Авиациялық-химиялық жұмыстарда және арнайы сұйықтықтармен жұмыс iстеген кезде қауiпсiздiк және еңбектi қорғау жөнiндегі ереженi бекiту туралы

Көлік және коммуникациялар министрлігі Азаматтық авиация комитеті Төрағасының 2004 жылғы 15 қарашадағы N 221 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 23 қарашада тіркелді. Тіркеу N 3220. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрінің міндетін атқарушысының 2010 жылғы 30 қыркүйектегі № 442 бұйрығымен

      Күші жойылды - ҚР Көлік және коммуникация министрінің м.а. 2010.09.30 № 442 (2011.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

      "Еңбектiң қауiпсiздiгi мен оны қорғау туралы", "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасының Заңдарына, Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң 2004 жылғы 11 қарашадағы N 1182 қаулысымен бекiтiлген Мемлекеттiк органдардың еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi нормативтiк құқықтық кесiмдердi әзiрлеу мен бекiту ережелерiне және Мемлекеттiк органдардың еңбек қауiпсiздiгi және еңбектi қорғау жөнiндегi салалық нормативтердi әзiрлеу мен бекiту ережелерiне сәйкес, сондай-ақ авиациялық-химиялық жұмыстарда және арнайы сұйықтықтармен жұмыс iстеген кездегi қауiпсiздiк техникасы және еңбектi қорғау жөнiнде қамтамасыз ету мақсатында, БҰЙЫРАМЫН: Қараныз K070000251, K090000193, P070000721
     1. Қоса берiлiп отырған Авиациялық-химиялық жұмыстарда және арнайы сұйықтықтармен жұмыс iстеген кезде қауiпсiздiк және еңбектi қорғау жөнiндегi ереже бекiтiлсiн.
     2. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Көлiк және коммуникациялар министрлiгi Азаматтық авиация комитетi төрағасының орынбасары Б.М.Наурызәлиевке жүктелсiн.
     3. Осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткен күнiнен бастап күшiне енеді.

     Төраға

     "Келісілген"
     Қазақстан Республикасының
     Еңбек және халықты әлеуметтік
     қорғау вице-министрі
     _____________________________
     2004 жылғы _________ қараша

     "Келісілген"
     Қазақстан Республикасының
     Денсаулық сақтау министрлiгi
     Мемлекеттік санитарлық-
     эпидемиологиялық қадағалау
     комитетінің төрағасы
     _____________________________
     2004 жылғы _________ қараша

Қазақстан Республикасының     
Көлiк және коммуникациялар    
министрлігінің Азаматтық авиация
комитетi төрағасының      
2004 жылғы 15 қарашадағы     
N 221 бұйрығымен бекiтiлген   

Авиациялық-химиялық жұмыстарда және арнайы
сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде техникалық
қауіпсіздік және еңбекті қорғау жөніндегі ереже 1. Еңбек қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар

     1. Авиациялық-химиялық жұмыстарда және арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде техникалық қауіпсіздік және еңбекті қорғау жөніндегі осы ереже (бұдан әрі - Ереже) өңделген сұйықтықтарды тасымалдаумен, қабылдаумен, сақтаумен, берумен, қолданумен, авиациялық кәсіпорындарда және азаматтық авиация ұйымдарында (бұдан әрі - ұйым) жинаумен байланысты авиациялық-химиялық жұмыстарды орындаған кезде техникалық қауіпсіздік, өндірістік санитария және еңбекті қорғау жөнінде негізгі ережені қамтиды.

     2. Арнайы сұйықтықтардың қатарына (бұдан әрі - арнайы сұйықтықтар) әуе кемелерін және авиақозғалтқыштарды пайдалануда, жөндеуде және техникалық қызмет көрсетуде қолданылатын отын, органикалық ерітінділер, арнайы жуылатын мұзқатуға қарсы және кристализацияланған суға қарсы сұйықтықтық, сондай-ақ олардың компоненттері, органикалық емес қышқылдар және "Әуе кемесін ұшыруға дайындау ережесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде N 2673 нөмірмен нормативтік-құқықтық актілердің мемлекеттік тіркеуінің Тіркелімінде тіркелген Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникациялар министрлігінің Азаматтық авиация комитеті төрағасының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы N 588 бұйрығымен белгіленген Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясының әуе кемелеріне қолданылатын авиациялық отындар, майлар, жаққымайлар мен арнайы сұйықтықтар номенклатурасында көрсетілген басқа да арнайы мақсаттағы өнімдер енгізілген.

     3. Барлық арнайы сұйықтықтар белгіленген тәртіппен бекітілген нормативтік-техникалық құжаттамаларда көзделген мақсаттарға ғана жұмсалуға тиіс.

     4. Осы Ереженің және нақтық арнайы сұйықтықтармен жұмыстар орындауды реттейтін басқа да нормативтік құжаттардың негізінде ұйымдарда белгіленген тәртіпке сәйкес және жергілікті талаптарды ескере отырып, еңбекті қорғау жөніндегі ішкі нұсқаулықтар әзірленуге тиіс.
 

     5. Арнайы сұйықтықтар зиян заттарға жатады және адамның ағзасына уытты болып табылады.
 

     6. Арнайы сұйықтықтардың немесе олардың құрамына кіретін компоненттердің уыттығы органдарға немесе адам ағзасының жүйелеріне зиян келтіру дәрежесімен айқындалады және арнайы сұйықтықтардың уытты ерекшеліктеріне сәйкес зиян заттардың сыныптарымен сыныпталады.
 

     7. Арнайы сұйықтықтан залал шеккен адамның тәуекел дәрежесі:
     1) олардың физико-химиялық ерекшеліктеріне (лездеме, еріткіш);
     2) ортаның сыртқы талаптарына (ауаның температурасы мен ылғалдылығына);
     3) арнайы сұйықтардың концентрациясына;
     4) ауадағы булардың, газдардың концентрациясынан немесе арнайы сұйықтықтардың аэрокірнелеріне;
     5) адамға олардың ықпал етуінің ұзақтығына;
     6) ауада әрбір уыттының ықпалы басқаларға қарағанда күшейтілуі мүмкін булардың, газдардың немесе бірнеше арнайы сұйықтықтардың аэрокірнелердің болуына байланысты.
 

     8. Арнайы сұйықтықтар адамның ағзасына тыныс алу, асқазан-ішек тракты, булар, аэрокірнелер мен сұйықтықтар түрінде зардап шеккен және қорғау зарттар арқылы теріге түседі.
 

     9. Арнайы сұйықтықтардың адамның ішкі ағзасына түскен кезде уланудың әртүрлі нысандары пайда болуы мүмкін, ал терінің жабындысына немесе көзге түске кезде арнайы сұйықтықтар тітіркендіргіш немесе жегідей жеу әрекеттері ауырлықтың әртүрлі дәрежелерін көрсете алады.
 

     10. Арнайы сұйықтықтардың көбісі жанар (атап айтқанда жанудың бөгде көздерінен: жалын, ұшқын, қызған дене) және жарылғыш (атап айтқанда, жарыла алатын әуе қоспасын жасайтын) басқа да заттармен араласқан кезде өздігінен жарылатын арнайы сұйықтықтардың сипаттамаларына сәйкес айқындалуы мүмкін.
 

     11. Арнайы сұйықтардың өрт қауіпсіздігін сипаттау үшін мынадай көрсеткіштер қолданылады:
     1) ауадағы булармен қаныққан жарылғыштың төменгі және жоғары температурасының шектері;
     2) ауадағы булардың өздігінен жарылудың температурасы;
     3) арнайы сұйықтықтардың өздігінен жану қабілеттілігі.
 

     12. Жарылғыштың төменгі және жоғары температурасының шектері деп тиісінше жанудың бөгде көздерінен тұйық көлемде оның ауамен қаныққан булары жарыла алатын арнайы сұйықтықтың аса төменгі және аса жоғарғы температурасы аталады.
 

     13. Өздігінен жарылудың температурасы деп булардың қоспасы ауамен тотығудың жылы реакциясының есебінен жарылатын аса төменгі температурасы аталады.
 

     14. Сұйықтардың өз бетімен жануы қарапайым (16-20 о С) температурасымен ауада болатын тотығудың жылы реакциясының есебімен жүргізіледі және арнайы сұйықтықтың ауамен қатынасының алаңына тәуелді - арнайы сұйықтықтың ауамен жанасу алаңы көп болса, онда сұйықтықтың өздігінен жануы тезірек жүреді және ол жанады.

2. Өндірістік (техникалық) процестерге
қойылатын талаптар

     15. Авиациялық-химиялық жұмыстарда және арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде өндірістік процестердің қауіпсіздігі өндірістік процестерге талаптар белгілейтін нормативтік құқықтық актілерді сақтаумен қамтамасыз етілуі тиіс.
 

     16. Авиациялық-химиялық жұмыстарда және арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде, еңбекті ұйымдастыруда ерекше назарды оларды жұмыс орындарда үнемі қолданғанға дейін ұйымның қоймасында арнайы сұйықтықтарды қабылдаудан технологиялық процестердің механизациялауына және автоматизацияларына аударған жөн.
 

     17. Ұйымдар және оның құрылымдық бөлімшелерінде қолданылатын уытты, химиялық активтік және жарылғыш және өрт қауіпті заттардың тізбесі анықталуға тиіс.
 

     18. Жұмыс орындарында және арнайы сұйықтықтарды сақтау орындарында осы заттармен жұмыс істеген кезде қауіпсіздік талаптарын сақтау туралы нұсқаулықты, плакаттарды және ескерту жазбаларын іліп қою қажет.
 

     19. Арнайы сұйықтықтармен байланысты тиеу-түсіру жұмыстарды тиеу-түсіру жұмыстар кезінде еңбекті қорғаудың мемлекеттік нормативтік талаптарын қамтитын нормативтік актілерге (еңбекті қорғау жөнінде салалық ережеге, мемлекеттік стандартқа) сәйкес орындаған жөн.
 

     20. Тиеу-түсіру жұмыстардың орындары қауіпсіздік белгілерінің талаптарын белгілейтін мемлекеттік стандарттарға сәйкес ("Ашық отты пайдалануға тыйым салынады", "Шылым шегуге болмайды" және тағы сол сияқты) қауіпсіздік белгілерімен жабдықталуға тиіс.
 

     21. Арнайы сұйықтықтармен тиеу-түсіру жұмыстарын ыдыстың нормативтік-техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес келмегені, ыдыстың ақаулығы анықталған кезде, сондай-ақ таңбасы мен ескерту жазбалары болмаған жағдайда орындауға жол берілмейді.
 

     22. Арнайы сұйықтықтарды тиеу, түсіру және сұрыптау жөніндегі қолымен жасалатын жұмыс кезінде мыналарға:
     1) арнайы сұйықтықтар бар бумаларды арқада, иықта тасуға;
     2) тұтыну, сондай-ақ көлік ыдысында арнайы сұйықтықтар бар бумаларды домалатуға, сүйреуге немесе лақтыруға жол берілмейді.
     Нәзік, шыны бумалардағы арнайы алдын-ала олардың жарамды екеніне көз жеткізгеннен кейін жұмысшылардың торларда тасуға болады.
 

     23. "Арктика", "Арктика ДГ", "Арктика-200" (бұдан әрі - "Арктика" сұйықтың), "OCTAFLO EG" сұйықтықтардың ерітінділерін жасау осыған арнайы көзделген құрал-жабдықтардың немесе жуу машиналардың көмегімен жасаған жөн.
 

     24. "Арктика", "OCTAFLO EG" сұйықтықтарымен әуе кемелерін өңдеу әуе кемелеріне қызмет көрсету бойынша барлық басқа жұмыстарды аяқтағаннан кейін аса абайлықпен жүргізілу тиіс. Жұмысшы ұшақты өңдеген кезде әуе астауы оның жағына шашылатын сұйықтықты ұшырмайтындай етіп тұруға тиіс.
 

     25. Үй-жайдың ішінде кристализацияланған суға қарсы сұйықтықтармен жұмыс арнайы сұйықтықтардың сыңарларымен жұмысшылардың өзара қатынастарының болмауы мақсаттарында өртке қарсы құралдардың және ауаны соратын желдеткіш болған кезде технологиялық құрал-жабықтардың ең жоғары гермитизациясы кезінде орындалуға тиіс.
 

     26. Гидрожүйелерді және гидроагрегаттарды "НГЖ-4", "НГЖ-5у", "АМГ-10", "АМГ-10Б" және "Гидроникойл FH 51" сұйықтықтармен жанармайды құюға және құйғанға дейін арнайы жанармайды құюшыларды пайдалана отырып, жабық тәсілмен жүргізу.
 

     27. "НГЖ-4", "НГЖ-5у" сұйықтықтармен жұмыс істелетін өндірістік учаскелер олардың арасындағы ауа алмастыруға жол бермейтін басқа үй-жайлардан шеттетілуге тиіс.
 

     28. Ерітінділерді және жуғыштарды қолдана отырып орындалатын жұмыстарды ұйымдастырған кезде, нормативтік құқықтық актілерді басшылыққа алған, нормативтік құқықтық актілерді ескерген жөн.
 

     29. Әуе кемелерін жуу қалдықтарды жинақтауға (шаюға) арналған жабдықтармен жабдықталған арнайы алаңдарда жүргізілуге тиіс.
 

     30. Әуе кемелерін жуу құралдарды пайдалана отырып жуу, салалық нормативтік-техникалық құжаттардың талаптарына сәйкес орындалуға тиіс.
 

     31. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде, сұйықтықтарды еденге, арнайы киімге, жабдыққа шашыратпай немесе төкпей абайлықпен және ұқыптылықты сақтау қажет. Сұйықтық төгілген жағдайларда, төгілген жерлер осы Ереженің 1-қосымшасында көрсетілген арнайы сұйықтықтар төгілген кезде үстіңгі бетін тазалау тәсілдеріне сәйкес тазалануға тиіс.
     Апаттарды жою жөнінде жұмыстар ұйымның басшысы тағайындаған жауапты тұлғалардың бақылауында жүргізілуге тиіс.

3. Өндірістік құрал-жабдыққа қойылатын талаптар

     32. Арнайы сұйықтықтарды қабылдауға, тасымалдауға, сақтауға, беруге және әуе кемелеріне толтыруға арналған өндірістік құрал-жабдықтар өндірістік процестерге және жұмыс орындарына қойылатын қауіпсіздіктің жалпы талаптарын белгілейтін мемлекеттік стандарттарға, сондай-ақ нақты өндірістік құрал-жабдыққа еңбекті қорғау жөніндегі талаптарды қамтитын салалық нормативтік-техникалық құжаттарға сәйкес келуге тиіс.

     33. Арнайы сұйықтықтарды пайдалануға (оның ішінде, арнайы сұйықтықтары бар бөшкелерді және басқа ыдысты ашу үшін) байланысты жұмыстарға арналған ыдыс, мүкәммал мен аспап соғылған кезде, ұшқындарды болдыртпайтын және статистикалық электрлерді жинамайтын материалдан жасалуға тиіс.
 

     34. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде, статистикалық электрдің зарядтарды болдыртпайтын жерлендірілгіш құрылғылардың жарамдылығына ерекше мән берілуге тиіс.

4. Өндірістік үй-жайлар мен өндірістік алаңдарға
(өндірістік үй-жайлардан тыс жерлерде орындалатын
процестер үшін) қойылатын талаптар

     35. Жұмыстарды орындау мен арнайы сұйықтықтарды сақтауға арналған аумақ және өндірістік үй-жайлар (ғимарат, құрылыс және тағы сол сияқты) еңбекті қорғаудың мемлекеттік нормативтік талаптарды қамтитын, нормативтік актілерге, сондай-ақ жұмысты жүргізу мен арнайы сұйықтықтарды сақтаудың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатымен аумаққа, өндірістік үй-жайларға және жұмыс орындарын ұйымдастыруға талаптар белгілейтін салалық нормативтік-техникалық құжаттарға (құрылыс нормаларға және ережеге, еңбекті қорғау жөніндегі салалық ереже) сәйкес жабдықталуға тиіс.
 

     36. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс жүргізілетін үй-жайлардағы қабырғалар оларды ластанудан тазалауға мүмкіндік беретін еденнен бастап кем дегенде 2 метр биіктікке жанбайтын материалдармен қапталуға тиіс. Есіктер екі жақтан жанбайтын затпен және оңай жуылатын материалдармен қапталуға тиіс.
 

     37. Үй-жайлардың едені арнайы сұйықтықтар кірмейтін материалдардан жасалуға тиіс. Еденге арнайы сыйымдылыққа төгілген арнайы сұйықтықтарды бұрып әкетуге арналған арықтар жасалуға тиіс, кейіннен оларды пайдаға жарату керек.
 

     38. Арнайы сұйықтықтар қолданылатын үй-жайларды басқа өндірістік үй-жайлардағы жалпы ауыспалы желдеткіштерден жеке механикалық ауа соратын желдеткішпен жабдықтау керек.
 

     39. Үй-жайларда жалпы алмасатын ауа соратын желдетпеден басқа ауаға зонттарды және ауаны борттық сору құрылғыларды орнату жолымен ванналардан, көптеген машиналардан және зиян заттарды шығаратын басқа көздерден жергілікті буларды сору және аэрокірнелерді орнату қажет.
 

     40. Желдеткіштер жүйесі үй-жайлардың ауасында оларды қол жетімді шекті концентрациялардың аса зиян заттардың болмауын сенімді қамтамасыз етуге тиіс.
 

     41. Құрамында бензол бар бөлшектерді, бояғыш лактар материалдарды кептіру үшін ауаны тартатын желдеткіштермен қосылған арнайы кептіргіш камераларын жабдықтаған жөн.
 

     42. Жалпы ауыспалы ауаны тартатын желдеткіштерден басқа арнайы сұйықтықтарды тоғанақтау және қайта тығу үшін үй-жайды үй-жайлардың сыртына қосылатын қосымша апаттық желдеткіштермен жабдықтаған жөн.
     Желдеткіш жабдық орындалуда жарылғыш қауіпсіздігі болуға тиіс.
 

     43. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде жұмыс орындарының жарықтандырылуы қолданыстағы құрылыс нормаларының және ережелердің, сондай-ақ салалық нормативтік-техникалық құжаттардың талаптарына сәйкес келуге тиіс.
 

     44. Қажет болуына қарай цехтар мен учаскелерді тиісті жүккөтергіштерді көтергіш-көліктік құралдармен жабдықтаған жөн. P090002117

     45. Арнайы сұйықтықтарды қолдану кезінде тиеу-түсіру жұмыстары механизмдендірілген болуға тиіс, қолмен еңбекті пайдалануды шектеу қажет.

     46. Барлық жұмысшылар үшін қол жетімді орындарда арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде жазатайым оқиға болған кезде бірінші көмек көрсету үшін, ұсынылатын құрамы осы Ереженің 2-қосымшасында көрсетілген арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде, бірінші көмек көрсету үшін дәрі қобдишаларын қою керек.

     47. Арнайы сұйықтықтар пайдаланылатын цехтар мен учаскелерді телефонмен немесе басқа да жергілікті байланыспен және дабылмен жабдықтаған қажет.
 

     48. Ыдысты жанармай және жарылу қаупі бар арнайы сұйықтықтар пайдаланатын үй-жайларда сақтауға жол берілмейді.
 

     49. Цехтар мен учаскелерде сұйықтықтарды қайта айдау және құйып алу үшін қажетті арнайы сораптар болуға тиіс. Сифонды құру үшін ауызбен сору жолымен арнайы сұйықтықтарды құйып алуға болмайды.
 

     50. Арнайы сұйықтықтар сақталатын және қолданатын үй-жайларды, сондай-ақ жұмыс орындарды таза және рет-ретімен ұстау керек. Ұдайы кезектің аяғында үй-жайларды жинау, жабдықтарға, едендерге және қабырғаларға тазалау жүргізілуге тиіс. Арнайы сұйықтықтардан газ шығарушы көздер жабық (тығындалған) болуға тиіс. Жанармай сұйықтықтардың қалдықтарын қоймаларға өткізу қажет. Пайдаланған ескі-құсқы нәрсені және басқа да сүрткіш материалдарды арнайы бөлінген жерлерге шығару керек. Жұмыс аяқталғаннан кейін үй-жай жабылады және оған бөгде тұлғалардың кіруіне болмайтын шаралар қабылданады.
 

     51. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеуге және оларды сақтауға арналған үй-жайларды электрмен жабдықтау жарылуы қауіпсіз болуға тиіс және электр жабдықтарының қауіпсіздік талаптарын белгілейтін салалық нормативтік құқықтық актілерге және нормативтік техникалық құжаттарға сәйкес келуге тиіс.
 

     52. Арнайы сұйықтықтар пайдаланылатын немесе сақталатын азаматтық авиация ұйымдарының объектілерінде Қазақстан Республикасының өрт қауіпсіздігі жөніндегі нормативтік құқықтық актіге, сондай-ақ салалық нормативтік техникалық құжаттамаларға сәйкес келетін өртке қарсы қатаң режим белгіленуге тиіс.
 

     53. Арнайы сұйықтықтармен қол жетімді жерлерде жұмысшылар үшін және олармен танысу қолайлығын ескере отырып, осы өндірістің нақты талаптарына сәйкес еңбекті қорғау жөніндегі нұсқаулық болуға тиіс.
 

     54. Цехқа кірген кезде көрінетін жерлердегі қабырғаларында, қоршауларында және жолдарда "Өртке қауіпті", "Шылым шегуге болмайды", "Оңай жанады" деген және с.с. жазбаларды ілген жөн.
 

     55. Арнайы сұйықтықтар бар қорларды жұмыс орындарында сақтауға оған бөгде тұлғалар кіре алмайтын арнайы бөлінген орындарда кезек ішіндегі технологиялық процестерді өткізу қажетті мөлшерлерде ғана рұқсат беріледі.
     Арнайы сұйықтықтардың болуын және оларды пайдаланудың дұрыстығын бақылауды барлық жұмыс кезектің ішінде жүзеге асыру қажет.
 

     56. Технологиялық процестермен көзделмеген арнайы сұйықтықтың таңбасыз ыдысын және арнайы сұйықтық туралы сыйымдылықты пайдалануға жол берілмейді.

5. Шығыс материалдарын, дайындамаларды, жартылай
фабрикаттарын, дайын өнімді және өндіріс қалдықтарын
сақтау мен тасымалдау тәсілдеріне қойылатын талаптар

     57. Арнайы сұйықтықтар, көліктің осы түрлеріне қолданылатын тасымалдау ережелеріне сәйкес көліктің барлық түрлерімен тасымалдануы мүмкін.
 

     58. Арнайы сұйықтықтар тасымалданатын ыдыс жарамды және герметикалық жабық болуға тиіс.
 

     59. Шыныдан, фарфордан және полимерлік материалдардан жасалған нәзік, оңай жарылатын ыдысқа салынған сұйықтықтарды бос жерлер инерттік арнайы сұйықтықтармен орнатылған материалдармен толтырылған арнайы көліктік ыдыста (ағаш жәшіктерде, қоржындарда, бумаларда және тағы сол сияқты) тасымалдау қажет.
 

     60. Әрбір ыдыс орнында арнайы сұйықтық атауының ярлығы мен ыдысты таңбалауға және арнайы сұйықтықтарды сақтау талаптарына сәйкес тиісті ескерту жазбалары болуға тиіс.
 

     61. Сұйықтықтарды түсіру кезінде алдын-ала олардың төгілмегеніне көз жеткізу қажет. Төгілген арнайы сұйықтықты мұқият жинау, ал ластанған жерді осы Ереженің 1-қосымшасында көзделген арнайы сұйықтықтар төгілген кезде үстіңгі беттерін тазалау тәсіліне сәйкес тазалау қажет.
 

     62. Арнайы сұйықтықтарды көлікпен тасымалдау кезінде барлық ыдыс орындарын мұқият бекіту қажет.
     Арнайы сұйықтықтарды азық-түлікпен, киім мүліктерімен немесе адамдармен тасымалдауға тыйым салынады.
 

     63. Арнайы сұйықтықтарды тасымалдайтын автокөліктің жүргізушілері тасымалдайтын жүктің құрамдарымен және оларды қолдану кезінде еңбекті қорғау жөніндегі талаптармен танысулары қажет.
 

     64. Ұйымның мекен-жайына келіп түскен арнайы сұйықтықтарды бірден қоймаларға өткізген жөн.
 

     65. Арнайы сұйықтықтардың қабылдауын ұйымның басшысы тағайындаған тұрақты комиссия жүргізеді. Арнайы сұйықтықтарды қабылдау туралы қабылдау актісі жасалады.
 

     66. Арнайы сұйықтықтардың қоймаларын жабық, жақсы желдетпеленген үй-жайларға орналастыру керек. Қоймаларды оқшауланған секцияларына немесе ұйымның аумағындағы оқшауланған қойма ғимараттарының жапсарластарына орналастыруға, сондай-ақ ыдыстың таңбалауын және арнайы сұйықтықтарды сақтау талаптарын сақтай отырып, ашық алаңдардағы асылмаларын сақтау талаптарын есекере отырып жол беріледі.
 

     67. Қойманың қабырғаларын өңдеу үшін оларды оңай тазалауға мүмкіндік беретін материалдар пайдалануға тиіс. Едендердің үстіңгі жағы оңай жуылатын тең және тегіс және судың аққаны үшін ылди болуға тиіс.
 

     68. Қойманың үй-жайы механикалық ауаны тартатын және табиғи ауа түрде кіретін желдетпесі болуға тиіс.
 

     69. Қоймада арнайы сұйықтықтарды жарылғыш және өртке қауіпті концентрациялары пайда болатын заттарды, қоспаларды немесе буларды бөлектеп сақтауды қамтамасыз ететін сұрыптар немесе топтар бойынша араластыру керек.
 

     70. Бөтелкелердегі, банкалардағы, бидондардағы арнайы сұйықтықтар жасаулы тартпаларда немесе стеллаждарда сақталуға тиіс.
     Банкаларға, бөшкелерге, бидондарға ені бойынша кем дегенде екі талдан, ұзындыға бойынша - он бес талдан, стеллаждардың биіктігі бойынша - бір қатардан аспайтындай, қатардарда - олардың арасындағы төсеуіштерімен екі қатардан аспайтындай жатқызылады.
 

     71. Кішірек құйылатын тесіктері бар бөшкелер осы тесіктерді жоғары қаратып тартпаларға немесе стеллаждарға салуға мүмкіндік беріледі.
 

     72. "НГЖ-4", "НГЖ-5у" сұйықтықтарды басқа арнайы сұйықтықтардан жеке жабық үлгідегі қойма үй-жайларында сақтаған жөн.
 

     73. Қоймалар бойынша арнайы сұйықтықтардың орнын ауыстыру үшін арнайы арбалар мен механизацияның басқа да құралдарын пайдалану қажет.
 

     74. Арнайы сұйықтықтарды сақтау жарамды, таңбаланған және пломболанған ыдыста, резервуарда, сыйымдылықта сақтауға болады. Герметияланбаған ыдыс табылған кезде ақауды немесе қайта тығылған сұйықтықты жою жөнінде шаралар қабылданады. Арнайы сұйықтықтарды пломбаланбаған ыдыста, резервуарда, сыйымдықта жіберуге жол берілмейді.
 

     75. Ұйымның қоймаларындағы арнайы сұйықтықтарды тарату белгіленген кіріс-шығыс құжаттары бойынша қатаң есептегі өнім ретінде тұлғалармен жүргізеді.
 

     76. Пайдаланылған арнайы сұйықтықтарды пайдаланғанда бұрын пайдаланылатын сұйықтықтар сияқты сақтық шаралар сақталады.
     Пайдаланылған сұйықтықтар арнайы сыйымдылықтарда жиналады, содан кейін кәдеге жаратылады немесе қайта реттеледі.
 

     77. Пайдаланылған сұйықтықтар топтар, маркалар, сұрыптар бойынша жеке-жеке жиналуға тиіс. Пайдаланылған сұйықтықтарды араластыруға жол берілмейді.
 

     78. Бөшкелерді, бидондарды және басқа да еріткіштердің және жуғыш ыдыстарын жуу, арнайы үй-жайларда немесе өрт қауіпсіз техникалық құралдарын пайдалана отырып, жекелеген жуу алаңдарында орындалады.
 

     79. Ыдысты сақтауға арналған үй-жайларда арнайы сұйықтықтармен жұмыс жүргізуге жол берілмейді.
 

     80. Еріткіштердің және жуғыштардың бос металл бөшкелер қоймадан және басқа да ғимараттардан және құрылыстардан 50 метрден кем емес қашықтықта орналасқан жекелеген ашық алаңдарында қақпақтары тығыздалып сақталуға тиіс.
 

     81. "НГЖ-4", "НГЖ-5у" пайдаланылған сұйықтықтар ақшыл қаңылтырдан жасалған сыйымдылығы 20 литрлі құрғақ таза бидондарға немесе сыйымдылығы 100-200 литрлі құрғақ таза бөшкелерге салынады. Бидондар қақпақтарының ішіне жапсырмалар бекітіледі.

6. Өндірісте жұмыс істейтіндердің
еңбек және демалыс режимі

     82. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде еңбек және демалыс режимдері Қазақстан Республикасы еңбек заңнамасының нормаларына, сондай-ақ әрбір өндірістің нақты талаптарына, өндірістік қызметтің сипатына және жұмысшылардың жұмыс істеу жағдайларының серпініне сәйкес белгіленеді.
 

     83. Гигиеналық нормативтер арттырған жағдайларда арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеуге жеке қорғалатын құралдарды пайдалану кезінде немесе зиян заттардың ықпал ету уақыты қысқарған кезде - уытты қорғаумен мүмкіндік беріледі.
     Жұмыс кезегіндегі зиян химиялық заттармен қатынастарына жол жіберілген уақытын айқындау ұйымның басшысының ұсынымы бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен мекемелері жүргізеді.

7. Қауіпсіздік және еңбекті қорғау мәселелері
жөнінде қызметкерлерді кәсіби іріктеу мен олардың
білімдерін іріктеу мен тексеруге қойылатын талаптар

     84. Арнайы сұйықтықтар жұмысшылардың алдын-ала және кезеңдік медициналық куәландыруды көздейтін және "Меншік және шаруашылықтың әртүрлі нысандағы ұйымдарда аса қауіпті жағдайларда жұмыстарды өндіру кезінде нарядтарды-кіруді рәсімдеу және қолдану жөніндегі ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің нормативтік-құқықтық актілері мемлекеттік тіркеуінің Тізілімінде N 769 нөмірмен тіркелген Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 1998 жылғы 4 қыркүйектегі бұйрығына сәйкес жұмыстарды жүргізу кезінде кіруді (нарядты) рәсімдеуді көздейтін жұмыстарды қауіпсіз орындау кәсіптік жарамдылығын белгілейтін кәсіптік талдаудан өтуге тиісті. V090005898
 

     85. Ұйымдар мен олардың құрылымдық бөлімшелеріндегі тиісті басшыларға арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеуге, оларды қоймалардан алуға және тасымалдауға жіберілетін лауазымды тұлғалардың тізбесін айқындайды.
 

     86. Арнайы сұйықтықтармен жұмысқа 18 жасқа толмағандар жіберілмейді.
 

     87. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеуге жүкті және емшектегі балалары бар әйелдерді жіберуге тыйым салынады.
 

     88. Барлық жұмыс істейтіндер мамандығы бойынша біліктілік сипаттағы талаптарының көлемінде және арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде қауіпсіздік талаптарына қатысты кәсіби оқыту бағдарламаларына сәйкес кәсіби-техникалық дайындықтан өту керек.
 

     89. Ұйым басшысының шешімі бойынша еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде қосымша іс-шараларды өткізуді талап ететін арнайы сұйықтықтарды жекелеген бір рет пайдаланылатын жұмыстарды орындау наряд-кіру бойынша жүзеге асырылады.
 

     90. Білімдерін қайталап тексеру 12 айда бір реттен кем емес жүргізіледі.
 

     91. Жұмыс орындарында еңбек қауіпсіздігі жөніндегі нұсқамалықтар үш айда бір реттен кем емес жүргізілуге тиіс және нұсқамалықтарды жүргізетін жұмысшылардың білімдерін тексерумен аяқталады.
 

     92. Қанағаттандырылмайтын білімдерін көрсеткен тұлғалар өз бетімен жүргізілетін жұмысқа жіберілмейді және түсіндірмелерден қайта өтуге және білімдерін тексеруге тиіс.

8. Қызметкерлерді арнайы киімдермен, арнайы аяқ
киімдермен және басқа да жеке қорғалатын және қорғау
құралын қолдану бойынша құралдармен қамтамасыз етуге
қойылатын талаптар

     93. Зиян немесе қауіпті еңбек талаптарындағы жұмыстарда және арнайы сұйықтықтармен жұмыс істейтін жұмысшылар жеке қорғалатын құралдармен қамтамасыз етілуге тиіс.
 

     94. Ұйымның басшысы жұмысшыларға берілген арнайы киімнің, арнайы аяқ киімнің және басқа да жеке қорғалатын құралдардың сақталуын, уақтылы жууын, дезинфекциялануын, газсыздандырылуын және жөндеуін, сондай-ақ оларды белгіленген мерзімдерде тексерілуін қамтамасыз етуге тиіс.
 

     95. Ұйымның басшысы олар берген арнайы киімдерді, арнайы аяқ киімдерді және басқа да жеке қорғалатын құралдарды шын мәнінде пайдаланатынына тексерулер жүргізуге тиіс.
 

     96. Жұмысшыларға арнайы киімдерді, арнайы аяқ киімдерді және басқа да жеке қорғалатын құралдарды алған кезде, белгіленген тәртіппен оларды пайдалану және оларға күтім жасау ережелері туралы нұсқамалықтар берілуге тиіс.
 

     97. Арнайы киімді сақтау және кептіру үшін арнайы үй-жайлар жабдықталуға тиіс. Арнайы киім жеке жабылатын шкафтарда сақталады.
     Арнайы киімді және жеке киімді бірге сақтауға жол берілмейді.
 

     98. Арнайы сұйықтықтармен жұмыс жүріп жатқан үй-жайларда тамақты сақтауға және тамақтануға, сондай-ақ шылым шегуге тыйым салынады.
 

     99. Суды (немесе басқа да ішетін сұйықтықты) ішер және шылым шегудің алдында қолды, бетті сабындап ыстық сумен жуу, ауызды шаю қажет.
 

     100. Тамақтану алдында (тамақтану бөлмесінде және асханада) арнайы киімді шешу, қолды және бетті сабындап сумен жуу, ауызын шаю қажет.
 

     101. Жұмыс процесінде арнайы сұйықтықтардың микроскопиялық химиялық қоспаларының тітіркенгіштік әрекеттерін болдырмау мақсатында терінің ашық учаскелері бетке, мойынға, қол білезігіне, және басқа, сондай-ақ көздің сілемейлі қабықтарына, мұрынға және оларды ауыз қуысына қол тигізуге және уқалауға болмайды.
 

     102. Арнайы сұйықтықтардың әсерінен қол терілерін сақтау үшін қорғаушы құрамдарды (5 граммға дейінгі бір реттік шығыстар) қолданған мақсатты.
 

     103. Жұмыс аяқталғаннан кейін арнайы киімді, арнайы аяқ киімді және басқа да жеке қорғалатын құралдарды шешу, оларды гардеробқа ілу және жылы душқа түсіп алу қажет.

9. Авариялық жағдайлардағы еңбек
қауіпсіздігінің талаптары

     104. Денсаулыққа немесе жеке қауіпсіздігіне зиян келтіретін еңбекті қорғау талаптарының бұзушылығы анықталған жағдайда, жұмыс істейтін ол туралы жұмыс жетекшісіне хабарлауға тиіс. Зиянды жойғанға дейін жұмысты тоқтату және қауіпті аймақтан кету қажет.
 

     105. Жазатайым оқиға болған жағдайда уланғанда, аяқасты сырқаттанғанда улануды сипаттайтын және арнайы сұйықтықтармен күйіп қалу белгілерін және осы Ереженің 3-қосымшасына сәйкес бірінші көмек көрсету жөнінде шараларды ескере отырып, зардап шеккенге бірден бірінші көмек көрсету қажет, содан кейін дәрігерді шақыру немесе зардап шеккенді дәрігерге апару, содан кейін болған оқиғаны басшыға хабарлау керек.
 

     106. Өртті және жану белгілерін (түтінді, ысты, температура көтерілгенді және тағы сол сияқты) байқаған кезде бірден бұл туралы өрт күзетіне белгіленген тәртіппен хабарлау қажет.
 

     107. Өрт күзеті келгенге дейін адамдарды, мүлікті эвакуациялау жөнінде шаралар қабылдау және өрт сөндіруге кірісу қажет.
 

     108. Жұмысшылар өрт күзеті бөлімшелерімен кездесу ұйымдастыру және өрт ошағына кіру үшін қысқа жолды таңдауға көмек көрсетулері қажет.
 

     109. Жұмыс істейтін жеке құрамды қамтамасыз ету үшін жақын жердегі немесе тікелей өрт ошағындағы қауіпті (жарылу қауіпі бар), жарылғыш, қатты әсер ететін улы заттардың бар екені туралы қажетті мәліметтерді өрт сөндіруге тартылған өрт күзетінің бөлімшелеріне хабарлау қажет.
 

     110. Жұмысшылар өртті сөндірген кезде өрт күзетіне көмек көрсетулері қажет.

                                   Авиациялық-химиялық жұмыстарда
                                     және арнайы сұйықтықтармен
                                   жұмыс істеген кезде техникалық
                                   қауіпсіздік және еңбекті қорғау
                                     жөніндегі ережеге 1-қосымша

              Арнайы сұйықтықтарды төгіп алған
                   кезде тазалау тәсілдері

Сұйықтықтардың атауы

Еденге
төгілгенде

Құралдарға
төгіп алу

Сұйықтықтар: "Арктика",
"Арктика-200", "Арктика-
ДГ", "OCTAFLO EG", "CT2",
фенол креолині, ПВК- сұйық-
тығы "И", этил спирті (бас
фракциясы), этилцеллозольв

Құм немесе жоң-
ғақтар арқылы
жинау, ластан-
ған орынды көп
мөлшердегі су-
мен жуу, жоңғақ-
тарды қауіпсіз
жерге көміп
тастау

Ескі-құсқы
нәрсемен жинау,
ластанған үстіні
көп мөлшердегі
сумен жуу және
құрғатып сүрту

Жуу құралдары: "Аэрол",
"Вертолин-74" "МС-8",
"МС-15", "Полинка",
"Синвал", "Демос", моно-
этаноламин, триэтаноламин

Қалақша немесе
ескі-құсқы
нәрсемен жинау,
ластанған орынды
сумен жуу

Ескі-құсқы
нәрсемен жинау,
ластанған үстіні
сумен жуу және
құрғатып сүрту

Ацетон, бензол, бензин
"Б-70", бензин (марка
БР-1, БР-2) бутилацетат,
"АМ-70/10" сұйықтығы,
аваиациялық керосин (ТС-1),
тас көмірлі ксилол,
Нефрас-С 50/170, ПВК-сұйық-
тықтары: "И-М", еріткіштер:
"Р-4", "Р-5", "Р-6",
"Р-40", "РКБ-1", "645",
"646", "647", "648",
"550", "651", "Сольвент",
жуып тастау "СД (СП)",
спирттер: бутил, изобутил,
изопропил, метил, этил
(техникалық, тазартылған
"A" маркасы), толуол,
трихлорэтилен,
уайт-спирит, этилацетат

Құм мен жоңғақ-
тар арқылы жинау,
Ластанған орынды
қысылған ауамен
үрлеп шығу,
жоңғақтарды
қауіпсіз жерде
жағып тастау,
құмды көміп
тастау

Ескі-құсқы
нәрсемен жинау,
ластанған үстіні
қысылған ауамен
үрлеп шығу,
ескі-құсқы нәр-
сені  қауіпсіз
жерде жағып
тастау

"АФТ- 1"»жуғышы

Құм немесе жоң-
ғақтар арқылы
жинау, ластан-
ған орынды
"Б-70" бензині-
мен жуып шығу
және қысылған
ауамен үрлеп
шығу, жоңғақ-
тарды қауіпсіз
жерде жағып
тастау

Ескі-құсқы нәр-
семен жинау,
ластанған үстіні
"Б-70" бензи-
німен жуып шығу
және қысылған
ауамен үрлеп
шығу

Метиленхлорид, "АС-1"
жуғышы, "СНБ-9» жуғышы

Құм немесе жоң-
ғақтар арқылы
жинау, ластан-
ған орынды қы-
сылған ауамен
үрлеп шығу,
құмды (жоңғақ-
тарды) көміп
тастау

Ескі-құсқы
нәрсемен жинау,
ластанған үстіні
қысылған ауамен
үрлеп шығу,
ескі-құсқы
нәрсені көміп
тастау

Олеин қышқылы
("Б" және "В")


Қырғыш арқылы
жинау, ластан-
ған орынды
"Б-70" бензині-
мен жуып шығу
және қысылған
ауамен үрлеп
шығу

Ескі-құсқы
нәрсемен жинау,
ластанған үстіні
қысылған ауамен
үрлеп шығу және
"Б-70" бензи-
німен жуып шығу

Қышқылдар: азот, тұз,
күкірт

Асбест арқылы
жинау, ластан-
ған орынды
абайлап көп
мөлшердегі сумен
жуу, одан кейін
кальцийленген
соданы себу,
асбестті көміп
тастау

Асбест арқылы
жинау, абайлап
сумен жуу және
қаныққан каль-
цийленген сода-
ның су еріткі-
шімен бейтарап-
тандыру

                                   Авиациялық-химиялық жұмыстарда
                                     және арнайы сұйықтықтармен
                                   жұмыс істеген кезде техникалық
                                   қауіпсіздік және еңбекті қорғау
                                     жөніндегі ережеге 2-қосымша

     Арнайы сұйықтықтармен жұмыс істеген кезде бірінші
    көмек көрсету үшін дәрі қобдишасының ұсынатын құрамы

Атауы

Саны

1. Ағылшын тұзы

200 г

2. Бинт (стерильдік) 100 мм х 5 м

5 дана

3. Бор қышқылы, 3 проценттік еріткіш

200 мл

4. Мақта (хирургиялық) стерильдік

100 г

5. Көз ваннасы

1 дана

6. Глауберов тұзы

200 г

7. Жеке таңу пакеті0

3 дана

8. Йод, ампуладағы спирт еріткіші

30 ампула

9. Күйген магнезия

150г

10. Вишневский жақпамайы

100 г

11. Марганецқышқыл калий

10 г

12. Мензурка (дәрілір беру үшін)

1 дана

13. Сабынды су

2 л

14. Натр қос көмір қышқылы (ауыз су содасы)

150 г

15. Күйдіргіш натр, 1 проценттік еріткіш

2л

16. Ампуладағы нашатыр спирті

10 ампула

17. Асқын оксидтер су тегі,
   3 проценттік еріткіш

50 г

18. Көз пипеткасы

2 дана

19. Сульфат  мысы

200 г

20. Термометр

1 дана

21. Асқазанды тазалау үшін көмір

200 г

22. Эфир - валериан тамшылары

25 г

23. Этил спирті, 76 проценттік еріткіш

200 г

24. Таңу және басқа да қосалқы
материалдар (бинт, стерильдік  бинт,
серпімді бинт)

2 орамадан

                                   Авиациялық-химиялық жұмыстарда
                                     және арнайы сұйықтықтармен
                                   жұмыс істеген кезде техникалық
                                   қауіпсіздік және еңбекті қорғау
                                     жөніндегі ережеге 3-қосымша

      Улану және арнайы сұйықтықтардан зардап шегу
   белгілері мен бірінші көмек көрсету жөнінде шаралар

Арнайы сұйықтық

Улану және зардап
шегу белгілері

Бірінші көмек

Жұмыс сұйықтығы

"АМГ-10",
"АМГ-10Б" майы

АМ-70/10 сұйықтығы

Теріге түскен кезде -
қызару, қышу, күйдіру.

Сұйықтық  көзге түскен
кезде - кенеттен ауру,
қызару, көз жасының
ағуы

Сұйықтықты теріден
бензинге матырылған
мақта тығынымен
сүрту, содан кейін
зардап шегілген жерді
сабындап сумен жуу.

Көзді көп мөлшерлі
сумен жуу

"Гидроникойл FH
51" сұйықтығы

Теріге түскен кезде -
қызару, қышу, күйдіру.

Сұйықтық  көзге түскен
кезде - кенеттен ауру,
қызару, көз жасының
ағуы

Зардап шегілген жерді
сабындап сумен жуу.

Көзді көп мөлшерлі
сумен жуу, қажет
болуына қарай
дәрігерге бару.
Асқазан-ішек тракты-
на түскен кезде -
құсу құралдарын
пайдалануға болмайды.
Әдетте ерекше шара-
лар қолдану қажет
емес. Бумен демал-
ғанда - зардап шек-
кенде таза ауаға шығу

"НГЖ-4" және
"НГЖ-5у"
сұйықтықтары

Дем алғанда - мас
болу, қиын жағдай-
ларда  - есінен тану.

Теріге түскен кезде -
кенеттен қызару, күю

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару, қатты
уланғанда - жасанды
тыныс алуын жасау.

Сабындап жылы сумен
немесе 1 литр суға
кір жуғыш ұнтағының
су ерітіндісімен
жуып жіберу. Теріні
содамен тазалауға
тыйым салынады

Техникалық жуу құралдары

Жуу құралдары:
"Аэрол";
"Вертолин-74";
Олеин қышқылы;
МС-8.МС-15;
"Полинка";
"Синвал";
триэтаноламин

Теріге түске кезде -
қызару, күю.

Көзге түскен кезде -
қызару, көз жасының
ағуы, ауырсыну.

Жоғары
концентратталынған
булармен демалғанда -
мас болу, тепе-теңді-
гін жоғалту.

Зақымданған жерлерді
сабындап жылы сумен
жуу.

Көзді көп мөлшерлі
сумен жуып шығу.

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару

Фенольдық тас
көмірлі креолин;
моноэтаноламин;
СТ-2 сұйықтық
концентраты

Теріге түскен кезде -
қызару, қышу, күю.

Көзге түскен кезде -
қызару, кенеттен
ауру, көз жасының
ағуы.

Булармен демалғанда -
бас ауыруы, бас
айналуы, құлақта шу
естілуі. Ішке түскен
кезде - лоқсу, құсу,
іш ауруы, селкілдек

Зақымдалған жерді
сабындап жылы сумен
жуып жіберу.

Көзді көп мөлшерлі
сумен жуу.

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару.  Қатты
уланғанда - жасанды
тыныс алуын жасау.
Ішке түскенде -
асқазанды глаубер
тұзымен (1 литрге 30
грамм су) жылы сумен
жуып

Жуғыштар

Жуғыштар:
"АС-1";
"АФТ-1";
"СНБ-9"

Теріге түскен кезде -
күю, ауырсыну, қызару.

Булармен демалғанда -
бас ауруы, мас болу,
тепе-теңдігін жоғалту.

Қиын жағдайларда -
лоқсу, құсу, дем
алудың бұзылуы,
естен тану

Сұйықтықты мақта
тығынымен алып
тастау, жылы сумен
сабындап жуу.

Зардап шеккенді  таза
ауаға шығару, қою шай
немесе кофе беру.

Қатты уланғанда -
нашатыр спиртін
иіскету, жасанды
тыныс алуын жасау,
жылылап жабу

"СД (СП)" жуғышы

Теріге немесе көзге
түскенде - кенеттен
ауырсыну.

Булармен демалғанда -
ас ауруы, ұйқышылдық, шаршау.

Жоғары концентрация-
ланған булармен де-
малғанда - естен тану,
тыныс алуының тоқтауы

Көзді немесе терінің
жерлерін  жылы сумен
немесе 2 проценттік
ауыз содасының
ерітіндісімен жуу.

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару.
Валериан тамшыларын
беру.

Қатты уланғанда -
нашатыр спиртін
иіскету,  жасанды
тыныс алуын жасау,
жылылап жабу. Тыныс
алуы өз орнынан
түскенде қою шай
немесе кофе беру.
Адреналинді қолда-
нуға болмайды

Еріткіштер

Ацетон

Парлармен демалғанда
және ішке түскен кезе
- бас айналымы, мас
болу, әлсіздік,
жөтелу.
Қиын жағдайларда -
лоқсу, құсу, көз
жасының ағуы, асқазан
ауруы

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару, нашатыр
спиртін иіскету, қою
шай немесе кофе беру,
жылылап жабу

Бензин Б-70;
бензин (БР-1,
БР-2 маркасы);
нефрас-С;
уайт-спирит

Булармен  дем алғанда
- қозу, мас болу, бас
айналымы, бас ауруы.

Жоғары концентратта-
лынған  булармен дем
алғанда - дем алуының
бұзылуы, естен тануы.
 

Ішке түскенде -
құсу, іш ауруы.

Көзге түскенде - күю,
ауырсыну

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару, вале-
риен тамшыларын беру.

Қатты уланғанда -
жасанды тыныс алуын
жасау, қою шай және
кофе беру, жылылап
жабу.

Ішке түскенде -
асқазанды сумен жуу,
белсендіріленген
көмірді беру.

Көзді 2 проценттік
ауыз содасының
еріткішімен жуу

Бензол

Булармен дем алғанда
- бас ауруы, бас
айналымы, қозу, лоқсу.

Қиын жағдайларда - әл-
сіздену, тері жабылғы-
ларының бозаруы, алқы-
ну, мұрыннан қан кету,
дем алудың бұзылуы,
естен тануы, дірілдеу.
Ішке түскенде - ауыз-
дың күюі, асқазан ай-
мағының ауырсынуы,
құсу, бас ауруы

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару, наша-
тыр спиртін  иіскеуге
беру, жасанды тыныс
алуын жасау, жылылап
жабу. Ішке түскенде
асқазанды сумен жуу,
белсендендірілген
көмір беру

Бутилацетат;

этилацетат

Теріге түскенде -
күю, қызару.

Көзге түскенде -
кенеттен ауырсыну,
көз жасының ағуы.

Булармен дем алғанда -
жөтелу, бас айналымы,
лоқсу, құсу, дем
алудың  бұзылуы

Сұйықтықты мақта ты-
ғынымен алып тастау
және терінің зақым-
данған жерін сабындап
жылы сумен жуу. Көзді
көп мөлшерлі сумен
жуу.

Зардап шеккенді таза
ауға шығару, қиын
жағдайларда - жасанды
тыныс алуын жасау,
асқазанды жуу

Авиациялық,
жарық беретін,
техникалық
керосин:

Жоғары концентратта-
лынған  булармен дем
алғанда - бас айнал-
уы, бас ауруы, қозу,
сәл мас болу

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару, вале-
риан тамшыларын беру

Тас көмірлі
ксилол

Парлармен дем алғанда
- бас айналымы,
әлсіздік, ұйқышылдық.

Қиын жағдайларда -
мұрыннан қан кету.
Берекесіздік немесе
тыныс алуының тоқта-
уы, естен тану.

Көзге тигенде -
кенеттен ауырсыну,
көз жастарының ағуы.

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару, вале-
риан тамшыларын беру
және нашатыр спиртін
иіскеуге беру.

Қиын жағдайларда -
жасанды тыныс алуын
жасау, оттекті беру;
дем алуы қалпына
келгеннен кейін қою
шай немесе кофе беру.

Көзге түскенде - көп
мөлшерлі сумен неме-
се 2 проценттік
ерітілген  ауыз
содасымен жуу

Метиленхлорид

Дем алғанда - бас
ауруы, әлсіз және
сирек тамыр соғуы,
тыныс алуының
бұзылуы.

Қиын жағдайларда -
құсу, тыныс алуының
тоқтауы, естен тану.

Ішке тигенде - іш
аумағындағы ауырсыну,
құсу.

Зардап шеккенді
таза ауға шығару.
 

Қиын жағдайларда -
жасанды тыныс алуын
жасау, жылылап жабу.

Ішке тигенде - асқа-
занды сумен, белсен-
дірілген көмірмен
жуу, 0,5 грамм суль-
фат мысын беру

Метилхлорформ
("Б" марка)

Дем алғанда - жөтел.
Жоғары концентрация-
лармен дем алғанда
сәл мас болу, бас
айналуы.

Көзге тигенде - көз
жастарының ағуы.

Зардап шеккенді таза
ауға шығару, валериан
тамшысын беру.

Көзді көп мөлшердегі
сумен жуу

Еріткіштер мен
сұйытқыштар:
"Р-4", "Р-5",
"Р-65 Р-7",
"Р-40",
"РКБ-645",
"646", "647",
"648", "650",
"651",
"Сольвент"

Көзге тигенде -
кенеттен ауырсыну,
көз жастарының ағуы.

Теріге тигенде -
әлсіз күю.
 
 
 
 

Булармен дем алғанда
бас ауруы, бас айна-
лымы, жөтел, лоқсу.

Қиын жағдайларда -
құсу, тыныс алуының
бұзылуы, естен тану.

Көзді көп мөлшердегі
сумен жуу.
 

Сұйықтықты мақта ты-
ғынымен алып тастау
және терінің зардап
шеккен жерлерін
сабындап жылы сумен
жуу.

Зардап шеккенді таза
ауаға шығару, қою
шай немесе кофе,
валериан тамшысын
беру, жылылап жабу.

Қиын жағдайларда -
жасанды тыныс алуын
жасау

Спирттер:
бутил, изобутил,
изопропил

Жоғары концентрация-
лармен дем алғанда көз
жасының ағуы, жөтел,
лоқсу, құсу, көру
функциясының бұзылуы
(қос көрінуі).

Қиын жағдайларда -
сандырақ, естен айы-
рылу, тыныс алуының
бұзылуы.

Ішке түскенде - лоқсу,
құсу, кейде іштің
аймағындағы ауырсыну

Зардап шеккенді таза
ауға шығару, қиын
жағдайларда -
жасанды тыныс алуын
жасау.
 

Көз тітіркенгенде -
оларды 3 проценттік
ерітілген бор
қышқылымен жуу.

Ішке түскенде -
асқазанды сумен жуу,
белсендірілген
көмір беру.

Метил (метанол)
спирті

Жоғары концентрация-
лармен дем алғанда -
бас ауруы,  лоқсу,
тері жабындыларының
бұзылуы. Мас болмайды.

Ішке түскенде - іш
аймағының қатты ауыр-
сынуы, көрудің бұзы-
луы, құсу, тітіркену,
тыныс алуының бұзы-
луы, естен тану.

У - 10 мл. ішке түс-
кенде өмірге қауіпті
мөлшер

Теріге түскенде зар-
дап шеккен жерлерді
көп мөлшердегі сумен
жуу.
 

Ішке түскенде -
асқазанды сумен жуу,
белсендірілген
көмір беру.

Ішке түскенін
байқағанда немесе
бірінші белгілерде
дереу медициналық
көмек шақыру

Об утверждении Правил по безопасности и охране труда на авиационно-химических работах и при работе со специальными жидкостями

Приказ Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 15 ноября 2004 года N 221. Зарегистрирован Министерством юстиции Республики Казахстан 23 ноября 2004 года N 3220. Утратил силу призом и.о. Министра транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 30 сентября 2010 года № 442.

      Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра транспорта и коммуникаций РК от 30.09.2010 № 442 (вводятся в действие с 01.01.2011).

      В соответствии с Законами Республики Казахстан "О безопасности и охране труда", "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", Правилами разработки и утверждения государственными органами нормативных правовых актов по безопасности и охране труда и Правилами разработки и утверждения государственными органами отраслевых нормативов по безопасности и охране труда, утвержденными постановлением Правительства Республики Казахстан от 11 ноября 2004 года N 1182, а также в целях обеспечения техники безопасности на авиационно-химических работах и при работе со специальными жидкостями, ПРИКАЗЫВАЮ: См. K070000251, K090000193, P070000721

      1. Утвердить прилагаемые Правила по безопасности и охране труда на авиационно-химических работах и при работе со специальными жидкостями.

      2. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан Наурзалиева Б.М.

      3. Настоящий приказ вступает в силу со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Председатель


      Согласовано

      Вице-Министр труда и

      социальной защиты населения

      Республики Казахстан

      16 ноября 2004 г.

      Согласовано

      Председатель Комитета

      Государственного санитарно-

      эпидемиологического надзора

      Министерства здравоохранения

      Республики Казахстан

      18 ноября 2004 г.

     

  Утверждены
приказом Председателя Комитета
гражданской авиации Министерства
транспорта и коммуникаций
Республики Казахстан
от 15 ноября 2004 года N 221

Правила по безопасности и охране труда
на авиационно-химических работах и при работе
со специальными жидкостями
1. Общие требования безопасности труда

      1. Настоящие Правила по безопасности и охране труда на авиационно-химических работах и при работе со специальными жидкостями (далее - Правила) содержат основные положения по безопасности и охране труда при выполнении авиационно-химических работ, связанных с транспортировкой, приемом, хранением, выдачей, применением, а также сбором отработанных жидкостей на авиационных предприятиях и в организациях гражданской авиации (далее - организации).

      2. В число специальных жидкостей (далее - спецжидкости) включены применяющиеся при эксплуатации, ремонте и техническом обслуживании воздушных судов и авиадвигателей топливо, органические растворители, специальные моющие, противообледенительные и противоводокристаллизационные жидкости, а также их компоненты, неорганические кислоты и другие продукты специального назначения, указанные в номенклатуре авиационных топлив, масел, смазок и спецжидкостей, применяемых на воздушных судах гражданской авиации Республики Казахстан, установленной Правилами подготовки воздушного судна к полету, утвержденными Приказом Председателя Комитета гражданской авиации Министерства транспорта и коммуникаций Республики Казахстан от 19 декабря 2003 года N 588, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2673.

      3. Все спецжидкости должны расходоваться только на те цели, для которых они предусмотрены соответствующей нормативно-технической документацией, утверждаемой в установленном порядке.

      4. На основании настоящих Правил и других нормативных документов, регламентирующих проведение работ с конкретными спецжидкостями, в организациях могут быть разработаны с учетом местных условий инструкции по безопасности и охране труда в соответствии с порядком, утвержденным уполномоченным органом.

      5. Спецжидкости относятся к вредным веществам и являются токсичными для организма человека.

      6. Токсичность спецжидкостей или входящих в их состав компонентов определяется степенью поражения органов или систем организма человека и классифицируется классами опасности вещества в соответствии с токсическими свойствами спецжидкостей.

      7. Степень риска поражения человека спецжидкостями зависит от:

      1) их физико-химических свойств (летучесть, растворимость);

      2) внешних условий среды (температура и влажность воздуха);

      3) концентрации самих спецжидкостей;

      4) концентрации паров, газов или аэрозолей спецжидкостей в воздухе;

      5) продолжительности их воздействия на человека;

      6) наличия в воздухе паров, газов или аэрозолей нескольких спецжидкостей, токсическое действие каждой из которых может усиливаться в сочетании с другими.

      8. Спецжидкости могут проникать в организм человека через органы дыхания, желудочно-кишечный тракт, поврежденную и незащищенную средствами индивидуальной защиты кожу в виде паров, аэрозолей и жидкости.

      9. При попадании спецжидкости внутрь организма человека могут возникать отравления различной формы, а при попадании на кожные покровы или в глаза спецжидкости могут оказывать раздражающее или разъедающее действие различной степени тяжести.

      10. Многие из спецжидкостей горючие (то есть возгораются от постороннего источника воспламенения: пламя, искра, нагретое тело) и взрывоопасные (то есть образуют с воздухом смеси, способные взрываться), что может быть определено в соответствии с характеристиками способности спецжидкостей к самовозгоранию при контакте с другими веществами.

      11. Для характеристики пожарной опасности спецжидкостей применяются следующие показатели:

      1) нижний и верхний температурные пределы взрываемости насыщенных паров в воздухе;

      2) температура самовоспламенения паров в воздухе;

      3) способность спецжидкостей к самовозгоранию.

      12. Нижним и верхним температурными пределами взрываемости называются наиболее низкая и наиболее высокая температуры спецжидкости соответственно, при которых ее насыщенные пары в смеси с воздухом способны воспламеняться в замкнутом объеме от постороннего источника воспламенения.

      13. Температурой самовоспламенения называется наиболее низкая температура, при которой смесь паров жидкости с воздухом воспламеняется за счет тепла реакции окисления.

      14. Самовозгорание жидкостей происходит за счет тепла реакции окисления, протекающей на воздухе при обычных (16-200С) температурах и зависит от площади контакта спецжидкости с воздухом - чем больше площадь соприкосновения спецжидкости с воздухом, тем быстрее происходит самонагревание жидкости и наступает ее воспламенение.

     

2. Требования к производственным
(технологическим) процессам

      15. Безопасность производственных процессов на авиационно-химических работах и при работе со спецжидкостями должна быть обеспечена соблюдением нормативных правовых актов, устанавливающих требования к производственным процессам.

      16. Особое внимание в организации труда на авиационно-химических работах и при работе со спецжидкостями должно уделяться механизации и автоматизации технологических процессов - от приема спецжидкостей на склад организации до их непосредственного применения на рабочих местах.

      17. В организации и ее структурных подразделениях должен быть определен перечень применяемых токсичных, химически активных и взрыво- и пожароопасных веществ.

      18. На рабочих местах и местах хранения спецжидкостей следует вывешивать инструкции, плакаты и предупредительные надписи о соблюдении требований безопасности при работе с данными веществами.

      19. Погрузочно-разгрузочные работы, связанные со спецжидкостями, следует выполнять в соответствии с нормативными актами (отраслевые правила по охране труда, государственный стандарт), содержащими государственные нормативные требования охраны труда при погрузочно-разгрузочных работах.

      20. Места погрузочно-разгрузочных работ должны быть оборудованы знаками безопасности ("Запрещается пользоваться открытым огнем", "Запрещается курить" и тому подобное) в соответствии с государственным стандартом, устанавливающим требования к знакам безопасности.

      21. Не допускается выполнять погрузочно-разгрузочные работы со спецжидкостями при обнаружении несоответствия тары требованиям нормативно-технической документации, неисправности тары, а также при отсутствии маркировки и предупредительных надписей на ней.

      22. При ручных работах по погрузке, выгрузке и сортировке спецжидкостей не допускается:

      1) переносить упаковки со спецжидкостями на спине, плече;

      2) кантовать, волочить или перебрасывать упаковки со спецжидкостями, как в потребительской, так и в транспортной таре.

      Спецжидкости в хрупкой, стеклянной упаковке допускается переносить работниками и только в корзинах или обрешетках, предварительно убедившись в их исправности.

      23. Приготовление растворов жидкостей "Арктика", "Арктика ДГ", "Арктика-200" (далее - жидкости "Арктика"), "Octaflo eg" следует производить с помощью специально предназначенного для этого оборудования или в моечных машинах.

      24. Обработка воздушного судна жидкостями "Арктика", "Octaflo eg" должна производиться с максимальной осторожностью после окончания всех других работ по обслуживанию воздушного судна. Работник во время обработки самолета должен стоять так, чтобы воздушный поток не сносил распыляемую жидкость в его сторону.

      25. Работы с противоводокристаллизационными жидкостями внутри помещения должны производиться при максимальной герметизации технологического оборудования, при наличии противопожарных средств и приточно-вытяжной вентиляции в целях исключения возможного контакта работников с парами спецжидкостей.

      26. Заправку и дозаправку гидросистем и гидроагрегатов жидкостями "НГЖ-4", "НГЖ-5у", "АМГ-10", "АМГ-10Б" и "Гидроникойл FH 51" необходимо производить закрытым способом, с использованием специальных заправщиков.

      27. Производственные участки, где производятся работы с жидкостями "НГЖ-4", "НГЖ-5у" должны быть изолированы от других помещений, чтобы исключить воздухообмен между ними.

      28. При организации работ, выполняемых с применением растворителей и смывок, следует руководствоваться нормативными правовыми актами.

      29. Мойка воздушных судов должна производиться на специальных площадках, оборудованных приспособлениями для сбора отходов (смывов).

      30. Мойка воздушных судов с применением моющих средств должна выполняться в соответствии с требованиями отраслевых нормативно-технических документов.

      31. При работах со спецжидкостями необходимо соблюдать максимальную осторожность и аккуратность, не допуская разбрызгивания жидкостей или пролива их на пол, специальную одежду, оборудование. В случаях пролива жидкостей облитые места должны быть обработаны в соответствии со способами обработки поверхностей при проливе спецжидкостей, указанными в Приложении 1 к настоящим Правилам.

      Работы по ликвидации аварий должны производиться под наблюдением назначенных руководителем организации ответственных должностных лиц.

     

3. Требования к производственному оборудованию

      32. Производственное оборудование, предназначенное для приема, транспортировки, хранения, выдачи и заправки в воздушные суда спецжидкостей, должно соответствовать государственным стандартам, устанавливающим общие требования безопасности к производственному оборудованию и рабочим местам, а также отраслевым нормативно-техническим документам, содержащим требования по охране труда к конкретному производственному оборудованию.

      33. Тара, инвентарь и инструмент, предназначенные для работ (в том числе для открывания бочек и другой тары со спецжидкостями), связанных с использованием спецжидкостей, должны быть изготовлены из материала, не образующего искры при ударе и не накапливающего статического электричества.

      34. При проведении работ со спецжидкостями особое внимание должно уделяться исправности заземляющих устройств, исключающих образование зарядов статического электричества.

4. Требования к производственным помещениям и
площадкам (для процессов, выполняемых
вне производственных помещений)

      35. Территория и производственные помещения (здания, сооружения и тому подобное), предназначенные для проведения работ и хранения спецжидкостей, должны быть оборудованы в соответствии с нормативными актами (строительные нормы и правила, отраслевые правила по охране труда), содержащими государственные нормативные требования охраны труда, а также отраслевыми нормативно-техническими документами, устанавливающими требования к территории, производственным помещениям и организации рабочих мест с целью обеспечения безопасности проведения работ и хранения спецжидкостей.

      36. В помещениях, где проводятся работы со спецжидкостями, стены должны покрываться на высоту не менее 2 метров от пола несгораемыми материалами, позволяющими производить их очистку от загрязнений. Двери с обеих сторон должны быть обиты негорючим и легкомоющимся материалом.

      37. Пол помещений должен быть выполнен из материала, не проницаемого для спецжидкостей. В полу должны быть предусмотрены сточные канавки для отвода пролитых спецжидкостей в специальные емкости, из которых они в дальнейшем должны утилизироваться.

      38. Помещения, где применяются спецжидкости, следует оборудовать механической приточно-вытяжной вентиляцией, которая должна быть автономной от общеобменной вентиляции других производственных помещений.

      39. Кроме общеобменной приточно-вытяжной вентиляции в помещениях необходимо оборудовать местный отсос паров и аэрозолей от ванн, различных машин и других источников выделения вредных веществ в воздух путем установки зонтов и устройства бортовых отсосов воздуха.

      40. Система вентиляции должна надежно обеспечивать отсутствие в воздухе помещений вредных веществ выше их предельно допустимых концентраций.

      41. Для сушки деталей, окрашенных лакокрасочными материалами, содержащими бензол, следует оборудовать специальные сушильные камеры, подключенные к вытяжной вентиляции.

      42. Помещения для расфасовки и перезатаривания спецжидкостей, кроме общеобменной приточно-вытяжной вентиляции, следует оборудовать дополнительно аварийной вентиляцией, которая должна включаться снаружи помещения.

      Вентиляционное оборудование должно быть во взрывобезопасном исполнении.

      43. Освещенность рабочих мест при работе со спецжидкостями должна соответствовать требованиям действующих строительных норм и правил, а также отраслевой нормативно-технической документации.

      44. При необходимости цехи и участки следует оборудовать подъемно-транспортными средствами соответствующей грузоподъемности. P090002117

      45. Погрузочно-разгрузочные работы при применении спецжидкостей, должны быть механизированы, использование ручного труда необходимо максимально ограничить.

      46. Для оказания первой помощи при несчастных случаях при работе со спецжидкостями в доступном для всех работников месте следует размещать аптечку для оказания первой помощи при работе со спецжидкостями, предлагаемый состав которых указан в Приложении 2 к настоящим Правилам.

      47. Цехи и участки, в которых применяются спецжидкости, следует оборудовать телефонной или другой местной связью и сигнализацией.

      48. В помещениях не допускается хранить тару, где применяются горючие и взрывоопасные спецжидкости.

      49. В цехах и на участках следует иметь специальные насосы и другое оборудование, необходимое для перекачки и переливания жидкостей. Не допускается переливать спецжидкости путем засасывания их ртом для создания сифона.

      50. Помещения, в которых хранятся и применяются спецжидкости, а также рабочие места необходимо содержать в чистоте и порядке. Регулярно в конце смены должна проводиться тщательная уборка помещений, очистка оборудования, полов и стен. Источники газовыделений от спецжидкостей должны быть закрыты (закупорены). Остатки горючих жидкостей необходимо сдавать на склад. Использованную ветошь и другой обтирочный материал следует выносить в специально отведенные места. После окончания работы помещения закрываются и принимаются меры по исключению допуска в них посторонних лиц.

      51. Электрооборудование помещений, предназначенных для выполнения работ со спецжидкостями и их хранения, должно быть во взрывобезопасном исполнении и соответствовать отраслевым нормативным правовым актам и нормативно-техническим документам, устанавливающим требования безопасности к электрооборудованию.

      52. На объектах организаций гражданской авиации, в которых применяются или хранятся спецжидкости, должен быть установлен строгий противопожарный режим, соответствующий нормативному правовому акту по пожарной безопасности в Республике Казахстан, а также отраслевой нормативно-технической документации.

      53. Для работающих со спецжидкостями в доступных местах и с учетом удобства ознакомления с ними должны находиться инструкции по охране труда в соответствии с конкретными условиями данного производства.

      54. При входе в цех, на стенах, ограждениях и проходах на видных местах следует вывешивать предупредительные надписи: "Огнеопасно", "Не курить", "Легко воспламеняется" и т.п.

      55. Хранение на рабочих местах запаса спецжидкостей разрешается только в количествах, необходимых для проведения технологического процесса в течение смены, в специально отведенных местах, без доступа к ним посторонних лиц.

      Контроль наличия и правильности использования спецжидкостей необходимо осуществлять в течение всей рабочей смены.

      56. Не допускается применять не предусмотренные технологическим процессом спецжидкости, посуду и емкости без маркировки со сведениями о спецжидкости.

5. Требования к способам хранения и транспортировки
исходных материалов, заготовок, полуфабрикатов, готовой
продукции и отходов производства

      57. Спецжидкости могут перевозиться всеми видами транспорта в соответствии с правилами перевозок, действующими на этих видах транспорта.

      58. Тара для перевозки спецжидкостей должна быть исправной и герметично закрытой.

      59. Спецжидкости, упакованные в хрупкую, легкопробиваемую тару, изготовленную из стекла, фарфора и полимерных материалов, следует перевозить в специальной транспортной таре (деревянных ящиках, корзинах, укупорках и тому подобное), с заполнением свободных мест инертными к спецжидкостям прокладочными материалами.

      60. Каждое тарное место должно иметь ярлык с наименованием спецжидкости и соответствующую предупредительную надпись согласно маркировке тары и условиям хранения спецжидкостей.

      61. При разгрузке жидкостей необходимо предварительно убедиться в отсутствии их пролива. Пролитую спецжидкость необходимо тщательно собрать, а загрязненное место обработать в соответствии со способами обработки поверхностей при проливах спецжидкостей.

      62. При перевозке спецжидкостей транспортом необходимо тщательно закреплять все тарные места.

      Перевозка спецжидкостей вместе с продовольствием, вещевым имуществом или людьми не допускается.

      63. Водители автотранспорта, перевозящие спецжидкости, должны быть ознакомлены со свойствами перевозимого груза и требованиями по охране труда при обращении с ним.

      64. Прибывшие в адрес организации спецжидкости следует немедленно сдавать на склад.

      65. Прием спецжидкостей следует производить постоянной комиссией, назначаемой руководителем организации. О приемке спецжидкостей составляется акт приемки.

      66. Склады для спецжидкостей следует размещать в отдельных закрытых, хорошо вентилируемых помещениях. Допускается размещение складов в изолированных секциях или пристройках к отдельно стоящим на территории организации складским зданиям, а также с учетом условий хранения - на открытых площадках под навесами с соблюдением маркировки тары и условий хранения спецжидкостей.

      67. Для отделки стен склада необходимо использовать материалы, допускающие их легкую очистку. Полы должны иметь ровную и гладкую легкомоющуюся поверхность и соответствующий уклон для стока вод.

      68. Помещение склада должно иметь механическую вытяжную вентиляцию и естественный приток воздуха.

      69. На складе спецжидкости следует размещать строго по сортам или группам, при этом необходимо обеспечивать раздельное хранение веществ, смеси или пары которых образуют взрыво- и пожароопасные концентрации.

      70. Спецжидкости в бутылях, банках и бидонах должны храниться на приставных полках или стеллажах.

      Укладывать банки, бочки, бидоны следует по ширине не более двух штук, по длине - не более пятнадцати штук, по высоте на стеллажах - не более одного ряда, в штабелях - не более двух рядов с прокладками между ними.

      71. Бочки с небольшими заливными отверстиями допускается складировать на полках или стеллажах с верхним положением этих отверстий.

      72. Жидкости "НГЖ-4", "НГЖ-5у" следует хранить в складских помещениях закрытого типа отдельно от других спецжидкостей.

      73. Для перемещения спецжидкостей по складу необходимо использовать специальные тележки и другие средства механизации.

      74. Хранить спецжидкости допускается только в исправной, маркированной и опломбированной таре, резервуаре, емкости. При обнаружении негерметичности тары принимаются меры по устранению дефекта или перезатариванию жидкости. Не допускается отправлять спецжидкости в неопломбированных таре, резервуаре, емкости.

      75. Выдача спецжидкостей на складах организации должна производиться лицам по установленным приходно-расходным документам как продукт строгой отчетности.

      76. При обращении с отработанными спецжидкостями соблюдаются те же меры предосторожности, что и для жидкостей, не бывших в употреблении.

      Отработанные жидкости собираются в специальные емкости, а затем утилизируются или регенерируются.

      77. Отработанные спецжидкости должны собираться раздельно по группам, маркам, сортам. Смешение отработанных спецжидкостей не допускается.

      78. Мойка бочек, бидонов и другой тары из-под растворителей и смывок должна производиться в специальных помещениях или на отдельных моечных площадках, с применением пожаробезопасных технических средств.

      79. В помещениях, предназначенных для хранения тары, проведение работ со спецжидкостями не допускается.

      80. Порожние металлические бочки из-под растворителей и смывок должны храниться с плотно закрытыми пробками, на специально отведенных открытых площадках, расположенных на расстоянии не менее 50 метров от склада и других зданий и сооружений.

      81. Отработанные жидкости "НГЖ-4", "НГЖ-5у" затаривают в сухие чистые бидоны из белой жести емкостью 20 литров или в сухие чистые бочки емкостью 100-200 литров. Внутренний вкладыш крышки бидонов запаивается.

6. Режим труда и отдыха работающих на производстве

      82. Режимы труда и отдыха при работе со спецжидкостями устанавливаются в соответствии с нормами трудового законодательства Республики Казахстан, а также конкретных условий труда каждого производства, характера производственной деятельности и динамики функционального состояния работающих.

      83. Работа со спецжидкостями в условиях превышения гигиенических нормативов возможна только при использовании средств индивидуальной защиты или при сокращении времени воздействия вредных веществ - защита временем.

7. Требования к профессиональному отбору и проверке
знаний работников по вопросам безопасности и охраны труда

      84. Лица, работающие со спецжидкостями должны быть профессионально пригодны, то есть пройти профессиональный отбор, медицинский осмотр, а также оформление допуска (наряда) при производстве работ в соответствии с действующим законодательством.

      85. В организации и ее структурных подразделениях соответствующим руководителем определяется перечень должностных лиц, допускаемых к работе со спецжидкостями, их получению со склада и транспортировке.

      86. К работе со спецжидкостями лица, моложе 18 лет, не допускаются.

      87. К работе со спецжидкостями не допускаются женщины в период беременности и кормления ребенка грудью.

      88. Все работающие должны проходить профессионально-техническую подготовку в объеме требований квалификационной характеристики по специальности и в соответствии с программами профессионального обучения, включающими требования безопасности при работе со спецжидкостями.

      89. По решению руководителя организации выполнение отдельных разовых работ со спецжидкостями, требующих проведения дополнительных мероприятий по обеспечению безопасности труда, осуществляется по наряду-допуску.

      90. Повторная проверка знаний проводится не реже одного раза в 12 месяцев.

      91. Инструктажи по безопасности труда на рабочем месте должны проводиться не реже одного раза в три месяца и завершаться проверкой знаний работником, проводившим инструктаж.

      92. Лица, показавшие неудовлетворительные знания, к самостоятельной работе не допускаются и должны пройти инструктаж и проверку знаний повторно.

8. Требования по обеспечению работающих на производстве
спецодеждой, специальной обувью и другими средствами
индивидуальной защиты и по применению средств защиты

      93. Работники, занятые на работах с вредными или опасными условиями труда и работающие со спецжидкостями, должны обеспечиваться средствами индивидуальной защиты.

      94. Руководство организации должно обеспечить хранение, своевременную стирку, дезинфекцию, дегазацию и ремонт выданных работникам специальной одежды, специальной обуви и других средств индивидуальной защиты, а также их проверку в установленные сроки.

      95. Руководство организации должно следить за тем, чтобы работники действительно пользовались выданными им специальной одеждой, специальной обувью и другими средствами индивидуальной защиты.

      96. Работники при получении специальной одежды, специальной обуви и других средств индивидуальной защиты должны быть проинструктированы о правилах пользования и ухода за ними в установленном порядке.

      97. Для хранения и сушки спецодежды должны быть оборудованы специальные помещения. Специальная одежда должна храниться в отдельных, закрывающихся шкафах.

      Совместное хранение спецодежды и личной одежды не допускается.

      98. В помещениях, где проводятся работы со спецжидкостями, не разрешается хранить и принимать пищу, а также курить.

      99. Перед приемом воды (или другой питьевой жидкости) и курением необходимо вымыть руки, лицо горячей водой с мылом, прополоскать рот.

      100. Перед приемом пищи (в комнате для приема пищи и в столовой) необходимо снять спецодежду, вымыть руки и лицо с мылом, прополоскать рот.

      101. В процессе работы не следует касаться и растирать открытые участки кожи тела (лица, шеи, кистей рук и другие), а также слизистые оболочки глаз, носа и полости рта во избежание раздражающего действия микроскопических химических компонентов спецжидкостей.

      102. Для предохранения кожи рук от действия спецжидкостей целесообразно применять защитные составы (расход на один раз - до 5 грамм).

      103. После окончания работы необходимо снять специальную одежду, обувь и другие средства индивидуальной защиты, разместить их в гардеробе и принять теплый душ.

9. Требования безопасности труда в аварийных ситуациях

      104. В случае обнаружения нарушений требований охраны труда, которые создают угрозу здоровью или личной безопасности, работник должен сообщить об этом руководителю работ. До устранения угрозы следует прекратить работу и покинуть опасную зону.

      105. При несчастном случае, отравлении, внезапном заболевании необходимо немедленно оказать первую помощь пострадавшему с учетом характерных симптомов отравления и поражения спецжидкостями и мер по оказанию первой помощи, указанных в Приложении 3 к настоящим Правилам, затем вызвать врача или помочь доставить пострадавшего к врачу, а затем сообщить руководителю о случившемся.

      106. При обнаружении пожара или признаков горения (задымление, запах гари, повышение температуры и тому подобное) необходимо немедленно уведомить об этом пожарную охрану в установленном порядке.

      107. До прибытия пожарной охраны нужно принять меры по эвакуации людей, имущества и приступить к тушению пожара.

      108. Работникам следует организовать встречу с подразделениями пожарной охраны и оказать им помощь в выборе кратчайшего пути для подъезда к очагу пожара.

      109. Для обеспечения безопасности личного состава работник должен сообщить подразделениям пожарной охраны, привлекаемым для тушения пожара, необходимые сведения об имеющихся вблизи либо непосредственно в очаге пожара опасных (взрывоопасных), взрывчатых, сильнодействующих ядовитых веществах.

      110. Работники должны оказывать содействие пожарной охране при тушении пожара.

     


  Приложение 1
к Правилам по безопасности и охране труда
на авиационно-химических работах
и при работе со специальными жидкостями

      Способы обработки поверхностей

      при проливе специальных жидкостей

      __________________________________________________________________________

      Наименование | Пролив на пол | Пролив на

      спецжидкостей | | оборудование

      --------------------------------------------------------------------------

      Жидкости: "Арктика", "Арктика- Cобрать при помощи Собрать при помощи

      200", "Арктика-ДГ", "OCTAFLO песка или опилок, ветоши, загрязненную

      EG", "CT2", креолин фенольный, загрязненное место поверхность промыть

      ПВК-жидкость "И", этиловый промыть большим большим количеством

      спирт (головная фракция), количеством воды, воды и протереть

      этилцеллозольв опилки закопать в насухо

      безопасном месте

      -------------------------------------------------------------------------

      Средства моющие: "Аэрол", Cобрать при помощи Собрать при помощи

      "Вертолин-74", "МС-8", "МС-15", совка или ветоши, ветоши, загрязненную

      "Полинка", "Синвал", "Демос", загрязненное место поверхность промыть

      моноэтаноламин, триэтаноламин промыть водой водой и протереть

      насухо

      -------------------------------------------------------------------------

      Ацетон, бензол, бензин "Б-70", Cобрать при помощи Собрать при помощи

      бензин (марка БР-1, БР-2) песка или опилок, ветоши, загрязненную

      бутилацетат, жидкость "АМ- загрязненное место поверхность продуть

      70/10", керосин авиационный продуть сжатым сжатым воздухом,

      (ТС-1), ксилол каменноугольный, воздухом, опилки ветошь сжечь в

      Нефрас-С 50/170, ПВК-жидкости: сжечь в безопасном безопасном месте

      "И-М", растворители: "Р-4", месте, песок

      "Р-5", "Р-6", "Р-40", "РКБ-1", закопать

      "645", "646", "647", "648",

      "550", "651", "Сольвент",

      смывка "СД (СП)", спирты:

      бутиловый, изобутиловый,

      изопропиловый, метиловый,

      этиловые (технический,

      очищенный марки "А"), толуол,

      трихлорэтилен, уайт-спирит,

      этилацетат

      -------------------------------------------------------------------------

      Смывка "АФТ-1" Собрать при помощи Собрать при

      песка или опилок, помощи ветоши,

      загрязненное место загрязненную

      промыть бензином поверхность

      "Б-70" и продуть промыть бензином

      сжатым воздухом, "Б-70" и продуть

      опилки сжечь в сжатым воздухом

      безопасном месте

      -------------------------------------------------------------------------

      Метиленхлорид, смывка "АС-1", Собрать при помощи Собрать при помощи

      смывка "СНБ-9" песка или опилок, ветоши, загрязненную

      загрязненное место поверхность продуть

      продуть сжатым сжатым воздухом,

      воздухом, песок ветошь закопать

      (опилки) закопать

      -------------------------------------------------------------------------

      Кислота олеиновая Собрать при помощи Собрать при помощи

      ("Б" и "В") скребка, загрязнен- ветоши, загрязненную

      ное место промыть поверхность продуть

      бензином "Б-70" и сжатым воздухом

      продуть сжатым и промыть бензином

      воздухом "Б-70"

      -------------------------------------------------------------------------

      Кислоты: азотная, соляная, Собрать при помощи Собрать при помощи

      серная асбеста, загрязнен- асбеста, осторожно

      ное место осторожно промыть водой и

      промыть большим нейтрализовать

      количеством воды, насыщенным водным

      после чего засыпать раствором

      кальцинированной кальцинированной

      содой, асбест соды

      закопать

      ____________________________________________________________________

     


      Приложение 2

      к Правилам по безопасности и охране труда

      на авиационно-химических работах

      и при работе со специальными жидкостями

      Предлагаемый состав аптечки для оказания

      первой помощи при работе со специальными жидкостями

      __________________________________________________________________________

      Наименование | Количество

      --------------------------------------------------------------------------

      1. Английская соль 200 грамм

      2. Бинт (стерильный) 100 мм х 5 м 5 штук

      3. Борная кислота, 3-процентный раствор 200 миллилитров

      4. Вата (хирургическая) стерильная 100 грамм

      5. Ванночка глазная 1 штук

      6. Глауберова соль 200 грамм

      7. Индивидуальный перевязочный пакет 3 штук

      8. Йод, спиртовой раствор в ампулах 30 ампул

      9. Магнезия жженая 150 грамм

      10. Мазь Вишневского 100 грамм

      11. Марганцевокислый калий 10 грамм

      12. Мензурка (для выдачи лекарств) 1 штук

      13. Мыльная вода 2 литра

      14. Натр двууглекислый (сода питьевая) 150 грамм

      15. Натр едкий, 1-процентный раствор 2 литра

      16. Нашатырный спирт в ампулах 10 ампул

      17. Перекись водорода, 3-процентный раствор 50 грамм

      18. Пипетка глазная 2 штук

      19. Сульфат меди 200 грамм

      20. Термометр 1 штук

      21. Уголь для промывания желудка 200 грамм

      22. Эфирно-валериановые капли 25 грамм

      23. Спирт этиловый, 76-процентный раствор 200 грамм

      24. Перевязочные и другие вспомогательные

      материалы (бинт, бинт стерильный, бинт

      эластичный, вата) по 2 упаковки

      ____________________________________________________________________

     


      Приложение 3

      к Правилам по безопасности и охране труда

      на авиационно-химических работах

      и при работе со специальными жидкостями


      Характерные симптомы отравления и поражения

      спецжидкостями и меры по оказанию первой помощи

      __________________________________________________________________________

      Спецжидкость | Симптомы отравления | Первая помощь

      | и поражения |

      --------------------------------------------------------------------------

      Рабочие жидкости

      --------------------------------------------------------------------------

      Масло "АМГ-10", При попадании на кожу - Снять жидкость с кожи

      "АМГ-10Б" покраснение, тампоном, смоченным

      зуд, жжение. бензином, затем обмыть

      пораженный участок

      водой с мылом.

      Жидкость АМ-70/10 При попадании жидкости Промыть глаза большим

      в глаза - резкая боль, количеством воды

      покраснение,

      слезотечение

      --------------------------------------------------------------------------

      Жидкость При попадании на кожу - Промыть пораженный

      "Гидроникойл покраснение, зуд, участок кожи водой с мылом.

      FH 51" жжение.

      При попадании жидкости Промыть глаза большим

      в глаза - резкая боль, количеством воды,

      покраснение, в случае необходимости

      слезотечение обратиться к врачу.

      При попадании в желудочно-

      кишечный тракт -

      не применять рвотных

      средств. Как правило,

      необходимости в применении

      особых мер нет.

      При вдыхании паров -

      вынести пострадавшего

      на воздух


      Жидкости "НГЖ-4" При вдыхании - состояние Вынести пострадавшего

      и "НГЖ-5у" опьянения, в тяжелых на свежий воздух, при

      случаях - потеря тяжелых отравлениях -

      сознания сделать искусственное

      дыхание


      При попадании на кожу - Промыть теплой водой

      резкое покраснение, с мылом или водным

      жжение раствором стирального

      порошка в концентрации

      1-2 грамма на 1 литр

      воды. Обработка кожи

      содой не допускается

      --------------------------------------------------------------------------

      Технические моющие средства

      --------------------------------------------------------------------------

      Средства моющие: При попадании на кожу - Промыть теплой водой

      "Аэрол"; покраснение, чувство с мылом пораженный участок

      "Вертолин-74"; жжения. кожи

      Кислота олеиновая;

      МС-8,МС-15; При попадании в глаза - Промыть глаза большим

      "Полинка"; покраснение, количеством воды

      "Синвал"; слезотечение, боль

      триэтаноламин

      При вдыхании высоких Вывести пострадавшего

      концентраций паров на свежий воздух

      или аэрозолей -

      состояние опьянения,

      потеря ориентации

      --------------------------------------------------------------------------

      Креолин фенольный При попадании на кожу - Обмыть пораженный участок

      каменноугольный; покраснение, зуд, кожи теплой водой с мылом

      моноэтаноламин; чувство жжения

      концентрат

      жидкости СТ-2 При попадании в глаза - Промыть глаза большим

      покраснение, резкая количеством воды

      боль, слезотечение


      При вдыхании паров - Вынести пострадавшего

      головная боль, на свежий воздух, при

      головокружение, шум тяжелых отравлениях -

      в ушах. При приеме сделать искусственное

      внутрь - тошнота, дыхание. При попадании

      рвота, боль в животе, внутрь - промыть желудок

      судороги теплой водой с глауберовой

      солью (30 грамм на 1 литр

      воды)

      --------------------------------------------------------------------------

      Смывки

      --------------------------------------------------------------------------

      Смывки: При попадании на кожу - Удалить жидкость с кожи

      "АС-1"; "АФТ-1"; чувство жжения, боль, ватным тампоном, обмыть

      "СНБ-9" покраснение теплой водой с мылом


      При вдыхании паров - Вывести пострадавшего на

      головная боль, состояние свежий воздух, дать крепкий

      опьянения, расстройство чай или кофе

      равновесия


      В тяжелых случаях При тяжелых отравлениях -

      тошнота, рвота, дать вдохнуть нашатырный

      расстройство дыхания, спирт, сделать искусствен-

      потеря сознания. ное дыхание, тепло укрыть

      --------------------------------------------------------------------------

      Смывка "СД (СП)" При попадании на кожу Промыть глаза или обмыть

      или глаза - резкая боль пораженный участок кожи

      теплой водой или 2-х

      процентным раствором

      питьевой соды

      При вдыхании паров - Вынести пострадавшего

      головная боль, на свежий воздух, дать

      сонливость, валериановые капли.

      утомляемость

      При вдыхании паров При тяжелых отравлениях -

      высокой концентрации - дать вдохнуть нашатырный

      потеря сознания спирт, сделать искусствен-

      остановка дыхания ное дыхание, тепло укрыть.

      После восстановления

      нормального дыхания дать

      крепкий чай или кофе.

      Применение адреналина

      противопоказано

      --------------------------------------------------------------------------

      Растворители

      -------------------------------------------------------------------------

      Ацетон При вдыхании паров и Вывести пострадавшего на

      при попадании внутрь - свежий воздух, дать

      головокружение, состоя- вдохнуть нашатырный спирт,

      ние опьянения, слабость, внуть валериановые капли,

      кашель. В тяжелых крепкий чай или кофе,

      случаях - тошнота, тепло укрыть

      рвота, слезотечение,

      боли в желудке

      --------------------------------------------------------------------------

      Бензин Б-70; При вдыхании паров - Вывести пострадавшего

      бензин (марка БР-1, возбуждение, состояние на свежий воздух,

      БР-2); опьянения, головокру- дать валериановые

      нефрас-С; жение, головная боль капли

      уайт-спирит

      При вдыхании паров При тяжелых

      высокой концентрации - отравлениях -

      нарушение дыхания, сделать искусственное

      потеря сознания. дыхание, дать креп-

      кий чай или кофе,

      тепло укрыть


      При попадании внутрь - При приеме внутрь -

      рвота, боли в животе промыть желудок

      водой, дать активи-

      рованный уголь


      При попадании в глаза - Промыть глаза 2-х

      жжение, боль процентным раствором

      питьевой соды

      -------------------------------------------------------------------

      Бензол При вдыхании паров - Вынести пострадавшего

      головная боль, голово- на свежий воздух,

      кружение, возбуждение, дать вдохнуть наша-

      тошнота тырный спирт,

      сделать искусствен-

      ное дыхание, тепло

      укрыть.


      В тяжелых случаях - При приеме внутрь -

      слабость, бледность промыть желудок

      кожных покровов, одышка, водой, дать активи-

      кровотечение из носа, рованный уголь

      расстройство дыхания,

      потеря сознания, судороги.

      При приеме внутрь -

      чувство жжения во рту,

      боль в области желудка,

      рвота, головная боль

      -------------------------------------------------------------------

      Бутилацетат; При попадании на кожу - Удалить жидкость

      чувство жжения, ватным тампоном и

      этилацетат покраснение обмыть пораженный

      участок кожи теплой

      водой с мылом


      При попадании в глаза - Промыть глаза

      резкая боль, большим количеством

      слезотечение. воды


      При вдыхании паров - Вывести пострадавшего

      кашель, головокружение, на свежий воздух,

      тошнота, рвота, в тяжелых случаях -

      расстройство дыхания сделать искусствен-

      ное дыхание, промы-

      вание желудка

      --------------------------------------------------------------------

      Керосин: При вдыхании паров высо- Вывести

      авиационный, кой концентрации - пострадавшего на

      осветительный, головокружение, голов- свежий воздух, дать

      технический ная боль, возбуждение, валериановые капли

      состояние слабого

      опьянения

      -------------------------------------------------------------------

      Ксилол камен- При вдыхании паров - Вывести пострадав-

      ноугольный головокружение, шего на свежий воз-

      слабость, сонливость дух, дать валериа-

      новые капли и вдох-

      нуть нашатырный

      спирт

      В тяжелых случаях -

      В тяжелых случаях - искусственное дыха-

      кровотечение из носа, ние, кислород; после

      расстройство или оста- восстановления норма-

      новка дыхания, потеря льного дыхания дать

      сознания крепкий чай или кофе

      При попадании в

      При попадании в глаза - глаза - промыть

      резкая боль, слезотече- большим количеством

      ние воды или 2-х

      процентным раствором

      питьевой соды

      -------------------------------------------------------------------

      Метиленхлорид При вдыхании - головная Вынести пострадавшего

      боль, слабый и редкий на свежий воздух

      пульс, расстройство

      дыхания


      В тяжелых случаях - В тяжелых случаях -

      рвота, остановка дыхания, сделать искусствен-

      потеря сознания ное дыхание, тепло

      укрыть

      При попадании внутрь - При приеме внутрь -

      боли в области живота, промыть желудок

      рвота водой с активиро-

      ванным углем, дать

      0,5 грамма сульфата

      меди

      -------------------------------------------------------------------

      Метилхлорформ При вдыхании - кашель. Вывести пострадав-

      (марка "Б") При вдыхании высоких шего на свежий

      концентраций чувство воздух, дать вале-

      слабого опьянения, риановые капли.

      головокружение.

      При попадании в глаза - Промыть глаза большим

      слезотечение количеством воды

      -------------------------------------------------------------------

      Растворители и При попадании в глаза - Промыть глаза боль-

      разбавители: резкая боль, слезотече- шим количеством воды

      "Р-4","Р-5", ние

      "Р-65Р-7", "Р-40", При попадании на кожу - Удалить жидкость

      "РКБ-645", "646", чувство слабого жжения ватным тампоном и

      "647", "648", обмыть пораженный

      "650", "651" участок кожи теплой

      "Сольвент" водой с мылом.

      При вдыхании паров - Вывести пострадав-

      головная боль, голово- шего на свежий воз-

      кружение, кашель, дух, дать крепкий

      тошнота чай или кофе,

      валериановые капли,

      тепло укрыть.

      В тяжелых случаях - В тяжелых случаях -

      рвота, расстройство сделать искусствен-

      дыхания, потеря сознания ное дыхание,

      кислород

      --------------------------------------------------------------------


      Спирты: При вдыхании высоких Вывести пострадав-

      бутиловый, концентраций - шего на свежий воз-

      изобутиловый, слезотечение, кашель, дух, в тяжелых

      изопропиловый тошнота, рвота, наруше- случаях - сделать

      ние функции зрения искусственное дыха-

      (двойное видение). ние. При раздражении

      В тяжелых случаях - бред, глаз - промыть их

      потеря сознания, 3-процентным раство-

      расстройство дыхания. ром борной кислоты.

      При приеме внутрь - При приеме внутрь -

      тошнота, рвота, иногда промыть желудок

      боли в области живота водой, дать активи-

      рованный уголь

      --------------------------------------------------------------------


      Спирт метиловый При вдыхании высоких При попадании на

      (метанол) концентраций - головная кожу пораженные

      боль, тошнота, бледность места обмыть большим

      кожных покровов. Состоя- количеством воды.

      ние опьянения не харак-

      терно.

      При приеме внутрь - При приеме внутрь -

      сильнейшие боли в облас- промыть желудок

      ти живота, расстройство водой, дать активи-

      зрения, рвота, судороги, активированный

      расстройство дыхания, уголь

      потеря сознания.

      Яд - смертельная доза При подозрении на

      при приеме внутрь - 10 прием внутрь или при

      мл. первых симптомах

      немедленно вызвать

      медицинскую помощь

      --------------------------------------------------------------------


      Спирты этиловые При вдыхании высоких Вывести пострадав-

      концентраций - головная шего на свежий воз-

      боль, чувство опьянения дух, дать вдохнуть

      нашатырный спирт.

      Промыть желудок боль-

      шим количеством

      При приеме внутрь - воды

      возбуждение, покраснение,

      затем бледность лица,

      тошнота, рвота.

      В тяжелых случаях -

      В тяжелых случаях - сделать искусственное

      холодный пот, замедление дыхание

      дыхания, судороги, пена

      на губах, расширенные

      зрачки, потеря сознания

      --------------------------------------------------------------------


      Толуол При попадании на кожу - При попадании на

      чувство жжения, боль кожу удалить жид-

      кость ватным там-

      ном и обмыть водой

      с мылом.

      При попадании в глаза - При попадании в

      резкая боль, глаза - промыть

      слезотечение большим количеством

      воды или 2-х про-

      центным раствором

      питьевой соды.

      При вдыхании паров - Вынести пострадав-

      состояние опьянения, шего на свежий воз-

      головная боль, тошнота, дух, дать крепкий

      рвота. При вдыхании па- чай или кофе, дать

      ров высокой концентрации вдохнуть нашатырный

      возможна мгновенная спирт

      потеря сознания, судороги


      В тяжелых случаях - В тяжелых случаях -

      расстройство чувства сделать искусствен-

      равновесия, потеря ное дыхание

      сознания

      --------------------------------------------------------------------


      Трихлорэтилен При вдыхании паров - Вынести пострадав-

      головная боль, тошнота, шего на свежий

      рвота, редкий и слабый воздух.

      пульс.

      В тяжелых случаях и при При тяжелых

      приеме внутрь - отравлениях - сделать

      расстройство или оста- искусственное дыха-

      новка дыхания, потеря ние, тепло укрыть.

      сознания При попадании внутрь -

      промыть желудок

      водой, дать постра-

      давшему 0,5 грамм

      сульфат меди.

      При раздражении сли-

      зистой оболочки глаз -

      промыть 2-х процент-

      ным раствором

      питьевой соды.

      --------------------------------------------------------------------


      Этилцеллозольв, При вдыхании паров - Вывести пострадав-

      чувство слабого опьяне- шего на свежий воз-

      ния, слезотечение. дух.

      Растворитель При приеме внутрь - Промыть желудок водой

      "Р-60" затруднение дыхания, или 2-х процентным

      головные боли, потеря раствором питьевой

      сознания соды, тепло укрыть

      --------------------------------------------------------------------

      Противообледенительные жидкости

      --------------------------------------------------------------------

      Жидкости При вдыхании паров - Вывести пострадав-

      "Арктика", головная боль, голово- шего на свежий воз-

      "Арктика-200", кружение, тошнота, дух, дать вдохнуть

      "Арктика-ДГ" бледность кожи лица. нашатырный спирт.

      При приеме внутрь - При приеме внутрь -

      рвота, боли в животе и промыть желудок

      пояснице, сильная жажда, водой, дать активи-

      дрожь в руках и ногах, рованный уголь и

      желтушность кожи, валериановые капли,

      потеря сознания положить на живот

      грелку.

      --------------------------------------------------------------------

      Противоводокристаллизационные жидкости

      --------------------------------------------------------------------

      ПВК-жидкость См. этилцеллозольв См.этилцеллозольв

      ПВК-жидкость См. бутанол См. бутанол

      ПВК-жидкости "И-М" См. метанол См. метанол

      --------------------------------------------------------------------

      Химические реактивы

      --------------------------------------------------------------------

      Кислоты:

      азотная, серная, При вдыхании паров Вынести пострадав-

      соляная высокой концентрации - шего на свежий воз-

      боль в носоглотке, резь дух. Промыть пора-

      в глазах, слюно-слезо- женные участки кожи

      течение. и глаза 2-х процент-

      ным раствором питье-

      вой соды.

      При приеме внутрь - При приеме внутрь -

      резкие боли в области осторожно промыть

      рта, затрудненное глота- желудок водой (при

      ние, боли в животе, кровавой рвоте

      рвота с кровью, упадок промывание противо-

      сердечной деятельности, показано), обильное

      расстройство дыхания, питье со льдом и

      потеря сознания щелочами, положить

      на живот лед

      ----------------------------------------------------------------------------

      Натр едкий При приеме внутрь - При приеме внутрь -

      ожоги слизистой рта, осторожно промыть

      слюнотечение, затрудне- желудок водой (при

      ние глотания, рвота, кровавой рвоте про-

      иногда с кровью, резкая мывание

      боль в животе, потеря противопоказано),

      сознания обильное питье со

      льдом

      ----------------------------------------------------------------------------