Психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдардың қоғамға қауiптi iс-әрекеттерiнiң алдын алу жөнiндегi шаралар туралы

Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау iсi жөнiндегi агенттiгiнің 2001 жылғы 18 сәуірдегі N 343, Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министiнiң 2001 жылғы 26 сәуірдегі N 350 бірлескен бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2001 жылғы 8 маусымда тіркелді. Тіркеу N 1541. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 20 тамыздағы № 658 және Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2010 жылғы 01 қыркүйектегі № 373 бірлескен бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2010.08.20 № 658 және ҚР Ішкі істер министрінің 2010.09.01 № 373 бірлескен бұйрығымен.

"Психиатриялық жәрдем және оны көрсеткен кезде азаматтардың құқықтарына берiлетiн кепiлдiктер туралы" Z970096_ Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 16 сәуiрдегi Заңын және Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексiнiң K970167_ медициналық сипаттағы шараларға қатысты бөлiгiн және осы мiндеттердi кешендi түрде орындау мақсатында

БҰЙЫРАМЫЗ:

1. Психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдардың қоғамға қауiптi iс-әрекеттерiнiң алдын алу жөнiндегi Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау мен iшкi iстер органдарының өзара iс-қимылдарын ұйымдастыру туралы ереже бекiтiлсiн.
2. Облыстардың, Астана және Алматы қалалары денсаулық сақтау департаменттерiнiң (басқармаларының) және Қазақстан Республикасы облыстық, қалалық iшкi iстер органдарының бастықтары:
1) медициналық және сәйкестi iшкi iстер органдарына қатысты бөлiмшелердiң қызметкерлерi осы бұйрықпен қоса ұсынылған ереженi оқуды ұйымдастырсын, оның бұлжытпай орындалуын қамтамасыз етсiн;
2) психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдармен жұмыста денсаулық сақтау мен iшкi iстер органдарының өзара iс-қимылдарын қамтамасыз етсiн, сонымен қатар қызметтiк мiндеттерiн атқаруда азаматтардың денсаулығы туралы деректердi таратпауды, олармен әдептi, адамгершiлiк қатынас жасауды қамтамасыз етсiн;
3) психикалық аурулардан зардап шегушi адамдардың қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерi туралы деректердi тексеру жүргiзiлсiн, оларды жасаудың себептерi белгiленсiн, бұл адамдармен бұрын өткiзiлген емдiк, әлеуметтiк-оңалту шаралардың тиiмдiлiгiне баға берiлсiн, кiнәлi адамдарға шара қолдансын, анықталған кемшiлiктер жойылсын.
3. Облыстардың, Астана, Алматы қалалары денсаулық сақтау басқармаларының (департаменттерiнiң) жетекшiлерi:
1) психикасының бұзылуынан зардап шегушi аурулардың қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерiнiң алдын алу, ол адамдарды анықтау, оларды қатаң түрде бақылау және емханалық ем жүргiзу, уақытылы ауруханаға жатқызу жөнiндегi психиатриялық, психоневрологиялық және наркологиялық мекемелердiң жұмыстарын бақылау жүргiзсiн;
2) психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдарды қадағалау, емдеу, әлеуметтiк-еңбек оңалту әсiресе қоғамдық қауiптi үрдiсi бар жағдайларда оларға құқықтық көмек көрсету бойынша ауруханалардан тыс және емханалық ұйымдардың жұмыстарында бiр iздiлiктi қамтамасыз етсiн;
3) заңдылықты бұзып, психикасында бұзылу бар, қоғамдық қауiп төндiретiн адамдарды ауруханадан шығаруға тиым салсын;
4) еңбек қабiлетiн жоғалтқан адамдарға дер кезiнде мүгедектiк тағайындалуын, тұрақты мекен-жайы жоқ ауруларды психикасының бұзылуынан зардап шегушi және әлеуметтiк байланысты жоғалтқан адамдардың жатақханаларына жiберудi, психоневрологиялық интернаттарға жiберу және қамқор көрсету үшiн құжаттарды рәсiмдеуге, iшкi iстер органдарымен бiрiгiп ауруларды қажетті құжаттармен қамтамасыз етуге бақылау қойылсын.
4. Мәжбүрлi емдеуде жүрген және ерiксiз тәртiппен ауруханаға жатқызылған психиатриялық ауруханалардан қашып кеткен науқастар туралы ақпаратты денсаулық сақтау ұйымдарының басшылары аумақтық iшкi iстер органдарына уақытында жiберiп тұру мiндеттелсiн. Ауруханадан өзi қашып кеткен адамдардың шығарылуына тыйым салынсын.
5. Iшкi iстер органдарының басшылары:
1) психикасында бұзылу бар адамдарды ерiксiз ауруханаға жатқызуды жүзеге асыру, олардың қоғамға қарсы iс-әрекеттерiнің алдын алу мәселелерi жөнiнде iшкi iстер органының сәйкес бөлiмшелерi қызметкерлерiнiң құрамымен сабақ жоспарлансын және өткiзiлсiн;
2) психикасының бұзылысынан зардап шегушi адамның зиянды iс-әрекетiне көңiл аударсын және денсаулық сақтаудың мекемелерiне, iшкi iстер органдарына қоғамға қауiптi iс-әрекет жасау мүмкiндiгi туралы ақпаратты уақытылы хабарласын.
Ерiксiз ауруханаға жатқызу кезiнде медицина қызметкерлерге көмек көрсету үшiн "Қазақстан Республикасының Ішкі iстер органдары туралы" U952707_ заң күшi бар Қазақстан Республикасы Президентiнiң Жарлығы, азаматтардың құқықтары мен олардың қауiпсiздiгiн қатаң қорғауға кепiлдiк беретiн ведомстволық нормативтiк құқықтық актiлерi басшылыққа алынсын;
3) психикасы бұзылған адамдар жасаған қылмыстардың әрбiр деректерi бойынша алдын-ала тергеу жүргiзсiн; Осындай iс-әрекеттер жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайларды анықтасын және белгiленген тәртiппен тиiстi органдар мен ұйымдарға кемшiлiктердi жою жөнiнде ұсыныстар енгiзсiн.
6. Iшкi iстердiң көшi-қон полиция бөлiмшелерi:
1) психиатриялық және психоневрологиялық ұйымдардың өтiнiшi бойынша психикасы бұзылған адамдарды, оларда жеке басын куәландыратын құжаттар болмаған жағдайда, құжаттауды, сондай-ақ оларды тұратын жерi бойынша тiркеудi;
2) тергеу изоляторының тұрған жерi бойынша онда жатқан психикасының бұзылуы бар, жеке басын куәландыратын құжаты жоқ, қылмыстық жауапкершiлiктен босатылған және медициналық сипаттағы шараларды қолдану үшін психиатриялық ауруханаларға ауыстырылған адамдарды құжаттауды жүргiзсiн.
7. "Психикасы бұзылған адамдардың қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерiнiң алдын алу жөнiндегi шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң 1997 жылғы 25 қарашадағы N 530 бұйрығы және Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң 1997 жылғы 25 қарашадағы N 409 бұйрығы жойылсын.
8. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау iсi жөнiндегi агенттiгiнiң Халыққа медициналық көмектi ұйымдастыру мен сапасын бақылау департаментiне және Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң Қоғамдық қауiпсiздiк департаментiне жүктелсiн.

Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау iсi Iшкi iстер министрi -
жөнiндегi агенттiгiнiң Iшкi әскерлер қолбасшысы
Төрағасы генерал-майор

Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау iсi Iшкi iстер министрлігінің
жөнiндегi агенттiгiнiң
2001 ж. сәуірдегі 18 2001 ж. сәуірдегі 26
N 343 N 350
бұйрығымен бекітілген бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау мен iшкi iстер
органдарының психикасы бұзылуынан зардап шегушi адамдардың
қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерiнің алдын алу жөніндегі
өзара бiрiгіп жасайтын iс-қимылдарын
ұйымдастыру туралы Ереже

1. Жалпы ережелер

1. Қалыптасқан, ауыр түрде немесе жиi өршiп бiлiнетiн, ұзақ созылмалы психикалық аурумен ауыратын, қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерге бейiм, сонымен қатар сот психиатрға мәжбүрлеп емдеуге, ауруханада қадағалауға бағыттаған адамдар психоневрологиялық диспансерде қатаң (диспансерлiк бөлiмшеде, кабинеттерде) бақылауда болулары керек.
Бұл адамдардың диспансерлiк бақылау жөнiндегi тексеру карталары (030-1/у) психоневрологиялық диспансердiң жалпы картотекасында болады, бет жағының жоғарғы бұрышында "ҚДҚ" (қатаң диспансерлiк қадағалауда), МЕ (мәжбүрлеп емдеуде) деген таңба және түрлi-түстi белгi қойылады, немесе осы таңбамен бөлек белгi қойылады.
2. Қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерге бейiм, психикасы бұзылған адамдар тобына қосу, сонымен қатар олардың қатарынан шығару жағдайлары туралы нақты шешiмдi дәрiгер-психиатрлар комиссиясы психиатриялық стационарлардың медициналық құжаттарының және психоневрологиялық диспансердегi дәрiгерлерден алған деректер негiзiнде шығарады.
3. Осы ереженің 2 тармағында көрсетiлген комиссияға:
1) қылмыстық жауапкершiлiктен босатылған немесе медициналық сипаттағы мәжбүрлi түрдегi шаралар қолдану арқылы жазаланған, бұрын қылмыстық заңдылықпен қарастырылған қоғамдық қауiптi iс-әрекеттер жасаған;
2) психикалық бұзылысы анықталғанға дейiн қылмыс жасағаны үшiн жазасын өтеп шыққандар;
3) аурулардың психикалық бұзылыстарының құрамына қоғамдық қауiптi iс-әрекеттердi жасауға бейiмдiлiгi бар (императивтi елестетушiлiк, сандырақтың кейбiр түрлерi, құштарлық патологиясы мен белсендiлiгi жоғары iс-әрекетi бар есалаң тәрiздi және т.б.) белгiлерi кiретiн, сонымен қатар бұрын ерiксiз ауруханаға жатқызылған;
4) қоғамдық қауiптi iс-әрекет жасағанына қарағанда ақылынан ауысқан деп саналған, оған байланысты психозы үдеген, психикалық бұзылыстың орташа бiлiнетiн түрiнен зардап шегушi адамдар жiберiледi.
4. Психиатрдың қатаң бақылауын және емдеуiн қажет ететiн топқа енгiзiлген психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдарды психоневрологиялық диспансердiң дәрiгер-психиатры айына кем дегенде бiр рет тексередi.
5. Психикасы бұзылған адамдарды психиатриялық ауруханаларға жатқызғанда, бiр ауруханадан екiншiге ауыстырғанда немесе диспансерлiк қадағалау үшiн психоневрологиялық ұйымдарға жiберетiн кезде, жiберiп отырған ұйым ол адамдардың қоғамдық қауiптi iс-әрекет жасауға бейiмдiгiн немесе емханадағы психиатрда мәжбүрлеп емдеуде жүргенi туралы қабылдаушы мекемеге мiндеттi түрде хабарлайды. Медициналық құжаттарға кiретiн деректерге қосымша ауру туралы мынадай мәлiметтер жiберiледi: негiзгi синдром; ауру ағымының түрi; психопатологиялық механизмi, қоғамдық қауiптi iс-әрекетiнiң сипаты мен олардың қайталануы; оларды жасауға мүмкіндік туғызатын немесе кедергi болатын өзiндiк және жағдайлық факторлары; осы кезеңде өткiзiлген емдеу-оңалту шаралары мен олардың тиiмдiлiгi; қоғамдық қауiптi iс-әрекеттердi болдырмау үшiн ұсынылатын шаралар.
6. "Психиатриялық жәрдем және оны көрсеткен кезде азаматтардың құқықтарына берiлетiн кепiлдiктер туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес психикасының бұзылуынан зардап шегушi және өзiнiң психикалық күйiне байланысты өзiне және қоршаған ортаға қауiп төндiретiн адамдар психиатриялық ауруханаға өзiнiң келісiмiнсiз және оның заңды өкiлiнiң келiсiмiнсiз дәрiгер-психиатрдың шешiмi бойынша ауруханаға жатқызылуы мүмкiн, ол туралы туыстарына немесе прокуратура органдарының заңды өкiлiне жедел хабарлау керек. K090193
Психикасының бұзылыстарынан ауыратын, өзiне немесе қоршаған ортаға қауiп төндiретiн адамдарды ауруханаға жатқызу үшiн үйiнен алып кетерде ауру немесе оның туысы қарсылық көрсетедi деген болжам негiзi болса, психоневрологиялық диспансердегi жедел психиатриялық көмектiң қызметкерлерi ауру тұратын аймаққа қызмет көрсететiн iшкi iстер органдарынан көмек сұрайды.
Iшкi iстер органының бастығы, оның орынбасары психиатриялық қызметтiң жұмыскерлерi өтiнiш жасаған кезде көрсетiлген уақытта (қажет болғанда - тез арада), белгiленген адрес бойынша медициналық қызметкерлерге көмектесу үшiн iшкi iстер органы қызметкерiнiң келуiн қамтамасыз етедi.
7. Ерiксiз ауруханаға жатқызу психиатриялық қызметкерлерге жүктеледi.
8. Iшкi iстер органының қызметкерлерi ауруханаға жату керек адамдарды iздеудi және оларды ұстау кезiнде көмектесуді, адамдарды ауруханаға жатқызу немесе оларды қарау үшiн қауiпсiз жағдайды жүзеге асырады, ол адамдарды ауруханаға жатқызу үшiн кедергі жасайтын азаматтардың заңға қарсы iс-әрекеттерiне тоқтау жасайды.
9. Аурудың бас салуда пайдаланатын заттарын тартып алу үшiн Ішкi істер органының қызметкерлерi медицина қызметкерлерiмен бiрлесiп оны жеке мiндеттi түрде тексередi.
10. Туыстары жоқ немесе жеке тұратын ауруларды ауруханаға жатқызуда iшкi iстер органының қызметкерлерi олардың мүлiктерiн сақтау жөнiнде шаралар қолданады.

2. Психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамдардың
қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерінiң алдын алу жөнiнде
денсаулық сақтау және iшкi iстер органдары
өзара жасаған iс-қимылдарының тәртiбi

11. Психоневрологиялық мекеме.
1) Психикасы бұзылған, қатаң диспансерлiк бақылауда, емханалық психиатрдың мәжбүрлеп емдеуiнде және қадағалауында жүрген адамдардың тұратын жерiндегi iшкi iстер органдарына мынадай ақпараттарды жiбередi:
қатаң диспансерлiк қадағалауда тұрған және емханалық психиатрдың мәжбүрлеп емдеуiнде жүрген адамдардың тiзiмiн жыл сайын қаңтардың 20-на дейiн;
қатаң диспансерлiк бақылауда немесе емханалық психиатрдың бақылауында және мәжбүрлеп емдеуiнде жүрген психикасы бұзылған адамдардың мекен-жайының өзгеруi туралы, сондай-ақ тiркеу орнында оның ұзақ уақыт болмауы туралы деректердi;
қатаң диспансерлiк бақылау тiзiмiне қайта алынғандар, емханалық психиатрдың мәжбүрлеп емдеуiне және қадағалауына алынған және одан шығарылған адамдар туралы, сәйкес шешiм қабылданғаны жөнiнде мәлiметтердi.
2) Iшкi iстер органдарынан психикасының бұзылуынан зардап шегушi адамның қылмыстық жазаға тартылатын iс-әрекеттер, әкiмшiлiк құқық бұзушылық жасауы туралы немесе қоғамдық қауiптi iс-әрекет жасауына себеп болатын ерекше мiнез көрсеткендiгi туралы, сондай-ақ мiнез-құлқынан психикалық бұзылысы бар екендiгi анық көрiнiп тұрған және соның салдарынан қоғамдық қауiптi iс-әрекеттер жасауы мүмкін адамдар туралы хабарды алған соң, ондай iс-әрекеттердiң дереу куәландырылуын қамтамасыз етедi (қажет болған жағдайда аталған адамдарды ұстаған iшкi iстер бөлiмшесiне барып) және жедел ауруханаға жатқызу қажеттiгi туралы мәселенi шешедi.
12. Психиатриялық аурухана, психоневрологиялық диспансер.
1) Жүйкесi ауыратын адамның жеке басын куәландыратын құжат болмаған (егер ол медицина мекемелерiне белгiсiз болса), немесе құжаттың аурудікі екенiне күдік туған жағдайда, сондай-ақ психикалық күйiне байланысты өзi жайлы ештеңе айта алмайтын аурудың келiп түскенi туралы бiр тәулiктiң iшiнде аймақтық iшкi iстер органына хабарлайды.
2) Психиатриялық ауруханадан қашып кеткен, қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерге бейiм ауруларды (мәжбүрлеп емдеуде жүргендердi қоса санағанда) iздеуге және қайтаруға шаралар қолданады, ол туралы:
психиатриялық аурухана бар аймақта қызметтегi iшкi iстер органына, сонымен қоса қашып кеткен адам (оның толық сауалнама мәлiметтерiн, белгiлерiн, ерекше белгiлерiн, киiмiн, қашқынның және оның туыстарының, заңды өкiлiнiң мекен-жайын көрсетiп) тұратын аймақтың iшкi iстер органына;
аурухана тұрған аймақтың тұрғындарына ауруханадан тыс (сонымен қоса жедел), сол сияқты қашып кеткен адам тұратын аймақта психиатриялық көмек беретiн, психиатриялық куәландыру және ауруханаға жатқызу үшiн емдеу-алдын алу мекемелерiне хабарлайды.
Қашқан ауру табылған (ұсталған) жағдайда психиатриялық аурухананың, психоневрологиялық диспансердiң әкiмшiлiгi мен iшкi iстер органы iздеу шараларын тоқтату туралы ақпаратпен өзара алмасуын қамтамасыз етедi.
3) Психиатриялық диспансер аурудың тұратын жерiндегi iшкi iстер органдарына, оның туыстары мен заңды өкiлiне аурудың ерiксiз ауруханаға жатудан немесе мәжбүрлеп емдеуден шығатыны туралы хат немесе жеделхат түрiнде хабар жiбередi.
13. Iшкi iстер органы.
1) Психоневрологиялық диспансерге диспансерлiк қатаң қадағалаудағы және емханада психиатрдың қатаң бақылауында және мәжбүрлеп емдеуiнде жүрген жүйкесi тозған адамдар туралы ақпараттарды мына жағдайларда:
олар қоғамдық қауiптi iс-әрекет жасағанда, қылмыстық iс қозғалғанда, ұсталғанда, қамауға алынғанда;
олар әкiмшiлiк заңды бұзғанда;
олардың мiнез-құлқында қоғамдық қауiптi iс-әрекет жасайтын мүмкiндiктер анықталған және оларды куәландыру қажет болған жағдайда;
олар мекен-жайын ауыстырғанда (ондай хабарды аурудың жаңа мекен-жайындағы iшкi iстер органына хабарлайды).
2) Психикасы бұзылған адамдар жайлы аталған хабарлар оған қылмыстық iс қозғалған, ұсталған, ол қамауға алынған, әкiмшiлiк құқық бұзған кезден тұратын жерiнен есептен шыққан сәттен кейiн үш күндiк мерзiм ішінде психоневрологиялық диспансерге хабарланады. Мұндай адамдардың қоғамдық қауiптi iс-әрекет жасау мүмкiндiгiн куәландыратын мiнез-құлық ерекшелiктерi болған жағдайда және оны куәландыру қажет болғанда хабар тез арада жеткiзiлу керек.
3) Психиатриялық ауруханаға (бөлiмшеге) аурудың жеке басын куәландыратын құжатсыз немесе оның аурудiкi екенiне күдiк туған жағдайда, сондай-ақ жүйкесi ауыратын науқас денсаулығына байланысты өзi туралы мәлiметтер бере алмаса, iшкi iстер бөлiмi оның кiм екенiн анықтау шараларын қолданады.
4) Қатаң диспансерлiк бақылауда, емханалық мәжбүрлеп емдеу мен қадағалауда жүрген психикасы бұзылған адамдардың мекен жайын өзгерту, тiркелген жерiнде ұзақ уақыт болмауы туралы мәлiметтердi
психоневрологиялық диспансерден алған соң iшкi iстер органы дереу олардың қайда екенiн анықтаумен айналысып, олардың қоғамдық қауiптi iс-әрекеттерiнiң алдын алу шараларын қолданады. Iшкi iстер органы осы адамды анықтағаны туралы психоневрологиялық диспансерге хабарлайды.
Мамандар: Омарбекова А.Т. Икебаева Ә.Ж.

О мерах по предупреждению общественно опасных действий лиц, страдающих психическими расстройствами

Совместный приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по делам здравоохранения от 18 апреля 2001 года № 343 и Министра внутренних дел Республики Казахстан от 26 апреля 2001 года № 350. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 08.06.2001 г. за № 1541. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 20 августа 2010 года № 658 и Министра внутренних дел Республики Казахстан от 1 сентября 2010 года № 373

Сноска. Утратил силу совместным приказом Министра здравоохранения РК от 20.08.2010 № 658 и Министра внутренних дел РК от 01.09.2010 № 373.

Во исполнение Закона Республики Казахстан "О психиатрической помощи и гарантиях прав граждан при ее оказании" от 16 апреля 1997 года и Уголовного кодекса Республики Казахстан, в части, касающейся мер медицинского характера, и в целях комплексного подхода к решению этих задач приказываем:
1. Утвердить прилагаемые Правила об организации взаимодействия органов здравоохранения и органов внутренних дел Республики Казахстан по предупреждению общественно опасных действий лиц, страдающих психическими расстройствами.
2. Начальникам департаментов (управлений) здравоохранения и органов внутренних дел областей, городов Астаны и Алматы, и начальникам областных, городских органов внутренних дел Республики Казахстан:
1) организовать изучение прилагаемых Правил медицинскими работниками и сотрудниками соответствующих подразделений органов внутренних дел и обеспечить их неукоснительное соблюдение;
2) обеспечить взаимодействие соответствующих подразделений органов здравоохранения и органов внутренних дел в работе с лицами, страдающими психическими расстройствами, а также обеспечить неразглашение сведений о состоянии психического здоровья граждан, тактичное и гуманное отношение к ним при исполнении служебных обязанностей;
3) проводить служебные проверки по фактам совершения лицами, страдающими психическими расстройствами, общественно опасных действий, в процессе которых устанавливать причины, способствовавшие их совершению, давать оценку эффективности ранее проведенных в отношении этих лиц лечебных, социально реабилитационных и профилактических мероприятий, принимать меры к виновным и устранению выявленных недостатков.
3. Руководителям (департаментов) управлений здравоохранения областей, городов Астаны и Алматы:
1) установить контроль за деятельностью психиатрических, психоневрологических и наркологических организаций по предупреждению общественно опасных действий лиц, страдающих психическими расстройствами, выявлению этих лиц, активному наблюдению за ними, проведению амбулаторной терапии и своевременной госпитализации;
2) обеспечить преемственность в деятельности внебольничных и стационарных организаций по наблюдению, лечению и социально-трудовой реабилитации лиц с психическими расстройствами, оказанию им правовой помощи, особенно при наличии общественно-опасных тенденций;
3) запретить выписку из стационаров, в нарушение законодательства, лиц с психическими расстройствами, представляющими общественную опасность;
4) установить контроль за своевременным оформлением инвалидности лицам, утратившим трудоспособность, направлением больных, не имеющих определенного места жительства, в общежития для лиц, страдающих психическими расстройствами и утративших социальные связи, оформлением материалов при наличии показаний для опеки и направления в психоневрологические интернаты, обеспечением совместно с органами внутренних дел больных необходимыми документами.
4. Обязать руководителей организаций здравоохранения своевременно информировать территориальные органы внутренних дел о самовольно ушедших из психиатрических стационаров больных, находящихся на принудительном лечении и госпитализированных в недобровольном порядке. Запретить выписку указанных лиц, самовольно ушедших из стационаров.
5. Руководителям органов внутренних дел:
1) планировать и проводить занятия с личным составом соответствующих подразделений органов внутренних дел по вопросам осуществления недобровольной госпитализации лиц с психическими расстройствами, предупреждения с их стороны антиобщественного поведения;
2) реагировать на факты агрессивного поведения лиц с психическими расстройствами и своевременно информировать органы внутренних дел и психиатрические учреждения здравоохранения о возможном совершении общественно опасных действий лицом, страдающим психическим расстройством.
При оказании содействия медицинским работникам в недобровольной госпитализации руководствоваться Указом Президента Республики Казахстан, имеющего силу Закона, "Об органах внутренних дел Республики Казахстан", ведомственными нормативными актами, гарантирующими строгое соблюдение прав граждан и их безопасность;
3) по каждому факту совершения лицами с психическими расстройствами преступлений, проводить предварительное следствие. Устанавливать причины и условия, способствовавшие совершению таких действий и, в установленном порядке, вносить в соответствующие органы и организации представления по устранению имеющихся недостатков.
6. Подразделениям миграционной полиции внутренних дел осуществлять:
1) по просьбе психиатрических и психоневрологических организаций документирование лиц с психическими расстройствами, в случае отсутствия у них документов, удостоверяющих личность, а также регистрацию их по месту жительства;
2) по месту нахождения следственных изоляторов документирование находящихся в них лиц с психическими расстройствами, не имеющих документов, удостоверяющих личность, освобожденных от уголовной ответственности и подлежащих переводу в психиатрические стационары для применения к ним мер медицинского характера.
7. Приказ Министерства здравоохранения Республики Казахстан от 25 ноября 1997 года N 530 и Министерства внутренних дел Республики Казахстан от 25 ноября 1997 года N 409 "О мерах по предупреждению общественно опасных действий лиц, страдающих психическими расстройствами" отменить.
8. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Департамент организации и контроля качества медицинской помощи населению Агентства Республики Казахстан по делам здравоохранения и Департамент общественной безопасности Министерства внутренних дел Республики Казахстан.

Председатель Агентства Министр внутренних дел
Республики Казахстан Республики Казахстан
по делам здравоохранения

Утверждены приказом Утверждены приказом
Агентства Республики Казахстан Министерства внутренних
по делам здравоохранения дел Республики Казахстан
18 апреля 2001 г. 26 апреля 2001 г.
N 343 N 350

ПРАВИЛА
об организации взаимодействия органов здравоохранения и
органов внутренних дел Республики Казахстан
по предупреждению общественно опасных действий лиц,
страдающих психическими расстройствами

1. Общие положения

1. Лица, страдающие хроническими и затяжными психическими расстройствами с тяжелыми стойкими или часто обостряющимися болезненными проявлениями, склонные к общественно опасным действиям, а равно и лица, направленные судом на амбулаторное принудительное наблюдение и лечение у психиатра, подлежат активному диспансерному наблюдению в психоневрологических диспансерах (диспансерных отделениях, кабинетах).
Контрольные карты диспансерного наблюдения за этими лицами (формы N 030-1/У) располагаются в общих картотеках психоневрологических диспансеров с пометкой в верхнем углу лицевой стороны карты "АДН" (активное диспансерное наблюдение), "ПЛ" (принудительное лечение) и цветной маркировкой, либо формулируются отдельным массивом с той же пометкой.
2. Решение о включении в группу лиц с психическими расстройствами, склонных к общественно опасным действиям, а также о выведении из нее в каждом конкретном случае принимается комиссией врачей-психиатров на основании медицинской документации психиатрических стационаров, а также данных, полученных врачами психоневрологических диспансеров.
3. На указанную в пункте 2 настоящих Правил на комиссию направляются лица:
1) совершившие в прошлом общественно опасные деяния, предусмотренные уголовным законодательством, с освобождением от уголовной ответственности или наказания с применением к ним принудительных мер медицинского характера;
2) отбывшие наказание за преступления, совершенные до установления у них психического расстройства;
3) когда в структуру психических расстройств больных входят симптомы, обусловливающие склонность к совершению общественно опасных действий (императивные галлюцинации, некоторые формы бреда, психопатоподобные состояния с повышенной поведенческой активностью и патологией влечений и т.п.), в том числе приводившие в прошлом к недобровольной госпитализации;
4) страдающие пограничными формами психических расстройств, совершившие в прошлом общественно опасные деяния, в отношении которых они признавались невменяемыми в связи с развившимся на этой почве психозом.
4. Лица с психическими расстройствами, включенные в группу активного наблюдения и лечения у психиатра, обследуются врачом-психиатром психоневрологического диспансера не реже одного раза в месяц.
5. При госпитализации лиц с психическими расстройствами в психиатрический стационар, переводе из одного стационара в другой или передаче под диспансерное наблюдение психоневрологической организации, направляющая организация в обязательном порядке извещает принимающее учреждение о склонности этих лиц к общественно опасным действиям, либо нахождении на амбулаторном принудительном лечении у психиатра. В дополнение к сведениям, включаемым в медицинскую документацию, сообщаются также следующие данные о больном: ведущий синдром; тип течения заболевания; психопатологический механизм, характер и кратность общественно опасных деяний; личностные и ситуационные факторы, способствующие или препятствующие их осуществлению; проведенные на данном этапе лечебно-реабилитационные мероприятия и их эффективность; рекомендуемые меры по предотвращению общественно опасных деяний.
6. Лицо, страдающее психическим расстройством и представляющее по своему психическому состоянию непосредственную опасность для себя или окружающих, в соответствии с Законом Республики Казахстан "О психиатрической помощи и гарантиях прав граждан при ее оказании" может быть госпитализировано в психиатрический стационар без его согласия и без согласия его законного представителя по решению врача-психиатра, с немедленным уведомлением об этом его родственников или законного представителя, органов прокуратуры. K090193
При необходимости госпитализации из дома психически больного, представляющего непосредственную опасность для себя или окружающих, и при наличии оснований предполагать, что он или его родственники окажут сопротивление, работники психоневрологического диспансера, скорой психиатрической помощи обращаются за содействием в орган внутренних дел, на территории обслуживания которого находится психически больной.
Начальник органа внутренних дел, его заместитель при обращении работников психиатрической службы обеспечивает к назначенному времени (при необходимости - немедленно) и по указанному адресу прибытие сотрудников органов внутренних дел для оказания содействия медицинским работникам.
7. Недобровольная госпитализация возлагается на работников психиатрической службы.
8. Сотрудники органов внутренних дел осуществляют розыск и оказывают содействие в задержании лиц, подлежащих госпитализации, безопасные условия для доступа к госпитализируемому лицу и его осмотра, пресекают противоправные действия граждан, препятствующих госпитализации больного.
9. Сотрудниками органов внутренних дел совместно с медицинскими работниками в обязательном порядке производится личный досмотр больного с целью изъятия предметов, которые могут быть использованы им в качестве орудий нападения.
10. При госпитализации больных, не имеющих родственников, либо проживающих отдельно, сотрудниками органов внутренних дел принимаются меры по обеспечению сохранности их имущества.

2. Порядок взаимодействия органов здравоохранения с
органами внутренних дел по предупреждению общественно
опасных действий лиц, страдающих психическими расстройст вами

11. Психоневрологическая организация
1) Направляет в орган внутренних дел по месту жительства лиц с психическими расстройствами, состоящих на активном диспансерном наблюдении и на амбулаторном принудительном наблюдении и лечении у психиатра, следующую информацию:
ежегодно, до 20 января, список лиц, находящихся на активном диспансерном наблюдении и на амбулаторном принудительном лечении у психиатра;
сведения об изменении места жительства лицом с психическим расстройством, находящимся на активном диспансерном наблюдении или амбулаторном принудительном наблюдении и лечении у психиатра, а также при длительном отсутствии его по месту регистрации;
данные о лицах, вновь включенных в список активного диспансерного наблюдения, принятых на амбулаторное принудительное наблюдение и лечение у психиатра и снятых с него, немедленно по принятии соответствующих решений.
2) Получив информацию органа внутренних дел о совершении лицом, страдающим психическим расстройством, действий, содержащих признаки уголовно наказуемого деяния, административного правонарушения либо о появлении у него особенностей поведения, свидетельствующих о реальной возможности совершения общественно опасных действий, а также информацию о лицах, поведение которых объективно свидетельствует о возможности наличия у него психического расстройства и совершения по этой причине общественно опасных действий, незамедлительно обеспечивает их освидетельствование (в необходимых случаях с выездом в подразделение органа внутренних дел, которым задержано указанное лицо) и решает вопрос о целесообразности немедленной госпитализации.
12. Психиатрическая больница, психоневрологический диспансер
1) В течение суток сообщает в территориальный орган внутренних дел о поступлении психически больного без документов, удостоверяющих личность (если он не известен медицинскому учреждению), или с документами, вызывающими сомнение в их принадлежности больному, а также о поступлении больного, который по психическому состоянию не может сообщить о себе сведения.
2) Принимает меры к розыску и возвращению совершившего побег больного из психиатрического стационара, склонного к общественно опасным действиям (в том числе находящегося на принудительном лечении), а также информирует об этом:
орган внутренних дел, на территории обслуживания которого находится психиатрический стационар, а также орган внутренних дел, на территории которого проживает лицо, совершившее побег (с указанием полных анкетных данных, примет, в том числе особых, одежды, адресов места жительства бежавшего и его родственников, законных представителей);
лечебно-профилактические учреждения, оказывающие внебольничную (в том числе экстренную) психиатрическую помощь населению территории, на которой расположен стационар, а также территории, на которой проживает лицо, совершившее побег, на предмет психиатрического освидетельствования и госпитализации.
При обнаружении (задержании) бежавшего больного администрация психиатрической больницы, психоневрологический диспансер и орган внутренних дел обеспечивает взаимную информацию о прекращении розыскных мероприятий.
3) Письменно или телеграммой информирует психоневрологический диспансер, орган внутренних дел по месту жительства больного, а также его родственников, либо законных представителей о его предстоящей выписке после принудительного лечения или недобровольной госпитализации.
13. Орган внутренних дел
1) Направляет в психоневрологический диспансер информацию о лицах с психическими расстройствами, находящихся под активным диспансерным наблюдением и на амбулаторном принудительном наблюдении и лечении у психиатра, в случаях:
совершения ими общественно опасных деяний, возбуждения уголовного дела, задержания, заключения под стражу;
совершения ими административных правонарушений;
появления у них особенностей поведения, свидетельствующих о реальной возможности совершения ими общественно опасных деяний, и необходимости их освидетельствования;
перемены ими места жительства (аналогичное сообщение направляется в орган внутренних дел по новому месту проживания больных).
2) Перечисленная информация на лиц с психическими расстройствами направляется в психоневрологический диспансер в течение трех дней с момента возбуждения в отношении него уголовного дела, задержания, заключения под стражу, совершения административного правонарушения, снятия с регистрационного учета по месту жительства. В случае появления у такого лица особенностей поведения, свидетельствующих о реальной возможности совершения им общественно опасного деяния, и необходимости его освидетельствования, информация доводится до учреждений здравоохранения незамедлительно.
3) Получив сообщение о поступлении в психиатрическую больницу (отделение) больного без документов, удостоверяющих личность, или с документами, вызывающими сомнение в их принадлежности больному, а также психически больного, который по состоянию здоровья не может сообщить о себе сведения, орган внутренних дел принимает меры по установлению его личности.
4) При получении из психоневрологического диспансера сведений об изменении лицом с психическими расстройствами, находящимся на активном диспансерном наблюдении, амбулаторном принудительном наблюдении и лечении, места жительства, длительном отсутствии его по месту регистрации, орган внутренних дел незамедлительно принимает меры к установлению места нахождения лица и предупреждению возможных с его стороны общественно опасных действий. Об установлении данного лица орган внутренних дел информирует психоневрологическую организацию.