Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидаларын бекіту туралы

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 381 Қаулысы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 28 қаңтарда № 8305 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 наурыздағы № 62 қаулысымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.03.2018 № 62 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Микроқаржы ұйымдары туралы" 2012 жылғы 26 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

1. Қоса беріліп отырған Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидалары бекітілсін.

2. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк
Төрағасы	Г. Марченко

"КЕЛІСІЛДІ"

Қазақстан Республикасы

Қаржы министрлігі

Министр Б.Б. Жәмішев

2013 жылғы 18 қаңтар

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2012 жылғы 24 желтоқсандағы № 381 қаулысымен бекітілген

Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты
міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру және оларға қарсы
провизиялар (резервтер) құру қағидалары

Осы Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидалары (бұдан әрі – Қағидалар) "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Кодексіне, "Микроқаржы ұйымдары туралы" 2012 жылғы 26 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес әзірленген және берілген микрокредиттер бойынша активтерді, шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру тәртібі мен талаптарын белгілейді.

1. Жалпы ережелер

1. Қағидалардың мақсаттары үшін мынадай ұғымдар пайдаланылады:

1) активті және шартты міндеттемені қарсы жіктеу – оған қарсы провизияларды (резервтерді) тиісті қосымша қалыптастыруымен және (немесе) таратуымен, бұрын жіктелген активті және шартты міндеттемені жіктеу;

2) қамтамасыз ету құны – ағымдағы сәтке нарықтық (әділ) құнынан, яғни оны өткізу (сату) мүмкіндігін ескергендегі нарықтық (әділ) құнынан анықталатын кепілді қамтамасыз ету құны;

3) қарыз алушы – микроқаржы ұйымымен микрокредит беру туралы шарт жасасқан жеке немесе заңды тұлға;

4) микрокредит – микроқаржы ұйымы қарыз алушыға Заңда айқындалған мөлшерде және тәртіппен ақылылық, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарымен Қазақстан Республикасының ұлттық валютасында беретiн ақша;

5) провизиялар (резервтер) – нақты актив құнын шығынға тап болу ықтималдығын тану, ал берілген микрокредит бойынша шартты міндеттеме жағдайында – микроқаржы ұйымының өз міндеттемелерін орындау мүмкіндігі немесе активтердің (берілген микрокредиттер бойынша шартты міндеттемелердің) жиынтығы бойынша шығынға тап болу ықтималдығын тану;

6) уәкілетті орган – микроқаржы ұйымы орналасқан жері бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің аумақтық филиалы.

2. Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеу

2. Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді микроқаржы ұйымы қалыптастырылған провизиялар (резервтер) мөлшеріне байланысты Қағидаларға сәйкес жүзеге асырады.

Провизиялар (резервтер) мөлшерін микроқаржы ұйымы қаржылық есептілікті жасауды жүзеге асыратын микроқаржы ұйымы қаржылық есептіліктің стандарттарына сәйкес белгілейді.

3. Провизиялар (резервтер) мөлшерін анықтау мақсаттары үшін микрокредиттер жеке және ұжымдық негізде бағаланады.

4. Активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеу (қарсы жіктеу) және провизияларды (резервтерді) қалыптастыру мынадай талаптар негізінде жүзеге асырылады:

берілген микрокредиттер бойынша активтерді, шартты міндеттемелерді жіктеу және провизияларды (резервтерді) қалыптастыру бойынша нақты іс-әрекеттерінің Қағидалардың және микроқаржы ұйымының ішкі саясатының талаптарына сәйкес келу;

берілген микрокредиттер бойынша активтерді, шартты міндеттемелерді жіктеу және провизияларды (резервтерді) оған қарсы қалыптастыру аясына қатысты барлық ақпаратты кешенді және объективті талдау;

активтерді және шартты міндеттемелерді жіктеу (қарсы жіктеу) және (немесе) провизияларды (резервтерді) қалыптастыру уақтылылығы және есепке алу мен есептілікте провизиялар (резервтер) мөлшерінің өзгеруін көрсету шынайылығы.

5. Жіктеу мақсатында берілген микрокредиттер бойынша активтер және шартты міндеттемелер стандартты және жіктелген болып бөлінеді.

6. Жіктелген актив талап ету шарт талаптарына сәйкес орындалмаған активті не ол бойынша талап ету толық көлемде орындалмайды немесе жалпы орындалмайды деп санауға негізі бар активті білдіреді.

7. Жіктелген шартты міндеттеме мыналар болып табылатын шартты міндеттемені білдіреді.

1) микроқаржы ұйымының толық бақылауында болмайтын алдағы бір немесе бірнеше белгісіз оқиғалардың пайда болуы немесе пайда болмауы кезінде ғана тану мүмкін болатын міндеттеме;

2) өткен оқиғалардан туындайтын бар міндеттемелер, бірақ танылмайды, өйткені:

міндеттеме сомасы анық бағаланбауы мүмкін;

міндеттемені орындау үшін қажетті ресурстар ағыны қажеттілігінің туындауы мүмкін болып табылмайды.

Жіктелгендерге жатпайтын берілген микрокредит бойынша актив пен шартты міндеттеме стандартты болып табылады.

8. Берілген микрокредиттер бойынша жіктелген активтер мен шартты міндеттемелер қалыптастырылған провизиялар (резервтер) мөлшеріне байланысты мына санаттарға бөлінеді:

1) күмәнді:

1 санаттағы күмәнді – берілген микрокредиттің баланстық құнының 5 (бес) пайызынан кем немесе пайызына тең провизиялары (резервтері);

2 санаттағы күмәнді – берілген микрокредиттің баланстық құнының кемінде 5 (бес) пайызынан кем немесе 10 (он) пайызына тең провизиялары (резервтері);

3 санаттағы күмәнді – берілген микрокредиттің баланстық құнының 10 (он) пайызынан астам және 20 (жиырма) пайызынан кем немесе пайызына тең провизиялары (резервтері);

4 санаттағы күмәнді – берілген микрокредиттің баланстық құнының 20 (жиырма) пайызынан астам және 25 (жиырма бес) пайызынан кем немесе пайызына тең провизиялары (резервтері);

5 санаттағы күмәнді – берілген микрокредиттің баланстық құнының 25 (жиырма бес) пайызынан астам және 50 (елу) пайызынан кем немесе пайызына тең провизиялары (резервтері);

2) үмітсіз – берілген микрокредиттің баланстық құнының 50 (елу) пайыздан астам провизиялары (резервтері).

3. Жеке негізде провизиялар (резервтер) мөлшерін анықтау әдістемесі

9. Жеке негізде провизияларды (резервтерді) есептеу үшін маңызды болып табылатын микрокредит бойынша жалпы берешектің мөлшері есептік саясатында және микроқаржы ұйымының микрокредит беру қағидаларында анықталады.

10. Жеке негізде микрокредит бойынша провизиялар (резервтер) мөлшері баланстық құны мен бастапқы тану кезде есептелген пайыздың тиімді ставкасы бойынша дисконтталған ақша қаражатының (ұшырамаған болашақ кредиттік шығындарын қоспағанда) есептік болашақ ағындарының келтірілген құны арасындағы айырма ретінде анықталады.

11. Кепілмен қамтамасыз етілген микрокредит бойынша ақша қаражат болжамды болашақ ағындарының келтірілген құнын есептеуге кепілді алуға және сатуға шығындарды шегергенде кепілге өндіріп алу нәтижесінде туындауы мүмкін ақша қаражатының ағындары енгізіледі.

12. Пайыздың тиімді ставкасын есептеген кезде барлық шарт талаптарын ескере отырып ақша қаражатының ағындары есептеледі, бірақ болашақ кредиттік шығындары назарға алынбайды. Есептеу пайыздың тиімді ставкаларының ажырамас бөлігі болып табылатын шарт бойынша төленген немесе алынған тараптардың барлық сыйақылар және сомаларды, мәмілелер бойынша шығындарды және барлық өзге сыйлықақыларды немесе жеңілдіктерді қамтиды.

4. Ұжымдық негізде (бірыңғай микрокредиттердің портфелі
бойынша) провизиялар (резервтер) мөлшерін анықтау әдістемесі

13. Ұжымдық негізде провизиялар (резервтер) мөлшерін анықтау үшін микрокредиттер барлық тиесілі соманы микрокредит беру туралы шарт талаптарына сәйкес төлеуге қарыз алушының қабілеттілігін көрсететін кредиттік тәуекел (бірыңғай микрокредиттер портфелі) сипаттамаларына ұқсас топтарға жинақталады. Бірыңғай топтарға микрокредиттерді жіктеу жүзеге асырылатын негізінде шарттар мен белгілер есептік саясатында және микроқаржы ұйымдарына микрокредиттер беру қағидаларында ашылады.

14. Бірыңғай белгілерге - қарыз алушының түрі, микрокредиттеу технологиясы, мақсатты тағайындау, қамтамасыз ету түрі, микрокредиттеу мерзімі, сондай-ақ микроқаржы ұйымының ішкі кредиттік саясатында айқындалған микрокредиттеудің бағдарламалар бойынша белгілер жатады.

15. Микрокредиттер бастапқыда микрокредит беру туралы шартта белгіленген бірыңғай белгілер бойынша портфельге жинақталады. Микрокредиттердің ерекшелігі микрокредиттеу барысында туындайтын бірыңғай белгілер болып табылмайды.

16. Бірыңғай микрокредиттердің портфелге қарсы провизиялар (резервтер) сомасы микроқаржы ұйымы бірыңғай микрокредиттер портфелі бойынша шығындар шамасы бар тәуекелді қолданылатын бағалау әдістемесіне байланысты есептейді.

17. Микроқаржы ұйымының бірыңғай микрокредиттер бойынша тәуекелді бағалау әдістемесі портфельдегі жекелеген микрокредиттері сапасының нашар болуына байланысты жалпы портфель бойынша провизиялар (резервтер) мөлшерінің өсуін көздемейді.

5. Қорытынды ережелер

18. Микроқаржы ұйымы тоқсан сайын есепті тоқсаннан кейінгі айдың жиырмасыншы күні Астана қаласының уақыты бойынша сағат 18.00-ден кешіктірмей уәкілетті органға берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеу туралы есепті (бұдан әрі – Есеп) Қағидаларына қосымшаға сәйкес нысан бойынша электрондық тасымалдағышта береді.

19. Электрондық тасымалдағыштағы есеп деректердiң конфиденциалдылығын және түзетiлмейтiндiгiн қамтамасыз ететiн криптографиялық қорғау құралдары бар ақпаратты кепiлдiк бере отырып жеткiзудiң тасымалдау жүйесін пайдалана отырып жіберіледі.

20. Қағаз тасымалдағыштағы есепті күндегі жағдай бойынша есепке микроқаржы ұйымының бiрiншi басшысы (ол болмаған кезде – оның орнындағы адам), бас бухгалтері, орындаушысы қол қояды, мөрмен расталады және микроқаржы ұйымда сақталады. Уәкiлеттi органның талабы бойынша микроқаржы ұйымы сұратуды алған күннен бастап бес жұмыс күннен кешiктiрмей белгiленген күндегі жағдай бойынша Есепті қағаз тасымалдағышта береді.

21. Есепте толық емес және (немесе) дәйексіз ақпаратты анықтаған жағдайда уәкілетті орган микроқаржы ұйымы берген Есепті түзетуді талап етеді. Уәкілетті орган тиісті Есепті түзету қажеттілігі туралы микроқаржы ұйымына жазбаша хабарлайды. Микроқаржы ұйымы хабарлама алған күннен бес жұмыс күнi ішінде Есепке түзету енгізеді немесе уәкілетті органның талаптарымен келіспеген жағдайда жазбаша түсініктеме береді, оны қарау нәтижелері бойынша уәкілетті орган микроқаржы ұйымы шешіммен белгіленген мерзімде орындауы міндетті Есепті түзету қажеттілігіне қатысты түпкілікті шешім қабылдайды.

22. Есепке өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажет болған жағдайда микроқаржы ұйымы Есепті берген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде уәкілетті органға өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажеттілігінің себептерін түсіндіре отырып, жазбаша өтініш береді.

23. Электрондық тасымалдағышта ұсынылатын деректердің қағаз тасымалдағыштағы деректермен сәйкестiгiн микроқаржы ұйымының бiрiншi басшысы (ол болмаған кезде – оның орнындағы адам) және бас бухгалтері қамтамасыз етеді.

24. Есептегі деректер Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы - теңгемен көрсетіледі.

Есепті жасау кезінде пайдаланылатын өлшем бірлігі мың теңгемен белгіленеді.

Бес жүз теңгеден кем сома нөлге дейін дөңгелектенеді, ал бес жүз теңгеге тең және одан жоғары сома мың теңгеге дейін дөңгелектенеді.

Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді жіктеуді жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидаларына қосымша

Нысан

Берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты
міндеттемелерді жіктеу туралы есеп _____________________________________________________

(микроқаржы ұйымының атауы)

20___ ж._______ жағдай бойынша

1-кесте

Заңды тұлғаларға берілген микрокредиттерді жіктеу (портфельге
енгізілген бірыңғай микрокредиттерді қоспағанда)

(мың теңге)

Жіктеуге сәйкес микрокредиттер тобы	Негізгі борыш сомасы барлығы	Есептелген сыйақы сомасы	Өз уақытында өтемегені үшін айыппұл, өсімпұл	Провизиял р мөлшері (%)	Нақты құрылған провизиялар сомасының барлығы	Қамтамасыз ету құны
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартты				0
2. Күмәнді:
1) 1 санаттағы күмәнді				0,01-5
2) 2 санаттағы күмәнді				5,01-10
3) 3 санаттағы күмәнді				10,01-20
4) 4 санаттағы күмәнді				20,01-25
5) 5 санаттағы күмәнді				25,01-50
3. Үмітсіз				50,01-100
барлығы (1+2+3)

2-кесте

Жеке тұлғаларға берілген микрокредиттерді жіктеу (портфельге
енгізілген бірыңғай микрокредиттерді қоспағанда)

(мың теңге)

Жіктеуге сәйкес микрокредиттер тобы	Негізгі борыш сомасы барлығы	Есептелген сыйақы сомасы	Өз уақытында өтемегені үшін айыппұл, өсімпұл	Провизиялар мөлшері (%)	Нақты құрылған провизиялар сомасының барлығы	Қамтамасыз ету құны
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартты				0
2. Күмәнді:
1) 1 санаттағы күмәнді				0,01-5
2) 2 санаттағы күмәнді				5,01-10
3) 3 санаттағы күмәнді				10,01-20
4) 4 санаттағы күмәнді				20,01-25
5) 5 санаттағы күмәнді				25,01-50
3. Үмітсіз				50,01-100
барлығы (1+2+3)

3-кесте

Дебиторлық берешекті жіктеу

(мың теңге)

Жіктеуге сәйкес дебиторлық берешек тобы	Негізгі борыш сомасы барлығы	Есептелген сыйақы сомасы	Өз уақытында өтемегені үшін айыппұл, өсімпұл	Провизиялар мөлшері (%)	Нақты құрылған провизиялар сомасының барлығы	Қамтамасыз ету құны
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартты				0
2. Күмәнді:
1) 1 санаттағы күмәнді				0,01-5
2) 2 санаттағы күмәнді				5,01-10
3) 3 санаттағы күмәнді				10,01-20
4) 4 санаттағы күмәнді				20,01-25
5) 5 санаттағы күмәнді				25,01-50
3. Үмітсіз				50,01-100
барлығы (1+2+3)

4-кесте

Шартты міндеттемелерді жіктеу

(мың теңге)

Жіктеуге сәйкес шартты міндеттемелер тобы	Негізгі борыш сомасы барлығы	Есептелген сыйақы сомасы	Өз уақытында өтемегені үшін айыппұл, өсімпұл	Провизиялар мөлшері (%)	Нақты құрылған провизиялар сомасының барлығы	Қамтамасыз ету құны
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартты				0
2. Күмәнді:
1) 1 санаттағы күмәнді				0,01-5
2) 2 санаттағы күмәнді				5,01-10
3) 3 санаттағы күмәнді				10,01-20
4) 4 санаттағы күмәнді				20,01-25
5) 5 санаттағы күмәнді				25,01-50
3. Үмітсіз				50,01-100
барлығы (1+2+3)

5-кесте

Заңды тұлғаларға берілген бірыңғай микрокредиттерді жіктеу

(мың теңге)

Жіктеуге сәйкес бірыңғай микрокредиттер тобы	Негізгі борыш сомасы барлығы	Есептелген сыйақы сомасы	Өз уақытында өтемегені үшін айыппұл, өсімпұл	Провизиялар мөлшері (%)	Нақты құрылған провизиялар сомасының барлығы	Қамтамасыз ету құны
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартты				0
2. Күмәнді:
1) 1 санаттағы күмәнді				0,01-5
2) 2 санаттағы күмәнді				5,01-10
3) 3 санаттағы күмәнді				10,01-20
4) 4 санаттағы күмәнді				20,01-25
5) 5 санаттағы күмәнді				25,01-50
3. Үмітсіз				50,01-100
барлығы (1+2+3)

6-кесте

Жеке тұлғаларға берілген бірыңғай микрокредиттерді жіктеу

(мың теңге)

Жіктеуге сәйкес микрокредиттер тобы	Негізгі борыш сомасы барлығы	Есептелген сыйақы сомасы	Өз уақытында өтемегені үшін айыппұл, өсімпұл	Провизиялар мөлшері (%)	Нақты құрылған провизиялар сомасының барлығы	Қамтамасыз ету құны
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартты				0
2. Күмәнді:
1) 1 санаттағы күмәнді				0,01-5
2) 2 санаттағы күмәнді				5,01-10
3) 3 санаттағы күмәнді				10,01-20
4) 4 санаттағы күмәнді				20,01-25
5) 5 санаттағы күмәнді				25,01-50
3. Үмітсіз				50,01-100
барлығы (1+2+3)

Бірінші басшы (ол болмаған кезде – оның орнындағы адам)

_____________________________________________ __________________

(тегі, аты, бар болса - әкесінің аты) (қолы)

Бас бухгалтер_____________________________________ ______________

(тегі, аты, бар болса - әкесінің аты) (қолы)

Орындаушы: ___________________________ _______ __________________

(лауазымы, тегі және аты) (қолы) (телефон нөмірі)

Есепке қол қойылған күн 20_____ жылғы "_____" __________________

Мөр орны

Об утверждении Правил осуществления классификации активов и условных обязательств по предоставленным микрокредитам и создания провизий (резервов) против них

Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 381. Зарегистрировано в Министерстве юстиции Республики Казахстан 28 января 2013 года № 8305. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 марта 2018 года № 62 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования)

Сноска. Утратило силу постановлением Правления Национального Банка РК от 27.03.2018 № 62 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с Законом Республики Казахстан от 26 ноября 2012 года "О микрофинансовых организациях" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

1. Утвердить прилагаемые Правила осуществления классификации активов, условных обязательств по предоставленным микрокредитам и создания провизий (резервов) против них.

2. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального Банка	Г. Марченко
"СОГЛАСОВАНО"
Министерство финансов
Республики Казахстан
___________ Министр Жамишев Б.Б.
18 января 2013 года

Утверждены постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 декабря 2012 года № 381

Правила
осуществления классификации активов и условных обязательств
по предоставленным микрокредитам и создания провизий
(резервов) против них

Настоящие Правила осуществления классификации активов и условных обязательств по предоставленным микрокредитам и создания провизий (резервов) против них (далее – Правила) разработаны в соответствии с Кодексом Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет", Законом Республики Казахстан от 26 ноября 2012 года "О микрофинансовых организациях" (далее – Закон) и определяют порядок и условия осуществления классификации активов, условных обязательств по предоставленным микрокредитам и создания провизий (резервов) против них.

1. Общие положения

1. Для целей Правил используются следующие понятия:

1) реклассификация актива и условного обязательства - классификация ранее классифицированного актива и условного обязательства, с соответствующим доформированием и (или) расформированием провизий (резервов) против него;

2) стоимость обеспечения – стоимость залогового обеспечения на текущий момент, определяемая от рыночной (справедливой) стоимости с учетом возможности ее реализации (продажи);

3) заемщик – физическое или юридическое лицо, заключившее с микрофинансовой организацией договор о предоставлении микрокредита;

4) микрокредит – деньги, предоставляемые микрофинансовой организацией заемщику в национальной валюте Республики Казахстан в размере и порядке, определенных Законом, на условиях платности, срочности и возвратности;

5) провизии (резервы) - признание вероятности потерь стоимости конкретного актива, а в случае условного обязательства по предоставленному микрокредиту - признание вероятности потерь по возможному исполнению микрофинансовой организацией своих обязательств, или совокупности активов (условных обязательств по предоставленным микрокредитам);

6) уполномоченный орган – территориальный филиал Национального Банка Республики Казахстан по месту нахождения микрофинансовой организации.

2. Классификация активов и условных обязательств по
предоставленным микрокредитам

2. Классификация активов и условных обязательств по предоставленным микрокредитам осуществляется микрофинансовой организацией в соответствии с Правилами в зависимости от размера сформированных провизий (резервов).

Размер провизий (резервов) определяется микрофинансовой организацией согласно стандартам финансовой отчетности, в соответствии с которыми микрофинансовая организация осуществляет составление финансовой отчетности.

3. Для целей определения размера провизий (резервов) микрокредиты оцениваются на индивидуальной и коллективной основе.

4. Классификация (реклассификация) активов и условных обязательств и формирование провизий (резервов) осуществляется на основании следующих условий:

соответствие фактических действий по классификации активов, условных обязательств по предоставленным микрокредитам и формированию провизий (резервов) требованиям Правил и внутренних политик микрофинансовой организации;

комплексный и объективный анализ всей информации, относящейся к сфере классификации активов, условных обязательств по предоставленным микрокредитам и формирования провизий (резервов) против них;

своевременность классификации (реклассификации) активов и условных обязательств и (или) формирования (регулирования) провизий (резервов), и достоверность отражения изменений размера провизий (резервов) в учете и отчетности.

5. В целях классификации активы и условные обязательства по предоставленным микрокредитам подразделяются на стандартные и классифицированные.

6. Классифицированный актив представляет собой актив, по которому требование не исполняется в соответствии с условиями договора либо имеются основания полагать, что требование по нему будет исполнено не в полном объеме или не будет исполнено.

7. Классифицированное условное обязательство представляет собой условное обязательство, являющееся:

1) возможным обязательством, которое возникает из прошлых событий и наличие которого будет подтверждено наступлением или ненаступлением неопределенных будущих событий, которые не полностью находятся под контролем микрофинансовой организации;

2) существующим обязательством, которое возникает из прошлых событий, но не признается, так как:

сумма обязанности не может быть достоверно оценена;

возникновение потребности оттока ресурсов, необходимых для исполнения обязанности, не является вероятным.

Актив и условное обязательство по предоставленному микрокредиту, не относящееся к классифицированным, является стандартным.

8. Классифицированные активы и условные обязательства по предоставленным микрокредитам подразделяются на следующие категории в зависимости от размера сформированных провизий (резервов):

1) сомнительные:

сомнительные 1 категории – менее или равно 5 (пяти) процентов провизий (резервов) от балансовой стоимости предоставленного микрокредита;

сомнительные 2 категории – более 5 (пяти) процентов и менее или равно 10 (десяти) процентов провизий (резервов) от балансовой стоимости предоставленного микрокредита;

сомнительные 3 категории – более 10 (десяти) процентов и менее или равно 20 (двадцати) процентов провизий (резервов) от балансовой стоимости предоставленного микрокредита;

сомнительные 4 категории – более 20 (двадцати) процентов и менее или равно 25 (двадцати пяти) процентов провизий (резервов) от балансовой стоимости предоставленного микрокредита;

сомнительные 5 категории – более 25 (двадцати пяти) процентов и менее или равно 50 (пятидесяти) процентов провизий (резервов) от балансовой стоимости предоставленного микрокредита;

2) безнадежные – более 50 (пятидесяти) процентов от балансовой стоимости предоставленного микрокредита.

3. Методика определения размера провизий (резервов) на
индивидуальной основе

9. Размер общей задолженности по микрокредиту, который является существенным для расчета провизий (резервов) на индивидуальной основе, определяется учетной политикой и правилами предоставления микрокредитов микрофинансовой организации.

10. Размер провизий (резервов) по микрокредиту на индивидуальной основе определяется как разница между балансовой стоимостью и приведенной стоимостью расчетных будущих потоков денежных средств (исключая будущие кредитные убытки, которые не были понесены), дисконтированная по эффективной ставке процента, рассчитанной при первоначальном признании.

11. В расчет приведенной стоимости предполагаемых будущих потоков денежных средств по микрокредиту, обеспеченному залогом, включаются потоки денежных средств, которые могут возникнуть в результате обращения взыскания на залог за вычетом затрат на получение и продажу залога.

12. При расчете эффективной ставки процента рассчитываются потоки денежных средств с учетом всех договорных условий, но не принимаются во внимание будущие кредитные потери. Расчет включает все вознаграждения и суммы, выплаченные или полученные сторонами по договору, которые являются неотъемлемой частью эффективной ставки процента, затрат по сделке и всех прочих премий или скидок.

4. Методика определения размера провизий (резервов) на
коллективной основе (по портфелю однородных микрокредитов)

13. Для определения размера провизий (резервов) на коллективной основе микрокредиты объединяются в группы со схожими характеристиками кредитного риска (портфель однородных микрокредитов), которые отражают способность заемщика выплачивать все причитающиеся суммы в соответствии с условиями договора о предоставлении микрокредита.

Условия и признаки, на основании которых осуществляется группировка микрокредитов в однородные группы, раскрываются в учетной политике и правилах предоставления микрокредитов микрофинансовой организации.

14. К признакам однородности относятся - вид заемщика, технология микрокредитования, целевое назначение, вид обеспечения, срок микрокредитования, а также признаки по программам микрокредитования, определенные внутренней кредитной политикой микрофинансовой организации.

15. Микрокредиты объединяются в портфели только по однородным признакам, установленным договором о предоставлении микрокредита изначально. Особенности микрокредитов, которые возникают в процессе микрокредитования, не являются признаками однородности.

16. Сумма провизий (резервов) против портфеля однородных микрокредитов рассчитывается микрофинансовой организацией в зависимости от применяемой методики оценки риска, в которой содержится величина потерь по портфелю однородных микрокредитов.

17. Методика оценки риска по однородным микрокредитам микрофинансовой организации не предусматривает увеличение размера провизий (резервов) в целом по портфелю в связи с ухудшением качества отдельных микрокредитов в портфеле.

5. Заключительные положения

18. Микрофинансовая организация ежеквартально, не позднее 18.00 часов времени города Астаны двадцатого числа месяца, следующего за отчетным кварталом, представляет в уполномоченный орган отчет о классификации активов и условных обязательств по предоставленным микрокредитам (далее - Отчет) по форме в соответствии с приложением к Правилам, на электронном носителе.

19. Отчет на электронном носителе представляется с использованием транспортной системы гарантированной доставки информации с криптографическими средствами защиты, обеспечивающей конфиденциальность и некорректируемость представляемых данных.

20. Отчет на бумажном носителе, по состоянию на отчетную дату, подписывается первым руководителем микрофинансовой организации (на период его отсутствия – лицом, его замещающим), главным бухгалтером, исполнителем, заверяется печатью и хранится в микрофинансовой организации. По требованию уполномоченного органа микрофинансовая организация не позднее пяти рабочих дней со дня получения запроса представляет Отчет по состоянию на определенную дату на бумажном носителе.

21. В случае выявления неполной и (или) недостоверной информации в Отчете уполномоченный орган требует корректировки представленного микрофинансовой организацией Отчета. Уполномоченный орган письменно уведомляет микрофинансовую организацию о необходимости корректировки соответствующего Отчета. Микрофинансовая организация в течение пяти рабочих дней со дня получения уведомления корректирует Отчет или, в случае несогласия с требованиями уполномоченного органа, представляет письменное объяснение, по результатам рассмотрения которого уполномоченный орган принимает окончательное решение в отношении необходимости корректировки Отчета, обязательное для исполнения микрофинансовой организацией в установленные решением сроки.

22. В случае необходимости внесения изменений и (или) дополнений в Отчет микрофинансовая организация в течение трех рабочих дней со дня представления Отчета представляет в уполномоченный орган письменное ходатайство с объяснением причин необходимости внесения изменений и (или) дополнений.

23. Идентичность данных, представляемых на электронном носителе, данным на бумажном носителе, обеспечивается первым руководителем микрофинансовой организации (на период его отсутствия – лицом, его замещающим) и главным бухгалтером.

24. Данные в Отчете указываются в национальной валюте Республики Казахстан - тенге.

Единица измерения, используемая при составлении Отчета, устанавливается в тысячах тенге.

Сумма менее пятисот тенге округляется до нуля, а сумма, равная пятистам тенге и выше, округляется до тысячи тенге.

Приложение к Правилам осуществления классификации активов и условных обязательств по предоставленным микрокредитам и создания провизий (резервов) против них

Форма

Отчет о классификации активов и условных обязательств
по предоставленным микрокредитам _____________________________________________________

(наименование микрофинансовой организации)

по состоянию на _______ 20___г.

Таблица 1

Классификация микрокредитов, предоставленных юридическим лицам
(за исключением включенных в портфель однородных микрокредитов)

(в тысячах тенге)

Группа микрокредитов согласно классификации	Всего сумма основного долга	Сумма начисленного вознаграждения	Штрафы, пени за несвоевременное погашение	Размер провизий (в %)	Всего сумма фактически созданных провизий	Стоимость обеспечения
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартные				0
2. Сомнительные:
1) сомнительные 1 категории				0,01-5
2) сомнительные 2 категории				5,01-10
3) сомнительные 3 категории				10,01-20
4) сомнительные 4 категории				20,01-25
5) сомнительные 5 категории				25,01-50
3. Безнадежные				50,01-100
всего (1+2+3)

Таблица 2

Классификация микрокредитов, предоставленных физическим лицам
(за исключением включенных в портфель однородных микрокредитов)

(в тысячах тенге)

Группа микрокредитов согласно классификации	Всего сумма основного долга	Сумма начисленного вознаграждения	Штрафы, пени за несвоевременное погашение	Размер провизий (в %)	Всего сумма фактически созданных провизий	Стоимость обеспечения
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартные				0
2. Сомнительные:
1) сомнительные 1 категории				0,01-5
2) сомнительные 2 категории				5,01-10
3) сомнительные 3 категории				10,01-20
4) сомнительные 4 категории				20,01-25
5) сомнительные 5 категории				25,01-50
3. Безнадежные				50,01-100
всего (1+2+3)

Таблица 3

Классификация дебиторской задолженности

(в тысячах тенге)

Группа дебиторской задолженности согласно классификации	Всего сумма основного долга	Сумма начисленного вознаграждения	Штрафы, пени за несвоевременное погашение	Размер провизий (в %)	Всего сумма фактически созданных провизий	Стоимость обеспечения
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартные				0
2. Сомнительные:
1) сомнительные 1 категории				0,01-5
2) сомнительные 2 категории				5,01-10
3) сомнительные 3 категории				10,01-20
4) сомнительные 4 категории				20,01-25
5) сомнительные 5 категории				25,01-50
3. Безнадежные				50,01-100
всего (1+2+3)

Таблица 4

Классификация условных обязательств

(в тысячах тенге)

Группа условных обязательств согласно классификации	Всего сумма основного долга	Сумма начисленного вознаграждения	Штрафы, пени за несвоевременное погашение	Размер провизий (в %)	Всего сумма фактически созданных провизий	Стоимость обеспечения
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартные				0
2. Сомнительные:
1) сомнительные 1 категории				0,01-5
2) сомнительные 2 категории				5,01-10
3) сомнительные 3 категории				10,01-20
4) сомнительные 4 категории				20,01-25
5) сомнительные 5 категории				25,01-50
3. Безнадежные				50,01-100
всего (1+2+3)

Таблица 5

Классификация однородных микрокредитов, предоставленных
юридическим лицам

(в тысячах тенге)

Группа однородных микрокредитов согласно классификации	Всего сумма основного долга	Сумма начисленного вознаграждения	Штрафы, пени за несвоевременное погашение	Размер провизий (в %)	Всего сумма фактически созданных провизий	Стоимость обеспечения
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартные				0
2. Сомнительные:
1) сомнительные 1 категории				0,01-5
2) сомнительные 2 категории				5,01-10
3) сомнительные 3 категории				10,01-20
4) сомнительные 4 категории				20,01-25
5) сомнительные 5 категории				25,01-50
3. Безнадежные				50,01-100
всего (1+2+3)

Таблица 6

Классификация однородных микрокредитов, предоставленных
физическим лицам

(в тысячах тенге)

Группа микрокредитов согласно классификации	Всего сумма основного долга	Сумма начисленного вознаграждения	Штрафы, пени за несвоевременное погашение	Размер провизий (в %)	Всего сумма фактически созданных провизий	Стоимость обеспечения
	1	2	3	4	5	6
1. Стандартные				0
2. Сомнительные:
1) сомнительные 1 категории				0,01-5
2) сомнительные 2 категории				5,01-10
3) сомнительные 3 категории				10,01-20
4) сомнительные 4 категории				20,01-25
5) сомнительные 5 категории				25,01-50
3. Безнадежные				50,01-100
всего (1+2+3)

Первый руководитель (на период его отсутствия – лицо, его замещающее)

____________________________________________ _____________________

(фамилия, имя, при наличии - отчество) (подпись)

Главный бухгалтер___________________________ _____________________

(фамилия, имя, при наличии - отчество) (подпись)

Исполнитель: ___________________________ ________ _____________

(должность, фамилия и имя) (подпись) (номер телефона)

Дата подписания отчета "___" __________ 20_____ года.

Место для печати