"Сүт және сүт өнiмдерiн өндiру, сақтау және тасымалдау объектiлерiн күтiп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық ережелерi мен нормаларын бекiту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2005 жылғы 28 сәуірдегі N 201 Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 22 маусымда тіркелді. Тіркеу N 3687. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010 жылғы 3 тамыздағы № 588 Бұйрығымен

      Ескерту. Күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің м.а. 2010.08.03 № 588 (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Бұйрығымен.

      "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 10) тармақшасына және 17 бабының 6) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН :
      1. Қоса берiлiп отырған "Сүт және сүт өнiмдерiн өндiру, сақтау және тасымалдау объектiлерiн күтiп-ұстауға және пайдалануға қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар" санитарлық-эпидемиологиялық ережелерi мен нормалары бекiтiлсiн.
      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Мемлекеттiк санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитетi (Байсеркин Б.С.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiне мемлекеттiк тiркеуге жiберсiн.
      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлiгiнiң Ұйымдастыру-құқықтық жұмыс департаментi (Акрачкова Д.В.) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiнде мемлекеттiк тiркеуден өткеннен кейiн ресми жариялауға жолдасын.
      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрi, Бас мемлекеттiк санитарлық дәрiгерi А.А.Белоногқа жүктелсiн.
      5. Осы бұйрық ресми жарияланған күнiнен бастап қолданысқа енгiзiледi

      Министрдiң
      мiндетiн атқарушы

      "КЕЛІСІЛДІ"

      Қазақстан Республикасының
      Ауыл шаруашылығы министрі

      2005 жылғы 23 мамыр

Қазақстан Республикасының    
Денсаулық сақтау министрінің  
м.а. 2005 жылғы 28 сәуірдегі  
N 201 бұйрығымен бекітілген  

Санитарлық-эпидемиологиялық ережелермен нормалар
"Сүт және сүт өнімдерін өндіру, сақтау және тасымалдау
объектілерін күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар"

МАЗМҰНЫ

1. Жалпы ережелер

      1. Осы санитарлық ережелер және нормалар (бұдан әрі - санитарлық ережелер) қызметі сүт және сүт өнімдерін өндіруге, сақтауға, тасымалдауға және сатуға байланысты жеке және заңды тұлғаларға (бұдан әрі - нысандар) арналған.

      2. Осы санитарлық ережелерде төмендегідей терминдер мен анықтамалар қолданылды:
      1) гомогенизация - сүттің майда түйіршіктерін майдалап, оның құрамын біркелкі қалыпқа келтіретін технологиялық үдеріс;
      2) тотықпайтын болат - арнайы өңдеуден өткен болат;
      3) ұйытқы - ұйытылған сүт өнімдерін дайындауға қолданылатын сүт қышқылды бактериялары;
      4) сүт және сүт өнімдерін өндіретін шағын қуатты нысандар (шағын өндіріс) - аусымда өңдейтін сүт көлемі 3 тоннадан аспайтын нысандар;
      5) пастерлеу - сүтті бір мәрте 70-85 о С температураға дейін қыздыру арқылы микробтарды жою әдісі;
      6) пероксидаза - сүтті пастерлеу үшін 85 С-қа дейін қыздыру кезінде сапасын бақылау үшін қолданылатын фермент;
      7) сүтті өңдеуден өткізу - сүттің алғашқы қасиеттерін өзгертетін кешенді технологиялық үрдістер;
      8) профламбирование - ыдыстың жиегін жалынмен күйдіру;
      9) санитарлық өңдеу - жабдықтарды, құралдарды, ыдыстарды жуу және зарарсыздандыру сапасын қамтамасыз ететін технологиялық тәсілдердің жиынтығы;
      10) термограмма - пастеризаторда сүтті жылыдай өңдеу тәртібін сызықпен кескіндеу;
      11) фосфотаза - сүтті пастерлеу үшін 70 С дейін қыздыру кезінде сапасын бақылау үшін қолданылатын фермент;
      12) фризерлеу - балмұздаққа арналған сүт қоспасын көпсіте отырып, салқындатудың технологиялық үдерісі;
      13) фризер - балмұздақ дайындауға арналған жабдық.

2. Сүт және сүт өнімдерін өндіретін нысандарды
күтіп ұстауға және пайдалануға қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      3. Сүт және сүт өнімдерін өндіретін нысандарды (бұдан әрі - нысандарды) орналастыру, жер телімін бөлу, құрылысын жүргізуге және қайта жаңартуға арналған жобалық құжаттарды бекіту, оларды пайдалануға беру осы санитарлық ережеге сәйкестігі туралы санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органының санитарлық-эпидемиологиялық қорытындысы болғанда ғана жүзеге асырылады.

      4. Нысандар бөлек аумақта орналасуы тиіс. Мемлекеттік орган санитарлық-эпидемиологиялық қызметінен санитарлық-эпидемиологиялық қорытындысы болған жағдайда сүт, нан, кондитерлік және макарон өнімдерін өндіретін нысандарды бір аумақта оқшау орналасуға рұқсат етіледі.

      5. Нысанның белгіленген тәртіп бойынша аккредитациядан немесе аттестациядан өткен өндірістік зертханасы болуы керек. Өндірістік зертхана келіп түсетін шикізаттардың, дайын өнімдердің сапасына және қауіпсіздігіне осы санитарлық ереженің 3- қосымшасына сәйкес технохимиялық және микробиологиялық бақылау жүргізуі керек.

      6. Өндірістік зертхана нормативтік құқықтық актілердің Мемлекеттік тіркеуден өткізетін Реестрдің N 3610 тіркелген, Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің м.а. 2005 жылғы 25 наурыздағы "Зертханалар бойынша санитарлық-эпидемиологиялық нормалар мен ережелерді бекіту туралы" N 145 бұйрығына сай жабдықталып және күтіп ұсталуға тиіс.

      7. Өндірістік зертхананың бақылауымен келіп түсетін сүт және кілегей, ашытқы, дайын өнімдер, сол сияқты өндірістің технологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық режимдерінің жағдайы қамтамасыз етілуі керек.

      8. Өндірістік зертхана болмаған жағдайда шағын және орташа қуатты нысандарда зертханалық бақылауды, белгіленген тәртіпте аккредитациядан өткен, басқа зертхана жүргізуге тиіс.

      9. Нысанның санитарлық қорғау аумағы қолданыстағы құрылыстық нормалар мен ережелерінің (бұдан әрі - ҚНмЕ) талаптарына сай белгіленуге тиіс.

      10. Нысанның аумағы қоршалып, көркейтілуі, асфальттануы керек. Жаңбыр, қар, ағынды сулардың аумақты шайып кетуін болдырмау үшін су ағатын канализациялар жүргізілуге тиіс.

      11. Аумаққа кіріп-шығатын жеке екі жолы болып, күнделікті тазартылып, жазда сумен шайылып, қыста қар мен мұздан тазаланып отыруы керек.

      12. Аумақ мынадай негізгі бөліктерге бөлінеді:
      1) әкімшілік ғимараттар, бақылау пункттері орналасқан және жеңіл көліктердің тұруына арналған алаңы бар әкімшілік аумақ;
      2) негізгі өндірістік ғимараттар, сол сияқты өндірістік зертхана, медициналық пункт немесе денсаулық сақтау пункті, санитарлық-тұрмыстық үй-жайлар, асхана, автосүтцистернаға арналған жабындысы бар автотұрақ орналасқан өндірістік аумақ;
      3) қосымша ғимараттар, қоймалық үй-жайлар, жөндеу шеберханалары, құрылыс материалдарының қорын сақтауға арналған имараттар, бос ыдыстар мен отын, қоқыс жинағыш контейнерлер тұратын алаң және аулалық дәретханалар орналасқан шаруашылық аумақ.

      13. Көлікке тиеп-түсіру алаңдары, темір жол, автокөлік, платформаларына өтетін жолдар, құрылыс материалдарын, отынды, бос ыдыстарды сақтайтын алаңдар, автокөліктер және жаяу жүретін жолдардың беті тегіс, су өткізбейтін жабындысы болуға тиіс.

      14. Учаскенің қызметтік аумақтарының ара қашықтығы 25 метрден (бұдан әрі - м) кем болмауға тиіс.

      15. Ғимараттар мен имараттардың арасындағы санитарлық арақашықтық қарсы тұрған ғимарат пен имараттың бір биіктігінен кем болмауға тиіс.

      16. Ғимараттар мен имараттардың, құрылғылардың аумақта орналасуы шикізат пен дайын өнімдерді тасымалдауда өтетін жолдардың қиылыспауын қамтамасыз етуі керек.

      17. Қоқыстар мен қалдықтарды жинау үшін металдан жасалған контейнерлер қолданылады, олар асфальтанған алаңда орналасуы керек. Алаңның мөлшері контейнерлердің түбінің көлемінен 3 есе көп болып, өндірістік және қосымша үй-жайлардан кем дегенде 25 м жерде орналасуы керек. Алаң үш жағынан биіктігі 1,5 м болатын, тұтас бетондалған немесе кірпіш қабырғамен қоршалуға тиіс.

      18. Қоқыстар мен қалдықтарды контейнерлердің 2/3 бөлігі толғанда шығару керек, бірақ аптасына бір реттен кем емес. Қоқыстан босатылған контейнерлер жуылып және зарасыздандырылуы керек.

      19. Шаруашылық-ауыз су, технологиялық мақсат үшін сумен қамтамасыз ету нормативтік құқықтық актілердің Мемлекеттік тіркеуден өткізетін Реестрдің N 2999 тіркелген, Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігінің м.а. 2004 жылғы 28 маусымдағы "Шаруашылық-ауыз суымен жабдықтауға және мәдени-тұрмыстық су пайдалану орындары жөніндегі санитарлық-эпидемиологиялық ереже мен нормаларды бекіту туралы" N 506 бұйрығына сай болуы қажет.

      20. Су келетін су құбыр жеке, жабылатын үй-жайда орналасып, оның манометры, су сынамасын алатын шүмегі, су ағар еңістігі, кері клапандары болуы керек.

      21. Ауыз су, техникалық және өндірістік сумен қамтамасыз ету жүйесі бөлек құрылып, құбырлары әртүрлі түске боялуы керек. Су алатын жерде "ауыз су", "техникалық су" деген жазу болуға тиіс. Техникалық суды компрессорлық қондырғыларды, қазандықтарды жууға, аумақты суғаруға, автокөліктер мен дәретханалардың сыртын жууға қолдануға рұқсат етіледі.

      22. Өндірістік және шаруашылық ауыз суға арналған суды сақтау үшін өндірістік қуаттылығына қарай сыйымдылық резервуарлары қарастырылуы керек. Резервуарлар сынама алу үшін арнайы шүмекпен, сатымен және люктермен жабдықталып, аузына құлып салынып, пломба соғылып, сыртына "ауыз су" деп жазылады.

      23. Шаруашылыққа арналған резервуарлық сулар 48 сағат сайын ауыстырылып отырылуы керек.
      Су сақтайтын резервуарларды тазалап, зарарсыздандыру жұмыстары тоқсан сайын 1 рет, сол сияқты апат орын алып, оны орнына келтіріп, жөндеу жұмыстарынан кейін жүргізілуі керек. Тазалап, зарарсыздандырылғаннан кейін зертханалық (сынама алынады) бақылау жүргізіледі, оның қорытындысы жорналға тіркеледі.

      24. Шаруашылық - ауыз су және өндірістік цехтар үшін резервуарға берілетін судың сапасын өндірістік зертхана арқылы тексеріп отыру керек.

      25. Әрбір жөндеу жұмыстарынан кейін су құбырлары жуылып, зарасыздандырылады, содан кейін суды зертханалық жолмен тексереді. Зарасыздандырылғаннан кейін судың сынамасы мынандай бақыланатын орындардан: су енгізілетін кіреберіс орнынан, резервуардан, ашытатын орыннан, аппараттар цехынан және технологиялық үдерістерді есепке ала отырып басқа цехтардан сынама алынады.

      26. Су құбыры мен канализациядағы апаттар мен жөндеу жұмыстары, су, бу мен суықтың болмай қалуын, осы санитарлық ережелердің 1 қосымшасына сәйкес, арнайы жорналда тіркеп отыру керек.

      27. Өндірістік үй-жайлар суық және ыстық сумен қамтамасыз етіліп, су алар орында араластырғыш қарастырылып, жинап-тазалау жұмыстарын жүргізу үшін 500 шаршы метрге (бұдан әрі - м 2 ) әрбір үй-жайға су алатын бір шүмек орнатылуы керек. Шлангілерді сақтауға орын дайындалып, олар су шашатын клапан-ұштықтармен жабдықталуға тиіс.

      28. Жылыту жүйесінен технологиялық үрдіске, үй-жайларға, жабдықтарға санитарлық тазарту жүргізуге ыстық суды пайдалануға болмайды.

      29. Канализация жүйесінің құрылымы құрылыс нормалары мен ережелерінің талаптарына сай келуі керек. Өндірістік цехтарды санитарлық тораптардың және себезгі бөлмелерінің үстінде орналастыру керек.

      30. Өндірістік үй-жайлар құяр жерінде тор көз қойылған, диаметрі 10 сантиметрлік су ағар жолдармен, жуынды суды жинайтын орынмен қамтамасыз етілуі керек. Технологиялық құрал-жабдықтардан, машиналардан пайдаланған суды шығаратын су құбырын сифон арқылы канализация жүйесіне қосады.

      31. Төмендегілерге рұқсат етілмейді:
      1) басқышты, астаушаларды, технологиялық және тұрмыстық қалдық сулар ағатын канализациялық аспалы құбырларды жұмыс орындарының, технологиялық жабдықтардың үстінен жүргізуге;
      2) тұрмыстық қалдық сулардың тік құбырларын өндірістік үй-жайлар арқылы жүргізуге.

      32. Өндірістік қалдық сулардың тік құбырлары, тіреуіштері өтпелі каналдарда орналасып, оларды бейтарап үй-жай арқылы тексеру мүмкіндігі болуға тиіс.
      Ағынды сулар механикалық, химиялық (қажет болғанда) тұрғыдан, биологиялық толық тазартылуы керек.

      33. Егер нысан канализациялық желісі жоқ елді мекенде орналасқан жағдайда жергілікті канализация және сорып тазарту жүйесі қарастырылады. Қалдық су жиналатын бетондалған шұңқырдың темір қақпағы болып, оның 2/3 бөлігі толған кезде тазартып отыру керек. Өндірістік және тұрмыстық қалдық суларды тиісті тазартудан өтпеген күйінде суқоймаларына жіберуге рұқсат етілмейді.

      34. Жеке тұратын дәретханалар негізгі өндірістік және қойма үй-жайларына кем дегенде 25 м жерде орналасып, тазалық жұмыстары жүргізіліп, жетісіне 1 рет зарарсыздандырылып отыруы керек.

      35. Нысанның өндірістік және қосымша үй-жайлары қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес табиғи және жасанды жарық көздерімен қамтамасыз етілуі керек.

      36. Жарық түсетін терезелерді сыртқы және ішкі жақтарынан жабдықтар мен бос қораптар жинап, жарықты көлеңкелемеу керек. Терезелерге жамалған әйнектер орнатуға немесе оларды жарық түспейтін материалдармен ауыстыруға болмайды.

      37. Өндірістік және қосымша цехтардың жарықтандырудың көздерінде қорғаныс арматурасы немесе жабық плафондары болуы тиіс.

      38. Сынап толтырылған газ арқылы жанатын шамдар істен шыққан кезде оларды жинап, сақтайтын арнайы үй-жай болуы керек. Пайдаланудан шыққан шамдар есепке алынып және арнайы жорналда тіркеліп, қайта өңдеу үшін тиісті пункттерге жіберілуге тиіс (демеркуризация).

      39. Ашық технологиялық үдеріспен өндіретін үй-жайларда (қақпағы жоқ ашық ваннада ірімшік, балмұздақ, және басқа да өнімдерді өндіргенде) жарық көздерін технологиялық жабдықтардың үстіне орналастыруға болмайды.

      40. Өндірістік, қосымша және тұрмыстық үй-жайлар қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес соратын-шығаратын немесе жергілікті желдету құрылғыларымен жабдықталуы керек.

      41. Өндірістік үй-жайларға сорылып берілетін ауа жер бетінен 2 метрден кем емес төменгі аумақтан жүргізілуге тиіс. Ашық технологиялық үдеріспен жұмыс істейтін цехтарға сырттан берілетін ауаны тазартудан өткізу қарастырылуы керек.
      Технологиялық үдеріс ашық түрде жүргізілетін цехтарда, балаларға арналған сүт өнімдерін және стерилденген сүтті өндіретін бөлімде сүт ашытатын және өндірістік үй-жайларға келіп түсетін ауа шаңнан тазалану үшін тесіктері өте кішкентай сүзгілерден өтулері керек.

      42. Аэрозольды шығару арқылы жүретін технологиялық үдерістері бар (құрғақ сүт өндіретін, ерітілген ірімшік, ірімшіктерді парафинмен жабатын) нысандарда ауаны тазарту үшін арнайы сүзгілер қолданылады.

      43. Әрбір үй-жай, егер технологиялық үдеріс мүмкіндік беретін болса, табиғи түрде желдетілуі керек. Жылу, ылғал және зиянды заттар бөліп шығаратын қондырғылар орналасқан жерде сорып шығаратын желдету жүйесімен қамтамасыз етілуі керек, қажет болған жағдайда жергілікті сорып шығаратын механизмді қолдануға болады.

      44. Ашыту, зертхана, тұрмыстық үй-жайларда және дәретханаларда жалпы желдету жүйесі және жергілікті желдету жүйесі қарастырылуы керек.

      45. Өндірістік және қосымша үй-жайлардың орталықтандырылған немесе жергілікті жылыту көздері болуға тиіс.

      46. Өндірістік және қоймалық үй-жайларға кіреберіс орын қарастырылмаса, жылытылып берілетін "ауа пердесі" қарастырылуы керек.

      47. Жылыту жүйесінің жылытқыш құралдары шаңнан тазалау және жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін оңтайлы орналасуы керек. Беті тегіс емес жылыту құралдарын орналастыруға және жылу көзінің бетін сәнді торлармен жабуға болмайды.

3. Өндірістік ғимараттарға және тұрмыстық үй-жайларға
қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      48. Жаңа технологиялық жабдықтар, желілер орнатқан жағдайда санитарлық-эпидемиологиялық қорытынды болуы керек.

      49. Өндірістік цехтардың орналасуы технологиялық үдерістің тоқтаусыз желісін қамтамасыз етіп, ұйымның жоғарғы немесе шағын өндірістік қуатына қарамастан, шикі және дайын өнімдердің жанасуын болдырмауға тиіс.

      50. Шағын қуатты өндірісі бар нысанда төмендегідей үй-жайлар жиынтығы, алаңдар көлемі болуы тиіс:
      1) сүт қабылдайтын орын - 6 м 2 ;
      2) өндірістік цех - құрал және жабдықтарды жуғышпен бірге орналасқанда - 30 м 2 ;
      3) айналымдағы ыдыстарды жуатын орын - 6 м 2 ;
      4) ашытатын орын - 6 м 2 . Қолдануға дайын ұйытқыны пайдаланғанда ұйытқы мен өндіретін цехты біріктіруге рұқсат етіледі;
      5) дайын өнімдер қоймасының алаңы - 14 м 2 ;
      6) өндірістік зертхана - қолданыстағы НҚА талаптарына сәйкес зерттеулер тізбесі мен көлемін есепке ала отырып алынған үй-жай жиынтығы;
      7) тұрмыстық үй-жайлар және киім ілетін орын - 6 м 2 ;
      8) дәретханалық бөлме -3 м 2 ;
      9) әкімшілік үй-жайлары.

      51. Бағытына байланысты үй-жайлар жиынтығы, жабдықтар, оларды күтіп ұстау, технологиялық режимдер, қорапқа салу, тасымалдау, өнімді сақтау осы санитарлық ереженің талаптарына сәйкес жүргізілуге тиіс.

      52. Сүтті қабылдау жабық үй-жайда немесе сүтті көліктен түсіретін кронштейндермен және резеңке түтіктермен жабдықталған платформада жүргізіледі. Флягалардан сүтті соратын түтікшелердің тотықпайтын болаттан жасалған ұзындығы 80-100 см. болатын ұштықтары болуға тиіс. Цистернадан сүт сору үшін цистернаға кіріп тұратын келтек құбырға бұрандамен қосылатын аспалы түтікшелер қолданылады.

      53. Мал азығын (майы алынбаған сүтті ауыстыратын) өндіретін цех негізгі өндірістік үй-жайдан оқшау, бөлек орналасуы керек.

      54. Тағамдық құрауыштар және тағамдық қоспалар бөлек бөлмеде, өндірушінің орамында сақталады. Осы бөлмеде оларды өндіріске пайдалануға дайындау жүргізіледі, ол үшін табандықтар, сөрелер, контейнерлер қарастырылуға тиіс.

      55. Негізгі өндірістік цехтардың, сол сияқты ашытқы бөлімшесі мен зертхананың қабырғалары глазурленген тақтайшалармен немесе белгіленген тәртіп бойынша пайдалануға рұқсат етілген басқа материалдармен 2 м биіктікке дейін қапталуы керек, оның жоғарғы жағы су эмульсиясымен немесе рұқсат етілген бояулармен сырлануы керек.

      56. Үй-жайларға жүргізілетін ағымдағы жөндеу жұмыстары жылына кем дегенде 1 рет жүргізілуі керек. Өндірістік және қосалқы үй-жайлардың қабырғасы мен төбесін сырлау және әктеу ластануына қарай жүргізіледі, бірақ жылына екі реттен кем болмауы керек.

      57. Өндірістік үй-жайлардың едені тегіс, су өткізбейтін материалмен қапталуға тиіс. Едендердің беті тегіс, су ағызуға ыңғайлы, еңісте орналасқан жабық астаулармен қамтамасыз етілуі керек. Өндірістік цехтардың едені маймен ластануына байланысты ағаш торлармен жабдықталуы керек.

      58. Өндірістік үй-жайларда және мұздататын камераларда қоқыстарды және технологиялық үдерісте қолданылмайтын жабдықтар мен құралдарды сақтауға болмайды.

      59. Терезенің, шам шынысының ішкі беттерін, электрлі жарық көздерінің арматуралық беттерін кем дегенде айына 1 рет сүртіп, жуу керек, сыртқы беттерін 1 жылда 2 рет, жылдың жылы мезгілдерінде кірленуіне қарай жуып, сүрту керек. Жазғы кезеңде ашылатын терезелер мен есіктердің тесіктері тормен жабылуға тиіс.

      60. Өндірістік цехтардың есіктері, қабырғаларының беті, ашытқы бөлімшесі, балаларға арналған сүт өнімдерін өндіретін цехтар аптасына бір рет ыстық сумен сабындап жуылып, Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген зарарсыздандырғыш заттармен өңделуі керек.

      61. Жинап-тазалауға, жуу және зарарсыздандыруға керекті материалдарды сақтауға бөлек үй-жайлар, лас суды құюға жабдықталған құрылғы, ыстық және суық су келтірілген раковиналар, тазалау материалдарын жайып кептіретін орынмен жеке үй-жайлар қарастырылуы керек. Тазалауға керекті құрал-жабдықтарға белгі салынуға тиіс. Жуып-тазалауға арналған құрал-жабдықтарды басқа мақсатқа пайдалануға болмайды.

      62. Өндірістік үй-жайлардағы еденді тазалау жұмыстары ылғалды әдіспен жүргізіледі, ал жұмыс аяғында ыстық сабынды-сілтілі ерітіндіні қолдану арқылы тазаланылып, артынан зарарсыздандыру жұмыстары жүргізілуге тиіс.

      63. Астаушалар, траптар, қол жуғыштар, раковиналар, қоқыс жинағыштар ауысым барысында және ауысымның соңында тазаланып, жуылып, зарарсыздандырылуға тиіс.

      64. Өндірістік корпусқа, цехтарға кіре берістегі резеңке кілемшелер әрбір ауысымда зарарсыздандырғыш ерітінділермен шылануы керек.

      65. Айына кем дегенде 1 рет (тазалық күн) барлық үй-жайларда, барлық құралдар мен жиһаздарға күрделі тазалау және зарарсыздандыру жұмыстарын жүргізу керек.

      66. Тұрмыстық үй-жайлар санитарлық өткізгіш түрінде жабдықталуға тиіс.

      67. Балаларға арналған сүт тағамдарын өндіретін цехтың және жөндеу шеберханаларының, қазандықтың, компрессордың жұмыскерлері үшін жеке тұрмыстық үй-жайлар қарастырылады.

      68. Тұрмыстық үй-жайлардың құрамына сырт киімге, жеке және санитарлық киім мен аяқ киімге арналған киім ілетін, таза төсек әбзелдерін сақтайтын, лас санитарлық киімдерді қабылдайтын үй-жайлар, себезгілер және қол жуатын раковиналар, киім мен аяқ киімді кептіретін бөлмелер, кір жуатын және жуып тазалауға керекті жабдықтарды сақтайтын үй-жайлар кіреді.
      Жұмыскерлерге арналған асхана немесе буфет тұрмыстық үй жайлардың құрамына немесе бөлек ғимаратта орналасуы керек. Әйелдердің саны 100 асқан жағдайда әйелдердің жеке гигиенасына арналған бөлме жабдықталуы керек, одан кем болған жағдайда себезгісі бар арнайы кабина қарастырылады.
      Жұмыскерлер саны 50-ден 300-ге дейін болғанда медициналық пункт, ал 300-ден асқан жағдайда денсаулық сақтау пункті ұйымдастырылады.

      69. Жуынатын себезгілерді, дәретханаларды және қол жуғыштар мен кір жуатын орындарды өндірістік цехтар және асханалардың үстіне орналастыруға рұқсат етілмейді.

      70. Дәретханалар өздігінен жабылатын есікпен жабдықталуы керек. Шлюздер санитарлық киімдерді ілетін ілгекпен, ыстық және суық су келтірілген қол жуғыш, сабын, щөткемен, қолды кептіруге арналған электркептіргішпен немесе бір рет қолданылатын орамалмен жабдықталуы керек. Шлюзге кіретін жерде зарарсыздандырғыш ертіндіге матырылған кілемше төселуге тиіс.

      71. Себезгі бөлмесінің қабырғасы төбеге дейін глазурленген тақтайшамен жабылып, санитарлық тораптар мен әйелдердің гигиеналық бөлмесінің қабырғасы 2 м биіктікке дейін тақтайшамен жабылып, одан жоғары Қазақстан Республикасында рұқсат етілген материалмен боялуы керек.

      72. Тұрмыстық үй-жайлар күн сайын жұмыстың соңынан жиналады: қабырға мен еден сабынды - сілтілі ерітіндімен және ыстық сумен жуылады; киім ілетін шкафтарға ылғалды тазарту жүргізіліп және аптасына бір рет зарарсыздандырылады.

      73. Дәретханаларды тазалау және зарарсыздандыруға арналған арнайы құрал-саймандар болып, оларға белгі қойылуы керек. Әрбір тазалаудан кейін оларды 2 сағатқа зарарсыздандырғыш ертіндіге матырып қояды.
      Дәретханаларды тазалауға арналған керек-жарақтар, басқа үй-жайларды тазалауға арналған керек-жарақтардан бөлек, арнайы бөлінген орында сақталады.
      Дәретхананы тазалауға арнайы персонал бөлініп, оны басқа үй-жайларды тазалауға қатыстыруға рұқсат етілмейді.

      74. Асханаға кіреберісте санитарлық киімдерді ілетін ілгектер, ыстық және суық су келтірілген қол жуғыш, сабын мен электркептіргіш болуға тиіс; қажет болған жағдайда киім ілетін орындағы ілгек саны асхананың отыратын орнының санымен бірдей болуы керек.
      Тамақты тікелей цехтарда ішуге рұқсат етілмейді.

      75. Кеміргіштердің кіріп-кетуінен қорғану үшін мынандай шаралар қарастыру керек:
      1) үй-жайға кіретін есіктерді (40-50 см биіктікке дейін) қаңылтырмен немесе тормен, ал табалдырықтарды қаңылтырмен қаптау керек;
      2) жертөле қабатындағы есіктерді, желдету каналдарын қорғағыш тормен жабу керек;
      3) қабырғалардағы, едендердегі, су құбырларының және радиаторлардың қасындағы тесіктерді металл жаңқасы қосылған цементпен сылау керек;
      4) цехтарды тамақ қалдықтарынан уақытында тазалап отыру, жұмыс соңынан шикізаттар мен дайын өнімдерді мұқият жабу керек;
      5) дератизациялық шараларды, арнайы лицензиясы бар ұйымдармен, уақытында жүргізу керек.

4. Технологиялық жабдықтарға,
аппараттарға, керек-жарақтарға қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      76. Технологиялық құрал-жабдықтар, аппаратуралар, ыдыстар, дайын өнімдерді салатын ыдыстар, керек-жарақтар Қазақстан Республикасы аумағында қолдануға рұқсат етілген материалдардан жасалынуы керек. Дайын өнімдерді қаптау үшін, нысанның өндіргіш қуатына қарамай-ақ, дайын полиэтиленді қапшықтарды қолдануға рұқсат етілмейді.

      77. Ванналардың, металдан жасалған ыдыстардың, сыйымдылықтардың, астаулардың беті тегіс, ішкі беттері оңай тазаланатындай болуы керек.

      78. Технологиялық құрал-жабдықтардың орналасуы, технологиялық үдерістің ағымдылығын, жұмыс істейтін адамдардың жабдықтарға жақындап жұмыс жүргізу мүмкіндіктерін қамтамасыз етуі керек.

      79. Құрал-жабдықтар, аппаратуралар мен сүт құбырлары, сүттің, жуатын және зарарсыздандыратын ерітінділердің толық ағып кететіндей болып орнатылуы керек. Сүт және сүт өнімдерімен жанасатын барлық бөліктері тазалауға, жууға және зарарсыздандыруға оңтайлы болуға тиіс. Темір сүт өткізгіштер алынбалы-салынбалы болуы керек.
      Қоршауы жоқ шыны термометрлерді қолдануға рұқсат етілмейді.

      80. Шу және діріл шығаратын құрал-жабдықтар дірілді басатын құрылымдармен жабдықталуға тиіс.

      81. Сүт өнімдерін дайындайтын және сақтайтын резервуарлар (сүзбе мен ірімшіктен басқасы) тығыз жабылатын қақпақпен жабдықталуға тиіс.

      82. Зауыттың ішіндегі көлік пен цех ішінің ыдыстары шикізаттар және әрбір дайын өнімдер түріне бекітіліп және оларға сәйкес белгі қойылуы керек.

      83. Жабдықтарды жуу және зарарсыздандыруды арнайы бөлінген, оқытылған, арнайы киіммен және аяқ киіммен, қорғану құралдарымен (респиратор, газтұтқыш, қорғаушы көзілдірік, резеңке қолғап), сол сияқты арнайы бояумен белгі қойылған тазалауға арналған керек-жарақтармен қамтамасыз етілген персонал жүргізуі керек. Жууға және зарарсыздандыруға Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген жуғыш және зарарсыздандырғыш заттар қолданылуға тиіс.

      84. Жуылып және зарарсыздандырғаннан кейін 6 сағаттан артық уақыт пайдаланылмаған жабдықтар жұмыс басталар алдында екінші рет зарарсыздандырылып, соңынан жуу мен зарарсыздандыру сапасы осы санитарлық ереженің 4 -қосымшасына сәйкес микробиологиялық бақылауға жатады.

      85. Сүт және сүт өнімдерін өндіретін және сақтайтын сыйымдылықтарды санитарлық өңдеуден өткізу әрбір босағаннан кейін жүргізілуі керек.

      86. Жабдықтар техникалық жарамсыздық салдарынан немесе су, бу, электр қуаты берілмегендіктен 2 және одан да көп сағатқа үзіліске тоқтауға мәжбүр болған жағдайда сыйымдылықтағы пастерленген сүт немесе қалыпқа келтірілген қоспа құйып алынып қайтадан пастерлеуге жіберіледі. Босатылған жабдықтар жуылып, зарарсыздандырылады.

      87. Жабдықтарды жуу үшін, айналдырмалы әдіспен бөлшектемей жуатын арнайы қондырғыны қолдану арқылы, жуғыш және зарарсыздандырғыш заттарды орталықтандырылған дайындайтын орын қарастырылуы керек.

      88. Жуғыш ертінділердің қанықпасына автоматты түрде бақылау жүргізетін құрылғы болмаған жағдайда, ол зертхана арқылы ауысымда кем дегенде 2-3 рет бақылануға тиіс.

      89. Керек-жарақтарды, бос ыдыстарды, көлік құралдарын жуу және зарарсыздандыру үшін арнайы су өтпейтін едені бар, бумен, ыстық және суық су келтірілген, қалдық су ағатын шұқырымен, желдеткішпен жабдықталған арнайы жуғыш үй-жай қарастырылуы керек.

      90. Құрал-жабдықтардың ағытылған бөлшектерін (құбырларды, крандарды, дозаторларды) қолмен жуу үшін ерітінді құятын үш секциялы штуцерлі жылжымалы ванналар қарастырылуы керек. Штуцерлердің орналасуы ваннадағы ерітіндінің толық ағып кетуіне мүмкіндік тудыруға тиіс. Ванналардың тұсында бөлшектерді кептіруге арналған сөрелер болуы керек.

      91. Сүт құйған танкіні (үлкен ыдысты) қолмен жуу үшін арнайы үйретілген адам бөлінуі керек. Мұндай жұмысты орындайтын адамдарды басқа үй-жайларды, санитарлық түйіндерді тазалау үшін жіберуге болмайды. Танкіні жуу үшін арнайы киім мен етік қолданылады. Зарарсыздандырудан өткен резеңке етікті танкінің қасындағы кілемше үстінде киюі керек. Жуушы адамның арнайы киімі мен танкіні жууға қолданатын аспаптары арнайы белгі қойылған жеке шкафтарда сақталынады.

      92. Сүт өнімдерін құятын шыны ыдыстар толтырылар алдында бүтіндігіне, жуу сапасына және ішінде бөтен заттардың болуына арнайы жабдықталған жарық сүзгімен қаралады. Бақылаушы жұмыс істейтін жердегі электршамдар арнайы экран арқылы қалқаланылуы керек. Жарықпен шыны ыдыстардың сапасын анықтаушы бақылаушының жұмыс орнында орындық, қол қойып, аяқ салатын жабдығы болуы керек.

      93. Сүзгіш материалдарды пайдаланғаннан кейін жуып, зарарсыздандыру керек. Егер сүт автоматты есептегіш арқылы тоқтаусыз түсетін болса, оның сүзгішін бір ауысымда бір рет жуып, зарарсыздандырады.

      94. Сүзбені судан арылтуға арналған қапшықтар технологиялық үдеріс біткеннен кейін тазаланылады да арнайы жуу машинасында жуғыш заттардың ерітіндісінде жуылады. Одан соң 10-15 минөт бойы қайнатылып, кептіру камерасында, шкафында немесе ауада кептіріледі. Қапшықтарды өңдеу арнайы бөлмелерде жүргізіледі, оларды кір жуатын орында өңдеуге болмайды.

      95. Тағам өнімдерімен жанасқан транспортерлер, конвейерлер ауысым соңында тамақтан тазаланып, кальцийленген соданың ыстық ерітіндісімен немесе жуғыш заттардың ыстық ерітіндісімен шайылып, артынан ыстық сумен жуылады.

      96. Сүт тасуға арналған цистерналар сүттен босаған соң жуылып, зарарсыздандырылады. Цистерна жуылғаннан кейін оны пломбылау керек.

      97. Жуылған технологиялық жүйенің, құрылымдардың, құрал-жабдықтардың және қаптау ыдыстарының жуылу сапасы өндірістік зертхана арқылы бақыланады.

      98. Жас балалар үшін сүт өнімдерін дайындайтын нысандар мен цехтарда жабдықтарды жуу және зарарсыздандыру үдерістері, жуғыш және зарарсыздандырғыш дәрмектердің қанықпасына бақылау автоматты тәртіпте жүргізілуге тиіс.

5. Сүт және сүт өнімдерін өндіруге қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      99. Сүт және сүт өнімдерін қабылдау үдерістері нысанның қуаттылығына қарамастан тазалықты мұқият сақтай отырып, өңдеу және сақтау, оларды ластанудан, бүлінуден және оларға басқа заттардың қосылмауын қадағалау керек.

      100. Өңдеуге түсетін сүт өнімдері мен кілегейлердің қауіпсіздігін және сапасын куәлендіретін ілеспе құжаты болып, түсерде қолданыстағы ережелерге сай өндірістік зертханалық бақылаудан өтуі керек.

      101. Шаруашылықтардан және жеке адамдардан малдардың жұқпалы ауруларға малдәрігерлік - санитарлық тұрақтылығы туралы анықтама құжаты болмаса сүтті қабылдауға болмайды.

      102. Қолайсыз шаруашылықтағы сау малдардан сүт және кілегейлер шаруашылықта ыстықпен өңдеуден өткеннен кейін ғана қабылданады. Ілеспе құжатта ыстық өңдеуден өткені туралы мәлімет жазылып, өңдеу температурасы және жасалған уақыты көрсетіледі.

      103. Нысанның зертханасында қолайсыз шаруашылықтан келіп түскен әрбір сүт пен кілегейдің пастерлеу сапасы тексеріледі. Сүт өнімдерді тексеріс қорытындысы пероксидазаға теріс реакция болғанда ғана қабылданады.

      104. Қолайсыз шаруашылықтың сау малдарынан алынған сүт пен кілегейді сүт өңдейтін өнеркәсіп орны тек қорытылған май жасау үшін пайдаланады. Осындай сүт пен кілегейден балаларға арналған сүт өнімдерін дайындауға рұқсат етілмейді.

      105. Шаруашылықтарда дайындалған сүт +10 о Цельсия (бұдан әрі - о С) суытылуы керек.

      106. Өңдеуге түсетін сүтті әуелі сүзіліп, артынан суытып, төмендегідей ережелерді орындай отырып, сақтау керек:
      1) жаңадан алынған суытылған сүтті бұрыннан тұрған суытылған сүтпен араластыруға болмайды;
      2) қышқылдығы Тернер бойынша (бұдан әрі - Т) 18 о -тан аспайтын, +4 о С-ға дейін суытылған сүтті 6 сағат бойы сақтауға болады, ал +6 о С-ға дейін суытылған сүтті 4 сағатқа дейін сақтауға болады;
      3) егер сауда нүктесіне сүтті тасымалдау 10 сағатқа созылатын болса, оның температурасы +6 о С-дан аспауы керек; егер сүтті тасымалдау 16 сағатқа дейін созылатын болса сүт +4 о С ға дейін суытылуы керек.

      107. Сүтті қабылдардан бұрын сүт құюға арналған түтіктерді, цистернаның штуцерлері зарарсыздандырып, оларды ауыз сумен шаю керек. Сүтті қабылдап болғаннан кейін сүт құюға арналған түтіктерді жуып зарарсыздандыру керек. Түтіктің екі басын тығынмен тығындап, су өтпейтін қапшықпен жауып, ілгішке іліп қою керек. Түтіктер мен патрубкаларды жуу, зарарсыздандыруға арналған ертінділер арнайы белгімен белгіленген ыдыстарда сақталуы керек.

      108. Қабылданған сүт, кілегей өнімдері сүзілгеннен кейін және +4 о +6 о С-ге дейін суытылғаннан кейін пастеризациядан өтуге жіберіледі. Суытылған сүттің рұқсат етілген сақталу уақыты: +4 о С дейін суытылса - 6 сағат, 6 о С дейін суытылса 4 сағат.

      109. Пастеризациядан өткен және шикі сүт өнімдерін сақтау және өндіріске ұсыну үшін арнайы белгі салынған танкілер, сүт құбырлары қарастырылуы керек.

      110. Сүтті тарту, сүтті және клегейді қалыпқа келтіру және гомогендеу пастеризациялау алдында жүргізілуге тиіс. Пастерленген сүтті тартқан жағдайда алынған клегей, майсыз сүт және қалыпқа келтірілген қоспа қосымша пастерлеуге жатады.

      111. Пастерлеу-салқындату қондырғысын іске қосудан бұрын жабдықтардың дайындығы және пастерлеу температурасын автоматты түрде реттеу жүйесі тексерілуге тиіс.

      112. Пастерлеудің әрбір циклінде аппаратшы термогораммада төмендегілерді белгілейді: өзінің фамилиясын, пастеризатордың түрін және нөмірін, уақытты, пастерленіп жатқан сүттен дайындалатын өнімнің атауын, жұмыстың басталу және аяқталу уақыты. Пастерлеу режимі бұзылған жағдайда белгіленген режимнен ауытқу себебін көрсетіп жазылады. Жазу баспа әріптерімен жүргізілуге тиіс. Термограммалар кеңейтіліп оқылып және зертханада бір жыл бойы сақталуы керек.

      113. Автоматты бақылау-тіркеу аспаптары болмаған жағдайда, пастерлеу режиміне аппаратшы бақылау жүргізеді, ол әрбір 15-20 минөт сайын температураны термометрмен өлшеп жорналға жазып отырады. Зертхананың мамандары ауысым барысында пастерлеудің температурасына 3-4 рет іріктеп бақылау жүргізеді.

      114. Қайта өңдеу немесе ыдысқа құю үшін сүт пастерлеудің режиміне байланысты фосфатазаға немесе пероксидазаға қарсы реакция алғаннан кейін ғана жіберіледі.

      115. Сүтті стерилизациялау желісіндегі жылыдай өңдеудің тиімділігі аптасына екі рет зертханамен өнеркәсіптік тұрақтылыққа тексеру арқылы бақылануы керек.

      116. Сүт және кілегей пастерлегеннен кейін температурасы плюс 4 - 6 о С дейін салқындатылып және құйылуға тиіс. Ыдысқа құйғанға дейінгі пастерленген сүтті максимальды сақтау мерзімі 6 сағаттан аспауы керек. Пастерленген сүтті танкте сақтау уақытын асырып жіберген жағдайда, ыдысқа құяр алдында қайта пастерлеуге жатады.

      117. Аппарат цехында пастерленген сүттің қозғалысы, танкке құйылу және босату уақыты көрсетіліп жазылатын жорнал болуы керек.

      118. Сүттен қышқылды сүт өнімдерін немесе кілегей өндіру барысында пастерлеуден кейін бірден төмендетіп және ашытуға жіберіледі. Ашыту температурасындағы сүтті ашытқы салынбаған күйінде ұстауға болмайды. Өндірістік қажеттілікке байланысты пастерленген сүтті плюс 4-тен плюс 6-ға дейін салқындатып және пайдаланғанға дейін 6 сағат сақтауға болады. Одан ұзағырақ сақтаған жағдайда ашыту алдында қайтадан пастерлеуге жатады.

      119. Қаймақ өндіру үшін жаңадан алынған кілегей қолданылады, қышқылдығы жоғары ашыған клегейді қолдануға рұқсат етілмейді. Қаймақтың толық жетілуі тоңазыту камерасында 0-ден плюс 8 о С температурада жүргізіледі. Фляг пен бидонға құйылған қаймақтың жетілуі үшін 12-48 сағатта, ал ұсақ тұтынушы ыдыстарына құйылған қаймақтың жетілуі 6-12 сағатта жүзеге асады.

      120. Балаларға арналған сүт өнімдерін өндіру үшін жоғарғы немесе 1-ші сортты сүт қолданылады. Балаларға арналған ашытылған сүт өнімдерін өндіру барысында пастерленген сүт және қоспалар 2-6 о С температураға дейін салқындатылады, одан кейін оларды ыдысқа құюға немесе келесі жоғарғы температурада өңдеуге жібереді. Өндірістік қажеттілікке байланысты пастерленген сүтті немесе қоспаны ыдысқа құяр алдында плюс 2 о С-тан плюс 4 о С-қа дейінгі температурада 6 сағаттан артық емес уақытқа, ал 6 о С-тан плюс 8 о С-қа дейінгі температурада 3 сағаттан артық емес уақытқа сақтауға болады.

      121. Балалардың сүттен жасалған тағамдарына олардың құрамының әйелдердің сүтінің құрамына бейімделуі, биологиялық және тағамдық құндылығының артуы үшін, Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген, әртүрлі құрауыштарды қосуға рұқсат етіледі.

      122. Ашытылған сүт өнімдерін ыдысқа құю құйып-тығындайтын бір автомат арқылы жүргізілгенде құюдың төмендегі реті сақталуға тиіс:
      1) бифидобактерияларымен дайындалған өнімдер;
      2) сүтқышқылы бактерияларының таза культураларымен;
      3) пропинді қышқылды бактериялармен;
      4) айранның өңезіндегі ацидофильді таяқшалармен.

      123. Балаларға арналып шығарылатын барлық сүт өнімдерінің қорапталған түріндегі көлемі 200 мл/гр. аспауға тиіс.

      124. Сынған, толық құйылмаған бөтелкедегі және пакеттердегі пастерленген немесе стерилизациядан өткен сүт немесе кілегей лавсанның қабаты арқылы, қышқылды сүт сусындары - екі қабатталған дәке арқылы өткізіліп, содан кейін қайтадан пастерлеуге немесе стерилизациялауға, ал қышқылды сүт өнімдері өнеркәсіптік қайта өңдеуге жіберіледі.

      125. Дайын өнімдерге басқа заттардың түсіп кетуінен сақтандыру үшін өндіріске түскен қант пен ұнды електен өткізу керек; мейізді тазалап және жуылады, какао, кофе, ванилин механикалық қоспалардың барлығына тексеріледі.

      126. Қатты және жұмсақ ірімшіктер пастерленген сүттен дайындалады. Жетілу мерзімінен өтпеген ірімшіктерді сатуға жіберуге рұқсат етілмейді.

      127. Дайын сүт өнімдері, Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген, шыныдан, металдан және полимерлік материалдардан жасалған тұтынушы және тасымалдаушы ыдыстарға қорапталуы керек.

      128. Дайын өнімдерді қораптау үшін берілетін бос ыдыстар және басқа материалдар өндірістік үй-жайлардан тыс дәліздер немесе басқа жолдармен берілуге тиіс. Бос ыдыстар мен қораптайтын материалдарды тікелей өндірістік цехтарда сақтауға болмайды. Олар арнайы бөлінген үй-жайларда сақталуы керек.

      129. Өнімді өңдеу барысында үй-жайдың ішінде жөндеу жұмыстарын жүргізуге, өндірістік цехтарда құрал-саймандарын қалдыруға рұқсат етілмейді. Өндірістік цикл кезінде жабдықтарды жөндеу жылжымалы экранмен қоршалған жағдайда рұқсат етіледі.

      130. Сатуға сүт және сүт өнімдері плюс 8 о С температура да жіберіледі.

      131. Балмұздақ өндірісі үшін төмендегідей үй-жайлардың жиынтығы болу керек:
      1) температурасы плюс 6 о С-тан жоғары емес, шикізаттарды сақтауға арналған салқындататын камералар;
      2) балмұздақ өндірісіне қолданылатын құрауыштарды сақтауға арналған салқындатылмайтын қойма;
      3) қораптарды, орайтын материалдарды, аспаптарды сақтауға арналған қоймалық үй-жайлар;
      4) қораптан шығарумен айналысатын бөлімше;
      5) дайындайтын бөлімше;
      6) аппараттық бөлімше;
      7) фризермен толтыратын бөлімше;
      8) қатыратын камера;
      9) балмұздақты сақтайтын камера;
      10) құрамында қамыр илейтін үй-жайы және вафлиді пісіріп және сақтайтын үй-жайы бар вафли өндіретін бөлімше. Дайын вафелді стакандарды қолданғанда аталған бөлімше болмауы мүмкін;
      11) өндірістік ыдыстарды, аспаптарды және қораптарды жуатын бөлімше;
      12) бактериологиялық бөлімшесі бар өндірістік зертхана.

      132. Шағын қуатты нысандарда салқындатпайтын қойманы қораптарды сақтайтын және қораптан шығарумен айналысатын бөлімшемен біріктіруге рұқсат етіледі, оларға арнайы учаскелер бөлінеді. Дайындаушы және аппараттық бөлімшелерді де біріктіруге рұқсат етіледі.

      133. Санитарлық-тұрмыстық үй-жайлар қолданыстағы ҚНжЕ талаптарына сәйкес қарастырылуы керек.

      134. Негізгі өндірістік үй-жайлардың қабырғалары мен колонналары, сол сияқты жуынатын себезгі бөлмесінің қабырғалары 2,5 м кем емес биіктікке дейін тақтайшамен қапталуы керек; қол жуатын бөлмелер, дәретханалар, зертханалардың қабырғасы 1,8 м биіктікке дейін қапталуы керек.

      135. Балмұздақпен немесе шикізатпен жанасатын барлық аспаптар, аппаратура және қораптар тотықпайтын немесе қалайымен өңделген, құрамындағы қорғасынның үлесі 1% аспайтын металдан жасалуға тиіс. Эмалданған ванналарды, мырышталған темірден жасалған ыдыстарды және өңделмеген мысты қолдануға рұқсат етілмейді.

      136. Шәрбәттар мырыштан жасалған өңделмеген қазандықтарда пісіріледі.

      137. Ағаштан жасалған жабдықтар ағаштың қатты түрінен жасалуға тиіс.

      138. Ыдыстар мен қораптарды жууға арналған үй-жайларда ыстық және суық су келтірілген, үш бөлімшеден тұратын темір ванналар орнатылуға тиіс; балмұздақтан босаған флягтар мен гильзаларды жуу үшін фонтанды булағыш орнатылады.

      139. Жуатын бөлімшедегі құбырларды және алынып салынатын жабдықтарды стерилизациялау үшін аппараттық бөлімшеде стерилизаторлар мен жылжымалы ванналар орнатылуға тиіс.

      140. Балмұздақты қораптауға қолданылатын материал мен белгі салатын бояулар қолданыстағы стандарттың талаптарына сай болуы керек. Орауға арналған қорғасынды немесе қалайы фольганың құрамындағы қорғасынның үлесі 1% аспауы керек. Эскимо балмұздағына арналған таяқшалар тегіс болып, стерилизациядан өтіп, қорапта сақталуға тиіс.

      141. Шикізаттар мен қосымша материалдар және тағамдық қоспалар қолданыстағы стандарттың талаптарына сай болып, кіре берісте өндірістік зертханамен бақыланады.

      142. Балмұздақ өндірісіне тауықтың жұмыртқасы немесе жұмыртқаның ұнтағы қолданылуға тиіс. Сірке қышқылын, жұқпалы ауруларға қолайсыз шаруашылықтардан үйрек, қаз, сол сияқты тауықтың жұмыртқасын қолдануға рұқсат етілмейді.

      143. Балмұздақ өндірісінің барлық кезеңдерінде төмендегі талаптар сақталуы керек:
      1) шикізаттарды қораптан шығару, қоспаны дайындау бөлек үй-жайларда жүргізілуге тиіс;
      2) сұйық, шалаөнімдер пастерлегеннен кейін жабық құбырлар жүйесі арқылы беріледі. Шалаөнімдерді алюминнен немесе тотықпайтын, қалайымен өңделген болаттан жасалған жабық сыйымдылықтарда тасымалдауға рұқсат етіледі;
      3) балмұздақтық қоспалар, қант шәрбәты және басқа тағамдық қоспалар арнайы немесе дәкеден жасалған сүзгіштер арқылы сүзіледі, олар ластануына қарай ауыстырылып отырады;
      4) қоспаны пастерлеу температурасы плюс 70 о С - 30 минөт; 80 о С - 10 минөт; 85 о С - 5 минөт бойы жүргізілуге тиіс;
      5) пастерлеу сапасын бақылау бақылау-өлшеу аппаратурасының (мано-метрикалық өзі жазатын термометрлер немесе темір қоршауы бар термометр) көмегімен жүргізілуі керек. Температура сызығы жазып толтырылған термограммалар балмұздақ цехында немесе өндірістік зертханада үш ай бойы сақталуға тиіс;
      6) пастерлеуден кейін қоспа плюс 6 о С дейін салқындатылып және 24 сағаттан артық сақтауға болмайды;
      7) фризермен толтырғаннан кейін балмұздақтың температурасы плюс 3 о С аспауға тиіс, қатырғаннан кейін сақтау температурасы - минус 12 о С артық емес, балмұздақтың жеміс-жидектік және ароматтық түрлері үшін - минус 14 о С артық емес;
      8) қатырылмаған, өлшеніп сатылатын балмұздақтың фризерленгеннен кейінгі температурасы минус 5 о С артық болмауы керек;
      9) сауда нүктелерінен балмұздақты механикалық ластанған және сұйық қоспа түрінде қайта өңдеуге қабылдауға рұқсат етілмейді;
      10) балмұздақты дайындау және сақтау үрдісіне күнделікті өндірістік зертханалық бақылау жүргізіліп, оның қорытындысы жорналда жазылады.

      144. Балмұздақты қатырылған күйінде тасымалдауда минус 12 о С артық емес температура, қатырылмаған күйінде минус 5 о С температура қамтамасыз етілуі керек.

      145. Балмұздақ тұтынушы және тасымалдаушы ыдысқа қорапталуы керек:
      1) балмұздақ кішкене ыдыстарда шығарылып, картоннан жасалған қораптарға, контейнерлерге және астауларға салынады. Қораптар қағаз таспамен желімделіп, контейнерлер мен астауларға пломбы салынуға тиіс;
      2) гильзалар тотықпайтын немесе өңделген болаттан жасалып, тығыз жабылатын қақпағы бар, ішінен және сыртынан қалайы немесе тағамдық лак жағылуы керек. Гильзаның қақпағының астында пергаменттен немесе целлофаннан жасалған төсем қойылып және әрбір гильзаға пломба салынады.

      146. Вафельді түтіктердегі, конустардағы, вафельді стакандағы балмұздақтар қағаздан, фольгадан немесе целлофаннан жасалған пакеттермен қымталып, оралуға тиіс.

      147. Балмұздақтарды қалыптауға, қораптауға қолданылатын барлық материалдардың Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсаты болуға тиіс.

      148. Үй-жайларды, жабдықтарды және аспаптарды күтіп ұстау, жуу және зарарсыздандыру осы санитарлық ереженің 6 тараудың талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      149. Машиналардың барлық ұсақ бөлшектері, алынатын құбырлары, шүмектері, кішігірім аспаптары сумен және ыстық сілтілік ертіндімен жуылғаннан кейін бумен немесе жабық ыдыстарда 10 минөт (бұдан әрі - мин.) қайнату арқылы өңдеуден өтуге тиіс.

      150. Жинақталған өткізгіш құбыр ішкі жағынан бумен 2 мин. бойы өңдеуден өтуі керек. Ыстық бу болмаған жағдайда жинақталған құбыр зарарсыздандырғыш ертіндімен 10 мин. бойы, одан кейін температурасы плюс 60 о С -65 о С ыстық сумен өңделуі керек.

      151. Металдан немесе шыныдан жасалған құбырларды оларды ажыратпай-ақ төмендегі тәртіпте санитарлық өңдеуден өткізуге болады:
      1) 3-5 мин. бойы суық сумен жуу;
      2) температурасы плюс 50-55 о С болатын 05-1% кальциленген содамен немесе 0,15% каустик содасымен 15-20 мин. бойы жуу;
      3) температурасы плюс 60 0 -65 о С болатын ыстық сумен жуу;
      4) металдан жасалған өткізгіш құбырларды 5-7 мин. бойы бумен, шыныдан жасалған құбырларды-зарарсыздандырғыш заттардың ертіндісімен;
      5) суық сумен шаю.

      152. Фризерді жуар алдында көйлектік кеңістіктен салқындататын агент алынып тасталады, содан кейін фризер суық және жылы сумен ретімен шайылады, одан кейін сілтілік зарарсыздандырғыш ертіндімен жуылып және ыстық сумен шайылады.

6. Ашытқы өндірісіне қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      153. Зертханалық және өндірістік ашытқыны дайындау сол нысанның технологиялық нұсқауына сәйкес жүргізілуі керек.

      154. Бактериялық ашытқыны дайындайтын бөлімше өндірістік ғимаратта өндірістік үй-жайлардан оқшаулау жайғасып, мүмкіндігінше ашытқыны қолданатын цехтарға жақын орналасуы керек. Ашытқыны дайындайтын цех арқылы өтуге болмайды. Бөлімшеге кіретін жерде санитарлық киімді ауыстыруға арналған дәліз болуға тиіс.

      155. Ашытқы бөлімшесіне айрандық және ацидофильдік ашытқыларды дайындайтын, ыдыстар мен аспаптарды жуатын, зарарсыздандыратын және сақтайтын үй-жайлар бөлінуі керек.

      156. Шағын көлемді ашытқы дайындағанда ашытқыны айран мен ацидофильдің таза культурасында бір үй-жайда дайындауға рұқсат етіледі. Айранның және ацидофильдің таза культурасында ашытқы дайындау және тасымалдауға арналған ашытқы бөлімшесінде бөлек сыйымдылықтар мен құбырлар болып, оларға белгі қойылуға тиіс.
      Пайдалануға дайын ашытқы құйылған құтыны ашқаннан кейін әрі қарай оны сақтап және қолдануға рұқсат етілмейді.

      157. Ашытқы бөлімшесі арқылы тасымалдаушы магистралдарды, будың, суықтың, желдетудің инженерлік коммуникацияларын және канализациялық тік құбырларды жүргізуге рұқсат етілмейді.
      Сырттан берілетін ауамен механикалық желдету жүйесі арқылы тазарту қарастырылуы керек, желдің өті есебінен ауаның өз бетімен қозғалысын тудыруға рұқсат етілмейді.

      158. Ашытқы бөлімшесіндегі ауаны стерилизациялау үшін бактерицидті шамдар орнатылады. Бөлімшеге тек ашытқы дайындаумен және тазалаумен айналысатын адамдар ғана кіреді.

      159. Ашытқыны дайындауға және сақтауға арналған термостаттар мен тоңазытқыштарды басқа мақсаттарға пайдалануға рұқсат етілмейді. Микробиологиялық зертханада зертханалық ашытқыны дайындайтын және таза культурамен жұмыс істейтін бөлімше немесе бокс болуы керек.

      160. Ыдыстар мен керек-жарақтар қолданылғаннан кейін жуылып және зарарсыздандырылып, таза пергаментпен немесе полиэтилен үлдірімен жабылып, зарарсыздандырылған сөрелерде сақталуға тиіс. Таза ыдыстар мен керек-жарақтар 24 сағаттан артық уақыт сақталған жағдайда пайдалану алдында қайтадан зарарсыздандыруға жатады.

      161. Серилизацияланған сүтпен қайта өндірілетін зертханалық ашытқыны дайындау үшін сүтті стерилизациялау ашытқы бөлімшесінде немесе микробиологиялық зертханада жүргізіледі.

      162. Пастерленген сүтпен ашытқы дайындау барысында барлық дайындау циклі - сүтті пастерлеу, ашыту температурасына дейін салқындату, ашыту және ашытқыны салқындату бір сыйымдылықта жүргізілуге тиіс.

      163. Ашытқының әрбір партиясына оның сапасы мен қауіпсіздігін куәландыратын құжат рәсімделеді, содан кейін ғана ашытқы өндіріске жіберіледі. Сақтау мерзімі өткен және қышқылдығы жоғары ашытқыны (құрғақ зертханалық немесе өндірістік) пайдалануға рұқсат етілмейді.

      164. Ашытқының шағын көлемін, сол сияқты стерилизациядан өткен сүтте қайта өсірілетін ашытқыны қолданғанда, оны жабық ыдыста тасымалдауға рұқсат етіледі. Ашытқыны ауыстырып құю алдында сыйымдылықтың жиегі спиртпен сүртілуі керек. Ашытқыны алып кіретін жұмыскер таза халат киіп, қолын жуып және зарарсыздандыруға тиіс.

      165. Зертханалық ашытқыны дайындауға, зертханалық, қайта өсірілетін және өндірістік ашытқының сапасына бақылауды өндірістік зертхана жүргізуі керек.

      166. Шағын қуатты нысандарда өндірістік микробиологиялық зертхана немесе микробиолог болмаған жағдайда, зертханалық, қайта өсірілетін және өндірістік ашытқыны дайындауды арнайы бөлінген, дайындықтан өткен жұмыскер жүргізеді.

7. Сүт және сүт өнімдерін сақтау,
тасымалдау және сату ережелеріне қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      167. Нысан шикізаттарды, дайын өнімдерді, орамдық және қосымша материалдарды сақтауға арналған жеткілікті көлемде қоймалық үй-жайлармен қамтамасыз етілуі керек. Тағамдық шикізаттарды және қосымша материалдарды сақтау үшін сөрелер, полкалар қолданылуға тиіс, оларды еденде жинауға рұқсат етілмейді.

      168. Қоймалық үй-жайлар тазалықта ұсталуы керек. Зарасыздандыру, дезинсекция және дератизацияны, аталған жұмыстарға лицензиясы бар, адамдар жүргізуге тиіс.

      169. Шикізаттарды, қорларды және дайын өнімдерді камерада немесе қоймада сақтау партиясы бойынша, оның уақытын, өндірілген ауысымын және партияның нөмірін көрсету арқылы жүргізіледі.

      170. Дайын өнімді сақтайтын камерадағы немесе қоймадағы температура мен ылғалдықты зертхана ауысымда 2-3 рет бақылауға тиіс. Бақылау қорытындысы жорналға тіркелуі керек.

      171. Ірімшіктерді сақтауға арналған қоймалар Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген және оларды жууға, зарарсыздандыруға мүмкіндік беретін материалдардан жасалған сөрелермен жабдықталуға тиіс.

      172. Май мен ірімшіктерді сақтайтын камераларға жылына екі рет толық өнімнен босату арқылы әктеу және зарарсыздандыру жүргізілуі керек. Ірімшікті тұздайтын, кептіретін және үлдірмен орайтын үй-жайларда ауаны кептіру үшін бактерицидті шамдар орнатылуға тиіс.

      173. Қаптауы зақымдалған, белгісі анық көрінбейтін, пломбасы бұзылған өнімдерді сатуға рұқсат етілмейді.

      174. Өңезге қарсы күресу үшін қабырғаны, төбені тоңазыту камерасының бұрыштарын, дәлізді, ауаны, ауаны салқындататын каналдарды, Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген, зарарсыздандырғыш заттармен өңдеу керек.

      175. Тоңазытқыш камераларда қорапталған өнімдер ағаштан жасалған торларға немесе табандықтарға жиналуы керек. Флягтағы, металл және пласмассадан жасалған ыдыстарға қорапталған өнімдерді табандықсыз және торсыз жинауға рұқсат етіледі.

      176. Сүт және сүт өнімдерін тасымалдау арнайы көлік құралдарымен - рефрижераторлармен, сүт автоцистерналарымен, изотермиялық кузовы бар машиналармен жүргізілуге тиіс.

      177. Сүт және сүт өнімдерін тасымалдауға қолданылатын көлік құралдары таза, ақаусыз болып, машинаның кузовының оңай жуылатын гигиеналық жабындысы болуы керек. Көлік құралдарының Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің м.а. "Көлік құралдарына санитарлық төлқұжатты беру, есепке алу, енгізу Ережесін бекіту туралы" 2004 жылғы 20 ақпандағы N 349 бұйрығымен бекітілен, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу реестрінде N 2840 нөмірімен тіркелген, құжаттарға сәйкес санитарлық төлқұжаты болуы керек.

      178. Сүт өнімдерін шикі өнімдермен, шалаөнімдермен бірге тасымалдауға, сол сияқты бұрын ерекше, өткір иісі бар және улы заттар тасымалданған көліктерді қолдануға рұқсат етілмейді.

      179. Сүт өнімдерін тасымалдау және сату мерзімі Қазақстан Республикасының мемлекеттік Бас дәрігерінің "Тез бұзылатын өнімдерді сақтау жағдайларына және сату мерзімдеріне қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптар" жайлы санитарлық ережелер мен нормаларды бекіту туралы" 2002 жылы 1-тамызда N 32 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу реестрінде N 1989 нөмірімен тіркелген, қолданыстағы санитарлық ережелердің талаптарына сәйкес болуы керек.

      180. Жүргізуші - экспедитор немесе экспедитордың өзімен бірге, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің "Тұрғындардың декреттелген тобы өкілінің жеке медициналық кітапшасының үлгілерін, оларды беру, есепке алу және жеке медициналық кітапшасын жүргізуді бекіту туралы" 2003 жылы 4-қарашада N 816 бұйрығымен (бұдан әрі - N 816 бұйрық) бекітілген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу реестрінде N 2575 нөмірімен тіркелген, құжаттарға сәйкес жеке медициналық кітапшасы болуы керек. Ол санитарлық киіммен жұмыс істеп, жеке басының тазалығы мен сүт өнімдерін тасымалдау ережесін сақтауға тиіс.

      181. Сүт және сүт өнімдерін тасымалдауға арналған көлік құралдарын, цистерналарды, флягтарды санитарлық өңдеуден өткізу үшін су өтпейтін едені бар, бумен, ыстық және суық су келтірілген, жуынды суды канализацияға ағызатын траптармен жабдықталған жуатын бөлімше болуға тиіс.

8. Жұмыскерлердің еңбек жағдайына қойылатын
санитарлық-эпидемиологиялық талаптар

      182. Нысандарда еңбек жағдайына бақылау, оның ішінде төмендегі өндірістік факторларды бағалау жүргізілуге тиіс: микроклиматтың параметрлері, жұмыс орнындағы өндірістік шу, табиғи және жасанды жарық көзі, жұмысшы аумағындағы ауаның аэрозольмен және газдармен ластануы; психофизикалық факторлар, тұрмыстық жағдайды бағалау, тамақтандыруды ұйымдастыру, медициналық қызмет көрсету.

      183. Зиянды және жағымсыз өндірістік факторлардың ықпалына ұшырайтын адамдарды жұмысқа қабылдау алдында және кезеңмен Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің "Зиянды өндірістік факторлардың, мамандықтардың міндетті түрде алдын ала және кезеңмен медициналық тексерістен өтуі керек тізбесін және зиянды, қауіпті және жағымсыз өндірістік факторлардың ықпалына түсетін жұмыскерлерді міндетті түрде алдын-ала және кезеңмен медициналық тексерістен өткізу жөніндегі Нұсқауды бекіту туралы" 2004 жылғы 12 ақпандағы N 243 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу реестрінде N 2780 нөмірімен тіркелген, құжаттарға сәйкес медициналық тексерістен өтуге тиіс.

      184. Сүт және сүт өнімдерін өндіретін нысандарда жұмыс істейтін қызметкерлер, сол сияқты арнайы оқу орындарының оқушылары жұмысқа кіретін кезде және кезеңмен Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің "Тұрғындардың декреттелген тобын міндетті медициналық тексерістен өткізудің ережелерін бекіту туралы" 2003 жылғы 20 қазандағы N 766 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу реестрінде N 2556 нөмірімен тіркелген, құжаттарға сәйкес алдын ала және кезеңмен медициналық тексерістен өтуі керек. Кешеннің қызметкерлері Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің "Тұрғындардың декреттелген тобына гигиеналық оқытуды ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі Ережелерді бекіту туралы" 2003 жылғы 17 қыркүйектегі N 688 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу реестрінде N 2531 нөмірімен тіркелген, құжаттарға сәйкес гигиеналық оқытудан өтуі керек. Әрбір жұмыскердің белгіленген үлгідегі жеке медициналық кітапшасы болуға тиіс.

      185. Нысанның жұмыскері қолының тазалығына көңіл бөлуі, санитарлық киіммен жұмыс істеуі керек, нысаннан сыртқа шыққанда, дәретханаға барғанда санитарлық киімдерін шешуге тиіс, жұмыс басталар алдында, дәретханаға кіріп шыққаннан кейін, сол сияқты жұмыстағы әрбір үзілістен және кір заттармен жанасқаннан кейін қолын сабынмен жууы керек.

      186. Шикізаттар мен дайын өнімдерге бөгде заттардың түсіп кетуін болдырмау үшін тағам цехына майда шыны және темір заттарды (технологиялық аспаптардан басқа) алып кіруге, сақтауға рұқсат етілмейді; санитарлық киімдерді түйреуішпен, инемен түйреуге және халаттың қалтасына жеке қолданатын заттарды (айна, тарақ, сақина, темекі, сіріңке) салып жүруге тиым салынады. Әр тағам цехында сынатын заттарды есепке алу ұйымдастырылуы керек.

      187. Күнде жұмыс басталар алдында арнайы бөлінген маманмен персоналға тексеру жүргізіледі. Іріңді аурулар, кесілген, күйген адамдар, жұқпалы ауруларға күдіктілер жұмысқа жіберілмейді. Тексеру қорытындысы осы санитарлық ереженің 2 қосымшасына сәйкес, белгіленген үлгідегі жорналға жазылады.

      188. Санитарлық киімдерді жуу арнайы жуатын жерде жүргізіледі, үйде жууға тиым салынады.

      189. Өндірістік, қоймалық үй-жайларды жөндеу жұмыстарымен айналысатын слесарьлар, электромонтерлер және басқа қызметкерлер жеке басының тазалығы ережесін орындаулары керек, цехтарда санитарлық киіммен жұмыс істеп, аспаптарын арнайы жабық, тұтқасы бар жәшіктерде алып жүруге тиіс және өнімдерге бөгде заттардың түсіп кету мүмкіндігінің алдын алу шараларын қарастыруы керек.

      190. Нысандар алғашқы медициналық көмек көрсету үшін дәрмектер қобдишасымен қамтамасыз етілуге тиіс.

                                         "Сүт және сүт өнімдерін
                                         нысандарды күтіп ұстауға,
                                         пайдалануға және өнімдерді
                                           сақтауға, тасымалдауға
                                           қойылатын санитарлық-
                                         эпидемиологиялық талаптар"
                                            туралы санитарлық-
                                         эпидемиологиялық ережелер
                                          мен нормаларға 1-қосымша

         Су құбыры мен канализациядағы апатты анықтау,
         оның салдарларын жоюды және жөндеу жұмыстарын
                      есепке алу жорналы

N

Апаттың
орын
алған
уақыты,
күні,
орны

Зақым-
далудың
сипаты

Жөндеу
жұмыс-
тарын
жүргізу
уақыты
мен
күні

Су құбыры
желісінде
кіммен,
қалай және
қашан
зарасыз-
дандыру
жүргі-
зілген

Су құбыры
желісінде
зарасыз-
дандыру
жүргізіл-
геннен
кейінгі
судың бак.
талдауының
қорытындысы

Учаске-
ге және
жөндеу
жұмыс-
тарын
жүр-
гізуге
жауапты
адамның
қолы

1

2

3

4

5

6

7

                                         "Сүт және сүт өнімдерін
                                         нысандарды күтіп ұстауға,
                                         пайдалануға және өнімдерді
                                           сақтауға, тасымалдауға
                                           қойылатын санитарлық-
                                         эпидемиологиялық талаптар"
                                            туралы санитарлық-
                                         эпидемиологиялық ережелер
                                          мен нормаларға 2-қосымша

         Цехтың жұмыскерлерін медициналық тексеруден
             өткізу қорытындысын тіркейтін жорнал

Цех (бригада)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________

Бастығы (бригадир)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
                        (фамилиясы, аты, жөні)

N
р/р

Фами-
лиясы
аты,
жөні

Цех,
қыз-
меті

Айлар/күндер

1

2

Де-
ні
сау

Ең-
бек
дем-
алыс

Ау-
ру

де-
ма-
лыс

Жұ-
мыс-
тан
бо-
са-
тыл-
ды

Де-
ні
сау

Ең-
бек
дем-
алыс

Ау-
ру

де-
ма-
лыс

Жұ-
мыс-
тан
бо-
са-
тыл-
ды














  кестенің жалғасы

Айлар/күндер

3

...

Дені
сау

Ең-
бек
дем-
алыс

Ауру

дема-
лыс

Жұмыс-
тан
боса-
тылды

Дені
сау

Ең-
бек
дем-
алыс

Ауру

дема-
лыс

Жұмыс-
тан
боса-
тылды











  кестенің жалғасы

Айлар/күндер

30

Дені
сау

Еңбек
дем-
алыс

Ауру

дема-
лыс

Жұмыс-
тан
боса-
тылды






                                           "Сүт және сүт өнімдерін
                                         нысандарды күтіп ұстауға,
                                         пайдалануға және өнімдерді
                                           сақтауға, тасымалдауға
                                           қойылатын санитарлық-
                                         эпидемиологиялық талаптар"
                                            туралы санитарлық-
                                         эпидемиологиялық ережелер
                                          мен нормаларға 3-қосымша

      Микробиологиялық бақылауды ұйымдастырудың сызбасы

Тексе-
рілетін
техноло-
гиялық
үдеріс-
тер мен
мате-
риалдар

Тексе-
рілетін
нысандар

Талдаудың
аты

Сынама
қайдан
алынады

Бақы-
лаудың
кезең-
ділігі

Есе-
лігі

1

2

3

4

5

6

Зауытқа
қабыл-
данатын
шикі зат

Шикі сүт

Редуктазды
сынама
тежегіш
заттар

Тапсырушыдан
келетін
сүт пен
кілегейдің
орташа
сынамасы

Он күнде
1 рет


Шикі
кілегей

Редуктазды
Сынама

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай


Стерил-
денуге
жібе-
рілетін
сүт пен
кілегей

Мезофильды
Аэробты
бактерия-
лардың
споралары

Жоғарғыдай

Дайын
өнім
зақым-
далған
жағдайда

0.1

Пастерлеу

Пастер-
леуге
дейінгі
сүт пен
кілегей

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Сыйымды-
лықтан
пастерлеуге
дейін

Айына
1 рет

4,5,61

Пастер-
леуден
кейінгі
сүт пен
кілегей

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Салқындату
секциясынан
шығардағы
краннан

Он күнде
1 рет

1,2,3


Iшек
таяқшалары
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Он күнде
1 рет

10
см 3


Пастерлен-
ген сүт

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Танктерден
оларды құйып
жатқан сәтте

Айына
1 рет

1,2,3



Iшек
таяқшалары
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0,1,2,3

Тұтыну
ыдысын-
дағы
сүт пен
кілегей

Жоғарғыдай

Құю
цехіндегі
бөтел-
келерден

Жоғар-
ғыдай

жоғар-
ғыдай

Тұтыну
ыдысын-
дағы
сүт пен
кілегей

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Экспеди-
циядағы
бөтелкеден

5 күнде
1 реттен
кем емес

2,3


Iшек
таяқшалары
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай

0; 1

Стерил-
денген
сүтті
өндіру

Стерилден-
ген сүт

Өндірістік
стерилдігін
анықтау

Бақыланатын
колбадан

Аптасына
2-3 рет


Ыдысқа
құйыл-
ғаннан
кейінгі
стерилден-
ген сүт
 

  Стериль-
денген сүт
(дайын
өнім)

Бактерия-
лардың
жалпы
саны,
Термофилды
бакте-
риялардың
спорасының
саны

Өнімді-
рістік
стериль-
дігін
анықтау

Құйылғаннан
кейінгі
бөтелкеден
 

    Орайтын
автоматтан
1 сағаттан
кейін
1 пакеттен
(ВТИС және
Сорди) және
ауысым бойы
2 бөтелкеден
(сатылы
жолмен)

Ауысы-
мына
1 бөтел-
кеден
3 рет

  аптасына
2-3 рет

1, 2

    1, 2

Ашыған
сүт
өнімдерін
өндіруге
арналған
ашытқыға
бақылау

Пастер-
леуден
кейінгі
ашытуға
арналған
сүт

Iшек
таяқшалары
тобындағы
Бактерия-
ларды
анықтау

Сыйымды-
лықтан

10 күнде
1 рет

10
см 3



Пастер-
леудің
тиімді-
лігіне
Алынатын
сынама

Сыйым-
дылықтан

Ашытқы-
ларда
ыстыққа
төзімді
сүт-
қышқылды
таяқ-
шалар
табылған
жағдайда


Айран
ашытқысы,
пастер-
ленген
сүттегі
таза
культурада
ашыту

Ұю уақыты,
қышқыл-
дығы,
түйсіктік
баға беру

  микрос-
коптық
препа-
раттары

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактерия-
лардың

Өңездік және
өндірістік
ашытқылардың
барлық
сыйымды-
лықтарынан

жоғарғыдай
 

  жоғарғыдай

Күнде-
лікті

   жоғар-
ғыдай

жоғар-
ғыдай



     Айран-
дық
ашытқы
үшін
3см 3 ,
таза
куль-
тура-
ларда
ашыту
үшін
10
см 3

Стерил-
денген
сүттегі
таза
культу-
раларда
ашыту

Ұю уақыты,
микроско-
пиялық
препарат

Партиядағы
1 бидоннан
таңдап

күнде-
лікті
ашудың
ұзақтығы
ұлғайған
жағдайда


Пастер-
леуге
дейінгі
сүт

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Теңестіретін
бөшкеден

Айына
1 реттен
кем емес

4,5,6



Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

10 күнде
1 рет

10 см 3
сүт



Бактерия-
лардың
жалпы саны

Салқындату
секциясынан
шығардағы
краннан

Айына
1 реттен
кем емес
(бір
мезгілде
шикі
сүтті
тексеру)

1,2,3


Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

10 күнде
1 рет

10 см 3 сүт

Ашытқыны
салар
алдындағы
сүт

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Ванналардан

Айына
1 реттен
кем емес

0; 1

Ашытқыны
салғаннан
кейінгі
сүт

Жоғарғыдай

Ванналардан
немесе
танктерден

жоғар-
ғыдай

0; 1

Құярдың
алдында
ашытылған
сүт (резе-
рвуарлық-
жолмен)

Жоғарғыдай

Танктерден

жоғар-
ғыдай

0; 1


Құйыл-
ғаннан
кейінгі
ашытылған
сүт (резе-
рвуарлық
жолмен)

Жоғарғыдай

Бөтел-
келерден

жоғар-
ғыдай

0; 1


Бөтелке-
лерге құ-
йылғаннан
кейінгі
ашытылған
сүт (резе-
рвуарлық
жолмен)

Жоғарғыдай

Құятын
цехттегі
бөтелке-
лерден

жоғар-
ғыдай

0; 1

Бөтелке-
лерге құ-
йылғаннан
кейінгі
ашытылған
сүт (тер-
мостатты
жолмен)

Жоғарғыдай

Цехтағы
бөтелке-
лерден

жоғар-
ғыдай

0; 1


Дайын
өнім

Жоғарғыдай

Экспеди-
циядағы
ыдыстан

5 күнде
1 реттен
кем емес

0; 1



Микро-
скопиялық
препарат

жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай


Сүзбені
өндіру

Ваннадан
алынған
пастер-
ленген сүт

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Ваннадан
алынған

Айына
2 реттен
кем
емес

1,2,3

Ыстыққа
төзімді
сүтқыш-
қылды
таяқша-
лардың
бар болуы

Ваннадан
таңдап
алынған

"артық
қышқыл
дық"
пайда
болғанда


Ашытылған
сүт және
ұйыма

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Ваннадан

Айына
2 реттен
кем емес

1-5

Нығыз-
даудан
кейінгі
сүзбе

Жоғарғыдай

Партиясына
қарай

Күніне
1 реттен
кем емес

1,2,4,5,6

Салқын-
датқаннан
кейінгі
сүзбе
(дайын
өнім)

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

Күніне
1 реттен
кем емес

1,2,4,5,6

Микроско-
пиялық
препарат

жоғарғыдай



Iрі сүт
зауыт-
тарына
немесе
мұздат-
қыштар
базасына
жіберіле-
тін сүзбе

Жоғарғыдай

Бөшкеден
немесе
пачкадан

Әрбір
партия

1-6

Зауыттар
және
мұздат-
қыштар
базасы-қа-
былдайтын
сүзбе

Жоғарғыдай

жоғарғыдай

5 күнде
1 реттен
кем емес

жоғар-
ғыдай


Iрімшіктік
масса
(дайын
өнім)

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар


5 күнде
1 реттен
кем емес

1,6

Iрімшіктер
(дайын
өнім)

жоғарғыдай

Жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай

1,6

қаймақ
өндіру

пастер-
ленуге
дейінгі
кілегей

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Ваннадан

  жоғарғыдай

Айына
2 реттен
кем емес

жоғар-
ғыдай

2,2,6

  2,6

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Пастер-
ленуден
кейінгі
кілегейлер

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Пастери-
затордан

жоғар-
ғыдай

1-3

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Пастери-
затордан

10 күнде
1 рет

10 см 3

Ашытардың
алдындағы
кілегейлер

Жоғарғыдай

ыстыққа
төзімді
сүт-
қышқылды
таяқшалар
бар
болғанда

Ваннадан

жоғарғыдай

Айына
2 рет
 

өнімдерде
"артық
қышқыл
дық"
зақымдану
пайда
болған
жағдайда

0-2

Ашытқаннан
кейінгі
кілегей

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Ваннадан

Айына
  2 рет

0; I

Салқын-
датылған
және
ыдысқа
салғаннан
кейінгі
қаймақ
(дайын
өнім)

Жоғарғыдай

кадоктардан,
флягтерден,
банкілерден,
пачкілерден

3 күнде
бір
реттен
кем
емес

1-5



Микроско-
пиялық
Препарат

жоғарғыдай

3 күнде
1 реттен
кем емес
және
өнімде
"үрленіп
кету"
сияқты
зақымдану
пайда
болған
жағдайда



Iрі сүт
зауыт-
тарына
немесе
база-
мұздат-
қыштарға
жіберіле-
тін қаймақ

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Флягтерден

Әрбір
партия

1-5


Зауыттар
және
база-
мұздат-
қыштар
қабылдай-
тын қаймақ

Жоғарғыдай

жоғарғыдай

5 күнде
1 реттен
кем
емес

1-5

Май мен
ірімшікке
арналған
ашытқыны
өндіру

Шикі сүт

Редуктазды

Сынама

Сүттің  әрбір партиясынан

Аптасына

2-3 рет


Пастер-
леуден
кейінгі
сүт

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Ашытқының
ыдысынан

10 күнде
1 рет

10 см 3

Ашытқы
(алғашқы,
ауысты-
рылатын,
өндіріс-
тік)

Микроскоп-
пен қарау

Әрбір
сыйымды-
лықтан

Күнде-
лікті

Жа-
ғынды

Өндірістік
ашытқы

Жоғарғыдай

жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай

жоғар-
ғыдай

Ацетоин +
диацетил-
дің және
көмірқыш-
қылдың
бар болуы

Нұсқауға
сәйкес

Айына
1 реттен
кем емес



Аналық
және өн-
дірістік
ашытқы

3.23.3
бойынша
бақылау

жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай


Iрімшік
өндіру

Шикі сүт

Ұйытып-
ашытатын
сынама

Әрбір
шығарушыдан
сүттің
орташа
сынамасы

10 күнде
1 рет


Ашытуға
алынатын
Сынама

жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай


Мезофильды
Анаэробты
сүтті
ашытатын
бактерия-
лардың
споралары
жалпы
саны

жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0-2

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

2-6

Пастери-
затордан
алынған
сүт

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Пастериза
тордан

10 күнде
1 рет

10 мл

Пастер-
ленгеннен
кейінгі
сүт
(ашытқы
салардан
бұрын)

Жоғарғыдай

Ваннадан
немесе
ірімшік
шығарушыдан

жоғар-
ғыдай

0; 1


Мезофильды
Анаэробты
сүтті
ашытатын
бактерия-
лардың
споралары
жалпы
саны

жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай

0-2

Нығыз-
даудан
кейінгі
ірімшік

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Таңдап бір
данасынан

10 күнде
1 рет

2-5


PH
анықтау

Әрбір
қайнатуды


2-4

Iрімшік
дайын
болардың
алдында

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Таңдап бір
данасынан

Әрбір
партия-
сын

2-4



Мезофильды
Анаэробты
сүтті
ашытатын
бакте-
риялар-
спора-
ларының
жалпы
саны

жоғарғыдай

үрлену
болған
жағдайда


Балқы-
тылған
Iрімшік
өндіруді
бақылау

Ұйытылған
ірімшіктер

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Әрбір
партиядан
таңдап 1-2
данасынан

Айына
1 реттен
кем емес

1-3

Басқа
құра-
уыштары

Микробио-
логиялық
көрсеткіш-
терге,
талап-
тарға
сәйкес-
тілігі

Әрбір
партиядан
таңдап

Әрбір
партияны

Норма-
тив-
терге
байла-
нысты

Балқы-
тылған
ірімшік
(дайын
өнім)

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Партияның
орташа
сынамасы

Айына
1 реттен
кем емес

2-4


Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай

1-2


Мезофильды
анаэробты
сүтті
ашытатын
бакте-
риялар-
спора-
ларының
жалпы саны

жоғарғыдай

Әрбір
партияны

1-3

Майды
өндіру

Пастер-
леуден
кейінгі
кілегей

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Пастери-
затордан

Айына
1 реттен
кем емес

1,2,3

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

10 күнде
1 рет

10 см 3

Салқындат-
қыштан
кейінгі
кілегейлер
(көпірту
әдісі)

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Салқындат-
қыштан
кейін

Айына
1 реттен
кем емес

1-4

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

жоғарғы-
дай

0-2


Көпіртер
алдындағы
кілегейлер

Жоғарғыдай

Әрбір ваннадан

Жоғар-
ғыдай

0-2

Қайтала-
натын
бактерия-
лардың
саны

жоғарғыдай

10 күнде
1 рет

1-3

Сепара-
тордан
алынған
кілегей
(майлылығы
жоғары
кілегей-
лерді
алудың
әдісі)

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Сепаратор-
дан кейін

Айына
1 реттен
кем емес

2-4

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0;1

Қалыпқа
келгеннен
кейінгі
майлылығы
жоғары
кілегейлер

Жоғарғыдай

Әрбір
ваннадан

Айына
1 реттен
кем емес

Жоғар-
ғыдай


Қайтала-
натын
бактерия-
лардың
саны

жоғарғыдай

10 күнде
1 рет

1,2


Бактерия-
лардың
жалпы саны
(тәтті
сары майға
арналған)

Әрбір
партияның
бір
жәшігінен
таңдап

Айына
2 рет

2-5

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

жоғарғыдай

жоғар-
ғыдай

1-3

Протеоли-
тикалық
бактерия-
лардың
саны

жоғарғыдай


1-3

Ашытқы мен
өңезделген
саңырауқұ-
лақтардың
саны

Жоғарғыдай


Жоғар-
ғыдай

Липоли-
калық
бактерия-
лардың
саны

Жоғарғыдай

Зақым-
дану
жағдай-
лары
пайда
болған
жағдайда

1-3


Май
(шайқау
әдісі)

Қайтала-
натын
бактерия-
лардың
саны

Жоғарғыдай

10 күнде
1 рет

2-4

Май
(майлылығы
жоғары
кілегей-
лерді
ауыстыру
әдісі)




1-3

Қойытыл-
ған сүт
консер-
вілерін
өндіру

Пастер-
леуге
дейінгі
қалыптан-
дырылған
сүт

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Танктерден

Айына
1 рет

4-6

Пастер-
леуден
кейінгі
қалыптан-
дырылған
сүт

Бакте-
рияның
жалпы саны

Жұмыс
істейтін
барлық
пастерлеуші
қондырғыдан

10 күнде
1 рет

1;2

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

10 см 3

Аралық-
тағы
танктен

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Танктен

Айына
1 рет

1,2

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0; 2

Вакуум-
аппара-
тына
қабылда-
нардың
алдындағы
қант
шәрбаты

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Шәрбат
қайнататын
қазаннан,
танктен

Айына
1 рет

0;1

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

Жоғар-
ғыдай

Қойылтыл-
ған сүтке
қосар
алдындағы
лактоза

Жоғарғыдай

Сыйымды-
лықтан


0; 1


Вакуум-
аппаратына
қабылданар
алдындағы
кофе мен
какаоның
ерітіндісі

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Ваннадан

Жоғар-
ғыдай

2,3

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай


0; 1

Вакуум-
аппара-
тынан
кейінгі
қойылтыл-
ған сүт
қоспасы

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Вакуум-
аппаратынан

Жоғар-
ғыдай

1,2

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0; 1

Вакуум-
кристали-
затордан немесе
салқын-
дататын
ваннаны
толтыр-
ғаннан
кейін
алынған
қойытыл-
ған сүт
консер-
вілері

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1,2

қойылтыл-
ған сүт
консер-
вілерін
қалып-
тандыруға
арналған
пастер-
ленген су

Iшек
таяқшалары
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0,2,3

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0,1

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0,1


Вакуум-
кристали-
затордан
немесе салқын-
дататын
ваннадан
шығарардың
алдында
алынған
қойылтыл-
ған сүт
консер-
вілері

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1-3

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Вакуум-
кристали-
затордан
немесе
салқында-
татын
ваннадан

Жоғар-
ғыдай

0,1

Құятын
машинадан
алынған
қойылтыл-
ған сүт
консер-
вілері

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Бөшкеден

Жоғар-
ғыдай

1-3

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0;1

Құйып-
жабатын
машинадан
кейін
алынған
қойылтыл-
ған сүт
консер-
вілері

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Флягтен

Жоғар-
ғыдай

1-3


Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Әрбір
партия

0;1

Құрғақ
сүт
консер-
вілерін
және
ҚАС-ты
өндіру

Пастер-
леуге
дейінгі
қалыптан-
дырылған
сүт

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Танктен

Айына
1 рет

1-3


Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0


Пастер-
леуден
кейінгі
қалыптан-
дырылған
сүт

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Жүмыс
істейтін
барлық
пастериза-
торлардан

Жоғар-
ғыдай

1

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

10 күнде
1 рет

1

Вакуум-
аппаратына
жіберердің
алдындағы
аралық
ваннадан

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Ваннадан
немесе
танктен

Айына
1 рет

Жоғар-
ғыдай

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

4-6

Қойытыл-
ғаннан
кейін
вакуум-
аппараттан

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Вакуум-
аппараттан

Айына
1 рет

0-6

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1-3

Сүтті
құрға-
тардың
алдында
қоюлатуға
арналған
ваннадан

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Ваннадан

Айына
1 рет

10 мл

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1-3

Құрға-
татын
камерадан
кейін,
шнектен
алынған
құрғақ
сүт

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Құрғататын
камерадан

Айына
1 рет

2,3

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0;1

Оралғаннан
кейінгі
құрғақ сүт

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Орамадан

Әрбір
партия

2,3


Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

0;1

Көмекші
мате-
риалдар

Пергамент,
тойтарма,
полисти-
ролды
пленка,
ПВХ және
басқада
орағыш
заттар

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Әрбір
партиядан

Жылына
2-4 рет

100
см 2
аудан

Iшек таяқшалар тобындағы

Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1;3

Ұйытатын
ұнтақ,
пепсин,
ММ СӨЖР
ЗИ-дің
және
басқа
дәрмектер

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Жоғарғыдай

Әрбір
партия

0

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1

Тұз

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

Жоғар-
ғыдай

Қант

Ашытқы
мен
өңездің
саны

Жоғарғыдай

Қабыл-
дан-
ғанына
қарай
әрбір
пар-
тиядан

1,3

Ұн, экс-
тракттар,
жеміс
ұнтақтары,
пектиндер

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Қаптардан

Қабыл-
дан-
ғанына
қарай
әрбір
пар-
тиядан

1

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1,3

Ашытқы мен
зеңнің
саны

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

1


Жеміс-
жидектік
толтыр-
ғыштар
Ашытуға
арналған
құбырлар
мен резе-
рвуарлар,
қант
қосылған
қойылтыл-
ған сүт
өндіруге
арналған
жолдар,
банкілер,
бөтелкелер

Ашытқы мен
зеңнің
саны

Бөшке-
лерден
немесе
басқа
ыдыстардан

Қабыл-
дан-
ғанына
қарай
әрбір
партия-
дан

1


Сүтқыш-
қылды
бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

Жоғар-
ғыдай

Өнді-
рістің
санита-
риялық-
гигие-
налық
жағдайы

Бактериялардың жалпы
саны

Жоғарғыдай

10 күнде
кем
дегенде
1 рет

Жоғар-
ғыдай

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

Жоғар-
ғыдай

Стериль-
денген
сүт
өндіруге
арналған
жол

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Жоғарғыдай

Дайын
өнімде
зақымдалу
пайда
болған
жағдайда

Жоғар-
ғыдай

Қалған
жабдықтар,
ыдыстар,
керек-
жарақтар

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Он күнде
кем
дегенде
1 рет

Жоғар-
ғыдай

Емдәмдік
тағам-
дарға,
сүзбеге,
қаймаққа
арналған
жабдықтар

Ыстыққа
төзімді
сүтқыш-
қылды
таяқша-
лардың
бар болуы

Бөлек
сыйымды-
лықтан
таңдап

"Артық
қышқыл
дық"
сияқты
зақым-
далу
пайда
болған
жағдайда

Жоға-
рыда-
ғыдай


Ашытқылар-
дың бар
болуы

Жоғарғыдай

Өнім-
дерде
"ашу
салда-
рынан
көте-
рілу"
болған
жағдайда

Жоғар-
ғыдай


Ауа

Шоғырлар-
дың жалпы
саны

Өндірістік
үй-жайлар-
дан, май-
ірімшік
қоймала-
рынан,
ірімшік
сақтайтын
төменгі
қабаттар-
дан, қой-
малардан,
ашытатын
бөлмеден

Айына
1 рет




Ашытқы
мен өңез
шоғырының
саны

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

Жоғар-
ғыдай

Су

Бактерия-
лардың
жалпы саны

Краннан,
цехтерден,
су көз-
дерінен

Тоқса-
нына 1
рет (су
құбыры)
немесе
айына
1 рет
(жеке су
көздері)

333
мл


Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жоғарғыдай

Жоғар-
ғыдай

Жоғар-
ғыдай

Жұмысшы-
лардың
қолы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактериялар

Жұмысшы-
лардың
қолынан

Он күнде
кем
дегенде
1 рет



Йодкрах-
малды
сынама

Жоғарғыдай

Аптасына
1 рет

Жоғар-
ғыдай

      Шағын қуатты нысандар өндіретін әрбір өнімнің түрі
нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкестігіне микробиологиялық
көрсеткіштер бойынша айына 1 рет тексерілуге тиіс. Стандарттың
талаптарына сай емес өнім анықталған жағдайда технологиялық
үдеріске жоғарыда көрсетілген кесте бойынша бақылау жүргізіледі.

                                         "Сүт және сүт өнімдерін
                                         нысандарды күтіп ұстауға,
                                         пайдалануға және өнімдерді
                                           сақтауға, тасымалдауға
                                           қойылатын санитарлық-
                                         эпидемиологиялық талаптар"
                                            туралы санитарлық-
                                         эпидемиологиялық ережелер
                                          мен нормаларға 4-қосымша

        Сүт өнімдеріне арналған ыдыстардың тазалығының
                 микробиологиялық көрсеткіштері

Тексерілетін
нысандар

Тексері-
летін
беті (см
немесе
саны)

Бактериялардың
жалпы саны см 3
немесе ашыту сынама-
сының қорытындысы

Жаман

Жақсы

1

2

3

4

Темір жолдық сүт цис-
терналары (қақпағы, қа-
бырғасы, бұрышы, түбі)

100 см 2

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болмауы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болуы

Көліктік сүт цистерна-
лары (қақпағы, қабырға-
сы, бұрышы, түбі).
Қала ішінде қызмет көр-
сететін сүт цистернала-
ры (қақпағы, қабырғасы,
бұрышы, түбі)
Флягтер, ушаталар,
Құбырлар (крандар)
Резервуарлар(қақпағы,
қабырғасы, бұрышы, түбі)

жоғарғыдай

жоғарғыдай

жоғарғыдай

Резервуарлар (резеңке,
араластырғыш, шымшуыр,
жоғарғы кран, төменгі
кран, үшжүрмелі кран,
шыны түтікшенің тесігі)

Барлық беті

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактерия-
лардың
болмауы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
Бактерия-
лардың
болуы

Цилиндрлер, кран

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Ауа түтікшесі, резеңке

Барлық беті

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болмауы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болуы

Бөтелкелер, банкілер

Барлық
ішкі беті
10 бөтелке

100 және
одан да аз

100-ден аса

Банкілер мен бөтелке-
лерге арналған капсюл-
дер мен жабқыштар

Беті 10
капсюль

жоғарғыдай

жоғарғыдай

Банкілерге арналған
қақпақтар

Барлық беті

100 және
одан да аз

100-ден аса

Ашытуға арналған ванна-
лар (қақпағы, қабырға-
сы, бұрышы, түбі, ара-
ластырғыш, кран және
түтіктер)

100 см 2

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болмауы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болуы

Сүт өнімдеріне арналған
жәшіктер (қақпағы,
қабырғасы, түбі)
Сүзбе өндіруге арналған
ванналар (қабырғасы,
бұрышы, түбі, штуцер)
Сүзбеге арналған қаптар

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Сүт өнімдерін орауға
арналған автоматтар:
ОЗК (бункер, араластыр-
ғыш, дозатор, пуасон,
оралған өнімге арналған
екі ұя, қағаз,
транспортер)

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Сүт өнімдерін орауға
арналған автоматтар:
араластырғыш, дозатор,
пуасон, оралған өнімге
арналған ұялар, қағаз,
транспортерлер, ожаудың
түбі, ожаудың қабырғасы

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Митрофановтың пресс-
салқындатқышы (қабырға,
барабан, тоқпақтар)

100 см 2

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болмауы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болуы

Сүзбенің өзі нығызда-
луына арналған ванна
(қабырға, бұрыш, түбі,
тор)

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Май шығаратын және
ірімшік шығаратын зауыт-
тардың жабдықтары
(ірімшіктік ванналар,
май шығарушылар,
ірімшілік шығарушылар)

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Вакуум-аппарат (сүт
кіретін келте құбыр,
катализатордың қабырға-
сы, қақпағы, қойытылған
сүт шығар жеріндегі
келте құбыр)

100 см 2

500 және
одан да аз

500-ден аса

Кристалдаушы-вакуум
(қабырғасы, араластыр-
ғыш, дайын өнім шығатын
жердегі келте құбыр)

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Жоғарғыдай

Құйып-жабатын машина
(бачок, қойытылған
сүтті дозалайтын стакан
және тағы басқа)

Жоғарғыдай

250 және
одан да аз

250-ден аса

Басқа да сүттің керек-
жарақтары және ыдыстары

Жоғарғыдай

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болмауы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болуы

Ағаш жабдықтар

Жоғарғыдай

Өңездің
өспеуі

Өңездің
өсуі

Жұмыскерлердің қолы

Екі қолдың
барлық беті

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болмауы

Iшек
таяқшалар
тобындағы
бактерия-
лардың
болуы

      1) Кесслер ортасында газ пайда болған жағдайда микрофлораның
санына қарамастан "жаман" деген баға беріледі.

Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов по производству молока и молочной продукции, их хранению и транспортировке"

Приказ и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 28 апреля 2005 года № 201. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан от 22 июня 2005 года № 3687. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 3 августа 2010 года № 588

      Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра здравоохранения РК от 03.08.2010 № 588 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      В соответствии с подпунктом 10) статьи 7 и подпунктом 6) статьи 17 Закона Республики Казахстан "О санитарно-эпидемиологическом благополучии населения", ПРИКАЗЫВАЮ:

    1. Утвердить прилагаемые санитарно-эпидемиологические правила и нормы "Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию и эксплуатации объектов по производству молока и молочной продукции, их хранению и транспортировке".

    2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Байсеркин Б.С.) направить настоящий приказ на государственную регистрацию в Министерство юстиции Республики Казахстан.

    3. Департаменту организационно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Акрачкова Д.В.) направить настоящий приказ на официальное опубликование после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

    4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения, Главного государственного санитарного врача Республики Казахстан Белоног А.А.

    5. Настоящий приказ вводится в действие со дня официального опубликования.

    И.о.Министра

    "СОГЛАСОВАН"
Министр сельского хозяйства
Республики Казахстан
23 мая 2005 г.

Утверждены приказом      
И.о. Министра здравоохранения 
Республики Казахстан      
от 28 апреля 2005 года N 201  

«Санитарно-эпидемиологические правила и нормы
"Санитарно-эпидемиологические требования к содержанию
и эксплуатации объектов по производству молока и
молочной продукции, их хранению и транспортировке"»

1. Общие положения

     1. Настоящие санитарно-эпидемиологические правила и нормы (далее - санитарные правила) предназначены для физических и юридических лиц, деятельность которых связана с производством, хранением, транспортировкой и реализацией молока и молочной продукции (далее - объекты).

     2. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:
     1) гомогенизация - технологический процесс для придания однородности составу молока путем дробления жировых шариков;
     2) деконированная сталь - сталь, прошедшая специальную обработку;
     3) закваска - молочно-кислые бактерии, используемые для изготовления кисломолочных продуктов;
     4) объекты по производству молока и молочных продуктов малой мощности (мини-производство) - объекты, на которых объем перерабатываемого молока не превышает три тонны в смену;
     5) пастеризация - способ уничтожения микробов в молоке однократным нагреванием до температуры 70-85 градусов Цельсия (далее - о С);
     6) пероксидаза - фермент, используемый для контроля качества пастеризации молока при его нагревании до 85 о С;
     7) переработка молока - комплекс технологических операций, изменяющих исходные свойства молока;
     8) профламбирование - обжигание краев емкости;
     9) санитарная обработка - совокупность технологических приемов, обеспечивающих качество мытья и дезинфекции оборудования, инвентаря, посуды;
     10) термограмма - графическое изображение режима тепловой обработки молока на пастеризаторах;
     11) фосфотаза - фермент, используемый для контроля качества пастеризации молока при его нагревании до 70 о С;
     12) фризерование - технологический процесс охлаждения молочной смеси для мороженого с одновременным ее взбиванием;
     13) фризер - оборудование, предназначенное для изготовления мороженого.

2. Санитарно-эпидемиологические требования к
содержанию и эксплуатации объектов по
производству молока и молочной продукции

     3. Размещение объектов по производству молока и молочной продукции (далее - объекты), предоставление земельных участков, утверждение проектной документации на строительство и реконструкцию, ввод их в эксплуатацию осуществляется при наличии санитарно-эпидемиологического заключения государственного органа санитарно-эпидемиологической службы о соответствии настоящим санитарным правилам.
     4. Объекты должны размещаться на отдельной территории. Допускается изолированное размещение объектов по производству молока, хлеба, кондитерских и макаронных изделий на одной территории при наличии санитарно-эпидемиологического заключения государственного органа санитарно-эпидемиологической службы.
     5. Объект должен иметь производственную лабораторию, аккредитованную или аттестованную в установленном порядке. Производственная лаборатория должна осуществлять технохимический и микробиологический контроль качества и безопасности поступающего сырья, готовой продукции согласно приложению 3 к настоящим санитарным правилам.
     6. Производственная лаборатория должна быть устроена и оборудована в соответствии с требованиями приказа и.о.Министра здравоохранения Республики Казахстан от 25 марта 2005 года N 145 "Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм по лабораториям", зарегистрированным в Реестре государственных нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 3610.

     7. Производственному лабораторному контролю подвергаются, поступающие молоко, сливки, закваски, готовая продукция, а также состояние технологических и санитарно-эпидемиологических режимов производства.
     8. При отсутствии производственной лаборатории на объектах малой средней мощности лабораторный контроль должен осуществляться в другой лаборатории, аккредитованной в установленном порядке .
     9. Санитарно-защитная зона должна устанавливаться в соответствии с требованиями действующих строительных норм и правил (далее - СниП).
     10. Территория объекта должна быть огорожена, благоустроена, асфальтирована. Для сбора атмосферных, талых вод и стоков от смыва территории должна устраиваться ливневая канализация.
     11. Территория должна иметь два раздельных въезда, ежедневно убираться, в летнее время - для ежедневной поливки, в зимнее - очищаться от снега и льда.

     12. Территория должна иметь следующие основные зоны:
     1) административную, на которой размещаются здания административных помещений, контрольно-пропускной пункт и площадка для стоянки легкового транспорта;
     2) производственную, на которой расположены здания основного производства, а также производственная лаборатория, медицинский пункт или здравпункт, санитарно-бытовые помещения, столовая, автостоянка для автомолцистерн с навесом;
     3) хозяйственную - со зданиями вспомогательного назначения, складскими помещениями, ремонтно-механическими мастерскими, сооружениями для хранения резервных строительных материалов, тары и топлива, площадки с контейнерами для сбора мусора и дворовыми туалетами.
     13. Погрузочно-разгрузочные площадки, переходы от железнодорожных и автомобильных платформ, площадки для хранения строительных материалов, топлива, тары, дороги для автотранспорта и пешеходные дорожки должны иметь ровное, водонепроницаемое покрытие.
     14. Санитарные разрывы между функциональными зонами участка должны быть не менее 25 метров (далее - м).
     15. Санитарные разрывы между зданиями и сооружениями должны быть не менее одной высоты противостоящих зданий и сооружений.
     16. Расположение зданий, сооружений и устройств на территории должно обеспечивать возможность транспортировки сырья и готовой продукции без пересечения путей перевозок.
     17. Для сбора мусора и отходов должны использоваться металлические контейнеры, устанавливаемые на асфальтированной площадке, размеры которой должны в три раза превышать площадь основания контейнеров и располагаться в хозяйственной зоне, но не ближе 25 м от производственных и вспомогательных помещений. Площадка для сбора мусора и отходов должна быть ограждена с трех сторон сплошной бетонированной или кирпичной стеной высотой 1,5 м.
     18. Удаление мусора и отходов должно производиться при заполнении контейнеров не более чем на две трети емкости. После освобождения контейнеры должны быть помыты и дезинфицированы.
     19. Водоснабжение для технологических, хозяйственно-питьевых целей должно осуществляться в соответствии с требованиями действующих СНиП и санитарно-эпидемиологических правил и норм, утвержденных приказом и.о.Министра здравоохранения Республики Казахстан от 28 июня 2004 года N 506 "Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм по хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового водопользования", зарегистрированным в Реестре государственных нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2999.

     20. Ввод водопроводной воды должен находиться в изолированном закрывающемся помещении и иметь манометры, краны для отбора проб воды, трапы для стока, обратные клапаны.
     21. Системы питьевого, технического и производственного водоснабжения должны быть раздельными, трубопроводы окрашены в отличительные цвета. В точках водозабора воды должны быть надписи "питьевая", "техническая". Техническую воду допускается использовать для компрессорной установки, расхода продувочных вод котельных, полива территории, наружной обмывки автомашин и туалетах.
     22. Для хранения воды на производственные и хозяйственно-питьевые нужды в зависимости от мощности производства должны быть накопительные резервуары. Резервуары должны оборудоваться кранами для отбора проб воды на анализ, скобами, лестницами и люками, закрываться на замок, пломбироваться, маркироваться "Вода питьевая".
     23. Обмен воды в резервуаре, предназначенном для хозяйственно-питьевых целей, производится каждые 48 часов.
     Очистка и дезинфекция накопительных резервуаров производится не реже одного раза в квартал, а также после устранения аварийных ситуаций, проведения ремонтных работ. После очистки и дезинфекции проводится лабораторный контроль (взятие смывов) с регистрацией результатов в журнале лаборатории.
     24. Качество воды, подаваемой в резервуары для хозяйственно-питьевых нужд и в производственные цеха, должно контролироваться производственной лабораторией.
     25. После каждых ремонтных работ водопровод должен промываться и дезинфицироваться с последующим лабораторным исследованием воды. После дезинфекции пробы воды должны отбираться в контрольных точках: на вводе, из резервуара, заквасочной, в аппаратном цехе и других цехах с учетом технологических процессов.
     26. Аварии и ремонтные работы на водопроводе и канализации, отсутствие воды, пара и холода должны регистрироваться в журнале, согласно приложению 1 к настоящим санитарным правилам.
     27. Производственные помещения должны быть обеспечены холодной и горячей водой, смывными кранами для уборки, которые устанавливаются в цехах из расчета один кран на 500 квадратных метров (далее - м2). Для хранения шлангов должны предусматриваться кронштейны, оборудованные клапанами-наконечниками (пистолетами).
     28. Не допускается использование горячей воды из системы водяного отопления для технологических процессов, санитарной обработки оборудования и помещений.
     29. Устройство системы канализации должно отвечать требованиям действующих СНиП. Производственные цеха должны быть размещены над санитарными узлами и душевыми.
     30. Производственные помещения должны быть оборудованы трапами диаметром 10 сантиметров (далее - см) и сетками для сбора смывных вод. Трубопроводы для стока отработанных вод от технологического оборудования и машин должны быть подсоединены к канализационной сети с устройством сифонов.

     31. Не допускается:
     1) устройство подвесных канализационных труб с технологическими и бытовыми стоками над рабочими местами и технологическим оборудованием;
     2) прохождение стояков для отвода бытовых стоков через производственные помещения.
     32. Стояки для отвода производственных стоков должны располагаться в проходных каналах с доступом к ним непроизводственных помещений.
     Сточные воды должны подвергаться механической, химической (при необходимости), полной биологической очистке.
     33. При размещении объектов в неканализованных населенных пунктах должна предусматриваться местная канализация и вывозная система очистки.
     Бетонированная яма для приема сточных вод должна иметь металлическую крышку и очищаться по мере накопления ее на две трети объема. Не допускается сброс в открытые водоемы производственных и бытовых сточных вод без соответствующей очистки в соответствии с требованиями действующих СНиП.
     34. Отдельно стоящие уборные должны устанавливаться на расстоянии не менее 25 м от основных производственных и складских помещений, содержаться в чистоте и дезинфицироваться один раз в неделю.
     35. Производственные и вспомогательные помещения объекта должны иметь естественное и искусственное освещение в соответствии с требованиями действующих СНиП.
     36. Световые проемы не должны загромождаться тарой, оборудованием, как внутри, так и вне здания. Не допускается устанавливать в окнах составные стекла и заменять их непрозрачными материалами.
     37. Источники освещения производственных и вспомогательных цехов должны иметь защитную арматуру или закрытые плафоны.
     38. Для сбора и хранения вышедших из строя газоразрядных ламп с ртутным наполнителем, должно быть выделено отдельное помещение. Использованные лампы подлежат учету и регистрации в специальном журнале с последующей сдачей в пункты переработки (демеркуризации).
     39. Светильники в помещениях с открытыми технологическими процессами (производство творога, сыра, мороженого и других продуктов в ваннах без крышек) не должны размещаться над технологическим оборудованием.

     40. Производственные, вспомогательные и бытовые помещения должны оборудоваться приточно-вытяжной вентиляцией или местными вентиляционными устройствами, в соответствии с требованиями действующих СНиП.
     41. Забор приточного воздуха для производственных помещений должен осуществляться из нижней зоны не ниже 2 м от уровня земли. В цехах с открытым технологическим процессом должна предусматриваться очистка подаваемого наружного воздуха.
     Приточный воздух, поступающий в помещения для заквасок и производственные помещения с открытыми технологическими процессами, цех детских молочных продуктов, отделение производства стерилизованного молока должен очищаться от пыли на фильтрах тонкой очистки.
     42. На объектах, технологические процессы которых сопровождаются выделением аэрозолей (производство сухого молока, плавленого сыра, покрытие сыров парафином), должна проводиться очистка воздуха на специальных фильтрах.
     43. Каждое помещение должно иметь естественное проветривание, если это допускается технологическими процессами. Оборудование, являющееся источником интенсивного выделения тепла, влаги и вредных веществ, должно снабжаться приточно-вытяжной вентиляцией с устройством, в необходимых случаях, местных отсосов.
     44. Помещения заквасочной, лаборатории, санитарно-бытовые и туалеты должны быть оборудованы системами общеобменной и местной вентиляции.
     45. В производственных и вспомогательных помещениях должны быть установлены системы централизованного или местного отопления.
     46. При отсутствии тамбуров на входах в производственные и складские помещения должно предусматриваться устройство "воздушных завес" с подогревом воздуха.
     47. Нагревательные приборы отопления должны быть легко доступными для очистки от пыли и ремонта. Не допускается установка нагревательных приборов с негладкой поверхностью и укрытие нагревательных приборов декоративными решетками.

3. Санитарно-эпидемиологические требования к
содержанию и эксплуатации зданий,
производственных и бытовых помещений

     48. При установке нового технологического оборудования, линий должно быть получено санитарно-эпидемиологического заключение.
     49. Расположение производственных цехов должно обеспечивать поточность технологических процессов, исключающих контакты сырой и готовой продукции, как для организаций большой, так и малой мощности (мини-производства).

     50. Объект малой мощности должен иметь следующий набор производственных помещений, площадью не менее:
     1) приемная молока - 6 м2;
     2) производственный цех, совмещенный с моечной производственного инвентаря - 30 м2;
     3) моечная оборотной тары - 6 м2;
     4) заквасочная - 6 м2. При использовании готовых к употреблению заквасок допускается совмещение заквасочной с производственным цехом;
     5) склад готовой продукции - 14 м2;
     6) производственная лаборатория - с набором помещений в соответствии с требованиями действующих НПА;
     7) бытовые помещения с гардеробной - 6 м2;
     8) туалетная комната - 3 м2;
     9) административные помещения.
     51. В зависимости от профиля, набор помещений, оборудование, их содержание, технологические режимы, упаковка, транспортировка, хранение продукции должны быть приведены в соответствие с требованиями настоящих санитарных правил.
     52. Приемка молока должна производиться в закрытом помещении или на разгрузочной платформе, оборудованной кронштейнами и шлангами. Шланги для перекачивания молока из фляг должны иметь наконечник из нержавеющей стали длиной 80-100 см. Для откачивания молока из цистерны должны быть оборудованы шланги с накидной гайкой, подключаемые к входным патрубкам цистерн.
     53. Цех по производству кормовых продуктов (заменители цельного молока) должен размещаться в отдельном, изолированном от основного производства помещении.

     54. Пищевые компоненты и пищевые добавки должны храниться в упаковке завода-производителя и в отдельном помещении. В этом же помещении должна проводиться их подготовка к использованию в производстве, для чего должно быть предусмотрено соответствующее оборудование и инвентарь.
     55. Стены основных производственных цехов, а также заквасочного отделения и лаборатории должны облицовываться на высоту не менее двух метров плиткой или другими материалами, разрешенными к применению в Республики Казахстан, выше - окрашиваться.
     56. Текущий ремонт помещений должен проводиться не реже одного раза в год. Побелка или покраска стен и потолков производственных и вспомогательных помещений должна проводиться не реже 2-х раз в год и совмещаться с дезинфекцией.
     57. Полы во всех помещениях должны быть ровными, гладкими, покрытыми водонепроницаемыми материалами с уклоном в сторону трапов, расположенных в стороне от рабочих мест и проходов. Полы производственных цехов, связанных с повышенным загрязнением жиром, должны оборудоваться деревянными решетками.
     58. В производственных помещениях и холодильниках хранение отходов, а также инвентаря и оборудования, неиспользуемых в технологическом процессе не допускается.
     59. Внутренние поверхности оконного, фонарного остекления и рам, электроосветительная арматура и оконные стекла должны промываться и протираться не реже одного раза в месяц, наружные - не реже двух раз в год, в теплое время года - по мере загрязнения. На летний период открываемые окна и двери должны быть закрыты защитными сетками.

     60. Поверхности панелей, двери в производственных цехах, заквасочном отделении, цехах по производству детских молочных продуктов должны не реже одного раза в неделю промываться горячей водой с мылом и дезинфицироваться с использованием дезинфицирующих средств, разрешенных к применению в Республике Казахстан.
     61. Для хранения уборочного инвентаря, моющих и дезинфицирующих средств должно быть выделено отдельное помещение, оборудованное сливом для грязной воды, раковинами с подводкой холодной и горячей воды, устройством для сушки ветоши. Уборочный инвентарь (уборочные машины, тележки, ведра, щетки) должен быть промаркирован. Не допускается использование уборочного инвентаря не по назначению.
     62. Уборка пола в производственных помещениях должна проводиться влажным способом в процессе работы и по окончании смены горячим мыльно-щелочным раствором с последующей дезинфекцией.
     63. Лотки, трапы, умывальники, раковины, урны в течение и после окончания смены должны очищаться, промываться и дезинфицироваться.
     64. Дезинфицирующие коврики у входов в производственный корпус и в каждый цех должны каждую смену смачиваться дезинфицирующим раствором.
     65. Не менее одного раза в месяц должен проводиться санитарный день для проведения генеральной уборки и дезинфекцией всех помещений, оборудования и инвентаря.
     66. Бытовые помещения должны оборудоваться по типу санитарного пропускника.
     67. Для персонала, работающего в цехе по производству детских молочных продуктов и в ремонтно-механических мастерских, котельной, компрессорной должны предусматриваться отдельные бытовые помещения.
     68. В состав бытовых помещений должны входить раздельные гардеробные верхней, личной и санитарной одежды и обуви, бельевая для хранения чистой одежды, помещение для приема грязной санитарной одежды, душевые и раковины для мытья рук, сушилка для одежды и обуви, прачечная и помещение для хранения уборочного инвентаря. При количестве женщин более 100, должна оборудоваться комната для личной гигиены женщины (далее - ЛГЖ), при меньшем количестве - предусматриваться специальная кабина с гигиеническим душем. Столовая или буфет для работающих должны размещаться в составе бытовых помещений или в отдельно стоящих зданиях.
     На объектах с числом работающих от 50 до 300 организовывается медицинский пункт, более 300 - здравпункт.
     69. Не допускается располагать туалеты, душевые, прачечные и умывальные над производственными цехами и столовой.

     70. Туалеты должны оборудоваться самозакрывающимися дверями. Шлюзы должны иметь вешалки для санитарной одежды, раковины для мытья рук с подводкой горячей и холодной воды, мыло, щетки, электросушилку для рук или полотенца разового пользования. При входе в шлюз должны оборудоваться дезинфекционные коврики, смоченные дезинфицирующими средствами.
     71. Стены в душевых должны облицовываться плиткой на всю высоту помещения; в гардеробных санитарной одежды, в санитарных узлах и комнате гигиены женщин - на высоту два метра, выше - стены окрашиваются материалами, разрешенными к применению в Республике Казахстан.
     72. Бытовые помещения ежедневно по окончании работы должны убираться: стены и полы должны промываться мыльно-щелочным раствором и горячей водой; шкафы в гардеробных очищаться влажным способом и не реже одного раза в неделю подвергаться дезинфекции.
     73. Для уборки и дезинфекции туалетов должен быть инвентарь (ведра, щетки, ветошь), имеющий маркировку. После каждой уборки уборочный инвентарь должен погружаться на 2 часа в дезинфицирующий раствор.
     Уборочный инвентарь для туалетов должен храниться в специально отведенном месте отдельно от уборочного инвентаря других помещений. Для уборки туалетов должен быть выделен специальный персонал, привлечение которого для уборки других помещений не допускается.
     74. У входа в столовую должны быть вешалки для санитарной одежды, умывальные с подводкой горячей и холодной воды, мылом и электросушилкой; при необходимости - гардеробные с числом крючков соответствующих числу посадочных мест.
     Принимать пищу непосредственно в цехах не допускается.

     75. Для защиты от проникновения грызунов должны проводиться следующие мероприятия:
     1) обивать пороги и двери помещений (на высоту 40-50 см) листовым железом или металлической сеткой;
     2) закрывать окна в подвальных этажах и отверстия вентиляционных каналов защитными сетками;
     3) заделывать отверстия в стенах, полах, около трубопроводов и радиаторов цементом с металлической стружкой;
     4) своевременно очищать цеха от пищевых остатков и других отбросов, по окончании работы укрывать сырье и готовую продукцию;
     5) проводить дератизационные мероприятия организациями, имеющими лицензию на данный вид деятельности.

4. Санитарно-эпидемиологические требования к
технологическому оборудованию, аппаратуре, инвентарю

     76. Технологическое оборудование, аппаратура, посуда, тара, инвентарь, должны быть изготовлены из материалов, разрешенных к применению в Республики Казахстан.
     Для упаковки готовой продукции не допускается использование готовых полиэтиленовых пакетов независимо от мощности объекта.
     77. Внутренняя поверхность ванн, металлической посуды, емкостей, лотков, желобов, поверхности столов должны быть ровными, гладкими, без щелей и зазоров, легко очищаться.
     78. Расстановка технологического оборудования должна обеспечивать поточность технологического процесса, возможность доступа к оборудованию работающих лиц.
     79. Оборудование, аппаратура и молокопроводы должны быть смонтированы таким образом, чтобы обеспечивался полный слив молока, моющих и дезинфицирующих растворов. Все части, соприкасающиеся с молоком и молочными продуктами, должны быть доступны для очистки, мытья и дезинфекции. Металлические молокопроводы должны быть разъемными.
     Не допускается использование стеклянных термометров без защитной оправы.

     80. Шумовиброгенерирующее оборудование должно иметь виброгасящее устройство.
     81. Резервуары, в которых производится изготовление и хранение молочных продуктов (кроме творога и сыра), должны быть снабжены плотно закрывающимися крышками.
     82. Внутризаводской транспорт и внутрицеховая тара должны быть закреплены за отдельными видами сырья и готовой продукции и соответственно промаркированы.
     83. Мойку и дезинфекцию оборудования должен производить специально выделенный и обученный персонал, обеспеченный специальной одеждой и обувью, средствами индивидуальной защиты (противогаз, респиратор, защитные очки, резиновые перчатки), а также отдельно выделенным уборочным инвентарем, имеющим отличительную окраску и маркировку.
     Для мытья и дезинфекции должны использоваться моющие и дезинфицирующие средства, разрешенные к применению в Республике Казахстан.
     84. Оборудование, неиспользуемое после мойки и дезинфекции более 6 часов, перед началом работы должно подвергаться вторичной дезинфекции с последующим микробиологическим контролем качества мойки и дезинфекции согласно приложению 4 к настоящим санитарным правилам.
     85. Санитарная обработка резервуаров для производства и хранения молока и молочных продуктов должна проводиться после каждого их опорожнения (освобождения).
     86. В случае вынужденных простоев оборудования из-за технических неполадок или перерывов в подаче воды, пара, электроэнергии в течение двух часов и более пастеризованное молоко или нормализованные смеси, находящиеся в емкостях должны быть слиты и направлены на повторную пастеризацию. Освободившееся оборудование должно подвергаться мойке и дезинфекции.
     87. Для мойки оборудования должно быть предусмотрено централизованное приготовление моющих и дезинфицирующих растворов, с использованием специальных установок безразборной циркулярной мойки.
     88. При отсутствии устройства для автоматического контроля концентрации моющих растворов, она должна контролироваться лабораторией не менее 2-3 раз в смену.
     89. Для мойки и дезинфекции инвентаря, тары, транспортных средств должны быть оборудованы специальные моечные помещения с водонепроницаемым полом, подводкой пара, горячей и холодной воды, сливом для отвода сточных вод, вентиляцией.

     90. Для ручной мойки разборных деталей оборудования (трубопроводы, краны, дозирующие устройства) должны быть предусмотрены трехсекционные передвижные ванны со штуцерами для слива растворов. Расположение штуцеров должно обеспечивать полный их слив. Ванны должны быть оборудованы полками для сушки деталей.
     91. Мойку молочных танков ручным способом должен проводить обученный персонал. Мойщики танков не должны привлекаться к уборке других помещений и санитарных узлов. Для мойки танков должна использоваться отдельная специальная одежда и обувь. Резиновые сапоги после дезинфекции надевают около танка на резиновом коврике предварительно продезинфицированном. Специальная одежда мойщиков и инвентарь должны храниться в отдельных промаркированных шкафах.
     92. Стеклянная посуда, перед заполнением молочными продуктами, должна подвергаться визуальному осмотру на целостность, качество мойки и отсутствие посторонних предметов на специально оборудованном световом фильтре. Электролампы должны ограждаться экраном.
     Рабочее место контролера на световом фильтре должно быть оснащено сиденьем - стулом с подлокотниками и подножкой.
     93. Фильтрующие материалы должны промываться и дезинфицироваться после каждого использования. При непрерывной приемке молока через автоматические счетчики, мойка и дезинфекция фильтра должна проводиться не реже одного раза в смену.
     94. Использованные для прессования творога мешочки сразу после окончания технологического процесса должны очищаться, стираться и кипятиться в течение 10-15 минут. Мешочки должны просушиваться в сушильной камере, шкафу или на воздухе (в выделенном месте). Санитарная обработка мешочков должна производиться в отдельном помещении, обработка их в общей прачечной не допускается.
     95. Транспортеры, конвейеры, соприкасающиеся с пищевыми продуктами, по окончании смены должны очищаться, обрабатываться горячим раствором кальцинированной соды или моющего средства, после чего промываться горячей водой.
     96. Молочные автоцистерны после каждого освобождения от молока должны промываться и дезинфицироваться. После мойки цистерны должны быть опломбированы.
     97. Качество вымытых технологических линий, оборудования, инвентаря и тары должно контролироваться производственной лабораторией объекта.
     98. На объектах и в цехах по производству молочных продуктов для детей раннего возраста мойка и дезинфекция оборудования, контроль концентрации используемых моющих и дезинфицирующих средств должны осуществляться в автоматическом режиме.

5. Санитарно-эпидемиологические требования к
производству молока и молочной продукции

     99. Все процессы приемки, переработки и хранения молока и молочной продукции, независимо от мощности объектов, должны проводиться в условиях чистоты и охраны их от загрязнения и порчи, от попадания в них посторонних предметов и веществ.
     100. Поступающие для переработки молоко, сливки должны сопровождаться документами, удостоверяющими их безопасность и качество, подвергаться входному производственному лабораторному контролю.
     101. Не допускается принимать молоко из животноводческих организаций и физических лиц без документов о ветеринарно-санитарном благополучии животных по инфекционным заболеваниям.
     102. Молоко и сливки, полученные от здорового скота из животноводческих хозяйств неблагополучных по инфекционным заболеваниям, должны приниматься только после термической обработки.
     В сопроводительных документах должна быть отметка о термической обработке такого молока с указанием температуры и времени пастеризации.
     103. Производственная лаборатория объекта должна проверять каждую партию молока или сливок из животноводческих хозяйств неблагополучных по инфекционным заболеваниям на эффективность пастеризации. Продукция должна приниматься после получения отрицательной реакции на пероксидазу.
     104. Молоко и сливки от здорового скота из животноводческих организаций неблагополучных по инфекционным заболеваниям должно использоваться на производство топленого масла. Изготовление из такого молока и сливок детских молочных продуктов не допускается.
     105. Заготавливаемое молоко в животноводческих хозяйствах должно подвергаться охлаждению до температуры плюс 10 градусов Цельсия (далее - о С).

     106. Поступающее на переработку молоко должно фильтроваться, охлаждаться и храниться с соблюдением следующих правил:
     1) вновь принятое охлажденное молоко не должно смешиваться с хранившимся охлажденным молоком;
     2) молоко с кислотностью не более 18 градусов Тернера (далее - о Т), охлажденное до плюс 4 о С, должно храниться до отправки на производство не более 6 часов, а охлажденное до плюс 6 о С - не более 4 часов;
     3) при длительности транспортирования готового молока в торговую сеть до 10 часов оно должно отгружаться с температурой не выше плюс 6 о С; при длительности транспортирования до 16 часов оно должно быть охлаждено до температуры не выше плюс 4 о С.
     107. Перед приемкой молока молочные шланги и штуцеры цистерн должны быть продезинфицированы и ополоснуты питьевой водой. После окончания приемки молока шланги должны промываться, дезинфицироваться, закрываться заглушкой или водонепроницаемым чехлом и подвешиваться на кронштейны. Моющие и дезинфицирующие растворы для обработки шлангов и патрубков цистерн должны храниться в специально промаркированных емкостях.
     108. Принятое молоко и сливки после фильтрации и охлаждения до температуры плюс 4-6 о С должно направляться на пастеризацию. Допустимое время хранения охлажденного молока: 6 часов при температуре плюс 4 о С, 4 часа - при плюс 6 о С.
     109. Для хранения и подачи сырого и пастеризованного молока на производство, должны быть отдельные промаркированные танки и молокопроводы.

     110. Сепарирование, нормализация и гомогенизация молока и сливок должны производиться перед пастеризацией. В случае сепарирования пастеризованного молока, полученные сливки, обезжиренное молоко и нормализованная смесь должны подвергаться дополнительной пастеризации.
     111. Перед запуском пастеризационно-охладительных установок должна проверяться готовность оборудования и системы авторегулирования температуры пастеризации.
     112. На термограмме в течение каждого цикла пастеризации аппаратчик отмечает: свою фамилию, тип и номер пастеризатора, дату, наименование продукта, для которого пастеризуется молоко, время начала и окончания работы. При изменении режимов пастеризации должны быть записаны причины отклонения от установленного режима. Записи должны делаться печатными буквами. Термограммы должны расшифровываться и храниться в лаборатории в течение года.
     113. При отсутствии автоматических контрольно-регистрирующих приборов, контроль режима пастеризации должен осуществляться аппаратчиком, который производят замеры температуры термометром с внесением данных в журнал каждые 15-20 минут. Специалистами лаборатории должен проводиться выборочный контроль температуры пастеризации, не реже 3-4 раза в смену.
     114. На переработку или на разлив молоко направляется после получения отрицательной реакции на фосфатазу или пероксидазу в зависимости от используемого режима пастеризации.
     115. Эффективность тепловой обработки на линии стерилизации молока должно контролироваться лабораторией два раза в неделю путем исследования на промышленную стерильность.
     116. После пастеризации молоко или сливки должны охлаждаться до температуры плюс 4 - 6 о С и направляться на разлив. Максимальный срок допустимого хранения пастеризованного молока до разлива должен составлять не более 6 часов. В случае продления срока хранения пастеризованного молока в танке, перед разливом молоко должно подвергаться повторной пастеризации.

     117. В аппаратном цехе должен вестись журнал движения пастеризованного молока с указанием времени заполнения и освобождения танков.
     118. При производстве кисломолочных продуктов молоко или сливки после пастеризации должны охлаждаться до температуры сквашивания и сразу направляться на заквашивание. Не допускается выдерживать молоко при температуре сквашивания без внесения закваски. В случае производственной необходимости допускается охлаждение пастеризованного молока до температуры от плюс 4 о С до плюс 6 о С и хранение его до использования до 6 часов. При более длительном хранении - молоко перед заквашиванием подлежит повторной пастеризации.
     119. Для производства сметаны должны использоваться свежие сливки, заквашивание сливок с повышенной кислотностью не допускается. Созревание сметаны должно проводиться в холодильных камерах при температуре от 0 до плюс 8 о С. Созревание сметаны, расфасованной во фляги и бидоны должно осуществляться в течение 12-48 часов, в мелкую потребительскую тару - от 6 до 12 часов.
     120. Молоко для производства детских молочных продуктов должно быть высшего или 1-го сортов. При производстве детских кисломолочных продуктов пастеризованное молоко и смеси должны быть охлаждены до температуры плюс 2-6 о С, после чего их направляют на разлив или на последующую высокотемпературную обработку. В случае производственной необходимости допускается хранение пастеризованного молока или смеси перед разливом при температуре от плюс 2 о С до плюс 4 о С не более 6 часов, при температуре от плюс 6 о С до плюс 8 о С - не более 3 часов.
     121. В детские молочные продукты с целью адаптации их состава к составу женского молока, повышения биологической и пищевой ценности допускается внесение различных компонентов (витаминов, минеральных веществ, сахара, биологически активных добавок), разрешенных к применению в Республике Казахстан.

     122. При разливе кисломолочных продуктов на одном разливочно-укупорочном автомате должна соблюдаться следующая последовательность розлива:
     1) продукты, выработанные с бифидобактериями;
     2) с чистыми культурами молочнокислых бактерий;
     3) с пропиновокислыми бактериями;
     4) с ацидофильной палочкой и на кефирном грибке.
     123. Все детские молочные продукты должны выпускаться в расфасованном виде в объемах не более 200 миллилитров на грамм (далее - мл/г).
     124. Продукция из битых, недолитых бутылок и пакетов с пастеризованным или стерилизованным молоком или сливками должна быть слита через слой лавсана, с кисломолочными напитками - через двойной слой марли, после чего молоко или сливки направляются на повторную пастеризацию или стерилизацию, кисломолочные продукты - на промышленную переработку.

     125. В целях предупреждения попадания в готовую продукцию посторонних предметов, поступающие на производство мука и сахар должны просеиваться; изюм - перебираться и промываться; какао, кофе, ванилин - проверяться на наличие механических примесей.
     126. Сыры твердые и мягкие должны изготавливаться из пастеризованного молока. Не допускается выпуск в реализацию сыров, не прошедших срок созревания.
     127. Готовая молочная продукция должна упаковываться в потребительскую и транспортную тару из стекла, металла и полимерных материалов, разрешенных к применению в Республике Казахстан.
     128. Подача тары и других материалов для упаковки готового продукта должна осуществляться через коридоры или экспедицию, минуя другие производственные помещения. Не допускается хранение тары и упаковочных материалов непосредственно в производственных цехах. Они должны храниться в специально выделенном помещении.
     129. Не допускается проведение ремонтных работ и дезинфекции помещений в период выработки продукции, оставлять в производственных цехах ремонтные инструменты. Во время производственного цикла допускается проведение ремонта оборудования при условии ограждения его переносными экранами.
     130. В реализацию молоко и молочные продукты должны направляться при температуре плюс 8 о С.

     131. Для производства мороженого должен быть выделен следующий набор помещений:
     1) охлаждаемые камеры для хранения сырья, температура в которых должна быть не выше плюс 6 o С;
     2) неохлаждаемый склад для хранения компонентов, используемых в производстве мороженого;
     3) складские помещения для хранения тары, упаковочного материала, инвентаря;
     4) распаковочное отделение;
     5) заготовительное отделение;
     6) аппаратное отделение;
     7) фризеро-фасовочное отделение;
     8) закалочная камера;
     9) камера хранения мороженого;
     10) отделение по производству вафель, имеющее в своем составе тестомесильное помещение и помещение для выпечки и хранения вафель. При использовании готовых вафельных стаканчиков данное отделение может отсутствовать;
     11) моечное отделение для мойки производственной посуды, инвентаря и тары;
     12) производственная лаборатория с бактериологическим отделением.
     132. На объектах малой мощности неохлаждаемый склад допускается совмещать с хранением тары и распаковочным отделением, для которых выделяются отдельные участки. Допускается совмещение заготовительного и аппаратного отделений.

     133. Санитарно-бытовые помещения должны быть предусмотрены в соответствии с требованиями действующих СНиП.
     134. Стены и колонны основных производственных помещений, а также душевых должны быть облицованы плиткой на высоту не менее 2,5 м; моечных, туалетов, лабораторий - на высоту 1,8 м.
     135. Весь металлический инвентарь, аппаратура и тара, соприкасающиеся с мороженым или сырьем, должны быть из неокисляющегося металла или луженые оловом, с содержанием свинца не более 1%. Не допускается применение эмалированных ванн, посуды из оцинкованного железа и нелуженой меди.
     136. Сиропы должны вариться в медных нелуженых котлах.
     137. Деревянное оборудование и инвентарь должны быть изготовлены из твердых пород дерева.
     138. Для мытья посуды и тары в моечных помещениях должны быть установлены металлические ванны с тремя отделениями с подводкой к ним холодной и горячей воды; для мытья фляг и гильз из-под мороженого устанавливается фонтанный пропариватель.
     139. Для стерилизации труб и съемного оборудования в моечных отделениях или в помещении аппаратной должны устанавливаться стерилизаторы или передвижные ванны.

     140. Употребляемые для упаковки мороженого материал и краски для маркировки должны отвечать требованиям действующих стандартов. Алюминиевая или оловянная фольга, применяемая для обертки, должна содержать свинца не более 1%. Палочки для мороженого эскимо должны быть гладкими, стерилизованными и храниться в упаковке.
     141. Сырье, вспомогательные материалы и пищевые добавки должны соответствовать требованиям действующих стандартов, подвергаться входному производственному лабораторному контролю.
     142. В производстве мороженого должны использоваться куриные яйца или яичный порошок. Не допускается применение уксусной кислоты, гусиных, утиных, а также куриных яиц из хозяйств неблагополучных по инфекционным заболеваниям.

     143. На всех этапах производства мороженого должны соблюдаться следующие требования:
     1) распаковка сырья и подготовка смеси должны проводится в отдельном помещении;
     2) передача жидких полуфабрикатов после пастеризации смеси производится по системе закрытых труб. Допускается перенос полуфабрикатов в закрытых алюминиевых или из нержавеющей стали луженых оловом емкостях;
     3) мороженая смесь, сахарный сироп и другие пищевые добавки фильтруются через специальные фильтры или стерильную марлю, которые меняются по мере загрязнения;
     4) пастеризация смеси должна производиться при температуре при плюс 70 о С в течение 30 минут; при плюс 75 о С - 20 минут; при плюс 80 о С - 10 минут; при плюс 85 о С - 5 минут;
     5) контроль качества пастеризации должен проводится с помощью контрольно-измерительной аппаратуры (манометрических самопишущих термометров или термометров в металлической оправе). Заполненные термограммы с температурной кривой должны храниться в цехе мороженого или производственной лаборатории в течение трех месяцев;
     6) после пастеризации смесь охлаждается до температуры плюс 6 o С и хранится не более 24 часов;
     7) температура мороженого после фризерования должна быть не выше минус 3 о С, после закалки и хранения - не выше минус 12 о С, для фруктово-ягодных и ароматических видов мороженого - не выше минус 14 о С;
     8) незакаленное весовое мороженое после фризерования должно иметь температуру не выше минус 5 о С;
     9) не допускается принимать из торговой сети для переработки оттаявшее в виде жидкой смеси и с механическим загрязнением мороженое;
     10) в процессе приготовления и хранения мороженого должен осуществляться ежедневный производственный лабораторный контроль с отметкой результатов в журналах.
     144. Транспортируется мороженое в условиях, обеспечивающих температуру в закаленном мороженом не выше минус 12 о С, в незакаленном состоянии - не выше минус 5 о С.

     145. Мороженое должно фасоваться в потребительскую и транспортную тару:
     1) мороженое должно выпускаться в мелкой упаковке и укладывается в коробки из картона, контейнеры и лотки. Коробки должны оклеиваться бумажной лентой, контейнеры и лотки - пломбироваться;
     2) гильзы должны быть из нержавеющей или из декапированной стали, с плотно закрывающимися крышками, покрытыми внутри и снаружи оловом или пищевым лаком. Под крышкой гильзы должна укладываться прокладка из подпергамента, пергамента или целлофана, каждая гильза должна пломбироваться.
     146. Мороженое в вафельных трубочках, рожках, конусах, вафельных стаканчиках дополнительно должно обертываться герметичным пакетом из бумаги, фольги или целлофана.
     147. Все применяемые для фасовки и упаковки мороженого материалы должны быть разрешены к применению в Республике Казахстан.
     148. Содержание, мойка и дезинфекция помещений, оборудования и инвентаря должны производиться в соответствии с требованиями главы 6 настоящих санитарных правил.
     149. Все мелкие части машин, разобранные трубы, краны, мелкий инвентарь после промывки водой и горячим щелочным раствором должны подвергаться обработке паром или кипячению в специальных закрытых емкостях в течение 10 минут (далее - мин).

     150. Собранный трубопровод внутри должен пропариваться паром в течение 2 мин. При отсутствии пара собранные трубы должны обрабатываться дезинфицирующим раствором в течение 10 мин, затем горячей водой при температуре воды от плюс 60 о С до 65 о С.

     151. Санитарная обработка металлических и стеклянных трубопроводов без их разбора должна проводиться в следующем порядке:
     1) мойка холодной водой 3-5 мин;
     2) мойка 0,5-1% раствором кальцинированной соды или 0,15 % раствором каустической соды с температурой плюс 50-55 о С - 15-20 мин;
     3) мойка горячей водой с температурой от плюс 60 о С до 65 о С;
     4) обработка металлических трубопроводов - паром в течение 5-7 мин; стеклянных трубопроводов - раствором дезинфицирующего средства;
     5) полоскание холодной водой.
     152. Перед мойкой фризера из рубашечного пространства должен удаляться холодильный агент, затем фризер ополаскивается последовательно холодной, теплой водой, после чего промывается щелочным, дезинфицирующим растворами и ополаскивается горячей водой.

6. Санитарно-эпидемиологические требования
к производству заквасок

     153. Приготовление лабораторной и производственной закваски должно производиться в соответствии с технологической инструкцией данного объекта.
     154. Отделение по приготовлению бактериальных заквасок должно размещаться в производственном здании, изолировано от производственных помещений и максимально приближено к цехам, использующим закваски. Помещение для изготовления заквасок не должно быть проходным. При входе в отделение должен быть тамбур для смены санитарной одежды.
     155. В заквасочном отделении должны выделяться помещения для приготовления кефирной и ацидофильной заквасок мойки, дезинфекции и хранения посуды и инвентаря.
     156. При изготовлении небольших объемов заквасок допускается приготовление закваски на чистых культурах, кефирной и ацидофильной в одном помещении. Для приготовления и транспортировки в отделения заквасок на чистых культурах, кефирной и ацидофильной должны быть раздельные резервуары и трубопроводы, которые должны быть промаркированы.
     После вскрытия флакона с готовой к употреблению закваской дальнейшее ее хранение и использование не допускается.
     157. В заквасочном отделении не допускается прохождение транспортных магистралей, инженерных коммуникаций пара, холода, вентиляции и канализационных стояков.
     Должна предусматриваться очистка подаваемого наружного воздуха от пыли в системах механической приточной вентиляции, не допускается движение воздуха, создаваемое сквозняками.
     158. Для стерилизации воздуха в заквасочных отделениях и тамбуре должны устанавливаться бактерицидные лампы. Входить в отделение должны только работники, занимающиеся приготовлением закваски и уборкой помещений.
     159. Термостаты и холодильники, используемые для приготовления и хранения заквасок, не допускается использовать для других целей. В микробиологической лаборатории должно быть отделение или бокс для приготовления лабораторной закваски и работы с чистыми культурами.

     160. После использования тара и инвентарь должна мыться и дезинфицироваться, закрываться чистым пергаментом или полиэтиленовой пленкой и хранятся на продезинфицированных стеллажах. При хранении более 24 часов перед употреблением чистая тара и инвентарь должны подвергаться повторной дезинфекции.
     161. Стерилизация молока для приготовления пересадочной лабораторной закваски на стерилизованном молоке должна проводиться в заквасочном отделении или в микробиологической лаборатории.
     162. При производстве закваски на пастеризованном молоке весь цикл ее приготовления - пастеризация, охлаждение молока до температуры заквашивания, сквашивание и охлаждение закваски должен производиться в одной емкости.
     163. На каждую партию закваски должны оформляться документы, удостоверяющие безопасность и качество, после чего закваска передается на производство. Не допускается использование закваски (сухой лабораторной или производственной) с истекшим сроком годности и с повышенной кислотностью.
     164. При использовании небольших количеств закваски, а также пересадочной закваски на стерилизованном молоке допускается перенос ее в закрытых емкостях. Перед переливанием закваски края емкости должны быть протерты спиртом и профламбированы. Работник, вносящий закваску, должен надеть чистый халат, вымыть и продезинфицировать руки.
     165. Приготовление лабораторной закваски, контроль качества лабораторной, пересадочной и производственной заквасок должен осуществляться производственной лабораторией.
     166. На объектах малой мощности при отсутствии производственной микробиологической лаборатории или микробиолога, приготовление лабораторной, пересадочной и производственной заквасок должен осуществлять специально выделенный и подготовленный работник.

7. Санитарно-эпидемиологические требования
к правилам хранения, транспортировки и реализации
молока и молочной продукции

     167. Объект должен обеспечиваться достаточным количеством складских помещений для хранения сырья, готовой продукции, упаковочных и вспомогательных материалов. Для хранения пищевого сырья и вспомогательных материалов должны использоваться подтоварники, стеллажи, полки, складирование их на пол не допускается.
     168. Складские помещения должны содержаться в чистоте. Дезинфекция, дезинсекция и дератизация должна проводиться лицами, имеющими лицензию на указанный вид деятельности.
     169. Размещение сырья, припасов и готовой продукции и камере или складе для ее хранения должно осуществляться по партиям с указанием даты, смены выработки и номера партии.
     170. Температура и влажность в камере или складе хранения готовой продукции должна контролироваться лабораторией 2-3 раза в смену. Результаты контроля должны фиксироваться в журнале.

     171. Хранилища сыров должны оборудоваться полками и стеллажами, изготовленными из материалов, разрешенных к применению в Республике Казахстан и позволяющих проводить их мойку и дезинфекцию.
     172. В камерах хранения масла и сыра должна осуществляться побелка и дезинфекция два раза в год при полном освобождении камер от продукции. Для стерилизации воздуха в помещениях посола, обсушки и упаковки сыра в пленку должны быть установлены бактерицидные лампы.
     173. Не допускается реализация продукции в загрязненной, поврежденной упаковке, с нечеткой маркировкой, нарушенной пломбой.
     174. Для борьбы с плесенью стены, потолки и углы холодильных камер, коридоров, воздушных каналов с воздухоохладителями должны обрабатываться дезинфицирующими средствами, разрешенными к применению в Республике Казахстан.
     175. В холодильных камерах продукция, упакованная в таре, должна укладываться на деревянные решетки или поддоны. Допускается хранение продукции во флягах и фасованной продукции в металлических и пластмассовых корзинах без поддонов и решеток.
     176. Перевозка молока и молочных продуктов должна осуществляться специализированным транспортным средством - рефрижераторами, молочными автоцистернами, машинами с изотермическими кузовами.
     177. Транспортные средства, используемые для перевозки молока и молочных продуктов должны быть чистыми, в исправном состоянии, кузов машины должен иметь гигиеническое покрытие, легко поддающееся мойке. Транспортные средства должны иметь санитарный паспорт в соответствии с приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 20 апреля 2004 года N 349 "Об утверждении Правил выдачи, учета и ведения санитарного паспорта на транспортное средство", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2840.
     178. Транспортировка молочных продуктов вместе с сырыми продуктами полуфабрикатами, а также в транспортном средстве, на котором ранее перевозились вещества со специфическим, резким запахом и ядовитые вещества не допускается.

     179. Сроки транспортировки и реализации молочных продуктов должны соответствовать требованиям действующих санитарных правил, утвержденных приказом Главного государственного врача Республики Казахстан от 1 августа 2002 года N 32 "Об утверждении санитарных правил и норм "Санитарно-гигиенические требования к условиям хранения и срокам реализации скоропортящихся продуктов", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 1989.
     180. Шофер-экспедитор или экспедитор должны иметь при себе личную медицинскую книжку согласно приказу Министра здравоохранения Республики Казахстан "Об утверждении Формы личной медицинской представителей декретированной группы населения и Правил выдачи, учета и ведения личной медицинской книжки" от 4 ноября 2003 года N 816 , зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2575 (далее - приказ N 816). Должны работать в санитарной одежде, соблюдать правила личной гигиены и правила транспортирования молочных продуктов.
     181. Для санитарной обработки транспортного средства, молочных цистерн, фляг, предназначенных для транспортировки молока и молочных продуктов, должно быть оборудовано моечное отделение с водонепроницаемым полом, подводкой пара, горячей и холодной воды и трапами для стока смывной воды в канализацию.

8. Санитарно-эпидемиологические требования к
условиям труда работающих

     182. На объектах должен осуществляться контроль условий труда, включающий оценку производственных факторов: параметры микроклимата, производственного шума на рабочих местах, естественного, искусственного освещения, загрязнения воздуха рабочей зоны аэрозолями и газами; психофизических факторов, оценку бытовых условий, организации питания, медицинского обслуживания.
     183. Лица, подвергающиеся воздействию вредных и неблагоприятных производственных факторов, должны проходить предварительные при приеме на работу и периодические медицинские осмотры в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 12 марта 2004 года N 243 "Об утверждении Перечня вредных производственных факторов, профессий, при которых обязательны предварительные и периодические медицинские осмотры и Инструкции по проведению обязательных предварительных и периодических медицинских осмотров работников, подвергающихся воздействию вредных, опасных и неблагоприятных производственных факторов", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2780.

     184. Работающие на объектах по производству молока и молочной продукции, а также учащиеся специальных учебных заведений должны проходить предварительные при поступлении на работу и периодические медицинские осмотры в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 20 октября 2003 года N 766 "Об утверждении правил проведения обязательных медицинских осмотров декретированных групп населения", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2556. Работники комплекса должны проходить гигиеническое обучение в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 17 сентября 2003 года N 688 "Об утверждении Правил по организации и проведению гигиенического обучения декретированной группы населения", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 2531. Каждый работник должен иметь личную медицинскую книжку установленного образца.
     185. Персонал объекта должен следить за чистотой рук, работать в санитарной одежде, при выходе из объекта и перед посещением туалета снимать санитарную одежду, мыть руки с мылом перед началом работы и после посещения туалета, а также после каждого перерыва в работе и соприкосновения с загрязненными предметами.
     186. Во избежание попадания посторонних предметов в сырье и готовую продукцию не допускается вносить и хранить в пищевых цехах мелкие стеклянные и металлические предметы (кроме технологического инвентаря); застегивать санитарную одежду булавками, иголками и хранить в карманах халатов предметы личного обихода (зеркала, расчески, кольца, значки, сигареты, спички). В каждом пищевом цехе должен быть организован учет бьющихся предметов.
     187. Ежедневно перед началом работы должны проводиться осмотры персонала специалистами, выделенными в каждом цехе. Лица с гнойничковыми заболеваниями, порезами, ожогами, подозрениями на инфекционные заболевания к работе не допускаются. Результаты осмотра заносятся в журнал установленной формы согласно приложению 2 к настоящим санитарным правилам.
     188. Стирка и дезинфекция санитарной одежды должна проводиться в прачечной, запрещается производить стирку на дому.
     189. Слесари, электромонтеры и другие работники, занятые ремонтными работами в производственных, складских помещениях должны выполнять правила личной гигиены, работать в цехах в санитарной одежде, инструменты переносить в специальных закрытых ящиках с ручками и принимать меры по предупреждению возможности попадания посторонних предметов в продукцию.
     190. Объект должен быть обеспечен аптечкой с набором медикаментов для оказания первой медицинской помощи.

   Приложение 1         
к санитарно-эпидемиологическим
правилам и нормам "Санитарно-
эпидемиологические требования
к объектам по производству,
транспортировке и реализации
молока и молочных продуктов"

                            Журнал
             учета выявлений и ликвидаций аварий
      и ремонтных работ на водопроводе и канализации

N

Место, дата и время аварии

Хара-
ктер пов-
реж-
де-
ний

Дата и время прове-
дения ремонта

Кем, как и когда была проведена дезинфекция водопро-
водной сети

Результаты баканализов воды после проведения дезинфекции водопроводной сети

Росписи ответст-
венного за участок и проводив-
шего ремонт

1

2

3

4

5

6

7

Приложение 2         
к санитарно-эпидемиологическим
правилам и нормам "Санитарно-
эпидемиологические требования
к объектам по производству,
транспортировке и реализации
молока и молочных продуктов"

                              Журнал
         результатов медицинских осмотров работников цеха

Цех (бригада) __________________________________________________
________________________________________________________________

Начальник (бригадир) ___________________________________________
________________________________________________________________
                    (фамилия, имя, отчество)

N
п/п

Фами-
лия, имя, отче-
ство

Цех, долж-
ность

Месяц/дни

1

2

З
д
о
р
о
в

О
т
п
у
с
к

Б
о
л
е
н

В
ы
х
о
д
н
о
й

Отст-
ранен
от
рабо-
ты

З
д
о
р
о
в

О
т
п
у
с
к

Б
о
л
е
н

В
ы
х
о
д
н
о
й

Отст-
ранен
от
рабо-
ты














Продолжение таблицы

Месяц/дни

3

...

З
д
о
р
о
в

О
т
п
у
с
к

Б
о
л
е
н

В
ы
х
о
д
н
о
й

Отст-
ранен
от
рабо-
ты

З
д
о
р
о
в

О
т
п
у
с
к

Б
о
л
е
н

В
ы
х
о
д
н
о
й

Отст-
ранен
от
рабо-
ты











Продолжение таблицы

Месяц/дни

30

З
д
о
р
о
в

О
т
п
у
с
к

Б
о
л
е
н

В
ы
х
о
д
н
о
й

Отст-
ранен
от
рабо-
ты






             Приложение 3         
к санитарно-эпидемиологическим
правилам и нормам "Санитарно-
эпидемиологические требования
к объектам по производству,
транспортировке и реализации
молока и молочных продуктов"

             Схема организации микробиологического контроля

Иссле-
дуемые техноло-
гические процессы и мате-
риалы

Исследуемые объекты

Название
анализа

Откуда
берут
пробу

Перио-
дичность
контроля

Разве-
дения

Сырье, посту-
пающее на завод

Молоко
сырое

Редуктаз-
ная проба ингиби-
рующие
вещества

Средняя проба сливок и молока от поставщика

1 раз в декаду


Сливки сырые

Редуктаз-
ная проба

Тоже

Тоже


Молоко и сливки, направляемые на стерилизацию

Споры мезофиль-
ных аэробных бактерий

Тоже

В случае появле-
ния порчи готового продукта

0,1

Пастери-
зация

Молоко и сливки до пастеризации

Общее количество бактерий

Из емкости до пастери-
зации

1 раз в месяц

4,5,6

Молоко и сливки после пастеризации

Общее кол-во бактерий

Бактерии группы кишечных
палочек

Из крана на выходе из секции охлаждения

Тоже

1 раз в декаду

1 раз в декаду

1,2,3

10 см 3

Пастериз-
ванное
молоко

Общее количество бактерий

Из танков в момент их розлива

1 раз в месяц

1,2,3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0,1,2,3

Молоко и сливки из потребитель-
ской тары

Тоже

Из бутылки в цехе
розлива

Тоже

Тоже

Молоко и сливки из потребитель-
ской тары

Общее количество бактерий

Из бутылки в экспедиции

Не реже 1 раза в 5 дней

2,3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0; 1

Произво-
дство стерили-
зован-
ного
молока

Стерилизо-
ванное молоко

Опреде-
ление промыш-
ленной стериль-
ности

Из контроль-
ной колбы

2-3 раза в неделю


Стерилизо-
ванное молоко после розлива в тару

Общее количество бактерий, количество спор термофиль-
ных бак-
терий.

Из бутылки после розлива

3 раза в смену по бу-
тылке

1, 2

Молоко стерилизо-
ванное (готовая
продукция)

Опреде-
ление промыш-
ленной стериль-
ности

После расфасо-
вочного автомата через 1 час по 1 пакету (ВТИС и Сорди) и по 2 бутылки (при ступен-
чатом способе) в течение смены

2-3 раза в неделю

1, 2

Контроль заквасок для произ-
водства кисло-
молочных продук-
тов

Молоко для закваски после пастеризации

Опреде-
ление   бактерий группы кишечных
палочек

Из
емкости

Раз в 10 дней

10 см 3

Проба на эффективность пас-
теризации

Из
емкости

В случаях обнаружения в заквас-
ках термоустойчивых молочно-кислых
палочек



Закваска кефирная закваска на чистых культурах на пастеризо-
ванном молоке

Время свертыва-
ния, кислот-
ность, органолеп-
тическая оценка

Из всех емкостей с грибковой и производ-
ственной закваской

Ежед-
невно




Микроско-
пический препарат

Тоже

Тоже




Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

3 см 3 для кефирной закваски

10 см 3 для заквасок на чистых культурах


Закваска на чистых культурах на стерилизо-
ванном молоке

Время сверты-
вания, микроско-
пический препарат

Выборочно из 1 бидона от партии

Ежедне-
вно в случае увели-
чения продол-
житель-
ности скваши-
вания



Молоко до пастеризации

Общее количество бактерий

Из баланси-
ровочного бачка

Не менее 1 раза в месяц

4, 5, 6

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

1 раз в 10 дней

10 см 3 молока

Общее количество бактерий

Из крана на выходе секции охлаждения

Не реже 1 раза в месяц (одновременно с иссле-
дованием сырого молока)

1,2,3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

1 раз в 10 дней

10 см 3 молока

Молоко перед внесением закваски

Бактерии группы кишечных
палочек

Из ванн

Не реже 1 раза в месяц

0; 1

Молоко после внесения закваски

Тоже

Из ванн или танков

Тоже

0; 1

Молоко, сквашенное перед розливом (при резервуарном способе)

Тоже

Из танков

Тоже

0; 1

Молоко, сквашенное после розлива (при резе-
рвуарном способе)

Тоже

Из бутылок

Тоже

0; 1

Молоко, зак-
вашенное после розлива в бутылки (при резервуарном способе)

Тоже

Из бутылок в цехе
розлива

Тоже

0; 1

Молоко, заквашенное
после розлива в бутылки (при термостатном способе)

Тоже

Из бутылок в цехе

Тоже

0; 1

Готовая продукция

Тоже

Из тары в экспедиции

Не реже 1 раза в 5 дней

0;1

Микроско-
пический препарат

Тоже

Тоже


Производ-
ство творога

Молоко пастеризо-
ванное из ванны

Бактерии группы кишечных
палочек

Из ванн

Не менее 2 раза в
месяц

1,2,3

Наличие термоустойчивых молочно-
кислых палочек

Выборочно из ванн

При появле-
ния "излиш-
ней кислотности"


Заквашенное молоко и сгусток

Бактерии группы кишечных
палочек

Из ванн

Не реже 2 раз в месяц

1-5

Творог после прессования

тоже

От партии

Не реже 1 раза в день

1; 2; 4; 5; 6

Творог после охлаждения (готовая продукция)

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Не реже 1 раза в день

1; 2; 4; 5; 6

Микроско-
пический препарат

Тоже




Творог, отправляемый на крупные молочные заводы или базы-холо-
дильники

тоже

Из бочек или пачек

Каждая партия

1 - 6

Творог, получаемый заводами и базами-
холодиль-
никами

тоже

Тоже

Не реже 1 раза в 5 дней

Тоже

Сырковая масса (готовая продукция)

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Не реже 1 раза в 5 дней

1 - 6

Сырки (готовая продукция)

тоже

Тоже

Тоже

1 - 6

Произво-
дство сметаны

Сливки до пастеризации

Общее количество бактерий

Из ванны

Тоже

Не реже 2 раз в месяц

тоже

2, 2, 6

2, 6

Бактерии группы кишечных
палочек

Сливки после
пастеризации

Общее количество бактерий

Из пасте-
ризатора

Тоже

1 - 3

Бактерии группы кишечных
палочек

Из пастери-
затора

1 раз в 10 дней

10 см 3

Сливки перед закваши-
ванием

Тоже

Наличие термоустойчивых молочно-
кислых палочек

Из ванны

Тоже

2 раза в месяц

В случаях появле-
ния в продук-
ции порока "излиш-
няя кислот-
ность"»

0-2

Сливки после заква-
шивания

Бактерии группы кишечных
палочек

Из ванны

2 раза в месяц

0; 1

Сметана после охлаждения и фасовки (готовой продукции)

тоже

Из кадок, фляг, банок,
пачек

Не реже 1 раза в 3 дня

1-5


Микроско-
пический препарат

Тоже

Не реже 1 раза в 3 дня и в случае появле-
ния в продукте порока "вспучи-
вание"»


Сметана, отправляемая на крупные молочные заводы или базы-
холодильники

Бактерии группы кишечных
палочек

Из фляг

Каждая партия

1-5

Сметана, получаемая заводами и базами-
холодиль-
никами

тоже

Тоже

Не реже 1 раза в 5 дней

1-5

Производ-
ство закваски для масла и сыра

Молоко сырое

Редуктаз-
ная проба

Из каждой партии молока

2-3 раза в неделю


Молоко после пасте-
ризации

Бактерии группы кишечных
палочек

Из заква-
сочника

1 раз в 10 дней

10 см 3

Закваска (первичная, пересадочная и производст-
венная)

Просмотр под микро-
скопом

Из каждой емкости

Ежеднев-
но

Мазок

Закваска производ-
ственная

тоже

Тоже

Тоже

Тоже

Наличие ацетоина+
диацетила и угле-
кислоты

В соответ-
ствии с инст-
рукцией

Не реже 1 раза в месяц



Материнская и производст-
венная
закваски

Контроль по 3.23.3

Тоже

Тоже


Произво-
дство сыра

Молоко сырое

Сычужно-
бродильная проба

Средняя проба молока от каждого поставщика

1 раз в 10 дней


Проба на брожение

Тоже

Тоже


Общее количество спор мезофиль-
ных анаэробных лактосб-
раживающих
бактерий

Тоже

Тоже

0-2

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

2-6

Молоко из пастериза-
тора

Бактерии группы кишечных
палочек

Из пастеризатора

1 раз в 10 дней

10 мл

Молоко после пастеризации (перед внесением закваски)

Тоже

Из ванны или сыроизго-
товителя

Тоже

0; 1


Общее количество спор мезофиль-
ных анаэробных лактосбра-
живающих
бактерий

Тоже

Тоже

0-2

Сыр после прессования

Бактерии группы кишечных
палочек

Выборочно из одной головки

1 раз в 10 дней

2-5


Определе-
ние рН

Каждую варку


2-4

Сыр в конце созревания

Бактерии группы кишечных
палочек

Выборочно из одной головки

Каждую партию

2-4


Общее количество спор мезофиль-
ных анаэробных лактосб-
раживающих бактерий

Тоже

При наличии вспучивания


Контроль произво-
дства плавлен-
ного сыра

Сыры сычужные

Бактерии группы кишечных
палочек

Выборочно из 1-2 головок от каждой партии

Не реже 1 раза в месяц

1-3

Другие компоненты

Соответ-
ствие микробиологическим показате-
лям, тре-бованиям

Выборочно из каждой партии

Каждую партию

В зависимости от норма-
тивов

Сыр плавленый (готовый продукт)

Общее количество бактерий

Средняя проба от партии

Не реже 1 раза в месяц

2-4


Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

1-2


Общее количество спор мезофиль-
ных анаэробных лактосб-
раживающих
бактерий

Тоже

Каждую партию

1-3

Произво-
дство масла

Сливки после пас-
теризации

Общее количество бактерий

Из пасте-
ризатора

Не реже 1 раза в месяц

1,2,3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

1 раз в 10 дней

10 см 3

Сливки после охладителя (метод сбивания)

Общее количество бактерий

После ох-
ладителя

Не реже 1 раза в месяц

1-4

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0-2

Сливки перед
взбиванием

тоже

Из каждой ванны

Тоже

0-2

Количество редуци-
рующихся бактерий

Тоже

1 раз в 10 дней

1-3

Сливки из-под сепаратора (метод преобразо-
вания высокожирных сливок)

Общее количество бактерий

После
сепаратора

Не реже 1 раза в месяц

2-4

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0;1

Сливки высокожирные после норма-
лизации

тоже

Из каждой ванны

Не реже 1 раза в месяц

Тоже

Количество редуцирую-
щихся бак-
терий

Тоже

1 раз в 10 дней

1,2

Масло готовый продукт

Общее количество бактерий (для сладкого сливочного масла)

Выборочно из одного ящика от каждой партии

2 раза в месяц

2-5

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

1-3

Количество протеоли-
тических
бактерий

Тоже


1-3

Количество дрожжей и плесневых грибов

Тоже


Тоже

Количество липо-
литических бактерий

Тоже

В случае появле-
ния пороков

1-3

Масло (метод
сбивания)

Количество редуци-
рующих бактерий

Тоже

1 раз в 10 дней

2-4

Масло (метод пре-
образования высокожирных сливок)




1-3

Произво-
дство сгущен-
ных молочных консер-
вов

Нормализо-
ванное молоко до пастеризации

Общее количество бактерий

Из танков

1 раз в месяц

4-6

Нормализо-
ванное молоко после пастеризации

Общее количество бактерий

Со всех работающих пастеризо-
ванных установок

1 раз в 10 дней

1;2

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

10 см 3

Из промежуточ-
ного танка

Общее количество бактерий

Из танка

1 раз в месяц

1;2

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0-2

Сахарный сироп перед поступлением в вакуум-
аппарат

Общее количество бактерий

Из сиропова-
рочного котла, из танка

1 раз в месяц

0;1

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

Тоже

Лактоза перед внесением в сгущенное молоко

тоже

Из емкости


0;1

Раствор кофе и какао перед поступлением в вакуум-
аппарат

Общее количество бактерий

Из ванны

Тоже

2,3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже


0;1

Сгущенная молочная смесь после вакуум-
аппарата

Общее количество бактерий

Из вакуум-
аппарата

Тоже

1,2

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0;1

Сгущенные молочные консервы из вакуум-крис-таллизатора или охлади-
тельной ванны после наполнения

Общее количество бактерий

Тоже

Тоже

1,2

Пастеризо-
ванная вода для нормализации сгущенных молочных консервов

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0,2,3

Общее количество бактерий

Тоже

Тоже

0;1

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0;1

Сгущенные молочные консервы из вакуум-крис-таллизатора или охладитель-
ной ванны перед
выпуском

Общее количество бактерий

Тоже

Тоже

1-3

Бактерии группы кишечных
палочек

Из вакуум-
кристал-
лизатора или охлади-
тельной ванны

Тоже

0;1

Сгущенные молочные консервы из разливочной машины

Общее количество бактерий

Из бочки

Тоже

1-3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0;1

Сгущенные молочные консервы после разливочно-
закаточной машины

Общее количество бактерий

Из фляги

Тоже

1-3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Каждая партия

0;1

Производство сухих молочных консер-
вов и ЗЦМ

Нормализованное молоко до пасте-
ризации

Общее количество бактерий

Из танка

1 раз в месяц

1-3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0

Нормализо-
ванное молоко после пастеризации

Общее количество бактерий

Со всех работающих пастери-
заторов

Тоже

1

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

1 раз в 10 дней

1

Из промежу-
точной ванны перед пуском в вакуум-
аппарат

Общее количество бактерий

Из ванны или танка

1 раз в месяц

Тоже

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже   

Тоже

4-6

Из вакуум-
аппарата после сгущения

Общее количество бактерий

Из вакуум-
аппарата

1 раз в месяц

0-6

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

1-3

Из ванны для сгущения молока перед сушилкой

Общее количество бактерий

Из ванны

1 раз в месяц

10 мл

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

1-3

Сухое молоко после сушильной камеры из-под шнека

Общее количество бактерий

Из сушильной камеры

1 раз в месяц

2,3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0;1

Сухое молоко после упаковки

Общее количество бактерий

Из упаковки

Каждая партия

2,3

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

0;1

Вспомо-
гатель-
ные материа-
лы

Пергамент, клепка, пленка полистиро-
ловая, ПВХ и др. упаковочные материалы

Общее количество бактерий

Из каждой партии

2-4 раза в год

Пло-
щадь 100см 2

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

1,3

Сычужный порошок, пепсин, препарат ВНИИМС и др. препараты

Общее количество бактерий

Тоже

Каждая партия

0

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

1

соль

Общее количество бактерий

Тоже

Тоже

Тоже

сахар

Количество дрожжей и плесени

Тоже

Из каждой партии по мере поступ-ления

1,3

Мука, экстракты, порошки фруктовые, пектины

Общее количество бактерий

Из мешков

Из каждой партии по мере поступ-ления

1

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Тоже

1,3

Количество дрожжей и плесени

Тоже

Тоже

1

Плодовоя-
годные наполнители

Количество дрожжей и плесени

Из бочек или другой тары

Из каждой партии по мере поступ-
ления

1

Молочно-
кислые бактерии

Тоже

Тоже

Тоже

Санитар-
но-
гигие-
ническое состоя-
ние произво-
дства

Трубы, резервуары для закваски, бутылки, банки, линия для производства сгущенного молока с сахаром

Общее количество бактерий

Тоже

Не менее 1 раза в декаду

Тоже

Бактерии группы кишечных палочек

Тоже

Тоже

Тоже

Линия для производства стерилизо-
ванного
молока

Общее количество бактерий

Тоже

В случае появле-
ния порчи готового продукта

Тоже

Остальное оборудование, посуда, инвентарь

Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

Не менее 1 раза в декаду

Тоже

Оборудование для диетпродук-
тов, творога, сметаны

Наличие термоус-
тойчивых молочно-
кислых палочек

Выборочно из отдельных емкостей

В случае появле-
ния в продук-
тах порока "излиш-
няя кислот-
ность"

Тоже


Наличие дрожжей

Тоже

В случае появле-
ния в продук-
тах порока "вспучи-
вание"

Тоже

воздух

Общее количество колоний

Из производственных помещений, маслосырохранилищ,
сыроподва-
лов,скла-
дов, из заквасоч-
ной

1 раз в месяц



Количество колоний дрожжей и плесени

Тоже

Тоже

Тоже


вода

Общее количество бактерий

Из крана, в цехах, из водо-
источника

1 раз в квартал (водопровод) или 1 раз в месяц (собст-
венный источ-
ник)

333 мл


Бактерии группы кишечных
палочек

Тоже

То же

Тоже

Руки рабочих

Бактерии группы кишечных
палочек

С рук
рабочих

Не реже 1 раза в декаду



Йодкрах-
мальная проба    

Тоже

1 раз в неделю

Тоже

    На объектах малой мощности каждый вид готовой продукции должен исследоваться на соответствие требованиям нормативной документации по микробиологическим показателям не реже 1 раза в месяц. В случае выявления нестандартной продукции проводится контроль по ходу технологического процесса по вышеприведенной схеме.

    Приложение 4         
к санитарно-эпидемиологическим
правилам и нормам "Санитарно-
эпидемиологические требования
к объектам по производству,
транспортировке и реализации
молока и молочных продуктов"

Микробиологические показатели чистоты
тары, предназначенной для молочной продукции

Исследуемые объекты

Исследуемая поверхность (см или количество)

Общее количество бактерий в см 3 или результат бродильной пробы

хорошо

плохо

1

2

3

4

Молочные цистерны железнодорожные (крышка, стенка, угол, дно)

100 см 2

Отсутствие бактерий группы кишечных палочек

Наличие бактерий группы кишечных палочек

Молочные цистерны автомобильные (крышка, стенка, угол, дно)

Молочные цистерны внутригородского обращения (крышка, стенка, угол, дно)

Фляги, ушаты

Трубы (краны)

Резервуары (крышка, стенка, угол, дно)

Тоже

Тоже

Тоже

Резервуары (резинка, мешала, щуп, верхний кран, нижний кран, трехходовой кран, отверстие стеклянной трубки)

Вся поверхность

Отсутствие бактерий группы кишечных палочек

Наличие бактерий группы кишечных палочек

Цилиндры, кран

Тоже

Тоже

Тоже

Воздушная трубка, резина

Вся поверхность

Отсутствие бактерий группы кишечных палочек

Наличие бактерий группы кишечных палочек

Бутылки, банки

Вся внутренняя поверхность 10 бутылок

100 и менее

Более 100

Капсюли и укупорочные для бутылок, банок

Поверхность 10 капсюлей

тоже

тоже

Крышки для банок

Вся поверхность

100 и менее

Более 100

Ванны для заквасок (крышка, стенка, угол, дно, мешалка, кран и трубы)

100 см 2

Отсутствие бактерий группы кишечных палочек

Наличие бактерий группы кишечных палочек

Ящики для молочных продуктов (крышка, стенка, дно)

Ванны для производства творога (стенка, угол, дно, штуцер)

Мешочки для творога

Тоже

Тоже

Тоже

Автоматы для фасовки молочных продуктов: ОЗК (бункер, мешалка, дозатор, пуасон, два гнезда для фасованного продукта, бумага, транспортер)

Тоже

Тоже

Тоже

Автоматы для фасовки молочных продуктов: мешалки, дозатор, пуасон, гнезда для фасованного продукта, бумага, транспортеры, дно ковша, стенка ковша

Тоже

Тоже

Тоже

Пресс-охладитель Митрофанова (стенка, барабан, вальца)

100 см 2

Отсутствие бактерий группы кишечных палочек

Наличие бактерий группы кишечных палочек

Ванны для самопрессования творога (стенка, угол, дно, решетка)

Тоже

Тоже

Тоже

Оборудование маслодельных и сыродельных заводов (сырные ванны, сыроизготовители, маслоизготовители)

Тоже

Тоже

Тоже

Вакуум-аппарат (патрубок для входа молока, стенка, крышка, трубки катализатора, патрубок на выходе
сгущенного молока)

100 см 2

500 и менее

Более 500

Вакуум-кристаллизатор (стенка, мешалка, патрубок на выходе готового продукта)

Тоже

Тоже

Тоже

Разливочно-закаточная машина (бачок, мерные стаканы для дозирования сгущенного молока и другие)

Тоже

250 и менее

Более 250

Прочий молочный инвентарь и тара

Тоже

Отсутствие бактерий группы кишечных палочек

Наличие бактерий группы кишечных палочек

Деревянное оборудование

Тоже

Отсутствие роста плесеней

Рост плесеней

Руки работников

Обе руки (кисти) вся поверхность

Отсутствие бактерий группы кишечных палочек

Наличие бактерий группы кишечных палочек

     В случае появления газа в среде Кесслера ставят оценку "плохо" вне зависимости от количества микрофлоры.