Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы туралы ережесін бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ұлттық ғарыш агенттігі төрағасының 2012 жылғы 6 сәуірдегі № 41/НҚ Бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылы 16 сәуірде № 7575 тіркелді.

"Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 6 қаңтардағы Заңының 9-бабы 1-тармағының 15) тармақшасына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы туралы ереже бекітілсін.

2. Қазақстан Республикасы Ұлттық ғарыш агенттігінің Ғарыштық жобаларды сүйемелдеу департаменті осы бұйрықтың Қазақстан Республикасының әділет органдарында заңнамада белгіленген тәртіппен мемлекеттік тіркелуін қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Қазғарыш төрағасының орынбасары М.М. Молдабековке жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Төраға

Т. Мұсабаев

Қазақстан Республикасы Ұлттық ғарыш агенттігі төрағасының 2012 жылғы 6 сәуірдегі № 41/НҚ бұйрығымен бекітілген

Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы туралы ереже

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 28.03.2019 № 18/НҚ (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

1. Осы Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы туралы Ереже (бұдан әрі - Ереже) "Ғарыш қызметі туралы" Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 6 қаңтардағы Заңына сәйкес әзірленген және Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағының мәртебесін, функциясын, мақсатын және құрылымын айқындайды.

2. Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағы (бұдан әрі - Ғарышкерлер жасағы) ұшқыш басқаратын ғарыш жүйелерінің (көлік кемелері мен орбиталық станцияларының) сынау ұшуларын қамтамасыз етуге қатысатын "Ұлттық ғарыштық зерттеулер мен технологиялар орталығы" АҚ-тың мамандандырылған құрылымдық бөлімшесі болып табылады. Ғарышкерлер жасағы дайындықтан өткен және ғарышкер (сынаушы ғарышкер, зерттеуші ғарышкер, нұсқаушы ғарышкер) біліктілігін және Қазақстан Республикасының ғарышкер мәртебесін беру туралы құжаттарға ие болған Қазақстан Республикасының азаматтарынан құралған.

3. Ғарышкерлер жасағы өзінің мақсатына сай Ғарышкерлер жасағының қызметін қамтамасыз ететін ұйымның басшысымен бекітілген ұшу бағдарламаларына, тақырыптық жоспарларға, жоспар-кестелерге, техникалық шешімдерге, келісімшарттарға сәйкес жұмыстарды орындайды.

4. Қазақстан Республикасының ғарышкерлері лауазымына тағайындау Ғарышкерлер жасағының қызметін қамтамасыз ететін ұйым басшысының бұйрығымен жүзеге асырылады.

5. Ғарышкер өзі атқарып отырған лауазымынан мынадай жағдайларда:

1) жазбаша түрде берілген өзінің жеке өтініші бойынша;

2) денсаулығының жай-күйі бойынша босатылуы мүмкін.

Осы Ереженің 5-тармағында көрсетілген жағдайларда лауазымнан босату Ғарышкерлер жасағының қызметін қамтамасыз ететін ұйым басшысының бұйрығымен жүзеге асырылады.

6. Зерттеуші ғарышкерге сынаушы ғарышкер біліктілігін алу үшін, сынаушы ғарышкерге зерттеуші ғарышкер біліктілігін алу үшін арнайы бағдарлама бойынша оқу курсынан өтуі және ғарышкерлерді даярлаудың сертификатталған орталықтарында тиісті емтихандар тапсыруы тиіс.

2-тарау. Қазақстан Республикасының ғарышкерлер жасағының құрылымы

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 28.03.2019 № 18/НҚ (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

7. Ғарышкерлер жасағын Ғарышкерлер жасағының жоспарларын орындау үшін жеке құрамды жұмылдыру арқылы барлық ғылыми-техникалық қызметті басқаратын, қызметтің ұйымдастырылуын қамтамасыз ететін, жұмыстарды жоспарлайтын, өзінің шешімдерінің іске асырылуына жалпы бақылауды жүзеге асыратын бастық басқарады. Ғарышкерлер жасағының бастығы болмаған кезде, оның функцияларын орынбасары орындайды.

8. Ғарышкерлер жасағының бастығы және Ғарышкерлер жасағының қызметкерлері уәкілетті органның келісімі бойынша Ғарышкерлер жасағының қызметін қамтамасыз ететін ұйым басшысымен Қазақстан Республикасының ғарышкерлері ішінен тағайындалады және Ғарышкерлер жасағының қызметін қамтамасыз ететін ұйым басшысына бағынады.

9. Ғарышкерлер жасағының бастығы өз жұмысында осы Ережені, лауазымдық нұсқаулықтарды басшылыққа алады.

10. Ғарышкерлер жасағының бастығына ғарышкерлер (нұсқаушы ғарышкер, сынаушы ғарышкер және зерттеуші ғарышкер) тікелей бағынады.

11. Ғарышкерлер жасағының бастығы өз өкілеттігі шегінде Ғарышкерлер жасағы қызметкерлерінің барлығы орындауға міндетті тапсырмалар береді және шешімдер қабылдайды.

12. Ғарышкерлер жасағының құрылымы:

1) Ғарышкерлер жасағының бастығынан;

2) Ғарышкерлер жасағы бастығының орынбасарынан;

3) нұсқаушы ғарышкерден;

4) сынаушы ғарышкерден;

5) сынаушы ғарышкерден;

6) зерттеуші ғарышкерден тұрады.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 28.03.2019 № 18/НҚ (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

3-тарау. Ғарышкерлер жасағының негізгі функциялары мен мақсаттары

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 28.03.2019 № 18/НҚ (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

13. Ғарышкерлер жасағының негізгі функциялары мен міндеттері мыналар:

1) ұшқыш басқаратын ғарыш жүйелерінің барлық түрлерінде (көлік кемелері, орбиталық станциялар) сынау ұшуларын дайындау және орындау;

2) ұшқыш басқаратын ғарыштық ұшуға дайындау бағдарламасы туралы, ғарыш техникасының жай-күйі туралы және ұшқыш басқаратын ғарыштық ұшу бағдарламасы туралы толық және сенімді ақпараттар алу;

3) ұшқыш басқаратын ғарыштық ұшуды орындайтын ұшқыш басқаратын ғарыш объектісі (бұдан әрі - ҰБҒО) бойынша техникалық және ғылыми құжаттамаларға, сондай-ақ ғарыштық ұшудың дайындығы мен орындалуы туралы қажетті мәліметтері бар басқа да құжаттамаларға қол жеткізу;

4) ұшқыш басқаратын ғарыштық ұшу нәтижелері бойынша есептік құжаттамалар әзірлеуге, ұшу нәтижелері бойынша қорытындыларды, дәйектемелерді, бағалауларды, ұсыныстар мен ұсынымдарды тұжырымдауға, сондай-ақ ұшқыш басқаратын ғарыштық ұшуларда орындалған эксперименттер, зерттеулер және қолданбалы жұмыстар нәтижелерін талдауға қатысу;

5) борттық құжаттаманы эксперименттік жетілдіруіне қатысу;

6) экипаж қызметіне қатысты техникалық және пайдалану құжаттарын, бөлімдерін келісу;

7. ұшу бағдарламаларының орындалу нәтижелерін талдауға, ұшқыш басқаратын ғарыш жүйелерінде ұшу-конструкторлық нәтижелері бойынша қабылданған экипаждардың ұсыныстары мен ескертулерін іске асыруға қатысу;

8) ұшқыш басқаратын ғарыш жүйелерін құру бойынша жобалық және конструкторлық жұмыстарға, ғарышкерлердің тұратын бөліктері мен жұмыс орындарының макетін жасауға қатысу;

9) ғарыш техникасының үлгілерін (борттық жабдық) әзірлеуге, оларды құру және сынау процесіндегі сараптамаға қатысу;

10) ұшқыш басқаратын ғарыш объектілерін сынауларға (дайындаушы-зауыттың конструкторлық-сынау цехында және экипаждың қызметі бөлігіндегі көлік, ұшқыш басқаратын ғарыш кемесінде) қатысу;

11) экипаждың жұмыс орны мен экипаждың іс-әрекеттерін меңгеру бойынша стендтерде, макеттерде және эксперименттік қондырғыларда эксперименттер жүргізуге қатысу;

12) ғарыштық ұшу факторларын модельдеу жағдайларындағы жаттығу және сынау жұмыстарына қатысу (гидроорта, ұшақ-зертхана, термобарокамера), авиациялық техникалардағы ұшуларға қатысу;

13) мақсатты және арнайы эксперименттерге, ҰБҒО бортындағы зерттеулер мен қолданбалы жұмыстарға арналған ғарыш техникалары мен жабдықтарын жерүсті (ұшу, теңіздік) сынауларына қатысу;

14) ғарыштық тақырыптамаға байланысты ғылыми-зерттеу, тәжірибелік-конструкторлық және сынау жұмыстарын жүргізуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының ғарыш қызметін жүзеге асыру жөніндегі жұмыстарға қатысу;

15) Ғарышкерлер жасағының дене күйін қалпында сақтау үшін жаттығуларды ұйымдастыру және өткізу;

16) кәсіби міндеттерін орындауға кедергі келтірмейтін болса, ғылыми, педагогикалық және шығармашылық қызметпен айналысу;

17) Қазақстан Республикасының ғарышкерлерін мемлекеттік медициналық мекемелерде дәрігерлік-сараптау комиссиясының жыл сайынғы медициналық куәландыруды ұйымдастыру;

18) арнайы жаттығулар мен ұшқыш басқаратын ғарыштық ұшуларды орындауға арналған қажетті деңгейде Ғарышкерлер жасағы денсаулығының жай-күйін сақтау үшін профилактикалық, карантиндік және оңалту іс- шараларын орындау болып табылады.

Ескерту. 13-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Цифрлық даму, қорғаныс және аэроғарыш өнеркәсібі министрінің 28.03.2019 № 18/НҚ (алғаш ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

14. Ғарышкерлер жасағының ұшу қызметі ұшқыш басқаратын ғарыш кемесін әзірлеуші бас ұйымның борттық құжаттамасымен (нұсқаулықтарымен), ұшу қағидаларымен, жобалық және пайдалану құжаттарымен, Ұшуды басқару орталығының нұсқауларымен, халықаралық келісімдермен регламенттеледі.

Об утверждении Положения об Отряде космонавтов Республики Казахстан

Приказ Председателя Национального космического агентства Республики Казахстан от 6 апреля 2012 года № 41-нқ. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 16 апреля 2012 года № 7575.

В соответствии с подпунктом 15) пункта 1 статьи 9 Закона Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить прилагаемое Положение об Отряде космонавтов Республики Казахстан.

2. Департаменту сопровождения космических проектов Национального космического агентства Республики Казахстан обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в органах юстиции Республики Казахстан.

3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на заместителя Председателя Казкосмоса Молдабекова М.М.

4. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Председатель

Т. Мусабаев

Утверждено приказом Председателя Национального космического агентства Республики Казахстан от 6 апреля 2012 года № 41-нқ

Положение об Отряде космонавтов
Республики Казахстан
Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции приказа Министра цифрового развития, оборонной и аэрокосмической промышленности РК от 28.03.2019 № 18/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Настоящее Положение об Отряде космонавтов Республики Казахстан (далее - Положение) разработано в соответствии с Законом Республики Казахстан "О космической деятельности" от 6 января 2012 года и определяет статус, функции, задачи и структуру Отряда космонавтов Республики Казахстан.

2. Отряд космонавтов Республики Казахстан (далее - Отряд космонавтов) является специализированным структурным подразделением АО "Национального центра космических исследований и технологий", участвующим в обеспечении испытательных полетов пилотируемых космических систем (транспортных кораблей и орбитальных станций). Отряд космонавтов состоит из граждан Республики Казахстан, прошедших подготовку и получивших документы о присвоении квалификации космонавта (космонавта-испытателя, космонавта-исследователя, инструктора-космонавта) и статуса космонавта Республики Казахстан.

3. Отряд космонавтов выполняет работы по своему предназначению в соответствии с программами полетов, тематическими планами, планами-графиками, техническими решениями, контрактами, утверждаемые руководителем организации обеспечивающей деятельность Отряда космонавтов.

4. Назначение на должности космонавтов Республики Казахстан осуществляется приказом руководителя организации, обеспечивающего деятельность Отряда космонавтов.

5. Космонавт может быть освобожден от занимаемой им должности в

следующих случаях:

1) по его личной просьбе, подаваемой в письменной форме;

2) по состоянию здоровья.

В указанных случаях пункта 5 настоящего Положения освобождение от должности осуществляется приказом руководителя организации, обеспечивающего деятельность Отряда космонавтов.

6. Космонавту-исследователю для получения квалификации космонавта-испытателя, космонавту-испытателю для получения квалификации космонавта-исследователя необходимо пройти курс обучения по специальной программе и сдать соответствующие экзамены в сертифицированных центрах подготовки космонавтов.

Глава 2. Структура Отряда космонавтов Республики Казахстан

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции приказа Министра цифрового развития, оборонной и аэрокосмической промышленности РК от 28.03.2019 № 18/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

7. Отряд космонавтов возглавляется начальником, который руководит всей научно-технической деятельностью, мобилизуя личный состав на выполнение планов Отряда космонавтов, обеспечивает организацию деятельности, планирует работу, осуществляет общий контроль над реализацией его решений. Во время отсутствия начальника Отряда космонавтов его функции выполняет заместитель.

8. Начальник, Отряда космонавтов и сотрудники Отряда космонавтов назначаются из числа космонавтов Республики Казахстан руководителем организации, обеспечивающей деятельность Отряда космонавтов, по согласованию с уполномоченным органом и подчиняется руководителю организации, обеспечивающего деятельность Отряда космонавтов.

9. Начальник Отряда космонавтов в своей работе руководствуется настоящим Положением, должностными инструкциями.

10. Начальнику Отряда космонавтов непосредственно подчинены космонавты (инструктор-космонавт, космонавты-испытатели и космонавты-исследователи).

11. В пределах полномочий начальник Отряда космонавтов дает поручения и принимает решения, обязательные для исполнения всеми сотрудниками Отряда космонавтов.

12. Структура Отряда космонавтов состоит из:

1) начальника Отряда космонавтов;

2) заместителя начальника Отряда космонавтов;

3) инструктора-космонавта;

4) космонавта-испытателя;

5) космонавта-испытателя;

6) космонавта-исследователя.

Сноска. В пункт 12 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом Министра цифрового развития, оборонной и аэрокосмической промышленности РК от 28.03.2019 № 18/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Основные функции и задачи Отряда космонавтов

Сноска. Заголовок главы 3 в редакции приказа Министра цифрового развития, оборонной и аэрокосмической промышленности РК от 28.03.2019 № 18/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

13. Основными функциями и задачами Отряда космонавтов являются:

1) подготовка и выполнение испытательных полетов на всех типах пилотируемых космических систем (транспортных кораблей, орбитальных станций);

2) получает полную и достоверную информацию о программе подготовки к пилотируемому космическому полету, о состоянии космической техники и программе пилотируемого космического полета;

3) получает доступ к технической и научной документации по пилотируемому космическому объекту (далее - ПКО) на котором предстоит выполнение космического полета, а также документации, содержащей сведения о подготовке и выполнении полета;

4) участие в разработке отчетной документации по результатам пилотируемого космического полета, формулировании заключений, выводов, оценок, предложений и рекомендаций по результатам полета, а также в анализе результатов экспериментов, исследований и прикладных работ, выполненных в пилотируемых космических полетах;

5) участие в экспериментальной отработке бортовой документации;

6) согласование технической и эксплуатационной документации, разделов, касающихся деятельности экипажа;

7) участие в анализе результатов выполнения программ полетов, в реализации предложений и замечаний экипажей, принятых по результатам летно-конструкторских испытаний пилотируемых космических систем;

8) участие в проектных и конструкторских работах по созданию пилотируемых космических систем, в макетировании обитаемых отсеков и рабочих мест космонавтов;

9) участие в разработке образцов космической техники (бортового оборудования), их экспертизе в процессе создания и испытания;

10) участие в испытаниях пилотируемых космических объектов (в конструкторско-испытательном цехе завода-изготовителя и на транспортном, пилотируемом, космическом корабле в части деятельности экипажа;

11) участие в проведении экспериментов на стендах, макетах и экспериментальных установках по отработке рабочих мест экипажа и действий экипажа;

12) участие в тренировочных и испытательных работах в условиях моделирования факторов космического полета (гидросреда, самолет-лаборатория, термобарокамера), участие в полетах на авиационной технике;

13) участие в наземных (летных, морских) испытаниях космической техники и оборудования для целевых и специальных экспериментов, исследований и прикладных работ на борту ПКО;

14) участие в проведении научно-исследовательских, опытно-конструкторских и испытательных работ по космической тематике, а также в работах по осуществлению космической деятельности Республики Казахстан;

15) организация и проведение занятий для поддержания физической формы космонавтов Отряда;

16) занятие научной, педагогической и творческой деятельностью при условии, что она не препятствует выполнению профессиональных обязанностей;

17) организация ежегодного медицинского освидетельствования врачебно-экспертной комиссией космонавтов Республики Казахстан в государственных медицинских учреждениях;

18) выполнение профилактических, карантинных и реабилитационных мероприятий для поддержания состояния здоровья космонавтов Отряда на уровне, необходимом для выполнения специальных тренировок и пилотируемых космических полетов.

Сноска. В пункт 13 внесено изменение на казахском языке, текст на русском языке не меняется в соответствии с приказом Министра цифрового развития, оборонной и аэрокосмической промышленности РК от 28.03.2019 № 18/НҚ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Полетная деятельность Отряда космонавтов регламентируется бортовой документацией (инструкциями), полетными правилами, проектными и эксплуатационными документами головной организации - разработчика пилотируемого космического корабля, указаниями Центра управления полетами, международными соглашениями.