Жалпы бiлiм беретiн пәндер бойынша ғылыми жарыстарын өткiзу ережелерiн бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2004 жылғы 11 қарашадағы N 901 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2004 жылғы 13 желтоқсанда тіркелді. Тіркеу N 3265. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгінің 2007 жылғы»28 желтоқсандағы N 668 бұйрығымен

Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым министрлiгінің 2007.12.28. N 668 Бұйрығымен.

"Бiлiм туралы" Қазақстан Республикасының Заңына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" Қазақстан Республикасының Заңын iске асыру жөнiндегi шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Премьер-Министрiнiң 2004 жылғы 22 қазандағы N 319-ө өкiмiн орындау үшiн БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса берiлiп отырған Жалпы бiлiм беретiн пәндер бойынша ғылыми жарыстарын өткiзу ережелерi бекiтiлсiн.
2. Орта бiлiм департаментi (Есбосынова С.Б.) белгiленген тәртiппен осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркелуiн қамтамасыз етсiн.
3. Осы бұйрық мемлекеттiк тiркеуден өткен күннен бастап күшiне енедi.
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Бiлiм және ғылым вице-министрi К.Шәмшидиноваға жүктелсiн.

Министр

Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2004 жылғы 11 қарашадағы
N 901 бұйрығымен бекітілген

Жалпы білім беретін пәндер бойынша ғылыми
жарыстарын өткізу ережесі

1. Жалпы ережелер

1. Жалпы білім беретін пәндер бойынша ғылыми жарыстарын (бұдан әрі - ғылыми жарыстар) жыл сайын Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі атынан (бұдан әрі - Министрлік) өткізеді.

2. Жарыстардың негізгі мақсаттары мен міндеттері:
1) оқушылардың ғылыми-зерттеу және оқу-танымдық жұмыстарын ынталандыру;
2) ой еңбегінің беделін арттыру;
3) ең талантты және дарынды жас зерттеушілерді іріктеу және оларға қолдау көрсету;
4) Қазақстан Республикасының интеллектуалдық әлеуетін қалыптастыруға ықпал ету болып табылады.

3. Ғылыми жарыстары төрт кезеңде өтеді:
1) бірінші кезең - мектептік;
2) екінші кезең - облыстық (Алматы және Астана қалаларының мектептері мен республикалық мектептер жарыстары мәртебесі жағынан облыстық жарыстармен теңестіріледі);
3) үшінші кезең - іріктеу кезеңі екі турда өтеді:
бірінші тур - бейінді пән бойынша тестілеу;
екінші тур - жобаны алдын ала сараптау;
4) төртінші (қорытынды) кезең - республикалық.

4. Ғылыми жарыстардың бірінші кезеңін өткізу мерзімі облыстық, Астана және Алматы қалаларының білім басқармаларының (департаменттерінің) бұйрықтарымен белгіленеді. Жарыстардың екінші-төртінші кезеңдерін ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасы Білім және ғылым Министрінің (бұдан әрі - Министр) бұйрығымен белгіленген мерзімде өткізіледі. Осы Ереженің 1 қосымшасына сәйкес ғылыми жарыстар өткізілетін пәндер тізбесі Министрдің бұйрығымен бекітіледі.

2. Жарыстарға қатысушылар

5. Ғылыми жарыстарының бірінші кезеңіне оқушылардың ғылыми қоғамдарының немесе ғылыми жетекшілерінің ұсынуымен 8-11 сынып оқушылары қатыса алады. Командалық жобаны екі оқушы ғана орындай алады.

6. Ғылыми жарыстардың екінші кезеңіне бірінші кезең жүлдегерлері қатысады, олар ғылыми жетекшінің пікірі және қоса жүретін құжаттары (өтінім, мектептің есебі, ғылыми зерттеу журналы) жұмыстарын (жобалары) ұсынады. Ғылыми жобалардың тақырыптары ағымдағы жылғы 20 қыркүйектен кешікпей тіркелуі керек.

7. Жарыстың екінші кезеңіне қатысу үшін өтінім облыстық, Астана және Алматы қалаларының білім басқармаларына (департаменттеріне) жарыс басталардан кемінде 15 күн бұрын тапсырылуға тиіс.

8. Ғылыми жарыстарының іріктеу кезеңіне қатысуға үмітті - облыстық, Астана, Алматы қалалары мектеп оқушыларының ғылыми жобалары жарыстарының жүлдегерлері, сондай-ақ ғылыми-техникалық жарыстардың жеңімпаздары әр секция бойынша бір жобадан ғана қатыса алады.

3. Жарыстардың сараптау комиссиясы

9. Әр секцияның сараптау комиссиясының құрамына ғылымның осы саласы бойынша кемінде бес ғалым (маман) кіреді. Сараптау комиссиясының құрамы ғылыми жарыстардың тиісті кезеңін ұйымдастыратын ұйымның бұйрығымен бекітіледі.

10. Iріктеу кезеңінің комиссиясы (осы Ережеге сәйкес 2-қосымша) сәйкес бағалау өлшемдері бойынша ғылыми жобаларды қарап, әрбір жобаны рецензиялайды және республикалық кезеңге қатысушылардың тізімін анықтайды.

4. Ғылыми жарыстардың үшінші, төртінші
кезеңдерін өткізу

11. Үшінші кезең екі турда өткізіледі:
бірінші тур - бейіндік пәндер бойынша тестілеу. Облыстардың, Астана және Алматы қалаларының ғылыми жарыстарының жүлдегерлері үшін, екінші кезеңнің қорытындылары хабарланған соң секцияға сынып пен сәйкес осы пәнді тереңдетіп оқыту бағдарламасы бойынша (осы Ережеге сәйкес 3-қосымша) бейіндік пәннен тестілеуден өткізіледі.
Республикалық әдістемелік кеңес дайындаған тест 60 сұрақтан тұрады (120 балл), оны орындауға 2 астрономиялық сағат беріледі.
Алдын ала сараптауға авторлары тестілеудің жалпы балл санынан 50%-дан төмен емес балл жинаған жобалар ғана жіберіледі. Iріктеу кезеңін қорытындылағанда тестілеуде алған баллдар қосылмайды.
Командалық жобалар үшін өтеу балы жоба авторлары жинаған орташа баллдың арифметикалық саны болып табылады, екінші тур - жобаларды алдын ала сараптау, оны іріктеу кезеңінің сараптамалық комиссиясы жүргізеді.

12. Төртінші кезеңге қатысушылардың тізімін Министрлік бекітеді және бекітілгеннен соң үш күн ішінде облыстық, Астана және Алматы қалаларының білім басқармаларының (департаменттерінің) назарына жеткізіледі.
Iріктеу кезеңінің қорытындыларынан кейін апелляция өткізілмейді.

13. Төртінші кезең - жобаны қорғау және 5-бөлімнің талаптарға сәйкес безендірілген стенд материалын ұсыну. Жобаны қорғау кезінде авторға (біріккен авторларға) баяндама үшін 10-15 минут беріледі.
Жобаны алдын ала сараптауда алынған баллдарды есепке ала отырып республикалық ғылыми жарыстарының қорытындылары шығарылады.
Республикалық кезеңнен кейін апелляция жүргізілмейді.

5. Жарыстарға ұсынылатын ғылыми жобалар мен
оларды ресімдеуге қойылатын талаптар

14. Ғылыми жарыстарына мынадай жұмыстар ұсынылуы:
1) ғылымның осы саласындағы фактілерді, құбылыстарды және жаңалықтарды, оның бұрын танылмаған жекелеген қырларын ашатын;
2) практикалық міндеттерді шешуге жаңалықтар әкелетін, мектеп эксперименттерін жетілдіруде, өндірістік процестердің тиімділігін арттыруға ықпал ететін аппараттар, модельдер мен құралдар конструкцияларын ұсынатын;
3) әлеуметтік-экономикалық проблемаларды шешуге бағытталған компьютерлік модельдер және экономикалық-құқықтық негізі бар жобалар;
4) кәмелетке толмағандар үшін рұқсат етілмейтін аппаратура пайдаланған жағдайда, жануарларға қатігездік көрсетілетін, адам денсаулығы және жануарлар үшін зиян келтіретін заттарды (улы, радиоактивтік, канцорегендік және мутагендік әсері бар зерттелмеген биологиялық белсенді қосылыстар, адам және жануарлар үшін патогенді немесе шартты патогенді заттар микроағзалар, вирустар, ішімдік, никотин) пайдалануға байланысты эксперименттер бар жұмыстар жіберілмейді;
5) ғылыми жарыстарда бұрын қаралған және қорғалған жобалар жарыстарға қатысуға жіберілмейді.

15. Ғылыми жобаларды ресімдеуге қойылатын талаптар:
1) жоба мәтіні компьютерде басылуы керек және мынандай құрылымнан тұрады:
титул парағы;
мазмұны;
қазақ немесе орыс тілдерінде абстракты (аннотация) (жобаның қай тілде дайындалғанына байланысты), сондай-ақ ағылшын тілінде жазылады;
кіріспе;
зерттеу бөлімі;
қорытынды;
пайдаланылған әдебиеттер тізімі;
2) титул парағында мыналар көрсетіледі:
жұмыс орындалған ұйымның толық атауы, қаласы, мектебі;
автордың (біріккен автордың) тегі, аты, сыныбы;
жұмыстың атауы;
жұмыстың дайындалған бағыты, секциясы;
жетекшінің тегі, аты, әкесінің аты;
қаласы (жарыстың өтетін жері), жылы;
3) абстракт (аннотация) (250 сөзден артық емес) мыналарды қоса алғанда, жобаның қысқаша мазмұнын білдіреді:
зерттеудің мақсатын;
гипотезасын;
кезеңдерін, зерттеудің рәсімін;
эксперименттің әдістемесін;
зерттеудің жаңалығын және дербестік дәрежесін;
жұмыстың нәтижесін және қорытындысын;
нәтижелерді практикалық қолдану салаларын;
4) кіріспеде (екі беттен артық емес) мыналар келтіріледі: зерттеу тақырыбының өзектілігін, жұмыстың мақсаты (міндеті), алға қойылған міндеттерді шешу әдісі қысқаша көрсетіледі;
5) жұмыстың зерттеу бөлімі (20 беттен артық емес) жеке бөлімдерден (параграфтардан) тұруы мүмкін және мына құрылымда:
Таңдап алынған жұмысты атқарудың қажеттілігіне көз жеткізу және мақсатын (міндетін) құрастыруға мүмкіндік беретін; таңдалған тақырып бойынша нәтижелерге талдама шолу жасау;
алға қойылған міндеттерді шешудің әдістерін сипаттау;
жұмыстың нәтижесі және оны талқылау;
безендірілген материал (сызбалар, кестелер, фотосуреттер және суреттер т.б.);
6) пайдаланылған әдебиетке сілтемені төртбұрышты жақшада беру керек, мысалы [4]. Мәтінде кездесетін сілтемелерге орай нөмірлеу жүйелі болуы керек;
7) қорытынды (бір беттен артық емес) негізгі жұмыстың нәтижелері (1-5) және олардың негізінде жасалған қорытындыларын (1-2), жұмыстың нәтижелерін ғылыми және практикалық мақсаттарға пайдалану жөніндегі ұсыныстарды қамтиды;
8) пайдаланылған әдебиеттер жұмыс соңында жалпы тізіммен мынандай тәртіпте беріледі:
автордың тегі және қысқартылған аты-жөні;
мақаланың және журналдың аты (журналдық мақалалар үшін);
журналдың, кітаптың аты;
басып шығарылған орны және баспа (кітаптар үшін);
басылған жылы, шығу нөмірі, беті;
9) әрбір жұмыста таңдалған тақырыптың өзектілігі, автордың жұмысқа сіңірген жеке еңбегі, жұмыстың кемшіліктері және нәтижелерін әрі қарай пайдалану жөніндегі ұсыныстар сөз болған жетекшінің пікірі қоса берілуі керек;
10) республикалық ғылыми жарыстардың төртінші кезеңіне (баяндамаға) 135х125 (см) ² көлемдегі стендке орналастыратындай етіп демонстрациялық материалдарды жасау ұсынылады.

16. Стендті ресімдеуге қойылатын талаптар:
стендтің жоғарғы жағына көлденеңінен абстракты, қатысушының тегін, жасын, мектебінің, қаласының, облысының атын орналастыру қажет;
стендтегі материал жұмыстың мазмұнын айқындайтын, талғаммен ресімделген болуы керек, нөмірленген кестелер, фотосуреттер, суреттер, диаграммалар, қорытындылар болуы тиіс;
мазмұнын дайындау кезінде негізінен назарды жоба авторының алған нәтижелерін көрсетуге аудару қажет.

17. Ғылыми жетекші алынған нәтижелердің нақтылығы мен мүлтіксіздігіне, жұмыс диплом жұмыстарынан, магистрлық және кандидаттық диссертациялардан, ғылыми ұжымдардың есептерінен көшірілген нәтижелер жоқтығына дербес жауапкершілік алады. Оқушы жаңа білім мен өз бетінше зерттеу қызмет дағдыларын ала отырып өз қолынан келетін жұмысты орындау керек.

6. Жеңімпаздарды марапаттау

18. Облыстық, Астана және Алматы қалалары жарыстарының жеңімпаздары, облыстық, Астана және Алматы қалалары білім басқармаларының (департаменттерінің) бұйрығы негізінде бірінші дәрежелі, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталады.

19. Оқушылардың республикалық ғылыми жарыстарының төртінші кезеңінде әр секциядан алтыдан артық емес үздік жобалар Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің бұйрығы негізінде бірінші, екінші және үшінші дәрежелі дипломдармен марапатталады.

7. Халықаралық ғылыми жарыстары

20. Ғылыми жарыстарының қорытындылары бойынша халықаралық жарыстарға қатысу үшін кандидаттарды іріктеу жұмыстары жүргізіледі.

21. "Дарын" РҒПО-ның ұсынысымен Министрлік оқушыларды халықаралық ғылыми жобалар жарыстарына дайындау және оларды алып жүру үшін ғылыми жетекшісін Қазақстанның құрама командасының жетекшісін тағайындайды. Ғылыми жетекшіге команда дайындығының сапасы мен деңгейі үшін жауапкершілік жүктеледі. Команда жетекшісіне команда мүшелерінің өмірі мен денсаулығы үшін жауапкершілік жүктеледі.

22. "Дарын" РҒПО шығу құжаттарын ресімдейді және қатысушылар мен команда жетекшілерін республикалық бюджеттен беретін қаражаттардан іссапар қаражаттарымен қамтамасыз етеді.

Жалпы білім беретін пәндер
бойынша ғылыми жарыстарды
өткізу ережелеріне 1-қосымша

Ғылыми жарыстар өткізілетін пәндер

___________________________________________________________________
N | Бағыты | Пәндері
___________________________________________________________________
1. Физика физика
2. Техника физика
3. Жер және космос туралы ғылымдар физика
4. Математика математика
5. Қолданбалы математика математика
6. Информатика математика
7. Биология биология
8. Химия химия
9. Адам денсаулығы және қоршаған
ортаны қорғау биология
10. Тарих тарих
11. Өлкетану география және тарих
12. Әдебиет әдебиет
13. Этномәдениеттану тарих және әдебиет
14. Тіл білімі қазақ тілі немесе
орыс тілі
___________________________________________________________________

Жалпы білім беретін пәндер
бойынша ғылыми жарыстарды
өткізу ережелеріне 2-қосымша

"Қазақстан-2030" стратегиясын іске асыруда
республиканың экономикалық және әлеуметтік-мәдени
дамуының модельдері атты ғылыми жарыстарға
ұсынылатын оқушылардың ғылыми-зерттеу жобаларын
бағалау өлшемдері
___________________________________________________________________
Бағаланатын |Мүмкін бағалар | Бағалау негіздемесі
өлшем | |
___________________________________________________________________
1. Шығармашылық 30 балл жеке Егер жоба автор(лар)ы проблеманы
қабілеттілік жоба үшін, шешудің жаңа ғылыми әдіс-тәсілін
25 балл жасауда шығармашылық қабілеттілік
командалық танытса, жеке жоба үшін 25-30,
жоба үшін командалық жоба үшін 20-25 балл
қойылады.
Егер автор(лар) мәліметтерді
талдаудың жаңа қондырғылар жасау
немесе жаңа тәсілін қолдануда
шығармашылық қабілеттілік танытса,
жеке жоба үшін 20-25, командалық
жоба үшін 15-20 балл қойылады.
Егер автор(лар) мәліметтерді
өзінше түсіндіруде шығармашылық
қабілеттілік танытса, жеке жоба
үшін 10-20, командалық жоба үшін
10-15 балл қойылады.
Егер жоба реферативті сипатта
болса 10 баллға дейін қойылады.

Ғылыми ойлау 30 балл жеке Жекелеген өлшемдердің әрбірі жеке
жоба үшін, жоба 3 балл және командалық жоба
25 балл үшін 2,5 балл көлемінде
командалық бағаланады. Ғылыми жоба үшін:
жоба үшін 1. қарастырылып отырған проблема
қаншалықты айқын және нақты
ұсынылған;
2. жоспарланған ғылыми нәтиже алу
мүмкіндігі мол болуы үшін шешетін
міндет қаншалықты айқын
көрсетілген;
3. міндетті шешудің нақты жоспары
бар ма;
4. міндетті шешуде ауыспалылар
нақты анықталған ба;
5. автор нәтижелерді кезең-
кезеңімен тексеруден қажеттілігін
(егер ол қажет болса) көре алды ма
және оны дұрыс қолданды ма;
6. қорытындыны нақтылау үшін
мәліметтер сәйкес таңдалған ба;
7. автор(лар) мәліметтердің
қорытынды үшін шектеулілігін
мойындай ма;
8. автор (команда) қойылған
мәселені шешуде осы жоба
мүмкіндіктерінің шектелетінін
сезіне ме;
9. автордың (команда) мәселені
шешуге кепілдік беретін,
зерттеудің келесі кезеңі турасында
идеясы бар ма;
10. автор(лар) ғылыми
әдебиеттерден дәлелсіз келтіре ме,
әлде көпшілік әдебиеттерге
сүйенген бе; техникалық жобалар
үшін:
1. жұмыс мақсаты қаншалықты
айқын;
2. жаңалықтың әлеуетті
тұтынушылары бар ма;
3. нәтиже өмірде іске аса ма;
4. үнемді орындалған ба;
5. әлеуетті тұтынушыға тиімді ме;
6. нәтиже түпкілікті қойылған
мәселені шешуде жетістікпен
қолданыла ма;
7. техникалық шешімнің шын мәнінде
алдыңғы белгілі нұсқаларымен
салыстырғанда елеулі артықшылығы
бар ма;
8. нәтиже нақты жағдайда
тексерілген бе;
9. зерттеудің келесі кезеңіне
байланысты мәселені шешуге
кепілдік беретін автордың
(команданың) идеясы бар ма;
10. автор(лар) ғылыми,
әдебиеттерде дәлелсіз келтіре ме,
әлде көпшілік әдебиеттен ғана ма.

3. Қолданылған 15 балл жеке Егер жоба автор(лар)ы жұмыс
зерттеу әдісте- жоба үшін, барысында білімнің саласында
рінің тиімділігі 12 балл ко- мүлдем жаңа нәтижелер алуға
мандалық жоба мүмкіндік беретін қазіргі тиімді
үшін қондырғыларды немесе қазіргі
теориялық әдістерді пайдаланса,
жеке жоба үшін 10-15 балл,
командалық жоба үшін 10-12 балл
қойылады. 5-10 жеке және 5-10
командалық. Егер зерттеудің
бұрынғы (ескірген) әдістерін
пайдаланылып, бірақ жаңа нәтиже
шығарылса қойылады. Егер жоба
реферативті сипатта болса, 5 баллға
дейін қойылады.

4. Тақырыпты 15 балл жеке Бұл параметр үшін баға жекелеген
ашу дәрежесі жоба үшін, өлшемдер бойынша бағалар негізінде
(жете ашуы) 12 балл коман- қойылады:
далық жоба үшін 1. жұмыс жоспарланған деңгейге
дейін жеткізілген бе;
2. шешілетін проблема қаншалықты
толық қамтылған;
3. қорытынды жекелеген
экспериментке негізделген бе, әлде
қайталанған ба;
4. материал жобада қаншалықты
айқын және нақты берілген;
5. автор(лар) мәселені шешудің
басқа тәсілдерін біле ме;
6. автор(лар) зерттеліп отырған
тақырып бойынша ғылыми
әдебиеттермен қаншалықты таныс әр
өлшем бойынша жеке жобаға 2,5
балл, командалық жоба үшін 2 балл
қойылады

5. Шеберлігі 10 балл жеке Бұл параметр үшін баға жекелеген
шешендік, ұсы- жоба үшін, өлшемдер бойынша бағаларды ескере
нылатын мате- 10 балл коман- отырып қойылады:
риалдың сапасы, далық жоба үшін 1. автор(лар) жұмысты қандай
айқындылығы дәрежеде айқын және ұтымды баяндай
алады (3 балл);
2. баяндамада жоба мазмұны қандай
дәрежеде толық баяндалған
(2 балл);
3. жобаның негізгі жерлерін
қаншалықты баса көрсете алған
(1 балл);
4. жобада қолданылған
эксперименталдық мәліметтер
қаншалықты нақты және айқын
ұсынылған (1 балл);
5. жоба нәтижелері қаншалық айқын
және нақты көрсетілген (1 балл);
6. жоба нәтижелерін стенд
қаншалықты жақсы ұғындырады
(2 балл);

6. Команда мү- Барлығы Бұл параметр үшін баға жекелеген
шелерінің үй- 16 балл өлшемдер бойынша бағалар негізінде
лестіру деңгейі қойылады:
тек командалық 1. жалпы жұмыста әр қатысушының
жұмыстар үшін міндеттері қаншалықты айқын және
нақты белгіленген (4 балл);
2. команданың әр мүшесі команданың
барлық жұмысымен қаншалықты таныс
(3 балл);
3. аяқталған жұмыс команда
мүшелерінің күш-жігер үйлесімдігін
қаншалықты көрсетті (3 балл);
4. команданың әр мүшесі жоба
материалын қаншалықты жақсы
баяндайды (3 балл);
5. берілген жобаны командамен
орындаудың қажеттілігі қандай
болды (3 балл) немесе бұл
нәтижелерді жекелей алуға болатын
ба еді (0 балл).
___________________________________________________________________

(Әрбір өлшем үшін қойылатын максималды балдар көрсетілген)
БАРЛЫҒЫ: 100 балл

Жалпы білім беретін пәндер
бойынша ғылыми жарыстарды
өткізу ережелеріне 3-қосымша

Тестілеуді өткізу үшін бейіндік
пәндердің тізімі
___________________________________________________________________
N | Секциялар | Бейіндік пәндер
| | бойынша тестілеу
___________________________________________________________________
1. Физика физика
2. Техника физика
3. Жер және космос туралы ғылымдар физика
4. Математика математика
5. Қолданбалы математика математика
6. Информатика математика
7. Биология биология
8. Химия химия
9. Адам денсаулығы және қоршаған
ортаны қорғау биология
10. Тарих тарих
11. Өлкетану география және тарих
12. Әдебиет әдебиет
13. Этномәдениеттану тарих және әдебиет
14. Тіл білімі қазақ тілі немесе
орыс тілі
___________________________________________________________________

Об утверждении Правил проведения научных соревнований по общеобразовательным предметам

Приказ Министра образования и науки Республики Казахстан от 11 ноября 2004 года N 901. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 декабря 2004 года N 3265. Утратил силу приказом и.о. Министра образования и науки Республики Казахстан от 28 декабря 2007 года N 668.

Сноска. Приказ Министра образования и науки РК от 11 ноября 2004 года N 901 утратил силу приказом и.о. Министра образования и науки РК от 28 декабря 2007 года N 668 (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Во исполнение распоряжения Премьер-Министра Республики Казахстан от 22 октября 2004 года N 319-р "О мерах по реализации Закона Республики Казахстан "О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан "Об образовании" ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые Правила проведения научных соревнований по общеобразовательным предметам.
2. Департаменту среднего образования (Испусинова С.Б.) представить настоящий приказ в установленном порядке на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.
3. Настоящий приказ вступает в силу со дня государственной регистрации.
4. Контроль за исполнением данного приказа возложить на вице-министра образования и науки Республики Казахстан Шамшидинову К.Н.

Министр

Утверждены
приказом Министра
образования и науки
Республики Казахстан
от 11 ноября 2004 года N 901

ПРАВИЛА
проведения научных соревнований по
общеобразовательным предметам

1. Общие положения

1. Научные соревнования по общеобразовательным предметам (далее - Научные соревнования) проводятся ежегодно Министерством образования и науки Республики Казахстан (далее - Министерство).
2. Основными целями и задачами соревнований являются:
1) стимулирование научно-исследовательской и учебно-познавательной деятельности учащихся;
2) выявление состояния, основных направлений, уровня и тенденции развития научных изысканий учащихся в сфере экономики, науки о космосе, управления;
3) отбор и поддержка наиболее талантливых и одаренных юных исследователей;
4) содействие формированию интеллектуального потенциала Республики Казахстан.
3. Научные соревнования проводятся в четыре этапа:
1) первый этап - в организациях образования;
2) второй этап - областной (соревнования организаций образования городов Алматы и Астаны и республиканских школ приравниваются по статусу к областным соревнованиям);
3) третий этап - отборочный, проводится в два тура. На первом туре в виде тестирования проверяются знания участника по профилирующему предмету. На втором туре проводится предварительная экспертиза проекта;
4) четвертый (заключительный) этап - республиканский.
4. Сроки проведения первого этапа соревнований определяются приказом областных, городов Астаны и Алматы управлений (департаментов) образования. Второй-четвертый этапы научных соревнований проводятся в сроки, установленные приказом Министра образования и науки Республики Казахстан (далее - Министр). Научные соревнования проводятся по перечню согласно приложению I к настоящим Правилам.

2. Участники соревнований

5. На первом этапе научных соревнований могут принимать участие учащиеся 8-11 классов, по представлению научных обществ учащихся или научного руководителя.
Научный проект могут выполнять не более двух учащихся.
6. На втором этапе соревнований принимают участие призеры первого этапа, которые предоставляют работы (проекты) с отзывом научного руководителя и сопроводительными документами (заявка, отчет организаций образования, журналы научных исследований).
Темы научных проектов должны быть зарегистрированы в областных департаментах образования и представлены не позднее 20 сентября соответствующего года.
7. Заявки на участие во втором этапе соревнований должны предоставляться в областные и городов Астана, Алматы управления (департаменты) образования не позднее, чем за 15 дней до начала соревнований.
8. Претендентами на участие в третьем (отборочном) этапе научных соревнований могут быть призеры областных соревнований научных проектов школьников, а также победители научно-технических соревнований не более одного проекта по каждой секции.

3. Экспертная комиссия соревнований

9. В состав экспертной комиссии каждой секции входят не менее пяти ученых (специалистов) по данному направлению науки. Состав комиссии утверждается приказом руководителя организации, организующей соответствующий этап научных соревнований.
10. Комиссия отборочного этапа, рассмотрев научные проекты по критериям оценки в соответствии с требованиями (приложение 2 к настоящим Правилам), рецензирует каждый проект и определяет участников республиканского этапа.

4. Проведение третьих, четвертых этапов научных соревнований

11. Третий этап проводится в два тура:
первый тур - тестирование по профилирующему предмету. Для призеров областных, городов Астаны и Алматы научных соревнований, после объявления итогов второго этапа, проводится тестирование по профилирующему предмету, по программе углубленного изучения данного предмета соответственно классу и секции (приложение 3 к настоящим Правилам).
Тесты, составленные Республиканским методическим советом, включают 60 вопросов (120 баллов), на выполнение которых отводится 2 астрономических часа.
К предварительной экспертизе допускаются только те проекты, авторы которых набрали не менее 50% баллов от общего количества баллов за тестирование. При подведении итогов отборочного этапа баллы за тестирование не суммируются.
Для командных проектов проходным баллом является среднеарифметическое количество баллов, набранных авторами проекта.
Второй тур - предварительная экспертиза проектов, которая проводится экспертной комиссией отборочного этапа.
12. Список участников четвертого этапа утверждается приказом Министра и доводится до сведения областных, городов Астана, Алматы управлений (департаментов) образования в течение трех рабочих дней после утверждения.
Апелляция по итогам отборочного этапа не проводится.
13. Четвертый этап - защита проекта и представление стендового материала, оформленных согласно требованиям главы 5 настоящих Правил. Во время защиты проекта автору (соавторам) работы предоставляется 10-15 минут для доклада.
Итоги республиканских научных соревнований подводятся с учетом баллов, полученных на предварительной экспертизе проекта.
После республиканского этапа апелляция не проводится.

5. Требования к оформлению научных проектов,
представляемых на соревнования

14. На научные соревнования могут быть представлены работы:
1) освещающие факты, события, явления и отдельные, неизвестные ранее стороны в данной области науки;
2) представляющие конструкции аппаратов, моделей и приборов, вносящих новое в решение практических задач, содействующие совершенствованию школьных экспериментов, рационализации производственных процессов;
3) компьютерные модели и проекты с экономическим, юридическим обоснованием, направленные на решение социально-экономических проблем;
4) не допускаются к участию в соревнованиях проекты с использованием аппаратуры, неразрешенной для демонстративных работ несовершеннолетними, где проводятся эксперименты жестокого обращения с животными, используются вредные для здоровья людей и животных вещества (токсические, радиоактивные, неизученные биологически активные соединения, обладающие канцерогенными и мутагенными действиями; вещества патогенные или условно патогенные для человека и животных; микроорганизмы, вирусы, алкоголь, табак);
5) не допускаются к участию в соревнованиях проекты, которые ранее рассматривались и защищались на научных соревнованиях.
15. Требования к оформлению научных проектов:
1) текст проекта должен быть отпечатан на компьютере и содержать:
титульный лист;
оглавление;
абстракт (аннотацию) на государственном или русском языке (в зависимости от того, на каком языке написан научный проект), а также на английском языке;
введение;
исследовательскую часть;
заключение;
список использованной литературы;
2) на титульном листе указываются:
полное наименование организации образования, где выполнена работа, город;
фамилия, имя автора (соавтора), класс;
название работы; направление, по которому подготовлена работа, секция;
фамилия, имя, отчество научного руководителя;
город (где проводится соревнование), год;
3) абстракт (аннотация) (не более 250 слов) должен отражать краткое содержание проекта, включая:
цель исследования;
гипотезу;
этапы, процедуру исследования;
методику эксперимента;
новизну исследования и степень самостоятельности;
результаты работы и выводы;
области практического использования результатов;
4) во введении (не более 2-х страниц) приводятся: актуальность выбранной темы исследований, цель (задача) данной работы; кратко указываются методы решения поставленной задачи;
5) исследовательская часть работы (не более 20 страниц) может состоять из отдельных глав (параграфов) и содержать:
аналитический обзор известных результатов по выбранной теме, позволяющий увидеть необходимость проведения данной работы и сформулировать ее цель (задачу);
описание методов решения поставленной задачи;
результаты работы и их обсуждение;
иллюстративный материал (чертежи, графики, фотографии, рисунки и т.п.);
6) ссылки на использованную литературу следует давать в квадратных скобках. Нумерация должна быть последовательной, по мере появления ссылок в тексте;
7) заключение (не более 1 страницы) содержит основные результаты работы и сделанные на их основании выводы, рекомендации по использованию результатов работы в научных и практических целях;
8) использованная литература приводится в конце работы общим списком в следующем порядке:
фамилия и инициалы автора,
название статьи и журнала (для журнальных статей),
название журнала, книги,
место издания и издательство (для книг),
год издания, номер выпуска, страницы;
9) каждая работа должна сопровождаться отзывом руководителя, в котором отражается актуальность выбранной темы, личный вклад автора в работу, недостатки работы и рекомендации по дальнейшему использованию результатов;
10) к четвертому этапу научных соревнований рекомендуется подготовить демонстрационный материал (к докладу) для размещения на стенде размером 135х125 квадратных сантиметров.
16. Требования к оформлению стенда:
в верхней части стенда по горизонтали необходимо поместить абстракт, имя участника, возраст, название школы, города, области;
материалы стенда должны отражать содержание работы, быть эстетично оформленными, включать графики, фотографии, рисунки, диаграммы, которые должны быть пронумерованы, выводы;
при подготовке содержания основное внимание должно быть уделено представлению результатов, полученных автором проекта.
17. Научный руководитель обеспечивает достоверность и корректность полученных результатов, то, что работа не содержит результатов, переписанных из дипломных работ, магистерских и кандидатских диссертаций, отчетов научных коллективов. Учащийся должен выполнить посильную работу, приобретая новые знания и навыки самостоятельной исследовательской деятельности.

6. Награждение победителей

18. Призеры областных соревнований и городов Астана и Алматы награждаются дипломами первой, второй, третьей степени на основании приказа областных и городов Астана, Алматы руководителей управлений (департаментов) образования.
19. На четвертом этапе научных соревнований дипломами первой, второй, третьей степени награждаются не более шести лучших проектов по каждой секции на основании приказа Министра.

7. Международные соревнования научных проектов

20. По итогам научных соревнований проводится отбор кандидатов для участия в международных соревнованиях.
21. Министерство назначает научного руководителя и руководителя сборной команды Казахстана для подготовки учащихся и сопровождения их на международные соревнования научных проектов. Научный руководитель обеспечивает уровень и качество подготовки команды. Руководитель команды обеспечивает безопасность членов команды.

Приложение 1 к Правилам
проведения научных соревнований
по общеобразовательным предметам

Предметы, по которым проводятся научные соревнования

__________________________________________________________________________
№ | Направление | Предметы |
____|_____________________________________|_______________________________|
1. Физика физика
2. Техника физика
3. Науки о Земле и космосе физика
4. Математика математика
5. Прикладная математика математика
6. Информатика математика
7. Биология биология
8. Химия химия
9. Охрана окружающей среды и здоровья
человека биология
10. История история
11. Краеведение география и история
12. Литература литература
13. Этнокультуроведение история и литература
14. Языкознание казахский или русский язык
---------------------------------------------------------------------------

Приложение 2 к Правилам
проведения научных соревнований
по общеобразовательным предметам

Критерии оценки
научно-исследовательских проектов учащихся,
представляемых на научные соревнования

Оцениваемый параметр	Возможные оценки	Обоснование оценки
1. Творческая способность	30 баллов для индивидуального проекта, 25 баллов для командного проекта	25-30 для индивидуального проекта и 20-25 для командного проекта выставляется, если автор(ы) проекта проявляют творческую способность в разработке нового научного подхода к решению проблемы. 20-25 баллов для индивидуального проекта и 15-20 баллов для командного проекта выставляется, если автор(ы) проявляют творческую способность к использованию новых подходов к анализу данных или новому использованию оборудования. 10-20 инд. и 10-15 ком. выставляется, если проявляется творческая способность при интерпретации данных. До 10 баллов выставляется, если проект носит реферативный характер.
2. Научное мышление	30 баллов для индивидуального проекта, 25 баллов для командного проекта	Каждый из отдельных критериев оценивается в пределах 3 баллов для индивидуального проекта и 2.5 баллов - для командного. для научного проекта: 1. насколько рассматриваемая проблема представлена ясно и однозначно; 2. насколько четко выделена решаемая задача, чтобы вероятность получения запланированного результата была велика; 3. имеется ли четкий план решения задачи; 4. ясно ли определены и обозначены переменные в решении задачи; 5. увидел ли автор необходимость поэтапной проверки результатов (если таковая требуется) и правильно ли ее использовал; 6. адекватно ли выбраны данные, чтобы подтвердить заключение; 7. признает ли автор(ы) ограниченность данных для выводов;
		8. осознает ли автор (команда) ограниченность возможности данного проекта в решении поставленной задачи; 9. есть ли у автора (команды) идея относительно следующего этапа исследований, гарантирующего решение проблемы; 10. цитирует ли автор(ы) научную литературу или только популярную.
		для технического проекта: 1. насколько ясна цель работы; 2. действительно ли имеются потенциальные потребители изобретения; 3. осуществим ли в реальности результат; 4. экономно ли выполнен; 5. приемлем ли для потенциального пользователя; 6. может ли результат успешно использоваться для решения конечной поставленной проблемы; 7. действительно ли техническое решение имеет существенное преимущество по сравнению с предыдущими известными; 8. был ли результат проверен в реальных условиях; 9. есть ли у автора (команды) идея относительно следующего этапа исследований, гарантирующего решение проблемы; 10. цитирует ли автор(ы) научную литературу или только популярную.
3. Эффективность использованных методов исследования	15 баллов для индивидуального проекта, 12 баллов для командного проекта	10-15 для индивидуального проекта и 10-12 баллов для командного проекта выставляется, если автор(ы) использовали в процессе работы современное эффективное оборудование или современные теоретические методы, что позволило получить принципиально новые результаты в данной области знаний. 5-10 инд. и 5-10 ком. выставляется, если используются рутинные методы исследования, но также позволившие получить новые результаты; до 5 баллов выставляется, если работа носит реферативный характер.
4. Степень раскрытия темы (доскональность)	15 баллов для индивидуального проекта, 12 баллов для командного проекта	Оценка за этот параметр выставляется на основании оценок по отдельным критериям: 1. доведена ли работа до запланированной стадии; 2. насколько полно охвачена решаемая проблема; 3. основаны ли заключения на отдельном эксперименте или на повторных; 4. насколько досконально и ясно изложен материал в проекте; 5. знает ли автор(ы) другие подходы к решению проблемы; 6. насколько автор(ы) знакомы с научной литературой по изучаемой проблеме. За каждый из критериев может быть выставлено не более 2,5 баллов для индивидуального проекта и не более 2-х баллов - для командного проекта.
5. Ораторское мастерство, качество демонстрационного материала ясность	10 баллов для индивидуального проекта, 10 баллов для командного проекта	Оценка за этот параметр выставляется с учетом оценок по отдельным критериям: 1. насколько выигрышно и ясно автор(ы) докладывают работу - (3 балла); 2. насколько полно в докладе представлен материал проекта (2 балла); 3. насколько хорошо автор(ы) выделяют основные моменты проекта (1 балл); 4. насколько четко и ясно представлены экспериментальные данные, использованные в проекте (1 балл); 5. насколько четко и ясно выделены результаты проекта (1 балл); 6. насколько хорошо стенд поясняет результаты проекта (2 балла).
6. Уровень координации членов команды (только для командных работ)	Всего 16 баллов	Оценка по этому параметру выставляется на основании оценок по отдельным критериям: 1. насколько четко и ясно обозначены задачи каждого участника в общей работе (4 балла); 2. насколько каждый член команды знаком с работой всей команды (3 балла); 3. насколько завершенная работа отражает скоординированные усилия всех членов команды (3 балла); 4. насколько хорошо каждый член команды докладывает материал проекта (3 балла); 5. насколько было необходимо выполнять данный проект командой (3 балла) или можно было получить эти результаты индивидуально (0 баллов).

(указаны максимальные баллы, которые можно выставить за каждый критерий)

ИТОГО: 100 баллов

Приложение 3 к Правилам
проведения научных соревнований
по общеобразовательным предметам

СПИСОК
профилирующих предметов для проведения тестирования

__________________________________________________________________________
№ | Секция |Тестирование по профилирующему предмету |
____|____________________________|________________________________________|
15. Физика физика
16. Техника физика
17. Науки о Земле и космосе физика
18. Математика математика
19. Прикладная математика математика
20. Информатика математика
21. Биология биология
22. Химия химия
23. Охрана окружающей среды и
здоровья человека биология
24. История история
25. Краеведение география и история
26. Литература литература
27. Этнокультуроведение история и литература
28. Языкознание казахский или русский язык
---------------------------------------------------------------------------