Табиғи монополиялар субъектілері қызметінің техникалық сараптамасына қойылатын талаптар туралы нұсқаулықты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі төрағасының 2005 жылғы 14 шілдедегі N 216-НҚ Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2005 жылғы 2 тамызда тіркелді. Тіркеу N 3762. Күші жойылды - ҚР Табиғи монополияларды реттеу агенттігі төрағасының 2006 жылғы 7 сәуірдегі N 98-НҚ бұйрығымен.

Ескерту: Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Табиғи монополияларды реттеу агенттігі төрағасының 2006 жылғы 7 сәуірдегі N 98-НҚ бұйрығымен (2006 жылғы 21 сәуірде N 71-72(878) "Заң газеті" газетінде жарияланған.

--------------Бұйрықтан үзінді--------------------

"Табиғи монополиялар туралы" Қазақстан Республикасы Заңына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 14 қаңтардағы Заңының 1-бабы 3) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
1. Мыналардың күші жойылды деп танылсын:
...
2) "Табиғи монополиялар субъектілері қызметінің техникалық сараптамасына қойылатын талаптар туралы нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі төрағасының 2005 жылғы 14 шілдедегі N 216-НҚ бұйрығы (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімде N 3762 нөмірмен тіркелген, 2005 жылғы 20 тамызда N 34 (243) "Ресми газет" газетінде жарияланған)...
4. Осы бұйрық қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді.

Төраға
----------------------------------

"Табиғи монополиялар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабының 14) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 28 қазандағы N 1109 қаулысымен бекітілген Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі туралы ереженің 18-тармағының 1)тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Табиғи монополиялар субъектілері қызметінің техникалық сараптамасына қойылатын талаптар туралы нұсқаулық бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің Электр және жылу энергетикасы саласындағы реттеу мен бақылау департаменті (А.В. Шкарупа) осы бұйрықтың заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін.

3. Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің Әкімшілік жұмысы және талдау департаменті (Е.О.Есіркепов) осы бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін:
1) оны заңнамада белгіленген тәртіппен бұқаралық ақпарат құралдарында ресми жариялауды қамтамасыз етсін;
2) оны Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігінің құрылымдық бөлімшелері мен аумақтық органдарының, облыстық (республикалық маңызы бар қала, астана) атқарушы органдарының назарына жеткізсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Табиғи монополияларды реттеу агенттігі төрағасының бірінші орынбасары Н.Ш. Алдабергеновке жүктелсін.

5. Осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелген күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Төраға

Қазақстан Республикасы
Табиғи монополияларды
реттеу агенттігі төрағасының
2005 жылғы 14 шілдедегі
N 216-НҚ бұйрығымен
бекітілген

Табиғи монополиялар субъектілері қызметінің техникалық
сараптамасына қойылатын талаптар туралы нұсқаулық

1. Жалпы ережелер

1. Табиғи монополиялар субъектілері қызметінің техникалық сараптамасына қойылатын талаптар туралы нұсқаулық (бұдан әрі - Нұсқаулық) "Табиғи монополиялар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес әзірленді.

2. Осы Нұсқаулық табиғи монополиялар субъектілері қызметінің техникалық сараптамасына (бұдан әрі - техникалық сараптама) қойылатын талаптарды белгілейді.

3. Техникалық сараптаманы табиғи монополия субъектісінің (бұдан әрі - Субъект) бастамашылығы бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен анықталған сарапшы:
уәкілетті орган Субъектінің инвестициялық бағдарламаларын (жобаларын) келіскен кезде;
Субъектінің бастамашылығы бойынша соңғы техникалық сараптаманы жүргізу сәтінен бастап 5 жылға тең кезеңнің мерзімі өткен кезде жүргізеді.

4. Осы нұсқаулықта мынадай ұғымдар пайдаланылады:
техникалық сараптама жүргізу жөніндегі сарапшы (бұдан әрі - сарапшы) - техникалық сараптама жүргізу жөніндегі қызметтер көрсететін жеке немесе заңды тұлға;
техникалық сараптама - қолданысқа енгiзiлген активтердiң техникалық жай-күйiн (техникалық сипаттамаларын) және активтердi жұмыс iстеуiн қалпында ұстауды қамтамасыз ететiн жұмыстарды жүргiзу қажеттiгiн, өндiрiс технологиясының, материалдық, еңбек шығындарының белгiленген нормаларға сәйкестiгiн қоса алғанда, технологиялық процестiң тиiмділігiн талдау, инвестициялық бағдарламаларды және (немесе) инвестициялық жобаларды жүзеге асыру қажеттiгiн, ұсынылатын реттелiп көрсетiлетiн қызметтердiң (тауарлардың, жұмыстардың) түрлерi бойынша негiзгi құралдарды iске қосудың деңгейiн және олардың дұрыс бөлiнуiн талдау;
Осы Нұсқаулықта пайдаланылатын өзге де ұғымдар мен терминдер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қолданылады.

5. Техникалық сарапта жүргізудің негізгі қағидаттары:
1) сарапшының өзінің кәсіптік қызметін жүзеге асырған кезде тәуелсіздігі;
2) сараптама объектілері зерттеулерінің ғылыми көзқарасы, толықтығы, жан-жақтылығы мен объективтілігі, сараптама нәтижелерінің негізділігін қамтамасыз ету;
3) сараптама жүргізетін тұлғалардың құзыреттілігі мен жоғары кәсіптік деңгейі болып табылады.

6. Субъектілердің арасында техникалық сараптама жүргізу үшін оның бастамашылығы бойынша техникалық сараптама жүргізіледі және сарапшы техникалық сараптама жүргізудің мәнін, объектісі мен шарттарын, тараптардың құқықтары мен міндеттерін, техникалық сараптама жүргізудің мерзімдерін, есепте көрсетілген деректердің растылығын, сондай-ақ міндеттемелерді орындамағаны не тиісінше орындамағаны үшін жауапкершілікті, Қазақстан Республикасының заңнамасы талаптарының бұзылуын, Субъектінің техникалық сараптамаға жатқызылған қызметінің ерекшелігінен шығатын басқа да елеулі талаптарды айқындайтын шарт жасайды.

7. Егер сарапшыға қосымша ақпарат қажет болған жағдайда, соңғысы оны Субъектіден және (немесе) уәкілетті органнан сұрата алады.

2. Техникалық сараптамаға қойылатын талаптар

8. Субъекті қызметінің техникалық сараптамасы мыналарды:
1) негізгі құралдардың техникалық жай-күйiн және техникалық сипаттамаларының талдауын, оның ішінде:
жабдықтың сараптама жүргізу күніне тозу дәрежесінің;
негізгі құралдарды (болған және мүмкін болатын) осы салада Субъекті Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қабылдаған сыныптау топтары бойынша пайдалану мерзімдерінің;
жабдықтың жобалық және технологиялық қуатының;
реттеліп көрсетілетін қызметтердің есептеу (коммерциялық) құралдарының болуының бағасын қамтиды.
Техникалық жағдайды талдау негізінде ағымдағы, орташа және күрделі жөндеулерді жүргізудің (негізгі құралдардың көбейтілетін және көбейтілмейтін құны), негізгі құралдарды реттеліп көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша ауыстырудың, қайта құрудың және жаңғыртудың қажеттілігі туралы қорытынды беріледі. Бұл ретте:
Субъекті белгілеген жөндеулердің барлық түрлері мерзімділігінің нұсқаулықтардың, ережелердің және жабдықтың белгілі бір түріне жөндеу жүргізуге арналған нормативтік техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкестігінің;
іс жүзіндегі жағдай мен талаптарды ескере отырып, Субъект жабдықтың, ғимараттар мен құрылыстардың жөнділігі мен жұмыс қабілеттілігін қолдау мақсатында айқындаған реттеліп көрсетілетін қызметтердің түрлері бойынша негізгі құралдарға техникалық қызмет көрсету мен жөндеулер көлемдерінің негізділігінің;
Субъектінің негізгі құралына, ғимараттары мен құрылыстарына, Субъекті бекіткен қосымша жабдықтарына жүргізілетін жөндеудің барлық түрлеріне арналған келешек және жылдық (айлық) кестелері болуының қорытындысы берілуге тиіс.
Сарапшы техникалық сараптамаға жатқызылған кезең үшін және оны жүргізу сәтіне негізгі құралдардың қолданысқа енгізілу деңгейін бағалайды, сондай-ақ тиісті көрсеткіштердің деңгейін - жабдықтың жиынтықты белгіленген қуатын, қуаттың коэффициентін, нақты тозу коэффициентін, саланың ерекшелігін ескере отырып, жүктелім және (немесе) басқа да көрсеткіштер кестесін толтыру коэффициентін, пайда ставкасының есебінде қабылданған Субъекті активтері қолданыстылығының коэффициенттерін бағалайды.
Реттеліп көрсетілетін және тұтастай алғанда реттеліп көрсетілмейтін қызметтердің әрбір түрлері бойынша қолданысқа енгізілген активтерді бөлудің Қазақстан Республикасының заңнамасына белгіленген талаптарға сәйкес келуінің бағасы берілуге тиіс. Егер сарапшының осы мәселе бойынша қорытындысында Субъектінің қызметін реттеліп көрсетілетін түрлері мен тұтастай алғанда реттеліп көрсетілмейтін түрлері бойынша бөлу схемасымен алшақтықтар болған жағдайда, сарапшы негізгі құралдардың ұсынып отырған бөлуін негіздейді.
Сарапшы жүргізілген тексерудің нәтижелері бойынша негізгі құралдарды пайдалануды, негізгі құралдарды пайдалануға байланысты пайдалану және басқа да шығындарды оңтайландыру жөнінде ұсыныс ұсынады;
2) шикізат пен материалдар шығысын, оның ішінде шикізат (отын, энергия және басқа) және материалдар шығысының құзыретті орган бекіткен нормаларының бағасын. Шикізат пен материалдар шығысының нақты көлемі нормативтерден асып кеткені анықталған жағдайда, асып кету мөлшері мен оның туындаған себептері ашылуға тиіс. Сарапшы бағалаудың нәтижелері бойынша шикізат пен материалдар шығысын оңтайландыру жөнінде ұсыныс ұсынады. Сонымен қатар, сарапшы тауар-материалдық құндылықтардың (ТМҚ) авариялық (азайтылмайтын) қорына тексеру жүргізеді. Бұл ретте, сарапшы Субъектінің іркіліксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ететін көлемдерде ТМҚ "жиып қою" қажеттілігін және қоймадағы ТМҚ-дың нақты көлемдерінің қажетті көлемдерге сәйкестігін бағалайды;
3) еңбек шығынын және Субъекті персоналының санын, еңбек қауіпсіздігі мен оны қорғау жөніндегі нормативтік талаптарының сақталуын анықтау бағасын.
Сарапшы персоналдың еңбек жөнінде уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен нормативтік санының, оның Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітілген және келісілген еңбек жөніндегі үлгі нормативтеріне сәйкестігінің бағасын береді, сондай-ақ іс жүзіндегі және нормативтік санның арасына салыстыру жүргізеді. Іс жүзіндегі санның нормативтерден асып кеткені анықталған жағдайда, асып кетудің мөлшері мен оның туындаған себебін ашу қажет. Сарапшы Субъекті персоналының санын Субъектінің қызметтеріне (тауарларына, жұмыстарына) тарифтер (бағалар, алым ставкаларын) қалыптастырған кезде ескерілетін және ескерілмейтін персонал санына, оның ішінде қызметтердің реттеліп көрсетілетін түрлерін көрсетумен айналысатын персонал санына бөлудің негізділігін анықтайды.
Еңбек қауіпсіздігі мен оны қорғау жөніндегі нормативтік талаптарды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сақталуының талдауы:
өндірістік процестің еңбек жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген нормативтік техникалық құжаттаманың жағдайларында еңбек қауіпсіздігінің талаптарына сәйкестігі;
өндірістің талаптарын, ұйымдастыру, техникалық, санитарлық-гигиеналық, биологиялық және өзге нормаларды, қызметкерлердің еңбек қызметінің процесінде олардың өмірі мен денсаулығын сақтауға бағытталған ережелерді, рәсімдер мен өлшемдерді қамтамасыз ету көзқарасының тұрғысында өндірістік және еңбек процесін сипаттайтын сапалық және сандық көрсеткіштердің бағасын;
4) нормативтік және коммерциялық ысыраптардың, оның ішінде құзыретті орган бекіткен нормативтік ысыраптардың деңгейін бағасын, коммерциялық ысыраптардың әрбір түрі бойынша олардың деңгейі мен пайда болу себептерін анықтамасын.
Егер Субъект электр энергетикасы саласында қызметтер көрсетсе, сарапшы кернеудің әртүрлі сыныптарындағы электр желілері жұмысының схемалары мен режимдерінің ерекшеліктеріне сәйкес тұтастай алғанда Субъектінің желілері не оның элементтері бойынша құзыретті орган бекіткен нормативтік ысыраптарға, оның ішінде кернеудің жоғары (220, 110, 35 кВ) және төмен (10,6-0,4 кВ) топтары бойынша, кернеудің жоғарыда көрсетілген топтары бойынша олардың көлемін көрсете отырып, нормативтік ысыраптарға баға береді; ішетін судың (будың және конденсаттың) іс жүзіндегі шығысына және оның құзыретті орган Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекіткен бу мен конденсат ысыраптарының нормаларына сәйкес келуіне талдау жүргізу.
Сарапшы жүргізілген тексерулердің нәтижелері бойынша нормативтік және коммерциялық ысыраптардың деңгейін төмендету жөнінде ұсыныс ұсынады;
5) инвестициялық қызметтің бағасын.
Сарапшы заңнамада белгіленген тәртіппен келісілген және бекітілген инвестициялық бағдарламалардың (жобалардың) іске асырылуына:
әрбір уақытша аралығында (жарты жылдықта) Субъекті көрсететін қызметтердің (тауарлардың, жұмыстардың) іс жүзіндегі қол жеткізілген көлемдерін инвестициялық бағдарламамен (жобамен) белгіленген көрсеткіштермен салыстырмасының;
инвестициялардың салымдарын инвестициялық бағдарламада (жобада) көзделген мақсаттарға бағыттау сәйкестігінің бөлігінде талдау жүргізеді.
Сарапшы инвестициялық бағдарламаны (жобаны) іске асырған кезде:
Субъектінің қолданыстағы негізгі құралдардың таратылуының қолда бар деңгейінің өсуі не сақталуы;
нормативтік және (немесе) нормативтен тыс ысыраптардың (өзгерістің серпінін көрсету) төмендеуі;
ұсынылатын қызметтер (тауарлар, жұмыстар) көлемінің және сапасының артуы қалай жүзеге асырылатына тексеріс жүргізеді.
Сарапшы түзету қажеттілігінің объективтік себептері пайда болған кезде инвестициялық бағдарламаны (жобаны) түзету негізділігінің бағасын береді.
Сарапшы есептеу құралдарын сатып алу мен орнату (құралдардың саны, үлгісі мен сипаттамасы) қажеттілігін, есептеу құралдарын орнатуға бағытталған инвестициялардың көлемін бағалайды.
Егер Субъект электр және (немесе) жылу энергиясын беру жөніндегі қызметтер көрсетсе, сарапшы Субъекті жүргізетін энергия үнемдеуді ынталандыратын іс-шараларға талдау жүргізеді және энергия үнемдеу саласында саясатты іске асыру, оның ішінде энергияны өндіру және тұтыну режимдерін оңтайландыру, оған есептеу мен бақылауды ұйымдастыру, отын-энергетикалық ресурстарды тасымалдаған және пайдаланған кезде олардың ысыраптарын қысқарту, босатылатын және тұтынылатын электр энергиясын есептеу бөлігінде нақтылықты, растылық пен өлшем бірлігін қамтамасыз ету мақсатында инвестициялар салымдарының қажеттілігін бағалау.
Бұдан басқа, сарапшы Субъекттің даму жоспарларының болуын тексереді. Субъект электр энергиясын беру және (немесе) бөлу жөніндегі қызметтер көрсетсе, сарапшы қолда бар желінің нақты схемасымен ұлттық немесе өңірлік электр желісінің жылдық жоспарларының болуын тексереді. Бұл ретте, электр желісінің жылдық даму жоспарында мынадай өзекті мәселелер:
оның топологиясы, жүктелімі, кернеуді реттеу, шектеулер көзқарасының тұрғысынан қолда бар электр желісінің талдау;
электр желісіндегі электр энергиясы ысыраптарының төмендеуіне бағытталған іс-шаралар;
электр желісі жұмысының тұрақтылығы мен сенімділігін, сондай-ақ электр желісі жұмысының ең төменгі үнемділігін қамтамасыз ету үшін қажетті капитал салымдарының бағасы көрініс табуға тиіс.
6) тиісті мемлекеттік органдардың нұсқамаларын орындау, оның ішінде орындалған нұсқамалардың шығындары сметаларының болуы туралы ақпаратты;
7) заңнамада белгіленген тәртіппен бекітілген қолданыстағы тарифтерде (бағаларда, алым ставкаларында) және (немесе) тарифтік сметада көзделген есептеу құралдарын тексеру және оларға техникалық қызмет көрсету жөніндегі іс-шараларды іске асырудың талдауын;
8) көрсетілетін қызметтер көлемдерінің, оның ішінде олардың сапасының бағасын қамтиды.
Егер Субъект жылу энергиясын беру және (немесе) бөлу жөніндегі қызметтер көрсетсе, босатылатын жылу энергиясы температурасының құзыретті орган белгілеген нормативтік техникалық құжаттаманың талаптарына сәйкес Субъект жасаған температура кестесіне сәйкес келу мәніне тексеру жүргізу қажет.
Егер Субъект су шаруашылығы және кәріз жүйелерінің, газды немесе газ конденсатын сақтау, магистральдық және (немесе) бөлуші труба құбырлары арқылы тасымалдау, газ бөлуші қондырғыларды және олармен байланысты газ бөлуші газ құбырларын пайдалану жөніндегі қызметтерді көрсетсе, тұтынушылар топтарының бөлінісінде көрсетілген қызметтердің іс жүзіндегі көлемдеріне талдау мен тексеру және олардың сапасына бағалау жүргізу қажет.

9. Сарапшы Субъектіге жүргізілген техникалық сараптаманың нәтижелері бойынша ресми түрде ғылыми әзірлемелерде анықтамалықтарда, нормативтік техникалық құжаттамаларда, Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде қабылданған, талдау нәтижелеріне негізделген қорытындыларды, ұсынымдар мен ұсыныстарды қамтитын есепті ұсынады.

Об утверждении Инструкции о требованиях к технической экспертизе деятельности субъектов естественных монополий

Приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию естественных монополий от 14 июля 2005 года N 216-ОД. Зарегистрирован Министерством юстиции Республики Казахстан 2 августа 2005 года N 3762. Утратил силу приказом Председателя Агентства РК по регулированию естественных монополий от 07 апреля 2006 года N 98-ОД

Извлечение
из приказа Председателя Агентства РК
по регулированию естественных монополий и
защите конкуренции от 7 апреля 2006 года N 98-ОД

В соответствии с подпунктом 3) статьи 1 Закона Республики Казахстан от 14 января 2006 года "О внесении изменений и дополнений в Закон Республики Казахстан "О естественных монополиях", ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Признать утратившим силу:
......
2) приказ Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию естественных монополий и защите конкуренции от 14 июля 2005 года N 16-ОД "Об утверждении Инструкции о требованиях к технической экспертизе деятельности субъектов естественных монополий" (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан за N 3762, опубликованный в газете "Официальная газета" 20 августа 2005 года N 34 (243); ....
4. Настоящий приказ вступает в силу со дня подписания.

Председатель
___________________________________________________________________

В соответствии с подпунктом 14) статьи 7 Закона Республики Казахстан "О естественных монополиях" и подпунктом 1) пункта 18 Положения об Агентстве Республики Казахстан по регулированию естественных монополий, утвержденного постановлением Правительства Республики Казахстан от 28 октября 2004 года N 1109, ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемую Инструкцию о требованиях к технической экспертизе деятельности субъектов естественных монополий.

2. Департаменту по регулированию и контролю в сфере электро- и теплоэнергетики Агентства Республики Казахстан по регулированию естественных монополий (Шкарупа А.В.) обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Департаменту административной работы и анализа Агентства Республики Казахстан по регулированию естественных монополий (Есиркепов Е.О.) после государственной регистрации настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан:
1) обеспечить в установленном законодательством порядке его официальное опубликование в средствах массовой информации;
2) довести его до сведения структурных подразделений и территориальных органов Агентства Республики Казахстан по регулированию естественных монополий, областных (городов республиканского значения, столицы) исполнительных органов.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Первого заместителя Председателя Агентства Республики Казахстан по регулированию естественных монополий Алдабергенова Н.Ш.

5. Настоящий приказ вводится в действие со дня государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

Председатель

Утверждена
приказом Председателя Агентства
Республики Казахстан по
регулированию естественных монополий
от 14 июля 2005 года N 216-ОД

Инструкция
о требованиях к технической экспертизе
деятельности субъектов естественных монополий

1. Общие положения

1. Инструкция о требованиях к технической экспертизе деятельности субъектов естественных монополий (далее - Инструкция) разработана в соответствии с Законом Республики Казахстан "О естественных монополиях" и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

2. Настоящая Инструкция устанавливает требования к технической экспертизе деятельности субъектов естественных монополий (далее - техническая экспертиза).

3. Техническая экспертиза проводится по инициативе субъекта естественной монополии (далее - Субъект) экспертом, определенным в установленном законодательством Республики Казахстан порядке, при:
согласовании уполномоченным органом инвестиционных программ (проектов) Субъекта;
истечении периода, равного 5 годам с момента проведения по инициативе Субъекта последней технической экспертизы.

4. В настоящей Инструкции используются следующие понятия:
эксперт по проведению технической экспертизы (далее - эксперт) - физическое или юридическое лицо, оказывающее услуги по проведению технической экспертизы;
техническая экспертиза - анализ технического состояния (технических характеристик) задействованных активов и необходимости проведения работ, обеспечивающих поддержание активов в рабочем состоянии, эффективности технологического процесса, включая соответствие установленных норм материальных, трудовых затрат, технологии производства, оценки необходимости осуществления инвестиционных программ и (или) инвестиционных проектов, уровня задействованности и правильности распределения основных средств по видам предоставляемых регулируемых услуг (товаров, работ).
Иные понятия и термины, используемые в настоящей Инструкции, применяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

5. Основными принципами проведения технической экспертизы являются:
1) независимость эксперта при осуществлении своей профессиональной деятельности;
2) научный подход, полнота, всесторонность и объективность исследований объектов экспертизы, обеспечение обоснованности результатов экспертизы;
3) компетентность и высокий профессиональный уровень лиц, проводящих экспертизу.

6. Для проведения технической экспертизы между Субъектом, по инициативе которого проводится техническая экспертиза, и экспертом заключается договор, который определяет предмет, объект и условия проведения технической экспертизы, права и обязанности сторон, сроки проведения технической экспертизы, ответственность за достоверность данных, указанных в отчете, а также за невыполнение либо ненадлежащее выполнение обязательств, нарушение требований законодательства Республики Казахстан, другие существенные условия, вытекающие из специфики деятельности Субъекта, подлежащего технической экспертизе.

7. В случае, если эксперту необходима дополнительная информация, последний может запросить ее у Субъекта и (или) уполномоченного органа.

2. Требования к технической экспертизе

8. Техническая экспертиза деятельности Субъекта включает:
1) анализ технического состояния и оценку технических характеристик основных средств, в том числе оценку:
степени изношенности оборудования на дату проведения экспертизы;
сроков эксплуатации основных средств (состоявшихся и возможных) по классификационным группам, принятым в соответствии с законодательством Республики Казахстан Субъектом в данной отрасли;
проектной и технологической мощности оборудования;
наличия приборов учета регулируемых услуг (в том числе коммерческих).
На основе анализа технического состояния дается заключение о необходимости проведения текущих, средних и капитальных ремонтов (увеличивающих и не увеличивающих стоимость основных средств), замены, реконструкции и модернизации основных средств по видам регулируемых услуг. При этом, должно быть дано заключение:
соответствия установленной Субъектом периодичности всех видов ремонта требованиям инструкций, правил и нормативно-технической документации на ремонт определенного вида оборудования;
обоснованности объемов технического обслуживания и ремонтов основных средств по видам регулируемых услуг, определенных Субъектом в целях поддержания исправного и работоспособного состояния оборудования, зданий и сооружений с учетом их фактического состояния и требований инструкций и нормативно-технических документов, утвержденных компетентным органом;
наличия перспективных и годовых (месячных) графиков на все виды ремонта основного оборудования, зданий и сооружений Субъекта, вспомогательного оборудования, утвержденных Субъектом.

Экспертом оценивается уровень задействованности основных средств за период, подлежащий технической экспертизе, и на момент ее проведения, а также оценивается уровень соответствующих показателей - суммарная установленная мощность оборудования, коэффициент мощности, коэффициент физического износа, коэффициент заполнения графика нагрузки и (или) других показателей с учетом специфики отрасли, обоснованность принятых в расчете ставки прибыли коэффициентов задействованности активов Субъекта.

Должна быть дана оценка соответствия распределения задействованных активов по видам регулируемых и, в целом, по нерегулируемым видам услуг требованиям, установленным законодательством Республики Казахстан. В случае, если заключение эксперта по данному вопросу имеет расхождение со схемой распределения по видам регулируемых и, в целом, по нерегулируемым видам услуг Субъекта, эксперт обосновывает предлагаемое распределение основных средств.
По результатам проведенного обследования эксперт предоставляет предложения по оптимизации использования основных средств, эксплуатационных и других затрат, связанных с использованием основных средств;

2) оценку расхода сырья и материалов, в том числе утвержденных компетентным органом норм расхода сырья (топлива, энергии и других) и материалов. В случае выявления превышения фактических объемов расхода сырья и материалов над нормативными, должны быть раскрыты размеры превышения и причины их возникновения. По результатам оценки эксперт представляет предложения по оптимизации расхода сырья и материалов. Кроме того, эксперт проводит обследование аварийного (неснижаемого) запаса товарно-материальных ценностей (ТМЦ). При этом, эксперт оценивает необходимость "складирования" ТМЦ в объемах, обеспечивающих бесперебойное функционирование Субъекта, и соответствие фактических объемов ТМЦ на складе необходимым объемам;

3) оценку трудозатрат и численности персонала Субъекта, определение соблюдения нормативных требований по безопасности и охране труда.

Эксперт дает оценку нормативной численности персонала, утвержденной уполномоченным государственным органом по труду, ее соответствие типовым нормативам по труду, утвержденным и согласованным в установленном законодательством Республики Казахстан порядке, а также проводит сравнение между фактической и нормативной численностью. В случае выявления превышения фактической численности над нормативной, необходимо раскрыть размеры превышения и причины их возникновения. Эксперт определяет обоснованность разделения численности персонала Субъекта на численность персонала, учитываемую при формировании тарифа (цены, ставки сбора) на услуги (товары, работы) Субъекта, и не учитываемую, в том числе численность персонала, занятого оказанием нерегулируемых видов услуг.
Анализ соблюдения нормативных требований по безопасности и охране труда в соответствии с законодательством Республики Казахстан включает:
соответствие производственного процесса требованиям безопасности труда в условиях, установленных нормативно-технической документацией уполномоченного государственного органа по труду;
оценку качественных и количественных показателей, характеризующих условия производства, производственный и трудовой процесс с точки зрения обеспечения организационных, технических, санитарно-гигиенических, биологических и иных норм, правил, процедур и критериев, направленных на сохранение жизни и здоровья работников в процессе их трудовой деятельности;

4) оценку нормативных и коммерческих потерь, в том числе утвержденного компетентным органом уровня нормативных потерь, определение по каждому виду коммерческих потерь уровня и причин их возникновения.
В случае, если Субъект оказывает услуги в сфере электроэнергетики эксперт дает оценку утвержденных компетентным органом нормативных потерь электроэнергии в целом по сетям Субъекта либо по ее элементам в соответствии с особенностями схем и режимов работы электрических сетей различных классов напряжения, в том числе нормативных потерь по группам напряжения - высокой (220, 110, 35 кВ) и низкой (10,6-0,4 кВ) с указанием их объема по вышеуказанным группам напряжения; провести анализ фактического расхода подпиточной воды (пара и конденсата) и его соответствия нормам потерь пара и конденсата, утвержденным компетентным органом в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.
По результатам проведенных обследований эксперт предоставляет предложения по уменьшению уровня нормативных и коммерческих потерь;

5) оценку инвестиционной деятельности.
Эксперт проводит анализ реализации инвестиционных программ (проектов), согласованных и утвержденных в установленном законодательством порядке, в части:
сопоставления достигнутых в каждом временном интервале (полугодии) фактических объемов оказанных Субъектом услуг (товаров, работ) с показателями, установленными инвестиционной программой (проектом);
соответствия направлений вложения инвестиций целям, предусмотренным инвестиционной программой (проектом).
Эксперт проверяет как осуществляется при реализации инвестиционной программы (проекта):
увеличение либо сохранение существующего уровня ликвидности задействованных основных средств Субъекта;
снижение нормативных и (или) сверхнормативных потерь (показать динамику изменения);
рост объема и качества предоставляемых услуг (товаров, работ).

Эксперт дает оценку обоснованности корректировки инвестиционной программы (проекта) при возникновении объективных причин необходимости корректировки.
Эксперт оценивает потребность приобретения и установки приборов учета (количество, тип и характеристики приборов), объем инвестиций, направленных на установку приборов учета.
В случае, если Субъект оказывает услуги по передаче электрической и (или) тепловой энергии эксперт проводит анализ проводимых Субъектом мероприятий, стимулирующих энергосбережение, и оценить необходимость вложения инвестиций в целях реализации политики в области энергосбережения, в том числе оптимизации режимов производства и потребления энергии, организации ее учета и контроля, сокращения потерь топливно-энергетических ресурсов при их транспортировке и потреблении, обеспечения точности, достоверности и единства измерения в части учета отпускаемых и потребляемых энергетических ресурсов.

Кроме того, эксперт проверяет наличие планов развития Субъекта. В случае, когда Субъект оказывает услуги по передаче и (или) распределению электрической энергии, эксперт проверяет наличие ежегодных планов развития национальной или региональной электрической сети с детализацией схемы существующей сети. При этом, в ежегодном плане развития электрической сети должны быть отражены следующие ключевые моменты:
анализ существующей электрической сети с точки зрения ее топологии, нагрузки, регулирования напряжения, ограничений;
мероприятия, направленные на снижение потерь электрической энергии в электрической сети;
оценка необходимых капитальных вложений для обеспечения устойчивости и надежности работы электрической сети, а также максимальной экономичности работы электрической сети;

6) информацию об исполнении предписаний соответствующих государственных органов, в том числе наличие смет затрат выполненных предписаний;

7) анализ реализации мероприятий по поверке и техническому обслуживанию приборов учета, предусмотренных действующим тарифом (ценой, ставкой сборов) и (или) тарифной сметой, утвержденной в установленном законодательством порядке;

8) оценку объемов оказываемых услуг, в том числе их качества.
В случае, если Субъект оказывает услуги по передаче и (или) распределению тепловой энергии, необходимо провести обследование на предмет соответствия температуры отпускаемой тепловой энергии температурному графику, составленному Субъектом в соответствии с требованиями, установленными нормативно-технической документацией компетентного органа.
В случае, если Субъект оказывает услуги водохозяйственной и канализационной систем, по хранению, транспортировке газа или газового конденсата по магистральным и (или) распределительным трубопроводам, эксплуатации газораспределительных установок и связанных с ними газораспределительных газопроводов, необходимо провести анализ и проверку фактически оказанных объемов услуг в разрезе групп потребителей и оценку их качества.

9. По результатам проведенной технической экспертизы эксперт представляет Субъекту отчет, который должен содержать также выводы, рекомендации и предложения, основанные на результатах анализа, официально принятых научных разработках, справочниках, нормативно-технической документации, нормативных правовых актах Республики Казахстан.