Ломбардтардың банктік және өзге де операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізуі жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2005 жылғы 3 ақпандағы N 20 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 4 наурызда тіркелді. Тіркеу N 3478. Қаулының күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2007 жылғы 18 ақпандағы N 4 қаулысымен.

Ескерту: Қаулының күші жойылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2007 жылғы 18 ақпандағы N 4 қаулысымен.

----------------Қаулыдан үзінді------------------

"Қазақстан Республикасының кейбір заң актілеріне лицензиялау және шоғырландырылған қадағалау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Заңының қабылдануына байланысты Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Ломбардтардың банктік және өзге де операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізуі жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" 2005 жылғы 3 ақпандағы N 20 қаулысының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 3478 тіркелген) күші жойылды деп танылсын.
2. Осы қаулы қабылданған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.
...

Ұлттық Банк
Төрағасы
----------------------------------

Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау жөніндегі мемлекеттік органның және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің уәкілетті лицензиялары негізінде ломбардтар жүзеге асыратын банктік және өзге де операциялардың бухгалтерлік есебін жетілдіру мақсатында, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Ломбардтардың банктік және өзге де операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізуі жөніндегі нұсқаулық бекітілсін.
2. Осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он төрт күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі.
3. Бухгалтерлік есеп департаменті (Шалғымбаева Н.Т.):
1) Заң департаментімен (Шәріпов С.Б.) бірлесіп осы қаулыны Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткізу шараларын қабылдасын;
2) осы қаулы Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күннен бастап он күндік мерзімде оны Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі орталық аппаратының мүдделі бөлімшелеріне, аумақтық филиалдарына және Қазақстан Республикасының Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау агенттігіне жіберсін.
4. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалдары осы қаулыны алған күннен бастап үш күндік мерзімде оны ломбардтарға жіберсін.
5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Төрағасының орынбасары Н.Қ. Абдулинаға жүктелсін.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
2005 жылғы 3 ақпандағы
N 20 қаулысымен бекітілген

Ломбардтардың банктік және өзге де операциялардың
бухгалтерлік есебін жүргізуі жөніндегі нұсқаулық

1-бөлім. Жалпы ережелер

1. Осы Нұсқаулық "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы", " Бухгалтерлік есепке алу және қаржылық есеп беру туралы " Қазақстан Республикасының Заңдарына, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 2509 тіркелген Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасы қаржы рыногының жекелеген субъектілеріне арналған бухгалтерлік есептің үлгі шот жоспарын бекіту туралы" 2003 жылғы 1 қыркүйектегі N 324 қаулысына , Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде N 2765 тіркелген Қазақстан Республикасының қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Ломбардтар ашу, қызметін лицензиялау, реттеу, тоқтату ережесін бекіту туралы" 2004 жылғы 16 ақпандағы N 43 қаулысына , сондай-ақ қаржылық есеп берудің халықаралық стандарттарына сәйкес әзірленді.

2. Осы Нұсқаулық ломбардтардың қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау жөніндегі уәкілетті органның (бұдан әрі - уәкілетті орган) және Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің (бұдан әрі - Ұлттық Банк) лицензиялары негізінде жүзеге асыратын банктік және өзге де операциялардың бухгалтерлік есебін жүргізуін жан-жақты талдайды.

2-бөлім. Ломбардтар берген заемдарды есепке алу

3. Ломбард берген заемдар бухгалтерлік есепте "компания берген және саудаға арналмаған несиелер және дебиторлық берешек" санатында көрсетіледі және пайыздың тиімді ставка әдісі пайдаланыла отырып бағаланады. Ломбард берген заемдар бойынша қайта бағалау жүргізілмейді. Заем берген кезде пайда болған жеңілдіктің немесе сыйақының заемға ие болу мерзімі ішіндегі немесе заемды өтеу күніне дейінгі сомасы пайыздың тиімді ставкасы (кірістіліктің ішкі нормасы) бойынша амортизацияға жатқызылады.

4. Уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес санаттар бойынша жіктелген (егер ломбардта бірнеше санаттар болса) берілген заемдарды бухгалтерлік есепте көрсету жөніндегі негізгі талаптар ломбардтың есеп саясатында көзделеді.

5. Егер ломбардтың өзіне берілген заем жөніндегі құқықтарын басқа тұлғаға беруге ниеті болса, мұндай заем "саудаға арналған" деген санатта көрсетілуге және әділ құны бойынша бағалануға жатады.

1-тарау. Берілген заемды бастапқы тану және
бағалау кезіндегі операцияларды есепке алу

6. Ломбард бастапқы тану кезінде берілген заемды нақты жұмсалған шығындар бойынша, әділ құны бойынша бағалайды. Ломбардтың заем жөнінде мәмілелер жасау бойынша жұмсаған шығындары заемның бастапқы бағалау құнына кіреді.

7. Ломбардтың Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін ішкі құжаттарында белгіленген тәртіпке сәйкес банктік заем шарты жасалғаннан кейін және заем ресімдеу жөніндегі (оның ішінде заемның қайтарылуын қамтамасыз ету жөніндегі) барлық қажетті рәсімдер орындалғаннан кейін, тиісті шоттардың дебеті (бұдан әрі - Дт) мен кредиті (бұдан әрі - Кт) бойынша мынадай бухгалтерлік жазбалар орындалады:
1) берілген заем сомасы өтелуге жататын заем сомасына тең болған жағдайда:
нақты берілген ақша сомасына:

Дт 403 21 "Клиенттерге берілген қысқа мерзімді заемдар"
Кт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша";

заемшының заем алғаны үшін комиссия түрінде шеккен шығыстарының сомасына:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша";
Кт 701 27 "Басқа комиссиялық кірістер";

1) берілген заемның сомасы өтелуге жататын заемның сомасынан аз болған жағдайда:
нақты берілген ақша сомасына:
Дт 403 21 "Клиенттерге берілген қысқа мерзімді заемдар"
Кт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша";

жеңілдік сомасына:
Дт 403 21 "Клиенттерге берілген қысқа мерзімді заемдар"
Кт 611 "Болашақ кезеңдердегі кірістер" (жеңілдікті есепке алу
бойынша жеке субшот);

3) заемшының заем алғаны үшін комиссия түрінде шеккен шығыстарының сомасына:
Дт 441 "Корреспонденттік, ағымдағы шоттардағы ұлттық
валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 701 27 "Басқа комиссиялық кірістер".

8. Кепіл затына арналған кепіл, кепілдік және құқықты белгілейтін құжаттар туралы банктік заем шарттарының түпнұсқалары ломбардтың кредиттік досьесіндегі құжаттардың толықтығын және олардың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі міндеттер жүктелетін ломбардтың жауапты адамында сақталады. Осы құжаттарды есепке алу баланстан тыс шотта жүргізіледі.

9. Кепіл туралы шарт негізінде заемды қамтамасыз етуге қабылданған мүлік құнының сомасына мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Кіріс 1113 "Клиенттің міндеттемелерін қамтамасыз етуге (кепілге)
қабылданған мүлік",
1135 "Сақтаудағы қымбат металдар",
1136 "Сақтаудағы акциялар және басқа бағалы қағаздар".

10. Егер заемшының міндеттемелерін қамтамасыз ету ретінде кепілдік қабылданса, баланстан тыс шоттарда қабылданған кепілдіктің сомасын көрсету жүргізіледі және мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 1002 "Қабылданған кепілдіктер бойынша ықтимал талаптар"
Кт 1052 "Қабылданған кепілдіктер бойынша талаптардың ықтимал
азаюы".

2-тарау. Берілген заем бойынша есептелген
сыйақыны есепке алу және оның төленгенін көрсету

11. Берілген заем бойынша сыйақы есептеу ломбардтың есеп саясатында белгіленген кезеңділікпен жүргізіледі. Есептелген сыйақы сомасына мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 332 25 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер"
Кт 724 25 "Заемдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер".

12. Заемшы берілген заем бойынша есептелген сыйақыны төлеген кезде, алынған сыйақы сомасына мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша";
Кт 332 25 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер",
663 01 "Берілген заемдар және орналастырылған салымдар
бойынша алдын ала сыйақы төлеу".

13. Заемшы берілген заем бойынша сыйақы сомасын алдын ала төлеген жағдайда, мұндай сома есептеу әдісіне сәйкес ломбард кірістерінің шоттарында көрсетуге жатады.

3-тарау. Берілген заем бойынша жеңілдіктің
амортизациясын есепке алу

14. Жеңілдік - есептелген сыйақыны қоспағанда, банктік заем шартында көрсетілген заем бойынша негізгі борыш сомасы мен ломбардтың нақты берген заем сомасы арасында пайда болатын оң айырмашылық сомасы.

15. Жеңілдік амортизациясы ломбардтың есеп саясатында белгіленген кезеңділікпен жүзеге асырылады. Жеңілдік амортизациясының сомасына мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 611 "Болашақ кезеңдердегі кірістер" (жеңілдікті есепке алу
бойынша жеке субшот)
Кт 724 25 "Заемдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер".

4-тарау. Берілген заемның өтелуін есепке алу

16. Заемшыдан берілген заем бойынша негізгі борыш сомасын өтеу шотына ақша түскен кезде, алынған ақша сомасына мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 403 21 "Клиенттерге берілген қысқа мерзімді заемдар".

17. Берілген заем бойынша негізгі борыш және есептелген сыйақы сомалары толық өтелген кезде, шарттардың (банктік заем шартының, кепілдік шартының, міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ету туралы шарттың) баланстан тыс шотынан кепіл затына құқық белгілейтін құжаттардың, оның техникалық құжаттамасының және заемшыға қайтарылуға жататын басқа да құжаттардың берілген кепіл құнын, қабылданған кепілдік сомасын есептен шығару жүзеге асырылады және мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
кепілге қабылданған мүліктің құнын есептен шығарғанда:
Шығыс 1113 "Клиенттің міндеттемелерін қамтамасыз етуге (кепілге)
қабылданған мүлік",
1135 "Сақтаудағы қымбат металдар",
1136 "Сақтаудағы акциялар және басқа бағалы қағаздар";

қабылданған кепілдіктің сомасын есептен шығарғанда:
Дт 1052 "Қабылданған кепілдіктер бойынша талаптардың ықтимал
азаюы"
Кт 1002 "Қабылданған кепілдіктер бойынша ықтимал талаптар".

5-тарау. Берілген заем бойынша мерзімі
өткен берешекті есепке алу

18. Заемшы есептелген сыйақыны банктік заем шартындағы мерзімде төлемеген жағдайда есептелген, бірақ төленбеген сыйақы сомасы мерзімі өткен активтер шотына жатқызылады және мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 332 29 "Сыйақы түріндегі мерзімі өткен кірістер" (берілген
заемдар бойынша жеке субшот)
Кт 332 25 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша сыйақы түрінде
есептелген кірістер".

19. Заемшы берілген заем бойынша негізгі борыштың сомасын банктік заем шартында көзделген мерзімде төлемеген жағдайда, берілген заем бойынша негізгі борыштың өтелмеген сомасы мерзімі өткен активтер шотына жатқызылады және мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 403 24 "Клиенттердің берілген заем бойынша мерзімі өткен
берешегі"
Кт 403 21 "Клиенттерге берілген қысқа мерзімді заемдар".

20. Егер банктік заем шартының талаптарында берілген заем бойынша мерзімі өткен берешек үшін тұрақсыздық айыбын (айыппұл, өсімпұл) есептеу көзделген болса, мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 334 "Басқа да дебиторлық берешек" (тұрақсыздық айыбы
(айыппұлдар, өсімпұлдар бойынша жеке субшот)"
Кт 727 "Негізгі емес қызметтен басқа да кірістер (тұрақсыздық
айыбы (айыппұл, өсімпұл бойынша жеке субшот)".

21. Берілген заем бойынша негізгі борыш пен сыйақы сомасы бойынша мерзімі өткен берешекті, сондай-ақ тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) төлеген кезде, мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
негізгі борыш бойынша мерзімі өткен берешекті өтеу сомасына:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 403 24 "Клиенттердің берілген заемдар бойынша мерзімі өткен
берешегі";

сыйақы бойынша мерзімі өткен берешекті өтеу сомасына:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 332 29 "Сыйақы түріндегі мерзімі өткен кірістер" (берілген
заемдар бойынша жеке субшот)";

тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) өтеу сомасына:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 334 "Басқа да дебиторлық берешек" (тұрақсыздық айыбы
(айыппұлдар, өсімпұлдар бойынша жеке субшот)".

22. Ломбард төленбеген мерзімі өткен сыйақы сомасын баланстан есептен шығару туралы шешім қабылдаған жағдайда (ломбардтың ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен және мерзімде), мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
төленбеген мерзімі өткен сыйақы сомасына:
Дт 724 25 "Заемдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер"
Кт 332 29 "Сыйақы түріндегі мерзімі өткен кірістер" (берілген
заемдар бойынша жеке субшот)";

және сонымен қатар:
Кіріс 1103 "Шығынға есептен шығарылған борыштар" (есептен
шығарылған мерзімі өткен сыйақы сомасына жеке субшот)".

23. Заемшы баланстан шығарылған сыйақы сомасын өтеген жағдайда, мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 724 25 "Заемдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер"

және сонымен қатар:
Шығыс 1103 "Шығынға есептен шығарылған борыштар" (есептен
шығарылған сыйақы сомасына жеке субшот)".

6-тарау. Берілген заем бойынша провизиялар
құру жөніндегі операцияларды есепке алу

24. Берілген заем бойынша провизиялар құрған кезде, құрылған провизияның сомасына мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 821 21 "Берілген заемдар бойынша резервтер (провизиялар)
қалыптастыру бойынша шығыстар"
Кт 311 21 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша шығындардың
орнын жабуға арналған резервтер (провизиялар)".

25. Заемдарды неғұрлым жоғары санатқа қайта жіктеген кезде, олардың қалыптастырылу мерзіміне қарамастан, берілген заем бойынша бұрын құрылған прозизиялардың сомасы жазылады және мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 311 21 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша шығындардың
орнын жабуға арналған резервтер (провизиялар)".
Кт 821 21 "Берілген заемдар бойынша резервтер (провизиялар)
қалыптастыру бойынша шығыстар".

26. Берілген заем бойынша баланста көрсетілетін негізгі борыш сомасын өтеген кезде ол бойынша бұрын қалыптастырылған провизиялар жазылады және мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
өтеу сомасына:
Дт 311 21 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша шығындардың
орнын жабуға арналған резервтер (провизиялар)"
Кт 821 21 "Берілген заемдар бойынша резервтер (провизиялар)
қалыптастыру бойынша шығыстар".

7-тарау. Берілген заемды есептен шығару
бойынша операцияларды есепке алу

27. Ломбардтың ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен және мерзімде үмітсіз ретінде жіктелген берілген заемның құрылған провизиялары есебінен баланстан есептен шығарған кезде, мынадай бухгалтерлік жазбалар орындалады:
Дт 311 21 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша шығындардың
орнын жабуға арналған резервтер (провизиялар)"
Кт 403 24 "Берілген заемдар бойынша клиенттердің мерзімі өткен
берешегі";

және сонымен қатар, шығынға жатқызылған берешектің сомасына:
Кіріс 1103 "Шығынға есептен шығарылған борыштар" (берілген заем
бойынша негізгі борышты есепке алуға арналған жеке
субшот)".

28. Заемшы берілген заем бойынша баланстан есептен шығарылған негізгі борыш сомасы бойынша берешекті өтеген кезде, үмітсіз берешектің баланстан шығарылған күніне қарамастан, мынадай бухгалтерлік жазбалар орындалады:
өтеу сомасына:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 821 21 "Берілген заемдар бойынша резервтер (провизиялар)
қалыптастыру бойынша шығыстар";
сонымен қатар, берілген заем бойынша баланстан есептен шығарылған берешекті өтеу сомасына:
Шығыс 1103 "Шығынға есептен шығарылған борыштар" (берілген заем
бойынша негізгі борышты есепке алуға арналған жеке
субшот).

8-тарау. Берілген заем бойынша кепіл затын есепке алу

29. Кепіл затының бағалау құны өзгерген жағдайда, оның құны жаңа бағалау құны бойынша кіріске алынады және мынадай бухгалтерлік жазбалар орындалады:
1) кепіл затының құнына:
Шығыс 1113 "Клиенттің міндеттемелерін қамтамасыз етуге (кепілге)
қабылданған мүлік",
1135 "Сақтаудағы қымбат металдар",
1136 "Сақтаудағы акциялар және басқа бағалы қағаздар";

2) кепіл затының бағалау құнына:
Кіріс 1113 "Клиенттің міндеттемелерін қамтамасыз етуге (кепілге)
қабылданған мүлік",
1135 "Сақтаудағы қымбат металдар",
1136 "Сақтаудағы акциялар және басқа бағалы қағаздар".

30. Кепіл заты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен көпшілік сауда-саттықта сату арқылы өткізілген (сатылған) жағдайда, баланстан тыс есептен кепіл затының құнын есептен шығару жүргізіледі, ал кепіл затын өткізуден алынған ақша сомасы заемшының берешегін өтеуге жіберіледі. Егер кепіл затының өткізу құны берілген заемның және есептелген сыйақының сомасынан асатын болса, айырмасы заемшыға қайтарылады. Егер кепіл затының өткізу құны берілген заемның және есептелген сыйақының сомасынан кем болса, айырмасы ломбард шығындарының есебінен есептен шығарылады.

31. Сауда-саттықтың өткізілмеді деп жариялануына байланысты кепіл заты ломбардтың меншігіне айналған кезде, кепіл затын кіріске алу ломбардтың ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен жүргізіледі және мынадай бухгалтерлік жазбалар орындалады:
1) кепіл затын кіріске алған кезде:
егер кепіл заты алдағы уақытта сатылатын болса немесе ломбардтың негізгі қызметінде пайдалану мүмкін болмаса:
Дт 222 "Сатып алынған тауарлар"
Кт 687 "Басқалары";

егер кепіл заты ломбардтың негізгі қызметінде пайдаланылатын болса:
Дт 12 "Негізгі құрал-жабдықтар"
Кт 687 "Басқалары";

2) кепіл затының құнын есептен шығарған кезде:
Шығыс 1113 "Клиенттің міндеттемелерін қамтамасыз етуге (кепілге)
қабылданған мүлік",
1135 "Сақтаудағы қымбат металдар",
1136 "Сақтаудағы акциялар және басқа бағалы қағаздар".

32. Бұрын кепілге қабылданған мүлікті балансқа кіріске алғаннан кейін берілген заем бойынша берешекті толық немесе ішінара есептен шығару және осы операцияларға байланысты басқалары жүзеге асырылады және мынадай бухгалтерлік жазбалар орындалады:
1) есептелген тұрақсыздық айыбының (айыппұлдың, өсімпұлдың) сомасына:
Дт 687 "Басқалары"
Кт 334 "Басқа дебиторлық берешек" (тұрақсыздық айыбы
(айыппұл, өсімпұл) бойынша жеке субшот)";
2) берілген заем бойынша есептелген, бірақ алынбаған сыйақы сомасына:
егер берілген заем бойынша есептелген, бірақ алынбаған сыйақы сомасы баланста есепте тұрған жағдайда:
Дт 687 "Басқалары"
Кт 332 29 "Сыйақы түріндегі мерзімі өткен кірістер" (берілген
заемдар бойынша жеке субшот)";
егер берілген заем бойынша есептелген, бірақ алынбаған сыйақы сомасы ағымдағы жылы немесе өткен есептік кезеңдерде баланстан есептен шығарылған жағдайда:
Дт 687 "Басқалары"
Кт 724 25 "Заемдар бойынша сыйақы алуға байланысты кірістер";

және, сонымен қатар, меморандум шотында есепте тұрған берілген заем бойынша берешек сомасына:
Шығыс 1103 "Шығынға есептен шығарылған борыштар" (есептен
шығарылған мерзімі өткен сыйақы сомасына жеке субшот);

3) негізгі борыш бойынша берешек сомасына:
егер негізгі борыш бойынша берешек баланста есепте тұрған жағдайда:
Дт 687 "Басқалары"
Кт 403 24 "Клиенттердің берілген заемдар бойынша мерзімі өткен
берешегі;

және сонымен қатар, құрылған провизияларды өтелген негізгі борыш сомасына азайту жүргізіледі:
Дт 311 21 "Клиенттерге берілген заемдар бойынша шығындарды
жабуға арналған резервтер (провизиялар)"
Кт 821 21 "Берілген заемдар бойынша резервтер (провизиялар)"
қалыптастыру бойынша шығыстар";

егер негізгі борыш бойынша берешектің сомасы есептен шығару күніне қарамастан, баланстан есептен шығарылған жағдайда:
Дт 687 "Басқалары"
Кт 821 21 "Берілген заемдар бойынша резервтер (провизиялар)"
қалыптастыру бойынша шығыстар";

және сонымен қатар, меморандум шотында есепте тұрған берілген заем бойынша берешектің сомасына:
Шығыс 1103 "Шығынға есептен шығарылған борыштар" (берілген заем
бойынша негізгі борышты есепке алуға жеке субшот);

3-бөлім. Ломбард жүзеге асыратын
лизинг қызметін есепке алу

33. Ломбард лизинг алушының лизинг затын берген кезде мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 303 21 "Қаржылық жалдау"
Кт 12 "Негізгі құрал-жабдықтар",
222 "Сатып алынған тауарлар".

34. Берілген лизинг бойынша сыйақы есептеу ломбардтың есеп саясатында белгіленген кезеңділікпен жүргізіледі және есептелген сыйақы сомасына мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 332 26 "Клиенттерге берілген қаржылық жалдау бойынша сыйақы
түрінде есептелген кірістер"
Кт 724 26 "Қаржылық жалдау бойынша сыйақы алуға байланысты
кірістер".

35. Ломбард лизинг төлемдерін алған кезде мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
берілген лизинг бойынша есептелген сыйақы сомасына:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттардағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 332 26 "Клиенттерге берілген қаржылық лизинг бойынша сыйақы
түрінде есептелген кірістер";
берілген лизинг бойынша негізгі борыш сомасына:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттардағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 303 21 "Қаржылық жалдау".

36. Берілген лизинг бойынша мерзімі өткен берешекті, құрылған провизиялар сомаларын, есептен шығарылған үмітсіз берешекті есепке алу лизингті есепке алуға арналған тиісті бухгалтерлік есеп шоттары пайдаланыла отырып, осы Нұсқаулықтың 2-бөлімінің 5-7-тарауларына сәйкес жүзеге асырылады.

4-бөлім. Ломбард жүргізетін сейф
операцияларын есепке алу

37. Ломбард сейф операцияларын жүргізген кезде, сейф операциялары бойынша қызмет көрсеткені үшін комиссия есептеу жүргізеді және мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 332 33 "Сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін
есептелген комиссиялық кірістер"
Кт 701 24 Сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін
комиссиялық кірістер".

38. Сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін комиссия алынған кезде мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 441 02 "Ағымдағы шоттардағы ұлттық валютадағы ақша",
451 "Кассадағы ұлттық валютадағы қолма-қол ақша"
Кт 332 33 "Сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін
есептелген комиссиялық кірістер".

39. Клиент сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін комиссия төлеуді кешіктірген жағдайда, мынадай бухгалтерлік жазба орындалады:
Дт 332 37 "Мерзімі өткен комиссиялық кірістер"
Кт 332 33 "Сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін
есептелген комиссиялық кірістер".

40. Сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін мерзімі өткен комиссияны баланстан есептен шығарған кезде мынадай бухгалтерлік жазбалар орындалады:
Дт 701 24 "Сейф операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін
комиссиялық кірістер"
Кт 332 37 "Мерзімі өткен комиссиялық кірістер";

және сонымен қатар:
Кіріс 1103 "Шығынға есептен шығарылған борыштар" (сейф
операциялары бойынша қызмет көрсетілгені үшін комиссия
бойынша жеке субшот)".

5-бөлім. Қорытынды ережелер

41. Осы Нұсқаулықпен реттелмеген мәселелер Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен шешіледі.

Об утверждении Инструкции по ведению ломбардами бухгалтерского учета банковских и иных операций

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 3 февраля 2005 года N 20. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 4 марта 2005 года N 3478. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 18 января 2007 года N 4

Извлечение из
постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан
от 18 января 2007 года N 4

В связи с принятием Закона "О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам лицензирования и консолидированного надзора" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Признать утратившим силу постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 3 февраля 2005 года N 20 "Об утверждении Инструкции по ведению ломбардами бухгалтерского учета банковских и иных операций" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под N 478).
2. Настоящее постановление вводится в действие со дня принятия.
...

Председатель
Национального Банка
___________________________________________________________

В целях совершенствования бухгалтерского учета банковских и иных операций, осуществляемых ломбардами на основании лицензий уполномоченного государственного органа по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций и Национального Банка Республики Казахстан, Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемую Инструкцию по ведению ломбардами бухгалтерского учета банковских и иных операций.
2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении четырнадцати дней со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.
3. Департаменту бухгалтерского учета (Шалгимбаева Н.Т.):
1) совместно с Юридическим департаментом (Шарипов С.Б.) принять меры к государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления;
2) в десятидневный срок со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан настоящего постановления довести его до сведения заинтересованных подразделений центрального аппарата, территориальных филиалов Национального Банка Республики Казахстан и Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций.
4. Территориальным филиалам Национального Банка Республики Казахстан в трехдневный срок со дня получения настоящего постановления довести его до сведения ломбардов.
5. Контроль над исполнением настоящего постановления возложить на заместителя Председателя Национального Банка Республики Казахстан Абдулину Н.К.

Председатель
Национального Банка

Утверждена
постановлением Правления Национального
Банка Республики Казахстан
от 3 февраля 2005 года № 20

Инструкция по ведению ломбардами
бухгалтерского учета банковских и иных операций

Раздел 1. Общие положения

1. Настоящая Инструкция разработана в соответствии с Законами Республики Казахстан " О Национальном Банке Республики Казахстан", " О бухгалтерском учете и финансовой отчетности", постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 1 сентября 2003 года № 324 "Об утверждении типового плана счетов бухгалтерского учета для отдельных субъектов финансового рынка Республики Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 2509, постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 16 февраля 2004 года № 43 "Об утверждении Правил открытия, лицензирования, регулирования, прекращения деятельности ломбардов", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 2765, а также требованиями международных стандартов финансовой отчетности.
2. Настоящая Инструкция детализирует ведение бухгалтерского учета банковских и иных операций, осуществляемых ломбардами на основании лицензий уполномоченного органа по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - уполномоченный орган) и Национального Банка Республики Казахстан (далее - Национальный Банк).

Раздел 2. Учет займов, предоставленных ломбардом

3. Займы, предоставленные ломбардом, отражаются в бухгалтерском учете в категории "ссуды и дебиторская задолженность, предоставленные компанией и не предназначенные для торговли" и оцениваются в сумме амортизированных затрат с использованием метода эффективной ставки процента. По займам, предоставленным ломбардом, переоценка не производится. Сумма скидки или премии, образовавшаяся в момент предоставления займа, подлежит амортизации в течение срока владения займом или до даты погашения займа по эффективной ставке процента (внутренней норме доходности).
4. Основные требования по отражению в бухгалтерском учете предоставленных займов, классифицированных в соответствии с нормативными правовыми актами уполномоченного органа по категориям (если у ломбарда несколько категорий), предусматриваются в учетной политике ломбарда.
5. Если ломбард имеет намерение переуступить другому лицу права по предоставленному им займу, данный займ подлежит отражению в категории "предназначенные для торговли" и оценке по справедливой стоимости.

Глава 1. Учет операций при первоначальном признании
и оценке предоставленного займа

6. При первоначальном признании предоставленный займ оценивается ломбардом по фактическим затратам, по справедливой стоимости. Затраты ломбарда по совершению сделки по предоставлению займа включаются в первоначальную оценку займа.
7. После заключения договора банковского займа и выполнения всех необходимых процедур по оформлению займа (в том числе по обеспечению возврата займа) в соответствии с порядком, установленным внутренними документами ломбарда, не противоречащими законодательству Республики Казахстан, выполняются следующие бухгалтерские записи по дебету (далее - Дт) и кредиту (далее - Кт) соответствующих счетов:
1) в случае, когда сумма предоставленного займа равна сумме займа, подлежащей погашению:
на сумму фактически предоставленных денег:

Дт 403 21 "Краткосрочные займы, предоставленные клиентам"
Кт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте";

на сумму понесенных заемщиком расходов в виде комиссионных за получение займа:

Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 701 27 "Прочие комиссионные доходы";

2) в случае, когда сумма предоставленного займа меньше суммы займа, подлежащей погашению:
на сумму фактически предоставленных денег:
Дт 403 21 "Краткосрочные займы, предоставленные клиентам"
Кт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте";

на сумму скидки:
Дт 403 21 "Краткосрочные займы, предоставленные клиентам"
Кт 611 "Доходы будущих периодов" (отдельный субсчет по учету скидки);

3) на сумму понесенных заемщиком расходов в виде комиссионных за получение займа:
Дт 441 "Деньги на корреспондентских, текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 701 27 "Прочие комиссионные доходы".

8. Оригиналы договоров банковского займа, о залоге, гарантии и правоустанавливающих документов на предмет залога хранятся в кредитном досье у ответственного работника ломбарда, на которого возлагаются обязанности по обеспечению полноты документов в кредитном досье ломбарда и их сохранности. Учет данных документов ведется на внебалансовом счете.
9. На основании договора о залоге, на сумму стоимости имущества, принятого в обеспечение займа, выполняется следующая бухгалтерская запись:
Приход 1113 "Имущество, принятое в обеспечение (залог) обязательств клиента",
1135 "Драгоценные металлы на хранении",
1136 "Акции и другие ценные бумаги на хранении".

10. Если в качестве обеспечения обязательств заемщика принимается гарантия, производится отражение на внебалансовых счетах суммы принятой гарантии и выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 1002 "Возможные требования по принятым гарантиям"
Кт 1052 "Возможное уменьшение требований по принятым гарантиям".

Глава 2. Учет начисленного вознаграждения по предоставленному
займу и отражение его оплаты

11. Начисление вознаграждения по предоставленному займу производится с периодичностью, установленной учетной политикой ломбарда. На сумму начисленного вознаграждения выполняется следующая бухгалтерская запись:

Дт 332 25 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по займам, предоставленным клиентам"
Кт 724 25 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по займам".

12. При оплате заемщиком начисленного вознаграждения по предоставленному займу, на сумму полученного вознаграждения выполняется следующая бухгалтерская запись:

Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 332 25 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по займам, предоставленным клиентам",
663 01 "Предоплата вознаграждения по предоставленным займам и размещенным вкладам".

13. В случае предварительной оплаты заемщиком суммы вознаграждения по предоставленному займу, данная сумма подлежит отражению на счетах доходов ломбарда в соответствии с методом начисления.

Глава 3. Учет амортизации скидки по предоставленному займу

14. Скидка - сумма положительной разницы, возникающая между суммой основного долга по займу, указанной в договоре банковского займа, и суммой займа, фактически предоставленной ломбардом, без учета начисленного вознаграждения.
15. Амортизация скидки осуществляется с периодичностью, установленной учетной политикой ломбарда. На сумму амортизации скидки выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 611 "Доходы будущих периодов" (отдельный субсчет по учету скидки)
Кт 724 25 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по займам".

Глава 4. Учет погашения предоставленного займа

16. При поступлении денег от заемщика в счет погашения суммы основного долга по предоставленному займу, на сумму полученных денег выполняется следующая бухгалтерская запись:

Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 403 21 "Краткосрочные займы, предоставленные клиентам".

17. При полном погашении суммы основного долга и начисленного вознаграждения по предоставленному займу осуществляется списание с внебалансового счета договоров (договора банковского займа, договора гарантии, договора об обеспечении исполнения обязательств), правоустанавливающих документов на предмет залога, технической документации к нему и других документов, подлежащих возврату заемщику, стоимости предоставленного залога, суммы принятой гарантии и выполняется следующая бухгалтерская запись:
при списании стоимости имущества, принятого в залог:

Расход 1113 "Имущество, принятое в обеспечение (залог) обязательств клиента",
1135 "Драгоценные металлы на хранении",
1136 "Акции и другие ценные бумаги на хранении";
при списании суммы принятой гарантии:
Дт 1052 "Возможное уменьшение требований по принятым гарантиям"
Кт 1002 "Возможные требования по принятым гарантиям".

Глава 5. Учет просроченной задолженности
по предоставленному займу

18. При неоплате заемщиком суммы начисленного вознаграждения в сроки, предусмотренные договором банковского займа, сумма начисленного, но не оплаченного вознаграждения, относится на счета просроченных активов и выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 332 29 "Просроченные доходы в виде вознаграждения" (отдельный субсчет по предоставленным займам)
Кт 332 25 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по займам, предоставленным клиентам".

19. При неоплате заемщиком суммы основного долга по предоставленному займу в сроки, предусмотренные договором банковского займа, сумма непогашенного основного долга по предоставленному займу относится на счета просроченных активов и выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 403 24 "Просроченная задолженность клиентов по предоставленным займам"
Кт 403 21 "Краткосрочные займы, предоставленные клиентам".

20. Если условиями договора банковского займа предусмотрено начисление неустойки (штрафа, пени) за просроченную задолженность по предоставленному займу, выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 334 "Прочая дебиторская задолженность" (отдельный субсчет по неустойке (штрафам, пени))"
Кт 727 "Прочие доходы от неосновной деятельности" (отдельный субсчет по неустойке (штрафам, пени))".
21. При оплате просроченной задолженности по сумме основного долга и вознаграждения, а так же неустойки (штрафа, пени) по предоставленному займу выполняются следующие бухгалтерские записи:
на сумму погашения просроченной задолженности по основному долгу:
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 403 24 "Просроченная задолженность клиентов по предоставленным займам";
на сумму погашения просроченной задолженности по вознаграждению:
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 332 29 "Просроченные доходы в виде вознаграждения" (отдельный субсчет по предоставленным займам)";
на сумму погашения неустойки (штрафа, пени):
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 334 "Прочая дебиторская задолженность" (отдельный субсчет по неустойке (штрафам, пени))".

22. В случае принятия ломбардом решения о списании с баланса суммы неоплаченного просроченного вознаграждения (в порядке и сроки, установленные внутренними документами ломбарда) выполняется следующая бухгалтерская запись:
на сумму неоплаченного просроченного вознаграждения:
Дт 724 25 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по займам"
Кт 332 29 "Просроченные доходы в виде вознаграждения" (отдельный субсчет по предоставленным займам)";
и одновременно:
Приход 1103 "Долги, списанные в убыток" (отдельный субсчет на сумму списанного просроченного вознаграждения)".

23. В случае погашения заемщиком суммы вознаграждения, списанной с баланса, выполняются следующие бухгалтерские записи:
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 724 25 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по займам"
и одновременно:
Расход 1103 "Долги, списанные в убыток" (отдельный субсчет на сумму списанного просроченного вознаграждения)".

Глава 6. Учет операций по созданию провизий по предоставленному займу

24. При создании провизий по предоставленному займу на сумму созданной провизии выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 821 21 "Расходы по формированию резервов (провизий) по предоставленным займам"
Кт 311 21 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по займам, предоставленным клиентам".

25. При переклассификации займа на более высокую категорию, сторнируется сумма ранее созданных провизий по предоставленному займу, независимо от срока их формирования, и выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 311 21 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по займам, предоставленным клиентам"
Кт 821 21 "Расходы по формированию резервов (провизий) по предоставленным займам".

26. При погашении суммы основного долга по предоставленному займу, отражаемой в балансе, сторнируются ранее сформированные по ней провизии и выполняется следующая бухгалтерская запись:
на сумму погашения:
Дт 311 21 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по займам, предоставленным клиентам"
Кт 821 21 "Расходы по формированию резервов (провизий) по предоставленным займам".

Глава 7. Учет операций по списанию предоставленного займа

27. При списании с баланса в порядке и сроки, установленные внутренними документами ломбарда, за счет созданных провизий предоставленного займа, классифицированного как безнадежный, выполняются следующие бухгалтерские записи:
Дт 311 21 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по займам, предоставленным клиентам"
Кт 403 24 "Просроченная задолженность клиентов по предоставленным займам";
и одновременно, на сумму задолженности, отнесенной на убытки:
Приход 1103 "Долги, списанные в убыток" (отдельный субсчет для учета основного долга по предоставленному займу)".

28. При погашении заемщиком задолженности по сумме основного долга по предоставленному займу, списанной с баланса, выполняются следующие бухгалтерские записи, независимо от даты списания с баланса безнадежной задолженности:
на сумму погашения:
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 821 21 "Расходы по формированию резервов (провизий) по предоставленным займам";
одновременно, на сумму погашения задолженности по предоставленному займу, списанной с баланса:
Расход 1103 "Долги, списанные в убыток" (отдельный субсчет для учета основного долга по предоставленному займу)".

Глава 8. Учет предмета залога по предоставленным займам

29. В случае изменения оценочной стоимости предмета залога его стоимость приходуется по новой оценочной стоимости и выполняются следующие бухгалтерские записи:
1) на стоимость предмета залога:
Расход 1113 "Имущество, принятое в обеспечение (залог) обязательств клиента",
1135 "Драгоценные металлы на хранении",
1136 "Акции и другие ценные бумаги на хранении";

2) на стоимость оценки предмета залога:
Приход 1113 "Имущество, принятое в обеспечение (залог) обязательств клиента",
1135 "Драгоценные металлы на хранении",
1136 "Акции и другие ценные бумаги на хранении".

30. В случае реализации (продажи) предмета залога путем продажи с публичных торгов в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, производится списание с внебалансового учета стоимости предмета залога, а сумма денег, полученная за реализацию залогового имущества, направляется на погашение задолженности заемщика. Если стоимость реализации предмета залога превышает сумму предоставленного займа и начисленного вознаграждения, разница возвращается заемщику. Если стоимость реализации предмета залога меньше суммы предоставленного займа и начисленного вознаграждения, разница списывается за счет убытков ломбарда.
31. При обращении предмета залога в собственность ломбарда в связи с объявлением торгов несостоявшимися, оприходование предмета залога производится в порядке, предусмотренном внутренними документами ломбарда, и выполняются следующие бухгалтерские записи:
1) при оприходовании предмета залога:
если предмет залога будет в дальнейшем продаваться или не может быть использован в основной деятельности ломбарда:
Дт 222 "Товары приобретенные"
Кт 687 "Прочие";
если предмет залога будет использоваться в основной деятельности ломбарда:
Дт 12 "Основные средства"
Кт 687 "Прочие";

2) при списании стоимости предмета залога:
Расход 1113 "Имущество, принятое в обеспечение (залог) обязательств клиента",
1135 "Драгоценные металлы на хранении",
1136 "Акции и другие ценные бумаги на хранении".

32. После оприходования на баланс имущества, ранее принятого в залог, осуществляется полное или частичное списание задолженности по предоставленному займу и другие, связанные с этим операции, и выполняются следующие бухгалтерские записи:

1) на сумму начисленной неустойки (штрафа, пени):
Дт 687 "Прочие"
Кт 334 "Прочая дебиторская задолженность" (отдельный субсчет по неустойке (штрафам, пени))";
2) на сумму начисленного, но не полученного вознаграждения по предоставленному займу:
в случае, если сумма начисленного, но не полученного вознаграждения по предоставленному займу числится на балансе:
Дт 687 "Прочие"
Кт 332 29 "Просроченные доходы в виде вознаграждения" (отдельный субсчет по предоставленным займам)";
в случае, если сумма начисленного, но не полученного вознаграждения по предоставленному займу списана с баланса в текущем году или в прошлых отчетных периодах:
Дт 687 "Прочие"
Кт 724 25 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по займам";
и, одновременно, на сумму задолженности по предоставленному займу, числящуюся на счете меморандума:
Расход 1103 "Долги, списанные в убыток" (отдельный субсчет на сумму списанного просроченного вознаграждения)";

3) на сумму задолженности по основному долгу:
в случае, если сумма задолженности по основному долгу числится на балансе:
Дт 687 "Прочие"
Кт 403 24 "Просроченная задолженность клиентов по предоставленным займам";
и одновременно, производится уменьшение созданных провизий на сумму погашенного основного долга:
Дт 311 21 "Резервы (провизии) на покрытие убытков по займам, предоставленным клиентам"
Кт 821 21 "Расходы по формированию резервов (провизий) по предоставленным займам";
в случае, если сумма задолженности по основному долгу списана с баланса, независимо от даты списания:
Дт 687 "Прочие"
Кт 821 21 "Расходы по формированию резервов (провизий) по предоставленным займам";
и одновременно, на сумму задолженности по предоставленному займу, числящуюся на счете меморандума:
Расход 1103 "Долги, списанные в убыток" (отдельный субсчет для учета основного долга по предоставленному займу).

Раздел 3. Учет лизинговой деятельности, осуществляемой ломбардом

33. При передаче ломбардом лизингополучателю предмета лизинга выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 303 21 "Финансовая аренда"
Кт 12 "Основные средства",
222 "Товары приобретенные".

34. Начисление вознаграждения по предоставленному лизингу производится с периодичностью, установленной учетной политикой ломбарда, и на сумму начисленного вознаграждения выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 332 26 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по финансовой аренде, предоставленной клиентам"
Кт 724 26 "Доходы, связанные с получением вознаграждения по финансовой аренде".

35. При получении ломбардом лизинговых платежей выполняются следующие бухгалтерские записи:
на сумму начисленного вознаграждения по предоставленному лизингу:
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 332 26 "Начисленные доходы в виде вознаграждения по финансовой аренде, предоставленной клиентам";

на сумму основного долга по предоставленному лизингу:
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 303 21 "Финансовая аренда".

36. Учет просроченной задолженности, сумм созданных провизий, списанной безнадежной задолженности по предоставленному лизингу осуществляется в соответствии с главами 5-7 Раздела 2 настоящей Инструкции с использованием соответствующих счетов бухгалтерского учета, предназначенных для учета лизинга.

Раздел 4. Учет сейфовых операций, проводимых ломбардом

37. При проведении ломбардом сейфовых операций производится начисление комиссии за оказанные услуги по сейфовым операциям и выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 332 33 "Начисленные комиссионные доходы за услуги по сейфовым операциям"
Кт 701 24 "Комиссионные доходы за услуги по сейфовым операциям".

38. При получении комиссии за оказанные услуги по сейфовым операциям выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 441 02 "Деньги на текущих счетах в национальной валюте",
451 "Наличность в кассе в национальной валюте"
Кт 332 33 "Начисленные комиссионные доходы за услуги по сейфовым операциям".

39. В случае просрочки клиентом оплаты комиссии за оказанные услуги по сейфовым операциям выполняется следующая бухгалтерская запись:
Дт 332 37 "Просроченные комиссионные доходы"
Кт 332 33 "Начисленные комиссионные доходы за услуги по сейфовым операциям".

40. При списании с баланса просроченной комиссии за оказанные услуги по сейфовым операциям выполняются следующие бухгалтерские записи:
Дт 701 24 "Комиссионные доходы за услуги по сейфовым операциям"
Кт 332 37 "Просроченные комиссионные доходы";

и одновременно:
Приход 1103 "Долги, списанные в убыток" (отдельный субсчет по комиссии за услуги по сейфовым операциям).

Раздел 5. Заключительные положения

41. Вопросы, не урегулированные настоящей Инструкцией, разрешаются в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.