ИПС "Әділет"

"Радиоэлектрондық құралдарды пайдалануға және электромагниттік сәуле көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2010 жылғы 11 қарашадағы № 885 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2010 жылы 13 желтоқсанда N 6671 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2012 жылдың 18 мамырдағы № 362 бұйрығымен

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2012.05.18 № 362 (қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді) бұйрығымен.

      «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 7-бабының 5) тармақшасына, 145-бабының 1) және 16) тармақшаларына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған «Радиоэлектрондық құралдарды пайдалануға және электромагниттік сәуле көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (К.С. Оспанов) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін.
      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Әкімшілік-құқықтық жұмыс департаменті (Ф.Б. Бисмильдин) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны ресми жариялауды қамтамасыз етсін.
      4. «Радиоэлектрондық құралдарды пайдалануға және электромагниттік сәуле шығару көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитарлық-эпидемиологиялық талаптар» санитарлық-эпидемиологиялық ережесі мен нормаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2007 жылғы 10 сәуірдегі № 225 бұйрығының (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4622 болып тіркелген, Қазақстан Республикасы орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының нормативтік құқықтық актілер Бюллетенінде 2007ж. № 5, 260-құжат, Қазақстан Республикасының Орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағы, 2007 жылғы наурыз-сәуірде жарияланған) күші жойылды деп танылсын.
      5. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің жауапты хатшысы Б.Н. Садықовқа жүктелсін.
      6. Осы бұйрық алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр С. Қайырбекова

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрінің
2010 жылғы 11 қарашадағы
№ 885 бұйрығымен бекітілген

«Радиоэлектрондық құралдарды пайдалануға және электромагниттік сәуле көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережелері

1. Жалпы ережелер

      1. «Радиоэлектрондық құралдарды пайдалануға және электромагниттік сәуле көздерімен жұмыс істеу жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережелері (бұдан әрі – Санитариялық ереже) орналасуға, жұмыс жағдайларына, электромагниттік өрістердің деңгейлерін бақылауға қойылатын талаптарды, радиоэлектрондық құралдар тудыратын электромагниттік өрістердің адамға қолайсыз әсерінің алдын алу жөніндегі іс-шараларды белгілейді және қызметі радиоэлектрондық құралдарды орналастыруға және пайдалануға байланысты жеке және заңды тұлғаларға арналған.
      Талаптар радиотехникалық объектілер мен радиоэлектрондық құралдар тудыратын электромагниттік сәулелердің адамдарға зиянды әсерлерінің алдын алуға бағытталған.
      Осы санитариялық ереженің талаптары құрлықтағы жылжымалы радиобайланыс құралдарына, теңіз, өзен, әуе және басқа да жылжымалы көліктегі радиобайланыс құралдарына қолданылмайды.
      2. Осы санитариялық ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар қолданылды:
      1) антенналық-фидер тракті (бұдан әрі – АФТ) – радиосигналды таратқыштан (қабылдағыштан) антеннаның сәуле бөлетін (қабылдайтын) бөлігіне беруге арналған аралық құрылғылар (кабельдер, толқын тасымалдаушылар, қосылыстар);
      2) биологиялық қауіпті аймақ (бұдан әрі – БҚА) – шекарасындағы электромагниттік энергияның деңгейлері рұқсат етілетін шекті деңгейге (бұдан әрі - РШД) тең, сәуле бағытының айналасында пайда болатын аймақ;
      3) құрылысты шектеу аймағы (бұдан әрі – ҚША) - жер бетінен 2 метрден (бұдан әрі - м) артық биіктікте РШД жоғарылайтын аумақ. ҚША-ның сыртқы шекарасы болашақтағы құрылыс тұрғын үйлерінің максималды биіктігі бойынша анықталады, оның жоғарғы қабатының деңгейіндегі электромагниттік өрістің (бұдан әрі - ЭМӨ) деңгейлері осы санитариялық ережеге 1-қосымшада келтірілген мәннен аспайды.
      4) санитариялық-қорғаныш аймағы (бұдан әрі - СҚА) - сыртқы шекарасы жер бетінен 2 м биіктікте белгіленетін және ЭМӨ-нің рұқсат етілетін шекті деңгейінен аспауы тиіс радиотехникалық объектінің техникалық аумағына іргелес алаң;
      5) қайталама сәулелену - ЭМӨ-нің әсер ету аумағында орналасқан әртүрлі өткізетін заттармен және конструкциялармен электромагниттік энергия сәулесін шығару;
      6) таратқыштың максималды жұмыс қуаты - таратқыштың АФТ-дағы шығынды есепке алмастан осы жабдықта техникалық қол жетерлік немесе қандай да бір себептерге байланысты шектелген максималды дамитын қуаты;
      7) таратқыштың паспорттық қуаты - техникалық құжаттамада таратушы жабдыққа көрсетілген максималды ықтимал қуат;
      8) радиоэлектрондық құралдар (бұдан әрі - РЭҚ) - радиотолқындарды беруге және қабылдауға арналған бір немесе бірнеше радиотаратқыш және (немесе) радиоқабылдағыш құрылғыдан және көмекші жабдықтан (егер ол бар болса) тұратын техникалық құралдар. Радиоэлектрондық құралдарға жұмысы кезінде 30 килоГерцтен (бұдан әрі - кГц) 300 ГигаГерцке (бұдан әрі - ГГц) дейінгі жиіліктегі электромагниттік тербелістер қолданылатын радиостанциялар, радиотелефондар, радионавигация, радиоанықтауыш жүйелері, теледидардың және радиохабардың тарату жүйелері және басқа да құралдар жатады;
      9) радиотехникалық объект (бұдан әрі - РТО) - қоршаған ортаға 30 кГц-тен 300 ГГц-ке дейінгі радиожиілік ауқымында электромагниттік тербелістер шығаратын объект;
      10) санитариялық паспорт - мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылауға жататын РТО-ның (РТҚ-ның) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы гигиеналық нормативтердің және нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкестігін растайтын және оларды пайдалануға және қолдануға құқық беретін құжат;
      11) электромагниттік сәулелену (бұдан әрі - ЭМС) - табиғи немесе жасанды көздер тудыратын электромагниттік тербелістер;
      12) электромагниттік өріс – электромагниттік тербелістердің көзіне жақын жерде және олардың таралу жолының бойында туындайтын өріс;
      13) энергетикалық жүктеме (доза, экспозиция) - электромагниттік энергияның әсер ету уақытындағы (ауысымдағы) жиынтық қарқындылығы.

2. Радиоэлектрондық құралдарды орналастыруға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      3. Радиотехникалық объектілерді орналастыруға, жер учаскелерін таңдауға, құрылысқа және қайта жаңартуға жобалық құжаттаманы бекітуге, жаңадан салынған, қайта жаңартылған ғимараттарды пайдалануға енгізуге осы санитариялық ереженің талаптарына сәйкестігі жөнінде санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды бар болғанда жол беріледі.
      4. Жобаларға санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізу және оның нәтижелері бойынша санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды беру мерзімі қаралатын құжаттама күрделілігінің көлеміне байланысты ықтимал ұзарту, бірақ отыз күнтізбелік күннен асырмай ұзарту арқылы отыз күнтізбелік күннен аспауы тиіс, бұл туралы тапсырыс берушіге қарау мерзімі ұзартылған сәттен бастап үш күнтізбелік күн ішінде хабарланады.
      5. Таратушы РЭҚ бар әрбір РТО-ға осы санитариялық ережеге 2-қосымшаға сәйкес нысан бойынша қол қойып, журналда тіркелген және тіркеу нөмірі меншіктелген санитариялық паспорт беріледі. Санитариялық паспорттың көшірмесі аумақтық бөлімшеде қалады.
      Санитариялық паспорт осы мекенжайда орналасқан шеңберлік және секторлық сәулеленудің барлық РЭҚ-ын ескере отырып рәсімделеді. Тар бағытталған сәулелену РЭҚ үшін (спутниктік, радиорелелік байланыстың) жеке санитариялық паспорттар рәсімдеуге рұқсат етіледі.
      6. Жеке және заңды тұлғалар РЭҚ-на санитариялық паспорт беру және РЭҚ-ты акт құра отырып тексеру құжаттарды ұсынған күнінен бастап он бес күнтізбелік күн ішінде жүргізіледі.
      7. Санитариялық паспорт аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органының бланкісінде РТО-ға (РЭҚ-қа) берілген санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының, сондай-ақ басқа да құжаттардың (тексеру актісі, аспаптық зерттеулер хаттамасы) негізінде беріледі. Санитариялық-эпидемиологиялық қорытындыны алу үшін қажетті мәліметтер және материалдар осы санитариялық ережеге 2-қосымшада берілген.
      Бірлі-жарым антенналарды және бағытталған сәулелену антенналарын орнату барысында СҚА, ҚША шекараларын, БҚА өлшемдерін есептеулері бар мәліметтер мен материалдар қарауында РЭҚ бар заңды немесе жеке тұлғаларға беріледі.
      8. Радиотехникалық бейіндегі мамандандырылған объект болып табылмайтын объектіде (бір мекенжай бойынша) заңды және жеке тұлғалардың қарамағындағы шеңберлік және секторлық сәулеленудің бірнеше РЭҚ антенналары орналасқан жағдайда санитариялық паспорт әрбір РЭҚ-қа жеке жасалады, ал СҚА мен ҚША шекараларын есептеулер осы уақытта объектіде орналасқан барлық РЭҚ-тың жиынтық электромагниттік сәулеленуін ескере отырып жүргізіледі. Бұл ретте РЭҚ иелері осындай есептеулер жүргізуге қажетті деректермен өзара алмасуды қамтамасыз етеді.
      Радиотехникалық бейіндегі мамандандырылған объектіде бірнеше антенналар орналасқан жағдайда объектіге бірыңғай санитариялық паспорт беріледі.
      9. Іргелес аумақтың электромагниттік жағдайына ықпал ететін РЭҚ-ты (РЭС-ты) пайдалану шарты өзгерген жағдайда (антенналардың орналасқан орны, сәулелену режимдері, антенналардың саны, орналасу биіктігі және басқа да әсер ететін параметрлердің өзгеруі) санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды және санитариялық паспорт алу үшін мәліметтер мен материалдар мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органына 30 күннен кешіктірілмей жіберіледі.
      10. СЭҚ-тың санитариялық паспортының қолданылу мерзімі – оның аумақтық бөлімшеде тіркелген күнінен бастап екі жыл.
      Қолданылу мерзімі аяқталған соң санитариялық паспорт аумақтық бөлімшеге тапсырылады және бұл ретте санитариялық паспорт беру тәртібі осы санитариялық ереженің 5-7-тармақтарына сәйкес жүзеге асырылады.
      Санитариялық паспорт объектіде сақталады және мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органына алғаш талап етуі бойынша ұсынылады.
      11. Таратқыштарының жиынтық қуаты 1000 Ваттан (бұдан әрі - Вт) артық болатын көлденең жазықтықтағы шеңберлік және секторлық сәулеленудің РЭҚ таратушы антенналарын орналастыру (басты күлтесі тиісті бағытқа бағытталғанда) тұрғын үй ғимаратының, балалардың, оқу және емдеу-профилактикалық ұйымдардың аумағына дейін, СҚА мен ҚША өлшемдерін есептеу нәтижесі бойынша анықталған қашықтықта, бірақ кемінде:
      антеннаны жерден 100 м-ден жоғары биіктікте орналастырған кезде - 100 м;
      антеннаны 50-ден 100 м-ге дейінгі биіктікте орналастырған кезде - 200 м;
      антеннаны кемінде 50 м биіктікте орналастырған кезде - 300 м қашықтықта радиомачталарда жүргізіледі.
      Ескертпе: таратқыштың қуаты - бұл жерде және одан әрі мәтінде АФТ-дағы шығынды есепке алмастан осы жабдықтың жанында техникалық қол жетерлік немесе таратқыштың шектелген техникалық максималды дамитын қуаты деп саналады. Таратқыштың қуаты паспорттық мәннен артық болған жағдайда тиісті негіздеме болуы тиіс.
      12. Жиынтық қуаты 100 Вт және одан жоғары, ауқымы 30 МегаГерцтен (бұдан әрі - МГц) асатын РЭҚ таратушы антенналарын тұрғын үйлердің, қоғамдық және әкімшілік ғимараттардың шатырына орналастыруға жол берілмейді осы санитариялық ережеге 3-қосымшаға сәйкес.
      13. Ауқымы 3-30 МГц радио әуесқой радиостанциялардың, тиімді сәулелену қуаты 100 Вт артық 26,5-27,5 МГц жиіліктерінің азаматтық ауқым радиостанцияларының антенналарын орналастыру кезінде антенналарды орнату аймағына оның кез келген нүктесінен кемінде 5 м қашықтықта адамдардың кіруінің мүмкін болмауы қамтамасыз етіледі. Таратқыштарының қуаты 1 килоВаттан (бұдан әрі - кВт) артық болатын ауқымы 3-30 МГц таратушы антенналарды тұрғын үйлердің, қоғамдық және әкімшілік ғимараттардың шатырында орналастыруға жол берілмейді.
      14. Тұрғын үйлердің, қоғамдық және әкімшілік ғимараттардың шатырында орналастырылған көлденең жазықтықтағы шеңберлік сәулеленудің РЭҚ антенналары, сондай-ақ қуаты 25 Вт-тан артық максималды сәулелену орнының бұрышы теріс көлденең жазықтықтағы секторлық сәулелену антенналары шатыр деңгейінен кемінде 5 м биіктікте орнатылады.
      15. Көлденең жазықтықтағы шеңберлік және секторлық сәулелену РЭҚ антенналарын, сондай-ақ спутниктік байланыс станцияларының антенналарын адамдар болуға арналған ғимараттардың (өндірістік, тұрғын үй және қоғамдық ғимараттар) шатырында, мынадай шарттар сақталған жағдайда орналастыруға жол беріледі:
      1) жоғарғы қабаттың темір-бетон жабынының болуы;
      2) металл шатырдың болуы;
      3) техникалық қабаттың болуы.
      16. Көлденең жазықтықтағы шеңберлік және секторлық сәулеленудің РЭҚ антенналарын терезелері, балкондары, лоджиялары бар тұрғын және қоғамдық ғимараттардың қабырғаларына СҚА, ҚША және БҚА есептеу нәтижелеріне қарамастан орнатуға жол берілмейді.
      17. Таратқыштың қуаты 10 Вт-тан аспайтын секторлық және бағытталған сәулелену антенналарын ғимараттардың негізгі қабырғаларына (кірпіштен, темір бетоннан орындалған) немесе адамдар болатын үй-жайлармен шектеспейтін негізгі емес қабырғаларға орналастыруға болады. Антеннадан терезеге, балконға, лоджияға дейінгі арақашықтық кемінде 3 м болуы тиіс.
      18. Таратқыштарының қуаттылығы 25 Вт аспайтын бағытталған сәулеленудің РЭҚ антенналарын ғимараттардың ең жоғарғы қабатының негізгі қабырғаларына (кірпіштен, темірбетоннан орындалған) ғана орналастыруға жол беріледі.
      19. Көлденең жазықтықтағы шеңберлік және секторлық сәулеленудің РЭҚ антенналарын техникалық қабаттардың қабырғаларына орналастыруға болады, оларды жаяу жүргіншілер жүретін жолдарға жақын орналасқан жарнама қалқандарына, билбордтарға, демалыс аймақтарына, аялдама кешендерінде және басқа да адамдар жиналатын орындарда орналастыруға жол берілмейді.
      20. Радио релелік байланыс антенналарын, сәулелену қуаты 2 Вт-тан аспайтын радио жететін секторлық антенналарын, егер олар үй-жайдан, терезеден, терезе алдынан, ғимараттың балконынан тыс орналастырылса, орналастыру шектелмейді. Осындай РЭҚ-қа санитариялық паспорт берілмейді.
      21. Адамдар болуы мүмкін ғимараттың және құрылыстың ішіне осыған арналған арнайы ішкі антенналарды мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарымен келісім бойынша орнатуға рұқсат етіледі.
      22. Тек қабылдаушы антенналарды орналастыру шектелмейді және санитариялық паспорт беруді талап етпейді.
      23. СҚА шекаралары жер бетінен 2 м биіктікте белгіленеді. СҚА өлшемі РТО-ның болашақтағы дамуын ескере отырып антеннаның негізінен есептеледі.
      24. Құрылысты шектеу аймағының сыртқы шекараларында бар құрылыстың биіктігіндегі ЭМӨ деңгейі РШД-ден аспауы тиіс. ҚША-ның сыртқы шекарасы қалыптасқан және болашақтағы құрылыс ғимаратының максималды биіктігі бойынша, жер деңгейінен РЭҚ антенналарын орнату биіктігінде болашақтағы құрылыс туралы мәліметтер жоқ болғанда белгіленеді.
      25. Объектіні пайдалануға қабылдау кезінде СҚА, ҚША және БҚА шекараларын электромагниттік өріс деңгейіне аспаптық өлшеулер жүргізілгеннен кейін белгілеуге болады.
      26. Көлденең жазықтықтағы бағытталмаған сәулелену антенналарымен жабдықталған таратушы радиостанциялар, телевизиялық станциялар, сондай-ақ айналма шолу радиолокациялық станциялар үшін СҚА және ҚША РТО-ның айналасына орналастырылады.
      27. Бағытталған әрекеттегі антенналармен жабдықталған таратушы станциялар үшін, сондай-ақ антенналары белгілі бір секторда сканерлейтін немесе бір бағытта тіркелген радиолокациялық станциялар үшін СҚА және ҚША электромагниттік энергияның сәулелену бағытында, бүйірлік және артқы күлтелерді, антенналардың сәулелену бағытталуының тік және көлденең диаграммаларын ескере отырып орнатылады.
      28. Антенналары белгілі бір бұрышпен көкжиекке электромагниттік энергияны сәулелейтін және ЭМӨ деңгейі биіктікке байланысты өзгеретін таратушы станциялар үшін ҚША іргелес тұрғын үй құрылысы ғимаратының биіктігі шегінде вертикал бойынша сәуленің төменгі көлбеуі бойынша дифференциалды орнатылады.
      29. БҚА шекаралары тек айналма сәулеленудің жеке антенналары немесе бағытталған антенналары үшін ғана есептелінеді. Бір алаңда (мачтада, тіректе) айналма сәулеленудің көптеген антенналарын орнату кезінде немесе жеке антеннаға жақын жерге болашақта басқа антенналарды орнату кезінде СҚА және ҚША шекаралары белгіленуі тиіс.
      30. СҚА, ҚША-ны қоныстану аумағы ретінде, тұраққа арналған алаңдарды және көліктің барлық түрлерінің аялдамаларын, автомобильге қызмет көрсету жөніндегі объектілерді, май құю станцияларын, мұнай және мұнай өнімдерінің қоймаларын орналастыру үшін, өнеркәсіптік алаңды кеңейту үшін, ұжымдық немесе жеке саяжай және бау-бақша учаскелеріне пайдалануға жол берілмейді.
      31. Қолданыстағы объектілер аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық органымен келісілген, осы санитариялық ереженің талаптарына сәйкес келтіріледі.

3. Радиоэлектрондық құралдармен жұмыс жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      32. Қоныстану аумағында, демалыс орындарында, тұрғын үй, қоғамдық және өндірістік үй-жайлардың ішіндегі ЭМӨ-нің рұқсат етілетін шекті деңгейі осы санитариялық ережеге 1-қосымшаға сәйкес қабылданады.
      33. Қызмет көрсететін персоналған РЭҚ тудыратын ЭМӨ әсерін гигиеналық бағалау, электр өрісінің энергетикалық жүктемесі, магнит өрісі, осы санитариялық ережеге 4-қосымшаға сәйкес электромагнит энергиясы ағынының тығыздығы бойынша жүзеге асырылады.
      34. РШД бірдей белгіленген бірнеше көздерден бір мезгілде сәулеленген кезде электр өрісінің (Е) жиынтық кернеуі немесе энергия ағынының жиынтық тығыздығы (бұдан әрі – ЭАТ) РШД мәнінен аспауы тиіс:

T_жиынт. = (T₁² + T₂² + … + T_n²)^0,5 < T_ршд (1)

ЭАТ_жиынт. = ЭАТ₁ + ЭАТ₂+ … + ЭАТ_n_< ЭАТ_ршд (2)

35. Әртүрлі РШД белгіленген бірнеше көздерден бір мезгілде сәулеленген кезде электр өрісінің (бұдан әрі – Е) жиынтық кернеуі және ЭАТ жиынтық кернеуі 1,0-ден аспауы тиіс:

Е₁Е₂ЭАТ₁ЭАТ_n
_-------₊_-------₊_----------_{+ ...}_----------
ЕРШД₁ЕРШД₂ЭАТРШД₁РШДЭАТ_n(3)

      мұндағы:
      Е_1,2,…,n – (1) формулада – әрбір ЭМӨ көзі жеке түзетін электр өрісінің кернеуі, метрге вольт (бұдан әрі – В/м); (3) формулада – (1) формула бойынша анықталған әрбір нормаланған жиілік ауқымындағы электр өрісінің жиынтық кернеуі, В/м;
      Е_{ршд 1,2,…,n}-нормаланған ауқымдағы электр өрісінің рұқсат етілетін шекті кернеуі, В/м;
      ЭАТ_1,2,…,n - (2) формулада - әрбір ЭМӨ көзі жеке шығаратын энергия ағымының тығыздығы, шаршы сантиметрге микроватт (бұдан әрі – мкВт/см²);
      (3) формулада - (2) формула бойынша анықталған әрбір нормаланған жиілік ауқымындағы энергия ағымының жиынтық тығыздығы, мкВт/см²;
      ЭАТ_ршд – нормаланған ауқымның энергия ағымы тығыздығының рұқсат етілетін шекті деңгейі, мкВт/см².

4. РЭҚ шығаратын электромагниттік өрістердің деңгейлерін бақылау

      36. РЭҚ шығаратын ЭМӨ деңгейлерін бақылау үшін есептеу және аспаптық әдістері пайдаланылады.
      37. Есептеу әдістері таратушы құралдардың типтерін, жұмыс жиіліктерін, режимдері мен қуаттарын, параметрлері мен антенналардың кеңістікте орналасуын, жер бедерін, қайта шағылысатын беттердің болуын ескере отырып жобалық материалдарды, РТО-ның санитариялық паспортын сараптау кезінде пайдаланылады. Радиолокациялық станциялардың жобалық материалдарында қосымша импульстерді жіберу жиілігі, импульс ұзақтығы және антеннаның айналу жиілігі жөніндегі мәліметтер болуы тиіс.
      38. Аспаптық әдістер РЭҚ шығаратын ЭМӨ-нің деңгейін бақылау үшін пайдаланылады. Бақылаудың аспаптық әдістерін пайдалану кезінде сәулелендіруші құралдардың максималды қуатының және режимдерінің тұрақтылығы қамтамасыз етілуі тиіс.
      39. ЭМӨ деңгейін бақылаудың аспаптық әдісі кезінде мемлекеттік тексеруден өткен және тиісті куәлігі (сертификат) бар өлшеу құралдары пайдаланылады.
      40. РЭҚ-тың ЭМӨ деңгейлерін аспаптық бақылау:
      1) РТО-ны пайдалануға енгізген кезде;
      2) ЭМӨ деңгейіне әсер ететін (антенналар бағдарының өзгеруі, таратқыштардың қуатының көбейуі) РЭҚ жұмыс жағдайы мен режимін өзгерткен кезде;
      3) РЭҚ-қа іргелес аумақтарға жағдайлық жоспарды өзгерткен кезде;
      4) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау жүргізген кезде;
      5) ЭМӨ деңгейін төмендету бойынша іс-шаралар өткізілгеннен кейін жүргізіледі.

5. РЭҚ шығаратын электромагниттік өрістердің адамға жағымсыз әсерінің алдын алу жөніндегі шаралар

      41. Жұмыс істейтін адамдарды ЭМӨ-нің жағымсыз әсерінен қорғауды қамтамасыз ету ұйымдастыру, инженерлік-техникалық және емдеу-профилактикалық іс-шараларды жүргізу жолымен жүзеге асырылады.
      42. Ұйымдастыру іс-шаралары:
      1) жұмыстың тиімді режимдерін таңдауды;
      2) ЭМӨ-нің әсер ету жағдайларында персоналдың болу ұзақтығын шектеуді;
      3) ЭМӨ көздерінен қашықтықта, нормативтік талаптарды сақтауды қамтамасыз ететін жұмыс орындарын ұйымдастыруды көздейді.
      43. Инженерлік-техникалық іс-шараларға ЭМӨ көздерін тиімді орналастыру және ұжымдық және жеке қорғаныш құралдарын қолдану, оның ішінде ЭМӨ көздерін немесе жұмыс орындарын қалқалау кіреді.
      44. РТО орналастырудың барлық жағдайларында оның иесі қоғамдық және өндірістік ғимараттарды жобалау, салу, қайта жаңарту және пайдалану сатысында ЭМӨ-ден қорғаудың әртүрлі әдістерін (белсенді емес және белсенді) қолдану мүмкіндігін қарастырады.
      45. Радиожиіліктердің ЭМӨ шағылдыратын қалқалар металл табақтардан, торлардан, өткізгіш үлдірлерден, микросымдары бар арқаулардан, синтетикалық талшықтар негізіндегі металл арқаулардан немесе электр өткізгіштігі жоғары кез келген басқа да материалдардан орындалады. Қалқалар жерлендіріледі.
      46. РЭҚ-тың ЭМӨ көздерінің әсерімен кәсіби байланысы бар адамдар Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5898 болып тіркелген «Міндетті медициналық тексеріп-қараулар өткізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кәсіптердің тізбесін, сондай-ақ осындай тексеріп-қарауларды өткізу ережесін және кезеңділігін бекіту туралы» Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрінің 2009 жылғы 16 қарашадағы № 709 бұйрығына сәйкес міндетті алдын ала және мерзімдік медициналық тексеріп-қараудан өтеді.
      47. РЭҚ-тың антенна жабдығына қызмет көрсетуге тікелей байланысты емес адамдардың таратушы антенналар орналасқан жерлерге кіруіне шектеу қойылады.
      48. Халық үшін ЭМӨ деңгейі РШД-ден асатын және РТО-ға қызмет көрсетуге тікелей байланысты емес адамдардың кіруі мүмкін аумақтар (шатырлардың учаскелері) қоршалады және ескерту белгілерімен белгіленеді. Осы учаскелерде қандай-да бір жұмыс жүргізу кезінде РТО таратқыштары ажыратылады.
      49. Тұрғын үй құрылысының іргелес аумағындағы ЭМӨ деңгейлері осы санитариялық ереженің талаптарына сәйкес келмейтін РЭҚ-ты пайдалануға жол берілмейді.

«Радиоэлектрондық құралдарды
пайдалануға және электромагниттік
сәуле көздерімен жұмыс істеу
жағдайларына қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
1-қосымша

Халыққа арналған 30 килоГц-300 ГигаГц жиіліктер ауқымының элетромагниттік өрісінің рұқсат етілетін шекті деңгейлері

Жиіліктер ауқымы	30-300 кГц	0,3-3 МГц	3-30 МГц	30-300 МГц	0,3-300 ГГц
Нормаланған параметр	Электр өрісінің кернеуі, Е (Вольт/метр. В/м)				Энергия ағынының тығыздығы, ЭАТ (шаршы сантиметрге микроВатт, мкВт/см²)
Рұқсат етілетін шекті деңгейлер	25	15	10	3	10 25*
Ескертпе:* - айналатын және сканерлейтін антенналардан сәулелену жағдайлары үшін

Үлгі

Таратушы радиоэлектрондық құралдары бар радиотехникалық объектінің санитариялық паспорты

№ ____ санитариялық паспорт
Санитарный паспорт № ____

      1. Объектінің атауы, тағайындалуы (наименование, назначение объекта) ____________________________________________________________
      2. Кімге берілді (Кому выдан) _________________________________
(дара кәсіпкердің лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты немесе заңды тұлғаның атауы, должность, фамилия, имя, отчество индивидуального предпринимателя или наименование юридического лица)
      3. Мекен-жайы, телефоны (адрес, телефон) ______________________
      4. Меншік нысаны (форма собственности) ________________________
      5. Дара кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның СТН (БСН, ЖСН - бар болған жағдайда) (РНН (БИН, ИИН - при наличии) индивидуального предпринимателя или юридического лица)
_____________________________________________________________________
      6. Санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының бар болуы, нөмірі және берілген күні (наличие санитарно-эпидемиологического заключения, номер и дата выдачи) ________________________________________________
     7. Санитариялық паспорт мына негізде берілді (санитарный паспорт выдан на основании)
_____________________________________________________________________
(қабылдау, тексеру актілерін, зертханалық зерттеулер нәтижелерін және басқа да құжаттар көрсету арқылы, с указанием актов приемки, обследований, результатов лабораторных исследований и других документов)
      8. Санитариялық паспорт берілген күн _____ жылғы «___»_________
(Дата выдачи санитарного паспорта «___»________ ____ года)
      9. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау органының басшысы (руководитель государственного органа санитарно-эпидемиологической службы) ___________________________ Қолы
      (тегі, аты, әкесінің аты, фамилия, имя, отчество) (подпись)

Мөр орыны
(место печати)

Радиотехникалық жабдықты (бұдан әрі – РТЖ) (радиоэлектрондық құралды (бұдан әрі – РЭҚ)) орналастыру жөніндегі мәліметтер және материалдар

Аумақтық мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органына РТЖ (РЭҚ) ұйымы-иесінің басшысы қол қойған, көрсетілген мекенжай бойынша РТЖ (РЭҚ) орналастыруды келісу туралы еркін үлгідегі өтініші жіберіледі. Өтінішке мына материалдар қоса беріледі.

1. Жалпы мәліметтер

1	РТЖ (РЭҚ) атауы
2	РТЖ (РЭҚ) орналастыру мекенжайы
3	РТЖ (РЭҚ) иесі
4	Ведомстволық тиесілігі	бар болған жағдайда
5	РТЖ (РЭҚ) иесінің мекенжайы
6	РТЖ (РЭҚ) иесінің СТН
7	РТЖ (РЭҚ) иесінің телефоны
8	Жабдықты пайдалануға енгізу жылы
9	РТЖ (РЭҚ) тағайындалуы
10	РТЖ (РЭҚ) орналастыру (дислокация) орны
11	Іргелес құрылыстың максималды қабаттылығы
12	РТЖ (РЭҚ) орналасатын ғимараттың тағайындалуы	егер таратушы антенналар ғимаратта орнатылған болса
13	Ғимараттың шатырының түрі (тегіс немесе еңіс/градусқа еңіс/, шатырдың қапталған материалы)
14	РЭҚ антеннасы орналасатын ғимаратта техникалық қабаттың бар болуы
15	Үстіңгі жабынның түрі
16	Ғимараттың төбесінде немесе радиомачтада басқа да таратушы құралдардың бар болуы (санамалау)

2. Антеннаның (антенналардың) техникалық сипаттамалары

17	Таратушы радиоэлектрондық құралдың қуаты Вт-пен
18	Таратуға арналған жұмыс жиілілігі (жиіліктердің ауқымы)
19	Антеннаны күшейту коэффициенті (дБ/рет)
20	Антенна-фидерлік трактта қуаттың таратуға арналған шығыны (дБ/рет) (егер деректер болмаса, онда фидердің ұзындығын көрсету керек (таратқыштан антеннаға дейін кабельдер), м және фидердегі қуаттың шығыны, (дБ/метр)
21	Антеннаның тік өлшемі немесе диаметрі
22	Негізгі күлте орнының бұрышы градҮ-пен, (яғни, антеннаның тік жазықтықтағы максималды сәулелену бағытының бұрышы)
23	Сәулеленудің максимум азимуты (айналма жұмыс істейтін антенна үшін 0-360⁰)
24	РТЖ-ның сәулеленуге арналған жұмыс режимі (тұрақты, қайталама-қысқа мерзімді, импульстік)
25	Антеннаны орналастыру орны және түрі (мысалы, «АБК» төбесінде, «техникалық қабаттың қабырғасындағы тіреуіште» және т.б.)
26	Антенна ілгішінің биіктігі метрмен, м: - жер деңгейінен (әрбір антеннаның фазалық орталығының орналасу биіктігі көрсетіледі) - шатыр деңгейінен (антенна орналасқан шатырдан немесе жақын орналасқан неғұрлым биік ғимараттың шатыры деңгейінен көрсетіледі)
27	Антеннадан шатырдың жиегіне (ғимараттың) дейінгі ең аз көлденең қашықтық, м (яғни, антенна орналасқан шатырдан немесе жақын орналасқан неғұрлым биік ғимаратқа дейін)
Спутниктік байланыс станциялары үшін қосымша:
28	Жердің жасанды серігі, тұрғын нүктесі, ^оВД
29	РТЖ (РЭҚ) орналасқан орнының географиялық координаттары	ендігі және бойлығы
Радиолокаторлар үшін қосымша:
30	Таратқыштың импульстік қуаты, Вт немесе кВт
31	Импульстердің қайталану жиілігі, Гц
32	Импульстің ұзақтығы, сек.
33	Антеннаның айналу жылдамдығы, айн/мин.	айналатын және сканерлейтін антенналар үшін
34	Айналу кезеңі, сек.	- « -
35	Сканерлеу секторы,ғ	сканерлейтін антенналар үшін

      Ескертпе:
      1. 2-бөлімнің мәліметтерін таратушы антенналардың/таратқыштардың әрқайсысы үшін көрсету керек;
      2. Кейбір РЭҚ әсерін бағалау үшін қажетті қосымша деректер енгізілуі мүмкін.
      3. Антенналардың тік және көлденең жазықтықтағы сәулелену диаграммалары.
      Ескертпе: диаграммалардың орнына диаграммаларды сипаттайтын есептеу формулаларына нұсқаулар (сілтемелер) болуы мүмкін; бірқалыпты айналма сәулелену антенналары үшін көлденең жазықтықтағы сәулелену диаграммасы талап етілмейді.
      4. Іргелес аумақтың жағдайлық жоспары.
      Ескертпе: антенналардың орналасу орнын, құрылыстың қабаттылығын, санитариялық-қорғаныш аймағының шекараларын (бұдан әрі – СҚА) және құрылысты шектеу аймағын (ҚША) (қажеттілігіне қарай) және көшелерге, магистральдарға немесе басқа белгілі бағдарларға байланыстылығын көрсете отырып 1:500 – 1:2000 масштабында.
      5. Антенналарды тік жазықтықта орналасу схемасы.
      6. РТЖ (РЭҚ) орналастырудың фотоматериалдары (ұсынылады).
      7. Іргелес аумақтағы элетромагниттік өрістің деңгейлерін бөлуді есептеу материалдары (таратушы антенналардан биологиялық қауіпті аймақтардың шекарасын);
      Ескертпе: есептеу материалдарына мыналар кіруі тиіс: формулалары бар теориялық (суреттейтін) бөлік, есептеулері мен графиктері бар тікелей кестелер (биологиялық қауіпті аймақтың өлшемдері, СҚА, ҚША), қолданылатын автоматтандырылған есептеу бағдарламаларға сілтеме (бар болса), есептеулер нәтижелері және көзделген қорғау (қауіпсіздік) шаралары бойынша іргелес аумақтағы электромагниттік жағдай туралы қорытындылар.

Электр өрісінің, магнит өрісінің, элетромагниттік энергия ағыны тығыздығының энергетикалық жүктемесі

30 килогерц жиіліктер ауқымындағы энергетикалық жүктеме (бұдан әрі –кГц) – 300 МегаГерц (бұдан әрі – МГц) мына формулалар бойынша есептеледі:

ЭЖ_Е = Е² · Т; ЭЖ_Н= Н²· Т (1)

мұндағы: Е – электр өрісінің кернеуі, Вольт/метр (бұдан әрі – В/м); Н – магнит өрісінің кернеуі, Ампер/метр (бұдан әрі – А/м); Т – жұмыс ауысымы кезіндегі әсер ету уақыты, сағат.
0,03-3 МГц және 30-50МГц жиіліктер ауқымындағы электр және магнит өрісінің бір уақыттағы әсерін мынадай жағдайда рұқсат етілген деп санау керек:

(ЭЖ_Е / ЭЖ_Ешр) + (ЭЖ_Н/ ЭЖ _Ншр) < 1 (2)

мұндағы: ЭЖ_Ешр_, ЭЖ_Ншр– энергетикалық жүктеменің рұқсат етілетін шекті мәндері (қосымшаның кестесі бойынша қабылданады).
300 МГц - 300 ГигаГерц (бұдан әрі – ГГц) жиіліктер ауқымындағы энергетикалық жүктеме мына формула бойынша есептеледі:

ЭЖ_ЭАТ= ЭАТ · Т (3)

мұндағы: ЭАТ - өріс энергиясы ағынының беттік тығыздығы, шаршы сантиметрге микроВатт (бұдан әрі – Ватт/см²); Т – жұмыс ауысымы кезіндегі әсер ету уақыты, сағат.
Жұмыс орындарындағы Е, Н және ЭАТ рұқсат етілетін шекті мәндерді рұқсат етілетін энергетикалық жүктемеге және әсер ету уақытына қарай мына формула бойынша анықтау қажет:

Ерш= (ЭЖ_Ерш/ Т)^0,5; Нрш = (ЭЖ_Нрш/Т)^0,5; АЭТрш = К·ЭЖэат_рш/Т
(4)

мұндағы: Ерш, Нрш, ЭАТрш – электр В/м, магнит А/м өрістерінің және энергия ағыны тығыздығының мкВт/см²рұқсат етілетін шекті мәндері;
      ЭЖ_Ерш_,ЭЖ_Нрш, ЭЖэат_рш – энергетикалық жүктеменің рұқсат етілетін шекті мәндері (1-кесте бойынша қабылданады); К – биологиялық тиімділіктің бәсеңдеу коэффициенті, мынаған тең: 10 – айналатын және сканерлейтін антенналардан сәулеленуі үшін және 1 – қалған жағдайларда.
      Ескертпе: Егер алынған мәндер 1-кестеде көрсетілген Ерш, Нрш, ЭАТрш максималды мәндерінен асатын болса, рұқсат етілетін шекті мән ретінде соңғылар қабылданады.
      ЭМС қарқындылығына байланысты рұқсат етілетін әсер ету уақыты мына формулалар бойынша анықталады:

Т=ЭЖ_Ерш/Е²; ЭЖн_рш/ Н²; ЭЖэат_рш/ЭАТ (5)

мұндағы: Ерш, Нрш, ЭАТрш – электр В/м, магнит А/м және энергия ағыны тығыздығының мкВт/см²рұқсат етілетін шекті мәндері; ЭЖ_Ерш_,ЭЖн_рш ЭЖэат_рш – энергетикалық жүктеменің рұқсат етілетін шекті мәндері (кесте бойынша қабылданады).

Жұмыс орындарында 30 кГц – 300 ГГц жиіліктер ауқымында кәсіби әсер ету кезінде элетромагниттік өрістердің рұқсат етілетін шекті деңгейлері

Параметр	Жиіліктер ауқымдарындағы шекті мәндер (МГц)
Параметр	0,03-3	3-30	30-50	50-300	300-300000
Рұқсат етілетін шекті мән ЭЖ_Ерш, (В/м)² · сағ.	20000	7000	800	800	-
Рұқсат етілетін шекті мән ЭЖн_рш, (А/м)²· сағ.	200	-	0,72	-	-
Рұқсат етілетін шекті мән ЭЖэат_рш, (мкВт/см²)· сағ.	-	-	-	-	200
Максималды РШД Ерш, В/м	500	300	80	80	-
Максималды РШД Нрш, А/м	50	-	3	-	-
Максималды РШД ЭАТ, мкВт/см²	-	-	-	-	1000
Ескертпе: 1) кестеде көрсетілген ауқымдарда жиіліктің төменгі шегі болмайды және жоғарғы шегі кіреді. 2) электромагнитті сәулеленуге кәсіби байланысы жоқ адамдардың болуы мүмкін жұмыс орындарында рұқсат етілетін шекті деңгейлер мәндер кестесінде көрсетілген 0,5 өлшемде қабылданады.

Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к эксплуатации радиоэлектронных средств и условиям работы с источниками электромагнитного излучения"

Приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 11 ноября 2010 года № 885. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 13 декабря 2010 года № 6671. Отменен приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 18 мая 2012 года № 362.

      Сноска. Отменен приказом Министра здравоохранения РК от 18.05.2012 № 362.
      Примечание РЦПИ!
      Порядок введения в действие приказа см. п. 6.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 7, подпунктами 1) и 16) статьи 145 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к эксплуатации радиоэлектронных средств и условиям работы с источниками электромагнитного излучения".

2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Оспанов К.С.) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Департаменту административно-правовой работы Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Бисмильдин Ф.Б.) обеспечить официальное опубликование настоящего приказа после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Признать утратившим силу приказ Министра здравоохранения Республики Казахстан от 10 апреля 2007 года № 225 "Об утверждении санитарно-эпидемиологических правил и норм "Санитарно-эпидемиологические требования к эксплуатации радиоэлектронных средств и условиям работы с источниками электромагнитного излучения" (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4622, опубликован в "Бюллетене нормативных правовых актов центральных исполнительных и иных государственных органов Республики Казахстан", 2007 г., № 5, ст. 260. Собрание актов центральных исполнительных и иных государственных органов Республики Казахстан 2007 г., март-апрель).

5. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на ответственного секретаря Министерства здравоохранения Республики Казахстан Садыкова Б.Н.

6. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

С. Каирбекова

Утверждены приказом
Министра здравоохранения
Республики Казахстан
11 ноября 2010 года № 885

Санитарные правила
"Санитарно-эпидемиологические требования к эксплуатации
радиоэлектронных средств и условиям работы с источниками
электромагнитного излучения"
1. Общие положения

1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к эксплуатации радиоэлектронных средств и условиям работы с источниками электромагнитного излучения" (далее - Санитарные правила) определяют санитарно-эпидемиологические требования к размещению, условиям работы, контролю уровней электромагнитных полей и мероприятия по профилактике неблагоприятного воздействия на человека электромагнитных полей, создаваемых радиоэлектронными средствами и предназначены для юридических и физических лиц, деятельность которых связана с размещением и эксплуатацией радиоэлектронных средств.

Требования направлены на предотвращение вредного воздействия на людей электромагнитных излучений, создаваемых радиотехническими объектами и радиоэлектронными средствами.

Требования настоящих Санитарных правил не распространяются на средства сухопутной подвижной радиосвязи, средства морской, речной, воздушной и другой транспортной подвижной радиосвязи.

2. В настоящих Санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

1) антенно-фидерный тракт (далее - АФТ) - промежуточные устройства (кабели, волноводы, соединения) для передачи радиосигнала от передатчика (приемника) к излучающей (приемной) части антенны";

2) биологически-опасная зона (далее - БОЗ) - зона, образующаяся вокруг направления луча, на границе которой уровни электромагнитной энергии равны предельно допустимому уровню (далее - ПДУ);

3) зона ограничения застройки (далее - ЗОЗ) - территория, где на высоте свыше 2 метров (далее - м) от поверхности земли превышается ПДУ. Внешняя граница ЗОЗ определяется по максимальной высоте жилых зданий перспективной застройки, на уровне верхнего этажа которых уровни электромагнитного поля не превышают значений, приведенных в приложении 1 настоящих Санитарных правил;

4) санитарно-защитная зона (далее - СЗЗ) - площадь, примыкающая к технической территории радиотехнического объекта, внешняя граница которой определяется на высоте 2 м от поверхности земли и не должна превышать ПДУ ЭМП;

5) вторичное излучение - излучение электромагнитной энергии различными проводящими предметами и конструкциями, находящимися в зоне действия ЭМП;

6) максимальная рабочая мощность передатчика - технически достижимая при данном оборудовании или ограниченная в силу каких-либо причин максимально развиваемая мощность передатчика без учета потерь в АФТ;

7) паспортная мощность передатчика - максимальная возможная мощность, указанная в технической документации на передающее оборудование;

8) радиоэлектронные средства (далее - РЭС) - технические средства, состоящие из одного или нескольких радиопередающих и (или) радиоприемных устройств и вспомогательного оборудования (если таковое имеется), предназначенные для передачи и приема радиоволн. К РЭС относятся радиостанции, радиотелефоны, системы радионавигации, радиоопределения, распределительные системы телевидения и радиовещания и другие средства, при работе которых используются электромагнитные колебания с частотами от 30 килоГерц (далее - кГц) до 300 ГигаГерц (далее - ГГц);

9) радиотехнический объект (далее - РТО) - объект, излучающий в окружающую среду электромагнитные колебания в диапазоне радиочастот от 30 кГц до 300 ГГц;

10) санитарный паспорт - документ, подтверждающий соответствие требованиям гигиенических нормативов и нормативных правовых актов в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения РТО (РЭС), подлежащих государственному санитарно-эпидемиологическому контролю, и дающий право на их эксплуатацию и использование;

11) электромагнитное излучение (далее - ЭМИ) - электромагнитные колебания, создаваемые естественным или искусственным источником;

12) электромагнитное поле (далее - ЭМП), возникающее вблизи источника электромагнитных колебаний и по пути их распространения;

13) энергетическая нагрузка (доза, экспозиция) - суммарная интенсивность электромагнитной энергии за время ее воздействия (смену).

2. Санитарно-эпидемиологические требования к размещению
радиоэлектронных средств

3. Размещение РТО, выбор земельных участков, утверждение проектной документации на строительство и реконструкцию, ввод в эксплуатацию вновь построенных, реконструированных зданий допускается при наличии санитарно-эпидемиологического заключения о соответствии требованиям настоящих Санитарных правил.

4. Срок проведения санитарно-эпидемиологической экспертизы проектов и выдача по ее результатам санитарно-эпидемиологического заключения не должен превышать тридцати календарных дней, с возможным продлением в зависимости от объема сложности рассматриваемой документации, но не более чем на тридцать календарных дней, о чем сообщается заказчику в течение трех календарных дней с момента продления срока рассмотрения.

5. На каждый РТО, имеющий передающие РЭС, выдается санитарный паспорт по форме согласно приложения 2 к настоящим Санитарным правилам в одном экземпляре под роспись, с регистрацией в журнале и присвоением регистрационного номера. Копия санитарного паспорта остается в территориальном подразделении.

Санитарный паспорт оформляется с учетом всех РЭС кругового и секторного излучения, находящихся по данному адресу. Для РЭС узконаправленного излучения (спутниковой, радиорелейной связи) допускается оформление отдельных санитарных паспортов.

6. Проверка РЭС с составлением акта и выдача санитарного паспорта на РЭС юридическим и физическим лицам проводится в течение пятнадцати календарных дней со дня представления документов.

7. Санитарный паспорт выдается на бланке территориального государственного органа санитарно-эпидемиологической службы на основании санитарно-эпидемиологического заключения на РТО (РЭС), а также других документов (акта обследования, протокола инструментальных исследований). Перечень необходимых для получения санитарно-эпидемиологического заключения сведений и материалов представлен в приложении 2 к настоящим Санитарным правилам.

Сведения и материалы с расчетами границ СЗЗ, ЗОЗ, размеров БОЗ при установке единичных антенн и антенн направленного излучения, представляются юридическим или физическим лицом, в чьем ведении находится РЭС.

8. При расположении на объекте (по одному адресу), не являющимся объектом радиотехнического профиля, антенн нескольких РЭС кругового и секторного излучения, принадлежащих юридическим и физическим лицам, санитарный паспорт составляется отдельно на каждое РЭС, а расчеты СЗЗ и ЗОЗ проводятся с учетом суммарного электромагнитного излучения всех РЭС, находящихся на объекте в данное время. При этом владельцы РЭС обеспечивают взаимный обмен данными, необходимыми для проведения таких расчетов.

При расположении нескольких антенн на специализированном объекте радиотехнического профиля на объект выдается единый санитарный паспорт.

9. В случае изменения условий эксплуатации РТО (РЭС), влияющих на электромагнитную обстановку на прилегающей территории (изменение местоположения антенн, режимов излучения, количества, высоты размещения антенн и других влияющих параметров) сведения и материалы для получения санитарно-эпидемиологического заключения и санитарного паспорта направляются в государственный орган санитарно-эпидемиологической службы в срок не позднее 30 календарных дней.

10. Срок действия санитарного паспорт на РТО – два года со дня его регистрации в территориальном подразделении.

По истечении срока действия санитарный паспорт сдается в территориальное подразделение и при этом порядок выдачи санитарного паспорта осуществляется согласно пунктам 5-7 настоящих Санитарных правил.

Санитарный паспорт хранится на объекте и предъявляется государственному органу санитарно-эпидемиологической службы по первому требованию.

11. Размещение передающих антенн РЭС с суммарной мощностью передатчиков свыше 1000 Ватт (далее - Вт) кругового и секторного излучения в горизонтальной плоскости (при направлении главного лепестка в соответствующую сторону) проводится на радиомачтах на расстояниях до территории жилой застройки, детских, учебных и лечебно-профилактических организаций, определенных по результатам расчетов размеров СЗЗ и ЗОЗ, но не менее:

при высоте установки антенн более 100 м от земли - 100 м;

при высоте установки антенн от 50 до 100 м - 200 м;

при высоте установки антенн менее 50 м - 300 м.

Примечание: мощность передатчика - здесь и далее по тексту подразумевается технически достижимая при данном оборудовании или ограниченная технически максимально развиваемая мощность передатчика без учета потерь в АФТ. При мощности передатчика более паспортного значения должно быть соответствующее обоснование.

12. Размещение передающих антенн РЭС диапазона свыше 30 МегаГерц (далее - МГц) суммарной мощностью 100 Вт и более на крышах жилых, общественных и административных зданий не допускается. Сведения и материалы по размещению радиотехнического оборудования приведены в приложении 3 к настоящим Санитарным правилам.

13. При размещении антенн радиолюбительских радиостанций диапазона 3—30 МГц, радиостанций гражданского диапазона частот 26,5 - 27,5 МГц с эффективной излучаемой мощностью более 100 Вт обеспечивается невозможность доступа людей в зону установки антенны на расстояние не менее 5 м от любой ее точки. Размещение передающих антенн диапазона 3-30 МГц с мощностью передатчиков более 1 килоВатт (далее - кВт) на крышах жилых, общественных и административных зданий не допускается.

14. Антенны РЭС кругового излучения в горизонтальной плоскости, а также антенны секторного излучения в горизонтальной плоскости с отрицательным углом места максимума излучения в вертикальной плоскости мощностью более 25 Вт, размещаемые на крышах жилых, общественных и административных зданий, монтируются на высоте не менее 5 м от уровня крыши.

15. Антенны РЭС кругового и секторного излучения в горизонтальной плоскости, а также антенны станций спутниковой связи допускается размещать на крыше зданий, предназначенных для пребывания людей (производственных, жилых и общественных зданий), при соблюдении следующих условий:

1) наличия железобетонного перекрытия верхнего этажа;

2) наличия металлической кровли;

3) наличия технического этажа.

16. Не допускается размещать антенны РЭС кругового и секторного излучения в горизонтальной плоскости на стенах с окнами, балконами, лоджиями жилых и общественных зданий вне зависимости от результатов расчетов СЗЗ, ЗОЗ и БОЗ.

17. Антенны направленного излучения в горизонтальной плоскости с мощностью передатчика не более 10 Вт могут размещаться на капитальных (выполненных из кирпича, железобетона) стенах зданий или не капитальных стенах, не граничащих с помещениями для пребывания людей. Расстояние от антенны до окон, балконов, лоджий должно быть не менее 3 м.

18. Антенны РЭС направленного излучения с мощностью передатчиков не более 25 Вт допускается размещать только на капитальных (выполненных из кирпича, железобетона) стенах зданий над верхним этажом.

19. Антенны РЭС направленного излучения в горизонтальной плоскости могут размещаться на стенах технических этажей, не допускается их размещение на рекламных щитах, билбордах вблизи тротуаров, зон отдыха, на остановочных комплексах и в других местах скопления людей.

20. Размещение антенн радиорелейной связи, секторных антенн радиодоступа с излучаемой мощностью не более 2 Вт не ограничивается, если они размещаются вне помещений, окон, подоконников, балконов зданий. Санитарный паспорт на такие РЭС не выдается.

21. Внутри зданий и сооружений, в которых возможно пребывание людей, допускается установка только специально предназначенных для этого внутренних антенн по согласованию с государственными органами санитарно-эпидемиологической службы на соответствующей территории.

22. Размещение только приемных антенн не ограничивается и не требует выдачи санитарного паспорта.

23. Границы СЗЗ определяется на высоте 2 м от поверхности земли. Размер СЗЗ рассчитывается от основания антенны с учетом перспективного развития РТО.

24. На внешних границах зоны ограничения застройки на высоте существующей застройки, уровни ЭМП не должны превышать ПДУ. Внешняя граница ЗОЗ определяется по максимальной высоте зданий сложившейся и перспективной застройки, при отсутствии сведений о перспективной застройке на высоте установки антенн РЭС от уровня земли.

25. Границы СЗЗ, ЗОЗ и БОЗ при приемке объекта в эксплуатацию могут уточняться после проведения инструментальных замеров уровней электромагнитного поля.

26. Для передающих радиостанций, оборудованных антеннами ненаправленного излучения в горизонтальной плоскости, для телевизионных станций, а также для радиолокационных станций кругового обзора СЗЗ и ЗОЗ устанавливаются вокруг РТО.

27. Для передающих станций, оборудованных антеннами направленного действия, а также для радиолокационных станций, антенны которых сканируют в определенном секторе или фиксированы в одном направлении, СЗЗ и ЗОЗ устанавливаются в направлении излучения электромагнитной энергии, с учетом боковых и задних лепестков, вертикальной и горизонтальной диаграмм направленности излучения антенн.

28. Для передающих станций, антенны которых излучают электромагнитную энергию под определенным углом к горизонту и уровень ЭМП изменяется в зависимости от высоты, ЗОЗ устанавливается по нижнему наклону луча дифференцированно по вертикали в пределах высоты зданий прилегающей жилой застройки.

29. Границы БОЗ рассчитываются только для одиночных антенн кругового излучения в горизонтальной плоскости или для направленных антенн. При установке большего числа антенн кругового излучения на одной площадке (мачте, опоре) или при перспективной установке поблизости от одиночной антенны других антенн должны определяться границы СЗЗ и ЗОЗ.

30. СЗЗ, ЗОЗ не допускается использовать как селитебную территорию, для размещения площадок под стоянки и остановки всех видов транспорта, объектов по обслуживанию автомобилей, бензозаправочных станций, складов нефти и нефтепродуктов, для расширения промышленной площадки, под коллективные или индивидуальные дачные и садово-огородные участки.

31. Действующие объекты приводятся в соответствии с требованиями настоящих санитарных правил, согласованные с территориальным государственным органом санитарно-эпидемиологической службы.

3. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям работы
радиоэлектронных средств

32. ПДУ ЭМП на селитебной территории, в местах отдыха, внутри жилых, общественных и производственных помещений принимаются в соответствии с приложением 1 к настоящим Санитарным правилам.

33. Гигиеническая оценка воздействия ЭМП, создаваемого РЭС на обслуживающий персонал осуществляется по энергетической нагрузке электрического поля, магнитного поля, плотности потока электромагнитной энергии в соответствии с приложением 4 к настоящим Санитарным правилам.

34. При одновременном облучении от нескольких источников, для которых установлены одни и те же ПДУ, суммарная напряженность электрического поля (Е) или суммарная плотность потока энергии (далее - ППЭ) не должны превышать значения ПДУ:

Е_сум = (Е₁² + Е₂² + … + Е_n²)^0,5 < Е_пду (1)

ППЭ_сум = ППЭ₁ + ППЭ₂ + … + ППЭ_n < ППЭ_пду (2)

35. При одновременном облучении от нескольких источников, для которых установлены разные ПДУ, суммарная напряженность электрического поля (далее - Е) и суммарная ППЭ не должны превышать 1,0:

(3)

где:

Е_1,2,…_,n – в формуле (1) - напряженность электрического поля, создаваемая каждым источником ЭМП в отдельности, вольт на метр (далее - В/м); в формуле (3) – суммарная напряженность электрического поля в каждом нормируемом диапазоне частот, определенная по формуле (1), В/м;

Е_пду_1,2,…_,n – предельно допустимая напряженность электрического поля нормируемого диапазона, В/м;

ППЭ_1,2,…_,n – в формуле (2) - плотность потока энергии, создаваемая каждым источником ЭМП в отдельности, микроватт на квадратный сантиметр (далее - мкВт/см²);

в формуле (3) – суммарная плотность потока энергии в каждом нормируемом диапазоне частот, определенная по формуле (2), мкВт/см²;

ППЭ_ПДУ – предельно допустимый уровень плотности потока энергии нормируемого диапазона, мкВт/см².

4. Контроль уровней электромагнитных полей, создаваемых РЭС

36. Для контроля уровней ЭМП, создаваемых РЭС, используются расчетные и инструментальные методы.

37. Расчетные методы используются при экспертизе проектных материалов, санитарных паспортов РТО с учетом типов передающих средств, рабочих частот, режимов и мощностей, параметров и пространственного расположения антенн, рельефа местности, наличия переотражающих поверхностей. Проектные материалы на радиолокационные станции дополнительно должны содержать сведения о частоте посылки импульсов, длительности импульса и частоте вращения антенны.

38. Инструментальные методы используются для контроля уровней ЭМП, создаваемых РЭС. При использовании инструментальных методов контроля должно быть обеспечено постоянство режимов и максимальной мощности излучающих средств.

39. При инструментальном методе контроля уровней ЭМП используются средства измерения, прошедшие государственную поверку и имеющие соответствующее свидетельство (сертификат).

40. Инструментальный контроль уровней ЭМП РЭС проводится:

1) при вводе в эксплуатацию РТО;

2) при изменении условий и режима работы РЭС, влияющих на уровни ЭМП (изменение ориентации антенн, увеличение мощности передатчиков);

3) при изменении ситуационного плана на территории, прилегающей к РЭС;

4) при проведении государственного санитарно-эпидемиологического надзора;

5) после проведения мероприятий по снижению уровней ЭМП.

5. Мероприятия по профилактике неблагоприятного воздействия на
человека электромагнитных полей, создаваемых РЭС

41. Обеспечение защиты работающих от неблагоприятного влияния ЭМП осуществляется путем проведения организационных, инженерно-технических и лечебно-профилактических мероприятий.

42. Организационные мероприятия предусматривают:

1) выбор рациональных режимов работы;

2) ограничение продолжительности пребывания персонала в условиях воздействия ЭМП;

3) организацию рабочих мест на расстояниях от источников ЭМП, обеспечивающих соблюдение нормативных требований;

43. Инженерно-технические мероприятия включают рациональное размещение источников ЭМП и применение коллективных и индивидуальных средств защиты, в том числе экранирование источников ЭМП или рабочих мест.

44. Во всех случаях размещения РТО его владелец рассматривает возможность применения различных методов защиты (пассивных и активных) общественных и производственных зданий от ЭМП на стадиях проектирования, строительства, реконструкции и эксплуатации.

45. Отражающие ЭМП радиочастот экраны выполняются из металлических листов, сетки, проводящих пленок, ткани с микропроводом, металлизированных тканей на основе синтетических волокон или любых других материалов, имеющих высокую электропроводность. Экраны заземляются.

46. Лица, профессионально связанные с воздействием источников ЭМП РЭС проходят обязательные предварительные и периодические медицинские осмотры в соответствии с приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан от 16 ноября 2009 года № 709 "Об утверждении Перечня вредных производственных факторов, профессий, при которых проводятся обязательные медицинские осмотры, Правил проведения обязательных медицинских осмотров", зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 5898.

47. Доступ людей, несвязанных непосредственно с обслуживанием антенного оборудования РЭС, к месту установки передающих антенн ограничивается.

48. Территория (участки крыш), на которых уровень ЭМП превышает ПДУ для населения и на которые возможен доступ лиц, несвязанных непосредственно с обслуживанием РТО, ограждается и обозначается предупредительными знаками. При проведение каких - либо работ на этих участках передатчики РТО отключаются.

49. Эксплуатация РЭС, для которых уровни ЭМП на прилегающей территории жилой застройки не соответствуют требованиям настоящих санитарных правил, не допускается.

Приложение 1
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к эксплуатации
радиоэлектронных средств и
условиям работы с источниками
электромагнитного излучения"
11 ноября 2010 года № 885

Предельно допустимые уровни электромагнитного поля
диапазона частот 30 килоГц - 300 ГигаГц для населения

Диапазон частот	30 - 300 кГц	0,3 - 3 МГц	3 - 30 МГц	30 - 300 МГц	0,3 - 300 ГГц
Нормируемый параметр	Напряженность электрического поля, Е (Вольт/метр. В/м)				Плотность потока энергии, ППЭ (микроВатт на квадратный сантиметр, мкВт/см²)
Предельно допустимые уровни	25	15	10	3	10 25*
Примечание: * - для случаев облучения от вращающихся и сканирующих антенн

Приложение 2
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к эксплуатации
радиоэлектронных средств и
условиям работы с источниками
электромагнитного излучения"
11 ноября 2010 года № 885

Форма

Санитарный паспорт радиотехнического объекта, имеющий
передающие радиоэлектронные средства

№ ____ санитариялық паспорт

Санитарный паспорт №____

1. Объектінің атауы, тағайындалуы (наименование, назначение объекта)

_____________________________________________________________________

2. Кімге берілді (Кому выдан)__________________________________

(дара кәсіпкерлердің лауазымы, тегі, аты, әкесінің

аты немесе заңды тұлғалардың атауы, должность,

фамилия, имя, отчество индивидуального предпринимателя

или наименование юридического лица)

3. Мекен-жайы, телефон (адрес, телефон) _______________________

4. Меншік нысаны (форма собственности) ________________________

5. Дара кәсіпкерлердің немесе заңды тұлғалардың СТН

(БСН, ЖСН - бар болған жағдайда) (РНН (БИН, ИИН - при наличии)

индивидуального предпринимателя или юридического лица)

_____________________________________________________________________

6. Санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының бар болуы, нөмірі,

берілген күні (наличие санитарно-эпидемиологического заключения, номер

и дата выдачи) ______________________________________________________

7. Санитариялық паспорт мына негізде берілді (санитарный паспорт

выдан на основании) _________________________________________________

(қабылдау, тексеру актілерін, зертханалық зерттеулер нәтижелерін

және басқа да құжаттар көрсету арқылы, с указанием актов приемки,

обследований, результатов лабораторных исследований и других

документов)

8. Санитариялық паспорт берілген күн _____ жылғы "_____"_______

(Дата выдачи санитарного паспорта "___"________ ____ года)

9. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау

органының басшысы (руководитель государственного органа

санитарно-эпидемиологической службы) _____________________ Қолы

(тегі, аты, әкесінің аты, фамилия, имя, отчество) (подпись)

Мөр орыны

(место печати)

Приложение 3
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к эксплуатации
радиоэлектронных средств и
условиям работы с источниками
электромагнитного излучения"
11 ноября 2010 года № 885

Сведения и материалы по размещению радиотехнического
оборудования (далее - РТО) (радиоэлектронного средства(далее - РЭС)

В территориальный государственный орган санитарно–эпидемиологической

службы направляется заявление организации - владельца РТО (РЭС) в

произвольной форме о согласовании размещения РТО (РЭС) по указанному

адресу, подписанное руководителем. К заявлению прилагаются следующие материалы.

1. Общие сведения

	Наименование РТО (РЭС)
	Адрес размещения РТО (РЭС)
	Владелец РТО (РЭС)
	Ведомственная принадлежность	при наличии
	Адрес владельца РТО (РЭС)
	РНН владельца РТО (РЭС)
	Телефон владельца РТО (РЭС)
	Год ввода в эксплуатацию оборудования
	Назначение РТО (РЭС)
0	Место размещения (дислокации) РТО (РЭС)
1	Максимальная этажность прилегающей застройки
2	Назначение здания, где размещается РТО (РЭС)	если передающие антенны установлены на здании
3	Тип крыши здания (указать ровный или с уклоном /уклон в градусах/, материал покрытия кровли)
4	Наличие в здании, где размещается антенна РЭС технического этажа
5	Тип верхнего перекрытия
6	Наличие других передающих средств на крыше здания или радиомачте (перечислить)

2. Технические характеристики антенны (антенн)

17	Мощность передающего радиоэлектронного средства в Вт
18	Рабочая частота (диапазон частот) на передачу
19	Коэффициент усиления антенны (дБ/раз)
20	Потери мощности в антенно-фидерном тракте на передачу (дБ/раз) (если данных нет, то указать длину фидера (кабеля от передатчика до антенны), м; и потери мощности в фидере, (дБ/метр)
21	Вертикальный размер или диаметр антенны
22	Угол места основного лепестка в град.^о, (т.е. угол направления максимального излучения антенны в вертикальной плоскости)
23	Азимут максимума излучения (для антенн кругового действия 0-360^о)
24	Режим работы РТО на излучение (постоянный, повторно-кратковременный, импульсный)
25	Место и тип размещения антенны (например, на крыше АБК", "на кронштейне на стене технического этажа" и т.п.)
26	Высота подвеса антенны в метрах, м: - от уровня земли (указывается высота размещения фазового центра каждой антенны) - от уровня крыши (указывается от крыши, где установлена антенна, или от уровня крыши ближайшего наиболее высокого здания)
27	Минимальное горизонтальное расстояние от антенны до края крыши (здания), м (т.е., крыши, где установлена антенна, или до ближайшего наиболее высокого здания)

Дополнительно для станций спутниковой связи:
8	Искусственный спутник Земли, точка стояния, ^оВД
9	Географические координаты места размещения РТО (РЭС)	широта и долгота
Дополнительно для радиолокаторов
0	Импульсная мощность передатчика, Вт или кВт
1	Частота повторения импульсов, Гц
2	Длительность импульса, сек.
3	Скорость вращения антенны, об/мин.	для вращающихся и сканирующих антенн
4	Период вращения, сек.
5	Сектор сканирования, ^о	для сканирующих антенн

Примечания:

1. Данные раздела 2 указать для каждой из передающих антенн /передатчиков/;

2. Могут быть внесены дополнительные данные, необходимые для оценки влияния некоторых РЭС.

3. Диаграммы излучения антенн в вертикальной и горизонтальной плоскостях.

Примечание: вместо диаграмм могут быть указания (ссылки) на расчетные формулы, описывающие диаграммы; для антенн равномерного кругового излучения диаграмма излучения в горизонтальной плоскости не требуется.

4. Ситуационный план прилегающей территории.

Примечание: в масштабе 1:500 – 1:2000 с указанием места размещения антенн, этажности застройки, границ санитарно-защитной зоны (далее – СЗЗ) и зоны ограничения застройки (далее – ЗОЗ) (при необходимости) и привязкой к улицам, магистралям или другим известным ориентирам.

5. Схема размещения антенн в вертикальной плоскости.

6. Фотоматериалы размещения РТО (РЭС) (рекомендуется).

7. Материалы расчета распределения уровней электромагнитного поля на прилегающей территории (границ биологически опасных зон от передающих антенн);

Примечание: в материалы расчетов должны входить: теоретическая (описательная) часть с формулами, непосредственно таблицы с расчетами и графиками (размеров биологически-опасной зоны, СЗЗ, ЗОЗ), ссылка на применяемые автоматизированные расчетные программы (при наличии), выводы об электромагнитной обстановке на прилегающей территории по результатам расчетов и предусмотренных мерах защиты (безопасности).

Приложение 4
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к эксплуатации
радиоэлектронных средств и
условиям работы с источниками
электромагнитного излучения"
11 ноября 2010 года № 885

Энергетическая нагрузка электрического поля, магнитного поля,
плотности потока электромагнитной энергии

Энергетическая нагрузка в диапазоне частот 30 килогерц (далее - кГц) - 300 МегаГерц (далее - МГц) рассчитывается по формулам:

ЭН_Е = Е²*Т; ЭН_Н = Н²*Т (1)

где: Е - напряженность электрического поля, Вольт/метр (далее – В/м); Н - напряженность магнитного поля, Ампер/метр (далее - А/м); Т - время воздействия в течение рабочей смены, час.

Одновременное воздействие электрического и магнитного полей в диапазонах частот 0,03-3 МГц и 30-50 МГц следует считать допустимым при условии

(ЭН_Е / ЭН_Епд) + (ЭНн / ЭН_Нпд) < 1 (2)

где: ЭН_Епд, ЭНн_пд - предельно допустимые значения энергетической нагрузки (принимаются по таблице приложения).

Энергетическая нагрузка в диапазоне частот 300 МГц-300 ГигаГерц (далее - ГГц) рассчитывается по формуле:

ЭНппэ = ППЭ * Т (3)

где: ППЭ - поверхностная плотность потока энергии поля, микроВатт на квадратный сантиметр (далее - Ватт/см²); Т - время воздействия в течение рабочей смены, час.

Предельно допустимые значения Е, Н и ППЭ на рабочих местах следует определять, исходя из допустимой энергетической нагрузки и времени воздействия по формулам:

Епд = (ЭН_Епд/Т)^0,⁵; Нпд = (ЭН_Нпд / Т)^0,5; ППЭпд = К * ЭНппэ_пд/Т (4)

где: Епд, Нпд, ППЭпд – предельно допустимые значения электрического, В/м, магнитного, А/м, полей и плотности потока энергии, мкВт/см²; ЭН_Епд, ЭНн_пд, ЭНппэ_пд - предельно допустимые значения энергетической нагрузки (принимаются по таблице 1); К – коэффициент ослабления биологической эффективности, равный: 10 – для облучения от вращающихся и сканирующих антенн и 1 – в остальных случаях.

Примечание: Если полученные значения превышают максимальные значения Епд, Нпд, ППЭпд, указанные в таблице 1, в качестве предельно допустимых значений принимают последние.

Допустимое время воздействия в зависимости от интенсивности ЭМИ определяется по формулам:

Т = ЭН_Епд/Е²; ЭНн_пд/Н²; ЭНппэ_пд/ППЭ (5)

Предельно допустимые уровни электромагнитных полей
диапазона частот 30 кГц - 300 ГГц на рабочих местах при
профессиональном воздействии

Параметр	Предельные значения в диапазонах частот (МГц)
Параметр	0,03 - 3	3 - 30	30 - 50	50 - 300	300 - 300000
Предельно допустимое значение ЭН_Епд, (В/м)² * ч	20000	7000	800	800	-
Предельно допустимое значение ЭНнпд, (А/м)² * ч	200	-	0,72	-	-
Предельно допустимое значение ЭНппэ_пд,(мкВт/см²)* ч	-	-	-	-	200
Максимальный ПДУ Епд, В/м	500	300	80	80	-
Максимальный ПДУ Нпд, А/м	50	-	3	-	-
Максимальный ПДУ ППЭпд, мкВт/см²	-	-	-	-	1000
Примечание: 1) диапазоны, приведенные в таблице, исключают нижний и включают верхний предел частоты. 2) на рабочих местах возможного нахождения лиц, профессионально не связанных с электромагнитными излучениями, предельно допустимые уровни принимаются в размере 0,5 указанных в таблице значений.