ИПС "Әділет"

Ескерту. Бұйрықтың күші жойылды - ҚР Денсаулық сақтау министрінің 2012.05.18 № 362 (қол қойылған күнінен бастап күшіне енеді) бұйрығымен.

      «Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы» Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі Кодексінің 7-бабының 5) тармақшасына, 145-бабының 1), 3) тармақшаларына сәйкесБҰЙЫРАМЫН:
      1. Қоса беріліп отырған «Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау комитеті (К.С. Оспанов) осы бұйрықты Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуді қамтамасыз етсін.
      3. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Заң қызметі департаменті осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелгеннен кейін оны ресми жариялауды қамтамасыз етсін.
      4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау вице-министрі Е.А. Байжүнісовке жүктелсін.
      5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр С. Қайырбекова

Қазақстан Республикасының
Денсаулық сақтау министрінің
2011 жылғы 22 сәуірдегі
№ 209 бұйрығымен бекітілген

«Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі

1. Жалпы ережелер

      1. «Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі (бұдан әрі – санитариялық ереже) өндірістік объектілерді жобалауға, салуға,реконструкциялауға, күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын талаптарды белгілейді.
      2. Санитариялық ереже жерасты құрылыстарын және кен өндіру орындарын, сондай-ақ салу кезеңінде тұрғызылған уақытша өндірістік ғимараттар мен құрылыстарды жобалауға қолданылмайды.
      3. Осы санитариялық ережеде мынадай терминдер мен анықтамалар пайдаланылды:
      1) ауамен тазалау – үй-жайға салқын ауаның, газдың, будың, шаңның келіп түсуін болдырмауға арналған жергілікті желдету;
      2) аэрация – құрамындағы органикалық заттармен жылдам тотығуы үшін түрлі ортаның ауамен жасанды қанығуы;
      3) объектінің қауіптілік класы - қоршаған ортаға бөлінетін ластаушы заттардың, пайда болатын шудың, дірілдің, қоршаған ортаға және адам денсаулығына қолайсыз әсер ететін иондамайтын сәуленің қуаттылығына, пайдалану шартына, сипатына және санына байланысты белгіленетін объектінің санаты.
      Объектінің қауіптілік класы Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6606 болып тіркелген Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің міндетін атқарушының 2010 жылғы 6 қазандағы № 795 бұйрығымен бекітілген «Өндірістік объектілердің санитариялық-қорғаныш аймағын белгілеу бойынша санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесінің 23-тармағына сәйкес айқындалады;
      4) өндірістік объект – өнімді шығарумен, жұмыстарды орындаумен және қызмет көрсетумен байланысты шаруашылық қызмет объектісі, олар тіршілік ету ортасына және адамның денсаулығына әсер ету көздері болып табылатын процесстерді, жабдықты және технологияны пайдалана отырып жүзеге асырылады;
      5) өндірістік ғимарат - өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық өндірістерін орналастыруға арналған ғимарат;
      6) рекреациялық аумақ – халықтың демалыс орындарын ұйымдастыруға арналған және саябақты, бақшаны, қала ормандарын, орман-саябақтарын, жағажайды, жаппай демалу, туризм және спорт үшін пайдаланылатын өзге де объектілерді қамтитын қала маңындағы немесе қаладағы арнайы бөлінген аумақ;
      7) рециркуляция – температураны және қоспадағы компоненттердің шоғырлануын реттеу мақсатында технологиялық процесске газдардың, сұйық және қатты заттардың ағымының бірнеше рет, толығымен немесе жекелей қайта келуі;
      8) үй-жай – барлығы құрылыс құрылымдарымен шектелген және белгілі бір мақсаты бар ғимараттың немесе құрылыстың көлемінің бір бөлігі;
      9) шлам – ағынды сулардан оларды тазарту арқылы алынатын құрамында 60-70 процентке дейін минералды бөлшектері мен органикалық материалдары бар лайлы қалдық;
      10) шламоотвал – шламды жинау, сақтау орны.

2. Өндірістік объектілерді жобалауға, салуға және реконструкциялауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      4. Өндірістік объектілер (бұдан әрі - объектілер) «Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 16 шілдедегі Заңына сәйкес жоспарланады.
      5. Объектілерді салу және реконструкциялау жобалары мыналарды көздеуі тиіс:
      1) өндірісте зиянсыз немесе зияндылығы аз заттарды қолдану;
      2)зиянды өндірістік факторлардың әсері қарқындылығын, сондай-ақ зиянды шығарындылардың, заттардың және қалдықтардың көлемін жоятын немесе барынша көп төмендететін технологияны және жабдықтарды пайдалану;
      3) өндірістік ортаға қойылатын санитариялық ережелердің, гигиеналық нормативтердің талаптарын қамтамасыз ететін кешенді іс-шараларды.
      6. Жаңадан объектілер салу және қолданыстағы объектілерді кеңейтуге арналған алаңдар аэроклиматтық сипаттаманы, жердің қыртысын, тұрғын үйде, рекреациялық, курорттық аймақта, халықтың демалыс орындарында атмосфералық ауадағы рұқсат етілген шекті шоғырланудан аспайтын зиянды заттардың жердегі шоғырлануы ескеріле отырып, таңдап алынады.
      7. Жаңа объектілерді рекреациялық аумақтарда, сумен қамтамасыз ту көздерін санитариялық қорғау аймақтарында және су қоймаларының суды қорғау және су маңайындағы аймақтарда, курорттардың күзету аймақтарында орналастыруға жол берілмейді.
      8. Бөлек ғимараттар мен құрылыстар ауаны желдету және ауа баптау жүйелерімен ұйымдастырып және ұйымдастырмай жинау орындарында өндірістік үй-жайлардың жұмыс аймағы үшін сыртқы ауадағы зиянды заттардың құрамы шекті рұқсат етілген шоғырланудың 30 процентінен (бұдан әрі - %) аспайтындай етіп орналастырылады.
      9. Объектінің аумағында мынадай функционалдық аймақтар бөлінеді:
      1) өндірістік;
      2) әкімшілік-шаруашылық;
      3) көліктік-қойма;
      4) қосалқы объектілер.
      Зиянды заттар пайдаланылатын объектілерде әкімшілік-шаруашылық және қосалқы аймақтар өндірістік және көліктік-қойма ажырауларынан іргелес өндірістік ғимараттардан пайда болатын циркуляциялық аймақтардың енінен кем емес енмен бөлінеді.
      10. Зиянды заттарды пайдалану кезінде технологиялық жабдыққа арналған ғимараттардың және ашық алаңдардың ұзын осьі желдің басым бағытына параллель болуы тиіс.
      11. Жолдан және құрылыстан бос объектінің аумағы абаттандырылады және көгалдандырылады.
      12. Объектінің аумағында ұйымдардың персоналының тұруына арналған тұрғын үй ғимараттары мен тұрғын үй-жайларын салуға жол берілмейді.

3. Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      13. Өндірістік объектілерде бір жұмыскерге тиесілі меншікті алаңы кемінде 4,5 шаршы метрді (бұдан әрі – м²), үй-жайдың биіктігі кемінде 3,25 метрді (бұдан әрі – м) құрайды.
      14. Әрбір тұрақты және тұрақсыз жұмыс орнының алаңы (кабиналар мен объектілерді қоспағанда, бос алаңдардың көлемі арнайы талаптармен келісіледі) кемінде 2,2м² құрауы тиіс. Нормативке жабдықтардың, қызмет көрсететін аймақтардың, жүріп өтетін жолдардың, көлікпен өту жолдарының, аралық жинау орындарының және өндірістерді кейіннен кеңейту үшін резервтік алаңдардың алып жатқан алаңдары кірмейді.
      15. Үй-жайлардың көлемі микроклиматы бойынша нормативтердің талаптарын қамтамасыз ету қажеттілігіне қарай, бірақ кемінде 15 текше метр (бұдан әрі – м³) есебі арқылы айқындалады.
      16. Ғимараттар ішіндегі бөлек үй-жайлардың өзара орналасуы егер, бұл технологиялық процессті ұйымдастыруға қайшы келмесе, шикізаттың, аралық және дайын өнімдер мен бұйымдардың кері қайтару немесе қиылысу қоғалысын болдырмайтын технологиялық ағысына сәйкес бөлінеді.
      17. Өндірістік ғимараттардың сыртқы қабырғаларына жапсарлас салуға егер, бұл табиғи ауа алмасуды және жарықты бұзбайтын болса, жол беріледі.
      18. Бу, газ және шаң түріндегі зиянды заттарды бөлмейтін ыстық технологиялық процесстермен сипатталатын объектілерді орналастыру үшін табиғи басқарылатын ауа алмасуды (аэрацияны) қамтамасыз ететін қабырғаның және шатырдың конструктивтік элементтерімен бір қабатты ғимараттар немесе көп қабатты ғимараттардың жоғарғы қабаттары көзделуі тиіс.
      19. Зиянды заттар бөлінген кезде механикалық сорғыш және ауаны сору желдеткіш жүйесі, сондай-ақ технологиялық процесстерді ескере отырып жергілікті желдету жүйелері көзделеді.
      20. Қауіптіліктің 1 және 2-класстағы зиянды заттарының жабық үй-жайларға бөлінуі болжанған өндірістік объектілерде оқшауланған үй-жайларға немесе пультпен немесе операторлық аймақтардан осы жабдықты басқаратын аймақтарда технологиялық жабдықты орналастыру көзделеді.
      21. Қауіптіліктің 1 және 2-класстағы зиянды заттарымен жұмыс жүргізілетін бірнеше өндірісті бір ғимаратқа орналастыру кезінде улы заттардың көп компонентті қоспаларының пайда болуына және көрші өндірістік үй-жайларға олардың таралуына кедергі жасайтын құрылыс шешімдерін пайдалана отырып, әрқайсысын оқшаулау қамтамасыз етіледі.
      22. Терезесі мен жарық фонарлары жоқ ғимараттарды салу, тұрақты жұмыс орындары бар өндірістік үй-жайларды табиғи жарығы жеткіліксіз жертөле және цокольдық қабаттарда орналастыру өндірістік объектіге қойылатын технологиялық талаптарға сәйкес жол беріледі. Бұл ретте мыналар көзделеді:
      1) жасанды жарық;
      2) ультракүлгін сәулеленуге арналған құрылғы;
      3) табиғи жарығы бар (табиғи жарық коэффициенті кемінде 0,5%) жұмыс орындарынан 100 м аспайтын қашықтықта жұмыскерлердің қысқа уақытқа демалуына арналған бөлменің құрылғысы;
      4) осы санитариялық ереженің талаптарына сәйкес тұрақты қолданыстағы ықтиярсыз желдеткішпен қамтамасыз ету.
      23. Ашық алаңдарға технологиялық және энергетикалық жабдықтарды орналастыру кезінде жабдықты басқару пульттерін орналастыруға және жұмыскерлердің демалуына арналған үй-жай көзделуі тиіс.
      24. Шаң бөлінуі мүмкін үй-жайларда оның жинақталуына мүмкіндік жасайтын және жинауды күрделендіретін конструктивтік элементтері мен әрлеу материалдары пайдаланылмауы тиіс.
      25. Өндірістік ғимараттарда сыртқа тарату желдеткіші камераларына алаң бөлінеді. Сыртқа тарату желдеткішіне кіру ауасында зиянды заттары жоқ үй-жайлардан, дәлізден, тамбурдан немесе сырттан болуы тиіс.
      Сыртқы ауаны сыртқа тарату желдеткішіне жинау жерден кемінде 2 м биіктікте жүргізіледі.
      26. Басқару пульттерінің, санитариялық-тұрмыстық қондырғылары және үй-жайларындағы және жаяу жүретін туннелдердегі сұйық және газдарды тасымалдауға арналған құбырлардың, сондай-ақ транзиттік бу құбырларының төсемдеріне жол берілмейді.
      27. Жылытылатын өндірістік үй-жайлардың сыртқы қоршауы қабырғалардың және төбенің ішкі беттерінде конденсаттың пайда болу мүмкіндігін болдырмауы тиіс. Бұл талаптардан шығуға ылғалды режимдегі й-жайлар үшін жол беріледі.
      28. Зиянды және агрессивті заттарды қолдана отырып, учаскелер орналасқан үй-жайларда қабырғаларды, төбелерді және басқа да беттерін, оның ішінде ішкі құрылыс конструкцияларын әрлеу үшін сіңіруді болдырмайтын және жүйелі тазартуға, ылғалды және вакуумды жинауға, қажет болғанда зарарсыздандыруға жол беретін материалдар көзделуі тиіс.
      29. Ашылатын терезелермен немесе жарық фонарларымен жабдықталған ғимараттарда және құрылыстарда еденнен немесе жұмыс алаңынан басқарылатын, ашық ойықтардың шамасын реттеуге арналған механизмдер, сондай-ақ осыған ұқсас жұмыстарды ыңғайлы және қауіпсіз орындауды қамтамасыз ететін терезені, фонарьларды және жарық арматурасын тазартуға арналған механизмдер көзделуі тиіс.
      30.Үй-жайларды және жабдықтарды түспен безендіру бейнелеудің ең   з коэффициенті (0,4-тен аспайтын) есебімен орындалады.
      31. Жаңа және реконструкцияланатын ғимараттарда және құрылыстарда сыртқы қоршаулар арқылы, сондай-ақ технологиялық көздерден жұмыс аймағына жылу мен салқынның артығымен түсуін азайтуға бағытталған іс-шаралар көзделеді.
      32. Жылытылатын үй-жайлардағы түрегеп жұмыс істейтін тұрақты жұмыс орындарында еденді жабуға арналған материал жылуды сіңіретін коэффициенті бір сағатқа және бір градусқа көбейтілген бір шаршы метрге 6 килокалорийдан аспайтын болуы (бұдан әрі – ккал/м²град.сағ.) немесе ағаш қалқамен немесе жылу оқшаулайтын кілемшемен жабылуы тиіс.
      33. Агрессивті сұйықтықтардың (қышқылдардың, сілтілердің) және сынап, еріткіштер, биологиялық активті заттар сияқты зиянды заттардың сері болуы мүмкін орындарда көрсетілген заттардың әсеріне төзімді, олардың сіңірілуіне жол бермейтін және тазартылатын және зарарсызданатын материалмен еденді жабу көзделуі тиіс. Көрсетілген заттарды бұрып жіберу үшін суағар көзделуі тиіс.
      34. Радиожиілікті диапазондағы электромагниттік өріс көздерімен (бұдан әрі - ЭМӨ) жұмыс істеуге арналған өндірістік үй-жайларды ағымды желілерде орналастыруды қоса алғанда, жалпы үй-жайларда да, жеке үй-жайларда да орналастыруға жол беріледі. Егер, қондырғылармен және олармен жұмыс істеумен байланысы жоқ персоналдың жұмыс орындарындағы ЭМӨ-тің деңгейі рұқсат етілген шекті мәннен аспайтын болса, жалпы үй-жайларда ЭМӨ көздерін орналастыру көзделеді. Көрсетілген жағдайды қамтамасыз ету мүмкін болмаған жағдайда, ЭМӨ қондырғылары жеке үй-жайларда орналастырылады.
      35. Бір үй-жайда бірнеше қондырғыларды орналастыру кезінде оларды орналастыру сәуле энергиясының қосындысы есебінен персоналдың жұмыс орындарындағы сәулеленудің рұқсат етілген шекті деңгейінен артуы мүмкіндігін болдырмауы тиіс.
      36. ЭМӨ көздерімен жұмыс істеуге арналған экрандалған үй-жайларда жұмыс ауданы мен көлемі жоғары жүктемемен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік талаптары ескеріле отырып, өңделетін бұйымдардың көлеміне қарай белгіленеді.
      37. Экрандалған үй-жайлардың қабырғалары, едені және төбесі сәулеленуді рұқсат етілген шекті деңгейге дейін төмендетуді қамтамасыз ететін сіңіру материалдарымен жабылады. Бағытталған сәулелену жағдайында қабырғалардың тек тиісті учаскелерінің сіңіру жабындарын қолдануға жол беріледі. Экрандалған үй-жайларда табиғи жарықтың, ультракүлгіннің жеткіліксіздігін, ауаның газ және ион құрамының өзгеруінің орнын толтыру бойынша шаралар көзделуі тиіс.
      38. Көрші үй-жайларға құрылыс конструкциялары арқылы электрлі магниттік өрістің өту мүмкін болған жағдайда, рұқсат етілген шекті деңгейден артуын болдырмайтын іс-шаралар әзірленеді.
      39. Лазерлер қондырғыларына арналған үй-жайларда лазердің құрылғысы және оларды пайдалану бойынша талаптар сақталуы тиіс.
      40. Шу көздері орналасқан жаңа және реконструкцияланатын объектілерде үй-жайлардың ішінде, жұмыс орындарында, сондай-ақ тұрғын й құрылысын қоршап тұрған аумақта шуды төмендетуге бағытталған сәулет-құрылыс іс-шаралары көзделуі тиіс.
      41. Шудың параметрлерін қолданыстағы гигиеналық нормативтерге дейін жеткізу мүмкін болмаған жағдайда:
      1) стационарлық жабдық үшін дыбысты оқшаулайтын кабиналарды құру, процессті қашықтан басқаруды көздеу;
      2) қол құрал-сайманы үшін жұмыс орындарын шудың әсерін болдырмайтын басқа жұмыс орындарына орналастыруды көздеу қажет.
      42. Жұмыс істеушілерге удың, дірілдің және ультра-инфрадыбыстың әсерімен байланысты жұмыс орындарына жақын жерде мерзімдік демалуға және профилактикалық рәсімдер жүргізуге арналған үй-жайлар көзделуі тиіс.
      43. Плазмалық технологияларға арналған үй-жайларда:
      1) бір жұмысшыға кемінде 10 м² және еденнің ең төменгі нүктесінен кемінде 3,5 м үй-жайдың биіктігі есебінен, жабдық қойылмаған алаңның болуы көзделеді;
      2) қабырғалар мен төбелер ультракүлгін сәулені сіңіретін, жанбайтын перфорирленген материалдан жасалған қорғаныш жабыны бар дыбысты сіңіретін әрлеуішпен қапталады. Жабдықтың өзінде дыбыс сіңіретін қорғанышы болмаған кезде әрлеу биіктігі кемінде 2,7 м болуы тиіс.
      44. Үй-жайларды түрлі-түсті әрлеу өнеркәсіптік ұйымдардың өндірістік ғимараттарының ішкі көрінісін жобалау және құрылысы бойынша қолданыстағы нормативтік құжаттарға сәйкес болуы тиіс.
      45. Өндірістік ғимараттарға және құрылыстарға кіреберістерде металл торлар және аяқ киімді тазартуға арналған басқа да құралдарды көздеу қажет.

4. Өндірістік объектілердің технологиялық процесстері мен жабдығына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      46. Технологиялық процестер мен өндірістік жабдықты әзірлеу және пайдалану кезінде мыналар көзделеді:
      1) қалдықсыз немесе қалдығы аз технологияларды енгізу;
      2) қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың пайда болуымен байланысты технологиялық процестер мен операцияларды, көрсетілген факторлары жоқ немесе қарқындылығы аз процестерге және операцияларға алмастыру;
      3) зияндылығы жоғары заттарды зияндылығы төмен заттарға алмастыру;
      4) бастапқы және соңғы өнімдерде зиянды заттардың қоспасының құрамын шектеу, соңғы өнімдерді шаңданбайтын формаларда шығару;
      5) зиянды өндірістік факторлармен жұмыс істейтін жұмысшылардың жанасуын болдырмайтын өндірістік технологияларды қолдану;
      6) жұмыс аймағына қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың түсуін (таралуын) болдырмайтын шешімдер мен қорғаныш құралдарын жабдықтау құрылымын қолдану;
      7) өндірістік жабдыққа қойылатын эргономика талаптарын және техникалық эстетиканы және жұмыс орындары мен еңбек процесстерін ұйымдастыруға қойылатын эргономикалық талаптарды сақтау;
      8) әсері жіті бағыттағы заттармен жұмыс аймағының ауасы ластанған жағдайға технологиялық процесті басқару және автоматты бақылау, сигнализация жүйелерін орнату;
      9) тиеу-түсіру жұмыстарын механизациялау және автоматтандыру:
      10) технологиялық және желдеткіш шығарындыларды уақтылы жою, зарарсыздандыру, өндірістің қалдықтарын кәдеге жарату және көму;
      11) зиянды заттардан және факторлардан ұжымдық және жеке қорғаныш құралдары;
      12) жұмыс орындарындағы қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың деңгейін бақылау;
      13) қауіпсіздік талаптарын нормативтік-техникалық құжаттарға енгізу.
      47. Технологиялық процестер мен жабдықтарды әзірлеу кезінде Қазақстан Республикасында қолдануға рұқсат етілген химиялық заттар пайдаланылады. Ылғал бөлу көзі болып табылатын өндірістік жабдық герметикаланады және құюға арналған автоматты құрылғылармен жабдықталады.
      48. Инфра- және ультрадыбыстың, шудың, жалпы немесе локальды дірілдің, иондаушы және ионданбайтын сәулеленудің көзі болып табылатын жабдық үшін қолданыстағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын сақтау көзделуі тиіс.
      49. Технологиялық процестерге өндірісті пайдаланудың барлық кезеңдерінің ұзақтығының есебі: іске қосылуды реттеу (жоспарлы жөндеуден кейін іске қосу), тұрақты пайдалану (пайдалану жылдары бойынша) беріледі.
      50. Өндірістік үй-жайлардағы жұмыс орнындағы және объектінің аумағындағы шудың рұқсат етілген шекті деңгейі гигиеналық нормативтерге сәйкес болуы тиіс.
      51. Жаңа және реконструкцияланатын объектілерде оларды орындау тұрғын үй аумағында гигиеналық нормативтен аспайтын шудың деңгейін қамтамасыз ететін іс-шаралары көзделуі тиіс.
      52. Жұмыс орындарындағы көлік-технологиялық және технологиялық дірілдің рұқсат етілген деңгейі гигиеналық нормативтерге сәйкес болуы   иіс.
      53. Жұмыс орындарындағы инфрадыбыстың деңгейін жұмыс орындарындағы инфрадыбыстың гигиеналық нормативтеріне сәйкес қабылдау керек.
      54. Иондаушы сәулеленудің нормаланатын параметрлері осы санитариялық ережеге 1-қосымшада келтірілген негізгі дозалық шектер болып табылады. Оларға мыналар жатады:
      1) тікелей иондаушы сәулелену көздерімен тұрақты немесе уақытша жұмыс істейтін адамдарға арналған рұқсат етілген шекті эквивалентті және тиімді дозалар (А санаты);
      2) тікелей иондаушы сәулелену көздерімен жұмыс істемейтін адамдарға арналған, бірақ объектілердің қызметіне негізделген иондаушы сәулелену әсеріне ұшырайтын жұмыс орындарын немесе тұру орындарын орналастыру жағдайлары бойынша шекті эквивалентті және тиімді дозалар (Б санаты)
      Дозалық шектер радиоактивті заттармен және иондаушы сәулеленудің басқа да көздерімен жұмыс істеу кезінде радиациялық қауіпсіздіктің қолданыстағы нормаларына сәйкес болуы тиіс.
      55. Жұмыс орындарындағы өндірістік көздердің ультракүлгін сәулесінің (бұдан әрі - УС) рұқсат етілген деңгейі: ұзын толқынды УС-А-400-315нм, орта толқынды УС-315-280нм, қысқа толқынды УС-280-200нм аялары үшін сәулеленудің спектральді құрамын ескере отырып қабылдануы тиіс. Сәулелену қарқындылығының гигиеналық нормативтері жұмысшыларға әсер ету ұзақтығын, сәулеленуден қорғайтын арнайы киімді бас киімді міндетті түрде киюді және көздің қорғаныш құралдарын пайдалануды ескере отырып, белгіленген.
      56. Жоғарыда көрсетілген нормативтер 2000 Цельсий градустан (бұдан әрі – ^оС) жоғары температурадағы көздерден шығатын сәулеленуге   электрлік доғалар, плазма, балқытылған металл, кварц әйнегі), полиграфияда, химиялық және ағаш өңдейтін өндірістерде, ауылшаруашылығында, кино- және телетүсірімдерде, дефектоскопияда, денсаулық сақтау ұйымдарында және өндірістің басқа салаларында пайдаланылатын люминесцентті көздерден шығатын сәулеленуге таралады.
      Нормативтер қызмет көрсететін персонал болмағанда, ортаны зарарсыздандыру үшін пайдаланылатын, сондай-ақ емдеу және профилактикалық мақсатта қолданылатын лазерлер шығаратын,УС-не таралмайды.
      57. 0,2м²-ден аспайтын дене бетінің (бет, мойын, қол саусақтары) қорғалмаған учаскелері болғанда, жұмыс істеушінің УС рұқсат етілген қарқындылығы жұмыс ауысымының 50%-дық сәулелену әсерінің жалпы ұзақтығында және 5 минут және одан да астам уақыт бір реттік сәулеленудің ұзақтығында УС-А аясы үшін шаршы метрге 10,0 Ваттан (бұдан әрі - м²/Вт); УС-В аясы үшін шаршы метрге 0,01 Вт-тан аспауы тиіс.
      58. Дененің барлық бетінің қорғанышы кезінде жұмыскерлердің сәулеленуінің рұқсат етілген қарқындылығы жұмыс ауысымы барысында әсер ету ұзақтығында УС-В; УС-С аясында м²-не 1ВТ-тан аспауы тиіс.
      59. Жабық өндірістік үй-жайлардағы микроклиматтың оңтайлы және рұқсат етілген параметрлерін дұрыс есептеу үшін метеорологиялық жағдайды сипаттайтын (ауаның температурасы, салыстырмалы ылғалдылығы, ауаның қозғалу жылдамдығы, жылу сәулеленудің қарқындылығы) көрсеткіштерін де, энергия шығынының мәліметтерін де басшылыққа алу қажет.

5. Өндірістік объектілердің жылуына, желдеткішіне және ауа баптауына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      60. Өндірістік үй-жайлардағы, басқару пульті үй-жайларын, кран кабинетін және басқа да оқшауланған үй-жайларды қоса алғанда үй-жайлардағы және құрылыстардағы жылу, желдету және ауа баптау жүйелері еңбек қызметі уақытында тұрақты және тұрақты емес жұмыс орындарының жұмыс аймағында гигиеналық нормативтерге сәйкес ионизациялау, зиянды заттардың құрамы, ауа қозғалысы жылдамдығы, ылғалдылық, температура көрсеткіштері бойынша ауа ортасының нормативтік параметрлерін қамтамасыз ету қажеттілігі ескеріле отырып жабдықталады.
      61. Өндірістік және қосалқы үй-жайлар табиғи, механикалық жалпы айналым сыртқа тарату желдеткішімен жабдықталады. Жаңадан жабдықталған, реконструкцияланған, күрделі жөнделген желдеткіш қондырғылары олардың тиімділігі айқындала отырып, қабылдау-құрал-саймандық сынауға жатқызылады.
      62. Механикалық желдеткіш жұмыс аймағы ауасындағы нормаланатын микроклиматтық параметрлері мен зиянды заттар құрамы табиғи желдеткішпен қамтамасыз етілмейтін үй-жайлар мен жекелеген учаскелер үшін, сондай-ақ табиғи желдетілмейтін үй-жайлар мен аймақтар үшін көзделеді.
      63. Ауаның шығысы үй-жай көлемінде зиянды заттарды, жылуды және ылғалды бірдей таратуды ескере отырып, есептеумен айқындалады.
      64. Жұмыс аймағының ауасына бірнеше зиянды заттар бір мезетте бөлінгенде жалпы айналым желдеткішін есептеу кезінде ауа шығысы ауаның неғұрлым көп шығысы берілуін талап ететін сол зиянды зат бойынша айқындалуы тиіс.
      65. Организмге заттардың бірқатары бір бағыттағы әрекеті туралы деректер болған кезде жалпы айналым желдеткішін есептеу ауаның ластану деңгейін есепке ала отырып, оның рұқсат етілген шекті шоғырлануына дейін жекелеп әрбір затты араластыру үшін қажетті ауа шығыстарын жинақтау арқылы жүргізіледі.
      66. Өндірістік үй-жайлардағы табиғи немесе механикалық желдеткіш осы санитариялық ережеге 2-қосымшаға сәйкес бір жұмыс істеушіге сырттан ауа беруді қамтамасыз етуі тиіс.
      67. Табиғи сыртқа тарату желдеткіші үшін ойықтар арқылы және желдеткіш пен ауа баптау жүйелерінің қабылдау саңылаулары арқылы ғимараттар мен құрылыстардың ішіне келіп түсетін ауадағы зиянды заттардың шоғырлануы жұмыс аймағы ауасы үшін рұқсат етілген шекті деңгейден 30% аспауы тиіс.
      68. Құрамында неғұрлым уытты зиянды заттары бар үй-жайлар үшін қауіптіліктің әртүрлі класстарының зиянды заттары бөлінетін өндірістік немесе аралас үй-жайларды бір ғимаратқа біріктіру кезінде ұйымдастырылған ағымның үстінде сору басымдылығы көзделуі тиіс.
      69. Көп қабатты өндірістік ғимараттарда алаңдарды жабатын жөндеу ойықтары оқшаулайтын жабынмен жабдықталуы, ал ауа алмасу әр қабат үшін бөлек есептелуі тиіс.
      70. Жылдың салқын мезгілінде шығаратын ауаның орнын толтыру үшін биіктігі 6 м және одан төмен үй-жайларда сағатына бір рет ауа алмасудан аспайтын көлемінде, ал биіктігі 6 м жоғары үй-жайларда – ден алаңының әр 1 м² сағатына 6 м³ көлемінде сыртқы ауаны ұйымдастырмай енгізуге (желдеткіштің теріс дисбалансы) жол берілмейді.
      71. Аралас үй-жайлардан ұйымдастырылмаған ауаның келуіне егер, оларда жағымсыз иісі бар заттар болмаса және зиянды заттардың құрамы жұмыс аймағы ауасындағы рұқсат етілген шекті шоғырланудың 30%-нан аспайын болса, жол беріледі.
      72. Желдету, ауа баптау және ауаны жылыту жүйелерінің шашыратқыштарындағы температура мен ауаны шығару жылдамдығы осы санитариялық ереже талаптарына сәйкес жұмыс аймағында метрологиялық жағдай қамтамасыз етілетіндей есеппен айқындалады.
      73. Келетін ауаны беру үй-жайдың таза немесе аз ластанған аймағына неғұрлым көп ластанған аймақ арқылы өтпейтіндей көзделеді.
      74. Зиянды заттарды (газдарды, шаңды, жылуды) бөлетін көздер технологиялық жабдықтарға бекітілген, не бөлу көзіне мейлінше жақын орналастырылған меншікті сорғышы бар, жергілікті ауа шығаратын желдету құралымен жабдықталуы тиіс.
      75. Үй-жайда бөлінетін немесе жергілікті сорғышпен шығарылатын зиянды заттардың, жылу және ылғалдың саны өндіріс технологиясының деректері бойынша қабылданады. Қажетті деректер болмағанда, ұқсас объектілерде немесе есептеулер жолымен алынған табиғи зерттеулердің нәтижелері пайдаланылады.
      76. Технологиялық жабдықтардан қауіптілігі 1 және 2-кластағы зиянды заттарды шығаратын жергілікті сорғыштар жергілікті ауа шығаратын желдеткіш жұмыс істемеген жағдайда, іске қосылмайтындай осы жабдықпен блоктанады.
      77. Егер ауа шығаратын желдеткішті ажырату кезінде немесе жабдықты (процессті) тоқтату кезінде өндірістік процессті тоқтату мүмкін болмаса жұмыс аймағы ауасы үшін рұқсат етілген шекті шоғырланудан асатын шоғырлануларда үй-жайдың ауасына зиянды заттардың бөлінуі жалғасады, жұмыс режимін автоматты түрде қайта қосу арқылы резервтік желдеткіштері бар жергілікті сорғылардың құрылғысы көзделуі тиіс.
      78. Желдетуге, ауамен жылытуға және ауа баптауға арналған ауаның рециркуляцияны ауа құрамында ауру қоздырғыш бактериялары, вирустары немесе грибоктары бар үй-жайларға, сондай-ақ жағымсыз иісі бар немесе қауіптілігі 1 және 2-кластағы зиянды заттары бар үй-жайларда жол берілмейді.
      79. Ауаны рециркуляциялауға қауіптілігі 3 және 4-кластағы бір зиянды заттан астам бөлінетін үй-жайларда жол беріледі.
      80. Желдетумен қатар қолданылмайтын ауамен жылытудағы рециркуляцияны егер технологиялық жабдықтың бетімен және ауамен жылытудың ауамен қыздырғышымен жанасуы кезінде жанғыш зиянды заттар бөлінбеген жағдайда көздеуге жол беріледі.
      81. Жылыту, желдету және ауа баптау қондырғылары тұрақты жұмыс орындарына және қосалқы ғимараттардың қызмет көрсетілетін аймағына рұқсат етілетін деңгейден асатын шу мен дірілді болдырмауы тиіс.
      82. Өндірістік және қосалқы үй-жайлар жылу жүйесімен жабдықталады.
      Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызметінің дербес жылумен жабдықтау көздерін (қазандық) салуға және қолдануға санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы болған кезде оларды пайдалануға жол беріледі.
      Жергілікті жылу аспаптарымен жылытуға жылыту бойынша талаптарының негізгі үй-жайларға қойылатын талаптардан айырмашылығы бар ғимараттың жылытылатын үй-жайларының жалпы алаңының 5% аспайтын алаңдағы бір немесе бірнеше үй-жайларға жол беріледі.
      Ғимараттар мен құрылыстарды жылыту үшін зиянды факторлар мен жағымсыз иістер пайда болмайтын жүйелер, аспаптар және жылу жүйелері көзделуі тиіс.
      83. Шаң бөлетін өндірістік үй-жайлардағы жылыту аспаптары жеңіл тазаланатын, беті тегіс болу тиіс. Инфрақызыл газды сәулеленетін жылуды қолдану сыртындағы газды қыздырғыштардан тікелей жану өнімдерін шығарғанда ғана көздеуге жол беріледі.
      84. Жылыту элементтерінің құрылыс конструкцияларына жапсырылған және тіреуіші бар сулы жылыту жүйелерінде жылытатын бетіндегі орташа температурасы: тұрақты жұмыс орнындағы еден үшін плюс 26^оС-тан; адамдар уақытша болатын еденнен плюс 3^оС-тан; төбелер үшін: бөлменің биіктігі 2,5-нан 2,8-ге дейін болса плюс 28^оС-тан; 2,8-ден 3,0-ге дейін болса плюс 30^оС-тан; 3,0-тен 3,5-ға дейін болса плюс 33^оС-тан; 3,5-нан 4,0-ке дейін болса плюс 36^оС-тан; 4,0-тен 6,0-ға дейін болса плюс 38^оС-тан аспауы тиіс.
      85. Жылу көздерінің температурасы төмен жылыту жүйелеріндегі радиациялық жүктеме еденнен 1,5-2,0 м биіктіктегі жұмыс орындарында бір шаршы метрге 35 Ваттан (Вт/м²) немесе сағатына 27 килокалорийдан (ккал/сағ) аспауы тиіс.
      86. Жылуды бөлетін жабдық желдеткіш жолының мүмкіндігі ескеріле отырып орналастырылады. Үй-жайдың көлемі бойынша аэрациялық ауа ағысының таралуы үшін жабдықтар арасындағы қашықтық ағыстың бағыты бойынша оның өлшемінен көп болуы тиіс.
      87. Жоғары жылу бөлетін цехтар мен учаскелерді табиғи желдеткішпен (аэрациямен) жабдықтаған кезде шатырларда қашықтан басқарылатын механизацияланған фрамугамен жабдықталған тұтанбайтын шахталар немесе аэрациялық фонарлар көзделеді. Табиғи желдету кезінде желдетілетін үй-жайларға ауаның келуі жылдың жылы мезгілінде еденнен желдету ойықтарына дейінгі деңгей 1,8 м аспайтын, ал жылдың салқын мезгілінде 4 м төмен емес деңгейде көзделуі тиіс. Осы мақсатта жобаның құрылыс бөлімінде көрсетілген деңгейлерге ауа беретін терезеде ашылатын ойықтар, аэрациялық қақпалар, көтерілетін қозғалтқыш қабырғалар көзделуі тиіс. Ашылатын ойықтардың алаңы терезенің жалпы алаңынан 20%-дан кем болмауы тиісті.
      88. Шаңды және жеңіл конденсацияланатын буларды, сондай-ақ араластырған кезде зиянды немесе өрт қауіпті қоспалар шығаратын немесе көрсетілген қасиеттермен жаңа химиялық қосылыстар пайда болатын заттарды жергілікті сорғыштың жалпы шығаратын қондырғысына біріктіруге жол берілмейді. Жергілікті сорғыштың мұндай жүйелерін жалпы айналым желдеткіш жүйелерімен біріктіруге жол берілмейді.
      89. Егер, зиянды заттардың мөлшері жұмыс аймағындағы ШРШ-дан аспайтын, ал микроклиматтың параметрлері нормаланған көрсеткіштерге сәйкес болса, жылжымалы крандардың кабиналарында қоршаған өндірістік бөлменің ауасын қосымша өңдеусіз қолдануға жол беріледі. Басқа жағдайда, крандардың кабинасын кондиционерлермен жабдықтау керек.
      90. Мүмкін болатын шоғырланудан 30%-ға асатын сыртқы және рециркуляциялық ауаның шаңдануы кезінде немесе ол өндірістің технологиясы бойынша қажет болса, ауа баптау жүйелерінде; ауада ауаны тазарту; жұмысшылардың демалу аймағына (басты немесе бетті қорғайтын шлемдерге, бетперде, қалқандарға) тікелей ауаны беру көзделуі тиіс.
      91. Ауаны әкелетін және шығаратын қондырғылары бар табиғи желдетуі жоқ өндірістік үй-жайлардың жалпы айналым желдеткіші жүйесі ауаны шығаратын жүйенің резервтік желдеткішімен жабдықталады. Ашылатын ойықтар арқылы қажет етілетін ауаның кемінде 50%-ы келіп түсуі мүмкін аралас үй-жайлармен біріктірілген көрсетілген үй-жайлар үшін резервтік желдеткішті жоспарламауға жол беріледі.
      92. Жыл бойы және тәулік бойы жұмыс істейтін үй-жайларға арналған, сондай-ақ табиғи желдетілмейтін үй-жайлар үшін ауа баптау жүйесі қажет етілетін ауа алмасудың кемінде 50%-ын және жылдың салқын мезгілінде берілген температураны қамтамасыз ететін резервтік ауа баптау көзделеді.
      93. Ауа немесе ауа-жылу шымылдығы ауысымда тамбурлары жоқ, кемінде 40 минут немесе бес реттен жиі ашылатын қақпаларға; сыртқы ауаның есепті температурасы минус 15^оС-тан және одан төмен температурадағы аудандарда салынып жатқан жылытылатын ғимараттар мен құрылыстардың технологиялық ойықтарында көзделеді.
      94. Ауа немесе ауа-жылу шымылдығы қақпаны, есікті және технологиялық ойықтарды ашқан кезде үй-жайға кіретін ауа қоспасының температурасы жеңіл дене жұмысында плюс 14^оС-тан; орташа ауырлықтағы жұмыста 12^оС-тан; ауыр жұмыста 8^оС-тан төмен болмайтындай етіп есептеледі. Қақпаның (6 м дейінгі қашықтықта), есіктің және технологиялық ойықтардың маңында жұмыс орындары болмаған кезде, егер ол технологиялық талаптарға қайшы келмесе осы аймақтағы ауаның температурасын плюс 5^оС-қа дейін төмендетуге жол беріледі.
      95. Ауаны шығару үшін ойықтарды ашу және авариялық желдеткішті қосу үй-жайдың ішінен де, сыртынан да қолжетімді жерлерден қашықтықтан басқарумен көзделеді.
      96. Мерзімдік жұмысқа немесе адамдардың қозғалысына арналған тоннельдерде, сондай-ақ техникалық қабаттардың үй-жайларында есептелген ауа алмасуы бар мерзімдік жұмыс істеп тұрған желдеткіш көзделеді.
      97. Құрамында зиянды немесе жағымсыз иістегі заттары бар өндірістік үй-жайлардың жалпы айналым желдеткіші мен жергілікті ауаны сорып шығаратын жүйелерінен атмосфераға шығарылатын ауа нормативтік деңгейіне дейін тазартылады және таратылады.
      98. Өндірістік объектілерде жылыту, желдеткіш, ауа баптау жүйелерін жөндеу, дайындау және бақылау бойынша шеберхана және желдеткіш шығарындыларын тазарту қондырғылары көзделеді.

6. Өндірістік объектілердегі сумен жабдықтауға, кәріздеуге және өнеркәсіптік қалдықтарды кәдеге жаратуға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

       99. Орталықтандырылған және орталықтандырылмаған жерүсті және жерасты шаруашылық және ауыз сумен жабдықтау көздерін санитариялық-эпидемиологиялық қорғау қолданыстағы санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкес жүзеге асырылады.
      100. Шаруашылық-ауыз су құбырының желілерін ауызсу сапасындағы емес су келіп түсетін су құбырларының желілерімен қосуға жол берілмейді. Техникалық суды ауыз су мақсатында пайдалану мүмкіндігін болдырмайтын техникалық су құбыры құрылыстарын арнайы бояу көзделуі қажет.
      101. Ұйымның өндірістік және қосалқы ғимараттарындағы шаруашылық-ауыз судың қажеттілігіне арналған судың жұмсалу нормасы су құбырының ішкі желілерін жобалауға қойылатын талаптарға сәйкес болуы тиіс. Себезгілердің, қол және аяқ ванналарының, қолжуғыштардың, сондай-ақ сыртқа тарату желдеткіші жүйелерінің барлық түрлерінің су сапасы, шаңды бәсеңдету үшін су бүрку жолымен үй-жайлардың ауасын салқындату ауыз суға қойылатын талаптарға жауап беруі тиіс.
      102. Өндірістік су құбырларының техникалық суын унитаздардың шаю багына жіберуге жол беріледі.
      Себезгілердегі және жуынатын бөлмелердегі геотермальді сулардың (бар болса) санитариялық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларға сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы бар болған жағдайда, оларды ыстық сумен жабдықтау ретінде пайдалануға жол беріледі.
      103. Ішкі су құбыры мен кәріздеу құрылғылары, сондай-ақ сыртқы сумен қамтамасыз ету және суды бұру жүйелері өндірістік және шаруашылық ауыз су қажеттілігіне суды беру және ағынды суларды бұру үшін барлық өндірістік және қосалқы ғимараттарда көзделуі тиіс.
      104. Орталықтандырылған кәріз жүйесіне өндірістік ағын суларды шығару олардың санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға сәйкестігі туралы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органының санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы болған кезде жүзеге асырылады.
      105. Қалалық тазарту құрылыстарына жіберілетін ағынды сулардың құрамында өндірістердің және бақылау органдарының зертханаларына қолжетімді, айқындау әдісі жоқ зиянды заттар болмауы тиіс.
      106. Техникалық сумен қамтамасыз етудің жабық және ашық жүйелеріндегі технологиялық қажеттілікке арналған өнеркәсіптік объектілердің тазартылған ағынды суларын пайдалану мүмкіндігі туралы мәселе олардың санитариялық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларға сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы болған кезде әрбір нақты жағдайда шешілуі тиіс.
      107. Тоған-жинаушының, өнеркәсіптік ағынды сулардың жиналу орнының және шлам сақтау орнының құрылысы санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысы болған кезде оны көму және топырақты қалпына келтіру әдістерін көрсете отырып, пайдаланудың белгілі бір мерзімі айқындалады және грунт және пластаралық жер асты суларының және олармен гидравликалық байланыстағы жер беті суы объектілерінің ластану мүмкіндігін болдырмауы тиіс.
      108. Елді мекенді сумен қамтамасыз етудің орталықтандырылған жүйесі және суды бұру болмаған кезде жергілікті жүйелер көзделеді.
      109. Ағынды суларды жер беті су қоймаларына бұру кезінде зиянды заттардың рұқсат етілген шекті шығарындыларының (бұдан әрі - РШШ) нормативтері және оларға қол жеткізу жөніндегі іс-шаралар әзірленеді РШШ-ы басқа ұйымдардың ағынды сулары бар су қоймасына келіп түсетін ластаушы заттарды және ағынды суларды шығаратын жерден жоғары орналасқан қақпағындағы нақты шоғырлануды ескере отырып, белгіленеді.
      110. Өнеркәсіптік объектілерде сумен қамтамасыз ету және айналымдағы сумен қамтамасыз ету жүйелерінен суды шығару тек өндірістік кәріздеуге ғана жол беріледі. Себезгілердің, қолжуғыштардың және санитариялық тораптардың ағынды суларын бұру шаруашылық-тұрмыстық кәріздеу жүйесінде көзделуі тиіс. Шаруашылық-фекальды және өндірістік ағынды суларды сіңіру құдықтарына жіберуді көздеуге жол берілмейді.
      111. Газ бөлінетін өндірістік ағындарды бұру кезінде газдардың үй-жайға енуіне қарсы шаралар көзделуі тиіс. Кәріздеу жүйесіне улы газдар бөлуі мүмкін химиялық заттарды жіберуге жол берілмейді.
      112. Зиянды газдарды (күкіртсутекті, цианды сутегі, мышьяк сутегі) бөліп химиялық реакцияға түсетін, құрамында зиянды заттары бар ағынды суларды қосуға жол берілмейді.
      113. Өндірістік ғимараттардағы ағынды суларды тазарту бойынша құрылғыларды орналастыруға зиянды булар және газдар (меркаптан, күкіртсутек, цианды сутегі, мышьяк сутегі) түзілмеген жағдайда немесе ағынды суларды тазартудың барлық процестері герметизацияланған және жергілікті ауаны шығаратын желдеткіш құрылғысы болған жағдайда жол беріледі.
      114. Өндірістік объектілерде өндірістік ағынды суларды тазарту бойынша қондырғы және өндірістік бақылауды ұйымдастыру көзделеді.
      115. Қалдықтарды зарарсыздандыру бойынша құрылыстарды салу үшін алаңды таңдау кезінде ауыл шаруашылық құндылықты білдірмейтін жарамсыз жерлер пайдаланылады.
      116. Кәдеге жаратылмайтын қалдықтарды көму және жинау үшін полигондар елді мекеннен және өндірістік алаңнан тыс орналастырылады.
      117. Өңделген шлам жинауыштардың беті кейіннен оларды көгалдандыру арқылы битумды эмульсиямен немесе майлы саз және құмнан тұратын тау жынысымен бекітіледі.
      118. Полигонның құжаттамасы өндірістік қалдықтар туралы мынадай ақпаратты қамтуы тиіс:
      1) өнеркәсіптік қалдықтардың болжанатын көлемінің саны мен сапасы (қауіптілік класы бойынша), олардың физикалық-химиялық, токсикологиялық және радиациялық қасиеттері туралы деректерді;
      2) өнеркәсіптік қалдықтардың қоршаған ортаға әсерінің мүмкін болатын салдарларының сипатын;
      3) өнеркәсіптік қалдықтарды зарарсыздандыру, кәдеге жарату, көму мәселелерінің технологиялық шешімдерін;
      4) топырақты зиянды заттардан қорғау бойынша және бұзылған,ластанған топырақты қалпына келтіру бойынша іс-шараларды;
      5) қоршаған орта объектілеріндегі зиянды заттарды айқындау әдістемесін.
      119. Қалдықсыз технологияны енгізудің техникалық мүмкіндігі болмаған кезде улы және радиоактивті өндірістік қалдықтарды зарарсыздандыру, кәдеге жарату, көму бойынша кешенді іс-шаралар көзделеді.
      120. Улы қалдықтарды жинау, жинақтау, ыдысқа салу, тасымалдау, зарарсыздандыру және көму тәсілдері мен тәртібі химиялық заттардың қауіптілік класын ескере отырып жүзеге асырылады және қоршаған аумақтың ластану мүмкіндігін болдырмауы, персоналдың қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс.
      121. Өндірістік қалдықтар объектіде немесе мамандандырылған ұйымдарда жоюға, көмуге немесе кәдеге жаратуға жатқызылады.
      122. Құрамында улы заттары бар қатты қалдықтарды жинауға, сондай-ақ шлам үйінділерін және шлам жинауыштарды өнеркәсіптік алаңдарда орналастыруға жол берілмейді.

7. Өндірістік объектілердегі жарықтандыруға және ультракүлгін сәулеленуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      123. Адамдар тұрақты болатын өндірістік объектілерде табиғи жарықтандыру көзделеді.
      Метеорологиялық жағдайлардан туындаған, тәуліктің күндізгі уақыты барысындағы табиғи жарықтың өзгеруі жұмыстың тиісті түрі үшін жұмыс аймағында жасанды жарықтың нормаларымен белгіленген мәннен төмен жарықтануды азайтпауы тиіс.
      Табиғи жарықтандыруды төмендету жарығы жеткіліксіз жұмыс аймақтарындағы жарықтандыру қондырғыларын автоматты түрде қосу арқылы жасанды жарықпен толықтырылады.
      124. Ғимараттарды және құрылыстарды салу бойынша нормативтік құқықтық актілермен айқындалған үй-жайларды табиғи жарықсыз орналастыруға жол беріледі.
      125. Жасанды жарық жұмысшы және авариялық болып көзделеді Орташа дәлдіктегі жұмысты орындау кезінде жұмыс орнындағы жарық кемінде 500 люкс (бұдан әрі – лк), ал аз дәлдіктегі және күрделі жұмысты орындаған кезде кемінде 200 лк болуы тиіс.
      126. Жұмыс бинокулярлық стереоскопиялық микроскоптарды қолдана отырып, орындалған жағдайда, микроскоптан тыс монтаж үстелінің жұмыс аймағының жарығы осы санитариялық ережеге 3-қосымшаға сәйкес орнатылады. Микроскоптың көру аясындағы объектілердің жарығы бірқалыпты реттелуі тиіс және оның жоғарғы шегі кемінде 20 000 лк-ке жетуі тиіс.
      127. Жарықтың деңгейін көзбен бақылау экрандары бар көзге күш түсетін жұмыстар осы санитариялық ережеге 3-қосымша бойынша қабылдануы тиіс.
      128. Шамшырақтардың жарық техникалық сипаттамалары, оларды жұмыс аймағына қатысты орналастыру және орнату жұмыскерлерге тікелей және бейнелі жарқылдың зиянды әсерін болдырмауы тиіс.
      129. Шамшырақтардың конструктивті орындалуы жұмыс істеу және қызмет көрсету кезінде өрт және электр қауіпсіздігін, өндірістік ортаның (өртке- және жарылғыш қауіпті, шаңды, химиялық активті) нақты жағдайлардағы сипаттамалардың сенімділігін, ұзақ мерзімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз етуі тиіс.
      130. Өндірістік объектілерде шамшырақтарды тазарту және жөндеу құралдарымен жабдықталған шеберхана, жарықтың газды-разрядты көздері мен жарық техникалық жабдығын сақтауға арналған қоймалар көзделеді.
      131. Газды-разрядты шамдары бар жарықтандыру қондырғылары үшін сынап толтырылған өңделген шамдарды сақтауға арналған үй-жай көзделеді.
      132. Өндірістік үй-жайлардың жарықтандыру қондырғыларының құрамында ультракүлгін сәуленің жеткіліксіздігінің алдын алу мақсатында профилактикалық ультракүлгін сәулелену қондырғылары көзделуі тиіс. Ұзақ әсер ететін профилактикалық ультракүлгін сәулелену қондырғылары ультракүлгін сәулеленудің өндірістік көздері бар үй-жайларда көзделмейді.

8. Өндірістік объектілерде жұмыс істейтіндерге қызмет көрсетуге арналған үй-жайларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      133. Жұмыс істейтін адамдарға қызмет көрсетуге арналған үй-жай (денсаулық сақтау объектілерінің санитариялық-тұрмыстық үй-жайлары, тамақ ішетін бөлме) осы санитариялық ережеге сәйкес белгіленеді.
      134. Санитариялық-тұрмыстық үй-жайлардың құрамы осы санитариялық ережеге 4-қосымшаның 3-кестесіне сәйкес айқындалады.
      135. Тізімі құрамы 50-ден 300-ге дейінгі адамды құрайтын объектілерде медициналық пункт, 300 адамнан астам болса, фельдшерлік немесе дәрігерлік денсаулық сақтау пункттері, сондай-ақ ҚР ҚНжЕ 3.02-04-2009 «Әкімшілік және тұрмыстық ғимараттар» құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкес сауықтыру кешендері көзделеді. Фельдшерлік немесе дәрігерлік денсаулық сақтау пунктінің құрамы мен үй-жайлар алаңы осы санитариялық ережеге 4-қосымшаның 1, 2-кестелеріне сәйкес қабылданады.
      136. Жекеленген үй-жайлардың алаңы, жабдықтар жиынтығы және рәсімдер объектінің қуатын, еңбек процесстерінің сипатын, қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың болуын есепке ала отырып, әрбір нақты жағдайда шешіледі.
      137. Жұмыс орындарына тікелей жақын жұмыс істейтін адамдарды сауықтыру үшін қажет емдеу-профилактикалық кешенінің үй-жайлары дыбыс оқшаулағышпен және электрлі магнитті өрістерден салыстырмалы түрде қорғайтын экрандармен, сондай-ақ ластанған ауаның цехтан келіп түсуін болдырмайтын герметикалық есіктермен жабдықталады.
      138. Психологиялық-физиологиялық демалу бөлмелері айқын дене және нерв-күрделі еңбекпен сипатталатын (гигиеналық жіктелу бойынша III топтан артық) объектілерде көзделеді.
      139. Жұмыс орындарынан психологиялық-физиологиялық демалу бөлмелеріне дейінгі қашықтық 75 м-ден аспауы, ал жұмыс орындарынан объектінің алаңына - 150 м-ден аспауы тиіс.
      140. Психологиялық демалу бөлмелерінің пайдалы алаңы бір орынға сағатына 4 адам есебінен (ауысымына 4 сағат жұмысы кезінде) отыратын орынның болуымен айқындалады. Бір отыратын орынға кемінде 2 м² бөлінуі, бұл ретте жалпы алаң кемінде 20 м² болуы тиіс.
      141. Психологиялық-физиологиялық демалу бөлмесі 68 м² көлемдегі нұсқаушы-әдіскерге арналған қосалқы үй-жайды және өлшемі бір адамға кемінде 0,5 м² есебінен, отыратын орынның санына байланысты болатын шешініп-киінуге арналған кіреберіс бөлмесін қамтиды. Шулы цехтарға тікелей жақын үй-жайларды орналастыру кезінде кіру есігі екі есіктің дыбыс оқшаулағышы бар тамбур түрінде көзделеді.
      142. Психологиялық-физиологиялық демалу бөлмесіндегі жарық қызу шамдарын немесе жарықтандыруды реттеуге арналған (10-нан 200 лк-ке дейін) құрылғысы бар жарықтың басқа да жол берілген көздерін қолдана отырып, табиғи да жасанды да жарық көзделеді. Ауаның температурасы плюс 18-22^оС шегін ұстап тұруы тиіс. Желдеткіш ауа баптау көмегімен жүзеге асырылады.
      143. Психологиялық-физиологиялық демалу үй-жайлары шынтақ қоятын жері бар, демалуға арналған жұмсақ креслолармен жабдықталады. «Түрегеп» жұмыс істейтін мамандықтағы адамдар үшін әрбір креслоға аяқ қоятын жұмсақ төсем көзделеді.
      144. Ұзақ уақыт «түрегеп» жұмыс істеуге байланысты еңбекпен сипатталатын объектілерде аяқты гидромассаждауға арналған арнайы жабдықталған үй-жайлар көзделеді.
      145. Аяқты гидромассаждау қондырғылары кәріздеуге қосылған және араластырғыш арқылы ыстық және суық суды беруге арналған крандармен, отыратын ванналармен жабдықталған оқшауланған үй-жайларға орналастырылады. Үй-жайда су құбырлары құбырының жасырын тартылуы көзделеді. Судың температурасы плюс 28-34^оС шегінде болуы тиіс.
      146. Гидромассаждау қондырғылары бар үй-жайларды шулы цехтарға тікелей жақын орналастыру кезінде екі есіктің дыбыс оқшаулағышы бар тамбур түрінде шығу есігі жабдықталады. Үй-жай аяқ-киімді ауыстыратын және сеансқа дайындалатын кіреберіс бөлмесін қамтиды. Кіреберіс бөлменің алаңы қондырғылардың санына байланысты, бір адамға - кемінде 0,5 м². Жұмыс орындарынан қашықтық 75 м аспауы тиіс.
      147. Гидромассаждау қондырғыларының саны ауысымда 4 сағат ішінде қондырғыны пайдалану кезінде (әрбір адамға 10 минуттан), 1 қондырғыға 24 адам есебінен неғұрлым көп ауысымда жұмыс істейтін адамдар саны бойынша айқындалады. Қондырғылар арасынан өтетін жердің ені кемінде 1,5 м болуы, қондырғылар арасындағы қашықтық кемінде - 0,8 м. Қондырғылардың ұсынылатын оңтайлы өлшемдері: еденнен биіктігі - 720 мм, ені - 490 мм, бой аралық өлшемі - 670 мм.
      148. Гидромассаждау қондырғылары бар үй-жайларда радиаторлық немесе панельді жылыту, сыртқа тарату желдеткіші немесе ауа баптау, табиғи және жасанды жарық көзделеді, ауаның температурасы плюс 18-25^оС шегін ұстап тұруы тиіс.
      149. Гидромассаждау үй-жайларында әрбір қондырғы үшін винтті орындықтар, қол жуу үшін араластырғыш арқылы ыстық және салқын су келіп тұратын раковина, дезинфекциялау ерітіндісі бар ыдыс, аяқ-киімді ауыстыру үшін орындық, келушілерді тіркейтін орын, үй-жайды жинауға арналған мүкаммалы бар шкаф көзделуі тиіс.
      150. Жаттығу залдары жұмыс үй-жайларынан 150 м қашықтықта орналастырылатын бір сарынды еңбекпен және (немесе) гипокинезиямен сипатталатын объектілерде көзделеді. Залға кіретін есік шу мен шаңнан оңашалауды қамтамасыз ететін тамбур арқылы болуы тиіс.
      151. Жаттығу залының алаңы 5-5,5 м биіктік кезінде жалпы ауданы кемінде 40 м² болып, бір адамға кемінде 4 м² есебімен белгіленеді.
      152. Жаттығу залы ауасының құрамында зиянды заттар, қоспалар, иістер болмауы тиіс. Көміртегі диоксидінің (СО²) құрамы 0, 1%-дан аспауы, шаңдану – бір текше метрге (мг/м³) 6 миллиграммнан аспауы және кремнийдің құрамы 2%-дан аспауы, микроорганизмдер 1 м³-ге 4000 микробтан аспауы, статикалық электр өрісінің кернеулігі бір сантиметрге 150 Ваттан (В/см) аспауы тиіс.
      153. Қажетті ауа режимі табиғи (фрамуга, терезе), жасанды желдетудің және ауа баптаудың көмегімен қамтамасыз етіледі. Барлық фрамугалардың кесілген жерінің алаңы еденнің алаңына 1:50 қатынасына жатқызылуы тиіс. Ықтиярсыз желдету кезінде ауаның ағысының қарқындылығы соруды 10-15%-ға арттыруы тиіс.
      154. Ауаның температурасы орталықтандырылған жылумен және ауа баптаумен плюс 15-22^оС шегінде қамтамасыз етілуі тиіс. Орталықтандырылған жылыту радиаторларын терезенің астындағы қуыстарға орналастырады және алмалы-салмалы ағаш торларымен жабады. Жылытуды желдеткішпен қатар қолданған жөн.
      155. Табиғи жарықтандыру үшін жарықтың коэффициенті 1:4-1:5 қатынасында белгіленеді, жасанды жарық қызу шамдары кезінде кемінде 100 лк және люминисцентті шамдар кезінде кемінде 200 лк болуы тиіс. Терезелер сәнді торлармен жабылады.
      156. Жаттығу залының жанына киім ауыстыруға арналған үй-жай, себезгі және дәретханалар орналастырылады. Себезгі қондырғылары мен қол жууға арналған раковиналардың саны осы санитариялық ережеге 4-қосымшаның 3-кестесіне сәйкес жобаланады.
      157. Діріл ауруының алдын алу бойынша бөлмелер жұмыс істейтін адамдардың қолына дірілдің берілуімен сипатталатын технологиялық процестері және операциялары бар цехтар үшін көзделеді. Бөлменің құрамына мынадай үй-жайлар кіреді: физиотерапевтік ем-шараларға арналған, емдік дене шынықтыруға арналған, психологиялық және психологиялық-физиологиялық демалуға арналған.
      158. Физиотерапевтік ем-шараға арналған бөлменің алаңы бір қол ваннасына 1,5 м² есебімен (немесе құрғақ ауамен қыздыратын бір қондырғыға 2,3 м²) айқындалады, бірақ 35 м²–ден кем болмауы тиіс. Ванналардың саны ең көп ауысымда 3 жұмысшыға 1 ванна және 10 жұмысшыға 1 қондырғы есебімен айқындалады.
      159. Емдік дене шынықтыруға арналған бөлменің алаңы залды пайдаланатын бір жұмысшыға (жаттығу құралдары мен спорт снарядтарын пайдалана отырып) 1,6 м² есебімен, бірақ кемінде 20 м² айқындалады.
      160. Медициналық персонал үшін алаңы кемінде 8 м² бөлме бөлінеді.
      161. Әйелдердің жеке гигиена бөлмесінің (бұдан әрі - ӘЖГ)100 жұмысшыға 1 кабина есебімен кабинасы, шаңы жоғары объектілер үшін – 50 әйелге 1 кабина және тамбуры болуы тиіс. Тамбурда ыстық және салқын су араластырғышы бар раковина, қызмет көрсететін персоналға арналған үстел, қолға арналған электрлі кептіргіш, сабын салғыш көзделеді.
      Жеке кабиналар ыстық және салқын су араластырғышпен келіп тұратын гигиеналық себезгімен және унитазбен, пайдаланылған гигиеналық пакеттерге арналған қақпағы бар бакпен және киімге арналған киім ілгішпен жабдықталды.
      162. ӘЖГ бөлмесіне арналған үй-жайдың қабырғасы және жеке кабиналар арасындағы арақабырғалықтар жуу және дезинфекциялау құралдарын қолдана отырып, оларды жеңіл тазартуға, жууға болатын материалдардан жасалуы тиіс.
      163. ӘЖГ бөлмесіне арналған үй-жайлардан жұмыс орындарына дейінгі қашықтық 150м аспауы тиіс. ӘЖГ-сын дәретханалармен біріктіруге ол берілмейді.
      164. Әйелдердің жүктілік кезіндегі еңбегі мен демалысын тиімді ұйымдастыру үшін арнайы емдеу-сауықтыру кешендері (бұдан әрі - АК) ұрпақты болу жасындағы жұмыс істейтін әйелдердің саны 500 және одан да астам болатын объектілерде көзделуі тиіс.
      165. Арнайы кешендер оқшауланған үй-жайларға орналастырылады, оларға өндірістік (цех, участок) және қосалқы (демалу бөлмесі, жеке гигиена бөлмесі, дәретхана) мақсаттағы үй-жайлар кіреді.
      166. АК-ді табиғи жарығы мен табиғи ауа алмасуы жоқ ғимараттарға, жертөлелерге және цокольдық үй-жайларға және 2-қабаттан жоғары (лифт болмағанда) орналастыруға жол берілмейді.
      167. Демалу бөлмелерінің алаңы ауысымда жұмыс істейтін бір әйелге 2,0 м² есебімен, бірақ кемінде 18 м² болып айқындалады. 30 м²-ден астам демалу бөлмелері демалу аймағына және гимнастикалық жаттығуға арналған, дәрігерлік бақылауға және оқу сабағына арналған аймаққа бөлінеді.
      168. Жұмыс істейтін жүкті әйелдерді жұмысқа орналастыруға арналған АК үй-жайларының еңбек сипатына қойылатын гигиеналық талаптар еңбектің гигиеналық жіктеуі бойынша оңтайлы жағдайлардың 1-класын қанағаттандыруы тиіс.
      169. Еңбекпен оңалту орталығы (учаске) (бұдан әрі – орталық) жұмыс істейтін адамдардың саны 5000 және одан астам объектілердің құрылымында көзделеді. Еңбекпен оңалту орталығының құрамында емдеу-диагностикалау және техникалық бөлімдері болуы тиіс.
      170. Орталықтың емдеу-диагностикалау бөлімінің үй-жайлары болжанатын өндірістің сипатына сәйкес жабдықталады.
      171. Орталықтың техникалық бөліміне еңбекпен оңалту цехтары (учаскелер), диспетчерлікке, көлік қызметіне, өнімнің сапасын бақылау, конструкторлық-технологиялық және жоспарлы-экономикалық бюро қызметіне арналған үй-жайлар, стандартты емес жабдықтар мен құрал-жабдықтарды дайындауға арналған экспериментальды-жөндеу учаскелер кіреді.

9. Өндірістік объектілердегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

      172. Жұмыс орны еңбек процессінің, технологиялық жабдықтың және жұмыс аймағы өлшемдерінің ерекшеліктеріне байланысты ыңғайлы жұмыс жағдайында жұмысты орындауды қамтамасыз етуі тиіс. Еңбек операциялары қолжетімдік аймақ (қолжетімдік аймақ шекарасы қол созым қашықтығымен айқындалады) шегінде орындалады. Еңбектің жиі пайдаланылатын құралы (1 минутта бір рет және одан астам) жұмыс бетінің жиегінен 300 метрден бұдан әрі – мм) аспайтын қашықта оңтайлы аймақ шегінде болуы тиіс.
      173. Отырып жұмыс істеуге арналған жұмыс орны көтеріліп-айналатын үстелмен (кресломен) және түрегеп жұмыс істеу үшін - тиімді констукцияда аяқ қойғышпен, еңбектің сипатына сәйкес орындықпен-сүйенішпен-демалуға арналған үстелмен жабдықталады.
      174. Жұмыс орнында негізгі және қосалқы жабдықты орналастыру өлшемі бойынша жеткілікті өту жолын және тұрақты немесе уақытша жұмыс орнын (профилактикалық қарау, технологиялық жабдықты жөндеу және дайындау кезеңіне) құруға және жұмыс істеуіне арналған еркін алаңды, сондай-ақ қызмет көрсету аймағында жұмыскерлердің еркін қозғалысын қамтамасыз етуі тиіс.
      175. Жабдықты жөндеумен (бөлшектеу), қызмет көрсетумен және жөндеумен байланысты еңбек операцияларын орындау кезінде жұмыскерлердің жұмыс істеу жағдайы мен сипатына байланысты жұмыс аймақтарының мынадай ең аз өлшемі метрмен қабылдануы тиіс (жабдықтан жұмыс аймағының шекарасына дейін):
      1) түрегеп 15^о-0,7 (0,6) м-ге дейін иілумен;
      2) түрегеп 30^о-0,8 (0,6) м-ге дейін иілумен;
      3) түрегеп 60^о-0,9 (0,6) м-ге дейін иілумен;
      4) түрегеп 90^о-1,2 (0,9) м-ге дейін иілумен;
      5) отырып карточкада – 1,1 (0,8) м;
      6) өту жолдары – 0,7 м.
      Жұмыс істейтін адамдардың қолы немесе денесінің бір бөлігі жабдықтың габариті өлшемі шегінде болса (шығып тұратын элементтерінің үстінде) жұмыс аймағының өлшемін жақшада келтірілген мәнге дейін азайтуға жол беріледі.
      176. Объектідегі еңбек процессін ұйымдастыру мыналарды көздейді:
      1) көп еңбекті қажет ететін технологиялық операцияларды механизациялау және автоматтандыру, қызмет түрлерін ауыстыруды пайдалану, өндірістік операцияларды кезектестіру, еңбек пен демалудың тиімді режимін енгізу, кәсіби даярлық деңгейін арттыру;
      2) қарапайым еңбек әрекеттерін қайталау санын шектеу, жұмыс ауысымы ішінде адамның динамикалық еңбек қабілеттілігіне сәйкес конвейердің қозғалысы қарқынын өзгерту, егер, конвейердің қозғалыс қарқыны тұрақты болып табылмаған жағдайда, технологиялық процесстің барысын үздіксіз бақылау ұзақтығын шектеу жүргізілуі тиіс.
      177. Екі ауысымдық және үш ауысымдық еңбек режимі кезінде жұмыс ауысымының аяқталуы 24 сағаттан (бұдан әрі – сағ.) кешіктірілмеуі тиіс. Ауысымдар арасындағы күнделікті демалыстың ұзақтығы жұмыс ұзақтығынан екі есе көп болуы тиіс. Аз демалыс (бірақ кемінде 8 сағ.) төтенше жағдайлар (авариялық жұмыс) кезінде қолжетімді.
      178. Ұйықтау құқығымен ұзартылған ауысым режимі бойынша жұмыс істейтін адамдар үшін қолжуғышы, электрлі немесе газ плитасы бар ыстық тамақ ішуге және ұйықтауға арналған бөлмемен жабдықталады.

«Өндірістік объектілерге қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
1-қосымша

Иондаушы сәулеленудің сыртқы шоғынан қорғанышты жобалау кезінде пайдаланылатын дозаның қуаты

Сәулеленуге ұшырайтын адамдарды санаты

Үй-жайлар мен аумақтың қолданылу мақсаты

Сәулелену ұзақтығы сағат-жыл

Эквивалентті дозаның жобалық қуаты, сағатына микроЗиверт (мкЗв/сағ)

А санаты

Б санаты

Тұрғындар

Сәулелену көзімен (радиометриялық, қаптау, жуу) жұмыс істеу кезінде персоналдың тұрақты болатын үй-жайы.

Персоналдың уақытша болатын үй-жайы

Б тобының персоналы болатын санитариялық қорғаныш аймағының аумағы мен объекті үй-жайы

Кез келген басқа үй-жайлар мен аумақтар

1700

850

2000

8800

6,0

12,0

1,2

0,06

Ескертпе: кестеде объектілердегі сәулеленудің техникалық көздеріндегі доза қуатының мәндері келтірілген. Эквивалентті дозаның өлшенетін мәндерінен тиімді мәндерге ауыстырылуы әдістемелік нұсқауларға сәйкес жүзеге асырылады.

«Өндірістік объектілерге қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
2-қосымша

Сыртқы ауаның ең аз шығыны

Табиғи желдетілетін үй-жай	Табиғи желдетуі жоқ
	Шығыны			Желдету жүйелері
1 адамға шаққанда сағатына текше метр шығын (бұдан әрі - м³/с)	1 адамға м³/с	жалпы саны	Жалпы ауа алмасымының проценті (бұдан әрі -%), аспайды
30 (1 адамға шаққанда үй-жайдың өлемі 20 текше метр (бұдан әрі - м³) кем кезінде) 20 (1 адамға шаққанда үй-жайдың көлемі 20 м³ кезінде)	60 60 90 120	1 - - -	- 20 15 10	Ауа алмасудың сағатына 10 және одан аз еселігінде рециркуляциясыз немесе рециркуляциямен. Жалпы ауа алмасудың сағатына 10-нан аз еселігінде рециркуляциямен.

Ескертпе: «табиғи желдетуі жоқ» үй-жай деп ашылатын терезелері мен сыртқы қабырғасында ойықтары жоқ үй-жайды немесе терезелерінің жалпы көлемі 20% кем ашылатын терезелері мен ойықтары бар, сондай-ақ ғимараттың биіктігінен 5 есе асатын қашықтықта орналасқан ашылатын терезелері бар үй-жайлар аймағын түсіну қажет.

«Өндірістік объектілерге қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
3-қосымша

Нақты көру жұмыстары кезіндегі жарықтың деңгейі

1-кесте

Ажырату объектісінің өлшемі, бұрыш.мин.	Жұмыс ауысымы уақытына процентпен шаққандағы нақты көру жұмысының уақыты	Жарықтану, люкс (бұдан әрі – люкс)	Жұмыс бетінің жарықтығы, кд/м²
1,5-тен кем	60-тан астам 60-тан 30-ға дейін 30-дан кем	4000 3000 2000	300-ден 500-ге дейін
1,5-тан 3,0-қа дейін	60-тан астам 60-тан 30-ға дейін 30-дан кем	2000 1500 1000	150-ден 300-ге дейін
3,5-тан 5,0-қа дейін	60-тан астам 60-тан 30-ға дейін 30-дан кем	1000 750 500	750-ден 150-ге дейін

Визуалды бақылау экрандары бар жұмыс орындарының жарықтандырылуы

2-кесте

Экран типі	Жарықтану, лк
	Жұмыс үстелінде	Экранның бейнелеу коэффициентінде экран бетінің
	Жұмыс үстелінде	0,2- 0,4	0,4- 0,6	0,6-0,8
Телевизиялық: 0,5-тан 150 кд/м² дейінгі аралықты қоса алғанда 150-ден 500 кд/м² дейінгі аралықтағы белгінің айқындылығы	200 400	200-300 200-500	100-200 200-300	75-100 150-200
Кері қарама-қарсылы дисплейлі құрылғылар: 0,5-тан 150 кд/м² дейінгі аралықты қоса алғанда 150-ден 500 кд/м² дейінгі аралықтағы белгінің айқындылығы	300 400	200-400 200-400	100-200 100-200	75-150 75-150
Тура қарама-қарсылы дисплейлі құрылғылар	300	100-150	50-75	50

«Өндірістік объектілерге қойылатын
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар» санитариялық ережесіне
4-қосымша

Фельдшерлік денсаулық сақтау пунктінің үй-жайлар құрамы мен алаңы

1-кесте

Үй-жайлар	Алаңы, шаршы метр (бұдан әрі м²)
Вестибюль-күту бөлмесі және тіркеу орны	18
Таңу бөлмесі (таза және іріңді)	36 (2 үй-жай)
Науқастарды қабылдау бөлмесі	12
Тіс дәрігерінің кабинеті	12
Кезекші медицина персоналының кабинеті	9
Қойма	6
Науқастардың уақытша болатын бөлмесі	9
Тамбурында қолжуғышы бар ерлер дәретханасы	1 унитазға
Тамбурында қолжуғышы бар әйелдер дәретханасы	1 унитазға

Жалпы зауыт дәрігерлік денсаулық сақтау пункттерінің үй-жайлар құрамы мен алаңы

2-кесте

Үй-жайлар	Жалпы зауыт денсаулық сақтау пункттерінің санаты кезіндегі үй-жайлардың алаңы, м²
Үй-жайлар	I	II	III
Вестибюль-күту бөлмесі және тіркеу орны	24	18	18
Таңу бөлмесі (таза және іріңді)	36	36	36
Науқастарды қабылдау кабинеті	48 (4 үй-жай)	36 (3 үй-жай)	24 (2 үй-жай)
Тіс дәрігерінің кабинеті	24 (2 үй-жай)	12	12
Физиотерапия бөлмесі	24	18	12
Медициналық ем-шара бөлмесі	18	12	12
Науқастардың уақытша болатын бөлмесі	12	9	9
Денсаулық сақтау пункті меңгерушісінің кабинеті	9	9	9
Автоклав және таңу материалдарын сақтауға арналған үй-жай	9	9	9
Кезекші медицина персоналының бөлмесі	12	9	9
Қойма	6	6	6
Себезгі	2 себезгі торына	1 себезгі торына	1 себезгі торына
Тамбурында қолжуғышы бар ерлер дәретханасы	1 унитазға
Тамбурында қолжуғышы бар әйелдер дәретханасы	1 унитазға
Ескертпе: ыстық цехтары немесе «3а» өндірістік процестер тобы бар кәсіпорындардың жалпы зауыт денсаулық сақтау пункттерінде себезгі бөлмесінің орнына себезгісі бар ваннаны көздеу керек.

Тұрмыстық үй-жайлардың нормасы

3-кесте

Өндіріс-тік процес-тер тобы	Процестердің санитариялық сипаттамасы	Адамдардың есептік саны		Киім ілетін орынның типі, бір адамға бөлімше саны	Киімді арнайы өңдеу
Өндіріс-тік процес-тер тобы	Процестердің санитариялық сипаттамасы	1 себезгі торына	1 кранға	Киім ілетін орынның типі, бір адамға бөлімше саны	Киімді арнайы өңдеу
1. 1-а 1-б 1-в	Қауіптілігі 3 және кластағы заттармен дененің әне арнайы киімнің ластануын тудыратын процестер: тек қолдар; арнайы жуу заттарын қолданбай кететін дене және арнайы киімдер; жуу заттарын қолданумен кететін денелер мен арнайы киімдер;	25 15 5	7 10 20	жалпы, бір бөлімше жалпы, бір бөлімше бөлек, бір бөлімшеден	Арнайы киімді химиялық тазарту
2 2-а 2-б 2-в 2-г	Нағыз жылу артқан кезде немесе қолайсыз ауа-райы жағдайларында орын латын процестер: конвекциялық жылуартқан кезде сәулелі жылу артқан кезде киім мен аяқ киімнің ылғалдануын тудыратын ылғалдың әсеріне байланысты ауа температурасы +100С және одан төмен болғанда, ашық ауадағы жұмыстарда	7 3 5 5	20 20 20 20	жалпы, екі бөлімше жалпы, екі бөлімше екі бөлек бөлімше екі бөлек бөлімше	Салқындататын бөлме, жартылай душтар Арнайы киім мен аяқ киімді кептіру жылыту бөлмесі, Арнайы киім мен аяқ киімді кептіру
3 3-а 3-б	Қауіптілігі 1 және класты заттармен дененің және арнайы киімнің, сондай-ақ тұрақты иісі бар заттармен ластануын тудыратын процесстер әдетте тек қолдардың ластануын тудыратын дене мен арнайы киімнің ластануын тудыратын	7 3	10 10	жалпы, бір бөлімше екі бөлек бөлімше	Химиялық тазарту, арнайы киімді сақтау орнын жасанды желдету, иіссіздендіру
4	Өнім сапасына, арнайы киімді сақтауды ұйымдастыруға және жұмыс алдында арнайы киім мен денені өңдеуге қойылатын ерекше санитариялық-эпиде иологиялық немесе технологиялық талаптары бар өндірістік процесстер				Қолданыстағы нормативтік құқықтық актілерге сәйкес

      Ескертпе:
      өндірістік процесстердің әртүрлі топтарының белгілері үйлескен жағдайда киім ілетін орынның, себезгі бөлмесінің және қолжуғыштардың типі неғұрлым жоғары талаптары бар топ бойынша, ал арнайы тұрмыстық және құрылғы - жиынтық талаптар бойынша көзделуі тиіс;
      1-а тобы процестері кезінде себезгі бөлмелерін тиісті негіздеу кезінде көздемеуге жол беріледі;
      арнайы киім мен аяқ киімнің шаң болуын тудыратын кез келген процестерде олардың жоятын үй-жайлар мен құрылғылар көзделуі тиіс;
      блок-контейнерлерден тұратын мобильді ғимараттарда себезгі торларының есептік санын 60%-ға дейін азайтуға жол беріледі;
      жұқтырылған және радиоактивті материалдармен, сондай-ақ қауіпті аттармен жұмыс істеген кезде тері арқылы түскенде санитариялық-тұрмыстық үй-жайлар қолданыстағы НҚА сәйкес жобалануы тиіс.

      Сноска. Отменен приказом Министра здравоохранения РК от 18.05.2012 № 362.
      Примечание РЦПИ!
      Порядок введения в действие приказа см. п. 5.

В соответствии с подпунктом 5) статьи 7, подпунктами 1), 3)статьи 145 Кодекса Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года "О здоровье народа и системе здравоохранения", ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемые санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к производственным объектам".

2. Комитету государственного санитарно-эпидемиологического надзора Министерства здравоохранения Республики Казахстан (Оспанов К.С.) обеспечить государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

3. Юридическому департаменту Министерства здравоохранения Республики Казахстан обеспечить официальное опубликование настоящего приказа после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на вице-министра здравоохранения Байжунусова Э.А.

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр

С. Каирбекова

Утверждены
приказом Министра здравоохранения
Республики Казахстан
22 апреля 2011 года № 209

Санитарные правила
"Санитарно-эпидемиологические требования
к производственным объектам"
1. Общие положения

1. Санитарные правила "Санитарно-эпидемиологические требования к производственным объектам" (далее - санитарные правила) устанавливают требования к проектированию, строительству, реконструкции, содержанию и эксплуатации производственных объектов.

2. Санитарные правила не распространяются на проектирование подземных сооружений и горных выработок, а также временных производственных зданий и сооружений, возводимых на период строительства.

3. В настоящих санитарных правилах использованы следующие термины и определения:

1) воздушное душирование - местная вентиляция, предназначенная для предотвращения поступления в помещение холодного воздуха, газа, пара, пыли;

2) аэрация - искусственное насыщение различных сред воздухом для быстрого окисления содержащихся в них органических веществ;

3) класс опасности объекта - категория объекта, устанавливаемая в зависимости от мощности, условий эксплуатации, характера и количества выделяемого в окружающую среду загрязняющих веществ, создаваемого шума, вибрации, неионизирующего излучения, оказывающих неблагоприятное влияние на окружающую среду и здоровье человека.

Класс опасности объекта определяется в соответствии с пунктом 23 санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования по установлению санитарно-защитной зоны производственных объектов", утвержденных приказом и.о. Министра здравоохранения Республики Казахстан от 6 октября 2010 года № 795, зарегистрированных в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6606;

4) производственный объект - объект хозяйственной деятельности, связанный с производством продукции, выполнением работ и оказания услуг, которые осуществляются с использованием процессов, оборудования и технологии, являющихся источниками воздействия на среду обитания и здоровье человека;

5) здания производственные - здания для размещения промышленных и сельскохозяйственных производств;

6) рекреационная территория - специально выделяемая территория в пригородной местности или в городе, предназначенная для организации мест отдыха населения и включающая в себя парки, сады, городские леса, лесопарки, пляжи, иные объекты, используемые для массового отдыха, туризма и спорта;

7) рециркуляция - многократное, полное или частичное возвращение потока газов, жидких и твердых веществ в технологический процесс с целью регулирования температуры и концентрации компонентов в смесях;

8) помещение - часть объема здания или сооружения, имеющая определенное назначение и ограниченная со всех сторон строительными конструкциями;

9) шлам - извлеченный из сточных вод в процессе их очистки илистый осадок, содержащий минеральные частицы и органический материал до 60-70 процентов;

10) шламоотвал - место сбора, хранения шлама.

2. Санитарно-эпидемиологические требования к проектированию, строительству и реконструкции производственных объектов

4. Производственные объекты (далее - объекты) проектируются в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан" от 16 июля 2001 года.

5. Проекты строительства и реконструкции объектов должны предусматривать:

1) применение в производствах безвредных или менее вредных веществ;

2) использование технологий и оборудования, устраняющих или максимально снижающих интенсивность воздействия вредных производственных факторов, а также объемы вредных выбросов, сбросов и отходов;

3) комплекс мероприятий, обеспечивающих требования санитарных правил, гигиенических нормативов к производственной среде.

6. Площадки для строительства новых и расширения существующих объектов выбираются с учетом аэроклиматической характеристики, рельефа местности, рассеивания приземных концентраций загрязняющих веществ, не превышающих предельно-допустимых концентраций в атмосферном воздухе в жилой, рекреационной, курортной зоне, зоне отдыха населения.

7. Не допускается размещать новые объекты на рекреационных территориях, в зонах санитарной охраны источников водоснабжения, водоохранных и прибрежных зонах водоемов, охранных зонах курортов.

8. Отдельные здания и сооружения размещаются на площадке объекта так, чтобы в местах организованного и неорганизованного забора воздуха системами вентиляции и кондиционирования содержание вредных веществ в наружном воздухе не превышало 30 процентов (далее - %) предельно-допустимой концентрации для рабочей зоны производственных помещений.

9. На территории объекта выделяются функциональные зоны:

1) производственная;

2) административно-хозяйственная;

3) транспортно-складская;

4) вспомогательных объектов.

На объектах, использующих вредные вещества, административно-хозяйственная и вспомогательная зоны отделяются от производственной и транспортно-складской разрывами шириной не менее ширины циркуляционных зон, возникающих от сопредельных производственных зданий.

10. Длинные оси зданий и открытых площадок для технологического оборудования при использовании вредных веществ, должны быть параллельными преобладающему направлению ветра.

11. Свободные от застройки и дорог территории объектов благоустраиваются и озеленяются.

12. На территории объекта не допускается строительство жилых зданий или жилых помещений для проживания персонала организации.

3. Санитарно-эпидемиологические требования к
производственным объектам

13. На производственных объектах удельная площадь, приходящаяся на 1 работающего, должна составлять не менее 4,5 квадратных метров (далее - м²), высота помещений - не менее 3,25 метров (далее - м).

14. Площадь каждого постоянного и непостоянного рабочего места должна составлять не менее 2,2 м² (за исключением кабин и объектов, величина свободной площади которых оговаривается специальными требованиями). В норматив не входят площади, занимаемые оборудованием, зонами обслуживания, проходами, проездами, местами промежуточного складирования и резервными площадями для последующего расширения производств.

15. Объем помещений определяется путем расчета, исходя из необходимости обеспечения требований нормативов по микроклимату, но не менее 15 кубических метров (далее - м³).

16. Взаимное расположение отдельных помещений внутри зданий распределяется в соответствии с технологическим потоком, исключающее возвратное или перекрестное движение сырья, промежуточных и готовых продуктов и изделий, если это не противоречит организации технологического процесса.

17. Пристройки к наружным стенам производственных зданий допускаются при условии, если это не нарушает естественный воздухообмен и освещение.

18. Для размещения объектов, характеризующихся наличием горячих технологических процессов без выделения вредных веществ в виде паров, газов и пыли, должны предусматриваться одноэтажные здания или верхние этажи многоэтажных зданий с конструктивными элементами стен и кровли, обеспечивающими естественный управляемый воздухообмен (аэрацию).

19. При наличии выделения вредных веществ предусматривается механическая приточная и вытяжная системы вентиляции, а также местная вентиляция с учетом технологических процессов.

20. На производственных объектах, с предполагаемым выделением в закрытых помещениях вредных веществ 1-2 классов опасности, предусматривается размещение технологического оборудования в изолированных помещениях или зонах с управлением этим оборудованием из пультовых или операторских зон.

21. При размещении в одном здании нескольких производств, где ведутся работы с вредными веществами 1-2 классов опасности, обеспечивается изоляция каждого с использованием строительных решений, препятствующих образованию многокомпонентных смесей токсичных веществ и их распространения по соседним производственным помещениям.

22. Строительство зданий без окон и световых фонарей, размещение производственных помещений с постоянными рабочими местами в подвальных и цокольных этажах с недостаточным естественным освещением допускается в соответствии с технологическими требованиями к производственному объекту. При этом должно предусматриваться:

1) искусственное освещение;

2) устройство для ультрафиолетового облучения;

3) устройство комнат для кратковременного отдыха работающих на расстоянии не более 100 м от рабочих мест с естественным освещением (коэффициентом естественного освещения не менее 0,5 %);

4) обеспечение постоянно действующей принудительной вентиляции в соответствии с требованиями настоящих санитарных правил.

23. При размещении технологического и энергетического оборудования на открытых площадках должны предусматриваться помещения для размещения пультов управления оборудованием и отдыха работающих.

24. В помещениях, где возможно выделение пыли, не должны использоваться конструктивные элементы и отделочные материалы, способствующие ее накоплению и затрудняющие уборку.

25. В производственных зданиях отводятся площади под приточные вентиляционные камеры. Вход в приточные камеры должен быть из помещения, коридора, тамбура или снаружи, где не содержатся в воздухе вредные вещества.

Забор наружного воздуха в камеру приточной вентиляции производится на высоте не ниже 2-х м от земли.

26. Прокладка трубопроводов для транспортировки вредных жидкостей и газов, а также транзитных паропроводов в помещениях пультов управления, санитарно-бытовых установок и пешеходных туннелях не допускается.

27. Наружные ограждения отапливаемых производственных помещений должны исключать возможность образования конденсата на внутренней поверхности стен и потолков. Отступление от этого требования допускается для помещений с влажным режимом.

28. Для отделки стен, потолков и других поверхностей, в том числе внутренних строительных конструкций в помещениях, где размещены участки с применением вредных и агрессивных веществ, должны предусматриваться материалы, предотвращающие сорбцию и допускающие систематическую очистку, влажную и вакуумную уборку, а при необходимости обезвреживание.

29. В зданиях и сооружениях, оборудованных открывающимися окнами или световыми фонарями, должны предусматриваться управляемые с пола или рабочих площадок механизмы для регуляции величины открытых проемов, а так же площадки и механизмы для очистки окон, фонарей и осветительной арматуры, обеспечивающие удобное и безопасное выполнение подобных работ.

30. Цветовое оформление помещений и оборудования выполняется с учетом наименьшего коэффициента отражения (не более 0,4).

31. В новых и реконструируемых зданиях и сооружениях предусматриваются мероприятия, направленные на уменьшение поступления избыточного тепла и холода в рабочую зону через наружные ограждения, а также от технологических источников.

32. Материал, для покрытия пола в отапливаемых помещениях на постоянных рабочих местах при работе в положении стоя, должен иметь коэффициент теплоусвоения не более 6 килокалорий на квадратный метр, умноженный на час и умноженный на градус (ккал/м²·ч·град) или покрыт деревянными щитами или теплоизолирующими ковриками.

33. В местах возможного воздействия агрессивных жидкостей (кислот, щелочей) и таких вредных веществ, как ртуть, растворители, биологически активные вещества, должно предусматриваться покрытие пола материалом, устойчивым к действию указанных веществ, не допускающим их сорбцию и поддающимся очистке и обезвреживанию. Для отвода указанных веществ должны предусматриваться стоки к водоотведению.

34. Производственные помещения для работы с источником электромагнитных полей (далее - ЭМП) радиочастотного диапазона допускается размещать как в общих помещениях, включая размещение в поточных линиях, так и в отдельных. Размещение источников ЭМП в общих помещениях предусматривается, если уровни ЭМП на рабочих местах персонала, не связанного с работой на установках и их обслуживанием, не превышают предельно допустимых значений. В случае невозможности обеспечения указанного условия, установки ЭМП размещаются в отдельных помещениях.

35. При размещении в одном помещении нескольких установок их расположение должно исключать возможность превышения предельно допустимых уровней облучения на рабочих местах персонала за счет суммирования энергии излучения.

36. В экранированных помещениях, предназначенных для работы с источниками ЭМП, рабочие площади и объемы устанавливаются, исходя из габаритов обрабатываемых изделий, с учетом требования безопасности при работе с высоким напряжением.

37. Стены пол и потолок экранированных помещений покрываются поглощающими материалами, обеспечивающими снижение излучений до предельно допустимых уровней. В случае направленного излучения допускается применение поглощающих покрытий только соответствующих участков стен. В экранированных помещениях должны предусматриваться меры по компенсации недостатка естественного света, ультрафиолета, изменению газового и ионного состава воздуха.

38. В случае возможного прохождения электромагнитной энергии через строительные конструкции в соседние помещения, разрабатываются мероприятия, исключающие превышение предельно допустимых уровней.

39. В помещениях для установки лазеров должны соблюдаться требования по устройству и эксплуатации лазеров.

40. В новых и реконструируемых объектах, где располагаются источники шума, должны предусматриваться архитектурно-строительные мероприятия, направленные на снижение шума внутри помещений, на рабочих местах, а также на территории, окружающей жилые постройки.

41. В случае невозможности доведения параметров шума до действующих гигиенических нормативов необходимо:

1) для стационарного оборудования предусматривать создание звукоизолированных кабин, дистанционное управление процессом;

2) для ручного инструмента предусматривать размещение рабочих мест, исключающее воздействие шума на других рабочих.

42. Вблизи от рабочих мест, связанных с воздействием на работающих шума, вибрации, ультра- и инфразвука, должны предусматриваться помещения для периодического отдыха и проведения профилактических процедур.

43. В помещениях для плазменной технологии:

1) предусматривается наличие площади, незанятой оборудованием, из расчета не менее 10 м² на одного работающего и высоту помещения от нижней точки пола не менее 3,5 м;

2) стены и потолки покрываются звукопоглощающей облицовкой с защитным покрытием из негорючего перфорированного материала, поглощающего ультрафиолетовые излучения. Высота облицовки, при отсутствии звукопоглощающей защиты на самом оборудовании, должна быть не менее 2,7 м.

44. Цветовая отделка помещений должна соответствовать действующим нормативным документам по проектированию и устройству интерьера производственных зданий промышленных организаций.

45. У входов в производственные здания и сооружения необходимо предусматривать металлические решетки и другие приспособления для очистки обуви.

4. Санитарно-эпидемиологические требования к технологическим
процессам и оборудованию производственных объектов

46. При разработке и эксплуатации технологических процессов и производственного оборудования предусматривается:

1) внедрение безотходной или малоотходной технологии;

2) замена технологических процессов и операций, связанных с возникновением опасных и вредных производственных факторов, на процессы и операции, где указанные факторы отсутствуют или имеют меньшую интенсивность;

3) замена более вредных веществ на менее вредные вещества;

4) ограничение содержания примесей вредных веществ в исходных и конечных продуктах, выпуск конечных продуктов в не пылящих формах;

5) применение технологии производства, исключающие контакт работающих лиц с вредными производственными факторами;

6) применение в конструкции оборудования решений и средств защиты, предотвращающих поступление (распространение) опасных и вредных производственных факторов в рабочую зону;

7) соблюдение требований эргономики и технической эстетики к производственному оборудованию и эргономических требований к организации рабочих мест и трудового процесса;

8) установка систем автоматического контроля, сигнализации и управления технологическим процессом на случай загрязнения воздуха рабочей зоны веществами с остронаправленным действием;

9) механизацию и автоматизацию погрузочно-разгрузочных работ;

10) своевременное удаление, обезвреживание технологических и вентиляционных выбросов, утилизацию и захоронение отходов производства;

11) коллективные и индивидуальные средства защиты от вредных веществ и факторов;

12) контроль уровней опасных и вредных производственных факторов на рабочих местах;

13) включение требований безопасности в нормативно-техническую документацию.

47. При разработке технологических процессов и оборудования используются химические вещества, разрешенные к применению в Республике Казахстан. Производственное оборудование, являющееся источником выделения влаги, герметизируется и снабжается автоматическими устройствами для слива.

48. Для оборудования, являющегося источником инфра- и ультразвука, шума, общей или локальной вибрации, ионизирующих и не ионизирующих излучений, должно предусматриваться соблюдение требований действующих нормативных правовых актов.

49. На технологические процессы представляются расчеты длительности всех периодов эксплуатации производства: пусконаладочного (ввод после планового ремонта), стабильной эксплуатации (по годам эксплуатации).

50. Допустимые уровни шума на рабочих местах в производственных помещениях и на территории объекта должны соответствовать гигиеническим нормативам.

51. В новых и реконструируемых производственных объектах должны предусматриваться мероприятия, выполнение которых обеспечат на территории жилой застройки уровни шума, не превышающие гигиенические нормативы.

52. Допустимые уровни транспортно-технологической и технологической вибрации рабочих мест должны соответствовать гигиеническим нормативам.

53. Уровни инфразвука на рабочих местах следует принимать согласно гигиеническим нормативам инфразвука на рабочих местах.

54. Нормируемыми параметрами ионизирующего излучения являются основные дозовые пределы, приведенные в приложении 1 к настоящим санитарным правилам. К ним относятся:

1) предельно допустимые эквивалентные и эффективные дозы для лиц, которые постоянно или временно работают непосредственно с источниками ионизирующего излучения (категория А);

2) предельно эквивалентные и эффективные дозы для лиц, неработающих с источниками ионизирующих излучений, но по условиям расположения рабочих мест или проживания, подвергающихся воздействию ионизирующего излучения, обусловленного деятельностью объектов (категория Б).

Дозовые пределы должны соответствовать действующим нормам радиационной безопасности при работах с радиоактивными веществами и другими источниками ионизирующих излучений.

55. Допустимые уровни ультрафиолетового облучения (далее - УФ) от производственных источников на рабочих местах должны приниматься с учетом спектрального состава излучения для областей: длинноволновой УФ-А - 400-315 нм, средневолновой УФ-В - 315-280 нм, коротковолновой УФ-С - 280-200 нм. Гигиенические нормативы интенсивности излучения установлены с учетом продолжительности воздействия на работающих, обязательного ношения специальной одежды, защищающей от излучения, головных уборов и использования средств защиты глаз.

56. Нормативы, указанные выше, распространяются на излучение, создаваемое источниками, имеющими температуру выше 2000 градусов Цельсия (далее - ⁰С) (электрические дуги, плазма, расплавленный металл, кварцевое стекло), люминесцентными источниками, используемыми в полиграфии, химическом и деревообрабатывающем производствах, сельском хозяйстве, при кино- и телесъемках, дефектоскопии, организациях здравоохранении и других отраслях производства.

Нормативы не распространяются на УФ, генерируемое лазерами, используемое для обеззараживания сред при отсутствии обслуживающего персонала, а также применяемое в лечебных и профилактических целях.

57. Допустимая интенсивность УФ работающих при наличии незащищенных участков поверхности кожи не более 0,2 м² (лицо, шея, кисти рук), общей продолжительности воздействия излучения 50 % рабочей смены и длительности однократного облучения свыше 5 минут и более не должна превышать: 10,0 Ватт на квадратный метр (далее - Вт/м²) для области УФ-А; 0,01 Вт/м² для области УФ-В.

58. Допустимая интенсивность облучения работников, при защите всей поверхности кожи, не должна превышать в области УФ-В: УФ-С 1 Вт/м² при продолжительности воздействия в течение рабочей смены.

59. Для правильного расчета оптимальных и допустимых параметров микроклимата в закрытых производственных помещениях необходимо исходить как из показателей, характеризующих метеорологические условия (температура воздуха, относительная влажность, скорость движения воздуха, интенсивность теплового излучения), так и из данных об энергетических затратах.

5. Санитарно-эпидемиологические требования к отоплению,
вентиляции и кондиционированию воздуха
производственных объектов

60. Системы отопления, вентиляции и кондиционирования воздуха в производственных зданиях, помещениях и сооружениях, включая помещения пультов управления, кабин крановщиков и другие изолированные помещения, оборудуются с учетом необходимости обеспечения в рабочей зоне постоянных и непостоянных рабочих мест во время трудовой деятельности нормативных параметров воздушной среды по показателям температуры, влажности, скорости движения воздуха, содержания вредных веществ, ионизации в соответствии с гигиеническими нормативами.

61. Производственные и вспомогательные помещения оборудуются естественной, механической общеобменной приточно-вытяжной вентиляцией. Вновь оборудованные, реконструированные, капитально отремонтированные вентиляционные установки должны подвергаться приемочным инструментальным испытаниям с определением их эффективности.

62. Механическая вентиляция предусматривается для помещений и отдельных участков, в которых нормируемые микроклиматические параметры и содержание вредных веществ в воздухе рабочей зоны не обеспечиваются естественной вентиляцией, а также для помещений и зон без естественного проветривания. Допускается использование совмещенной вентиляции - механической с частичным использованием притока или удаления воздуха.

63. Расход воздуха определяется расчетами с учетом неравномерности распределения вредных веществ, теплоты и влаги в объеме помещения.

64. При одновременном выделении в воздух рабочей зоны нескольких вредных веществ расход воздуха при расчете общей обменной вентиляции должен определяться по тому вредному веществу, для которого требуется подача наибольшего расхода воздуха.

65. При наличии данных об однонаправленном действии на организм ряда веществ расчет общеобменной вентиляции производится путем суммирования расходов воздуха необходимых для разбавления каждого вещества в отдельности до его предельно допустимой концентрации с учетом уровня загрязнения воздуха.

66. Естественная или механическая вентиляция на производственных объектах должна обеспечивать подачу наружного воздуха на одного работающего в соответствии с приложением 2 к настоящим санитарным правилам.

67. Концентрации вредных веществ в воздухе, поступающем внутрь зданий и сооружений через приемные отверстия систем вентиляции и кондиционирования воздуха и через проемы для естественной приточной вентиляции, не должны превышать 30 % предельно-допустимых уровней для воздуха рабочей зоны.

68. При объединении в одном здании производств или смежных помещений с выделением вредных веществ различных классов опасности для помещений с содержанием наиболее токсичных вредных веществ должно предусматриваться преобладание вытяжки над организованным притоком.

69. В многоэтажных производственных зданиях монтажные проемы перекрытия площадок должны снабжаться изолирующими укрытиями, а воздухообмен рассчитываться раздельно для каждого этажа.

70. Неорганизованный приток наружного воздуха для возмещения вытяжки в холодный период года (отрицательный дисбаланс вентиляции) допускается в объеме не более однократного воздухообмена в 1 ч в помещениях высотой 6 м и менее, а в помещениях высотой более 6 м - 6 кубических метров в час (далее - м³/ч) на 1 м² площади пола.

71. Неорганизованное поступление воздуха из смежных помещений допускается, если в них отсутствуют неприятно пахнущие вещества и содержание вредных веществ не превышает 30 % предельно допустимых концентраций в воздухе рабочей зоны.

72. Температура и скорость выпуска воздуха из распылителей систем вентиляции, кондиционирования воздуха и воздушного отопления определяется с расчетом так, чтобы в рабочей зоне были обеспечены метеорологические условия в соответствии с требованиями настоящих санитарных правил.

73. Подача приточного воздуха предусматривается так, чтобы в чистые или менее загрязненные зоны помещения воздух не проходил через зоны более загрязненные.

74. Источники выделения вредных веществ (газы, пыль, теплота) должны оборудоваться устройствами местной вытяжной вентиляции с местными отсосами, встроенными в технологическое оборудование либо максимально приближенными к источнику.

75. Количество вредных веществ, теплоты и влаги, выделяющихся в помещении или удаляемых местными отсосами, принимаются по данным технологии производства. При отсутствии необходимых данных используются результаты натурных исследований на аналогичных объектах или данных, полученных путем расчетов.

76. Местные отсосы, удаляющие вредные вещества 1 и 2 классов опасности от технологического оборудования, блокируются с этим оборудованием таким образом, чтобы оно не могло работать при бездействии местной вытяжной вентиляции.

77. Если остановка производственного процесса при выключении вытяжной вентиляции невозможна или при остановке оборудования (процесса) продолжается выделение вредных веществ в воздух помещений в концентрациях, превышающих предельно-допустимую концентрацию для воздуха рабочей зоны, должно предусматриваться устройство местных отсосов с резервными вентиляторами с автоматическим переключением режима работы.

78. Рециркуляцию воздуха для вентиляции, воздушного отопления и кондиционирования воздуха не допускается предусматривать в помещениях, воздух которых содержит болезнетворные бактерии, вирусы или грибки, а также резко выраженные неприятные запахи или вредные вещества 1 и 2 классов опасности.

79. Рециркуляция воздуха допускается в помещениях, с выделением не более одного вредного вещества 3 и 4 класса опасности.

80. Рециркуляцию при воздушном отоплении, не совмещенном с вентиляцией, допускается предусматривать, если отсутствуют выделения вредных веществ, возгоняющихся при соприкосновении с нагретыми поверхностями технологического оборудования и воздухонагревателями воздушного отопления.

81. Установки отопления, вентиляции и кондиционирования воздуха не должны создавать на постоянных рабочих местах и в обслуживаемой зоне вспомогательных зданий шум и вибрацию, превышающих допустимые уровни.

82. Производственные и вспомогательные помещения оборудуются системой отопления.

Допускается использование автономных источников теплоснабжения (котельных) при наличии санитарно-эпидемиологического заключения государственного органа санитарно-эпидемиологической службы на их строительство и эксплуатацию.

Отопление местными отопительными приборами допускается одного или нескольких помещений площадью не более 5 % от общей площади отапливаемых помещений здания, для которых требования по отоплению отличаются от требований к основным помещениям.

Для отопления зданий и сооружений должны предусматриваться системы, приборы и теплоносители, не создающие вредных факторов и неприятных запахов.

83. Нагревательные приборы в производственных помещениях с пылевыделениями должны быть с гладкими поверхностями, допускающими легкую очистку. Применение лучистого отопления с инфракрасными газовыми излучениями допускается предусматривать только с удалением продуктов сгорания непосредственно от газовых горелок наружу.

84. В системах водяного отопления со встроенными в строительные конструкции нагревательными элементами и стояками средняя температура на обогреваемой поверхности не должна превышать: для пола с постоянными рабочими местами плюс 26⁰С; для пола с временным пребыванием людей плюс 3⁰С; для потолков: при высоте помещения от 2,5 до 2,8 м плюс 28⁰С; от 2,8 до 3,0 м плюс 30⁰С; от 3,0 до 3,5 м плюс 33⁰С; от 3,5 до 4,0 м плюс 36⁰С; от 4,0 до 6,0 м плюс 38⁰С.

85. В системах отопления с низкотемпературными источниками тепла радиационное напряжение, на рабочих местах при высоте 1,5 - 2,0 м от пола не должно превышать 35 Ватт на квадратный метр (Вт/м²) или 27 килокалорий/час (ккал/м²ч).

86. Тепловыделяющее оборудование располагается с учетом возможности вентиляции проходов. Для распространения приточных аэрационных струй по объему помещения расстояние между оборудованием должно быть больше его размера по фронту струй.

87. При оборудовании цехов и участков с повышенными тепловыделениями естественной вентиляцией (аэрацией) на кровлях предусматриваются не задуваемые шахты или аэрационные фонари, оборудованные механизированными фрамугами с дистанционным управлением. Подача приточного воздуха в вентилируемые помещения при естественной вентиляции должна предусматриваться в теплый период года на уровне не более 1,8 м, а в холодный период года - не ниже 4 м от пола до низа вентиляционных проемов. С этой целью на производственных объектах предусматриваются открываемые проемы в окнах, аэрационные ворота, подъемные раздвижные стены для подачи воздуха на указанных уровнях. Площадь открываемых проемов должна быть не менее 20 % от общей площади остекления.

88. Не допускается объединение в общую вытяжную установку местных отсосов, удаляющих пыль и легко конденсирующиеся пары, а также вещества, способные при смешении создавать вредные или пожароопасные смеси или новые химические соединения с указанными свойствами. Такие системы местных отсосов не допускается объединять с системами общеобменной вытяжной вентиляции.

89. В кабинах движущихся кранов допускается использовать воздух окружающего производственного помещения без дополнительной обработки, если содержание в нем вредных веществ не превышает ПДК для рабочей зоны, а параметры микроклимата соответствуют нормируемым показателям. В противном случае кабины кранов следует оборудовать кондиционерами.

90. При запыленности наружного и рециркуляционного воздуха превышающего на 30 % допустимой концентрации пыли, или когда это необходимо по технологии производства, должна предусматриваться очистка воздуха в системах кондиционирования; воздушного душирования; при подаче воздуха в зону дыхания работающих - в шлемы, маски, щитки, защищающие голову или лицо.

91. Системы общеобменной вентиляции производственных помещений без естественного проветривания с одной приточной и одной вытяжной установками оборудуются с резервными вентиляторами вытяжной системы. Для указанных помещений, соединенных со смежными помещениями, открывающимися проемами, через которые может поступать не менее 50 % требуемого воздухообмена, допускается не проектировать резервный вентилятор.

92. Системы кондиционирования, предназначенные для круглогодичной и круглосуточной работы в помещениях, а также для помещений без естественного проветривания, предусматриваются с резервным кондиционером, обеспечивающим не менее 50 % требуемого воздухообмена и заданную температуру в холодный период года.

93. Воздушные или воздушно-тепловые завесы предусматриваются у ворот без тамбуров, открывающихся чаще пяти раз или не менее чем на 40 мин в смену; у технологических проемов отапливаемых зданий и сооружений, строящихся в районах с расчетной температурой наружного воздуха минус 15⁰С и ниже.

94. Воздушные и воздушно-тепловые завесы рассчитываются так, чтобы на время открывания ворот, дверей и технологических проемов температура смеси воздуха, поступающего в помещение, была не ниже: плюс 14⁰С при легкой физической работе; 12⁰С при работе средней тяжести; 8⁰С при тяжелой работе. При отсутствии рабочих мест вблизи ворот (на расстоянии до 6 м), дверей и технологических проемов допускается понижение температуры воздуха в этой зоне при их открывании до плюс 5⁰С, если это не противоречит технологическим требованиям.

95. Включение аварийной вентиляции и открывание проемов для удаления воздуха предусматривается дистанционным из доступных мест как изнутри, так и снаружи помещений.

96. В тоннелях, предназначенных для периодической работы или передвижения людей, а также в помещениях технических этажей должна предусматривается периодически действующая вентиляция с расчетным воздухообменом.

97. Воздух, выбрасываемый в атмосферный воздух из систем местных отсосов и общеобменной вентиляции производственных помещений, содержащий вредные или неприятно пахнущие вещества очищаться и рассеиваться в атмосферном воздухе до нормативных уровней.

98. На производственных объектах предусматриваются мастерские по ремонту, наладке и контролю систем отопления, вентиляции, кондиционирования и установок очистки вентиляционных выбросов.

6. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению,
канализации и утилизации промышленных отходов
на производственных объектах

99. Санитарно-эпидемиологическая охрана поверхностных и подземных источников централизованного и нецентрализованного хозяйственно-питьевого водоснабжения осуществляется в соответствии с действующими санитарно-эпидемиологическими требованиями.

100. Соединение сетей хозяйственно-питьевого водопровода с сетями водопроводов, подающих воду не питьевого качества, не допускается. Необходимо предусматривать специальную окраску сооружений технического водопровода, исключающую возможность использования технической воды для питьевых целей.

101. Нормы расхода воды на хозяйственно-питьевые нужды в производственных и вспомогательных зданиях организаций должны соответствовать требованиям к проектированию внутренних сетей водопровода. Качество воды для всех видов душей, ручных и ножных ванн, умывальников, а также приточных систем вентиляции, охлаждения воздуха помещений путем распыления воды для пылеподавления должно отвечать требованиям, предъявляемым к питьевой воде.

102. Подводка технической воды производственных водопроводов к смывным бачкам унитазов допускается.

Допускается использование геотермальных вод (при их наличии) на цели горячего водоснабжения в душевых и умывальных комнатах, при наличии санитарно-эпидемиологического заключения о соответствии данных вод санитарно-эпидемиологическим правилам и нормам.

103. Устройство внутреннего водопровода и канализации, а также систем наружного водоснабжения и водоотведения должно предусматриваться во всех производственных и вспомогательных зданиях и на промышленных площадках для подачи воды на производственные и хозяйственно-питьевые нужды и отведения сточных вод.

104. Сброс производственных сточных вод в централизованную канализационную сеть осуществляется при наличии санитарно-эпидемиологического заключения государственного органа санитарно-эпидемиологической службы, о соответствии их санитарно-эпидемиологическим требованиям.

105. Сточные воды, сбрасываемые в городские очистные сооружения, не должны содержать вредных веществ, на которые отсутствуют методы определения, доступные лабораториям производств и контролирующих органов.

106. Вопрос о возможности использования очищенных сточных вод промышленных объектов для технологических нужд, как в закрытых, так и в открытых системах технического водоснабжения должен решаться в каждом конкретном случае при наличии санитарно-эпидемиологического заключения о их соответствии санитарно-эпидемиологическим нормам и правилам.

107. Устройство прудов-накопителей, отстойников промышленных сточных вод и шламохранилищ определяется на определенный срок эксплуатации, с указанием методов его захоронения и рекультивации почвы, при наличии санитарно-эпидемиологического заключения и должно исключать возможность загрязнения грунтовых и межпластовых подземных вод и гидравлически связанных с ним поверхностных водных объектов.

108. При отсутствии в населенном пункте централизованных систем водоснабжения и водоотведения предусматриваются местные системы.

109. При отведении сточных вод в поверхностные водоемы разрабатываются нормативы предельно допустимых сбросов (далее - ПДС) вредных веществ и мероприятия по их достижению. ПДС устанавливаются с учетом загрязняющих веществ, поступающих в водоем со сточными водами других организаций, и фактических концентраций в створе, расположенном выше от выпуска сточных вод.

110. На промышленных объектах сброс вод из систем водоснабжения и оборотного водоснабжения допускается только в производственную канализацию. Отведение сточных вод от душей, умывальников и санитарных узлов должно предусматриваться в сеть хозяйственно-бытовой канализации. Не допускается предусматривать спуск хозяйственно-фекальных и производственных сточных вод в поглощающие колодцы.

111. В случае отвода производственных стоков, выделяющих газы, должны предусматриваться меры против проникновения газов в помещения. Не допускается сброс в канализационную сеть химических веществ, которые могут образовать ядовитые газы.

112. Объединение стоков, содержащих вредные химические вещества вступающие в химические реакции с выделением вредных газов (сероводорода, цианистого водорода, мышьяковистого водорода) не допускается.

113. Размещение установок по очистке сточных вод в производственных зданиях допускается при условии отсутствия образования и выделения вредных паров и газов (меркаптан, сероводород, цианистый водород, мышьяковистый водород) или при условии герметизации всех процессов очистки сточных вод и устройстве местной вытяжной вентиляции.

114. На производственных объектах предусматривается установка по очистке производственных стоков и организация производственного контроля.

115. При выборе площадки для строительства сооружений по обезвреживанию отходов используются бросовые земли, не представляющие сельскохозяйственной ценности.

116. Полигоны для захоронения и складирования не утилизируемых отходов располагаются за пределами населенного пункта и производственной площадки.

117. Поверхность отработанных шламонакопителей закрепляется битумной эмульсией или жирным суглинком с последующим их озеленением.

118. Документация на полигоны должна содержать информацию о производственных отходах:

1) данные о количестве и качестве (по классам опасности) прогнозируемых объемов промышленных отходов, их физико-химических, токсикологических и радиационных свойствах;

2) характеристику возможных последствий воздействия промышленных отходов на окружающую среду;

3) технологическое решение вопросов обезвреживания, утилизации, захоронения промышленных отходов;

4) мероприятия по охране почвы от вредных веществ и по рекультивации нарушенных и загрязненных почв;

5) методики определения вредных веществ в объектах окружающей среды.

119. При отсутствии технической возможности введения безотходной технологии, предусматривается комплекс мероприятий по обезвреживанию, утилизации, захоронению токсичных и радиоактивных производственных отходов.

120. Способы и порядок сбора, накопления, затаривания, транспортировки, обезвреживания и захоронения токсичных отходов осуществляются с учетом класса опасности химических веществ и должны исключать возможность загрязнения окружающей территории, обеспечивать безопасность персонала.

121. Производственные отходы подвергаются уничтожению, захоронению или утилизации на объекте или в специализированных организациях.

122. Не допускается складирование твердых отходов, содержащих токсические вещества, а также размещение шламоотвалов и накопителей шлама на промышленных площадках.

7. Санитарно-эпидемиологические требования к освещению и
ультрафиолетовому облучению на производственных объектах

123. На производственных объектах с постоянным пребыванием людей предусматривается естественное освещение.

Изменения естественного освещения на протяжении светлой части суток, вызванные метеорологическими условиями, не должны вызывать снижения освещенности в рабочей зоне ниже значений, установленных нормами искусственного освещения для соответствующего вида работ. Снижение естественной освещенности компенсируется искусственным освещением путем автоматического включения осветительных установок в рабочих зонах с недостаточным освещением.

124. Без естественного освещения допускается размещение помещений, которые определены нормативными правовыми актами по строительству зданий и сооружений.

125. Искусственное освещение предусматривается рабочее и аварийное. При выполнении работ средней точности освещенность на рабочем месте должна быть не менее 500 люкс (далее - лк), малой точности и грубых работ - не менее 200 лк.

126. В случаях, когда работы выполняются с применением бинокулярных стереоскопических микроскопов, освещенность рабочей зоны монтажного стола за пределами микроскопа устанавливается в соответствии с приложением 3 к настоящим санитарным правилам. Освещенность на объектах, находящихся в поле зрения микроскопа, должна плавно регулироваться и ее верхний предел должен достигать не менее 20 000 лк.

127. Для напряженных зрительных работ с экранами визуального наблюдения уровни освещенности должны приниматься по приложению 3 к настоящим санитарным правилам.

128. Светотехнические характеристики светильников, расположение и установка их относительно рабочих зон должны обеспечивать предотвращение вредного воздействия прямого и отраженного блеска на работающих.

129. Конструктивное исполнение светильников должно обеспечивать пожарную и электрическую безопасность при работе и обслуживании, надежность, долговечность и стабильность характеристик в конкретных условиях производственной среды (пожаро- и взрывоопасная, пыльная, химически активная) и удобство обслуживания.

130. На производственных объектах предусматриваются мастерские, оборудованные средствами для чистки и ремонта светильников, складов хранения газоразрядных источников света и светотехнического оборудования.

131. Для осветительных установок с газоразрядными лампами предусматривается помещение для хранения отработанных ламп с ртутным наполнением.

132. В целях профилактики ультрафиолетовой недостаточности в составе осветительных установок производственных помещений должны предусматриваться установки профилактического ультрафиолетового облучения. Установки профилактического ультрафиолетового облучения длительного действия не предусматриваются в помещениях с производственными источниками ультрафиолетового излучения.

8. Санитарно-эпидемиологические требования к помещениям для
обслуживания работающих на производственных объектах

133. Помещения для обслуживания работающих лиц (санитарно-бытовые помещения, комната приема пищи объекты здравоохранения) устанавливаются в соответствии с настоящими санитарными правилами.

134. Состав санитарно-бытовых помещений определяется в соответствии с таблицей 3 приложения 4 к настоящим санитарным правилам.

135. На объектах со списочным составом от 50 до 300 человек предусматривается медицинский пункт, свыше 300 человек фельдшерские или врачебные здравпункты, а также оздоровительные комплексы в соответствии со строительными нормами и правилами СНиП РК 3.02-04-2009 "Административные и бытовые зданий". Состав и площади помещений фельдшерского и врачебного здравпункта принимаются согласно таблиц 1, 2 приложения 4 к настоящим санитарным правилам.

136. Площади отдельных помещений, набор оборудования и процедур решается в каждом конкретном случае с учетом мощности объекта, характера трудовых процессов, наличия опасных и вредных производственных факторов.

137. Помещения лечебно-профилактического комплекса, необходимые для оздоровления работающих в непосредственной близости от рабочих мест, оборудуются звукоизоляцией и экранами относительной защиты от магнитных и электромагнитных полей, а также герметизированными дверями, предупреждающие попадание загрязненного воздуха из цеха.

138. Комнаты психофизиологической разгрузки предусматриваются на объектах, характеризующихся выраженным физическим и нервно-напряженным трудом (более группы III по гигиенической классификации).

139. Расстояние от рабочих мест до комнат психофизиологической разгрузки должно быть не более 75 м, а от рабочих мест на площадке объекта - не более 150 м.

140. Полезная площадь комнат психологической разгрузки определяется наличием посадочных мест из расчета 4 человека в час на место (при работе 4 часа за смену). На одно посадочное место отводится не менее 2м², при этом общая площадь должна быть не менее 20 м².

141. Комната психологической нагрузки включает подсобное помещение для инструктора-методиста 68 м² и прихожую для переодевания, размер которой зависит от числа посадочных мест, из расчета не менее 0,5 м² на одного человека. При расположении комнат в непосредственной близости от шумных цехов вход предусматривается в виде тамбура со звукоизоляцией обеих дверей.

142. Освещение в комнате психофизиологической разгрузки предусматривается как естественное, так и искусственное с применением ламп накаливания или других допускаемых источников света с устройством для регулирования освещенности (от 10 до 200 люкс). Фоновый уровень шума не должен превышать 60 децибел (далее - дБА). Температура воздуха должна поддерживаться в пределах плюс 18-22⁰С. Вентиляция осуществляется с помощью кондиционеров.

143. Помещения комнат психофизиологической разгрузки оборудуются мягкими креслами для отдыха с подлокотниками. Для рабочих "стоячих" профессий к каждому креслу предусматриваются мягкие подставки для ног.

144. На объектах, характеризующихся трудом, связанным с длительным пребыванием работающих в позе "стоя" предусматриваются помещения, оснащенные специальным оборудованием для гидромассажа ног.

145. Установки для гидромассажа ног размещаются в изолированных помещениях, оборудованных сидячими ваннами, кранами для подачи горячей и холодной воды через смеситель и подключенных к канализации. В помещении предусматривается скрытая проводка водопроводных труб. Температура воды должна быть в пределах плюс 28-34⁰С.

146. При расположении помещения с гидромассажными установками в непосредственной близости от шумных цехов оборудуется выход в виде тамбура со звукоизоляцией обеих дверей. Помещение включает прихожую для переобувания и подготовки к сеансу. Площадь прихожей зависит от числа установок, но не менее 0,5 м² на человека. Расстояние от рабочих мест должно быть не более 75 м.

147. Количество гидромассажных установок определяется по числу работающих в наиболее многочисленной смене, из расчета 24 человека на 1 установку при эксплуатации ее в течение 4 часов за смену (по 10 мин на каждого человека). Ширина прохода между рядами установок должна быть не менее 1,5 м, расстояние между установками - не менее 0,8 м. Рекомендуемые оптимальные размеры установки: высота от пола - 720 мм, ширина - 490 мм, продольный размер - 670 мм.

148. В помещениях с гидромассажными утановками предусматривается радиаторное или панельное отопление, вентиляция - приточно-вытяжная или кондиционирование воздуха, освещение естественное или искусственное, температура воздуха должна поддерживаться в пределах плюс 18-25⁰С.

149. В гидромассажных комнатах должны предусматриваться винтовые сиденья для каждой установки, раковина с подводкой горячей и холодной воды через смеситель для мытья рук, емкость с дезинфицирующим раствором, скамейку для переобувания, место для регистрации посещаемости, шкаф с инвентарем для уборки помещения.

150. Тренажерные залы предусматриваются на объектах с монотонным трудом и (или) гипокинезией, которые располагаются не далее 150 м от рабочих помещений. Вход в зал должен быть через тамбур, обеспечивающий изоляцию от шума и пыли.

151. Площадь тренажерного зала устанавливается из расчета на одного человека не менее 4 м², с общей площадью не менее 40 м² при высоте 5 - 5,5 м.

152. Воздух тренажерного зала не должен содержать вредных веществ, примесей, запахов. Содержание диоксид углерода (СО₂) не должно превышать 0,1 %, запыленность - не более 6 миллиграмм на кубический метр (мг/м³) и содержание кремния не более 2 %, микроорганизмов не более - 4000 микробов на 1 м², напряженность поля статического электричества - не более 150 вольт на сантиметр (В/см).

153. Необходимый воздушный режим обеспечивается проветриванием с помощью естественной (фрамуг, окон), искусственной вентиляцией и кондиционированием воздуха. Площадь сечения всех фрамуг должна относиться к площади пола, как 1:50. Интенсивность притока воздуха при принудительной вентиляции должна превышать вытяжку на 10-15 %.

154. Температура воздуха должна обеспечиваться в пределах плюс 15-22⁰С центральным отоплением и кондиционированием. Радиаторы центрального отопления помещают в нишах под окнами и закрывают съемными деревянными решетками. Предпочтительно совмещение отопления с вентиляцией.

155. Световой коэффициент для естественного освещения устанавливается 1:4-1:5, искусственное освещение должно быть не менее 100 лк при лампах накаливания и 200 лк при люминесцентных лампах. Окна закрываются декоративными решетками.

156. Рядом с тренажерным залом размещаются помещения для переодевания, душевая и туалеты. Количество душевых установок и раковин для мытья рук проектируется в соответствии с таблицей 3 приложения 4 к настоящим санитарным правилам.

157. Кабинеты по профилактике вибрационной болезни предусматриваются для цехов с технологическими процессами и операциями, сопровождающимися передачей вибрации на руки работающих. В состав кабинета входят помещения: для физиотерапевтических процедур, лечебной физкультуры, психологической и эмоциональной разгрузки.

158. Площадь помещения для физиотерапевтических процедур определяется из расчета 1,5 м² на одну ручную ванну (или 2,3 м² на одну установку суховоздушного обогрева), но не должна быть менее 35 м². Количество ванн определяется из расчета 1 ванна на 3 работающих и 1 установка на 10 работающих в наиболее многочисленной смене.

159. Площадь помещения для лечебной физкультуры определяется из расчета 1,6 м² на одного работающего (с использованием тренажеров и спортивных снарядов), пользующегося залом, но не менее 20 м².

160. Для медицинского персонала выделяется помещение площадью не менее 8 м².

161. Комнаты личной гигиены женщин (далее - ЛГЖ) должны иметь кабины из расчета 1 кабина на 100 работниц, для объектов с повышенной запыленностью - 1 кабина на 50 женщин и тамбур. В тамбуре предусматриваются установка раковины со смесителем горячей и холодной воды, стол для обслуживающего персонала, электросушилка для рук, мыльница.

Индивидуальные кабины оборудуются гигиеническим душем с подводкой смесителя горячей и холодной воды и унитазом, бачком с крышкой для использованных гигиенических пакетов и вешалкой для одежды.

162. Стены помещения для комнаты ЛГЖ и перегородки между индивидуальными кабинами должны быть из материалов, допускающих их легкую очистку, мытье с применением моющих и дезинфицирующих средств.

163. Расстояние от помещений для комнаты ЛГЖ до рабочих мест должно быть не более 150 м. Совмещение ЛГЖ с туалетами не допускается.

164. Специализированные лечебно-оздоровительные комплексы для рациональной организации труда и отдыха женщин в период беременности (далее - СК) должны предусматриваться на объектах с числом работающих женщин детородного возраста от 500 человек и выше.

165. Специализированные комплексы размещаются в изолированных помещениях, которые включают помещения производственного (цех, участок) и вспомогательного (комнаты отдыха, комнаты личной гигиены, туалет) назначения.

166. Размещение СК в зданиях без естественного освещения и естественного воздухообмена, в подвальных, цокольных помещениях и выше 2-го этажа (без лифта) не допускается.

167. Площадь комнаты отдыха определяется из расчета 2,0 м² на одну работающую женщину в смене, но не менее 18 м². Комнаты отдыха более 30 м² разделяются на зону отдыха и зону для гимнастических упражнений, врачебного контроля и учебных занятий.

168. Гигиенические требования к характеру труда в помещении СК для трудоустройства беременных работниц должны удовлетворять 1 классу оптимальных условий по гигиенической классификации труда.

169. Центр (участки) трудовой реабилитации (далее центр) предусматривается в структуре объектов с численностью работающих от 5000 человек и выше. В составе центров трудовой реабилитации должны быть лечебно-диагностический и технический отделы.

170. Помещения лечебно-диагностического отдела центра оборудуются в соответствии с характером предполагаемого производства.

171. Технический отдел центра включает цехи (участки) трудовой реабилитации, помещения для диспетчерской, транспортной службы и службы контроля качества продукции, конструкторско-технологического и планово-экономического бюро, экспериментально-наладочный участок для изготовления нестандартного оборудования и приспособлений.

9. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям
труда на производственных объектах

172. Рабочее место должно обеспечивать выполнение работы в удобной рабочей позе в зависимости от особенностей трудового процесса, технологического оборудования и размеров рабочей зоны. Трудовые операции выполняются в пределах зоны досягаемости (граница зоны досягаемости определяется расстоянием вытянутой руки). Часто используемые средства труда (один раз и более в 1 минуту) должны находиться в пределах оптимальной зоны на расстоянии не более 300 миллиметров (далее - мм) от края рабочей поверхности.

173. Рабочее место, предназначенное для работы сидя, оснащается подъемно-поворотным стулом (креслом) и подставкой для ног рациональной конструкции, предназначенное для работы - стоя, в соответствии с характером труда - сиденьем-поддержкой и стулом для отдыха.

174. Размещение основного и вспомогательного оборудования на рабочем месте должно обеспечивать достаточные по размерам проходы и свободные площади для создания и функционирования постоянного или временного (на период профилактического осмотра, ремонта и наладки технологического оборудования) рабочего места, а также свободное передвижение работников в зоне обслуживания.

175. В зависимости от положений и поз, занимаемых рабочими при выполнении трудовых операций, связанных с монтажом (демонтажем), обслуживанием и ремонтом оборудования, должны приниматься следующие минимальные размеры рабочих зон (от оборудования до границы рабочей зоны), в метрах:

1) стоя с наклоном до 15⁰- 0,7 (0,6) м;

2) стоя с наклоном до 30⁰- 0,8 (0,6) м;

3) стоя с наклоном до 60⁰- 0,9 (0,6) м;

4) стоя с наклоном до 90⁰- 1,2 (0,9) м;

5) сидя на корточках - 1,1 (0,8) м;

6) переходы - 0,7 м.

В случаях, когда руки или часть корпуса тела работающих находятся в пределах габаритных размеров оборудования (над выступающими элементами), размеры рабочих зон допускается уменьшать до значений приведенных в скобках.

176. Организация трудового процесса на объекте предусматривает:

1) механизацию и автоматизацию трудоемких технологических операций, использование смены видов деятельности, чередование производственных операций, введения рационального режима труда и отдыха, повышение уровня профессиональной подготовки;

2) ограничение числа повторений простых трудовых действий, изменение темпа движения конвейера в соответствии с динамической работоспособностью человека в течение рабочей смены, при условии, если темп движения конвейера не является постоянным, должно проводиться ограничение длительности непрерывного наблюдения за ходом технологического процесса.

177. При двухсменном и трехсменном режиме труда окончание рабочей смены должно быть не позднее 24 часов (далее - ч). Продолжительность ежедневного отдыха между сменами должна быть вдвое больше продолжительности работы. Меньший, отдых (но не менее 8 ч) допустим при чрезвычайной ситуации (аварийные работы).

178. Для лиц, работающих по режиму удлиненных смен с правом сна оборудуется комната для сна и принятия горячей пищи с умывальником, электрической или газовой плитой.

Приложение 1
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к производственным объектам"

Мощность дозы, используемая при проектировании
защиты от внешних пучков ионизирующих излучений

Категория

облучаемых лиц

Назначение помещений и

территорий

Продолжительность

облучения час-год

Проектная мощность

эквивалентной дозы

микроЗиверт в час

(мкЗв/час)

Категория А

Категория Б

Помещения постоянного

пребывания персонала при

работе с источниками

излучения (радиометрические,

фасовочные, моечные).

1700

850

6,0

12,0

Население

Помещения временного

пребывания персонала.

2000

1,2

Помещения объекта и

территория санитарно-

защитной зоны, где

находится персонал группы Б

8800

0,06

Любые другие помещения и

территории

Примечание: в таблице приведены значения мощности дозы от технических источников излучения, имеющихся на объектах. Переход от измеряемых значений эквивалентной дозы к эффективной осуществляется согласно методическим указаниям.

Приложение 2
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к производственным объектам"

Минимальный расход наружного воздуха

Помещение с

естественным

проветриванием

Без естественного проветривания

Расход

Приточные системы

расход в метрах

кубических в час (далее

- м³/ч) на 1 человека

м³/ч на

1 человека

общее

число

процент

(далее - %)

общего

воздухо-

обмена, не

более

30 (при объеме

помещения на 1 человека

менее 20 кубических

метров (далее - м³)

20 (при объеме

помещения на 1 человека

20 м³ и более)

120

Без рециркуляции или с

рециркуляцией при кратности

воздухообмена 10 обменов в

час и менее.

С рециркуляцией при

кратности общего

воздухообмена менее 10

обменов в час.

Примечание: под помещением "без естественного проветривания" следует понимать помещение без открываемых окон и проемов в наружных стенах или помещение с открываемыми окнами и проемами площадью менее 20 % общей площади окон, а также зону помещений с открывающимися окнами, расположенными на расстоянии, превышающем 5-ти кратную высоту помещений.

Приложение 3
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к производственным объектам"

Уровни освещенности при точных зрительных работах

Таблица 1

Размер объекта

различения, угловые

минуты

Время точной

зрительной работы в

процентах ко времени

рабочей смены

Освещенность, люкс

(далее – люкс)

Яркость рабочей

поверхности, кд/м²

менее 1,5

более 60

от 60 до 30

менее 30

4000

3000

2000

от 300 до 500

от 1,5 до 3,0

более 60

от 60 до 30

менее 30

2000

1500

1000

от 150 до 300

от 3,5 до 5,0

более 60

от 60 до 30

менее 30

1000

750

500

от 750 до 150

Освещенность рабочих мест с экранами визуального наблюдения

Таблица 2

Тип экрана

Освещенность, лк

На рабочем

столе

в плоскости экрана при

коэффициенте отражения экрана

0,2-0,4

0,4-0,6

0,6-0,8

Телевизионные:

с яркостью знака

от 0,5 до 150 кд/м² включительно

от 150 до 500 кд/м² включительно

200

400

200-300

300-500

100-200

200-300

75-100

150-200

Дисплейные устройства с обратным

контрастом:

с яркостью знака от 0,5 до 150 кд/м²

включительно

от 150 до 500 кд/м² включительно

300

400

200-400

100-200

75-150

Дисплейные устройства с прямым контрастом

300

100-150

50-75

Приложение 4
к санитарным правилам
"Санитарно-эпидемиологические
требования к производственным объектам"

Состав и площади помещений фельдшерского здравпункта

Таблица 1

Помещения	Площадь, квадратный метр (далее - м²)
Вестибюль-ожидальная и регистратура	18
Перевязочные (чистая и гнойная)	36 (2 помещения)
Кабинет для приема больных	12
Зубоврачебный кабинет	12
Комната дежурного медицинского персонала	9
Кладовая	6
Комната временного пребывания больных	9
Уборная с умывальником в тамбуре мужская	На 1 унитаз
Уборная с умывальником в тамбуре женская	На 1 унитаз

Состав и площади помещений общезаводских
врачебных здравпунктов

Таблица 2

Помещения	Площадь помещений при категории общезаводских здравпунктов, м²
Помещения	I	II	III
Вестибюль-ожидальная и регистратура	24	18	18
Перевязочные (чистая и гнойная) в двух помещениях	36	36	36
Кабинет для приема больных	48 (4 помещения)	36 (3 помещения)	24 (2 помещения)
Зубоврачебный кабинет	24 (2 помещения)	12	12
Комната для физиотерапии	24	18	12
Комната для медицинских процедур	18	12	12
Комната для временного пребывания больных	12	9	9
Кабинет заведующего здравпунктом	9	9	9
Помещения для автоклава и хранения перевязочных материалов	9	9	9
Комната дежурного медицинского персонала	12	9	9
Кладовая	6	6	6
Душевая	На 2 душевые сетки	На 1 душевую сетку	На 1 душевую сетку
Уборная с умывальником в тамбуре мужская	На 1 унитаз
Уборная с умывальником в тамбуре женская	На 1 унитаз
Примечание: в общезаводских здравпунктах предприятий с горячими цехами или с группой производственных процессов "3а" следует предусматривать вместо душевой ванну с душем.

Нормы бытовых помещений

Таблица 3

Группа производственных процессов	Санитарная характеристика процессов	Расчетное количество человек		Тип гардеробных, количество отделений на 1 человека	Специальная обработка одежды
Группа производственных процессов	Санитарная характеристика процессов	на 1 душевую сетку	на 1 кран	Тип гардеробных, количество отделений на 1 человека	Специальная обработка одежды
1.	Процессы, вызывающие загрязнение тела и спецодежды веществами 3 и 4 классов опасности:
1-а	только рук;	25	7	общие, одно отделение
1-б	тела и спецодежды, удаляемое без применения специальных моющих средств;	15	10	общие, одно отделение
1-в	тела и спецодежды, удаляемое с применением моющих средств;	5	20	раздельные, по одному отделению	химчистка спецодежды
2.	Процессы, протекающие при избытке явного тепла или неблаго- приятных метеоусловиях:
2-а	при избытке конвекционного тепла при избытке лучистого тепла связанные с воздействием влаги, вызывающие намокание одежды и обуви	7	20	общие, два отделения	помещения для охлаждения
2-б		3	20	общие, два отделения	помещения для охлаждения полудуши
2-в		5	20	два раздельных отделения	сушка спецодежды и обуви
2-г	при темпера- туре воздуха +10 С и ниже, включая работы на открытом воздухе			два раздельных отделения	помещения для обогрева, сушка спецодежды и обуви
3.	Процессы, вызывающие загрязнения тела и спецодежды веществами 1 и 2 классов опасности, а так же веществами, обладающими стойким запахом:
3-а	вызывающие загрязнения, как правило, только рук вызывающие загрязнение тела и спецодежды	7	10	общие, одно отделение два раздельных отделения	Химчистка искусственная вентиляция мест хранения спецодежды, дезодорация
3-б		3	10	общие, одно отделение два раздельных отделения
4.	Производствен- ные процессы с особыми санитарно- эпидемиологи- ческими или технологичес- кими требова- ниями к качеству продукции, организации хранения спецодежды, а также к обработке спецодежды и тела перед началом работы				в соответствии с действующими норматиывными правовыми актами

Примечание:

при сочетании признаков различных групп производственных процессов тип гардеробных, душевые и умывальники должны предусматриваться по группе с наиболее высокими требованиями, а специальные бытовые и устройства - по суммарным требованиям;

при процессах группы 1-а душевые допускается при соответствующем обосновании не предусматривать;

при любых процессах, вызывающих запыление спецодежды и обуви, должны предусматриваться помещения и устройства для их обеспылевания;

в мобильных зданиях из блок-контейнеров допускается уменьшать расчетное количество душевых сеток до 60 %;

при работах с инфицированными и радиоактивными материалами, а также веществами опасными при поступлении через кожу, санитарно-бытовые помещения должны проектироваться в соответствии с действующими НПА.

"Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық ережесін бекіту туралы

«Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі

1. Жалпы ережелер

2. Өндірістік объектілерді жобалауға, салуға және реконструкциялауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

3. Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

4. Өндірістік объектілердің технологиялық процесстері мен жабдығына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

5. Өндірістік объектілердің жылуына, желдеткішіне және ауа баптауына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

6. Өндірістік объектілердегі сумен жабдықтауға, кәріздеуге және өнеркәсіптік қалдықтарды кәдеге жаратуға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

7. Өндірістік объектілердегі жарықтандыруға және ультракүлгін сәулеленуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

8. Өндірістік объектілерде жұмыс істейтіндерге қызмет көрсетуге арналған үй-жайларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

9. Өндірістік объектілердегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

Иондаушы сәулеленудің сыртқы шоғынан қорғанышты жобалау кезінде пайдаланылатын дозаның қуаты

Сыртқы ауаның ең аз шығыны

Нақты көру жұмыстары кезіндегі жарықтың деңгейі

Визуалды бақылау экрандары бар жұмыс орындарының жарықтандырылуы

Фельдшерлік денсаулық сақтау пунктінің үй-жайлар құрамы мен алаңы

Жалпы зауыт дәрігерлік денсаулық сақтау пункттерінің үй-жайлар құрамы мен алаңы

Тұрмыстық үй-жайлардың нормасы

Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к производственным объектам"

Санитарные правила
"Санитарно-эпидемиологические требования
к производственным объектам"
1. Общие положения

2. Санитарно-эпидемиологические требования к проектированию, строительству и реконструкции производственных объектов

3. Санитарно-эпидемиологические требования к
производственным объектам

4. Санитарно-эпидемиологические требования к технологическим
процессам и оборудованию производственных объектов

5. Санитарно-эпидемиологические требования к отоплению,
вентиляции и кондиционированию воздуха
производственных объектов

6. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению,
канализации и утилизации промышленных отходов
на производственных объектах

7. Санитарно-эпидемиологические требования к освещению и
ультрафиолетовому облучению на производственных объектах

8. Санитарно-эпидемиологические требования к помещениям для
обслуживания работающих на производственных объектах

9. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям
труда на производственных объектах

Мощность дозы, используемая при проектировании
защиты от внешних пучков ионизирующих излучений

Минимальный расход наружного воздуха

Уровни освещенности при точных зрительных работах

Таблица 1

Освещенность рабочих мест с экранами визуального наблюдения

Таблица 2

Состав и площади помещений фельдшерского здравпункта

Таблица 1

Состав и площади помещений общезаводских
врачебных здравпунктов

Таблица 2

Нормы бытовых помещений

Таблица 3

"Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар" санитариялық ережесін бекіту туралы

«Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық ережесі

1. Жалпы ережелер

2. Өндірістік объектілерді жобалауға, салуға және реконструкциялауға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

3. Өндірістік объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

4. Өндірістік объектілердің технологиялық процесстері мен жабдығына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

5. Өндірістік объектілердің жылуына, желдеткішіне және ауа баптауына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

6. Өндірістік объектілердегі сумен жабдықтауға, кәріздеуге және өнеркәсіптік қалдықтарды кәдеге жаратуға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

7. Өндірістік объектілердегі жарықтандыруға және ультракүлгін сәулеленуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

8. Өндірістік объектілерде жұмыс істейтіндерге қызмет көрсетуге арналған үй-жайларға қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

9. Өндірістік объектілердегі еңбек жағдайларына қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

Иондаушы сәулеленудің сыртқы шоғынан қорғанышты жобалау кезінде пайдаланылатын дозаның қуаты

Сыртқы ауаның ең аз шығыны

Нақты көру жұмыстары кезіндегі жарықтың деңгейі

Визуалды бақылау экрандары бар жұмыс орындарының жарықтандырылуы

Фельдшерлік денсаулық сақтау пунктінің үй-жайлар құрамы мен алаңы

Жалпы зауыт дәрігерлік денсаулық сақтау пункттерінің үй-жайлар құрамы мен алаңы

Тұрмыстық үй-жайлардың нормасы

Об утверждении санитарных правил "Санитарно-эпидемиологические требования к производственным объектам"

Санитарные правила"Санитарно-эпидемиологические требованияк производственным объектам"1. Общие положения

2. Санитарно-эпидемиологические требования к проектированию, строительству и реконструкции производственных объектов

3. Санитарно-эпидемиологические требования кпроизводственным объектам

4. Санитарно-эпидемиологические требования к технологическимпроцессам и оборудованию производственных объектов

5. Санитарно-эпидемиологические требования к отоплению,вентиляции и кондиционированию воздухапроизводственных объектов

6. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению,канализации и утилизации промышленных отходовна производственных объектах

7. Санитарно-эпидемиологические требования к освещению иультрафиолетовому облучению на производственных объектах

8. Санитарно-эпидемиологические требования к помещениям дляобслуживания работающих на производственных объектах

9. Санитарно-эпидемиологические требования к условиямтруда на производственных объектах

Мощность дозы, используемая при проектированиизащиты от внешних пучков ионизирующих излучений

Минимальный расход наружного воздуха

Уровни освещенности при точных зрительных работах

Таблица 1

Освещенность рабочих мест с экранами визуального наблюдения

Таблица 2

Состав и площади помещений фельдшерского здравпункта

Таблица 1

Состав и площади помещений общезаводскихврачебных здравпунктов

Таблица 2

Нормы бытовых помещений

Таблица 3

Санитарные правила
"Санитарно-эпидемиологические требования
к производственным объектам"
1. Общие положения

3. Санитарно-эпидемиологические требования к
производственным объектам

4. Санитарно-эпидемиологические требования к технологическим
процессам и оборудованию производственных объектов

5. Санитарно-эпидемиологические требования к отоплению,
вентиляции и кондиционированию воздуха
производственных объектов

6. Санитарно-эпидемиологические требования к водоснабжению,
канализации и утилизации промышленных отходов
на производственных объектах

7. Санитарно-эпидемиологические требования к освещению и
ультрафиолетовому облучению на производственных объектах

8. Санитарно-эпидемиологические требования к помещениям для
обслуживания работающих на производственных объектах

9. Санитарно-эпидемиологические требования к условиям
труда на производственных объектах

Мощность дозы, используемая при проектировании
защиты от внешних пучков ионизирующих излучений

Состав и площади помещений общезаводских
врачебных здравпунктов