деген сұранысқа бағытталған жағдайын және тәрбиеленушiлерде жеке психологиялық, физиологиялық даму ерекшелiктерiне, сондай-ақ, тәрбиеленушiнiң және оның ата-аналарының (заңды өкiлдерiнiң) мүддесiн ескере отырып, тәрбиеленушiнi жеке еңбекке дайындауды қамтитын еңбек саласын iрiктеу негiзiнде жүзеге асырылады.
Түзету ұйымдарында еңбекке баулуға арналған оқу шеберханаларын жарақатты ескертетiн, бұзылған қозғалыс қабiлетiн жеңiлдететiн арнаулы бейiмделген қажеттi құрал-жабдықтармен қамтамасыз етедi.
26. Түзету ұйымдарындағы көруi, естуi, сөйлеуi, тiрек-қимыл аппараты бұзылған және психикалық дамуы кешеуiлдеген балаларға арналған арнайы ұйымдардың түлектерiне тиiстi бiлiм туралы мемлекеттiк үлгідегi құжат берiледi, мекеме мөрi басылады.
Ақыл-ойы кемiс балаларға арналған арнайы бiлiм беретiн мекеме түлектерiне осы мекемеге сай үлгiдегi куәлiк беріледi.
4. Бiлiм беру процесiне қатысушылар
27. Түзету ұйымдарындағы бiлiм беру процесiне қатысушылар: ұйымның педагогикалық, дәрiгерлiк қызметкерлерін оқушылар және олардың ата-аналары (бұлардың орнындағы заңды өкiлдер).
28. Түзету ұйымдарына балаларды орналастыруды психологиялық-дәрiгерлiк-педагогикалық кеңестер қорытындысы негiзiнде бiлiм беру басқармасы органдары iске асырады. Бұл арнайы ұйымға қабылдау нұсқаулары ата-аналардың (бұлардың орнындағы заңды өкілдер) келiсiмiмен жүргiзiледi.
Түзету ұйымдарындағы көмекшi сыныптарға (топтарға) тәрбиеленушiлердi ауыстыру ата-аналардың келiсiмiмен және психологиялық-дәрiгерлiк-педагогикалық кеңестiң қорытындысы бойынша осы ұйымда бiр жыл оқығаннан соң ғана ауыстырылады.
Күрделi кемiстiгi бар балаларға арналған сыныптарға түзету мекемелерiне қабылдау психолог, дәрiгер және педагогтардың бақылауы және кеңесi бойынша жүргiзiледi.
29. Қажет болған жағдайда тәрбиеленушiнi түзету ұйымдарынан басқа ұйымдарға ауыстыруды ата-аналарының келiсiмi бойынша, психологиялық-дәрiгерлiк-педагогикалық кеңес қорытындысы негiзiнде бiлiм беру басқармасы органы жүзеге асырады.
30. Түзету ұйымдарында бiлiм беру процесiн қамтамасыз ету және оған басшылық жасауды түзету-педагогикалық қызмет саласындағы, сондай-ақ, тәжiрибелi педагогтар, осы ұйымның ерекшелiгiне сай қайта дайындықтан және аттестациядан өткен мұғалiмдер iске асырады.
Түзету ұйымдарында бiлiм беру процесiнде психологиялық жағын қамтамасыз етуде ұйымның штатында арнайы психолог қызметi болады.
31. Түзету ұйымдары басшылары және педагог қызметкерлерiн аттестациядан өткiзуде олардың арнайы бiлiмдерi бар-жоғы ескерiлуi тиiс.
32. Түзету ұйымдарында дәрiгерлiк қызметтi қамтамасыз етуде штаттағы дәрiгер жүргiзедi. Олар осы ұйым әкiмшiлiгiмен бiрге тәрбиеленушiнiң ұйымға дұрыс орналасуын, олардың денсаулығын сақтауды, психо-физиологиялық күйiн нығайтудың профилактикалық шараларын жүргiзудi, мекеменiң санитарлық, гигиеналық жағдайын жақсартуды, денешынықтыру және сауықтыру, тамақтануды (соның iшiнде диета) ұйымдастыруды қамтамасыз етедi.
33. Түзету ұйымдарында дәрiгерлер педагогтарға тәрбиеленушiлердiң денсаулығы мен даму ерекшелiктерiн ескере отырып, жеке әдiстi ұйымдастыруға көмектеседi, педагогтардың оқу процесiнде дәрiгерлiк-педагогтық түзету, еңбекке баулу саласын iрiктеу, кәсiптiк бағдарлау, тәрбиеленушiлердi жұмысқа тұрғызу жөнiнде, сондай-ақ, ата-аналарға /заңды өкiлдер/ үй жағдайында ауруды алдын-ала сақтандыру мақсатында қорғау режимiн сақтаудың қажеттiлiгi жөнiнде нұсқаулар бередi.
34. Түзету ұйымдарының барлық түрлерінде медикоментоздық және физиотерапиялық емдеу, климаттық емдеу мен сауықтыру, емдеу денешынықтыру, массаж және психотерапия жүргiзiледi.
5. Түзету бiлiм беру мекемесiн басқару
35. Түзету ұйымын басқару Қазақстан Республикасы заңдарына, осы Ережелердiң және оқу орнының Жарғысына сәйкес жүзеге асырылады.
Түзету ұйымын басқару алқалық және дарабасшылық принципiнде жүзеге асырылады.
Түзету ұйымының алқалық басқару кеңесi нысандары: қамқорлық жасаушы кеңес, жалпы жиналыстар, педагогикалық (әдiстемелiк) кеңес басқа да нысандар.
Түзету ұйымын тiкелей бiлiм беру саласының орталық басқару органдары келiсiмiмен құрылтайшылар тағайындаған директор басқарады.
36. Түзету ұйымының директоры оқу орнының Жарғысына сәйкес өкiлеттi бiлiм органдармен келiсе отырып өзiнің орынбасарын тағайындайды және қызметтен босатады.
37. Түзету ұйымдары оқу-тәрбие процесiн, мамандарды таңдау және орналастыру, ғылыми, шаруашылық қаржыландыру жағы басқа да қызметтердi белгiленген Қазақстан Республикасы заңдарына сәйкес ерiктi түрде жүзеге асырады.
38. Түзету ұйымдары қызметкерлерiнiң құқықтары және мiндеттерi оқу орнының Жарғысымен, қызметтiк нұсқаулар және iшкi тәртiп ережелерiмен анықталады.
6. Түзету ұйымдарының қаржыландыру-шаруашылық және
құқықтық қызметiн қамтамасыз ету
39. Мемлекеттiк түзету ұйымдарын қаржыландыру Қазақстан Республикасы заңдарда белгiленген тәртiп бойынша iске асырылады.
40. Мемлекеттiк түзету ұйымдары Қазақстан Республикасы Үкiметi анықтаған тәртiппен ақылы бiлiм беруге құқылы.
Ақылы бiлiм беру қызметi негiзгi жалпы бiлiм беру қызметiн алмастыра алмайды.
41. Мемлекеттiк түзету ұйымдары өзге қаржылық және материалдық түсiмдерді соның iшке валюталық түсiмдерін Қазақстан Республикасы Үкiметi белгiлеген тәртiппен пайдалануға құқылы.
42. Ақылы бiлiм беруден түскен қаржылық, материалдық соның iшiнде валюталық түсiмдердi қалыптастыру, пайдалану, есептеу, есеп беру және бақылау Қазақстан Республикасы заңдарымен анықталады.
43. Түзету ұйымдары оқу орнының басқару құрылымын, штаттық кестесiн, лауазымдық қызметтердi ерiктi түрде бөледi және бекiтедi.
Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен лауазымдық еңбек ақыларды, үстеме және қосымша айлық ақыларды, қызметкерлерге сыйлық беру тәртiбi мен мөлшерiн жүзеге асырады.
44. Мемлекеттiк емес түзету ұйымдарын қаржыландыру бiлiм беру қызметiн сату, құрылтайшылардың қаражаты және Қазақстан Республикасының заңдарында тыйым салынбаған басқа да көздер есебiне жүзеге асырылады.
Мемлекеттiк емес түзету ұйымдары бiлiм беру қызметiн көрсеткенi үшiн, соның iшiнде мемлекеттiк жалпы мiндеттi бiлiм беру стандарттары шеңберiнде оқытқаны үшiн ақы алуға құқығы бар.
7. Түзету ұйымдарының халықаралық қызметi
45. Түзету ұйымдарының халықаралық ынтымақтастығы Қазақстан Республикасының заңдары және халықаралық шарттар, келiсiмдер, конвенциялар негiзiнде жүзеге асырылады.
46. Түзету ұйымдары шетелдiк бiлiм беру, ғылым және мәдениет ұйымдарымен, халықаралық ұйымдармен және қорлармен екi жақты және көп жақты шарттар жасасуға, бiлiм саласындағы халықаралық үкiметтiк емес ұйымдарға (қауымдастықтарға) кiруге құқығы бар.
Қазақстан Республикасы
Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң
2000 жылғы 10.07. N 708
бұйрығымен бекiтiлген
6-қосымша
Қазақстан Республикасы лицейлерiнiң қызметiн
ұйымдастыру тәртiбi туралы
ЕРЕЖЕЛЕР
1. Жалпы ереже
1. Лицей - зердесi жоғары оқушыларды кәсiби бағытта оқытатын, негiзгi жалпы бiлiм беретiн және қосымша бiлiм беру бағдарламаларын жүзеге асыратын орта бiлiм беретiн оқу орындарының бiрi.
2. Лицейдiң негiзгi мақсаттары мен мiндеттерi:
1) кәсiптiк білiм беру бағдарламаларын таңдай бiлетiн және игеруге даяр, қоғам өмiрiне бейiмделген, жоғары деңгейдегi мәдениеттi интеллектуалды тұлғаны қалыптастыру;
2) өте қабiлеттi және дайындығы мол оқушылардың жалпы орта бiлiм алуына тиiмдi жағдайлар жасау;
3) бағдарлы пәндерден оқушылардың жоғары дайындығын жасау;
4) пәндердi тереңдетiп оқытуды таңдаудың өрiсiн кеңейту және оқушыларды бағдарына сәйкес жоғары оқу орнына түсiрулерiне дайындау мақсатында бағдарлап оқытуды жүзеге асыру;
5) жеке тұлғаның шығармашылық күш-қуатын дамыту мен интеллектуалдық жағынан жоғары дамыта тәрбиелеуге қолайлы жағдайлар жасау.
3. Лицей 6-шы сынып базасында ұйымдастырылатын қазақ-түрiк лицейлерiн қоспағанда, тек 10-11 сыныптар құрамында ұйымдастырылады және өзiнiң iс-әрекетiн Қазақстан Республикасының "Бiлiм туралы" Заңының негiзiнде және осы Ереже мен лицейдiң Жарғысына сүйене отырып атқарады. Барлық лицейлер осы Ереженi меншiк түрiне қарамастан қолдануға міндетті.
Ескерту: 3-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2003 жылғы 6 қарашадағы N 729 бұйрығымен .
4. Лицей өз бетiмен дербес немесе кәсiпке бейiмдейтiн пәнге сәйкес жоғарғы оқу орындарының жанынан жоғары дәрежедегi мамандармен, қажеттi ғылыми-әдiстемелiк оқулықтармен материалдық және әлеуметтiк жағынан қамтамасыз етiлген жағдайда Қазақстан Республикасының тиiстi Заңдылықтарында белгiленген тәртiпте құрылады.
5. Лицей-оқушылардың, ата-аналардың, педагогтар қауымы алдында орта және жалпы бiлiм алу жөнiндегi конституциялық құқының жүзеге асуына, таңдап алған оқу түрiнiң оқушылардың жасы мен психологиялық-физиологиялық ерекшелiктерiне сай болуына, оқу-тәрбие iсiнiң мазмұны мен әдiс-тәсiлдерiнiң сапалы жүргiзiлуiне және өз мiндетi мен мақсатына сәйкес болуына жауапты.
6. Лицей заңды мекеме болып табылады. Өзiнiң аты мен Қазақстан Республикасының елтаңбасы бейнеленген мөрi, ағымдағы және басқа да есепшоты болады.
7. Лицейдiң жарғысы оның кеңесiнде (педагогикалық кеңес) қабылданып, жергiлiктi жердiң атқару өкiметiнiң бiлiм беру басқармасының органдары арқылы бекiтiледi
8. Лицейдiң базасында ғылыми-әдiстемелiк ұсыныстарды, жаңа типтi оқу-тәрбие ұйымдарының модельдерiн, қызметiн ұйымдастырудың құрылымы, мазмұны және түрлерiн тәжiрибелiк тексеру жүзеге асырылады.
9. Жергiлiктi жердiң басқару өкiметiнiң бейiмдiлiгiне сай жоғары және басқа да кәсiби оқу орындары, жеке адамдар мен заңды тұлғалар құрылтайшы бола алады.
10. Лицей мемлекеттiк аттестациядан бес жылда бiр рет өткiзiледi.
II. Лицейге оқушылар қабылдау және бiтiрту тәртiбi
11. Лицейге мекен-жайына қарамай, жалпы және орта бiлiмнiң негiзгi сатысын аяқтаған оқушылар конкурстық негiзде қабылданады.
Конкурс нәтижелерi бойынша қазақ-түрiк лицейiне оқуға қабылданған басқа қалалардан келген бiлiм алушылар қазақ-түрiк лицейiнiң жанындағы интернатында асыраумен қамтамасыз етiледi.
Ескерту: 11-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2003 жылғы 6 қарашадағы N 729 бұйрығымен .
12. Оқушыларды қабылдау, сыныптан-сыныпқа өткiзу лицейдiң кеңесi (педагогикалық кеңес) шешiмiмен үлгерiм нәтижесi бойынша рейтингiлiк баллмен жүргiзiледi.
13. Оқудан шығарылған оқушылар жалпы бiлiм беретiн мектептердiң сыныптарына, мектеп-лицейлер немесе жергiлiктi жердiң аудандық бiлiм беру бөлiмдерiнiң жалпы бiлiм беретiн - мектептерiне ауыстырылады.
14. Оқушыларды қабылдау, оларды сыныптан-сыныпқа өткiзу және оқудан шығару тәртiбi лицей жарғысына сәйкес жүргiзiледi.
15. Көшiру және бiтiру емтихандары Қазақстан Республикасының Бiлiм және ғылым министрлiгiнiң бұйрығымен бекiтiлген "сыныптан-сыныпқа көшiру тәртiбi және аттестациялау жөнiндегi нұсқауға сәйкес" өткiзiледi.
16. Лицейдi бiтiрушілерге жалпы орта бiлiм туралы оқу орнының түрi көрсетiлген аттестаттар беріледi.
17. Лицейдi бiтiрушiлердi жоғары оқу орындарына қабылдау жоғары оқу орындары туралы Ережеге сәйкес реттеледi.
III. Оқу-тәрбие жұмыстары
18. Лицейдiң оқу-тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру және оны басқару осы Ережеге сәйкес жүзеге асырылады.
19. Лицейдiң жеке оқу жоспарлары бiлiм беру ұйымдарының әкiмшiлiктерi тарапынан бекiтiледi.
20. Арнаулы курстың оқу бағдарламалары, бағдарлы оқыту жоғары бiлiм беру ұйымдарының сәйкес кафедраларымен келiсiледi.
Қазақ-түрiк лицейiнде бiлiм беру процесi Қазақстан Республикасының бiлiм беру саласындағы орталық атқарушы органмен бекiтiлген және жекелеген пәндердi тереңдете оқытуды көздейтiн типтiк оқу бағдарламаларының және оқу жоспарының негiзiнде әзiрленген жұмыстық мамандандырылған оқу бағдарламалары мен жұмыстық оқу жоспары" бойынша жүзеге асырылады.
Жұмыстық мамандандырылған оқу бағдарламаларын және жұмыстық оқу жоспарын қазақ-түрiк лицейiнiң басшылығы бекiтедi. Қазақ-түрiк лицейлерiнде оқыту мемлекеттiк, орыс, ағылшын және түрiк тiлдерiнде жүргiзiледi.
Ескерту: 20-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2003 жылғы 6 қарашадағы N 729 бұйрығымен .
21. Оқуда ғылыми-зерттеуге бейiмдiлiгiмен, өнертапқыштық немесе басқа шығармашылық қабiлетiмен жоғары нәтижелерге жеткен шәкiрттерге лицей кеңесiнiң шешiмiмен өз немесе жоғары оқу орындарының қорларынан, т.б. көздерден стипендия тағайындалуы мүмкiн.
22. Оқушылардың сабақтан тыс уақыттағы қызметi клубтар, ғылыми қоғамдар, жоғарғы оқу орны зертханалары мен түрлі бiрлестiктерде өткiзiледi.
23. Лицей сыныптарында оқушылар саны 25 адамнан аспауы тиiс.
24. Кәсiпке бейiмдейтiн пәндерден дәрiс бергенде, зертханалық жұмыс жүргiзгенде, қазақ, орыс, шет тiлдерiнен, дене шынықтыру, информатика және есептегiш техника пәндерiн өткенде сынып екi шағын топқа бөлiнедi.
25. Оқу жоспары мен сабақ кестесiн құрастырған кезде жалпы бiлiм беретiн мектептердiң қызметiн ұйымдастыруда санитарлық нормалар мен ережелердi сақтау керек.
26. Лицей типтiк штат негiзiнде жасалған жеке штаттық кестемен жұмыс iстейдi.
27. Лицейдi басқару, құрамына жоғары оқу орнының өкiлдерi енгiзiлген лицейдiң кеңесi арқылы жүзеге асырылады.
28. Лицейдi тiкелей басқаруды бiлiм басқармасы тағайындаған лицейдiң бастығы атқарады. Мемлекеттiк емес лицейлердiң бастықтарын облыстық, Алматы, Астана қалалық бiлiм басқармалары тағайындайды.
29. Оқушыларды қабылдауда олардың дамуын бақылау және мiнез-құлқын қадағалау үшiн жылдық еңбекақы қорында қарастырылатын қаржы есебiнен психологиялық-талдау қызметi ұйымдастырылады.
30. Лицейдiң педагогикалық ұжымы конкурстық негiзде Қазақстан Республикасының "Еңбек туралы" Заңы және лицейдiң жарғысына сәйкес жинақталады.
Қазақ-түрiк лицейлерiнде оқу-тәрбие процесiн жүргiзуге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен Түрiк Республикасынан, сондай-ақ басқа шетел мемлекеттерiнен оқытушылар мен шеберлер тартылуы мүмкiн. Тартылған педагогикалық қызметкерлердiң көрсетiлген санатының еңбек ақысын түрiк тараптары жүзеге асырады.
Ескерту: 30-тармаққа толықтыру енгізілді - ҚР Білім және ғылым министрінің 2003 жылғы 6 қарашадағы N 729 бұйрығымен .
31. Лицей оқушылары жыл сайын жан-жақты медициналық тексеруден өтедi.
IY. Лицейдiң құқықтық тәртiбi мен қаржылық
қызметiн қамтамасыз ету
32. Лицейдi қаржыландыру Қазақстан Республикасының "Бiлiм туралы" Заңына және басқа нормативтiк құжаттарда белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.
33. Мемлекеттiк лицейдiң қаржы қоры төмендегiдей құралады:
1) мемлекеттiк бюджет (ассигнования) қаржысынан;
2) жеке және заңды тұлғалардың ерiктi жарнамаларынан;
3) бюджеттен тыс, сондай-ақ, басқа да ақылы қызмет көрсетуден, заңға қайшы келмейтiн кәсiпкерлiк қызметтерден.
34. Лицейлердiң педагогикалық қызметкерлерiне ғылыми атақ-дәрежесiне қарай педагогика ғылымдарының кандидатына бiр айлық еңбек ақының, ғылым докторларына екi айлық еңбек ақының ең төменгi (минимальный) шегiндегi мөлшерде үстеме ақы белгiленедi.
35. Лицей оқытушыларының нормативтiк апталық - оқу жүктемесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi анықтайды.
36. Лицейге оқушылардың қалауы бойынша ұйымдастырылған курстар мен факультатив сабақтар үшiн (әр сыныпқа 4 сағат) және үйiрмелер мен студиялар, ғылыми қоғамдар, т.б. ұйымдастыру үшiн әр сыныпқа 0,25 еңбек ақы мөлшерiнде сондай-ақ, жоғары дәрежелi арнайы дәрiстерге төлеу үшiн жылына 1500 сағат есебiнен бөлiнедi. Таңдап алынған факультатив сабақтары мен курстарда оқушылар саны 10-нан кем болмаған жағдайда жүргiзiледi.
37. Мемлекеттiк лицейлердегi ақылы бiлiм беру қызметтерi бюджеттен қаржыландырылатын негiзгі жалпы бiлiм беру қызметiнiң шеңберiнде жүргiзiлмейдi.
Y. Халықаралық ынтымақтастық
38. Лицейдiң:
1) бiлiм беру саласындағы, ғылымдағы, мәдениеттегi халықаралық iс-шараларға қатысуға;
2) шетелдiк бiлiм беру оқу орындарымен ынтымақтастыққа, оқытушылар мен оқушыларды алмастыруға келiсiм шарт жасау;
3) шетелдерге кетуге жолдама беру үшiн мұғалiмдер мен оқушыларды iрiктеудi лицей кеңесi, қолданыстағы заңдарға сәйкес бiрлескен ұйымдар құруға құқы бар.
YІ. Лицейдi қайта құру және тарату
39. Лицейдi қайта құру және тарату Қазақстан Республикасының заңдылықтарына сәйкес жүргiзiледi.