Қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды молықтыру және пайдалану саласында жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексеру жөніндегі тексеріс парағының нысанын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрiнiң 2011 жылғы 31 тамыздағы № 232-ө және Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда министрінiң м.а. 2011 жылғы 16 қыркүйектегі № 293 бiрлескен Бұйрығы. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде 2011 жылы 30 қыркүйектегі № 7222 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Энергетика министрінің 2015 жылғы 24 маусымдағы № 431 және Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің м.а. 2015 жылғы 30 маусымдағы № 474 бірлескен бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР Энергетика министрінің 24.06.2015 № 431 және ҚР Ұлттық экономика министрінің м.а. 30.06.2015 № 474 (алғаш ресми жарияланғаннан күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бірлескен бұйрығымен.

«Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы» Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 6 қаңтардағы Заңының 15 бабы 1-тармағына және Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 9 қаңтардағы Экологиялық кодексінің 17-бабы 38) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫЗ:
1. Қоса беріліп отырған қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды молықтыру және пайдалану саласында жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексеру жөніндегі тексеріс парағының нысаны бекітілсін.
2. Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің Экологиялық заңнама және құқықтық қамтамасыз ету департаменті (Д.К.Мұқанова):
1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;
2) осы бұйрық Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркеуден өткен соң оны ресми жариялауды;
3) осы бұйрықты бұқаралық ақпарат құралдарында және Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.
3. «Табиғат пайдаланушылардың тексеру жөніндегі тексеріс парағының нысанын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2010 жылғы 23 ақпандағы № 47-ө және Қазақстан Республикасы Экономика және бюджеттік жоспарлау министрінің 2010 жылғы 25 ақпандағы № 104 бірлескен бұйрығының күші жойылды деп танылсын (Қазақстан Республикасының Нормативтік құқыктық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2010 жылғы 11 наурызда № 6121 тіркелген, 2010 ж. 27 наурыз № 111-112 (25958) «Егемен Қазақстан» газетінде жарияланған).
4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау вице-министрі М.А.Тұрмағамбетовке жүктелсін.
5. Осы бұйрық алғаш рет ресми жарияланғаннан кейін он күнтізбелік күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы Қазақстан Республикасы
Қоршаған ортаны қорғау Экономикалық даму және сауда
министрі министрінің м.а
_______________Н. Әшім ________________М. Құсайынов

Қазақстан Республикасы Қоршаған
ортаны қорғау министрiнiң м.а.
2011 жылғы 31 тамыздағы
№ 232-ө және
Қазақстан Республикасы
Экономикалық даму және сауда
министрiнiң м.а.
2011 жылғы 16 қыркүйектегі
№ 293 бiрлескен бұйрығымен
бекiтiлдi

Нысан

Қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды молықтыру және пайдалану саласында жеке кәсіпкерлік субъектілерін тексеру жөніндегі тексеріс парағы

Ескерту. Тексеріс парағына өзгеріс енгізілді - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.

Тексерудi тағайындаған мемлекеттiк орган,____________________________
_____________________________________________________________________
Тексерудi тағайындау туралы актi ____________________________________
(№, күнi)
Табиғат пайдаланушының атауы ________________________________________
_____________________________________________________________________
СТН (ЖСН, БСН) ______________________________________________________
Мекен-жайы __________________________________________________________

р/с №	Талаптар атауы		Қажеттiлiгi жөнiнде белгi (иә/жоқ)
Шаруашылық және өзге де объектілерді жобалауға қойылатын экологиялық талаптар
1	Кәсіпорындарды, ғимараттар мен құрылыстарды, өнеркәсіп және ауыл шаруашылығы объектілерін және басқа да объектілерді жобалау кезінде мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы бар жобалардың бар болуы (ЭК 198 бабы)
Жалпы экологиялық талаптар және табиғат пайдаланушылардың шаруашылық және өзге де объектілерді пайдалануға беру мен пайдалану кезіндегі жауапкершілігi
2	Кәсіпорындарды, құрылыстарды және өзге де объектілерді пайдалануға беру жобада көзделген барлық экологиялық талаптар толық көлемде орындалған жағдайда қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның қатысуымен құрылатын қабылдау комиссиясының актісі бойынша жүргізіледі (ЭК 199 баптың 1 тармағы)
3	өзіне бөлінген аумақта жұмысты экологиялық қауіпсіздік талаптарын сақтай отырып жүргізу (ЭК 199 баптың 3 тармағының 1 тармақшасы)
4	қоршаған ортаны қорғау мәселелері жөніндегі белгіленген құжаттаманы жүргізу және бүкіл қызметі бойынша мемлекеттік органдарға белгіленген есептілікті беру (ЭК 199 баптың 3 тармағының 2 тармақшасы)
5	мемлекеттік бақылаушы органдар инспекцияларының жұмысына жәрдемдесу және заңды нұсқамаларды белгіленген мерзімде орындау үшін жауаптылықта болады (ЭК 199 баптың 3 тармағының 3 тармақшасы)
6	әрбір объектіде өндірістік экологиялық бақылауды ұйымдастыруға, жүргізуге және бақылаушы органдармен өзара іс-қимыл жасауға жауап беретін арнайы бөлімше құруға не қызметкерді тағайындауы (ЭК 199 баптың 4 тармағының 1 тармақшасы)
7	әрбір объектіде қызметкерлердің денсаулығы мен өмірін, қоршаған ортаны және мүлікті қорғау мақсатында барлық операцияларды неғұрлым қауіпсіз тәсілмен жүргізуге және жабдықтарды қауіпсіз жай-күйде ұстауы (ЭК 199 баптың 4 тармағының 2 тармақшасы)
8	барлық қызмет түрлері бойынша қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық органдарымен келісілген, кемінде бес жылда бір рет қайта қаралатын қоршаған ортаны қорғау жөніндегі нормативтік-техникалық құжаттарды әзірлеп, бекітуге тиіс. Нормативтік-техникалық құжаттар жаңа үлгілік ережелер мен нормаларды, жаңа технологиялық процестерді, қондырғыларды, машиналар мен аппаратураларды енгізу кезінде де қайта қаралуы (ЭК 199 баптың 4 тармағының 3 тармақшасы)
9	жұмыс учаскелерінде (объектілерінде) табиғат пайдаланушының жауапты лауазымды адамдары анықталған кемшіліктерді жоюдың мерзімдерін көрсетіп, техникалық және экологиялық қауіпсіздіктің жай-күйін жазатын тексеру журналдарын жүргізуі (ЭК 199 баптың 4 тармағының 4 тармақшасы)
10	Экологиялық қауіпті объектілердегі жұмыстарды ұйымдастыру мен жүргізу тәртібі табиғат пайдаланушы әзірлеген арнайы ережеде белгіленуі (ЭК 199 баптың 5 тармағы)
11	Табиғат пайдаланушыда Қазақстан Республикасы экологиялық заңнамасының бұзылуының, дүлей зілзалалар мен табиғи катаклизмдердің нәтижесінде туындаған авариялық жағдайларды жою немесе оқшаулау жөніндегі іс-қимылдар жоспары болуы (ЭК 199 баптың 6 тармағы)
12	Экологиялық талаптардың, нормалардың, ережелер мен нұсқаулықтардың бұзылуын немесе адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін қауіпті, сондай-ақ қоршаған ортаның ластану мүмкіндігін анықтаған қызметкер туындаған жағдайды жою немесе оқшаулау жөніндегі шамасы жететін барлық шараларды дереу қабылдауға және ол жөнінде диспетчерге немесе басшылыққа хабарлауға міндеттілігі (ЭК 199 баптың 7 тармағы)
13	Табиғат пайдаланушы қоршаған ортаға ластаушы заттар шығарылған және төгілген авариялар туралы ол анықталған кезден бастап екі сағат ішінде қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға хабарлауы
Технологияларға, техника мен жабдыққа қойылатын экологиялық талаптар
14	Қазақстан Республикасында технологиялардың, көлік құралдарын қоспағанда, техниканың және жабдықтың қолданылуы осындай технологиялардың, техникамен жабдықтың қоршаған ортаға әсерін бағалау материалдарымен қоса олардың қолданылуын негіздейтін құжаттамаға мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындысы болған кезде жүзеге асырылады (ЭК 199-1 баптың 1 тармағы)
Кәсіпорындарды, құрылыстарды және басқа да объектілерді салуға және реконструкциялауға қойылатын экологиялық талаптар
15	Кәсіпорындарды, құрылыстарды және өзге де объектілерді салу және реконструкциялау мемлекеттік экологиялық сараптаманың оң қорытындылары болғанда және қоршаған орта сапасының нормативтеріне сәйкес жүзеге асырылады (ЭК 202 баптың 1 тармағы)
16	Құрылыс жұмыстарын орындау кезінде жерді қалпына келтіру, табиғи ресурстарды молайту мен ұтымды пайдалану, аумақтарды абаттандыру және қоршаған ортаны сауықтыру жөніндегі шаралар қолданылуы (ЭК 202 баптың 2 тармағы)
Өнеркәсіп, энергетика, көлік және байланыс объектілерін, ауыл шаруашылығы мақсатындағы және мелиорациялау объектілерін пайдалану кезіндегі экологиялық талаптар
17	Өнеркәсіп, энергетика, көлік және байланыс объектілерін, ауыл шаруашылығы мақсатындағы және мелиорациялау объектілерін пайдалану белгіленген экологиялық талаптар ескеріліп және экологиялық тұрғыдан негізделген технологиялар, қоршаған ортаның ластануын болдырмайтын қажетті тазарту құрылыстары мен санитарлық күзет аймақтары пайдаланыла отырып жүзеге асырылуы. Аталған объектілерді пайдалану кезінде экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ететін аз қалдықты және қалдықсыз технологиялар енгізілуі (ЭК 203 баптың 1 тармағы)
18	Жеке және заңды тұлғалар топырақты, су тоғандарын, ормандарды және өзге де өсімдіктерді, жануарлар дүниесін ауыл шаруашылығы қызметінің зиянды әсерінен қорғау жөніндегі шаралар кешенін орындауға міндеттілігі (ЭК 203 баптың 2 тармағы)
Автомобиль және өзге де көлік құралдарын жасау мен пайдалану кезіндегі экологиялық талаптар
19	Қоршаған ортаға теріс әсерін тигізетін автомобиль және өзге де көлік құралдарын пайдалануды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар жол берілетін шығарындылар нормативтерін сақтауға, ауыл деңгейін және қоршаған ортаға өзге де теріс әсерді азайту жөніндегі шараларды қабылдауға міндеттілігі (ЭК 204 бап)
Атом, жылу және су электр станцияларын орналастыруға қойылатын экологиялық талаптар
20	Атом электр станцияларын орналастыру және салу жоба мен мемлекеттік экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық сараптамалардың оң қорытындысы болғанда жүзеге асырылады. Атом электр станцияларының жобалары оларды пайдалануды қауіпсіз түрде шығаруды қамтамасыз ететін шешімдерді, сондай-ақ қалдықтарды кәдеге жарату жөніндегі шараларды қамтуы
21	Жылу электр станцияларының іргелес аумақтың ауа бассейнінің жай-күйіне зиянды әсерін шектеу мақсатында оларды орналастырудың алдында жобаның құрамында әрбір энергетика ұйымы (және оның әрбір ластаушы көзі) үшін жылу электр станциясының экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін бақылау көрсеткіштері (секундына грамм есебімен) және жылдық нормативтер (жылына тонна есебімен) белгілеу арқылы қоршаған ортаға эмиссияларды нормалау жүргізіледі
22	Су электр станцияларын орналастыру, жобалау және салу кезінде тиісті өңірлердің электр энергиясына нақты қажеттігі, аумақтың сейсмикалығы мен объектіні орналастыруға арналған жердің рельефі, жалпы алғанда қоршаған ортадағы елеулі түрдегі теріс өзгерістерді болғызбауды қамтамасыз ететін ормандар мен жерлерді сақтау, жануарлар мен өсімдіктер дүниесі ресурстарын тиімді қорғау жөніндегі шаралар толық ескерілуі
23	Жобалану және салыну үстіндегі электр станциялары үшін қоршаған ортаға эмиссиялардың нормативтерін сақтау оларды пайдалануға қабылдау кезіне қарай қамтамасыз етілуі
Жерді пайдалану кезіндегі экологиялық талаптар
24	санитарлық-эпидемиологиялық және экологиялық талаптарға сәйкес келетін өндіріс технологияларын қолдануы, халықтың денсаулығы мен қоршаған ортаға зиян келтіруге жол бермеуі, қолжетімді озық технологияларды енгізуі
25	топырақтың ластануына, қоқыстануына, тозуына және құнарлылығының төмендеуіне, сондай-ақ құнарлы қабаттың мүлдем жоғалуын болғызбау үшін оны алу қажет болған жағдайларды қоспағанда, басқа тұлғаларға сату немесе беру мақсатында топырақтың құнарлы қабатын алуға жол бермеуі
26	қалдықтарды жинақтау мен жоюды олардың құзыреті шегінде қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен, сондай-ақ арнайы уәкілетті мемлекеттік органдармен келісім бойынша жергілікті атқарушы органдардың шешімімен айқындалатын жерде жүргізу талаптарын сақтауы
27	иеленіп отырған жер учаскелерін оларды одан әрі мақсатына сай пайдалануға жарамды күйде ұстауы
28	жердің бүлінуімен байланысты жұмыстар жүргізілген кезде топырақтың құнарлы қабатын сылып алуға, сақтауға және пайдалануы
29	бүлінген жерді қалпына келтіруді жүргізуі
30	Жер учаскелері өнеркәсіптік қалдықтарды орналастыру, көму, жинақтау үшін пайдаланылған жағдайда олар мынадай талаптарға сай келуге: 1) кәдеге жаратылмаған өнеркәсіптік қалдықтарды көмуге арналған полигондарды жобалаудың, салудың және пайдаланудың санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормаларға сәйкес келуге; 2) су тоғаны, ауыл шаруашылығы алқаптары, ормандар, өнеркәсіптік кәсіпорындар жағына 1,5 процент еңісі бар жерлерде сыйымдылықтың түбінен алғанда екі метрден аспайтын ыза суы тұрғанда әлсіз сүзгіш топырағы болуға; 3) елді мекенге қатысты желден ық жақта және жерасты суы ағысының бағыты бойынша төмен орналасуға; 4) тасқын су мен нөсер су басып қалмайтындай жерлерде орналасуға; 5) инженерлік қарсы сүзгі қорғанышы, периметрі бойынша қоршауы мен көгалдандырылуы, қатты жамылғысы бар кірме жолдары болуға; 6) жер учаскесінен шығатын жер үсті және жер асты ағыны ашық су объектілеріне қосылмауға тиіс
Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегі экологиялық талаптар
31	ұңғымалар мен тау-кен өндіру конструкциялары беріктігі, технологиялылығы және экологиялық қауіпсіздігі жағынан жер қойнауы мен қоршаған ортаны қорғау шарттарын қамтамасыз етуге тиістілігі
32	дизельді-генератор және дизельді жетегі бар қондырғыларды қолдана отырып, бұрғылау және жер қойнауын пайдалану жөніндегі басқа да операциялар кезінде атмосфераға осындай қондырғылардан тазартылмаған газдардың шығарылуы олардың техникалық сипаттамасына және экологиялық талаптарға сәйкес келуі
33	құнарлы жерде және ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерде жер қойнауын пайдалану жөніндегі құрылыстарды салу кезінде жабдықтарды монтаждауға дайындық жұмыстарын жүргізу процесінде аумақтың құнарлылығын кейіннен қалпына келтіру үшін құнарлы қабатының алынуы және жеке сақталуы
34	уытты заттардың табиғи объектілерге көшуін болғызбау үшін технологиялық алаңдарды гидрологиялық оқшаулай отырып, жер қойнауын пайдаланудың қалдықтарын ұйымдасқан түрде жинау мен сақтаудың инженерлік жүйесі көзделуі
35	ұңғыма құрылысы ерекше қорғалатын табиғи аумақтарда салынған жағдайларда, тек қана ұрасыз технологияны қолдану қажеттілігі
36	жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар кезінде шламдарды кәдеге жарату және бұрғылау процесінде қайтадан пайдалану, қоршаған ортаға қайтару үшін, пайдаланылған бұрғылау ерітінділерін, бұрғылаудан, карьерлерден және шахтадан шыққан сарқынды суды бейтараптандыру жөніндегі жұмыстар белгіленген талаптарға сәйкес жүргізілуі
37	бұрғылау ерітінділерін көмірсутегі (әк-битум, инверт-эмульсия және басқалары) негізінде қолданған кезде ауаның газдануының алдын алу жөніндегі шаралар қолданылуы
38	Жану мүмкіндігін немесе адамдардың улану ықтималдығын болғызбау мақсатында пирофорлық шөгінділерді, шламды мен кернді көму жобаға сәйкес және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органы мен жергілікті атқарушы органдардың келісімі бойынша жүргізілуі
39	жер қойнауын пайдалану жөніндегі құрылыстарды пайдалануға беру жобада көзделген барлық экологиялық талаптар толық көлемде орындалған жағдайда жүргізілуі
40	жер қойнауын пайдалану жөніндегі операциялар мен жабдықтарды бөлшектеу аяқталғаннан кейін жобалық шешімдерге сәйкес жер учаскесін қалпына келтіру (рекультивациялау) жөніндегі жұмыстар жүргізілуі
41	жер қойнауын пайдаланушы бұрғылайтын, оның ішінде өздігінен ағып шығатын ұңғымаларды, сондай-ақ пайдалануға жарамсыз немесе пайдаланылуы тоқтатылған ұңғымаларды реттегіш құрылғылармен жабдықтауға, консервациялауға немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жоюы
42	қызметі жер асты суы объектілерінің жай-күйіне зиянды әсер ететін немесе зиянды әсер етуі мүмкін жеке және заңды тұлғалар су объектілерінің ластануын және тартылуын болғызбайтын шаралар қабылдауы
43	ауызсу және шаруашылық-тұрмыстық сумен жабдықтау мақсатында пайдаланылатын немесе пайдаланылуы мүмкін жерасты суы объектілерінің су жинау алаңдарында қалдықтарды көмуге, қорымдар, өлген малды көметін орындар және жерасты суының жай-күйіне әсер ететін басқа да объектілер салуға жол берілмейді
44	сіңірме ұңғымаларды бұрғылауға қоршаған ортаны қорғау, су қорын пайдалану және қорғау саласындағы, жер қойнауын зерделеу және пайдалану жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органдардың, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органының осы ұңғымалар бұрғыланатын ауданда арнайы тексерулер жүргізілгеннен кейін беретін оң қорытындылары
45	пайдаланудан шығарылған суды сіңірме ұңғымаларға айдау жүргізілетін ауданда жақын жердегі ұңғымалардағы, бұлақтардағы, құдықтардағы судың сапасына қоршаған ортаны қорғау, су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдармен және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келісілген жоспар бойынша су пайдаланушылардың күшімен жүйелі зертханалық байқаулар ұйымдастырылуы
46	Қоршаған ортаны қорғау саласындағы, жер қойнауын зерделеу және пайдалану жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органдармен, халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген жерасты су объектілеріне шекті жол берілетін зиянды әсерлердің нормативтерінің сақталуы
47	«Техникалық реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен аккредиттелген өзінің немесе өзге де лабораторияларға ағызылатын сулардың химиялық құрамын анықтауды қамтамасыз етуі
48	қоршаған ортаны қорғау, су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдарға және санитарлық-эпидемиологиялық қызмет органдарына ластаушы заттардың авариялық ағызылғаны туралы, сондай-ақ жерасты суларын алудың белгіленген режимінің бұзылуы және оларға суларды ағызу (айдау) объектісі туралы шұғыл ақпаратты беруге міндетті
Жер асты суларын барлау және (немесе) шығару кезіндегі экологиялық талаптар
49	Табиғат пайдаланушылар барлау және (немесе) су шығару кезінде өз есебінен жерасты сулары кенін игерудің жаңа тәсілдері мен технологиялық схемаларын іздестіру және қолданыстағыларды жетілдіру жөніндегі ғылыми-зерттеу және жобалау-конструкторлық жұмыстарды жүргізуге, технологиялық жабдықты, үздіксіз және мерзімді бақылау құралдарын жетілдіруге, жер асты суларының ұтымды пайдаланылуын және оның тартылу мен ластанудан сақталуын, жер қойнауы мен қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз етуі
50	Жер асты суларының кенін барлау мен игеру келісімшарт және суды арнайы пайдалануға арналған рұқсат талаптарына сәйкес, сондай-ақ Қазақстан Республикасының экологиялық заңнамасында көзделген нормалар мен талаптар сақталып жүзеге асырылуы
51	Жер асты суларына барлау және (немесе) оны шығару жұмыстарын жүргізетін табиғат пайдаланушы жер асты суларының кенін ұтымды барлау мен игеруге, сөйтіп судың толық кешенді зерделенуіне және ұңғымаларды пайдаланудағы кемшіліктер есебінен судың орны толмас шығын болмауына және олардың сапалық қасиетінің жойылмауына қол жеткізуі
52	Жер асты суларына барлау және (немесе) оны шығару жұмыстарын жүргізетін табиғат пайдаланушы су тұтқыш жиектердің ластану ықтималдығын болғызбауы
53	Жер асты суларына барлау және (немесе) оны шығару жұмыстарын жүргізетін табиғат пайдаланушы егер бұл жобада көзделмеген болса, әртүрлі жиектегі судың араласып кету, бір жиектен екінші жиекке құйылу ықтималдығын болғызбауы
54	Жер асты суларына барлау және (немесе) оны шығару жұмыстарын жүргізетін табиғат пайдаланушы жер асты суларының бақылаусыз, реттелмей шығарылуына жол берілмеуін, ал авариялық жағдайларда судың шығын болуын жою жөнінде жедел шаралар қабылдауы
55	Жер асты суларына барлау және (немесе) оны шығару жұмыстарын жүргізетін табиғат пайдаланушы пайдалы құрауыштары бар жер асты суларының кешенді пайдалануы
56	Жер асты суларына барлау және (немесе) оны шығару жұмыстарын жүргізетін табиғат пайдаланушы атмосфералық ауаның, жердің беткі қабатының, ормандардың, сулардың және басқа да табиғи объектілердің, сондай-ақ ғимараттар мен құрылыстардың жер қойнауын пайдаланумен байланысты жұмыстардың зиянды әсерінен қорғауы
57	Жер асты суларына барлау және (немесе) оны шығару жұмыстарын жүргізетін табиғат пайдаланушы барлау және (немесе) өндіру процесінде жарамсыз күйге келтірілген жер учаскелерінде кешенді қалпына келтіру жұмыстарының жүргізілуін қамтамасыз етуі
57-1	Жер қойнауын пайдаланушы гидрогеологиялық, оның ішінде өздігінен ағып шығатын және барлау ұңғымаларын, сондай-ақ пайдалануға жарамсыз немесе пайдаланылуы тоқтатылған ұңғымаларды реттегіш құрылғылармен жабдықтауы, консервациялауы немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жоюы
58	Егер жер қойнауы басқа пайдалы қазбаларды барлау және өндіру үшін пайдаланылған кезде су тұтқыш жиектер ашылса, табиғат пайдаланушы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жер асты сулары объектілерін қорғау жөнінде шаралар қабылдауы қажет және бұл жөнінде қоршаған ортаны қорғау, су қорын пайдалану және қорғау саласындағы, жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органдарға және санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органына хабарлауы
59	Жер астының ашылған су тұтқыш жиектері олардың ластануын болғызбайтындай сенімді оқшаулаумен қамтамасыз етілуі
60	Шаруашылық-ауыз сумен жабдықтау көздері ретінде пайдаланылуы мүмкін су тұтқыш жиектер ашылған кезінде бұрғылау мен цемент ерітінділерін дайындау үшін (өңдеу үшін) қолданылатын химиялық реагенттердің қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен және санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органымен келісілген уыттылық сипаттамасы болуы
61	Табиғат пайдаланушылар қоршаған ортаны қорғау саласындағы, жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті органдармен, санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органымен келісім бойынша су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті орган белгілеген жер асты сулары объектілеріне зиянды әсер етудің жол берілетін шекті нормативтерін сақтауы
62	Жер асты сулары объектілерін пайдалануға байланысты су тартқыштарды орналастыру, жобалау, салу, пайдалануға беру және пайдалану кезінде олардың жоғарғы қабаттағы су объектілері мен қоршаған ортаға зиянды әсерін (аумақты су басуын, шөлейттенуін, жердің батпақтануын, топырақтың көшуі мен шөгуін) болғызбайтын шаралар көзделуі (ЭК 221 баптың 14 тармағы)
63	жер асты суларының мемлекеттік есебін, оның пайдаланылуын бақылау және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жер асты сулары объектілерінен алынатын және оларға ағызып жіберілетін судың бастапқы есебін қоршаған ортаны қорғау, су қорын қорғау және пайдалану саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың келісімі бойынша жер қойнауын зерделеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен және мерзімде жүргізуі (ЭК 221 баптың 15 тармағының 1 тармақшасы)
64	жер асты суларының мемлекеттік есебін, оның пайдаланылуын бақылау және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету мақсатында су тарту және су құю құрылыстарын су шығындарын өлшейтін құралдармен жабдықтайды, сондай-ақ өздігінен ағатын ұңғымаларға реттегіш құрылғылар орнатуы (ЭК 221 баптың 15 тармағының 2 тармақшасы)
65	жер асты суларының мемлекеттік есебін, оның пайдаланылуын бақылау және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету мақсатында жер асты сулары кен орындарының ағымдағы игерілуіне бақылау, ұңғымалардың жұмысын жедел бақылау және кен орындарын игерудің бекітілген жобасы немесе технологиялық схемаға сәйкес, технологиялық режимнің орындалуына бақылау жасайды. Бақылаудың мерзімділігі игеру жобасында (технологиялық схемада) белгіленуі
66	жер асты суларының мемлекеттік есебін, оның пайдаланылуын бақылау және қоршаған ортаны қорғауды қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті орган бекітетін статистикалық әдіснамаға сәйкес жер асты суларын пайдалану туралы алғашқы статистикалық деректерді табыс етуі
Сақтық аймағы шегінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізу кезіндегi экологиялық талаптар
67	Сақтық аймағы шегінде жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы оларды су деңгейі көтерілген жағдайда теңіздің ластануын болғызбайтындай немесе барынша азайтатындай етіп жүргізуі (ЭК 223 баптың 1 тармағы)
Су объектілерін пайдалану кезіндегi экологиялық талаптар
68	Су объектілерінің жай-күйіне әсер ететін кәсіпорындар мен басқа да құрылыстарды орналастыру қоршаған ортаны қорғаудың, жер қойнауын қорғаудың, санитарлық-эпидемиологиялық, өнеркәсіптік қауіпсіздікті, су ресурстарын молайту мен ұтымды пайдаланудың талаптары мен ережелерін сақтай отырып, сондай-ақ аталған объектілер қызметінің экологиялық салдарлар ескеріле отырып жүргізілуі
69	Су объектілерінің жай-күйіне әсер ететін кәсіпорындар мен басқа да құрылыстарды салуға, реконструкциялауға, пайдалануға, консервациялауға, жоюға, қоршаған ортаны қорғау, су қорын пайдалану және қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың және санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органының оң қорытындыларының болуы
Сарқынды суды ағызып жіберу кезіндегi экологиялық талаптар
70	сарқынды суды жер үсті су объектілеріне және жер қойнауына ағызып жіберуге Қоршаған ортаға эмиссияға тиісті экологиялық рұқсаттың бар болуы
71	Сарқынды суды жинақтаушысы бар табиғат пайдаланушылар оның қоршаған ортаға әсерін болғызбайтын қажетті шаралар қабылдауға, сондай-ақ оларды пайдалану тоқтатылғаннан кейін осы жинақтаушылар орналасқан жердің қайта өңделуін жүзеге асыруы (ЭК 225 баптың 3 тармағы)
72	Табиғат пайдаланушы ластаушы заттардың сарқынды суда белгіленген шоғырлану нормативтерін асыра немесе сарқынды судың құрамына экологиялық рұқсатта көзделмеген жаңа заттарды қоса алмайды. Аталған талаптар бұзылған кезде сарқынды суды ағызып жіберу тоқтатылуға тиіс. Ашық су айдынына ағызылатын су мөлдір, бояусыз, иіссіз болуға, құрамында ауру тудыратын бактериялар және гигиеналық нормативтерден асатын шоғырлануларда адамның денсаулығы мен жануарлар үшін зиянды заттар болмауы. Ағызылатын судың температурасы Цельсий бойынша 30 градустан аспауы (ЭК 225 баптың 4 тармағы)
73	Ағызылатын суда бетон мен металды бүлдіріп-бұзатын заттар болмауы (ЭК 225 баптың 5 тармағы)
74	Сарқынды суды, олардың тазалану деңгейіне қарамастан, орталықтандырылған ауыз сумен жабдықтау көздерінің санитарлық қорғалу аймақтарындағы, курорттардағы, суға түсуге арналған жерлердегі су айдындарына ағызып жіберуге жол берілмейді (ЭК 225 баптың 6 тармағы)
Өсімдіктерді қорғау құралдарын, минералдық тыңайтқыштар мен шаруашылық және өзге де қызметте пайдаланылатын басқа да препараттарды тасымалдау, сақтау мен қолдану, жаңа препараттар жасау кезінде қойылатын экологиялық талаптар
75	Жаңа препараттар жасаған кезде оларды қоршаған ортада қолданудың нормативтері әзірленуі (ЭК 239 баптың 2 тармағы)
76	өсімдіктерді қорғау және олардың карантині саласындағы уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен пестицидтердің (улы химикаттардың) тізіміне енгізілген пестицидтерді (улы химикаттарды) қолдануға Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның және халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органның келісімі (ЭК 239 баптың 4 тармағы)
Каспий теңізінің солтүстік бөлігіндегі мемлекеттік қорық аймағында шаруашылық және өзге де қызметті жүзеге асыру кезіндегі жалпы экологиялық талаптар
77	Құрылыстарды салу, монтаждау және оларды қайта бөлшектеу ластаушы заттардың барлық түрлерін жинауды қамтамасыз ететін технологиялар пайдаланылған кезде ғана жүзеге асырылуы мүмкін (ЭК 262 баптың 2 тармағы)
78	Келісімшарттық аумақ шегінде бұрын бұрғыланған ұңғымалар табылған кезде жер қойнауын пайдаланушы оларды өз балансына қабылдауға және олар бойынша мониторинг жүргізуі (ЭК 262 баптың 3 тармағы)
79	Мұнай операцияларының барлық сатысында қоршаған ортаға эмиссия олар үшін белгіленген ластаушы заттардың шығарындылары мен төгінділеріне жол берілетін шекті нормативтерінен аспауға тиістілігі (ЭК 262 баптың 4 тармағы)
80	Ұңғымаларды пайдалану кезінде, авариялық ахуалдың қауіп төндіру жағдайларын қоспағанда, флюидтерді алау етіп жағуға тыйым салынады (ЭК 262 баптың 5 тармағы)
81	Ұңғымаларды сынау кезінде көмірсутегін алау етіп жағу барынша азайтылуы. Осы тармақта көрсетілген әдіс, экологиялық сараптама қорытындысында қоршаған ортаға неғұрлым қауіпсіз деп танылған жағдайда, оны түтінді шлейфтің сейілуіне ықпал ететін табиғи қолайлы жағдайларда ғана қолдану қажет, бұл ретте, алау қондырғыларының конструкциясы көмірсутегілердің толық жануын қамтамасыз етуге тиіс. Ұңғымалар құстардың өріс аудару жолдарына орналастырылған жағдайда, орнитофаунаға залалды болғызбау үшін ұйымдастыру-техникалық шаралар қабылдануы
82	Мұнай операцияларын жүргізген кезде атмосфераға шығарындылар Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына, қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық практикада қабылданған, байқаудан өткізілген принциптер мен әдістерге сәйкес бақылануы
83	Айналымға тартылмайтын және жер қойнауына айдалмайтын бұрғылау қалдықтарын (шламдар мен қоспаларды) залалсыздандыру мен сақтау жөніндегі барлық операциялар Каспий теңізінің солтүстік бөлігіндегі мемлекеттік қорық аймағынан тысқары жерде, арнайы полигонда жүзеге асырылуы. Аталған операциялар полигон құрылысының бұрғылау жұмыстары басталар кезге қарай аяқталуын қамтамасыз етуге және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның келісімі бойынша жүзеге асырылуы
84	Бұрғылау платформасы (баржа) және оған қызмет ететін кемелер сарқынды суларды тазарту мен залалсыздандыруға немесе сарқынды суларды жинауға, сақтауға және кейін арнаулы кемелерге немесе жағалаудағы қабылдау құрылғыларына беруге арналған қондырғылармен жабдықталуы. Қоқысты жинау немесе өңдеу (ұнтақтау немесе сығымдау) үшін тиісті құрылғылар көзделуі. Бұрғылау платформаларында (баржаларда) қоқыс жағылмауы
85	Кез келген құрылыс және өзге де жұмыс түрлерін жүргізген кезде судың терең қабаты мен теңіз түбінде жару жұмыстарын пайдалануға тыйым салынады. Теңіз түбіндегі жару жұмыстарына қоршаған ортаны қорғау, су қорын пайдалану мен қорғау саласындағы және жер қойнауын зерттеу және пайдалану жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органдардың рұқсаты бойынша жүзеге асуы
86	Су тарту құрылыстары балық қорғау құрылғыларымен жарақтандырылған жағдайда ғана теңізден су тартуға жол беріледі. Су тарту құрылыстарында балық қорғау құрылғылары жұмысының тиімділігін үздіксіз бақылауға арналған техникалық құрылғылардың орнатылуы
87	Мұнай өндіру жөніндегі жұмыстарды бастар алдында жер қойнауын пайдаланушының қаржылай қаражаты есебінен Каспий теңізі солтүстік бөлігінің мемлекеттік қорық аймағында уылдырық шашылуын қорғау және бағалы кәсіпшілік балықтарын молайту жөніндегі іс-шараларды қоса алғанда, қоршаған ортаны, сондай-ақ итбалықтардың тіршілік ету ортасын қорғау жөнінде кешенді бағдарламалардың көзделуі
88	Бұрғылық және тампонаждық сұйықтар құрамында техникалық жобада келісілмеген заттар қолданылмауға тиіс. Өзге заттарды пайдаланған жағдайда жер қойнауын пайдаланушы оларды қолдануды қоршаған ортаны қорғау саласындағы және жер қойнауын зерттеу мен пайдалану жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органдармен келісімі
89	Бұрғылау қондырғылары Халықаралық теңіз ұйымының тұншықтыратын газ шығарындыларының шекті мәндері жөніндегі талаптарына сай келетін іштен жану двигательдерімен жарақтандырылуы
90	Энергия қондырғылары іштен жану двигательдерімен немесе қосарлы отын (дизельді отын-газ) турбиналарымен жарақтандырылуы
91	Теңізде барлау жүргізудің алдында, қоршаған ортаға әсерді толық көлемінде бағалауды қоса алғанда, жұмыс жобасы әлемдік тәжірибе ескеріле отырып әзірленуге тиіс. Көзделіп отырған шаруашылық қызмет жүргізілетін, бұрын зерделенген ауданның қазіргі жай-күйін талдау қоршаған ортаға әсерді бағалау табыс етілгенге дейін кемінде төрт жыл бұрын жүргізілген далалық зерттеу нәтижелеріне негізделуі
92	Су қорғау аймағында және теңіздің жағалау бойындағы тереңдігі 5-10 метрге дейінгі таяз сулы учаскелерінде ұңғымаларды бұрғылау сыртқы желілерден электр жетекті бұрғылау қондырғыларының көмегімен жүзеге асырылады. Егер бұрғылау дизельді отыны және дизельді жетегі бар генератордан бұрғылау қондырғысымен жүргізілсе, онда мұндай қондырғылардан тазартылмаған шығарынды газдардың атмосфераға шығуы барынша төмендетілуі
92-1	Теңізде мұнай операцияларын жүргізу кезінде, мұнай мен құрамында мұнай бар жүктерді тасымалдайтын әрбір теңіз құрылысында және әрбір кемеде төгілудің зардаптарын шектеу және жинау үшін материалдар мен абсорбенттер орналастырылуы
Теңізде барлау мен өндіру кезіндегі экологиялық талаптар
93	Мұнай операцияларын жүргізген кезде ұңғымаларды бұрғылау қоршаған ортаны қорғау саласындағы халықаралық практикада қабылданған, байқаудан өткізілген озық принциптер мен әдістер негізінде жүзеге асырылуы (ЭК 264 баптың 1 тармағы)
94	Келісімшарттық аумақ шегінде теңіз бұрғылау платформаларын орналастыруға арналған орындар балық аулау кәсіпшілігі, балықтардың бағалы түрлерін және су кәсіпшілігінің басқа да объектілерін сақтау және өсімін молайту үшін перспективалық маңызы бар теңіз аудандарын барынша сақтау мүмкіндігі ескеріле отырып таңдалуы
95	Кеме қатынауға болатын акваторийде мұз қабаты болған жағдайда бұрғылау баржасынан немесе платформасынан бұрғылау жұмыстарын жүргізу, көмірсутегінің ықтимал төгілуін тұмшалау үшін қажетті жабдықтары бар мұзжарғыш түріндегі кеменің ұдайы бірге болуымен жүзеге асырылуы. Осы талап жасанды аралдарда жүргізіліп жатқан бұрғылау жұмысына қолданылмайды
96	Каспий теңізінің солтүстік бөлігіндегі мемлекеттік қорық аймағы экожүйесінің тұрақты тіршілігін қамтамасыз ету үшін теңізде барлау мен өндіруді жобалау кезінде бұрғылық негіздер салу, ұңғымаларды сынау мен кемеде жүзу барынша шектеледі
97	Жер қойнауын пайдаланушы мұнай операцияларын жүргізу кезінде авариялық төгілулердің алдын алу, шектеу және оларды жою жөніндегі іс-шаралардың қамтамасыз етілуі
97-1	Теңізде өндіретін мұнай операцияларын жүргізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы Каспий теңізінің қазақстандық секторында мұнай операцияларын жүргізу кезінде өндірістік экологиялық мониторингті ұйымдастыру және жүргізу қағидаларына сәйкес ұңғымалар сағаларында қадағалау және өлшеу арқылы өндірістік процестерге мониторинг жүргізуі
Жағалаудағы жарақтандыру базалары мен жағалау инфрақұрылымы объектілеріне арналған экологиялық талаптар
98	Порттар мен айлақтарды қоспағанда, жағалаудағы базаларды, оның ішінде жанар-жағар май материалдары қоймаларын, көлік құралдарына техникалық қызмет көрсету станцияларын салу, қолда бар инфрақұрылымдар пайдаланыла отырып, Каспий теңізі жағалауының су қорғау аймағынан тысқары жүзеге асырылуы
99	Жағалау инфрақұрылымы объектілері жұмыс істеуін аяқтап, олар қайта бөлшектелгеннен кейін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісілген жобалау құжаттамасына сәйкес жерді рекультивациялау жүргізілуі
Кеме жүзуіне қойылатын экологиялық талаптар
100	Каспий теңізіне жануарлар және өсімдіктер дүниесі объектілерінің кездейсоқ кіруін болғызбау үшін бұрын өзге су бассейндерінде жұмыс істеген жабдық пен аппаратураны, сондай-ақ кемелерді пайдалануға экологиялық тексеруден және мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық сараптамадан өткізілуі
101	Су көлігімен орын ауыстырудың барлық түрлері жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасы құрамында табыс етілуге тиіс. Егжей-тегжейлі жобалау сатысында және жұмысты ұйымдастыру кезінде кемелердің жүзу бағыттарының маусымдар бойынша кестесі белгіленуге және ол картографиялық материалдарда көрсетілуге тиіс. Орын ауыстыру бағыттары таңдалған кезде, мұз қату жағдайларын қоса алғанда, гидрометеорологиялық жағдайлар, сондай-ақ балықтардың бағалы түрлерінің уылдырық шашу және өріс аудару кезеңдері мен орындары, итбалықтардың жатақтары, құстардың ұя салуының ескерілуі
102	Барлық кемелер отынды жабық алып жүру жүйелерімен, ластанған сулар мен тұрмыстық қоқыстарды жинайтын ыдыстармен жабдықталған, ашық су айдынына төгінділер мен шығарындыларға мүмкіндік бермейтін құрылғыларда жарақталған болуы (ЭК 267 баптың 3 тармағы)
103	Қазақстан Республикасының сауда мақсатында теңізде жүзу заңнамасының талаптарына сәйкес сусымалы материалдарды, химиялық реагенттер мен қауіпті жүктерді тасымалдау олардың қоршаған ортаға жайылуын болдырмайтын жабық контейнерлерде және арнаулы ыдыстарда жүзеге асырылуы
104	Теңізде кемелерге май құю отынның және жанар-жағар май материалдарының төгілуі мен ағып кетуін болдырмайтын жүйелердің көмегімен жүргізілуі (ЭК 267 баптың 6 тармағы)
105	Көмірсутегілерді және өзге де қауіпті заттарды танкермен тасымалдау үшін Каспий теңізі акваторийінде тек қана қосарлы корпусты танкерлерді пайдалануға көшуді қамтамасыз етуі (ЭК 267 баптың 9 тармағы)
106	Кемелер кеме палубаларының мұнай өнімдерімен ластануына, су айдындарына ластанған сарқынды сулардың ағуына жол бермейтін жабдықпен жарақталуы (ЭК 267 баптың 10 тармағы)
Каспий теңізінің солтүстік бөлігіндегі мемлекеттік қорық аймағындағы қоршаған ортаның мониторингі
107	Каспий теңізінің солтүстік бөлігіндегі мемлекеттік қорық аймағында шаруашылық қызметін жүзеге асыратын жер қойнауын пайдаланушы өндірістік қызметті жоспарлау және одан әрі жүзеге асыру кезеңінен бастап жыл сайын (төрт климаттық маусым бойынша) барлық келісімшарт аумағы бойынша қоршаған ортаға өндірістік мониторинг жүргізуі
108	Өндірістік мониторинг өткізу кезінде жер қойнауын пайдаланушы өткен жылдардағы қадағалаулардың нәтижелерін ескеруі және қадағалауды ұзақ мерзім қатарынан жалғастыру мақсатында жұмыс алаңында (келісімшарттық аумақ шегінде және оның айналасында) орналасқан, жұмыс істеп тұрған станциялардың көрсеткіштерін пайдалануы (ЭК 269 баптың 7 тармағы)
109	Авариялық жағдайлар туындаған жағдайда қоршаған ортаның авариялық ластану салдарының мониторингі кідіріссіз ұйымдастырылуы (ЭК 269 баптың 8 тармағы)
110	Жер қойнауын пайдаланушы өндірістік мониторинг нәтижелерін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті мемлекеттік органға беруі (ЭК 269 баптың 9 тармағы)
Радиоактивті материалдарды пайдалану кезіндегі экологиялық талаптар
111	Жеке және заңды тұлғалар радиоактивті материалдарды өндірудің, сақтаудың, тасымалдаудың, пайдаланудың, кәдеге жаратудың және жоюдың белгіленген ережелерін сақтауға, радиациялық әсердің жол берілетін шекті деңгейі нормативтерінің бұзылуына жол бермеуге, қоршаған ортаның радиациялық ластануының алдын алу және оны жою жөнінде шаралар қабылдауы (ЭК 271 баптың 1 тармағы)
Радиоактивті материалдар мен қалдықтарды сақтау мен көму кезіндегі экологиялық талаптар
112	Қазақстан Республикасының аумағында түзілетін радиоактивті қалдықтар олардың ықтимал қауіптілігі болуы мүмкін уақыт кезеңі ішінде халық пен қоршаған ортаның радиациядан қорғалуын қамтамасыз ететіндей түрде көмілуі (ЭК 272 баптың 1 тармағы)
Өнеркәсіп және тұтыну қалдықтарымен жұмыс істеу кезіндегі жалпы экологиялық талаптар
113	Шаруашылық қызметі процесінде қалдықтар құралатын жеке және заңды тұлғалар олармен қауіпсіз жұмыс істеу шараларын көздеуге, экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды сақтауға және оларды кәдеге жарату, залалсыздандыру және қауіпсіз жою жөніндегі іс-шараларды орындауы
114	Қалдықтарды орналастыру мен жою қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен және санитарлық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органымен және өзге де арнайы уәкілетті мемлекеттік органдармен келісім бойынша жергілікті атқарушы органдардың шешімдерімен айқындалатын орындарда жүргізілуі (ЭК 288 баптың 2 тармағы)
115	Қалдықтарды қалпына келтіргенге немесе өңдегенге дейін үш жылдан аспайтын немесе оларды көмгенге дейін бір жылдан аспайтын мерзімге қауіпсіз сақталуына арналған қалдықтарды уақытша сақтау орындарының бар болуы
116	Қазақастан Республикасының Экологиялық кодексінде көзделген жағдайларда, қалдықтардың меншік иесі қалдықтардың көлемін бірте-бірте азайту мақсатында оларды басқару бағдарламасын әзірлеуі
117	Қалдықтарды залалсыздандыру немесе орналастыру тәсілдерін және орнын таңдау кезінде, сондай-ақ қалдықтарды өңдеуді, жоюды немесе орналастыруды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларды айқындау кезінде қалдықтардың меншік иелері қалдықтардың құралу көздерінен олардың барынша аз көшірілуін қамтамасыз етуі
117-1	Қалдықтарды кәдеге жаратуды және қайта өңдеуді немесе олардың көлемін және қауіпті қасиеттерін өзге де тәсілдермен азайтуды жүзеге асыратын, сондай-ақ өндіріс және тұтыну қалдықтарын орналастырумен байланысты қызметті жүзеге асыратын тұлғалар үшін қалдықтарды басқару бағдарламасын әзірлеуі
117-2	Қалдықтарды басқару бағдарламасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісімнің бар болуы
Қауіпті қалдықтардың паспорты
118	Шаруашылық қызметі процесінде қалдықтар құралатын жеке және заңды тұлғалар қауіпті қалдықтардың паспортын жасауы және бекітуі
Қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты кәсіпорындарды, ғимараттарды, құрылыстарды, құрылыс-жайлар мен өзге де объектілерді салу және пайдалану кезіндегі экологиялық талаптар
119	Қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты кәсіпорындарды, ғимараттарды, құрылыстарды, құрылыс-жайлар мен өзге де объектілерді пайдалану кезінде жеке және заңды тұлғалардың: 1) оларды қайта өңдеу, кәдеге жарату, залалсыздандыру және қауіпсіз жою не осы іс-шараларды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғаларға беру арқылы оларды азайту жөніндегі шараларды көздейтін қалдықтарды орналастыру нормативтерінің жобасын әзірлеуі; 2) ең жаңа ғылыми-техникалық жетістіктер негізінде қалдықты аз шығаратын технологиялар мен қалдықтардың құралуын төмендету жөніндегі ұйымдастыру шараларын енгізуі; 3) қалдықтар мен оларды орналастыратын объектілерге түгендеу жүргізуі; 4) қалдықтар орналастырылған объектілердің аумақтарында қоршаған ортаның жай-күйіне мониторинг жүргізуге; 5) қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты ақпаратты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен табыс етуі; 6) қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты авариялардың алдын алу жөніндегі талаптарды сақтауға және оларды жою жөнінде шұғыл шаралар қолдануы.
120	арнайы (инженерлік-геологиялық, гидрогеологиялық және өзге) зерттеулер негізінде жүзеге асырылатын қалдықтарды орналастыру объектісі салынатын жерді анықтауға мемлекеттік экологиялық, санитарлық-эпидемиологиялық сараптамалардың және Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасына сәйкес жүргізілетін сараптаманың оң қорытындыларының болуы
121	Қалдықтарды орналастыру объектілерінің меншік иелері, сондай-ақ иеленуінде және пайдалануында қалдықтарды орналастыру объектілері бар адамдар осы объектілерді пайдалану аяқталғаннан кейін олардың жай-күйі мен қоршаған ортаға әсерін бақылауды және бүлінген жерлерде рекультивациялау жөнінде жұмыстар жүргізуі
Қауіпті қалдықтармен жұмыс істеу кезіндегі экологиялық талаптар
122	Қызмет процесінде қауіпті қалдықтар құралатын жеке және заңды тұлғалар олардың құралуының тоқтатылуына немесе қысқартылуына және (немесе) олардың қауіптілік деңгейін төмендетуге бағытталған іс-шараларды жүзеге асыруы (ЭК 293 баптың 1 тармағы)
123	Қауіпті қалдықтардың меншік иесі қауіптілік қасиеттерін көрсете отырып, қауіпті қалдықтардың бумасын таңбалауды қамтамасыз етуге тиіс. Мұндай қалдықтарды басқа тұлғаларға белгілі бір мерзімге берген кезде қалдықтардың меншік иесі оларды осы қалдықтардың қауіпті қасиеттері туралы және олармен жұмыс істеу кезінде сақтық шаралары туралы жазбаша нысанда хабардар етуі
124	Қауіпті қалдықтарды арнайы жабдықталған жерлерге орналастыруға рұқсат етіледі және ол экологиялық рұқсаттарда көзделген шарттарға сәйкес жүзеге асырылуы. Қауіпті қалдықтарды орналастыру үшін бөлінген аумақтарда қауіпті қалдықтармен жұмыс істеуге байланысты емес басқа да қызмет түрлерінің жүзеге асырылмауы
125	Қауіпті қалдықтар орналастырылған жер қалдықтың түрі, оның қауіптілік деңгейі және көмілген күні көрсетіле отырып, жақсы көрінетін жерде айырым белгілерімен белгіленуі (ЭК 293 баптың 5 тармағы)
126	Қауіпті қалдықтарды жинауды, кәдеге жаратуды, тасымалдауды және орналастыруды жүзеге асыратын кәсіпорындар төтенше және авариялық жағдайлар кезінде іс-қимылдар жоспарларын әзірлеуі (ЭК 293 баптың 6 тармағы)
127	Қауіпті қалдықтардың меншік иелері болып табылатын немесе осындай қалдықтармен жұмыс істеуді жүзеге асыратын жеке және (немесе) заңды тұлғалардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігі «Міндетті экологиялық сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті экологиялық сақтандырылуы
127-1	Жойылуы қиын органикалық ластауыштары бар қалдықтарды сақтау пункттері жойылуы қиын органикалық ластауыштардың қоршаған ортаға және халықтың денсаулығына әсерін болғызбауды қамтамасыз ететін қорғаныс құралдарымен жабдықталуы
127-2	Жойылуы қиын органикалық ластауыштары бар қалдықтарды есепке алу қатаң есептілік журналында жүргізілуі
Қауіпті қалдықтарды тасымалдау кезіндегі экологиялық талаптар
128	Қауіпті қалдықтардың құралуы мен олардың тасымалдануы барынша азайтылуы
Қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы есеп
129	Қалдықтардың меншік иесі қалдықтардың есебін (түрі, саны және шығарылған жері) жүргізуге, сондай-ақ олардың қоршаған ортаға және (немесе) адам денсаулығына қауіпті қасиеттері туралы ақпарат жинауы және сақтауы
130	Қалдықтармен жұмыс істеуді жүзеге асыратын тұлғалар және қауіпті қалдықтарды өндірушілер өздерінің қызметі процесінде құралған, жиналған, тасымалданған, кәдеге жаратылған немесе орналастырылған қалдықтардың тұрақты есебін (түрі, саны, қасиеттері) жүргізуі
131	Қалдықтардың меншік иелері қалдықтардың есебі жөніндегі құжаттамаларды бес жыл бойы сақтауы
132	Қалдықтардың меншік иелері өзінің қалдықтармен жұмыс істеу саласындағы қызметі туралы жыл сайынғы есебін Қалдықтардың мемлекеттік кадастрына енгізу үшін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға беруі
Қалдықтарды көму полигондарына және ұзақ мерзімді сақтау қоймаларына қойылатын экологиялық талаптар
133	Қалдықтарды сақтау кейіннен кәдеге жарату, өңдеу немесе түпкілікті көму мақсатында әрбір қалдық түрлері үшін белгіленген кезеңге арнайы жабдықталған жерлерде (алаңдарда, көмбелерде, қоймаларда) жүргізілуі
134	Қалдықтарды алып қою ниетінсіз оларды тұрақты орналастыратын орын қалдықтарды көму орны болып табылады. Қалдықтарды көму арнайы жабдықталған полигондарда жүргізілуі
135	Қалдықтарды кейіннен орнын ауыстыру ықтималдығына және (немесе) олардың қоршаған ортаға әсеріне тұрақты мониторинг жүргізу қажеттігіне байланысты тұрақты орналастыратын орын олардың ұзақ мерзімді сақтау орны болып табылады. Полигондарға белгіленген экологиялық талаптар қалдықтарды ұзақ мерзімді сақтау қоймаларына қойылады, бұл ретте оларды алып қоюдың, тасымалдаудың, кейіннен кәдеге жаратудың немесе түпкілікті көмудің техникалық мүмкіндігі қамтамасыз етілуі
136	Қалдықтар полигондарын орналастыру мен салу жобалары Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексінде (бұдан әрі - Кодекс) және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен мемлекеттік экологиялық және санитарлық-эпидемиологиялық сараптамалардан өтуі
Қалдықтарды орналастыру полигондарына қойылатын экологиялық талаптар
137	Алынып тасталды - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.
138	Қауіпті қалдықтарға залалсыздандыру, қалыпты жағдайға келтіру және қалдықтардың қауіпті қасиеттерін төмендететін басқа да әсер ету тәсілдері қолданылуы (ЭК 300 баптың 2 тармағы)
139	Әрбір полигон олардың қоршаған ортаға теріс әсерінің алдын алу үшін атмосфералық шығарындылардың (қоқыс газы), сақтауға қойылған қалдықтарда құралатын сүзінді судың және сарқынды сулардың мониторингі жүйесімен жабдықталуы
140	Полигонда көмуге арналған қалдықтардың саны мен қауіпті қасиеттері азайтылуы
141	Полигонның иесі биологиялық іритін қалдықтарды көму көлемін азайту және қоқыс газды бақылау мен кәдеге жарату жүйелерін енгізу арқылы полигонда метанның құралуын азайту жөнінде шаралар қабылдауы (ЭК 300 баптың 8 тармағы)
142	Қоршаған ортаның ластануын болдырмау үшін полигонның иесі қалдықтарды сыныптау негізінде қабылдаудың бірдейлендірілген рәсімін енгізуі (ЭК 300 баптың 9 тармағы)
143	Қалдықтарды көму полигонының қызметі қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісілген мерзімде учаскені экологиялық талаптарға сәйкес келтіру жөніндегі жоспар негізінде жүзеге асырылуы (ЭК 300 баптың 10 тармағы)
144	Полигонның меншік иесі полигон жабылғаннан кейін жерлерді рекультивациялау жөніндегі іс-шараларды және қоршаған ортаға әсердің мониторингін жүргізу үшін тарату қорын құруы (ЭК 300 баптың 11 тармағы)
145	Көму үшін қабылданатын қалдықтарды қабылдау мен сыныптау рәсімін полигон иесі белгілейді және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісуі (ЭК 300 баптың 12 тармағы)
Полигонды пайдалану сатысындағы бақылау мен мониторинг
146	Полигонның иесі жыл сайын қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға қоршаған ортаға әсердің мониторингін жүргізілгені туралы есеп беруі (ЭК 305 баптың 1 тармағы)
147	Полигонның иесі бақылау және мониторинг нәтижесінде анықталған, қоршаған ортаға қолайсыз әсер туралы қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органды хабардар етуі, сондай-ақ қабылданылатын түзету шараларының сипаты мен мерзімдерін қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органмен келісуі (ЭК 305 баптың 2 тармағы)
148	Бақылауды, мониторингті және (немесе) талдауды аккредиттелген зертханалар орындауы (ЭК 305 баптың 3 тармағы)
149	Сүзінді су мен жер бетіндегі судың сынамасы репрезентативті пункттерде іріктелуге тиіс. Сүзінді суды іріктеу мен оның көлемін және құрамын өлшеуді жүзеге асыру учаскенің сүзінді су құралатын әрбір пунктінде жеке орындалуы (ЭК 305 баптың 4 тармағы)
150	Қатты тұрмыстық қалдықтар полигонының әрбір секция бойынша газ мониторингін жүргізу әдістемесіне сәйкес тұрмыстық қатты қалдықтар полигонының әрбір секциясы үшін газ мониторингі жүргізілуі
151	Өлшенетін параметрлер мен талданатын заттар орналастырылатын қалдықтардың құрамына қарай түзетілуі (ЭК 305 баптың 7 тармағы)
152	Жер асты суларынан алынған сынамаларда талданатын параметрлер осы жердегі сүзінді судың күтіліп отырған құрамына және жер асты суларының сапасына негізделуге тиіс. Талдама есебі үшін параметрлерді таңдау процесінде жер асты суларының жылдамдығы мен ағыс бағытының айқындалуы (ЭК 305 баптың 8 тармағы)
Полигонды (полигонның бөлігін) жабу, рекультивациялау және мониторинг рәсімдері
153	Қалдықтарды көму жөніндегі полигонды (полигонның бөлігін) жабуға экологиялық рұқсат алынуы (ЭК 306 баптың 1 тармағы)
154	Полигон (полигонның бөлігі) жабылғаннан кейін полигонның иесі аумақты рекультивациялауды жүзеге асырады және 1-сыныптағы полигондар үшін - отыз жыл бойы, 2-сынып полигондары үшін жиырма жыл бойы қоқыс газдың және сүзінді судың шығарындыларына мониторинг жүргізуі (ЭК 306 баптың 3 тармағы)
155	Полигонның иесі жобаның талаптарына сәйкес полигонды (полигонның бөлігін) рекультивациялауды орындағаннан кейін және орындалған жұмыстар қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органның және санитарлық-эпидемиологиялық қызмет саласындағы мемлекеттік органның қатысуымен қабылдау комиссиясының актісімен қабылданғаннан кейін иелік етуші қоршаған ортаға мониторинг жүргізуді тоқтатуы (ЭК 306 баптың 4 тармағы)
Радиоактивті қалдықтарды сақтау және (немесе) көму пункттеріне қойылатын экологиялық талаптар
156	Радиоактивті қалдықтарды сақтау және (немесе) көму пункттерінің барлық жобалары мемлекеттік экологиялық, санитарлық-эпидемиологиялық сараптамаға және Қазақстан Республикасының жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы заңнамасына сәйкес жүргізілетін сараптамадан өткізілуге тиіс. Жобалау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бекітілген құрылыс нормалары мен ережелеріне сәйкес жүзеге асырылуы (ЭК 309 баптың 1 тармағы)
157	Алынып тасталды - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.
158	Алынып тасталды - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.
159	Алынып тасталды - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.
160	Жер үсті суларының, ызасулардың және жер асты суларының радиоактивті ластану есебі ерітінділердің сүзілуінің және ластанудың жылдамдығын, олардың таралу қабілеттерін және су сиятын тау жыныстарының сорбциондық мүмкіндіктерін айқындау үшін орындалатын арнайы гидрологиялық және гидрогеологиялық зерттеулер жүргізу негізінде орындалуы (ЭК 309 баптың 16 тармағы)
161	Қоршаған ортаға авариялық радиоактивті ластану әсерінен келтірілген залал рекультивациялау жұмыстарын жүргізу жөніндегі қорғаныш шараларын орындауға арналған іс-шаралардың құны бойынша бағаланады (ЭК 309 баптың 17 тармағы)
Парниктік газдардың және озонды бұзатын заттардың шығарындыларына жол берілетін шаруашылық және өзге де қызметке қойылатын жалпы талаптар
162	Озонды бұзатын және құрамында олардың өнімдері бар заттардың импорты, экспорты, озонды бұзатын заттар пайдалана отырып жүргізілетін жұмыстар, құрамында озонды бұзатын заттар бар жабдықтарды жөндеу, монтаждау, оларға қызмет көрсету шаруашылық қызметтің экологиялық қауіпті түрлері болып табылады және Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган беретін рұқсаттар негізінде жүзеге асырылуы (ЭК 314 баптың 1 тармағы)
Озонды бұзатын заттарды тұтынудың мемлекеттік есебі мен мемлекеттік кадастры
163	Озонды бұзатын заттарды әкелуді және тұтынуды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар озонды бұзатын заттарды тұтынудың мемлекеттік кадастрын әзірлеу үшін жыл сайын, есепті жылдан кейінгі жылдың екінші тоқсанынан кешіктірмей, қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға озонды бұзатын заттардың жылдық тұтынылуы туралы деректерді табыс етуі (ЭК 316 баптың 2 тармағы)
Парниктік газдарды мемлекеттік түгендеу және парниктік газдардың мемлекеттік кадастры
164	Алынып тасталды - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.
Парниктік газдарды және озонды бұзатын заттарды өндірістік бақылау
165	Атмосфераға озонды бұзатын заттар шығарындыларының көздері бар заңды тұлғалар парниктік газдар шығарындыларын және озонды бұзатын заттарды түгендеу ережесіне сәйкес тәртіппен озонды бұзатын заттардың шығарындыларына жыл сайынғы түгендеу жүргізу жолымен өндірістік бақылауды жүзеге асыруы
166	Экологиялық қызметтерді ұйымдастыру туралы және озонды бұзатын заттарға өндірістік бақылау жүргізуге жауапты тұлғалар туралы мәліметтер, сондай-ақ озон бұзатын заттарды түгендеу нәтижелері қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органға табыс етуі
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы қызметтi лицензиялау
167	Жеке және заңды тұлғалардың табиғат қорғау iсiн жобалау, нормалау және экологиялық аудит жөнiндегi қызметi Кодекстiң 40-бабына сәйкес шаруашылық және өзге де қызметтiң I санаты үшiн қоршаған ортаны қорғау саласындағы жұмыстарды орындау мен қызметтер көрсетуге арналған лицензияның бар болуы
Мемлекеттік экологиялық сараптама объектілерi
168	Кезеңдерге сәйкес қоршаған ортаға әсердің оған iлеспе бағалау материалдарымен бірге қоршаған ортаға әсер етуші межеленіп отырған қызметтің жобалау алдындағы және жобалау құжаттамасына экологиялық сараптама қорытындысының бар болуы
169	Қоршаған ортаға әсерді бағалаудың оларға ілеспе материалдарымен бірге мемлекеттік, салалық және өңірлік бағдарламалар жобаларына экологиялық сараптама қорытындысының бар болуы
170	Жер қойнауын пайдалану жөніндегі операцияларды жүргізуге арналған келісімшарттар жобаларына экологиялық сараптама қорытындысының бар болуы
171	қоршаған ортаға эмиссиялар нормативтерінің жобаларының бар болуы (ЭК 47 баптың 1 тармағының 4 тармақшасы)
172	іске асырылуы қоршаған ортаға теріс әсерлерге әкеп соғуы мүмкін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің жобалары, нормативтік-техникалық және нұсқаулық-әдістемелік құжаттар жобаларының бар болуы (ЭК 47 баптың 1 тармағының 5 тармақшасы)
173	Өсімдіктер мен жануарлар дүниесi ресурстарын алу мен пайдалануға арналған биологиялық негiздемелерге экологиялық сараптама қорытындысының бар болуы
174	аумақтарды ұйымдастыру схемалары жобаларының бар болуы (ЭК 47 баптың 1 тармағының 7 тармақшасы)
175	қалалар мен аумақтарды, оның ішінде арнайы экономикалық аймақтар аумақтарын және шаруашылық қызметті жүргізудің айрықша режиміндегі аумақтарды салудың (дамытудың) бас жоспарларының жобаларының бар болуы (ЭК 47 баптың 1 тармағының 8 тармақшасы)
176	Осы аумақтарды экологиялық зілзала немесе төтенше экологиялық жағдай аймақтарына жатқызуды негiздейтiн аумақтарды зерттеу материалдарына экологиялық сараптама қорытындысының бар болуы
177	Шектес мемлекеттердiң қоршаған ортасына әсер етуi мүмкiн немесе оны жүзеге асыру үшiн шектес мемлекеттермен ортақ табиғи объектілерді пайдалану қажет болатын не шектес мемлекеттердiң Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында айқындалған, оның ішінде «Байқоңыр» кешені бойынша мүдделерiн қозғайтын шаруашылық қызмет жобаларына экологиялық сараптама қорытындысының бар болуы
178	Қазақстан Республикасына өткізілетін (әкелінетін) технологияларды, көлік құралдарын қоспағанда, техникаларды және жабдықтарды қолдану жөніндегі құжаттамаға экологиялық сараптама қорытындысының бар болуы
179	Алынып тасталды - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.
Қоршаған ортаға эмиссияларға рұқсат
180	қоршаған ортаға эмиссияларға рұқсаты (ЭК 69 баптың 1 тармағы)
Экологиялық аудиторлық есептерге қойылатын талаптар
181	Экологиялық аудиторлық есептің бар болуы (ЭК 85 баптың 1 тармағы)
Табиғат пайдаланушылардың өз қаражаттары есебінен қаржыландырылатын қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шараларды жоспарлау
182	Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі іс-шаралар жоспарының бар болуы (ЭК 99 баптың 1 тармағы)
Қоршаған ортаға эмиссиялар үшін төлемақы
183	Алынып тасталды - ҚР Қоршаған ортаны қорғау министрінің 2012.10.29 № 315-Ө және ҚР Экономикалық даму және сауда министрінің 2012.10.31 № 300 Бірлескен бұйрығы.
Экологиялық сақтандыру
184	Міндетті экологиялық сақтандыру шарттарының бар болуы (ЭК 101 бап)
Табиғат пайдаланушының өндірістік экологиялық бақылау жүргізу кезіндегі құқықтары мен міндеттерi
185	өндірістік экологиялық бақылау бағдарламасының бар болуы (ЭК 130 баптың 2 тармағының 1 тармақшасы)
Өндірістік мониторингтің түрлері және оны жүргізуді ұйымдастыру
186	Қоршаған ортаның өндірістік мониторингі Қазақстан Республикасының техникалық реттеу туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен аккредиттелген өндірістік немесе тәуелсіз зертханаларда жүзеге асырылуы
Өндірістік экологиялық бақылау жөніндегі есеп пен есептілік
187	өндірістік экологиялық бақылау нәтижелері бойынша кезеңдік есептер беруі (ЭК 133 бап)

Об утверждении формы проверочного листа в сфере частного предпринимательства в области охраны окружающей среды, воспроизводства и использования природных ресурсов

Совместный приказ Министра охраны окружающей среды Республики Казахстан от 31 августа 2011 года № 232-ө и и.о. Министра экономического развития и торговли Республики Казахстан от 16 сентября 2011 года № 293. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 30 сентября 2011 года № 7222. Утратил силу совместным приказом Министра энергетики Республики Казахстан от 24 июня 2015 года № 431 и и.о. Министра национальной экономики Республики Казахстан от 30 июня 2015 года № 474

Сноска. Утратил силу совместным приказом Министра энергетики РК от 24.06.2015 № 431 и и.о. Министра национальной экономики РК от 30.06.2015 № 474 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответсвии пунктом 1 статьи 15 Закона Республики Казахстан от 6 января 2011 года «О государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан» и в соответствии с подпунктом 38) статьи 17 Экологического кодекса Республики Казахстан от 9 января 2007 года ПРИКАЗЫВАЕМ:
1. Утвердить прилагаемую форму проверочного листа в сфере частного предпринимательства в области охраны окружающей среды, воспроизводства и использования природных ресурсов.
2. Департаменту экологического законодательства и правового обеспечения Министерства охраны окружающей среды Республики Казахстан (Муканова Д.К.) обеспечить:
1) государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
2) официальное опубликование настоящего приказа после его государственной регистрации в Министерстве юстиции Республики Казахстан;
3) опубликование настоящего приказа в средствах массовой информации и на официальном интернет-ресурсе Министерства охраны окружающей среды Республики Казахстан.
3. Признать утратившим силу совместный приказ Министра охраны
окружающей среды Республики Казахстан от 23 февраля 2010 года № 47-п и Министра экономики и бюджетного планирования Республики Казахстан от 25 февраля 2010 года № 104 «Об утверждении формы проверочного листа по проверкам природопользователей» (зарегистрированный в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов за № 6121, опубликованный в газете «Казахстанская правда» от 27 марта 2010 г. № 71-72 (26132-26133).
4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Вице-министра охраны окружающей среды Республики Казахстан Турмагамбетова М.А.
5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Министр И. о. Министра экономического
охраны окружающей среды развития и торговли
Республики Казахстан Республики Казахстан
____________ Н. Ашим _________________ М. Кусаинов

Утверждена
Совместным приказом
Министра охраны окружающей среды
Республики Казахстан
от 31 августа 2011 года № 232-ө
и и. о. Министра экономического
развития и торговли
Республики Казахстан
от 16 сентября 2011 года № 293

Форма

Сноска. Форма с изменениями, внесенными совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).

Проверочный лист в сфере частного предпринимательства в
области охраны окружающей среды, воспроизводства и
использования природных ресурсов

Государственный орган, назначивший проверку
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Акт о назначении проверки
__________________________________________________________________
(№, дата)
Наименование природопользователя
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
РНН (ИИН, БИН)
__________________________________________________________________
Адрес места нахождения
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

№ пп	Наименование требований	Отметка о требуемости (да/нет)
Экологические требования к проектированию хозяйственных и иных объектов
1.	Наличие проектов с положительными заключениями государственной экологической экспертизы строительства и реконструкции предприятий, зданий, сооружений, объектов промышленности, сельского хозяйства и других объектов
Общие экологические требования и ответственность природопользователей при вводе в эксплуатацию и эксплуатации хозяйственных и иных объектов
2.	Ввод в эксплуатацию предприятий, сооружений и иных объектов производится при условии выполнения в полном объеме всех экологических требований, предусмотренных проектом, по акту приемочной комиссии, создаваемой с участием уполномоченного органа в области охраны окружающей среды
3.	Проведение работ на отведенной территории с соблюдением требований экологической безопасности
4.	Ведение установленной документации по вопросам охраны окружающей среды и представление государственным органам установленной отчетности по всей деятельности
5.	Оказание содействия в работе инспекций государственных контролирующих органов и выполнение законных предписаний в установленные сроки
6.	Создать специальное подразделение либо назначить работника, ответственного за организацию, проведение производственного экологического контроля и за взаимодействие с контролирующими органами
7.	Проводить все операции наиболее безопасным способом и содержать оборудование в безопасном состоянии в целях охраны здоровья и жизни работников, окружающей среды и имущества
8.	Разработать и утвердить согласованные с территориальными органами уполномоченного органа в области охраны окружающей среды нормативно-технические документы по охране окружающей среды по всем видам деятельности, которые должны пересматриваться не реже одного раза в пять лет. Нормативно-технические документы должны также пересматриваться при введении новых типовых правил и норм, новых технологических процессов, установок, машин и аппаратуры
9.	На участках (объектах) работ вести журналы проверки состояния технической и экологической безопасности, в которых ответственные должностные лица природопользователя должны записывать обнаруженные недостатки с указанием сроков их устранения
10.	Наличие порядка организации и ведения работ на экологически опасных объектах, согласно установленным специальным положением, разработанным природопользователем
11.	Природопользователь должен иметь план действий по устранению или локализации аварийной ситуации, возникшей в результате нарушения экологического законодательства Республики Казахстан, стихийных бедствий и природных катаклизмов
12.	Работник, обнаруживший нарушение экологических требований, норм, правил и инструкций или опасность, угрожающую жизни и здоровью людей, а также возможность загрязнения окружающей среды, обязан незамедлительно принять все зависящие от него меры по устранению или локализации возникшей ситуации и сообщить об этом диспетчеру или руководству
13.	Природопользователь информирует уполномоченный орган в области охраны окружающей среды о происшедших авариях с выбросом и сбросом загрязняющих веществ в окружающую среду в течение двух часов с момента их обнаружения
Экологические требования к технологиям, технике и оборудованию
14.	Применение в Республике Казахстан технологий, техники, за исключением транспортных средств, и оборудования осуществляется при наличии положительного заключения государственной экологической экспертизы на документацию, обосновывающую применение таких технологий, техники и оборудования, с материалами оценки воздействия на окружающую среду
Экологические требования к строительству и реконструкции предприятий, сооружений и других объектов
15.	Строительство и реконструкция предприятий, сооружений и иных объектов осуществляются при наличии положительных заключений государственных экологической экспертиз и в соответствии с нормативами качества окружающей среды.
16.	При выполнении строительных работ должны приниматься меры по рекультивации земель, воспроизводству и рациональному использованию природных ресурсов, благоустройству территорий и оздоровлению окружающей среды
Экологические требования при эксплуатации объектов промышленности, энергетики, транспорта и связи, объектов сельскохозяйственного назначения и мелиорации
17.	Эксплуатация объектов промышленности, энергетики, транспорта и связи, объектов сельскохозяйственного назначения и мелиорации должна осуществляться с учетом установленных экологических требований и использованием экологически обоснованных технологий, необходимых очистных сооружений и зон санитарной охраны, исключающих загрязнение окружающей среды. При эксплуатации указанных объектов должны внедряться малоотходные и безотходные технологии, обеспечивающие экологическую безопасность.
18.	Физические и юридические лица обеспечивают выполнение комплекса мер по охране почв, водоемов, лесов и иной растительности, животного мира от вредного воздействия сельскохозяйственной деятельности
Экологические требования при производстве и эксплуатации автомобильных и иных транспортных средств
19.	Физические и юридические лица, осуществляющие эксплуатацию автомобильных и иных транспортных средств, оказывающих негативное воздействие на окружающую среду, обеспечивают соблюдение нормативов допустимых выбросов, принимать меры по снижению уровня шума и иного негативного воздействия на окружающую среду
Экологические требования к размещению атомных, тепловых и гидроэлектростанций
20.	Определение места размещения и строительство атомных электростанций осуществляются при наличии проекта и положительных заключений государственных экологической и санитарно-эпидемиологической экспертиз. Проекты атомных электростанций должны содержать решения, обеспечивающие безопасный вывод их из эксплуатации, а также меры по утилизации отходов
21.	В целях ограничения вредного воздействия тепловых электростанций на состояние воздушного бассейна прилежащей территории перед их размещением в составе проекта проводится нормирование эмиссий в окружающую среду путем установления для каждой энергетической организации (и каждого его источника загрязнения) контрольных показателей (грамм в секунду) и годовых нормативов (тонн в год), обеспечивающих экологическую безопасность тепловых электростанций
22.	При размещении, проектировании и строительстве гидроэлектростанций должны быть полностью учтены реальные потребности в электроэнергии соответствующих регионов, сейсмичность территории и рельеф местности для размещения объекта, меры по сохранению лесов и земель, эффективной охране ресурсов животного и растительного мира, в целом обеспечивающие недопущение существенных отрицательных изменений в окружающей среде
23.	Для проектируемых и строящихся электростанций соблюдение нормативов эмиссий в окружающую среду должно быть обеспечено к моменту приемки их в эксплуатацию
Экологические требования при использовании земель
24.	применять технологии производства, соответствующие санитарно-эпидемиологическим и экологическим требованиям, не допускать причинения вреда здоровью населения и окружающей среде, внедрять наилучшие доступные технологии
25.	не допускать загрязнения, захламления, деградации и ухудшения плодородия почв, а также снятия плодородного слоя почвы в целях продажи или передачи его другим лицам, за исключением случаев, когда такое снятие необходимо для предотвращения безвозвратной утери плодородного слоя
26.	производить складирование и удаление отходов в местах, определяемых решением местных исполнительных органов по согласованию с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды, а также со специально уполномоченными государственными органами в пределах их компетенции
27.	содержать занимаемые земельные участки в состоянии, пригодном для дальнейшего использования их по назначению
28.	снять, сохранить и использовать плодородный слой почвы при проведении работ, связанных с нарушением земель
29.	проводить рекультивацию нарушенных земель
30.	В случае использования земельных участков для размещения, захоронения, складирования промышленных отходов они должны отвечать следующим требованиям: 1) соответствовать санитарно-эпидемиологическим правилам и нормам проектирования, строительства и эксплуатации полигонов захоронения неутилизированных промышленных отходов; 2) иметь слабофильтрующие грунты при стоянии грунтовых вод не выше двух метров от дна емкости с уклоном на местности 1,5 процента в сторону водоема, сельскохозяйственных угодий, лесов, промышленных предприятий; 3) размещаться с подветренной стороны относительно населенного пункта и ниже по направлению потока подземных вод; 4) размещаться на местности, не затапливаемой паводковыми и ливневыми водами; 5) иметь инженерную противофильтрационную защиту, ограждение и озеленение по периметру, подъездные пути с твердым покрытием; 6) поверхностный и подземный сток с земельного участка не должен поступать в открытые водные объекты
Экологические требования при проведении операций по недропользованию
31.	конструкции скважин и горных выработок в части надежности, технологичности и экологической безопасности должны обеспечивать условия охраны недр и окружающей среды
32.	при бурении и других операциях по недропользованию с применением установок с дизель-генераторным и дизельным приводом выпуск неочищенных выхлопных газов в атмосферу с таких установок должен соответствовать их техническим характеристикам и экологическим требованиям
33.	при строительстве сооружений по недропользованию на плодородных землях и землях сельскохозяйственного назначения в процессе проведения подготовительных работ к монтажу оборудования снимается и отдельно хранится плодородный слой для последующей рекультивации территории
34.	для исключения миграции токсичных веществ в природные объекты должна предусматриваться инженерная система организованного сбора и хранения отходов недропользования с гидроизоляцией технологических площадок
35.	в случаях строительства скважин на особо охраняемых природных территориях необходимо применять только безамбарную технологию
36.	при операциях по недропользованию должны проводиться работы по утилизации шламов и нейтрализации отработанного бурового раствора, буровых, карьерных и шахтных сточных вод для повторного использования в процессе бурения, возврата в окружающую среду в соответствии с установленными требованиями
37.	при применении буровых растворов на углеводородной основе (известково-битумных, инвертно-эмульсионных и других) должны быть приняты меры по предупреждению загазованности воздушной среды
38.	Захоронение пирофорных отложений, шлама и керна в целях исключения возможности загорания или отравления людей производится согласно проекту и по согласованию с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды, государственным органом санитарно-эпидемиологической службы и местными исполнительными органами
39.	ввод в эксплуатацию сооружений по недропользованию производится при условии выполнения в полном объеме всех экологических требований, предусмотренных проектом
40.	после окончания операций по недропользованию и демонтажа оборудования проводятся работы по восстановлению (рекультивации) земельного участка в соответствии с проектными решениями
41.	буровые скважины, в том числе самоизливающиеся, а также скважины, не пригодные к эксплуатации или использование которых прекращено, подлежат оборудованию недропользователем регулирующими устройствами, консервации или ликвидации в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан
42.	физические и юридические лица, деятельность которых оказывает или может оказывать вредное воздействие на состояние подземных водных объектов, обязаны принимать меры, предотвращающие загрязнение и истощение водных объектов
43.	на водосборных площадях подземных водных объектов, которые используются или могут быть использованы для питьевого и хозяйственно-бытового водоснабжения, не допускается размещение захоронений отходов, кладбищ, скотомогильников и других объектов, влияющих на состояние подземных вод
44.	бурение поглощающих скважин допускается при наличии положительных заключений уполномоченных государственных органов в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда, по изучению и использованию недр, государственного органа санитарно-эпидемиологической службы, выдаваемых после проведения специальных обследований в районе бурения этих скважин
45.	в районе, где производится закачка отработанных вод в поглощающие скважины, силами водопользователя должны быть организованы систематические лабораторные наблюдения за качеством воды в ближайших скважинах, родниках, колодцах по плану, согласованному с уполномоченными государственными органами в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда и государственным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения
46.	Соблюдение нормативов предельно допустимых вредных воздействий на подземные водные объекты, установленных уполномоченным государственным органом в области использования и охраны водного фонда по согласованию с уполномоченными государственными органами в области охраны окружающей среды, по изучению и использованию недр, государственным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения
47.	обеспечивать определение химического состава сбрасываемых вод в собственных или иных лабораториях, аккредитованных в порядке, установленном Законом Республики Казахстан «О техническом регулировании»
48.	передавать уполномоченным государственным органам в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда и органам санитарно-эпидемиологической службы экстренную информацию об аварийных сбросах загрязняющих веществ, а также о нарушениях установленного режима забора подземных вод и объекта сброса (закачки) в них вод
Экологические требования при разведке и (или) добыче подземных вод
49.	Природопользователи при разведке и (или) добыче обязаны проводить за свой счет научно-исследовательские и проектно-конструкторские работы по изысканию новых и совершенствованию существующих способов и технологических схем разработки месторождений подземных вод, совершенствовать технологическое оборудование, средства непрерывного и периодического контроля, обеспечивать рациональное использование и охрану подземных вод от истощения и загрязнения, охрану недр и окружающей среды
50.	Разведка и разработка месторождений подземных вод должны осуществляться в соответствии с условиями контракта и разрешения на специальное водопользование, а также при соблюдении норм и требований, предусмотренных экологическим законодательством Республики Казахстан
51.	Природопользователи, проводящие разведку и (или) добычу подземных вод, должны обеспечить рациональную разведку и разработку месторождений подземных вод, при которых достигаются полное комплексное изучение и предотвращение безвозвратных потерь воды и ее качественных свойств за счет недостатков в эксплуатации скважин
52.	Природопользователи, проводящие разведку и (или) добычу подземных вод, должны обеспечить исключение возможности загрязнения водоносных горизонтов
53.	Природопользователи, проводящие разведку и (или) добычу подземных вод, должны обеспечить исключение возможности смешения вод различных горизонтов и перетока из одних горизонтов в другие, если это не предусмотрено проектом
54.	Природопользователи, проводящие разведку и (или) добычу подземных вод, должны обеспечить недопущение бесконтрольного нерегулируемого выпуска подземных вод, а в аварийных случаях срочное принятие мер по ликвидации потерь воды
55.	Природопользователи, проводящие разведку и (или) добычу подземных вод, должны обеспечить комплексное использование подземных вод, содержащих полезные компоненты
56.	Природопользователи, проводящие разведку и (или) добычу подземных вод, должны обеспечить охрану атмосферного воздуха, земной поверхности, лесов, вод и других природных объектов, а также зданий и сооружений от вредного влияния работ, связанных с недропользованием
57.	Природопользователи, проводящие разведку и (или) добычу подземных вод, должны обеспечить проведение комплекса восстановительных работ на земельных участках, приведенных в негодность в процессе разведки и (или) добычи
57-1.	Оборудование недропользователем в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, регулирующими устройствами, консервации или ликвидации гидрогеологических скважин, в том числе самоизливающихся и разведочных, а также скважин, не пригодных к эксплуатации или использование которых прекращено
58.	Если при использовании недр для разведки и добычи других полезных ископаемых вскрыты водоносные горизонты, природопользователю необходимо принять меры по охране подземных водных объектов в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, и сообщить об этом в уполномоченные государственные органы в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда, по изучению и использованию недр и государственный орган санитарно-эпидемиологической службы
59.	Вскрытые подземные водоносные горизонты должны быть обеспечены надежной изоляцией, предотвращающей их загрязнение
60.	При вскрытии водоносных горизонтов, которые могут быть использованы как источники хозяйственно-питьевого водоснабжения, химические реагенты, применяемые для приготовления (обработки) бурового и цементного растворов, должны иметь токсикологические характеристики, согласованные с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды и государственным органом санитарно-эпидемиологической службы
61.	Природопользователи соблюдают нормативы предельно допустимых вредных воздействий на подземные водные объекты, установленные уполномоченным органом в области использования и охраны водного фонда по согласованию с уполномоченными органами в области охраны окружающей среды, по изучению и использованию недр, государственным органом санитарно-эпидемиологической службы
62.	При размещении, проектировании, строительстве, вводе в эксплуатацию и эксплуатации водозаборов, связанных с использованием подземных водных объектов, должны быть предусмотрены меры, предотвращающие их вредное влияние на поверхностные водные объекты и окружающую среду (подтопление территорий, опустынивание, заболачивание земель, оползней и просадки грунта).
63.	Природопользователи в целях обеспечения государственного учета подземных вод, контроля их использования и охраны окружающей среды ведут первичный учет забираемых из подземных водных объектов и сбрасываемых в них вод в порядке и сроки, устанавливаемые уполномоченным государственным органом по изучению и использованию недр по согласованию с уполномоченными государственными органами в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда
64.	Природопользователи в целях обеспечения государственного учета подземных вод, контроля их использования и охраны окружающей среды оборудуют водозаборные и водосбросные сооружения средствами измерения расходов вод, а также устанавливают на самоизливающихся скважинах регулирующие устройства
65.	Природопользователи в целях обеспечения государственного учета подземных вод, контроля их использования и охраны окружающей среды ведут контроль за текущей разработкой месторождений подземных вод, оперативный контроль за работой скважин и контроль за выполнением технологического режима в соответствии с утвержденным проектом разработки месторождения или технологической схемы.
66.	Природопользователи в целях обеспечения государственного учета подземных вод, контроля их использования и охраны окружающей среды представляют отчетность об использовании подземных вод по формам и в соответствии с инструкцией, утверждаемой уполномоченным государственным органом по статистике
Экологические требования при проведении операций по недропользованию в пределах предохранительной зоны
67.	Недропользователь, осуществляющий операции по недропользованию в пределах предохранительной зоны, проводит их таким образом, чтобы исключить или максимально снизить загрязнение моря в случае подъема уровня вод
Экологические требования при использовании водных объектов
68.	Размещение предприятий и других сооружений, влияющих на состояние водных объектов, производится с соблюдением условий и правил охраны окружающей среды, охраны недр, санитарно-эпидемиологической, промышленной безопасности, воспроизводства и рационального использования водных ресурсов, а также с учетом экологических последствий деятельности указанных объектов
69.	Строительство, реконструкция, эксплуатация, консервация, ликвидация предприятий и других сооружений, влияющих на состояние водных объектов, при наличии положительных заключений уполномоченных государственных органов в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда и государственного органа санитарно-эпидемиологической службы
Экологические требования при сбросе сточных вод
70.	Сброс сточных вод в поверхностные водные объекты и недра допускается при наличии соответствующих экологических разрешений на эмиссии в окружающую среду
71.	Природопользователи, имеющие накопители сточных вод, обязаны принимать необходимые меры по предотвращению их воздействия на окружающую среду, а также осуществлять рекультивацию земель, занятых этими накопителями после прекращения их эксплуатации
72.	Природопользователь не может превышать установленные нормативы концентрации загрязняющих веществ в сточных водах или вводить в состав сточных вод новые вещества, не предусмотренные в экологическом разрешении. При нарушении указанных требований сброс сточных вод запрещается.
73.	В сбрасываемой воде не должны находиться вещества, агрессивно действующие на бетон и металл
74.	Не допускается сброс сточных вод независимо от степени их очистки в поверхностные водоемы в зонах санитарной охраны источников централизованного питьевого водоснабжения, курортов, в местах, отведенных для купания
Экологические требования при транспортировке, хранении и применении средств защиты растений, минеральных удобрений и других препаратов, используемых в хозяйственной и иной деятельности, создании новых препаратов
75.	При создании новых препаратов должны разрабатываться нормативы по их применению в окружающей среде
76.	Разрешается применять пестициды (ядохимикаты), которые включены в список пестицидов (ядохимикатов), утвержденный уполномоченным государственным органом в области защиты и карантина растений по согласованию с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды и государственным органом в области санитарно-эпидемиологического благополучия населения
Экологические требования при осуществлении хозяйственной и иной деятельности в государственной заповедной зоне в северной части Каспийского моря
77.	Строительство, монтаж и демонтаж сооружений могут осуществляться только при использовании технологий, обеспечивающих сбор всех видов загрязняющих веществ
78.	При обнаружении в пределах контрактной территории ранее пробуренных скважин недропользователь принимает их на баланс и по ним проводить мониторинг
79.	Эмиссии в окружающую среду на всех этапах нефтяных операций не должны превышать установленные для них нормативы предельно допустимых выбросов и сбросов загрязняющих веществ
80.	Запрещается сжигание флюидов на факелах при эксплуатации скважин, за исключением случаев угрозы аварийной ситуации
81.	Сжигание углеводородов на факеле при испытании скважин должно быть сведено до минимума. В случае признания итогами экологической экспертизы метода, указанного в настоящем пункте, как наиболее безопасного для окружающей среды применять его необходимо только при благоприятных погодных условиях, способствующих рассеиванию дымового шлейфа, при этом конструкция факельных установок должна обеспечивать полное сгорание углеводородов. В случае расположения скважины на путях миграции птиц должны быть приняты организационно-технические меры для исключения ущерба орнитофауне
82.	Выбросы в атмосферу подлежат контролю в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан, апробированными принципами и методами, принятыми в международной практике в области охраны окружающей среды при проведении нефтяных операций
83.	Все операции по обезвреживанию и хранению отходов бурения (шламы и растворы), не вовлекаемых в оборот и не закачиваемых в недра, должны осуществляться на специальном полигоне вне государственной заповедной зоны в северной части Каспийского моря. Указанные операции должны обеспечивать завершение строительства полигона к моменту начала буровых работ и осуществляться по согласованию с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды
84.	Буровая платформа (баржа) и обслуживающие ее суда оборудуются установкой для очистки и обеззараживания сточных вод или для сбора, хранения и последующей передачи сточных вод на специализированные суда или береговые приемные устройства. Для сбора или обработки мусора (измельчения или прессования) предусматриваются соответствующие устройства. На буровых платформах (баржах) не осуществляется сжигание мусора.
85.	Проведение любых видов строительных и иных работ без использования взрывных работ в толще воды и на морском дне. Взрывные работы под морским дном осуществляются по разрешению уполномоченных государственных органов в области охраны окружающей среды, использования и охраны водного фонда и по изучению и использованию недр
86.	Забор воды из моря допускается только при условии оснащения водозаборных сооружений рыбозащитными устройствами. На водозаборных сооружениях должны быть установлены технические устройства для непрерывного контроля эффективности работы рыбозащитных устройств
87.	Перед началом работ по добыче нефти за счет финансовых средств недропользователя должны предусматриваться комплексные программы по охране окружающей среды, включая мероприятия по охране нерестилищ и воспроизводству ценных промысловых рыб, а также среды обитания тюленей в государственной заповедной зоне в северной части Каспийского моря
88.	В составе буровых и тампонажных жидкостей не должны применяться вещества, не согласованные в составе технического проекта. В случае использования иных веществ недропользователь согласовывает их применение с уполномоченными государственными органами в области охраны окружающей среды и по изучению и использованию недр
89.	Буровые установки необходимо комплектовать двигателями внутреннего сгорания, отвечающими требованиям Международной морской организации по предельным значениям выхлопов угарных газов
90.	Энергоустановки должны комплектоваться двигателями внутреннего сгорания или турбинами двойного топлива (дизельное топливо — газ)
91.	Проведению разведки на море должна предшествовать подготовка проекта работ с учетом мирового опыта, включая оценку воздействия на окружающую среду в полном объеме. Наличие результатов полевых исследовании, проведенных не ранее чем за четыре года до представления оценки воздействия на окружающую среду при анализе современного состояния ранее изученного района намечаемой хозяйственной деятельности
92.	В водоохранной зоне и на мелководных прибрежных участках моря глубиной до 5-10 метров бурение скважин осуществляется с помощью буровых установок на электроприводе от внешних сетей. Если бурение ведется буровой установкой от генератора с дизельным топливом и дизельным приводом, то выпуск неочищенных выхлопных газов в атмосферу с таких установок снижается до минимума
92-1.	Размещение абсорбентов и материалов, необходимых для ограждения и сбора последствий разливов при проведении нефтяных операций на море, на каждом морском сооружении и на каждом судне, на которых осуществляется перевозка нефти и нефтесодержащих грузов
Экологические требования при разведке и добыче на море
93.	Бурение скважин должно осуществляться на основе передовых апробированных принципов и методов, принятых в международной практике, в области охраны окружающей среды при проведении нефтяных операций
94.	Места для размещения морских буровых платформ в пределах контрактной территории должны выбираться с учетом максимально возможного сохранения морских районов, имеющих перспективное значение для рыболовного промысла, сохранения и воспроизводства ценных видов рыб и других объектов водного промысла
95.	Проведение буровых работ с буровой баржи или платформы при наличии ледового покрова на акватории, доступной для судоходства, должно осуществляться при постоянном присутствии корабля ледокольного типа с оборудованием, необходимым для локализации возможного разлива углеводородов. Требование, указанное в настоящем пункте, не распространяется на бурение, ведущееся с искусственных островов
96.	Для обеспечения устойчивого существования экосистемы государственной заповедной зоны в северной части Каспийского моря при проектировании разведки и добычи на море максимально ограничивается строительство буровых оснований, испытание скважин и судоходство
97.	При проведении нефтяных операций недропользователь должен обеспечить мероприятия по предупреждению, ограничению и ликвидации аварийных разливов
97-1.	Проведение недропользователем мониторинга производственного процесса путем наблюдения и замеров на устьях скважин согласно правилам организации и проведения производственного экологического мониторинга при проведении нефтяных операций в казахстанском секторе Каспийского моря
Экологические требования для береговых баз снабжения и объектов береговой инфраструктуры
98.	Строительство береговых баз, в том числе складов горюче-смазочных материалов, станции технического обслуживания транспортных средств, кроме портов и причалов, должно осуществляться вне водоохранной зоны берега Каспийского моря с использованием существующей инфраструктуры
99.	По завершении функционирования объектов береговой инфраструктуры и их демонтажа должна быть проведена рекультивация земель в соответствии с проектной документацией, согласованной с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды
Экологические требования для судоходства
100.	Использование оборудования и аппаратуры, а также судов, ранее работавших в иных водных бассейнах с проведением экологического обследования и государственной санитарно-эпидемиологической экспертизы во избежание случайной интродукции в Каспийское море объектов животного и растительного мира
101.	Все виды перемещений водным транспортом должны быть представлены в составе предпроектной и проектной документации. На стадии детального проектирования и при организации работ должно быть определено расписание по сезонам и указаны маршруты следования судов на картографических материалах. При выборе маршрутов перемещения должны быть учтены гидрометеорологические условия, включая ледовые, а также периоды и места нереста и миграции ценных видов рыб, лежбищ тюленей, гнездования птиц
102.	Все суда должны быть оборудованы системами закрытой бункеровки топливом, емкостями по сбору загрязненных вод и бытового мусора, снабженными устройствами, не позволяющими сброс и выброс в открытые водоемы
103.	Перевозка сыпучих материалов, химических реагентов и опасных грузов осуществляется в закрытых контейнерах и специальных емкостях, исключающих их попадание в окружающую среду, в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан о торговом мореплавании
104.	Заправка судов в море должна производиться с помощью систем, исключающих разливы и утечки топлива и горюче-смазочных материалов
105.	Для танкерной перевозки углеводородов и иных опасных веществ обеспечивается переход к исключительному использованию в акватории Каспийского моря танкеров с двойным корпусом
106.	Суда должны быть снабжены оборудованием, не допускающим загрязнения палуб судов нефтепродуктами, сброса загрязненных сточных вод в водоемы
Мониторинг окружающей среды государственной заповедной зоны в северной части Каспийского моря
107.	Ведение ежегодного (по четырем климатическим сезонам) производственного мониторинга окружающей среды по всей контрактной территории недропользователем, осуществляющим хозяйственную деятельность в государственной заповедной зоне в северной части Каспийского моря, начиная со стадии планирования и дальнейшего осуществления производственной деятельности
108.	При проведении производственного мониторинга недропользователь должен учитывать результаты наблюдений предыдущих лет и использовать показания уже существующих станций, расположенных на площади работ (в пределах контрактной территории и в ее окружении), в целях продолжения долгосрочного ряда наблюдений
109.	В случае возникновения аварийных ситуаций безотлагательно организовывается мониторинг последствий аварийного загрязнения окружающей среды
110.	Недропользователь обеспечивает передачу результатов производственного мониторинга в уполномоченный орган в области охраны окружающей среды.
Экологические требования при использовании радиоактивных материалов
111.	Физические и юридические лица обеспечивают соблюдения установленных правила производства, хранения, транспортировки, использования, утилизации и удаления радиоактивных материалов, недопущение нарушений нормативов предельно допустимого уровня радиационного воздействия, принимать меры по предупреждению и ликвидации радиационного загрязнения окружающей среды
Экологические требования при хранении и захоронении радиоактивных материалов и отходов
112.	Радиоактивные отходы, образующиеся на территории Республики Казахстан, должны быть захоронены таким образом, чтобы обеспечить радиационную защиту населения и окружающей среды на период времени, в течение которого они могут представлять потенциальную опасность
Общие экологические требования при обращении с отходами производства и потребления
113.	Физические и юридические лица, в процессе хозяйственной деятельности которых образуются отходы, обязаны предусмотреть меры безопасного обращения с ними, соблюдать экологические и санитарно-эпидемиологические требования и выполнять мероприятия по их утилизации, обезвреживанию и безопасному удалению
114.	Размещение и удаление отходов производятся в местах, определяемых решениями местных исполнительных органов по согласованию с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды и государственным органом санитарно-эпидемиологической службы и иными специально уполномоченными государственными органами
115.	Наличие мест временного хранения отходов, предназначенных для безопасного хранения отходов в срок не более трех лет до их восстановления или переработки или не более одного года до их захоронения
116.	Разработка собственником отходов программы управления отходами с целью постепенного сокращения их объемов, в случаях, предусмотренных Экологическим кодексом Республики Казахстан
117.	При выборе способа и места обезвреживания или размещения отходов, а также при определении физических и юридических лиц, осуществляющих переработку, удаление или размещение отходов, собственники отходов должны обеспечить минимальное перемещение отходов от источника их образования
117-1.	Разработка программы управления отходами для лиц, осуществляющих утилизацию и переработку отходов или иные способы уменьшения их объемов и опасных свойств, а также осуществляющих деятельность, связанную с размещением отходов производства и потребления
117-2.	Наличие согласования программы управления отходами с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды
Паспорт опасных отходов
118.	Паспорт опасных отходов составляется и утверждается физическими и юридическими лицами, в процессе хозяйственной деятельности которых образуются опасные отходы
Экологические требования при строительстве и эксплуатации предприятий, зданий, строений, сооружений и иных объектов, связанных с обращением с отходами
119.	Физические и юридические лица при эксплуатации предприятий, зданий, строений, сооружений и иных объектов, связанных с обращением с отходами: 1) разрабатывают проекты нормативов размещения отходов, предусматривающие меры по их сокращению путем переработки, утилизации, обезвреживания и безопасного удаления либо передачи физическим и юридическим лицам, осуществляющим эти мероприятия; 2) внедряют малоотходные технологии и организационные меры по снижению образования отходов на основе новейших научно-технических достижений; 3) проводят инвентаризацию отходов и объектов их размещения; 4) проводят мониторинг состояния окружающей среды на территориях объектов размещения отходов; 5) предоставляют в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, информацию, связанную с обращением с отходами; 6) соблюдают требования по предупреждению аварий, связанных с обращением с отходами, и принимают неотложные меры по их ликвидации
120.	Определение места строительства объекта размещения отходов осуществляется на основе специальных (инженерно-геологических, гидрогеологических и иных) исследований при наличии положительных заключений государственных экологической, санитарно-эпидемиологической экспертиз и экспертизы, проводимой в соответствии с законодательством Республики Казахстан о недрах и недропользовании
121.	Собственники объектов размещения отходов, а также лица, во владении или в пользовании которых находятся объекты размещения отходов, после окончания эксплуатации данных объектов проводят контроль их состояния и воздействия на окружающую среду и работы по рекультивации нарушенных земель
Экологические требования при обращении с опасными отходами
122.	Физические и юридические лица, в процессе деятельности которых образуются опасные отходы, должны осуществлять мероприятия, направленные на прекращение или сокращение их образования и (или) снижение уровня опасности
123.	Собственник опасных отходов должен обеспечить маркировку упаковок с опасными отходами с указанием опасных свойств. При передаче таких отходов другим лицам на определенный срок собственник отходов проинформирует их в письменной форме об опасных свойствах этих отходов и о мерах предосторожности при обращении с ними
124.	Размещение опасных отходов разрешается в специально оборудованных местах и осуществляется в соответствии с условиями, предусмотренными экологическими разрешениями
125.	Место размещения опасных отходов должно быть обозначено на местности хорошо видимыми опознавательными знаками с указанием вида отхода, степени его опасности и даты захоронения
126.	Предприятия, которые осуществляют сбор, утилизацию, транспортировку и размещение опасных отходов, разрабатывают планы действий при чрезвычайных и аварийных ситуациях
127.	Гражданско-правовая ответственность физических и (или) юридических лиц, являющихся собственниками опасных отходов или осуществляющих обращение с такими отходами, подлежит обязательному экологическому страхованию в соответствии с Законом Республики Казахстан «Об обязательном экологическом страховании».
127-1.	Оборудование средствами защиты, обеспечивающими предотвращение влияния стойких органических загрязнителей на окружающую среду и здоровье населения пунктов хранения отходов, содержащих стойкие органические загрязнители
127-2.	Ведение в журналах строгой отчетности учета отходов, содержащих стойкие органические загрязнители
Экологические требования при транспортировке опасных отходов
128.	Образование опасных отходов и их транспортировка должны быть сведены к минимуму
Учет в области обращения с отходами
129.	Собственник отходов ведет их учет (вид, количество и происхождение), а также собирать и хранить информацию об опасных для окружающей среды и (или) здоровья человека свойствах отходов
130.	Лица, осуществляющие обращение с отходами, и производители опасных отходов обеспечивают ведение регулярный учет (вид, количество, свойства) образовавшихся, собранных, перевезенных, утилизированных или размещенных отходов в процессе их деятельности
131.	Собственники отходов должны хранить документацию по учету отходов в течение пяти лет
132.	Собственники отходов представляют уполномоченному органу в области охраны окружающей среды ежегодный отчет о своей деятельности в области обращения с отходами для внесения их в Государственный кадастр отходов
Экологические требования к полигонам захоронения и долговременным хранилищам отходов
133.	Хранение отходов производится в специально оборудованных местах (площадках, складах, хранилищах) на период, установленный для каждого вида отходов в целях последующей утилизации, переработки или окончательного захоронения
134.	Местом захоронения отходов является место их постоянного размещения без намерения изъятия. Захоронение отходов производится на специально оборудованных полигонах
135.	Местом долговременного хранения отходов являются места их постоянного размещения с возможным последующим перемещением и (или) с необходимостью постоянного мониторинга их воздействия на окружающую среду. К долговременным хранилищам отходов применяются экологические требования, которые устанавливаются для полигонов, при этом должна быть обеспечена техническая возможность для их извлечения, транспортировки, последующей утилизации или окончательного захоронения
136.	Проекты размещения и строительства полигонов отходов подлежат государственным экологической и санитарно-эпидемиологической экспертизам в порядке, установленном Экологическим кодексом Республики Казахстан (далее – Кодекс) и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан.
Экологические требования к полигонам размещения отходов
137.	исключен совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
138.	Опасные отходы должны подвергаться обезвреживанию, стабилизации и другим способам воздействия, снижающим опасные свойства отходов
139.	Каждый полигон оборудуется системой мониторинга атмосферных выбросов (свалочный газ), фильтрата и сточных вод, образующихся в депонированных отходах, для предупреждения их негативного воздействия на окружающую среду
140.	Количество и опасные свойства отходов, предназначенных для захоронения на полигоне, должны быть уменьшены
141.	Владелец полигона должен принять меры по уменьшению образования метана на полигоне путем сокращения объемов захоронения биоразлагаемых отходов и внедрения систем контроля и утилизации свалочного газа
142.	Для предотвращения загрязнения окружающей среды владелец полигона должен внедрить унифицированную процедуру приема на основе классификации отходов
143.	Деятельность полигонов захоронения отходов осуществляется на основании плана по приведению участка в соответствие с экологическими требованиями в срок, согласованный с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды
144.	Собственником полигона создается ликвидационный фонд для проведения мероприятий по рекультивации земли и мониторинга воздействия на окружающую среду после закрытия полигона
145.	Процедура приема и классификация отходов, принимаемых для захоронения, устанавливаются владельцем полигона и согласовываются с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды
Контроль и мониторинг в стадии эксплуатации полигона
146.	Ежегодно владелец полигона представляет отчет о проведении мониторинга воздействия на окружающую среду в уполномоченный орган в области охраны окружающей среды
147.	Владелец полигона должен уведомить уполномоченный орган в области охраны окружающей среды о неблагоприятном воздействии на окружающую среду, выявленном в результате контроля и мониторинга, а также согласовывать с уполномоченным органом в области охраны окружающей среды характер и сроки корректирующих мер, которые будут приниматься
148.	Контроль, мониторинг и (или) анализы должны выполняться аккредитованными лабораториями
149.	Проба фильтрата и поверхностных вод должна отбираться в репрезентативных пунктах. Осуществление отбора и измерение объема и состава фильтрата должны быть выполнены отдельно в каждом пункте участка, в котором фильтрат образуется
150.	Проведение газового мониторинга для каждой секции полигона твердых бытовых отходов в соответствии с методикой по проведению газового мониторинга для каждой секции полигона твердых бытовых отходов
151.	Параметры, которые будут измерены, и вещества, которые будут проанализированы, корректируются в зависимости от состава размещаемых отходов
152.	Параметры, которые будут анализироваться в пробах, взятых из подземных вод, должны быть обусловлены ожидаемым составом фильтрата и качеством подземных вод в данном месте. В процессе выбора параметров для аналитического учета должны быть определены скорость и направление потока подземных вод. Параметры могут включать индикативные показатели, чтобы гарантировать раннее выявление изменения в качестве воды
Процедуры закрытия, рекультивации и мониторинга полигона (части полигона)
153.	Закрытие полигона (части полигона) по захоронению отходов допускается только после получения экологического разрешения
154.	После закрытия полигона (части полигона) владелец полигона осуществляет рекультивацию территории и проводит мониторинг выбросов свалочного газа и фильтрата в течение тридцати лет для полигонов 1 класса, двадцати лет для полигонов 2 класса
155.	После того, как владелец полигона выполнил рекультивацию полигона (части полигона) в соответствии с условиями проекта и выполненные работы приняты актом приемочной комиссии с участием уполномоченного органа в области охраны окружающей среды и государственного органа в области санитарно-эпидемиологической службы, владелец прекращает ведение мониторинга окружающей среды
Экологические требования к пунктам хранения и (или) захоронения радиоактивных отходов
156.	Все проекты пунктов хранения и (или) захоронения радиоактивных отходов подлежат государственным экологической, санитарно-эпидемиологической экспертизам и экспертизе, проводимой в соответствии с законодательством Республики Казахстан о недрах и недропользовании
157.	исключен совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
158.	исключен совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
159.	исключен совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
160.	Расчет распространения радиоактивного загрязнения поверхностных, грунтовых и подземных вод выполняется на основе проведения специальных гидрологических и гидрогеологических исследований, выполняемых для определения скорости фильтрации растворов и загрязнений, их миграционных способностей и сорбционных возможностей водовмещающих пород
161.	Ущерб, причиненный воздействием аварийного радиоактивного загрязнения окружающей среды, оценивается по стоимости мероприятий на выполнение защитных мер по проведению рекультивационных работ
Общие требования к хозяйственной и иной деятельности, допускающей выбросы парниковых газов и озоноразрушающих веществ
162.	Импорт, экспорт озоноразрушающих веществ и содержащей их продукции, производство работ с использованием озоноразрушающих веществ, ремонт, монтаж, обслуживание оборудования, содержащего озоноразрушающие вещества, являются экологически опасными видами хозяйственной деятельности и осуществляются на основании разрешения, выдаваемого уполномоченным органом в области охраны окружающей среды
Государственный учет и государственный кадастр потребления озоноразрушающих веществ
163.	Для подготовки государственного кадастра потребления озоноразрушающих веществ физические и юридические лица, осуществляющие ввоз и потребление озоноразрушающих веществ, ежегодно, не позднее второго квартала года, следующего за отчетным, представляют данные о годовом потреблении озоноразрушающих веществ в уполномоченный орган в области охраны окружающей среды
Государственная инвентаризация и государственный кадастр парниковых газов
164.	исключен совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
Производственный контроль за парниковыми газами и озоноразрушающими веществами
165.	Осуществление производственного контроля юридическими лицами, имеющими источники выбросов озоноразрушающих веществ в атмосферу путем проведения ежегодной инвентаризации выбросов озоноразрушающих веществ в соответствии с правилами инвентаризации выбросов парниковых газов и озоноразрушающих веществ
166.	Представление в уполномоченный орган в области охраны окружающей среды сведений об организации экологических служб и о лицах, ответственных за проведение производственного контроля за озоноразрушающими веществами, а также результаты инвентаризации озоноразрушающих веществ
Лицензирование деятельности в области охраны окружающей среды
167.	Наличие лицензии на выполнение работ и оказание услуг в области охраны окружающей среды деятельности физических и юридических лиц по природоохранному проектированию, нормированию и экологическому аудиту для I категории хозяйственной и иной деятельности в соответствии со статьей 40 Кодекса
Объекты государственной экологической экспертизы
168.	Наличие заключения экологической экспертизы на предпроектную и проектную документацию намечаемой деятельности, оказывающей воздействие на окружающую среду, с сопровождающими ее материалами оценки воздействия на окружающую среду в соответствии со стадиями
169.	Наличие заключения экологической экспертизы на проекты государственных, отраслевых и региональных программ с сопровождающими их материалами оценки воздействия на окружающую среду
170.	Наличие заключения экологической экспертизы на проекты контрактов на проведение операций по недропользованию
171.	Наличие проектов нормативов эмиссий в окружающую среду
172.	Наличие проектов нормативных правовых актов Республики Казахстан, нормативно-технических и инструктивно-методических документов реализация которых может привести к негативным воздействиям на окружающую среду
173.	Наличие заключения экологической экспертизы на биологическое обоснование на добычу и использование ресурсов растительного и животного мира
174.	Наличие проектов схем организации территорий
175.	Наличие проектов генеральных планов застройки (развития) городов и территорий, в том числе территорий специальных экономических зон и территорий с особым режимом ведения хозяйственной деятельности
176.	Наличие заключения экологической экспертизы на материалы обследования территорий, обосновывающие отнесение этих территорий к зонам экологического бедствия или чрезвычайной экологической ситуации
177.	Наличие заключения экологической экспертизы на проекты хозяйственной деятельности, которая может оказывать воздействие на окружающую среду сопредельных государств или для осуществления которой необходимо использование общих с сопредельными государствами природных объектов либо которая затрагивает интересы сопредельных государств, в том числе по комплексу «Байконур», определенные международными договорами Республики Казахстан
178.	Наличие заключения экологической экспертизы на документацию по применению технологий, техники, за исключением транспортных средств, и оборудования, перемещаемых (ввозимых) в Республику Казахстан
179.	исключен совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
Разрешение на эмиссии в окружающую среду
180.	Разрешение на эмиссии в окружающую среду.
Требования к экологическим аудиторским отчетам
181.	Наличие экологического аудиторского отчета
Планирование мероприятий по охране окружающей среды, финансируемых за счет собственных средств природопользователей
182.	Наличие плана мероприятий по охране окружающей среды
Плата за эмиссии в окружающую среду
183.	исключен совместным приказом Министра охраны окружающей среды РК от 29.10.2012 № 315-ө и Министра экономического развития и торговли РК от 31.10.2012 № 300 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования).
Экологическое страхование
184.	Наличие договора обязательного экологического страхования для природопользователей
Права и обязанности природопользователя при проведении производственного экологического контроля
185.	Наличие программы производственного экологического контроля
Виды и организация проведения производственного мониторинга
186.	Осуществление производственного мониторинга окружающей среды производственными или независимыми лабораториями, аккредитованными в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о техническом регулировании
Учет и отчетность по производственному экологическому контролю
187.	Наличие отчетов по результатам производственного экологического контроля