Агрономия және агрохимия бойынша қызметтегі кәсіби стандартты бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2014 жылғы 21 қаңтардағы № 20/56 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет минстрлігінде 2014 жылы 21 мамырда № 9437 тіркелді. Күші жойылды - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2020 жылғы 20 желтоқсандағы № 393 бұйрығымен

Ескерту. Күші жойылды – ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің 20.12.2020 № 393 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) бұйрығымен.

2007 жылғы 15 мамырдағы Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 138-5 бабының 3-тармағына және Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2013 жылғы 29 сәуірдегі "Кәсіптік стандарттарды әзірлеуге 2013 жылға қаражат бөлу және оны пайдалану қағидаларын бекіту туралы" № 406 қаулысына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:

1. Агрономия және агрохимия бойынша қызметтегі кәсіби стандарт бекітілсін.

2. Егіншілік департаменті (А.А. Буць) Қазақстан Республикасының заңнамасында бекітілген тәртіппен кәсіби стандартты енгізуге шаралар қабылдасын.

3. Әлеуметтік саясат басқармасы (С.С. Лепешко) осы бұйрықты заңнамада белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін және ресми жариялануын қамтамасыз етсін.

4. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау Әлеуметтік саясат басқармасына (С.С. Лепешко) жүктелсін.

5. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Министр

А. Мамытбеков

Келісілген

Қазақстан Республикасы

Еңбек және халықты

әлеуметтік қорғау министрі

Т. Дүйсенова ___________

2014 жылғы 7 сәуір

Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2014 жылғы 21 қаңтардағы № 20/56 бұйрығымен бекітілген

Агрономия және агрохимия
бойынша қызметтегі кәсіби стандарт
1. Жалпы ережелер

1. Агрономия және агрохимия бойынша қызметтегі кәсіби стандарт (бұдан әрі - КС):

1) кәсіби білім беру мен еңбек салалары арасындағы қарым-қатынасты реттеуге;

2) кәсіби қайта даярлау мен біліктілігін көтеруді дайындау бағдарламаларын әзірлеу талаптарының мерзімін белгілеуге;

3) аттестациялау мен сертификаттауда қызметкерлердің құзыреттілігін бағалау талаптарының мерзімін белгілеуге;

4) кәсіби қызметтің мәніне бірыңғай талаптар әзірлеуге, еңбек нарығының заманауи талаптарына жауап беретін біліктілік талаптарын жаңартуға;

5) персоналды басқару саласындағы кең ауқымды міндеттерді шешуге;

6) білім беру стандарттарын, оқу жоспарларын, модульдік оқу бағдарламаларын әзірлеу, сондай-ақ тиісті оқу-әдістемелік материалдарды әзірлеуге;

7) кәсіби даярлығын бағалаудан өткізу және мамандар біліктіліктерінің сәйкестіктерін растауға арналған.

2. КС негізгі пайдаланушылары:

1) білім беру мекемелері түлектері, жұмысшылар;

2) ұйымдардың басшылары мен жұмысшылары, ұйымдардың персоналды басқару бөлімшелерінің басшылары мен мамандары;

3) білім беру бағдарламаларын әзірлейтін мамандар;

4) мамандардың кәсіби даярлығын бағалау және біліктігіне сәйкестігін растау саласындағы мамандар.

3. КС негізінде кәсіпорындар қызметінің функционалдық үлгілеріне, лауазымына, қызметкерлердің біліктілігін арттыру, аттестациядан өткізу, еңбекке ынталандыру жүйесіне ішкі, корпоративті стандарттар және басқалар әзірленуі мүмкін.

4. Осы КС-да келесі терминдер мен аңықтамалар қолданылады:

1) біліктілік – жұмысшының еңбек қызметінің нақты түрін орындауға кәсіби дайындық дәрежесі;

2) біліктілік деңгейі – атқарылатын жұмыстардың күрделілігі, дербестігі мен жауаптылығы көрінетін қызметкердің біліктілігіне (құзыреттілігіне) қойылатын талаптар деңгейі;

3) еңбек пәні - белгілі бір еңбек құралдарының көмегімен өнім жасау мақсатында қызметкердің іс-қимылы бағытталатын зат;

4) еңбек құралы – қызметкердің еңбек мәнін бастапқы күйден өнімге айналдыру үшін пайдаланатын құралдары;

5) еңбек қызметінің түрі – еңбек функцияларының тұтас жиынтығымен және оларды орындау үшін қажетті құзыреттілікпен құрылған кәсіби қызмет саласындағы құрамдас бөлік;

6) еңбек функциясы – бизнес-процеспен анықталатын және олардың еңбек қызметінің нақты түрінің шеңберінде орындалуы үшін тиісті құзыреттіліктің болуын көздейтін еңбек әрекеттерінің интеграцияланған және тиісінше автономды жиынтығы;

7) кәсіби қызмет саласы – ортақ интеграцияланған негізі (ұқсас және жуық мәндер, объектілер, технологиялар, соның ішінде еңбек құралдары) және еңбек функцияларының ұқсас жиынтығын және оларды орындау үшін құзыреттілікті көздейтін саланың еңбек қызметі түрлерінің жиынтығы;

8) КС – нақты кәсіби қызмет саласындағы еңбек сапасы мен жағдайы, біліктілігі, құзыреттілігі, мазмұны деңгейіне қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

9) КС бірлігі – осы қызмет түрі үшін тұтас, аяқталған, тиісінше автономды және маңызды болып табылатын нақты еңбек функциясының ашық сипаттамасынан тұратын КС құрылымдық элементі;

10) кәсіп – арнайы дайындықтың, жұмыс тәжірибесінің нәтижесінде пайда болған арнайы білімді, ептілікті және практикалық дағдыларды талап ететін және білімі туралы тиісті құжаттармен нақтыланатын адамның еңбек қызметінің негізгі түрі;

11) құзыреттілік – қызметкердің кәсіби қызметте білімін және іскерлігін қолдану қаблеті;

12) лауазым – лауазымдық өкілеттіктер мен лауазымдық міндеттер шеңбері жүктелген жұмыс берушінің құрылымдық бірлігі;

13) міндет – нақты бір еңбек мәндері мен құралдарын пайдалана отырып еңбек функциясын іске асырумен және нәтижеге қол жеткізумен байланысты іс-қимыл жиынтығы;

14) сала – шығарылатын өнімнің, өндіріс технологиясының, негізгі қорлар мен жұмыс істейтіндердің кәсіби дағдыларының жалпылығы тән кәсіпорындар мен ұйымдардың жиынтығы;

15) салалық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - СБШ) – салада құпталатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;

16) ұлттық біліктілік шеңбері (бұдан әрі - ҰБШ) – еңбек нарығында құпталатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдалған сипаттамасы;

17) функционалдық карта – әр түрлі кәсіби қызметтер саласының шеңберінде белгіленген, қызметкер орындайтын еңбек қызметі түрінің еңбек функциялары мен кәсіби міндеттерінің құрылымданған сипаттамасы.

2. КС паспорты

5. Экономикалық қызмет түрі (кәсіби қызмет саласы) Қазақстан Республикасының мемлекеттік жіктеуіші 03-2007: 74.90 Басқа санаттарға енгізілмеген басқа кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет (агрономия қатысындағы консультациялық қызмет).

6. Экономикалық қызмет түрінің (кәсіби қызмет саласының) негізгі мақсаты: өсімдіктерді өңдеу, топырақтың жемістілігін, өнімділігін арттыру, ауыл шаруашылығы жерлерін оңтайлы пайдалану және топырақтағы, өсімдіктердегі химиялық үдерістер, өсімдіктердің минералды қоректенуі, тыңайтқыштарды қолдану және топырақты химиялық суландыру туралы ғылымдарды зерделеу және дамыту.

КС басқа санаттарға енгізілмеген басқа кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет (агрономия қатысындағы консультациялық қызмет) кәсіби қызметі саласында еңбек заттарына, сапасына, жағдайына, қызметкерлердің біліктілігі мен құзыреттілігіне қойылатын талаптарды белгілейді.

7. Қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері осы КС 1-қосымшасында берілген.

Стандарт талаптары қызмет түрлеріне және осы саланың төмендегі кәсіптеріне жатады:

топырақ зерттеуші;

агроном.

3. Еңбек қызметі (кәсіп) түрлерінің карточкасы
1-параграф. Топырақ зерттеуші

8. СБШ бойынша біліктілік деңгейі - 4-6.

9. Лауазымның мүмкін атаулары: топырақ зерттеуші.

10. "Топырақ зерттеуші" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: топырақ зерттеу саласындағы жұмыс.

11. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 2-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

12. Топырақ зерттеушінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

13. Еңбек функцияларын айқындайтын, топырақ зерттеуші орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 2-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

14. Топырақ зерттеушінің орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы және еңбек әрекеттері осы КС 2-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

15. Топырақ зерттеушінің құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 2-қосымшасының 5, 6, 7-кестелерінде көрсетілген.

2-параграф. Агроном

16. СБШ бойынша біліктілік деңгейі - 4-7.

17. Лауазымның мүмкін атаулары: агроном, агрохимик, бас агроном, бас агроном-агрохимик.

18. "Агроном" кәсібі субъектінің негізгі қызметін жүзеге асыруға байланысты міндеттерді білуге және атқара білуге міндеттейді: агрономия саласындағы жұмыс.

19. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы осы КС 3-қосымшасының 1-кестесінде көрсетілген.

20. Агрономның еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 2-кестесінде көрсетілген.

21. Еңбек функцияларын айқындайтын, агроном орындайтын, КС бірліктерінің тізбесі осы КС 3-қосымшаның 3-кестесінде көрсетілген.

22. Агрономның орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы және еңбек функцияларын әрекеттері осы КС 3-қосымшасының 4-кестесінде көрсетілген.

23. Агрономның құзыреттеріне қойылатын талаптар осы КС 3-қосымшасының 5, 6, 7, 8-кестелерінде көрсетілген.

4. КС әзірлеушілері

24. КС әзірлеушісі Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі болып табылады.

25. Келісу парағы, КС сараптамасы мен тіркелуі осы КС 4-қосымшасында көрсетілген.

Агрономия және агрохимия бойынша қызметтегі кәсіби стандарттың 1-қосымшасы

Қызмет түрлері, кәсіптер, біліктілік деңгейлері

№ р/с	Қызмет түрі атауы	Еңбек нарығы тенденцияларын есепке алғандағы кәсіп атауы	01-2005 Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуішісіне сәйкес кәсіптер атауы	СБШ біліктілік деңгейлері
1.	Агрономия және агрохимия	Топырақ зерттеуші	Топырақ зерттеуші	4-6
2.	Агрономия және агрохимия	Агроном	Агроном	4-7

Агрономия және агрохимия бойынша қызметтегі кәсіби стандарттың 2-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)
Базалық топ	3212 Топырақ зерттеуші (орта білікті)
	2213 Топырақ зерттеуші
Ауыл шаруашылығы саласының басшылары және мамандары лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары (Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2013 жылғы 1 шілдедегі № 17/308 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 8 тамызда № 8614 тіркелді)
СБШ біліктілік деңгейі	Санаттар
4	Топырақ зерттеуші (орта білікті) - дәрежесіз, ІІ, І
5	Топырақ зерттеуші (жоғары білімді) - дәрежесіз, ІІ, І
6	Топырақ зерттеуші (ЖОО-дан кейінгі білім) - дәрежесіз, ІІ, І

2-кесте. Топырақ зерттеушінің еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс

тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)		Кез келген ұйымдық-құқықтық нысанды жеке ауылшаруашылық компаниялар, фермалық, коллективті шаруалықтар, ауылшаруашылық бағыттағы фирмалар, өндіруші кооперативтері
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Жоқ
Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары		Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі		Қажетті еңбек тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық), практикалық тәжірибе		Дәрежесіз-жұмыс тәжірибесі талап етілмейді; ІІ дәрежелі - дәрежесіз жұмыста 1 жылдан кем емес; І дәрежелі - ІІ дәрежелі жұмыста жылдан кем емес
5	Техникалық және кәсіби (орта буын маманы), орта білімнен кейінгі, практикалық тәжірибе, немесе жоғары білім		Дәрежесіз- жұмыс тәжірибесі талап етілмейді; ІІ дәрежелі- І дәрежелі жұмыста жылдан кем емес; І дәрежелі-ІІ дәрежелі жұмыста жылдан кем емес
6	Жоғары білім, практикалық тәжірибе.		Дәрежесіз- жұмыс тәжірибесі талап етілмейді; ІІ дәрежелі- І дәрежелі жұмыста жылдан кем емес; І дәрежелі-ІІ дәрежелі жұмыста жылдан кем емес

3-кесте. Топырақ зерттеуші орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын,

КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Аймаққа топырақтық зерттеу жасау бойынша жұмыс. Топырақ контурларының шекарасын және топырақтың негізгі сипаттамасы мен ерекшеліктерін анықтау
2	Бейінді үлгілерді, қышқылдығы мен тұздылығын тексеру үшін үлгілерді іріктеу. Жоспарлы - картографиялық кешенді материалдарын, топырақ очерктерін, сараптамалық жоспарларын жасау
3	Жерді түпкілікті жақсарту, топырақтың әлеуетті құнарлығына және тыңайтқыштарды қолдануға сәйкес ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыру үшін ұсыныстарды жасау

4-кесте. Топырақ зерттеуші орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функцияларының шифры	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Топырақ, тұқымдар	Ауыл шаруашылығы құрал-жабдықтары, өлшеуіш аспаптары, тұмылдырықтар, қорғаныш костюмдері, компьютер, принтер, топырақтың қасиеттерін анықтауға арналған қолайлы аспап, үлкейткіш шыны	1-1) Топырақтың шығу тегін зерттеу, топырақтардағы табиғи жүретін және ауыл шаруашылығында пайдаланылатын үдерістер серпінін зерттеу
			1-2) Аймаққа топырақтық зерттеу жасау бойынша жұмыстарды орындау
			1-3) Құнарлықты арттыру
2	Топырақ, қарашірік (жапырақтар, өсімдіктер қалдықтарының органикалық ыдырайтын қалдықтары, басқалар)	Топырақ құнарлығын анықтауға арналған топырақ бұрғысы, фотоаппарат, парта, карта, өлшеуіш лентасы, шөп машинасы, шашыратқыш	2-1) Дала, топырақты және жерді өңдеу жұмыстарын жүргізу
			2-2) Топырақтардағы табиғи жүретін және ауыл шаруашылығында пайдаланылатын үдерістер серпінін зерттеуде көмектесу
3	Органикалық, минералдық элементтер, агроландшафт карталары	Өлшеуіш аспаптары, базалық минералды тыңайтқыштар, өсу күнделігі	3-1) Топрақ сапасын анықтау және оны байыту жолдарын анықтау
			3-2) Өндірістік бағдарламаларды жасау, агрохимиялық картограммаларды жасау

5-кесте. СБШ біліктіліктің 4-деңгейлі топырақ зерттеушінің

құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры	Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер	Біліктер мен дағдылар	Білімдер
1-1)	Атқарушылық қызмет: алдыға қойылған мақсатты ескерумен, міндеттерді белгілеу және топырақтану қызметін жоспарлау	Шаруашылық етуші субъектілердің топырағын агрохимиялық тергеу және топыраққа, өсімдіктерге химиялық талдау жүргізу	Кәсіби білім үдерісінде алынған топырақтану саласындағы жұмыс бойынша практикалық тәжірибе негізінде қызметті жүзеге асыруға арналған білім
2-1)	Өнімділікті арттырудың алдын ала белгіленген өлшемдеріне сәйкес жұмыс үдерістерінің нәтижелерін бағалау	Топырақ картасын және агрохимиялық картограмма жасау	Топырақпен жұмыс істеудің негізгі құралдары мен жабдықтарын білу

6-кесте. СБШ біліктіліктің 5-деңгейлі топырақ зерттеушінің

құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры	Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер	Біліктер мен дағдылар	Білімдер
1-1)	Атқарушылық қызмет: алдыға қойылған мақсатты ескерумен, міндеттерді белгілеу және топырақтану қызметін жоспарлау. Топырақты байыту жұмыстарын орындау кезінде міндеттерді өзіндік анықтауды қарастырады	Өзіндік талдауды қажет ететін топырақпен жұмыстың практикалық міндеттерін шешу	Кәсіби білім және практикалық тәжірибе (немесе топырақтануда теориялық және практикалық білімнің кең ауқымы). Агрономия және агрохимия саласындағы білігі, жоғарғы білім
2-1)	Ішкі тәртіп ережесін және экологиялық нормалар мен агротехнологиялық талаптарды сақтау	Топырақ картасын және агрохимиялық картограмма жасау, кәсіби топырақтану қызметі шеңберінде құжаттайды және есеп жүргізеді	Топырақтану саласында кәсіби міндеттерді шешуге қажетті ақпаратты дербес іздеу
2-2)	Ұйымның стратегиясы, саясаты мен мақсаттары шеңберіндегі қызмет үдерісін бақылауға қабілеттілік	Әр түрлі шешім тәсілдері мен талғауды білдіретін практикалық тапсырмаларды шешуге қабілеттілік	Өнім шығарудың технологиялық дайындаудың бірыңғай жүйесін, стандарттар, техникалық жағдайлар және өзге де нормативті және технологиялық құжаттаманы жобалау, әзірлеу мен рәсімдеу жөніндегі басқарушы материалдарды білу

7-кесте. СБШ біліктіліктің 6-деңгейлі топырақ зерттеушінің

құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры	Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер	Біліктер мен дағдылар	Білімдер
3-1)	Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыз етуде бекітілген нәтижелерге қол жеткізу үшін түсіністік пен жауапкершілік	Теориялық және практикалық білімін қолдана отырып, кәсіби мәселелерді шешудің баламалы түрлерін жеке өзі шығарып, ұсыну	Топырақ зерттеу саласындағы білім
3-2)	Ұйымның стратегиясы, саясаты мен мақсаттары шеңберіндегі қызметті бақылауға қабілеттілік	Әр түрлі шешім тәсілдері мен талғауды білдіретін практикалық тапсырмаларды шешуге қабілеттілік	Өнім шығарудың технологиялық дайындаудың бірыңғай жүйесін, стандарттар, техникалық жағдайларды білу
3-3)	Топтағы жұмыстың оңтайлы икемі	Әр түрлі шешімдер тәсілдерінің алуантүрлілігін білдіретін технологиялық және әдістемелік сипаттағы мәселелерді шеше білу	Кәсіби білім мен практикалық тәжірибе (немесе топырақ зерттеу саласындағы теориялық және практикалық білімнің кең ауқымы). Агрономия мен агрохимия саласында білім, жоғары білім
4-1)	Тапсырылған учаскедегі жұмысты басқа учаскелер қызметімен келістіру	Технологиялық үдерістің құрылымдарын жасау, іске қосу, бақылау, бағалау және түзеу	Топырақты зерттеу саласындағы кәсіби тапсырмаларды шешуге қажетті ақпаратты жеке өзі іздеу
4-2)	Кәсіби қызметте, басқаруға ынта білдіруде шығармашылыққа қабілеттілік, кәсіби білімі мен кәсіби қызметіне жауапкершілікті алу	Әр түрлі салалардағы жаңа білім мен интеграция рәсімін дамыту бойынша ғылыми-зерттеу және инновациялық қызмет жүргізу, өз ойын жазбаша және ауызша түрде дұрыс жеткізу, теориялық білімін нақты салада практикада қолдану	Негізгі құралдар мен топырақта жұмыс істеуге арналған жабдықтарды білу
5-1)	Ұйымның стратегиясы, саясаты мен мақсаты шеңберінде еңбек және оқу үдерісін жеке өзі басқарып, бақылауға қабілеттілік, мәселелерді талқылау, қорытындыларды дәйектеу және ақпаратпен сауатты жұмыс жасай білу	Жұмыс жағдайының шарттарына сай өз әрекеттерін түзей білу	Кәсіби білім алу үдерісінде алынған топырақ зерттеу саласындағы практикалық тәжірибесі негізінде қызмет атқару үшін білім
5-2)	Жеке басының және басқа адамдардың денсаулығы мен қауіпсіздігі үшін жауапты	Стандартты мәселелерді шеше білу	Нормативті және басқарушы материалдарды білуі

Агрономия және агрохимия бойынша қызметтегі кәсіби стандарттың 3-қосымшасы

1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттар мен байланысы

Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші (МКЖ)
Базалық топ	3212 Агроном, агрохимик (орта білікті) 2213 Агроном, агрохимик 1221 Бас агроном, бас агроном-агрохимик
Ауыл шаруашылығы саласының басшылары және мамандары лауазымдарының үлгілік біліктілік сипаттамалары (Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрінің 2013 жылғы 1 шілдедегі № 17/308 бұйрығымен бекітілген, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2013 жылы 8 тамызда № 8614 тіркелді)
СБШ біліктілік деңгейі	Санаттар
4	Агроном, агрохимик (орта білікті)- дәрежесіз, ІІ, І
5	Агроном, агрохимик (жоғары білімді)- дәрежесіз, ІІ, І
6	Агроном, агрохимик (ЖОО*дан кейінгі білім)- дәрежесіз, ІІ, І
7	Бас агроном, бас агроном-агрохимик

2-кесте. Агрономның еңбек шарттарына, біліміне және

тәжірибесіне қойылатын талаптар

Кәсібі бойынша мүмкін жұмыс орындары (кәсіпорын, ұйым)		Кез келген ұйымдық-құқықтық нысанды жеке ауылшаруашылық компаниялар, фермалық, коллективті шаруалықтар, ауылшаруашылық бағыттағы фирмалар, өндіруші кооперативтері
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары		Зиян заттардағы рұқсат етілетін шекті концентрациясын асу мүмкіндігі
Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары		Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
СБШ біліктілік деңгейі	Кәсіптік білім беру және оқыту деңгейі		Қажетті еңбек тәжірибесі
4	Жоғары деңгейлі техникалық және кәсіби білім (қосымша кәсіби дайындық), практикалық тәжірибе		Дәрежесіз-жұмыс тәжірибесі талап етілмейді; ІІ дәрежелі- дәрежесіз жұмыста 1 жылдан кем емес; І дәрежелі-ІІ дәрежелі жұмыста жылдан кем емес
5	Техникалық және кәсіби (орта буын маманы), орта білімнен кейінгі, практикалық тәжірибе, немесе жоғары білім		Дәрежесіз-жұмыс тәжірибесі талап етілмейді; ІІ дәрежелі- дәрежесіз жұмыста 1 жылдан кем емес; І дәрежелі-ІІ дәрежелі жұмыста жылдан кем емес
6	Техникалық және кәсіби (орта буын маманы), орта білімнен кейінгі, практикалық тәжірибе, немесе жоғары білім		Дәрежесіз-жұмыс тәжірибесі талап етілмейді; ІІ дәрежелі- дәрежесіз жұмыста 1 жылдан кем емес; І дәрежелі-ІІ дәрежелі жұмыста жылдан кем емес
7	Техникалық және кәсіби (орта буын маманы), орта білімнен кейінгі, практикалық тәжірибе, немесе жоғары білім		Кәсіби қызметінде 5 жылдан кем емес жұмыс тәжірибесі

3-кесте. Агроном орындайтын, еңбек функцияларын анықтайтын,

КС бірліктерінің тізбесі

Еңбек функцияларының шифры	Еңбек функциясының атауы (кәсіби стандарттың бірлігі)
1	Ауыл шаруашылық алқаптар өнімділігін, топырақтың құнарлығын арттыру бойынша шаралар орындалуын, жұмыс күшін, техникаларды тиімді пайдалану, органикалық және минералды тыңайтқыштарды, пестицидтерді, өсіру реттегішін дұрыс қолдану ұйымдастыру
2	Қарқынды технология және ауылшаруашылық дақылдарын өңдеу мен жинау озық тәжірибесі, және жемшөптің дайындамасы мен сақталуы
3	Егістік алқаптарының ауыспалы егістігін және тиімді құрылымын игеруді қамтамасыз ету

4-кесте. Агроном орындайтын КС бірліктерінің сипаттамасы

Еңбек функцияларының шифры	Еңбек заттары	Еңбек құралдары	Міндеттер (еңбек іс-әрекеттері)
1	Топырақ, тұқымдар, өсімдіктер, тыңайтқыштар, гербицидтер	Ауыл шаруашылық машиналар, құрал-жабдықтар	1-1) Ауыл шаруашылық дақылдарды өсіру үшін және оларды тиімді пайдалану үшін агроландшафттардың жарамдылығын бағалау
			1-2) Тұқым материалдары мен сұрыптарын іріктеу
			1-3) Ауыл шаруашылық дақылдарды мен өсімдіктерді өсірудегі замануи агротехникалық тәсілдерді ұйымдастыру, өткізу және енгізу, технологиялық тәртіптің сақталуын қадағалау
2	Егін, бидай	Ауыл шаруашылық машиналар, бидайды таңдау саймандары, компьютер, бағдарламалар	2-1) Өсімдік өсіру өнімдерінің сапасын бағалау және оны пайдалану тәсілдерін анықтау
			2-2) Өндірістік коллективтерді ұйымдастыру мен оларды басқару
			2-3) Өсімдік өсіру өнімдерін өндірудің энергетикалық және экономикалық тиімділігін анықтау және бәсекелістікті арттыру үшін технологиялық шешім қабылдау

5-кесте. СБШ біліктіліктің 4-деңгейлі агрономның құзыретіне

қойылатын талаптар

Міндеттер шифры	Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер	Біліктер мен дағдылар	Білімдер
1-1)	Басшылыққа өндіру мәліметтерін ұсына отырып құжаттандырып, алдын ала белгіленген талаптарға сай жұмыс барысының нәтижесін бағалау	Жұмыс жағдайы мен оның болжамды өзгерістерін өзіндік талдауды талап ететін әр түрлі үлгілік практикалық міндеттерді орындау	Кәсіби білім алу барысында және өздігінен алынған жұмыс тәжірибесіне негізделіп қызмет көрсетуге қажетті білім
2-1)	Еңбек қызметінің белгілі сала дәрежесінде негізгі басшылығымен анықтау мен келісу, шарттар талап еткендей алтернативті әрекет жасау және басқа жұмысшылармен қарым қатынас	Өздігінен жоспарлауда кең ауқымды практикалық және танымдық біліктілікті қолдану, жұмыс жасау мен жұмыс процесстерін және ауылшаруашылық саласында басшылықтың қол астында жұмыс нәтижесін бағалау	Жұмыс процестері бойынша, рәсімдерді, сапаны қадағалауда, құжаттандыру мен есепте кең ауқымды білімнің болуы

6 кесте. СБШ біліктіліктің 5-деңгейлі агрономның құзыретіне

қойылатын талаптар

Міндеттер шифры	Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер	Біліктер мен дағдылар	Білімдер
1-1)	Технологиялық үдерістің учаскесінде қызметкерлердің қызметіндегі нәтижеге жауапкершілік қабылдаумен оларды басқару	Шешу жолдарының әркелкілігін және оларды таңдауды қажет ететін практикалық міндеттерді орындау	Кәсіби білім және практикалық тәжірибе немесе кәсіби салада кең ауқымды теориялық және практикалық білім. Агрономия және агрохимия саласындағы білігі, жоғарғы білім
2-1)	Жұмыс күшін үлестіреді, жұмыс барысына қарап нақты және нәтижелі нұсқаулар береді	Құжаттандырады және есепті кәсіби қызметі шеңберінде жүргізеді	Жүйелі талдау методологиясы жайында және кәсіби жағдайларды проекциялау жайында жан-жақты білімі бар

7 кесте. СБШ біліктіліктің 6-деңгейлі агрономның

құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры	Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер	Біліктер мен дағдылар	Білімдер
1-1)	Технологиялық үдерістің учаскесінде қызметкерлердің қызметіндегі нәтижеге жауапкершілік қабылдаумен оларды басқару	Шешу жолдарының әркелкілігін және оларды таңдауды қажет ететін практикалық міндеттерді орындау	Кәсіби білім және практикалық тәжірибе немесе кәсіби салада кең ауқымды теориялық және практикалық білім. Агрономия және агрохимия саласындағы білігі, жоғарғы білім
2-1)	Жұмыс күшін үлестіреді, жұмыс барысына қарап нақты және нәтижелі нұсқаулар береді	Құжаттандырады және есепті кәсіби қызметі шеңберінде жүргізеді	Жүйелі талдау методологиясы жайында және кәсіби жағдайларды проекциялау жайында жан-жақты білімі бар
2-2)	Тапсырылған учаскедегі жұмысты басқа учаскелер қызметімен келістіру	Технологиялық үдерістің құрылымдарын жасау, іске қосу, бақылау, бағалау және түзеу	Топырақты зерттеу саласындағы кәсіби тапсырмаларды шешуге қажетті ақпаратты жеке өзі іздеу
2-3)	Кәсіби қызметте, басқаруға ынта білдіруде шығармашылыққа қабілеттілік, кәсіби білімі мен кәсіби қызметіне жауапкершілікті алу	Әр түрлі салалардағы жаңа білім мен интеграция рәсімін дамыту бойынша ғылыми-зерттеу және инновациялық қызмет жүргізу, өз ойын жазбаша және ауызша түрде дұрыс жеткізу, теориялық білімін нақты салада практикада қолдану	Негізгі құралдар мен топырақта жұмыс істеуге арналған жабдықтарды білу

8 кесте. СБШ біліктіліктің 7-деңгейлі агрономның

құзыретіне қойылатын талаптар

Міндеттер шифры	Тұлғалық және кәсіптік құзыреттіліктер	Біліктер мен дағдылар	Білімдер
1-1)	Технологиялық үдерістің учаскесінде қызметкерлердің қызметіндегі нәтижеге жауапкершілік қабылдаумен оларды басқару	Шешу жолдарының әркелкілігін және оларды таңдауды қажет ететін практикалық міндеттерді орындау	Кәсіби білім және практикалық тәжірибе немесе кәсіби салада кең ауқымды теориялық және практикалық білім. Агрономия және агрохимия саласындағы білігі, жоғарғы білім
2-1)	Жұмыс күшін үлестіреді, жұмыс барысына қарап нақты және нәтижелі нұсқаулар береді	Құжаттандырады және есепті кәсіби қызметі шеңберінде жүргізеді	Жүйелі талдау методологиясы жайында және кәсіби жағдайларды проекциялау жайында жан-жақты білімі бар
2-2)	Кәсіби қызметте, басқаруға ынта білдіруде шығармашылыққа қабілеттілік, кәсіби білімі мен кәсіби қызметіне жауапкершілікті алу	Әр түрлі салалардағы жаңа білім мен интеграция рәсімін дамыту бойынша ғылыми-зерттеу және инновациялық қызмет жүргізу, өз ойын жазбаша және ауызша түрде дұрыс жеткізу, теориялық білімін нақты салада практикада қолдану	Негізгі құралдар мен топырақта жұмыс істеуге арналған жабдықтарды білу
3-1)	Ұйымның стратегиясы, саясаты мен мақсаты шеңберінде еңбек және оқу үдерісін жеке өзі басқарып, бақылауға қабілеттілік, мәселелерді талқылау, қорытындыларды дәйектеу және ақпаратпен сауатты жұмыс жасай білу	Жұмыс жағдайының шарттарына сай өз әрекеттерін түзей білу	Кәсіби білім алу үдерісінде алынған топырақ зерттеу саласындағы практикалық тәжірибесі негізінде қызмет атқару үшін білім
3-2)	Жеке басының және басқа адамдардың денсаулығы мен қауіпсіздігі үшін жауапты	Стандартты мәселелерді шеше білу	Нормативті және басқарушы материалдарды білуі

Агрономия және агрохимия бойынша қызметтегі кәсіби стандарттың 4-қосымшасы

Келісу парағы

Ұйымның атауы

Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі

Осы КС тіркелді _____________________________________________________

Кәсіби стандарттар Реестріне енгізілді, тіркеу № ____________________

Хат (хаттама) № ____________________ Күні ___________________________

Об утверждении профессионального стандарта в деятельности по агрономии и агрохимии

Приказ Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 21 января 2014 года № 20/56. Зарегистрирован в Министерстве юстиции Республики Казахстан 21 мая 2014 года № 9437. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 20 декабря 2020 года № 393.

Сноска. Утратил силу приказом Министра сельского хозяйства РК от 20.12.2020 № 393 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с пунктом 3 статьи 138-5 Трудового кодекса Республики Казахстан от 15 мая 2007 года и постановлением Правительства Республики Казахстан от 29 апреля 2013 года № 406 "Об утверждении распределения и Правил использования средств на разработку профессиональных стандартов на 2013 год" ПРИКАЗЫВАЮ:

1. Утвердить профессиональный стандарт в деятельности по агрономии и агрохимии.

2. Департаменту земледелия (Буць А.А.) принять меры к внедрению профессионального стандарта в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

3. Управлению социальной политики (Лепешко С.С.) обеспечить в установленном законодательством порядке государственную регистрацию настоящего приказа в Министерстве юстиции Республики Казахстан и его официальное опубликование.

4. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на Управление социальной политики (Лепешко С.С.).

5. Настоящий приказ вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня первого официального опубликования.

Министр

А. Мамытбеков

Согласовано

Министр труда и

социальной защиты населения

Республики Казахстан

___________ Т. Дуйсенова

от 7 апрель 2014 года

Утвержден приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 21 января 2014 года № 20/56

Профессиональный стандарт
в деятельности по агрономии и агрохимии
1. Общие положения

1. Профессиональный стандарт в деятельности по агрономии и агрохимии (далее - ПС) предназначен для:

1) регулирования взаимодействия трудовой сферы и сферы профессионального образования;

2) регламентации требований для разработки программ подготовки, повышения квалификации и профессиональной переподготовки;

3) регламентации требований для оценки компетенций работников при аттестации и сертификации персонала;

4) выработки единых требований к содержанию профессиональной деятельности, обновления квалификационных требований, отвечающих современным потребностям рынка труда;

5) решения широкого круга задач в области управления персоналом;

6) разработки образовательных стандартов, учебных планов, модульных учебных программ, а также разработки соответствующих учебно-методических материалов;

7) проведения оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

2. Основными пользователями ПС являются:

1) выпускники организаций образования, работники;

2) руководители и работники организаций, руководители и специалисты подразделений управления персоналом организаций;

3) специалисты, разрабатывающие образовательные программы;

4) специалисты в области оценки профессиональной подготовленности и подтверждения соответствия квалификации специалистов.

3. На основе ПС могут разрабатываться внутренние, корпоративные стандарты организаций на функциональные модели деятельности, должности, повышение квалификации, аттестацию работников, систему стимулирования труда и другие.

4. В настоящем ПС применяются следующие термины и определения:

1) квалификация – степень профессиональной подготовленности работника к выполнению конкретного вида работы;

2) квалификационный уровень/уровень квалификации – уровень требований к квалификации (компетенциям) работника, отражающий сложность, самостоятельность и ответственность выполняемых работ;

3) предмет труда – предмет, на который направлены действия работника с целью создания продукта при помощи определенных средств труда;

4) средства труда – средства, используемые работником для преобразования предмета труда из исходного состояния в продукт;

5) вид трудовой деятельности – составная часть области профессиональной деятельности, сформированная целостным набором трудовых функций и необходимых для их выполнения компетенций;

6) трудовая функция – интегрированный и относительно автономный набор трудовых действий, определяемых бизнес-процессом и предполагающий наличие необходимых компетенций для их выполнения в рамках конкретного вида трудовой деятельности;

7) область профессиональной деятельности – совокупность видов трудовой деятельности отрасли, имеющая общую интеграционную основу (аналогичные или близкие назначение, объекты, технологии, в том числе средства труда) и предполагающая схожий набор трудовых функций и компетенций для их выполнения;

8) ПС – стандарт, определяющий в конкретной области профессиональной деятельности требования к уровню квалификации, компетенций, содержанию, качеству и условиям труда;

9) единица ПС – структурный элемент ПС, содержащий развернутую характеристику конкретной трудовой функции, которая является целостной, завершенной, относительно автономной и значимой для данного вида трудовой деятельности;

10) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретаемых в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

11) компетенция – способность работника применять в профессиональной деятельности знания и умения;

12) должность – структурная единица работодателя, на которую возложен круг должностных полномочий и должностных обязанностей;

13) задача – совокупность действий, связанных с реализацией трудовой функции и достижением результата с использованием конкретных предметов и средств труда;

14) отрасль – совокупность предприятий и организаций, для которых характерна общность выпускаемой продукции, технологии производства, основных фондов и профессиональных навыков работающих;

15) отраслевая рамка квалификаций (далее - ОРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

16) национальная рамка квалификаций (далее - НРК) – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых на рынке труда;

17) функциональная карта – структурированное описание трудовых функций и задач, выполняемых работником определенного вида деятельности в рамках той или иной области профессиональной деятельности.

2. Паспорт ПС

5. Вид экономической деятельности (область профессиональной деятельности) Государственный классификатор Республики Казахстан К РК 03-2007: 74.90 Прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие категории (консультационные услуги в отношении агрономии).

6. Основная цель вида экономической (области профессиональной) деятельности: изучение и развитие комплекса наук о возделывании растений, повышение плодородия почвы, урожайности, рациональном использовании сельскохозяйственных посевов и угодий, о химических процессах в почве, растениях, минеральном питании растений, применении удобрений и средств химической мелиорации почв.

ПС устанавливает в области профессиональной деятельности: прочая профессиональная, научная и техническая деятельность, не включенная в другие категории (консультационные услуги в отношении агрономии), требования к содержанию, качеству, условиям труда, квалификации и компетенциям работников.

7. Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни определены в Приложении 1 к профессиональному стандарту.

Требования стандарта относятся к видам деятельности и следующим профессиям данной области:

почвовед;

агроном, агрохимик

3. Карточка видов трудовой деятельности (профессий)
Параграф 1. Почвовед

8. Квалификационный уровень по ОРК – 4-6.

9. Возможные наименования должностей: почвовед.

10. Профессия "почвовед" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: работа в области почвоведения.

11. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 2 к настоящему ПС.

12. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы почвоведа приведены в таблице 2 Приложения 2 к настоящему ПС.

13. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые почвоведом указаны в таблице 3 Приложения 2 к настоящему ПС.

14. Описание единиц ПС и трудовые действия, выполняемые почвоведом, приведены в таблице 4 Приложения 2 к настоящему ПС.

15. Требования к компетенциям почвоведа указаны в таблицах 5, 6, 7 Приложения 2 к настоящему ПС.

Параграф 2. Агроном, агрохимик

16. Квалификационный уровень по ОРК – 4-7.

17. Возможные наименования должностей: агроном, агрохимик, главный агроном, главный агроном-агрохимик

18. Профессия "агроном" обязывает субъекта знать и уметь выполнять задачи, связанные с реализацией основной функции: работа в области агрономии.

19. Связь с действующими нормативными документами указана в таблице 1 Приложения 3 к настоящему ПС.

20. Требования к условиям труда, образованию и опыту работы агронома, агрохимика приведены в таблице 2 Приложения 3 к настоящему ПС.

21. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые функции, выполняемые агрономом указаны в таблице 3 Приложения 3 к настоящему ПС.

22. Описание единиц ПС и трудовые действия, выполняемые агрономом, агрохимиком приведены в таблице 4 Приложения 3 к настоящему ПС.

23. Требования к компетенциям агронома, агрохимика указаны в таблицах 5, 6, 7, 8 Приложения 3 к настоящему ПС.

4. Разработчики ПС

24. Разработчиком ПС является Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан.

25. Лист согласования, экспертиза и регистрация ПС приведены в приложении к настоящему ПС.

Приложение 1 к профессиональному стандарту в деятельности по агрономии и агрохимии

Виды деятельности, профессии, квалификационные уровни

№ п/п	Наименование вида деятельности	Наименование профессии с учетом тенденций рынка труда	Наименование профессии согласно государственному классификатору занятий Республики Казахстан 01-2005	Квалификационный уровень ОРК
1.	Агрономия и агрохимия	Почвовед	Почвовед	4-6
2.	Агрономия и агрохимия	Агроном Агрохимик	Агроном Агрохимик	4-7

Приложение 2 к профессиональному стандарту в деятельности по агрономии и агрохимии

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3212 Почвовед (средней квалификации)
	2213 Почвовед
Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей и специалистов сельскохозяйственной отрасли (утверждены приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 1 июля 2013 года № 17/308, зарегистрированы в Министерстве юстиции Республики Казахстан 8 августа 2013 года № 8614)
Квалификационный уровень ОРК	Категории
4	Почвовед (средней квалификации) – без категории, ІІ, І
5	Почвовед (высшее образование) - без категории, ІІ, І
6	Почвовед (послевузовское образование) - без категории, ІІ, І

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и

опыту работы почвоведа

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Частные сельскохозяйственные компании любой организационно-правовой формы, фермерские, коллективные хозяйства, фирмы сельскохозяйственного направления, производственные кооперативы
Вредные и опасные условия труда		Отсутствуют
Особые условия допуска к работе		В соответствии с законодательством Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории
5	Техническое и профессиональное (специалист среднего звена), послесреднее образование, практический опыт, или высшее образование		Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории
6	Высшее образование, практический опыт.		Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий трудовые

функции, выполняемые почвоведом

Шифр трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Выполнение работы по почвенному обследованию территорий. Определение границы почвенных контуров, основные характеристики и свойства почв
2	Выполнение отбора профильных образцов, образцов на кислотность и засоленность. Составление комплекса планово-картографических материалов, почвенных очерков, повышению продуктивности сельскохозяйственных культур в соответствии с потенциальным плодородием почв и по применению удобрений

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых почвоведом

Шифр трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Почва, семена	Сельскохозяйственные орудия, измерительные приборы, респираторы, защитные костюмы, компьютер, принтер, портативный прибор для определения свойств почвы, лупа	1-1) Исследование генезиса почвы, динамики процессов, идущих в естественных и используемых в сельском хозяйстве почвах
			1-2) Выполнение работ по почвенному обследованию территорий
			1-3) Повышение плодородия
2	Почва, перегной (органические разложившиеся остатки листьев, растений, прочее)	Почвенные буры, для определения почвенности, фотоаппарат, парта, карта, мерная лента, колыски, разбрасыватель	2-1) Проведение полевых почвенно-мелиоративных работ
			2-2) Исследование динамики процессов, идущих в естественных и используемых в сельском хозяйстве почвах
3	Органические, минеральные элементы, агроландшафтные карты	Измерительные приборы, базовые минеральные удобрения, дневник роста	3-1) Оценка качества почвы и определение способов ее обогащения
			3-2) Разработка производственных программ, составление агрохимических картограмм

Таблица 5. Требования к компетенциям почвоведа 4-го

квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность: определение задач и планирование деятельности почвоведения с учетом поставленной цели	Навыки проведения агрохимического обследования почв хозяйствующих субъектов и химических анализов почв, растений	Знания для осуществления деятельности на основе практического опыта по работе в области почвоведения, полученные в процессе профессионального образования
2-1)	Оценивает результаты рабочих процессов в соответствии с заранее установленными критериями повышения плодородия	Умение составления почвенных карт и агрохимических картограмм	Знание основных инструментов и оборудования для работы в почве

Таблица 6. Требования к компетенциям почвоведа

5-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Исполнительская деятельность: определение задач и планирование почвоведения с учетом поставленной цели. Предусматривает самостоятельное определение задач при выполнении работ по обогащению почвы	Решение практических задач работы с почвой, требующих самостоятельного анализа	Профессиональные знания и практический опыт (или широкий диапазон теоретических и практических знаний в почвоведении). Знания в области агрономии и агрохимии, высшее образование
2-1)	Соблюдение правила внутреннего распорядка и экологических норм и требований агротехнологий	Составление почвенных карт и агрохимических картограмм, документирует и ведет учет в рамках профессиональной деятельности почвоведения	Самостоятельный поиск информации, необходимый для решения профессиональных задач в области почвоведения
2-1)	Способность контролировать процесс деятельности в рамках стратегии, политики и целей организации	Умение решать практические задачи, предполагающих многообразие способов решения и их выбор	Знания единой системы технологической подготовки производства, стандартов, технических условий и других нормативных и руководящих материалов по проектированию, разработке и оформлению технологической документации

Таблица 7. Требования к компетенциям почвоведа

6-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
3-1)	Понимание и ответственность для достижения результатов, установленного заданием в энергообеспечении сельского хозяйства	Умение самостоятельно разрабатывать и выдвигать различные, в том числе альтернативные варианты решения профессиональных проблем с применением теоретических и практических знаний	Знания в области почвоведения
3-2)	Способность контролировать процесс деятельности в рамках стратегии, политики и целей организации	Умение решать практические задачи, предполагающих многообразие способов решения и их выбор	Знание единой системы технологической подготовки производства, стандартов, технических условий
3-3)	Положительные склонности работы в команде	Умение решать проблемы технологического или методического характера, предполагающих выбор и многообразие способов решения	Профессиональные знания и практический опыт (или широкий диапазон теоретических и практических знаний в почвоведении). Знания в области агрономии и агрохимии, высшее образование
4-1)	Согласование работ на порученном участке с деятельностью других участков	Умение разрабатывать, внедрять, контролировать, оценивать и корректировать компоненты технологического процесса	Самостоятельный поиск информации, необходимый для решения профессиональных задач в области почвоведения
4-2)	Способность к творчеству в профессиональной деятельности, инициативе в управлении, принимать ответственность за развитие профессионального знания и за результаты профессиональной деятельности	Умение осуществлять научно-исследовательскую и инновационную деятельность по развитию нового знания и процедур интеграции знаний различных областей, правильно и логично оформлять свои мысли в письменной и устной форме, применять на практике теоретические знания в конкретной области	Знание основных инструментов и оборудования для работы в почве
5-1)	Способность самостоятельно управлять и контролировать процесс трудовой и учебной деятельности в рамках стратегии, политики и целей организации, обсуждать проблемы, аргументировать выводы и грамотно оперировать информацией	Умение корректировать свои действия в соответствии условиями рабочей ситуации	Знания для осуществления деятельности на основе практического опыта по работе в области почвоведения, полученные в процессе профессионального образования
5-2)	Несет ответственность за собственное здоровье и безопасность, здоровье и безопасность других	Умение решать стандартные задачи	Знание нормативных и руководящих материалов

Приложение 3 к профессиональному стандарту в деятельности по агрономии и агрохимии

Таблица 1. Связь с действующими нормативными документами

Государственный классификатор занятий Республики Казахстан (ГКЗ)
Базовая группа	3212 Агроном, агрохимик (средней квалификации) 2213 Агроном, агрохимик 1221 Главный агроном, главный агроном-агрохимик
Типовые квалификационные характеристики должностей руководителей и специалистов сельскохозяйственной отрасли (утверждены приказом Министра сельского хозяйства Республики Казахстан от 1 июля 2013 года № 17/308, зарегистрированы в Министерстве юстиции Республики Казахстан 8 августа 2013 года № 8614)
Квалификационный уровень ОРК	Категории
4	Агроном, агрохимик (средней квалификации) – без категории, ІІ, І
5	Агроном, агрохимик (высшее образование) – без категории, ІІ, І
6	Агроном, агрохимик (послевузовское образование) – без категории, ІІ, І
7	Главный агроном, главный агроном-агрохимик

Таблица 2. Требования к условиям труда, образованию и

опыту работы агронома, агрохимика

Возможные места работы по профессии (предприятия, организации)		Частные сельскохозяйственные компании любой организационно-правовой формы, фермерские, коллективные хозяйства, фирмы сельскохозяйственного направления, производственные кооперативы
Вредные и опасные условия труда		Возможное превышение предельно допустимой концентрации вредных веществ
Особые условия допуска к работе		В соответствии с законодательством Республики Казахстан
Квалификационный уровень ОРК	Уровень профессионального образования и обучения		Требуемый опыт работы
4	Техническое и профессиональное образование повышенного уровня (дополнительная профессиональная подготовка), практический опыт		Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории
5	Техническое и профессиональное (специалист среднего звена), послесреднее образование, практический опыт, или высшее образование		Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории;
6	Техническое и профессиональное (специалист среднего звена), после среднее образование, практический опыт, или высшее образование		Без категории - без требований к стажу работы; ІІ категории - не менее 1 года в должности без категории; І категории – не менее 1 года в должности ІІ категории
7	Высшее образование, практический опыт. Послевузовское образование, практический опыт		опыт работы по направлению профессиональной деятельности не менее 5 лет

Таблица 3. Перечень единиц ПС, определяющий

трудовые функции, выполняемые агрономом, агрохимиком

Шифр трудовой функции	Наименование трудовой функции (единицы профессионального стандарта)
1	Организация выполнения мероприятий по повышению урожайности сельскохозяйственных угодий, плодородия почв, рациональному использованию рабочей силы, техники, возделывания и уборки сельскохозяйственных культур, заготовки и хранения кормов
3	Обеспечение освоения севооборотов и рациональной структуры посевных площадей

Таблица 4. Описание единиц ПС, выполняемых агрономом, агрохимиком

Шифр трудовой функции	Предметы труда	Средства труда	Задачи (трудовые действия)
1	Почва, семена, растения, удобрения, гербициды	Сельскохозяйственные машины, орудия	1-1) Оценка пригодности агроландшафтов для возделывания сельскохозяйственных культур и их рациональное использование
			1-2) Подбор сортов и семенного материала
			1-3) Организация, проведение и внедрение современных агротехнических приемов возделывания сельскохозяйственных культур и растений,контроль за соблюдением технологической дисциплины
2	Урожай	Сельскохозяйственные машины, орудия по подработке, компьютер, программное обеспечение	2-1) Оценка качества растениеводческой продукции и определение способов ее использования
			2-2) Организация производственных коллективов и управление ими
			2-3) Определение энергетической и экономической эффективности производства продукции растениеводства и принятие технологических решений по повышению ее конкурентоспособности

Таблица 5. Требования к компетенциям агронома, агрохимика

4-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Оценка результатов рабочих процессов в соответствии с заранее установленными критериями, документируя и представляя производственные данные руководству	Решение различных типов практических задач, требующих самостоятельного анализа рабочей ситуации и ее предсказуемых изменений	Знания для осуществления деятельности на основе практического опыта, полученные в процессе профессионального образования и самостоятельно
2-1)	На уровне определенной области трудовой деятельности определение и согласование с непосредственным руководством альтернативные действия и взаимодействия с другими рабочими как того требуют обстоятельства	Применение широкий ряд практических и познавательных навыков в самостоятельном планировании, выполнении работы и оценке рабочих процессов и результатов работы под руководством в области сельского хозяйства	Обладание широким спектром знаний по рабочим процессам, контролю процедур, качества, документации и учета

Таблица 6. Требования к компетенциям агронома, агрохимика

5-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Руководство группой сотрудниками с принятием ответственности за результат их действий на участке технологического процесса	Решение практических задач, предполагающих многообразие способов решения и их выбор	Профессиональные знания и практический опыт или широкий диапазон теоретических и практических знаний в профессиональной области. Знания в области агрономии и агрохимии, высшее образование
2-1)	Распределяет трудовые ресурсы, дает четкие и результативные инструкции, наблюдая за ходом работы	Документирует и ведет учет в рамках профессиональной деятельности	Обладает всесторонним знанием о методологии системного анализа и проектирования профессиональных ситуаций

Таблица 7. Требования к компетенциям агронома, агрохимика

6-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Руководство группой сотрудниками с принятием ответственности за результат их действий на участке технологического процесса	Решение практических задач, предполагающих многообразие способов решения и их выбор	Профессиональные знания и практический опыт или широкий диапазон теоретических и практических знаний в профессиональной области. Знания в области агрономии и агрохимии, высшее образование
2-1)	Распределяет трудовые ресурсы, дает четкие и результативные инструкции, наблюдая за ходом работы	Документирует и ведет учет в рамках профессиональной деятельности	Обладает всесторонним знанием о методологии системного анализа и проектирования профессиональных ситуаций
2-2)	Согласование работ на порученном участке с деятельностью других участков	Умение разрабатывать, внедрять, контролировать, оценивать и корректировать компоненты технологического процесса	Самостоятельный поиск информации, необходимый для решения профессиональных задач в области почвоведения
2-3)	Способность к творчеству в профессиональной деятельности, инициативе в управлении, принимать ответственность за развитие профессионального знания и за результаты профессиональной деятельности	Умение осуществлять научно-исследовательскую и инновационную деятельность по развитию нового знания и процедур интеграции знаний различных областей, правильно и логично оформлять свои мысли в письменной и устной форме, применять на практике теоретические знания в конкретной области	Знание основных инструментов и оборудования для работы в почве

Таблица 8. Требования к компетенциям агронома, агрохимика

7-го квалификационного уровня ОРК

Шифр задачи	Личностные и профессиональные компетенции	Умения и навыки	Знания
1-1)	Руководство группой сотрудниками с принятием ответственности за результат их действий на участке технологического процесса	Решение практических задач, предполагающих многообразие способов решения и их выбор	Профессиональные знания и практический опыт или широкий диапазон теоретических и практических знаний в профессиональной области. Знания в области агрономии и агрохимии, высшее образование
2-1)	Распределяет трудовые ресурсы, дает четкие и результативные инструкции, наблюдая за ходом работы	Документирует и ведет учет в рамках профессиональной деятельности	Обладает всесторонним знанием о методологии системного анализа и проектирования профессиональных ситуаций
2-2)	Способность к творчеству в профессиональной деятельности, инициативе в управлении, принимать ответственность за развитие профессионального знания и за результаты профессиональной деятельности	Умение осуществлять научно-исследовательскую и инновационную деятельность по развитию нового знания и процедур интеграции знаний различных областей, правильно и логично оформлять свои мысли в письменной и устной форме, применять на практике теоретические знания в конкретной области	Знание основных инструментов и оборудования для работы в почве
3-1)	Способность самостоятельно управлять и контролировать процесс трудовой и учебной деятельности в рамках стратегии, политики и целей организации, обсуждать проблемы, аргументировать выводы и грамотно оперировать информацией	Умение корректировать свои действия в соответствии условиями рабочей ситуации	Знания для осуществления деятельности на основе практического опыта по работе в области агрономии, полученные в процессе профессионального образования
3-2)	Несет ответственность за собственное здоровье и безопасность, здоровье и безопасность других	Умение решать стандартные задачи	Знание нормативных и руководящих материалов

Приложение 4 к профессиональному стандарту в деятельности по агрономии и агрохимии

Лист согласования

Название организации

Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан

Настоящий ПС зарегистрирован ________________________________________

Внесен в Реестр профессиональных стандартов рег. № __________________

Письмо (протокол) № _______________ Дата ____________________________