Сот сараптамасы зерттеулерінің әдістемелерін әзірлеу, байқаудан өткізу және енгізу ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Әділет министрінің 2010 жылғы 20 сәуірдегі № 124 Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2010 жылғы 6 мамырда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне N 6210 болып енгізілді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Әділет министрінің м.а. 2015 жылы 30 наурыздағы № 188 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Әділет министрінің м.а. 30.03.2015 № 188 (алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

РҚАО-ның ескертпесі!
Бұйрықтың қолданысқа енгізілу тәртібін 3-тармақтан қараңыз.

«Қазақстан Республикасындағы сот-сараптама қызметі туралы» Қазақстан Республикасының Заңын іске асыру мақсатында БҰЙЫРАМЫН:
1. Қоса беріліп отырған Сот сараптамасы зерттеулерінің әдістемелерін әзірлеу, байқаудан өткізу және енгізу ережесі бекітілсін.
2. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Әділет вице-министріне жүктелсін.
3. Осы бұйрық алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр Р. Түсіпбеков

Қазақстан Республикасы
Әділет министрінің
2010 жылғы 20 сәуірдегі
№ 124 бұйрығымен
бекiтiлген

Сот сараптамасы зерттеулерінің әдiстемелерiн әзiрлеу,
байқаудан өткізу және енгiзу ережесі 1. Жалпы ережелер

1. Осы Сот сараптамасы зерттеулерінің әдістемелерін әзірлеу, байқаудан өткізу және енгізу ережесі (бұдан әрі - Ереже) «Қазақстан Республикасындағы сот-сараптама қызметі туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 42-бабына сәйкес әзірленді және сот сарапшылары әзірлейтін және қолданатын сот сараптамасы зерттеулерінің әдістемелерін әзірлеудің, байқаудан өткізудің және енгізудің тәртібін айқындайды.
2. Сот сараптамасы зерттеулерінің әдістемелерін әзірлеу және енгізу мақсаты сот сараптамаларын жүргізудің сапасын арттыру және қылмыстық істерді ашу, тергеу істерінде және қылмыстық, азаматтық істер мен әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді сотта қарауда пайда болатын мәселелерді тиімді шешу, сондай-ақ сот-сараптама саласын ғылыми дамыту болып табылады.
Сот сараптамасы зерттеулерінің әзірленіп жатқан әдістемелерін байқаудан өткізудің мақсаты сот сараптамаларын эксперимент режимінде жүргізу тәжірибелерінің нәтижелерімен растау арқылы оларды мақұлдау болып табылады.
3. Сот сараптамасы зерттеуінің әзірленіп жатқан әдістемелерінің міндеттері:
1) сот сараптамасы органдарының сот сарапшылары мен ғылыми қызметкерлерінің ғылыми-зерттеу қызметін ретке келтіру және жүйелеу;
2) сот сараптамасы зерттеулерінің жаңа әдістемелерін, сот сараптамаларын жүргізудің прогрессивті түрлерін, әдістерін, тәсілдерін және құралдарын әзірлеу, байқаудан өткізу және енгізу;
3) сот сараптамасы зерттеулерінің қазіргі уақытта қолданыстағы әдістері мен әдістемелерін жетілдіру болып табылады.
4. Сот сараптамасы саласындағы ғылыми әзірлемелердің авторы (авторлары) ретінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органдарының қызметкерлері және сот-сараптама қызметін лицензия негізінде жүзеге асыратын адамдар, сондай-ақ ғылыми-зерттеу ұйымдарының ғылыми дәрежесі бар қызметкерлері бола алады.
5. Ілімнің сот-сараптама саласындағы ғылыми-зерттеу қызметі сот сараптамасы зерттеуінің жаңа әдістемелерінің авторына (авторларына):
1) ғылыми-зерттеу әзірлемелерінің мақсатына, мазмұнына, құрылымына өзгерістер енгізуге;
2) сот-сарапшылық кадрларды кәсіптік даярлау және қайта даярлау барысында ғылыми әзірлемелерді байқаудан өткізуді жүзеге асыруға;
3) сот сараптамасы органдарымен келісім бойынша сот сараптамасы саласындағы ғылыми-зерттеу жұмысының нәтижелерін байқаудан өткізу тәртібін айқындауға мүмкіндік береді.

2. Сот сараптамасы зерттеулерінің әдістемелерін әзірлеу,
байқаудан өткізу және енгізу шарттары мен тәртібі

6. Сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесі – сот сараптамасының белгілі бір тегінің, түрінің пәніне жататын мән-жайларды анықтау үшін сот сараптамасы объектілерін зерделеу кезінде қолданылатын әдістер жүйесі.
7. Сот сараптамасы зерттеуінің әдістемелерін әзірлеген кезде әзірлеуші теориялық сипаттағы материалдарды тиісті заңнамалық, нормативтік құқықтық актілерді, оқу-әдістемелік, анықтамалық материалдар мен ғылыми жұмыстарды шығармашылық зерделеу негізінде жүйелейді, сот-сараптамалық зерттеуді жүргізудің қолда бар тәжірибесін жинақтап қорытады.
8. Сот сараптамасы зерттеуінің әзірленген әдістемесін тиісті мамандығы бар сот сарапшысы және ғылымның тиісті саласында ғылыми дәрежесі бар адам рецензиялауға тиіс.
Рецензиялар сот сараптамасы зерттеуінің рецензияланып жатқан әдістемесінің өзектілігін, жаңашылдығын және тәжірибелік мәнділігін көрсетуі тиіс. Рецензиялар баспа түрінде рәсімделеді, оларға рецензенттердің қолдары қойылады, олардың қолдары рецензенттер жұмыс істейтін ұйымның кадрлар бөлімінің мөрімен не нотариалды куәландырылады.
9. Сот сараптамасы зерттеуі әдістемесінің әзірлеушісі (әзірлеушілері) Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органдарына сараптама жүргізу туралы және сот сараптамасы зерттеуінің әзірленген әдістемесін байқаудан өткізудің мүмкіндігі туралы жазбаша өтініммен жүгінеді.
Өтінім:
1) әзірлеушінің атауын, орналасқан орнын (заңды мекен-жайын, байланыс телефондарын);
2) сот сараптамасы зерттеуінің әзірленіп жатқан әдістемесінің ғылыми негіздемесін, ілімнің сот-сараптама саласын дамыту үшін оның маңыздылығын;
3) ғылыми-зерттеу жұмысының бағдарламасын (зерттеу мақсатын, бастапқы теориялық-әдіснамалық ережесін, зерттеу кезеңдерін және әр кезең бойынша болжанатын нәтижелерін, қолданылатын зерттеу әдістерін, ғылыми-зерттеу жұмысын жүргізудің қажетті шарттарын, зерттеу нәтижелерін бақылау және олардың дұрыстығын қамтамасыз ету құралдарын, әзірленетін ғылыми әзірлемелер үшін негіз болып табылатын ғылыми-әдістемелік материалдардың тізбесін) қамтуы керек.
10. Сот сараптамасы зерттеуінің әзірленген әдістемесінің тиімділігі мен нәтижелерінің мәнділігін бағалау үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органы (әзірлеушілер) ұсынған сот сараптамасы зерттеуі әдістемесін Ғылыми-әдістемелік Кеңестің қарауына шығарады.
11. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі сот сараптамасы органының Ғылыми-әдістемелік Кеңесі ұсынылған сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесіне сараптама жүргізеді және оны байқаудан өткізу мүмкіндігі туралы шешім қабылдайды.
12. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органы Ғылыми-әдістемелік Кеңесінің шешімі оң болған кезде ұсынылған сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесі Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органының аумақтық (құрылымдық) бөлімшелеріне байқаудан өткізуге жіберіледі.
13. Ғылыми-әдістемелік Кеңестің шешімі теріс болған кезде әзірлеуші (әзірлеушілер) оны пысықтауды жүзеге асырады, содан кейін кем дегенде жарты жылдан кейін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органдарына қайтадан өтінім береді.
14. Сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесін байқаудан өткізу мерзімі аяқталғаннан кейін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органының аумақтық (құрылымдық) бөлімшелерінің басшылары оның нәтижелері туралы, не оны одан әрі жетілдіру туралы, не сот сараптамасы зерттеуінің әзірленген әдістемесін қолданудың орынды еместігі туралы қорытындыны рәсімдейді.
15. Сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесін байқаудан өткізудің нәтижелері туралы Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органының аумақтық (құрылымдық) бөлімшелерінің қорытындысы негізінде Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органының Ғылыми-әдістемелік Кеңесі ұсынылған сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органының Ғылыми Кеңесінің қарауына және мақұлдауына ұсыныс жасайды.
16. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің сот сараптамасы органының Ғылыми Кеңесі ұсынылған сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесін бекіту туралы шешім қабылдағаннан кейін, ол туралы мәліметтер Сот сараптамасы зерттеулері әдістемелерінің мемлекеттік тізіліміне енгізіледі, ал сот сараптамасы зерттеуінің әдістемесі сот сараптамаларының белгілі бір түрін (түрлерін) жүргізу тәжірибесіне енгізу үшін ұсынылады.
Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Әділет министрінің 2014.10.15 № 294 (алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.
17. Алынып тасталады - ҚР Әділет министрінің 2014.10.15 № 294 (алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

Об утверждении Правил разработки, апробирования и внедрения методик судебно-экспертных исследований

Приказ Министра юстиции Республики Казахстан от 20 апреля 2010 года № 124. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 6 мая 2010 года № 6210. Утратил силу приказом и.о. Министра юстиции Республики Казахстан от 30 марта 2015 года № 188

Сноска. Утратил силу приказом и.о. Министра юстиции РК от 30.03.2015 № 188 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие приказа см. п. 3.

В целях реализации Закона Республики Казахстан "О судебно-экспертной деятельности в Республике Казахстан", ПРИКАЗЫВАЮ:
1. Утвердить прилагаемые Правила разработки, апробирования и внедрения методик судебно-экспертных исследований.
2. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего Вице-министра юстиции.
3. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр Р. Тусупбеков

Утверждены
приказом Министра юстиции
Республики Казахстан
от 20 апреля 2010 года № 124

Правила
разработки, апробирования и внедрения методик
судебно-экспертных исследований

1. Общие положения

1. Настоящие Правила разработки, апробирования и внедрения методик судебно-экспертных исследований (далее - Правила) разработаны в соответствии со статьей 42 Закона Республики Казахстан "О судебно-экспертной деятельности в Республике Казахстан" и определяют порядок разработки, апробирования и внедрения методик судебно-экспертных исследований, разрабатываемых и применяемых судебными экспертами.
2. Целью разработки и внедрения методик судебно-экспертных исследований является повышение качества производства судебных экспертиз и эффективное решение вопросов, возникающих в деле раскрытия, расследования уголовных дел и судебного рассмотрения уголовных, гражданских дел и дел об административных правонарушениях, а также научное развитие судебно-экспертной отрасли.
Целью апробирования разрабатываемых методик судебно-экспертных исследований является их одобрение путем подтверждения результатами практики производства судебных экспертиз в режиме эксперимента.
3. Задачами разрабатываемых методик судебно-экспертного исследования являются:
1) упорядочение и систематизация научно-исследовательской деятельности судебных экспертов и научных сотрудников органов судебной экспертизы;
2) разработка, апробирование и внедрение новых методик судебно-экспертных исследований, прогрессивных форм, методов, приемов и средств проведения судебных экспертиз;
3) совершенствование имеющихся в настоящее время методов и методик судебно-экспертного исследования.
4. Автором (авторами) научных разработок в области судебной экспертизы могут быть сотрудники органов судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан и лица, осуществляющие судебно–экспертную деятельность на основании лицензии, а также сотрудники научно-исследовательских организаций, имеющие ученую степень.
5. Научно-исследовательская деятельность в области судебно-экспертной отрасли знания дает возможность автору (авторам) новых методик судебно-экспертного исследования:
вносить изменения в цели, содержание, структуру научно-исследовательских разработок;
осуществлять апробирование научных разработок в процессе профессиональной подготовки и переподготовки судебно-экспертных кадров;
определять по согласованию с органами судебной экспертизы режим апробирования результатов научно-исследовательской работы в области судебной экспертизы.

2. Условия и порядок разработки, апробирования и внедрения
методик судебно-экспертных исследований

6. Методика судебно-экспертного исследования – система методов, применяемых при изучении объектов судебной экспертизы для установления обстоятельств, относящихся к предмету определенного рода, вида судебной экспертизы.
7. При разработке методики судебно–экспертного исследования, разработчик систематизирует материалы теоретического характера на основе творческого изучения соответствующих законодательных, нормативных правовых актов, учебно-методических, справочных материалов и научных работ, обобщает имеющуюся практику производства судебно-экспертного исследования.
8. Разработанная методика судебно-экспертного исследования подлежит рецензированию судебным экспертом соответствующей специальности и лицом, имеющим ученую степень в соответствующей области науки.
Рецензии должны отражать актуальность, новизну и практическую значимость рецензируемой методики судебно–экспертного исследования. Рецензии оформляются в печатном виде, подписываются рецензентами, подписи которых удостоверяются печатью отдела кадров организаций, где работают рецензенты, либо нотариально.
9. Разработчик (разработчики) методики судебно-экспертного исследования обращается в органы судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан с письменной заявкой, о проведении экспертизы и о возможности апробирования разработанной методики судебно-экспертного исследования. Заявка должна содержать:
наименование, место нахождения (юридический адрес, контактные телефоны) разработчика;
научное обоснование разрабатываемой методики судебно-экспертного исследования, ее значимости для развития судебно-экспертной отрасли знания;
программу научно-исследовательской работы (цели исследования, исходные теоретико-методологические положения, этапы исследования и прогнозируемые результаты по каждому этапу, применяемые методы исследования, необходимые условия проведения научно-исследовательской работы, средства контроля и обеспечения достоверности результатов исследования, перечень научно-методических материалов, являющихся основой для разрабатываемых научных разработок).
10. Для оценки эффективности и значимости результатов, разработанной методики судебно-экспертного исследования орган судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан выносит представленную разработчиком (разработчиками) методику судебно-экспертного исследования на рассмотрение Научно-методическому Совету.
11. Научно-методический Совет органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан проводит экспертизу представленной методики судебно-экспертного исследования и принимает решение о возможности ее апробирования.
12. При положительном решении Научно-методического Совета органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан, представленная методика судебно-экспертного исследования направляется на апробирование в территориальные (структурные) подразделения органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан.
13. При отрицательном решении Научно-методического Совета разработчик (разработчики) осуществляет ее доработку, после которой повторно подает заявку в органы судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан не ранее, чем через полгода.
14. После окончания срока апробирования методики судебно-экспертного исследования руководители территориальных (структурных) подразделений органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан оформляют заключение о ее результатах, либо о дальнейшем ее совершенствовании, либо о нецелесообразности применения разработанной методики судебно-экспертного исследования.
15. На основании заключения территориальных (структурных) подразделений органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан о результатах апробирования методики судебно-экспертного исследования, Научно-методический Совет органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан, рекомендует представленную методику судебно-экспертного исследования на рассмотрение и одобрение Ученому Совету органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан.
16. После принятия Ученым Советом органа судебной экспертизы Министерства юстиции Республики Казахстан решения об утверждении представленной методики судебно-экспертного исследования, сведения о ней вносятся в Государственный реестр методик судебно-экспертного исследования, а сама методика судебно-экспертного исследования рекомендуется для внедрения в практику производства определенного вида (видов) судебных экспертиз.
Сноска. Пункт 16 в редакции приказа Министра юстиции РК от 15.10.2014 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
17. Исключен приказом Министра юстиции РК от 15.10.2014 № 294 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).